diff options
| -rw-r--r-- | .gitattributes | 3 | ||||
| -rw-r--r-- | 44128-0.txt | 1916 | ||||
| -rw-r--r-- | 44128-h/44128-h.htm | 2010 | ||||
| -rw-r--r-- | LICENSE.txt | 11 | ||||
| -rw-r--r-- | README.md | 2 | ||||
| -rw-r--r-- | old/44128-0.txt | 2306 | ||||
| -rw-r--r-- | old/44128-0.zip | bin | 0 -> 41877 bytes | |||
| -rw-r--r-- | old/44128-h.zip | bin | 0 -> 45186 bytes | |||
| -rw-r--r-- | old/44128-h/44128-h.htm | 2425 |
9 files changed, 8673 insertions, 0 deletions
diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes new file mode 100644 index 0000000..6833f05 --- /dev/null +++ b/.gitattributes @@ -0,0 +1,3 @@ +* text=auto +*.txt text +*.md text diff --git a/44128-0.txt b/44128-0.txt new file mode 100644 index 0000000..24f4d04 --- /dev/null +++ b/44128-0.txt @@ -0,0 +1,1916 @@ +*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44128 *** + +Transcriber's Notes + +A few minor typographical errors have been corrected without notice. +However, many grammatical errors and odd spellings have been left as +in the original. + + + + +SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET. + +20. (Vol. II., No. 6.) + +_Junio, 1905._ + + THE + ESPERANTIST + + La Esperanta Gazeto por la + Propagando de la Internacia Lingvo. + +ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents). + +Wholesale Agents: 41. Outer Temple, London, W.C. + +All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington +Gardens Square, London. W. + + + + +CONTENTS. + Page + A Modern Hermit (Clarence Bicknell) 81 + The Golden Heart (C. Oxenford) 82 + Reminiscences, Part VI. + (Edward Metcalfe, M.A., Oxon) 84 + Oddments 86 + To Give or not to Give (E. W.) 87 + Recollections of Ireland (F. A. Meigh) 88 + A Foreigner Abroad (C. W. T. Reeve) 89 + The Golden Hour (Rev. T. Eli Evans) 90 + Pancakes (A. Vuillaume) 90 + From the Light of Asia (A. Motteau) 91 + The Brothers of Birchington (S. H. Emptage) 92 + The Home of the Essence of Roses + (Ilarion Raytcheff) 93 + My Holiday (The Editor) 94 + Indian Lions (H. K. G.) 96 + + + + +Avizo Grava. + +La malnova firmo Buchanan, Scott & Co., fondita en la jaro 1870, +prezentas siajn komplimentojn al la Esperantistaro kaj anoncas ke, +post nelonge interesa kaj enspeziga propono aperos en tiu ĉi spaco. +Ĉiu Esperantisto, ĉu membro de ia konata grupo aŭ kies nomo +enskribiĝis en la Adresaro de D-ro Zamenhof, kiu volas akcepti +tiun ĉi proponon povos samtempe ne nur ŝpari al si specialan +rabaton sed ankaŭ antaŭenpuŝi la disvastigon de Esperanto. + +Buchanan, Scott & Co., + + Garthland Street, + Glagow, Scotland. + + + + +The Remington + +THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER. + +Just think of it! + +THE INTERNATIONAL MACHINE. + +_Unbound by ties of nationality: + +The common bond of union of all civilised peoples._ + +The Remington can be supplied fitted for Esperanto. + + * * * + + THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY, + 100, Gracechurch St., London, E.C. + + + +La Remington + +LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO. + +Pripensu je tio! + +LA INTERNACIA MAŜINO. + +_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj: + +La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._ + +La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj. + + * * * + + LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO, + 100, Gracechurch St., Londono, E.C. + + + + + ĈIUJ, NI POVOS + PARADIZON IRI. + + Kiu bone trinkas, + Tiu bone dormas. + Kiu bone dormas, + Tiu ne pensas malbone. + Kiu ne pensas malbone, + Tiu certe ne pekas. + Nu, ĉar kiu ne pekas. + Paradizon eniros. + De nun, bone trinku. + Kaj vi paradizon iros. + + * * * + +Por tio ĉi, oni devas aĉeti _bonajn vinojn_, kaj sin turni al:-- +Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France. + + + + +The "Review of Reviews" + + _Is the Best Magazine for Busy People. + And it is read by 'Esperanto' Students._ + +The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of +the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost. + +The busiest and poorest in the community may here follow +with intelligent interest the great movements of Contemporary +History. + + Post Free for Twelve Months, 8/6, + 10 fr. 75 c., or 8.50 marks. + +Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON. + + + +FOR SALE. + +160 Guinea 'Broadwood' Grand Piano for £63. In fine condition; +Rosewood. For all particulars write to The Editor. + + + + +Correspondence Lessons in Esperanto. + +ARE GIVEN BY + +Mr. A. MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto, 157, Earlham Grove, +Forest Gate, London, E. + +7/6 the Quarter. + + + + +Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi. + + +Sro. C. B. Burgess, Penn Buildings, Erie, Pa., U.S.A. Deziras +koresp. kun Kristanaj Sciencistoj. + +Sro. A. Bouy Libristo, 5, rue Saint Genes, Clermont-Ferrand, France. +Deziras interŝanĝi ilus. p-k. kun alilandanoj. Ĉiam respondos. + +Sro. G. Breduillieard, 40, Avenue de Laon, Reims, France. +Korespondados Esperante, interŝ. ilus. p.k. and poŝtmarkojn, +kun alilandanoj. Deziras ankaŭ ŝakludi per korespondado. + +Frl. Mitchell, Acuba House, 65, Marquess Road, Canonbury, London, +N. Kun alilandanoj per ilus. p-k. + +Frl. F. A. Meigh, Ash Hall, Stoke-on-Trent, Anglujo. Deziras +interŝ. ilus. p-k. kun Esperantistoj en Sud Ameriko & la Britaj +Kolonioj. + +Sro. W. Miles, Inĝeniero, 80, Station Road, Petersfield, +Anglujo. Deziras kor. kun Esperantistoj per ilus. p-k. Tuj & ĉiam +resp. + +Sro. Urtel Francisko, Termezurista Officialo, Elisabetpl, 4, Bruno, +Moravia, Austria, interŝanĝos nur belajn koloritajn p-k. + +La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj). + + + + +THE ESPERANTIST + +The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language. + + ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE + SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO + + H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London. W. + AUSTRIA.--Sro. T Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia. + BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai. + FRANCE.--Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris. + GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe. + NEW ZEALAND.--Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland. + RUSSIA.--Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg. + SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm. + +N.B. + +_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis +poŝtmarkon._ + +_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._ + +_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj +laŭvaloro._ + +_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, +67, Kensington Gardens Square, London, W._ + +N.B. + +20. [Vol. II., No. 6.] + + Subscription, 3s. Per Annum. + Single Copies, 4d. net. Nos. + 2 to 13, 6d. each; Later issues + 4d. each, net. + +JUNIO, 1905. + + + + +MODERNA ERMITO. + + +Dum dudek jaroj mi estas loĝinta en malgranda urbo sur la +Mediteranea marbordo, kaj mi konas tre bone la pastron, la +fiŝkaptistojn, la kampanarojn, ja ĉiujn, sed nur sciiĝis la lastan +semajnon ke inter ni kaj la plej proksima vilaĝo vivas maljuna +ermito. Oftege mi estas promeninta laŭlonge la kvin kilometroj da +ŝtona laciga bordo neniun renkontinte, kaj neniam iu priparolis al +mi pri la stranga estaĵo pri kiu mi estas skribonta. Oni vidas tie +unuflanke la krutajn montetojn kun ŝtonegoj kaj dornaj arbetoj, du +aŭ tri ĝardenojn kun palmarboj kaj oranĝujoj, kaj malmulte da +muroj ruinitaj; aliflanke estas la profunda transvidebla blua maro. +Sed irinte meztagmanĝi kun amiko kiu antaŭ nelonge aĉetis unu +el la kulturaĝetoj kie li nun estas alklimatiganta nekomunajn kaj +delikatajn arbojn kaj florojn kiuj ne povas bone vegeti aliloke, mi +konatiĝas kun la ermito, ĉar dum ni manĝis, jen, sur la marbordo +alproksimiĝas la malalta blankhara solulo, paŝanta malrapide kun +siaj okuloj rigardantaj la teron. + +Kio estas tio, mi demandis? + +Ĉu vi ne konas la ermiton, li respondis mia amiko? + +La ermito alvenis apud ni, kaj mi esperis paroladi kun li, sed li +ne respondis al mia amika saluto. Tiam mi proponis partopreni kun +li mian panon kaj kokinaĵon, kaj tiujn ĉi li akceptis sed sen ia +dankesprimo. Tio ne min mirigis, ĉar la anoj de nia urbo estas tre +malmulte dankemaj, sed ŝajnis pli mirinde ke li ne volas trinki eĉ +iom da vino, ĉar niaj urbanoj tre volonte trinkas, eĉ drinkas vinon +kaj likvorojn. + +Baldaŭ li foriris, kaj mia amiko rakontis lian historion. Ŝajnas ke +la ermito loĝas ĉiam sur la marbordo, kaj neniam iras al la urbo +aŭ al la butikoj kaj ne, eĉ dum la Kristnaska festo aŭskultas la +meson en la nemalproksima preĝejo. Li dormas sub la ŝtonegoj aŭ en +ia ĝardeno. Li interparolas kun neniu kaj ne havas amikojn. Tamen li +estas edziĝita pli ol unufoje, kaj havas multajn idojn, sed li ilin +forlasis, kaj ili nature ne amas lin, kaj kvankam kelkaj parencoj +loĝas apude ili ne vizitas lin. Li neniam iris al la komunuma +lernejo kaj ne povas legi aŭ skribi. Li ne tranĉas la hararojn kaj +havas longajn vangharojn, kaj estas sen botoj, sen ĉemizo kaj sen +ĉapelo. + +Mia amiko ne povis doni al mi aliajn sciigojn, kaj li mem ne scias +kie la ermito naskiĝis aŭ kiam li komencis tiun ĉi manieron da +vivado. + +Mi demandis kiel li nutras sin, ĉar li ne laboras kaj nenion +aĉetas. Ĉu li posedas bienojn aŭ monon? ĉu li sendas iun en la +urbon? Ne, li respondis, sed li rabas en la ĝardenoj sed preskaŭ +ĉiutage li manĝas fiŝon, ĉar kiam la fiŝkaptantoj altiras +marbordon siajn retojn li subite ekkuras al ili, kaj ili aŭ donacas +iom, aŭ foririnte lasas la senvalorajn restaĵojn por li, kaj +kelkafoje ili kiuj amas la solulon, donas siajn manĝaĵeretojn, +pecon de pano aŭ makaronio aŭ fromaĝo. Tial la mizerulo ne estas +tute legommanĝantulo nek tute viandmanĝantulo. + +De tia tago mi rakontis la aferon multefoje al miaj amikoj. Ĉiuj +diras, "Tre strange, mi ankaŭ iros serĉi lin." Jes, estas strange, +ne vere en tiuj ĉi nuntempoj, en kiuj turistoj, ne dezertuloj, +troviĝas en la Egiptaj dezertoj, kaj la grotoj de la antikvaj +ermitoj estas nur vizitataj de kampofestenantoj. Tamen ne tre +strange, ĉar mia nova amiko estas nur kato, pli ruza ol siaj +samspeculoj, ĉar li povas manĝi fiŝon ĉiutage sen ia timo pro +malpacoj kaj ungogrataĵoj. + +C. Bicknell. + + + + +LA ORA KORO. + +Fantazio, originale verkita de C. Oxenford. + + +Unu vidvino kuŝis sur sia lito. Si estas mortonta. Ŝi scias ke +baldaŭ ŝi devas lasi sian filineton sola en la kruela mondo; kaj +tiu penso doloras ŝin pli multe ol ŝia malsanego. Ŝi alvokis sian +filineton, kaj ŝin karesante, diris: "Karulino mia, mi foriras al +malproksima lando, kaj vi ne min revidos ĝis multaj jaroj. Ne, plej +amata, ne ploru; certe, vi min revidos ian alian tagon. Aŭskultu, +kiam mi iros, vi estos sola; sole vi devos pasi tra la vivado. Mi +estas tiel malriĉa ke mi ne havas ion ajn vin doni; sed ĉirkaŭ +via kolo vi havas ĉeneton portante la duonon de ora koro, kiun vi +portis de la tago kiam vi naskiĝis. Ie en la mondo vivas knabo +kiu posedas la alian duonon de tiu ĉi koro, kvankam mi ne scias +kie, ian tagon vi lin renkontos, kaj tiam, kiam vi renkontos unu la +alian, vi trovos, ke la duonkoroj kuniĝos, kaj neniu nek nenio ilin +povos redisŝiri, aŭ rompigi. Sed, estu singardema; multe da viroj +provos preni de vi la duonkoreton, aŭ deziros ĝin interŝanĝi, +aŭ ĝin aĉeti. Plie, eble vi mem trompiĝos, kaj kiam vi vidos +duonkoron similan al la via, vi pensos ke ĝi estas tiu kiun vi +serĉas. Eble ĝi estos tiel simila ke ĝi trompigos ambaŭ vi kaj +la havanto. Sed estos pruvo. Se ili ne egalas, ili ne kuniĝos, kiel +ajn vi penados, kaj neniam vi povos forpreni ĝin de la ĉeneto. +Bone do rigardu, kaj zorgu, ke vi ne montros vian oran koron tuj +kiam vi pensas ke vi vidas unu ŝajne simila al ĝi. Reaŭskultu: +estas belega lando kiun mi treege deziras ke vi trafu. Ĉiu penas +trafi, sed ne ĉiu sukcesas. Neniam alvenas tien iu kiu estas sola. +Estas nur duope ke oni povas atingi la Paradizon de la Koroj. Tial, +karulino, ĝis la tempo kiam vi trovos la knabon kiu havas la alian +parton de via koro, ne penu iri tiun landon. Tio estas ĉio, kion mi +povas diri, mi laciĝas. Adiaŭ, plej karega filineto mia, mi ne pli +longe povas gardi aŭ zorgi pri vi,--min kisu--mi iras--," tiam, per +lasta peno, ŝi aldonis tiujn ĉi vortojn: "Ne permesu aliu ajn vidi +vian koron--ĝis vi--renkontos--la alian, tiam vi--konos. Adiaŭ, +kar----" + +La knabineto ploris multe, sed kvankam la najbaroj ŝin kompatis, +ili ne povis redoni al ŝi ŝian patrinon. Baldaŭ ili ekmalzorgas +ŝin; eĉ ili ekmalametas ŝin, ĉar ŝi ne estas simila al la aliaj +knabinoj. Ŝi ne estas bela, kvankam ŝi havas bonkoron; sed ŝi +havas tre mallumajn okulojn, kiuj ŝajne travidas la personon al +kiu ŝi parolas, kaj neniu amas tion, ne vere? Unu virino diris al +ŝi "Vi havas kruelajn okulojn, mi volas ke vi ne rigardu tiele ĉe +mi." Tiu ĉi virino estis trompantino. Tamen la knaboj ludus kun ŝi +antaŭ ol ili ludus kun la aliaj knabinoj; kaj kiam ŝi iĝis pli +granda, pli maljuna, ili marŝus kaj paroladus kun ŝi anstataŭ kun +la pli belaj junulinoj en la vilaĝo. Tial ŝi malamiĝis de multaj, +kaj ŝi estas tre malfeliĉa. Ŝi estis tute sola, kaj ŝi multefoje +ploris por ŝia perdita patrino. Sed, neniam ŝi montras al iu sian +malgrandan duonkoron, kvankam ŝi elrigardus maltrankvile por vidi +ĉu iu ajn el la junuloj havas duonkoron simila al la ŝia. Sed ne, +tre malofte knabo montras ĉu li havas koron aŭ ne, kaj inter la +malmultaj kiujn ŝi vidis, neniam estis unu kiu estis eĉ iomete +simila al la ŝia. + +Sed, unu tago alvenas al la vilaĝo juna viro, kiu estas tri aŭ kvar +jaroj pli maljuna ol ŝi. Ho, li estas bela, forta, kaj tiel agrabla +kaj aminda, ke ŝi pensas: jen estas eble la junulo kiu havas la +alian duonon de mia koro. "Mi estas certa, ke se mia patrino estus +ĉi tie, ŝi same dirus," diris ŝi al si mem. En tiu ĉi tempo ŝi +estas malamegita de ĉiuj ĉirkaŭ ŝi, ĉar kiam ŝi viriniĝis, +ŝi trovis ke ĉio en la vilaĝo estas malsimila de tio kio ĝi +aperas esti. Ĉiu portas maskon; kaj ŝi neniel komprenas kial. +Tial ŝi ofte fortiras la maskojn de iaj personoj, ĵus kiam ili la +plej dezirus ĝin konservi. Tial, vi vidas, ŝi devas esti treege +malamata. Ĉie ŝi portas ĉagrenon, hontecon, kaj certe, en la +okuloj kaj laŭ la pensoj de tiuj ĉirkaŭe ŝi estas malbonkora. + +La junulo kiu estis nove alveninta, vidas tiun ĉi, kaj kompatas +ŝin. Ili iĝas geamikoj, kaj ŝi tute konfidas al li. Tagon ŝi +montris al li sian oran koron, kiun, kiam li vidis, li deziregis +havi, kvankam li bone scias ke li ne havas la alian duonon. Sed li +havas la duonon de kupra koro, kiun li pensas igi similan al la +ŝia. Li observis zorge la supraĵon de ŝia koro, kaj poste tordis, +fleksis, kaj poluris sian kupraĵon, ĝis ĝi vere ekaperas iomete +simila al ŝia, tiam li montras ĝin al ŝi, kaj ŝi, ĉar ŝi estas +ankoraŭ juna kaj malsaĝa, kaj ĉar ŝi pensas ke ŝi lin amas, +ekdonas la sian; sed subite ŝi vidas ke eĉ dum ŝi rigardas, la +kupraĵon iĝas malhela, malluma, kaj kiam ŝi volus provi ĉu la du +kuniĝos, ŝi trovas ke ŝi neniel povas sian forpreni de la ĉeno +ĉirkaŭ sia kolo. Kiam la junulo trovis ke li ne povis gajni ŝian +koron, li pli kaj pli ĝin deziris. Li iĝis tre kolera, kaj preskaŭ +tiel kruela kiel la vilaĝanoj, kaj iafoje penis perforte ŝteli la +malgrandan duonkoron, sed ŝi tiel forte ĝin tenis, ke li ne povis. + +Fine, ne povante trovi aŭ feliĉecon aŭ bonkorecon en sia vilaĝo, +ŝi foriris de sia naskloko, kaj marŝis dum la nokto ĝis la +proksima urbo; esperante ke tie ŝi povos labori por sia pano, dum +ŝi serĉos la junulon kiu posedas la alian duonon de sia koro, kiun +ŝi trovas ĉiutage pli peza. Certe, pensis ŝi, tie ĉi baldaŭ mi +trovos mian korkunulon, ĉar la jena devas esti la plej granda urbo +en la mondo, kiel ĝi estas la plej bela. Eble mi estas proksime la +Paradizon de la Koroj, kiun mia patrino priparolis. + +Ho ve! Baldaŭ ŝi trovas ke la urbo estas nek bela nek granda, +kaj la koroj de la loĝantoj, se iam ŝi vidis iajn, estas +maldolĉigitaj, malbeliĝintaj. Ŝi deviĝas labori treege, sed +neniam ŝi povis plaĉigi siajn mastrinojn, kaj ofte ŝi multe ploras +dum ŝi laboregas. Semajnojn, monatojn, eĉ jarojn ŝi pasigis +tiamaniere, sed ĝis nun ŝi ne estas trovinta iun kiu posedas la +alian duonkoron. Unu tagon ŝi renkontis maljunegulon, kiu diris +al ŝi ke neniam ŝi trovos tion, kion ŝi serĉas en tiu urbo. Li +loĝis tie dum multe da jaroj, kaj li bone scias ke preskaŭ ĉiuj +la loĝantoj jam kunligis siajn korojn, kvankam multaj pretendas ke +ne, kaj multaj aliaj pretendas ke siaj kunulinoj estas nesimpatiaj. +Ne, ŝi alvenis ĉe la malprava urbo, ŝi devis sin turni maldekstre, +anstataŭ dekstre, kiam ŝi foriris de ŝia vilaĝo. + +"Ho ve!" diris ŝi, "mi estas tiel lacigita vivi tiel izole malĝoje. +Ĉu mi akceptos unu el la kupraj aŭ ŝtaloj koroj kiujn oni +prezentas al mi? Ili tre brilas, kaj unu aŭ du preskaŭ egalas al +la mia. Kompreneble ili neniam kuniĝos, sed--ĉu jes, ĉu ne?" Ŝi +pripensadis mallonge. "Ne, mi ne povas, estas neutile peni. Mi ne +estas ankoraŭ tro maljuna por penadi trafi tiun landon kiu estas +tiel bela. Eble mi povos trovi ĝin sole, malgraŭ la timoj de mia +patrino. Eble ŝi eraris, en ŝia zorgeco pri mi. Jes, mi iros, eble +estas alia vojo el tiu ĉi urbo, kiu kondukos min al la Paradizo." + +Tial ŝi demandis de ĉiuj kiujn ŝi renkontis, ĉu oni povus montri +al ŝi la vojon al la Paradizo de la Koroj. Sed ĉiuj ridis. + +"Vi? Penas trovi tiun landon kiun trovas ja malmultaj. Ho jes, estas +vojo el tiu ĉi urbo kondukante al ĝi, sed estas malofte uzita, +kaj estas tre malfacile vidi la vojeton nune. Ankaŭ vi estas tro +maljuna, tro malbela--malsaĝa. Estas nur la junaj belulinoj kiuj +sukcesas, ĉar ili ĉiam estas helpataj. Vi neniam ĝin trovos sole. +Vidu," diris unu, "trarigardu tra tiu ĉi okulvitro, estas maldolĉa, +malbela, malluma vojo, kaj la Paradizo estas trompaĵo, estas pli +malbona ol tiu ĉi urbo." + +Sed alia viro kompatis ŝin, kaj diris: "Malfeliĉulino, bone pensu. +Se vi ekiras, vi ne povos reveni. Vi devas iri longe antaŭ eĉ +vi alproksimiĝas je ĝi. Unue vi devas trairi tra la _Aleo de la +Nekonatoj_, ĉe la fino de la aleo, vi trovos _La Simpativojon_; ĉe +la krucvojoj, maldekstre, vi vidos la _Strateton de la Amantoj_; +kiam vi alvenos al la fino de tiu strateto, vi eniros la grandegan +_Arbaron de Ellern-unu-la-alian_, kaj trapasinte tra tiu malfacila +arbarvojo, vi trafos la belan landon kiun vi serĉas. Sed kie estas +via kunulo? Ĉu vi ne havas iun? Nur duope oni povas tiun landon +trafi." + +"Ho ve! tiel diris mia patrino, sed mi pensis ke eble ŝi eraris. +Ŝajnas al mi ke estas tre longa malfacila vojaĝo, kaj mi ne +ankoraŭ trovis iun kiu sufiĉe min amas por eĉ montri al mi la +vojon. Kial mi ne penas iri sole?" + +"Ho, multaj estas pensintaj ke ili povus trafi la landon sole, sed +neniam mi aŭdis ke ili sukcesis. La vojo estas vere malĝoja kaj +doloriga al tiuj kiuj penas." + +"Mi ne estas timulino. Eble mi trovos iun jam sur la vojo. Kie do +estas la unua strato, la _Aleo de Nekonatoj_, ĉu vi bonvolos diri al +mi?" + +Li ridetis. + +"Vi estas nune preskaŭ ĉe la fino de la Aleo; tie estas la komenco +de la _Simpatia Vojo_. Nu, mi admiras vian kuraĝon, mi iros kun vi +ĉe la fino de la Aleo, kaj montras al vi kie estas la krucvojoj." + +Ĉe tiu ĉi eldiro, ŝi tre kontentiĝis. Jam si malametis la penson +de deviĝi diri adiaŭ al la bonkora viro. Pensis ŝi, li estas la +unua persono kiun mi renkontis en la urbo, kiu ŝajnas havi koron. + +Nu, ili marŝis kaj marŝadis, kaj nekonscie marŝis tra la +_Simpativojo_; sed noktiĝante, ili restis ĉe _Amikdomo_ ĝis la +sekvanta mateno, ĉar li trovis ke li ne povus retrafi la urbon +antaŭ la nokto falus. Kiam mateniĝis, ŝi malgaje ekdiras adiaŭ, +sed li respondis: "Estas tiel bela mateno, mi iros pluete kun vi, kaj +almenaŭ montros al vi kie la _Am-Strateto_ eliras el tiu ĉi vojo, +kaj tiam ni diros adiaŭ." Ili do marŝadis malrapide sur la vojo, +paroladante dume. Ju pli ili parolas, des pli ili ametas unu la alian +kaj ree nekonscie ili atingas la krucvojojn kaj sin turnas en la +strateton. + +"Ho, kia bela strateto," kriis ŝi. + +"Jes, estas vere bela," li respondis, sed nek li nek ŝi scias ke ili +estas jam en _Am-Strateto_, kaj tiel ili marŝadas kune. Dume ili +promenadas, li rakontas al ŝi ĉion pri li mem, kaj ŝi rakontas al +li ĉion pri ŝi; sed neniam vorton pri la ora koreto. Subite, li +diris: + +"Mi plenkonfidos al vi (ĉar mi vin tre ametas, kaj mi bone scias ke +vi estas konfidinda) tion kion mi neniam antaŭe konfidis al iu." +Tiel dirante, li elprenis el sia brustpoŝo, skatoleton, kaj ĝin +malfermante, montras al ŝi la duonon de malgranda ora koro. "Tiu +ĉi," li diris, "estas la sola aĵo kiun mi posedas, sed mi vidas ke +vi estas ankoraŭ pli malriĉa, kaj devas iri longe antaŭ vi trafos +vian deziratan landon. Ĉu vi akceptos ĝin? Estas difekta, mi scias, +kaj ne multe valoras. Mi ne scias kie estas la alia duono, sed tia +kia ĝi estas, mi volonte donas ĝin al vi, ĉar mi vin amas." + +Kiam ŝi ekvidis la koron, kaj aŭdis liajn vortojn, preskaŭ ŝi +svenis pro ĝojo, sed ankoraŭ ŝi timas. Supozu ke lia koro ne +egalas la ŝian--supozu ke ĝi ne estas ora, sed nur kupra; ŝi +pensis. Sed nune ŝi ekvidas la arbojn de la grandega arbaro en la +blua malproksimaĵo, kaj ŝi treege ektimas, kaj inklinas reiri al la +urbo. + +"Ĉu vi ne akceptos mian oferon? Kredu ke ĝi estas vere oro; mi +scias ke ĝi ne estas grava, kara donaco, sed estas mia ĉio." + +Tiam ŝi parolis--kun rideto sur ŝiaj lipoj, sed larmetoj en ŝiaj +okuloj. "Ĉu vi ja donos al mi vian duonkoron, vian ĉion? Sed, +rigardu, amiko mia, mi ankaŭ havas duonkoron. Mia patrino diris ke +ie estas viro kiu havas la alian duonon, ni vidu, eble niaj duonoj +kunliĝos kaj iĝos unu tuta koro." Kun tremantaj manoj, ili pruvis la +rompitajn duonojn. Jes, ili iĝis unu; kaj ili do interŝanĝis ilin; +li portis la ŝian, kaj ŝi portis lian, ĉar ili trovis ke kiam ili +remetus ilin en iliaj propraj ingoj, ili ne povis. + +Nu, post tio, ili pensis ke ili devas zorgi trovi la _Strateton de +la Amantoj_ antaŭ falos la nokto, sed--! Jen rigardu! Longtempe ili +estas marŝadinta sur ĝi kaj ne sciis. + +"Nun mi ne povas forlasi vin," li diris, "mi ankaŭ iros kun vi, +kaj kune ni trovos tiun belan landon, la _Paradizon de la Koroj_. +Kune ni iros tra la arbaro, sed ĉar estas malluma arbaro, ni do +haltos hodiaŭ ĉe la domo de _Hymeno_, la forĝisto, kaj li forĝos +ĉenon kiu kunliĝos niajn duonkorojn, tiel ke neniam ni povos iri +malproksime unu de la alia. Ni restos nokte ĉe _Mielluna Dometo_, +kaj morgaŭe ni kune iros tra la _Arbaro de Ellern-unu-la-alian_." + +Tiun ĉi ili faris. + +Ho, sed estis grandega, malluma, malfacilirebla arbaro. Estis multaj +malbonsprituloj tie, kiuj provis ŝteli iliajn korojn. Multaj estis +la malfacilaĵojn kiujn ili trovis; malhelpaĵojn kiujn ili deviĝis +surrampi. Multefoje ili ekfaletas. Multefoje ili preskaŭ rompigis +siajn korojn, sed la ĉeno de Hymeno estas forta, kaj ilin kuntenas. +Unufoje, ĉio mallumiĝis kaj malgajiĝis; venis teruran ventegon, +sed subite, kiam ĉio aperis senespera, infaneto venis al ili el la +mallumo, kaj ludis ĉirkaŭ ili; alligante florajn ĉenojn al la +hymena ĉeno. Tiam ree la suno ekbrilas tra la densaj arboj, kaj +baldaŭ ili vidas ke ili preskaŭ estas ĉe la fino de la arbarvojo. +Ili iĝas gajaj kaj ludas kun la infaneto; ili pendigis la duonkorojn +ĉirkaŭ ĝia kolo, kie tuj ili kuniĝis kaj estas unu koro. Ili nune +estas trapasintaj tra la arbaro, kaj estas trafintaj la alian flankon +kaj en unu momento, subite ili vidas la gloran sunon kaj la belegan +kamparon de la _Eterna Korparadizo_. + + + + +FRAGMENTAJ MEMOROJ. + +Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon). + +_La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn._ + + +"La Amerika senceremonieco." Tiu estas preskaŭ la lasta frazo de +la antaŭa (Maja) Fragmento; sed ankoraŭ pripensante la aferon mi +komencas dubi ĉu, eĉ en tiu granda senceremonieco, oni ne trovos +ankaŭ ceremoniecon. Pri tio la leganto juĝu: mi rakontos al li kiel +eble plej akurate tion kio okazis. + +Mi legis libron en unu el la salonoj kiam alvenis vizitantoj; +almenaŭ mi unue pensis ke ni vidos nur kelkajn vizitantojn. Baldaŭ +mi trovis ke estas vere vizitantarego, ĉar kiam ĉiu seĝo havis +sidantinon, kaj tie ĉi kaj tie staris grupetoj da homoj, ni estis +vidintaj, por tiel diri, nur la unuajn gutojn de la hompluvado. +La pluvo rapide fariĝis pluvego, kaj la pluvego daŭradis ĝis +superakvego. + +Ĉu mi daŭrigos la komparaĵon, kaj priskribos kiamaniere, ekkaptita +de tiu homa turnakvo, mi estis forĵetata en angulon de la ĉambro, +kaj tie restis tiel kiel se mi estus marportita lignaĵo en fendaĵo +de ŝtonego; kaj kiamaniere fine tiu homakvego superakvegis sur la +balkonon kaj en la ĝardenojn? + +Ne; mi diris ke mi rakontos la aferon "kiel eble plej akurate," +kaj tia priskribo donus ideon pri tumulto, kvankam en tiu amindega +kaj bonkora kunveno tumulto certe ne estis. Tamen la gastaro tute +plenigis la ambaŭ salonojn kaj troviĝis ĉie en la du ĝardenoj. + +Se seĝoj mankas, tiel ke oni povas sidigi nur malgrandan porcion +da la gastaro, pro kio tio valoras? Oni ricevas gastojn per koroj, +ne per seĝoj, kaj la pastraj koroj (tiel kiel ankaŭ la pastra +gastemeco) estas senlimaj. + +Bedaŭrinde la du salonoj ne posedis la saman karakterizon, kaj, +tiamaniere plenigitaj, oni povas bone imagi ke ili baldaŭ fariĝos +ne nur varmaj sed varmegaj. Mi vidis ĉirkaŭ mi aregon de brilantaj +okuloj; mi vidis pafarkajn ridetantajn lipojn; mi aŭdis gajajn kaj +dolĉajn voĉojn ondetantajn tiel kiel arĝentaj sonoriloj, kaj--ĉe +la unua okazo mi ekfuĝis en la ĝardenon al la egale feliĉa sed +multe malpli varma ekstera gastaro. + +Tie mi trovis kelkajn kiuj grave diskutis pri diversaj aferoj, sed la +pli juna kaj pli saĝa porcio de la gastoj amuzis sin per la ludoj +de _Croquet_ kaj _Snake_ (kiun lastan ludon mi jam priskribis en +la kvara (Aprila) Fragmento). Tro ofte ni pliaĝuloj vivas inter +la nuboj de venonta pluva tago, kiu eble por ni tute ne venos. La +infanoj, multe pli saĝaj, ĉiam ekkaptas _la nun_. Ili obeas al la +vortoj de proverbo kiun kredeble ili neniam aŭdis:-- + +La Tempon perditan, pasintan, Revenigi vi tute ne povas; La Tempo +estonta ne estas; Ekkaptu _Vi_,--kion vi trovas. + +Kunvenojn tiajn kiajn mi priskribas la Amerikoj nomas _Surprise +Parties_ (kunvenojn de surprizo); kaj oni aranĝas ilin laŭ la +sekvanta maniero:-- + +Kiam oni decidas fari al iu la honoron de unu _Surprise Party_, oni +interkonsentas ke, ĉe fiksita horo de fiksita tago lin vizitos ĉiuj +la interkonsentantoj. + +Nature la familio vizitota tute nescias pri la afero (alie la kunveno +ne estus unu de surprizo), sed kredeble tiu familio estas la sola en +la vilaĝo kiu ne konas la ĉiujn aranĝojn. + +Mi kredas ke ofte oni kunportas manĝaĵojn kaj lasas la vizititojn +pli bone provizitajn ol ili estis antaŭ la kunveno; tiamaniere el +la kutimo farante delikatan metodon por helpi kaj samtempe honori la +malriĉulojn. Sed pri tio mi ne povas diri de mia persona sciado. +Certe ĉe tiu ĉi okazo, oni tion _ne_ faris, sed, malgraŭ la ligna +dometo, la pastro ne estis malriĉulo. + +Tre ofte vizitis la pastrejon sinjorino kiu estis antaŭ ne longe +edzigita, kaj kies idolo estis ŝia _Baby_ (infaneto). La etulo +portis oran broĉon, oran ĉenon kun pendaĵo, kaj sur la fingro ĝi +havis oran ringon. + +Memorante la antikvan infanejan ritmon mi rigardis la piedojn por +vidi se ĝi havis ankaŭ "sonorilojn sur la piedfingroj," sed +kredeble tiu ĉi ideo ne ankoraŭ eniris la patrinan kapon, kaj mi ne +kuraĝis ĝin inspiri. La kompatinduleto jam portis sufiĉon kaj mi +neniel deziris pligrandigi tiun _pezon_ de amo. + +Vere Amerikaj infanoj estas treege frumaturaj. Ni ĉiuj konas la +rakonteton pri infanistino kiu eniris la salonon kie sidis Amerikino +kun sia kvar aŭ kvin jara infanineto. + +"Ĉu vi sonorigis, sinjorino?" demandis la infanistino. + +"Ne," ekkriis la knabineto. "Mi sonorigis. Forprenu la panjon, mi +petas. Ŝi estas treege maldolĉa kaj malagrabla." + +Sed malgraŭ lia frumatureco, mi ŝatas la Amerikan infanon. Li ne +estas sen ĉarmo, kaj li estas almenaŭ sincera kaj tre patriota. Mi +ne memoras kie mi legis la sekvantan sed ĝi tre montras tiun ĉi +karakterizon. + +Instruisto demandis de sia klaso:--"Kiu estis la unua homo?" Kaj +malgranda knabeto tuj respondis "George Washington." Nature la +instruisto estis mirigita. + +"Ĉu vi neniam aŭdis pri Adamo?" + +"Ho! jes," respondis la eta patrujamulo, neniel hontigita, "sed mi ne +pensis ke vi ankaŭ kalkulas fremdulojn." + +Oni povis kompreni la sentojn de la Amerika sinjorino, kiam +Italianino demandis al ŝi:--"Ĉu Ameriko estas tiel granda kiel la +urbo Firenze (Florence)?" + +Jen kion diris al mi juna Amerikano:--"Kial vi ne parolas al mi, +sinjoro? Mi vin bone konas. Ĉu vi ne memoras? Mi estis hieraŭ sur +balancilo en la ĝardeno, kaj kiam vi preterpasis, preskaŭ mi frapis +vian kapon." + +Iom stranga pretendo al konateco, sed ankoraŭ pli stranga estis tiu +de malgranda samlandano. + +Mi vidis la malgrandan knabeton sidanta sur malgranda tricikleto +kaj min rigardanta per grandaj bluaj okuloj. Tiel atente li min +rigardegis ke la tricikleto tute renversiĝis kaj falis sur la +korpeton de la malgranda rajdinto. Mi rektigis la ambaŭ, rajdinton +kaj rajditon; kaj ankoraŭ sidigis lin sur la selon. Tiam, per +reproĉinda voĉo, li diris: "Ĉu vi ne konas min, sinjoro?" + +Vane mi penis revenigi en memoron la malgrandan ĉagrenitan vizaĝon. + +"Ne," mi fine respondis. "Mi ne memoras vin. Ĉu mi vin antaŭe +vidis?" + +"Ho, jes; antaŭ unu jaro kiam mi estis tre, _tre_ malgranda. Ho! +for, for de tie ĉi. Ĉe G----. Ĉu vi ne memoras? Mi konis vin +_tuj_." + +"Ne, knabeto. Antaŭ unu jaro vere mi estis ĉe G---- sed mi vin ne +memoras." + +"Sed, sed,--vi parolis al mi. Vi puŝis Biciklon supre sur la kolino; +mi estis sur la vojo, kaj vi parolis al mi." + +"Ne, mi ne memoras. Kion al vi mi diris?" + +"Vi diris, vi diris: 'For de mia vojo, knabeto, aŭ mi vin surkuros.' +Sed vi ne parolis maldolĉe kaj vi ridetis. Ho! mi konis _vin_ tuj, +kaj mi pensis ke vi ankaŭ konus _min_." Kaj la larmegoj formiĝis en +la grandaj bluaj okuloj. + +Sed tro longe mi postsekvis la memorojn pri infanoj. En la proksima +fragmento mi revenos al mia priskribo. + + + + +MIKSAĴO. + + +Inter multenombraj leteroj, gazetoj kaj diversaj avizoj kiujn sendis +afablaj amikoj dum nia alilanda forestado, ni trovis la sekvantajn +novajn librojn:-- + +_La Norda Stelo_, belforma skribmaŝinata gazeto, organo de la +Aberdeen Esperantist Club. Ni deziras sendi korajn gratulojn pro ĝia +eldonmaniero kaj enhavo. + +_Esperanto_, scienca kaj literatura monata revuo, redaktata de +Marich Agostin (8 pp.), en la lingvoj Hungara & Esperanta. Eldonejo +Papnovelde u. 6. Budapest IV., Hungary. + +Programo de Esperanta koncerto, kiu okazis en Vladivostock la 2an +Marton, 1905. + +_Union Internationale_, Aprilo, 1905, enhavanta longan kaj valoran +artikolon pro-Esperantan de Joseph Jamin, Direktoro de la Belga +Sonorilo. + +_Do you know Esperanto?_ utilega broŝuro de la London Esperanto +Club, enhavanta gramatiketon, kritikojn de eminentuloj pri Esperanto, +kaj la leterojn por enskribigi sur la Adresaro. + +_La langue internationale, peut-elle être le latin?_ (eltirita el +_L'Esperantiste_) de Marquis Louis de Beaufront. En la lingvoj Franca +kaj Esperanta (77 paĝoj), 60 c. + +_L'Esperanto, langue internationale auxiliaire_, par Edgar Sacré. +Artikolo kun ilustraĵoj kaj du geografiaj kartoj verkitaj laŭ la +Tutmonda Jarlibro de 1904. Eldonata, 23a, Avenue Longchamps, Uccle, +Bruxelles, Belgium. + +_Esperanta Svensk Ordbok_ (Esperanta-Sveda vortaro), de P. Ahlberg, +granda 145 paĝa bonege presita verko, kosto f.2.50, de 50, +Döbelnsgatan, Stockholm, Sweden. + +_La tekniko de la termala kuracado ĉe Aix-les-bains_, de D-ro Jean +Dardel, eldonata ĉe la Esperanta medicina biblioteko, 25, Rue de +l'École de Medicine, Paris. 23 pp. + +_La langue internationale auxiliaire_, congrés de Grenoble, 1904. +Séances générales, eldonata ĉe la grupo Esperantista Pariza, 28, Rue +Serpente, Paris. 28 pp., kosto 50 c. + +_La kolorigisto aer-veturanto_, tradukita de la Grupo de Monaco. Ĉe +Hachette, 24 pp. + +Ankaŭ en Parizo ni vidis la novan Rusan monatan gazeton, +_Esperanto_, kaj korege ĝojas pro ĝia beleco. Ĝi ja ŝajnas esti +inter la manoj de tre fortaj kaj energiaj kundukantoj. + +Estas atentinde ke nuntempe preskaŭ ĉiuj Esperantaj gazetoj +pliboniĝis rilate ekstera vidaĵo. Antaŭe oni ricevis ilin legis +ilin, kaj kaŝis ilin, por ke amikoj ne vidu tiajn malbonajn revuojn. +Kontraŭe, ni nun fiere kuŝigas la Esperantajn ĵurnalojn sur niajn +skrib-tablojn kaj aliloke, por ke ili, pro siaj belaj eksteraĵoj, +altiru la atenton de la ekrigardanto. Tiu ĉi estas vera signo de +progreso. + +Inter la diversaj avizoj, kiujn enhavis la restaĵo de la +korespondado, estas nur eble citi malmultajn. + +Nia agema Dovera Grupo perdis la servojn de ĝia antaŭa tre energia +Sekretario, S-ro Geddes, sed ni devas gratuli la grupon trovinte +novan Sekretarion en S-ro Chitty, kies fervoreco estas sufiĉe +bone-konata. Sir William Crundall, la eminenta Urbestro de la +havena-urbo, konsentis fariĝi la grupan Prezidanton--honoron pro kiu +ni kore dankas lin. + +La Dovera Komerca Ĉambro donacis £2 2s. al la Bulonja Kongreso. + +Du filinoj de nia nelacigebla Maître Michaux edziniĝos ĉe la +suprenomita Kongreso. Ambaŭ la edzoj estos Oficiroj de la Franca +armeo, kaj ankaŭ Esperantistoj. La atestantoj estos D-ro Zamenhof +mem, kaj tri aliaj Esperantistoj el Canada, Peru kaj Hispanujo. Oni +diras ke la sub-urbestro eĉ Esperantiĝas, por povi fari Esperantan +paroladon ĉe la ceremonio! Bonege! + +Pri la Kongreso mem estas plezure ekvidi ke ĝi promesas esti eĉ +pli signifa ol ni atendis. Jam kelkaj aŭtoritatuloj certigas ke pli +ol tri mil Esperantistoj ĉeestos. Certe ni ĉiuj plezure atendas la +5-an de Aŭgusto por renkonti tiujn amikojn, kies nomoj jam estas +ĉiu-tagaj vortoj ĉe ni, kaj kies agoj kuraĝigas nin je la ĉiama +propaganda laborado. + +S-ro René Deshays, la fama verkisto de la bela kanto La Vojo, +verkis, por la Kunveno, novan himnon al D-ro Zamenhof. + +La Grupo de Liège, Belgujo, deziras ke ni petu tiujn Esperantistojn, +kiuj vizitos la Lieĝan ekzpozicion, ke ili ankaŭ venu al la Grupaj +kunvenoj, kiuj okazas ĉiuj lundoj kaj vendredoj (je la oka horo +vespere), en la kafejo "Au petit Trianon," Bvd. de la Sauvenière, +apud la Reĝa Teatro. + +S-ro Boirac, Rektoro de la Diĵona Universitato, deziras altiri la +atenton de la tutmonda Esperantistaro al la libertempa kurso ĉe tiu +Universitato kiu daŭros de 1 Julio ĝis 31 Oktobro. S-ro Lambert +jam tre sukcese faris Esperantajn kursojn kaj intencas samon fari +tiun ĉi jaron. Li plezure sendos pluajn informojn, se oni petos ilin +de la Universitato de Dijon. + +S-ro Michaux sendis al ni la sekvantan sciigon pri la Universala +Kongreso:-- + +_Grava Alvoko._--La unua Kongreso estonte, laŭ la parolo de D-ro +Zamenhof, la paĝo la plej serioza de la Esperanta historio, estas +necese ke ĉiu Esperantisto respondu jese al nia alvoko. Tiu ĉi +elmontro devas fari grandan impreson tra la tuta mondo, ĝi devos +gajni la indeferentulojn kaj plie venki la malamikojn. Estas pro tiu +celo ke D-ro Zamenhof prezidos la unuan kongreson kaj volas ke +ĉiu ĉeestanto subskribu kun li la netuŝeblajn kaj fundamentajn +regulojn de la lingvo.--Do, ĉiu vera Esperantisto devas veni al +la Kongreso, malgraŭ ĉiuj malfacilaĵoj. Li tiel tre helpos la +definitivan triumfon de nia kara afero. + +_Kunvenoj._--La Kongreso komencos la 5an de Aŭgusto kaj daŭros +unu semajnon. La Komitato speciale insistas por ke ĉiuj kongresanoj +ĉeestu almenaŭ je la 6a, 7a, kaj 8a de Aŭgusto. Tiuj ĉi tri +tagoj estas rezervataj por la plej gravaj kunvenoj.--La 10an, +okazos ĝenerala mara promenado, dum kiu oni vizitos Esperantistajn +havenojn, Anglajn kaj Francajn.--La sekvantajn tagojn, variaj +distraĵoj.--Ĉiuj kiuj povos, aŭ kanti, aŭ deklami, bonvolu +tion sciigi al ni. Ni plie organizos vesperkunvenon kun naciaj +vestaĵoj.--Ni tre insistas por ke ĉiu kongresano kiu akceptas tion, +skribu tuj al ni. + +_Ekspozicio._--Granda Ekspozicio estos organizata. Ĉiuj grupoj +Esperantistaj estas petataj sendi kiel eble plej multajn dokumentojn +al S-ro Deligny, sekretario de la grupo de Saint-Omer (France). + +_Aliĝoj._--Ĉiu Esperantisto kiu sendos almenaŭ 5 frankojn ricevos +(krom la karton kiu permesos ĉeesti ĉe ĉiuj kunvenoj aŭ festoj de +la Kongreso kaj ricevi rabaton da 50 po 100 sur la fervojoj) detalajn +programojn kaj ilustritan gvidlibron de Boulogne, kaj de la Kongreso. + +Senutile estas diri ke la kartaj prezoj ne sufiĉos por egaligi la +elspezojn. Ni do danke akceptos la monoferojn kiujn oni bonvolos al +ni sendi. + +Por ĉiuj sciigoj, sin turni al: "S-ro Michaux, +advokato--Boulogne-sur-Mer (France)." + +P.S.--_Ni petas ke niaj kunverkantoj bonvolos sendi kelkajn +artikolojn kiel eble plej baldaŭ. Dum nia vojaĝo la enhavo de la +tirkesto ne bone kreskis!_ + + + + +DONI AŬ NE DONI! + +E.W. + + +Ĉirkaŭ la jaro 1847 multe da laboristoj ne plu dungiĝis en la +regaj fabrikejoj ĉe Deptford. Tiame oni ne kutimiĝis aŭdi pri du +milionoj da malsataj estaĵoj en sia lando, kaj terura estis la ideo +ke 2,000 homoj mizeriĝis senkulpe. Estis ankaŭ terure vidi arojn +da viroj lacaj kaj hontemaj, kiuj marŝis malrapide kaj silente, +rigardante surtere. + +Ili ne povis trovi laboron, kaj ne volis almozuliĝi; apenaŭ mano +ŝanceliĝe etendiĝis por ricevi modeste prezentitan donacon. + +La unuan fojon ke mi renkontis aron da tiuj ĉi malfeliĉuloj mi ne +havis monon sur mi, sed preskaŭ senvole mi donis mian mufon kaj +rapide ekdemetis miajn felajn kolumon kaj manumojn, dirante: "Mi +petas, prenu tion ĉi kaj ĝin vendu." + +Unu viro repuŝis mian manon, kaj dua diris: "Ke Dio benu vian korpon +kaj animon, vi bonkora idiotulino! Ĉu vi ne povas vidi ke tio ne +donos al ni unu duonon da plenbuŝo da pano, kaj vi estus malvarma la +tutan vintron?" + +Estis vere, ĉar ili estis inter 400 kaj 500 viroj. + +De tiu tempo mi ĉiam portis mian monujon kiam mi promenis, ĝis fine +mi ne havis plu moneron, krom ŝilingo, kiun mi gardis por aĉeti +poŝtmarkojn. + +En tre malgranda strateto mi renkontis subite unu el la malriĉeguloj +nun ja almozulo. Li ŝajnis tiel sovaĝa, tiel malespera, ke mi +preskaŭ timis lin preterpasi, sed, kiam mi diris: "Mi bedaŭras, mi +ne havas monon," li nur ĝemis kaj mi lin lasis. Post kelkaj paŝoj +mi memoris la ŝilingon, kaj mi sciis ke mi trompis lin. Kompreneble +mi kuris kaj, lin atinginte, diris "Nesciante, mi mensogis al vi, mi +forgesis tiun ĉi ŝilingon. Prenu ĝin." + +Li unue min rigardegis, tiam li ekkriis "Ho vi bona kara estaĵino, +diru al mi vian nomon kaj adreson. Mi repagos ĝin al vi." + +"Ne," mi diris. "Donu ŝilingon kiam vi havos monon, al iu via kunulo +kiu ĝin bezonas." + +"Fraŭlino, neniam mi _ne_ faris tion, diru al mi tamen vian nomon, +por ke mi ĵuru je ĝi!" + +Mi petis lin neniam blasfemi, sed mi diris al li mian nomon kaj, kun +manpremo, ni disigis. + +Unu el miaj amikoj, pastro kiu pli frue estis advokato, alvenis al mi +kaj sin turnis por akompani min. Mi kredas ke, vidante la manpremon, +li pensis ke mi monon donacis, ĉar li ekkomencis longan predikon +pri la malbonmoreco de nediskreta almozdono. Li min sciigis ke oni +multege oferdonis pro la 2,000 senlaboruloj, ke komitato el viroj +saĝaj kaj sindonemaj informiĝis pri ĉies karaktero, tial ke nur +merituloj ricevu helpon. + +Mi lin demandis ĉu li konsilis al la malmerituloj ŝteli, sin +mortigi, aŭ morti pro malsato, sed li ne bonvolis respondi al +rimarko tiel nerespektoplena. + +Li anstataŭe sciigis min ke mi devos aĉeti biletojn por doni al la +almozuloj, tiel certigante, ke mia mono elspeziĝos en pano, kaj ne +en biero kaj alkoholo. + +Enfine li min preskaŭ konvinkis ke mi grave pekis, kaj dum du tagoj +mi pentis pro mia memindulgo. Mi ne aĉetis biletojn, ĉar ĝis la +venonta monato mi ne havus monon. + +La kvaran tagon mi vekiĝis feliĉa, ĉar mi pensis: "Ne estas certe +ke mi helpis al friponoj kaj ankaŭ la plej malvirtulojn iafoje +plibonigis bonaĵo." + +Post iom da tempo oni aŭdis malbonajn raportojn pri la mirinde +organizita help-komitato. Centoj da homoj devis ĉiutage stari +multajn horojn sur la stratoj por atendi sian vicon por enskribi +siajn nomojn kaj adresojn. Neniu el ili ricevis nutraĵon, sed, la +morgaŭan tagon ili devis denove atendi (ofte dum sep horoj) sur la +stratoj por ricevi panbiletojn kiujn ili devis porti al bakistoj por +havi panon por du tagoj. De tagmezo ĝis la tria aŭ kvara horo de +mateno la stratoj, en kiuj loĝis tiuj bakistoj amasiĝis de viroj +kaj kelkaj virinoj kies edzoj ne plu povis marŝi. La plej fortaj +baraktis al la butikoj kaj frue ricevis panon, la plej malfortaj +nenion ricevis, kaj ofte tiujn ĉi svenis kaj estis forportataj +hejmen de la policanoj. Policanoj ankaŭ devis aresti pli ol 200 da +ebriuloj kiuj, ricevinte panon, ĝin forportis al la drinkejo por +ĝin ŝanĝi kontraŭ alkoholo. + +Kiam mi eltrovis ke tiuj ĉi famoj ne estis neigeblaj, mi pensis: +"Pli bone estis agi memstare ol konfidi en komitato el viroj tiel +saĝaj kaj sindonemaj!" + +Eble mi eraris, sed estas malnova proverbo: _Kion vi atendas de +porko, se ne blekon_, kio signifas: _Kion vi atendas de tre maljuna +virino se ne sentimentalan malsaĝecon._ + + + + +MEMOROJ PRI IRLANDO. + +Originale verkita de Florence A. Meigh. + + +Kvankam oni ofte aŭdas malafablajn rimarkojn pri Irlando kaj la +tieaj malriĉaj loĝantoj, ĝi estas sendube tre interesa lando kie +pasigi la somerajn libertempojn. Aparte de la belegaj pejzaĝoj kaj +interesaj antikvaj konstruaĵoj, oni allogiĝas per la kuriozaj +kutimoj, spirito kaj boneco de la vilaĝanoj. Eble multe da la eraraj +ideoj pri ili deveniĝis de la pentraĵoj kiujn oni kelkafoje vidas, +kiuj image ilustras "Irlandan Vivon." Tiuj ĉi ofte estas tiel +ridindaj, kiel ili estas malkorektaj; kaj se oni demandus de malklera +Angla laboristo "Kiel vivadas la Irlandano?" Eble li dirus "Li estas +viro kiu manĝas nur terpomojn kaj loĝas ĉe malgranda malpura +dometo, kune kun siaj porkoj, kortbirdoj kaj azeno." Certe mi ofte +estas vidinta la kortbirdojn en la kuirejo, sed nur unufoje mi estas +vidinta la porkon dormanta paceme sur la pordŝtupo kun la nudpiedaj +geknaboj ludantaj apude. La malaltaj dometoj kun blankigitaj muroj +kaj dikaj pajlaj tegmentoj estas tre pentrindaj; sed malfeliĉe la +luantoj ne ĉiam sin ĝenas pri la eksteraj riparoj ĉar mi rimarkis +kelkafoje, ke kiam la kamentubo rompiĝis, oni ĝin anstataŭis per +ligna barelo sen aŭ supro aŭ malsupro. + +La kredemo pri la agoj de la protektanta sanktulo "Patrick" estas +tre kurioza. Estas bonekonata fakto ke estas nek serpentetoj nek +bufoj en Irlando; kaj kiam mi foje demandis _Kial_? Viro diris al +mi ke "La benita Sanktulo Patrick ilin forpelis maren antaŭ multe +de centjaroj" kaj li montris al mi pentraĵon kiu atestis almenaŭ +al sia kontentigo la verecon de sia raporto. Sed estas kurioza +fakto ke, kvankam mi estas preninta tie kelkajn bufojn, ili ĉiam +mortas post mallonga tempo; tiel oni devas konjekti ke la malbeno +de la sanktulo ankoraŭ restas sur la bufa raso! Kompreneble ĉe la +kamparaj kvartaloj oni malofte renkontas aŭtomobilojn kaj sekve la +azeno (kiu estas la precipa ŝargbesto de la malriĉuloj) prenas +tiun ĉi okazon certigi sian obstinegan naturon. Mi neniam forgesos +rajdinte trans marĉego kune kun amiko sur memmova bicikleto. Ni +estis sur longa rekta vojo, kie azeno estis vaginta. Aŭdante la +bruon de la bicikleto li staris por ĉirkaŭrigardi, sed laŭta +blovego de la korno funkciis magie kaj li forkuris antaŭ ni blekante +timeme. Je ĉia posta blovego la ĉaso pli rapidiĝis, ĝis ni +preskaŭ flugis. Estis neeble preterpasi lin ĉar li kuris de flanko +ĝis flanko de la vojo; kvankam post unu mejlo la vojo bonŝance +forkiĝis kaj nia amiko rapide diris adiaŭ. + +La malgrandaj kamparaj kvartaloj ne ĉiuj posedas preĝejojn kaj +la adorantoj devas ofte veturi kelkajn mejlojn dimanĉe. Mi estas +vidinta ok aŭ naŭ azenojn (kun ŝargoveturiloj) alligitaj al muro +apud la preĝejo, atendante dum la okupintoj sin konfesas. Sed la +veturilaj sidejoj estis tre ridindaj. Oni vere diras ke "_Neceseco +estas la patrino de elpenso_" kaj ĉar la ŝargoveturiloj ne ĉiuj +posedis sidejojn oni estis uzinta ordinarajn kiurejajn seĝojn; sed +historio ne rakontas kio okazus se la veturisto erare veturis en la +defluilon. + +Estas malmulte da almozuloj en Irlando sed ilia metodo demandi +almozojn estas tre amuziga. Okazis foje ke mi sidiĝis ripozi +voj-flanke, kiam almozulino alproksimiĝis. Ŝi demandis monon per +hipokrita, malforta voĉo kaj diris ke se mi donus al ŝi: "La +anĝeloj rekompence faros mian liton ĉiele." Sed kiam mi rifuzis, +ĉar ŝi estis sufiĉe forta por labori, ŝi formarŝis kaj rapide +esprimis la deziron ke: "La diablo venos kaj enmetos aron de urtikoj +en la liton." Ordinare la donaco de sespencoj elvokas sufiĉajn +benadojn por plenigi malgrandan libron. + +Oni rakontas ŝercan rakonton pri la longeco de la Irlando mejlo kiu +estas 1,440 futoj pli longe ol la Angla mejlo. Foje viro kiu vojaĝis +ĉe County Antrim (kie oni nune kalkulas Angle) demandis de policano +"Kiom da mejloj malproksime estas B--?" La policano respondis "Nu! +estas nur 12 mejloj se vi marŝas sur la maldekstra flanko de la +vojo, sed, se vi marŝas sur la dekstra flanko estas 15-1/2 mejloj." +Li poste klarigis ke oni ne estis forpreninta la malnovajn Irlandajn +mejlstangojn kiam oni enmetis la Anglajn sur la kontraŭa flanko de +la vojo. Ankaŭ mi ofte estas rimarkinta ke kiam vilaĝano diras ke +estas "nur unu mejlo kaj peco al X--," la peco estas multe pli longa +ol la mejlo!! + +Sed tio ĉi estas nur bagatelo kaj oni multe lernas per sperto. + + + + +FREMDULO EN FREMDALANDO. + +De C. W. T. Reeve. + +(Muziko jam verkita presiĝos kiam sufiĉe da mendoj riceviĝis de +S-ro Reeve). + + + Vojaĝinte tra la mondo, Mi alvenis al Londono; + Aŭdis fremdan babilaĵon, Mi ne sciis eĉ la sencon. + Sed sufiĉe, pantomime, Mi divenis facilege. + Tie fraŭlo renkontante, Fianĉinon kaj vidante + Ke la bopatrin' estonta, Estas eble ne venonta, + Li ĝojiĝas, ŝin salutas. Ĝoj'-esprimojn li elŝutas: + + _Aj se Gud De! Haŭ du ju du? Baj Ĵov ju du luk fajn!_ + _Pre tek e sit, maj ledi fer, Jur lajk e roz divajn._ + _Naŭ tek e kek bisajd jur plet. Ajl por aŭt jur ti._ + _Ju ĉarm mi, dir, Ho du ste hir. Haŭ kud ju se Gud Baj?_ + + Alveninte al Hindujo: Ŝajnis al mi Varmegujo! + Sed agrabla estas ŝanĝo, En la land' kaj dum vojaĝo. + Ve, mi estis malkontenta, Ke la besto hommanĝanta + Ne troviĝas sur la strato: Nur en kaĝo je la ĉirko. + Iris mi Kortegon Raĵan, Kaj la festsaluton lernis, + Kiun aminduma Hindo, Diras al kort' danculino: + + _Ram ram o meri pijari, Tu bare naĉti haj;_ + _Aŭr tere hi ĥub gane se, Muĝe kuŝ ata haj._ + _Asman se aji ho? Bolo! Aŭr devi pajdi ho_ + _Ja dunja ki ho? Ganne do, To mera aram ho._ + +_Traduko_: + + Saluto ho mia karulino, Vi bone dancadas + Via bonega al mi kantado, Plezuron tre donas + Ĉu vi estas de ĉielo? diru! Diino naskiĝis + Aŭ al mond' apertenas? Sciigu! Tiam mi gojiĝos. + +(_Ĥoro de_ S-ro Parsons). + + Post alveno en Francujo, Mi rapidis al Parizo, + Granda bruo tie regis, Kaj pro tio mi tre miris + Parizanoj gajaj estas, Sinjorinoj min tre ĉarmas. + Veturiloj grandanombre, Forkuradas tre rapide, + Tuj mi vokas kondukiston, Mi veturas la bulvardon + Kondukisto al mi krias, Ĉar kvin frankojn nur mi donas: + + _Alor vun done pad purbuar. Ah, vre! vu net pa riŝ;_ + _L' koŝen travaj pa pur la gluar, Il nem pa lez hom ŝiŝ._ + _La proŝen fua, si vu vule, j've vu prete ma burs_ + _E kom sa alor vu pure Akitel prid la kurs!_ + +(S-ro Legoffre, _du Havre_). + + Pri belega Italujo Poste mia kor' sopiris, + Fama land' de muzikistoj, De poetoj, de pentristoj + Kaj Napoli min altiris, Kies anoj tre feliĉaj + Estas se makaronion Ili povas ĉiam manĝi. + Tie brunan boatiston Mi renkontis, kaj subite + Li ekkantis la kanteton, Karan al Napola koro + + _Amata Celestina, vjen! al mare a peskar;_ + _La luna alta e in ĉjel; perke in tera star?