initial commit of ebook 34555HEADmain

11 files changed, 2394 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/34555-8.txt b/34555-8.txt
new file mode 100644
index 0000000..66bc211
--- /dev/null
+++ b/34555-8.txt
@@ -0,0 +1,1017 @@
+The Project Gutenberg EBook of Sint-Nikolaas en het Sint-Nikolaas-feest, by 
+Wesselius Albertus van Hengel
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Sint-Nikolaas en het Sint-Nikolaas-feest
+
+Author: Wesselius Albertus van Hengel
+
+Release Date: December 3, 2010 [EBook #34555]
+
+Language: Dutch
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK SINT-NIKOLAAS--SINT-NIKOLAAS-FEEST ***
+
+
+
+
+Produced by The Online Distributed Proofreading Team at
+https://www.pgdp.net
+
+
+
+
+
+  +------------------------------------------------------------------+
+  |                                                                  |
+  |                  OPMERKINGEN VAN DE BEWERKER:                    |
+  |                                                                  |
+  |                                                                  |
+  | Zo vlak voor zijn gedenkdag en feest dit jaar,                   |
+  | is ook een e-boekje over Sint-Nikolaas klaar.                    |
+  | Het belangrijkste wat te melden is voor het colofon:             |
+  | een boek van W. A. van Hengel uit 1831 diende als bron.          |
+  | Het taalgebruik ging niet op de helling,                         |
+  | het komt tot u in de originele, verouderde spelling.             |
+  | Geen poging is ondernomen tot modernisering,                     |
+  | laat het desondanks krijgen uw waardering.                       |
+  | Daarbij moet wel het volgende worden gesteld:                    |
+  | woordafbrekingen aan het regeleinde zijn stilzwijgend hersteld.  |
+  | De bladzijde-nummering is in de tekst-versie verdreven,          |
+  | in het origineel cursieve tekst is als _cursief_ weergegeven.    |
+  | Bij het transcriberen hadden wij al de nodige voorpret:          |
+  | het Online Distributed Proofreading-team op https://www.pgdp.net. |
+  |                                                                  |
+  +------------------------------------------------------------------+
+
+
+
+
+                            SINT-NIKOLAAS
+                                EN HET
+                         SINT-NIKOLAAS-FEEST.
+
+
+
+
+                            SINT-NIKOLAAS
+
+                                EN HET
+
+                         SINT-NIKOLAAS-FEEST.
+
+
+                                 DOOR
+
+                          W. A. van HENGEL.
+
+
+                      [Decoratieve Illustratie]
+
+
+                              te Leiden,
+                      _bij S. en J. Luchtmans._
+                                1831.
+
+
+
+
+VOORBERIGT.
+
+
+_Reeds geruimen tijd geleden iets over _Sint-NIKOLAAS_ en het
+_Sint-NIKOLAAS-feest_ aan mijne vrienden, de Hoogleeraren _KIST_
+en _ROYAARDS_, als schrijvers en verzamelaars van het _Archief
+voor Kerkelijke Geschiedenis, inzonderheid in Nederland_, beloofd
+hebbende, wilde ik met hetzelve niet langer achterblijven. Ik had
+toch alleenlijk de moeite te doen, om zeker opstel, hetwelk voor eene
+reeks van jaren door mij vervaardigd en hier en daar voorgelezen was
+geworden, een weinig om te werken. Ik ondernam derhalve dezen arbeid,
+en mogt weldra mijne verhandeling met eenige taal- en oudheidkundige
+aanteekeningen inzenden. Doch daar juist toevallig de zesde van
+Wintermaand nu met snelle schreden naderde, vertrouwde ik, dat het
+aan sommige mijner landgenooten niet onaangenaam zijn zou, zoo zij
+die verhandeling, zonder het _Archief_ te bezitten, verkrijgen konden.
+Zie daar de reden, waarom dezelve als een afzonderlijk geschrift wordt
+uitgegeven. Mogt zij niet alleen met genoegen gelezen worden; maar ook
+aan dezen en genen nog eenig nuttig onderwijs verschaffen!_
+
+[Leiden 11 _Novemb._ 1831.
+
+                      [Decoratieve Illustratie]
+
+
+
+
+SINT-NIKOLAAS
+
+EN HET
+
+SINT-NIKOLAASFEEST.
+
+
+Onder de zonderlinge verschijnselen, welke zich op de wereld voordoen,
+behoort buiten twijfel het kinderfeest, naar _Sint_-NIKOLAAS genoemd,
+en hetwelk op den zesden van Wintermaand, zoo elders, als door geheel
+ons vaderland heen gevierd wordt. Hetzelve rust noch op staatkundige
+gebeurtenissen, noch op burgerlijke of godsdienstige wetten: en
+evenwel plant het zich van het eene geslacht op het andere over.
+In jaren van algemeenen rampspoed moge het minderen glans ten toon
+spreiden en minder genoegen opleveren; er komt echter nooit een tijd,
+waarin het geheel wordt nagelaten. Hoezeer de verschillende rangen
+en standen der maatschappij zich van elkander onderscheiden; te dezen
+aanzien onderscheiden zij zich niet: neen, overal, waar kinderen zijn,
+vereenigt zich steeds groot en klein, om, als de bepaalde dag daar
+is, in de viering van het feest te deelen. Doch het zonderlingste van
+alles is, dat, wanneer men naar de reden vraagt, waarom juist op den
+zesden van Wintermaand dit kinderfeest invalle, naauwelijks een uit
+duizend eenig bestaanbaar antwoord weet te geven.
+
+Wie is toch _Sint_-NIKOLAAS? een wezen der verbeelding? of een man,
+die werkelijk hier op aarde geleefd heeft? ziedaar de eerste vraag,
+die bij zoo menigeen' onzer landgenooten zal zijn opgekomen, zonder
+dat hij aan zijne nieuwsgierigheid voldoen kon. Dat de naam in den
+Almanak onder de Heiligen staat aangeteekend, kan zeker niemand anders
+te vrede stellen, dan die zich daarvan overtuigd houdt, dat het
+bestaan van zulken, die voor heiligen verklaard zijn geworden, boven
+alle bedenking verheven is. Het wordt dan ook door dezen en genen in
+twijfel getrokken, of er wel ooit een _Sint_-NIKOLAAS geweest zij.
+En waarlijk! wanneer wij daarop letten, dat vele oude schrijvers, die
+zijnen naam, gelijk het ons toeschijnt, moesten vermeld hebben, hem
+met stilzwijgen voorbijgaan; zouden wij ligtelijk in verzoeking komen
+om ongeloovigen te worden. Hoe veel te meer, nadien de overlevering
+hem als een' man van ongemeene vermaardheid voorstelt, en wij dus niet
+begrijpen kunnen, dat wij in de geschiedenis van zijnen tijd geene de
+minste sporen van zijn aanwezen ontdekken! Maar mogen wij hem daarom
+met ééne pennestreek van de lijst der verdienstelijke kerkvoogden
+uitschrappen? Wij behoeven slechts aan te nemen, dat deszelfs roem
+op de schaal der nakomelingschap veel zwaarder dan op die van het
+met hem levende geslacht gewogen heeft; zoo is de zwarigheid reeds
+genoegzaam opgeruimd. Het blijft nu zoo verwonderlijk niet meer,
+dat noch EUSEBIUS, noch eenig kerkvader van de vierde eeuw zijnen
+naam vermeldt. Het laat zich eveneens verklaren, dat ATHANASIUS
+in zijne optelling der beroemde en vrome bisschoppen, die van
+het jaar driehonderd twintig tot driehonderd vijf en vijftig de
+Christengemeente bestuurd hebben, van hem geen gewag maakt. De meeste
+vertellingen nopens zijne bijzondere godvrucht en zijne werken van
+weldadigheid, die wij in latere geschriften geboekt vinden, zullen
+eerst na zijnen dood ontstaan zijn, mogelijk eerst eeuwen daarna,
+toen men aan zijn stoffelijk overschot eene hooge waarde begon te
+hechten. Men zweeg derhalve van hem, omdat hij in de schaduw van veel
+vermaarder mannen stond. En hoe zou iemand ook lust gevoeld hebben,
+om ze allen op te noemen, die de bisschoppelijke waardigheid bekleed
+hadden, of nog bekleedden? Om kort te gaan, wij zouden de twijfelarij
+veel te ver drijven, zoo wij deze twee dingen weigerden te erkennen:
+dat er eenmaal een _Sint_-NIKOLAAS op de wereld geweest is; en dat hij
+geleefd heeft in dien zelfden tijd, waarin hij door de overlevering
+geplaatst wordt.
+
+En in welk eenen tijd hebben wij hem dan te zoeken? Immers in de
+eerste helft der vierde eeuw van onze Christelijke jaartelling. Hij
+was, namelijk, een tijdgenoot van KONSTANTIJN _den groote_; woonde in
+eene beroemde zeestad van _Lycië_, een landschap in _Klein-Azië_, in
+hetzelfde _Myra_, waar PAULUS op zijne reis naar _Rome_ in een schip
+van _Alexandrië_ is overgegaan; en bekleedde daar de waardigheid van
+Bisschop. Het is opmerkelijk, dat al de geschriften der oudheid, welke
+van hem gewag maken, ten aanzien van deze bijzonderheden met elkander
+overeenstemmen. Men zal hiervoor althans bezwaarlijk eene reden
+vinden, ten zij men aanneemt, dat die bijzonderheden inderdaad met
+de waarheid strooken. Zoo zij uit bronnen geput zijn, welke in de
+vijfde eeuw reeds bestaan hebben, laat zich dit nog te eer gelooven.
+Doch hoe dit ook zij, EUSTRATIUS, die, eene eeuw later, Ouderling
+te _Konstantinopel_ geweest is, haalt eene levensbeschrijving van
+NICOLAUS aan, welke een geleerde oudheidkenner niet kwalijk vermoedt,
+dat reeds voor het jaar _vijfhonderd_ moet vervaardigd zijn geworden.
+Ten tijde van JUSTINIAAN had 's mans roem zich reeds dermate verbreid,
+dat deze keizer hem in de zoo even gemelde stad een der prachtigste
+kerkgebouwen toewijdde. ANDREAS, Bisschop van _Creta_, hield in de
+tweede helft der zevende eeuw eene redevoering te zijner eere, welke
+nog te dezer dagen aanwezig is. Uit het een en ander blijkt ons
+duidelijk genoeg, dat wij hem onderscheiden moeten van zijnen
+naamgenoot, die ons als de elfde bisschop van _Myra_, en tevens als
+onderteekenaar van de besluiten der vierde _Konstantinopolitaansche_
+Kerkvergadering beschreven staat. Of wij hem onder de leden der eerste
+Kerkvergadering te _Nicea_, zoo als menig voornaam geleerde wil,
+behooren te tellen, is hoogst twijfelachtig, wijl wij er nergens eenig
+spoor van vinden, dan in boeken van laten tijd: terwijl de in omloop
+zijnde Arabiesche lijst der onderteekenaars, waarop zijn naam gelezen
+wordt, geen het minste geloof verdient. Wij hebben ons derhalve
+daarmede te vergenoegen, dat hij onder de regering van KONSTANTIJN
+Bisschop te _Myra_ is geweest: maar dit mogen wij ook, op grond der
+aangehaalde bewijzen, met tamelijke gerustheid vasthouden.
+
+Weten wij nu tot onze blijdschap, dat het geen verdicht wezen, maar
+een zeer eerwaardig persoon is, wien de kinderlijke leeftijd naast
+hunne ouders de meeste hulde toebrengt; dit zet onze nieuwsgierigheid
+aan, om van denzelven meer te vernemen. Doch 's mans geschiedenis te
+verhalen is eene allermoeijelijkste zaak, wijl ons bijna geene andere
+bronnen ten dienste staan, dan legenden, waarop wij niet vertrouwen
+kunnen. Gelooven wij hetgeen hem wordt nagegeven; dan behoort men hem
+onder de ijverige voorstanders der regtzinnigheid en de onverschrokken
+bestrijders van de ketters te tellen, welke de vierde eeuw heeft
+opgeleverd. Inzonderheid was hij een hevig tegenpartijder van ARIUS,
+en zou NESTORIUS en EUTYCHES eveneens met warmte bestreden hebben,
+ware hij niet lang gestorven geweest, voor dat deze met hunne
+gevoelens opkwamen. Geen wonder, dat hij dan ook alle krachten
+inspande, om in de stad zijner woning en derzelver nabuurschap de
+afgoderij uit te roeijen en de Heidensche tempels en altaren te
+verwoesten. Reeds ten tijde van LICINIUS stond hij bekend als een man
+van stoutmoedigheid, werd uit dien hoofde door dezen vervolger der
+Christenheid in de gevangenis geworpen en bleef in ketenen zuchten,
+tot dat KONSTANTIJN hem verloste en op zijnen bisschoppelijken zetel
+herstelde. Men plaatste hem dan ook naderhand onder de veertig
+martelaars, welke onder dien bloeddorstigen keizer voor de zaak des
+geloofs geleden hebben. In hoe verre men zich nu in het een en ander
+aan vergrooting schuldig hebbe gemaakt, zal moeijelijk te beslissen
+zijn; maar al deze bijzonderheden voor verdichtsels te verklaren,
+houden wij voor eene zeer gewaagde onderneming. Ook komen zij ons te
+geloofwaardiger voor, daar zij met dat vreemde en wonderbare, hetwelk
+steeds vermoeden van zeker vroom bedrog verwekt, niets gemeen hebben,
+en met den geest van den tijd, over welken hier gehandeld wordt,
+uitnemend strooken. Zoo veel zal men althans wel mogen vaststellen,
+dat _Sint_-NIKOLAAS een dapper voorstander van de leerbegrippen en
+verordeningen der te zijnen tijde Katholijk gewordene Kerk is geweest,
+en derhalve ook dienswegens in aandenken verdient te blijven.
