initial commit of ebook 18536HEADmain

16 files changed, 6269 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/18536-8.txt b/18536-8.txt
new file mode 100644
index 0000000..a4e60b6
--- /dev/null
+++ b/18536-8.txt
@@ -0,0 +1,3051 @@
+The Project Gutenberg EBook of Cahangahangang Buhay ni Santa Margarita de
+Cortona, by Cleto R. Ignacio
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Cahangahangang Buhay ni Santa Margarita de Cortona
+
+Author: Cleto R. Ignacio
+
+Release Date: June 8, 2006 [EBook #18536]
+
+Language: Tagalog
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CAHANGAHANGANG BUHAY NI ***
+
+
+
+
+Produced by Tamiko I. Camacho, Pilar Somoza, and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net.
+Handog ng Proyektong Gutenberg ng Pilipinas para sa
+pagpapahalaga ng panitikang Pilipino.
+(http://www.gutenberg.ph)
+
+
+
+
+
+[Transcriber's note: Tilde g in old Tagalog which is no longer used is
+marked as ~g.]
+
+[Paalala ng nagsalin: May kilay ang mga salitang "ng, mga," at iba pa
+upang ipakita ang dating estilo sa pag-sulat ng Tagalog na sa ngayon
+ay hindi na ginagamit.]
+
+
+
+CAHANGA-HANGANG BUHAY ni Santa Margarita de Cortona NA TAGA TOSCANA SA
+NAYONG DIOCESIS
+
+
+=Cahangahangang
+Buhay=
+
+Ni Santa Margarita de Cortona na taga Toscana sa nayon ng Diocesis at
+limang Virgenes, at apat na puong Soldados na pauang mga mártires at
+ibang nadamay.
+
+_Hinango sa Año Cristiano at sa Librong_
+
+_HISTORIA SAGRADA_
+
+Na tinula n~g isang mauilihin na si
+
+=Cleto R. Ignacio=
+
+_Concepcion, Malabon, Rizal._
+
+SIPI SA TUNAY NA LIBRO
+
+1916
+
+LIMBAGAN AT MGA AKLATAN
+ni
+_P. Sayo Balo ni Soriano_
+
+Rosario 225, Plaza del Conde 1008, Binundok at Azcárraga 552, Tundo
+
+Maynila. K. P.
+
+
+
+
+=SAMO SA BABASA=
+
+
+Icaw na may nasang mag-aliw sa buhay
+cung pinipilantic niyong calungcutan,
+munting abala mo,i, guguling igamlay
+sa handog cong cayang hamac na aliuan.
+
+Sa iyong pagbasa,i, cundi macalasap
+nang minimithi mong lasang sadyang sarap,
+pasubalian mong isundo ang hanap
+upang ding palaring pita mo,i, matuclas.
+
+Bagaman at mura cung sa biglang tin~gin
+hilaw at mapacla cung pag-uauariin,
+n~guni,t, cung totoong pacananamnamin
+ang tamis nang lasa,i, malalan~gap mo rin.
+
+Dito sa mapalad na cay Margarita
+na naguing hantun~gan samâ niyong una,
+n~guni,t, n~g lumaon siya nama,i, isa
+na naguing uliran sa gauang maganda.
+
+At ang limang Vírgen na man~ga Mártires
+at apat na puong soldadong nagtiis,
+n~g madlang pahirap at m~ga pasakit
+hangang sa ang tan~gang hinin~ga,i, napatid.
+
+Pagca,t, ang binyagan na cay Cristong lingcod
+ikinatutuang buhay ay matapos,
+huag ang maturang maualay sa Dios
+tayo doo,i, dapat na umalinsunod.
+
+Huag mo rin sana namang pagsauaan
+ang alay cong dahop na pinaglamayan,
+may bahagya ca ring mapapakinabang
+di lamang ibayong tubo sa puhunan.
+
+Cung may tulang di mo mahulo n~g lining
+guipit ó masucal cung sa lalacarin,
+ang iyang pagbasa,i, pagcasiyasatin
+ang tunay na landas ay matutuclas din.
+
+       *       *       *       *       *
+
+
+
+
+=Puno nang Salita=
+
+_Capitulo 1.°_
+
+
+  Taóng isang libo at dalauang daan
+saca limang pu pa yaong calabisan,
+si Margarita n~ga ay siyang pag-silang
+sa bayang Labiano, niyong catauhan.
+
+  Sa Nayong Diocesis sa Chiusi ang tauag
+sa Toscana yaong unang pagcatanyag,
+ang Amá at Iná,i, mabuting tumupad
+nang pagca-cristianong canilang tinangap.
+
+  At may puring tauo na magpapaupa
+yaong guinagauang hanap-buhay nila,
+silang nagtuturo sa cay Margarita
+niyong bagay bagay na gauang maganda.
+
+  Na ayon sa man~ga cabanalang paua
+at natututo pa lamang nang bahagya,
+yaong Anác nila nang pag-sasalita
+iminumulat na ay cagalin~gan n~ga.
+
+  Tanang malumanay na pananalan~gin
+niyong may calin~gang Ináng nag-aángkin,
+sa cay Margaritang puso ay natanim
+caylan may di na mangyaring limutin.
+
+  At dinadasal niya nang cataiman
+caacbay ang puspos na cadakilaan,
+hagang huling taón niyang paglalabay
+sa cahapishapis at hamac nabayan.
+
+N~guni at sa gayong casamaang palad
+ang may pitong taón bilang nang maganap,
+si Margarita ay naulilang cagyat
+sa mapag-palayaw na Ináng masicap.
+
+  Ang magandang gaua na naguing ca-acbay
+sa caniyang puso ay bigláng naualay,
+at ang pagcauili niyong pag-sasanay
+sa dating ugaling man~ga cabanalan.
+
+  Sa mauari niyong abang culang palad
+yaong pagmamahal nang Ináng lumipas,
+at ang casamaang hindi malalan~gap
+palagay nang aling di carapat-dapat.
+
+  Na naguing asauang cauli nang Amá
+lihis na pasunod nang di na mabata,
+laguing pinupucaw yaong ala-ala
+niyong pagmamahal nang naualang Iná.
+
+  Caya n~ga sa ibang bahay ay hinanap
+yaong pagmamahal na ibig malasap,
+cusang napadala sa maling hicayat
+nang catuaan, tubo ay dusang masaclap.
+
+  At hinarap niya yaong pamumuhay
+n~g isang lagalag at masamang asal,
+pagca palibhasa,i, nahihiyasan
+ang caniyang isip n~g catalinuhan.
+
+  Tan~gi sa caniyang cagandahang anyo
+ipinabihag ang caniyang puso,
+sa pagmamarikit n~g gumandang lalo
+at n~g cauilihan n~g magsisisuyo.
+
+  Nang m~ga lalaki na macamamalas
+¡ay sa abang abá! n~g saliuang-palad,
+na uari ay hindi napagtatalastas,
+ang bun~ga n~g labis na m~ga pag-gayac.
+
+  At ang ualang taglay bagang cahinhinan
+na nacasisira niyong calinisan,
+ang cay Tertulianong acala,i, sino man
+di mangyaring maguing malinis na turan.
+
+  Gaya n~g dalagang pinipilit manding
+siya,i, cauilihan n~g matang titin~gin
+hindi calulugdan ni Cristong malasin
+ang nasang calugdang dito,t, panoorin.
+
+  At sa Pan~ginoong nagcacadalaua
+ay di mangyayaring maglingcod sa isa,
+at si Cristo,i, ayaw nang hahatiin pa
+yaong paglilingcod natin sa caniya.
+
+  Sa bagay na ito,i, sinasabi naman
+ni San Cipriano ang ganitong saysay,
+¿nakikilala mo cayang cararatnan
+n~g iyong dakila na capan~gahasan?
+
+  Diyan sa pag-gayac na napacalabis
+at iyang gaua mo na pagmamarikit,
+nagcacasala ca sa Dios sa Lan~git
+na sa iyo,i, siyang lumalang na tikis.
+
+  Hindi mauauala ang caparusahan
+sa iyo pagdating nang tadhanang araw,
+huag mong sabihin sa akin ang icaw
+ay mahinhi,t, di mo han~gad ang calugdan.
+
+  Sucat na ang icaw ay ang macalimot
+sa man~ga gagauin na ucol sa Dios,
+at ang pagcauili sa iyong pag-handog
+sa bagay na ualang casaysayang lugod.
+
+  Dapat catacutan yaong cahatulan
+sa man~ga babayeng tantong nag-cuculang,
+nang sa pananamit nila,i, cahinhinan
+at ualang matuid na mag-sasangalang.
+
+  Cahi,t, uicain mo na ang calulua,i,
+di sa damit lamang napagkikilala,
+yaong calinisan, at si Margarita
+ito rin marahil ang sinabi niya.
+
+  Ang capan~gahasang yaon ang nagbulid
+sa capahamacang di sucat maisip
+hindi macasapat sa pagmamarikit
+yaong ari nilang caunting nalabis.
+
+  Di naman payagan n~g Amáng ubusin
+sa pagmamapuri,t, ualang uastong aliw,
+na masunod yaong camaliang hiling
+ay sa cahalaya,i, napadalang tambing.
+
+Cahit sinisisi n~g caniyang Ama,t,
+binibigyan niyong hatol na maganda.
+nang caniyang ali,t, gahasa man bagá
+manacanaca ring inaralan siya.
+
+  Anopa,t, yaong caniyang cabataan
+ay naguing isa nang masamang hantun~gan,
+nang lahat nang canyang man~ga cababayan
+naguing parang isang sucal nang lansan~gan.
+
+  Ito na ang mula nang pagcaligalig
+niyong pag-nanasa sa napacalabis,
+na sa catauan niya,i, pag-mamarikit
+ang turo nang Ina,i, nalimot na tikis.
+
+  Si Eva ang tunay na cahalimbaua
+na sa paglilibang na ualang bahala,
+sa umang na silo,i, natuntong na cusa
+nang lilong Demonio,t, lubos na nadaya.
+
+  Ang man~ga dalaga,i, siyang caraniuan
+sa pag-mamarikit na nasang calugdan,
+nang capua tauo,i, ang cahihihatnan
+dinadala tuloy sa capahamacan.
+
+  Siyang pag-cahuli sa parayang pain
+nang cay Margaritang cabata-ang angkin,
+lugsong cabaita,i, hindi macapiguil
+bagcus nag-hihigpit nang calaguim-laguim.
+
+  Binidbid ang gayong caparan~galanan
+nang lalaking tacsil na caugalian,
+nahulog sa ban~gin niyong cahalayan
+ang pag-mamarikit itong pakinabang.
+
+  Sa isang binata bagang Caballero
+malapit sa Ciudad nang Montepulciano,
+nabihag nang gandang paraya nang Mundo
+sa pitang mahalay ay cusang nabuyó.
+
+  Itinalaga na yaong calooban
+sa marumi,t, tacsil nilang pamumuhay,
+hindi na naisip ang sila,i, pacasal
+cundi ang lumaguing nagsama na lamang.
+
+  ¡Oh saliuang-palad, na dalagang labis
+na napabibihag sa pag-mamarikit,
+icaw n~ga ang salot na ibinubulid
+yaong calulua sa icalalait!
+
+  Sa lahat nang bayan at man~ga Ciudad
+icaw n~ga ang lasong masidhing camandag,
+sa lubhang malabis na man~ga pag-gayac
+ay hindi mabilang ang nan~gapahamac.
+
+  Cusang uinaualang bahala na cahit
+talastas mang sala ang pag-mamarikit,
+ang capalaloa,i, pan~gahas at hilig
+sa pag-mamasagua niyong pananamit.
+
+  Sa cay Margarita,i, siyang nag-lupaypay
+ang labis na lubhang caparan~galanan,
+sa nasang tanghaling siya at calugdan
+ang puring napala,i, caalipustaan.
+
+  Yaong cagandahang ibig na tauaguing
+Venus at Floripes Diana,t, Abigael,
+ang muc-hang masaya,t, tindig na butihin
+mamumutla,t, lungcot ang pagmamalasin.
+
+  Ang mapanghalina na matáng mapun~gay
+at linindi-linding aliw nang lansan~gan,
+di mag-abot kisap ay mahuhumaymay,
+ang dating maningning lalabo sa tanan.
+
+  Mauaualang lahat ang lugod sa iyo
+nang tanang casuyo,t, nang cababayan mo,
+ang di magcamayaw na puri nang tauo
+lilipad na para lamang alipato.
+
+  Saca ang ulo mong pinamumutihan
+nang perlas, topasio,t, diamanteng makinang,
+na inaayos mong pinagpapagura,i,
+bun~gong butas-butas ang cahahanganan.
+
+  Capatid co,i, ano,t, natitiuasay ca
+parang di mo tanto ang bububóng dusa,
+ang uica mo yata,i, bucas macalaua
+madaling magsisi cung naroroon na.
+
+  Nagcacamali ca at di natin lining
+ang icatatapos nang hinin~gang angkin,
+mabuti cung hinay-hinay ang pagdating
+nang camatayan mo, at hindi biglain.
+
+Ang cay Margaritang naguing pamumuhay
+hapo na sa gapos niyong cahalayan,
+at di napupuna sa caniyang paanán
+ang ban~ging malalim na cabubuliran.
+
+  Linalagyan din n~ga cung minsan n~g Dios
+nang pait, ang man~ga mahalay na lugod,
+pinaparam yaong pacumbabang handog
+na capayapaang paconuaring dulot.
+
+  Manaca-naca ring pinag-cacaramdam
+ang nan~galalayong man~ga pamumuhay,
+sa Dios, at sila,i, tinutugtog bilang
+ang puso,t, ang maling gaua nila,i, lisan.
+
+  Ipinauauari ang pagca-pahamac
+nang nabubulagang na saliuang-palad,
+n~guni,t, sa udyoc nang caibigang linsad
+nag-uaualang kibo,t, uari di talastas.
+
+  Ang sa puso niya ay itinutugtog
+nang di naglilicat na aua n~g Dios,
+parang nan~gun~gusap na madalas halos
+cung minsa,i, ualin ding bahala sa loob.
+
+
+
+
+_Capitulo 2.°_
+
+
+  Gayon n~gang nangyari minsang isang araw
+tinan~gisan niya yaong caugalian,
+na isang babayeng Anác ang cabágay
+na mapag-acsaya niyong cayamanan.
+
+  Tinicang magban~gon sa pagca-gupiling
+at lisan ang nin~gas na calaguim-laguim,
+nang Infiernong apoy na nasa ilalim
+nang paá niya,t, siya,i, laang sunuguin,
+
+  ¿Ano ang nangyari sa cay Margarita
+napucaw sa himbing nang pagtulog niya,
+binigyan nang Dios nang cataca-taca
+na balitang siyang nagpaala-ala?
+
+  N~guni,t, para manding isang maliuanag
+na aral, na ualang casaysayang lahat,
+ang layaw sa Mundong icapapahamac
+malumanay namang siya,i, nakimatiyag.
+
+  Ipinauari nang masintahing Amá
+minsang isang araw sa cay Margarita,
+nang umalis yaong casintahan niya,t,
+sa bahay ay siya,i, naiuang mag-isa.
+
+  Ualang ano-ano,i, ang ásong maliit
+na babayeng caniyang alila,i, nadin~gig
+na tumatahol nang tila nananan~gis
+n~g cahambal-hambal na di mapag-isip.
+
+  N~guni,t, hindi naman naguguniguni
+n~g saliuang-palad na may nangyayari,
+na casacunaan sa caniyang casing
+bunying Caballerong buhay ay naputi.
+
+  Pinauaualan n~ga manding cabuluhan
+ang sigaw n~g áso na calumbaylumbay,
+hangang nacaraan ang dalauang aráw
+áso,i, patuloy rin ang pananambitan.
+
+  Saca ang damit ay kinacagat niya
+niyong pan~ginoon na si Margarita,
+tila nag-uiuica uari nang halica,t,
+ang pan~ginoong cong casi mo,i, patáy na.
+
+  Dito pinasucan nang paghihinala
+ang cay Margaritang loob na mahina,
+nag-ulol ang sindac na hindi cauasa
+sa taghoy nang ásong hindi nagsasaua.
+
+  Lumacad nang doon sa áso,i, sumunod
+sa daang itinuturo,i, naglalagos,
+bahagya pa lamang dumarating halos
+sa may calalimang ban~gin ay nataos.
+
+  Na may ilang tuyo na san~ga n~g cahoy
+ang áso ay nagpatihulog na doon,
+at pinasimulang hinucay nang tuloy
+na calumbaylumbay, yaong paghagulhol.
+
+  Hinaui n~g nan~gan~ginig na camay
+ni Margarita ang ilang man~ga sucal
+na bilang na nacatatakip sa hucay
+nakita ang bangcay niyong casintahan.
+
+  Na buloc na,t, hindi sucat na matiis
+yaong sumisin~gaw na bahong malabis,
+nang cay Margaritang abutin nang titig
+sumicdo-sicdo na ang caniyang dibdib.
+
+  Uinauari niya ang kinahinatnan
+n~g gayong cakilakilabot na bagay,
+na sinalubong n~g caniyang caauay
+tinadtad n~g sugat hangang sa napatay.
+
+  Nang si Margarita,i, pagsaulang loob
+sa kinahinatnan n~g palad na capos,
+na ang buhay niya ay dagling natapos
+sa pagpapasasa n~g sa Mundong dulot.
+
+  Anopa,t, yaong mabahong bangcay niya
+caramihang uod yaong nakikita,
+ang catauang hilig n~g nabubuhay pa
+sa layaw sa lupa,i, itong naging hanga.
+
+  Ni camunting dun~gis di ibig bahiran
+ang catauan niya niyong nabubuhay,
+ang caniyang labis na pagcapihican
+n~gayon nama,i, siyang pinangdidirihan.
+
+  Yaong sa puso niya,i, siyang bumabaca
+at pagpipighating naalaala,
+sa kinabuhusan n~g pag-ibig niya
+at ang catumbayan niyong calulua.
+
+  ¡Sa abang-aba co! ¿caya,i, napasaan
+ang calulua nang sauing capalaran,
+saan cundi doon sa Infiernong bayan
+ang sagot n~g voces na umalin~gawn~gaw?
+
+  Magpahangang sa caibutura,i, taos
+nang pusò, at tantong ipinan~gilabot,
+malamig na pauis ay agád sumipot
+at sinidlan niyong di cauasang tacot.
+
+  Sa cay Margaritang dinidilidili
+ang gayong calunos-lunos na nangyari,
+sa lugod at layaw ay lubhang nauili
+n~gayo,i, lubos naman ang pagcaruahagui,
+
+  Ualang hangang hirap doon sa Infierno
+ang ganti sa munting ligaya sa Mundo,
+sa sandaling tua,i, nacapalit nito
+hirap casakitang hindi mamagcano.