_ + _La barka mia vita e; la rete e amor,_ + _Affida ti a me, e vjen, e da il tuo kor._ + +(Clarence Bicknell, _Bordighera_). + + Tiam havis mi plezuron Formigradi Hispanujon, + Kie polvo, bruo, suno, Hejto, ŝvito ŝajnas puno; + Kaj malbonaj registaroj Estas oftaj kiel gitaroj. + Sed mi tie gaj' vivadis, Trinkis, dancis kaj kantadis + Kun ĝojegaj gejunuloj. Kaj ni ŝajnis frenezuloj + Kiam bovojn salutante, Ni foriris ekkantante: + + _Vívan tóros i toréros, Sol i alegría!_ + _Ole por las morenítas D' esta kompaníja!_ + _Abanikos i mantíljas, Flóres en la peĉo,--_ + _Mi pobre korasón está Róto i deséĉo!_ + +(Norman Maclean, _Aguilas_). + + + + +LA ORA HORO (ELFED). + +Tradukita el la Kimra Esperanten de Pastro T. Eli Evans. + + + Ar ganol dyddiau trymaidd Daw ambell awr, mor euraidd! + Nid hafddydd goreu'r ddaear All fagu awr mor hawddgar. + Daw'n wyn o dragwyddolfyd, Gan hedfan drwy ein hadfyd. + Bu'r gwlith sydd ar ei haden, Un waith ar winwydd Eden. + Dros Fryn y Cariad hedodd, Ar fraich y Groes disgyhodd + Cyffyrddodd gwaed a'i gwenfron A daeth yn nes at ddynion. + Ar ganol dyddiau trymaidd Mae'n d'od--yr awr nefolaidd. + + + Meze de malĝoja tago Jen venas la ora horo! + La plej bela somer-tago Ne povas doni tian horon! + Ĝi venas blank' el l' eterno Kaj flugas tra mizero nia + La roso sur ĝia flugilo Ja venis el Paradizo + Super la montet' da Amo Kaj ripozis sur la Kruco. + Ĝian bruston sango tuŝis, Ĉe la homaro ĝi venis. + Meze de malĝoja tago Venas--la ĉiela horo. + + +Dio ofte punas sekretajn pekojn per publika honto. + +Ĉio en Dio estas mirinda, kaj Dio estas mirinda en ĉio. + +La Sanktulo preferas havi Dion sen ĉielo, ol Ĉielon sen Dio. + +Kelkaj trompas siajn korojn, kaj, ĉe aliaj, la koroj trompas ilin mem. + +Meriti honoron sen ricevi ĝin estas pli bone ol ricevi honoron sen +meriti ĝin. + +La vero ne estas en tiu, kiu ne estas en la vero. + +Li, kiu ne prenos ekzemplon de aliaj, estos farata ekzemplon por aliaj. + +Peko estas en ĉiu sankta homo, sed ĉiu sankta homo ne estas en peko. + + + + +KRESPO[1] PUNTA. + +(Recepto eltirita el "Annales Politiques et Litteraires"). + +Tradukita A. Vuillaume (Stenay). + + +_Materialo._ + + Tri ovoj. + Sama pezo da sukero. + Sama pezo da tritika faruno. + Sama pezo da freŝa butero. + Da lakto sufiĉa kvanto. + +_Metodo._ + +Miksu la sukeron kune kun la faruno, rompu la ovojn, agitu la tuton +aldonante la varmetigitan buteron. Varmetigu lakton, kaj ĝin verŝu +iom post iom, evitante sekajn amasetojn. Parfumu per vanilo aŭ rumo. +Hejtu paton, ŝmiru ĝin zorge kaj tenu ĝin iom klina, prenu unu +kuleron da pasto, lasu ĝin flui en la paton donante al la kulero +alternan movon, por ke la pasto sterniĝu unuforme kaj maldike. Tuj +kiam la krespo estas orkolorigita, elprenu ĝin per tranĉilo, volvu +ĝin ĉirkaŭ la tranĉila ŝtala plato kaj metu sur pladon. + +Tiuj krespoj, nomataj ankaŭ volvitaj krespoj, estas tre bonaj kiam +ili estas varmaj, sed ne malpli bonaj kiam ili estas malvarmaj. Oni +povas ilin konservi almenaŭ dum ok tagoj, se oni zorgas enmeti ilin +en ladan keston. + +PIEDNOTO: + +[1] Krespo (_France_, _crêpe_; _Angle_, _Pancake_) speco de +kukaĵo, kiun oni manĝas ordinare dum la Grasa Mardo, t.e., la tago +kiu finigas la karnavalon. + + + + +SAĜA HUNDO! + + +Viro, kiu zorgis grandan hundon por amiko kiu vojaĝis eksterlande, +malplaĉiĝis ĉar la besto ĉiam sidis en la plej bona seĝego. + +Unu tagon ideo frapis lin. Li eniris la ĉambron kaj trovis la hundon +en lia kutima loko, tial li marŝis fenestron kaj kriis "Katoj! +Katoj!" + +La hundo supersaltis kaj kuris al la fenestro, dum la viro sidis +seĝegon. + +Post kelkaj tagoj la hundo eniris la ĉambron kaj trovis ke lia +mastro sidis seĝegon. + +Irinte al la fenestro li bojis laŭte. + +La viro leviĝis por vidi tion kio okazas kaj la hundo saltis en la +seĝegon. + +F. E. Bearne (8225). + + + + +LA SINAPSEMERO. + +El "La Lumo de Azio" de Sir Edwin Arnold. + +Versigita de A. Motteau. + + + ... Kaj kiam ili trafis riverbordon, + Klinante sin, per manlevad' salutis + Virino juna, dolĉokula; plore + Ŝi diris al la Majstro:--Ĉefsinjoro, + En figarbejo loĝas mi, kaj nutris + Fileton mian; lude, tra florejo + Kuranta li eltrovis serpenteton; + Ĉi-tiu ĉirkaŭ lia manradiko + Sin volvis, dum la knabo ride tuŝis + La buŝon kaj forklangon de l' rampaĵo. + Sed baldaŭ li paliĝis kaj subite + Ne movis. Mi la kaŭzon nek komprenis, + Nek kial liaj lipoj lasis mamon. + + --"Li veneniĝis!" al mi diris iu; + Alia eĉ aldonis: "Tuj li mortos." + + La karan idon mi ne volas perdi; + Mi petis do el ili kuracilon + Por lumredoni al okuloj liaj; + Ĉar estas tre malgranda la kismarko, + Kaj serpenteto povus nek malami, + Nek suferigi mian etan filon! + + Sed, iu diris: "Estas jen sanktulo; + Sur la monteton nun li ĵus alvenis. + Demandu al la flavrobvesta viro + Ĉu kuracil' ekzistas por malsano + De via filo." Tial mi tremanta + Tuj venis al vi, diefrunta Majstro, + Kaj plore malteginta la vizaĝon + De l' kara infaneto, mi vin petis + Sciigi al mi ĉu ekzistas herboj + Por resanigi lin. Vi, Ĉefsinjoro, + Ne min forpuŝis; dolĉe vi rigardis + Kaj ame palpis la idetajn vangojn; + Sed lin vi revualis kaj tuj diris: + "Jes, fratineto, estas io taŭga + Por resanigi vin kaj vian idon, + Se baldaŭ ĝin vi povos al mi doni. + Mi petas, trovu da sinapo nigra + Nur eron, sed ne ĝin akceptu + El domo kie patro aŭ patrino, + Infano aŭ servisto iam mortis. + Bonege estos se tielan grenon + Vi povos trovi." + Tiel vi parolis, + Ho, Ĉefsinjoro! + Diris nun la Majstro + Kompate: "Jes, precize miajn vortojn + Vi ĵus ripetis, ho, Kisagotami! + Sed, ĉu vi trovis la sinapsemeron?" + + Mi iris, Majstro, kun l' infan' malvarma, + Al brusto lin premante, mi petegis + En ĉiun homloĝejon, tra la ĵunglo, + Kaj tra la urbo:--"Al mi ĉu bonvole + Vi donos eron da sinapo nigra?" + Kaj kiu tion havis al mi donis, + (Ĉar helpas malriĉulojn malriĉuloj). + Sed kiam mi demandis ĉu en domo + De tiaj geamikoj iu mortis, + Aŭ patro aŭ patrin', infan', servisto? + Tuj ili diris:--"Ho, fratino kara! + Demando via tute stranga ŝajnas: + Mortintoj tre superas la vivantoj!" + + Dolore do mi tuj redonis eron, + Por aliloken iri. Sed mi aŭdis: + "Jen estas grajno, sed ni perdis sklavon; + Jen estas ero, sed la mastro mortis; + Jen estas semo, sed semisto mortis + Dum l' intertemp' de pluvoj al rikolto." + + Nenian domon trovis mi grenhavan + En kiu, Majstro, jam neniu mortis. + + La senridetan idon malvarmegan + Sub river-vinberlaŭbo mi kuŝigis, + Por veni ree al vi piedkisi, + Kaj peti por _sinapa sem' sen morto_: + Sed mi tre timas ke l' infano mia + Hieraŭ mortis, kiel iu diris. + + Fratino mia, diris nun la Majstro, + Vi trovis, dum vi serĉis neeblaĵon, + Balzamon laŭan, kaj gravegan scion. + Mortinta jam sur via brust' hieraŭ + Ripozis via ido. Karulino, + Vi scias nun ke la homar' tutmonda + Kortuŝe vian perdon vere ploras: + Dolor' de ĉiuj malgrandigu via! + Ho ve! volonte mi la sangon mian + Elverŝus por haltigi viajn larmojn, + Se povus tio de l' malbeno homa + La kaŭzon trovi. Kial amo sankta + Fariĝas agonio? Kial milionojn + Da homoj, tra la floroj, oni trenas + Al oferado sanga, kiel brutojn? + + La knabon enterigu--dum mi serĉas. + + + + +LA FRATOJ DE BIRCHINGTON'. + +(Legendo de la Insulo de Thanet, Anglolando). + +Originale verkita de Sydney H. Emptage. + + +De la enŝipigejo de nia urbo, Margate, rigardante al la Okcidento, +oni povas vidi, malproksime de proksimume naŭ mejloj, du altajn +turojn de tute similaj vidiĝoj, kiuj elstaras kontraŭ la horizonto +sur la ekstrema rando de la krutaĵo. Tiuj turoj--kiujn oni nomas +"Reculvers'"--estas la restaĵo de antikva monaĥa preĝejo, +konstruita antaŭ multe da centjaroj, kaj jam utiligita dum la regado +de nia Henriko IIa. (jarojn 1135-1154). + +Nu, oni diras, ke la turoj ne estis parto de la originala preĝejo. +Oni rakontos al vi du diversajn legendojn, laŭ la gusto de la +rakontanto--unue, ke ili estis aldonitaj de abatino, kiel dankpago +ĉar ŝi saviĝis el terurega ŝippereo--due, ke konstruis ilin la +"Fratoj de Birchington'," ankaŭ kiel dankpago. Jen sube la dua +legendo, laŭ niaj lokaj saĝuloj. + +Kiam regadis nia Henriko IIa., en Reculvers vilaĝo staris sentura +monaĥejo, en kiu loĝadis kiel ĉefabato certa Rikardo de +Birchington', saĝa, bona, religia homo, kiu preĝis, fastis kaj +pentofaris senĉese; li estis mondfama pro sia sankteco. Vere feliĉa +homo--laŭ sia idealo--oni pensus, kvankam li ne dormadis sur lito +de rozoj; sed neniu povas ĝui perfektan feliĉecon, kaj li havis +sian dornan kronon. Ĝi estis efektive lia frato Roberto, ankaŭ "de +Birchington'." Tiu ĉi kavaliro tute similis al Rikardo--ekstere, +tio estas, kaj nur ekstere, ĉar li ne estis sanktulo--kaj el tiu +simileco kreskis ĉiuj specoj da malplaĉaĵoj. Roberto mokis sian +fraton; drinkis, blasfemis, eĉ mortigis kaj ĉiam serĉadis okazon +por ĉagreni lin. Malbonaj viroj, kiuj malamis la ĉefabaton, +aŭdinte pri certaj pekoj de Roberto, ofte diris kun palpebrumo--"Ho +jes! ni bone scias, sed ... ĉu li ne estis Rikĉjo?" Tiaj kalumnioj +treege vundis la bonulon, sed li pacience suferis kaj nenion diris. + +Nu, la Princo de la Mallumo ekzamenis sian nigran libregon, en kiu +li konservas registron de la pekemaj homoj, kaj ekvidante sub la +flamskribita nomo de "R---- de Birchington'" grandegan nombron da +pekoj, li alvokis diableton kaj ordonis al li:-- + +"Supreniru teren kaj alportu tien ĉi la viron, kies nomo aperas sur +tiu ĉi surskribeto. Mi trovas, ke lia ŝuldo tro pligrandiĝas, kaj +li devos elpagi ĝin tiun tagon mem. Foriru!" + +La morgaŭan tagon, la monaĥoj serĉadis ilian ĉefon, kiu estis +malaperinta. + +Kie li estis? Nek en kelo, nek en preĝejo; li tute neniiĝis. +Maltrankvile ili atendis lian revenon ĝis la tagmezo, kiam +palvizaĝa vilaĝano rapide enkuris por sciigi ke li ĵus trovis la +ĉefabaton en la kamparo mortinta. + +Sekvis kriado, plorego, malĝojo; preĝas la monaĥaro, terurplena: +sonadas la mortsonoriloj, kaj la vilaĝo, kies anoj tre amis la +mortinton, alprenis funebran vidiĝon, silente bedaŭrante ĝian +perdon. + +Subite, en la mortĉambron, aperis la Sanktulo Thomas à Beckett. +Kvazaŭ per magio la bruego ĉesis, la sonorilado silentiĝis. + +La Sanktulo benis la kunvenon, ĉirkaŭrigardis kaj diris: + +"Kion vi havas, miaj filoj? Pro kio vi ploregas?" + +Ili unuvoĉe respondis "La ĉefabato." + +Sankt' Thomas' alproksimiĝis la mortulon, ekridetis, poste sulkigis, +kaj fine rimarkis: + +"Ha! mi tiel pensis. La Diablo havas lin." + +Je tiuj vortoj, teruro revenis al la aŭdintoj, kiuj tuj rekomencis +murmuri preĝojn, sed la Sanktulo trankviligis ilin, elstreĉante la +brakon kaj dirante:-- + +"Ne timu, miaj filoj. Satano estas vere multepova, sed li ne povas +venki min, kiu estas ankoraŭ pli multepova. Mi devigos lin revivigi +mian fraton, Rikardon." + +Li forte frapigis kontraŭ la ŝtonoj sian episkopan bastonon. La +tero ekskuis kaj malfermis. Sur kolono da fajro elsaltis Satano, +grincante la dentojn kaj tremante pro kolero; sub brako li portis la +nigran libregon. La monaĥoj ankaŭ ektremis--ne pro kolero--ĉar la +Diablo ŝajnis minaci ilin; sed Sankt' Thomas' eĉ ne paliĝis. + +"Bone, perfidulo!" li kriegis, "ĉu vi jam alvenas? Kion vi faras, +serpento? Vi kredis ke vi povos ŝteli la puran animon de estonta +Sanktulo, ne vere? Nu, vi multe eraris. Reportu ĝin sen ŝanceliĝo, +kaj remetu ĝin en la korpon de tiu mortulo. Ne rifuzu! ĉar mi +avertas vin ... nu, la Infero sendube havas ĝiajn turmentojn, sed je +tia okazo mi elpensos por vi iajn ĝis nun nesonĝeblajn." + +Satano altigis la ŝultrojn, kaj malbenis sian malbonŝancon, sed li +tamen respondis kun respekto. + +"Pardonu min, Sankta Moŝto, mi petegas, ĉar tio ne estis mia kulpo. +Vi baldaŭe vidos ke mi havis rajton. Rigardu en mian libregon +jen aperas la nomo--"R---- de Birchington', kavaliro, loĝanto en +Reculvers." Nu, _li_ estis Rikardo--aŭ R---- de Birchington', _li_ +loĝadis ĉe Reculvers; ke li estis pastro anstataŭ kavaliro ne +estas mia eraro, sed de mia sekretario, kiu malbone enskribis lian +profesion. Pura animo?" kaj li ridegis. "Ekzamenu, mi petas, la +kolekton da pekoj." + +Sankt' Thomas' sulkigis kiel fulmotondro. Per sia bastono, li batadis +la Diablon, samtempe kriante:-- + +"Tio ĉi eble farigos vin pli zorgema. Vi eraris, idioto. Ĉu vi ne +sciis ke Rikardo havis fraton, Roberton? Ŝtelu lin, se vi volos; li +estas malbonulo kiel vi--sed, vi tuj reportos la animon de tiu sankta +homo. Nun, rapidu! ... rapidu!!" + +Pro manko da spirado, li ĉesis, kaj Apoljono, kiu vane penis eviti +la fortajn batojn, murmuris kvazaŭ li ploris pro kolero kaj honto:-- + +"Bone, Via Sankteco ... sed mi jam nuligis la ŝuldon kaj...." + +"Rapidu!" interrompis S. Thomas'. "Aŭ mi batos vin denove." + +Apenaŭ li finigis la paroladon, kiam la mortulo ternis, oscedis +kaj malfermis la okulojn. La monaĥoj ĝoje alproksimiĝis al li, +gratulis pro lia mirinda reveno al la tera vivado, kaj poste fervore +dankegis Sankt' Thomas'on. Dum ili ĉiuj interparoladis tiamaniere, +eniris la ĉambron Roberto, kiu alvenis por demandi pri sia frato. Li +ekdiris:-- + +"Ho! graseguloj! Ĉu vi ion aŭdis pri...." kaj tuj neniiĝis. La +Infera Reĝo, sidiĝanta en angulo, elpuŝis raŭkan, mokeman ridon, +tordante sin de ĝojo, ĉar li tre ŝatis la konsternemajn vizaĝojn, +kiuj ĉiuparte ĉirkaŭturnis, kvazaŭ por eltrovi la kaŭzon de tia +dua malapero. + +Sed lia plezuro daŭris nur mallongan tempon. Sankt' Thomas' hokis +lin per la kolo, kaj piedfrapis lin per fortaj batoj. + +"Kiel? Ankoraŭ?" li demandis. "Ĉu vi jam forgesis tion, kion mi +promesis al vi? Kien vi alsendis Roberton? Al la Infero, sendube. Nu, +revenigu lin, kaj baldaŭe, aŭ...." + +"Ne, Sankta Moŝto," plendis la Mallumreĝo. "Rigardu en mian +libregon pro kiom da pekoj li ŝuldas min...." + +"Li ŝuldas al vi tute nenion ajn," respondis S. Thomas'. "Ĉar vi +mem certigis ke la ŝuldo estas jam nuligita. Ne penu trompi min, +perfidulo! Memorigu mian averton, kaj montru al ni Roberton." + +Post tiu parolado, okazis tondra bruego, kun flama ekbrilo, kaj oni +ne vidis plu la Diablon. Apenaŭ li foriris, kiam la tero denove +malfermis, kaj la korpo de malfeliĉa Roberto, elĵetinta el la truo +ĝis la plafono, falis pezeme sur la ŝtonplatojn. + +De tiu tago, la karaktero de Roberto ŝanĝis. Li forlasis sian +pekeman vivadon, konfesis sin kaj longe pentofaris, kiam post +senpekigo li eniris la monaĥejon, en kiu, la legendo ĵuras, neniam +antaŭe nek poste, loĝadis monaĥo tiel pia kaj tiel bonfarema. +Siajn posedaĵojn li ĉiujn vendis, disdonante la plimulton da mono +al la malriĉuloj de tiu kvartalo. La restaĵon li aldonis al simila +sumo provizita de Rikardo, kaj iom pli malfrue la monaĥa preĝejo +posedis du altajn kvadratajn turojn, kiujn la vilaĝanoj nomis "La +Dunaskitojn." + +Je tiuj ĉi tagoj nur restas fragmentoj de la muroj de la +preĝejo mem, sed dum kaj tra la pasintaj centjaroj fortike +elstaradis la frataj turoj, kaj--al ĉiuj kiuj kredas, aŭ konas +la legendon--sendube memorigas tiun mortigitan Sanktulon "Thomas à +Beckett," kiu savis el la teruroj de la Infero, la animojn de la +"Fratoj de Birchington'." + + + + +LA PATRUJO DE LA ROZESENCO. + +Ilarion Raytcheff (Burgas). + + +En la naturo ekzistas unu forta odoro al la homo kontentiga, ĝojiga. +Mi priparolas la roz-esencon, kies patrujo estas la Bulgaraj +roz-valoj. + +La parfumistoj scias ke du-trionoj da la rozesenco en la tuta mondo +eliras el Bulgarujo, ĝi estas pura, natura kaj forta. + +Dum la jaro 1903 Bulgarujo sendis kilogramojn da rozesencon kiel +sekvas: Al Anglujo 1,054, Aŭstrujo 64, Belgujo 4, Germanujo 1,027, +Italujo 36, Rusujo 272, Unuigitaj Ŝtatoj 1,467, Turkujo 393, +Francujo 1,870, kaj alien 22. + +Do 6,210 kilogramoj entute estis forsenditaj. + +Tiu ĉi cirkonstanco min devigas rekomendi tiun ĉi komercaĵon de +nia patrujo. + +Eksterlandaj fabrikistoj aĉetas ĝin por fari diversajn parfumojn. + +Rozesencon oni enmetas en ujojn da diversaj mezuroj, kaj vendas ĝin +proksimume je unu franko po gramo. Se oni volas aĉeti iom da la +esenco, oni skribu tien ĉi pri la dezirata kvanto, sendante poŝtan +mandaton aŭ poŝt markojn laŭ la dirita kosto. Oni plezure plenumos +mendojn de dek gramoj ĝis cent kilogramoj. + +_Avizo de la Redaktoro._--Mi ricevis de S-ro Raytcheff, kiu estas +la Limpagej-estro ĉe Burgas, specimenon de tiu ĉi roz-esenco, kaj +tute senŝancele mi konsilas ke parfumamantoj mendu kelkajn gramojn +da la bonodora komercaĵo kaj tiel ne nur profitu pro Esperanto, +ricevante la veran parfumon, sed ankaŭ tiel montru al niaj Bulgaraj +amikoj ke Esperanto plifaciligas komercajn interrilatojn. + +H.B.M. + + + + +MIA LIBERTEMPO. + +La Redaktoro. + + +En kupeon, se plaĉos! + +Kaj, post la multenombraj trompet-blovoj, fajfoj kaj ekkrioj kiuj +akompanas la forveturon de Franca vagonaro, mi ektraveturis tiun +parton da Esperantujo kiu kuŝas inter Parizo kaj Marseille. + +Jam frumatene mi renkontis niajn bonajn amikojn S-rojn Ducros +(patro kaj filo) kaj Legoffre en Havro, kaj poste, en tiu malgranda +oficejo kiu baldaŭ plilarĝiĝos, mi havis la plezuron paroladi por +la unua fojo kun Hungaroj. Efektive la Akcia Societo, kies estroj +estas D-ro Fruictier kaj S-ro Lengyel Pal estas ja internacia +oficejo. S-ro Lengyel kaj lia helpanto nur parolas Esperante kaj +Hungare, S-ro Mann estas Anglo, kaj D-ro Fruictier kompreneble +estas Franco. Oni do aŭdas nur Esperanton, dum oni aranĝas la +tipliterojn por niaj progresemaj samtempaĵoj, la _Lingvo Internacia_ +kaj la _Internacia Scienca Revuo_. + +Nu, revenante al la skuiga vagonaro, ni estas kvazaŭ en Anglujo, +ĉar ĉiuj kupeanoj estas Angloj. + +Pri la mirinda vojaĝo sur la Mediteranea maro ne estas mia nuna +intenco verki. Estas tute neeble vorte pritrakti tiun temon. Mi +nur skribu ke, post trankvilega vojaĝo, simila al la naĝado de +cigno sur spegula lageto, ni trovas nin ĉe Palma, ĉefurbo de la +Hispana insulo Majorca. Mi kredas, ke tie ne ankoraŭ troviĝas +Esperantistoj. Pro tio mi devis akompani la aliajn ŝipanojn kaj +atendi ĝis la morgaŭ antaŭ ekĝui la specialan privilegion de la +Esperantisto. + +Sed vere, kiam miaj estimataj amikoj Sinjorino kaj Kapitano +Cape-Montrosier kaj ankaŭ S-ro Bresson renkontis min en Alĝero, +kaj kondukis min ĉiam kaj ĉie, la kunvojaĝantoj ja volus ĝui la +saman afablan kondukadon! + +Efektive, se mi ne estus havinta tiajn gegvidantojn, mi estus timinta +eniri la misteran antikvan urbon, kie troviĝas la ĉarmego de la +loko. Sed, post interesega promenado kun Sinjorino Cape, kaj post +neforgesinda matenmanĝo ĉe Araba restoracio, mi sentis min tute +sentima en la novaj ĉirkaŭaĵoj. + +Tiu transiro de Eŭropo en Afrikon ja postulas tutan volumon da +priskribo. + +Mi povus doni la menuon de tiu impresiga festo, mi eĉ povus desegni +la grandan lignan kuleron, kiu estis nia sola ilo por manĝo, sed +esprimi la senton esti en tia miksaĵo da nigruloj kaj diversaj +vestoj, mi tute ne povas. + +Kaj kia kontrasto! Matene manĝante ĉe Araba domo, kaj vespere +dinante kun la Esperantistoj ĉe bela salono aŭskultante aron da +kleraj muzikistoj. + +En tiu tago, pli ol iam antaŭe, mi komprenis kiom mi gajnis, +lerninte Esperanton. Miaj kunvojaĝintoj nepre ne povas havi tiajn +plezurajn memorojn de la bela "Diamanto de la maro," kiel oni poete +nomas la blankan kaj verdan Alĝeron. + +Estis malĝoja momento kiam mi devis forlasi mian unuan Afrikan +urbon! + +La sekvantan tagon ni naĝis laŭlonge la interesan marbordon, kaj +posttagmeze granda plimulto da la ŝipanoj tre interese aŭskultis +pro-Esperantan paroladan en la salono. Vespere oni vidis multajn +Unufoliegojn sur la ferdeko. + +Estis signifa fakto ke almenaŭ du jam aĉetis lernolibrojn, kaj la +plej granda nombro jam konis iom pri la lingvo. + +Mia Alĝera sperto tute kuraĝigis min kiam mi alvenis en tiun +ĉarmegan urbon, Tunis. Kvankam mi ne renkontis la tie loĝantajn +Esperantistojn, mi neniel ŝanceliĝis eniri la antikvan urbon, +restoraciojn kaj mond-famajn bazarojn tute tiel, kiel mi estis de +longaj jaroj Tunisano. + +Sed, por miaj nunaj legantoj, ne estos konvene, ke mi detale +priskribu tiun urbon, sed estos pli bone ke mi tuj rapidu al bela +Maltujo, la fruktodona insulo kies estinta historio estas tiel sanga +kaj interesplena. + +Eĉ antaŭ la ŝipo haltis en la haveno mi rekonis niajn energiajn +kunbatalantojn, D-ron Busuttil & S-rojn Agius kaj Dominic +Chiantar. + +Tiuj ĉi tri sindonemaj amikoj afable veturigis min tra la belaj +ĉirkaŭaĵoj, kaj kondukis min en la luksegan ĉambregon de la +antikvaj Kavaliroj de S. Johano, kaj en diversajn preĝejojn. Ili +volu denove akceptu miajn dankojn! + +Kaj ĉiam kaj ĉie la sama lingvo, sen malfacileco komprenebla! + +Sed ne al Maltujo mi finigis mian Esperantan vagadon, ĉar, post +varmega vizito al la interesa Syracuse, mi trovis ĉe Palermo +la afablan Doktoron Nalli, Sekretario de la Sicilia Societo. Li +sindoneme dediĉis al mi tutan tagon, kaj pruvis al mi ke tiu kiu ne +vizitis Palermon mankis tute ĉarman urbegon. + +Tie ankaŭ mi havis bonegan matenmanĝon laŭ Palerma maniero, dum +miaj kunvojaĝantoj perdis pli ol du horojn ĉe granda hotelo Franca. + +Kiam en Romo, faru kiel faras Romo! + +Ja saĝa proverbo, kaj tiu kiu ne sekvas ĝian konsilon neniel povos +plene ĝui alilandan vojaĝon. Sed por ĝin plene efektivigi estas +kompreneble necese paroli aŭ la nacian aŭ la internacian lingvon, +kaj mi persone trovis tiun ĉi la pli facilan kaj plezurigan el la +du! + +Tiun vesperon la menuo de la dinero sur la ŝipo presiĝis Esperante. + +Kaj nun, rilate la Esperantistoj, mia vojaĝo finiĝis. De komenco +ĝis fino unu longa senmakula plezurplena transiro de unu paradizo +ĝis alia. + +Ajaccio kaj Villefranche ne estas ĝis nun notindaj Esperantaj +luliloj. + +Efektive, miaj legantoj ne devas malkontentiĝi kiam ili eklernas ke +mi ne plu vizitis Esperantistojn. Krom apud Ajaccio, kie mi hazarde +renkontis nian eminentan botaniston kaj kunverkanton, S-ro Clarence +Bicknell, kiu, portante la verdan stelon en la butontruo, serĉis +kreskaĵojn en kampeto, mi ne vidis konatan samideanon ĝis mia +reveno en Londonon. + +Tiel mi trafis mian deziron, kaj ĝuis la tutan ŝanĝon kiun +postulis la sano. Kaj, vere, kiam mi forlasis la belajn artoplenajn +urbojn de Italujo, kaj ĝiajn sonĝindajn lagojn, kaj diris "Ĝis +la revido" al la turist-plena Svisujo, mi ektimis ke mi ja estis +forgesinta Esperanton! + +Tia devas esti tuta ŝanĝo, ne vere? + +Sed mi nun ĝoje trovas ke la fingroj kuras sur la klavoj de la +skribmaŝino preskaŭ tiel facile kiel antaŭe, kaj ke la monta neĝo +ne sukcesis malfluidigi la fluon de Esperantaj pensoj. + +Je konkludo, mi konsilas ĉiujn kiuj povas fari tian vojaĝon: ne +ŝanceliĝu, sed iru morgaŭ, kaj _ankaŭ_, se eble, postmorgaŭ. Kaj +oni estas permesita bedaŭri ke oni ne ankaŭ iris hieraŭ--sed tiu +lasta estas eble iom nesaĝa! + + +_En voiture, s'il vous plaît!_ + +And, after the innumerable trumpet squeaks, whistles and cries which +accompany the departure of a French railway train, I commenced to +traverse that section of Esperantoland which lies between Paris and +Marseilles. + +Already, early, I had met our good friends Messrs. Ducros (father and +son) and Legoffre in Havre, and later on, in that little office about +to be enlarged, had had the pleasure of speaking for the first time +with Magyars. In fact, the Limited Company, of which Dr. Fruictier +and Mr. Paul Lengyel are the mainstays, is indeed an international +office. Mr. Lengyel and his assistant speak only Esperanto and +Magyar, Mr. Mann is an Englishman, and Dr. Fruictier is, of course, +a Frenchman. One therefore only hears the Esperanto tongue, while +the type is set for our progressive contemporaries, the _Lingvo +Internacia_ and _Internacia Scienca Revuo_. + +Well, returning to the joggley railway train, we are as it were once +again in England, for all the travellers are English. + +Of the wonderful voyage in the Mediterranean it is not my present +intention to write. It is quite impossible to treat of such a subject +verbally. Let me but say that, after a most tranquil journey, +resembling the passage of a swan over a mirror-like lake, we find +ourselves at Palma, the capital of the Spanish island of Majorca. I +believe no Esperantists are yet to be found there. On this account I +had to accompany my fellow travellers and wait till the morrow before +commencing to enjoy the special privilege of the Esperantist. + +But, indeed, when my esteemed friends Mme. and Captain +Cape-Montrosier and M. Bresson met me in Algiers and conducted me +everywhere and always, my fellow travellers would indeed have liked +to enjoy the same kind guidance! + +In fact, had I not had such cicerones I should have feared to enter +that mysterious native town, in which the charm of the locality is +to be found. But, after a most interesting walk with Mme. Cape, and +after an unforgettable lunch in an Arab restaurant, I felt quite +fearless in my new surroundings. + +This transit from Europe into Africa demands a volume for +description. + +I could give the menu of this impressive meal, I could even depict +the large wooden spoon, which was our only aid, but as for expressing +the feeling of being in such a medley of black folk and varied +garments, I am quite incapable. + +And what a contrast! In the morning eating in an Arab house, and in +the evening dining with Esperantists in a fine hall, listening to a +band of able musicians! + +That day, more than ever before, did I understand how much I had +gained through having learned Esperanto. My fellow voyagers can +certainly not have the same pleasing memories of the "Diamond of the +sea," as the white and verdante Algiers is poetically called. + +It was a sad moment when I had to depart from my first African city! + +Next day we glided along the interesting coastline, and in the +afternoon the majority of the passengers listened with interest to +a pro-Esperanto talk in the saloon. In the evening many Broadsheets +were to be seen on the deck. + +It is a significant fact that at least two had already got textbooks, +and most knew something of the language. + +My Algerian experience quite braced me up when I arrived in +that most charming city, Tunis. Although I did not meet the +Esperantists residing there, I did not hesitate to enter the Old +Town, restaurants, and world-famed bazaars just as if I had resided +in Tunis for long years. + +But, for my present readers, it is not well that I should describe +this city, but better that I should hasten to beautiful Malta, the +fruitful island whose past history has been so bloody and full of +interest. + +Even ere the ship had come to a standstill in the harbour I +recognised our energetic comrades, Dr. Busuttil and Messrs. Agius and +Dominic Chiantar. + +These three devoted friends kindly drove me over the beautiful +surroundings, and took me into the luxurious hall of the Knights of +St. John of olden time, and into various churches. Will they kindly +accept my renewed thanks! + +And ever the same language, intelligible without difficulty! + +But it was not in Malta that I terminated my Esperantic wanderings, +for, after a broiling visit to the interesting Syracuse, I found in +Palermo the genial Dr. Nalli, Secretary of the Sicilian Society. He +kindly devoted a whole day to me, and proved that he who has not +visited Palermo has missed a city of many charms. + +There also I enjoyed an excellent lunch _à la Palermo_, while my +fellow tourists lost more than two hours waiting in vain at a French +hotel. + +When in Rome, do as Rome does! + +Truly a wise proverb, and he who follows it not can in no way fully +enjoy a foreign tour. But to carry it out completely it is of course +necessary to speak either the national or the international language, +and I personally found the latter the more easy and pleasurable of +the two! + +That evening the menu on board was printed in Esperanto. + +And now, as far as concerns the Esperantists, my journey had come to +its termination. From beginning to end one long unmarred pleasant +transition from one paradise to another. + +Ajaccio and Villefranche are not, up to the present, notable +Esperanto cradles. + +In fact, my readers must not be disappointed when they learn that I +no longer visited Esperantists. Except near Ajaccio, where I casually +met our eminent botanist and contributor, Mr. Clarence Bicknell, who, +wearing the green star in his buttonhole, was searching in a little +field for plants, I did not see a known Esperantist until my return +to London. + +Thus I carried out my wish, and enjoyed the thorough change which +health demanded. And, in truth, when I left the fine art-full cities +of Italy, and her lakes to be dreamed of, and had said _Au Revoir_ +to the tourist-haunted Switzerland, I had begun to fear that I had +forgotten Esperanto! + +Such should a thorough change be, is it not so? + +But I now gladly find that the fingers run over the typewriter keys +almost as freely as of old, and that the mountain snow has not +succeeded in freezing the flow of Esperantic ideas. + +In conclusion, I advise all who can take such a journey: hesitate +not, but go to-morrow, and, if possible, on the day after to-morrow +also. And one may be allowed to regret that one did not go yesterday +as well--but this last is somewhat unwise, maybe! + + + + +"LA LEONOJ DE LA ARBARO DE GIR. (HINDUJO, N.W.)." + +Eltiraĵo de l' "Madras Mail" de l' 15.3.'05, de H.K.G. + + +La melfeliĉo, kiu ĵus okazis ĉe la Katiawar Arbaro, kiam Majoro +Carnegie mortiĝis de leono, malĝojamaniere atentigas al la stato de +leonoj Hindaj. + +Estas ĝenerale konjektita ke nuntempe ekzistas tre malmultaj leonoj +en Hindujo (la diferenco, inter la Afrika kaj Hinda leono, estas +bonekonata: la Hinda estas senkolharo). + +Tamen, tiu kredo de nelonge estas pruvita tute erara. Pro +nedisputeblaj postsignoj ilia nombro estas nune kalkulata ĉirkaŭ +100. + +Plie, tiuj ĉi leonoj fariĝis pli sentimaj ol antaŭe: iliaj +postsignoj troviĝas apud domoj apartigitaj, vilaĝoj, kaj eĉ urboj. +Ili elportis bestojn el limoj de la Kolegio Ĉefurba: la vilaĝanoj +ne volas vojaĝi krom grupe, kaj kun armiloj, kaj lanternoj, kaj eĉ +tiamaniere time. + +La kaŭzo de la plimultiĝo estas simpla: la Arbaro Gir'a dum multe +da jaroj estis gardita por ĉaso: granda spaco estas netrapasita de +homoj, kaj estas malmulte konata. + +Por savi la vivojn homajn kaj bestajn, kaj por eksigi perdon je la +malriĉaj vilaĝanoj, la tempo venis por detrui tiujn ĉi leonojn +ĝis ilia nombro estos multe malpliigata, kaj ĝis la danĝera +brutaro estos forpelata ree en siajn profundaĵojn arbarajn. + + + + + + + +End of Project Gutenberg's The Esperantist, Vol. 2, No. 6, by Various + +*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44128 *** diff --git a/44128-h/44128-h.htm b/44128-h/44128-h.htm new file mode 100644 index 0000000..d412371 --- /dev/null +++ b/44128-h/44128-h.htm @@ -0,0 +1,2010 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" + "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en" lang="en"> +<head> +<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> +<title>The Esperantist, Vol. 2, No. 6</title> +<style type="text/css"> +<!-- +body {padding-right: 10%; padding-left: 10%;} +div.titlepage {text-align: center; line-height: 2.0; margin-top: 4em;} +h3 {text-align: center; font-size: 1.2em; margin-bottom: 2em;} +.pagenum {position: absolute; left: 92%; font-size: smaller; text-align: right; font-style: normal; color: silver; background-color: inherit;} +body > div {clear:both; padding-top: 4em;} +a {text-decoration:none;} +ul li {list-style-type: none; padding-left: 2em; text-indent:-2em;} +.center {text-align: center;} +.left {width:46%; float:left; clear:none;} +.right {width:46%; float:right; clear:none;} +em.u {font-style:normal; text-decoration: underline;} +.poem-header {text-align: left; margin-left: 2em; font-size: 110%;} +hr.short {width: 20%;} +.far_sig {text-align: right; margin: 0.5em 2em 0.5em auto;} +.near_sig {text-align: left; margin: 0.5em auto 0.5em 4em;} +.sc {font-variant: small-caps; font-style: normal;} +.border {border:solid; padding: 0.8em;} +.banner {overflow: auto; width: 100%} +td.numb {text-align: right; vertical-align: top; padding: 0.3em 1em;} + .verse {margin: 1em 0em 0em 5%; text-align: left; } + .stanza {margin-top: 1em; margin-bottom: 0em;} + .stanza br {display: none;} + span.i0 {display: block; margin-left: 0em;} + span.i2 {display: block; margin-left: 1em;} + span.i4 {display: block; margin-left: 2em;} + span.i6 {display: block; margin-left: 3em;} +.footnotes {border: dashed 1px; width: 20em; margin-top: 1em;} +.footnote {margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-size: 0.9em;} +.tnotes {background-color: #eeeeee; color: #000; padding-top: .5em; padding-bottom: .5em; +padding-left: 1em; padding-right: 1em; margin-left: 5%; margin-right: 5%;} +--> +</style> +</head> + +<body> +<div>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44128 ***</div> + +<div class="tnotes"> +<p class="center"><i>Transcriber’s Notes</i></p> + +<p>A few minor typographical errors have been corrected without notice. +However, many grammatical errors and odd spellings have been left as +in the original.</p></div> + +<div id="est2-6-1" class="border titlepage"> +<p style="font-size:80%;">SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.</p> + +<p style="float:left;width:25%;">20. (Vol. II., No. 6.)</p> + +<p style="float:right;width:25%;"><i>Junio, 1905.</i></p> +<h1>THE<br /> + ESPERANTIST</h1> + +<p>La Esperanta Gazeto por la<br /> +Propagando de la Internacia Lingvo.</p> + +<p>ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1½ roubles; 75 cents).</p> + +<p style="font-size:80%;">Wholesale Agents: 41. Outer Temple, London, W.C.</p> + +<p style="font-size:80%;">All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington +Gardens Square, London. W.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-2" class="left toc"> +<h4 style="text-align:center">CONTENTS.</h4> +<table> +<tr><th></th><th>Page</th></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-11" class="sc">A Modern Hermit</a> (Clarence Bicknell)</td><td class="numb">81</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-12" class="sc">The Golden Heart</a> (C. Oxenford)</td><td class="numb">82</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-13" class="sc">Reminiscences</a>, Part VI. (Edward +Metcalfe, M.A., Oxon)</td><td class="numb">84</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-14" class="sc">Oddments</a></td><td class="numb">86</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-15" class="sc">To Give or not to Give</a> (E. W.)</td><td class="numb">87</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-16" class="sc">Recollections of Ireland</a> (F. A. Meigh)</td><td class="numb">88</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-17" class="sc">A Foreigner Abroad</a> (C. W. T. Reeve)</td><td class="numb">89</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-18" class="sc">The Golden Hour</a> (Rev. T. Eli Evans)</td><td class="numb">90</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-19" class="sc">Pancakes</a> (A. Vuillaume)</td><td class="numb">90</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-21" class="sc">From the Light of Asia</a> (A. Motteau)</td><td class="numb">91</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-22" class="sc">The Brothers of Birchington</a> (S. H. Emptage)</td><td class="numb">92</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-23" class="sc">The Home of the Essence of Roses</a> (Ilarion Raytcheff)</td><td class="numb">93</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-24" class="sc">My Holiday</a> (The Editor)</td><td class="numb">94</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-25" class="sc">Indian Lions</a> (H. K. G.)</td><td class="numb">96</td></tr> +</table></div> + + +<div id="est2-6-3" class="notice right" lang="eo"> +<p style="font-size:170%;">Avizo Grava.</p> + +<p>La malnova firmo Buchanan, Scott & Co., fondita en la jaro 1870, +prezentas siajn komplimentojn al la Esperantistaro kaj anoncas ke, +post nelonge interesa kaj enspeziga propono aperos en tiu ĉi spaco. +Ĉiu Esperantisto, ĉu membro de ia konata grupo aŭ kies nomo +enskribiĝis en la Adresaro de D<sup>ro</sup> Zamenhof, kiu volas akcepti +tiun ĉi proponon povos samtempe ne nur ŝpari al si specialan +rabaton sed ankaŭ antaŭenpuŝi la disvastigon de Esperanto.</p> + +<p><b>Buchanan, Scott & Co.,</b></p> + +<p style="padding-left:10%;">Garthland Street,<br /> + Glagow, Scotland.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-4" class="reklamo" style="text-align:center;"> +<div class="left"> +<h4>The Remington</h4> + +<p>THE <em class="u">UNIVERSAL</em> TYPEWRITER.</p> + +<p>Just think of it!</p> + +<p>THE INTERNATIONAL MACHINE.</p> + +<p><i>Unbound by ties of nationality:<br /> + +The common bond of union of all civilised peoples.</i></p> + +<p>The Remington can be supplied fitted for Esperanto.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,<br /> +100, Gracechurch St., London, E.C.</p> +</div> + +<div class="right" lang="eo"> + +<h4>La Remington</h4> + +<p>LA <em class="u">UNIVERSALA</em> SKRIBMAŜINO.</p> + +<p>Pripensu je tio!</p> + +<p>LA INTERNACIA MAŜINO.</p> + +<p><i>Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:<br /> + +La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj.</i></p> + +<p>La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,<br /> +100, Gracechurch St., Londono, E.C.</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-6-5" class="reklamo left" lang="eo"> +<p><b>ĈIUJ, NI POVOS<br /> +PARADIZON IRI.</b></p> +<div class="verse"> +<div class="stanza"> +<span class="i0">Kiu bone trinkas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu bone dormas.</span><br /> +<span class="i0">Kiu bone dormas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu ne pensas malbone.</span><br /> +<span class="i0">Kiu ne pensas malbone,</span><br /> +<span class="i0">Tiu certe ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Nu, ĉar kiu ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Paradizon eniros.</span><br /> +<span class="i0">De nun, bone trinku.</span><br /> +<span class="i0">Kaj vi paradizon iros.</span></div> +</div> +<hr class="short" /> + +<p>Por tio ĉi, oni devas aĉeti <b>bonajn vinojn</b>, kaj sin turni al:—<br /> +<b>Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France.</b></p> +</div> + + +<div id="est2-6-6" class="reklamo right"> +<p style="font-size:170%;">The "Review of Reviews"</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;"><i>Is the Best Magazine for Busy People. +And it is read by ‘Esperanto’ Students.</i></p> + +<p>The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of +the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.</p> + +<p>The busiest and poorest in the community may here follow +with intelligent interest the great movements of Contemporary +History.</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;">Post Free for Twelve Months, 8/6,<br /> +10 fr. 75 c., or 8.50 marks.</p> + +<p>Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-7" class="notice left"> +<p style="font-size:140%;">FOR SALE.</p> + +<p style="padding-left:10%;"><span class="sc">160 Guinea ‘Broadwood’ Grand Piano</span> +for £63. In fine condition; Rosewood. +For all particulars write to <span class="sc">The Editor</span>.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-8" class="notice right" lang="eo"> +<p style="font-size:120%;">Correspondence Lessons in Esperanto.</p> + +<p>ARE GIVEN BY</p> + +<p style="padding-left:10%;">Mr. A. MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto, +157, Earlham Grove, Forest Gate, +London, E.</p> + +<p>7/6 the Quarter.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-9" class="notice" lang="eo"> +<h3>Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.</h3> + +<ul> +<li>Sro. <span class="sc">C. B. Burgess</span>, Penn Buildings, Erie, +Pa., U.S.A. Deziras koresp. kun Kristanaj Sciencistoj.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">A. Bouy</span> Libristo, 5, rue Saint Genes, +Clermont-Ferrand, France. Deziras interŝanĝi ilus. p-k. kun +alilandanoj. Ĉiam respondos.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">G. Breduillieard</span>, 40, Avenue de Laon, +Reims, France. Korespondados Esperante, interŝ. ilus. p.k. +and poŝtmarkojn, kun alilandanoj. Deziras ankaŭ ŝakludi per korespondado.</li> + +<li>Frl. <span class="sc">Mitchell</span>, Acuba House, 65, Marquess Road, Canonbury, London, N. Kun alilandanoj per ilus. p-k.</li> + +<li>Frl. <span class="sc">F. A. Meigh</span>, Ash Hall, Stoke-on-Trent, +Anglujo. Deziras interŝ. ilus. p-k. kun Esperantistoj en Sud +Ameriko & la Britaj Kolonioj.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">W. Miles</span>, Inĝeniero, 80, Station +Road, Petersfield, Anglujo. Deziras kor. kun Esperantistoj +per ilus. p-k. Tuj & ĉiam resp.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">Urtel Francisko</span>, Termezurista +Officialo, Elisabetpl, 4, Bruno, Moravia, Austria, interŝanĝos +nur belajn koloritajn p-k.</li></ul> + +<p>La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj).</p> +</div> + + + +<div id="est2-6-10" class="banner border center"> +<p class="pagenum">81</p> +<h2 style="font-size:210%;">THE ESPERANTIST</h2> + +<p>The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language.</p> + +<div style="float:left;font-size:80%;width:37%;"> +<p style="padding-top:10%;padding-bottom:10%;">ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE<br /> +SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO</p></div> +<div style="float:right;width:60%;font-size:80%;text-align:left;"> +<ul> + <li><b>H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London. W.</b></li> + <li>AUSTRIA.—Sro. T Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.</li> + <li>BELGIUM.—M. M. Seynaeve, 3, Rue de l’Avenir, Courtrai.</li> + <li>FRANCE.—Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.</li> + <li>GERMANY.—Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.</li> + <li>NEW ZEALAND.—Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland.</li> + <li>RUSSIA.—Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.</li> + <li>SWEDEN.—Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.</li> +</ul></div> + +<hr style="clear:both;" /> + +<p style="float:left;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p style="float:right;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p lang="eo"><i>Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis poŝtmarkon.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj laŭvaloro.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, 67, Kensington Gardens Square, London, W.</i></p> + + +<p style="float:left;width:25%;padding-left:2em;">20. [Vol. II., No. 6.]</p> + +<p style="float:right;width:25%;font-size:80%;text-align:left;"> + Subscription, 3s. Per Annum. + Single Copies, 4d. net. Nos. + 2 to 13, 6d. each; Later issues + 4d. each, net.</p> + +<p>JUNIO, 1905.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-11" class="article" lang="eo"> +<h3>MODERNA ERMITO.</h3> + + +<p>Dum dudek jaroj mi estas loĝinta en malgranda urbo sur la +Mediteranea marbordo, kaj mi konas tre bone la pastron, la +fiŝkaptistojn, la kampanarojn, ja ĉiujn, sed nur sciiĝis la lastan +semajnon ke inter ni kaj la plej proksima vilaĝo vivas maljuna +ermito. Oftege mi estas promeninta laŭlonge la kvin kilometroj da +ŝtona laciga bordo neniun renkontinte, kaj neniam iu priparolis al +mi pri la stranga estaĵo pri kiu mi estas skribonta. Oni vidas tie +unuflanke la krutajn montetojn kun ŝtonegoj kaj dornaj arbetoj, du +aŭ tri ĝardenojn kun palmarboj kaj oranĝujoj, kaj malmulte da +muroj ruinitaj; aliflanke estas la profunda transvidebla blua maro. +Sed irinte meztagmanĝi kun amiko kiu antaŭ nelonge aĉetis unu +el la kulturaĝetoj kie li nun estas alklimatiganta nekomunajn kaj +delikatajn arbojn kaj florojn kiuj ne povas bone vegeti aliloke, mi +konatiĝas kun la ermito, ĉar dum ni manĝis, jen, sur la marbordo +alproksimiĝas la malalta blankhara solulo, paŝanta malrapide kun +siaj okuloj rigardantaj la teron.</p> + +<p>Kio estas tio, mi demandis?</p> + +<p>Ĉu vi ne konas la ermiton, li respondis mia amiko?</p> + +<p>La ermito alvenis apud ni, kaj mi esperis paroladi kun li, sed li +ne respondis al mia amika saluto. Tiam mi proponis partopreni kun +li mian panon kaj kokinaĵon, kaj tiujn ĉi li akceptis sed sen ia +dankesprimo. Tio ne min mirigis, ĉar la anoj de nia urbo estas tre +malmulte dankemaj, sed ŝajnis pli mirinde ke li ne volas trinki eĉ +iom da vino, ĉar niaj urbanoj tre volonte trinkas, eĉ drinkas vinon +kaj likvorojn.</p> + +<p>Baldaŭ li foriris, kaj mia amiko rakontis lian historion. Ŝajnas ke +la ermito loĝas ĉiam sur la marbordo, kaj neniam iras al la urbo +aŭ al la butikoj kaj ne, eĉ dum la Kristnaska festo aŭskultas la +meson en la nemalproksima preĝejo. Li dormas sub la ŝtonegoj aŭ en +ia ĝardeno. Li interparolas kun neniu kaj ne havas amikojn. Tamen li +estas edziĝita pli ol unufoje, kaj havas multajn idojn, sed li ilin +forlasis, kaj ili nature ne amas lin, kaj kvankam kelkaj parencoj +loĝas apude ili ne vizitas lin. Li neniam iris al la komunuma +lernejo kaj ne povas legi aŭ skribi. Li ne tranĉas la hararojn kaj +havas longajn vangharojn, kaj estas sen botoj, sen ĉemizo kaj sen +ĉapelo.</p> + +<p>Mia amiko ne povis doni al mi aliajn sciigojn, kaj li mem ne scias +kie la ermito naskiĝis aŭ kiam li komencis tiun ĉi manieron da +vivado.</p> + +<p>Mi demandis kiel li nutras sin, ĉar li ne laboras kaj nenion +aĉetas. Ĉu li posedas bienojn aŭ monon? ĉu li sendas iun en la +urbon? Ne, li respondis, sed li rabas en la ĝardenoj sed preskaŭ +ĉiutage li manĝas fiŝon, ĉar kiam la fiŝkaptantoj altiras +marbordon siajn retojn li subite ekkuras al ili, kaj ili aŭ donacas +iom, aŭ foririnte lasas la senvalorajn restaĵojn por li, kaj +kelkafoje ili kiuj amas la solulon, donas siajn manĝaĵeretojn, +pecon de pano aŭ makaronio aŭ fromaĝo. Tial la mizerulo ne estas +tute legommanĝantulo nek tute viandmanĝantulo.</p> + +<p>De tia tago mi rakontis la aferon multefoje al miaj amikoj. Ĉiuj +diras, "Tre strange, mi ankaŭ iros serĉi lin." Jes, estas strange, +ne vere en tiuj ĉi nuntempoj, en kiuj turistoj, ne dezertuloj, +troviĝas en la Egiptaj dezertoj, kaj la grotoj de la antikvaj +ermitoj estas nur vizitataj de kampofestenantoj. Tamen ne tre +strange, ĉar mia nova amiko estas nur kato, pli ruza ol siaj +samspeculoj, ĉar li povas manĝi fiŝon ĉiutage sen ia timo pro +malpacoj kaj ungogrataĵoj.</p> + +<p class="far_sig sc">C. Bicknell.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-12" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">82</p> +<h3>LA ORA KORO.</h3> + +<p class="center">Fantazio, originale verkita de C. Oxenford.