+
+Onder de deugden, waardoor deze Heilige zich grooten roem verworven
+heeft, rekent men voornamelijk zijne matigheid en hulpvaardigheid. En
+waarom men aan deze zulk een' lof zou hebben toegezwaaid, zoo het niet
+eenigen grond had gehad in 's mans bestaan en karakter, laat zich niet
+begrijpen. Maar hetgeen te dien opzigte verteld is geworden, loopt zoo
+zeer in het bespottelijke dat men zich eindelijk genoodzaakt heeft
+gezien, om er eene zinnebeeldige uitlegging van te geven. 's Mans
+matigheid zal onder anderen zoo verre gegaan zijn, dat hij reeds als
+zuigeling de moederlijke borst spaarde, door haar op Woensdag en
+Vrijdag slechts eenmaal te gebruiken; ja wat meer is, dat hij zelfs
+vóór zijne geboorte vastte. Die dit gelooven kan, moet het om den wil
+van zwakke moeders bejammeren, dat zulk eene gave van onthouding zoo
+geheel verdwenen is, en het niet te berekenen valt, dat dezelve ooit
+zal wederkomen. In zijne hulpvaardigheid geeft men _Sint_-NIKOLAAS na,
+dat hij even zonderling te werk ging. Hij had, namelijk, rijke ouders
+en zag zich daardoor in de gelegenheid, om nooddruftigen te verzorgen;
+maar de wijze, waarop hij zulks deed, was vrij gelijk aan het gedrag
+van zekeren welbekenden wijsgeer, die in eenige oogenblikken van
+opgewondenheid, of liever in eene vlaag van zinneloosheid, zijn
+geld in zee wierp. Hij schonk toch, zoo als de faam zegt, de gansche
+erfenis, welke zijne ouders hem nalieten, eensklaps weg, zonder iets
+voor zich zelven te behouden. Maar hoe dit overeen te brengen zij
+met hetgeen een zijner lofredenaars in hem prijst, dat hij dagelijks
+de armen gespijsd en gedrenkt heeft, is eene vraag, waarop wij geen
+antwoord geven kunnen: daar toch zijn bisdom hem zulke groote
+inkomsten niet zal hebben opgeleverd, als waarvan latere tijden
+heugen.
+
+Schreef men nu aan _Sint_-NIKOLAAS zulk eene zonderlinge deugdzaamheid
+toe; men verhief hem ook als een' der grootste wonderdoenders. Die
+de Kerkelijke Geschiedenis gelezen heeft, kent de ligtvaardigheid,
+waarmede velen aan gewone dingen den naam van buitengewone Goddelijke
+werken gegeven en zelfs mannen van verdiensten de in omloop zijnde
+vertellingen geloofd en verder verbreid hebben. Men zal zich in
+allen gevalle geene onbezonnenheid te verwijten hebben, wanneer
+men de gebeurtenissen van dien aard, welke zich van de vierde eeuw
+dagteekenen, voor loutere verdichtsels houdt. Intusschen staan er niet
+slechts ongehoorde, maar ook onmogelijke wonderen van onzen Heilige
+aangeteekend. Hij verscheen, bij voorbeeld, aan KONSTANTIJN in den
+droom, maakte hem de onschuld van drie gevangen soldaten bekend, en
+weêrhield hem, om zich met hun bloed te bevlekken: waarom de keizer,
+zulks ontwaar geworden zijnde, hen des anderen daags, na hunne
+verlossing uit den kerker, ernstig aanbeval, zich aan de dienst van
+_Sint_-NIKOLAAS te wijden, en zelf allerlei kostbare geschenken aan
+den Heilige toezond. Hoe vele sporen van bijgeloof uit lateren tijd
+doen zich hier, te gelijk met die groote ongerijmdheid, voor, dat
+iemand, die van zijne vermoeijenis op zijne legerstede uitrustte, aan
+een' ander, op den afstand van honderd uren, in eigen persoon zou
+verschenen zijn! Wilde men aan de vertelling een' dragelijken zin
+geven; dan zou men moeten aannemen, dat de keizer een' rusteloozen
+nacht gehad heeft, en nu de gedaante van Bisschop NICOLAUS, den
+bekenden verdediger der onschuld, in eene dreigende houding voor zijne
+verbeelding zal zijn opgerezen. Doch hoe het ook zij, de legende zelve
+moet reeds vroeg in de wereld zijn gekomen. Wij vinden er bij SUIDAS
+reeds gewag van gemaakt. Wat meer is, EUSTRATIUS heeft haar te boek
+gesteld. Ja de overlevering zegt ons, dat de verloste gevangenen
+NEPOTIANUS, URSUS en EUPOLEON geheeten hebben. Van waar dit alles?
+Uit het hersenbrein van den eenen of anderen bedrieger of dweeper?
+Wil iemand dit gelooven, wij laten hem de vrijheid: onzes inziens
+moet er iets gebeurd zijn, hetwelk tot dit sprookje aanleiding gaf;
+maar de zuivere waarheid te vinden, houden wij voor onmogelijk.
+
+Nopens het leven van _Sint_-NIKOLAAS hier op aarde hebben wij niets
+meer te berigten. Maar het ging hem, zoo als het aan vele Heiligen
+gegaan is, dat zij zich na hunnen dood nog den grootsten roem
+verwierven. Eerst vergenoegde men zich met op zijn graf te treuren.
+Vervolgens begon men hem te vereeren als een' beschermer der
+ongelukkigen. Eindelijk wist men veel te verhalen van de hemelsche
+kracht, door hem na zijn sterven ten toon gespreid. Een van deszelfs
+opvolgers op den bisschoppelijken stoel, THEODORUS, verklaarde op
+de tweede _Niceensche_ Kerkvergadering openlijk, dat hij zijnen
+Aartsdiaken over geleden onregt was komen troosten, waarvoor hij
+echter geen' anderen grond had dan dezen, dat de Diaken iemand met
+een roodkleurig aangezigt en grijze haren gezien had, hoedanig de
+overlevering _Sint_-NIKOLAAS voorstelde. Van onaangenamer gevolgen was
+op zekeren nacht deszelfs verschijning in de cel van een' monnik, wien
+hij, als bij gebrek van touwen, met de haren van het bed sleepte en
+vervolgens zoo erbarmelijk geeselde, dat het gansche klooster van het
+gekerm sidderde. Zoo zal de Heilige dan van den hemel zijn gekomen en
+eene geeselroede medegebragt hebben, om den post van beul op aarde te
+bekleeden! En dit louter, gelijk het verhaal zegt, om reden, dat de
+monnik geweigerd had, ter eere van 's mans nagedachtenis een lied te
+zingen! Gelukkig, dat hij slechts zelden tot het verrigten van zulk
+eene strafoefening verschenen is, maar meestal uit goedhartigheid, om
+zoo wel anderen te helpen en te redden, als voornamelijk zeelieden,
+op welke het schijnt, dat hij te _Myra_ eene zeer naauwe betrekking
+gekregen heeft! Maar mogelijk schreef men, gedurende het leven van den
+Heilige, de redding van schepelingen wel eens aan deszelfs voorbede of
+wonderkracht toe. Hieruit ontstond dan het geloof aan zijn vermogen
+op zee, en, werd dit na zijnen dood al verder en verder voortgeplant,
+men riep nu in den nood NICOLAUS aan, ja, zoo vaak men zich gered zag,
+achtte men zijne behouding voor een werk van dezen. Zoo kwamen er van
+tijd tot tijd al meerdere vertellingen van zijnen bovenmenschelijken
+invloed in de wereld. Evenwel vertelt men van hem niet alleen, dat hij
+zijne vrienden door zijne tusschenkomst beloonde, maar ook, dat hij
+zijne vijanden strafte: zoo als hij in het begin der negende eeuw
+zekeren vermetelen Arabier, die de heilige bewaarplaats van zijn
+gebeente had pogen in stukken te breken, met een verschrikkelijk
+onweder bezocht, hetwelk deszelfs vloot geheel vernielde en hem zelven
+naauwelijks liet ontkomen.
+
+Wat 's mans stoffelijk overschot betreft, hetzelve verspreidde, naar
+luid der vertellingen, rondom het graf zulk eene welriekende reuk,
+dat de kranken, welke men naar dit gesteente bragt, er door genezen en
+alle bedevaartgangers er van verkwikt werden. Over deze vertelling zal
+men zich te minder verwonderen, wanneer men zich herinnert, hoevele
+fabelen er, vooral van de vierde eeuw af, nopens het gebeente van
+martelaars en andere afgestorvenen ontstaan zijn. Hier behoeft men de
+oorzaak niet ver te zoeken, daar het sprookje eenvoudig rusten kan op
+eene speling met het woord _Myra_, hetwelk taalkundigen weten, dat
+zoowel _welriekend vocht_, als _de bisschoppelijke stad van Lycië_
+beduidt. Nadat nu het gerucht eenmaal in omloop was gekomen, werd het
+hoe langer hoe verder verbreid. De Faam vloog naar Europa over. Ook
+van daar kwamen er bedevaartgangers te _Myra_. Eindelijk zullen de
+burgers van _Bari_, eene stad in _Apulië_, het gewaagd hebben, om
+het heilige gebeente naar hunne geboorteplaats over te brengen. En
+daar wil men, dat het niet alleen welriekende geuren ademde, welke
+iedereen' verkwikten, maar ook eeuwen lang allerlei wonderen werkte.
+Zeker behelzen de verhalen, welke wij hierover in oude schriften
+vinden, zulke zonderlinge en vreemde dingen, dat wij ligtelijk in
+verzoeking geraken, om geheel de zaak als logenachtig te verwerpen.
+Zelfs is het zoo bewezen niet, dat het werkelijk de overblijfselen
+van NICOLAUS geweest zijn, die men naar _Apulië_ bragt. Evenwel was
+de overbrenging van iets, hetwelk men als zoodanig vereerde, aan de
+denk- en handelwijze van dien tijd juist overeenkomstig. Ook zijn de
+bewijzen, dat er zoo iets, en wel ten jare 1087 heeft plaats gehad,
+veel te sterk, dan dat men het met grond loochenen kan. Ten jare
+1106 schreef _Paus_ PASCHALIS II. aan EUSTACHIUS, _den abt van den
+heiligen_ NICOLAUS, dat het ten tijde van een' zijner voorgangers,
+VICTOR III. gebeurd was, en gaf dus eene getuigenis, welke ons zoowel
+omtrent den netten tijd van het voorval inlicht, als deszelfs waarheid
+bevestigt. Wat meer is, ten jare 1089 schreef reeds URBANUS II.
+aan ELIAS, _bisschop van Bari_, dat God de stad van 's mans woning
+verwaardigd had, om aan dezelve het lijk van den heiligen NICOLAUS te
+schenken. En ditzelfde Kerkhoofd deed eene bewaarplaats vervaardigen,
+waar hij zelf, naar _Apulië_ heen gereisd, het gebeente nederleide.
+
+Doch het zij het de overblijfselen van _Sint_-NIKOLAAS, of die van
+iemand anders geweest zijn, welke men te _Bari_ als een dierbaar
+kleinood waardeerde; wij kennen weinig Heiligen, die daar en elders
+zulk eenen naam gemaakt hebben, als deze voormalige Bisschop van
+_Myra_. Was hij van vroegen tijd af in de Grieksche kerk het voorwerp
+eener algemeene vereering; hij is nog heden ten dage een der grootste
+Heiligen in geheel _Rusland_. Reeds in de achtste eeuw kende en
+eerbiedigde men hem in _Duitschland_, _Frankrijk_ en _Italië_. Vooral
+verspreidde zich, met de reuk van 's mans beenderen te _Bari_, de reuk
+zijner heiligheid door Europa heen. Overal werden hem kerken gewijd.