+
+
+
+
+_Capitulo 3.°_
+
+
+  Cakilakilabot ang cay Margarita
+na pakikihamoc sa sarili niya,
+bago nasundua,i, nahirapan muna
+sa nasang maganda niyang pagtitica.
+
+  ¡Oh cahambalhambal na casasapitan
+nang sinomang nan~gag papaliban-liban,
+niyong pagbabalic loob at ang araw
+na icatatapos niya,i, hindi alam!
+
+  Ang dalisay niyang pag-aala-ala,i,
+capakinaban~gan niyong calulua,
+kinikilabutan sa sarili niya
+ang caaua-aua na si Margarita.
+
+  Nagugunam-gunam na nasa sapiling
+ang cabubuliran na calaguimlaguim,
+at may pan~ganib pang doo,i, mahulog din
+cun ang hinin~ga niya,i, biglang makitil.
+
+  Caya n~ga,t, ang luha niyang pumupulas
+ay naguing turing nang parang isang dagat,
+niyong pagninilay sa pagcapahamac
+niyong pagcadaya nang Demoniong sucab.
+
+  Sa lupa ay tambing siyang nanic-luhod
+nagsisi,t, humin~gi nang aua sa Dios,
+pinaglampasan nang mahayap na tunod
+niyong pagsisising sa puso ay taos.
+
+  Ualang iniisip cundi ang tan~gisan
+lahat nang caniyang man~ga casalanan,
+pag-pepenitenciang caunaunahan
+ang cusang lumayo sa capan~ganiban.
+
+  Caya n~ga,t, sa loob niya ay tinicang
+sa Montepolciano,i, umalis pagdaca,
+siya,i, naparoon at nagpatirapa
+sa paá nang Amáng tinalicdan niya.
+
+  Yaong catacsila,i, inahin~ging tauad
+at nag-pipighating hindi hamac-hamac,
+capagdaca nama,i, agád nang tinangap
+niyong Amá, yaong alibughang Anác.
+
+  Na tumatan~gis na,t, siya,i, nagsisisi
+n~guni,t, ang matigas na loob na ali,
+ay hindi pumayag at cusang tumangui
+at inari niyang casiraang puri.
+
+  Ang gayong paghibic at man~ga pagtaghoy
+ni Margarita n~ga na ualang mag-ampon,
+dakilang ligalig ang nangyaring yaon
+sa buhay na naguing parang isang tapon.
+
+  Dalauang puo,t, apat ang caniyang gulang
+batá pa at ayos na nahihiyasan,
+nang sinag na taglay niyang cagandahan
+ang sa muc-ha niya ay napagmamasdan.
+
+  Yaong pamumuhay niyang namamalas
+na masama,t, parang daan ang catulad,
+na nasasabugan nang man~ga bulaclac
+nang caligayahang labis humicayat.
+
+  Siyang tumutucsong muling manumbalic
+sa dating casama,t, cagagauang lihis,
+iniuurali na sa huling guhit
+ay càauaan nang Dios sa lan~git.
+
+  N~guni,t, yao,i, hibong isang camalian
+pan~gaco nang Dios sa cahit sino man,
+na nan~gagsisisi,t, nagtiticang tunay,
+ay iguinagauad ang capatauaran.
+
+  Sa pagtauag niya,i, ang nag-ualang kibò
+paanong cacamtan ang ipinan~gaco,
+pag naglibanliban icaw ay di taho
+ang camatayan mo,i, cahirapang lalo.
+
+  Caya n~ga sa gayong pagbubucas bucas
+ay lubhang marami ang nan~gapahamac,
+na ang ualang hangang dusa ay linan~gap
+n~g man~ga pabayang nagpapacatamad.
+
+  N~guni at ang abá na si Margarita
+sa udyoc n~g tucso,i, nakikilaban na,
+camahalmahalang Pastor ay muli pa
+na tumauag pagca,t, hinihintay siya.
+
+  Laging nacadipa ang camay sa ati,t,
+yayacapin tayo cung siya,i, duluguin,
+ang capayapaa,i, ating tatamuhin
+at lubos na tayo ay patatauarin.
+
+  Panibago namang tinauagan siya
+n~g masintang tunay na pag-aanyaya,
+inalalayan siya nang pakikibaca
+sa dahas n~g tucsong mangahis ang tica.
+
+  Ang pangagalin~ga,i, yaon n~ga marahil
+niyong pagbabagong buhay na magaling,
+ani Jesus iyang tacot mo,i, pauiin
+Margarita,t, kita ay cacalin~gain.
+
+  Ang magandang tica,i, cusang pinagtibay
+at tinatan~gisan sa gabi at araw,
+ang lahat n~g m~ga naguing casalanan
+at ang halimbauang man~ga casamaan.
+
+  Hinahan~gad niya na moling mabaui
+ang lubhang malabis na pagcacamali,
+n~g cahalayhalay na pamamalagi
+sa layaw n~g Mundo n~g pagcalugami.
+
+  Agád nang naglacbay doon sa Simbahan
+siya sa Labiano, na nasosootan,
+nang damit Celicio at natatalian
+ang liig at tandang pagtiticang tunay.
+
+  Saca ang dalisay na paghin~ging tauad
+sa caniyang man~ga cababaya,i, hayag,
+at pinagsisihan sa harap n~g lahat
+na naguing dahilan n~g pagcapahamac.
+
+  Hindi rin naglubag sa bagay na yaon
+ang loob nang ali,t, Amá pa,i, caáyon,
+pinabayaan na ang lulun~goylun~goy
+na Anác na ualang sucat na mag-ampon.
+
+  Nang makita yaong calagayan niya
+nang caauaaua na si Margarita,
+na tulad sa tapong uala nang halaga
+caya n~ga,t, lumipat sa bayang Cortona.
+
+  Doo,i, mahinahong siya ay tinangap
+n~g ilang Señorang marunong mahabag,
+casama ang isa niyang naguing Anác
+sa naguing casuyong kinapos n~g palad.
+
+  Ang unang guinaua na pinagpilitan
+nang taos sa puso at cataimtiman,
+ang dalisay na "confeción general"
+sa lahat nang man~ga naguing casalanan.
+
+  Siyang matibay na pasimula ito
+niyong pagbabagong buhay na totoo,
+siya,i, naparoon doon sa Convento
+nang cagalang-galang na si S. Francisco.
+
+  Na namamalisbis ang luha sa matá
+niyong malalim na pag-sisi niya,
+isinaysay sampu nang pighating dala
+sa isa n~gang Pareng Relegioso bagá.
+
+  At ikinumpisal niya nang malacas
+tanang casalanang gauang hindi dapat,
+at hinin~gi niyang boong pagsisicap
+ang "Orden Tercera" siya,i, macatangap.
+
+  Nang sa penitenteng damit Serafico
+tandang pagtalicod sa layaw sa Mundo,
+ang Confesor nama,i, napaayon dito,t,
+pinanghinapang pang bagcus na totoo.
+
+  Pinasimulan nang pag-pepenitencia
+sa nasang macamta,i, binigyang pag-asa,
+yaong hinihin~ging simula n~g gracia
+at sa cabanala,i, nagsanay na siya.
+
+  Linalayuan nang parang camatayan
+sa loob, ang lahat nang macapupucaw,
+ang kilos at anyo,i, hilig na mahalay
+niyong maruruming pita nang catauan.
+
+  Capahintulutan bilang n~g Señorang
+pinaglilingcurang caniyang asaua,
+mangyaring huag pahigpitin niya
+ang pagpapasakit sa catauang bagá.
+
+  Gayon man ay dahil sa laking pag-ibig
+na ang catauan niya,i, bigyan pasakit
+inaring di dapat ang nasoc sa isip
+tuntun~gan ang lupang alalay na gamit.
+
+  Sa idinadaos na pananalan~gin
+sa lahat nang oras na macayang gauin,
+at ang pagsasanay sa icagagaling
+nang caisa-isang caluluang angkin.
+
+  Pinatauad na n~ga at cusang linimot
+n~g Amang lumic-hang mahabaguiug Dios,
+ang cay Margaritang casalanang lubos
+at bagcus guinanti n~g magandang loob.
+
+  Madalas din namang siya,i, dinadalaw
+at tan~gi siyang pinagcacalooban,
+n~g sa lan~git bagang m~ga caaliuan
+at ang caniyang loob ay pinatatapang.
+
+  Na ipatuloy niya ang tun~go n~g lacad
+na pinasimulan sa tuntuning landas,
+niyong cabanalan na icatutuclas
+n~g caligayahang ualang pagcucupas.
+
+
+
+
+_Capitulo 4.°_
+
+
+  M~ga Franciscano ay niyong masuboc
+ang cay Margaritang catibayang loob,
+na penitente n~gang bagong naglilingcod
+sa mapagcandiling mahabaguing Dios.
+
+  Sa matining niyang halimbauang bigay
+doon sa adhicang man~ga cabanalan,
+na sa boong Mundo ay pinasisilang
+caya,t, nag-habitong ualang caliuagan.
+
+  Nang Ordeng Tercera na cay S. Francisco
+na ualang pan~gamba sa bagay na ito,
+patuloy ang loob na di nagbabago
+sa m~ga pahirap niyang tinutun~go.
+
+  Ang lapastan~ganin ay di inacala
+nang caniyang asal na buhat sa sama,
+cung hindi lalo nang nag-ibayo pa n~ga
+sa bagsic n~g gracia na nagbigay bisa.
+
+  Inululan yaong pagpapacahirap
+capacumbabaa,i, lubos na niyacap,
+uinauari niyang di carapatdapat
+tingnan ang caniyang calagayang hamac.
+
+  Capagbinabati siya nang sinoman
+at may anyong siya,i, tila minamahal,
+pag-ibig sa Mundo ay hinahalinhan
+nang ucol sa Dios na pagsintang tunay.
+
+  Kinasusuclaman ang idinudulot
+nang tungcol sa lupang nagbibigay lugod,
+na sa catauhan niya,i, naghahandog,
+ni munting ginhaua ay di iniimbot.
+
+  Pinapagninin~gas ang tunay na nais,
+matupoc sa apoy nang laking pag-ibig,
+sa pananalan~gin at pagsusumakit
+sa icararapat na Hari nang lan~git.
+
+  Nang nananalan~gin siyang isang araw
+na taglay ang lubos na cataimtiman,
+sa harap nang isang mahal na larauan
+ni Cristong sa Cruz ay napabayubay.
+
+  Doon ay nag-tamó nang tuang malabis
+at magandang palad dahil sa narin~gig,
+sa labing camahal-mahala,i, sinambit
+yaong pan~gun~gusap na lubhang matamis.
+
+  Sabihin sa akin ¡ó cahabag-habag
+na babaye,t,! ¿anong sanhi nang pag-iyac,
+¿ano ang ibig mo baga aking Anác?
+si Margarita ay tumugong banayad.
+
+  Icaw lamang aking Pan~ginoong mahal
+icaw ang tunay co na caligayahan,
+cung na sa aking ca ay di magcuculang
+aco, nang cahima,t, anong man~ga bagay.
+
+  Ang sa Santang nasang manin~gas na loob
+na mag-bigay aliw sa Poong cay Jesús,
+ay siyang pagcaing ikinabubusog
+na sa araw araw ay macamtang lubos.
+
+  Saca noon namang maunaua niya
+na sa paglilingcod sa man~ga Señora,
+sa bahay na yaon ay di makikita
+ang catahimican nais na talaga.
+
+  At gayon ding hindi masunod ang nais
+na mag-penitenciang adhica nang dibdib,
+ay siya,i, humanap niyong munting silid
+na matatahanan nilang matahimic.
+
+Casama ang bunso niyang minamahal
+at ang guinagaua niyang hanap-buhay,
+ay ang pananahi sa cubong tahanan
+at pag-panaog na,i, tun~go sa Simbahan.
+
+  Sa capua tauo,i, pagca-auang gaua
+ó ang paghanap nang matatahi caya,
+laguing gumiguising siyang maaga n~ga,t,
+nagsisimbang uala camunti mang saua.
+
+  Nakikinig niyong Misa,t, nagninilay
+na taglay ang lubos na cataimtiman,
+cung matanghali nang puso,i, masiyahan
+sa pag-dedevocio,i, ooui nang bahay.
+
+  Patuloy rin naman ang pag-dedevociong
+casama sa gauang pananahing yaon,
+ang caabalahan lamang niyang tungcol
+ay ang pananahi na pangpauing gutom.
+
+  Tumabas magtagpi,t, caraniua,i, itong
+ipinagagaua nang sinomang tauo,
+ang iniuupa nang cahima,t, sino
+bilang limos nila lamang cung gaáno.
+
+  Naguiguing panakip ang naibibigay
+sa balang caniyang man~ga cailan~gan,
+ang man~ga duc-ha pa ay natutulun~gan
+nang caunti niyang paghahanap buhay.
+
+  Ikinatutua na niya nang malabis
+ang pagcain niyang tinapay at tubig,
+at nang ilang pasas at di gumagamit
+nang nin~gas nang apóy sa cubong maliit.
+
+  Liban na n~ga lamang na cung naghahanda
+sa panauhin niyang man~ga salanta,
+itinuturing na totoong dakila
+ang bagay na man~ga caaua-ang gaua.
+
+  Capag-uala siyang pagcaing ibigay
+ó damit, sa duc-hang nagcacailan~gan,
+ay cahit anomang man~ga casangcapan
+sa caniyang cubo ay hinahatian.
+
+  Maguing pinga,t, cahit yaong vaso caya.
+ó man~ga cuchara at maguing damit n~ga,
+at isang panahong calamiga,i, sadya
+hinubo ang saya sa catauang cusa.
+
+  At doon sa duc-ha,i, cusang ibinigay
+nang ang cahubaran lamang ay matacpan,
+na halos uala na siyang damit naman
+at maralita ring naghahanap-buhay.
+
+  Kinikilala n~gang yaong man~ga duc-ha
+ay tungcol cay Jesús yaong pagpapala,
+ang pag-ganting ualang macahalimbaua
+ay tulad sa isang dakilang biyaya.
+
+  Duc-ha man siya,i, di ibig pagsabihan
+n~g uica ni Jesús na ganitong saysay,
+aco,i, nagugutom ay di mo binigyan
+n~g pagcai,t, hubad aco,i, di dinamtan.
+
+  Binabayaran n~g Dios n~g sagana
+ang iniaálay sa camay n~g duc-ha,
+ang cay Margaritang handog at calin~ga
+pinatiticman na dito pa sa lupa.
+
+  Yaong na sa lan~git na caligayahan
+na tantong malaking capakinaban~gan
+niyong calulua,t, naguiguing dahilan
+n~g pagpapaualang halaga sa buhay.
+
+  Magmula n~g siya ay magbalic loob
+sa catauan niya,i, malabis ang poot,
+pagca,t, siyang naguing caáuay na lubos
+sa casalanan n~gang di sucat masayod.
+
+  Saca ang masamang man~ga halimbawa
+caya hindi pa rin ikinatutua,
+yaong cahirapan na dinadalitang
+pag-pepenitencia,t, pagaayuro n~ga.
+
+  Ipinasiya pang yaong cagandaha,i,
+cusang papan~giti,t, ang muc-ha,i, sugatan,
+n~g catacot-tacot n~guni,t, hinadlan~gan
+n~g Confesor niya na umaálalay.
+
+
+
+
+_Capitulo 5.°_
+
+
+  Sa pananaghili n~g Demoniong tacsil
+na di ibig niyang ang tauo,i, gumaling,
+inuman~gan din n~ga n~g parayang pain
+tun~gong cabanala,i, upan ding itigil.
+
+  Ang coronang tan~ging ualang pagcalanta
+na gaua n~g aba na si Margarita,
+Santang manahani na itinatalaga
+sa sarili, yaong cagalin~gan niya.
+
+  Inupatan na n~ga n~g lilong caáuay
+niyong catha-catha na cabulaanan,
+Margarita, anya ay iyong tigilan
+iyang malabis mong m~ga cabanalan.
+
+  At ang sa tahana,i, lagui mong pagligpit
+tunay na di ayon sa taglay mong bait
+at ang malabis mo na pagpapasakit
+sa iyong cataua,i, tantong nalilinis.
+
+  Gayong gaua,i, isang laking calupitan
+para cang tikis nang nagpapacamatáy,
+di ucol higpitan at ang cailan~gan
+bigyan mo nang luag at capanahunan.
+
+  Upang magcaroon nang camunting lacas
+nang may ipag-tangol sa araw na dapat,
+na cailan~ganing mamaya ó bucas
+ay di mahahapo na caagád-agád.
+
+  Lubhang masisira ang cabaitan mo
+cung magpacahirap nang di mamagcano,
+ang dapat mong gauin sa panahong ito
+cataua,i, in~gata,t, lumauig sa Mundo.
+
+  Yamang lubos namang pinatauad ca na
+nang Dios, sa lahat nang gaua mong sala,
+ay ano ang iyong alalahanin pang
+cataua,i, higpitan at mag-penitencia.
+
+  Sa umang na silo,i, di lubhang naghirap
+na ipinapain niyong si Satanas,
+at napagkilala na caagád-agád
+ang gayong pagdaya at man~ga pag-upat.
+
+  Napakikita pang conua ay Angel
+nang caliuanagan, ang siyang cahambing,
+ay si Margarita,i, naghiganting tambing
+sa capan~gahasan niyong si Lusifer.
+
+  Pinapag-ibayo nang higuit sa una
+yaong dating gauang pag-pepenitencia,
+capacumbaba,i, pinapag-ulol pa
+ayon sa hatol nang Evangelio bagá.
+
+  Isang araw siya,i, lalong sinigasig
+nang tucsong marahas na sacdal nang lupit,
+caya n~ga cay Jesús naghihinanakit
+niyong hinanakit na caibig-ibig.
+
+  Sa lubhang masintang Amáng mananacop
+na sa nacadipang larauan sa Cruz,
+n~guni,t, minarapat aliuin ang loob
+nang mapagcalin~gang mahabaguing Dios.
+
+  Na ang uinica sa caniya,i, ganito
+na magpacatapang icaw ó Anác co,
+cahima,t, marahas ang cabacang tucso
+ay di mangyayaring manaig sa iyo.
+
+  At aco,i, narito na iyon casama
+sa lubhang mahigpit na pakikisama,
+at magmasunurin sa payong maganda
+sa umaácay sa iyong calulua.
+
+  Huag matacot ca,t, ilagay sa akin
+ang gracia ay iyong catibayang kimkim,
+huag sa sarili ay umasang tambing
+ang nasang tagumpay nang upang tamuhin.
+
+  Sa cay Margaritang biyayang kinamtan
+bilis nang pagtacbo niyong cabanalan,
+sa landas lalo na,t, ang tucsong caauay
+ay inuusig siya,i, bagcus tumatapang.
+
+  Cusang lumalalim yaong man~ga ugat
+nang capacumbabaan n~gang hindi hamac,
+lalong nahihilig at minamasarap
+ang pula at caalipustaang lahat.