</p> + + +<p>Unu vidvino kuŝis sur sia lito. Si estas mortonta. Ŝi scias ke +baldaŭ ŝi devas lasi sian filineton sola en la kruela mondo; kaj +tiu penso doloras ŝin pli multe ol ŝia malsanego. Ŝi alvokis sian +filineton, kaj ŝin karesante, diris: "Karulino mia, mi foriras al +malproksima lando, kaj vi ne min revidos ĝis multaj jaroj. Ne, plej +amata, ne ploru; certe, vi min revidos ian alian tagon. Aŭskultu, +kiam mi iros, vi estos sola; sole vi devos pasi tra la vivado. Mi +estas tiel malriĉa ke mi ne havas ion ajn vin doni; sed ĉirkaŭ +via kolo vi havas ĉeneton portante la duonon de ora koro, kiun vi +portis de la tago kiam vi naskiĝis. Ie en la mondo vivas knabo +kiu posedas la alian duonon de tiu ĉi koro, kvankam mi ne scias +kie, ian tagon vi lin renkontos, kaj tiam, kiam vi renkontos unu la +alian, vi trovos, ke la duonkoroj kuniĝos, kaj neniu nek nenio ilin +povos redisŝiri, aŭ rompigi. Sed, estu singardema; multe da viroj +provos preni de vi la duonkoreton, aŭ deziros ĝin interŝanĝi, +aŭ ĝin aĉeti. Plie, eble vi mem trompiĝos, kaj kiam vi vidos +duonkoron similan al la via, vi pensos ke ĝi estas tiu kiun vi +serĉas. Eble ĝi estos tiel simila ke ĝi trompigos ambaŭ vi kaj +la havanto. Sed estos pruvo. Se ili ne egalas, ili ne kuniĝos, kiel +ajn vi penados, kaj neniam vi povos forpreni ĝin de la ĉeneto. +Bone do rigardu, kaj zorgu, ke vi ne montros vian oran koron tuj +kiam vi pensas ke vi vidas unu ŝajne simila al ĝi. Reaŭskultu: +estas belega lando kiun mi treege deziras ke vi trafu. Ĉiu penas +trafi, sed ne ĉiu sukcesas. Neniam alvenas tien iu kiu estas sola. +Estas nur duope ke oni povas atingi la Paradizon de la Koroj. Tial, +karulino, ĝis la tempo kiam vi trovos la knabon kiu havas la alian +parton de via koro, ne penu iri tiun landon. Tio estas ĉio, kion mi +povas diri, mi laciĝas. Adiaŭ, plej karega filineto mia, mi ne pli +longe povas gardi aŭ zorgi pri vi,—min kisu—mi iras—," tiam, per +lasta peno, ŝi aldonis tiujn ĉi vortojn: "Ne permesu aliu ajn vidi +vian koron—ĝis vi—renkontos—la alian, tiam vi—konos. Adiaŭ, +kar——"</p> + +<p>La knabineto ploris multe, sed kvankam la najbaroj ŝin kompatis, +ili ne povis redoni al ŝi ŝian patrinon. Baldaŭ ili ekmalzorgas +ŝin; eĉ ili ekmalametas ŝin, ĉar ŝi ne estas simila al la aliaj +knabinoj. Ŝi ne estas bela, kvankam ŝi havas bonkoron; sed ŝi +havas tre mallumajn okulojn, kiuj ŝajne travidas la personon al +kiu ŝi parolas, kaj neniu amas tion, ne vere? Unu virino diris al +ŝi "Vi havas kruelajn okulojn, mi volas ke vi ne rigardu tiele ĉe +mi." Tiu ĉi virino estis trompantino. Tamen la knaboj ludus kun ŝi +antaŭ ol ili ludus kun la aliaj knabinoj; kaj kiam ŝi iĝis pli +granda, pli maljuna, ili marŝus kaj paroladus kun ŝi anstataŭ kun +la pli belaj junulinoj en la vilaĝo. Tial ŝi malamiĝis de multaj, +kaj ŝi estas tre malfeliĉa. Ŝi estis tute sola, kaj ŝi multefoje +ploris por ŝia perdita patrino. Sed, neniam ŝi montras al iu sian +malgrandan duonkoron, kvankam ŝi elrigardus maltrankvile por vidi +ĉu iu ajn el la junuloj havas duonkoron simila al la ŝia. Sed ne, +tre malofte knabo montras ĉu li havas koron aŭ ne, kaj inter la +malmultaj kiujn ŝi vidis, neniam estis unu kiu estis eĉ iomete +simila al la ŝia.</p> + +<p>Sed, unu tago alvenas al la vilaĝo juna viro, kiu estas tri aŭ kvar +jaroj pli maljuna ol ŝi. Ho, li estas bela, forta, kaj tiel agrabla +kaj aminda, ke ŝi pensas: jen estas eble la junulo kiu havas la +alian duonon de mia koro. "Mi estas certa, ke se mia patrino estus +ĉi tie, ŝi same dirus," diris ŝi al si mem. En tiu ĉi tempo ŝi +estas malamegita de ĉiuj ĉirkaŭ ŝi, ĉar kiam ŝi viriniĝis, +ŝi trovis ke ĉio en la vilaĝo estas malsimila de tio kio ĝi +aperas esti. Ĉiu portas maskon; kaj ŝi neniel komprenas kial. +Tial ŝi ofte fortiras la maskojn de iaj personoj, ĵus kiam ili la +plej dezirus ĝin konservi. Tial, vi vidas, ŝi devas esti treege +malamata. Ĉie ŝi portas ĉagrenon, hontecon, kaj certe, en la +okuloj kaj laŭ la pensoj de tiuj ĉirkaŭe ŝi estas malbonkora.</p> + +<p>La junulo kiu estis nove alveninta, vidas tiun ĉi, kaj kompatas +ŝin. Ili iĝas geamikoj, kaj ŝi tute konfidas al li. Tagon ŝi +montris al li sian oran koron, kiun, kiam li vidis, li deziregis +havi, kvankam li bone scias ke li ne havas la alian duonon. Sed li +havas la duonon de kupra koro, kiun li pensas igi similan al la +ŝia. Li observis zorge la supraĵon de ŝia koro, kaj poste tordis, +fleksis, kaj poluris sian kupraĵon, ĝis ĝi vere ekaperas iomete +simila al ŝia, tiam li montras ĝin al ŝi, kaj ŝi, ĉar ŝi estas +ankoraŭ juna kaj malsaĝa, kaj ĉar ŝi pensas ke ŝi lin amas, +ekdonas la sian; sed subite ŝi vidas ke eĉ dum ŝi rigardas, la +kupraĵon iĝas malhela, malluma, kaj kiam ŝi volus provi ĉu la du +kuniĝos, ŝi trovas ke ŝi neniel povas sian forpreni de la ĉeno +ĉirkaŭ sia kolo. Kiam la junulo trovis ke li ne povis gajni ŝian +koron, li pli kaj pli ĝin deziris. Li iĝis tre kolera, kaj preskaŭ +tiel kruela kiel la vilaĝanoj, kaj iafoje penis perforte ŝteli la +malgrandan duonkoron, sed ŝi tiel forte ĝin tenis, ke li ne povis.</p> + +<p>Fine, ne povante trovi aŭ feliĉecon aŭ bonkorecon en sia vilaĝo, +ŝi foriris de sia naskloko, kaj marŝis dum la nokto ĝis la +proksima urbo; esperante <span class="pagenum">83</span> ke tie ŝi povos labori por sia pano, dum +ŝi serĉos la junulon kiu posedas la alian duonon de sia koro, kiun +ŝi trovas ĉiutage pli peza. Certe, pensis ŝi, tie ĉi baldaŭ mi +trovos mian korkunulon, ĉar la jena devas esti la plej granda urbo +en la mondo, kiel ĝi estas la plej bela. Eble mi estas proksime la +Paradizon de la Koroj, kiun mia patrino priparolis.</p> + +<p>Ho ve! Baldaŭ ŝi trovas ke la urbo estas nek bela nek granda, +kaj la koroj de la loĝantoj, se iam ŝi vidis iajn, estas +maldolĉigitaj, malbeliĝintaj. Ŝi deviĝas labori treege, sed +neniam ŝi povis plaĉigi siajn mastrinojn, kaj ofte ŝi multe ploras +dum ŝi laboregas. Semajnojn, monatojn, eĉ jarojn ŝi pasigis +tiamaniere, sed ĝis nun ŝi ne estas trovinta iun kiu posedas la +alian duonkoron. Unu tagon ŝi renkontis maljunegulon, kiu diris +al ŝi ke neniam ŝi trovos tion, kion ŝi serĉas en tiu urbo. Li +loĝis tie dum multe da jaroj, kaj li bone scias ke preskaŭ ĉiuj +la loĝantoj jam kunligis siajn korojn, kvankam multaj pretendas ke +ne, kaj multaj aliaj pretendas ke siaj kunulinoj estas nesimpatiaj. +Ne, ŝi alvenis ĉe la malprava urbo, ŝi devis sin turni maldekstre, +anstataŭ dekstre, kiam ŝi foriris de ŝia vilaĝo.</p> + +<p>"Ho ve!" diris ŝi, "mi estas tiel lacigita vivi tiel izole malĝoje. +Ĉu mi akceptos unu el la kupraj aŭ ŝtaloj koroj kiujn oni +prezentas al mi? Ili tre brilas, kaj unu aŭ du preskaŭ egalas al +la mia. Kompreneble ili neniam kuniĝos, sed—ĉu jes, ĉu ne?" Ŝi +pripensadis mallonge. "Ne, mi ne povas, estas neutile peni. Mi ne +estas ankoraŭ tro maljuna por penadi trafi tiun landon kiu estas +tiel bela. Eble mi povos trovi ĝin sole, malgraŭ la timoj de mia +patrino. Eble ŝi eraris, en ŝia zorgeco pri mi. Jes, mi iros, eble +estas alia vojo el tiu ĉi urbo, kiu kondukos min al la Paradizo."</p> + +<p>Tial ŝi demandis de ĉiuj kiujn ŝi renkontis, ĉu oni povus montri +al ŝi la vojon al la Paradizo de la Koroj. Sed ĉiuj ridis.</p> + +<p>"Vi? Penas trovi tiun landon kiun trovas ja malmultaj. Ho jes, estas +vojo el tiu ĉi urbo kondukante al ĝi, sed estas malofte uzita, +kaj estas tre malfacile vidi la vojeton nune. Ankaŭ vi estas tro +maljuna, tro malbela—malsaĝa. Estas nur la junaj belulinoj kiuj +sukcesas, ĉar ili ĉiam estas helpataj. Vi neniam ĝin trovos sole. +Vidu," diris unu, "trarigardu tra tiu ĉi okulvitro, estas maldolĉa, +malbela, malluma vojo, kaj la Paradizo estas trompaĵo, estas pli +malbona ol tiu ĉi urbo."</p> + +<p>Sed alia viro kompatis ŝin, kaj diris: "Malfeliĉulino, bone pensu. +Se vi ekiras, vi ne povos reveni. Vi devas iri longe antaŭ eĉ +vi alproksimiĝas je ĝi. Unue vi devas trairi tra la <i>Aleo de la +Nekonatoj</i>, ĉe la fino de la aleo, vi trovos <i>La Simpativojon</i>; ĉe +la krucvojoj, maldekstre, vi vidos la <i>Strateton de la Amantoj</i>; +kiam vi alvenos al la fino de tiu strateto, vi eniros la grandegan +<i>Arbaron de Ellern-unu-la-alian</i>, kaj trapasinte tra tiu malfacila +arbarvojo, vi trafos la belan landon kiun vi serĉas. Sed kie estas +via kunulo? Ĉu vi ne havas iun? Nur duope oni povas tiun landon +trafi."</p> + +<p>"Ho ve! tiel diris mia patrino, sed mi pensis ke eble ŝi eraris. +Ŝajnas al mi ke estas tre longa malfacila vojaĝo, kaj mi ne +ankoraŭ trovis iun kiu sufiĉe min amas por eĉ montri al mi la +vojon. Kial mi ne penas iri sole?"</p> + +<p>"Ho, multaj estas pensintaj ke ili povus trafi la landon sole, sed +neniam mi aŭdis ke ili sukcesis. La vojo estas vere malĝoja kaj +doloriga al tiuj kiuj penas."</p> + +<p>"Mi ne estas timulino. Eble mi trovos iun jam sur la vojo. Kie do +estas la unua strato, la <i>Aleo de Nekonatoj</i>, ĉu vi bonvolos diri al +mi?"</p> + +<p>Li ridetis.</p> + +<p>"Vi estas nune preskaŭ ĉe la fino de la Aleo; tie estas la komenco +de la <i>Simpatia Vojo</i>. Nu, mi admiras vian kuraĝon, mi iros kun vi +ĉe la fino de la Aleo, kaj montras al vi kie estas la krucvojoj."</p> + +<p>Ĉe tiu ĉi eldiro, ŝi tre kontentiĝis. Jam si malametis la penson +de deviĝi diri adiaŭ al la bonkora viro. Pensis ŝi, li estas la +unua persono kiun mi renkontis en la urbo, kiu ŝajnas havi koron.</p> + +<p>Nu, ili marŝis kaj marŝadis, kaj nekonscie marŝis tra la +<i>Simpativojo</i>; sed noktiĝante, ili restis ĉe <i>Amikdomo</i> ĝis la +sekvanta mateno, ĉar li trovis ke li ne povus retrafi la urbon +antaŭ la nokto falus. Kiam mateniĝis, ŝi malgaje ekdiras adiaŭ, +sed li respondis: "Estas tiel bela mateno, mi iros pluete kun vi, kaj +almenaŭ montros al vi kie la <i>Am-Strateto</i> eliras el tiu ĉi vojo, +kaj tiam ni diros adiaŭ." Ili do marŝadis malrapide sur la vojo, +paroladante dume. Ju pli ili parolas, des pli ili ametas unu la alian +kaj ree nekonscie ili atingas la krucvojojn kaj sin turnas en la +strateton.</p> + +<p>"Ho, kia bela strateto," kriis ŝi.</p> + +<p>"Jes, estas vere bela," li respondis, sed nek li nek ŝi scias ke ili +estas jam en <i>Am-Strateto</i>, kaj tiel ili marŝadas kune. Dume ili +promenadas, li rakontas al ŝi ĉion pri li mem, kaj ŝi rakontas al +li ĉion pri ŝi; sed neniam vorton pri la ora koreto. Subite, li +diris:</p> + +<p>"Mi plenkonfidos al vi (ĉar mi vin tre ametas, kaj mi bone scias ke +vi estas konfidinda) tion kion mi neniam antaŭe konfidis al iu." +Tiel dirante, li elprenis el sia brustpoŝo, skatoleton, kaj ĝin +malfermante, montras al ŝi la duonon de malgranda ora koro. "Tiu +ĉi," li diris, "estas la sola aĵo kiun mi posedas, sed mi vidas ke +vi estas ankoraŭ pli malriĉa, kaj devas iri longe antaŭ vi trafos +vian deziratan landon. Ĉu vi akceptos ĝin? Estas difekta, mi scias, +kaj ne multe valoras. Mi ne scias kie estas la alia duono, sed tia +kia ĝi estas, mi volonte donas ĝin al vi, ĉar mi vin amas."</p> + +<p>Kiam ŝi ekvidis la koron, kaj aŭdis liajn vortojn, <span class="pagenum">84</span> preskaŭ ŝi +svenis pro ĝojo, sed ankoraŭ ŝi timas. Supozu ke lia koro ne +egalas la ŝian—supozu ke ĝi ne estas ora, sed nur kupra; ŝi +pensis. Sed nune ŝi ekvidas la arbojn de la grandega arbaro en la +blua malproksimaĵo, kaj ŝi treege ektimas, kaj inklinas reiri al la +urbo.</p> + +<p>"Ĉu vi ne akceptos mian oferon? Kredu ke ĝi estas vere oro; mi +scias ke ĝi ne estas grava, kara donaco, sed estas mia ĉio."</p> + +<p>Tiam ŝi parolis—kun rideto sur ŝiaj lipoj, sed larmetoj en ŝiaj +okuloj. "Ĉu vi ja donos al mi vian duonkoron, vian ĉion? Sed, +rigardu, amiko mia, mi ankaŭ havas duonkoron. Mia patrino diris ke +ie estas viro kiu havas la alian duonon, ni vidu, eble niaj duonoj +kunliĝos kaj iĝos unu tuta koro." Kun tremantaj manoj, ili pruvis la +rompitajn duonojn. Jes, ili iĝis unu; kaj ili do interŝanĝis ilin; +li portis la ŝian, kaj ŝi portis lian, ĉar ili trovis ke kiam ili +remetus ilin en iliaj propraj ingoj, ili ne povis.</p> + +<p>Nu, post tio, ili pensis ke ili devas zorgi trovi la <i>Strateton de +la Amantoj</i> antaŭ falos la nokto, sed—! Jen rigardu! Longtempe ili +estas marŝadinta sur ĝi kaj ne sciis.</p> + +<p>"Nun mi ne povas forlasi vin," li diris, "mi ankaŭ iros kun vi, +kaj kune ni trovos tiun belan landon, la <i>Paradizon de la Koroj</i>. +Kune ni iros tra la arbaro, sed ĉar estas malluma arbaro, ni do +haltos hodiaŭ ĉe la domo de <i>Hymeno</i>, la forĝisto, kaj li forĝos +ĉenon kiu kunliĝos niajn duonkorojn, tiel ke neniam ni povos iri +malproksime unu de la alia. Ni restos nokte ĉe <i>Mielluna Dometo</i>, +kaj morgaŭe ni kune iros tra la <i>Arbaro de Ellern-unu-la-alian</i>."</p> + +<p>Tiun ĉi ili faris.</p> + +<p>Ho, sed estis grandega, malluma, malfacilirebla arbaro. Estis multaj +malbonsprituloj tie, kiuj provis ŝteli iliajn korojn. Multaj estis +la malfacilaĵojn kiujn ili trovis; malhelpaĵojn kiujn ili deviĝis +surrampi. Multefoje ili ekfaletas. Multefoje ili preskaŭ rompigis +siajn korojn, sed la ĉeno de Hymeno estas forta, kaj ilin kuntenas. +Unufoje, ĉio mallumiĝis kaj malgajiĝis; venis teruran ventegon, +sed subite, kiam ĉio aperis senespera, infaneto venis al ili el la +mallumo, kaj ludis ĉirkaŭ ili; alligante florajn ĉenojn al la +hymena ĉeno. Tiam ree la suno ekbrilas tra la densaj arboj, kaj +baldaŭ ili vidas ke ili preskaŭ estas ĉe la fino de la arbarvojo. +Ili iĝas gajaj kaj ludas kun la infaneto; ili pendigis la duonkorojn +ĉirkaŭ ĝia kolo, kie tuj ili kuniĝis kaj estas unu koro. Ili nune +estas trapasintaj tra la arbaro, kaj estas trafintaj la alian flankon +kaj en unu momento, subite ili vidas la gloran sunon kaj la belegan +kamparon de la <i>Eterna Korparadizo</i>.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-13" class="article" lang="eo"> +<h3>FRAGMENTAJ MEMOROJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).</p> + +<p class="center"><i>La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn.</i></p> + + + +<p>"La Amerika senceremonieco." Tiu estas preskaŭ la lasta frazo de +la antaŭa (Maja) Fragmento; sed ankoraŭ pripensante la aferon mi +komencas dubi ĉu, eĉ en tiu granda senceremonieco, oni ne trovos +ankaŭ ceremoniecon. Pri tio la leganto juĝu: mi rakontos al li kiel +eble plej akurate tion kio okazis.</p> + +<p>Mi legis libron en unu el la salonoj kiam alvenis vizitantoj; +almenaŭ mi unue pensis ke ni vidos nur kelkajn vizitantojn. Baldaŭ +mi trovis ke estas vere vizitantarego, ĉar kiam ĉiu seĝo havis +sidantinon, kaj tie ĉi kaj tie staris grupetoj da homoj, ni estis +vidintaj, por tiel diri, nur la unuajn gutojn de la hompluvado. +La pluvo rapide fariĝis pluvego, kaj la pluvego daŭradis ĝis +superakvego.</p> + +<p>Ĉu mi daŭrigos la komparaĵon, kaj priskribos kiamaniere, ekkaptita +de tiu homa turnakvo, mi estis forĵetata en angulon de la ĉambro, +kaj tie restis tiel kiel se mi estus marportita lignaĵo en fendaĵo +de ŝtonego; kaj kiamaniere fine tiu homakvego superakvegis sur la +balkonon kaj en la ĝardenojn?</p> + +<p>Ne; mi diris ke mi rakontos la aferon "kiel eble plej akurate," +kaj tia priskribo donus ideon pri tumulto, kvankam en tiu amindega +kaj bonkora kunveno tumulto certe ne estis. Tamen la gastaro tute +plenigis la ambaŭ salonojn kaj troviĝis ĉie en la du ĝardenoj.</p> + +<p>Se seĝoj mankas, tiel ke oni povas sidigi nur malgrandan porcion +da la gastaro, pro kio tio valoras? Oni ricevas gastojn per koroj, +ne per seĝoj, kaj la pastraj koroj (tiel kiel ankaŭ la pastra +gastemeco) estas senlimaj.</p> + +<p>Bedaŭrinde la du salonoj ne posedis la saman <span class="pagenum">85</span> karakterizon, kaj, +tiamaniere plenigitaj, oni povas bone imagi ke ili baldaŭ fariĝos +ne nur varmaj sed varmegaj. Mi vidis ĉirkaŭ mi aregon de brilantaj +okuloj; mi vidis pafarkajn ridetantajn lipojn; mi aŭdis gajajn kaj +dolĉajn voĉojn ondetantajn tiel kiel arĝentaj sonoriloj, kaj—ĉe +la unua okazo mi ekfuĝis en la ĝardenon al la egale feliĉa sed +multe malpli varma ekstera gastaro.</p> + +<p>Tie mi trovis kelkajn kiuj grave diskutis pri diversaj aferoj, sed la +pli juna kaj pli saĝa porcio de la gastoj amuzis sin per la ludoj +de <i>Croquet</i> kaj <i>Snake</i> (kiun lastan ludon mi jam priskribis en +la kvara (Aprila) Fragmento). Tro ofte ni pliaĝuloj vivas inter +la nuboj de venonta pluva tago, kiu eble por ni tute ne venos. La +infanoj, multe pli saĝaj, ĉiam ekkaptas <i>la nun</i>. Ili obeas al la +vortoj de proverbo kiun kredeble ili neniam aŭdis:—</p> + +<p>La Tempon perditan, pasintan, Revenigi vi tute ne povas; La Tempo +estonta ne estas; Ekkaptu <i>Vi</i>,—kion vi trovas.</p> + +<p>Kunvenojn tiajn kiajn mi priskribas la Amerikoj nomas <i>Surprise +Parties</i> (kunvenojn de surprizo); kaj oni aranĝas ilin laŭ la +sekvanta maniero:—</p> + +<p>Kiam oni decidas fari al iu la honoron de unu <i>Surprise Party</i>, oni +interkonsentas ke, ĉe fiksita horo de fiksita tago lin vizitos ĉiuj +la interkonsentantoj.</p> + +<p>Nature la familio vizitota tute nescias pri la afero (alie la kunveno +ne estus unu de surprizo), sed kredeble tiu familio estas la sola en +la vilaĝo kiu ne konas la ĉiujn aranĝojn.</p> + +<p>Mi kredas ke ofte oni kunportas manĝaĵojn kaj lasas la vizititojn +pli bone provizitajn ol ili estis antaŭ la kunveno; tiamaniere el +la kutimo farante delikatan metodon por helpi kaj samtempe honori la +malriĉulojn. Sed pri tio mi ne povas diri de mia persona sciado. +Certe ĉe tiu ĉi okazo, oni tion <i>ne</i> faris, sed, malgraŭ la ligna +dometo, la pastro ne estis malriĉulo.</p> + +<p>Tre ofte vizitis la pastrejon sinjorino kiu estis antaŭ ne longe +edzigita, kaj kies idolo estis ŝia <i>Baby</i> (infaneto). La etulo +portis oran broĉon, oran ĉenon kun pendaĵo, kaj sur la fingro ĝi +havis oran ringon.</p> + +<p>Memorante la antikvan infanejan ritmon mi rigardis la piedojn por +vidi se ĝi havis ankaŭ "sonorilojn sur la piedfingroj," sed +kredeble tiu ĉi ideo ne ankoraŭ eniris la patrinan kapon, kaj mi ne +kuraĝis ĝin inspiri. La kompatinduleto jam portis sufiĉon kaj mi +neniel deziris pligrandigi tiun <i>pezon</i> de amo.</p> + +<p>Vere Amerikaj infanoj estas treege frumaturaj. Ni ĉiuj konas la +rakonteton pri infanistino kiu eniris la salonon kie sidis Amerikino +kun sia kvar aŭ kvin jara infanineto.</p> + +<p>"Ĉu vi sonorigis, sinjorino?" demandis la infanistino.</p> + +<p>"Ne," ekkriis la knabineto. "Mi sonorigis. Forprenu la panjon, mi +petas. Ŝi estas treege maldolĉa kaj malagrabla."</p> + +<p>Sed malgraŭ lia frumatureco, mi ŝatas la Amerikan infanon. Li ne +estas sen ĉarmo, kaj li estas almenaŭ sincera kaj tre patriota. Mi +ne memoras kie mi legis la sekvantan sed ĝi tre montras tiun ĉi +karakterizon.</p> + +<p>Instruisto demandis de sia klaso:—"Kiu estis la unua homo?" Kaj +malgranda knabeto tuj respondis "George Washington." Nature la +instruisto estis mirigita.</p> + +<p>"Ĉu vi neniam aŭdis pri Adamo?"</p> + +<p>"Ho! jes," respondis la eta patrujamulo, neniel hontigita, "sed mi ne +pensis ke vi ankaŭ kalkulas fremdulojn."</p> + +<p>Oni povis kompreni la sentojn de la Amerika sinjorino, kiam +Italianino demandis al ŝi:—"Ĉu Ameriko estas tiel granda kiel la +urbo Firenze (Florence)?"</p> + +<p>Jen kion diris al mi juna Amerikano:—"Kial vi ne parolas al mi, +sinjoro? Mi vin bone konas. Ĉu vi ne memoras? Mi estis hieraŭ sur +balancilo en la ĝardeno, kaj kiam vi preterpasis, preskaŭ mi frapis +vian kapon."</p> + +<p>Iom stranga pretendo al konateco, sed ankoraŭ pli stranga estis tiu +de malgranda samlandano.</p> + +<p>Mi vidis la malgrandan knabeton sidanta sur malgranda tricikleto +kaj min rigardanta per grandaj bluaj okuloj. Tiel atente li min +rigardegis ke la tricikleto tute renversiĝis kaj falis sur la +korpeton de la malgranda rajdinto. Mi rektigis la ambaŭ, rajdinton +kaj rajditon; kaj ankoraŭ sidigis lin sur la selon. Tiam, per +reproĉinda voĉo, li diris: "Ĉu vi ne konas min, sinjoro?"</p> + +<p>Vane mi penis revenigi en memoron la malgrandan ĉagrenitan vizaĝon.</p> + +<p>"Ne," mi fine respondis. "Mi ne memoras vin. Ĉu mi vin antaŭe +vidis?"</p> + +<p>"Ho, jes; antaŭ unu jaro kiam mi estis tre, <i>tre</i> malgranda. Ho! +for, for de tie ĉi. Ĉe G——. Ĉu vi ne memoras? Mi konis vin +<i>tuj</i>."</p> + +<p>"Ne, knabeto. Antaŭ unu jaro vere mi estis ĉe G—— sed mi vin ne +memoras."</p> + +<p>"Sed, sed,—vi parolis al mi. Vi puŝis Biciklon supre sur la kolino; +mi estis sur la vojo, kaj vi parolis al mi."</p> + +<p>"Ne, mi ne memoras. Kion al vi mi diris?"</p> + +<p>"Vi diris, vi diris: ‘For de mia vojo, knabeto, aŭ mi vin surkuros.’ +Sed vi ne parolis maldolĉe kaj vi ridetis. Ho! mi konis <i>vin</i> tuj, +kaj mi pensis ke vi ankaŭ konus <i>min</i>." Kaj la larmegoj formiĝis en +la grandaj bluaj okuloj.</p> + +<p>Sed tro longe mi postsekvis la memorojn pri infanoj. En la proksima +fragmento mi revenos al mia priskribo.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-14" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">86</p> +<h3>MIKSAĴO.</h3> + + + +<p>Inter multenombraj leteroj, gazetoj kaj diversaj avizoj kiujn sendis +afablaj amikoj dum nia alilanda forestado, ni trovis la sekvantajn +novajn librojn:—</p> + +<p><i>La Norda Stelo</i>, belforma skribmaŝinata gazeto, organo de la +Aberdeen Esperantist Club. Ni deziras sendi korajn gratulojn pro ĝia +eldonmaniero kaj enhavo.</p> + +<p><i>Esperanto</i>, scienca kaj literatura monata revuo, redaktata de +Marich Agostin (8 pp.), en la lingvoj Hungara & Esperanta. Eldonejo +Papnovelde u. 6. Budapest IV., Hungary.</p> + +<p>Programo de Esperanta koncerto, kiu okazis en Vladivostock la 2an +Marton, 1905.</p> + +<p><i>Union Internationale</i>, Aprilo, 1905, enhavanta longan kaj valoran +artikolon pro-Esperantan de Joseph Jamin, Direktoro de la Belga +Sonorilo.</p> + +<p><i>Do you know Esperanto?</i> utilega broŝuro de la London Esperanto +Club, enhavanta gramatiketon, kritikojn de eminentuloj pri Esperanto, +kaj la leterojn por enskribigi sur la Adresaro.</p> + +<p><i>La langue internationale, peut-elle être le latin?</i> (eltirita el +<i>L’Esperantiste</i>) de Marquis Louis de Beaufront. En la lingvoj Franca +kaj Esperanta (77 paĝoj), 60 c.</p> + +<p><i>L’Esperanto, langue internationale auxiliaire</i>, par Edgar Sacré. +Artikolo kun ilustraĵoj kaj du geografiaj kartoj verkitaj laŭ la +Tutmonda Jarlibro de 1904. Eldonata, 23a, Avenue Longchamps, Uccle, +Bruxelles, Belgium.</p> + +<p><i>Esperanta Svensk Ordbok</i> (Esperanta-Sveda vortaro), de P. Ahlberg, +granda 145 paĝa bonege presita verko, kosto f.2.50, de 50, +Döbelnsgatan, Stockholm, Sweden.</p> + +<p><i>La tekniko de la termala kuracado ĉe Aix-les-bains</i>, de D<sup>ro</sup> Jean +Dardel, eldonata ĉe la Esperanta medicina biblioteko, 25, Rue de +l’École de Medicine, Paris. 23 pp.</p> + +<p><i>La langue internationale auxiliaire</i>, congrés de Grenoble, 1904. +Séances générales, eldonata ĉe la grupo Esperantista Pariza, 28, Rue +Serpente, Paris. 28 pp., kosto 50 c.</p> + +<p><i>La kolorigisto aer-veturanto</i>, tradukita de la Grupo de Monaco. Ĉe +Hachette, 24 pp.</p> + +<p>Ankaŭ en Parizo ni vidis la novan Rusan monatan gazeton, +<i>Esperanto</i>, kaj korege ĝojas pro ĝia beleco. Ĝi ja ŝajnas esti +inter la manoj de tre fortaj kaj energiaj kundukantoj.</p> + +<p>Estas atentinde ke nuntempe preskaŭ ĉiuj Esperantaj gazetoj +pliboniĝis rilate ekstera vidaĵo. Antaŭe oni ricevis ilin legis +ilin, kaj kaŝis ilin, por ke amikoj ne vidu tiajn malbonajn revuojn. +Kontraŭe, ni nun fiere kuŝigas la Esperantajn ĵurnalojn sur niajn +skrib-tablojn kaj aliloke, por ke ili, pro siaj belaj eksteraĵoj, +altiru la atenton de la ekrigardanto. Tiu ĉi estas vera signo de +progreso.</p> + +<p>Inter la diversaj avizoj, kiujn enhavis la restaĵo de la +korespondado, estas nur eble citi malmultajn.</p> + +<p>Nia agema Dovera Grupo perdis la servojn de ĝia antaŭa tre energia +Sekretario, S<sup>ro</sup> Geddes, sed ni devas gratuli la grupon trovinte +novan Sekretarion en S<sup>ro</sup> Chitty, kies fervoreco estas sufiĉe +bone-konata. Sir William Crundall, la eminenta Urbestro de la +havena-urbo, konsentis fariĝi la grupan Prezidanton—honoron pro kiu +ni kore dankas lin.</p> + +<p>La Dovera Komerca Ĉambro donacis £2 2s. al la Bulonja Kongreso.</p> + +<p>Du filinoj de nia nelacigebla Maître Michaux edziniĝos ĉe la +suprenomita Kongreso. Ambaŭ la edzoj estos Oficiroj de la Franca +armeo, kaj ankaŭ Esperantistoj. La atestantoj estos D<sup>ro</sup> Zamenhof +mem, kaj tri aliaj Esperantistoj el Canada, Peru kaj Hispanujo. Oni +diras ke la sub-urbestro eĉ Esperantiĝas, por povi fari Esperantan +paroladon ĉe la ceremonio! Bonege!</p> + +<p>Pri la Kongreso mem estas plezure ekvidi ke ĝi promesas esti eĉ +pli signifa ol ni atendis. Jam kelkaj aŭtoritatuloj certigas ke pli +ol tri mil Esperantistoj ĉeestos. Certe ni ĉiuj plezure atendas la +5<sup>an</sup> de Aŭgusto por renkonti tiujn amikojn, kies nomoj jam estas +ĉiu-tagaj vortoj ĉe ni, kaj kies agoj kuraĝigas nin je la ĉiama +propaganda laborado.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> René Deshays, la fama verkisto de la bela kanto La Vojo, +verkis, por la Kunveno, novan himnon al D<sup>ro</sup> Zamenhof.</p> + +<p>La Grupo de Liège, Belgujo, deziras ke ni petu tiujn Esperantistojn, +kiuj vizitos la Lieĝan ekzpozicion, ke ili ankaŭ venu al la Grupaj +kunvenoj, kiuj okazas ĉiuj lundoj kaj vendredoj (je la oka horo +vespere), en la kafejo "Au petit Trianon," Bvd. de la Sauvenière, +apud la Reĝa Teatro.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Boirac, Rektoro de la Diĵona Universitato, deziras altiri la +atenton de la tutmonda Esperantistaro al la libertempa kurso ĉe tiu +Universitato kiu daŭros de 1 Julio ĝis 31 Oktobro. S<sup>ro</sup> Lambert +jam tre sukcese faris Esperantajn kursojn kaj intencas samon fari +tiun ĉi jaron. Li plezure sendos pluajn informojn, se oni petos ilin +de la Universitato de Dijon.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Michaux sendis al ni la sekvantan sciigon pri la Universala +Kongreso:—</p> + +<p><i>Grava Alvoko.</i>—La unua Kongreso estonte, laŭ la parolo de D<sup>ro</sup> +Zamenhof, la paĝo la plej serioza de la Esperanta historio, estas +necese ke ĉiu Esperantisto respondu jese al nia alvoko. Tiu ĉi +elmontro devas fari grandan impreson tra la tuta <span class="pagenum">87</span> mondo, ĝi devos +gajni la indeferentulojn kaj plie venki la malamikojn. Estas pro tiu +celo ke D<sup>ro</sup> Zamenhof prezidos la unuan kongreson kaj volas ke +ĉiu ĉeestanto subskribu kun li la netuŝeblajn kaj fundamentajn +regulojn de la lingvo.—Do, ĉiu vera Esperantisto devas veni al +la Kongreso, malgraŭ ĉiuj malfacilaĵoj. Li tiel tre helpos la +definitivan triumfon de nia kara afero.</p> + +<p><i>Kunvenoj.</i>—La Kongreso komencos la 5<sup>an</sup> de Aŭgusto kaj daŭros +unu semajnon. La Komitato speciale insistas por ke ĉiuj kongresanoj +ĉeestu almenaŭ je la 6<sup>a</sup>, 7<sup>a</sup>, kaj 8<sup>a</sup> de Aŭgusto. Tiuj ĉi tri +tagoj estas rezervataj por la plej gravaj kunvenoj.—La 10<sup>an</sup>, +okazos ĝenerala mara promenado, dum kiu oni vizitos Esperantistajn +havenojn, Anglajn kaj Francajn.—La sekvantajn tagojn, variaj +distraĵoj.—Ĉiuj kiuj povos, aŭ kanti, aŭ deklami, bonvolu +tion sciigi al ni. Ni plie organizos vesperkunvenon kun naciaj +vestaĵoj.—Ni tre insistas por ke ĉiu kongresano kiu akceptas tion, +skribu tuj al ni.</p> + +<p><i>Ekspozicio.</i>—Granda Ekspozicio estos organizata. Ĉiuj grupoj +Esperantistaj estas petataj sendi kiel eble plej multajn dokumentojn +al S<sup>ro</sup> Deligny, sekretario de la grupo de Saint-Omer (France).</p> + +<p><i>Aliĝoj.</i>—Ĉiu Esperantisto kiu sendos almenaŭ 5 frankojn ricevos +(krom la karton kiu permesos ĉeesti ĉe ĉiuj kunvenoj aŭ festoj de +la Kongreso kaj ricevi rabaton da 50 po 100 sur la fervojoj) detalajn +programojn kaj ilustritan gvidlibron de Boulogne, kaj de la Kongreso.</p> + +<p>Senutile estas diri ke la kartaj prezoj ne sufiĉos por egaligi la +elspezojn. Ni do danke akceptos la monoferojn kiujn oni bonvolos al +ni sendi.</p> + +<p>Por ĉiuj sciigoj, sin turni al: "S<sup>ro</sup> Michaux, +advokato—Boulogne-sur-Mer (France)."</p> + + +<p style="padding-left:10%;">P.S.—<i>Ni petas ke niaj kunverkantoj bonvolos sendi kelkajn +artikolojn kiel eble plej baldaŭ. Dum nia vojaĝo la enhavo de la +tirkesto ne bone kreskis!</i></p> +</div> + + +<div id="est2-6-15" class="article" lang="eo"> +<h3>DONI AŬ NE DONI!</h3> + +<p class="center"><b>E.W.</b></p> + + + +<p>Ĉirkaŭ la jaro 1847 multe da laboristoj ne plu dungiĝis en la +regaj fabrikejoj ĉe Deptford. Tiame oni ne kutimiĝis aŭdi pri du +milionoj da malsataj estaĵoj en sia lando, kaj terura estis la ideo +ke 2,000 homoj mizeriĝis senkulpe. Estis ankaŭ terure vidi arojn +da viroj lacaj kaj hontemaj, kiuj marŝis malrapide kaj silente, +rigardante surtere.</p> + +<p>Ili ne povis trovi laboron, kaj ne volis almozuliĝi; apenaŭ mano +ŝanceliĝe etendiĝis por ricevi modeste prezentitan donacon.</p> + +<p>La unuan fojon ke mi renkontis aron da tiuj ĉi malfeliĉuloj mi ne +havis monon sur mi, sed preskaŭ senvole mi donis mian mufon kaj +rapide ekdemetis miajn felajn kolumon kaj manumojn, dirante: "Mi +petas, prenu tion ĉi kaj ĝin vendu."</p> + +<p>Unu viro repuŝis mian manon, kaj dua diris: "Ke Dio benu vian korpon +kaj animon, vi bonkora idiotulino! Ĉu vi ne povas vidi ke tio ne +donos al ni unu duonon da plenbuŝo da pano, kaj vi estus malvarma la +tutan vintron?"</p> + +<p>Estis vere, ĉar ili estis inter 400 kaj 500 viroj.</p> + +<p>De tiu tempo mi ĉiam portis mian monujon kiam mi promenis, ĝis fine +mi ne havis plu moneron, krom ŝilingo, kiun mi gardis por aĉeti +poŝtmarkojn.</p> + +<p>En tre malgranda strateto mi renkontis subite unu el la malriĉeguloj +nun ja almozulo. Li ŝajnis tiel sovaĝa, tiel malespera, ke mi +preskaŭ timis lin preterpasi, sed, kiam mi diris: "Mi bedaŭras, mi +ne havas monon," li nur ĝemis kaj mi lin lasis. Post kelkaj paŝoj +mi memoris la ŝilingon, kaj mi sciis ke mi trompis lin. Kompreneble +mi kuris kaj, lin atinginte, diris "Nesciante, mi mensogis al vi, mi +forgesis tiun ĉi ŝilingon. Prenu ĝin."</p> + +<p>Li unue min rigardegis, tiam li ekkriis "Ho vi bona kara estaĵino, +diru al mi vian nomon kaj adreson. Mi repagos ĝin al vi."</p> + +<p>"Ne," mi diris. "Donu ŝilingon kiam vi havos monon, al iu via kunulo +kiu ĝin bezonas."</p> + +<p>"Fraŭlino, neniam mi <i>ne</i> faris tion, diru al mi tamen vian nomon, +por ke mi ĵuru je ĝi!"</p> + +<p>Mi petis lin neniam blasfemi, sed mi diris al li mian nomon kaj, kun +manpremo, ni disigis.</p> + +<p>Unu el miaj amikoj, pastro kiu pli frue estis advokato, alvenis al mi +kaj sin turnis por akompani min. Mi kredas ke, vidante la manpremon, +li pensis ke mi monon donacis, ĉar li ekkomencis longan predikon +pri la malbonmoreco de nediskreta almozdono. Li min sciigis ke oni +multege oferdonis pro la 2,000 senlaboruloj, ke komitato el viroj +saĝaj kaj sindonemaj informiĝis pri ĉies karaktero, tial ke nur +merituloj ricevu helpon.</p> + +<p>Mi lin demandis ĉu li konsilis al la malmerituloj ŝteli, sin +mortigi, aŭ morti pro malsato, sed li ne bonvolis respondi al +rimarko tiel nerespektoplena.</p> + +<p>Li anstataŭe sciigis min ke mi devos aĉeti biletojn por doni al la +almozuloj, tiel certigante, ke mia mono elspeziĝos en pano, kaj ne +en biero kaj alkoholo.</p> + +<p>Enfine li min preskaŭ konvinkis ke mi grave <span class="pagenum">88</span> pekis, kaj dum du tagoj +mi pentis pro mia memindulgo. Mi ne aĉetis biletojn, ĉar ĝis la +venonta monato mi ne havus monon.</p> + +<p>La kvaran tagon mi vekiĝis feliĉa, ĉar mi pensis: "Ne estas certe +ke mi helpis al friponoj kaj ankaŭ la plej malvirtulojn iafoje +plibonigis bonaĵo."</p> + +<p>Post iom da tempo oni aŭdis malbonajn raportojn pri la mirinde +organizita help-komitato. Centoj da homoj devis ĉiutage stari +multajn horojn sur la stratoj por atendi sian vicon por enskribi +siajn nomojn kaj adresojn. Neniu el ili ricevis nutraĵon, sed, la +morgaŭan tagon ili devis denove atendi (ofte dum sep horoj) sur la +stratoj por ricevi panbiletojn kiujn ili devis porti al bakistoj por +havi panon por du tagoj. De tagmezo ĝis la tria aŭ kvara horo de +mateno la stratoj, en kiuj loĝis tiuj bakistoj amasiĝis de viroj +kaj kelkaj virinoj kies edzoj ne plu povis marŝi. La plej fortaj +baraktis al la butikoj kaj frue ricevis panon, la plej malfortaj +nenion ricevis, kaj ofte tiujn ĉi svenis kaj estis forportataj +hejmen de la policanoj. Policanoj ankaŭ devis aresti pli ol 200 da +ebriuloj kiuj, ricevinte panon, ĝin forportis al la drinkejo por +ĝin ŝanĝi kontraŭ alkoholo.</p> + +<p>Kiam mi eltrovis ke tiuj ĉi famoj ne estis neigeblaj, mi pensis: +"Pli bone estis agi memstare ol konfidi en komitato el viroj tiel +saĝaj kaj sindonemaj!"</p> + +<p>Eble mi eraris, sed estas malnova proverbo: <i>Kion vi atendas de +porko, se ne blekon</i>, kio signifas: <i>Kion vi atendas de tre maljuna +virino se ne sentimentalan malsaĝecon.</i></p> +</div> + + +<div id="est2-6-16" class="article" lang="eo"> +<h3>MEMOROJ PRI IRLANDO.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Florence A. Meigh.</p> + + + +<p>Kvankam oni ofte aŭdas malafablajn rimarkojn pri Irlando kaj la +tieaj malriĉaj loĝantoj, ĝi estas sendube tre interesa lando kie +pasigi la somerajn libertempojn. Aparte de la belegaj pejzaĝoj kaj +interesaj antikvaj konstruaĵoj, oni allogiĝas per la kuriozaj +kutimoj, spirito kaj boneco de la vilaĝanoj. Eble multe da la eraraj +ideoj pri ili deveniĝis de la pentraĵoj kiujn oni kelkafoje vidas, +kiuj image ilustras "Irlandan Vivon." Tiuj ĉi ofte estas tiel +ridindaj, kiel ili estas malkorektaj; kaj se oni demandus de malklera +Angla laboristo "Kiel vivadas la Irlandano?" Eble li dirus "Li estas +viro kiu manĝas nur terpomojn kaj loĝas ĉe malgranda malpura +dometo, kune kun siaj porkoj, kortbirdoj kaj azeno." Certe mi ofte +estas vidinta la kortbirdojn en la kuirejo, sed nur unufoje mi estas +vidinta la porkon dormanta paceme sur la pordŝtupo kun la nudpiedaj +geknaboj ludantaj apude. La malaltaj dometoj kun blankigitaj muroj +kaj dikaj pajlaj tegmentoj estas tre pentrindaj; sed malfeliĉe la +luantoj ne ĉiam sin ĝenas pri la eksteraj riparoj ĉar mi rimarkis +kelkafoje, ke kiam la kamentubo rompiĝis, oni ĝin anstataŭis per +ligna barelo sen aŭ supro aŭ malsupro.</p> + +<p>La kredemo pri la agoj de la protektanta sanktulo "Patrick" estas +tre kurioza. Estas bonekonata fakto ke estas nek serpentetoj nek +bufoj en Irlando; kaj kiam mi foje demandis <i>Kial</i>? Viro diris al +mi ke "La benita Sanktulo Patrick ilin forpelis maren antaŭ multe +de centjaroj" kaj li montris al mi pentraĵon kiu atestis almenaŭ +al sia kontentigo la verecon de sia raporto. Sed estas kurioza +fakto ke, kvankam mi estas preninta tie kelkajn bufojn, ili ĉiam +mortas post mallonga tempo; tiel oni devas konjekti ke la malbeno +de la sanktulo ankoraŭ restas sur la bufa raso! Kompreneble ĉe la +kamparaj kvartaloj oni malofte renkontas aŭtomobilojn kaj sekve la +azeno (kiu estas la precipa ŝargbesto de la malriĉuloj) prenas +tiun ĉi okazon certigi sian obstinegan naturon. Mi neniam forgesos +rajdinte trans marĉego kune kun amiko sur memmova bicikleto. Ni +estis sur longa rekta vojo, kie azeno estis vaginta. Aŭdante la +bruon de la bicikleto li staris por ĉirkaŭrigardi, sed laŭta +blovego de la korno funkciis magie kaj li forkuris antaŭ ni blekante +timeme. Je ĉia posta blovego la ĉaso pli rapidiĝis, ĝis ni +preskaŭ flugis. Estis neeble preterpasi lin ĉar li kuris de flanko +ĝis flanko de la vojo; kvankam post unu mejlo la vojo bonŝance +forkiĝis kaj nia amiko rapide diris adiaŭ.</p> + +<p>La malgrandaj kamparaj kvartaloj ne ĉiuj posedas preĝejojn kaj +la adorantoj devas ofte veturi kelkajn mejlojn dimanĉe. Mi estas +vidinta ok aŭ naŭ azenojn (kun ŝargoveturiloj) alligitaj al muro +apud la preĝejo, atendante dum la okupintoj sin konfesas. Sed la +veturilaj sidejoj estis tre ridindaj. Oni vere diras ke "<i>Neceseco +estas la patrino de elpenso</i>" kaj ĉar la ŝargoveturiloj ne ĉiuj +posedis sidejojn oni estis uzinta ordinarajn kiurejajn seĝojn; sed +historio ne rakontas kio okazus se la veturisto erare veturis en la +defluilon.</p> + +<p>Estas malmulte da almozuloj en Irlando sed ilia metodo demandi +almozojn estas tre amuziga. Okazis foje ke mi sidiĝis ripozi +voj-flanke, kiam almozulino alproksimiĝis. Ŝi demandis monon per +hipokrita, malforta voĉo kaj diris ke se mi donus <span class="pagenum">89</span> al ŝi: "La +anĝeloj rekompence faros mian liton ĉiele." Sed kiam mi rifuzis, +ĉar ŝi estis sufiĉe forta por labori, ŝi formarŝis kaj rapide +esprimis la deziron ke: "La diablo venos kaj enmetos aron de urtikoj +en la liton." Ordinare la donaco de sespencoj elvokas sufiĉajn +benadojn por plenigi malgrandan libron.</p> + +<p>Oni rakontas ŝercan rakonton pri la longeco de la Irlando mejlo kiu +estas 1,440 futoj pli longe ol la Angla mejlo. Foje viro kiu vojaĝis +ĉe County Antrim (kie oni nune kalkulas Angle) demandis de policano +"Kiom da mejloj malproksime estas B—?" La policano respondis "Nu! +estas nur 12 mejloj se vi marŝas sur la maldekstra flanko de la +vojo, sed, se vi marŝas sur la dekstra flanko estas 15½ mejloj." +Li poste klarigis ke oni ne estis forpreninta la malnovajn Irlandajn +mejlstangojn kiam oni enmetis la Anglajn sur la kontraŭa flanko de +la vojo. Ankaŭ mi ofte estas rimarkinta ke kiam vilaĝano diras ke +estas "nur unu mejlo kaj peco al X—," la peco estas multe pli longa +ol la mejlo!!</p> + +<p>Sed tio ĉi estas nur bagatelo kaj oni multe lernas per sperto.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-17" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">FREMDULO EN FREMDALANDO.</h3> + +<p>De C. W. T. Reeve.</p> + +<p>(Muziko jam verkita presiĝos kiam sufiĉe da mendoj riceviĝis de +S<sup>ro</sup> Reeve).</p> + + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Vojaĝinte tra la mondo, Mi alvenis al Londono;</span><br /> + <span class="i0">Aŭdis fremdan babilaĵon, Mi ne sciis eĉ la sencon.</span><br /> + <span class="i0">Sed sufiĉe, pantomime, Mi divenis facilege.</span><br /> + <span class="i0">Tie fraŭlo renkontante, Fianĉinon kaj vidante</span><br /> + <span class="i0">Ke la bopatrin’ estonta, Estas eble ne venonta,</span><br /> + <span class="i0">Li ĝojiĝas, ŝin salutas. Ĝoj’-esprimojn li elŝutas:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Aj se Gud De! Haŭ du ju du? Baj Ĵov ju du luk fajn!</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Pre tek e sit, maj ledi fer, Jur lajk e roz divajn.</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Naŭ tek e kek bisajd jur plet. Ajl por aŭt jur ti.</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ju ĉarm mi, dir, Ho du ste hir. Haŭ kud ju se Gud Baj?</i></span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Alveninte al Hindujo: Ŝajnis al mi Varmegujo!</span><br /> + <span class="i0">Sed agrabla estas ŝanĝo, En la land’ kaj dum vojaĝo.</span><br /> + <span class="i0">Ve, mi estis malkontenta, Ke la besto hommanĝanta</span><br /> + <span class="i0">Ne troviĝas sur la strato: Nur en kaĝo je la ĉirko.</span><br /> + <span class="i0">Iris mi Kortegon Raĵan, Kaj la festsaluton lernis,</span><br /> + <span class="i0">Kiun aminduma Hindo, Diras al kort’ danculino:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Ram ram o meri pijari, Tu bare naĉti haj;</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Aŭr tere hi ĥub gane se, Muĝe kuŝ ata haj.</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Asman se aji ho? Bolo! Aŭr devi pajdi ho</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ja dunja ki ho? Ganne do, To mera aram ho.</i></span></div> + +<p><i>Traduko</i>:</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i4">Saluto ho mia karulino, Vi bone dancadas</span><br /> + <span class="i4">Via bonega al mi kantado, Plezuron tre donas</span><br /> + <span class="i4">Ĉu vi estas de ĉielo? diru! Diino naskiĝis</span><br /> + <span class="i4">Aŭ al mond’ apertenas? Sciigu! Tiam mi gojiĝos.</span></div> + +<p class="near_sig">(<i>Ĥoro de</i> S<sup>ro</sup> <span class="sc">Parsons</span>).</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i0">Post alveno en Francujo, Mi rapidis al Parizo,</span><br /> + <span class="i0">Granda bruo tie regis, Kaj pro tio mi tre miris</span><br /> + <span class="i0">Parizanoj gajaj estas, Sinjorinoj min tre ĉarmas.</span><br /> + <span class="i0">Veturiloj grandanombre, Forkuradas tre rapide,</span><br /> + <span class="i0">Tuj mi vokas kondukiston, Mi veturas la bulvardon</span><br /> + <span class="i0">Kondukisto al mi krias, Ĉar kvin frankojn nur mi donas:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0"><i>Alor vun done pad purbuar. Ah, vre! vu net pa riŝ;</i></span><br /> + <span class="i0"><i>L’ koŝen travaj pa pur la gluar, Il nem pa lez hom ŝiŝ.</i></span><br /> + <span class="i0"><i>La proŝen fua, si vu vule, j’ve vu prete ma burs</i></span><br /> + <span class="i0"><i>E kom sa alor vu pure Akitel prid la kurs!</i></span></div> + +<p class="near_sig">(S<sup>ro</sup> <span class="sc">Legoffre</span>, <i>du Havre</i>).</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i0">Pri belega Italujo Poste mia kor’ sopiris,</span><br /> + <span class="i0">Fama land’ de muzikistoj, De poetoj, de pentristoj</span><br /> + <span class="i0">Kaj Napoli min altiris, Kies anoj tre feliĉaj</span><br /> + <span class="i0">Estas se makaronion Ili povas ĉiam manĝi.</span><br /> + <span class="i0">Tie brunan boatiston Mi renkontis, kaj subite</span><br /> + <span class="i0">Li ekkantis la kanteton, Karan al Napola koro</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Amata Celestina, vjen! al mare a peskar;</i></span><br /> + <span class="i2"><i>La luna alta e in ĉjel; perke in tera star?</i></span><br /> + <span class="i2"><i>La barka mia vita e; la rete e amor,</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Affida ti a me, e vjen, e da il tuo kor.</i></span></div> + +<p class="near_sig">(<span class="sc">Clarence Bicknell</span>, <i>Bordighera</i>).</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i0">Tiam havis mi plezuron Formigradi Hispanujon,</span><br /> + <span class="i0">Kie polvo, bruo, suno, Hejto, ŝvito ŝajnas puno;</span><br /> + <span class="i0">Kaj malbonaj registaroj Estas oftaj kiel gitaroj.</span><br /> + <span class="i0">Sed mi tie gaj’ vivadis, Trinkis, dancis kaj kantadis</span><br /> + <span class="i0">Kun ĝojegaj gejunuloj. Kaj ni ŝajnis frenezuloj</span><br /> + <span class="i0">Kiam bovojn salutante, Ni foriris ekkantante:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Vívan tóros i toréros, Sol i alegría!</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ole por las morenítas D’ esta kompaníja!</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Abanikos i mantíljas, Flóres en la peĉo,—</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Mi pobre korasón está Róto i deséĉo!</i></span></div> + +<p class="near_sig">(<span class="sc">Norman Maclean</span>, <i>Aguilas</i>).</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-6-18" class="poetry" lang="eo"> +<p class="pagenum">90</p> +<h3 class="poem-header">LA ORA HORO (ELFED).</h3> + +<p>Tradukita el la Kimra Esperanten de Pastro T. Eli Evans.</p> + +<div class="verse" lang="cy"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ar ganol dyddiau trymaidd Daw ambell awr, mor euraidd!</span><br /> + <span class="i0">Nid hafddydd goreu’r ddaear All fagu awr mor hawddgar.</span><br /> + <span class="i0">Daw’n wyn o dragwyddolfyd, Gan hedfan drwy ein hadfyd.</span><br /> + <span class="i0">Bu’r gwlith sydd ar ei haden, Un waith ar winwydd Eden.</span><br /> + <span class="i0">Dros Fryn y Cariad hedodd, Ar fraich y Groes disgyhodd</span><br /> + <span class="i0">Cyffyrddodd gwaed a’i gwenfron A daeth yn nes at ddynion.</span><br /> + <span class="i0">Ar ganol dyddiau trymaidd Mae’n d’od—yr awr nefolaidd.</span></div> +</div> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Meze de malĝoja tago Jen venas la ora horo!</span><br /> + <span class="i0">La plej bela somer-tago Ne povas doni tian horon!</span><br /> + <span class="i0">Ĝi venas blank’ el l’ eterno Kaj flugas tra mizero nia</span><br /> + <span class="i0">La roso sur ĝia flugilo Ja venis el Paradizo</span><br /> + <span class="i0">Super la montet’ da Amo Kaj ripozis sur la Kruco.</span><br /> + <span class="i0">Ĝian bruston sango tuŝis, Ĉe la homaro ĝi venis.</span><br /> + <span class="i0">Meze de malĝoja tago Venas—la ĉiela horo.</span></div> +</div> + +<p>Dio ofte punas sekretajn pekojn per publika honto.</p> + +<p>Ĉio en Dio estas mirinda, kaj Dio estas mirinda en ĉio.</p> + +<p>La Sanktulo preferas havi Dion sen ĉielo, ol Ĉielon sen Dio.</p> + +<p>Kelkaj trompas siajn korojn, kaj, ĉe aliaj, la koroj trompas ilin mem.</p> + +<p>Meriti honoron sen ricevi ĝin estas pli bone ol ricevi honoron sen +meriti ĝin.</p> + +<p>La vero ne estas en tiu, kiu ne estas en la vero.</p> + +<p>Li, kiu ne prenos ekzemplon de aliaj, estos farata ekzemplon por aliaj.</p> + +<p>Peko estas en ĉiu sankta homo, sed ĉiu sankta homo ne estas en peko.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-19" class="recipe" lang="eo"> +<h3>KRESPO<a href="#Footnote1" class="fnanchor">[1]</a> PUNTA.</h3> + +<p class="center">(Recepto eltirita el "Annales Politiques et Litteraires").</p> + +<p class="center">Tradukita A. Vuillaume (Stenay).</p> + + +<p><i>Materialo.</i></p> + +<ul> +<li>Tri ovoj.</li> +<li>Sama pezo da sukero.</li> +<li>Sama pezo da tritika faruno.</li> +<li>Sama pezo da freŝa butero.</li> +<li>Da lakto sufiĉa kvanto.</li> +</ul> + +<p><i>Metodo.</i></p> + +<p>Miksu la sukeron kune kun la faruno, rompu la ovojn, agitu la tuton +aldonante la varmetigitan buteron. Varmetigu lakton, kaj ĝin verŝu +iom post iom, evitante sekajn amasetojn. Parfumu per vanilo aŭ rumo. +Hejtu paton, ŝmiru ĝin zorge kaj tenu ĝin iom klina, prenu unu +kuleron da pasto, lasu ĝin flui en la paton donante al la kulero +alternan movon, por ke la pasto sterniĝu unuforme kaj maldike. Tuj +kiam la krespo estas orkolorigita, elprenu ĝin per tranĉilo, volvu +ĝin ĉirkaŭ la tranĉila ŝtala plato kaj metu sur pladon.</p> + +<p>Tiuj krespoj, nomataj ankaŭ volvitaj krespoj, estas tre bonaj kiam +ili estas varmaj, sed ne malpli bonaj kiam ili estas malvarmaj. Oni +povas ilin konservi almenaŭ dum ok tagoj, se oni zorgas enmeti ilin +en ladan keston.</p> + +<div class="footnotes" lang="eo"> +<h4 class="fn-header">PIEDNOTO:</h4> + +<div class="footnote" id="Footnote1"><p>[1] Krespo (<i>France</i>, <i>crêpe</i>; <i>Angle</i>, <i>Pancake</i>) speco de +kukaĵo, kiun oni manĝas ordinare dum la Grasa Mardo, t.e., la tago +kiu finigas la karnavalon.</p></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-6-20" class="article" lang="eo"> +<h3>SAĜA HUNDO!</h3> + + +<p>Viro, kiu zorgis grandan hundon por amiko kiu vojaĝis eksterlande, +malplaĉiĝis ĉar la besto ĉiam sidis en la plej bona seĝego.</p> + +<p>Unu tagon ideo frapis lin. Li eniris la ĉambron kaj trovis la hundon +en lia kutima loko, tial li marŝis fenestron kaj kriis "Katoj! +Katoj!"</p> + +<p>La hundo supersaltis kaj kuris al la fenestro, dum la viro sidis +seĝegon.</p> + +<p>Post kelkaj tagoj la hundo eniris la ĉambron kaj trovis ke lia +mastro sidis seĝegon.</p> + +<p>Irinte al la fenestro li bojis laŭte.</p> + +<p>La viro leviĝis por vidi tion kio okazas kaj la hundo saltis en la +seĝegon.</p> + +<p class="far_sig sc">F. E. Bearne (8225).</p> +</div> + + +<div id="est2-6-21" class="poetry" lang="eo"> +<p class="pagenum">91</p> +<h3 class="poem-header">LA SINAPSEMERO.</h3> + +<p>El "La Lumo de Azio" de Sir Edwin Arnold.</p> + +<p>Versigita de A. Motteau.</p> + + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> +<span class="i0">... Kaj kiam ili trafis riverbordon,</span><br /> + <span class="i0">Klinante sin, per manlevad’ salutis</span><br /> + <span class="i0">Virino juna, dolĉokula; plore</span><br /> + <span class="i0">Ŝi diris al la Majstro:—Ĉefsinjoro,</span><br /> + <span class="i0">En figarbejo loĝas mi, kaj nutris</span><br /> + <span class="i0">Fileton mian; lude, tra florejo</span><br /> + <span class="i0">Kuranta li eltrovis serpenteton;</span><br /> + <span class="i0">Ĉi-tiu ĉirkaŭ lia manradiko</span><br /> + <span class="i0">Sin volvis, dum la knabo ride tuŝis</span><br /> + <span class="i0">La buŝon kaj forklangon de l’ rampaĵo.</span><br /> + <span class="i0">Sed baldaŭ li paliĝis kaj subite</span><br /> + <span class="i0">Ne movis. Mi la kaŭzon nek komprenis,</span><br /> + <span class="i0">Nek kial liaj lipoj lasis mamon.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">—"Li veneniĝis!" al mi diris iu;</span><br /> + <span class="i0">Alia eĉ aldonis: "Tuj li mortos."</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">La karan idon mi ne volas perdi; </span><br /> + <span class="i0">Mi petis do el ili kuracilon</span><br /> + <span class="i0">Por lumredoni al okuloj liaj;</span><br /> + <span class="i0">Ĉar estas tre malgranda la kismarko,</span><br /> + <span class="i0">Kaj serpenteto povus nek malami,</span><br /> + <span class="i0">Nek suferigi mian etan filon!</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Sed, iu diris: "Estas jen sanktulo;</span><br /> + <span class="i0">Sur la monteton nun li ĵus alvenis.