+Overal werden kinderen naar zijnen naam genoemd. Overal vierde men
+den dag zijner geboorte, welken men, hetzij naar waarheid hetzij bij
+vergissing, op den zesden van Wintermaand gesteld had. Doch zoo men
+hierin de waarheid volgde, is het de vraag, of het oorspronkelijk
+'s mans komst op de wereld, dan wel deszelfs uitgang uit de wereld
+bedoelde. Immers weet elk beoefenaar der kerkelijke geschiedenis,
+dat de oudheid het sterven der Godvruchtigen, als den overstap tot
+het ware leven eene geboorte genoemd en den dag, waarop dit was
+voorgevallen, gevierd heeft. Maar naderhand is dit in vergetelheid
+geraakt en alleen die dag, waarop iemand het levenslicht aanschouwd
+had, voor den geboortedag gerekend geworden.
+
+Wanneer _Sint_-NIKOLAAS door eene plegtige verklaring onder de
+Heiligen der Roomsche kerk zij opgenomen, weten wij niet te zeggen.
+Zeker is het niet gebeurd voor het jaar 993, waarin wij het eerste
+voorbeeld van zulk eene heiligverklaring plaatsen moeten. Na den tijd
+der Hervorming heeft de Kerkvergadering te _Trente_ het met hare
+goedkeuring bekrachtigd, dat men den zesden van Wintermaand als den
+aan hem gewijden dag vierde. Dit is dan ook bij de Roomschgezinden
+tot dus verre in gebruik gebleven. Maar tusschen deze vereering van
+den Heilige, en tusschen het naar hem genoemde kinderfeest bestaat
+er een groot onderscheid. Van waar dan, dat men hem juist tot den
+Patroon van dit feest gemaakt heeft? Van waar, dat de _Protestanten_,
+niettegenstaande den afkeer, welken zij van de gebruiken der Roomsche
+Kerk hadden, hetzelve hebben aangehouden? Van waar eindelijk, dat
+dit bijzonder in ons vaderland gebeurd is, terwijl op vele plaatsen
+buiten hetzelve een andere dag van Wintermaand verkoren werd,
+om dergelijk feest voor de kinderen aan te rigten? Het zal niet
+onaardig zijn, op deze vragen eenig antwoord te geven, en te gelijk
+de oorzaken van de eene en andere uiterlijke vertooning, welke het
+_Sint_-NIKOLAAS-_feest_ pleegt te vergezellen, zoo veel mogelijk op te
+sporen.
+
+Bij den eersten opslag heeft _Sint_-NIKOLAAS op zijnen verjaardag een
+zonderling voorkomen: want welke gemeenschap is er toch tusschen den
+eerwaardigen en heiligen bisschop van _Myra_ en een' rondbrenger van
+lekkernij en suikergebak? Doch wij zullen de zaak in een ander licht
+beschouwen, wanneer wij hier eveneens te werk gaan, als bij het
+onderzoek naar menig ander feest, gebruik, spreekwoord, of wat ons
+ook de oudheid overgeleverd hebbe. Zoo lang men zich afslooft, om
+volledige bescheiden uit lang verloopene eeuwen in te winnen, verspilt
+men den tijd, zonder zijn doel te bereiken. Eene enkele omstandigheid
+in iemands leven, een bloot toeval, eene kleinigheid zelfs, brengt
+iets onder weinigen in trein, en nu breidt het zich langzamerhand
+verder uit, tot dat het eindelijk op de nakomelingschap overgaat.
+Dit is, mijns inziens, de sleutel tot de verklaring van het
+_Sint_-NIKOLAAS-_feest_. Goedhartigheid, zagen wij, was een
+der voorname trekken in het karakter van dezen bisschop. Die
+goedhartigheid spreidde zich vooral in weldoen ten toon, in weldoen
+van geheel de bevolking zijner stad, bijzonder van ieder voorwerp,
+hetwelk medelijden of beklag verdiende. Voornamelijk schijnt hij de
+vriend van kinderen geweest te zijn. Misschien weten mijne lezers de
+vertelling, die er van hem in omloop is, dat hij eenmaal aan een arm
+soldaat, die over zich zelven en zijne drie jonge dochters in de
+uiterste verlegenheid was, eene zoo welgevulde goudbeurs beschikte,
+dat de vader niet alleen overvloed voor zijn gansche leven had, maar
+ook zijne dochters, bij haar huwelijk, met een' kostelijken bruidschat
+kon uitzetten. Zeker geleerd schrijver oordeelt, dat uit deze
+vertelling, hoe weinig geloof men er aan geven kunne, het kinderfeest
+op den geboortedag van den Heilige zal zijn voortgekomen. Mogelijk
+is dit maar een van die bewijzen der weldadigheid, welke hem de
+Overlevering uit hoofde van zijne bekende liefde voor de jeugd heeft
+toegeschreven, en waardoor hij de Patroon derzelve geworden is.
+Doch in allen geval heeft deze gebeurtenis hem een' grooten naam
+verworven. Toen hij nu dood was, werd, gelijk het doorgaans gebeurt,
+zijne liefde nog hooger gewaardeerd, dan bij zijn leven. Men trachtte
+zich zelven en de zijnen wegens zijn gemis te troosten, door zijn
+voorbeeld na te volgen. Weldra vierde men hier en daar den zesden
+van Wintermaand niet slechts ter eere van den Heilige, maar ook ten
+gevalle zijner kinderen. Van tijd tot tijd werd zulk eene feestviering
+algemeener. Ten laatste was de roem van _Sint_-NIKOLAAS als weldoener
+der kinderen bij velen zoo gevestigd, dat men hem in gezelschap van
+dezelve afschilderde. Nu laat het zich ook verklaren, dat hij in die
+landen, waar zijn feestdag een dag van blijdschap voor de jeugd
+geworden was, door geene godsdienstige geschillen in vergetelheid
+geraakte. De kleinen bleven aan hem denken; en hoe kon hij dan door
+de volwassenen, hoe kon hij door ouders vergeten worden? Neen, zoo
+verre werd het _Protestantisme_, ten minste in sommige oorden, niet
+gedreven. Als heilige werd hij niet langer vereerd; maar hij behield
+zijne waarde als Patroon der kinderen, en de zesde van Wintermaand was
+steeds de vreugdedag, waarop aller mond zijnen lof vermeldde.
+
+Doch het is niet genoeg, op de uitdeeling van geschenken te letten,
+welke op den zesden van Wintermaand onder den naam van _Sint_-NIKOLAAS
+geschiedt; maar wij moeten ook de wijze, waarop men bij die uitdeeling
+te werk gaat, in aanmerking nemen. Bij den eersten opslag heeft het
+reeds eene zonderlinge houding, dat men gewoon is de kinderen met
+de gaven van dezen heiligen man te verrasschen, zoodat zij dezelve
+krijgen, zonder dat zij den milddadigen gever zien. Zou dit nu
+toevallig ingevoerd, of wel uit eene bepaalde overlevering ontstaan
+zijn? Zou welligt de eerste oorsprong van deze geheimzinnigheid in die
+leer van het Christendom liggen, welke het weldoen in het verborgene
+aanbeveelt? Deskundigen weten, hoe zich in de eerste eeuwen onzer
+tijdrekening velen als om strijd tot het opvolgen dezer leer beijverd
+hebben. Langzamerhand ging het hiermede, als met andere voorschriften:
+men liet den geest verloren gaan, en hield zich nu te vaster aan de
+letter. Of dit nu ook het zwak van onzen bisschop geweest zij, durven
+wij niet zeggen; maar er wordt van hem verhaald, dat hij het steeds
+daarop toeleide, om onbekend te blijven, als hij ergens hulp of
+verkwikking aanbragt. Vooral vond hij er, naar het schijnt, een
+bijzonder vermaak in, dat hij zijne giften tot elks verbazing, en dus
+des avonds of des nachts bezorgde, en dan weder in stilte vertrok.
+Zoo handelde hij dan ook met die goudbeurs, waarvan boven gesproken
+is: daar hij aan het huis van den soldaat kwam, terwijl alles in
+diepe rust was, het kostbare geschenk, als een andere PLUTUS, door
+het vengster wierp en op staanden voet zich verwijderde. Intusschen
+mislukte het hem hier zoowel als elders, om van zijn goeddoen een
+geheim te maken. Doch nadat het wereldkundig was geworden, prees men
+het niet minder. Na zijn afsterven volgden de ouders hem na in het
+verrasschen hunner kinderen. Welligt rezen zij daartoe eerst midden
+in den nacht van hunne legerstede op. Maar met den tijd werd dit
+te lastig gerekend, en nu maakten zij hunne beschikkingen voor zij
+zich te slapen leiden. Zoo kreeg men bij _Sint_-NIKOLAAS-_dag_ ook
+_Sint_-NIKOLAAS-_avond_. En toen men _Sint_-NIKOLAAS-_avond_ gekregen
+had, moest de heilige man ook daarin worden nagebootst, dat men den
+kinderen, wel geen goud of zilver, maar hetgeen bij velen hunner nog
+op hooger prijs dan goud of zilver staat, in het geheim door een half
+geopende deur of vengster toewierp. En het eene geslacht leverde dit
+aan het andere over.
+
+Doch het bleef niet bij louter menschelijke handelingen. Gelijk het
+geloof aan de verschijningen van gestorvene Heiligen in de middeleeuw
+algemeen was; zoo geloofde men, gelijk boven reeds gebleken is, ook
+van _Sint_-NIKOLAAS, dat hij van tijd tot tijd op aarde verscheen.
+Dit geloof ging als kweekgras van het eene geslacht op het andere
+over, en werd schier met elken leeftijd door de verhalen van nieuwe
+verschijningen bevestigd. En op welk eenen dag voegde deszelfs
+tegenwoordigheid nu beter, dan op zijnen feestdag? Weldra verbeeldde
+zich dan ook de kinderlijke eenvoudigheid, dat de goedhartige
+Bisschop hun nabij was, zonder aan de zwarigheid te denken, dat
+hij zich kwalijk op duizenden plaatsen te gelijk bevinden kon. De
+versnaperingen, hun op zijne verjaring geschonken, schreven zij aan
+hem zelven toe. Zij leerden en zongen liedjes te zijner eere, die
+zij aan elkander overleverden. Wat ouders, vrienden en bekenden er
+toe deden, om de kleinen in dien waan te brengen, weten wij niet
+te zeggen; maar dit weten wij, dat zij dwaas genoeg waren, om hen
+daarin te versterken. Zij zelven gaven zich voor den persoon van
+_Sint_-NIKOLAAS uit. Zij doschten zich op eene vreemde wijze uit, om
+het bedrog te verbergen. Het uitdeelen der giften geschiedde met een'
+toestel, welke de kleine wereld nog meer verbijsterde. Zoo werd de
+Heilige verlaagd tot een' gemeenen kluchtspeler. In dat karakter
+verschijnt hij nog jaarlijks op zijnen geboortedag, en wie durft den
+tijd bepalen, waarin dit geheel veranderen zal? Het is zoo, in menig
+huisgezin wordt de jeugd verstandiger, dan wij volwassenen in onze
+kindschheid geweest zijn, hier en daar misschien al te verstandig.
+Leeraars en opvoeders verzetten zich genoegzaam met gemeene krachten
+tegen het ingeslopen gebruik, als voor de maatschappij hoogst
+nadeelig. En waarlijk! zij zijn althans dan, wanneer men het zoo
+aanlegt, dat de vrees voor verschijningen uit de geestenwereld bij
+de jeugd gevoed wordt, geene te gestrenge zedemeesters. Maar de lezer
+wacht zeker te dezer plaats geene uitweiding over dingen, die thans in
+duizend boeken voorkomen. Genoeg dan, dat een ieder er nog bij lange
+na niet toe gezind is, om den zesden van Wintermaand in een' anderen
+smaak te vieren. De kleinen vinden de tusschenkomst van den Heilige
+zoo natuurlijk, dat zij zich verwonderen zouden, bijaldien hij
+achterbleef. Eene menigte van ouders kan het nog niet begrijpen, dat
+er zoo veel kwaads in gelegen is, hen in dat vooroordeel te stijven.
+Voor sommige zou het zelfs zwarigheid opleveren, zoo de kinderen
+dat vooroordeel afleiden: want zijn zij hun gezag ongelukkig kwijt
+geraakt, dan hebben zij gewisselijk _Sint_-NIKOLAAS noodig, om de
+halstarrigen te bedwingen!