+
+  Sa hindi pagkibo niya,i, nagcatacá
+sa lahat nang namamayan sa Cortona,
+ibig niya,i, itapo,t, pagbatuhan siya
+na ang ualang casing-sama ang capara.
+
+  Na catulad niyong sa Infierno galing
+dan~gan ang Confesor ang nacapipiguil,
+siyang humahadlang na di dapat gauin
+ang nasa niyang yaong ibig na asalin.
+
+  Cundi pinupuing ang gayong adhica
+na isang totoong pagpapacababa,
+sa man~ga lansan~gan siya ay gagalang
+may tali sa liig, at ilalathala.
+
+  Ang nan~gacaraan niyang pagcasinsay
+at ang nan~ga gaua niyang casalanan,
+upang matalastas nang lahat sa bayan
+ang malabis niyang man~ga catacsilan.
+
+  Di cung magcagayo,i, huhulihin siya
+cuculan~gin siya,t, doon isasama,
+sa man~ga babayeng masamang talaga
+na linalapatan nang man~ga parusa.
+
+  Ang dakilang yaong capacumbabaan
+ni Margarita, ay kinuhang uliran,
+ang caniyang laguing pag-gugunamgunam
+nang cay Jesucristong man~ga cahirapan.
+
+  Sanhi n~ga sa ating na icagagaling
+ay inalipusta,t, dinuahaguing tambing,
+niyong man~ga Judio, n~guni,t, di pinansin
+binatá at upang tayo ay sacupin.
+
+  Lalong sa loob niya ay nacabubuhay
+yaong sa sariling pagninilay-nilay,
+sa Vírgeng Ináng man~ga casakitan
+sa nagdusang Anác na mapagpalayaw.
+
+  Na sinasacdalan nang boong pag-asa
+sa anomang man~ga cailan~gan bagá,
+isang araw nama,i, dinilidili niya
+tanang cahirapang di suca,t, mabatá.
+
+  At dahil sa atin ay laking pag-ibig
+ni Jesús, ang madlang dusa ay tiniis,
+moli pang kinamtan ang tuang malabis
+sa pagdalaw niyong Amáng na sa lan~git.
+
+  Noon hinatulang siya ay lumaan
+sa cacabacahing man~ga cahirapan,
+at lubhang marahas na caralitaan
+ang daranasin mo hangang nabubuhay.
+
+  Tulad sa pagtunaw n~g guintong malinis
+na dinadalisay ang uring malabis,
+hangang may camunting dumi inaalis
+nang upang tumaas ang mithing kilatis.
+
+  Dadalisayin n~ga n~gayon ang puso mo
+nang pakikilaban sa dahas nang tucso,
+catacuta,t, sákit ay laan sa iyo
+gutom cauhaua,t, pagluhang totoo.
+
+  Cahubara,t, pag-iisa,t, pagpapasan
+nang Cruz, ang iyong mapagdaranasan,
+upang macapasoc sa calualhatian
+ani Margarita, aco,i, nalalaan.
+
+  Naririto aco ó Pan~ginoong co
+titiisi,t, alang-álang po sa iyo,
+tunay cong pag-ibig ay cahit ang Mundo,i,
+igauad sa aking hirap mang gaano.
+
+  ¡Dios co! ay sino ang tatangui caya
+sa aking babathing man~ga paralita,
+na di pa anino nang hirap mong madla
+at dahil sa akin ay inalipusta.
+
+  Sa ganong pagdidilidiling mataman
+nang ganitong hirap ay nanghihinapang,
+at mapayapa niyang pinagtitiisan
+ang pagcasiphayo,t, caalipustaan.
+
+  At si Margarita minsan ay pinuspos
+nang isang babaye nang mura,t, pag-ayop,
+na nacapagbigay nang masamang ayos
+na halimbaua sa matáng nanonood.
+
+  Sa bagay na siya ay dapat lumaban
+ikinatua nang caalimurahan,
+at binigyan pa niya nang catuiran
+ang guinauang yaong catampalasanan.
+
+  Gayon ma,i, ang ganti niyang iguinauad
+sa sumirang puri na lubhang pan~gahas,
+ay pinadalhan pa nang lalong marapat
+na alay na doon sa cubo nagbuhat.
+
+  Capag nagdaramdam ang sarili niya
+niyong sa babayeng guinauang pagmura,
+na di catuiran ay caracaraca,i,
+nagpipiguil itong mananahing Santa.
+
+  Minsan man ay hindi nasoc sa sarili
+yaong pan~gun~gusap na paghihiganti,
+at hindi ninasang bumigcas nang sabi
+na laban sa gayong man~ga pagca-api.
+
+  Di nagpapakita nang tandang anoman
+nang tungcol sa man~ga gauang cagalitan,
+na sa pagbabata,i, maguing caculan~gan
+at siyang totoong pinaglalabanan.
+
+  Tunay na sinupil niyang di sa palá
+yaong sa catauang hilig na masama,
+na laguing pinag-cacahirapang lubhá
+yaong capurihang di ibig masira.
+
+
+
+
+_Capitulo 6.°_
+
+
+  At cahima,t, gayong caayos ang asal
+tunay na caniyang di pinararaan,
+ang man~ga pagdulog sa lahat nang araw
+na nagcucumpisal at nakikinabang.
+
+  Tanang camalian lalong maliliit
+ó ang caculan~gan ay isinusulit,
+marahil ang tauong hindi nag-iibig
+nang ganoong gaua,i, magtatacang labis.
+
+  Dahil sa malimit na man~ga pag-tangap
+niyong man~ga Santo Sacramentong uagas,
+gayon cung magsabi yaong man~ga tamad
+sa gauang magaling, matamlay gumanap.
+
+  Sa pagcucumpisal na laguing pag-dulog
+sa confesonario na aua ang handog,
+sa tauong may man~ga taimtim na loob
+sa nin~gas nang nasang calugdan n~g Dios.
+
+  Sa pagkita niyong man~ga caculan~gan
+agád hinahanap ang caliuanagan,
+na di napupuna nang ibang ang layaw
+sa Mundo, ang laguing na sa gunam-gunam.
+
+  N~guni,t, sa matibay ang sampalataya
+ang confecio,i, taga pamatnugot nila,
+siyang bumubuhay niyong calulua
+nang macasalanan na patáy sa gracia.
+
+  Capakinaban~gan nila sa madalas
+na pag-cucumpisal gracia,i, nag-dagdág,
+at tinatalicdan yaong gauang linsad
+at ang calooban ay napapanatag.
+
+  Sanhi sa pagtangap nang capatauaran
+sa man~ga nagaua niyang casalanan,
+at sa calulua,i, nag-ninin~gas naman
+apóy nang pag-ibig na lalong dalisay.
+
+  Cung sa ating pusò naman ay mag-alab
+ang buhay na sampalataya at uagas,
+pananalig saca pag-ibig na tapat
+ang calulua at gracia,i, matatangap.
+
+  At doon dudulog sa mahal na dulang
+nang pagcain niyong mahal na tinapay,
+nang man~ga Angeles, na di matimban~gan
+yaong caáliua,t, pag-papahinapang.
+
+  Sa paglacad nila na pasan ang Cruz
+sa mahal na piguing niyong mananacop,
+nagbibigay lacas at sigla nang loob
+nang sa Mundo,i, bilang nilang pagtalicod.
+
+  Cusang paghahandog sa Dios na Amá
+nang pagca-totoong man~ga lingcod sila,
+at sa canin~gasa,i, lubos ang pag-asa
+sa dibdib, nang nasà sa tuituina.
+
+  Na sa balang oras ay laguing tangapin
+si Jesús, sa Hostiang doo,i, nahabilin,
+at manaca-nacang iniuurong din
+ang pag-cocomunio,t, ala-ala dahil.
+
+  Ang di n~ga carapat-dapat magpatuloy
+sa caniyang pusò, yaong Pan~ginoon,
+na ang camahalan ay ualang caucol
+nang calac-ha,t, ualang capantay na dunong.
+
+  Sa pakikibacang capacumbabaan
+at yaong malaki niyang cagutuman,
+sa pagcain nang camahal-mahalang
+Maná, ang totoong ikinahahambal.
+
+  Cung minsa,i, totoong mahigpit na lubha
+ang loob, at sanhi nang ilinuluha,
+nang di cacaunti at lubhang sagana
+n~guni at inaliw nang Poong dakila.
+
+  Na huag matacot ó Anác cong hirang
+at huag lumayo sa laang cong dulang,
+sinomang tutun~go ditó,i, nag-tataglay
+nang dakila,t, ucol bagáng calinisan.
+
+  Sa camahal-mahalan n~gang Sacramento
+n~guni,t, ganap naman ang calinisan mo,
+ay natatacot ca,t, ang dahila,i, ¿ano
+sa ualang sakit ay anhin ang médico?
+
+  Cundi sa talaga na may man~ga damdam
+doon ang médico,i, kinacailan~gan,
+sa piguing n~g man~ga Angeles na tunay
+ang totoong lunas ay masusunduan.
+
+  Nang magpipighati,t, magtatamong galác
+ang man~ga mahina ay magsisilacas,
+at magsisitapang ang man~ga douag
+maestro at Amá sa han~gad na Anác.
+
+  Sa man~ga oveja,i, maauaing Pastor
+masintahing Hari sa lahat nang campon,
+at sa man~ga duc-ha,i, tan~ging Pan~ginoon
+at bucal nang cagalin~gan di sang-gayon.
+
+  Nang upang mangyari na tangapin niya
+ang sinoman sa di mamagcanong gracia,
+na ibinubobó ni Jesús na Amá
+niyong cagalin~gan niyang ualang hanga.
+
+  At sa calulua na masusunduan
+yaong cagalin~gang sa caniya,i, laan,
+ucol sa pag-gayac siya,i, hinatulan
+niyong pagtangap sa mahal na catauan.
+
+  Sa dakilang sala,i, di lamang malinis,
+cundi sa lalo mang salang maliliit,
+biling cailan~gan lamang ang pagligpit
+sa isang maáyos na pananahimic.
+
+  Lumayo sa lahat nang capopootan
+nang matá nang Amáng macapangyarihan,
+dapat na taglayin ang pang-hihinapang
+nang sa lan~git bagáng man~ga cahatulan.
+
+  Caya n~ga at nagdudumaling dumulóg
+si Margarita, sa pagtangap cay Jesus,
+at siya,i, hindi na lumayó pang lubos
+at nag-gunamgunam nang sa puso,i, taos.
+
+  Ang di pagcarapat at caralitaan
+sa caniya, ay siyang nagpasulong bilang
+doon sa pagtacbó nang batis na tunay
+nang pagca-dakila at niyong calac-han.
+
+  Sa paghahanda ay nagsisicap siya
+nang icagagaling niyong calulua,
+at isang mahusay na tahanan bagá
+nang ualang capantay na Hari at Amá.
+
+  Pinuspos ang lingcod niyong Poong Dios
+na si Margarita nang hindi masayod,
+na catamisan, at darakilang lugod
+nang camahal-mahalan n~gang Mananacop.
+
+  Caylanma,i, sadyang loob na maganda,t,
+nagbibigay nang biyayang mahalaga,
+nakikipanayam sa cay Margarita
+sa pananalan~gin niya sa tui na.
+
+  Santang mananahing ito ay cung minsan
+nag-hihinanakit niyong catamlayan,
+nang loob, sa gauang capalamaraha,t,
+masamang pag-ganti n~g macasalanan.
+
+  Na hinuhulugan ang pusong parati,
+n~g tanang caniyang m~ga penitente,
+n~g isang manin~gas na nasang malaki,t,
+calualhatian n~g Dios na casi.
+
+  Sa di mabilang na pagcagaling-galing
+n~g man~ga saliuang capalarang angkin,
+parang tumatacbong bulag ang cahambing
+sa capahamaca,t, ualang hangang lagim.
+
+  Namamagitan n~ga ay si Margarita,t,
+siyang humahandog na magtiis siya,
+dahilan sa gauang catacsilan nila
+ang hirap sa Mundo ay di alintana.
+
+  Madalas sabihing aniya,i, Anác co
+niyong Pan~ginoon nating Jesucristo,
+aniya,i, di bagá napagmamasdan mo
+ang lagay n~g lupang ito cung paano.
+
+  Tingnan mo,t, ang gracia ay binabayaran
+niya, n~g malaking catampalasanan,
+ang m~ga pag-ibig, niyong catamlayan
+man~ga pagsiphayo,t, caalipustaan.
+
+  May man~ga asauang cusang humahandog
+sa cahalayan n~gang cakilakilabot,
+ang binata namang nagbibiling lubos
+niyong calulua, sa camunting lugod.
+
+  Ang hiyas na taglay niyang calinisan
+n~g man~ga binata,t, n~g may asaua man,
+napabibihag sa ualang casaysayang
+pagmamarikit na laking casiraan.
+
+  Na caugaliang batis niyong sama
+niyong libolibong man~ga pagdaraya
+at saca n~g m~ga casalanang paua
+na sanhi n~g man~ga pagcapan~ganyaya.
+
+  Cung may naliligtas ditong man~ga ilan
+sa bahang mabilis n~g gayong casamán,
+napaalipin sa caparan~galanan
+sa hamac na pitang man~ga capurihan.
+
+  At gayon din sa pag-dedevoción
+at sa malimit man na pagtangap tuloy
+niyong Sacramento ni Jesús na Poon
+ay boong capacumbabaan ang ucol.
+
+  ¿Paano ang lagay cayang inaasal
+n~g ibang may hauac niyong catungculan,
+na hucom, na nagbibili n~g catuiran
+at inaapi ang ualang casalanan.
+
+  O dahil sa suhol at pagsamong gaua
+ó sanhi sa cayamanang di sapala,
+n~g m~ga campon n~g sakim na adhica
+na man~ga tauo n~gang hindi nahihiya.
+
+  Na maghandog niyong inciensong bulaan
+na puring cunua sa may catungculan,
+gayon din ang man~ga naghahanap-buhay
+na di ginagauang hustong catuiran.
+
+  Saca yaong lahat nama,i, dinadaya
+n~g upang macamtan ang anomang nasa
+ang cabulaana,t, pagpapan~ganyaya
+at man~ga paraang iba,t, ibang gaua.
+
+  Ang di nahahabag na sinoman siya
+sa man~ga bao co at man~ga ulila
+na ualang mag-ampon at saca bagcus pa
+na cusang ginahis nilang tinalaga.
+
+  Tanang pag-aaring nan~gadayang lalo
+sa canilang lalang na pagpapatubo
+¿paanong ang lan~git caya,i, ibububo
+ang gracia, sa man~ga tampalasang pusò?
+
+  Na di pansin yaong man~ga casalanan
+loob ay matigas cung sa cabandayan
+yao,i, isang moog na nacahahadlang
+n~g sa Dios bagáng man~ga caáuaán.
+
+  Yaong man~ga yaman ó aring linupig
+sa apong ulila pamangkin mang cahit,
+maguing sa ibá ma,i, ibigay mong pilit
+sa payapang landás nang di ca malihis.
+
+  At huag mo sanang ilicmo sa nasa
+na icaw sa hindi iyo,i, magpasasa,
+cung malinlang mo man ang iyong capua
+ang Dios ay hindi mo na madadaya.
+
+  Masasarapang ca hangang guinugugol
+yaong yamang hindi icáw ang nagtipon
+subali,t, pagdating n~g tacdang panahon
+icáw ang sa dalita naman ang tataghoy.
+
+  Ang iguinagalang na pantas mong isip
+na ang lalong lico ay pinatutuid,
+darating ang araw na ipag-susulit
+sa Hucom na di ca macapaglilic-lic.
+
+  Diyata,t, sa gayo,i, natitiuasay ca,t,
+ang huling darating ay di ala-ala,
+ipinapalit mo sa munting ligaya
+ang Lan~git na ualang catapusang saya.
+
+  Cung gayon ang iyong acala icaw
+sa iyong sarili ay madarayaan,
+ang camatayan mo,i, mabuti na lamang
+cung di magtumuli,t, hacbang ay dumalang.
+
+  Sa cay Margarita,i, itong hinihiling
+na iniluluhog nang boong dalan~gin,
+nang macalilibo na liuanagan din
+ang malabong isip, ito,i, siyang daing.
+
+  ¡Yaong man~ga aba na saliuang-palad
+ikinahahambal niyang dili hamac,
+yaong casalanang napag-tatalastas
+na di pinapansin niyong man~ga sucab.
+
+  Ang hindi sa palang man~ga catacsilan
+ay iguinaganting pinagbabayaran,
+sa catauan niya,t, pinahihirapan
+parang siyang tunay na may casalanan.
+
+  Sa guitna nang gayon napagpapasakit
+sa sarili niya nang calupit-lupit,
+na pagpaparusang cusang tinitiis
+sa catauan niya nang calait-lait.
+
+  Tanang capaitan sa caniyang loob
+at lalong masaclap na dusta,t, pag-ayop,
+ay dinadakilang sa pusò ay taos
+sa cay Jesucristo ay pag-sintang lubos.
+
+  Nagsasacdal siya sa icaaáliw
+niyong Isang Reyna na ualang cahambing,
+ualang bahid dun~gis at saca sa Angel
+nating taga tanod ay idinadaing.
+
+  Ipinamamanhic sa magpacalin~ga
+na Vírgen María na Iná nang aua,
+sa tanang Angeles sa lan~git na madla
+ay isinasamo nang boong pagluha.
+
+  Madaling pagdin~gig ay napagkilala
+sa lahat nang man~ga carain~gan niya,
+loob niya cung minsan ay binuhay pa
+sa pag-papanayam at pagdalaw bagá.
+
+  Bucod dito,i, siya,i, pinagca-looban
+nang Dios, nang graciang camahal-mahalan,
+bagong Magdalena ang siyang cabagay
+nang cay Margaritang biyayang kinamtan.
+
+  Sa pag-gaua niya nang man~ga himala
+sa matining niyang pagpapacababá,
+ayon sa caniyang matibay na nasa
+na pagpapaualang halaga sa lupa.
+
+  Cailan~gang gauin sa harap n~g lahat
+na maguing paraang macahihicayat,
+camay sa may sakit ay naguiguing lunas
+na capagnahipo,i, gumagaling agád.
+
+  Gayon ma,i, di siya pinaghihirapan
+n~g nan~gagnanasa capagnadain~gan,
+tungcol sa alin mang gauang caauaa,t,
+di han~gad gantihin n~g anomang bagay.
+
+  Bagcus dumadalo na caracaraca
+sa may cailan~gan na sinoman siya,
+sa capua tauo,t, cagalin~gan niya
+at capayapaa,i, linilisan muna.
+
+
+
+
+_Capitulo 7.°_
+
+
+  Dalauampu,t, tatlong taón ding guinanap
+ang pagsasanay sa pagpapacahirap,
+at pananalan~gi,t, pag-ibig na uagas
+ni Margarita, sa tumubos sa lahat.