</span><br /> + <span class="i0">Demandu al la flavrobvesta viro</span><br /> + <span class="i0">Ĉu kuracil’ ekzistas por malsano</span><br /> + <span class="i0">De via filo." Tial mi tremanta</span><br /> + <span class="i0">Tuj venis al vi, diefrunta Majstro,</span><br /> + <span class="i0">Kaj plore malteginta la vizaĝon</span><br /> + <span class="i0">De l’ kara infaneto, mi vin petis</span><br /> + <span class="i0">Sciigi al mi ĉu ekzistas herboj</span><br /> + <span class="i0">Por resanigi lin. Vi, Ĉefsinjoro,</span><br /> + <span class="i0">Ne min forpuŝis; dolĉe vi rigardis</span><br /> + <span class="i0">Kaj ame palpis la idetajn vangojn;</span><br /> + <span class="i0">Sed lin vi revualis kaj tuj diris:</span><br /> + <span class="i0">"Jes, fratineto, estas io taŭga</span><br /> + <span class="i0">Por resanigi vin kaj vian idon,</span><br /> + <span class="i0">Se baldaŭ ĝin vi povos al mi doni.</span><br /> + <span class="i0">Mi petas, trovu da sinapo nigra</span><br /> + <span class="i0">Nur eron, sed ne ĝin akceptu</span><br /> + <span class="i0">El domo kie patro aŭ patrino,</span><br /> + <span class="i0">Infano aŭ servisto iam mortis.</span><br /> + <span class="i0">Bonege estos se tielan grenon</span><br /> + <span class="i0">Vi povos trovi."</span><br /> + <span class="i6"> Tiel vi parolis,</span><br /> + <span class="i0">Ho, Ĉefsinjoro!</span><br /> + <span class="i6"> Diris nun la Majstro</span><br /> + <span class="i0">Kompate: "Jes, precize miajn vortojn</span><br /> + <span class="i0">Vi ĵus ripetis, ho, Kisagotami!</span><br /> + <span class="i0">Sed, ĉu vi trovis la sinapsemeron?"</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Mi iris, Majstro, kun l’ infan’ malvarma,</span><br /> + <span class="i0">Al brusto lin premante, mi petegis</span><br /> + <span class="i0">En ĉiun homloĝejon, tra la ĵunglo,</span><br /> + <span class="i0">Kaj tra la urbo:—"Al mi ĉu bonvole</span><br /> + <span class="i0">Vi donos eron da sinapo nigra?"</span><br /> + <span class="i0">Kaj kiu tion havis al mi donis,</span><br /> + <span class="i0">(Ĉar helpas malriĉulojn malriĉuloj).</span><br /> + <span class="i0">Sed kiam mi demandis ĉu en domo</span><br /> + <span class="i0">De tiaj geamikoj iu mortis,</span><br /> + <span class="i0">Aŭ patro aŭ patrin’, infan’, servisto?</span><br /> + <span class="i0">Tuj ili diris:—"Ho, fratino kara!</span><br /> + <span class="i0">Demando via tute stranga ŝajnas:</span><br /> + <span class="i0">Mortintoj tre superas la vivantoj!"</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Dolore do mi tuj redonis eron,</span><br /> + <span class="i0">Por aliloken iri. Sed mi aŭdis:</span><br /> + <span class="i0">"Jen estas grajno, sed ni perdis sklavon;</span><br /> + <span class="i0">Jen estas ero, sed la mastro mortis;</span><br /> + <span class="i0">Jen estas semo, sed semisto mortis</span><br /> + <span class="i0">Dum l’ intertemp’ de pluvoj al rikolto."</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Nenian domon trovis mi grenhavan</span><br /> + <span class="i0">En kiu, Majstro, jam neniu mortis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">La senridetan idon malvarmegan</span><br /> + <span class="i0">Sub river-vinberlaŭbo mi kuŝigis,</span><br /> + <span class="i0">Por veni ree al vi piedkisi,</span><br /> + <span class="i0">Kaj peti por <i>sinapa sem’ sen morto</i>:</span><br /> + <span class="i0">Sed mi tre timas ke l’ infano mia</span><br /> + <span class="i0">Hieraŭ mortis, kiel iu diris.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Fratino mia, diris nun la Majstro,</span><br /> + <span class="i0">Vi trovis, dum vi serĉis neeblaĵon,</span><br /> + <span class="i0">Balzamon laŭan, kaj gravegan scion.</span><br /> + <span class="i0">Mortinta jam sur via brust’ hieraŭ</span><br /> + <span class="i0">Ripozis via ido. Karulino,</span><br /> + <span class="i0">Vi scias nun ke la homar’ tutmonda</span><br /> + <span class="i0">Kortuŝe vian perdon vere ploras:</span><br /> + <span class="i0">Dolor’ de ĉiuj malgrandigu via!</span><br /> + <span class="i0">Ho ve! volonte mi la sangon mian</span><br /> + <span class="i0">Elverŝus por haltigi viajn larmojn,</span><br /> + <span class="i0">Se povus tio de l’ malbeno homa</span><br /> + <span class="i0">La kaŭzon trovi. Kial amo sankta</span><br /> + <span class="i0">Fariĝas agonio? Kial milionojn</span><br /> + <span class="i0">Da homoj, tra la floroj, oni trenas</span><br /> + <span class="i0">Al oferado sanga, kiel brutojn?</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">La knabon enterigu—dum mi serĉas.</span></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-6-22" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">92</p> +<h3>LA FRATOJ DE BIRCHINGTON’.</h3> + +<p class="center">(Legendo de la Insulo de Thanet, Anglolando).</p> + +<p class="center">Originale verkita de Sydney H. Emptage.</p> + + +<p>De la enŝipigejo de nia urbo, Margate, rigardante al la Okcidento, +oni povas vidi, malproksime de proksimume naŭ mejloj, du altajn +turojn de tute similaj vidiĝoj, kiuj elstaras kontraŭ la horizonto +sur la ekstrema rando de la krutaĵo. Tiuj turoj—kiujn oni nomas +"Reculvers’"—estas la restaĵo de antikva monaĥa preĝejo, +konstruita antaŭ multe da centjaroj, kaj jam utiligita dum la regado +de nia Henriko IIa. (jarojn 1135-1154). + +Nu, oni diras, ke la turoj ne estis parto de la originala preĝejo. +Oni rakontos al vi du diversajn legendojn, laŭ la gusto de la +rakontanto—unue, ke ili estis aldonitaj de abatino, kiel dankpago +ĉar ŝi saviĝis el terurega ŝippereo—due, ke konstruis ilin la +"Fratoj de Birchington’," ankaŭ kiel dankpago. Jen sube la dua +legendo, laŭ niaj lokaj saĝuloj.</p> + +<p>Kiam regadis nia Henriko IIa., en Reculvers vilaĝo staris sentura +monaĥejo, en kiu loĝadis kiel ĉefabato certa Rikardo de +Birchington’, saĝa, bona, religia homo, kiu preĝis, fastis kaj +pentofaris senĉese; li estis mondfama pro sia sankteco. Vere feliĉa +homo—laŭ sia idealo—oni pensus, kvankam li ne dormadis sur lito +de rozoj; sed neniu povas ĝui perfektan feliĉecon, kaj li havis +sian dornan kronon. Ĝi estis efektive lia frato Roberto, ankaŭ "de +Birchington’." Tiu ĉi kavaliro tute similis al Rikardo—ekstere, +tio estas, kaj nur ekstere, ĉar li ne estis sanktulo—kaj el tiu +simileco kreskis ĉiuj specoj da malplaĉaĵoj. Roberto mokis sian +fraton; drinkis, blasfemis, eĉ mortigis kaj ĉiam serĉadis okazon +por ĉagreni lin. Malbonaj viroj, kiuj malamis la ĉefabaton, +aŭdinte pri certaj pekoj de Roberto, ofte diris kun palpebrumo—"Ho +jes! ni bone scias, sed ... ĉu li ne estis Rikĉjo?" Tiaj kalumnioj +treege vundis la bonulon, sed li pacience suferis kaj nenion diris.</p> + +<p>Nu, la Princo de la Mallumo ekzamenis sian nigran libregon, en kiu +li konservas registron de la pekemaj homoj, kaj ekvidante sub la +flamskribita nomo de "R—— de Birchington’" grandegan nombron da +pekoj, li alvokis diableton kaj ordonis al li:—</p> + +<p>"Supreniru teren kaj alportu tien ĉi la viron, kies nomo aperas sur +tiu ĉi surskribeto. Mi trovas, ke lia ŝuldo tro pligrandiĝas, kaj +li devos elpagi ĝin tiun tagon mem. Foriru!"</p> + +<p>La morgaŭan tagon, la monaĥoj serĉadis ilian ĉefon, kiu estis +malaperinta.</p> + +<p>Kie li estis? Nek en kelo, nek en preĝejo; li tute neniiĝis. +Maltrankvile ili atendis lian revenon ĝis la tagmezo, kiam +palvizaĝa vilaĝano rapide enkuris por sciigi ke li ĵus trovis la +ĉefabaton en la kamparo mortinta.</p> + +<p>Sekvis kriado, plorego, malĝojo; preĝas la monaĥaro, terurplena: +sonadas la mortsonoriloj, kaj la vilaĝo, kies anoj tre amis la +mortinton, alprenis funebran vidiĝon, silente bedaŭrante ĝian +perdon.</p> + +<p>Subite, en la mortĉambron, aperis la Sanktulo Thomas à Beckett. +Kvazaŭ per magio la bruego ĉesis, la sonorilado silentiĝis.</p> + +<p>La Sanktulo benis la kunvenon, ĉirkaŭrigardis kaj diris:</p> + +<p>"Kion vi havas, miaj filoj? Pro kio vi ploregas?"</p> + +<p>Ili unuvoĉe respondis "La ĉefabato."</p> + +<p>Sankt’ Thomas’ alproksimiĝis la mortulon, ekridetis, poste sulkigis, +kaj fine rimarkis:</p> + +<p>"Ha! mi tiel pensis. La Diablo havas lin."</p> + +<p>Je tiuj vortoj, teruro revenis al la aŭdintoj, kiuj tuj rekomencis +murmuri preĝojn, sed la Sanktulo trankviligis ilin, elstreĉante la +brakon kaj dirante:—</p> + +<p>"Ne timu, miaj filoj. Satano estas vere multepova, sed li ne povas +venki min, kiu estas ankoraŭ pli multepova. Mi devigos lin revivigi +mian fraton, Rikardon."</p> + +<p>Li forte frapigis kontraŭ la ŝtonoj sian episkopan bastonon. La +tero ekskuis kaj malfermis. Sur kolono da fajro elsaltis Satano, +grincante la dentojn kaj tremante pro kolero; sub brako li portis la +nigran libregon. La monaĥoj ankaŭ ektremis—ne pro kolero—ĉar la +Diablo ŝajnis minaci ilin; sed Sankt’ Thomas’ eĉ ne paliĝis.</p> + +<p>"Bone, perfidulo!" li kriegis, "ĉu vi jam alvenas? Kion vi faras, +serpento? Vi kredis ke vi povos ŝteli la puran animon de estonta +Sanktulo, ne vere? Nu, vi multe eraris. Reportu ĝin sen ŝanceliĝo, +kaj remetu ĝin en la korpon de tiu mortulo. Ne rifuzu! ĉar mi +avertas vin ... nu, la Infero sendube havas ĝiajn turmentojn, sed je +tia okazo mi elpensos por vi iajn ĝis nun nesonĝeblajn."</p> + +<p>Satano altigis la ŝultrojn, kaj malbenis sian malbonŝancon, sed li +tamen respondis kun respekto.</p> + +<p>"Pardonu min, Sankta Moŝto, mi petegas, ĉar tio ne estis mia kulpo. +Vi baldaŭe vidos ke mi havis rajton. Rigardu en mian libregon +jen aperas la nomo—"R—— de Birchington’, kavaliro, loĝanto en +Reculvers." Nu, <i>li</i> estis Rikardo—aŭ R—— de Birchington’, <i>li</i> +loĝadis ĉe Reculvers; ke li estis pastro anstataŭ kavaliro ne +estas mia eraro, sed de mia sekretario, kiu malbone enskribis lian +profesion. <span class="pagenum">93</span> Pura animo?" kaj li ridegis. "Ekzamenu, mi petas, la +kolekton da pekoj."</p> + +<p>Sankt’ Thomas’ sulkigis kiel fulmotondro. Per sia bastono, li batadis +la Diablon, samtempe kriante:—</p> + +<p>"Tio ĉi eble farigos vin pli zorgema. Vi eraris, idioto. Ĉu vi ne +sciis ke Rikardo havis fraton, Roberton? Ŝtelu lin, se vi volos; li +estas malbonulo kiel vi—sed, vi tuj reportos la animon de tiu sankta +homo. Nun, rapidu! ... rapidu!!"</p> + +<p>Pro manko da spirado, li ĉesis, kaj Apoljono, kiu vane penis eviti +la fortajn batojn, murmuris kvazaŭ li ploris pro kolero kaj honto:—</p> + +<p>"Bone, Via Sankteco ... sed mi jam nuligis la ŝuldon kaj...."</p> + +<p>"Rapidu!" interrompis S. Thomas’. "Aŭ mi batos vin denove."</p> + +<p>Apenaŭ li finigis la paroladon, kiam la mortulo ternis, oscedis +kaj malfermis la okulojn. La monaĥoj ĝoje alproksimiĝis al li, +gratulis pro lia mirinda reveno al la tera vivado, kaj poste fervore +dankegis Sankt’ Thomas’on. Dum ili ĉiuj interparoladis tiamaniere, +eniris la ĉambron Roberto, kiu alvenis por demandi pri sia frato. Li +ekdiris:—</p> + +<p>"Ho! graseguloj! Ĉu vi ion aŭdis pri...." kaj tuj neniiĝis. La +Infera Reĝo, sidiĝanta en angulo, elpuŝis raŭkan, mokeman ridon, +tordante sin de ĝojo, ĉar li tre ŝatis la konsternemajn vizaĝojn, +kiuj ĉiuparte ĉirkaŭturnis, kvazaŭ por eltrovi la kaŭzon de tia +dua malapero.</p> + +<p>Sed lia plezuro daŭris nur mallongan tempon. Sankt’ Thomas’ hokis +lin per la kolo, kaj piedfrapis lin per fortaj batoj.</p> + +<p>"Kiel? Ankoraŭ?" li demandis. "Ĉu vi jam forgesis tion, kion mi +promesis al vi? Kien vi alsendis Roberton? Al la Infero, sendube. Nu, +revenigu lin, kaj baldaŭe, aŭ...."</p> + +<p>"Ne, Sankta Moŝto," plendis la Mallumreĝo. "Rigardu en mian +libregon pro kiom da pekoj li ŝuldas min...."</p> + +<p>"Li ŝuldas al vi tute nenion ajn," respondis S. Thomas’. "Ĉar vi +mem certigis ke la ŝuldo estas jam nuligita. Ne penu trompi min, +perfidulo! Memorigu mian averton, kaj montru al ni Roberton."</p> + +<p>Post tiu parolado, okazis tondra bruego, kun flama ekbrilo, kaj oni +ne vidis plu la Diablon. Apenaŭ li foriris, kiam la tero denove +malfermis, kaj la korpo de malfeliĉa Roberto, elĵetinta el la truo +ĝis la plafono, falis pezeme sur la ŝtonplatojn.</p> + +<p>De tiu tago, la karaktero de Roberto ŝanĝis. Li forlasis sian +pekeman vivadon, konfesis sin kaj longe pentofaris, kiam post +senpekigo li eniris la monaĥejon, en kiu, la legendo ĵuras, neniam +antaŭe nek poste, loĝadis monaĥo tiel pia kaj tiel bonfarema. +Siajn posedaĵojn li ĉiujn vendis, disdonante la plimulton da mono +al la malriĉuloj de tiu kvartalo. La restaĵon li aldonis al simila +sumo provizita de Rikardo, kaj iom pli malfrue la monaĥa preĝejo +posedis du altajn kvadratajn turojn, kiujn la vilaĝanoj nomis "La +Dunaskitojn."</p> + +<p>Je tiuj ĉi tagoj nur restas fragmentoj de la muroj de la +preĝejo mem, sed dum kaj tra la pasintaj centjaroj fortike +elstaradis la frataj turoj, kaj—al ĉiuj kiuj kredas, aŭ konas +la legendon—sendube memorigas tiun mortigitan Sanktulon "Thomas à +Beckett," kiu savis el la teruroj de la Infero, la animojn de la +"Fratoj de Birchington’."</p> +</div> + + +<div id="est2-6-23" class="article" lang="eo"> +<h3>LA PATRUJO DE LA ROZESENCO.</h3> + +<p class="center">Ilarion Raytcheff (Burgas).</p> + + +<p>En la naturo ekzistas unu forta odoro al la homo kontentiga, ĝojiga. +Mi priparolas la roz-esencon, kies patrujo estas la Bulgaraj +roz-valoj.</p> + +<p>La parfumistoj scias ke du-trionoj da la rozesenco en la tuta mondo +eliras el Bulgarujo, ĝi estas pura, natura kaj forta.</p> + +<p>Dum la jaro 1903 Bulgarujo sendis kilogramojn da rozesencon kiel +sekvas: Al Anglujo 1,054, Aŭstrujo 64, Belgujo 4, Germanujo 1,027, +Italujo 36, Rusujo 272, Unuigitaj Ŝtatoj 1,467, Turkujo 393, +Francujo 1,870, kaj alien 22.</p> + +<p>Do 6,210 kilogramoj entute estis forsenditaj.</p> + +<p>Tiu ĉi cirkonstanco min devigas rekomendi tiun ĉi komercaĵon de +nia patrujo.</p> + +<p>Eksterlandaj fabrikistoj aĉetas ĝin por fari diversajn parfumojn.</p> + +<p>Rozesencon oni enmetas en ujojn da diversaj mezuroj, kaj vendas ĝin +proksimume je unu franko po gramo. Se oni volas aĉeti iom da la +esenco, oni skribu tien ĉi pri la dezirata kvanto, sendante poŝtan +mandaton aŭ poŝt markojn laŭ la dirita kosto. Oni plezure plenumos +mendojn de dek gramoj ĝis cent kilogramoj.</p> + +<p><i>Avizo de la Redaktoro.</i>—Mi ricevis de S<sup>ro</sup> Raytcheff, kiu estas +la Limpagej-estro ĉe Burgas, specimenon de tiu ĉi roz-esenco, kaj +tute senŝancele mi konsilas ke parfumamantoj mendu kelkajn gramojn +da la bonodora komercaĵo kaj tiel ne nur profitu pro Esperanto, +ricevante la veran parfumon, sed ankaŭ tiel montru al niaj Bulgaraj +amikoj ke Esperanto plifaciligas komercajn interrilatojn.</p> + +<p class="far_sig sc">H.B.M.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-24" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">94</p> +<h3>MIA LIBERTEMPO.</h3> + +<p class="center">La Redaktoro.</p> + +<div class="left" lang="eo"> +<p>En kupeon, se plaĉos!</p> + +<p>Kaj, post la multenombraj trompet-blovoj, fajfoj kaj ekkrioj kiuj +akompanas la forveturon de Franca vagonaro, mi ektraveturis tiun +parton da Esperantujo kiu kuŝas inter Parizo kaj Marseille.</p> + +<p>Jam frumatene mi renkontis niajn bonajn amikojn S<sup>rojn</sup> Ducros +(patro kaj filo) kaj Legoffre en Havro, kaj poste, en tiu malgranda +oficejo kiu baldaŭ plilarĝiĝos, mi havis la plezuron paroladi por +la unua fojo kun Hungaroj. Efektive la Akcia Societo, kies estroj +estas D<sup>ro</sup> Fruictier kaj S<sup>ro</sup> Lengyel Pal estas ja internacia +oficejo. S<sup>ro</sup> Lengyel kaj lia helpanto nur parolas Esperante kaj +Hungare, S<sup>ro</sup> Mann estas Anglo, kaj D<sup>ro</sup> Fruictier kompreneble +estas Franco. Oni do aŭdas nur Esperanton, dum oni aranĝas la +tipliterojn por niaj progresemaj samtempaĵoj, la <i>Lingvo Internacia</i> +kaj la <i>Internacia Scienca Revuo</i>.</p> + +<p>Nu, revenante al la skuiga vagonaro, ni estas kvazaŭ en Anglujo, +ĉar ĉiuj kupeanoj estas Angloj.</p> + +<p>Pri la mirinda vojaĝo sur la Mediteranea maro ne estas mia nuna +intenco verki. Estas tute neeble vorte pritrakti tiun temon. Mi +nur skribu ke, post trankvilega vojaĝo, simila al la naĝado de +cigno sur spegula lageto, ni trovas nin ĉe Palma, ĉefurbo de la +Hispana insulo Majorca. Mi kredas, ke tie ne ankoraŭ troviĝas +Esperantistoj. Pro tio mi devis akompani la aliajn ŝipanojn kaj +atendi ĝis la morgaŭ antaŭ ekĝui la specialan privilegion de la +Esperantisto.</p> + +<p>Sed vere, kiam miaj estimataj amikoj Sinjorino kaj Kapitano +Cape-Montrosier kaj ankaŭ S<sup>ro</sup> Bresson renkontis min en Alĝero, +kaj kondukis min ĉiam kaj ĉie, la kunvojaĝantoj ja volus ĝui la +saman afablan kondukadon!</p> + +<p>Efektive, se mi ne estus havinta tiajn gegvidantojn, mi estus timinta +eniri la misteran antikvan urbon, kie troviĝas la ĉarmego de la +loko. Sed, post interesega promenado kun Sinjorino Cape, kaj post +neforgesinda matenmanĝo ĉe Araba restoracio, mi sentis min tute +sentima en la novaj ĉirkaŭaĵoj.</p> + +<p>Tiu transiro de Eŭropo en Afrikon ja postulas tutan volumon da +priskribo.</p> + +<p>Mi povus doni la menuon de tiu impresiga festo, mi eĉ povus desegni +la grandan lignan kuleron, kiu estis nia sola ilo por manĝo, sed +esprimi la senton esti en tia miksaĵo da nigruloj kaj diversaj +vestoj, mi tute ne povas.</p> + +<p class="pagenum">95</p> + +<p>Kaj kia kontrasto! Matene manĝante ĉe Araba domo, kaj vespere +dinante kun la Esperantistoj ĉe bela salono aŭskultante aron da +kleraj muzikistoj.</p> + +<p>En tiu tago, pli ol iam antaŭe, mi komprenis kiom mi gajnis, +lerninte Esperanton. Miaj kunvojaĝintoj nepre ne povas havi tiajn +plezurajn memorojn de la bela "Diamanto de la maro," kiel oni poete +nomas la blankan kaj verdan Alĝeron.</p> + +<p>Estis malĝoja momento kiam mi devis forlasi mian unuan Afrikan +urbon!</p> + +<p>La sekvantan tagon ni naĝis laŭlonge la interesan marbordon, kaj +posttagmeze granda plimulto da la ŝipanoj tre interese aŭskultis +pro-Esperantan paroladan en la salono. Vespere oni vidis multajn +Unufoliegojn sur la ferdeko.</p> + +<p>Estis signifa fakto ke almenaŭ du jam aĉetis lernolibrojn, kaj la +plej granda nombro jam konis iom pri la lingvo.</p> + +<p>Mia Alĝera sperto tute kuraĝigis min kiam mi alvenis en tiun +ĉarmegan urbon, Tunis. Kvankam mi ne renkontis la tie loĝantajn +Esperantistojn, mi neniel ŝanceliĝis eniri la antikvan urbon, +restoraciojn kaj mond-famajn bazarojn tute tiel, kiel mi estis de +longaj jaroj Tunisano.</p> + +<p>Sed, por miaj nunaj legantoj, ne estos konvene, ke mi detale +priskribu tiun urbon, sed estos pli bone ke mi tuj rapidu al bela +Maltujo, la fruktodona insulo kies estinta historio estas tiel sanga +kaj interesplena.</p> + +<p>Eĉ antaŭ la ŝipo haltis en la haveno mi rekonis niajn energiajn +kunbatalantojn, D<sup>ron</sup> Busuttil & S<sup>rojn</sup> Agius kaj Dominic +Chiantar.</p> + +<p>Tiuj ĉi tri sindonemaj amikoj afable veturigis min tra la belaj +ĉirkaŭaĵoj, kaj kondukis min en la luksegan ĉambregon de la +antikvaj Kavaliroj de S. Johano, kaj en diversajn preĝejojn. Ili +volu denove akceptu miajn dankojn!</p> + +<p>Kaj ĉiam kaj ĉie la sama lingvo, sen malfacileco komprenebla!</p> + +<p>Sed ne al Maltujo mi finigis mian Esperantan vagadon, ĉar, post +varmega vizito al la interesa Syracuse, mi trovis ĉe Palermo +la afablan Doktoron Nalli, Sekretario de la Sicilia Societo. Li +sindoneme dediĉis al mi tutan tagon, kaj pruvis al mi ke tiu kiu ne +vizitis Palermon mankis tute ĉarman urbegon.</p> + +<p>Tie ankaŭ mi havis bonegan matenmanĝon laŭ Palerma maniero, dum +miaj kunvojaĝantoj perdis pli ol du horojn ĉe granda hotelo Franca.</p> + +<p class="sc">Kiam en Romo, faru kiel faras Romo!</p> + +<p>Ja saĝa proverbo, kaj tiu kiu ne sekvas ĝian konsilon neniel povos +plene ĝui alilandan vojaĝon. Sed por ĝin plene efektivigi estas +kompreneble necese paroli aŭ la nacian aŭ la internacian +<span class="pagenum">96</span> + lingvon, +kaj mi persone trovis tiun ĉi la pli facilan kaj plezurigan el la +du!</p> + +<p>Tiun vesperon la menuo de la dinero sur la ŝipo presiĝis Esperante.</p> + +<p>Kaj nun, rilate la Esperantistoj, mia vojaĝo finiĝis. De komenco +ĝis fino unu longa senmakula plezurplena transiro de unu paradizo +ĝis alia.</p> + +<p>Ajaccio kaj Villefranche ne estas ĝis nun notindaj Esperantaj +luliloj.</p> + +<p>Efektive, miaj legantoj ne devas malkontentiĝi kiam ili eklernas ke +mi ne plu vizitis Esperantistojn. Krom apud Ajaccio, kie mi hazarde +renkontis nian eminentan botaniston kaj kunverkanton, S<sup>ro</sup> Clarence +Bicknell, kiu, portante la verdan stelon en la butontruo, serĉis +kreskaĵojn en kampeto, mi ne vidis konatan samideanon ĝis mia +reveno en Londonon.</p> + +<p>Tiel mi trafis mian deziron, kaj ĝuis la tutan ŝanĝon kiun +postulis la sano. Kaj, vere, kiam mi forlasis la belajn artoplenajn +urbojn de Italujo, kaj ĝiajn sonĝindajn lagojn, kaj diris "Ĝis +la revido" al la turist-plena Svisujo, mi ektimis ke mi ja estis +forgesinta Esperanton!</p> + +<p>Tia devas esti tuta ŝanĝo, ne vere?</p> + +<p>Sed mi nun ĝoje trovas ke la fingroj kuras sur la klavoj de la +skribmaŝino preskaŭ tiel facile kiel antaŭe, kaj ke la monta neĝo +ne sukcesis malfluidigi la fluon de Esperantaj pensoj.</p> + +<p>Je konkludo, mi konsilas ĉiujn kiuj povas fari tian vojaĝon: ne +ŝanceliĝu, sed iru morgaŭ, kaj <i>ankaŭ</i>, se eble, postmorgaŭ. Kaj +oni estas permesita bedaŭri ke oni ne ankaŭ iris hieraŭ—sed tiu +lasta estas eble iom nesaĝa!</p> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<i>En voiture, s’il vous plaît!</i> + +<p>And, after the innumerable trumpet squeaks, whistles and cries which +accompany the departure of a French railway train, I commenced to +traverse that section of Esperantoland which lies between Paris and +Marseilles.</p> + +<p>Already, early, I had met our good friends Messrs. Ducros (father and +son) and Legoffre in Havre, and later on, in that little office about +to be enlarged, had had the pleasure of speaking for the first time +with Magyars. In fact, the Limited Company, of which Dr. Fruictier +and Mr. Paul Lengyel are the mainstays, is indeed an international +office. Mr. Lengyel and his assistant speak only Esperanto and +Magyar, Mr. Mann is an Englishman, and Dr. Fruictier is, of course, +a Frenchman. One therefore only hears the Esperanto tongue, while +the type is set for our progressive contemporaries, the <i>Lingvo +Internacia</i> and <i>Internacia Scienca Revuo</i>.</p> + +<p>Well, returning to the joggley railway train, we are as it were once +again in England, for all the travellers are English.</p> + +<p>Of the wonderful voyage in the Mediterranean it is not my present +intention to write. It is quite impossible to treat of such a subject +verbally. Let me but say that, after a most tranquil journey, +resembling the passage of a swan over a mirror-like lake, we find +ourselves at Palma, the capital of the Spanish island of Majorca. I +believe no Esperantists are yet to be found there. On this account I +had to accompany my fellow travellers and wait till the morrow before +commencing to enjoy the special privilege of the Esperantist.</p> + +<p>But, indeed, when my esteemed friends Mme. and Captain +Cape-Montrosier and M. Bresson met me in Algiers and conducted me +everywhere and always, my fellow travellers would indeed have liked +to enjoy the same kind guidance!</p> + +<p>In fact, had I not had such cicerones I should have feared to enter +that mysterious native town, in which the charm of the locality is +to be found. But, after a most interesting walk with Mme. Cape, and +after an unforgettable lunch in an Arab restaurant, I felt quite +fearless in my new surroundings.</p> + +<p>This transit from Europe into Africa demands a volume for +description.</p> + +<p>I could give the menu of this impressive meal, I could even depict +the large wooden spoon, which was our only aid, but as for expressing +the feeling of being in such a medley of black folk and varied +garments, I am quite incapable.</p> + +<p>And what a contrast! In the morning eating in an Arab house, and in +the evening dining with Esperantists in a fine hall, listening to a +band of able musicians!</p> + +<p>That day, more than ever before, did I understand how much I had +gained through having learned Esperanto. My fellow voyagers can +certainly not have the same pleasing memories of the "Diamond of the +sea," as the white and verdante Algiers is poetically called.</p> + +<p>It was a sad moment when I had to depart from my first African city!</p> + +<p>Next day we glided along the interesting coastline, and in the +afternoon the majority of the passengers listened with interest to +a pro-Esperanto talk in the saloon. In the evening many Broadsheets +were to be seen on the deck.</p> + +<p>It is a significant fact that at least two had already got textbooks, +and most knew something of the language.</p> + +<p>My Algerian experience quite braced me up when I arrived in +that most charming city, Tunis. Although I did not meet the +Esperantists residing there, I did not hesitate to enter the Old +Town, restaurants, and world-famed bazaars just as if I had resided +in Tunis for long years.</p> + +<p>But, for my present readers, it is not well that I should describe +this city, but better that I should hasten to beautiful Malta, the +fruitful island whose past history has been so bloody and full of +interest.</p> + +<p>Even ere the ship had come to a standstill in the harbour I +recognised our energetic comrades, Dr. Busuttil and Messrs. Agius and +Dominic Chiantar.</p> + +<p>These three devoted friends kindly drove me over the beautiful +surroundings, and took me into the luxurious hall of the Knights of +St. John of olden time, and into various churches. Will they kindly +accept my renewed thanks!</p> + +<p>And ever the same language, intelligible without difficulty!</p> + +<p>But it was not in Malta that I terminated my Esperantic wanderings, +for, after a broiling visit to the interesting Syracuse, I found in +Palermo the genial Dr. Nalli, Secretary of the Sicilian Society. He +kindly devoted a whole day to me, and proved that he who has not +visited Palermo has missed a city of many charms.</p> + +<p>There also I enjoyed an excellent lunch <i>à la Palermo</i>, while my +fellow tourists lost more than two hours waiting in vain at a French +hotel.</p> + +<p class="sc">When in Rome, do as Rome does!</p> + +<p>Truly a wise proverb, and he who follows it not can in no way fully +enjoy a foreign tour. But to carry it out completely it is of course +necessary to speak either the national or the international language, +and I personally found the latter the more easy and pleasurable of +the two!</p> + +<p>That evening the menu on board was printed in Esperanto.</p> + +<p>And now, as far as concerns the Esperantists, my journey had come to +its termination. From beginning to end one long unmarred pleasant +transition from one paradise to another.</p> + +<p>Ajaccio and Villefranche are not, up to the present, notable +Esperanto cradles.</p> + +<p>In fact, my readers must not be disappointed when they learn that I +no longer visited Esperantists. Except near Ajaccio, where I casually +met our eminent botanist and contributor, Mr. Clarence Bicknell, who, +wearing the green star in his buttonhole, was searching in a little +field for plants, I did not see a known Esperantist until my return +to London.</p> + +<p>Thus I carried out my wish, and enjoyed the thorough change which +health demanded. And, in truth, when I left the fine art-full cities +of Italy, and her lakes to be dreamed of, and had said <i>Au Revoir</i> +to the tourist-haunted Switzerland, I had begun to fear that I had +forgotten Esperanto!</p> + +<p>Such should a thorough change be, is it not so?</p> + +<p>But I now gladly find that the fingers run over the typewriter keys +almost as freely as of old, and that the mountain snow has not +succeeded in freezing the flow of Esperantic ideas.</p> + +<p>In conclusion, I advise all who can take such a journey: hesitate +not, but go to-morrow, and, if possible, on the day after to-morrow +also. And one may be allowed to regret that one did not go yesterday +as well—but this last is somewhat unwise, maybe!</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-6-25" class="article" lang="eo"> +<h3>"LA LEONOJ DE LA ARBARO DE GIR. (HINDUJO, N.W.)."</h3> + +<p class="center">Eltiraĵo de l’ "Madras Mail" de l’ 15.3.’05, de H.K.G.</p> + + +<p>La melfeliĉo, kiu ĵus okazis ĉe la Katiawar Arbaro, kiam Majoro +Carnegie mortiĝis de leono, malĝojamaniere atentigas al la stato de +leonoj Hindaj.</p> + +<p>Estas ĝenerale konjektita ke nuntempe ekzistas tre malmultaj leonoj +en Hindujo (la diferenco, inter la Afrika kaj Hinda leono, estas +bonekonata: la Hinda estas senkolharo).</p> + +<p>Tamen, tiu kredo de nelonge estas pruvita tute erara. Pro +nedisputeblaj postsignoj ilia nombro estas nune kalkulata ĉirkaŭ +100.</p> + +<p>Plie, tiuj ĉi leonoj fariĝis pli sentimaj ol antaŭe: iliaj +postsignoj troviĝas apud domoj apartigitaj, vilaĝoj, kaj eĉ urboj. +Ili elportis bestojn el limoj de la Kolegio Ĉefurba: la vilaĝanoj +ne volas vojaĝi krom grupe, kaj kun armiloj, kaj lanternoj, kaj eĉ +tiamaniere time.</p> + +<p>La kaŭzo de la plimultiĝo estas simpla: la Arbaro Gir’a dum multe +da jaroj estis gardita por ĉaso: granda spaco estas netrapasita de +homoj, kaj estas malmulte konata.</p> + +<p>Por savi la vivojn homajn kaj bestajn, kaj por eksigi perdon je la +malriĉaj vilaĝanoj, la tempo venis por detrui tiujn ĉi leonojn +ĝis ilia nombro estos multe malpliigata, kaj ĝis la danĝera +brutaro estos forpelata ree en siajn profundaĵojn arbarajn.</p> +</div> + +<div>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44128 ***</div> +</body> +</html> diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt new file mode 100644 index 0000000..6312041 --- /dev/null +++ b/LICENSE.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +This eBook, including all associated images, markup, improvements, +metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be +in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES. + +Procedures for determining public domain status are described in +the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org. + +No investigation has been made concerning possible copyrights in +jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize +this eBook outside of the United States should confirm copyright +status under the laws that apply to them. diff --git a/README.md b/README.md new file mode 100644 index 0000000..74a8819 --- /dev/null +++ b/README.md @@ -0,0 +1,2 @@ +Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for +eBook #44128 (https://www.gutenberg.org/ebooks/44128) diff --git a/old/44128-0.txt b/old/44128-0.txt new file mode 100644 index 0000000..a8fa4a5 --- /dev/null +++ b/old/44128-0.txt @@ -0,0 +1,2306 @@ +The Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 6, by Various + +This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with +almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or +re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included +with this eBook or online at www.gutenberg.org + + +Title: The Esperantist, Vol. 2, No. 6 + +Author: Various + +Editor: H. Bolingbroke Mudie + +Release Date: November 8, 2013 [EBook #44128] + +Language: Esperanto + +Character set encoding: UTF-8 + +*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 2, NO. 6 *** + + + + +Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the +Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net +(This book was produced from scanned images of public +domain material from the Google Print project.) + + + + + + +Transcriber's Notes + +A few minor typographical errors have been corrected without notice. +However, many grammatical errors and odd spellings have been left as +in the original. + + + + +SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET. + +20. (Vol. II., No. 6.) + +_Junio, 1905._ + + THE + ESPERANTIST + + La Esperanta Gazeto por la + Propagando de la Internacia Lingvo. + +ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents). + +Wholesale Agents: 41. Outer Temple, London, W.C. + +All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington +Gardens Square, London. W. + + + + +CONTENTS. + Page + A Modern Hermit (Clarence Bicknell) 81 + The Golden Heart (C. Oxenford) 82 + Reminiscences, Part VI. + (Edward Metcalfe, M.A., Oxon) 84 + Oddments 86 + To Give or not to Give (E. W.) 87 + Recollections of Ireland (F. A. Meigh) 88 + A Foreigner Abroad (C. W. T. Reeve) 89 + The Golden Hour (Rev. T. Eli Evans) 90 + Pancakes (A. Vuillaume) 90 + From the Light of Asia (A. Motteau) 91 + The Brothers of Birchington (S. H. Emptage) 92 + The Home of the Essence of Roses + (Ilarion Raytcheff) 93 + My Holiday (The Editor) 94 + Indian Lions (H. K. G.) 96 + + + + +Avizo Grava. + +La malnova firmo Buchanan, Scott & Co., fondita en la jaro 1870, +prezentas siajn komplimentojn al la Esperantistaro kaj anoncas ke, +post nelonge interesa kaj enspeziga propono aperos en tiu ĉi spaco. +Ĉiu Esperantisto, ĉu membro de ia konata grupo aŭ kies nomo +enskribiĝis en la Adresaro de D-ro Zamenhof, kiu volas akcepti +tiun ĉi proponon povos samtempe ne nur ŝpari al si specialan +rabaton sed ankaŭ antaŭenpuŝi la disvastigon de Esperanto. + +Buchanan, Scott & Co., + + Garthland Street, + Glagow, Scotland. + + + + +The Remington + +THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER. + +Just think of it! + +THE INTERNATIONAL MACHINE. + +_Unbound by ties of nationality: + +The common bond of union of all civilised peoples._ + +The Remington can be supplied fitted for Esperanto. + + * * * + + THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY, + 100, Gracechurch St., London, E.C. + + + +La Remington + +LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO. + +Pripensu je tio! + +LA INTERNACIA MAŜINO. + +_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj: + +La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._ + +La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj. + + * * * + + LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO, + 100, Gracechurch St., Londono, E.C. + + + + + ĈIUJ, NI POVOS + PARADIZON IRI. + + Kiu bone trinkas, + Tiu bone dormas. + Kiu bone dormas, + Tiu ne pensas malbone. + Kiu ne pensas malbone, + Tiu certe ne pekas. + Nu, ĉar kiu ne pekas. + Paradizon eniros. + De nun, bone trinku. + Kaj vi paradizon iros. + + * * * + +Por tio ĉi, oni devas aĉeti _bonajn vinojn_, kaj sin turni al:-- +Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France. + + + + +The "Review of Reviews" + + _Is the Best Magazine for Busy People. + And it is read by 'Esperanto' Students._ + +The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of +the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost. + +The busiest and poorest in the community may here follow +with intelligent interest the great movements of Contemporary +History. + + Post Free for Twelve Months, 8/6, + 10 fr. 75 c., or 8.50 marks. + +Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON. + + + +FOR SALE. + +160 Guinea 'Broadwood' Grand Piano for £63. In fine condition; +Rosewood. For all particulars write to The Editor. + + + + +Correspondence Lessons in Esperanto. + +ARE GIVEN BY + +Mr. A. MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto, 157, Earlham Grove, +Forest Gate, London, E. + +7/6 the Quarter. + + + + +Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi. + + +Sro. C. B. Burgess, Penn Buildings, Erie, Pa., U.S.A. Deziras +koresp. kun Kristanaj Sciencistoj. + +Sro. A. Bouy Libristo, 5, rue Saint Genes, Clermont-Ferrand, France. +Deziras interŝanĝi ilus. p-k. kun alilandanoj. Ĉiam respondos. + +Sro. G. Breduillieard, 40, Avenue de Laon, Reims, France. +Korespondados Esperante, interŝ. ilus. p.k. and poŝtmarkojn, +kun alilandanoj. Deziras ankaŭ ŝakludi per korespondado. + +Frl. Mitchell, Acuba House, 65, Marquess Road, Canonbury, London, +N. Kun alilandanoj per ilus. p-k. + +Frl. F. A. Meigh, Ash Hall, Stoke-on-Trent, Anglujo. Deziras +interŝ. ilus. p-k. kun Esperantistoj en Sud Ameriko & la Britaj +Kolonioj. + +Sro. W. Miles, Inĝeniero, 80, Station Road, Petersfield, +Anglujo. Deziras kor. kun Esperantistoj per ilus. p-k. Tuj & ĉiam +resp. + +Sro. Urtel Francisko, Termezurista Officialo, Elisabetpl, 4, Bruno, +Moravia, Austria, interŝanĝos nur belajn koloritajn p-k. + +La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj). + + + + +THE ESPERANTIST + +The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language. + + ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE + SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO + + H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London. W. + AUSTRIA.--Sro. T Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia. + BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai. + FRANCE.--Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris. + GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe. + NEW ZEALAND.--Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland. + RUSSIA.--Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg. + SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm. + +N.B. + +_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis +poŝtmarkon._ + +_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._ + +_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj +laŭvaloro._ + +_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, +67, Kensington Gardens Square, London, W._ + +N.B. + +20. [Vol. II., No. 6.] + + Subscription, 3s. Per Annum. + Single Copies, 4d. net. Nos. + 2 to 13, 6d. each; Later issues + 4d. each, net. + +JUNIO, 1905. + + + + +MODERNA ERMITO. + + +Dum dudek jaroj mi estas loĝinta en malgranda urbo sur la +Mediteranea marbordo, kaj mi konas tre bone la pastron, la +fiŝkaptistojn, la kampanarojn, ja ĉiujn, sed nur sciiĝis la lastan +semajnon ke inter ni kaj la plej proksima vilaĝo vivas maljuna +ermito. Oftege mi estas promeninta laŭlonge la kvin kilometroj da +ŝtona laciga bordo neniun renkontinte, kaj neniam iu priparolis al +mi pri la stranga estaĵo pri kiu mi estas skribonta. Oni vidas tie +unuflanke la krutajn montetojn kun ŝtonegoj kaj dornaj arbetoj, du +aŭ tri ĝardenojn kun palmarboj kaj oranĝujoj, kaj malmulte da +muroj ruinitaj; aliflanke estas la profunda transvidebla blua maro. +Sed irinte meztagmanĝi kun amiko kiu antaŭ nelonge aĉetis unu +el la kulturaĝetoj kie li nun estas alklimatiganta nekomunajn kaj +delikatajn arbojn kaj florojn kiuj ne povas bone vegeti aliloke, mi +konatiĝas kun la ermito, ĉar dum ni manĝis, jen, sur la marbordo +alproksimiĝas la malalta blankhara solulo, paŝanta malrapide kun +siaj okuloj rigardantaj la teron. + +Kio estas tio, mi demandis? + +Ĉu vi ne konas la ermiton, li respondis mia amiko? + +La ermito alvenis apud ni, kaj mi esperis paroladi kun li, sed li +ne respondis al mia amika saluto. Tiam mi proponis partopreni kun +li mian panon kaj kokinaĵon, kaj tiujn ĉi li akceptis sed sen ia +dankesprimo. Tio ne min mirigis, ĉar la anoj de nia urbo estas tre +malmulte dankemaj, sed ŝajnis pli mirinde ke li ne volas trinki eĉ +iom da vino, ĉar niaj urbanoj tre volonte trinkas, eĉ drinkas vinon +kaj likvorojn. + +Baldaŭ li foriris, kaj mia amiko rakontis lian historion. Ŝajnas ke +la ermito loĝas ĉiam sur la marbordo, kaj neniam iras al la urbo +aŭ al la butikoj kaj ne, eĉ dum la Kristnaska festo aŭskultas la +meson en la nemalproksima preĝejo. Li dormas sub la ŝtonegoj aŭ en +ia ĝardeno. Li interparolas kun neniu kaj ne havas amikojn. Tamen li +estas edziĝita pli ol unufoje, kaj havas multajn idojn, sed li ilin +forlasis, kaj ili nature ne amas lin, kaj kvankam kelkaj parencoj +loĝas apude ili ne vizitas lin. Li neniam iris al la komunuma +lernejo kaj ne povas legi aŭ skribi. Li ne tranĉas la hararojn kaj +havas longajn vangharojn, kaj estas sen botoj, sen ĉemizo kaj sen +ĉapelo. + +Mia amiko ne povis doni al mi aliajn sciigojn, kaj li mem ne scias +kie la ermito naskiĝis aŭ kiam li komencis tiun ĉi manieron da +vivado. + +Mi demandis kiel li nutras sin, ĉar li ne laboras kaj nenion +aĉetas. Ĉu li posedas bienojn aŭ monon? ĉu li sendas iun en la +urbon? Ne, li respondis, sed li rabas en la ĝardenoj sed preskaŭ +ĉiutage li manĝas fiŝon, ĉar kiam la fiŝkaptantoj altiras +marbordon siajn retojn li subite ekkuras al ili, kaj ili aŭ donacas +iom, aŭ foririnte lasas la senvalorajn restaĵojn por li, kaj +kelkafoje ili kiuj amas la solulon, donas siajn manĝaĵeretojn, +pecon de pano aŭ makaronio aŭ fromaĝo. Tial la mizerulo ne estas +tute legommanĝantulo nek tute viandmanĝantulo. + +De tia tago mi rakontis la aferon multefoje al miaj amikoj. Ĉiuj +diras, "Tre strange, mi ankaŭ iros serĉi lin." Jes, estas strange, +ne vere en tiuj ĉi nuntempoj, en kiuj turistoj, ne dezertuloj, +troviĝas en la Egiptaj dezertoj, kaj la grotoj de la antikvaj +ermitoj estas nur vizitataj de kampofestenantoj. Tamen ne tre +strange, ĉar mia nova amiko estas nur kato, pli ruza ol siaj +samspeculoj, ĉar li povas manĝi fiŝon ĉiutage sen ia timo pro +malpacoj kaj ungogrataĵoj. + +C. Bicknell. + + + + +LA ORA KORO. + +Fantazio, originale verkita de C. Oxenford. + + +Unu vidvino kuŝis sur sia lito. Si estas mortonta. Ŝi scias ke +baldaŭ ŝi devas lasi sian filineton sola en la kruela mondo; kaj +tiu penso doloras ŝin pli multe ol ŝia malsanego. Ŝi alvokis sian +filineton, kaj ŝin karesante, diris: "Karulino mia, mi foriras al +malproksima lando, kaj vi ne min revidos ĝis multaj jaroj. Ne, plej +amata, ne ploru; certe, vi min revidos ian alian tagon. Aŭskultu, +kiam mi iros, vi estos sola; sole vi devos pasi tra la vivado. Mi +estas tiel malriĉa ke mi ne havas ion ajn vin doni; sed ĉirkaŭ +via kolo vi havas ĉeneton portante la duonon de ora koro, kiun vi +portis de la tago kiam vi naskiĝis. Ie en la mondo vivas knabo +kiu posedas la alian duonon de tiu ĉi koro, kvankam mi ne scias +kie, ian tagon vi lin renkontos, kaj tiam, kiam vi renkontos unu la +alian, vi trovos, ke la duonkoroj kuniĝos, kaj neniu nek nenio ilin +povos redisŝiri, aŭ rompigi. Sed, estu singardema; multe da viroj +provos preni de vi la duonkoreton, aŭ deziros ĝin interŝanĝi, +aŭ ĝin aĉeti. Plie, eble vi mem trompiĝos, kaj kiam vi vidos +duonkoron similan al la via, vi pensos ke ĝi estas tiu kiun vi +serĉas. Eble ĝi estos tiel simila ke ĝi trompigos ambaŭ vi kaj +la havanto. Sed estos pruvo. Se ili ne egalas, ili ne kuniĝos, kiel +ajn vi penados, kaj neniam vi povos forpreni ĝin de la ĉeneto. +Bone do rigardu, kaj zorgu, ke vi ne montros vian oran koron tuj +kiam vi pensas ke vi vidas unu ŝajne simila al ĝi. Reaŭskultu: +estas belega lando kiun mi treege deziras ke vi trafu. Ĉiu penas +trafi, sed ne ĉiu sukcesas. Neniam alvenas tien iu kiu estas sola. +Estas nur duope ke oni povas atingi la Paradizon de la Koroj. Tial, +karulino, ĝis la tempo kiam vi trovos la knabon kiu havas la alian +parton de via koro, ne penu iri tiun landon. Tio estas ĉio, kion mi +povas diri, mi laciĝas. Adiaŭ, plej karega filineto mia, mi ne pli +longe povas gardi aŭ zorgi pri vi,--min kisu--mi iras--," tiam, per +lasta peno, ŝi aldonis tiujn ĉi vortojn: "Ne permesu aliu ajn vidi +vian koron--ĝis vi--renkontos--la alian, tiam vi--konos. Adiaŭ, +kar----" + +La knabineto ploris multe, sed kvankam la najbaroj ŝin kompatis, +ili ne povis redoni al ŝi ŝian patrinon. Baldaŭ ili ekmalzorgas +ŝin; eĉ ili ekmalametas ŝin, ĉar ŝi ne estas simila al la aliaj +knabinoj. Ŝi ne estas bela, kvankam ŝi havas bonkoron; sed ŝi +havas tre mallumajn okulojn, kiuj ŝajne travidas la personon al +kiu ŝi parolas, kaj neniu amas tion, ne vere? Unu virino diris al +ŝi "Vi havas kruelajn okulojn, mi volas ke vi ne rigardu tiele ĉe +mi." Tiu ĉi virino estis trompantino. Tamen la knaboj ludus kun ŝi +antaŭ ol ili ludus kun la aliaj knabinoj; kaj kiam ŝi iĝis pli +granda, pli maljuna, ili marŝus kaj paroladus kun ŝi anstataŭ kun +la pli belaj junulinoj en la vilaĝo. Tial ŝi malamiĝis de multaj, +kaj ŝi estas tre malfeliĉa. Ŝi estis tute sola, kaj ŝi multefoje +ploris por ŝia perdita patrino. Sed, neniam ŝi montras al iu sian +malgrandan duonkoron, kvankam ŝi elrigardus maltrankvile por vidi +ĉu iu ajn el la junuloj havas duonkoron simila al la ŝia. Sed ne, +tre malofte knabo montras ĉu li havas koron aŭ ne, kaj inter la +malmultaj kiujn ŝi vidis, neniam estis unu kiu estis eĉ iomete +simila al la ŝia. + +Sed, unu tago alvenas al la vilaĝo juna viro, kiu estas tri aŭ kvar +jaroj pli maljuna ol ŝi. Ho, li estas bela, forta, kaj tiel agrabla +kaj aminda, ke ŝi pensas: jen estas eble la junulo kiu havas la +alian duonon de mia koro. "Mi estas certa, ke se mia patrino estus +ĉi tie, ŝi same dirus," diris ŝi al si mem. En tiu ĉi tempo ŝi +estas malamegita de ĉiuj ĉirkaŭ ŝi, ĉar kiam ŝi viriniĝis, +ŝi trovis ke ĉio en la vilaĝo estas malsimila de tio kio ĝi +aperas esti. Ĉiu portas maskon; kaj ŝi neniel komprenas kial. +Tial ŝi ofte fortiras la maskojn de iaj personoj, ĵus kiam ili la +plej dezirus ĝin konservi. Tial, vi vidas, ŝi devas esti treege +malamata. Ĉie ŝi portas ĉagrenon, hontecon, kaj certe, en la +okuloj kaj laŭ la pensoj de tiuj ĉirkaŭe ŝi estas malbonkora. + +La junulo kiu estis nove alveninta, vidas tiun ĉi, kaj kompatas +ŝin. Ili iĝas geamikoj, kaj ŝi tute konfidas al li. Tagon ŝi +montris al li sian oran koron, kiun, kiam li vidis, li deziregis +havi, kvankam li bone scias ke li ne havas la alian duonon. Sed li +havas la duonon de kupra koro, kiun li pensas igi similan al la +ŝia. Li observis zorge la supraĵon de ŝia koro, kaj poste tordis, +fleksis, kaj poluris sian kupraĵon, ĝis ĝi vere ekaperas iomete +simila al ŝia, tiam li montras ĝin al ŝi, kaj ŝi, ĉar ŝi estas +ankoraŭ juna kaj malsaĝa, kaj ĉar ŝi pensas ke ŝi lin amas, +ekdonas la sian; sed subite ŝi vidas ke eĉ dum ŝi rigardas, la +kupraĵon iĝas malhela, malluma, kaj kiam ŝi volus provi ĉu la du +kuniĝos, ŝi trovas ke ŝi neniel povas sian forpreni de la ĉeno +ĉirkaŭ sia kolo. Kiam la junulo trovis ke li ne povis gajni ŝian +koron, li pli kaj pli ĝin deziris. Li iĝis tre kolera, kaj preskaŭ +tiel kruela kiel la vilaĝanoj, kaj iafoje penis perforte ŝteli la +malgrandan duonkoron, sed ŝi tiel forte ĝin tenis, ke li ne povis. + +Fine, ne povante trovi aŭ feliĉecon aŭ bonkorecon en sia vilaĝo, +ŝi foriris de sia naskloko, kaj marŝis dum la nokto ĝis la +proksima urbo; esperante ke tie ŝi povos labori por sia pano, dum +ŝi serĉos la junulon kiu posedas la alian duonon de sia koro, kiun +ŝi trovas ĉiutage pli peza. Certe, pensis ŝi, tie ĉi baldaŭ mi +trovos mian korkunulon, ĉar la jena devas esti la plej granda urbo +en la mondo, kiel ĝi estas la plej bela. Eble mi estas proksime la +Paradizon de la Koroj, kiun mia patrino priparolis. + +Ho ve! Baldaŭ ŝi trovas ke la urbo estas nek bela nek granda, +kaj la koroj de la loĝantoj, se iam ŝi vidis iajn, estas +maldolĉigitaj, malbeliĝintaj. Ŝi deviĝas labori treege, sed +neniam ŝi povis plaĉigi siajn mastrinojn, kaj ofte ŝi multe ploras +dum ŝi laboregas. Semajnojn, monatojn, eĉ jarojn ŝi pasigis +tiamaniere, sed ĝis nun ŝi ne estas trovinta iun kiu posedas la +alian duonkoron. Unu tagon ŝi renkontis maljunegulon, kiu diris +al ŝi ke neniam ŝi trovos tion, kion ŝi serĉas en tiu urbo. Li +loĝis tie dum multe da jaroj, kaj li bone scias ke preskaŭ ĉiuj +la loĝantoj jam kunligis siajn korojn, kvankam multaj pretendas ke +ne, kaj multaj aliaj pretendas ke siaj kunulinoj estas nesimpatiaj. +Ne, ŝi alvenis ĉe la malprava urbo, ŝi devis sin turni maldekstre, +anstataŭ dekstre, kiam ŝi foriris de ŝia vilaĝo. + +"Ho ve!" diris ŝi, "mi estas tiel lacigita vivi tiel izole malĝoje. +Ĉu mi akceptos unu el la kupraj aŭ ŝtaloj koroj kiujn oni +prezentas al mi? Ili tre brilas, kaj unu aŭ du preskaŭ egalas al +la mia. Kompreneble ili neniam kuniĝos, sed--ĉu jes, ĉu ne?" Ŝi +pripensadis mallonge. "Ne, mi ne povas, estas neutile peni. Mi ne +estas ankoraŭ tro maljuna por penadi trafi tiun landon kiu estas +tiel bela. Eble mi povos trovi ĝin sole, malgraŭ la timoj de mia +patrino. Eble ŝi eraris, en ŝia zorgeco pri mi. Jes, mi iros, eble +estas alia vojo el tiu ĉi urbo, kiu kondukos min al la Paradizo." + +Tial ŝi demandis de ĉiuj kiujn ŝi renkontis, ĉu oni povus montri +al ŝi la vojon al la Paradizo de la Koroj. Sed ĉiuj