+
+Men doet, namelijk, gelijk ieder weet, _Sint_-NIKOLAAS niet slechts
+verschijnen, om de kinderen vrolijk te maken, maar ook, om hen
+wegens hunne ongehoorzaamheid te bestraffen. Hij wordt dus ook in de
+afzigtigste gedaante afgebeeld. En de reden behoeft men niet verre te
+zoeken. Of hoe stelde men zich in de middeleeuw de verschijningen van
+bovenmenschelijke wezens voor, als zij kwamen, om eenig onregt te
+wreken? Immers, met oogen van vuur, met kettingen, met beestenhuiden,
+en met al wat voor den mensch het meest verschrikkelijk was,
+toegerust. Zoo vertoonde zich dan ook _Sint_-NIKOLAAS, en men vergat
+vooral de geeselroede niet, welke het gebleken was, dat hij zoowel te
+handteren wist. Toen die vermommingen eenmaal waren ingevoerd, bleven
+zij van geslacht tot geslacht voortduren, en zoo zijn zij tot ons
+gekomen. Wat het gebruik betreft, om den Heilige zijne schoenen te
+brengen, dit zal ontstaan zijn uit de overlevering, dat de goudbeurs,
+welke hij den berooiden soldaat toewierp, juist in deszelfs schoenen
+gevallen is, die voor het bed stonden. De meeste bevreemding verwekt
+echter de voorstelling van _Sint_-NIKOLAAS als een' ruiter, welke
+zoowel in _Braband_ en elders, als in _Holland_ gevonden, en ook op
+schilderijen gezien wordt, waarop hij staat afgeteekend. De gedachte
+toch, dat hij jaarlijks een paard uit den hemel medebrengt, zal
+niemand voor aannemelijk houden; en de gissing, dat hij, bij zijn
+leven op aarde, eerst ruiter en vervolgens Bisschop geweest is,
+strookt niet zeer met den eerbied aan zijn persoon verschuldigd. Het
+zou eenig licht kunnen geven, dat bij sommige zijner kerken, zoo als
+te _Utrecht_, van onheugelijken tijd af, een paard onderhouden is
+geworden, waarmede de geestelijken hunne ver verwijderde _Parochianen_
+bezochten. Evenwel blijft het nog onzeker, of dit gebruik ontleend
+zij uit hetgeen die Patroon als Bisschop zelf gedaan heeft; dan of
+men uit hetzelve aanleiding genomen hebbe, om hem als ruiter af te
+beelden. Mogelijk houdt men het eerstgenoemde voor meest verkieslijk,
+omdat het bekend is, dat deze Heilige niet alleen voor de stad _Myra_,
+maar ook voor de omliggende streken werkzaam, en zeker buiten staat
+geweest is, om zich overal heen te voet te begeven. Doch wat men ook
+verkieze; onnatuurlijk is het gewis niet, dat de oude man, die op
+duizende plaatsen te gelijk wezen moet, zoo veel mogelijk voor zijn
+gemak zorgt en zijne togten te paard aflegt.
+
+Maar nu is nog de vraag, waarom er bijzonder in ons vaderland op den
+dag van _Sint_-NIKOLAAS een kinderfeest zij; terwijl daarvan op vele
+plaatsen van _Duitschland_ en elders niet geweten wordt. En om die
+vraag met zekerheid te kunnen beantwoorden, moesten er oude stukken
+zijn, die ons de noodige bescheiden aan de hand gaven. Wilde men het
+aan minachting jegens den eerwaardigen Bisschop wijten, dat men in
+menig oord zijnen dag voorbij laat gaan, zonder naar zijn voorbeeld
+de kleinen vrolijk te maken; men zou vergeten zijn, dat zulks dikwijls
+ook daar niet geschiedt, waar men hem als Heilige in de hoogste waarde
+houdt, ja waar men zich zelfs verbeeld heeft overblijfselen van hem
+te bezitten, die eene groote wonderkracht hadden. Veel liever bedenke
+men, dat 's mans navolging als kindervriend van deszelfs vereering
+als Patroon der kerk nooit onafscheidelijk geweest is: dat juist
+daarom de oude schrijvers, die over den zesden van Wintermaand als
+den feestdag van dezen grooten voorspraak der geloovigen met ophef
+spreken, van het kinderfeest, zoo ver ons gebleken is, tot één toe
+stilzwijgen; en dat dit feest derhalve in vele gewesten van _Europa_,
+waar hij in den rang der Heiligen werd opgenomen, niet zal zijn
+ingevoerd geworden. Nu is het bij de nakomelingschap gebleven, zoo
+als men van ouds begonnen was: en daaruit laat het zich gemakkelijk
+verklaren, dat _Sint_-NIKOLAAS niet overal met kindergeschenken
+rondgaat, wanneer men zijne verjaring viert. Maar waarom doet
+hij zulks juist hier te lande? Zou welligt de hulde, welke onze
+voorouders aan vreemde Heiligen en dus ook aan dezen toebragten, van
+uitgestrekteren omvang dan bij de Duitschers en andere volken geweest
+zijn, omdat hun eigen grond er zoo weinige had opgeleverd? Of zouden
+koophandel en zeevaart, welke hier reeds vroeg in de beginselen waren,
+een gebruik, hetwelk elders slechts bij name bekend werd, naar deze
+gewesten hebben overgeplant? En zou mogelijk de ligging van ons
+vaderland in de nabijheid der zee er het hare toe gedaan hebben, om
+dit gebruik algemeener en duurzamer te maken? Wij hebben boven gezien,
+dat _Sint_-NIKOLAAS bij voorkeur een beschermer van schepelingen
+geweest is, en konden daarvan nog veel meerdere proeven uit de
+legenden aanhalen. Nu heeft men hem, zoo men _Rusland_ uitzondert,
+ook nergens zoo hoog vereerd als aan de zeekusten, bij voorbeeld, in
+_Venetie_, _Vlaanderen_, en waarom zouden wij er niet bijvoegen in
+_ons Vaderland_? Van vroegen tijd af had men hier geheele buurten
+en dorpen, die zijnen naam droegen. De grootste der _Amsterdamsche_
+kerken was aan hem toegewijd. Geene mindere hulde zwaaide men hem
+te _Utrecht_, te _Middelburg_, te _Kampen_, te _Groningen_ toe. Ook
+_Friesland_ achtte zich door zijne bescherming gelukkig. Om kort te
+gaan, hij was een der voornaamste _Patronen_ van ons vaderland, en
+zou men dan hier op den zesden van Wintermaand te zijner eere geen
+kinderfeest gevierd hebben?
+
+       *       *       *       *       *
+
+En nu blijft er, voor zoo veel ons bekend is, nopens _Sint_-NIKOLAAS
+en het _Sint_-NIKOLAAS-_feest_ niets van eenig belang meer te vragen
+of te onderzoeken over. Moesten wij den lezer dikwijls in het
+onzekere laten, of ons met gissingen behelpen; men wijte dit aan
+de gebrekkigheid van de bronnen, tot welke wij den toegang hadden.
+Misschien voelt zich de een of ander opgewekt, om op het door ons
+ingeslagen spoor verder voort te gaan, en zijne krachten aan de
+toelichting van hetgeen nu nog duister gebleven is te beproeven. De
+Heilige, die twee dagen van het jaar geheel de kinderwereld vrolijk
+maakt, verdient ook zeker wel, dat men zich eenige moeite geve, om de
+geschiedenis van hem zelven en van zijn feest te kennen.
+
+                      [Decoratieve Illustratie]
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Sint-Nikolaas en het
+Sint-Nikolaas-feest, by Wesselius Albertus van Hengel
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK SINT-NIKOLAAS--SINT-NIKOLAAS-FEEST ***
+
+***** This file should be named 34555-8.txt or 34555-8.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        https://www.gutenberg.org/3/4/5/5/34555/
+
+Produced by The Online Distributed Proofreading Team at
+https://www.pgdp.net
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+https://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at https://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+https://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at https://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit https://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including including checks, online payments and credit card
+donations.  To donate, please visit: https://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     https://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/34555-8.zip b/34555-8.zip
new file mode 100644
index 0000000..c373c22
--- /dev/null
+++ b/34555-8.zip
diff --git a/34555-h.zip b/34555-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..bee5776
--- /dev/null
+++ b/34555-h.zip
diff --git a/34555-h/34555-h.htm b/34555-h/34555-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..0b591b0
--- /dev/null
+++ b/34555-h/34555-h.htm
@@ -0,0 +1,1361 @@
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN"
+    "http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd">
+
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="nl">
+
+<head>
+  <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=iso-8859-1" />
+  <meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css" />
+  <title>
+    The Project Gutenberg eBook of Sint-Nikolaas en het Sint-Nikolaas-feest, by Wesselius Albertus van Hengel.
+  </title>
+  <style type="text/css">
+
+body         {margin-left: 8%; margin-right: 8%;}
+
+h1           {text-align: center; clear: both; margin-top: 2em; margin-bottom: 2em;
+              line-height: 2em; font-size: 150%;}
+h2           {text-align: center; clear: both; margin-top: 3em; line-height: 1.5em;
+              letter-spacing: 0.2em; margin-right: -0.2em; font-size: 100%;}
+h2.h2voorb   {font-size: 133%;}
+small        {font-size: 67%;}
+
+p            {margin-top: .4em; margin-bottom: .4em; text-align: justify; text-indent: 1em;}
+p.tp         {margin-top: 3em; margin-bottom: 3em; text-align: center; text-indent: 0em;}
+p.noi        {text-indent: 0em;}
+p.cap1       {text-indent: 0em;}
+p.cap1:first-letter {font-size: 210%;}
+p.cap2       {text-indent: 0em;}
+p.cap2:first-letter {font-size: 167%;}
+
+div.voorblad {margin-top: 2em; margin-bottom: 1em; text-align: center;
+              line-height: 2em; font-size: 133%;}
+div.titel    {margin-top: 5em; margin-bottom: 1em; text-align: center;}
+div.voorrede {margin-top: 4em; margin-bottom: 3em;}
+
+/* TB */
+hr           {width: 33%; clear: both;
+              margin-top: 1em; margin-bottom: 2em; margin-left: auto; margin-right: auto;}
+hr.tb        {border-style: none;}
+
+.pagenum     {/* uncomment the next line for invisible page numbers */
+              /* visibility: hidden;  */
+              position: absolute; left: 93%; text-indent: 0em; text-align: right;
+              font-size: small; font-weight: normal; font-variant: normal; font-style: normal;
+              letter-spacing: normal; color: #888888;}
+span[title].pagenum:after {content: "[" attr(title) "] ";}
+
+/* ALIGN */
+.clear       {clear: both;}
+.smcap       {font-size: 80%;}
+.mixcap      {font-variant: small-caps;}
+.word2       {word-spacing: 0.2em;}
+em           {font-weight: normal; font-style: normal;}
+.mono        {font-family: monospace;}
+.size50      {font-size: 50%;}
+.size67      {font-size: 67%;}
+.size110     {font-size: 110%;}
+.size133     {font-size: 133%;}
+.size167     {font-size: 167%;}
+.size200     {font-size: 200%;}
+
+/* IMAGES */
+.figcenter   {text-align: center; margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; margin-left: auto; margin-right: auto;}
+
+/* POETRY */
+.poem          {margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: left;}
+.poem br       {display: none;}
+.stanza        {margin: 0.25em 0em 0.25em 0em;}
+.poem span.i0  {display: block; margin-left: 0em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;}
+
+/* Transcriber Note */
+.TNbox       {margin: 10% 10% 5% 10%; border: 1px solid; padding: 1em;
+              background-color: #dddddd; font-family: sans-serif; font-size: 90%;}
+.TNbox h2   {font-variant: small-caps; font-size: 130%; letter-spacing: 0;
+              margin-top: 1em; margin-bottom: 1em; line-height: 2em;}
+.TNbox p     {text-indent: 0em; margin-top: 0.7em; margin-bottom: 0.7em;}
+
+  </style>
+</head>
+
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of Sint-Nikolaas en het Sint-Nikolaas-feest, by 
+Wesselius Albertus van Hengel
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Sint-Nikolaas en het Sint-Nikolaas-feest
+
+Author: Wesselius Albertus van Hengel
+
+Release Date: December 3, 2010 [EBook #34555]
+
+Language: Dutch
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK SINT-NIKOLAAS--SINT-NIKOLAAS-FEEST ***
+
+
+
+
+Produced by The Online Distributed Proofreading Team at
+https://www.pgdp.net
+
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+
+<div class="TNbox">
+
+ <h2>Opmerkingen van de bewerker</h2>
+
+ <div class="poem" style="width: 32em;">
+  <div class="stanza">
+    <span class="i0">Zo vlak voor zijn gedenkdag en feest dit jaar,</span><br />
+    <span class="i0">is ook een e-boekje over Sint-Nikolaas klaar.</span><br />
+    <span class="i0">Het belangrijkste wat te melden is voor het colofon:</span><br />
+    <span class="i0">een boek van W. A. van Hengel uit 1831 diende als bron.</span><br />
+    <span class="i0">Het taalgebruik ging niet op de helling,</span><br />
+    <span class="i0">het komt tot u in de originele, verouderde spelling.</span><br />
+    <span class="i0">Geen poging is ondernomen tot modernisering,</span><br />
+    <span class="i0">laat het desondanks krijgen uw waardering.</span><br />
+    <span class="i0">Daarbij moet wel het volgende worden gesteld:</span><br />
+    <span class="i0">woordafbrekingen aan het regeleinde zijn stilzwijgend hersteld.</span><br />
+    <span class="i0">Bij het transcriberen hadden wij al de nodige voorpret:</span><br />
+    <span class="i0">het Online Distributed Proofreading-team op <a href="https://www.pgdp.net/c/">https://www.pgdp.net</a>.</span><br />
+  </div>
+ </div>
+
+</div>
+
+<p><span class="pagenum" title="1"></span><a id="p_1"></a></p>
+
+<div class="voorblad">SINT-NIKOLAAS<br />
+<span class="size50">EN HET</span><br />
+SINT-NIKOLAAS-FEEST.</div>
+
+<p><span class="pagenum" title="2"></span><a id="p_2"></a>
+<span class="pagenum" title="3"><br /></span><a id="p_3"></a></p>
+
+<div class="titel">
+
+ <h1>SINT-NIKOLAAS<br />
+ <small>EN HET</small><br />
+ SINT-NIKOLAAS-FEEST.</h1>
+
+ <p class="tp size67">DOOR</p>
+
+ <p class="tp size133 mixcap">W. A. van HENGEL.</p>
+
+ <div class="figcenter" style="width: 259px;">
+ <img src="images/ill_p003.png" width="259" height="8" alt="" title="" />
+ </div>
+
+ <p class="tp"><b class="mono size200">te Leiden,</b><br />
+ <i class="size167 word2">bij S. en J. Luchtmans.</i><br />
+ <span class="size110">1831.</span></p>
+
+</div>
+
+<p><span class="pagenum" title="4"></span><a id="p_4"></a>
+<span class="pagenum" title="5"><br /></span><a id="p_5"></a></p>
+
+<div class="clear voorrede">
+
+<h2 class="h2voorb" id="VOORBERIGT">VOORBERIGT.</h2>
+
+<p class="cap1"><i>Reeds geruimen tijd geleden iets over <em>Sint-<span class="smcap">NIKOLAAS</span></em>
+en het <em>Sint-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-feest</em> aan mijne
+vrienden, de Hoogleeraren <em><span class="smcap">KIST</span></em> en <em><span class="smcap">ROYAARDS</span></em>,
+als schrijvers en verzamelaars van het <em>Archief
+voor Kerkelijke Geschiedenis, inzonderheid in
+Nederland</em>, beloofd hebbende, wilde ik met hetzelve
+niet langer achterblijven. Ik had toch alleenlijk
+de moeite te doen, om zeker opstel, hetwelk
+voor eene reeks van jaren door mij vervaardigd
+en hier en daar voorgelezen was geworden,
+een weinig om te werken. Ik ondernam
+derhalve dezen arbeid, en mogt weldra
+mijne verhandeling met eenige taal- en oudheidkundige
+aanteekeningen inzenden. Doch
+daar juist toevallig de zesde van Wintermaand
+nu met snelle schreden naderde, vertrouwde ik,
+<span class="pagenum" title="6"></span><a id="p_6"></a>dat het aan sommige mijner landgenooten niet
+onaangenaam zijn zou, zoo zij die verhandeling,
+zonder het <em>Archief</em> te bezitten, verkrijgen konden.