+
+  At iba,t, iba pang man~ga cabanalan,
+na icararapat sa Poong lumalang,
+sarisaring gauang cagandahang asal
+na siyang totoong tunay na uliran.
+
+  Upang ipahayag yaong nalalapit
+n~g araw na dito sa Mundo,i, pag-alis,
+at n~g salubun~gin n~g nan~gapipiit
+sa purgario,t, mahan~go sa sakit.
+
+  Dahil sa hirap at pag-pepenitencia
+at pananalan~gin sa tuituina
+at man~ga pagluhog sa Dios na Amá
+bilang bayad doon sa canilang dusa:
+
+  Sa pagmamasakit na hindi cauasa
+sa iguiguinhauang tunay niyong madla
+niyong m~ga caluluang pinagpala
+sa icacacauas ay handog na paua.
+
+  Nang natitira pang casalanang bahid
+ay binabayaran niya n~g pasakit
+n~g minsa,i, tatlong buhay na napatid
+na idinadalan~gin sa Dios sa Lan~git.
+
+  Yao,i, di nag-iuan n~g mabuting tanda
+na sila ay napacagaling na cusa,
+ay naguing dapat ding siya,i, pakingan n~ga
+ni Jesús, at tuloy ipinaunaua.
+
+  Na ang calulua n~g tatlong namatay
+uala sa Infierno,t, nagtitiis lamang,
+n~g ban~gis n~g madlang man~ga cahirapan
+ayon sa mabuting man~ga cahatulan.
+
+  At dahil sa Hucom na lubhang matuid
+saca sa pagdalaw n~g man~ga Angeles,
+halos ualang sucat icaásang labis
+sa icagagaling na canilang nais.
+
+  N~guni, sa pan~gahas na man~ga acala,
+niyong man~ga tauo na nan~gabibigla
+ay na sa Infierno ang canilang haca
+na hinahatulan agad yaong capua.
+
+  Sa bagay talos nang man~ga cahirapan
+n~g nan~gapipiit sa calumbaylumbay,
+na sinasapit nang na sa bilanguan
+na dusa, sa gaua nilang casalanan.
+
+  Maipahayag na sa caniyang matapos
+n~g lubhang dakilang mahabaguing Dios
+ay totoo niya na ikinalugod
+ang gayong balitang caniyang natalos.
+
+  At saca muli pang idinaing nito
+ang man~ga capalamarahan nang tauo,
+dahil sa casamán nilang di gaano
+ang hampas sa bayan ay ibinubunto.
+
+  Para bagá bilang na napipilitan
+yaong pagbulusoc n~g casacunaan,
+at ayaw umulat nang nan~gamamayan
+ang matá, sa samang dapat na ilagan.
+
+  Niyong masabi na sa cay Margarita
+ang tantong mapalad na pagpanaw niya,
+sa Mundo, ay tunay na nanghihina na
+sa higpit nang man~ga pag-pepenitencia.
+
+  Yaong natutupoc mandin ang cauan~gis
+sa alab n~g apoy n~g laking pag-ibig
+may maliuanag man siyang nalilirip
+niyong cagalin~gan niyang ninanais.
+
+  Hindi dahil dito ay pinabayaan
+ang man~ga pag-gaua niyong cabanalan,
+yaong paghahanda at naaalaman
+ang catacot-tacot na huling pagpanaw.
+
+  Tinangap na hindi sucat na masayod
+nang cataimtiman sa caniyang loob,
+ang biático n~gang casantusang lubos
+nitong bunying Santang catoto n~g Dios.
+
+  At sa loob niyong labing-pitong araw
+ay ualang kinain na cahit anoman,
+at ang ikinabubusog niya lamang
+ay ang sa Lan~git na man~ga caaliuan.
+
+  Na umaápaw sa caniyang calulua
+sa pagca-talastas na nalalapit na,
+yaong cauacasan niyong buhay niya,t,
+tutun~go cay Jesús niyang sinisinta.
+
+  At magpasaualang hanga,i, matatamo
+sa labi ay ualang bigcas cundi ito,
+man~ga pakiusap na di mamagcano
+sa camahal-mahalan niyang Esposo.
+
+  Yaong maicli n~gang man~ga panalan~gin
+na madagabdab na apóy ang cahambing,
+sa caniyang pusò ay di nagmamaliw
+ni camunting oras ay di nagtitiguil.
+
+  Araw na ica dalauang pu,t, dalaua
+nang Febrero,t, taóng isang libo,t, saca
+dalauang daa,t, siyam na pu,t, pito pa
+ay sa Santo Cristo,i, nacayacap siya.
+
+  Na nacadaiti ang labi sa mahal
+na sugat n~ga bagang na sa taguiliran,
+inihahabilin sa ualang capantay
+na Dios, ang calulua niyang papanaw.
+
+  Noo,i, apat na pu,t, ualong taón siya
+dalauang pu,t, apat na nag-penitencia,
+may nag-sasabi na ang Anác niya
+ay naguing banal din na Religioso pa.
+
+  Doon din sa Orden na cay S. Francisco
+na huli sa Iná na namatáy ito,
+n~guni,t, nang oras na pumanaw sa Mundo
+ang buhay nang Santa,i, nakitang totoo.
+
+  Nang isang dakila na lingcod nang Dios
+na ang calulua,i, umakyat na lubos,
+sa bayang lualhating ualang pagcatapos
+madlang calulua ang nacalilibot.
+
+  Sa pag-tatagumpay ay nan~gagsasaya
+at sa purgatorio,i, nacalabas sila,
+n~guni,t, yaong bangcáy nang mahal na Santa
+ay gumandang lalo cay sa n~g buhay pa.
+
+  Humahalimuyac ang labis na ban~go
+na naca-aáliw sa nacasasamyo,
+caloob nang Dios ang dan~gal na ito
+sa bangcay nang nagpacahirap sa Mundo.
+
+  Na sinagaua nang man~ga penitencia
+nang pula,t, paglait dusta at pagmura,
+cusang sinagasa,t, di inalintana
+ang lahat na yao,t, niualang halaga.
+
+  Bahagya na lamang pumasoc sa Ciudad
+ang balita niyong camatayang uagas,
+n~g malualhati na Santang mapalad
+gayong di mabilang ang nan~gacamalas.
+
+  Sarisaring tauo ang nan~gagsidalaw
+pagbibigay galang sa mahal na bangcay,
+niyong maralitang mananahi,t, bilang
+pagpapahalaga na dakilang tunay.
+
+  Niyong cabanala,t, sa di gagaano
+na pagcacatipon n~g maraming tauo,
+binabantayan n~ga ang cabaong nito
+sa pagsisicsican n~g nagsisidalo.
+
+  Upang mahadlan~gan yaong pan~gan~gahas
+nang nagnanacaw nang mithing Relikias,
+at saca canilang sinootang agad
+ang bangcay nang damit na pula ang bicas.
+
+  Ipinag-procesión sa man~ga lansan~gan
+sa Ciudad, sa lalong hayag n~gang daan,
+at ilinagac sa loob nang Simbahan
+ni S. Basilio sa bagong libin~gan.
+
+  Ang man~ga casamang nan~gag-libing dito,t,
+lahat nang Clerigo,t, man~ga Religioso,
+gayon din ang lahat nang man~ga guinoo
+doon sa Cortona, at dakilang tauo.
+
+  Macaraan naman ang may ilang taón
+ay itinago sa Simbahan din yaón,
+sa isang maran~gal na capilla ucol
+sa mahal na Santa,t, saca n~g manoynoy.
+
+  Niyong Santo Papang si León Décimo
+ang man~ga himalang dakilang totoo,
+na pamamag-itan sa maraming tauo
+sa Dios, nang Santang lubhang masaclolo.
+
+  Lalo pa n~ga niyong caniyang mamasdan
+na di nabubuloc ang mahal na bangcay
+magpahanga n~gayon cahit nacaraan
+ang bilang nang taóng higuit pitong daan.
+
+  Umayon sa galang na handog sa caniya,t,
+tinulutan naman ang taga Cortona,
+na ipinagdiuang ang caniyang fiesta
+doon sa Ciudad nang puspos na saya.
+
+  Cay Papa Urbano Octavong utos din
+na ilaganap cay S. Franciscong Orden,
+sinulat nang taong isang libo,t, anim
+na raa,t, dalauang pu,t, apat ang turing.
+
+  Na catunayan n~gang na sa casulatan
+sa man~ga beato,i, ipinakibilang,
+saca sa man~ga malualhating banal
+itong mananahi na Santang maran~gal.
+
+  Ang Santo Papa Benidicto Tercero
+ipinag-utos na ipagdiuang dito,
+n~g Santa Iglesia nitong boong Mundo
+sa kinabucasan nang pagpanaw nito.
+
+  Iniin~gatan n~ga n~g puspos na galang
+ang di nabubuloc na caniyang catauan
+sa kinalalagyang mahal na Simbahan,
+niyong man~ga Pareng Franciscanong tanan.
+
+  Tauag nang Simbahan ay binago nila
+na cay S. Basilio ang n~galan nang una,
+n~gayo,i, inihayag ang Simbahan bagáng
+sa babayeng bunying Santa Margarita.
+
+  Ito n~ga ang siyang dinaanang buhay
+nang babayeng hayag na macasalanan,
+na iniuan yaong man~ga casamaan
+at hinarap yaong man~ga cabanalan.
+
+  Gaya nang palaguing caniyang uicain
+na inuugali tuing dumaraing,
+sa cay Jesucristong Pan~ginoon natin
+nang pagpapakitang loob na magaling.
+
+  Pan~ginoon aniya,t, Ama cong mahal
+bakit ipinayag mo po caya naman,
+sa isang gaya co na macasalanan
+ang cahan~gahan~ga na cababalaghan.
+
+  At iba pang bagay na calooban mo
+naririn~gig naman ang sagot na ito,
+niyong Pan~ginoong nating Jesucristo
+cahalimbaua icaw nang lambat co.
+
+  Na ipanghuhuli nang macasalanan
+na nan~gahihilig sa man~ga casamán,
+na lumilipana sa Mundong ibabaw
+at nan~gag-uaualang bahala sa buhay.
+
+  Huag cang manimdim at lubhang marami
+ang macasalanan na nan~gag-sisisi,
+nag-pepenitencia cung madilidili
+ito,i, calooban cong biyayang malaki.
+
+  Di dapat na ipag-caloob sa iyo
+cundan~gan siya cong sinusunod dito,
+yaong mataimtim na pag-sisisi mo
+lahat namang ito ay naguing totoo.
+
+  Na ibinibigcas sa bibig na mahal
+ni Jesús na Poong sumacop sa tanan,
+na nagcacaloob nang lahat nang bagay,
+sa ating ovejang canyang kinapal.
+
+  At ito n~gang lubhang marikit na lambat
+na siyang sa atin ay humuling cagyat,
+sa dalampasiga,i, hangang sa masadsad
+nang isang magandang pag-sisising uagas.
+
+  Sa dakilang pag-babalic loob natin
+nang tayo,i, caniyang papaguing dapatin,
+magtamong graciang ualang pagmamaliw
+gaya nang caloob sa Santang butihin.
+
+  Niyong Amáng Dios na ualang capantay
+na lubos ang aua sa tanang kinapal,
+at si Margarita ang ating tularan
+tan~gisang ang ating sala,t, pag-sisihan.
+
+  Ipagmaca-aua natin at iluhog
+nang buong capacumbabaan cay Jesús,
+sa pamamag-itan tayo ay sumunod
+sa cay Margarita na magbalic loob.
+
+  ¡Oh malualhating Santa Margarita
+na sa penitenteng naguing huarang ca,
+sa macasalana,i, ulirang talaga,t,
+caáliuang lagui sa tuitui na.
+
+  Liniuanagan n~g tunay niyang ilaw
+ipinagpighati mo pa,t, tinan~gisan,
+ang lahat n~g iyong man~ga casalanan
+na naguing dapat cang pinagpakitaan.
+
+  Ni Jesús na Amá at ipinahayag
+di mamacailan na ipinatauad
+ang man~ga sala mong lubhang mabibigat
+n~g boong, capacumbabaang di hamac.
+
+  At sa madalas mong pag-pepenitencia,i,
+laguing dinadalaw na inaaliw ca,
+n~g Esposong lubhang maauaing Amá
+sa iyo,i, ipinagcatiualang sadya.
+
+  Yaong matataas na lihim n~g Lan~git
+at minarapat cang lambat na guinamit
+humulili n~g calulua at naghatid
+niyong pagsisisi at panunumbalic.
+
+  Nangloob, na hilig sa pagcacasala
+caya n~ga bunying malualhating Santa,
+na tan~ging cay Jesús na iniibig ca,t,
+calacasang lubos n~g man~ga sa sala.
+
+  Tanang penitente icaw ang uliran
+caya lumuluhod sa iyong paanan,
+nagmamacaaua na ipamagitan
+sa Dios, at upang gracia,i, aming camtan.
+
+  Nang makilala co,t, tan~gisang palagui
+ang casalanang co,t, nan~gagauang saui,
+at macatindig din sa pagcalugami
+sa daya n~g Mundo at pagcacamali.
+
+  Madin~gig co yaong iyong napakingan
+n~g lubos na igauad ang capatauaran,
+sa lahat n~g aking gauang catacsila,t,
+aco,i, magcaroon n~g capayapaan.
+
+  Ang nagpipighati na calulua co
+ipagmacaamo n~gayong iluhog mo,
+sa iyong caibig-ibig na Esposo,t,
+sugatang gaya n~g pagsugat sa iyo.
+
+  Paglampasan niyong totoong palaso
+at boong pag-ibig niyaring aking puso,
+at huag manaig ang anomang anyo
+cundi ang sa iyo,i, lubos na pagsuyo.
+
+  At yayamang n~gayon ay napapahamac
+yaring cahinaa,i, upang magcapalad
+na mag-penitencia,t, sa iyo,i, tumulad
+magsisi,t, ang Lan~git n~g aming matuclas.
+
+  Di cung magcagayon ay macaaasa
+caming maliligtas sa bilis n~g dusa,
+cung cami,i, matuto na man~gagsigaya
+sa guinaua niyong Santa Margarita.
+
+
+
+
+=BUHAY NANG MARTIRES=
+
+
+  Ang lalong mabuti sanang uliranin
+n~g m~ga dalaga ay ang limang Martir,
+na minatamis pang buhay ay nakitil
+main~gatan lamang yaong pagca Vírgen.
+
+  Sasalaysaying co n~gayong isa isa
+ang pinagdaanang man~ga buhay nila,
+n~guni at ang aking sasaysaying una,i,
+ang pag-mamartir ni Santa Dorotea.
+
+  Bantog sa Ciudad yaong cagandahan
+niyong Cesarea, at sa cabaitan,
+cagandahang yaon ang naguing dahilan
+n~g calunos-lunos niyang camatayan.
+
+  Manang isang araw ay tinauag ito
+nang Hucom na nagn~ganlang si Apricio,
+at hinicayat siyang di mamagcano
+na siya,i, sumamba sa man~ga Idolo.
+
+  Pagca,t, ang uica niya,i, isang caululan
+ang gauang pag-samba n~g man~ga binyagan,
+doon n~ga sa isang tauong hamac lamang
+na nag-caroon nang laking casalanan.
+
+  Caya n~ga at ipinaco siya sa Cruz
+na pinarusahan nang man~ga Judios,
+cay Santa Dorotea n~gang isinagot
+ay si Jesucristo ang totoong Dios.
+
+  Sa Lupa at Lan~git siya,i, Haring tambing
+na dapat igalang natin at sambahin,
+cung caya ang dusa ay dahil sa atin
+nang tayo,i, matubos sa pagca-alipin.
+
+  Ang sa cay Apriciong guinaua pagdaca
+tinauag si Crista,t, saca si Calista,
+man~ga babayeng tumalicod sila
+sa totoong Dios nang sampalataya.
+
+  Na cay Doroteang capua capatid
+at inihabiling himuking mapilit,
+ang naturang Virgen at upang maákit
+na siya,i, sumamba sa man~ga Dioses.
+
+  Datapua,t, tunay na nasayang lamang
+yaong capagalan nang dalauang hunghang,
+sa pagca at sila,i, siya pang naácay
+sa pag-sisisi at pagbabagong buhay.
+
+Caya,t, ang guinaua nang lubhang malupit
+na Hucom ay pinahubaran nang damit,
+si Santa Dorotea sa laking galit
+at ipinag-utos nang labis at higpit.
+
+  Na dictan ang caniyang boong catauan
+niyong linapad na man~ga tanso,t, bacal,
+na man~ga binaga,t, upang mahirapan
+at cung matapos na ay saca pugutan.
+
+  Yaong Martir namang si S. Teopilo
+dating caáuay nang man~ga cristiano,
+doon sa Hucoman ay palagui ito
+sa dahilang siya,i, isang Abogado.
+
+  Pagca,t, lubos niyang kinatutuaan
+cung may isusumbong na pagbibintan~gan,
+na cahima,t, sinong man~ga bininyagan
+at inaari niya na isang aliuan.
+
+  Caya,t, ang sinabi na narin~gig niya
+sa Hucom, niyong si Santa Dorotea,
+na di nauaualan cailan man bagá
+nang man~ga sariuang bulac-lac at bunga.
+
+  Sa halamanan nang caniyang Esposo
+sa lualhating bayang Paraizo,
+ang nasoc sa isip n~ga ni Teopilo
+ay sa paglacad ay salubun~gin nito.
+
+  Ang Vírgeng mapalad na si Dorotea
+caya n~ga noong ilinalacad na,
+sa pag-pupuguta,i, ihahatid siya
+sinalubong naman na caracaraca.
+
+  Inaglahi na niyang lubos na tinuyá
+at pinag-bilinan pa niya conoua,
+na padalhan siya nang ibinalita
+na bun~ga,i, bulac-lac na man~ga sariua.
+
+  Ang sabing birong uala sa loob niya
+at pagpalibhasa lamang na talaga,
+ang pagmamartir ni Santa Dorotea
+na tinangap naman ay nang matapos na.
+
+  Niyong oras din n~gang sinasaysay naman
+ni Teopilo, sa ilang caibigan,
+ang biling bulac-lac at bun~gang halaman
+na ipinan~gacong siya,i, padadalhan.
+
+  Ay nagtatauanan silang para-para
+ualang ano ano,i, nacakita sila,
+niyong isang batang lalaking maganda
+sa cay Teopilo,i, lumapit pagdaca.
+
+  Siya ay binigyan nang tatlong manzanas
+na sa isang san~ga nabibiting lahat,
+saca tatlo naman nang sariuang rosas
+na cahan~ga-han~ga sa matáng mamalas.
+
+  Tuloy na sinabi naman sa caniya
+yaon n~ga ang bilin niyang ipadala,
+sa minartir na si Santa Dorotea
+at biglang nauala naman capagdaca.