ridis. + +"Vi? Penas trovi tiun landon kiun trovas ja malmultaj. Ho jes, estas +vojo el tiu ĉi urbo kondukante al ĝi, sed estas malofte uzita, +kaj estas tre malfacile vidi la vojeton nune. Ankaŭ vi estas tro +maljuna, tro malbela--malsaĝa. Estas nur la junaj belulinoj kiuj +sukcesas, ĉar ili ĉiam estas helpataj. Vi neniam ĝin trovos sole. +Vidu," diris unu, "trarigardu tra tiu ĉi okulvitro, estas maldolĉa, +malbela, malluma vojo, kaj la Paradizo estas trompaĵo, estas pli +malbona ol tiu ĉi urbo." + +Sed alia viro kompatis ŝin, kaj diris: "Malfeliĉulino, bone pensu. +Se vi ekiras, vi ne povos reveni. Vi devas iri longe antaŭ eĉ +vi alproksimiĝas je ĝi. Unue vi devas trairi tra la _Aleo de la +Nekonatoj_, ĉe la fino de la aleo, vi trovos _La Simpativojon_; ĉe +la krucvojoj, maldekstre, vi vidos la _Strateton de la Amantoj_; +kiam vi alvenos al la fino de tiu strateto, vi eniros la grandegan +_Arbaron de Ellern-unu-la-alian_, kaj trapasinte tra tiu malfacila +arbarvojo, vi trafos la belan landon kiun vi serĉas. Sed kie estas +via kunulo? Ĉu vi ne havas iun? Nur duope oni povas tiun landon +trafi." + +"Ho ve! tiel diris mia patrino, sed mi pensis ke eble ŝi eraris. +Ŝajnas al mi ke estas tre longa malfacila vojaĝo, kaj mi ne +ankoraŭ trovis iun kiu sufiĉe min amas por eĉ montri al mi la +vojon. Kial mi ne penas iri sole?" + +"Ho, multaj estas pensintaj ke ili povus trafi la landon sole, sed +neniam mi aŭdis ke ili sukcesis. La vojo estas vere malĝoja kaj +doloriga al tiuj kiuj penas." + +"Mi ne estas timulino. Eble mi trovos iun jam sur la vojo. Kie do +estas la unua strato, la _Aleo de Nekonatoj_, ĉu vi bonvolos diri al +mi?" + +Li ridetis. + +"Vi estas nune preskaŭ ĉe la fino de la Aleo; tie estas la komenco +de la _Simpatia Vojo_. Nu, mi admiras vian kuraĝon, mi iros kun vi +ĉe la fino de la Aleo, kaj montras al vi kie estas la krucvojoj." + +Ĉe tiu ĉi eldiro, ŝi tre kontentiĝis. Jam si malametis la penson +de deviĝi diri adiaŭ al la bonkora viro. Pensis ŝi, li estas la +unua persono kiun mi renkontis en la urbo, kiu ŝajnas havi koron. + +Nu, ili marŝis kaj marŝadis, kaj nekonscie marŝis tra la +_Simpativojo_; sed noktiĝante, ili restis ĉe _Amikdomo_ ĝis la +sekvanta mateno, ĉar li trovis ke li ne povus retrafi la urbon +antaŭ la nokto falus. Kiam mateniĝis, ŝi malgaje ekdiras adiaŭ, +sed li respondis: "Estas tiel bela mateno, mi iros pluete kun vi, kaj +almenaŭ montros al vi kie la _Am-Strateto_ eliras el tiu ĉi vojo, +kaj tiam ni diros adiaŭ." Ili do marŝadis malrapide sur la vojo, +paroladante dume. Ju pli ili parolas, des pli ili ametas unu la alian +kaj ree nekonscie ili atingas la krucvojojn kaj sin turnas en la +strateton. + +"Ho, kia bela strateto," kriis ŝi. + +"Jes, estas vere bela," li respondis, sed nek li nek ŝi scias ke ili +estas jam en _Am-Strateto_, kaj tiel ili marŝadas kune. Dume ili +promenadas, li rakontas al ŝi ĉion pri li mem, kaj ŝi rakontas al +li ĉion pri ŝi; sed neniam vorton pri la ora koreto. Subite, li +diris: + +"Mi plenkonfidos al vi (ĉar mi vin tre ametas, kaj mi bone scias ke +vi estas konfidinda) tion kion mi neniam antaŭe konfidis al iu." +Tiel dirante, li elprenis el sia brustpoŝo, skatoleton, kaj ĝin +malfermante, montras al ŝi la duonon de malgranda ora koro. "Tiu +ĉi," li diris, "estas la sola aĵo kiun mi posedas, sed mi vidas ke +vi estas ankoraŭ pli malriĉa, kaj devas iri longe antaŭ vi trafos +vian deziratan landon. Ĉu vi akceptos ĝin? Estas difekta, mi scias, +kaj ne multe valoras. Mi ne scias kie estas la alia duono, sed tia +kia ĝi estas, mi volonte donas ĝin al vi, ĉar mi vin amas." + +Kiam ŝi ekvidis la koron, kaj aŭdis liajn vortojn, preskaŭ ŝi +svenis pro ĝojo, sed ankoraŭ ŝi timas. Supozu ke lia koro ne +egalas la ŝian--supozu ke ĝi ne estas ora, sed nur kupra; ŝi +pensis. Sed nune ŝi ekvidas la arbojn de la grandega arbaro en la +blua malproksimaĵo, kaj ŝi treege ektimas, kaj inklinas reiri al la +urbo. + +"Ĉu vi ne akceptos mian oferon? Kredu ke ĝi estas vere oro; mi +scias ke ĝi ne estas grava, kara donaco, sed estas mia ĉio." + +Tiam ŝi parolis--kun rideto sur ŝiaj lipoj, sed larmetoj en ŝiaj +okuloj. "Ĉu vi ja donos al mi vian duonkoron, vian ĉion? Sed, +rigardu, amiko mia, mi ankaŭ havas duonkoron. Mia patrino diris ke +ie estas viro kiu havas la alian duonon, ni vidu, eble niaj duonoj +kunliĝos kaj iĝos unu tuta koro." Kun tremantaj manoj, ili pruvis la +rompitajn duonojn. Jes, ili iĝis unu; kaj ili do interŝanĝis ilin; +li portis la ŝian, kaj ŝi portis lian, ĉar ili trovis ke kiam ili +remetus ilin en iliaj propraj ingoj, ili ne povis. + +Nu, post tio, ili pensis ke ili devas zorgi trovi la _Strateton de +la Amantoj_ antaŭ falos la nokto, sed--! Jen rigardu! Longtempe ili +estas marŝadinta sur ĝi kaj ne sciis. + +"Nun mi ne povas forlasi vin," li diris, "mi ankaŭ iros kun vi, +kaj kune ni trovos tiun belan landon, la _Paradizon de la Koroj_. +Kune ni iros tra la arbaro, sed ĉar estas malluma arbaro, ni do +haltos hodiaŭ ĉe la domo de _Hymeno_, la forĝisto, kaj li forĝos +ĉenon kiu kunliĝos niajn duonkorojn, tiel ke neniam ni povos iri +malproksime unu de la alia. Ni restos nokte ĉe _Mielluna Dometo_, +kaj morgaŭe ni kune iros tra la _Arbaro de Ellern-unu-la-alian_." + +Tiun ĉi ili faris. + +Ho, sed estis grandega, malluma, malfacilirebla arbaro. Estis multaj +malbonsprituloj tie, kiuj provis ŝteli iliajn korojn. Multaj estis +la malfacilaĵojn kiujn ili trovis; malhelpaĵojn kiujn ili deviĝis +surrampi. Multefoje ili ekfaletas. Multefoje ili preskaŭ rompigis +siajn korojn, sed la ĉeno de Hymeno estas forta, kaj ilin kuntenas. +Unufoje, ĉio mallumiĝis kaj malgajiĝis; venis teruran ventegon, +sed subite, kiam ĉio aperis senespera, infaneto venis al ili el la +mallumo, kaj ludis ĉirkaŭ ili; alligante florajn ĉenojn al la +hymena ĉeno. Tiam ree la suno ekbrilas tra la densaj arboj, kaj +baldaŭ ili vidas ke ili preskaŭ estas ĉe la fino de la arbarvojo. +Ili iĝas gajaj kaj ludas kun la infaneto; ili pendigis la duonkorojn +ĉirkaŭ ĝia kolo, kie tuj ili kuniĝis kaj estas unu koro. Ili nune +estas trapasintaj tra la arbaro, kaj estas trafintaj la alian flankon +kaj en unu momento, subite ili vidas la gloran sunon kaj la belegan +kamparon de la _Eterna Korparadizo_. + + + + +FRAGMENTAJ MEMOROJ. + +Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon). + +_La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn._ + + +"La Amerika senceremonieco." Tiu estas preskaŭ la lasta frazo de +la antaŭa (Maja) Fragmento; sed ankoraŭ pripensante la aferon mi +komencas dubi ĉu, eĉ en tiu granda senceremonieco, oni ne trovos +ankaŭ ceremoniecon. Pri tio la leganto juĝu: mi rakontos al li kiel +eble plej akurate tion kio okazis. + +Mi legis libron en unu el la salonoj kiam alvenis vizitantoj; +almenaŭ mi unue pensis ke ni vidos nur kelkajn vizitantojn. Baldaŭ +mi trovis ke estas vere vizitantarego, ĉar kiam ĉiu seĝo havis +sidantinon, kaj tie ĉi kaj tie staris grupetoj da homoj, ni estis +vidintaj, por tiel diri, nur la unuajn gutojn de la hompluvado. +La pluvo rapide fariĝis pluvego, kaj la pluvego daŭradis ĝis +superakvego. + +Ĉu mi daŭrigos la komparaĵon, kaj priskribos kiamaniere, ekkaptita +de tiu homa turnakvo, mi estis forĵetata en angulon de la ĉambro, +kaj tie restis tiel kiel se mi estus marportita lignaĵo en fendaĵo +de ŝtonego; kaj kiamaniere fine tiu homakvego superakvegis sur la +balkonon kaj en la ĝardenojn? + +Ne; mi diris ke mi rakontos la aferon "kiel eble plej akurate," +kaj tia priskribo donus ideon pri tumulto, kvankam en tiu amindega +kaj bonkora kunveno tumulto certe ne estis. Tamen la gastaro tute +plenigis la ambaŭ salonojn kaj troviĝis ĉie en la du ĝardenoj. + +Se seĝoj mankas, tiel ke oni povas sidigi nur malgrandan porcion +da la gastaro, pro kio tio valoras? Oni ricevas gastojn per koroj, +ne per seĝoj, kaj la pastraj koroj (tiel kiel ankaŭ la pastra +gastemeco) estas senlimaj. + +Bedaŭrinde la du salonoj ne posedis la saman karakterizon, kaj, +tiamaniere plenigitaj, oni povas bone imagi ke ili baldaŭ fariĝos +ne nur varmaj sed varmegaj. Mi vidis ĉirkaŭ mi aregon de brilantaj +okuloj; mi vidis pafarkajn ridetantajn lipojn; mi aŭdis gajajn kaj +dolĉajn voĉojn ondetantajn tiel kiel arĝentaj sonoriloj, kaj--ĉe +la unua okazo mi ekfuĝis en la ĝardenon al la egale feliĉa sed +multe malpli varma ekstera gastaro. + +Tie mi trovis kelkajn kiuj grave diskutis pri diversaj aferoj, sed la +pli juna kaj pli saĝa porcio de la gastoj amuzis sin per la ludoj +de _Croquet_ kaj _Snake_ (kiun lastan ludon mi jam priskribis en +la kvara (Aprila) Fragmento). Tro ofte ni pliaĝuloj vivas inter +la nuboj de venonta pluva tago, kiu eble por ni tute ne venos. La +infanoj, multe pli saĝaj, ĉiam ekkaptas _la nun_. Ili obeas al la +vortoj de proverbo kiun kredeble ili neniam aŭdis:-- + +La Tempon perditan, pasintan, Revenigi vi tute ne povas; La Tempo +estonta ne estas; Ekkaptu _Vi_,--kion vi trovas. + +Kunvenojn tiajn kiajn mi priskribas la Amerikoj nomas _Surprise +Parties_ (kunvenojn de surprizo); kaj oni aranĝas ilin laŭ la +sekvanta maniero:-- + +Kiam oni decidas fari al iu la honoron de unu _Surprise Party_, oni +interkonsentas ke, ĉe fiksita horo de fiksita tago lin vizitos ĉiuj +la interkonsentantoj. + +Nature la familio vizitota tute nescias pri la afero (alie la kunveno +ne estus unu de surprizo), sed kredeble tiu familio estas la sola en +la vilaĝo kiu ne konas la ĉiujn aranĝojn. + +Mi kredas ke ofte oni kunportas manĝaĵojn kaj lasas la vizititojn +pli bone provizitajn ol ili estis antaŭ la kunveno; tiamaniere el +la kutimo farante delikatan metodon por helpi kaj samtempe honori la +malriĉulojn. Sed pri tio mi ne povas diri de mia persona sciado. +Certe ĉe tiu ĉi okazo, oni tion _ne_ faris, sed, malgraŭ la ligna +dometo, la pastro ne estis malriĉulo. + +Tre ofte vizitis la pastrejon sinjorino kiu estis antaŭ ne longe +edzigita, kaj kies idolo estis ŝia _Baby_ (infaneto). La etulo +portis oran broĉon, oran ĉenon kun pendaĵo, kaj sur la fingro ĝi +havis oran ringon. + +Memorante la antikvan infanejan ritmon mi rigardis la piedojn por +vidi se ĝi havis ankaŭ "sonorilojn sur la piedfingroj," sed +kredeble tiu ĉi ideo ne ankoraŭ eniris la patrinan kapon, kaj mi ne +kuraĝis ĝin inspiri. La kompatinduleto jam portis sufiĉon kaj mi +neniel deziris pligrandigi tiun _pezon_ de amo. + +Vere Amerikaj infanoj estas treege frumaturaj. Ni ĉiuj konas la +rakonteton pri infanistino kiu eniris la salonon kie sidis Amerikino +kun sia kvar aŭ kvin jara infanineto. + +"Ĉu vi sonorigis, sinjorino?" demandis la infanistino. + +"Ne," ekkriis la knabineto. "Mi sonorigis. Forprenu la panjon, mi +petas. Ŝi estas treege maldolĉa kaj malagrabla." + +Sed malgraŭ lia frumatureco, mi ŝatas la Amerikan infanon. Li ne +estas sen ĉarmo, kaj li estas almenaŭ sincera kaj tre patriota. Mi +ne memoras kie mi legis la sekvantan sed ĝi tre montras tiun ĉi +karakterizon. + +Instruisto demandis de sia klaso:--"Kiu estis la unua homo?" Kaj +malgranda knabeto tuj respondis "George Washington." Nature la +instruisto estis mirigita. + +"Ĉu vi neniam aŭdis pri Adamo?" + +"Ho! jes," respondis la eta patrujamulo, neniel hontigita, "sed mi ne +pensis ke vi ankaŭ kalkulas fremdulojn." + +Oni povis kompreni la sentojn de la Amerika sinjorino, kiam +Italianino demandis al ŝi:--"Ĉu Ameriko estas tiel granda kiel la +urbo Firenze (Florence)?" + +Jen kion diris al mi juna Amerikano:--"Kial vi ne parolas al mi, +sinjoro? Mi vin bone konas. Ĉu vi ne memoras? Mi estis hieraŭ sur +balancilo en la ĝardeno, kaj kiam vi preterpasis, preskaŭ mi frapis +vian kapon." + +Iom stranga pretendo al konateco, sed ankoraŭ pli stranga estis tiu +de malgranda samlandano. + +Mi vidis la malgrandan knabeton sidanta sur malgranda tricikleto +kaj min rigardanta per grandaj bluaj okuloj. Tiel atente li min +rigardegis ke la tricikleto tute renversiĝis kaj falis sur la +korpeton de la malgranda rajdinto. Mi rektigis la ambaŭ, rajdinton +kaj rajditon; kaj ankoraŭ sidigis lin sur la selon. Tiam, per +reproĉinda voĉo, li diris: "Ĉu vi ne konas min, sinjoro?" + +Vane mi penis revenigi en memoron la malgrandan ĉagrenitan vizaĝon. + +"Ne," mi fine respondis. "Mi ne memoras vin. Ĉu mi vin antaŭe +vidis?" + +"Ho, jes; antaŭ unu jaro kiam mi estis tre, _tre_ malgranda. Ho! +for, for de tie ĉi. Ĉe G----. Ĉu vi ne memoras? Mi konis vin +_tuj_." + +"Ne, knabeto. Antaŭ unu jaro vere mi estis ĉe G---- sed mi vin ne +memoras." + +"Sed, sed,--vi parolis al mi. Vi puŝis Biciklon supre sur la kolino; +mi estis sur la vojo, kaj vi parolis al mi." + +"Ne, mi ne memoras. Kion al vi mi diris?" + +"Vi diris, vi diris: 'For de mia vojo, knabeto, aŭ mi vin surkuros.' +Sed vi ne parolis maldolĉe kaj vi ridetis. Ho! mi konis _vin_ tuj, +kaj mi pensis ke vi ankaŭ konus _min_." Kaj la larmegoj formiĝis en +la grandaj bluaj okuloj. + +Sed tro longe mi postsekvis la memorojn pri infanoj. En la proksima +fragmento mi revenos al mia priskribo. + + + + +MIKSAĴO. + + +Inter multenombraj leteroj, gazetoj kaj diversaj avizoj kiujn sendis +afablaj amikoj dum nia alilanda forestado, ni trovis la sekvantajn +novajn librojn:-- + +_La Norda Stelo_, belforma skribmaŝinata gazeto, organo de la +Aberdeen Esperantist Club. Ni deziras sendi korajn gratulojn pro ĝia +eldonmaniero kaj enhavo. + +_Esperanto_, scienca kaj literatura monata revuo, redaktata de +Marich Agostin (8 pp.), en la lingvoj Hungara & Esperanta. Eldonejo +Papnovelde u. 6. Budapest IV., Hungary. + +Programo de Esperanta koncerto, kiu okazis en Vladivostock la 2an +Marton, 1905. + +_Union Internationale_, Aprilo, 1905, enhavanta longan kaj valoran +artikolon pro-Esperantan de Joseph Jamin, Direktoro de la Belga +Sonorilo. + +_Do you know Esperanto?_ utilega broŝuro de la London Esperanto +Club, enhavanta gramatiketon, kritikojn de eminentuloj pri Esperanto, +kaj la leterojn por enskribigi sur la Adresaro. + +_La langue internationale, peut-elle être le latin?_ (eltirita el +_L'Esperantiste_) de Marquis Louis de Beaufront. En la lingvoj Franca +kaj Esperanta (77 paĝoj), 60 c. + +_L'Esperanto, langue internationale auxiliaire_, par Edgar Sacré. +Artikolo kun ilustraĵoj kaj du geografiaj kartoj verkitaj laŭ la +Tutmonda Jarlibro de 1904. Eldonata, 23a, Avenue Longchamps, Uccle, +Bruxelles, Belgium. + +_Esperanta Svensk Ordbok_ (Esperanta-Sveda vortaro), de P. Ahlberg, +granda 145 paĝa bonege presita verko, kosto f.2.50, de 50, +Döbelnsgatan, Stockholm, Sweden. + +_La tekniko de la termala kuracado ĉe Aix-les-bains_, de D-ro Jean +Dardel, eldonata ĉe la Esperanta medicina biblioteko, 25, Rue de +l'École de Medicine, Paris. 23 pp. + +_La langue internationale auxiliaire_, congrés de Grenoble, 1904. +Séances générales, eldonata ĉe la grupo Esperantista Pariza, 28, Rue +Serpente, Paris. 28 pp., kosto 50 c. + +_La kolorigisto aer-veturanto_, tradukita de la Grupo de Monaco. Ĉe +Hachette, 24 pp. + +Ankaŭ en Parizo ni vidis la novan Rusan monatan gazeton, +_Esperanto_, kaj korege ĝojas pro ĝia beleco. Ĝi ja ŝajnas esti +inter la manoj de tre fortaj kaj energiaj kundukantoj. + +Estas atentinde ke nuntempe preskaŭ ĉiuj Esperantaj gazetoj +pliboniĝis rilate ekstera vidaĵo. Antaŭe oni ricevis ilin legis +ilin, kaj kaŝis ilin, por ke amikoj ne vidu tiajn malbonajn revuojn. +Kontraŭe, ni nun fiere kuŝigas la Esperantajn ĵurnalojn sur niajn +skrib-tablojn kaj aliloke, por ke ili, pro siaj belaj eksteraĵoj, +altiru la atenton de la ekrigardanto. Tiu ĉi estas vera signo de +progreso. + +Inter la diversaj avizoj, kiujn enhavis la restaĵo de la +korespondado, estas nur eble citi malmultajn. + +Nia agema Dovera Grupo perdis la servojn de ĝia antaŭa tre energia +Sekretario, S-ro Geddes, sed ni devas gratuli la grupon trovinte +novan Sekretarion en S-ro Chitty, kies fervoreco estas sufiĉe +bone-konata. Sir William Crundall, la eminenta Urbestro de la +havena-urbo, konsentis fariĝi la grupan Prezidanton--honoron pro kiu +ni kore dankas lin. + +La Dovera Komerca Ĉambro donacis £2 2s. al la Bulonja Kongreso. + +Du filinoj de nia nelacigebla Maître Michaux edziniĝos ĉe la +suprenomita Kongreso. Ambaŭ la edzoj estos Oficiroj de la Franca +armeo, kaj ankaŭ Esperantistoj. La atestantoj estos D-ro Zamenhof +mem, kaj tri aliaj Esperantistoj el Canada, Peru kaj Hispanujo. Oni +diras ke la sub-urbestro eĉ Esperantiĝas, por povi fari Esperantan +paroladon ĉe la ceremonio! Bonege! + +Pri la Kongreso mem estas plezure ekvidi ke ĝi promesas esti eĉ +pli signifa ol ni atendis. Jam kelkaj aŭtoritatuloj certigas ke pli +ol tri mil Esperantistoj ĉeestos. Certe ni ĉiuj plezure atendas la +5-an de Aŭgusto por renkonti tiujn amikojn, kies nomoj jam estas +ĉiu-tagaj vortoj ĉe ni, kaj kies agoj kuraĝigas nin je la ĉiama +propaganda laborado. + +S-ro René Deshays, la fama verkisto de la bela kanto La Vojo, +verkis, por la Kunveno, novan himnon al D-ro Zamenhof. + +La Grupo de Liège, Belgujo, deziras ke ni petu tiujn Esperantistojn, +kiuj vizitos la Lieĝan ekzpozicion, ke ili ankaŭ venu al la Grupaj +kunvenoj, kiuj okazas ĉiuj lundoj kaj vendredoj (je la oka horo +vespere), en la kafejo "Au petit Trianon," Bvd. de la Sauvenière, +apud la Reĝa Teatro. + +S-ro Boirac, Rektoro de la Diĵona Universitato, deziras altiri la +atenton de la tutmonda Esperantistaro al la libertempa kurso ĉe tiu +Universitato kiu daŭros de 1 Julio ĝis 31 Oktobro. S-ro Lambert +jam tre sukcese faris Esperantajn kursojn kaj intencas samon fari +tiun ĉi jaron. Li plezure sendos pluajn informojn, se oni petos ilin +de la Universitato de Dijon. + +S-ro Michaux sendis al ni la sekvantan sciigon pri la Universala +Kongreso:-- + +_Grava Alvoko._--La unua Kongreso estonte, laŭ la parolo de D-ro +Zamenhof, la paĝo la plej serioza de la Esperanta historio, estas +necese ke ĉiu Esperantisto respondu jese al nia alvoko. Tiu ĉi +elmontro devas fari grandan impreson tra la tuta mondo, ĝi devos +gajni la indeferentulojn kaj plie venki la malamikojn. Estas pro tiu +celo ke D-ro Zamenhof prezidos la unuan kongreson kaj volas ke +ĉiu ĉeestanto subskribu kun li la netuŝeblajn kaj fundamentajn +regulojn de la lingvo.--Do, ĉiu vera Esperantisto devas veni al +la Kongreso, malgraŭ ĉiuj malfacilaĵoj. Li tiel tre helpos la +definitivan triumfon de nia kara afero. + +_Kunvenoj._--La Kongreso komencos la 5an de Aŭgusto kaj daŭros +unu semajnon. La Komitato speciale insistas por ke ĉiuj kongresanoj +ĉeestu almenaŭ je la 6a, 7a, kaj 8a de Aŭgusto. Tiuj ĉi tri +tagoj estas rezervataj por la plej gravaj kunvenoj.--La 10an, +okazos ĝenerala mara promenado, dum kiu oni vizitos Esperantistajn +havenojn, Anglajn kaj Francajn.--La sekvantajn tagojn, variaj +distraĵoj.--Ĉiuj kiuj povos, aŭ kanti, aŭ deklami, bonvolu +tion sciigi al ni. Ni plie organizos vesperkunvenon kun naciaj +vestaĵoj.--Ni tre insistas por ke ĉiu kongresano kiu akceptas tion, +skribu tuj al ni. + +_Ekspozicio._--Granda Ekspozicio estos organizata. Ĉiuj grupoj +Esperantistaj estas petataj sendi kiel eble plej multajn dokumentojn +al S-ro Deligny, sekretario de la grupo de Saint-Omer (France). + +_Aliĝoj._--Ĉiu Esperantisto kiu sendos almenaŭ 5 frankojn ricevos +(krom la karton kiu permesos ĉeesti ĉe ĉiuj kunvenoj aŭ festoj de +la Kongreso kaj ricevi rabaton da 50 po 100 sur la fervojoj) detalajn +programojn kaj ilustritan gvidlibron de Boulogne, kaj de la Kongreso. + +Senutile estas diri ke la kartaj prezoj ne sufiĉos por egaligi la +elspezojn. Ni do danke akceptos la monoferojn kiujn oni bonvolos al +ni sendi. + +Por ĉiuj sciigoj, sin turni al: "S-ro Michaux, +advokato--Boulogne-sur-Mer (France)." + +P.S.--_Ni petas ke niaj kunverkantoj bonvolos sendi kelkajn +artikolojn kiel eble plej baldaŭ. Dum nia vojaĝo la enhavo de la +tirkesto ne bone kreskis!_ + + + + +DONI AŬ NE DONI! + +E.W. + + +Ĉirkaŭ la jaro 1847 multe da laboristoj ne plu dungiĝis en la +regaj fabrikejoj ĉe Deptford. Tiame oni ne kutimiĝis aŭdi pri du +milionoj da malsataj estaĵoj en sia lando, kaj terura estis la ideo +ke 2,000 homoj mizeriĝis senkulpe. Estis ankaŭ terure vidi arojn +da viroj lacaj kaj hontemaj, kiuj marŝis malrapide kaj silente, +rigardante surtere. + +Ili ne povis trovi laboron, kaj ne volis almozuliĝi; apenaŭ mano +ŝanceliĝe etendiĝis por ricevi modeste prezentitan donacon. + +La unuan fojon ke mi renkontis aron da tiuj ĉi malfeliĉuloj mi ne +havis monon sur mi, sed preskaŭ senvole mi donis mian mufon kaj +rapide ekdemetis miajn felajn kolumon kaj manumojn, dirante: "Mi +petas, prenu tion ĉi kaj ĝin vendu." + +Unu viro repuŝis mian manon, kaj dua diris: "Ke Dio benu vian korpon +kaj animon, vi bonkora idiotulino! Ĉu vi ne povas vidi ke tio ne +donos al ni unu duonon da plenbuŝo da pano, kaj vi estus malvarma la +tutan vintron?" + +Estis vere, ĉar ili estis inter 400 kaj 500 viroj. + +De tiu tempo mi ĉiam portis mian monujon kiam mi promenis, ĝis fine +mi ne havis plu moneron, krom ŝilingo, kiun mi gardis por aĉeti +poŝtmarkojn. + +En tre malgranda strateto mi renkontis subite unu el la malriĉeguloj +nun ja almozulo. Li ŝajnis tiel sovaĝa, tiel malespera, ke mi +preskaŭ timis lin preterpasi, sed, kiam mi diris: "Mi bedaŭras, mi +ne havas monon," li nur ĝemis kaj mi lin lasis. Post kelkaj paŝoj +mi memoris la ŝilingon, kaj mi sciis ke mi trompis lin. Kompreneble +mi kuris kaj, lin atinginte, diris "Nesciante, mi mensogis al vi, mi +forgesis tiun ĉi ŝilingon. Prenu ĝin." + +Li unue min rigardegis, tiam li ekkriis "Ho vi bona kara estaĵino, +diru al mi vian nomon kaj adreson. Mi repagos ĝin al vi." + +"Ne," mi diris. "Donu ŝilingon kiam vi havos monon, al iu via kunulo +kiu ĝin bezonas." + +"Fraŭlino, neniam mi _ne_ faris tion, diru al mi tamen vian nomon, +por ke mi ĵuru je ĝi!" + +Mi petis lin neniam blasfemi, sed mi diris al li mian nomon kaj, kun +manpremo, ni disigis. + +Unu el miaj amikoj, pastro kiu pli frue estis advokato, alvenis al mi +kaj sin turnis por akompani min. Mi kredas ke, vidante la manpremon, +li pensis ke mi monon donacis, ĉar li ekkomencis longan predikon +pri la malbonmoreco de nediskreta almozdono. Li min sciigis ke oni +multege oferdonis pro la 2,000 senlaboruloj, ke komitato el viroj +saĝaj kaj sindonemaj informiĝis pri ĉies karaktero, tial ke nur +merituloj ricevu helpon. + +Mi lin demandis ĉu li konsilis al la malmerituloj ŝteli, sin +mortigi, aŭ morti pro malsato, sed li ne bonvolis respondi al +rimarko tiel nerespektoplena. + +Li anstataŭe sciigis min ke mi devos aĉeti biletojn por doni al la +almozuloj, tiel certigante, ke mia mono elspeziĝos en pano, kaj ne +en biero kaj alkoholo. + +Enfine li min preskaŭ konvinkis ke mi grave pekis, kaj dum du tagoj +mi pentis pro mia memindulgo. Mi ne aĉetis biletojn, ĉar ĝis la +venonta monato mi ne havus monon. + +La kvaran tagon mi vekiĝis feliĉa, ĉar mi pensis: "Ne estas certe +ke mi helpis al friponoj kaj ankaŭ la plej malvirtulojn iafoje +plibonigis bonaĵo." + +Post iom da tempo oni aŭdis malbonajn raportojn pri la mirinde +organizita help-komitato. Centoj da homoj devis ĉiutage stari +multajn horojn sur la stratoj por atendi sian vicon por enskribi +siajn nomojn kaj adresojn. Neniu el ili ricevis nutraĵon, sed, la +morgaŭan tagon ili devis denove atendi (ofte dum sep horoj) sur la +stratoj por ricevi panbiletojn kiujn ili devis porti al bakistoj por +havi panon por du tagoj. De tagmezo ĝis la tria aŭ kvara horo de +mateno la stratoj, en kiuj loĝis tiuj bakistoj amasiĝis de viroj +kaj kelkaj virinoj kies edzoj ne plu povis marŝi. La plej fortaj +baraktis al la butikoj kaj frue ricevis panon, la plej malfortaj +nenion ricevis, kaj ofte tiujn ĉi svenis kaj estis forportataj +hejmen de la policanoj. Policanoj ankaŭ devis aresti pli ol 200 da +ebriuloj kiuj, ricevinte panon, ĝin forportis al la drinkejo por +ĝin ŝanĝi kontraŭ alkoholo. + +Kiam mi eltrovis ke tiuj ĉi famoj ne estis neigeblaj, mi pensis: +"Pli bone estis agi memstare ol konfidi en komitato el viroj tiel +saĝaj kaj sindonemaj!" + +Eble mi eraris, sed estas malnova proverbo: _Kion vi atendas de +porko, se ne blekon_, kio signifas: _Kion vi atendas de tre maljuna +virino se ne sentimentalan malsaĝecon._ + + + + +MEMOROJ PRI IRLANDO. + +Originale verkita de Florence A. Meigh. + + +Kvankam oni ofte aŭdas malafablajn rimarkojn pri Irlando kaj la +tieaj malriĉaj loĝantoj, ĝi estas sendube tre interesa lando kie +pasigi la somerajn libertempojn. Aparte de la belegaj pejzaĝoj kaj +interesaj antikvaj konstruaĵoj, oni allogiĝas per la kuriozaj +kutimoj, spirito kaj boneco de la vilaĝanoj. Eble multe da la eraraj +ideoj pri ili deveniĝis de la pentraĵoj kiujn oni kelkafoje vidas, +kiuj image ilustras "Irlandan Vivon." Tiuj ĉi ofte estas tiel +ridindaj, kiel ili estas malkorektaj; kaj se oni demandus de malklera +Angla laboristo "Kiel vivadas la Irlandano?" Eble li dirus "Li estas +viro kiu manĝas nur terpomojn kaj loĝas ĉe malgranda malpura +dometo, kune kun siaj porkoj, kortbirdoj kaj azeno." Certe mi ofte +estas vidinta la kortbirdojn en la kuirejo, sed nur unufoje mi estas +vidinta la porkon dormanta paceme sur la pordŝtupo kun la nudpiedaj +geknaboj ludantaj apude. La malaltaj dometoj kun blankigitaj muroj +kaj dikaj pajlaj tegmentoj estas tre pentrindaj; sed malfeliĉe la +luantoj ne ĉiam sin ĝenas pri la eksteraj riparoj ĉar mi rimarkis +kelkafoje, ke kiam la kamentubo rompiĝis, oni ĝin anstataŭis per +ligna barelo sen aŭ supro aŭ malsupro. + +La kredemo pri la agoj de la protektanta sanktulo "Patrick" estas +tre kurioza. Estas bonekonata fakto ke estas nek serpentetoj nek +bufoj en Irlando; kaj kiam mi foje demandis _Kial_? Viro diris al +mi ke "La benita Sanktulo Patrick ilin forpelis maren antaŭ multe +de centjaroj" kaj li montris al mi pentraĵon kiu atestis almenaŭ +al sia kontentigo la verecon de sia raporto. Sed estas kurioza +fakto ke, kvankam mi estas preninta tie kelkajn bufojn, ili ĉiam +mortas post mallonga tempo; tiel oni devas konjekti ke la malbeno +de la sanktulo ankoraŭ restas sur la bufa raso! Kompreneble ĉe la +kamparaj kvartaloj oni malofte renkontas aŭtomobilojn kaj sekve la +azeno (kiu estas la precipa ŝargbesto de la malriĉuloj) prenas +tiun ĉi okazon certigi sian obstinegan naturon. Mi neniam forgesos +rajdinte trans marĉego kune kun amiko sur memmova bicikleto. Ni +estis sur longa rekta vojo, kie azeno estis vaginta. Aŭdante la +bruon de la bicikleto li staris por ĉirkaŭrigardi, sed laŭta +blovego de la korno funkciis magie kaj li forkuris antaŭ ni blekante +timeme. Je ĉia posta blovego la ĉaso pli rapidiĝis, ĝis ni +preskaŭ flugis. Estis neeble preterpasi lin ĉar li kuris de flanko +ĝis flanko de la vojo; kvankam post unu mejlo la vojo bonŝance +forkiĝis kaj nia amiko rapide diris adiaŭ. + +La malgrandaj kamparaj kvartaloj ne ĉiuj posedas preĝejojn kaj +la adorantoj devas ofte veturi kelkajn mejlojn dimanĉe. Mi estas +vidinta ok aŭ naŭ azenojn (kun ŝargoveturiloj) alligitaj al muro +apud la preĝejo, atendante dum la okupintoj sin konfesas. Sed la +veturilaj sidejoj estis tre ridindaj. Oni vere diras ke "_Neceseco +estas la patrino de elpenso_" kaj ĉar la ŝargoveturiloj ne ĉiuj +posedis sidejojn oni estis uzinta ordinarajn kiurejajn seĝojn; sed +historio ne rakontas kio okazus se la veturisto erare veturis en la +defluilon. + +Estas malmulte da almozuloj en Irlando sed ilia metodo demandi +almozojn estas tre amuziga. Okazis foje ke mi sidiĝis ripozi +voj-flanke, kiam almozulino alproksimiĝis. Ŝi demandis monon per +hipokrita, malforta voĉo kaj diris ke se mi donus al ŝi: "La +anĝeloj rekompence faros mian liton ĉiele." Sed kiam mi rifuzis, +ĉar ŝi estis sufiĉe forta por labori, ŝi formarŝis kaj rapide +esprimis la deziron ke: "La diablo venos kaj enmetos aron de urtikoj +en la liton." Ordinare la donaco de sespencoj elvokas sufiĉajn +benadojn por plenigi malgrandan libron. + +Oni rakontas ŝercan rakonton pri la longeco de la Irlando mejlo kiu +estas 1,440 futoj pli longe ol la Angla mejlo. Foje viro kiu vojaĝis +ĉe County Antrim (kie oni nune kalkulas Angle) demandis de policano +"Kiom da mejloj malproksime estas B--?" La policano respondis "Nu! +estas nur 12 mejloj se vi marŝas sur la maldekstra flanko de la +vojo, sed, se vi marŝas sur la dekstra flanko estas 15-1/2 mejloj." +Li poste klarigis ke oni ne estis forpreninta la malnovajn Irlandajn +mejlstangojn kiam oni enmetis la Anglajn sur la kontraŭa flanko de +la vojo. Ankaŭ mi ofte estas rimarkinta ke kiam vilaĝano diras ke +estas "nur unu mejlo kaj peco al X--," la peco estas multe pli longa +ol la mejlo!! + +Sed tio ĉi estas nur bagatelo kaj oni multe lernas per sperto. + + + + +FREMDULO EN FREMDALANDO. + +De C. W. T. Reeve. + +(Muziko jam verkita presiĝos kiam sufiĉe da mendoj riceviĝis de +S-ro Reeve). + + + Vojaĝinte tra la mondo, Mi alvenis al Londono; + Aŭdis fremdan babilaĵon, Mi ne sciis eĉ la sencon. + Sed sufiĉe, pantomime, Mi divenis facilege. + Tie fraŭlo renkontante, Fianĉinon kaj vidante + Ke la bopatrin' estonta, Estas eble ne venonta, + Li ĝojiĝas, ŝin salutas. Ĝoj'-esprimojn li elŝutas: + + _Aj se Gud De! Haŭ du ju du? Baj Ĵov ju du luk fajn!_ + _Pre tek e sit, maj ledi fer, Jur lajk e roz divajn._ + _Naŭ tek e kek bisajd jur plet. Ajl por aŭt jur ti._ + _Ju ĉarm mi, dir, Ho du ste hir. Haŭ kud ju se Gud Baj?_ + + Alveninte al Hindujo: Ŝajnis al mi Varmegujo! + Sed agrabla estas ŝanĝo, En la land' kaj dum vojaĝo. + Ve, mi estis malkontenta, Ke la besto hommanĝanta + Ne troviĝas sur la strato: Nur en kaĝo je la ĉirko. + Iris mi Kortegon Raĵan, Kaj la festsaluton lernis, + Kiun aminduma Hindo, Diras al kort' danculino: + + _Ram ram o meri pijari, Tu bare naĉti haj;_ + _Aŭr tere hi ĥub gane se, Muĝe kuŝ ata haj._ + _Asman se aji ho? Bolo! Aŭr devi pajdi ho_ + _Ja dunja ki ho? Ganne do, To mera aram ho._ + +_Traduko_: + + Saluto ho mia karulino, Vi bone dancadas + Via bonega al mi kantado, Plezuron tre donas + Ĉu vi estas de ĉielo? diru! Diino naskiĝis + Aŭ al mond' apertenas? Sciigu! Tiam mi gojiĝos. + +(_Ĥoro de_ S-ro Parsons). + + Post alveno en Francujo, Mi rapidis al Parizo, + Granda bruo tie regis, Kaj pro tio mi tre miris + Parizanoj gajaj estas, Sinjorinoj min tre ĉarmas. + Veturiloj grandanombre, Forkuradas tre rapide, + Tuj mi vokas kondukiston, Mi veturas la bulvardon + Kondukisto al mi krias, Ĉar kvin frankojn nur mi donas: + + _Alor vun done pad purbuar. Ah, vre! vu net pa riŝ;_ + _L' koŝen travaj pa pur la gluar, Il nem pa lez hom ŝiŝ._ + _La proŝen fua, si vu vule, j've vu prete ma burs_ + _E kom sa alor vu pure Akitel prid la kurs!_ + +(S-ro Legoffre, _du Havre_). + + Pri belega Italujo Poste mia kor' sopiris, + Fama land' de muzikistoj, De poetoj, de pentristoj + Kaj Napoli min altiris, Kies anoj tre feliĉaj + Estas se makaronion Ili povas ĉiam manĝi. + Tie brunan boatiston Mi renkontis, kaj subite + Li ekkantis la kanteton, Karan al Napola koro + + _Amata Celestina, vjen! al mare a peskar;_ + _La luna alta e in ĉjel; perke in tera star?_ + _La barka mia vita e; la rete e amor,_ + _Affida ti a me, e vjen, e da il tuo kor._ + +(Clarence Bicknell, _Bordighera_). + + Tiam havis mi plezuron Formigradi Hispanujon, + Kie polvo, bruo, suno, Hejto, ŝvito ŝajnas puno; + Kaj malbonaj registaroj Estas oftaj kiel gitaroj. + Sed mi tie gaj' vivadis, Trinkis, dancis kaj kantadis + Kun ĝojegaj gejunuloj. Kaj ni ŝajnis frenezuloj + Kiam bovojn salutante, Ni foriris ekkantante: + + _Vívan tóros i toréros, Sol i alegría!_ + _Ole por las morenítas D' esta kompaníja!_ + _Abanikos i mantíljas, Flóres en la peĉo,--_ + _Mi pobre korasón está Róto i deséĉo!_ + +(Norman Maclean, _Aguilas_). + + + + +LA ORA HORO (ELFED). + +Tradukita el la Kimra Esperanten de Pastro T. Eli Evans. + + + Ar ganol dyddiau trymaidd Daw ambell awr, mor euraidd! + Nid hafddydd goreu'r ddaear All fagu awr mor hawddgar. + Daw'n wyn o dragwyddolfyd, Gan hedfan drwy ein hadfyd. + Bu'r gwlith sydd ar ei haden, Un waith ar winwydd Eden. + Dros Fryn y Cariad hedodd, Ar fraich y Groes disgyhodd + Cyffyrddodd gwaed a'i gwenfron A daeth yn nes at ddynion. + Ar ganol dyddiau trymaidd Mae'n d'od--yr awr nefolaidd. + + + Meze de malĝoja tago Jen venas la ora horo! + La plej bela somer-tago Ne povas doni tian horon! + Ĝi venas blank' el l' eterno Kaj flugas tra mizero nia + La roso sur ĝia flugilo Ja venis el Paradizo + Super la montet' da Amo Kaj ripozis sur la Kruco. + Ĝian bruston sango tuŝis, Ĉe la homaro ĝi venis. + Meze de malĝoja tago Venas--la ĉiela horo. + + +Dio ofte punas sekretajn pekojn per publika honto. + +Ĉio en Dio estas mirinda, kaj Dio estas mirinda en ĉio. + +La Sanktulo preferas havi Dion sen ĉielo, ol Ĉielon sen Dio. + +Kelkaj trompas siajn korojn, kaj, ĉe aliaj, la koroj trompas ilin mem. + +Meriti honoron sen ricevi ĝin estas pli bone ol ricevi honoron sen +meriti ĝin. + +La vero ne estas en tiu, kiu ne estas en la vero. + +Li, kiu ne prenos ekzemplon de aliaj, estos farata ekzemplon por aliaj. + +Peko estas en ĉiu sankta homo, sed ĉiu sankta homo ne estas en peko. + + + + +KRESPO[1] PUNTA. + +(Recepto eltirita el "Annales Politiques et Litteraires"). + +Tradukita A. Vuillaume (Stenay). + + +_Materialo._ + + Tri ovoj. + Sama pezo da sukero. + Sama pezo da tritika faruno. + Sama pezo da freŝa butero. + Da lakto sufiĉa kvanto. + +_Metodo._ + +Miksu la sukeron kune kun la faruno, rompu la ovojn, agitu la tuton +aldonante la varmetigitan buteron. Varmetigu lakton, kaj ĝin verŝu +iom post iom, evitante sekajn amasetojn. Parfumu per vanilo aŭ rumo. +Hejtu paton, ŝmiru ĝin zorge kaj tenu ĝin iom klina, prenu unu +kuleron da pasto, lasu ĝin flui en la paton donante al la kulero +alternan movon, por ke la pasto sterniĝu unuforme kaj maldike. Tuj +kiam la krespo estas orkolorigita, elprenu ĝin per tranĉilo, volvu +ĝin ĉirkaŭ la tranĉila ŝtala plato kaj metu sur pladon. + +Tiuj krespoj, nomataj ankaŭ volvitaj krespoj, estas tre bonaj kiam +ili estas varmaj, sed ne malpli bonaj kiam ili estas malvarmaj. Oni +povas ilin konservi almenaŭ dum ok tagoj, se oni zorgas enmeti ilin +en ladan keston. + +PIEDNOTO: + +[1] Krespo (_France_, _crêpe_; _Angle_, _Pancake_) speco de +kukaĵo, kiun oni manĝas ordinare dum la Grasa Mardo, t.e., la tago +kiu finigas la karnavalon. + + + + +SAĜA HUNDO! + + +Viro, kiu zorgis grandan hundon por amiko kiu vojaĝis eksterlande, +malplaĉiĝis ĉar la besto ĉiam sidis en la plej bona seĝego. + +Unu tagon ideo frapis lin. Li eniris la ĉambron kaj trovis la hundon +en lia kutima loko, tial li marŝis fenestron kaj kriis "Katoj! +Katoj!" + +La hundo supersaltis kaj kuris al la fenestro, dum la viro sidis +seĝegon. + +Post kelkaj tagoj la hundo eniris la ĉambron kaj trovis ke lia +mastro sidis seĝegon. + +Irinte al la fenestro li bojis laŭte. + +La viro leviĝis por vidi tion kio okazas kaj la hundo saltis en la +seĝegon. + +F. E. Bearne (8225). + + + + +LA SINAPSEMERO. + +El "La Lumo de Azio" de Sir Edwin Arnold. + +Versigita de A. Motteau. + + + ... Kaj kiam ili trafis riverbordon, + Klinante sin, per manlevad' salutis + Virino juna, dolĉokula; plore + Ŝi diris al la Majstro:--Ĉefsinjoro, + En figarbejo loĝas mi, kaj nutris + Fileton mian; lude, tra florejo + Kuranta li eltrovis serpenteton; + Ĉi-tiu ĉirkaŭ lia manradiko + Sin volvis, dum la knabo ride tuŝis + La buŝon kaj forklangon de l' rampaĵo. + Sed baldaŭ li paliĝis kaj subite + Ne movis. Mi la kaŭzon nek komprenis, + Nek kial liaj lipoj lasis mamon. + + --"Li veneniĝis!" al mi diris iu; + Alia eĉ aldonis: "Tuj li mortos." + + La karan idon mi ne volas perdi; + Mi petis do el ili kuracilon + Por lumredoni al okuloj liaj; + Ĉar estas tre malgranda la kismarko, + Kaj serpenteto povus nek malami, + Nek suferigi mian etan filon! + + Sed, iu diris: "Estas jen sanktulo; + Sur la monteton nun li ĵus alvenis. + Demandu al la flavrobvesta viro + Ĉu kuracil' ekzistas por malsano + De via filo." Tial mi tremanta + Tuj venis al vi, diefrunta Majstro, + Kaj plore malteginta la vizaĝon + De l' kara infaneto, mi vin petis + Sciigi al mi ĉu ekzistas herboj + Por resanigi lin. Vi, Ĉefsinjoro, + Ne min forpuŝis; dolĉe vi rigardis + Kaj ame palpis la idetajn vangojn; + Sed lin vi revualis kaj tuj diris: + "Jes, fratineto, estas io taŭga + Por resanigi vin kaj vian idon, + Se baldaŭ ĝin vi povos al mi doni. + Mi petas, trovu da sinapo nigra + Nur eron, sed ne ĝin akceptu + El domo kie patro aŭ patrino, + Infano aŭ servisto iam mortis. + Bonege estos se tielan grenon + Vi povos trovi." + Tiel vi parolis, + Ho, Ĉefsinjoro! + Diris nun la Majstro + Kompate: "Jes, precize miajn vortojn + Vi ĵus ripetis, ho, Kisagotami! + Sed, ĉu vi trovis la sinapsemeron?" + + Mi iris, Majstro, kun l' infan' malvarma, + Al brusto lin premante, mi petegis + En ĉiun homloĝejon, tra la ĵunglo, + Kaj tra la urbo:--"Al mi ĉu bonvole + Vi donos eron da sinapo nigra?" + Kaj kiu tion havis al mi donis, + (Ĉar helpas malriĉulojn malriĉuloj). + Sed kiam mi demandis ĉu en domo + De tiaj geamikoj iu mortis, + Aŭ patro aŭ patrin', infan', servisto? + Tuj ili diris:--"Ho, fratino kara! + Demando via tute stranga ŝajnas: + Mortintoj tre superas la vivantoj!" + + Dolore do mi tuj redonis eron, + Por aliloken iri. Sed mi aŭdis: + "Jen estas grajno, sed ni perdis sklavon; + Jen estas ero, sed la mastro mortis; + Jen estas semo, sed semisto mortis + Dum l' intertemp' de pluvoj al rikolto." + + Nenian domon trovis mi grenhavan + En kiu, Majstro, jam neniu mortis. + + La senridetan idon malvarmegan + Sub river-vinberlaŭbo mi kuŝigis, + Por veni ree al vi piedkisi, + Kaj peti por _sinapa sem' sen morto_: + Sed mi tre timas ke l' infano mia + Hieraŭ mortis, kiel iu diris. + + Fratino mia, diris nun la Majstro, + Vi trovis, dum vi serĉis neeblaĵon, + Balzamon laŭan, kaj gravegan scion. + Mortinta jam sur via brust' hieraŭ + Ripozis via ido. Karulino, + Vi scias nun ke la homar' tutmonda + Kortuŝe vian perdon vere ploras: + Dolor' de ĉiuj malgrandigu via! + Ho ve! volonte mi la sangon mian + Elverŝus por haltigi viajn larmojn, + Se povus tio de l' malbeno homa + La kaŭzon trovi. Kial amo sankta + Fariĝas agonio? Kial milionojn + Da homoj, tra la floroj, oni trenas + Al oferado sanga, kiel brutojn? + + La knabon enterigu--dum mi serĉas. + + + + +LA FRATOJ DE BIRCHINGTON'. + +(Legendo de la Insulo de Thanet, Anglolando). + +Originale verkita de Sydney H. Emptage. + + +De la enŝipigejo de nia urbo, Margate, rigardante al la Okcidento, +oni povas vidi, malproksime de proksimume naŭ mejloj, du altajn +turojn de tute similaj vidiĝoj, kiuj elstaras kontraŭ la horizonto +sur la ekstrema rando de la krutaĵo. Tiuj turoj--kiujn oni nomas +"Reculvers'"--estas la restaĵo de antikva monaĥa preĝejo, +konstruita antaŭ multe da centjaroj, kaj jam utiligita dum la regado +de nia Henriko IIa. (jarojn 1135-1154). + +Nu, oni diras, ke la turoj ne estis parto de la originala preĝejo. +Oni rakontos al vi du diversajn legendojn, laŭ la gusto de la +rakontanto--unue, ke ili estis aldonitaj de abatino, kiel dankpago +ĉar ŝi saviĝis el terurega ŝippereo--due, ke konstruis ilin la +"Fratoj de Birchington'," ankaŭ kiel dankpago. Jen sube la dua +legendo, laŭ niaj lokaj saĝuloj. + +Kiam regadis nia Henriko IIa., en Reculvers vilaĝo staris sentura +monaĥejo, en kiu loĝadis kiel ĉefabato certa Rikardo de +Birchington', saĝa, bona, religia homo, kiu preĝis, fastis kaj +pentofaris senĉese; li estis mondfama pro sia sankteco. Vere feliĉa +homo--laŭ sia idealo--oni pensus, kvankam li ne dormadis sur lito +de rozoj; sed neniu povas ĝui perfektan feliĉecon, kaj li havis +sian dornan kronon. Ĝi estis efektive lia frato Roberto, ankaŭ "de +Birchington'." Tiu ĉi kavaliro tute similis al Rikardo--ekstere, +tio estas, kaj nur ekstere, ĉar li ne estis sanktulo--kaj el tiu +simileco kreskis ĉiuj specoj da malplaĉaĵoj. Roberto mokis sian +fraton; drinkis, blasfemis, eĉ mortigis kaj ĉiam serĉadis okazon +por ĉagreni lin. Malbonaj viroj, kiuj malamis la ĉefabaton, +aŭdinte pri certaj pekoj de Roberto, ofte diris kun palpebrumo--"Ho +jes! ni bone scias, sed ... ĉu li ne estis Rikĉjo?" Tiaj kalumnioj +treege vundis la bonulon, sed li pacience suferis kaj nenion diris. + +Nu, la Princo de la Mallumo ekzamenis sian nigran libregon, en kiu +li konservas registron de la pekemaj homoj, kaj ekvidante sub la +flamskribita nomo de "R---- de Birchington'" grandegan nombron da +pekoj, li alvokis diableton kaj ordonis al li:-- + +"Supreniru teren kaj alportu tien ĉi la viron, kies nomo aperas sur +tiu ĉi surskribeto. Mi trovas, ke lia ŝuldo tro pligrandiĝas, kaj +li devos elpagi ĝin tiun tagon mem. Foriru!" + +La morgaŭan tagon, la monaĥoj serĉadis ilian ĉefon, kiu estis +malaperinta. + +Kie li estis? Nek en kelo, nek en preĝejo; li tute neniiĝis. +Maltrankvile ili atendis lian revenon ĝis la tagmezo, kiam +palvizaĝa vilaĝano rapide enkuris por sciigi ke li ĵus trovis la +ĉefabaton en la kamparo mortinta. + +Sekvis kriado, plorego, malĝojo; preĝas la monaĥaro, terurplena: +sonadas la mortsonoriloj, kaj la vilaĝo, kies anoj tre amis la +mortinton, alprenis funebran vidiĝon, silente bedaŭrante ĝian +perdon. + +Subite, en la mortĉambron, aperis la Sanktulo Thomas à Beckett. +Kvazaŭ per magio la bruego ĉesis, la sonorilado silentiĝis. + +La Sanktulo benis la kunvenon, ĉirkaŭrigardis kaj diris: + +"Kion vi havas, miaj filoj? Pro kio vi ploregas?" + +Ili unuvoĉe respondis "La ĉefabato." + +Sankt' Thomas' alproksimiĝis la mortulon, ekridetis, poste sulkigis, +kaj fine rimarkis: + +"Ha! mi tiel pensis. La Diablo havas lin." + +Je tiuj vortoj, teruro revenis al la aŭdintoj, kiuj tuj rekomencis +murmuri preĝojn, sed la Sanktulo trankviligis ilin, elstreĉante la +brakon kaj dirante:-- + +"Ne timu, miaj filoj. Satano estas vere multepova, sed li ne povas +venki min, kiu estas ankoraŭ pli multepova. Mi devigos lin revivigi +mian fraton, Rikardon." + +Li forte frapigis kontraŭ la ŝtonoj sian episkopan bastonon. La +tero ekskuis kaj malfermis. Sur kolono da fajro elsaltis Satano, +grincante la dentojn kaj tremante pro kolero; sub brako li portis la +nigran libregon. La monaĥoj ankaŭ ektremis--ne pro kolero--ĉar la +Diablo ŝajnis minaci ilin; sed Sankt' Thomas' eĉ ne paliĝis. + +"Bone, perfidulo!" li kriegis, "ĉu vi jam alvenas? Kion vi faras, +serpento? Vi kredis ke vi povos ŝteli la puran animon de estonta +Sanktulo, ne vere? Nu, vi multe eraris. Reportu ĝin sen ŝanceliĝo, +kaj remetu ĝin en la korpon de tiu mortulo. Ne rifuzu! ĉar mi +avertas vin ... nu, la Infero sendube havas ĝiajn turmentojn, sed je +tia okazo mi elpensos por vi iajn ĝis nun nesonĝeblajn." + +Satano altigis la ŝultrojn, kaj malbenis sian malbonŝancon, sed li +tamen respondis kun respekto. + +"Pardonu min, Sankta Moŝto, mi petegas, ĉar tio ne estis mia kulpo. +Vi baldaŭe vidos ke mi havis rajton. Rigardu en mian libregon +jen aperas la nomo--"R---- de Birchington', kavaliro, loĝanto en +Reculvers." Nu, _li_ estis Rikardo--aŭ R---- de Birchington', _li_ +loĝadis ĉe Reculvers; ke li estis pastro anstataŭ kavaliro ne +estas mia eraro, sed de mia sekretario, kiu malbone enskribis lian +profesion. Pura animo?" kaj li ridegis. "Ekzamenu, mi petas, la +kolekton da pekoj." + +Sankt' Thomas' sulkigis kiel fulmotondro. Per sia bastono, li batadis +la Diablon, samtempe kriante:-- + +"Tio ĉi eble farigos vin pli zorgema. Vi eraris, idioto. Ĉu vi ne +sciis ke Rikardo havis fraton, Roberton? Ŝtelu lin, se vi volos; li +estas malbonulo kiel vi--sed, vi tuj reportos la animon de tiu sankta +homo. Nun, rapidu! ... rapidu!!" + +Pro manko da spirado, li ĉesis, kaj Apoljono, kiu vane penis eviti +la fortajn batojn, murmuris kvazaŭ li ploris pro kolero kaj honto:-- + +"Bone, Via Sankteco ... sed mi jam nuligis la ŝuldon kaj...." + +"Rapidu!" interrompis S. Thomas'. "Aŭ mi batos vin denove." + +Apenaŭ li finigis la paroladon, kiam la mortulo ternis, oscedis +kaj malfermis la okulojn. La monaĥoj ĝoje alproksimiĝis al li, +gratulis pro lia mirinda reveno al la tera vivado, kaj poste fervore +dankegis Sankt' Thomas'on. Dum ili ĉiuj interparoladis tiamaniere, +eniris la ĉambron Roberto, kiu alvenis por demandi pri sia frato. Li +ekdiris:-- + +"Ho! graseguloj! Ĉu vi ion aŭdis pri...." kaj tuj neniiĝis. La +Infera Reĝo, sidiĝanta en angulo, elpuŝis raŭkan, mokeman ridon, +tordante sin de ĝojo, ĉar li tre ŝatis la konsternemajn vizaĝojn, +kiuj ĉiuparte ĉirkaŭturnis, kvazaŭ por eltrovi la kaŭzon de tia +dua malapero. + +Sed lia plezuro daŭris nur mallongan tempon. Sankt' Thomas' hokis +lin per la kolo, kaj piedfrapis lin per fortaj batoj. + +"Kiel? Ankoraŭ?" li demandis. "Ĉu vi jam forgesis tion, kion mi +promesis al vi? Kien vi alsendis Roberton? Al la Infero, sendube. Nu, +revenigu lin, kaj baldaŭe, aŭ...." + +"Ne, Sankta Moŝto," plendis la Mallumreĝo. "Rigardu en mian +libregon pro kiom da pekoj li ŝuldas min...." + +"Li ŝuldas al vi tute nenion ajn," respondis S. Thomas'. "Ĉar vi +mem certigis ke la ŝuldo estas jam nuligita. Ne penu trompi min, +perfidulo! Memorigu mian averton, kaj montru al ni Roberton." + +Post tiu parolado, okazis tondra bruego, kun flama ekbrilo, kaj oni +ne vidis plu la Diablon. Apenaŭ li foriris, kiam la tero denove +malfermis, kaj la korpo de malfeliĉa Roberto, elĵetinta el la truo +ĝis la plafono, falis pezeme sur la ŝtonplatojn. + +De tiu tago, la karaktero de Roberto ŝanĝis. Li forlasis sian +pekeman vivadon, konfesis sin kaj longe pentofaris, kiam post +senpekigo li eniris la monaĥejon, en kiu, la legendo ĵuras, neniam +antaŭe nek poste, loĝadis monaĥo tiel pia kaj tiel bonfarema. +Siajn posedaĵojn li ĉiujn vendis, disdonante la plimulton da mono +al la malriĉuloj de tiu kvartalo. La restaĵon li aldonis al simila +sumo provizita de Rikardo, kaj iom pli malfrue la monaĥa preĝejo +posedis du altajn kvadratajn turojn, kiujn la vilaĝanoj nomis "La +Dunaskitojn." + +Je tiuj ĉi tagoj nur restas fragmentoj de la muroj de la +preĝejo mem, sed dum kaj tra la pasintaj centjaroj fortike +elstaradis la frataj turoj, kaj--al ĉiuj kiuj kredas, aŭ konas +la legendon--sendube memorigas tiun mortigitan Sanktulon "Thomas à +Beckett," kiu savis el la teruroj de la Infero, la animojn de la +"Fratoj de Birchington'." + + + + +LA PATRUJO DE LA ROZESENCO. + +Ilarion Raytcheff (Burgas). + + +En la naturo ekzistas unu forta odoro al la homo kontentiga, ĝojiga. +Mi priparolas la roz-esencon, kies patrujo estas la Bulgaraj +roz-valoj. + +La parfumistoj scias ke du-trionoj da la rozesenco en la tuta mondo +eliras el Bulgarujo, ĝi estas pura, natura kaj forta. + +Dum la jaro 1903 Bulgarujo sendis kilogramojn da rozesencon kiel +sekvas: Al Anglujo 1,054, Aŭstrujo 64, Belgujo 4, Germanujo 1,027, +Italujo 36, Rusujo 272, Unuigitaj Ŝtatoj 1,467, Turkujo 393, +Francujo 1,870, kaj alien 22. + +Do 6,210 kilogramoj entute estis forsenditaj. + +Tiu ĉi cirkonstanco min devigas rekomendi tiun ĉi komercaĵon de +nia patrujo. + +Eksterlandaj fabrikistoj aĉetas ĝin por fari diversajn parfumojn. + +Rozesencon oni enmetas en ujojn da diversaj mezuroj, kaj vendas ĝin +proksimume je unu franko po gramo. Se oni volas aĉeti iom da la +esenco, oni skribu tien ĉi pri la dezirata kvanto, sendante poŝtan +mandaton aŭ poŝt markojn laŭ la dirita kosto. Oni plezure plenumos +mendojn de dek gramoj ĝis cent kilogramoj. + +_Avizo de la Redaktoro._--Mi ricevis de S-ro Raytcheff, kiu estas +la Limpagej-estro ĉe Burgas, specimenon de tiu ĉi roz-esenco, kaj +tute senŝancele mi konsilas ke parfumamantoj mendu kelkajn gramojn +da la bonodora komercaĵo kaj tiel ne nur profitu pro Esperanto, +ricevante la veran parfumon, sed ankaŭ tiel montru al niaj Bulgaraj +amikoj ke Esperanto plifaciligas komercajn interrilatojn. + +H.B.M. + + + + +MIA LIBERTEMPO. + +La Redaktoro. + + +En kupeon, se plaĉos! + +Kaj, post la multenombraj trompet-blovoj, fajfoj kaj ekkrioj kiuj +akompanas la forveturon de Franca vagonaro, mi ektraveturis tiun +parton da Esperantujo kiu kuŝas inter Parizo kaj Marseille. + +Jam frumatene mi renkontis niajn bonajn amikojn S-rojn Ducros +(patro kaj filo) kaj Legoffre en Havro, kaj poste, en tiu malgranda +oficejo kiu baldaŭ plilarĝiĝos, mi havis la plezuron paroladi por +la unua fojo kun Hungaroj. Efektive la Akcia Societo, kies estroj +estas D-ro Fruictier kaj S-ro Lengyel Pal estas ja internacia +oficejo. S-ro Lengyel kaj lia helpanto nur parolas Esperante kaj +Hungare, S-ro Mann estas Anglo, kaj D-ro Fruictier kompreneble +estas Franco. Oni do aŭdas nur Esperanton, dum oni aranĝas la +tipliterojn por niaj progresemaj samtempaĵoj, la _Lingvo Internacia_ +kaj la _Internacia Scienca Revuo_. + +Nu, revenante al la skuiga vagonaro, ni estas kvazaŭ en Anglujo, +ĉar ĉiuj kupeanoj estas Angloj. + +Pri la mirinda vojaĝo sur la Mediteranea maro ne estas mia nuna +intenco verki. Estas tute neeble vorte pritrakti tiun temon. Mi +nur skribu ke, post trankvilega vojaĝo, simila al la naĝado de +cigno sur spegula lageto, ni trovas nin ĉe Palma, ĉefurbo de la +Hispana insulo Majorca. Mi kredas, ke tie ne ankoraŭ troviĝas +Esperantistoj. Pro tio mi devis akompani la aliajn ŝipanojn kaj +atendi ĝis la morgaŭ antaŭ ekĝui la specialan privilegion de la +Esperantisto. + +Sed vere, kiam miaj estimataj amikoj Sinjorino kaj Kapitano +Cape-Montrosier kaj ankaŭ S-ro Bresson renkontis min en Alĝero, +kaj kondukis min ĉiam kaj ĉie, la kunvojaĝantoj ja volus ĝui la +saman afablan kondukadon! + +Efektive, se mi ne estus havinta tiajn gegvidantojn, mi estus timinta +eniri la misteran antikvan urbon, kie troviĝas la ĉarmego de la +loko. Sed, post interesega promenado kun Sinjorino Cape, kaj post +neforgesinda matenmanĝo ĉe Araba restoracio, mi sentis min tute +sentima en la novaj ĉirkaŭaĵoj. + +Tiu transiro de Eŭropo en Afrikon ja postulas tutan volumon da +priskribo. + +Mi povus doni la menuon de tiu impresiga festo, mi eĉ povus desegni +la grandan lignan kuleron, kiu estis nia sola ilo por manĝo, sed +esprimi la senton esti en tia miksaĵo da nigruloj kaj diversaj +vestoj, mi tute ne povas. + +Kaj kia kontrasto! Matene manĝante ĉe Araba domo, kaj vespere +dinante kun la Esperantistoj ĉe bela salono aŭskultante aron da +kleraj muzikistoj. + +En tiu tago, pli ol iam antaŭe, mi komprenis kiom mi gajnis, +lerninte Esperanton. Miaj kunvojaĝintoj nepre ne povas havi tiajn +plezurajn memorojn de la bela "Diamanto de la maro," kiel oni poete +nomas la blankan kaj verdan Alĝeron. + +Estis malĝoja momento kiam mi devis forlasi mian unuan Afrikan +urbon! + +La sekvantan tagon ni naĝis laŭlonge la interesan marbordon, kaj +posttagmeze granda plimulto da la ŝipanoj tre interese aŭskultis +pro-Esperantan paroladan en la salono. Vespere oni vidis multajn +Unufoliegojn sur la ferdeko. + +Estis signifa fakto ke almenaŭ du jam aĉetis lernolibrojn, kaj la +plej granda nombro jam konis iom pri la lingvo. + +Mia Alĝera sperto tute kuraĝigis min kiam mi alvenis en tiun +ĉarmegan urbon, Tunis. Kvankam mi ne renkontis la tie loĝantajn +Esperantistojn, mi neniel ŝanceliĝis eniri la antikvan urbon, +restoraciojn kaj mond-famajn bazarojn tute tiel, kiel mi estis de +longaj jaroj Tunisano. + +Sed, por miaj nunaj legantoj, ne estos konvene, ke mi detale +priskribu tiun urbon, sed estos pli bone ke mi tuj rapidu al bela +Maltujo, la fruktodona insulo kies estinta historio estas tiel sanga +kaj interesplena. + +Eĉ antaŭ la ŝipo haltis en la haveno mi rekonis niajn energiajn +kunbatalantojn, D-ron Busuttil & S-rojn Agius kaj Dominic +Chiantar. + +Tiuj ĉi tri sindonemaj amikoj afable veturigis min tra la belaj +ĉirkaŭaĵoj, kaj kondukis min en la luksegan ĉambregon de la +antikvaj Kavaliroj de S. Johano, kaj en diversajn preĝejojn. Ili +volu denove akceptu miajn dankojn! + +Kaj ĉiam kaj ĉie la sama lingvo, sen malfacileco komprenebla! + +Sed ne al Maltujo mi finigis mian Esperantan vagadon, ĉar, post +varmega vizito al la interesa Syracuse, mi trovis ĉe Palermo +la afablan Doktoron Nalli, Sekretario de la Sicilia Societo. Li +sindoneme dediĉis al mi tutan tagon, kaj pruvis al mi ke tiu kiu ne +vizitis Palermon mankis tute ĉarman urbegon. + +Tie ankaŭ mi havis bonegan matenmanĝon laŭ Palerma maniero, dum +miaj kunvojaĝantoj perdis pli ol du horojn ĉe granda hotelo Franca. + +Kiam en Romo, faru kiel faras Romo! + +Ja saĝa proverbo, kaj tiu kiu ne sekvas ĝian konsilon neniel povos +plene ĝui alilandan vojaĝon. Sed por ĝin plene efektivigi estas +kompreneble necese paroli aŭ la nacian aŭ la internacian lingvon, +kaj mi persone trovis tiun ĉi la pli facilan kaj plezurigan el la +du! + +Tiun vesperon la menuo de la dinero sur la ŝipo presiĝis Esperante. + +Kaj nun, rilate la Esperantistoj, mia vojaĝo finiĝis. De komenco +ĝis fino unu longa senmakula plezurplena transiro de unu paradizo +ĝis alia. + +Ajaccio kaj Villefranche ne estas ĝis nun notindaj Esperantaj +luliloj. + +Efektive, miaj legantoj ne devas malkontentiĝi kiam ili eklernas ke +mi ne plu vizitis Esperantistojn. Krom apud Ajaccio, kie mi hazarde +renkontis nian eminentan botaniston kaj kunverkanton, S-ro Clarence +Bicknell, kiu, portante la verdan stelon en la butontruo, serĉis +kreskaĵojn en kampeto, mi ne vidis konatan samideanon ĝis mia +reveno en Londonon. + +Tiel mi trafis mian deziron, kaj ĝuis la tutan ŝanĝon kiun +postulis la sano. Kaj, vere, kiam mi forlasis la belajn artoplenajn +urbojn de Italujo, kaj ĝiajn sonĝindajn lagojn, kaj diris "Ĝis +la revido" al la turist-plena Svisujo, mi ektimis ke mi ja estis +forgesinta Esperanton! + +Tia devas esti tuta ŝanĝo, ne vere? + +Sed mi nun ĝoje trovas ke la fingroj kuras sur la klavoj de la +skribmaŝino preskaŭ tiel facile kiel antaŭe, kaj ke la monta neĝo +ne sukcesis malfluidigi la fluon de Esperantaj pensoj. + +Je konkludo, mi konsilas ĉiujn kiuj povas fari tian vojaĝon: ne +ŝanceliĝu, sed iru morgaŭ, kaj _ankaŭ_, se eble, postmorgaŭ. Kaj +oni estas permesita bedaŭri ke oni ne ankaŭ iris hieraŭ--sed tiu +lasta estas eble iom nesaĝa! + + +_En voiture, s'il vous plaît!