+Zie daar de reden, waarom dezelve als
+een afzonderlijk geschrift wordt uitgegeven.
+Mogt zij niet alleen met genoegen gelezen worden;
+maar ook aan dezen en genen nog eenig
+nuttig onderwijs verschaffen!</i></p>
+
+<p class="noi">[Leiden 11 <i>Novemb.</i> 1831.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 24px;">
+<img src="images/ill_p006.png" width="24" height="23" alt="" title="" />
+</div>
+
+</div>
+
+<p><span class="pagenum" title="7"></span><a id="p_7"></a></p>
+
+<h2 id="SINT-NIKOLAAS">SINT-NIKOLAAS<br/>
+<span class="size67">EN HET</span><br />
+SINT-NIKOLAASFEEST.</h2>
+
+<div class="figcenter" style="width: 146px;">
+<img src="images/ill_p007.png" width="146" height="9" alt="" title="" />
+</div>
+
+<p class="cap2">Onder de zonderlinge verschijnselen, welke zich
+op de wereld voordoen, behoort buiten twijfel
+het kinderfeest, naar <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> genoemd,
+en hetwelk op den zesden van Wintermaand, zoo
+elders, als door geheel ons vaderland heen gevierd
+wordt. Hetzelve rust noch op staatkundige
+gebeurtenissen, noch op burgerlijke of godsdienstige
+wetten: en evenwel plant het zich van het
+eene geslacht op het andere over. In jaren van
+algemeenen rampspoed moge het minderen glans
+ten toon spreiden en minder genoegen opleveren;
+er komt echter nooit een tijd, waarin het
+geheel wordt nagelaten. Hoezeer de verschillende
+rangen en standen der maatschappij zich van elkander
+onderscheiden; te dezen aanzien onderscheiden
+zij zich niet: neen, overal, waar kinderen
+zijn, vereenigt zich steeds groot en klein,
+om, als de bepaalde dag daar is, in de viering
+van het feest te deelen. Doch het zonderlingste
+<span class="pagenum" title="8"></span><a id="p_8"></a>van alles is, dat, wanneer men naar de reden
+vraagt, waarom juist op den zesden van Wintermaand
+dit kinderfeest invalle, naauwelijks een uit
+duizend eenig bestaanbaar antwoord weet te geven.</p>
+
+<p>Wie is toch <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>? een wezen der
+verbeelding? of een man, die werkelijk hier op
+aarde geleefd heeft? ziedaar de eerste vraag, die
+bij zoo menigeen' onzer landgenooten zal zijn opgekomen,
+zonder dat hij aan zijne nieuwsgierigheid
+voldoen kon. Dat de naam in den Almanak
+onder de Heiligen staat aangeteekend, kan zeker
+niemand anders te vrede stellen, dan die zich daarvan
+overtuigd houdt, dat het bestaan van zulken,
+die voor heiligen verklaard zijn geworden, boven
+alle bedenking verheven is. Het wordt dan ook
+door dezen en genen in twijfel getrokken, of er wel
+ooit een <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> geweest zij. En waarlijk!
+wanneer wij daarop letten, dat vele oude
+schrijvers, die zijnen naam, gelijk het ons toeschijnt,
+moesten vermeld hebben, hem met stilzwijgen
+voorbijgaan; zouden wij ligtelijk in verzoeking
+komen om ongeloovigen te worden. Hoe
+veel te meer, nadien de overlevering hem als een'
+man van ongemeene vermaardheid voorstelt, en
+wij dus niet begrijpen kunnen, dat wij in de geschiedenis
+van zijnen tijd geene de minste sporen
+van zijn aanwezen ontdekken! Maar mogen wij
+hem daarom met ééne pennestreek van de lijst
+<span class="pagenum" title="9"></span><a id="p_9"></a>der verdienstelijke kerkvoogden uitschrappen?
+Wij behoeven slechts aan te nemen, dat deszelfs
+roem op de schaal der nakomelingschap veel zwaarder
+dan op die van het met hem levende geslacht
+gewogen heeft; zoo is de zwarigheid reeds genoegzaam
+opgeruimd. Het blijft nu zoo verwonderlijk
+niet meer, dat noch <span class="smcap">EUSEBIUS</span>, noch eenig
+kerkvader van de vierde eeuw zijnen naam vermeldt.
+Het laat zich eveneens verklaren, dat
+<span class="smcap">ATHANASIUS</span> in zijne optelling der beroemde en
+vrome bisschoppen, die van het jaar driehonderd
+twintig tot driehonderd vijf en vijftig de
+Christengemeente bestuurd hebben, van hem geen
+gewag maakt. De meeste vertellingen nopens zijne
+bijzondere godvrucht en zijne werken van
+weldadigheid, die wij in latere geschriften geboekt
+vinden, zullen eerst na zijnen dood ontstaan
+zijn, mogelijk eerst eeuwen daarna, toen
+men aan zijn stoffelijk overschot eene hooge waarde
+begon te hechten. Men zweeg derhalve van
+hem, omdat hij in de schaduw van veel vermaarder
+mannen stond. En hoe zou iemand ook lust
+gevoeld hebben, om ze allen op te noemen, die
+de bisschoppelijke waardigheid bekleed hadden,
+of nog bekleedden? Om kort te gaan, wij zouden
+de twijfelarij veel te ver drijven, zoo wij deze
+twee dingen weigerden te erkennen: dat er eenmaal
+een <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> op de wereld geweest is;
+en dat hij geleefd heeft in dien zelfden tijd,
+waarin hij door de overlevering geplaatst wordt.</p>
+
+<p><span class="pagenum" title="10"></span><a id="p_10"></a></p>
+
+<p>En in welk eenen tijd hebben wij hem dan te
+zoeken? Immers in de eerste helft der vierde
+eeuw van onze Christelijke jaartelling. Hij was,
+namelijk, een tijdgenoot van <span class="smcap">KONSTANTIJN</span> <i>den
+groote</i>; woonde in eene beroemde zeestad van
+<i>Lycië</i>, een landschap in <i>Klein-Azië</i>, in hetzelfde
+<i>Myra</i>, waar <span class="smcap">PAULUS</span> op zijne reis naar
+<i>Rome</i> in een schip van <i>Alexandrië</i> is overgegaan;
+en bekleedde daar de waardigheid van
+Bisschop. Het is opmerkelijk, dat al de geschriften
+der oudheid, welke van hem gewag maken,
+ten aanzien van deze bijzonderheden met elkander
+overeenstemmen. Men zal hiervoor althans
+bezwaarlijk eene reden vinden, ten zij men aanneemt,
+dat die bijzonderheden inderdaad met de
+waarheid strooken. Zoo zij uit bronnen geput
+zijn, welke in de vijfde eeuw reeds bestaan hebben,
+laat zich dit nog te eer gelooven. Doch hoe
+dit ook zij, <span class="smcap">EUSTRATIUS</span>, die, eene eeuw later,
+Ouderling te <i>Konstantinopel</i> geweest is, haalt
+eene levensbeschrijving van <span class="smcap">NICOLAUS</span> aan, welke
+een geleerde oudheidkenner niet kwalijk vermoedt,
+dat reeds voor het jaar <i>vijfhonderd</i> moet
+vervaardigd zijn geworden. Ten tijde van <span class="smcap">JUSTINIAAN</span>
+had 's mans roem zich reeds dermate verbreid,
+dat deze keizer hem in de zoo even gemelde
+stad een der prachtigste kerkgebouwen toewijdde.
+<span class="mixcap">Andreas</span>, Bisschop van <i>Creta</i>, hield
+in de tweede helft der zevende eeuw eene redevoering
+te zijner eere, welke nog te dezer dagen
+<span class="pagenum" title="11"></span><a id="p_11"></a>aanwezig is. Uit het een en ander blijkt ons duidelijk
+genoeg, dat wij hem onderscheiden moeten
+van zijnen naamgenoot, die ons als de elfde
+bisschop van <i>Myra</i>, en tevens als onderteekenaar
+van de besluiten der vierde <i>Konstantinopolitaansche</i>
+Kerkvergadering beschreven staat. Of wij
+hem onder de leden der eerste Kerkvergadering
+te <i>Nicea</i>, zoo als menig voornaam geleerde wil,
+behooren te tellen, is hoogst twijfelachtig, wijl
+wij er nergens eenig spoor van vinden, dan in
+boeken van laten tijd: terwijl de in omloop zijnde
+Arabiesche lijst der onderteekenaars, waarop zijn
+naam gelezen wordt, geen het minste geloof verdient.