+
+  Nagtacá si Teopilong hindi hamac
+yayamang caniyang napagtalastas
+na sa man~ga araw na yao,i, di dapat
+na mamun~ga yaong halamang manzanas.
+
+  At ang man~ga rosa,i, di capanahunang
+magsipamulac-lac ayon sa dahilan,
+na noo,i, panahong laking calamigan
+caya lubos siyang nagulumihanan.
+
+  Pinagcalooban din siya nang Dios
+nang bisa nang gracia na icatatalos,
+na Dios n~gang tunay si Cristong sumacop
+sa salang minana nitong Sansinucob.
+
+  Ipinagsigauan na n~ga ni Teopilo
+na siya,i, totoong tunay na cristiano,
+humarap sa Hucom at sinabi dito
+hangang sa minartir siyang naguing Santo.
+
+  Caya at siya rin nama,i, nacasama
+nang Martir na si Santa Dorotea,
+at kinamtan ang lualhating gloria
+na bayan nang madlang tua at guinhaua.
+
+
+
+
+=STA. CATALINA MARTIR=
+
+
+  Si Santa Catalina Martir ay Anác
+nang mahal na tauo sa nasabing Ciudad,
+sa Alejandría ay siya,i, namulat
+sa man~ga Idolo nang pagsambang ganap.
+
+  N~guni at pinaturuan naman siya
+na magaling nang caniyang Amá,t, Iná,
+madaling natuto niyong iba,t, ibang
+man~ga carunun~ga,t, lubhang na bihasa.
+
+  Linoob nang Dios siyang liuanagan
+nang gracia niyang camahal-mahalan
+nakilala niya ang catotohanan
+na si Jesucristo ay Dios na tunay.
+
+  At ualang aral na matuid na puspos
+cundi ang lahat nang man~ga sinusunod,
+nang man~ga cristiano caya,t, tumalicod
+sa Idolo,t, siya,i, nagbinyagang lubos.
+
+  Nang macaraan nang man~ga ilang araw
+sa pagtulog niya,i, napakita naman,
+yaong Pan~ginoong Jesucristong mahal
+at Vírgen Maríang cabanal-banalan.
+
+  Casama ang madlang maraming Angeles
+na sinootan siya ang napanaguinip,
+nang isang singsing at n~ginalanang tikis
+na Esposa niyong Pan~ginoong ibig.
+
+  At nakita niya nang siya,i, maguising
+sa isang daliri ang nasabing singsing,
+magmula na noo,i, nag-alab na tambing
+sa caniyang pusong pag-ibig na angkin.
+
+  Sa Dios, at di na sa bibig naualay
+ang Jesús na n~galang catamistamisan,
+at uala n~ga cundi si Jesús na lamang
+sa hinin~ga niyang pinagbubuntuhan.
+
+  Caniyang pinag-nanasa ang malabis
+na makita niya ang Dios sa lan~git,
+at yaon ang siyang ikinasasabic
+na muntima,i, hindi maualay sa isip.
+
+  Mana,i, nagpatauag nang panahong ito
+ang Emperador na si Maximiano,
+na balang binyagang cahiman at sino
+talicdan ang Dios nang man~ga cristiano.
+
+Sa dagling panaho,t, ang balang sumuay
+ay magsihanda na,t, sila,i, mamamatáy,
+sumunod sa utos niyong napakingan
+si Catalina n~gang babayeng maran~gal.
+
+  Caya,t, ang guinaua ay cusang humarap
+sa Emperador at ang ipinahayag,
+ay binyagan siya na cusang tatangap
+niyong camatayan sa Ley ay atas.
+
+  Ang Emperador ay cusang natiguilan
+pagca,t, tila manding naálang-alang,
+ang malabis niyang man~ga calupitan
+doon sa dalagang puspos carunun~gan.
+
+  Bakit kilala nang ang babayeng ito
+ay tunay na Anác nang mahal na tauo,
+ang taglay na gulang ay lalabing-ualong
+taón nang humarap cay Maximiano.
+
+  Sa Emperador na inacala naman
+na madaling yaon ay mauupatan,
+at dahilan doon sa caniyang taglay
+na cabataan pa,i, marupoc ang lagay.
+
+  Ipinasundó n~ga ni Maximiano
+lalong marurunong niyang filósofo,
+niyong tanang man~ga Idolatrang tauo
+siyang laang magsisihicayat ito.
+
+  Sa cay Catalina na babayeng Virgen
+na sa Idolo ay ibig pasambahin,
+limang pu pagdaca doon ang dumating
+pinacamarunong nan~gusap na tambing.
+
+  Guinamit ang lahat nang man~ga paraan
+sa cay Catalina upang mahiboan,
+sa Demonio pa silang tinulun~gan
+n~guni,t, sila,i, ualang nagauang anoman.
+
+  At kinasihan nang Espíritu Santo
+ang abang babaye cung caya natuto,
+nang man~ga panagot caya n~ga,t, nagtamo
+siya, sa calaban niyong pananalo.
+
+  Nagpilitang nan~gagsikilala tuloy
+yaong filósofong limangpung marunong
+sa cay Jesucristo na Dios na Poon
+at nan~gagsisamba silang mahinahon.
+
+  Minagaling nilang man~ga catuiran
+at ang mariríkit na man~ga pan~garal,
+n~g caharap nilang dalagang timtiman
+na hindi nan~gambang naghain n~g buhay.
+
+  Sa malaking galit niyong Emperador
+ay pinasungaban yaong marurunong,
+na filósofos at iniutos tuloy
+na silang lahat ay sunuguin sa apoy.
+
+  Caya't silang lahat nama'y para-parang
+sinac-lolonan nang mahal na gracia,
+sa gayong pasakit ay namatay sila
+alang-alang sa cay Jesucristo bagá.
+
+  Si Catalina,i, ipinahampas naman
+at di pinacaing labing isang araw,
+at di pinainom n~ga sa bilanguan
+hinihimutoc niya sa madlang paraan.
+
+  Hindi naman pinahalagahang lubos
+ang tanang pan~gaco na idinudulot,
+sa caniyang lahat na pakitang loob
+cahit camunti man ay di nalamuyot.
+
+  Emperatriz tuloy ay pinapugutan
+na asaua niyong mabunying General,
+na si Porfirio dahil sa pagdalaw
+sa cay Catalinang na sa bilanguan.
+
+  At silang lahat ay nanampalataya
+sa Dios, at tuloy nan~gagbinyagan pa,
+saca iniutos niyong palamarang
+gulun~gan n~g bató ang dakilang Santa.
+
+  Na may nacapacong maraming patalim
+sa boong paliguid caya't nanalan~gin,
+sa Dios, si Santa Catalinang Virgen
+sa hirap na yaon na dadalitain.
+
+  Caya n~ga nasira,t, sumabog pagdaca
+ang gulong, at madlang sumampalataya,
+sa cay Jesucristo n~guni at lalo pang
+tumigas ang loob sa pagpaparusa.
+
+  Nang tacsil na Emperador Maximiano
+agád iniutos na putlan n~g ulo,
+itong Vírgeng Mártir at nanaw sa Mundo
+yaong calulua,t, Lan~git ay tinamo.
+
+  Catauan n~g Santa,i, sa Dios inibig
+na buhatin naman n~g man~ga Angeles,
+sa taluctoc niyong bundoc inihatid
+n~g Sinay, at doon nalibing na tikis.
+
+
+
+
+=SANTA POTAMIANA=
+
+
+  Ang Vírgen at Martir at hirang na Santa
+na alilang tan~gi na si Potamiana,
+puspos cahinhina,t, dalagang maganda
+na nacalulugod sa titig n~g matá.
+
+  Na di nahicayat camunti man lamang
+niyong pan~ginoon sa pitang mahalay,
+ang di pagcagahis sa n~gayong paglaban
+ang sa pagca Martir ay naguing dahilan.
+
+  Pagca,t, ang ginaua niyong pan~ginoóng
+malibog, sa bagay na hindi pag-ayon,
+ay dumulog n~ga siya sa Gobernador
+sa Alejandría ay ipinagsumbong.
+
+  Ang di miminsang caniyang pagcahiya
+doon sa mahalay niyang ninanasa,
+at sinabi yaong caniyang alila
+at caibigan niya pagcapalibhasa.
+
+  Yaong Gobernador at ang cahilin~gan
+si Potamiana,i, dapat pahirapan,
+na patayi,t, siya,i, sumunod sa aral
+ni Jesucristo,t, tunay na biniyagan.
+
+  At ayaw sumamba sa man~ga Idolos
+na siyang dito,i, ating dinidios,
+n~guni,t, ibinulong n~g may asal hayop
+sa Gobernador na tampalasang loob.
+
+  Na si Potamiana ay huag aanhin
+cun hindi madali lamang paouiin,
+sa caniyang bahay at papan~gacuin
+na ang calooban niya,i, siyang sundin.
+
+  Sa Gobernador n~gang pinan~gatauanan
+ang pagsunod sa caniyang caibigan,
+at si Potamiana ay pinagbaualan
+na tunay na siya ay pasusungaban.
+
+  At ilalagay sa cumuculong lan~gis
+hangang ang hinin~gang tangan ay mapatid,
+cun ang pagsamba niya ay di maáalis
+sa cay Jesucristo cacamtan ay sakit.
+
+  Cung sa calooban ay tatangui siya
+niyong pan~ginoo,i, pilit magdurasa,
+sa balang mahigpit ay di nabalisa
+alilang mabait at di man nan~gamba.
+
+  Pagdaca,i, nan~gusap siya nang ganito
+labis na aniyang natatalastas co,
+anoman ang hirap na iparusa mo
+sa akin ay pilit matatapos ito.
+
+  Na di malalao,t, ualang sala naman
+at cung mauala na yaring aking buhay,
+at manaw na dito sa lupang ibabaw
+tunay naman acong pag-cacalooban.
+
+  Sa Lan~git, nang macapangyarihang Dios
+niyong lualhating ualang pagcatapos,
+at payapang buhay na ligaya,i, lubos
+ualang gutom uhaw dalita at pagod.
+
+  Cung matacot aco,t, sumunod sa iyo
+nanamnaming co n~ga sa buhay na ito,
+ang sandaling layaw niyaring catauang co
+sa cabulaanang hain nitong Mundo.
+
+  Mauiuili aco,t, maguiguinhauahan
+sa buhay na ito ang aking catauan,
+at malaking hirap naman ang cacamtan
+doon sa Infierno magpacailan man.
+
+  Icaw sa sarili n~gayo,i, pag-isipin
+cun ano ang iyong nararapat gauin,
+yamang ang puso co ay di magmamaliw
+na sa isang Dios lamang ihahain.
+
+  Sa Gobernador na maunauang tunay
+na ang pagod niya,i, masasayang lamang,
+at di magagahis ang dalagang hirang
+anoman ang gauin na man~ga paraan.
+
+  Caya n~ga, noon din ay ipinatauag
+ang man~ga verdugo at ipinag-atas,
+ang balang parusa ay ganapin agád
+doon sa dalagang loob na matigas.
+
+  Hindi man nasindac sa parusang yaon
+si Potamiana,t, pagdaca,i, lumusong,
+doon sa lan~gis na cumuculong hatol
+na itinatadhana niyong Gobernador.
+
+  Ang cahalimbaua ay lumusong lamang
+sa isang masarap niyang paliguan,
+dinálitang lubos yaong camatayan
+tikis na sumugbang di kinilabutan.
+
+  Huag na masira lamang ang caniya
+na matibay bagang pagsampalataya,
+at dalisay na pagca Vírgen sadya
+huag madun~gisan buhay ma,i, mapaca.
+
+  Caya,t, ang hinin~gang tan~ga,i, n~g mapatid
+ay kinamtang lubos ang tua sa Lan~git,
+cahirapan niya ay ginanting bihis
+n~g Amang lumalang nitong sandaigdig.
+
+
+
+
+=SANTA AGUEDA MARTIR=
+
+
+  Ang Virgen at Martir na Santa Agueda
+doon sa Palermo ipinan~ganac siya.
+Ciudad n~g cahariang Cecilia
+yaong pagcatauo,i, doon nakilala.
+
+  Namamahala n~ga n~g panahong ito,i,
+casalucuyang Emperador Decio,
+n~guni,t, si Agueda,i, magandang totoo
+ay di nabubuyo sa layaw sa Mundo.
+
+  Ang Amá at Ina,i, capua binyagan
+at mahal na lahi ang pinangalingan
+caya ang Anác ay pinaturuan
+n~g Amá at Inang marunong magmahal.
+
+  Niyong sarisaring carunun~gang angkin
+bakit may talagang cabaitang kimkim
+loob ay banayad at sadyang mahinhin
+sa tanang dalaga ay isa nang ningning.
+
+  Pagsapit sa ica dalauang pung taón
+n~g caniyang búhay bagáng linalayon,
+yaong cagandaha,t, loob na hinahon
+maban~gong bulaclac ang siyang caucol.
+
+  Caya n~ga,t, naacay sa gauang pagsinta
+ang Gobernador doon sa Cecilia,
+na si Quinciano ang pan~galan niya
+at moli,t, moli n~gang sumasamo siya.
+
+  Na tangapin yaong caniyang pag-ibig
+n~guni,t, si Agueda,i, tumanguing malabis,
+pagca,t, inialay ang pusò at dibdib
+sa Dios na Hari nang lupa at lan~git.
+
+  Ang pagca Vírgen niyang iniin~gatan
+ay di dinun~gisan magpacaila man,
+bakit si Quinciano,i, hindi binyagan
+at di sumasamba sa Dios na tunay.
+
+  Sa hindi pag-ayon sa iuing pag-ibig
+niyong si Aguedang may pusong malinis,
+si Quinciano n~ga,i, nagtaglay nang galit
+maálab na lubhang apóy ang caparis.
+
+  Inacala niyong Gobernador naman
+butihing dalaga ay pag-higantihan,
+nang dusang malabis at cadahilanan
+ay yaong nasapit niyang cahihiyan.
+
+  At agád-agád n~gang ipinatauag na
+doon sa hucuman yaong si Agueda,
+at pinagsabihang huag na sumamba
+sa cay Jesucristo at sumpain niya.
+
+  Dagling kilalanin at sambahin nito
+ang man~ga Dioses na pauang idolo,
+na sinasamba nang hindi cristiano,t,
+iguinagalang doon sa Imperio.
+
+  Nang sa cay Aguedang madin~gig ang utos
+ay sa Gobernador pagdaca,i, sumagot,
+ang loob mong iya,i, di co masusunod
+pagca,t, aco,i, ualang ibang Dinidios.
+
+  Cundi yaong tunay na si Jesucristo
+sa akin ay siyang may aring totoo,
+iyaring boong puso at calulua co
+alay sa caniya caratnan ma,i, ano.
+
+  Tunay acong hindi macahihiualay
+sa caniya, anomang aking caratnan,
+ay tumutol naman yaong tampalasang
+Gobernador bagáng sadyang calupitan.
+
+  At pinagbalaan yaong si Agueda
+na palalapatan nang labis na dusa,
+caya n~ga mapilit na sumunod siya
+sa iniuutos na man~ga pag-samba.
+
+  Sumagot na di man nagulumihanan
+at ipinahayag nang Virgeng matapang,
+na cahima,t, siya,i, alisan nang buhay
+ang utos na yao,i, di magagampanan.
+
+  Lubos ang caniyang pagsampalataya
+sa cay Jesucristo, at pag-ibig niya,
+matuluyang kitlin ang tan~gang hinin~ga
+yaon ang Dios niyang kinikilala.
+
+  Ipinatauag na niyong asal hayop
+na si Quinciano, ang man~ga verdugos,
+ni Santa Agueda ay ipinag-utos
+na pagtatampaling lacas ay iubos.
+
+  Cung matapos nama,i, canilang cayurin
+niyong man~ga cucong hayap na patalim
+ang boong catauan nama,i, sayaran din
+nang lapád na tansó at bacal na tambing.
+
+  Na pinapagbaga,t, saca pinaputlan
+nang dalauang suso niyong tampalan,
+ang tanang caharap ay kinilabutan
+sapagca,t, lumabis yaong calupitan.
+
+  Doon sa Vírgen ni Quinciano bagá
+caya,t, ang lahat nang doo,i, nacakita,
+sa gayong pahirap cay Santa Agueda
+muc-ha,i, di nagbago,t, lalo pang sumaya.
+
+  Ipinaculong na yaong bunying Martir
+sa bilanguan n~ga na lalong madilim
+at di malalao,t, pilit makikitil
+ang buhay sa gayong hirap na inatim.
+
+  Anopa at cusang lumiuanag naman
+ang sadyang madilim bagang bilanguan,
+at dumating doo,t, napakitang tunay
+ang malualhating Apostol na hirang.
+
+  Na si San Pedro,t, namasdan n~g lahat
+na biglang gumaling ang lahat n~g sugat,
+n~g cay Santa Aguedang catauang hayag
+na tila uala ring dinamdam na hirap.
+
+  Si Quinciano n~ga,i, bagcus pang nagalit
+sa bagay na yaong caniyang nabatid,
+at ipinag-utos n~g lalong mahigpit
+caladcaring hubad na bigyang pasakit.
+
+  Doon sa lupa n~gang sadyang sinabugan
+n~g maraming bága,t, man~ga bubog naman,
+ang utos na yao,i, agád ginampanan
+n~g man~ga verdugos na pauang sucaban.
+
+  N~guni at natacot yaong palamara
+at lihim na ipinadala ang Santa,
+doon sa bilangua,t, dahilan bagáng
+malacas na lindol ang nacabalisa.
+
+  Sa boong Ciudad at nan~gaglagpacan
+yaong man~ga bató na ikinamatay,
+ni Silvino saca ni Palcomio man
+caibigan niya,t, casama sa bahay.
+
+  Martir ay bahagya lamang humihin~ga
+sa catacot-tacot na pagcaparusa,
+n~g sa bilanguan ay naroroon na
+nanalan~gin na n~ga ang mahal na Sánta.
+
+  Pan~ginoong co aniyang Jesucristo
+yayamang aco po ay iniibig mo,
+at di itinulot na yaring loob co,i,
+mauili sa man~ga paraya n~g Mundo.
+
+  Ay marapatin po na tangapin mo na
+n~gayon yaring aking abang calulua,
+at mamatay naua aco sa pagsinta
+sa iyo Dios co,t, macandiling Amá.
+
+  Dinin~gig n~g Dios ang gayong dalan~gin
+caya n~ga,t, ang tan~gang hinin~ga,i, nakitil
+ni Santa Agueda,t, kinamtan noon din
+yaong lualhating ualang hangang aliw.
+
+  Anopa,t, natapos ang lahat n~g hirap
+nahaliling tua nama,i, ualang capas,
+yaong Virgeng Martir na lubhang mapalad
+n~gayo,i, na sa lan~git na puspos ang galac.
+
+
+
+
+=SANTA TEODORA MARTIR=
+
+
+  Niyong Emperador si Deocleciano
+nag-utos sumamba sa man~ga Idolo,
+ang man~ga binyagan na cahima,t, sino
+ang balang sumuay papanaw sa Mundo.