_ + +And, after the innumerable trumpet squeaks, whistles and cries which +accompany the departure of a French railway train, I commenced to +traverse that section of Esperantoland which lies between Paris and +Marseilles. + +Already, early, I had met our good friends Messrs. Ducros (father and +son) and Legoffre in Havre, and later on, in that little office about +to be enlarged, had had the pleasure of speaking for the first time +with Magyars. In fact, the Limited Company, of which Dr. Fruictier +and Mr. Paul Lengyel are the mainstays, is indeed an international +office. Mr. Lengyel and his assistant speak only Esperanto and +Magyar, Mr. Mann is an Englishman, and Dr. Fruictier is, of course, +a Frenchman. One therefore only hears the Esperanto tongue, while +the type is set for our progressive contemporaries, the _Lingvo +Internacia_ and _Internacia Scienca Revuo_. + +Well, returning to the joggley railway train, we are as it were once +again in England, for all the travellers are English. + +Of the wonderful voyage in the Mediterranean it is not my present +intention to write. It is quite impossible to treat of such a subject +verbally. Let me but say that, after a most tranquil journey, +resembling the passage of a swan over a mirror-like lake, we find +ourselves at Palma, the capital of the Spanish island of Majorca. I +believe no Esperantists are yet to be found there. On this account I +had to accompany my fellow travellers and wait till the morrow before +commencing to enjoy the special privilege of the Esperantist. + +But, indeed, when my esteemed friends Mme. and Captain +Cape-Montrosier and M. Bresson met me in Algiers and conducted me +everywhere and always, my fellow travellers would indeed have liked +to enjoy the same kind guidance! + +In fact, had I not had such cicerones I should have feared to enter +that mysterious native town, in which the charm of the locality is +to be found. But, after a most interesting walk with Mme. Cape, and +after an unforgettable lunch in an Arab restaurant, I felt quite +fearless in my new surroundings. + +This transit from Europe into Africa demands a volume for +description. + +I could give the menu of this impressive meal, I could even depict +the large wooden spoon, which was our only aid, but as for expressing +the feeling of being in such a medley of black folk and varied +garments, I am quite incapable. + +And what a contrast! In the morning eating in an Arab house, and in +the evening dining with Esperantists in a fine hall, listening to a +band of able musicians! + +That day, more than ever before, did I understand how much I had +gained through having learned Esperanto. My fellow voyagers can +certainly not have the same pleasing memories of the "Diamond of the +sea," as the white and verdante Algiers is poetically called. + +It was a sad moment when I had to depart from my first African city! + +Next day we glided along the interesting coastline, and in the +afternoon the majority of the passengers listened with interest to +a pro-Esperanto talk in the saloon. In the evening many Broadsheets +were to be seen on the deck. + +It is a significant fact that at least two had already got textbooks, +and most knew something of the language. + +My Algerian experience quite braced me up when I arrived in +that most charming city, Tunis. Although I did not meet the +Esperantists residing there, I did not hesitate to enter the Old +Town, restaurants, and world-famed bazaars just as if I had resided +in Tunis for long years. + +But, for my present readers, it is not well that I should describe +this city, but better that I should hasten to beautiful Malta, the +fruitful island whose past history has been so bloody and full of +interest. + +Even ere the ship had come to a standstill in the harbour I +recognised our energetic comrades, Dr. Busuttil and Messrs. Agius and +Dominic Chiantar. + +These three devoted friends kindly drove me over the beautiful +surroundings, and took me into the luxurious hall of the Knights of +St. John of olden time, and into various churches. Will they kindly +accept my renewed thanks! + +And ever the same language, intelligible without difficulty! + +But it was not in Malta that I terminated my Esperantic wanderings, +for, after a broiling visit to the interesting Syracuse, I found in +Palermo the genial Dr. Nalli, Secretary of the Sicilian Society. He +kindly devoted a whole day to me, and proved that he who has not +visited Palermo has missed a city of many charms. + +There also I enjoyed an excellent lunch _à la Palermo_, while my +fellow tourists lost more than two hours waiting in vain at a French +hotel. + +When in Rome, do as Rome does! + +Truly a wise proverb, and he who follows it not can in no way fully +enjoy a foreign tour. But to carry it out completely it is of course +necessary to speak either the national or the international language, +and I personally found the latter the more easy and pleasurable of +the two! + +That evening the menu on board was printed in Esperanto. + +And now, as far as concerns the Esperantists, my journey had come to +its termination. From beginning to end one long unmarred pleasant +transition from one paradise to another. + +Ajaccio and Villefranche are not, up to the present, notable +Esperanto cradles. + +In fact, my readers must not be disappointed when they learn that I +no longer visited Esperantists. Except near Ajaccio, where I casually +met our eminent botanist and contributor, Mr. Clarence Bicknell, who, +wearing the green star in his buttonhole, was searching in a little +field for plants, I did not see a known Esperantist until my return +to London. + +Thus I carried out my wish, and enjoyed the thorough change which +health demanded. And, in truth, when I left the fine art-full cities +of Italy, and her lakes to be dreamed of, and had said _Au Revoir_ +to the tourist-haunted Switzerland, I had begun to fear that I had +forgotten Esperanto! + +Such should a thorough change be, is it not so? + +But I now gladly find that the fingers run over the typewriter keys +almost as freely as of old, and that the mountain snow has not +succeeded in freezing the flow of Esperantic ideas. + +In conclusion, I advise all who can take such a journey: hesitate +not, but go to-morrow, and, if possible, on the day after to-morrow +also. And one may be allowed to regret that one did not go yesterday +as well--but this last is somewhat unwise, maybe! + + + + +"LA LEONOJ DE LA ARBARO DE GIR. (HINDUJO, N.W.)." + +Eltiraĵo de l' "Madras Mail" de l' 15.3.'05, de H.K.G. + + +La melfeliĉo, kiu ĵus okazis ĉe la Katiawar Arbaro, kiam Majoro +Carnegie mortiĝis de leono, malĝojamaniere atentigas al la stato de +leonoj Hindaj. + +Estas ĝenerale konjektita ke nuntempe ekzistas tre malmultaj leonoj +en Hindujo (la diferenco, inter la Afrika kaj Hinda leono, estas +bonekonata: la Hinda estas senkolharo). + +Tamen, tiu kredo de nelonge estas pruvita tute erara. Pro +nedisputeblaj postsignoj ilia nombro estas nune kalkulata ĉirkaŭ +100. + +Plie, tiuj ĉi leonoj fariĝis pli sentimaj ol antaŭe: iliaj +postsignoj troviĝas apud domoj apartigitaj, vilaĝoj, kaj eĉ urboj. +Ili elportis bestojn el limoj de la Kolegio Ĉefurba: la vilaĝanoj +ne volas vojaĝi krom grupe, kaj kun armiloj, kaj lanternoj, kaj eĉ +tiamaniere time. + +La kaŭzo de la plimultiĝo estas simpla: la Arbaro Gir'a dum multe +da jaroj estis gardita por ĉaso: granda spaco estas netrapasita de +homoj, kaj estas malmulte konata. + +Por savi la vivojn homajn kaj bestajn, kaj por eksigi perdon je la +malriĉaj vilaĝanoj, la tempo venis por detrui tiujn ĉi leonojn +ĝis ilia nombro estos multe malpliigata, kaj ĝis la danĝera +brutaro estos forpelata ree en siajn profundaĵojn arbarajn. + + + + + + + +End of Project Gutenberg's The Esperantist, Vol. 2, No. 6, by Various + +*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 2, NO. 6 *** + +***** This file should be named 44128-0.txt or 44128-0.zip ***** +This and all associated files of various formats will be found in: + http://www.gutenberg.org/4/4/1/2/44128/ + +Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the +Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net +(This book was produced from scanned images of public +domain material from the Google Print project.) + + +Updated editions will replace the previous one--the old editions +will be renamed. + +Creating the works from public domain print editions means that no +one owns a United States copyright in these works, so the Foundation +(and you!) can copy and distribute it in the United States without +permission and without paying copyright royalties. Special rules, +set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to +copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to +protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project +Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you +charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you +do not charge anything for copies of this eBook, complying with the +rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose +such as creation of derivative works, reports, performances and +research. They may be modified and printed and given away--you may do +practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is +subject to the trademark license, especially commercial +redistribution. + + + +*** START: FULL LICENSE *** + +THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE +PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK + +To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free +distribution of electronic works, by using or distributing this work +(or any other work associated in any way with the phrase "Project +Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project +Gutenberg-tm License available with this file or online at + www.gutenberg.org/license. + + +Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm +electronic works + +1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm +electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to +and accept all the terms of this license and intellectual property +(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all +the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy +all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession. +If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project +Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the +terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or +entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. + +1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be +used on or associated in any way with an electronic work by people who +agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few +things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works +even without complying with the full terms of this agreement. See +paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project +Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement +and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic +works. See paragraph 1.E below. + +1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation" +or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project +Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the +collection are in the public domain in the United States. If an +individual work is in the public domain in the United States and you are +located in the United States, we do not claim a right to prevent you from +copying, distributing, performing, displaying or creating derivative +works based on the work as long as all references to Project Gutenberg +are removed. Of course, we hope that you will support the Project +Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by +freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of +this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with +the work. You can easily comply with the terms of this agreement by +keeping this work in the same format with its attached full Project +Gutenberg-tm License when you share it without charge with others. + +1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern +what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in +a constant state of change. If you are outside the United States, check +the laws of your country in addition to the terms of this agreement +before downloading, copying, displaying, performing, distributing or +creating derivative works based on this work or any other Project +Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning +the copyright status of any work in any country outside the United +States. + +1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: + +1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate +access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently +whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the +phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project +Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed, +copied or distributed: + +This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with +almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or +re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included +with this eBook or online at www.gutenberg.org + +1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived +from the public domain (does not contain a notice indicating that it is +posted with permission of the copyright holder), the work can be copied +and distributed to anyone in the United States without paying any fees +or charges. If you are redistributing or providing access to a work +with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the +work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 +through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the +Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or +1.E.9. + +1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted +with the permission of the copyright holder, your use and distribution +must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional +terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked +to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the +permission of the copyright holder found at the beginning of this work. + +1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm +License terms from this work, or any files containing a part of this +work or any other work associated with Project Gutenberg-tm. + +1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this +electronic work, or any part of this electronic work, without +prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with +active links or immediate access to the full terms of the Project +Gutenberg-tm License. + +1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, +compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any +word processing or hypertext form. However, if you provide access to or +distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than +"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version +posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org), +you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a +copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon +request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other +form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm +License as specified in paragraph 1.E.1. + +1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, +performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works +unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. + +1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing +access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided +that + +- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from + the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method + you already use to calculate your applicable taxes. The fee is + owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he + has agreed to donate royalties under this paragraph to the + Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments + must be paid within 60 days following each date on which you + prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax + returns. Royalty payments should be clearly marked as such and + sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the + address specified in Section 4, "Information about donations to + the Project Gutenberg Literary Archive Foundation." + +- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies + you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he + does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm + License. You must require such a user to return or + destroy all copies of the works possessed in a physical medium + and discontinue all use of and all access to other copies of + Project Gutenberg-tm works. + +- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any + money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the + electronic work is discovered and reported to you within 90 days + of receipt of the work. + +- You comply with all other terms of this agreement for free + distribution of Project Gutenberg-tm works. + +1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm +electronic work or group of works on different terms than are set +forth in this agreement, you must obtain permission in writing from +both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael +Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the +Foundation as set forth in Section 3 below. + +1.F. + +1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable +effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread +public domain works in creating the Project Gutenberg-tm +collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic +works, and the medium on which they may be stored, may contain +"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or +corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual +property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a +computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by +your equipment. + +1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right +of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project +Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project +Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all +liability to you for damages, costs and expenses, including legal +fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT +LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE +PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE +TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE +LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR +INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH +DAMAGE. + +1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a +defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can +receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a +written explanation to the person you received the work from. If you +received the work on a physical medium, you must return the medium with +your written explanation. The person or entity that provided you with +the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a +refund. If you received the work electronically, the person or entity +providing it to you may choose to give you a second opportunity to +receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy +is also defective, you may demand a refund in writing without further +opportunities to fix the problem. + +1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth +in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER +WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO +WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. + +1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied +warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages. +If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the +law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be +interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by +the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any +provision of this agreement shall not void the remaining provisions. + +1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the +trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone +providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance +with this agreement, and any volunteers associated with the production, +promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works, +harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees, +that arise directly or indirectly from any of the following which you do +or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm +work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any +Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause. + + +Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm + +Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of +electronic works in formats readable by the widest variety of computers +including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists +because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from +people in all walks of life. + +Volunteers and financial support to provide volunteers with the +assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's +goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will +remain freely available for generations to come. In 2001, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure +and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations. +To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation +and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4 +and the Foundation information page at www.gutenberg.org + + +Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive +Foundation + +The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit +501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the +state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal +Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification +number is 64-6221541. Contributions to the Project Gutenberg +Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent +permitted by U.S. federal laws and your state's laws. + +The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S. +Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered +throughout numerous locations. Its business office is located at 809 +North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887. Email +contact links and up to date contact information can be found at the +Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact + +For additional contact information: + Dr. Gregory B. Newby + Chief Executive and Director + gbnewby@pglaf.org + +Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg +Literary Archive Foundation + +Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide +spread public support and donations to carry out its mission of +increasing the number of public domain and licensed works that can be +freely distributed in machine readable form accessible by the widest +array of equipment including outdated equipment. Many small donations +($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt +status with the IRS. + +The Foundation is committed to complying with the laws regulating +charities and charitable donations in all 50 states of the United +States. Compliance requirements are not uniform and it takes a +considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up +with these requirements. We do not solicit donations in locations +where we have not received written confirmation of compliance. To +SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any +particular state visit www.gutenberg.org/donate + +While we cannot and do not solicit contributions from states where we +have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition +against accepting unsolicited donations from donors in such states who +approach us with offers to donate. + +International donations are gratefully accepted, but we cannot make +any statements concerning tax treatment of donations received from +outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. + +Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation +methods and addresses. Donations are accepted in a number of other +ways including checks, online payments and credit card donations. +To donate, please visit: www.gutenberg.org/donate + + +Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic +works. + +Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm +concept of a library of electronic works that could be freely shared +with anyone. For forty years, he produced and distributed Project +Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support. + +Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed +editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. +unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily +keep eBooks in compliance with any particular paper edition. + +Most people start at our Web site which has the main PG search facility: + + www.gutenberg.org + +This Web site includes information about Project Gutenberg-tm, +including how to make donations to the Project Gutenberg Literary +Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to +subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks. diff --git a/old/44128-0.zip b/old/44128-0.zip Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..813db5c --- /dev/null +++ b/old/44128-0.zip diff --git a/old/44128-h.zip b/old/44128-h.zip Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..1cd4387 --- /dev/null +++ b/old/44128-h.zip diff --git a/old/44128-h/44128-h.htm b/old/44128-h/44128-h.htm new file mode 100644 index 0000000..571022a --- /dev/null +++ b/old/44128-h/44128-h.htm @@ -0,0 +1,2425 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" + "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en" lang="en"> +<head> +<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" /> +<title>The Esperantist, Vol. 2, No. 6</title> +<style type="text/css"> +<!-- +body {padding-right: 10%; padding-left: 10%;} +div.titlepage {text-align: center; line-height: 2.0; margin-top: 4em;} +h3 {text-align: center; font-size: 1.2em; margin-bottom: 2em;} +.pagenum {position: absolute; left: 92%; font-size: smaller; text-align: right; font-style: normal; color: silver; background-color: inherit;} +body > div {clear:both; padding-top: 4em;} +a {text-decoration:none;} +ul li {list-style-type: none; padding-left: 2em; text-indent:-2em;} +.center {text-align: center;} +.left {width:46%; float:left; clear:none;} +.right {width:46%; float:right; clear:none;} +em.u {font-style:normal; text-decoration: underline;} +.poem-header {text-align: left; margin-left: 2em; font-size: 110%;} +hr.short {width: 20%;} +.far_sig {text-align: right; margin: 0.5em 2em 0.5em auto;} +.near_sig {text-align: left; margin: 0.5em auto 0.5em 4em;} +.sc {font-variant: small-caps; font-style: normal;} +.border {border:solid; padding: 0.8em;} +.banner {overflow: auto; width: 100%} +td.numb {text-align: right; vertical-align: top; padding: 0.3em 1em;} + .verse {margin: 1em 0em 0em 5%; text-align: left; } + .stanza {margin-top: 1em; margin-bottom: 0em;} + .stanza br {display: none;} + span.i0 {display: block; margin-left: 0em;} + span.i2 {display: block; margin-left: 1em;} + span.i4 {display: block; margin-left: 2em;} + span.i6 {display: block; margin-left: 3em;} +.footnotes {border: dashed 1px; width: 20em; margin-top: 1em;} +.footnote {margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-size: 0.9em;} +.tnotes {background-color: #eeeeee; color: #000; padding-top: .5em; padding-bottom: .5em; +padding-left: 1em; padding-right: 1em; margin-left: 5%; margin-right: 5%;} +--> +</style> +</head> + +<body> + + +<pre> + +The Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 6, by Various + +This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with +almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or +re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included +with this eBook or online at www.gutenberg.org + + +Title: The Esperantist, Vol. 2, No. 6 + +Author: Various + +Editor: H. Bolingbroke Mudie + +Release Date: November 8, 2013 [EBook #44128] + +Language: Esperanto + +Character set encoding: UTF-8 + +*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 2, NO. 6 *** + + + + +Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the +Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net +(This book was produced from scanned images of public +domain material from the Google Print project.) + + + + + + +</pre> + +<div class="tnotes"> +<p class="center"><i>Transcriber’s Notes</i></p> + +<p>A few minor typographical errors have been corrected without notice. +However, many grammatical errors and odd spellings have been left as +in the original.</p></div> + +<div id="est2-6-1" class="border titlepage"> +<p style="font-size:80%;">SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.</p> + +<p style="float:left;width:25%;">20. (Vol. II., No. 6.)</p> + +<p style="float:right;width:25%;"><i>Junio, 1905.</i></p> +<h1>THE<br /> + ESPERANTIST</h1> + +<p>La Esperanta Gazeto por la<br /> +Propagando de la Internacia Lingvo.</p> + +<p>ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1½ roubles; 75 cents).</p> + +<p style="font-size:80%;">Wholesale Agents: 41. Outer Temple, London, W.C.</p> + +<p style="font-size:80%;">All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington +Gardens Square, London. W.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-2" class="left toc"> +<h4 style="text-align:center">CONTENTS.</h4> +<table> +<tr><th></th><th>Page</th></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-11" class="sc">A Modern Hermit</a> (Clarence Bicknell)</td><td class="numb">81</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-12" class="sc">The Golden Heart</a> (C. Oxenford)</td><td class="numb">82</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-13" class="sc">Reminiscences</a>, Part VI. (Edward +Metcalfe, M.A., Oxon)</td><td class="numb">84</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-14" class="sc">Oddments</a></td><td class="numb">86</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-15" class="sc">To Give or not to Give</a> (E. W.)</td><td class="numb">87</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-16" class="sc">Recollections of Ireland</a> (F. A. Meigh)</td><td class="numb">88</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-17" class="sc">A Foreigner Abroad</a> (C. W. T. Reeve)</td><td class="numb">89</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-18" class="sc">The Golden Hour</a> (Rev. T. Eli Evans)</td><td class="numb">90</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-19" class="sc">Pancakes</a> (A. Vuillaume)</td><td class="numb">90</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-21" class="sc">From the Light of Asia</a> (A. Motteau)</td><td class="numb">91</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-22" class="sc">The Brothers of Birchington</a> (S. H. Emptage)</td><td class="numb">92</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-23" class="sc">The Home of the Essence of Roses</a> (Ilarion Raytcheff)</td><td class="numb">93</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-24" class="sc">My Holiday</a> (The Editor)</td><td class="numb">94</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-6-25" class="sc">Indian Lions</a> (H. K. G.)</td><td class="numb">96</td></tr> +</table></div> + + +<div id="est2-6-3" class="notice right" lang="eo"> +<p style="font-size:170%;">Avizo Grava.</p> + +<p>La malnova firmo Buchanan, Scott & Co., fondita en la jaro 1870, +prezentas siajn komplimentojn al la Esperantistaro kaj anoncas ke, +post nelonge interesa kaj enspeziga propono aperos en tiu ĉi spaco. +Ĉiu Esperantisto, ĉu membro de ia konata grupo aŭ kies nomo +enskribiĝis en la Adresaro de D<sup>ro</sup> Zamenhof, kiu volas akcepti +tiun ĉi proponon povos samtempe ne nur ŝpari al si specialan +rabaton sed ankaŭ antaŭenpuŝi la disvastigon de Esperanto.</p> + +<p><b>Buchanan, Scott & Co.,</b></p> + +<p style="padding-left:10%;">Garthland Street,<br /> + Glagow, Scotland.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-4" class="reklamo" style="text-align:center;"> +<div class="left"> +<h4>The Remington</h4> + +<p>THE <em class="u">UNIVERSAL</em> TYPEWRITER.</p> + +<p>Just think of it!</p> + +<p>THE INTERNATIONAL MACHINE.</p> + +<p><i>Unbound by ties of nationality:<br /> + +The common bond of union of all civilised peoples.</i></p> + +<p>The Remington can be supplied fitted for Esperanto.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,<br /> +100, Gracechurch St., London, E.C.</p> +</div> + +<div class="right" lang="eo"> + +<h4>La Remington</h4> + +<p>LA <em class="u">UNIVERSALA</em> SKRIBMAŜINO.</p> + +<p>Pripensu je tio!</p> + +<p>LA INTERNACIA MAŜINO.</p> + +<p><i>Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:<br /> + +La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj.</i></p> + +<p>La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,<br /> +100, Gracechurch St., Londono, E.C.</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-6-5" class="reklamo left" lang="eo"> +<p><b>ĈIUJ, NI POVOS<br /> +PARADIZON IRI.</b></p> +<div class="verse"> +<div class="stanza"> +<span class="i0">Kiu bone trinkas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu bone dormas.</span><br /> +<span class="i0">Kiu bone dormas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu ne pensas malbone.</span><br /> +<span class="i0">Kiu ne pensas malbone,</span><br /> +<span class="i0">Tiu certe ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Nu, ĉar kiu ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Paradizon eniros.</span><br /> +<span class="i0">De nun, bone trinku.</span><br /> +<span class="i0">Kaj vi paradizon iros.</span></div> +</div> +<hr class="short" /> + +<p>Por tio ĉi, oni devas aĉeti <b>bonajn vinojn</b>, kaj sin turni al:—<br /> +<b>Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France.</b></p> +</div> + + +<div id="est2-6-6" class="reklamo right"> +<p style="font-size:170%;">The "Review of Reviews"</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;"><i>Is the Best Magazine for Busy People. +And it is read by ‘Esperanto’ Students.</i></p> + +<p>The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of +the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.</p> + +<p>The busiest and poorest in the community may here follow +with intelligent interest the great movements of Contemporary +History.</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;">Post Free for Twelve Months, 8/6,<br /> +10 fr. 75 c., or 8.50 marks.</p> + +<p>Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-7" class="notice left"> +<p style="font-size:140%;">FOR SALE.</p> + +<p style="padding-left:10%;"><span class="sc">160 Guinea ‘Broadwood’ Grand Piano</span> +for £63. In fine condition; Rosewood. +For all particulars write to <span class="sc">The Editor</span>.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-8" class="notice right" lang="eo"> +<p style="font-size:120%;">Correspondence Lessons in Esperanto.</p> + +<p>ARE GIVEN BY</p> + +<p style="padding-left:10%;">Mr. A. MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto, +157, Earlham Grove, Forest Gate, +London, E.</p> + +<p>7/6 the Quarter.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-9" class="notice" lang="eo"> +<h3>Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.</h3> + +<ul> +<li>Sro. <span class="sc">C. B. Burgess</span>, Penn Buildings, Erie, +Pa., U.S.A. Deziras koresp. kun Kristanaj Sciencistoj.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">A. Bouy</span> Libristo, 5, rue Saint Genes, +Clermont-Ferrand, France. Deziras interŝanĝi ilus. p-k. kun +alilandanoj. Ĉiam respondos.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">G. Breduillieard</span>, 40, Avenue de Laon, +Reims, France. Korespondados Esperante, interŝ. ilus. p.k. +and poŝtmarkojn, kun alilandanoj. Deziras ankaŭ ŝakludi per korespondado.</li> + +<li>Frl. <span class="sc">Mitchell</span>, Acuba House, 65, Marquess Road, Canonbury, London, N. Kun alilandanoj per ilus. p-k.</li> + +<li>Frl. <span class="sc">F. A. Meigh</span>, Ash Hall, Stoke-on-Trent, +Anglujo. Deziras interŝ. ilus. p-k. kun Esperantistoj en Sud +Ameriko & la Britaj Kolonioj.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">W. Miles</span>, Inĝeniero, 80, Station +Road, Petersfield, Anglujo. Deziras kor. kun Esperantistoj +per ilus. p-k. Tuj & ĉiam resp.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">Urtel Francisko</span>, Termezurista +Officialo, Elisabetpl, 4, Bruno, Moravia, Austria, interŝanĝos +nur belajn koloritajn p-k.</li></ul> + +<p>La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj).</p> +</div> + + + +<div id="est2-6-10" class="banner border center"> +<p class="pagenum">81</p> +<h2 style="font-size:210%;">THE ESPERANTIST</h2> + +<p>The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language.</p> + +<div style="float:left;font-size:80%;width:37%;"> +<p style="padding-top:10%;padding-bottom:10%;">ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE<br /> +SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO</p></div> +<div style="float:right;width:60%;font-size:80%;text-align:left;"> +<ul> + <li><b>H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London. W.</b></li> + <li>AUSTRIA.—Sro. T Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.</li> + <li>BELGIUM.—M. M. Seynaeve, 3, Rue de l’Avenir, Courtrai.</li> + <li>FRANCE.—Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.</li> + <li>GERMANY.—Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.</li> + <li>NEW ZEALAND.—Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland.</li> + <li>RUSSIA.—Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.</li> + <li>SWEDEN.—Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.</li> +</ul></div> + +<hr style="clear:both;" /> + +<p style="float:left;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p style="float:right;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p lang="eo"><i>Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis poŝtmarkon.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj laŭvaloro.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, 67, Kensington Gardens Square, London, W.</i></p> + + +<p style="float:left;width:25%;padding-left:2em;">20. [Vol. II., No. 6.]</p> + +<p style="float:right;width:25%;font-size:80%;text-align:left;"> + Subscription, 3s. Per Annum. + Single Copies, 4d. net. Nos. + 2 to 13, 6d. each; Later issues + 4d. each, net.</p> + +<p>JUNIO, 1905.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-11" class="article" lang="eo"> +<h3>MODERNA ERMITO.</h3> + + +<p>Dum dudek jaroj mi estas loĝinta en malgranda urbo sur la +Mediteranea marbordo, kaj mi konas tre bone la pastron, la +fiŝkaptistojn, la kampanarojn, ja ĉiujn, sed nur sciiĝis la lastan +semajnon ke inter ni kaj la plej proksima vilaĝo vivas maljuna +ermito. Oftege mi estas promeninta laŭlonge la kvin kilometroj da +ŝtona laciga bordo neniun renkontinte, kaj neniam iu priparolis al +mi pri la stranga estaĵo pri kiu mi estas skribonta. Oni vidas tie +unuflanke la krutajn montetojn kun ŝtonegoj kaj dornaj arbetoj, du +aŭ tri ĝardenojn kun palmarboj kaj oranĝujoj, kaj malmulte da +muroj ruinitaj; aliflanke estas la profunda transvidebla blua maro. +Sed irinte meztagmanĝi kun amiko kiu antaŭ nelonge aĉetis unu +el la kulturaĝetoj kie li nun estas alklimatiganta nekomunajn kaj +delikatajn arbojn kaj florojn kiuj ne povas bone vegeti aliloke, mi +konatiĝas kun la ermito, ĉar dum ni manĝis, jen, sur la marbordo +alproksimiĝas la malalta blankhara solulo, paŝanta malrapide kun +siaj okuloj rigardantaj la teron.</p> + +<p>Kio estas tio, mi demandis?</p> + +<p>Ĉu vi ne konas la ermiton, li respondis mia amiko?</p> + +<p>La ermito alvenis apud ni, kaj mi esperis paroladi kun li, sed li +ne respondis al mia amika saluto. Tiam mi proponis partopreni kun +li mian panon kaj kokinaĵon, kaj tiujn ĉi li akceptis sed sen ia +dankesprimo. Tio ne min mirigis, ĉar la anoj de nia urbo estas tre +malmulte dankemaj, sed ŝajnis pli mirinde ke li ne volas trinki eĉ +iom da vino, ĉar niaj urbanoj tre volonte trinkas, eĉ drinkas vinon +kaj likvorojn.</p> + +<p>Baldaŭ li foriris, kaj mia amiko rakontis lian historion. Ŝajnas ke +la ermito loĝas ĉiam sur la marbordo, kaj neniam iras al la urbo +aŭ al la butikoj kaj ne, eĉ dum la Kristnaska festo aŭskultas la +meson en la nemalproksima preĝejo. Li dormas sub la ŝtonegoj aŭ en +ia ĝardeno. Li interparolas kun neniu kaj ne havas amikojn. Tamen li +estas edziĝita pli ol unufoje, kaj havas multajn idojn, sed li ilin +forlasis, kaj ili nature ne amas lin, kaj kvankam kelkaj parencoj +loĝas apude ili ne vizitas lin. Li neniam iris al la komunuma +lernejo kaj ne povas legi aŭ skribi. Li ne tranĉas la hararojn kaj +havas longajn vangharojn, kaj estas sen botoj, sen ĉemizo kaj sen +ĉapelo.</p> + +<p>Mia amiko ne povis doni al mi aliajn sciigojn, kaj li mem ne scias +kie la ermito naskiĝis aŭ kiam li komencis tiun ĉi manieron da +vivado.</p> + +<p>Mi demandis kiel li nutras sin, ĉar li ne laboras kaj nenion +aĉetas. Ĉu li posedas bienojn aŭ monon? ĉu li sendas iun en la +urbon? Ne, li respondis, sed li rabas en la ĝardenoj sed preskaŭ +ĉiutage li manĝas fiŝon, ĉar kiam la fiŝkaptantoj altiras +marbordon siajn retojn li subite ekkuras al ili, kaj ili aŭ donacas +iom, aŭ foririnte lasas la senvalorajn restaĵojn por li, kaj +kelkafoje ili kiuj amas la solulon, donas siajn manĝaĵeretojn, +pecon de pano aŭ makaronio aŭ fromaĝo. Tial la mizerulo ne estas +tute legommanĝantulo nek tute viandmanĝantulo.</p> + +<p>De tia tago mi rakontis la aferon multefoje al miaj amikoj. Ĉiuj +diras, "Tre strange, mi ankaŭ iros serĉi lin." Jes, estas strange, +ne vere en tiuj ĉi nuntempoj, en kiuj turistoj, ne dezertuloj, +troviĝas en la Egiptaj dezertoj, kaj la grotoj de la antikvaj +ermitoj estas nur vizitataj de kampofestenantoj. Tamen ne tre +strange, ĉar mia nova amiko estas nur kato, pli ruza ol siaj +samspeculoj, ĉar li povas manĝi fiŝon ĉiutage sen ia timo pro +malpacoj kaj ungogrataĵoj.</p> + +<p class="far_sig sc">C. Bicknell.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-12" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">82</p> +<h3>LA ORA KORO.</h3> + +<p class="center">Fantazio, originale verkita de C. Oxenford.