+Wij hebben ons derhalve daarmede te vergenoegen,
+dat hij onder de regering van <span class="smcap">KONSTANTIJN</span>
+Bisschop te <i>Myra</i> is geweest: maar dit
+mogen wij ook, op grond der aangehaalde bewijzen,
+met tamelijke gerustheid vasthouden.</p>
+
+<p>Weten wij nu tot onze blijdschap, dat het geen
+verdicht wezen, maar een zeer eerwaardig persoon
+is, wien de kinderlijke leeftijd naast hunne
+ouders de meeste hulde toebrengt; dit zet onze
+nieuwsgierigheid aan, om van denzelven meer te
+vernemen. Doch 's mans geschiedenis te verhalen
+is eene allermoeijelijkste zaak, wijl ons bijna
+geene andere bronnen ten dienste staan, dan legenden,
+waarop wij niet vertrouwen kunnen. Gelooven
+wij hetgeen hem wordt nagegeven; dan
+behoort men hem onder de ijverige voorstanders
+der regtzinnigheid en de onverschrokken bestrijders
+<span class="pagenum" title="12"></span><a id="p_12"></a>van de ketters te tellen, welke de vierde
+eeuw heeft opgeleverd. Inzonderheid was hij een
+hevig tegenpartijder van <span class="smcap">ARIUS</span>, en zou <span class="smcap">NESTORIUS</span>
+en <span class="smcap">EUTYCHES</span> eveneens met warmte bestreden
+hebben, ware hij niet lang gestorven geweest,
+voor dat deze met hunne gevoelens opkwamen.
+Geen wonder, dat hij dan ook alle
+krachten inspande, om in de stad zijner woning
+en derzelver nabuurschap de afgoderij uit te roeijen
+en de Heidensche tempels en altaren te verwoesten.
+Reeds ten tijde van <span class="smcap">LICINIUS</span> stond hij
+bekend als een man van stoutmoedigheid, werd
+uit dien hoofde door dezen vervolger der Christenheid
+in de gevangenis geworpen en bleef in
+ketenen zuchten, tot dat <span class="smcap">KONSTANTIJN</span> hem verloste
+en op zijnen bisschoppelijken zetel herstelde.
+Men plaatste hem dan ook naderhand onder de
+veertig martelaars, welke onder dien bloeddorstigen
+keizer voor de zaak des geloofs geleden
+hebben. In hoe verre men zich nu in het een
+en ander aan vergrooting schuldig hebbe gemaakt,
+zal moeijelijk te beslissen zijn; maar al deze bijzonderheden
+voor verdichtsels te verklaren, houden
+wij voor eene zeer gewaagde onderneming.
+Ook komen zij ons te geloofwaardiger voor, daar
+zij met dat vreemde en wonderbare, hetwelk
+steeds vermoeden van zeker vroom bedrog verwekt,
+niets gemeen hebben, en met den geest
+van den tijd, over welken hier gehandeld wordt,
+uitnemend strooken. Zoo veel zal men althans wel
+<span class="pagenum" title="13"></span><a id="p_13"></a>mogen vaststellen, dat <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> een dapper
+voorstander van de leerbegrippen en verordeningen
+der te zijnen tijde Katholijk gewordene
+Kerk is geweest, en derhalve ook dienswegens in
+aandenken verdient te blijven.</p>
+
+<p>Onder de deugden, waardoor deze Heilige zich
+grooten roem verworven heeft, rekent men voornamelijk
+zijne matigheid en hulpvaardigheid. En
+waarom men aan deze zulk een' lof zou hebben
+toegezwaaid, zoo het niet eenigen grond had gehad
+in 's mans bestaan en karakter, laat zich niet
+begrijpen. Maar hetgeen te dien opzigte verteld
+is geworden, loopt zoo zeer in het bespottelijke
+dat men zich eindelijk genoodzaakt heeft gezien,
+om er eene zinnebeeldige uitlegging van te geven.
+'s Mans matigheid zal onder anderen zoo verre
+gegaan zijn, dat hij reeds als zuigeling de moederlijke
+borst spaarde, door haar op Woensdag
+en Vrijdag slechts eenmaal te gebruiken; ja wat
+meer is, dat hij zelfs vóór zijne geboorte vastte.
+Die dit gelooven kan, moet het om den wil van
+zwakke moeders bejammeren, dat zulk eene gave
+van onthouding zoo geheel verdwenen is, en het
+niet te berekenen valt, dat dezelve ooit zal wederkomen.
+In zijne hulpvaardigheid geeft men
+<i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> na, dat hij even zonderling te
+werk ging. Hij had, namelijk, rijke ouders en
+zag zich daardoor in de gelegenheid, om nooddruftigen
+te verzorgen; maar de wijze, waarop
+hij zulks deed, was vrij gelijk aan het gedrag van
+<span class="pagenum" title="14"></span><a id="p_14"></a>zekeren welbekenden wijsgeer, die in eenige oogenblikken
+van opgewondenheid, of liever in eene
+vlaag van zinneloosheid, zijn geld in zee wierp.
+Hij schonk toch, zoo als de faam zegt, de gansche
+erfenis, welke zijne ouders hem nalieten,
+eensklaps weg, zonder iets voor zich zelven te
+behouden. Maar hoe dit overeen te brengen zij
+met hetgeen een zijner lofredenaars in hem prijst,
+dat hij dagelijks de armen gespijsd en gedrenkt
+heeft, is eene vraag, waarop wij geen antwoord
+geven kunnen: daar toch zijn bisdom hem zulke
+groote inkomsten niet zal hebben opgeleverd, als
+waarvan latere tijden heugen.</p>
+
+<p>Schreef men nu aan <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> zulk eene
+zonderlinge deugdzaamheid toe; men verhief hem
+ook als een' der grootste wonderdoenders. Die
+de Kerkelijke Geschiedenis gelezen heeft, kent
+de ligtvaardigheid, waarmede velen aan gewone
+dingen den naam van buitengewone Goddelijke
+werken gegeven en zelfs mannen van verdiensten
+de in omloop zijnde vertellingen geloofd en verder
+verbreid hebben. Men zal zich in allen gevalle
+geene onbezonnenheid te verwijten hebben,
+wanneer men de gebeurtenissen van dien aard,
+welke zich van de vierde eeuw dagteekenen, voor
+loutere verdichtsels houdt. Intusschen staan er
+niet slechts ongehoorde, maar ook onmogelijke
+wonderen van onzen Heilige aangeteekend. Hij
+verscheen, bij voorbeeld, aan <span class="smcap">KONSTANTIJN</span> in
+den droom, maakte hem de onschuld van drie
+<span class="pagenum" title="15"></span><a id="p_15"></a>gevangen soldaten bekend, en weêrhield hem,
+om zich met hun bloed te bevlekken: waarom de
+keizer, zulks ontwaar geworden zijnde, hen des
+anderen daags, na hunne verlossing uit den kerker,
+ernstig aanbeval, zich aan de dienst van
+<i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> te wijden, en zelf allerlei kostbare
+geschenken aan den Heilige toezond. Hoe
+vele sporen van bijgeloof uit lateren tijd doen
+zich hier, te gelijk met die groote ongerijmdheid,
+voor, dat iemand, die van zijne vermoeijenis op
+zijne legerstede uitrustte, aan een' ander, op den
+afstand van honderd uren, in eigen persoon zou
+verschenen zijn! Wilde men aan de vertelling
+een' dragelijken zin geven; dan zou men moeten
+aannemen, dat de keizer een' rusteloozen nacht
+gehad heeft, en nu de gedaante van Bisschop
+<span class="smcap">NICOLAUS</span>, den bekenden verdediger der onschuld,
+in eene dreigende houding voor zijne
+verbeelding zal zijn opgerezen. Doch hoe het ook
+zij, de legende zelve moet reeds vroeg in de wereld
+zijn gekomen. Wij vinden er bij <span class="smcap">SUIDAS</span>
+reeds gewag van gemaakt. Wat meer is, <span class="smcap">EUSTRATIUS</span>
+heeft haar te boek gesteld. Ja de overlevering
+zegt ons, dat de verloste gevangenen <span class="smcap">NEPOTIANUS</span>,
+<span class="smcap">URSUS</span> en <span class="smcap">EUPOLEON</span> geheeten hebben.
+Van waar dit alles? Uit het hersenbrein
+van den eenen of anderen bedrieger of dweeper?
+Wil iemand dit gelooven, wij laten hem de vrijheid:
+onzes inziens moet er iets gebeurd zijn,
+hetwelk tot dit sprookje aanleiding gaf; maar de
+<span class="pagenum" title="16"></span><a id="p_16"></a>zuivere waarheid te vinden, houden wij voor onmogelijk.</p>
+
+<p>Nopens het leven van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> hier op
+aarde hebben wij niets meer te berigten. Maar
+het ging hem, zoo als het aan vele Heiligen gegaan
+is, dat zij zich na hunnen dood nog den
+grootsten roem verwierven. Eerst vergenoegde
+men zich met op zijn graf te treuren. Vervolgens
+begon men hem te vereeren als een' beschermer
+der ongelukkigen. Eindelijk wist men veel te verhalen
+van de hemelsche kracht, door hem na zijn
+sterven ten toon gespreid. Een van deszelfs opvolgers
+op den bisschoppelijken stoel, <span class="smcap">THEODORUS</span>,
+verklaarde op de tweede <i>Niceensche</i> Kerkvergadering
+openlijk, dat hij zijnen Aartsdiaken
+over geleden onregt was komen troosten, waarvoor
+hij echter geen' anderen grond had dan dezen,
+dat de Diaken iemand met een roodkleurig
+aangezigt en grijze haren gezien had, hoedanig de
+overlevering <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> voorstelde. Van onaangenamer
+gevolgen was op zekeren nacht deszelfs
+verschijning in de cel van een' monnik, wien
+hij, als bij gebrek van touwen, met de haren van
+het bed sleepte en vervolgens zoo erbarmelijk geeselde,
+dat het gansche klooster van het gekerm
+sidderde. Zoo zal de Heilige dan van den hemel
+zijn gekomen en eene geeselroede medegebragt
+hebben, om den post van beul op aarde te bekleeden!
+En dit louter, gelijk het verhaal zegt,
+om reden, dat de monnik geweigerd had, ter eere
+<span class="pagenum" title="17"></span><a id="p_17"></a>van 's mans nagedachtenis een lied te zingen! Gelukkig,
+dat hij slechts zelden tot het verrigten
+van zulk eene strafoefening verschenen is, maar
+meestal uit goedhartigheid, om zoo wel anderen
+te helpen en te redden, als voornamelijk zeelieden,
+op welke het schijnt, dat hij te <i>Myra</i> eene
+zeer naauwe betrekking gekregen heeft! Maar mogelijk
+schreef men, gedurende het leven van den
+Heilige, de redding van schepelingen wel eens
+aan deszelfs voorbede of wonderkracht toe. Hieruit
+ontstond dan het geloof aan zijn vermogen op
+zee, en, werd dit na zijnen dood al verder en
+verder voortgeplant, men riep nu in den nood
+<span class="smcap">NICOLAUS</span> aan, ja, zoo vaak men zich gered zag,
+achtte men zijne behouding voor een werk van
+dezen. Zoo kwamen er van tijd tot tijd al meerdere
+vertellingen van zijnen bovenmenschelijken
+invloed in de wereld. Evenwel vertelt men van
+hem niet alleen, dat hij zijne vrienden door zijne
+tusschenkomst beloonde, maar ook, dat hij zijne
+vijanden strafte: zoo als hij in het begin der negende
+eeuw zekeren vermetelen Arabier, die de
+heilige bewaarplaats van zijn gebeente had pogen
+in stukken te breken, met een verschrikkelijk onweder
+bezocht, hetwelk deszelfs vloot geheel vernielde
+en hem zelven naauwelijks liet ontkomen.</p>
+
+<p>Wat 's mans stoffelijk overschot betreft, hetzelve
+verspreidde, naar luid der vertellingen,
+rondom het graf zulk eene welriekende reuk, dat
+de kranken, welke men naar dit gesteente bragt,
+<span class="pagenum" title="18"></span><a id="p_18"></a>er door genezen en alle bedevaartgangers er van
+verkwikt werden. Over deze vertelling zal men
+zich te minder verwonderen, wanneer men zich
+herinnert, hoevele fabelen er, vooral van de vierde
+eeuw af, nopens het gebeente van martelaars en
+andere afgestorvenen ontstaan zijn. Hier behoeft
+men de oorzaak niet ver te zoeken, daar het
+sprookje eenvoudig rusten kan op eene speling met
+het woord <i>Myra</i>, hetwelk taalkundigen weten, dat
+zoowel <i>welriekend vocht</i>, als <i>de bisschoppelijke
+stad van Lycië</i> beduidt. Nadat nu het gerucht
+eenmaal in omloop was gekomen, werd het hoe langer
+hoe verder verbreid. De Faam vloog naar Europa
+over. Ook van daar kwamen er bedevaartgangers
+te <i>Myra</i>. Eindelijk zullen de burgers van <i>Bari</i>,
+eene stad in <i>Apulië</i>, het gewaagd hebben, om
+het heilige gebeente naar hunne geboorteplaats
+over te brengen. En daar wil men, dat het niet
+alleen welriekende geuren ademde, welke iedereen'
+verkwikten, maar ook eeuwen lang allerlei
+wonderen werkte. Zeker behelzen de verhalen,
+welke wij hierover in oude schriften vinden, zulke
+zonderlinge en vreemde dingen, dat wij ligtelijk
+in verzoeking geraken, om geheel de zaak
+als logenachtig te verwerpen. Zelfs is het zoo bewezen
+niet, dat het werkelijk de overblijfselen
+van <span class="smcap">NICOLAUS</span> geweest zijn, die men naar <i>Apulië</i>
+bragt. Evenwel was de overbrenging van iets,
+hetwelk men als zoodanig vereerde, aan de denk- en
+handelwijze van dien tijd juist overeenkomstig.