+
+  Caya n~ga,t, ang isang butihing dalagang
+Anác tauong mahal sa Alejandría,
+siya,i, nagn~gan~galang si Teodora
+na sa Idolos ay aayaw sumamba.
+
+  Dahilan sa gayong guinauang pagtangui
+ay ipinaculong ang abang babaye,
+doon sa bahay n~g man~ga ualang puri
+na sa cahalaya,i, pauang nauiuili.
+
+  N~guni,t, inin~gatan din naman n~g Dios
+at isang soldado ang doo,i, pumasoc,
+n~gala,i, si Didimo na binyagang lubos
+ang siyang sa silid niya ay naglagos.
+
+  Sa Santa at Martir cung caya tumun~go
+siyang cailan~ga,t, ang uica,i, ganito,
+huag cang matacot sa pagparito co
+at aco,i, cristiano ring caparis mo.
+
+  Caya sa silid mo kita ay linacbay
+ang calinisan mo,i, nang di madun~gisan,
+pagpasoc cong ito,i, ualang ibang pacay
+cundi sa nais co na mapag-in~gatan.
+
+  Iyang iyong puri caya tangapin mo
+at siyang isuot ang damit na ito,
+na cagayacan co sa pagcasundalo
+at lumabas ca na,t, magtagong totoo.
+
+  At aco ang siyang dito,i, matitira
+na mahahalili,t, upang maligtas ca,
+sa capahamaca,t, sa payong maganda
+ay agad pumayag din si Teodora.
+
+  Dagling isinuot na n~ga yaong damit
+na pagca-soldadong cay Didimong gamit,
+ang Santa,i, lumabas sa naturang silid
+na cahima,t, sino,i, ualang nacamasid.
+
+  Nang sa Emperador na mapag-alaman
+yaong pagcauala sa culun~gang bahay,
+nang man~ga babayeng búhay na mahalay
+ni Santa Teodorang loob na timtiman.
+
+  Pagca,t, hinalinhan siya ni Didimo
+caya nacalabas na hindi naino,
+siyang hinatulan na putlan nang ulo
+yaong nagpahiram nang damit soldado.
+
+  Mapagtalastas naman ni Teodora
+na si Didimo ang kikitlang hinin~ga,
+ay siya,i, tumacbong humabol pagdaca
+hangang sa dumating sa lupang talaga.
+
+  Na doon ang laang puputlan nang ulo
+yaong humaliling bayaning sundalo,
+aniya,i, ang dapat patayin ay aco
+alang-alang naua sa cay Jesucristo.
+
+  Yaong si Didimo ay sumagot naman
+uica,i, di matuid ang hiling mong iyan,
+sapagca,t, icaw ay aking hinalinhan
+aco n~ga ang siyang dapat na mamatay.
+
+  At yayamang iyong ipinagcaloob
+sa akin, ay dapat buhay co,i, matapos,
+n~guni,t, tumutol sa gayong palasahot
+si Santa Teodora at ang isinagot.
+
+  Ipinayag co n~gang aco,i, halinhan mo
+nang upang maligtas lamang ang puri co,
+sa capan~ganibang daya nitong Mundo
+doon sa bigay mo na damit soldado.
+
+  Hindi co ipinagcaloob sa bagay
+na hahaliuhan mong icaw ang mamatay,
+na magcamit niyong calualhatian
+niyong pagca-martir na sa aki,i, laan.
+
+  At hindi co han~gad mabuhay sa Mundo
+Hucom na malupit n~g madin~gig ito,
+pinaputlan yaong dalaua nang ulo
+ang hirang na man~ga alagád ni Cristo.
+
+  Siyang pagcatapos nang búhay na hiram
+nang dalauang Martir sa lupang ibabaw,
+at doon sa gloria,i, guinanti naman
+nang di matatapos na caligayahan.
+
+
+
+
+_Apat na pung sundalong Martir_
+
+
+  Man~ga Mártires n~ga na pinan~gan~ganlang
+de Sabaste yaong soldadong binyagan,
+apat na pung husto yaong cabilan~gan
+na hindi miminsan na pinahirapan.
+
+  Sa pagca-bilango nang isang malupit
+na Gobernador n~gang di nagdalang hapis,
+n~gala,i, Agricoláo nang nagbigay sakit
+sa banal na man~ga sundalong mabait.
+
+  Doon sa Sabaste nangyari nang una
+Ciudad nang cahariang Armenia,
+ang man~ga soldado,i, nang pahubaran na
+niyong tampalasa,t, ipinag-utos pa.
+
+  Na magdamag niya na ipinababad
+sa paliguan n~gang laang pangpahirap,
+na punó nang tubig lamig ay di hamac
+na pinahamuga,t, namumuong cagyat.
+
+  Dahil sa taglamig noon ang panahon
+caguinaua,i, halos ualang macaucol,
+ang di macatagal utos ay umaho,t,
+sa malahinin~gang tubig pumaroon.
+
+  Yao,i, siyang tandang tumatalicod na
+sa Dios na dati nilang sinasamba,
+ito ang tadhana sa sino mang siya
+na man~ga soldadong binigyang parusa.
+
+  Niyong hating gabing sadyang calaliman
+na yaong hinin~ga,i, papanaw na lamang,
+nang man~ga bayaning Mártires na tunay
+at para-para nang nagsisipan~gatal.
+
+  Sa malaking guinaw, n~guni at namalas
+na sa paligua,i, biglang lumiuanag,
+nakita nang isang bantay na caharap
+na hindi binyagan ang hiuagang ganap.
+
+  Na ang maligayang doo,i, pagpanaog
+nang mapag-candili na Poong si Jesús,
+na galing sa lan~git at humintong lubos
+sa tapat nang Martir na man~ga soldados.
+
+  At ipinag-utos sa casamang tanan
+na man~ga Angeles na pauang putun~gan
+nang isang corona balang isa naman
+nang man~ga Mártires na man~ga mamatay.
+
+  Tan~gi yaong isang loob na mahina
+na sa parusahan ay umahong cusa
+at di na mahintay ang coronang handá
+na sa gayong dusa ay ganting biyaya.
+
+  Pusò ay nagtaca,t, nagulumihanan
+at nagbalic loob sa Dios na tunay,
+yaong di binyagang doo,i, nagbabantay
+dahil sa himala niyang napagmasdan.
+
+  Ginaua pagdaca ay siya,i, naghubad
+at taos sa loob na ipinan~gusap,
+na cristiano siya sa tanang caharap
+at sa paliguan ay lumusong agád.
+
+  Di lubhang nalaon naman ay namatay
+caya maligayang caniyang kinamtan,
+ang sa pagca martir na coronang hirang
+sa sandaling hirap tua,i, ualang han~gan.
+
+  Ang mahinang loob na di nacabata
+n~g sandaling hirap alang-alang bagá,
+sa cay Jesucristo at humanap siya
+n~g guinhauang tubig na malahinin~ga.
+
+  Nang macaraan na yaong ilang araw
+siya nama,i, cusang nakitlan n~g buhay,
+ay napacasama,t, dusang ualang hangan
+doon sa Infierno ang kinahinatnan.
+
+  Capagca-umaga ay ipinag-utos
+ni Agriculáo n~ga sa man~ga verdugos,
+na ang man~ga Martir na man~ga soldados
+na sa paliguan hirap ay malubos.
+
+  Na pauang balian namang para-para
+niyong man~ga hita at tipunin sila,
+sa siga,i, sunuguing lahat capagdaca
+ito sa verdugos ang babala niya.
+
+  Ang pinacabata,i, canilang bayaan
+sa man~ga Mártires na pinarusahan,
+na si Meliton n~ga ang siyang pan~galan
+sapagca,t, canilang nakita pang buhay.
+
+  N~gunit siya nama,i, tantong mahina na
+at hindi na halos na macagalaw pa,
+at namamanhid ang boong catauan niya
+at papanaw na n~ga ang tan~gang hinin~ga.
+
+  Iná,i, nabalisa niyong si Meliton
+nang nasang manin~gas sa bagay na yaon,
+na malubos ang pagca-martir niyong
+Anác at masamang sunuguin sa apóy.
+
+  Pagdaca ang bata,i, caniyang pinasan
+at ang man~ga carro,i, caniyang sinundan,
+na sa Mártires n~ga na kinalalagyan
+na dadalhin doon sa pag-susunugan.
+
+  Ipamamanhic niyang talaga doon
+sa pinag-atasan niyong Gobernador,
+na ipakihapis nila si Meliton
+sa sigâ,t, masamang mamatay sa apóy.
+
+  At ualang guinaua siya habang daan
+cundi ang Anác niya ay pinan~garalan,
+bunso co,i, tiisin yaong cainitan
+n~g apóy, na parang pagtitiis naman.
+
+  Nang guináw sa paliguan n~gang malamig
+naghin~galo nama,t, buhay ay napatid,
+niyong si Melitong matimtimang bait
+sa lacad na yaon n~g man~ga Mártires.
+
+  Mabait na Iná ay tantong nalugod
+at yaong pag-asa ay puspos na puspos
+at ang Anác niya ay kinamtan na lubos
+yaong lualhating caloob n~g Dios.
+
+  At na sa Lan~git nang caluluang hirang
+caya agad-agad niyang ilinagay
+sa talagang carro ang sa batang bangcay
+n~g man~ga Santos Mártires na banal.
+
+  Sumunod ding gaya nang dati ang Iná
+hangang di napugnaw sa sigang nakita,
+ito n~ga ang dinarasal cung fiesta
+na man~ga Mártires de Sabaste bagá.
+
+  Bilang ica sampu niyong Marzong buan
+guinagaua yaong man~ga capurihan,
+nang apat na pung Mártires na tunay
+na man~ga, soldadong pauang man~ga banal.
+
+  ¡Oh man~ga capatid dinguin yaring luhog
+na pag-tibayin ang ating man~ga loob,
+nang sampalataya sa totoong Dios
+at sa Iglesiang taglay nang sumacop.
+
+  Huag nang isipin na man~gagbago pa
+sa Iglesiang dati nang sampalataya,
+at yamang ang dati atin nang kilala
+ang hindi mabilang na Santo at Santa.
+
+  Ang man~ga Mártires ay gayon din naman
+na nagsipaghain nang canilang buhay,
+sa catacot-tacot nilang camatayan
+sa cay Jesucristong Dios alang-alang.
+
+  Cahimanauari tayo ay matulad
+sa man~ga Mártires na Santos at Santas,
+at sa ating puso naua ay malimbag
+ang aral ni Cristo sa atin at atas.
+
+  Hanapin ang lalong mabuting paraan
+na icasusupil sa ating catauan,
+huag manatili sumagap n~g layaw
+n~g Mundong sa huli pauang cahirapan.
+
+  Caya tayo,i, dapat maglingcod tuina
+sa Dios na Poo,t, sa Virgen María,
+upang tayo nama,i, macasama nila
+doon sa payapa,t, ualang hangang saya.
+
+
+=CATAPUSAN=
+
+
+
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Cahangahangang Buhay ni Santa
+Margarita de Cortona, by Cleto R. Ignacio
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CAHANGAHANGANG BUHAY NI ***
+
+***** This file should be named 18536-8.txt or 18536-8.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/1/8/5/3/18536/
+
+Produced by Tamiko I. Camacho, Pilar Somoza, and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net.
+Handog ng Proyektong Gutenberg ng Pilipinas para sa
+pagpapahalaga ng panitikang Pilipino.
+(http://www.gutenberg.ph)
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card
+donations.  To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+*** END: FULL LICENSE ***
+
diff --git a/18536-8.zip b/18536-8.zip
new file mode 100644
index 0000000..c02ee74
--- /dev/null
+++ b/18536-8.zip
diff --git a/18536-h.zip b/18536-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..7c7bd72
--- /dev/null
+++ b/18536-h.zip
diff --git a/18536-h/18536-h.htm b/18536-h/18536-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..9a8a50a
--- /dev/null
+++ b/18536-h/18536-h.htm
@@ -0,0 +1,3202 @@
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
+    "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
+
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
+
+<head>
+<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=iso-8859-1" />
+
+<title>The Project Gutenberg eBook of Cahangahangang Buhay ni Santa Margarita de Cortona, by Cleto R. Ignacio</title>
+
+<style type="text/css">
+<!--
+p { text-indent: 2em; margin-top: .75em; text-align: justify; margin-bottom: .75em;}
+    .noind   {text-indent: 0em;}
+    .ind     {text-indent: 2em;}
+    .gap     {margin-top: 2em;}
+    .biggap  {margin-top: 4em;}
+
+h1,h2,h3,h4,h5,h6 {text-align: center; clear: both;}
+
+hr { width: 33%; margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; margin-left: auto; margin-right: auto; clear: both;}
+
+body{margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-family: "Times New Roman", Times, serif;}
+
+    .blocknarrow {margin-left: 30%; margin-right: 30%;}
+    .pagenum  {position: absolute; left: 92%; font-size: 0.7em; text-align: right; color:gray;}
+    .center   {text-align: center;}
+    .smcap    {font-variant: small-caps;}
+
+ul   { list-style: none; margin-left: 0em; padding-left: 1em; text-indent: -1em; }
+li   { margin-top: 0.3em; }
+
+a img { border: 0; }
+    .figcenter   {margin: auto; text-align: center;}
+
+    .poem             {margin-left:30%; margin-right:10%; text-align: left;}
+    .poem .stanza     {margin: 1em 0em 1em 0em;}
+    .verseind         {text-indent: 1em;}
+    .verse verseind   {margin: 0em;}
+-->
+    </style>
+  </head>
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of Cahangahangang Buhay ni Santa Margarita de
+Cortona, by Cleto R. Ignacio
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Cahangahangang Buhay ni Santa Margarita de Cortona
+
+Author: Cleto R. Ignacio
+
+Release Date: June 8, 2006 [EBook #18536]
+
+Language: Tagalog
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CAHANGAHANGANG BUHAY NI ***
+
+
+
+
+Produced by Tamiko I. Camacho, Pilar Somoza, and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net.
+Handog ng Proyektong Gutenberg ng Pilipinas para sa
+pagpapahalaga ng panitikang Pilipino.