</p> + + +<p>Unu vidvino kuŝis sur sia lito. Si estas mortonta. Ŝi scias ke +baldaŭ ŝi devas lasi sian filineton sola en la kruela mondo; kaj +tiu penso doloras ŝin pli multe ol ŝia malsanego. Ŝi alvokis sian +filineton, kaj ŝin karesante, diris: "Karulino mia, mi foriras al +malproksima lando, kaj vi ne min revidos ĝis multaj jaroj. Ne, plej +amata, ne ploru; certe, vi min revidos ian alian tagon. Aŭskultu, +kiam mi iros, vi estos sola; sole vi devos pasi tra la vivado. Mi +estas tiel malriĉa ke mi ne havas ion ajn vin doni; sed ĉirkaŭ +via kolo vi havas ĉeneton portante la duonon de ora koro, kiun vi +portis de la tago kiam vi naskiĝis. Ie en la mondo vivas knabo +kiu posedas la alian duonon de tiu ĉi koro, kvankam mi ne scias +kie, ian tagon vi lin renkontos, kaj tiam, kiam vi renkontos unu la +alian, vi trovos, ke la duonkoroj kuniĝos, kaj neniu nek nenio ilin +povos redisŝiri, aŭ rompigi. Sed, estu singardema; multe da viroj +provos preni de vi la duonkoreton, aŭ deziros ĝin interŝanĝi, +aŭ ĝin aĉeti. Plie, eble vi mem trompiĝos, kaj kiam vi vidos +duonkoron similan al la via, vi pensos ke ĝi estas tiu kiun vi +serĉas. Eble ĝi estos tiel simila ke ĝi trompigos ambaŭ vi kaj +la havanto. Sed estos pruvo. Se ili ne egalas, ili ne kuniĝos, kiel +ajn vi penados, kaj neniam vi povos forpreni ĝin de la ĉeneto. +Bone do rigardu, kaj zorgu, ke vi ne montros vian oran koron tuj +kiam vi pensas ke vi vidas unu ŝajne simila al ĝi. Reaŭskultu: +estas belega lando kiun mi treege deziras ke vi trafu. Ĉiu penas +trafi, sed ne ĉiu sukcesas. Neniam alvenas tien iu kiu estas sola. +Estas nur duope ke oni povas atingi la Paradizon de la Koroj. Tial, +karulino, ĝis la tempo kiam vi trovos la knabon kiu havas la alian +parton de via koro, ne penu iri tiun landon. Tio estas ĉio, kion mi +povas diri, mi laciĝas. Adiaŭ, plej karega filineto mia, mi ne pli +longe povas gardi aŭ zorgi pri vi,—min kisu—mi iras—," tiam, per +lasta peno, ŝi aldonis tiujn ĉi vortojn: "Ne permesu aliu ajn vidi +vian koron—ĝis vi—renkontos—la alian, tiam vi—konos. Adiaŭ, +kar——"</p> + +<p>La knabineto ploris multe, sed kvankam la najbaroj ŝin kompatis, +ili ne povis redoni al ŝi ŝian patrinon. Baldaŭ ili ekmalzorgas +ŝin; eĉ ili ekmalametas ŝin, ĉar ŝi ne estas simila al la aliaj +knabinoj. Ŝi ne estas bela, kvankam ŝi havas bonkoron; sed ŝi +havas tre mallumajn okulojn, kiuj ŝajne travidas la personon al +kiu ŝi parolas, kaj neniu amas tion, ne vere? Unu virino diris al +ŝi "Vi havas kruelajn okulojn, mi volas ke vi ne rigardu tiele ĉe +mi." Tiu ĉi virino estis trompantino. Tamen la knaboj ludus kun ŝi +antaŭ ol ili ludus kun la aliaj knabinoj; kaj kiam ŝi iĝis pli +granda, pli maljuna, ili marŝus kaj paroladus kun ŝi anstataŭ kun +la pli belaj junulinoj en la vilaĝo. Tial ŝi malamiĝis de multaj, +kaj ŝi estas tre malfeliĉa. Ŝi estis tute sola, kaj ŝi multefoje +ploris por ŝia perdita patrino. Sed, neniam ŝi montras al iu sian +malgrandan duonkoron, kvankam ŝi elrigardus maltrankvile por vidi +ĉu iu ajn el la junuloj havas duonkoron simila al la ŝia. Sed ne, +tre malofte knabo montras ĉu li havas koron aŭ ne, kaj inter la +malmultaj kiujn ŝi vidis, neniam estis unu kiu estis eĉ iomete +simila al la ŝia.</p> + +<p>Sed, unu tago alvenas al la vilaĝo juna viro, kiu estas tri aŭ kvar +jaroj pli maljuna ol ŝi. Ho, li estas bela, forta, kaj tiel agrabla +kaj aminda, ke ŝi pensas: jen estas eble la junulo kiu havas la +alian duonon de mia koro. "Mi estas certa, ke se mia patrino estus +ĉi tie, ŝi same dirus," diris ŝi al si mem. En tiu ĉi tempo ŝi +estas malamegita de ĉiuj ĉirkaŭ ŝi, ĉar kiam ŝi viriniĝis, +ŝi trovis ke ĉio en la vilaĝo estas malsimila de tio kio ĝi +aperas esti. Ĉiu portas maskon; kaj ŝi neniel komprenas kial. +Tial ŝi ofte fortiras la maskojn de iaj personoj, ĵus kiam ili la +plej dezirus ĝin konservi. Tial, vi vidas, ŝi devas esti treege +malamata. Ĉie ŝi portas ĉagrenon, hontecon, kaj certe, en la +okuloj kaj laŭ la pensoj de tiuj ĉirkaŭe ŝi estas malbonkora.</p> + +<p>La junulo kiu estis nove alveninta, vidas tiun ĉi, kaj kompatas +ŝin. Ili iĝas geamikoj, kaj ŝi tute konfidas al li. Tagon ŝi +montris al li sian oran koron, kiun, kiam li vidis, li deziregis +havi, kvankam li bone scias ke li ne havas la alian duonon. Sed li +havas la duonon de kupra koro, kiun li pensas igi similan al la +ŝia. Li observis zorge la supraĵon de ŝia koro, kaj poste tordis, +fleksis, kaj poluris sian kupraĵon, ĝis ĝi vere ekaperas iomete +simila al ŝia, tiam li montras ĝin al ŝi, kaj ŝi, ĉar ŝi estas +ankoraŭ juna kaj malsaĝa, kaj ĉar ŝi pensas ke ŝi lin amas, +ekdonas la sian; sed subite ŝi vidas ke eĉ dum ŝi rigardas, la +kupraĵon iĝas malhela, malluma, kaj kiam ŝi volus provi ĉu la du +kuniĝos, ŝi trovas ke ŝi neniel povas sian forpreni de la ĉeno +ĉirkaŭ sia kolo. Kiam la junulo trovis ke li ne povis gajni ŝian +koron, li pli kaj pli ĝin deziris. Li iĝis tre kolera, kaj preskaŭ +tiel kruela kiel la vilaĝanoj, kaj iafoje penis perforte ŝteli la +malgrandan duonkoron, sed ŝi tiel forte ĝin tenis, ke li ne povis.</p> + +<p>Fine, ne povante trovi aŭ feliĉecon aŭ bonkorecon en sia vilaĝo, +ŝi foriris de sia naskloko, kaj marŝis dum la nokto ĝis la +proksima urbo; esperante <span class="pagenum">83</span> ke tie ŝi povos labori por sia pano, dum +ŝi serĉos la junulon kiu posedas la alian duonon de sia koro, kiun +ŝi trovas ĉiutage pli peza. Certe, pensis ŝi, tie ĉi baldaŭ mi +trovos mian korkunulon, ĉar la jena devas esti la plej granda urbo +en la mondo, kiel ĝi estas la plej bela. Eble mi estas proksime la +Paradizon de la Koroj, kiun mia patrino priparolis.</p> + +<p>Ho ve! Baldaŭ ŝi trovas ke la urbo estas nek bela nek granda, +kaj la koroj de la loĝantoj, se iam ŝi vidis iajn, estas +maldolĉigitaj, malbeliĝintaj. Ŝi deviĝas labori treege, sed +neniam ŝi povis plaĉigi siajn mastrinojn, kaj ofte ŝi multe ploras +dum ŝi laboregas. Semajnojn, monatojn, eĉ jarojn ŝi pasigis +tiamaniere, sed ĝis nun ŝi ne estas trovinta iun kiu posedas la +alian duonkoron. Unu tagon ŝi renkontis maljunegulon, kiu diris +al ŝi ke neniam ŝi trovos tion, kion ŝi serĉas en tiu urbo. Li +loĝis tie dum multe da jaroj, kaj li bone scias ke preskaŭ ĉiuj +la loĝantoj jam kunligis siajn korojn, kvankam multaj pretendas ke +ne, kaj multaj aliaj pretendas ke siaj kunulinoj estas nesimpatiaj. +Ne, ŝi alvenis ĉe la malprava urbo, ŝi devis sin turni maldekstre, +anstataŭ dekstre, kiam ŝi foriris de ŝia vilaĝo.</p> + +<p>"Ho ve!" diris ŝi, "mi estas tiel lacigita vivi tiel izole malĝoje. +Ĉu mi akceptos unu el la kupraj aŭ ŝtaloj koroj kiujn oni +prezentas al mi? Ili tre brilas, kaj unu aŭ du preskaŭ egalas al +la mia. Kompreneble ili neniam kuniĝos, sed—ĉu jes, ĉu ne?" Ŝi +pripensadis mallonge. "Ne, mi ne povas, estas neutile peni. Mi ne +estas ankoraŭ tro maljuna por penadi trafi tiun landon kiu estas +tiel bela. Eble mi povos trovi ĝin sole, malgraŭ la timoj de mia +patrino. Eble ŝi eraris, en ŝia zorgeco pri mi. Jes, mi iros, eble +estas alia vojo el tiu ĉi urbo, kiu kondukos min al la Paradizo."</p> + +<p>Tial ŝi demandis de ĉiuj kiujn ŝi renkontis, ĉu oni povus montri +al ŝi la vojon al la Paradizo de la Koroj. Sed ĉiuj ridis.</p> + +<p>"Vi? Penas trovi tiun landon kiun trovas ja malmultaj. Ho jes, estas +vojo el tiu ĉi urbo kondukante al ĝi, sed estas malofte uzita, +kaj estas tre malfacile vidi la vojeton nune. Ankaŭ vi estas tro +maljuna, tro malbela—malsaĝa. Estas nur la junaj belulinoj kiuj +sukcesas, ĉar ili ĉiam estas helpataj. Vi neniam ĝin trovos sole. +Vidu," diris unu, "trarigardu tra tiu ĉi okulvitro, estas maldolĉa, +malbela, malluma vojo, kaj la Paradizo estas trompaĵo, estas pli +malbona ol tiu ĉi urbo."</p> + +<p>Sed alia viro kompatis ŝin, kaj diris: "Malfeliĉulino, bone pensu. +Se vi ekiras, vi ne povos reveni. Vi devas iri longe antaŭ eĉ +vi alproksimiĝas je ĝi. Unue vi devas trairi tra la <i>Aleo de la +Nekonatoj</i>, ĉe la fino de la aleo, vi trovos <i>La Simpativojon</i>; ĉe +la krucvojoj, maldekstre, vi vidos la <i>Strateton de la Amantoj</i>; +kiam vi alvenos al la fino de tiu strateto, vi eniros la grandegan +<i>Arbaron de Ellern-unu-la-alian</i>, kaj trapasinte tra tiu malfacila +arbarvojo, vi trafos la belan landon kiun vi serĉas. Sed kie estas +via kunulo? Ĉu vi ne havas iun? Nur duope oni povas tiun landon +trafi."</p> + +<p>"Ho ve! tiel diris mia patrino, sed mi pensis ke eble ŝi eraris. +Ŝajnas al mi ke estas tre longa malfacila vojaĝo, kaj mi ne +ankoraŭ trovis iun kiu sufiĉe min amas por eĉ montri al mi la +vojon. Kial mi ne penas iri sole?"</p> + +<p>"Ho, multaj estas pensintaj ke ili povus trafi la landon sole, sed +neniam mi aŭdis ke ili sukcesis. La vojo estas vere malĝoja kaj +doloriga al tiuj kiuj penas."</p> + +<p>"Mi ne estas timulino. Eble mi trovos iun jam sur la vojo. Kie do +estas la unua strato, la <i>Aleo de Nekonatoj</i>, ĉu vi bonvolos diri al +mi?"</p> + +<p>Li ridetis.</p> + +<p>"Vi estas nune preskaŭ ĉe la fino de la Aleo; tie estas la komenco +de la <i>Simpatia Vojo</i>. Nu, mi admiras vian kuraĝon, mi iros kun vi +ĉe la fino de la Aleo, kaj montras al vi kie estas la krucvojoj."</p> + +<p>Ĉe tiu ĉi eldiro, ŝi tre kontentiĝis. Jam si malametis la penson +de deviĝi diri adiaŭ al la bonkora viro. Pensis ŝi, li estas la +unua persono kiun mi renkontis en la urbo, kiu ŝajnas havi koron.</p> + +<p>Nu, ili marŝis kaj marŝadis, kaj nekonscie marŝis tra la +<i>Simpativojo</i>; sed noktiĝante, ili restis ĉe <i>Amikdomo</i> ĝis la +sekvanta mateno, ĉar li trovis ke li ne povus retrafi la urbon +antaŭ la nokto falus. Kiam mateniĝis, ŝi malgaje ekdiras adiaŭ, +sed li respondis: "Estas tiel bela mateno, mi iros pluete kun vi, kaj +almenaŭ montros al vi kie la <i>Am-Strateto</i> eliras el tiu ĉi vojo, +kaj tiam ni diros adiaŭ." Ili do marŝadis malrapide sur la vojo, +paroladante dume. Ju pli ili parolas, des pli ili ametas unu la alian +kaj ree nekonscie ili atingas la krucvojojn kaj sin turnas en la +strateton.</p> + +<p>"Ho, kia bela strateto," kriis ŝi.</p> + +<p>"Jes, estas vere bela," li respondis, sed nek li nek ŝi scias ke ili +estas jam en <i>Am-Strateto</i>, kaj tiel ili marŝadas kune. Dume ili +promenadas, li rakontas al ŝi ĉion pri li mem, kaj ŝi rakontas al +li ĉion pri ŝi; sed neniam vorton pri la ora koreto. Subite, li +diris:</p> + +<p>"Mi plenkonfidos al vi (ĉar mi vin tre ametas, kaj mi bone scias ke +vi estas konfidinda) tion kion mi neniam antaŭe konfidis al iu." +Tiel dirante, li elprenis el sia brustpoŝo, skatoleton, kaj ĝin +malfermante, montras al ŝi la duonon de malgranda ora koro. "Tiu +ĉi," li diris, "estas la sola aĵo kiun mi posedas, sed mi vidas ke +vi estas ankoraŭ pli malriĉa, kaj devas iri longe antaŭ vi trafos +vian deziratan landon. Ĉu vi akceptos ĝin? Estas difekta, mi scias, +kaj ne multe valoras. Mi ne scias kie estas la alia duono, sed tia +kia ĝi estas, mi volonte donas ĝin al vi, ĉar mi vin amas."</p> + +<p>Kiam ŝi ekvidis la koron, kaj aŭdis liajn vortojn, <span class="pagenum">84</span> preskaŭ ŝi +svenis pro ĝojo, sed ankoraŭ ŝi timas. Supozu ke lia koro ne +egalas la ŝian—supozu ke ĝi ne estas ora, sed nur kupra; ŝi +pensis. Sed nune ŝi ekvidas la arbojn de la grandega arbaro en la +blua malproksimaĵo, kaj ŝi treege ektimas, kaj inklinas reiri al la +urbo.</p> + +<p>"Ĉu vi ne akceptos mian oferon? Kredu ke ĝi estas vere oro; mi +scias ke ĝi ne estas grava, kara donaco, sed estas mia ĉio."</p> + +<p>Tiam ŝi parolis—kun rideto sur ŝiaj lipoj, sed larmetoj en ŝiaj +okuloj. "Ĉu vi ja donos al mi vian duonkoron, vian ĉion? Sed, +rigardu, amiko mia, mi ankaŭ havas duonkoron. Mia patrino diris ke +ie estas viro kiu havas la alian duonon, ni vidu, eble niaj duonoj +kunliĝos kaj iĝos unu tuta koro." Kun tremantaj manoj, ili pruvis la +rompitajn duonojn. Jes, ili iĝis unu; kaj ili do interŝanĝis ilin; +li portis la ŝian, kaj ŝi portis lian, ĉar ili trovis ke kiam ili +remetus ilin en iliaj propraj ingoj, ili ne povis.</p> + +<p>Nu, post tio, ili pensis ke ili devas zorgi trovi la <i>Strateton de +la Amantoj</i> antaŭ falos la nokto, sed—! Jen rigardu! Longtempe ili +estas marŝadinta sur ĝi kaj ne sciis.</p> + +<p>"Nun mi ne povas forlasi vin," li diris, "mi ankaŭ iros kun vi, +kaj kune ni trovos tiun belan landon, la <i>Paradizon de la Koroj</i>. +Kune ni iros tra la arbaro, sed ĉar estas malluma arbaro, ni do +haltos hodiaŭ ĉe la domo de <i>Hymeno</i>, la forĝisto, kaj li forĝos +ĉenon kiu kunliĝos niajn duonkorojn, tiel ke neniam ni povos iri +malproksime unu de la alia. Ni restos nokte ĉe <i>Mielluna Dometo</i>, +kaj morgaŭe ni kune iros tra la <i>Arbaro de Ellern-unu-la-alian</i>."</p> + +<p>Tiun ĉi ili faris.</p> + +<p>Ho, sed estis grandega, malluma, malfacilirebla arbaro. Estis multaj +malbonsprituloj tie, kiuj provis ŝteli iliajn korojn. Multaj estis +la malfacilaĵojn kiujn ili trovis; malhelpaĵojn kiujn ili deviĝis +surrampi. Multefoje ili ekfaletas. Multefoje ili preskaŭ rompigis +siajn korojn, sed la ĉeno de Hymeno estas forta, kaj ilin kuntenas. +Unufoje, ĉio mallumiĝis kaj malgajiĝis; venis teruran ventegon, +sed subite, kiam ĉio aperis senespera, infaneto venis al ili el la +mallumo, kaj ludis ĉirkaŭ ili; alligante florajn ĉenojn al la +hymena ĉeno. Tiam ree la suno ekbrilas tra la densaj arboj, kaj +baldaŭ ili vidas ke ili preskaŭ estas ĉe la fino de la arbarvojo. +Ili iĝas gajaj kaj ludas kun la infaneto; ili pendigis la duonkorojn +ĉirkaŭ ĝia kolo, kie tuj ili kuniĝis kaj estas unu koro. Ili nune +estas trapasintaj tra la arbaro, kaj estas trafintaj la alian flankon +kaj en unu momento, subite ili vidas la gloran sunon kaj la belegan +kamparon de la <i>Eterna Korparadizo</i>.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-13" class="article" lang="eo"> +<h3>FRAGMENTAJ MEMOROJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).</p> + +<p class="center"><i>La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn.</i></p> + + + +<p>"La Amerika senceremonieco." Tiu estas preskaŭ la lasta frazo de +la antaŭa (Maja) Fragmento; sed ankoraŭ pripensante la aferon mi +komencas dubi ĉu, eĉ en tiu granda senceremonieco, oni ne trovos +ankaŭ ceremoniecon. Pri tio la leganto juĝu: mi rakontos al li kiel +eble plej akurate tion kio okazis.</p> + +<p>Mi legis libron en unu el la salonoj kiam alvenis vizitantoj; +almenaŭ mi unue pensis ke ni vidos nur kelkajn vizitantojn. Baldaŭ +mi trovis ke estas vere vizitantarego, ĉar kiam ĉiu seĝo havis +sidantinon, kaj tie ĉi kaj tie staris grupetoj da homoj, ni estis +vidintaj, por tiel diri, nur la unuajn gutojn de la hompluvado. +La pluvo rapide fariĝis pluvego, kaj la pluvego daŭradis ĝis +superakvego.</p> + +<p>Ĉu mi daŭrigos la komparaĵon, kaj priskribos kiamaniere, ekkaptita +de tiu homa turnakvo, mi estis forĵetata en angulon de la ĉambro, +kaj tie restis tiel kiel se mi estus marportita lignaĵo en fendaĵo +de ŝtonego; kaj kiamaniere fine tiu homakvego superakvegis sur la +balkonon kaj en la ĝardenojn?</p> + +<p>Ne; mi diris ke mi rakontos la aferon "kiel eble plej akurate," +kaj tia priskribo donus ideon pri tumulto, kvankam en tiu amindega +kaj bonkora kunveno tumulto certe ne estis. Tamen la gastaro tute +plenigis la ambaŭ salonojn kaj troviĝis ĉie en la du ĝardenoj.</p> + +<p>Se seĝoj mankas, tiel ke oni povas sidigi nur malgrandan porcion +da la gastaro, pro kio tio valoras? Oni ricevas gastojn per koroj, +ne per seĝoj, kaj la pastraj koroj (tiel kiel ankaŭ la pastra +gastemeco) estas senlimaj.</p> + +<p>Bedaŭrinde la du salonoj ne posedis la saman <span class="pagenum">85</span> karakterizon, kaj, +tiamaniere plenigitaj, oni povas bone imagi ke ili baldaŭ fariĝos +ne nur varmaj sed varmegaj. Mi vidis ĉirkaŭ mi aregon de brilantaj +okuloj; mi vidis pafarkajn ridetantajn lipojn; mi aŭdis gajajn kaj +dolĉajn voĉojn ondetantajn tiel kiel arĝentaj sonoriloj, kaj—ĉe +la unua okazo mi ekfuĝis en la ĝardenon al la egale feliĉa sed +multe malpli varma ekstera gastaro.</p> + +<p>Tie mi trovis kelkajn kiuj grave diskutis pri diversaj aferoj, sed la +pli juna kaj pli saĝa porcio de la gastoj amuzis sin per la ludoj +de <i>Croquet</i> kaj <i>Snake</i> (kiun lastan ludon mi jam priskribis en +la kvara (Aprila) Fragmento). Tro ofte ni pliaĝuloj vivas inter +la nuboj de venonta pluva tago, kiu eble por ni tute ne venos. La +infanoj, multe pli saĝaj, ĉiam ekkaptas <i>la nun</i>. Ili obeas al la +vortoj de proverbo kiun kredeble ili neniam aŭdis:—</p> + +<p>La Tempon perditan, pasintan, Revenigi vi tute ne povas; La Tempo +estonta ne estas; Ekkaptu <i>Vi</i>,—kion vi trovas.</p> + +<p>Kunvenojn tiajn kiajn mi priskribas la Amerikoj nomas <i>Surprise +Parties</i> (kunvenojn de surprizo); kaj oni aranĝas ilin laŭ la +sekvanta maniero:—</p> + +<p>Kiam oni decidas fari al iu la honoron de unu <i>Surprise Party</i>, oni +interkonsentas ke, ĉe fiksita horo de fiksita tago lin vizitos ĉiuj +la interkonsentantoj.</p> + +<p>Nature la familio vizitota tute nescias pri la afero (alie la kunveno +ne estus unu de surprizo), sed kredeble tiu familio estas la sola en +la vilaĝo kiu ne konas la ĉiujn aranĝojn.</p> + +<p>Mi kredas ke ofte oni kunportas manĝaĵojn kaj lasas la vizititojn +pli bone provizitajn ol ili estis antaŭ la kunveno; tiamaniere el +la kutimo farante delikatan metodon por helpi kaj samtempe honori la +malriĉulojn. Sed pri tio mi ne povas diri de mia persona sciado. +Certe ĉe tiu ĉi okazo, oni tion <i>ne</i> faris, sed, malgraŭ la ligna +dometo, la pastro ne estis malriĉulo.</p> + +<p>Tre ofte vizitis la pastrejon sinjorino kiu estis antaŭ ne longe +edzigita, kaj kies idolo estis ŝia <i>Baby</i> (infaneto). La etulo +portis oran broĉon, oran ĉenon kun pendaĵo, kaj sur la fingro ĝi +havis oran ringon.</p> + +<p>Memorante la antikvan infanejan ritmon mi rigardis la piedojn por +vidi se ĝi havis ankaŭ "sonorilojn sur la piedfingroj," sed +kredeble tiu ĉi ideo ne ankoraŭ eniris la patrinan kapon, kaj mi ne +kuraĝis ĝin inspiri. La kompatinduleto jam portis sufiĉon kaj mi +neniel deziris pligrandigi tiun <i>pezon</i> de amo.</p> + +<p>Vere Amerikaj infanoj estas treege frumaturaj. Ni ĉiuj konas la +rakonteton pri infanistino kiu eniris la salonon kie sidis Amerikino +kun sia kvar aŭ kvin jara infanineto.</p> + +<p>"Ĉu vi sonorigis, sinjorino?" demandis la infanistino.</p> + +<p>"Ne," ekkriis la knabineto. "Mi sonorigis. Forprenu la panjon, mi +petas. Ŝi estas treege maldolĉa kaj malagrabla."</p> + +<p>Sed malgraŭ lia frumatureco, mi ŝatas la Amerikan infanon. Li ne +estas sen ĉarmo, kaj li estas almenaŭ sincera kaj tre patriota. Mi +ne memoras kie mi legis la sekvantan sed ĝi tre montras tiun ĉi +karakterizon.</p> + +<p>Instruisto demandis de sia klaso:—"Kiu estis la unua homo?" Kaj +malgranda knabeto tuj respondis "George Washington." Nature la +instruisto estis mirigita.</p> + +<p>"Ĉu vi neniam aŭdis pri Adamo?"</p> + +<p>"Ho! jes," respondis la eta patrujamulo, neniel hontigita, "sed mi ne +pensis ke vi ankaŭ kalkulas fremdulojn."</p> + +<p>Oni povis kompreni la sentojn de la Amerika sinjorino, kiam +Italianino demandis al ŝi:—"Ĉu Ameriko estas tiel granda kiel la +urbo Firenze (Florence)?"</p> + +<p>Jen kion diris al mi juna Amerikano:—"Kial vi ne parolas al mi, +sinjoro? Mi vin bone konas. Ĉu vi ne memoras? Mi estis hieraŭ sur +balancilo en la ĝardeno, kaj kiam vi preterpasis, preskaŭ mi frapis +vian kapon."</p> + +<p>Iom stranga pretendo al konateco, sed ankoraŭ pli stranga estis tiu +de malgranda samlandano.</p> + +<p>Mi vidis la malgrandan knabeton sidanta sur malgranda tricikleto +kaj min rigardanta per grandaj bluaj okuloj. Tiel atente li min +rigardegis ke la tricikleto tute renversiĝis kaj falis sur la +korpeton de la malgranda rajdinto. Mi rektigis la ambaŭ, rajdinton +kaj rajditon; kaj ankoraŭ sidigis lin sur la selon. Tiam, per +reproĉinda voĉo, li diris: "Ĉu vi ne konas min, sinjoro?"</p> + +<p>Vane mi penis revenigi en memoron la malgrandan ĉagrenitan vizaĝon.</p> + +<p>"Ne," mi fine respondis. "Mi ne memoras vin. Ĉu mi vin antaŭe +vidis?"</p> + +<p>"Ho, jes; antaŭ unu jaro kiam mi estis tre, <i>tre</i> malgranda. Ho! +for, for de tie ĉi. Ĉe G——. Ĉu vi ne memoras? Mi konis vin +<i>tuj</i>."</p> + +<p>"Ne, knabeto. Antaŭ unu jaro vere mi estis ĉe G—— sed mi vin ne +memoras."</p> + +<p>"Sed, sed,—vi parolis al mi. Vi puŝis Biciklon supre sur la kolino; +mi estis sur la vojo, kaj vi parolis al mi."</p> + +<p>"Ne, mi ne memoras. Kion al vi mi diris?"</p> + +<p>"Vi diris, vi diris: ‘For de mia vojo, knabeto, aŭ mi vin surkuros.’ +Sed vi ne parolis maldolĉe kaj vi ridetis. Ho! mi konis <i>vin</i> tuj, +kaj mi pensis ke vi ankaŭ konus <i>min</i>." Kaj la larmegoj formiĝis en +la grandaj bluaj okuloj.</p> + +<p>Sed tro longe mi postsekvis la memorojn pri infanoj. En la proksima +fragmento mi revenos al mia priskribo.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-14" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">86</p> +<h3>MIKSAĴO.</h3> + + + +<p>Inter multenombraj leteroj, gazetoj kaj diversaj avizoj kiujn sendis +afablaj amikoj dum nia alilanda forestado, ni trovis la sekvantajn +novajn librojn:—</p> + +<p><i>La Norda Stelo</i>, belforma skribmaŝinata gazeto, organo de la +Aberdeen Esperantist Club. Ni deziras sendi korajn gratulojn pro ĝia +eldonmaniero kaj enhavo.</p> + +<p><i>Esperanto</i>, scienca kaj literatura monata revuo, redaktata de +Marich Agostin (8 pp.), en la lingvoj Hungara & Esperanta. Eldonejo +Papnovelde u. 6. Budapest IV., Hungary.</p> + +<p>Programo de Esperanta koncerto, kiu okazis en Vladivostock la 2an +Marton, 1905.</p> + +<p><i>Union Internationale</i>, Aprilo, 1905, enhavanta longan kaj valoran +artikolon pro-Esperantan de Joseph Jamin, Direktoro de la Belga +Sonorilo.</p> + +<p><i>Do you know Esperanto?</i> utilega broŝuro de la London Esperanto +Club, enhavanta gramatiketon, kritikojn de eminentuloj pri Esperanto, +kaj la leterojn por enskribigi sur la Adresaro.</p> + +<p><i>La langue internationale, peut-elle être le latin?</i> (eltirita el +<i>L’Esperantiste</i>) de Marquis Louis de Beaufront. En la lingvoj Franca +kaj Esperanta (77 paĝoj), 60 c.</p> + +<p><i>L’Esperanto, langue internationale auxiliaire</i>, par Edgar Sacré. +Artikolo kun ilustraĵoj kaj du geografiaj kartoj verkitaj laŭ la +Tutmonda Jarlibro de 1904. Eldonata, 23a, Avenue Longchamps, Uccle, +Bruxelles, Belgium.</p> + +<p><i>Esperanta Svensk Ordbok</i> (Esperanta-Sveda vortaro), de P. Ahlberg, +granda 145 paĝa bonege presita verko, kosto f.2.50, de 50, +Döbelnsgatan, Stockholm, Sweden.</p> + +<p><i>La tekniko de la termala kuracado ĉe Aix-les-bains</i>, de D<sup>ro</sup> Jean +Dardel, eldonata ĉe la Esperanta medicina biblioteko, 25, Rue de +l’École de Medicine, Paris. 23 pp.</p> + +<p><i>La langue internationale auxiliaire</i>, congrés de Grenoble, 1904. +Séances générales, eldonata ĉe la grupo Esperantista Pariza, 28, Rue +Serpente, Paris. 28 pp., kosto 50 c.</p> + +<p><i>La kolorigisto aer-veturanto</i>, tradukita de la Grupo de Monaco. Ĉe +Hachette, 24 pp.</p> + +<p>Ankaŭ en Parizo ni vidis la novan Rusan monatan gazeton, +<i>Esperanto</i>, kaj korege ĝojas pro ĝia beleco. Ĝi ja ŝajnas esti +inter la manoj de tre fortaj kaj energiaj kundukantoj.</p> + +<p>Estas atentinde ke nuntempe preskaŭ ĉiuj Esperantaj gazetoj +pliboniĝis rilate ekstera vidaĵo. Antaŭe oni ricevis ilin legis +ilin, kaj kaŝis ilin, por ke amikoj ne vidu tiajn malbonajn revuojn. +Kontraŭe, ni nun fiere kuŝigas la Esperantajn ĵurnalojn sur niajn +skrib-tablojn kaj aliloke, por ke ili, pro siaj belaj eksteraĵoj, +altiru la atenton de la ekrigardanto. Tiu ĉi estas vera signo de +progreso.</p> + +<p>Inter la diversaj avizoj, kiujn enhavis la restaĵo de la +korespondado, estas nur eble citi malmultajn.</p> + +<p>Nia agema Dovera Grupo perdis la servojn de ĝia antaŭa tre energia +Sekretario, S<sup>ro</sup> Geddes, sed ni devas gratuli la grupon trovinte +novan Sekretarion en S<sup>ro</sup> Chitty, kies fervoreco estas sufiĉe +bone-konata. Sir William Crundall, la eminenta Urbestro de la +havena-urbo, konsentis fariĝi la grupan Prezidanton—honoron pro kiu +ni kore dankas lin.</p> + +<p>La Dovera Komerca Ĉambro donacis £2 2s. al la Bulonja Kongreso.</p> + +<p>Du filinoj de nia nelacigebla Maître Michaux edziniĝos ĉe la +suprenomita Kongreso. Ambaŭ la edzoj estos Oficiroj de la Franca +armeo, kaj ankaŭ Esperantistoj. La atestantoj estos D<sup>ro</sup> Zamenhof +mem, kaj tri aliaj Esperantistoj el Canada, Peru kaj Hispanujo. Oni +diras ke la sub-urbestro eĉ Esperantiĝas, por povi fari Esperantan +paroladon ĉe la ceremonio! Bonege!</p> + +<p>Pri la Kongreso mem estas plezure ekvidi ke ĝi promesas esti eĉ +pli signifa ol ni atendis. Jam kelkaj aŭtoritatuloj certigas ke pli +ol tri mil Esperantistoj ĉeestos. Certe ni ĉiuj plezure atendas la +5<sup>an</sup> de Aŭgusto por renkonti tiujn amikojn, kies nomoj jam estas +ĉiu-tagaj vortoj ĉe ni, kaj kies agoj kuraĝigas nin je la ĉiama +propaganda laborado.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> René Deshays, la fama verkisto de la bela kanto La Vojo, +verkis, por la Kunveno, novan himnon al D<sup>ro</sup> Zamenhof.</p> + +<p>La Grupo de Liège, Belgujo, deziras ke ni petu tiujn Esperantistojn, +kiuj vizitos la Lieĝan ekzpozicion, ke ili ankaŭ venu al la Grupaj +kunvenoj, kiuj okazas ĉiuj lundoj kaj vendredoj (je la oka horo +vespere), en la kafejo "Au petit Trianon," Bvd. de la Sauvenière, +apud la Reĝa Teatro.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Boirac, Rektoro de la Diĵona Universitato, deziras altiri la +atenton de la tutmonda Esperantistaro al la libertempa kurso ĉe tiu +Universitato kiu daŭros de 1 Julio ĝis 31 Oktobro. S<sup>ro</sup> Lambert +jam tre sukcese faris Esperantajn kursojn kaj intencas samon fari +tiun ĉi jaron. Li plezure sendos pluajn informojn, se oni petos ilin +de la Universitato de Dijon.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Michaux sendis al ni la sekvantan sciigon pri la Universala +Kongreso:—</p> + +<p><i>Grava Alvoko.</i>—La unua Kongreso estonte, laŭ la parolo de D<sup>ro</sup> +Zamenhof, la paĝo la plej serioza de la Esperanta historio, estas +necese ke ĉiu Esperantisto respondu jese al nia alvoko. Tiu ĉi +elmontro devas fari grandan impreson tra la tuta <span class="pagenum">87</span> mondo, ĝi devos +gajni la indeferentulojn kaj plie venki la malamikojn. Estas pro tiu +celo ke D<sup>ro</sup> Zamenhof prezidos la unuan kongreson kaj volas ke +ĉiu ĉeestanto subskribu kun li la netuŝeblajn kaj fundamentajn +regulojn de la lingvo.—Do, ĉiu vera Esperantisto devas veni al +la Kongreso, malgraŭ ĉiuj malfacilaĵoj. Li tiel tre helpos la +definitivan triumfon de nia kara afero.</p> + +<p><i>Kunvenoj.</i>—La Kongreso komencos la 5<sup>an</sup> de Aŭgusto kaj daŭros +unu semajnon. La Komitato speciale insistas por ke ĉiuj kongresanoj +ĉeestu almenaŭ je la 6<sup>a</sup>, 7<sup>a</sup>, kaj 8<sup>a</sup> de Aŭgusto. Tiuj ĉi tri +tagoj estas rezervataj por la plej gravaj kunvenoj.—La 10<sup>an</sup>, +okazos ĝenerala mara promenado, dum kiu oni vizitos Esperantistajn +havenojn, Anglajn kaj Francajn.—La sekvantajn tagojn, variaj +distraĵoj.—Ĉiuj kiuj povos, aŭ kanti, aŭ deklami, bonvolu +tion sciigi al ni. Ni plie organizos vesperkunvenon kun naciaj +vestaĵoj.—Ni tre insistas por ke ĉiu kongresano kiu akceptas tion, +skribu tuj al ni.</p> + +<p><i>Ekspozicio.</i>—Granda Ekspozicio estos organizata. Ĉiuj grupoj +Esperantistaj estas petataj sendi kiel eble plej multajn dokumentojn +al S<sup>ro</sup> Deligny, sekretario de la grupo de Saint-Omer (France).</p> + +<p><i>Aliĝoj.</i>—Ĉiu Esperantisto kiu sendos almenaŭ 5 frankojn ricevos +(krom la karton kiu permesos ĉeesti ĉe ĉiuj kunvenoj aŭ festoj de +la Kongreso kaj ricevi rabaton da 50 po 100 sur la fervojoj) detalajn +programojn kaj ilustritan gvidlibron de Boulogne, kaj de la Kongreso.</p> + +<p>Senutile estas diri ke la kartaj prezoj ne sufiĉos por egaligi la +elspezojn. Ni do danke akceptos la monoferojn kiujn oni bonvolos al +ni sendi.</p> + +<p>Por ĉiuj sciigoj, sin turni al: "S<sup>ro</sup> Michaux, +advokato—Boulogne-sur-Mer (France)."</p> + + +<p style="padding-left:10%;">P.S.—<i>Ni petas ke niaj kunverkantoj bonvolos sendi kelkajn +artikolojn kiel eble plej baldaŭ. Dum nia vojaĝo la enhavo de la +tirkesto ne bone kreskis!</i></p> +</div> + + +<div id="est2-6-15" class="article" lang="eo"> +<h3>DONI AŬ NE DONI!</h3> + +<p class="center"><b>E.W.</b></p> + + + +<p>Ĉirkaŭ la jaro 1847 multe da laboristoj ne plu dungiĝis en la +regaj fabrikejoj ĉe Deptford. Tiame oni ne kutimiĝis aŭdi pri du +milionoj da malsataj estaĵoj en sia lando, kaj terura estis la ideo +ke 2,000 homoj mizeriĝis senkulpe. Estis ankaŭ terure vidi arojn +da viroj lacaj kaj hontemaj, kiuj marŝis malrapide kaj silente, +rigardante surtere.</p> + +<p>Ili ne povis trovi laboron, kaj ne volis almozuliĝi; apenaŭ mano +ŝanceliĝe etendiĝis por ricevi modeste prezentitan donacon.</p> + +<p>La unuan fojon ke mi renkontis aron da tiuj ĉi malfeliĉuloj mi ne +havis monon sur mi, sed preskaŭ senvole mi donis mian mufon kaj +rapide ekdemetis miajn felajn kolumon kaj manumojn, dirante: "Mi +petas, prenu tion ĉi kaj ĝin vendu."</p> + +<p>Unu viro repuŝis mian manon, kaj dua diris: "Ke Dio benu vian korpon +kaj animon, vi bonkora idiotulino! Ĉu vi ne povas vidi ke tio ne +donos al ni unu duonon da plenbuŝo da pano, kaj vi estus malvarma la +tutan vintron?"</p> + +<p>Estis vere, ĉar ili estis inter 400 kaj 500 viroj.</p> + +<p>De tiu tempo mi ĉiam portis mian monujon kiam mi promenis, ĝis fine +mi ne havis plu moneron, krom ŝilingo, kiun mi gardis por aĉeti +poŝtmarkojn.</p> + +<p>En tre malgranda strateto mi renkontis subite unu el la malriĉeguloj +nun ja almozulo. Li ŝajnis tiel sovaĝa, tiel malespera, ke mi +preskaŭ timis lin preterpasi, sed, kiam mi diris: "Mi bedaŭras, mi +ne havas monon," li nur ĝemis kaj mi lin lasis. Post kelkaj paŝoj +mi memoris la ŝilingon, kaj mi sciis ke mi trompis lin. Kompreneble +mi kuris kaj, lin atinginte, diris "Nesciante, mi mensogis al vi, mi +forgesis tiun ĉi ŝilingon. Prenu ĝin."</p> + +<p>Li unue min rigardegis, tiam li ekkriis "Ho vi bona kara estaĵino, +diru al mi vian nomon kaj adreson. Mi repagos ĝin al vi."</p> + +<p>"Ne," mi diris. "Donu ŝilingon kiam vi havos monon, al iu via kunulo +kiu ĝin bezonas."</p> + +<p>"Fraŭlino, neniam mi <i>ne</i> faris tion, diru al mi tamen vian nomon, +por ke mi ĵuru je ĝi!"</p> + +<p>Mi petis lin neniam blasfemi, sed mi diris al li mian nomon kaj, kun +manpremo, ni disigis.</p> + +<p>Unu el miaj amikoj, pastro kiu pli frue estis advokato, alvenis al mi +kaj sin turnis por akompani min. Mi kredas ke, vidante la manpremon, +li pensis ke mi monon donacis, ĉar li ekkomencis longan predikon +pri la malbonmoreco de nediskreta almozdono. Li min sciigis ke oni +multege oferdonis pro la 2,000 senlaboruloj, ke komitato el viroj +saĝaj kaj sindonemaj informiĝis pri ĉies karaktero, tial ke nur +merituloj ricevu helpon.</p> + +<p>Mi lin demandis ĉu li konsilis al la malmerituloj ŝteli, sin +mortigi, aŭ morti pro malsato, sed li ne bonvolis respondi al +rimarko tiel nerespektoplena.</p> + +<p>Li anstataŭe sciigis min ke mi devos aĉeti biletojn por doni al la +almozuloj, tiel certigante, ke mia mono elspeziĝos en pano, kaj ne +en biero kaj alkoholo.</p> + +<p>Enfine li min preskaŭ konvinkis ke mi grave <span class="pagenum">88</span> pekis, kaj dum du tagoj +mi pentis pro mia memindulgo. Mi ne aĉetis biletojn, ĉar ĝis la +venonta monato mi ne havus monon.</p> + +<p>La kvaran tagon mi vekiĝis feliĉa, ĉar mi pensis: "Ne estas certe +ke mi helpis al friponoj kaj ankaŭ la plej malvirtulojn iafoje +plibonigis bonaĵo."</p> + +<p>Post iom da tempo oni aŭdis malbonajn raportojn pri la mirinde +organizita help-komitato. Centoj da homoj devis ĉiutage stari +multajn horojn sur la stratoj por atendi sian vicon por enskribi +siajn nomojn kaj adresojn. Neniu el ili ricevis nutraĵon, sed, la +morgaŭan tagon ili devis denove atendi (ofte dum sep horoj) sur la +stratoj por ricevi panbiletojn kiujn ili devis porti al bakistoj por +havi panon por du tagoj. De tagmezo ĝis la tria aŭ kvara horo de +mateno la stratoj, en kiuj loĝis tiuj bakistoj amasiĝis de viroj +kaj kelkaj virinoj kies edzoj ne plu povis marŝi. La plej fortaj +baraktis al la butikoj kaj frue ricevis panon, la plej malfortaj +nenion ricevis, kaj ofte tiujn ĉi svenis kaj estis forportataj +hejmen de la policanoj. Policanoj ankaŭ devis aresti pli ol 200 da +ebriuloj kiuj, ricevinte panon, ĝin forportis al la drinkejo por +ĝin ŝanĝi kontraŭ alkoholo.</p> + +<p>Kiam mi eltrovis ke tiuj ĉi famoj ne estis neigeblaj, mi pensis: +"Pli bone estis agi memstare ol konfidi en komitato el viroj tiel +saĝaj kaj sindonemaj!"</p> + +<p>Eble mi eraris, sed estas malnova proverbo: <i>Kion vi atendas de +porko, se ne blekon</i>, kio signifas: <i>Kion vi atendas de tre maljuna +virino se ne sentimentalan malsaĝecon.</i></p> +</div> + + +<div id="est2-6-16" class="article" lang="eo"> +<h3>MEMOROJ PRI IRLANDO.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Florence A. Meigh.</p> + + + +<p>Kvankam oni ofte aŭdas malafablajn rimarkojn pri Irlando kaj la +tieaj malriĉaj loĝantoj, ĝi estas sendube tre interesa lando kie +pasigi la somerajn libertempojn. Aparte de la belegaj pejzaĝoj kaj +interesaj antikvaj konstruaĵoj, oni allogiĝas per la kuriozaj +kutimoj, spirito kaj boneco de la vilaĝanoj. Eble multe da la eraraj +ideoj pri ili deveniĝis de la pentraĵoj kiujn oni kelkafoje vidas, +kiuj image ilustras "Irlandan Vivon." Tiuj ĉi ofte estas tiel +ridindaj, kiel ili estas malkorektaj; kaj se oni demandus de malklera +Angla laboristo "Kiel vivadas la Irlandano?" Eble li dirus "Li estas +viro kiu manĝas nur terpomojn kaj loĝas ĉe malgranda malpura +dometo, kune kun siaj porkoj, kortbirdoj kaj azeno." Certe mi ofte +estas vidinta la kortbirdojn en la kuirejo, sed nur unufoje mi estas +vidinta la porkon dormanta paceme sur la pordŝtupo kun la nudpiedaj +geknaboj ludantaj apude. La malaltaj dometoj kun blankigitaj muroj +kaj dikaj pajlaj tegmentoj estas tre pentrindaj; sed malfeliĉe la +luantoj ne ĉiam sin ĝenas pri la eksteraj riparoj ĉar mi rimarkis +kelkafoje, ke kiam la kamentubo rompiĝis, oni ĝin anstataŭis per +ligna barelo sen aŭ supro aŭ malsupro.</p> + +<p>La kredemo pri la agoj de la protektanta sanktulo "Patrick" estas +tre kurioza. Estas bonekonata fakto ke estas nek serpentetoj nek +bufoj en Irlando; kaj kiam mi foje demandis <i>Kial</i>? Viro diris al +mi ke "La benita Sanktulo Patrick ilin forpelis maren antaŭ multe +de centjaroj" kaj li montris al mi pentraĵon kiu atestis almenaŭ +al sia kontentigo la verecon de sia raporto. Sed estas kurioza +fakto ke, kvankam mi estas preninta tie kelkajn bufojn, ili ĉiam +mortas post mallonga tempo; tiel oni devas konjekti ke la malbeno +de la sanktulo ankoraŭ restas sur la bufa raso! Kompreneble ĉe la +kamparaj kvartaloj oni malofte renkontas aŭtomobilojn kaj sekve la +azeno (kiu estas la precipa ŝargbesto de la malriĉuloj) prenas +tiun ĉi okazon certigi sian obstinegan naturon. Mi neniam forgesos +rajdinte trans marĉego kune kun amiko sur memmova bicikleto. Ni +estis sur longa rekta vojo, kie azeno estis vaginta. Aŭdante la +bruon de la bicikleto li staris por ĉirkaŭrigardi, sed laŭta +blovego de la korno funkciis magie kaj li forkuris antaŭ ni blekante +timeme. Je ĉia posta blovego la ĉaso pli rapidiĝis, ĝis ni +preskaŭ flugis. Estis neeble preterpasi lin ĉar li kuris de flanko +ĝis flanko de la vojo; kvankam post unu mejlo la vojo bonŝance +forkiĝis kaj nia amiko rapide diris adiaŭ.</p> + +<p>La malgrandaj kamparaj kvartaloj ne ĉiuj posedas preĝejojn kaj +la adorantoj devas ofte veturi kelkajn mejlojn dimanĉe. Mi estas +vidinta ok aŭ naŭ azenojn (kun ŝargoveturiloj) alligitaj al muro +apud la preĝejo, atendante dum la okupintoj sin konfesas. Sed la +veturilaj sidejoj estis tre ridindaj. Oni vere diras ke "<i>Neceseco +estas la patrino de elpenso</i>" kaj ĉar la ŝargoveturiloj ne ĉiuj +posedis sidejojn oni estis uzinta ordinarajn kiurejajn seĝojn; sed +historio ne rakontas kio okazus se la veturisto erare veturis en la +defluilon.</p> + +<p>Estas malmulte da almozuloj en Irlando sed ilia metodo demandi +almozojn estas tre amuziga. Okazis foje ke mi sidiĝis ripozi +voj-flanke, kiam almozulino alproksimiĝis. Ŝi demandis monon per +hipokrita, malforta voĉo kaj diris ke se mi donus <span class="pagenum">89</span> al ŝi: "La +anĝeloj rekompence faros mian liton ĉiele." Sed kiam mi rifuzis, +ĉar ŝi estis sufiĉe forta por labori, ŝi formarŝis kaj rapide +esprimis la deziron ke: "La diablo venos kaj enmetos aron de urtikoj +en la liton." Ordinare la donaco de sespencoj elvokas sufiĉajn +benadojn por plenigi malgrandan libron.</p> + +<p>Oni rakontas ŝercan rakonton pri la longeco de la Irlando mejlo kiu +estas 1,440 futoj pli longe ol la Angla mejlo. Foje viro kiu vojaĝis +ĉe County Antrim (kie oni nune kalkulas Angle) demandis de policano +"Kiom da mejloj malproksime estas B—?" La policano respondis "Nu! +estas nur 12 mejloj se vi marŝas sur la maldekstra flanko de la +vojo, sed, se vi marŝas sur la dekstra flanko estas 15½ mejloj." +Li poste klarigis ke oni ne estis forpreninta la malnovajn Irlandajn +mejlstangojn kiam oni enmetis la Anglajn sur la kontraŭa flanko de +la vojo. Ankaŭ mi ofte estas rimarkinta ke kiam vilaĝano diras ke +estas "nur unu mejlo kaj peco al X—," la peco estas multe pli longa +ol la mejlo!!</p> + +<p>Sed tio ĉi estas nur bagatelo kaj oni multe lernas per sperto.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-17" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">FREMDULO EN FREMDALANDO.</h3> + +<p>De C. W. T. Reeve.</p> + +<p>(Muziko jam verkita presiĝos kiam sufiĉe da mendoj riceviĝis de +S<sup>ro</sup> Reeve).</p> + + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Vojaĝinte tra la mondo, Mi alvenis al Londono;</span><br /> + <span class="i0">Aŭdis fremdan babilaĵon, Mi ne sciis eĉ la sencon.</span><br /> + <span class="i0">Sed sufiĉe, pantomime, Mi divenis facilege.</span><br /> + <span class="i0">Tie fraŭlo renkontante, Fianĉinon kaj vidante</span><br /> + <span class="i0">Ke la bopatrin’ estonta, Estas eble ne venonta,</span><br /> + <span class="i0">Li ĝojiĝas, ŝin salutas. Ĝoj’-esprimojn li elŝutas:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Aj se Gud De! Haŭ du ju du? Baj Ĵov ju du luk fajn!</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Pre tek e sit, maj ledi fer, Jur lajk e roz divajn.</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Naŭ tek e kek bisajd jur plet. Ajl por aŭt jur ti.</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ju ĉarm mi, dir, Ho du ste hir. Haŭ kud ju se Gud Baj?</i></span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Alveninte al Hindujo: Ŝajnis al mi Varmegujo!</span><br /> + <span class="i0">Sed agrabla estas ŝanĝo, En la land’ kaj dum vojaĝo.</span><br /> + <span class="i0">Ve, mi estis malkontenta, Ke la besto hommanĝanta</span><br /> + <span class="i0">Ne troviĝas sur la strato: Nur en kaĝo je la ĉirko.</span><br /> + <span class="i0">Iris mi Kortegon Raĵan, Kaj la festsaluton lernis,</span><br /> + <span class="i0">Kiun aminduma Hindo, Diras al kort’ danculino:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Ram ram o meri pijari, Tu bare naĉti haj;</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Aŭr tere hi ĥub gane se, Muĝe kuŝ ata haj.</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Asman se aji ho? Bolo! Aŭr devi pajdi ho</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ja dunja ki ho? Ganne do, To mera aram ho.</i></span></div> + +<p><i>Traduko</i>:</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i4">Saluto ho mia karulino, Vi bone dancadas</span><br /> + <span class="i4">Via bonega al mi kantado, Plezuron tre donas</span><br /> + <span class="i4">Ĉu vi estas de ĉielo? diru! Diino naskiĝis</span><br /> + <span class="i4">Aŭ al mond’ apertenas? Sciigu! Tiam mi gojiĝos.</span></div> + +<p class="near_sig">(<i>Ĥoro de</i> S<sup>ro</sup> <span class="sc">Parsons</span>).</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i0">Post alveno en Francujo, Mi rapidis al Parizo,</span><br /> + <span class="i0">Granda bruo tie regis, Kaj pro tio mi tre miris</span><br /> + <span class="i0">Parizanoj gajaj estas, Sinjorinoj min tre ĉarmas.</span><br /> + <span class="i0">Veturiloj grandanombre, Forkuradas tre rapide,</span><br /> + <span class="i0">Tuj mi vokas kondukiston, Mi veturas la bulvardon</span><br /> + <span class="i0">Kondukisto al mi krias, Ĉar kvin frankojn nur mi donas:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0"><i>Alor vun done pad purbuar. Ah, vre! vu net pa riŝ;</i></span><br /> + <span class="i0"><i>L’ koŝen travaj pa pur la gluar, Il nem pa lez hom ŝiŝ.</i></span><br /> + <span class="i0"><i>La proŝen fua, si vu vule, j’ve vu prete ma burs</i></span><br /> + <span class="i0"><i>E kom sa alor vu pure Akitel prid la kurs!</i></span></div> + +<p class="near_sig">(S<sup>ro</sup> <span class="sc">Legoffre</span>, <i>du Havre</i>).</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i0">Pri belega Italujo Poste mia kor’ sopiris,</span><br /> + <span class="i0">Fama land’ de muzikistoj, De poetoj, de pentristoj</span><br /> + <span class="i0">Kaj Napoli min altiris, Kies anoj tre feliĉaj</span><br /> + <span class="i0">Estas se makaronion Ili povas ĉiam manĝi.</span><br /> + <span class="i0">Tie brunan boatiston Mi renkontis, kaj subite</span><br /> + <span class="i0">Li ekkantis la kanteton, Karan al Napola koro</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Amata Celestina, vjen! al mare a peskar;</i></span><br /> + <span class="i2"><i>La luna alta e in ĉjel; perke in tera star?</i></span><br /> + <span class="i2"><i>La barka mia vita e; la rete e amor,</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Affida ti a me, e vjen, e da il tuo kor.</i></span></div> + +<p class="near_sig">(<span class="sc">Clarence Bicknell</span>, <i>Bordighera</i>).</p> + +<div class="stanza"> + <span class="i0">Tiam havis mi plezuron Formigradi Hispanujon,</span><br /> + <span class="i0">Kie polvo, bruo, suno, Hejto, ŝvito ŝajnas puno;</span><br /> + <span class="i0">Kaj malbonaj registaroj Estas oftaj kiel gitaroj.</span><br /> + <span class="i0">Sed mi tie gaj’ vivadis, Trinkis, dancis kaj kantadis</span><br /> + <span class="i0">Kun ĝojegaj gejunuloj. Kaj ni ŝajnis frenezuloj</span><br /> + <span class="i0">Kiam bovojn salutante, Ni foriris ekkantante:</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i2"><i>Vívan tóros i toréros, Sol i alegría!</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ole por las morenítas D’ esta kompaníja!</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Abanikos i mantíljas, Flóres en la peĉo,—</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Mi pobre korasón está Róto i deséĉo!</i></span></div> + +<p class="near_sig">(<span class="sc">Norman Maclean</span>, <i>Aguilas</i>).</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-6-18" class="poetry" lang="eo"> +<p class="pagenum">90</p> +<h3 class="poem-header">LA ORA HORO (ELFED).</h3> + +<p>Tradukita el la Kimra Esperanten de Pastro T. Eli Evans.</p> + +<div class="verse" lang="cy"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ar ganol dyddiau trymaidd Daw ambell awr, mor euraidd!</span><br /> + <span class="i0">Nid hafddydd goreu’r ddaear All fagu awr mor hawddgar.</span><br /> + <span class="i0">Daw’n wyn o dragwyddolfyd, Gan hedfan drwy ein hadfyd.</span><br /> + <span class="i0">Bu’r gwlith sydd ar ei haden, Un waith ar winwydd Eden.</span><br /> + <span class="i0">Dros Fryn y Cariad hedodd, Ar fraich y Groes disgyhodd</span><br /> + <span class="i0">Cyffyrddodd gwaed a’i gwenfron A daeth yn nes at ddynion.</span><br /> + <span class="i0">Ar ganol dyddiau trymaidd Mae’n d’od—yr awr nefolaidd.</span></div> +</div> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Meze de malĝoja tago Jen venas la ora horo!</span><br /> + <span class="i0">La plej bela somer-tago Ne povas doni tian horon!</span><br /> + <span class="i0">Ĝi venas blank’ el l’ eterno Kaj flugas tra mizero nia</span><br /> + <span class="i0">La roso sur ĝia flugilo Ja venis el Paradizo</span><br /> + <span class="i0">Super la montet’ da Amo Kaj ripozis sur la Kruco.</span><br /> + <span class="i0">Ĝian bruston sango tuŝis, Ĉe la homaro ĝi venis.</span><br /> + <span class="i0">Meze de malĝoja tago Venas—la ĉiela horo.</span></div> +</div> + +<p>Dio ofte punas sekretajn pekojn per publika honto.</p> + +<p>Ĉio en Dio estas mirinda, kaj Dio estas mirinda en ĉio.</p> + +<p>La Sanktulo preferas havi Dion sen ĉielo, ol Ĉielon sen Dio.</p> + +<p>Kelkaj trompas siajn korojn, kaj, ĉe aliaj, la koroj trompas ilin mem.</p> + +<p>Meriti honoron sen ricevi ĝin estas pli bone ol ricevi honoron sen +meriti ĝin.</p> + +<p>La vero ne estas en tiu, kiu ne estas en la vero.</p> + +<p>Li, kiu ne prenos ekzemplon de aliaj, estos farata ekzemplon por aliaj.</p> + +<p>Peko estas en ĉiu sankta homo, sed ĉiu sankta homo ne estas en peko.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-19" class="recipe" lang="eo"> +<h3>KRESPO<a href="#Footnote1" class="fnanchor">[1]</a> PUNTA.</h3> + +<p class="center">(Recepto eltirita el "Annales Politiques et Litteraires").</p> + +<p class="center">Tradukita A. Vuillaume (Stenay).</p> + + +<p><i>Materialo.</i></p> + +<ul> +<li>Tri ovoj.</li> +<li>Sama pezo da sukero.</li> +<li>Sama pezo da tritika faruno.</li> +<li>Sama pezo da freŝa butero.</li> +<li>Da lakto sufiĉa kvanto.</li> +</ul> + +<p><i>Metodo.</i></p> + +<p>Miksu la sukeron kune kun la faruno, rompu la ovojn, agitu la tuton +aldonante la varmetigitan buteron. Varmetigu lakton, kaj ĝin verŝu +iom post iom, evitante sekajn amasetojn. Parfumu per vanilo aŭ rumo. +Hejtu paton, ŝmiru ĝin zorge kaj tenu ĝin iom klina, prenu unu +kuleron da pasto, lasu ĝin flui en la paton donante al la kulero +alternan movon, por ke la pasto sterniĝu unuforme kaj maldike. Tuj +kiam la krespo estas orkolorigita, elprenu ĝin per tranĉilo, volvu +ĝin ĉirkaŭ la tranĉila ŝtala plato kaj metu sur pladon.</p> + +<p>Tiuj krespoj, nomataj ankaŭ volvitaj krespoj, estas tre bonaj kiam +ili estas varmaj, sed ne malpli bonaj kiam ili estas malvarmaj. Oni +povas ilin konservi almenaŭ dum ok tagoj, se oni zorgas enmeti ilin +en ladan keston.</p> + +<div class="footnotes" lang="eo"> +<h4 class="fn-header">PIEDNOTO:</h4> + +<div class="footnote" id="Footnote1"><p>[1] Krespo (<i>France</i>, <i>crêpe</i>; <i>Angle</i>, <i>Pancake</i>) speco de +kukaĵo, kiun oni manĝas ordinare dum la Grasa Mardo, t.e., la tago +kiu finigas la karnavalon.</p></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-6-20" class="article" lang="eo"> +<h3>SAĜA HUNDO!</h3> + + +<p>Viro, kiu zorgis grandan hundon por amiko kiu vojaĝis eksterlande, +malplaĉiĝis ĉar la besto ĉiam sidis en la plej bona seĝego.</p> + +<p>Unu tagon ideo frapis lin. Li eniris la ĉambron kaj trovis la hundon +en lia kutima loko, tial li marŝis fenestron kaj kriis "Katoj! +Katoj!"</p> + +<p>La hundo supersaltis kaj kuris al la fenestro, dum la viro sidis +seĝegon.</p> + +<p>Post kelkaj tagoj la hundo eniris la ĉambron kaj trovis ke lia +mastro sidis seĝegon.</p> + +<p>Irinte al la fenestro li bojis laŭte.</p> + +<p>La viro leviĝis por vidi tion kio okazas kaj la hundo saltis en la +seĝegon.</p> + +<p class="far_sig sc">F. E. Bearne (8225).</p> +</div> + + +<div id="est2-6-21" class="poetry" lang="eo"> +<p class="pagenum">91</p> +<h3 class="poem-header">LA SINAPSEMERO.</h3> + +<p>El "La Lumo de Azio" de Sir Edwin Arnold.</p> + +<p>Versigita de A. Motteau.</p> + + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> +<span class="i0">... Kaj kiam ili trafis riverbordon,</span><br /> + <span class="i0">Klinante sin, per manlevad’ salutis</span><br /> + <span class="i0">Virino juna, dolĉokula; plore</span><br /> + <span class="i0">Ŝi diris al la Majstro:—Ĉefsinjoro,</span><br /> + <span class="i0">En figarbejo loĝas mi, kaj nutris</span><br /> + <span class="i0">Fileton mian; lude, tra florejo</span><br /> + <span class="i0">Kuranta li eltrovis serpenteton;</span><br /> + <span class="i0">Ĉi-tiu ĉirkaŭ lia manradiko</span><br /> + <span class="i0">Sin volvis, dum la knabo ride tuŝis</span><br /> + <span class="i0">La buŝon kaj forklangon de l’ rampaĵo.