+<span class="pagenum" title="19"></span><a id="p_19"></a>Ook zijn de bewijzen, dat er zoo iets, en
+wel ten jare 1087 heeft plaats gehad, veel te
+sterk, dan dat men het met grond loochenen kan.
+Ten jare 1106 schreef <i>Paus</i> <span class="smcap">PASCHALIS</span> II. aan
+<span class="smcap">EUSTACHIUS</span>, <i>den abt van den heiligen</i> <span class="smcap">NICOLAUS</span>,
+dat het ten tijde van een' zijner voorgangers,
+<span class="smcap">VICTOR</span> III. gebeurd was, en gaf dus eene
+getuigenis, welke ons zoowel omtrent den netten
+tijd van het voorval inlicht, als deszelfs waarheid
+bevestigt. Wat meer is, ten jare 1089 schreef
+reeds <span class="smcap">URBANUS</span> II. aan <span class="smcap">ELIAS</span>, <i>bisschop van Bari</i>,
+dat God de stad van 's mans woning verwaardigd
+had, om aan dezelve het lijk van den heiligen
+<span class="smcap">NICOLAUS</span> te schenken. En ditzelfde Kerkhoofd
+deed eene bewaarplaats vervaardigen, waar
+hij zelf, naar <i>Apulië</i> heen gereisd, het gebeente
+nederleide.</p>
+
+<p>Doch het zij het de overblijfselen van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>,
+of die van iemand anders geweest
+zijn, welke men te <i>Bari</i> als een dierbaar kleinood
+waardeerde; wij kennen weinig Heiligen, die
+daar en elders zulk eenen naam gemaakt hebben,
+als deze voormalige Bisschop van <i>Myra</i>. Was hij
+van vroegen tijd af in de Grieksche kerk het voorwerp
+eener algemeene vereering; hij is nog heden
+ten dage een der grootste Heiligen in geheel
+<i>Rusland</i>. Reeds in de achtste eeuw kende en
+eerbiedigde men hem in <i>Duitschland</i>, <i>Frankrijk</i>
+en <i>Italië</i>. Vooral verspreidde zich, met de
+reuk van 's mans beenderen te <i>Bari</i>, de reuk zijner
+<span class="pagenum" title="20"></span><a id="p_20"></a>heiligheid door Europa heen. Overal werden
+hem kerken gewijd. Overal werden kinderen naar
+zijnen naam genoemd. Overal vierde men den dag
+zijner geboorte, welken men, hetzij naar waarheid
+hetzij bij vergissing, op den zesden van Wintermaand
+gesteld had. Doch zoo men hierin de
+waarheid volgde, is het de vraag, of het oorspronkelijk
+'s mans komst op de wereld, dan wel
+deszelfs uitgang uit de wereld bedoelde. Immers
+weet elk beoefenaar der kerkelijke geschiedenis,
+dat de oudheid het sterven der Godvruchtigen,
+als den overstap tot het ware leven eene geboorte
+genoemd en den dag, waarop dit was voorgevallen,
+gevierd heeft. Maar naderhand is dit in
+vergetelheid geraakt en alleen die dag, waarop
+iemand het levenslicht aanschouwd had, voor den
+geboortedag gerekend geworden.</p>
+
+<p>Wanneer <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> door eene plegtige
+verklaring onder de Heiligen der Roomsche kerk
+zij opgenomen, weten wij niet te zeggen. Zeker
+is het niet gebeurd voor het jaar 993, waarin wij
+het eerste voorbeeld van zulk eene heiligverklaring
+plaatsen moeten. Na den tijd der Hervorming
+heeft de Kerkvergadering te <i>Trente</i> het met
+hare goedkeuring bekrachtigd, dat men den zesden
+van Wintermaand als den aan hem gewijden
+dag vierde. Dit is dan ook bij de Roomschgezinden
+tot dus verre in gebruik gebleven. Maar tusschen
+deze vereering van den Heilige, en tusschen
+het naar hem genoemde kinderfeest bestaat
+<span class="pagenum" title="21"></span><a id="p_21"></a>er een groot onderscheid. Van waar dan, dat
+men hem juist tot den Patroon van dit feest gemaakt
+heeft? Van waar, dat de <i>Protestanten</i>,
+niettegenstaande den afkeer, welken zij van de
+gebruiken der Roomsche Kerk hadden, hetzelve
+hebben aangehouden? Van waar eindelijk, dat
+dit bijzonder in ons vaderland gebeurd is, terwijl
+op vele plaatsen buiten hetzelve een andere
+dag van Wintermaand verkoren werd, om dergelijk
+feest voor de kinderen aan te rigten? Het
+zal niet onaardig zijn, op deze vragen eenig antwoord
+te geven, en te gelijk de oorzaken van de
+eene en andere uiterlijke vertooning, welke het
+<i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-<i>feest</i> pleegt te vergezellen, zoo
+veel mogelijk op te sporen.</p>
+
+<p>Bij den eersten opslag heeft <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> op
+zijnen verjaardag een zonderling voorkomen: want
+welke gemeenschap is er toch tusschen den eerwaardigen
+en heiligen bisschop van <i>Myra</i> en een'
+rondbrenger van lekkernij en suikergebak? Doch
+wij zullen de zaak in een ander licht beschouwen,
+wanneer wij hier eveneens te werk gaan,
+als bij het onderzoek naar menig ander feest, gebruik,
+spreekwoord, of wat ons ook de oudheid
+overgeleverd hebbe. Zoo lang men zich afslooft,
+om volledige bescheiden uit lang verloopene eeuwen
+in te winnen, verspilt men den tijd, zonder
+zijn doel te bereiken. Eene enkele omstandigheid
+in iemands leven, een bloot toeval, eene
+<span class="pagenum" title="22"></span><a id="p_22"></a>kleinigheid zelfs, brengt iets onder weinigen in
+trein, en nu breidt het zich langzamerhand verder
+uit, tot dat het eindelijk op de nakomelingschap
+overgaat. Dit is, mijns inziens, de sleutel
+tot de verklaring van het <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-<i>feest</i>.
+Goedhartigheid, zagen wij, was een der voorname
+trekken in het karakter van dezen bisschop.
+Die goedhartigheid spreidde zich vooral in weldoen
+ten toon, in weldoen van geheel de bevolking
+zijner stad, bijzonder van ieder voorwerp,
+hetwelk medelijden of beklag verdiende. Voornamelijk
+schijnt hij de vriend van kinderen geweest
+te zijn. Misschien weten mijne lezers de
+vertelling, die er van hem in omloop is, dat hij
+eenmaal aan een arm soldaat, die over zich zelven
+en zijne drie jonge dochters in de uiterste
+verlegenheid was, eene zoo welgevulde goudbeurs
+beschikte, dat de vader niet alleen overvloed voor
+zijn gansche leven had, maar ook zijne dochters,
+bij haar huwelijk, met een' kostelijken bruidschat
+kon uitzetten. Zeker geleerd schrijver oordeelt,
+dat uit deze vertelling, hoe weinig geloof men
+er aan geven kunne, het kinderfeest op den geboortedag
+van den Heilige zal zijn voortgekomen.
+Mogelijk is dit maar een van die bewijzen der weldadigheid,
+welke hem de Overlevering uit hoofde
+van zijne bekende liefde voor de jeugd heeft toegeschreven,
+en waardoor hij de Patroon derzelve
+geworden is. Doch in allen geval heeft deze gebeurtenis
+<span class="pagenum" title="23"></span><a id="p_23"></a>hem een' grooten naam verworven. Toen
+hij nu dood was, werd, gelijk het doorgaans gebeurt,
+zijne liefde nog hooger gewaardeerd, dan
+bij zijn leven. Men trachtte zich zelven en de zijnen
+wegens zijn gemis te troosten, door zijn voorbeeld
+na te volgen. Weldra vierde men hier en daar den
+zesden van Wintermaand niet slechts ter eere van
+den Heilige, maar ook ten gevalle zijner kinderen.
+Van tijd tot tijd werd zulk eene feestviering
+algemeener. Ten laatste was de roem van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>
+als weldoener der kinderen bij velen
+zoo gevestigd, dat men hem in gezelschap van dezelve
+afschilderde. Nu laat het zich ook verklaren,
+dat hij in die landen, waar zijn feestdag een dag
+van blijdschap voor de jeugd geworden was, door
+geene godsdienstige geschillen in vergetelheid geraakte.
+De kleinen bleven aan hem denken; en hoe
+kon hij dan door de volwassenen, hoe kon
+hij door ouders vergeten worden? Neen, zoo
+verre werd het <i>Protestantisme</i>, ten minste in
+sommige oorden, niet gedreven. Als heilige werd
+hij niet langer vereerd; maar hij behield zijne
+waarde als Patroon der kinderen, en de zesde
+van Wintermaand was steeds de vreugdedag,
+waarop aller mond zijnen lof vermeldde.</p>
+
+<p>Doch het is niet genoeg, op de uitdeeling van
+geschenken te letten, welke op den zesden van
+Wintermaand onder den naam van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>
+geschiedt; maar wij moeten ook de wijze,
+<span class="pagenum" title="24"></span><a id="p_24"></a>waarop men bij die uitdeeling te werk gaat, in
+aanmerking nemen. Bij den eersten opslag heeft
+het reeds eene zonderlinge houding, dat men gewoon
+is de kinderen met de gaven van dezen heiligen
+man te verrasschen, zoodat zij dezelve krijgen,
+zonder dat zij den milddadigen gever zien.
+Zou dit nu toevallig ingevoerd, of wel uit eene
+bepaalde overlevering ontstaan zijn? Zou welligt
+de eerste oorsprong van deze geheimzinnigheid
+in die leer van het Christendom liggen, welke
+het weldoen in het verborgene aanbeveelt? Deskundigen
+weten, hoe zich in de eerste eeuwen
+onzer tijdrekening velen als om strijd tot het opvolgen
+dezer leer beijverd hebben. Langzamerhand
+ging het hiermede, als met andere voorschriften:
+men liet den geest verloren gaan, en
+hield zich nu te vaster aan de letter. Of dit nu
+ook het zwak van onzen bisschop geweest zij,
+durven wij niet zeggen; maar er wordt van hem
+verhaald, dat hij het steeds daarop toeleide, om
+onbekend te blijven, als hij ergens hulp of verkwikking
+aanbragt. Vooral vond hij er, naar het
+schijnt, een bijzonder vermaak in, dat hij zijne
+giften tot elks verbazing, en dus des avonds of
+des nachts bezorgde, en dan weder in stilte vertrok.
+Zoo handelde hij dan ook met die goudbeurs,
+waarvan boven gesproken is: daar hij aan
+het huis van den soldaat kwam, terwijl alles in
+diepe rust was, het kostbare geschenk, als een
+<span class="pagenum" title="25"></span><a id="p_25"></a>andere <span class="smcap">PLUTUS</span>, door het vengster wierp en op
+staanden voet zich verwijderde. Intusschen mislukte
+het hem hier zoowel als elders, om van zijn
+goeddoen een geheim te maken. Doch nadat het
+wereldkundig was geworden, prees men het niet
+minder. Na zijn afsterven volgden de ouders hem
+na in het verrasschen hunner kinderen. Welligt
+rezen zij daartoe eerst midden in den nacht van
+hunne legerstede op. Maar met den tijd werd
+dit te lastig gerekend, en nu maakten zij hunne
+beschikkingen voor zij zich te slapen leiden. Zoo
+kreeg men bij <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-<i>dag</i> ook <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-<i>avond</i>.
+En toen men <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-<i>avond</i>
+gekregen had, moest de heilige man ook
+daarin worden nagebootst, dat men den kinderen,
+wel geen goud of zilver, maar hetgeen bij
+velen hunner nog op hooger prijs dan goud of
+zilver staat, in het geheim door een half geopende
+deur of vengster toewierp. En het eene geslacht
+leverde dit aan het andere over.</p>
+
+<p>Doch het bleef niet bij louter menschelijke handelingen.