+(http://www.gutenberg.ph)
+
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+
+<hr/>
+
+<div class="figcenter" style="width: 265px;">
+<a href="images/cover_b.jpg"><img src="images/cover_t.jpg" width="265" height="400"
+alt="CAHANGA-HANGANG BUHAY
+ni Santa
+Margarita de Cortona
+NA TAGA TOSCANA SA NAYONG DIOCESIS"
+title="CAHANGA-HANGANG BUHAY
+ni Santa
+Margarita de Cortona
+NA TAGA TOSCANA SA NAYONG DIOCESIS" /></a>
+</div>
+
+
+<hr/>
+
+
+<h1>Cahangahangang<br/>
+Buhay</h1>
+
+<div class="blocknarrow">
+<p class="noind">Ni Santa Margarita de Cortona na taga Toscana sa nayon
+ng Diocesis at limang Virgenes, at apat na puong Soldados na pauang mga
+m&aacute;rtires at ibang nadamay.</p>
+</div>
+
+<h5><i>Hinango sa A&ntilde;o Cristiano at sa Librong</i><br/>
+<i>HISTORIA SAGRADA</i><br/>
+Na tinula ng&#771; isang mauilihin na si</h5>
+
+<h2>Cleto R. Ignacio</h2>
+
+<h5><i>Concepcion, Malabon, Rizal.</i></h5>
+
+<h3 class="gap">SIPI SA TUNAY NA LIBRO</h3>
+
+<div class="figcenter" style="width: 50px;">
+<img src="images/decor_c.jpg" width="50" height="28" alt="Decorative motif" title="Decorative motif" />
+</div>
+
+<h3 class="biggap">1916</h3>
+
+<h5>LIMBAGAN AT MGA AKLATAN<br/>
+ni<br/>
+<i>P. Sayo Balo ni Soriano</i><br/>
+Rosario 225, Plaza del Conde 1008, Binundok<br/>
+at Azc&aacute;rraga 552, Tundo<br/>
+<span class="smcap">Maynila. K. P.</span></h5>
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2>TALAAN NG NILALAMAN</h2>
+
+<div class="blocknarrow">
+<ul>
+<li><a href="#SAMO_SA_BABASA"><b>SAMO SA BABASA</b></a></li>
+<li><a href="#Puno_nang_Salita"><b>Puno nang Salita</b></a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_1">Capitulo 1.&ordm;</a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_2">Capitulo 2.&ordm;</a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_3">Capitulo 3.&ordm;</a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_4">Capitulo 4.&ordm;</a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_5">Capitulo 5.&ordm;</a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_6">Capitulo 6.&ordm;</a></li>
+<li class="ind"><a href="#capitulo_7">Capitulo 7.&ordm;</a></li>
+<li><a href="#BUHAY_NANG_MARTIRES"><b>BUHAY NANG MARTIRES</b></a></li>
+<li><a href="#STA_CATALINA_MARTIR"><b>STA. CATALINA MARTIR</b></a></li>
+<li><a href="#SANTA_POTAMIANA"><b>SANTA POTAMIANA</b></a></li>
+<li><a href="#SANTA_AGUEDA_MARTIR"><b>SANTA AGUEDA MARTIR</b></a></li>
+<li><a href="#SANTA_TEODORA_MARTIR"><b>SANTA TEODORA MARTIR</b></a></li>
+<li><a href="#Apat_na_pung_sundalong_Martir"><b>Apat na pung sundalong Martir</b></a></li>
+</ul>
+</div>
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<div class="figcenter" style="width: 500px;">
+<img src="images/decor_4.jpg" width="500" height="72" alt="Decorative motif" title="Decorative motif" />
+</div>
+
+<h2 class="biggap"><a name="SAMO_SA_BABASA" id="SAMO_SA_BABASA"></a>SAMO SA BABASA</h2>
+
+<div class="figcenter" style="width: 100px;">
+<img src="images/decor_5.jpg" width="100" height="19" alt="Decorative motif" title="Decorative motif" />
+</div>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verse">Icaw na may nasang mag-aliw sa buhay</div>
+<div class="verse">cung pinipilantic niyong calungcutan,</div>
+<div class="verse">munting abala mo,i, guguling igamlay</div>
+<div class="verse">sa handog cong cayang hamac na aliuan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verse">Sa iyong pagbasa,i, cundi macalasap</div>
+<div class="verse">nang minimithi mong lasang sadyang sarap,</div>
+<div class="verse">pasubalian mong isundo ang hanap</div>
+<div class="verse">upang ding palaring pita mo,i, matuclas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verse">Bagaman at mura cung sa biglang ting&#771;in</div>
+<div class="verse">hilaw at mapacla cung pag-uauariin,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, cung totoong pacananamnamin</div>
+<div class="verse">ang tamis nang lasa,i, malalang&#771;ap mo rin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verse">Dito sa mapalad na cay Margarita</div>
+<div class="verse">na naguing hantung&#771;an sam&acirc; niyong una,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, ng&#771; lumaon siya nama,i, isa</div>
+<div class="verse">na naguing uliran sa gauang maganda.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verse">At ang limang V&iacute;rgen na mang&#771;a M&aacute;rtires</div>
+<div class="verse">at apat na puong soldadong nagtiis,</div>
+<div class="verse">ng&#771; madlang pahirap at mg&#771;a pasakit</div>
+<div class="verse">hangang sa ang tang&#771;ang hining&#771;a,i, napatid.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_4" id="Page_4">P&aacute;hin&aacute; 4</a></span><div class="verse">Pagca,t, ang binyagan na cay Cristong lingcod</div>
+<div class="verse">ikinatutuang buhay ay matapos,</div>
+<div class="verse">huag ang maturang maualay sa Dios</div>
+<div class="verse">tayo doo,i, dapat na umalinsunod.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verse">Huag mo rin sana namang pagsauaan</div>
+<div class="verse">ang alay cong dahop na pinaglamayan,</div>
+<div class="verse">may bahagya ca ring mapapakinabang</div>
+<div class="verse">di lamang ibayong tubo sa puhunan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verse">Cung may tulang di mo mahulo ng&#771; lining</div>
+<div class="verse">guipit &oacute; masucal cung sa lalacarin,</div>
+<div class="verse">ang iyang pagbasa,i, pagcasiyasatin</div>
+<div class="verse">ang tunay na landas ay matutuclas din.</div>
+</div></div>
+
+<div class="figcenter" style="width: 180px;">
+<img class="biggap" src="images/decor_3.jpg" width="180" height="44" alt="Decorative motif" title="Decorative motif" />
+</div>
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<p><span class='pagenum'><a name="Page_5" id="Page_5">P&aacute;hin&aacute; 5</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 500px;">
+<img src="images/decor_1.jpg" width="500" height="88" alt="Decorative motif" title="Decorative motif" />
+</div>
+
+<h2 class="biggap"><a name="Puno_nang_Salita" id="Puno_nang_Salita"></a>Puno nang Salita</h2>
+
+<div class="figcenter" style="width: 100px;">
+<img src="images/decor_2.jpg" width="100" height="18" alt="Decorative motif" title="Decorative motif" />
+</div>
+
+<h3><a name="capitulo_1" id="capitulo_1"><i>Capitulo 1.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ta&oacute;ng isang libo at dalauang daan</div>
+<div class="verse">saca limang pu pa yaong calabisan,</div>
+<div class="verse">si Margarita ng&#771;a ay siyang pag-silang</div>
+<div class="verse">sa bayang Labiano, niyong catauhan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Nayong Diocesis sa Chiusi ang tauag</div>
+<div class="verse">sa Toscana yaong unang pagcatanyag,</div>
+<div class="verse">ang Am&aacute; at In&aacute;,i, mabuting tumupad</div>
+<div class="verse">nang pagca-cristianong canilang tinangap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At may puring tauo na magpapaupa</div>
+<div class="verse">yaong guinagauang hanap-buhay nila,</div>
+<div class="verse">silang nagtuturo sa cay Margarita</div>
+<div class="verse">niyong bagay bagay na gauang maganda.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na ayon sa mang&#771;a cabanalang paua</div>
+<div class="verse">at natututo pa lamang nang bahagya,</div>
+<div class="verse">yaong An&aacute;c nila nang pag-sasalita</div>
+<div class="verse">iminumulat na ay cagaling&#771;an ng&#771;a.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tanang malumanay na pananalang&#771;in</div>
+<div class="verse">niyong may caling&#771;ang In&aacute;ng nag-a&aacute;ngkin,</div>
+<div class="verse">sa cay Margaritang puso ay natanim</div>
+<div class="verse">caylan may di na mangyaring limutin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At dinadasal niya nang cataiman</div>
+<div class="verse">caacbay ang puspos na cadakilaan,</div>
+<div class="verse">hagang huling ta&oacute;n niyang paglalabay</div>
+<div class="verse">sa cahapishapis at hamac nabayan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_6" id="Page_6">P&aacute;hin&aacute; 6</a></span><div class="verse">Ng&#771;uni at sa gayong casamaang palad</div>
+<div class="verse">ang may pitong ta&oacute;n bilang nang maganap,</div>
+<div class="verse">si Margarita ay naulilang cagyat</div>
+<div class="verse">sa mapag-palayaw na In&aacute;ng masicap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang magandang gaua na naguing ca-acbay</div>
+<div class="verse">sa caniyang puso ay bigl&aacute;ng naualay,</div>
+<div class="verse">at ang pagcauili niyong pag-sasanay</div>
+<div class="verse">sa dating ugaling mang&#771;a cabanalan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa mauari niyong abang culang palad</div>
+<div class="verse">yaong pagmamahal nang In&aacute;ng lumipas,</div>
+<div class="verse">at ang casamaang hindi malalang&#771;ap</div>
+<div class="verse">palagay nang aling di carapat-dapat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na naguing asauang cauli nang Am&aacute;</div>
+<div class="verse">lihis na pasunod nang di na mabata,</div>
+<div class="verse">laguing pinupucaw yaong ala-ala</div>
+<div class="verse">niyong pagmamahal nang naualang In&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a sa ibang bahay ay hinanap</div>
+<div class="verse">yaong pagmamahal na ibig malasap,</div>
+<div class="verse">cusang napadala sa maling hicayat</div>
+<div class="verse">nang catuaan, tubo ay dusang masaclap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At hinarap niya yaong pamumuhay</div>
+<div class="verse">ng&#771; isang lagalag at masamang asal,</div>
+<div class="verse">pagca palibhasa,i, nahihiyasan</div>
+<div class="verse">ang caniyang isip ng&#771; catalinuhan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tang&#771;i sa caniyang cagandahang anyo</div>
+<div class="verse">ipinabihag ang caniyang puso,</div>
+<div class="verse">sa pagmamarikit ng&#771; gumandang lalo</div>
+<div class="verse">at ng&#771; cauilihan ng&#771; magsisisuyo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang mg&#771;a lalaki na macamamalas</div>
+<div class="verse">&iexcl;ay sa abang ab&aacute;! ng&#771; saliuang-palad,</div>
+<div class="verse">na uari ay hindi napagtatalastas,</div>
+<div class="verse">ang bung&#771;a ng&#771; labis na mg&#771;a pag-gayac.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ang ualang taglay bagang cahinhinan</div>
+<div class="verse">na nacasisira niyong calinisan,</div>
+<div class="verse">ang cay Tertulianong acala,i, sino man</div>
+<div class="verse">di mangyaring maguing malinis na turan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gaya ng&#771; dalagang pinipilit manding</div>
+<div class="verse">siya,i, cauilihan ng&#771; matang titing&#771;in</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_7" id="Page_7">P&aacute;hin&aacute; 7</a></span><div class="verse">hindi calulugdan ni Cristong malasin</div>
+<div class="verse">ang nasang calugdang dito,t, panoorin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At sa Pang&#771;inoong nagcacadalaua</div>
+<div class="verse">ay di mangyayaring maglingcod sa isa,</div>
+<div class="verse">at si Cristo,i, ayaw nang hahatiin pa</div>
+<div class="verse">yaong paglilingcod natin sa caniya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa bagay na ito,i, sinasabi naman</div>
+<div class="verse">ni San Cipriano ang ganitong saysay,</div>
+<div class="verse">&iquest;nakikilala mo cayang cararatnan</div>
+<div class="verse">ng&#771; iyong dakila na capang&#771;ahasan?</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Diyan sa pag-gayac na napacalabis</div>
+<div class="verse">at iyang gaua mo na pagmamarikit,</div>
+<div class="verse">nagcacasala ca sa Dios sa Lang&#771;it</div>
+<div class="verse">na sa iyo,i, siyang lumalang na tikis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hindi mauauala ang caparusahan</div>
+<div class="verse">sa iyo pagdating nang tadhanang araw,</div>
+<div class="verse">huag mong sabihin sa akin ang icaw</div>
+<div class="verse">ay mahinhi,t, di mo hang&#771;ad ang calugdan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sucat na ang icaw ay ang macalimot</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a gagauin na ucol sa Dios,</div>
+<div class="verse">at ang pagcauili sa iyong pag-handog</div>
+<div class="verse">sa bagay na ualang casaysayang lugod.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dapat catacutan yaong cahatulan</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a babayeng tantong nag-cuculang,</div>
+<div class="verse">nang sa pananamit nila,i, cahinhinan</div>
+<div class="verse">at ualang matuid na mag-sasangalang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cahi,t, uicain mo na ang calulua,i,</div>
+<div class="verse">di sa damit lamang napagkikilala,</div>
+<div class="verse">yaong calinisan, at si Margarita</div>
+<div class="verse">ito rin marahil ang sinabi niya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang capang&#771;ahasang yaon ang nagbulid</div>
+<div class="verse">sa capahamacang di sucat maisip</div>
+<div class="verse">hindi macasapat sa pagmamarikit</div>
+<div class="verse">yaong ari nilang caunting nalabis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Di naman payagan ng&#771; Am&aacute;ng ubusin</div>
+<div class="verse">sa pagmamapuri,t, ualang uastong aliw,</div>
+<div class="verse">na masunod yaong camaliang hiling</div>
+<div class="verse">ay sa cahalaya,i, napadalang tambing.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_8" id="Page_8">P&aacute;hin&aacute; 8</a></span><div class="verse">Cahit sinisisi ng&#771; caniyang Ama,t,</div>
+<div class="verse">binibigyan niyong hatol na maganda.</div>
+<div class="verse">nang caniyang ali,t, gahasa man bag&aacute;</div>
+<div class="verse">manacanaca ring inaralan siya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Anopa,t, yaong caniyang cabataan</div>
+<div class="verse">ay naguing isa nang masamang hantung&#771;an,</div>
+<div class="verse">nang lahat nang canyang mang&#771;a cababayan</div>
+<div class="verse">naguing parang isang sucal nang lansang&#771;an.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ito na ang mula nang pagcaligalig</div>
+<div class="verse">niyong pag-nanasa sa napacalabis,</div>
+<div class="verse">na sa catauan niya,i, pag-mamarikit</div>
+<div class="verse">ang turo nang Ina,i, nalimot na tikis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Si Eva ang tunay na cahalimbaua</div>
+<div class="verse">na sa paglilibang na ualang bahala,</div>
+<div class="verse">sa umang na silo,i, natuntong na cusa</div>
+<div class="verse">nang lilong Demonio,t, lubos na nadaya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang mang&#771;a dalaga,i, siyang caraniuan</div>
+<div class="verse">sa pag-mamarikit na nasang calugdan,</div>
+<div class="verse">nang capua tauo,i, ang cahihihatnan</div>
+<div class="verse">dinadala tuloy sa capahamacan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Siyang pag-cahuli sa parayang pain</div>
+<div class="verse">nang cay Margaritang cabata-ang angkin,</div>
+<div class="verse">lugsong cabaita,i, hindi macapiguil</div>
+<div class="verse">bagcus nag-hihigpit nang calaguim-laguim.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Binidbid ang gayong caparang&#771;alanan</div>
+<div class="verse">nang lalaking tacsil na caugalian,</div>
+<div class="verse">nahulog sa bang&#771;in niyong cahalayan</div>
+<div class="verse">ang pag-mamarikit itong pakinabang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa isang binata bagang Caballero</div>
+<div class="verse">malapit sa Ciudad nang Montepulciano,</div>
+<div class="verse">nabihag nang gandang paraya nang Mundo</div>
+<div class="verse">sa pitang mahalay ay cusang nabuy&oacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Itinalaga na yaong calooban</div>
+<div class="verse">sa marumi,t, tacsil nilang pamumuhay,</div>
+<div class="verse">hindi na naisip ang sila,i, pacasal</div>
+<div class="verse">cundi ang lumaguing nagsama na lamang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Oh saliuang-palad, na dalagang labis</div>
+<div class="verse">na napabibihag sa pag-mamarikit,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_9" id="Page_9">P&aacute;hin&aacute; 9</a></span><div class="verse">icaw ng&#771;a ang salot na ibinubulid</div>
+<div class="verse">yaong calulua sa icalalait!</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa lahat nang bayan at mang&#771;a Ciudad</div>
+<div class="verse">icaw ng&#771;a ang lasong masidhing camandag,</div>
+<div class="verse">sa lubhang malabis na mang&#771;a pag-gayac</div>
+<div class="verse">ay hindi mabilang ang nang&#771;apahamac.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cusang uinaualang bahala na cahit</div>
+<div class="verse">talastas mang sala ang pag-mamarikit,</div>
+<div class="verse">ang capalaloa,i, pang&#771;ahas at hilig</div>
+<div class="verse">sa pag-mamasagua niyong pananamit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa cay Margarita,i, siyang nag-lupaypay</div>
+<div class="verse">ang labis na lubhang caparang&#771;alanan,</div>
+<div class="verse">sa nasang tanghaling siya at calugdan</div>
+<div class="verse">ang puring napala,i, caalipustaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong cagandahang ibig na tauaguing</div>
+<div class="verse">Venus at Floripes Diana,t, Abigael,</div>
+<div class="verse">ang muc-hang masaya,t, tindig na butihin</div>
+<div class="verse">mamumutla,t, lungcot ang pagmamalasin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang mapanghalina na mat&aacute;ng mapung&#771;ay</div>
+<div class="verse">at linindi-linding aliw nang lansang&#771;an,</div>
+<div class="verse">di mag-abot kisap ay mahuhumaymay,</div>
+<div class="verse">ang dating maningning lalabo sa tanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mauaualang lahat ang lugod sa iyo</div>
+<div class="verse">nang tanang casuyo,t, nang cababayan mo,</div>
+<div class="verse">ang di magcamayaw na puri nang tauo</div>
+<div class="verse">lilipad na para lamang alipato.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Saca ang ulo mong pinamumutihan</div>
+<div class="verse">nang perlas, topasio,t, diamanteng makinang,</div>
+<div class="verse">na inaayos mong pinagpapagura,i,</div>
+<div class="verse">bung&#771;ong butas-butas ang cahahanganan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Capatid co,i, ano,t, natitiuasay ca</div>
+<div class="verse">parang di mo tanto ang bubub&oacute;ng dusa,</div>
+<div class="verse">ang uica mo yata,i, bucas macalaua</div>
+<div class="verse">madaling magsisi cung naroroon na.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nagcacamali ca at di natin lining</div>
+<div class="verse">ang icatatapos nang hining&#771;ang angkin,</div>
+<div class="verse">mabuti cung hinay-hinay ang pagdating</div>
+<div class="verse">nang camatayan mo, at hindi biglain.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_10" id="Page_10">P&aacute;hin&aacute; 10</a></span>
+<div class="verseind">Ang cay Margaritang naguing pamumuhay</div>
+<div class="verse">hapo na sa gapos niyong cahalayan,</div>
+<div class="verse">at di napupuna sa caniyang paan&aacute;n</div>
+<div class="verse">ang bang&#771;ing malalim na cabubuliran.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Linalagyan din ng&#771;a cung minsan ng&#771; Dios</div>
+<div class="verse">nang pait, ang mang&#771;a mahalay na lugod,</div>
+<div class="verse">pinaparam yaong pacumbabang handog</div>
+<div class="verse">na capayapaang paconuaring dulot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Manaca-naca ring pinag-cacaramdam</div>
+<div class="verse">ang nang&#771;alalayong mang&#771;a pamumuhay,</div>
+<div class="verse">sa Dios, at sila,i, tinutugtog bilang</div>
+<div class="verse">ang puso,t, ang maling gaua nila,i, lisan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinauauari ang pagca-pahamac</div>
+<div class="verse">nang nabubulagang na saliuang-palad,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, sa udyoc nang caibigang linsad</div>
+<div class="verse">nag-uaualang kibo,t, uari di talastas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang sa puso niya ay itinutugtog</div>
+<div class="verse">nang di naglilicat na aua ng&#771; Dios,</div>
+<div class="verse">parang nang&#771;ung&#771;usap na madalas halos</div>
+<div class="verse">cung minsa,i, ualin ding bahala sa loob.</div>
+</div></div>
+
+
+<h3><a name="capitulo_2" id="capitulo_2"><i>Capitulo 2.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gayon ng&#771;ang nangyari minsang isang araw</div>
+<div class="verse">tinang&#771;isan niya yaong caugalian,</div>
+<div class="verse">na isang babayeng An&aacute;c ang cab&aacute;gay</div>
+<div class="verse">na mapag-acsaya niyong cayamanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tinicang magbang&#771;on sa pagca-gupiling</div>
+<div class="verse">at lisan ang ning&#771;as na calaguim-laguim,</div>
+<div class="verse">nang Infiernong apoy na nasa ilalim</div>