</span><br /> + <span class="i0">Sed baldaŭ li paliĝis kaj subite</span><br /> + <span class="i0">Ne movis. Mi la kaŭzon nek komprenis,</span><br /> + <span class="i0">Nek kial liaj lipoj lasis mamon.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">—"Li veneniĝis!" al mi diris iu;</span><br /> + <span class="i0">Alia eĉ aldonis: "Tuj li mortos."</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">La karan idon mi ne volas perdi; </span><br /> + <span class="i0">Mi petis do el ili kuracilon</span><br /> + <span class="i0">Por lumredoni al okuloj liaj;</span><br /> + <span class="i0">Ĉar estas tre malgranda la kismarko,</span><br /> + <span class="i0">Kaj serpenteto povus nek malami,</span><br /> + <span class="i0">Nek suferigi mian etan filon!</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Sed, iu diris: "Estas jen sanktulo;</span><br /> + <span class="i0">Sur la monteton nun li ĵus alvenis.</span><br /> + <span class="i0">Demandu al la flavrobvesta viro</span><br /> + <span class="i0">Ĉu kuracil’ ekzistas por malsano</span><br /> + <span class="i0">De via filo." Tial mi tremanta</span><br /> + <span class="i0">Tuj venis al vi, diefrunta Majstro,</span><br /> + <span class="i0">Kaj plore malteginta la vizaĝon</span><br /> + <span class="i0">De l’ kara infaneto, mi vin petis</span><br /> + <span class="i0">Sciigi al mi ĉu ekzistas herboj</span><br /> + <span class="i0">Por resanigi lin. Vi, Ĉefsinjoro,</span><br /> + <span class="i0">Ne min forpuŝis; dolĉe vi rigardis</span><br /> + <span class="i0">Kaj ame palpis la idetajn vangojn;</span><br /> + <span class="i0">Sed lin vi revualis kaj tuj diris:</span><br /> + <span class="i0">"Jes, fratineto, estas io taŭga</span><br /> + <span class="i0">Por resanigi vin kaj vian idon,</span><br /> + <span class="i0">Se baldaŭ ĝin vi povos al mi doni.</span><br /> + <span class="i0">Mi petas, trovu da sinapo nigra</span><br /> + <span class="i0">Nur eron, sed ne ĝin akceptu</span><br /> + <span class="i0">El domo kie patro aŭ patrino,</span><br /> + <span class="i0">Infano aŭ servisto iam mortis.</span><br /> + <span class="i0">Bonege estos se tielan grenon</span><br /> + <span class="i0">Vi povos trovi."</span><br /> + <span class="i6"> Tiel vi parolis,</span><br /> + <span class="i0">Ho, Ĉefsinjoro!</span><br /> + <span class="i6"> Diris nun la Majstro</span><br /> + <span class="i0">Kompate: "Jes, precize miajn vortojn</span><br /> + <span class="i0">Vi ĵus ripetis, ho, Kisagotami!</span><br /> + <span class="i0">Sed, ĉu vi trovis la sinapsemeron?"</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Mi iris, Majstro, kun l’ infan’ malvarma,</span><br /> + <span class="i0">Al brusto lin premante, mi petegis</span><br /> + <span class="i0">En ĉiun homloĝejon, tra la ĵunglo,</span><br /> + <span class="i0">Kaj tra la urbo:—"Al mi ĉu bonvole</span><br /> + <span class="i0">Vi donos eron da sinapo nigra?"</span><br /> + <span class="i0">Kaj kiu tion havis al mi donis,</span><br /> + <span class="i0">(Ĉar helpas malriĉulojn malriĉuloj).</span><br /> + <span class="i0">Sed kiam mi demandis ĉu en domo</span><br /> + <span class="i0">De tiaj geamikoj iu mortis,</span><br /> + <span class="i0">Aŭ patro aŭ patrin’, infan’, servisto?</span><br /> + <span class="i0">Tuj ili diris:—"Ho, fratino kara!</span><br /> + <span class="i0">Demando via tute stranga ŝajnas:</span><br /> + <span class="i0">Mortintoj tre superas la vivantoj!"</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Dolore do mi tuj redonis eron,</span><br /> + <span class="i0">Por aliloken iri. Sed mi aŭdis:</span><br /> + <span class="i0">"Jen estas grajno, sed ni perdis sklavon;</span><br /> + <span class="i0">Jen estas ero, sed la mastro mortis;</span><br /> + <span class="i0">Jen estas semo, sed semisto mortis</span><br /> + <span class="i0">Dum l’ intertemp’ de pluvoj al rikolto."</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Nenian domon trovis mi grenhavan</span><br /> + <span class="i0">En kiu, Majstro, jam neniu mortis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">La senridetan idon malvarmegan</span><br /> + <span class="i0">Sub river-vinberlaŭbo mi kuŝigis,</span><br /> + <span class="i0">Por veni ree al vi piedkisi,</span><br /> + <span class="i0">Kaj peti por <i>sinapa sem’ sen morto</i>:</span><br /> + <span class="i0">Sed mi tre timas ke l’ infano mia</span><br /> + <span class="i0">Hieraŭ mortis, kiel iu diris.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Fratino mia, diris nun la Majstro,</span><br /> + <span class="i0">Vi trovis, dum vi serĉis neeblaĵon,</span><br /> + <span class="i0">Balzamon laŭan, kaj gravegan scion.</span><br /> + <span class="i0">Mortinta jam sur via brust’ hieraŭ</span><br /> + <span class="i0">Ripozis via ido. Karulino,</span><br /> + <span class="i0">Vi scias nun ke la homar’ tutmonda</span><br /> + <span class="i0">Kortuŝe vian perdon vere ploras:</span><br /> + <span class="i0">Dolor’ de ĉiuj malgrandigu via!</span><br /> + <span class="i0">Ho ve! volonte mi la sangon mian</span><br /> + <span class="i0">Elverŝus por haltigi viajn larmojn,</span><br /> + <span class="i0">Se povus tio de l’ malbeno homa</span><br /> + <span class="i0">La kaŭzon trovi. Kial amo sankta</span><br /> + <span class="i0">Fariĝas agonio? Kial milionojn</span><br /> + <span class="i0">Da homoj, tra la floroj, oni trenas</span><br /> + <span class="i0">Al oferado sanga, kiel brutojn?</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">La knabon enterigu—dum mi serĉas.</span></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-6-22" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">92</p> +<h3>LA FRATOJ DE BIRCHINGTON’.</h3> + +<p class="center">(Legendo de la Insulo de Thanet, Anglolando).</p> + +<p class="center">Originale verkita de Sydney H. Emptage.</p> + + +<p>De la enŝipigejo de nia urbo, Margate, rigardante al la Okcidento, +oni povas vidi, malproksime de proksimume naŭ mejloj, du altajn +turojn de tute similaj vidiĝoj, kiuj elstaras kontraŭ la horizonto +sur la ekstrema rando de la krutaĵo. Tiuj turoj—kiujn oni nomas +"Reculvers’"—estas la restaĵo de antikva monaĥa preĝejo, +konstruita antaŭ multe da centjaroj, kaj jam utiligita dum la regado +de nia Henriko IIa. (jarojn 1135-1154). + +Nu, oni diras, ke la turoj ne estis parto de la originala preĝejo. +Oni rakontos al vi du diversajn legendojn, laŭ la gusto de la +rakontanto—unue, ke ili estis aldonitaj de abatino, kiel dankpago +ĉar ŝi saviĝis el terurega ŝippereo—due, ke konstruis ilin la +"Fratoj de Birchington’," ankaŭ kiel dankpago. Jen sube la dua +legendo, laŭ niaj lokaj saĝuloj.</p> + +<p>Kiam regadis nia Henriko IIa., en Reculvers vilaĝo staris sentura +monaĥejo, en kiu loĝadis kiel ĉefabato certa Rikardo de +Birchington’, saĝa, bona, religia homo, kiu preĝis, fastis kaj +pentofaris senĉese; li estis mondfama pro sia sankteco. Vere feliĉa +homo—laŭ sia idealo—oni pensus, kvankam li ne dormadis sur lito +de rozoj; sed neniu povas ĝui perfektan feliĉecon, kaj li havis +sian dornan kronon. Ĝi estis efektive lia frato Roberto, ankaŭ "de +Birchington’." Tiu ĉi kavaliro tute similis al Rikardo—ekstere, +tio estas, kaj nur ekstere, ĉar li ne estis sanktulo—kaj el tiu +simileco kreskis ĉiuj specoj da malplaĉaĵoj. Roberto mokis sian +fraton; drinkis, blasfemis, eĉ mortigis kaj ĉiam serĉadis okazon +por ĉagreni lin. Malbonaj viroj, kiuj malamis la ĉefabaton, +aŭdinte pri certaj pekoj de Roberto, ofte diris kun palpebrumo—"Ho +jes! ni bone scias, sed ... ĉu li ne estis Rikĉjo?" Tiaj kalumnioj +treege vundis la bonulon, sed li pacience suferis kaj nenion diris.</p> + +<p>Nu, la Princo de la Mallumo ekzamenis sian nigran libregon, en kiu +li konservas registron de la pekemaj homoj, kaj ekvidante sub la +flamskribita nomo de "R—— de Birchington’" grandegan nombron da +pekoj, li alvokis diableton kaj ordonis al li:—</p> + +<p>"Supreniru teren kaj alportu tien ĉi la viron, kies nomo aperas sur +tiu ĉi surskribeto. Mi trovas, ke lia ŝuldo tro pligrandiĝas, kaj +li devos elpagi ĝin tiun tagon mem. Foriru!"</p> + +<p>La morgaŭan tagon, la monaĥoj serĉadis ilian ĉefon, kiu estis +malaperinta.</p> + +<p>Kie li estis? Nek en kelo, nek en preĝejo; li tute neniiĝis. +Maltrankvile ili atendis lian revenon ĝis la tagmezo, kiam +palvizaĝa vilaĝano rapide enkuris por sciigi ke li ĵus trovis la +ĉefabaton en la kamparo mortinta.</p> + +<p>Sekvis kriado, plorego, malĝojo; preĝas la monaĥaro, terurplena: +sonadas la mortsonoriloj, kaj la vilaĝo, kies anoj tre amis la +mortinton, alprenis funebran vidiĝon, silente bedaŭrante ĝian +perdon.</p> + +<p>Subite, en la mortĉambron, aperis la Sanktulo Thomas à Beckett. +Kvazaŭ per magio la bruego ĉesis, la sonorilado silentiĝis.</p> + +<p>La Sanktulo benis la kunvenon, ĉirkaŭrigardis kaj diris:</p> + +<p>"Kion vi havas, miaj filoj? Pro kio vi ploregas?"</p> + +<p>Ili unuvoĉe respondis "La ĉefabato."</p> + +<p>Sankt’ Thomas’ alproksimiĝis la mortulon, ekridetis, poste sulkigis, +kaj fine rimarkis:</p> + +<p>"Ha! mi tiel pensis. La Diablo havas lin."</p> + +<p>Je tiuj vortoj, teruro revenis al la aŭdintoj, kiuj tuj rekomencis +murmuri preĝojn, sed la Sanktulo trankviligis ilin, elstreĉante la +brakon kaj dirante:—</p> + +<p>"Ne timu, miaj filoj. Satano estas vere multepova, sed li ne povas +venki min, kiu estas ankoraŭ pli multepova. Mi devigos lin revivigi +mian fraton, Rikardon."</p> + +<p>Li forte frapigis kontraŭ la ŝtonoj sian episkopan bastonon. La +tero ekskuis kaj malfermis. Sur kolono da fajro elsaltis Satano, +grincante la dentojn kaj tremante pro kolero; sub brako li portis la +nigran libregon. La monaĥoj ankaŭ ektremis—ne pro kolero—ĉar la +Diablo ŝajnis minaci ilin; sed Sankt’ Thomas’ eĉ ne paliĝis.</p> + +<p>"Bone, perfidulo!" li kriegis, "ĉu vi jam alvenas? Kion vi faras, +serpento? Vi kredis ke vi povos ŝteli la puran animon de estonta +Sanktulo, ne vere? Nu, vi multe eraris. Reportu ĝin sen ŝanceliĝo, +kaj remetu ĝin en la korpon de tiu mortulo. Ne rifuzu! ĉar mi +avertas vin ... nu, la Infero sendube havas ĝiajn turmentojn, sed je +tia okazo mi elpensos por vi iajn ĝis nun nesonĝeblajn."</p> + +<p>Satano altigis la ŝultrojn, kaj malbenis sian malbonŝancon, sed li +tamen respondis kun respekto.</p> + +<p>"Pardonu min, Sankta Moŝto, mi petegas, ĉar tio ne estis mia kulpo. +Vi baldaŭe vidos ke mi havis rajton. Rigardu en mian libregon +jen aperas la nomo—"R—— de Birchington’, kavaliro, loĝanto en +Reculvers." Nu, <i>li</i> estis Rikardo—aŭ R—— de Birchington’, <i>li</i> +loĝadis ĉe Reculvers; ke li estis pastro anstataŭ kavaliro ne +estas mia eraro, sed de mia sekretario, kiu malbone enskribis lian +profesion. <span class="pagenum">93</span> Pura animo?" kaj li ridegis. "Ekzamenu, mi petas, la +kolekton da pekoj."</p> + +<p>Sankt’ Thomas’ sulkigis kiel fulmotondro. Per sia bastono, li batadis +la Diablon, samtempe kriante:—</p> + +<p>"Tio ĉi eble farigos vin pli zorgema. Vi eraris, idioto. Ĉu vi ne +sciis ke Rikardo havis fraton, Roberton? Ŝtelu lin, se vi volos; li +estas malbonulo kiel vi—sed, vi tuj reportos la animon de tiu sankta +homo. Nun, rapidu! ... rapidu!!"</p> + +<p>Pro manko da spirado, li ĉesis, kaj Apoljono, kiu vane penis eviti +la fortajn batojn, murmuris kvazaŭ li ploris pro kolero kaj honto:—</p> + +<p>"Bone, Via Sankteco ... sed mi jam nuligis la ŝuldon kaj...."</p> + +<p>"Rapidu!" interrompis S. Thomas’. "Aŭ mi batos vin denove."</p> + +<p>Apenaŭ li finigis la paroladon, kiam la mortulo ternis, oscedis +kaj malfermis la okulojn. La monaĥoj ĝoje alproksimiĝis al li, +gratulis pro lia mirinda reveno al la tera vivado, kaj poste fervore +dankegis Sankt’ Thomas’on. Dum ili ĉiuj interparoladis tiamaniere, +eniris la ĉambron Roberto, kiu alvenis por demandi pri sia frato. Li +ekdiris:—</p> + +<p>"Ho! graseguloj! Ĉu vi ion aŭdis pri...." kaj tuj neniiĝis. La +Infera Reĝo, sidiĝanta en angulo, elpuŝis raŭkan, mokeman ridon, +tordante sin de ĝojo, ĉar li tre ŝatis la konsternemajn vizaĝojn, +kiuj ĉiuparte ĉirkaŭturnis, kvazaŭ por eltrovi la kaŭzon de tia +dua malapero.</p> + +<p>Sed lia plezuro daŭris nur mallongan tempon. Sankt’ Thomas’ hokis +lin per la kolo, kaj piedfrapis lin per fortaj batoj.</p> + +<p>"Kiel? Ankoraŭ?" li demandis. "Ĉu vi jam forgesis tion, kion mi +promesis al vi? Kien vi alsendis Roberton? Al la Infero, sendube. Nu, +revenigu lin, kaj baldaŭe, aŭ...."</p> + +<p>"Ne, Sankta Moŝto," plendis la Mallumreĝo. "Rigardu en mian +libregon pro kiom da pekoj li ŝuldas min...."</p> + +<p>"Li ŝuldas al vi tute nenion ajn," respondis S. Thomas’. "Ĉar vi +mem certigis ke la ŝuldo estas jam nuligita. Ne penu trompi min, +perfidulo! Memorigu mian averton, kaj montru al ni Roberton."</p> + +<p>Post tiu parolado, okazis tondra bruego, kun flama ekbrilo, kaj oni +ne vidis plu la Diablon. Apenaŭ li foriris, kiam la tero denove +malfermis, kaj la korpo de malfeliĉa Roberto, elĵetinta el la truo +ĝis la plafono, falis pezeme sur la ŝtonplatojn.</p> + +<p>De tiu tago, la karaktero de Roberto ŝanĝis. Li forlasis sian +pekeman vivadon, konfesis sin kaj longe pentofaris, kiam post +senpekigo li eniris la monaĥejon, en kiu, la legendo ĵuras, neniam +antaŭe nek poste, loĝadis monaĥo tiel pia kaj tiel bonfarema. +Siajn posedaĵojn li ĉiujn vendis, disdonante la plimulton da mono +al la malriĉuloj de tiu kvartalo. La restaĵon li aldonis al simila +sumo provizita de Rikardo, kaj iom pli malfrue la monaĥa preĝejo +posedis du altajn kvadratajn turojn, kiujn la vilaĝanoj nomis "La +Dunaskitojn."</p> + +<p>Je tiuj ĉi tagoj nur restas fragmentoj de la muroj de la +preĝejo mem, sed dum kaj tra la pasintaj centjaroj fortike +elstaradis la frataj turoj, kaj—al ĉiuj kiuj kredas, aŭ konas +la legendon—sendube memorigas tiun mortigitan Sanktulon "Thomas à +Beckett," kiu savis el la teruroj de la Infero, la animojn de la +"Fratoj de Birchington’."</p> +</div> + + +<div id="est2-6-23" class="article" lang="eo"> +<h3>LA PATRUJO DE LA ROZESENCO.</h3> + +<p class="center">Ilarion Raytcheff (Burgas).</p> + + +<p>En la naturo ekzistas unu forta odoro al la homo kontentiga, ĝojiga. +Mi priparolas la roz-esencon, kies patrujo estas la Bulgaraj +roz-valoj.</p> + +<p>La parfumistoj scias ke du-trionoj da la rozesenco en la tuta mondo +eliras el Bulgarujo, ĝi estas pura, natura kaj forta.</p> + +<p>Dum la jaro 1903 Bulgarujo sendis kilogramojn da rozesencon kiel +sekvas: Al Anglujo 1,054, Aŭstrujo 64, Belgujo 4, Germanujo 1,027, +Italujo 36, Rusujo 272, Unuigitaj Ŝtatoj 1,467, Turkujo 393, +Francujo 1,870, kaj alien 22.</p> + +<p>Do 6,210 kilogramoj entute estis forsenditaj.</p> + +<p>Tiu ĉi cirkonstanco min devigas rekomendi tiun ĉi komercaĵon de +nia patrujo.</p> + +<p>Eksterlandaj fabrikistoj aĉetas ĝin por fari diversajn parfumojn.</p> + +<p>Rozesencon oni enmetas en ujojn da diversaj mezuroj, kaj vendas ĝin +proksimume je unu franko po gramo. Se oni volas aĉeti iom da la +esenco, oni skribu tien ĉi pri la dezirata kvanto, sendante poŝtan +mandaton aŭ poŝt markojn laŭ la dirita kosto. Oni plezure plenumos +mendojn de dek gramoj ĝis cent kilogramoj.</p> + +<p><i>Avizo de la Redaktoro.</i>—Mi ricevis de S<sup>ro</sup> Raytcheff, kiu estas +la Limpagej-estro ĉe Burgas, specimenon de tiu ĉi roz-esenco, kaj +tute senŝancele mi konsilas ke parfumamantoj mendu kelkajn gramojn +da la bonodora komercaĵo kaj tiel ne nur profitu pro Esperanto, +ricevante la veran parfumon, sed ankaŭ tiel montru al niaj Bulgaraj +amikoj ke Esperanto plifaciligas komercajn interrilatojn.</p> + +<p class="far_sig sc">H.B.M.</p> +</div> + + +<div id="est2-6-24" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">94</p> +<h3>MIA LIBERTEMPO.</h3> + +<p class="center">La Redaktoro.</p> + +<div class="left" lang="eo"> +<p>En kupeon, se plaĉos!</p> + +<p>Kaj, post la multenombraj trompet-blovoj, fajfoj kaj ekkrioj kiuj +akompanas la forveturon de Franca vagonaro, mi ektraveturis tiun +parton da Esperantujo kiu kuŝas inter Parizo kaj Marseille.</p> + +<p>Jam frumatene mi renkontis niajn bonajn amikojn S<sup>rojn</sup> Ducros +(patro kaj filo) kaj Legoffre en Havro, kaj poste, en tiu malgranda +oficejo kiu baldaŭ plilarĝiĝos, mi havis la plezuron paroladi por +la unua fojo kun Hungaroj. Efektive la Akcia Societo, kies estroj +estas D<sup>ro</sup> Fruictier kaj S<sup>ro</sup> Lengyel Pal estas ja internacia +oficejo. S<sup>ro</sup> Lengyel kaj lia helpanto nur parolas Esperante kaj +Hungare, S<sup>ro</sup> Mann estas Anglo, kaj D<sup>ro</sup> Fruictier kompreneble +estas Franco. Oni do aŭdas nur Esperanton, dum oni aranĝas la +tipliterojn por niaj progresemaj samtempaĵoj, la <i>Lingvo Internacia</i> +kaj la <i>Internacia Scienca Revuo</i>.</p> + +<p>Nu, revenante al la skuiga vagonaro, ni estas kvazaŭ en Anglujo, +ĉar ĉiuj kupeanoj estas Angloj.</p> + +<p>Pri la mirinda vojaĝo sur la Mediteranea maro ne estas mia nuna +intenco verki. Estas tute neeble vorte pritrakti tiun temon. Mi +nur skribu ke, post trankvilega vojaĝo, simila al la naĝado de +cigno sur spegula lageto, ni trovas nin ĉe Palma, ĉefurbo de la +Hispana insulo Majorca. Mi kredas, ke tie ne ankoraŭ troviĝas +Esperantistoj. Pro tio mi devis akompani la aliajn ŝipanojn kaj +atendi ĝis la morgaŭ antaŭ ekĝui la specialan privilegion de la +Esperantisto.</p> + +<p>Sed vere, kiam miaj estimataj amikoj Sinjorino kaj Kapitano +Cape-Montrosier kaj ankaŭ S<sup>ro</sup> Bresson renkontis min en Alĝero, +kaj kondukis min ĉiam kaj ĉie, la kunvojaĝantoj ja volus ĝui la +saman afablan kondukadon!</p> + +<p>Efektive, se mi ne estus havinta tiajn gegvidantojn, mi estus timinta +eniri la misteran antikvan urbon, kie troviĝas la ĉarmego de la +loko. Sed, post interesega promenado kun Sinjorino Cape, kaj post +neforgesinda matenmanĝo ĉe Araba restoracio, mi sentis min tute +sentima en la novaj ĉirkaŭaĵoj.</p> + +<p>Tiu transiro de Eŭropo en Afrikon ja postulas tutan volumon da +priskribo.</p> + +<p>Mi povus doni la menuon de tiu impresiga festo, mi eĉ povus desegni +la grandan lignan kuleron, kiu estis nia sola ilo por manĝo, sed +esprimi la senton esti en tia miksaĵo da nigruloj kaj diversaj +vestoj, mi tute ne povas.</p> + +<p class="pagenum">95</p> + +<p>Kaj kia kontrasto! Matene manĝante ĉe Araba domo, kaj vespere +dinante kun la Esperantistoj ĉe bela salono aŭskultante aron da +kleraj muzikistoj.</p> + +<p>En tiu tago, pli ol iam antaŭe, mi komprenis kiom mi gajnis, +lerninte Esperanton. Miaj kunvojaĝintoj nepre ne povas havi tiajn +plezurajn memorojn de la bela "Diamanto de la maro," kiel oni poete +nomas la blankan kaj verdan Alĝeron.</p> + +<p>Estis malĝoja momento kiam mi devis forlasi mian unuan Afrikan +urbon!</p> + +<p>La sekvantan tagon ni naĝis laŭlonge la interesan marbordon, kaj +posttagmeze granda plimulto da la ŝipanoj tre interese aŭskultis +pro-Esperantan paroladan en la salono. Vespere oni vidis multajn +Unufoliegojn sur la ferdeko.</p> + +<p>Estis signifa fakto ke almenaŭ du jam aĉetis lernolibrojn, kaj la +plej granda nombro jam konis iom pri la lingvo.</p> + +<p>Mia Alĝera sperto tute kuraĝigis min kiam mi alvenis en tiun +ĉarmegan urbon, Tunis. Kvankam mi ne renkontis la tie loĝantajn +Esperantistojn, mi neniel ŝanceliĝis eniri la antikvan urbon, +restoraciojn kaj mond-famajn bazarojn tute tiel, kiel mi estis de +longaj jaroj Tunisano.</p> + +<p>Sed, por miaj nunaj legantoj, ne estos konvene, ke mi detale +priskribu tiun urbon, sed estos pli bone ke mi tuj rapidu al bela +Maltujo, la fruktodona insulo kies estinta historio estas tiel sanga +kaj interesplena.</p> + +<p>Eĉ antaŭ la ŝipo haltis en la haveno mi rekonis niajn energiajn +kunbatalantojn, D<sup>ron</sup> Busuttil & S<sup>rojn</sup> Agius kaj Dominic +Chiantar.</p> + +<p>Tiuj ĉi tri sindonemaj amikoj afable veturigis min tra la belaj +ĉirkaŭaĵoj, kaj kondukis min en la luksegan ĉambregon de la +antikvaj Kavaliroj de S. Johano, kaj en diversajn preĝejojn. Ili +volu denove akceptu miajn dankojn!</p> + +<p>Kaj ĉiam kaj ĉie la sama lingvo, sen malfacileco komprenebla!</p> + +<p>Sed ne al Maltujo mi finigis mian Esperantan vagadon, ĉar, post +varmega vizito al la interesa Syracuse, mi trovis ĉe Palermo +la afablan Doktoron Nalli, Sekretario de la Sicilia Societo. Li +sindoneme dediĉis al mi tutan tagon, kaj pruvis al mi ke tiu kiu ne +vizitis Palermon mankis tute ĉarman urbegon.</p> + +<p>Tie ankaŭ mi havis bonegan matenmanĝon laŭ Palerma maniero, dum +miaj kunvojaĝantoj perdis pli ol du horojn ĉe granda hotelo Franca.</p> + +<p class="sc">Kiam en Romo, faru kiel faras Romo!</p> + +<p>Ja saĝa proverbo, kaj tiu kiu ne sekvas ĝian konsilon neniel povos +plene ĝui alilandan vojaĝon. Sed por ĝin plene efektivigi estas +kompreneble necese paroli aŭ la nacian aŭ la internacian +<span class="pagenum">96</span> + lingvon, +kaj mi persone trovis tiun ĉi la pli facilan kaj plezurigan el la +du!</p> + +<p>Tiun vesperon la menuo de la dinero sur la ŝipo presiĝis Esperante.</p> + +<p>Kaj nun, rilate la Esperantistoj, mia vojaĝo finiĝis. De komenco +ĝis fino unu longa senmakula plezurplena transiro de unu paradizo +ĝis alia.</p> + +<p>Ajaccio kaj Villefranche ne estas ĝis nun notindaj Esperantaj +luliloj.</p> + +<p>Efektive, miaj legantoj ne devas malkontentiĝi kiam ili eklernas ke +mi ne plu vizitis Esperantistojn. Krom apud Ajaccio, kie mi hazarde +renkontis nian eminentan botaniston kaj kunverkanton, S<sup>ro</sup> Clarence +Bicknell, kiu, portante la verdan stelon en la butontruo, serĉis +kreskaĵojn en kampeto, mi ne vidis konatan samideanon ĝis mia +reveno en Londonon.</p> + +<p>Tiel mi trafis mian deziron, kaj ĝuis la tutan ŝanĝon kiun +postulis la sano. Kaj, vere, kiam mi forlasis la belajn artoplenajn +urbojn de Italujo, kaj ĝiajn sonĝindajn lagojn, kaj diris "Ĝis +la revido" al la turist-plena Svisujo, mi ektimis ke mi ja estis +forgesinta Esperanton!</p> + +<p>Tia devas esti tuta ŝanĝo, ne vere?</p> + +<p>Sed mi nun ĝoje trovas ke la fingroj kuras sur la klavoj de la +skribmaŝino preskaŭ tiel facile kiel antaŭe, kaj ke la monta neĝo +ne sukcesis malfluidigi la fluon de Esperantaj pensoj.</p> + +<p>Je konkludo, mi konsilas ĉiujn kiuj povas fari tian vojaĝon: ne +ŝanceliĝu, sed iru morgaŭ, kaj <i>ankaŭ</i>, se eble, postmorgaŭ. Kaj +oni estas permesita bedaŭri ke oni ne ankaŭ iris hieraŭ—sed tiu +lasta estas eble iom nesaĝa!</p> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<i>En voiture, s’il vous plaît!</i> + +<p>And, after the innumerable trumpet squeaks, whistles and cries which +accompany the departure of a French railway train, I commenced to +traverse that section of Esperantoland which lies between Paris and +Marseilles.</p> + +<p>Already, early, I had met our good friends Messrs. Ducros (father and +son) and Legoffre in Havre, and later on, in that little office about +to be enlarged, had had the pleasure of speaking for the first time +with Magyars. In fact, the Limited Company, of which Dr. Fruictier +and Mr. Paul Lengyel are the mainstays, is indeed an international +office. Mr. Lengyel and his assistant speak only Esperanto and +Magyar, Mr. Mann is an Englishman, and Dr. Fruictier is, of course, +a Frenchman. One therefore only hears the Esperanto tongue, while +the type is set for our progressive contemporaries, the <i>Lingvo +Internacia</i> and <i>Internacia Scienca Revuo</i>.</p> + +<p>Well, returning to the joggley railway train, we are as it were once +again in England, for all the travellers are English.</p> + +<p>Of the wonderful voyage in the Mediterranean it is not my present +intention to write. It is quite impossible to treat of such a subject +verbally. Let me but say that, after a most tranquil journey, +resembling the passage of a swan over a mirror-like lake, we find +ourselves at Palma, the capital of the Spanish island of Majorca. I +believe no Esperantists are yet to be found there. On this account I +had to accompany my fellow travellers and wait till the morrow before +commencing to enjoy the special privilege of the Esperantist.</p> + +<p>But, indeed, when my esteemed friends Mme. and Captain +Cape-Montrosier and M. Bresson met me in Algiers and conducted me +everywhere and always, my fellow travellers would indeed have liked +to enjoy the same kind guidance!</p> + +<p>In fact, had I not had such cicerones I should have feared to enter +that mysterious native town, in which the charm of the locality is +to be found. But, after a most interesting walk with Mme. Cape, and +after an unforgettable lunch in an Arab restaurant, I felt quite +fearless in my new surroundings.</p> + +<p>This transit from Europe into Africa demands a volume for +description.</p> + +<p>I could give the menu of this impressive meal, I could even depict +the large wooden spoon, which was our only aid, but as for expressing +the feeling of being in such a medley of black folk and varied +garments, I am quite incapable.</p> + +<p>And what a contrast! In the morning eating in an Arab house, and in +the evening dining with Esperantists in a fine hall, listening to a +band of able musicians!</p> + +<p>That day, more than ever before, did I understand how much I had +gained through having learned Esperanto. My fellow voyagers can +certainly not have the same pleasing memories of the "Diamond of the +sea," as the white and verdante Algiers is poetically called.</p> + +<p>It was a sad moment when I had to depart from my first African city!</p> + +<p>Next day we glided along the interesting coastline, and in the +afternoon the majority of the passengers listened with interest to +a pro-Esperanto talk in the saloon. In the evening many Broadsheets +were to be seen on the deck.</p> + +<p>It is a significant fact that at least two had already got textbooks, +and most knew something of the language.</p> + +<p>My Algerian experience quite braced me up when I arrived in +that most charming city, Tunis. Although I did not meet the +Esperantists residing there, I did not hesitate to enter the Old +Town, restaurants, and world-famed bazaars just as if I had resided +in Tunis for long years.</p> + +<p>But, for my present readers, it is not well that I should describe +this city, but better that I should hasten to beautiful Malta, the +fruitful island whose past history has been so bloody and full of +interest.</p> + +<p>Even ere the ship had come to a standstill in the harbour I +recognised our energetic comrades, Dr. Busuttil and Messrs. Agius and +Dominic Chiantar.</p> + +<p>These three devoted friends kindly drove me over the beautiful +surroundings, and took me into the luxurious hall of the Knights of +St. John of olden time, and into various churches. Will they kindly +accept my renewed thanks!</p> + +<p>And ever the same language, intelligible without difficulty!</p> + +<p>But it was not in Malta that I terminated my Esperantic wanderings, +for, after a broiling visit to the interesting Syracuse, I found in +Palermo the genial Dr. Nalli, Secretary of the Sicilian Society. He +kindly devoted a whole day to me, and proved that he who has not +visited Palermo has missed a city of many charms.</p> + +<p>There also I enjoyed an excellent lunch <i>à la Palermo</i>, while my +fellow tourists lost more than two hours waiting in vain at a French +hotel.</p> + +<p class="sc">When in Rome, do as Rome does!</p> + +<p>Truly a wise proverb, and he who follows it not can in no way fully +enjoy a foreign tour. But to carry it out completely it is of course +necessary to speak either the national or the international language, +and I personally found the latter the more easy and pleasurable of +the two!</p> + +<p>That evening the menu on board was printed in Esperanto.</p> + +<p>And now, as far as concerns the Esperantists, my journey had come to +its termination. From beginning to end one long unmarred pleasant +transition from one paradise to another.</p> + +<p>Ajaccio and Villefranche are not, up to the present, notable +Esperanto cradles.</p> + +<p>In fact, my readers must not be disappointed when they learn that I +no longer visited Esperantists. Except near Ajaccio, where I casually +met our eminent botanist and contributor, Mr. Clarence Bicknell, who, +wearing the green star in his buttonhole, was searching in a little +field for plants, I did not see a known Esperantist until my return +to London.</p> + +<p>Thus I carried out my wish, and enjoyed the thorough change which +health demanded. And, in truth, when I left the fine art-full cities +of Italy, and her lakes to be dreamed of, and had said <i>Au Revoir</i> +to the tourist-haunted Switzerland, I had begun to fear that I had +forgotten Esperanto!</p> + +<p>Such should a thorough change be, is it not so?</p> + +<p>But I now gladly find that the fingers run over the typewriter keys +almost as freely as of old, and that the mountain snow has not +succeeded in freezing the flow of Esperantic ideas.</p> + +<p>In conclusion, I advise all who can take such a journey: hesitate +not, but go to-morrow, and, if possible, on the day after to-morrow +also. And one may be allowed to regret that one did not go yesterday +as well—but this last is somewhat unwise, maybe!</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-6-25" class="article" lang="eo"> +<h3>"LA LEONOJ DE LA ARBARO DE GIR. (HINDUJO, N.W.)."</h3> + +<p class="center">Eltiraĵo de l’ "Madras Mail" de l’ 15.3.’05, de H.K.G.</p> + + +<p>La melfeliĉo, kiu ĵus okazis ĉe la Katiawar Arbaro, kiam Majoro +Carnegie mortiĝis de leono, malĝojamaniere atentigas al la stato de +leonoj Hindaj.</p> + +<p>Estas ĝenerale konjektita ke nuntempe ekzistas tre malmultaj leonoj +en Hindujo (la diferenco, inter la Afrika kaj Hinda leono, estas +bonekonata: la Hinda estas senkolharo).</p> + +<p>Tamen, tiu kredo de nelonge estas pruvita tute erara. Pro +nedisputeblaj postsignoj ilia nombro estas nune kalkulata ĉirkaŭ +100.</p> + +<p>Plie, tiuj ĉi leonoj fariĝis pli sentimaj ol antaŭe: iliaj +postsignoj troviĝas apud domoj apartigitaj, vilaĝoj, kaj eĉ urboj. +Ili elportis bestojn el limoj de la Kolegio Ĉefurba: la vilaĝanoj +ne volas vojaĝi krom grupe, kaj kun armiloj, kaj lanternoj, kaj eĉ +tiamaniere time.</p> + +<p>La kaŭzo de la plimultiĝo estas simpla: la Arbaro Gir’a dum multe +da jaroj estis gardita por ĉaso: granda spaco estas netrapasita de +homoj, kaj estas malmulte konata.</p> + +<p>Por savi la vivojn homajn kaj bestajn, kaj por eksigi perdon je la +malriĉaj vilaĝanoj, la tempo venis por detrui tiujn ĉi leonojn +ĝis ilia nombro estos multe malpliigata, kaj ĝis la danĝera +brutaro estos forpelata ree en siajn profundaĵojn arbarajn.</p> +</div> + + + + + + + + +<pre> + + + + + +End of Project Gutenberg's The Esperantist, Vol. 2, No. 6, by Various + +*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, VOL. 2, NO. 6 *** + +***** This file should be named 44128-h.htm or 44128-h.zip ***** +This and all associated files of various formats will be found in: + http://www.gutenberg.org/4/4/1/2/44128/ + +Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the +Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net +(This book was produced from scanned images of public +domain material from the Google Print project.) + + +Updated editions will replace the previous one--the old editions +will be renamed. + +Creating the works from public domain print editions means that no +one owns a United States copyright in these works, so the Foundation +(and you!) can copy and distribute it in the United States without +permission and without paying copyright royalties. Special rules, +set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to +copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to +protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project +Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you +charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you +do not charge anything for copies of this eBook, complying with the +rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose +such as creation of derivative works, reports, performances and +research. They may be modified and printed and given away--you may do +practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is +subject to the trademark license, especially commercial +redistribution. + + + +*** START: FULL LICENSE *** + +THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE +PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK + +To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free +distribution of electronic works, by using or distributing this work +(or any other work associated in any way with the phrase "Project +Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project +Gutenberg-tm License available with this file or online at + www.gutenberg.org/license. + + +Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm +electronic works + +1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm +electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to +and accept all the terms of this license and intellectual property +(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all +the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy +all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession. +If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project +Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the +terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or +entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. + +1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be +used on or associated in any way with an electronic work by people who +agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few +things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works +even without complying with the full terms of this agreement. See +paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project +Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement +and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic +works. See paragraph 1.E below. + +1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation" +or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project +Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the +collection are in the public domain in the United States. If an +individual work is in the public domain in the United States and you are +located in the United States, we do not claim a right to prevent you from +copying, distributing, performing, displaying or creating derivative +works based on the work as long as all references to Project Gutenberg +are removed. Of course, we hope that you will support the Project +Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by +freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of +this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with +the work. You can easily comply with the terms of this agreement by +keeping this work in the same format with its attached full Project +Gutenberg-tm License when you share it without charge with others. + +1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern +what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in +a constant state of change. If you are outside the United States, check +the laws of your country in addition to the terms of this agreement +before downloading, copying, displaying, performing, distributing or +creating derivative works based on this work or any other Project +Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning +the copyright status of any work in any country outside the United +States. + +1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: + +1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate +access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently +whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the +phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project +Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed, +copied or distributed: + +This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with +almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or +re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included +with this eBook or online at www.gutenberg.org + +1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived +from the public domain (does not contain a notice indicating that it is +posted with permission of the copyright holder), the work can be copied +and distributed to anyone in the United States without paying any fees +or charges. If you are redistributing or providing access to a work +with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the +work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 +through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the +Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or +1.E.9. + +1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted +with the permission of the copyright holder, your use and distribution +must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional +terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked +to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the +permission of the copyright holder found at the beginning of this work. + +1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm +License terms from this work, or any files containing a part of this +work or any other work associated with Project Gutenberg-tm. + +1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this +electronic work, or any part of this electronic work, without +prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with +active links or immediate access to the full terms of the Project +Gutenberg-tm License. + +1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, +compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any +word processing or hypertext form. However, if you provide access to or +distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than +"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version +posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org), +you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a +copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon +request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other +form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm +License as specified in paragraph 1.E.1. + +1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, +performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works +unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. + +1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing +access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided +that + +- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from + the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method + you already use to calculate your applicable taxes. The fee is + owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he + has agreed to donate royalties under this paragraph to the + Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments + must be paid within 60 days following each date on which you + prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax + returns. Royalty payments should be clearly marked as such and + sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the + address specified in Section 4, "Information about donations to + the Project Gutenberg Literary Archive Foundation." + +- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies + you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he + does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm + License. You must require such a user to return or + destroy all copies of the works possessed in a physical medium + and discontinue all use of and all access to other copies of + Project Gutenberg-tm works. + +- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any + money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the + electronic work is discovered and reported to you within 90 days + of receipt of the work. + +- You comply with all other terms of this agreement for free + distribution of Project Gutenberg-tm works. + +1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm +electronic work or group of works on different terms than are set +forth in this agreement, you must obtain permission in writing from +both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael +Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the +Foundation as set forth in Section 3 below. + +1.F. + +1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable +effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread +public domain works in creating the Project Gutenberg-tm +collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic +works, and the medium on which they may be stored, may contain +"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or +corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual +property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a +computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by +your equipment. + +1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right +of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project +Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project +Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all +liability to you for damages, costs and expenses, including legal +fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT +LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE +PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE +TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE +LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR +INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH +DAMAGE. + +1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a +defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can +receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a +written explanation to the person you received the work from. If you +received the work on a physical medium, you must return the medium with +your written explanation. The person or entity that provided you with +the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a +refund. If you received the work electronically, the person or entity +providing it to you may choose to give you a second opportunity to +receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy +is also defective, you may demand a refund in writing without further +opportunities to fix the problem. + +1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth +in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER +WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO +WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. + +1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied +warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages. +If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the +law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be +interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by +the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any +provision of this agreement shall not void the remaining provisions. + +1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the +trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone +providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance +with this agreement, and any volunteers associated with the production, +promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works, +harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees, +that arise directly or indirectly from any of the following which you do +or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm +work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any +Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause. + + +Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm + +Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of +electronic works in formats readable by the widest variety of computers +including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists +because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from +people in all walks of life. + +Volunteers and financial support to provide volunteers with the +assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's +goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will +remain freely available for generations to come. In 2001, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure +and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations. +To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation +and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4 +and the Foundation information page at www.gutenberg.org + + +Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive +Foundation + +The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit +501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the +state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal +Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification +number is 64-6221541. Contributions to the Project Gutenberg +Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent +permitted by U.S. federal laws and your state's laws. + +The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S. +Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered +throughout numerous locations. Its business office is located at 809 +North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887. Email +contact links and up to date contact information can be found at the +Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact + +For additional contact information: + Dr. Gregory B. Newby + Chief Executive and Director + gbnewby@pglaf.org + +Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg +Literary Archive Foundation + +Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide +spread public support and donations to carry out its mission of +increasing the number of public domain and licensed works that can be +freely distributed in machine readable form accessible by the widest +array of equipment including outdated equipment. Many small donations +($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt +status with the IRS. + +The Foundation is committed to complying with the laws regulating +charities and charitable donations in all 50 states of the United +States. Compliance requirements are not uniform and it takes a +considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up +with these requirements. We do not solicit donations in locations +where we have not received written confirmation of compliance. To +SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any +particular state visit www.gutenberg.org/donate + +While we cannot and do not solicit contributions from states where we +have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition +against accepting unsolicited donations from donors in such states who +approach us with offers to donate. + +International donations are gratefully accepted, but we cannot make +any statements concerning tax treatment of donations received from +outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. + +Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation +methods and addresses. Donations are accepted in a number of other +ways including checks, online payments and credit card donations. +To donate, please visit: www.gutenberg.org/donate + + +Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic +works. + +Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm +concept of a library of electronic works that could be freely shared +with anyone. For forty years, he produced and distributed Project +Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support. + +Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed +editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. +unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily +keep eBooks in compliance with any particular paper edition. + +Most people start at our Web site which has the main PG search facility: + + www.gutenberg.org + +This Web site includes information about Project Gutenberg-tm, +including how to make donations to the Project Gutenberg Literary +Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to +subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks. + + +</pre> + +</body> +</html> |