+Gelijk het geloof aan de verschijningen
+van gestorvene Heiligen in de middeleeuw algemeen
+was; zoo geloofde men, gelijk boven reeds
+gebleken is, ook van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>, dat hij
+van tijd tot tijd op aarde verscheen. Dit geloof
+ging als kweekgras van het eene geslacht op het
+andere over, en werd schier met elken leeftijd
+door de verhalen van nieuwe verschijningen
+bevestigd. En op welk eenen dag voegde
+<span class="pagenum" title="26"></span><a id="p_26"></a>deszelfs tegenwoordigheid nu beter, dan op zijnen
+feestdag? Weldra verbeeldde zich dan ook
+de kinderlijke eenvoudigheid, dat de goedhartige
+Bisschop hun nabij was, zonder aan de zwarigheid
+te denken, dat hij zich kwalijk op duizenden
+plaatsen te gelijk bevinden kon. De versnaperingen,
+hun op zijne verjaring geschonken,
+schreven zij aan hem zelven toe. Zij leerden en
+zongen liedjes te zijner eere, die zij aan elkander
+overleverden. Wat ouders, vrienden en bekenden
+er toe deden, om de kleinen in dien waan
+te brengen, weten wij niet te zeggen; maar dit
+weten wij, dat zij dwaas genoeg waren, om hen
+daarin te versterken. Zij zelven gaven zich voor
+den persoon van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> uit. Zij doschten
+zich op eene vreemde wijze uit, om het bedrog
+te verbergen. Het uitdeelen der giften geschiedde
+met een' toestel, welke de kleine wereld
+nog meer verbijsterde. Zoo werd de Heilige
+verlaagd tot een' gemeenen kluchtspeler. In dat
+karakter verschijnt hij nog jaarlijks op zijnen geboortedag,
+en wie durft den tijd bepalen, waarin
+dit geheel veranderen zal? Het is zoo, in menig
+huisgezin wordt de jeugd verstandiger, dan
+wij volwassenen in onze kindschheid geweest zijn,
+hier en daar misschien al te verstandig. Leeraars
+en opvoeders verzetten zich genoegzaam met gemeene
+krachten tegen het ingeslopen gebruik, als
+voor de maatschappij hoogst nadeelig. En waarlijk!
+<span class="pagenum" title="27"></span><a id="p_27"></a>zij zijn althans dan, wanneer men het zoo
+aanlegt, dat de vrees voor verschijningen uit de
+geestenwereld bij de jeugd gevoed wordt, geene
+te gestrenge zedemeesters. Maar de lezer wacht
+zeker te dezer plaats geene uitweiding over dingen,
+die thans in duizend boeken voorkomen.
+Genoeg dan, dat een ieder er nog bij lange na
+niet toe gezind is, om den zesden van Wintermaand
+in een' anderen smaak te vieren. De kleinen
+vinden de tusschenkomst van den Heilige zoo
+natuurlijk, dat zij zich verwonderen zouden, bijaldien
+hij achterbleef. Eene menigte van ouders
+kan het nog niet begrijpen, dat er zoo veel kwaads
+in gelegen is, hen in dat vooroordeel te stijven.
+Voor sommige zou het zelfs zwarigheid opleveren,
+zoo de kinderen dat vooroordeel afleiden:
+want zijn zij hun gezag ongelukkig kwijt geraakt,
+dan hebben zij gewisselijk <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> noodig,
+om de halstarrigen te bedwingen!</p>
+
+<p>Men doet, namelijk, gelijk ieder weet, <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>
+niet slechts verschijnen, om de kinderen
+vrolijk te maken, maar ook, om hen wegens
+hunne ongehoorzaamheid te bestraffen. Hij
+wordt dus ook in de afzigtigste gedaante afgebeeld.
+En de reden behoeft men niet verre te
+zoeken. Of hoe stelde men zich in de middeleeuw
+de verschijningen van bovenmenschelijke
+wezens voor, als zij kwamen, om eenig onregt
+te wreken? Immers, met oogen van vuur,
+<span class="pagenum" title="28"></span><a id="p_28"></a>met kettingen, met beestenhuiden, en met al wat
+voor den mensch het meest verschrikkelijk was,
+toegerust. Zoo vertoonde zich dan ook <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>,
+en men vergat vooral de geeselroede
+niet, welke het gebleken was, dat hij zoowel te
+handteren wist. Toen die vermommingen eenmaal
+waren ingevoerd, bleven zij van geslacht tot
+geslacht voortduren, en zoo zijn zij tot ons gekomen.
+Wat het gebruik betreft, om den Heilige
+zijne schoenen te brengen, dit zal ontstaan zijn
+uit de overlevering, dat de goudbeurs, welke hij
+den berooiden soldaat toewierp, juist in deszelfs
+schoenen gevallen is, die voor het bed stonden.
+De meeste bevreemding verwekt echter de voorstelling
+van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> als een' ruiter, welke
+zoowel in <i>Braband</i> en elders, als in <i>Holland</i>
+gevonden, en ook op schilderijen gezien wordt,
+waarop hij staat afgeteekend. De gedachte toch,
+dat hij jaarlijks een paard uit den hemel medebrengt,
+zal niemand voor aannemelijk houden;
+en de gissing, dat hij, bij zijn leven op aarde,
+eerst ruiter en vervolgens Bisschop geweest is,
+strookt niet zeer met den eerbied aan zijn persoon
+verschuldigd. Het zou eenig licht kunnen
+geven, dat bij sommige zijner kerken, zoo als te
+<i>Utrecht</i>, van onheugelijken tijd af, een paard onderhouden
+is geworden, waarmede de geestelijken
+hunne ver verwijderde <i>Parochianen</i> bezochten.
+Evenwel blijft het nog onzeker, of dit gebruik ontleend
+<span class="pagenum" title="29"></span><a id="p_29"></a>zij uit hetgeen die Patroon als Bisschop
+zelf gedaan heeft; dan of men uit hetzelve aanleiding
+genomen hebbe, om hem als ruiter af te
+beelden. Mogelijk houdt men het eerstgenoemde
+voor meest verkieslijk, omdat het bekend is, dat
+deze Heilige niet alleen voor de stad <i>Myra</i>, maar
+ook voor de omliggende streken werkzaam, en
+zeker buiten staat geweest is, om zich overal heen
+te voet te begeven. Doch wat men ook verkieze;
+onnatuurlijk is het gewis niet, dat de oude man,
+die op duizende plaatsen te gelijk wezen moet,
+zoo veel mogelijk voor zijn gemak zorgt en zijne
+togten te paard aflegt.</p>
+
+<p>Maar nu is nog de vraag, waarom er bijzonder
+in ons vaderland op den dag van <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>
+een kinderfeest zij; terwijl daarvan op
+vele plaatsen van <i>Duitschland</i> en elders niet geweten
+wordt. En om die vraag met zekerheid te
+kunnen beantwoorden, moesten er oude stukken
+zijn, die ons de noodige bescheiden aan de hand
+gaven. Wilde men het aan minachting jegens
+den eerwaardigen Bisschop wijten, dat men in
+menig oord zijnen dag voorbij laat gaan, zonder
+naar zijn voorbeeld de kleinen vrolijk te maken;
+men zou vergeten zijn, dat zulks dikwijls ook daar
+niet geschiedt, waar men hem als Heilige in de
+hoogste waarde houdt, ja waar men zich zelfs verbeeld
+heeft overblijfselen van hem te bezitten, die
+eene groote wonderkracht hadden. Veel liever bedenke
+<span class="pagenum" title="30"></span><a id="p_30"></a>men, dat 's mans navolging als kindervriend
+van deszelfs vereering als Patroon der kerk nooit
+onafscheidelijk geweest is: dat juist daarom de
+oude schrijvers, die over den zesden van Wintermaand
+als den feestdag van dezen grooten
+voorspraak der geloovigen met ophef spreken, van
+het kinderfeest, zoo ver ons gebleken is, tot één
+toe stilzwijgen; en dat dit feest derhalve in vele
+gewesten van <i>Europa</i>, waar hij in den rang der
+Heiligen werd opgenomen, niet zal zijn ingevoerd
+geworden. Nu is het bij de nakomelingschap
+gebleven, zoo als men van ouds begonnen
+was: en daaruit laat het zich gemakkelijk verklaren,
+dat <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> niet overal met kindergeschenken
+rondgaat, wanneer men zijne verjaring
+viert. Maar waarom doet hij zulks juist
+hier te lande? Zou welligt de hulde, welke onze
+voorouders aan vreemde Heiligen en dus ook aan
+dezen toebragten, van uitgestrekteren omvang
+dan bij de Duitschers en andere volken geweest
+zijn, omdat hun eigen grond er zoo weinige had
+opgeleverd? Of zouden koophandel en zeevaart,
+welke hier reeds vroeg in de beginselen waren,
+een gebruik, hetwelk elders slechts bij name bekend
+werd, naar deze gewesten hebben overgeplant?
+En zou mogelijk de ligging van ons vaderland
+in de nabijheid der zee er het hare toe
+gedaan hebben, om dit gebruik algemeener en
+duurzamer te maken? Wij hebben boven gezien,
+<span class="pagenum" title="31"></span><a id="p_31"></a>dat <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> bij voorkeur een beschermer
+van schepelingen geweest is, en konden daarvan
+nog veel meerdere proeven uit de legenden aanhalen.
+Nu heeft men hem, zoo men <i>Rusland</i>
+uitzondert, ook nergens zoo hoog vereerd als
+aan de zeekusten, bij voorbeeld, in <i>Venetie</i>,
+<i>Vlaanderen</i>, en waarom zouden wij er niet bijvoegen
+in <i>ons Vaderland</i>? Van vroegen tijd af
+had men hier geheele buurten en dorpen, die
+zijnen naam droegen. De grootste der <i>Amsterdamsche</i>
+kerken was aan hem toegewijd. Geene
+mindere hulde zwaaide men hem te <i>Utrecht</i>, te
+<i>Middelburg</i>, te <i>Kampen</i>, te <i>Groningen</i> toe.
+Ook <i>Friesland</i> achtte zich door zijne bescherming
+gelukkig. Om kort te gaan, hij was een
+der voornaamste <i>Patronen</i> van ons vaderland,
+en zou men dan hier op den zesden van Wintermaand
+te zijner eere geen kinderfeest gevierd
+hebben?</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>En nu blijft er, voor zoo veel ons bekend is,
+nopens <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span> en het <i>Sint</i>-<span class="smcap">NIKOLAAS</span>-<i>feest</i>
+niets van eenig belang meer te vragen of
+te onderzoeken over. Moesten wij den lezer dikwijls
+in het onzekere laten, of ons met gissingen
+behelpen; men wijte dit aan de gebrekkigheid
+van de bronnen, tot welke wij den toegang
+hadden. Misschien voelt zich de een of ander
+opgewekt, om op het door ons ingeslagen spoor
+<span class="pagenum" title="32"></span><a id="p_32"></a>verder voort te gaan, en zijne krachten aan de
+toelichting van hetgeen nu nog duister gebleven
+is te beproeven. De Heilige, die twee dagen van
+het jaar geheel de kinderwereld vrolijk maakt,
+verdient ook zeker wel, dat men zich eenige
+moeite geve, om de geschiedenis van hem zelven
+en van zijn feest te kennen.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 29px;">
+<img src="images/ill_p032.png" width="29" height="29" alt="" title="" />
+</div>
+
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Sint-Nikolaas en het
+Sint-Nikolaas-feest, by Wesselius Albertus van Hengel
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK SINT-NIKOLAAS--SINT-NIKOLAAS-FEEST ***
+
+***** This file should be named 34555-h.htm or 34555-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        https://www.gutenberg.org/3/4/5/5/34555/
+
+Produced by The Online Distributed Proofreading Team at
+https://www.pgdp.net
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+https://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at https://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+https://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at https://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit https://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including including checks, online payments and credit card
+donations.  To donate, please visit: https://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     https://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+</pre>
+
+</body>
+</html>
diff --git a/34555-h/images/ill_p003.png b/34555-h/images/ill_p003.png
new file mode 100644
index 0000000..9c9584b
--- /dev/null
+++ b/34555-h/images/ill_p003.png
diff --git a/34555-h/images/ill_p006.png b/34555-h/images/ill_p006.png
new file mode 100644
index 0000000..6d48c8b
--- /dev/null
+++ b/34555-h/images/ill_p006.png
diff --git a/34555-h/images/ill_p007.png b/34555-h/images/ill_p007.png
new file mode 100644
index 0000000..c28dbca
--- /dev/null
+++ b/34555-h/images/ill_p007.png
diff --git a/34555-h/images/ill_p032.png b/34555-h/images/ill_p032.png
new file mode 100644
index 0000000..a8063bd
--- /dev/null
+++ b/34555-h/images/ill_p032.png
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..755706f
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #34555 (https://www.gutenberg.org/ebooks/34555)