+<div class="verse">nang pa&aacute; niya,t, siya,i, laang sunuguin,</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iquest;Ano ang nangyari sa cay Margarita</div>
+<div class="verse">napucaw sa himbing nang pagtulog niya,</div>
+<div class="verse">binigyan nang Dios nang cataca-taca</div>
+<div class="verse">na balitang siyang nagpaala-ala?</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni,t, para manding isang maliuanag</div>
+<div class="verse">na aral, na ualang casaysayang lahat,</div>
+<div class="verse">ang layaw sa Mundong icapapahamac</div>
+<div class="verse">malumanay namang siya,i, nakimatiyag.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_11" id="Page_11">P&aacute;hin&aacute; 11</a></span>
+<div class="verseind">Ipinauari nang masintahing Am&aacute;</div>
+<div class="verse">minsang isang araw sa cay Margarita,</div>
+<div class="verse">nang umalis yaong casintahan niya,t,</div>
+<div class="verse">sa bahay ay siya,i, naiuang mag-isa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ualang ano-ano,i, ang &aacute;song maliit</div>
+<div class="verse">na babayeng caniyang alila,i, nading&#771;ig</div>
+<div class="verse">na tumatahol nang tila nananang&#771;is</div>
+<div class="verse">ng&#771; cahambal-hambal na di mapag-isip.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni,t, hindi naman naguguniguni</div>
+<div class="verse">ng&#771; saliuang-palad na may nangyayari,</div>
+<div class="verse">na casacunaan sa caniyang casing</div>
+<div class="verse">bunying Caballerong buhay ay naputi.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pinauaualan ng&#771;a manding cabuluhan</div>
+<div class="verse">ang sigaw ng&#771; &aacute;so na calumbaylumbay,</div>
+<div class="verse">hangang nacaraan ang dalauang ar&aacute;w</div>
+<div class="verse">&aacute;so,i, patuloy rin ang pananambitan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Saca ang damit ay kinacagat niya</div>
+<div class="verse">niyong pang&#771;inoon na si Margarita,</div>
+<div class="verse">tila nag-uiuica uari nang halica,t,</div>
+<div class="verse">ang pang&#771;inoong cong casi mo,i, pat&aacute;y na.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dito pinasucan nang paghihinala</div>
+<div class="verse">ang cay Margaritang loob na mahina,</div>
+<div class="verse">nag-ulol ang sindac na hindi cauasa</div>
+<div class="verse">sa taghoy nang &aacute;song hindi nagsasaua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Lumacad nang doon sa &aacute;so,i, sumunod</div>
+<div class="verse">sa daang itinuturo,i, naglalagos,</div>
+<div class="verse">bahagya pa lamang dumarating halos</div>
+<div class="verse">sa may calalimang bang&#771;in ay nataos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na may ilang tuyo na sang&#771;a ng&#771; cahoy</div>
+<div class="verse">ang &aacute;so ay nagpatihulog na doon,</div>
+<div class="verse">at pinasimulang hinucay nang tuloy</div>
+<div class="verse">na calumbaylumbay, yaong paghagulhol.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hinaui ng&#771; nang&#771;ang&#771;inig na camay</div>
+<div class="verse">ni Margarita ang ilang mang&#771;a sucal</div>
+<div class="verse">na bilang na nacatatakip sa hucay</div>
+<div class="verse">nakita ang bangcay niyong casintahan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na buloc na,t, hindi sucat na matiis</div>
+<div class="verse">yaong sumising&#771;aw na bahong malabis,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_12" id="Page_12">P&aacute;hin&aacute; 12</a></span><div class="verse">nang cay Margaritang abutin nang titig</div>
+<div class="verse">sumicdo-sicdo na ang caniyang dibdib.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Uinauari niya ang kinahinatnan</div>
+<div class="verse">ng&#771; gayong cakilakilabot na bagay,</div>
+<div class="verse">na sinalubong ng&#771; caniyang caauay</div>
+<div class="verse">tinadtad ng&#771; sugat hangang sa napatay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang si Margarita,i, pagsaulang loob</div>
+<div class="verse">sa kinahinatnan ng&#771; palad na capos,</div>
+<div class="verse">na ang buhay niya ay dagling natapos</div>
+<div class="verse">sa pagpapasasa ng&#771; sa Mundong dulot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Anopa,t, yaong mabahong bangcay niya</div>
+<div class="verse">caramihang uod yaong nakikita,</div>
+<div class="verse">ang catauang hilig ng&#771; nabubuhay pa</div>
+<div class="verse">sa layaw sa lupa,i, itong naging hanga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ni camunting dung&#771;is di ibig bahiran</div>
+<div class="verse">ang catauan niya niyong nabubuhay,</div>
+<div class="verse">ang caniyang labis na pagcapihican</div>
+<div class="verse">ng&#771;ayon nama,i, siyang pinangdidirihan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong sa puso niya,i, siyang bumabaca</div>
+<div class="verse">at pagpipighating naalaala,</div>
+<div class="verse">sa kinabuhusan ng&#771; pag-ibig niya</div>
+<div class="verse">at ang catumbayan niyong calulua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Sa abang-aba co! &iquest;caya,i, napasaan</div>
+<div class="verse">ang calulua nang sauing capalaran,</div>
+<div class="verse">saan cundi doon sa Infiernong bayan</div>
+<div class="verse">ang sagot ng&#771; voces na umaling&#771;awng&#771;aw?</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Magpahangang sa caibutura,i, taos</div>
+<div class="verse">nang pus&ograve;, at tantong ipinang&#771;ilabot,</div>
+<div class="verse">malamig na pauis ay ag&aacute;d sumipot</div>
+<div class="verse">at sinidlan niyong di cauasang tacot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa cay Margaritang dinidilidili</div>
+<div class="verse">ang gayong calunos-lunos na nangyari,</div>
+<div class="verse">sa lugod at layaw ay lubhang nauili</div>
+<div class="verse">ng&#771;ayo,i, lubos naman ang pagcaruahagui,</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ualang hangang hirap doon sa Infierno</div>
+<div class="verse">ang ganti sa munting ligaya sa Mundo,</div>
+<div class="verse">sa sandaling tua,i, nacapalit nito</div>
+<div class="verse">hirap casakitang hindi mamagcano.</div>
+</div></div>
+
+<p><span class='pagenum'><a name="Page_13" id="Page_13">P&aacute;hin&aacute; 13</a></span></p>
+
+<h3><a name="capitulo_3" id="capitulo_3"><i>Capitulo 3.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cakilakilabot ang cay Margarita</div>
+<div class="verse">na pakikihamoc sa sarili niya,</div>
+<div class="verse">bago nasundua,i, nahirapan muna</div>
+<div class="verse">sa nasang maganda niyang pagtitica.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Oh cahambalhambal na casasapitan</div>
+<div class="verse">nang sinomang nang&#771;ag papaliban-liban,</div>
+<div class="verse">niyong pagbabalic loob at ang araw</div>
+<div class="verse">na icatatapos niya,i, hindi alam!</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang dalisay niyang pag-aala-ala,i,</div>
+<div class="verse">capakinabang&#771;an niyong calulua,</div>
+<div class="verse">kinikilabutan sa sarili niya</div>
+<div class="verse">ang caaua-aua na si Margarita.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nagugunam-gunam na nasa sapiling</div>
+<div class="verse">ang cabubuliran na calaguimlaguim,</div>
+<div class="verse">at may pang&#771;anib pang doo,i, mahulog din</div>
+<div class="verse">cun ang hining&#771;a niya,i, biglang makitil.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a,t, ang luha niyang pumupulas</div>
+<div class="verse">ay naguing turing nang parang isang dagat,</div>
+<div class="verse">niyong pagninilay sa pagcapahamac</div>
+<div class="verse">niyong pagcadaya nang Demoniong sucab.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa lupa ay tambing siyang nanic-luhod</div>
+<div class="verse">nagsisi,t, huming&#771;i nang aua sa Dios,</div>
+<div class="verse">pinaglampasan nang mahayap na tunod</div>
+<div class="verse">niyong pagsisising sa puso ay taos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ualang iniisip cundi ang tang&#771;isan</div>
+<div class="verse">lahat nang caniyang mang&#771;a casalanan,</div>
+<div class="verse">pag-pepenitenciang caunaunahan</div>
+<div class="verse">ang cusang lumayo sa capang&#771;aniban.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a,t, sa loob niya ay tinicang</div>
+<div class="verse">sa Montepolciano,i, umalis pagdaca,</div>
+<div class="verse">siya,i, naparoon at nagpatirapa</div>
+<div class="verse">sa pa&aacute; nang Am&aacute;ng tinalicdan niya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong catacsila,i, inahing&#771;ing tauad</div>
+<div class="verse">at nag-pipighating hindi hamac-hamac,</div>
+<div class="verse">capagdaca nama,i, ag&aacute;d nang tinangap</div>
+<div class="verse">niyong Am&aacute;, yaong alibughang An&aacute;c.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_14" id="Page_14">P&aacute;hin&aacute; 14</a></span>
+<div class="verseind">Na tumatang&#771;is na,t, siya,i, nagsisisi</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, ang matigas na loob na ali,</div>
+<div class="verse">ay hindi pumayag at cusang tumangui</div>
+<div class="verse">at inari niyang casiraang puri.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang gayong paghibic at mang&#771;a pagtaghoy</div>
+<div class="verse">ni Margarita ng&#771;a na ualang mag-ampon,</div>
+<div class="verse">dakilang ligalig ang nangyaring yaon</div>
+<div class="verse">sa buhay na naguing parang isang tapon.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dalauang puo,t, apat ang caniyang gulang</div>
+<div class="verse">bat&aacute; pa at ayos na nahihiyasan,</div>
+<div class="verse">nang sinag na taglay niyang cagandahan</div>
+<div class="verse">ang sa muc-ha niya ay napagmamasdan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong pamumuhay niyang namamalas</div>
+<div class="verse">na masama,t, parang daan ang catulad,</div>
+<div class="verse">na nasasabugan nang mang&#771;a bulaclac</div>
+<div class="verse">nang caligayahang labis humicayat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Siyang tumutucsong muling manumbalic</div>
+<div class="verse">sa dating casama,t, cagagauang lihis,</div>
+<div class="verse">iniuurali na sa huling guhit</div>
+<div class="verse">ay c&agrave;auaan nang Dios sa lang&#771;it.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni,t, yao,i, hibong isang camalian</div>
+<div class="verse">pang&#771;aco nang Dios sa cahit sino man,</div>
+<div class="verse">na nang&#771;agsisisi,t, nagtiticang tunay,</div>
+<div class="verse">ay iguinagauad ang capatauaran.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pagtauag niya,i, ang nag-ualang kib&ograve;</div>
+<div class="verse">paanong cacamtan ang ipinang&#771;aco,</div>
+<div class="verse">pag naglibanliban icaw ay di taho</div>
+<div class="verse">ang camatayan mo,i, cahirapang lalo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a sa gayong pagbubucas bucas</div>
+<div class="verse">ay lubhang marami ang nang&#771;apahamac,</div>
+<div class="verse">na ang ualang hangang dusa ay linang&#771;ap</div>
+<div class="verse">ng&#771; mang&#771;a pabayang nagpapacatamad.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni at ang ab&aacute; na si Margarita</div>
+<div class="verse">sa udyoc ng&#771; tucso,i, nakikilaban na,</div>
+<div class="verse">camahalmahalang Pastor ay muli pa</div>
+<div class="verse">na tumauag pagca,t, hinihintay siya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Laging nacadipa ang camay sa ati,t,</div>
+<div class="verse">yayacapin tayo cung siya,i, duluguin,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_15" id="Page_15">P&aacute;hin&aacute; 15</a></span><div class="verse">ang capayapaa,i, ating tatamuhin</div>
+<div class="verse">at lubos na tayo ay patatauarin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Panibago namang tinauagan siya</div>
+<div class="verse">ng&#771; masintang tunay na pag-aanyaya,</div>
+<div class="verse">inalalayan siya nang pakikibaca</div>
+<div class="verse">sa dahas ng&#771; tucsong mangahis ang tica.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang pangagaling&#771;a,i, yaon ng&#771;a marahil</div>
+<div class="verse">niyong pagbabagong buhay na magaling,</div>
+<div class="verse">ani Jesus iyang tacot mo,i, pauiin</div>
+<div class="verse">Margarita,t, kita ay cacaling&#771;ain.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang magandang tica,i, cusang pinagtibay</div>
+<div class="verse">at tinatang&#771;isan sa gabi at araw,</div>
+<div class="verse">ang lahat ng&#771; mg&#771;a naguing casalanan</div>
+<div class="verse">at ang halimbauang mang&#771;a casamaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hinahang&#771;ad niya na moling mabaui</div>
+<div class="verse">ang lubhang malabis na pagcacamali,</div>
+<div class="verse">ng&#771; cahalayhalay na pamamalagi</div>
+<div class="verse">sa layaw ng&#771; Mundo ng&#771; pagcalugami.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ag&aacute;d nang naglacbay doon sa Simbahan</div>
+<div class="verse">siya sa Labiano, na nasosootan,</div>
+<div class="verse">nang damit Celicio at natatalian</div>
+<div class="verse">ang liig at tandang pagtiticang tunay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Saca ang dalisay na paghing&#771;ing tauad</div>
+<div class="verse">sa caniyang mang&#771;a cababaya,i, hayag,</div>
+<div class="verse">at pinagsisihan sa harap ng&#771; lahat</div>
+<div class="verse">na naguing dahilan ng&#771; pagcapahamac.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hindi rin naglubag sa bagay na yaon</div>
+<div class="verse">ang loob nang ali,t, Am&aacute; pa,i, ca&aacute;yon,</div>
+<div class="verse">pinabayaan na ang lulung&#771;oylung&#771;oy</div>
+<div class="verse">na An&aacute;c na ualang sucat na mag-ampon.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang makita yaong calagayan niya</div>
+<div class="verse">nang caauaaua na si Margarita,</div>
+<div class="verse">na tulad sa tapong uala nang halaga</div>
+<div class="verse">caya ng&#771;a,t, lumipat sa bayang Cortona.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Doo,i, mahinahong siya ay tinangap</div>
+<div class="verse">ng&#771; ilang Se&ntilde;orang marunong mahabag,</div>
+<div class="verse">casama ang isa niyang naguing An&aacute;c</div>
+<div class="verse">sa naguing casuyong kinapos ng&#771; palad.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_16" id="Page_16">P&aacute;hin&aacute; 16</a></span>
+<div class="verseind">Ang unang guinaua na pinagpilitan</div>
+<div class="verse">nang taos sa puso at cataimtiman,</div>
+<div class="verse">ang dalisay na "confeci&oacute;n general"</div>
+<div class="verse">sa lahat nang mang&#771;a naguing casalanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Siyang matibay na pasimula ito</div>
+<div class="verse">niyong pagbabagong buhay na totoo,</div>
+<div class="verse">siya,i, naparoon doon sa Convento</div>
+<div class="verse">nang cagalang-galang na si S. Francisco.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na namamalisbis ang luha sa mat&aacute;</div>
+<div class="verse">niyong malalim na pag-sisi niya,</div>
+<div class="verse">isinaysay sampu nang pighating dala</div>
+<div class="verse">sa isa ng&#771;ang Pareng Relegioso bag&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ikinumpisal niya nang malacas</div>
+<div class="verse">tanang casalanang gauang hindi dapat,</div>
+<div class="verse">at hining&#771;i niyang boong pagsisicap</div>
+<div class="verse">ang "Orden Tercera" siya,i, macatangap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang sa penitenteng damit Serafico</div>
+<div class="verse">tandang pagtalicod sa layaw sa Mundo,</div>
+<div class="verse">ang Confesor nama,i, napaayon dito,t,</div>
+<div class="verse">pinanghinapang pang bagcus na totoo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pinasimulan nang pag-pepenitencia</div>
+<div class="verse">sa nasang macamta,i, binigyang pag-asa,</div>
+<div class="verse">yaong hinihing&#771;ing simula ng&#771; gracia</div>
+<div class="verse">at sa cabanala,i, nagsanay na siya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Linalayuan nang parang camatayan</div>
+<div class="verse">sa loob, ang lahat nang macapupucaw,</div>
+<div class="verse">ang kilos at anyo,i, hilig na mahalay</div>
+<div class="verse">niyong maruruming pita nang catauan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Capahintulutan bilang ng&#771; Se&ntilde;orang</div>
+<div class="verse">pinaglilingcurang caniyang asaua,</div>
+<div class="verse">mangyaring huag pahigpitin niya</div>
+<div class="verse">ang pagpapasakit sa catauang bag&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gayon man ay dahil sa laking pag-ibig</div>
+<div class="verse">na ang catauan niya,i, bigyan pasakit</div>
+<div class="verse">inaring di dapat ang nasoc sa isip</div>
+<div class="verse">tuntung&#771;an ang lupang alalay na gamit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa idinadaos na pananalang&#771;in</div>
+<div class="verse">sa lahat nang oras na macayang gauin,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_17" id="Page_17">P&aacute;hin&aacute; 17</a></span><div class="verse">at ang pagsasanay sa icagagaling</div>
+<div class="verse">nang caisa-isang caluluang angkin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pinatauad na ng&#771;a at cusang linimot</div>
+<div class="verse">ng&#771; Amang lumic-hang mahabaguiug Dios,</div>
+<div class="verse">ang cay Margaritang casalanang lubos</div>
+<div class="verse">at bagcus guinanti ng&#771; magandang loob.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Madalas din namang siya,i, dinadalaw</div>
+<div class="verse">at tang&#771;i siyang pinagcacalooban,</div>
+<div class="verse">ng&#771; sa lang&#771;it bagang mg&#771;a caaliuan</div>
+<div class="verse">at ang caniyang loob ay pinatatapang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na ipatuloy niya ang tung&#771;o ng&#771; lacad</div>
+<div class="verse">na pinasimulan sa tuntuning landas,</div>
+<div class="verse">niyong cabanalan na icatutuclas</div>
+<div class="verse">ng&#771; caligayahang ualang pagcucupas.</div>
+</div></div>
+
+
+<h3><a name="capitulo_4" id="capitulo_4"><i>Capitulo 4.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mg&#771;a Franciscano ay niyong masuboc</div>
+<div class="verse">ang cay Margaritang catibayang loob,</div>
+<div class="verse">na penitente ng&#771;ang bagong naglilingcod</div>
+<div class="verse">sa mapagcandiling mahabaguing Dios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa matining niyang halimbauang bigay</div>
+<div class="verse">doon sa adhicang mang&#771;a cabanalan,</div>
+<div class="verse">na sa boong Mundo ay pinasisilang</div>
+<div class="verse">caya,t, nag-habitong ualang caliuagan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang Ordeng Tercera na cay S. Francisco</div>
+<div class="verse">na ualang pang&#771;amba sa bagay na ito,</div>
+<div class="verse">patuloy ang loob na di nagbabago</div>
+<div class="verse">sa mg&#771;a pahirap niyang tinutung&#771;o.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang lapastang&#771;anin ay di inacala</div>
+<div class="verse">nang caniyang asal na buhat sa sama,</div>
+<div class="verse">cung hindi lalo nang nag-ibayo pa ng&#771;a</div>
+<div class="verse">sa bagsic ng&#771; gracia na nagbigay bisa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Inululan yaong pagpapacahirap</div>
+<div class="verse">capacumbabaa,i, lubos na niyacap,</div>
+<div class="verse">uinauari niyang di carapatdapat</div>
+<div class="verse">tingnan ang caniyang calagayang hamac.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Capagbinabati siya nang sinoman</div>
+<div class="verse">at may anyong siya,i, tila minamahal,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_18" id="Page_18">P&aacute;hin&aacute; 18</a></span><div class="verse">pag-ibig sa Mundo ay hinahalinhan</div>
+<div class="verse">nang ucol sa Dios na pagsintang tunay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Kinasusuclaman ang idinudulot</div>
+<div class="verse">nang tungcol sa lupang nagbibigay lugod,</div>
+<div class="verse">na sa catauhan niya,i, naghahandog,</div>
+<div class="verse">ni munting ginhaua ay di iniimbot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pinapagnining&#771;as ang tunay na nais,</div>
+<div class="verse">matupoc sa apoy nang laking pag-ibig,</div>
+<div class="verse">sa pananalang&#771;in at pagsusumakit</div>
+<div class="verse">sa icararapat na Hari nang lang&#771;it.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang nananalang&#771;in siyang isang araw</div>
+<div class="verse">na taglay ang lubos na cataimtiman,</div>
+<div class="verse">sa harap nang isang mahal na larauan</div>
+<div class="verse">ni Cristong sa Cruz ay napabayubay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Doon ay nag-tam&oacute; nang tuang malabis</div>
+<div class="verse">at magandang palad dahil sa naring&#771;ig,</div>
+<div class="verse">sa labing camahal-mahala,i, sinambit</div>
+<div class="verse">yaong pang&#771;ung&#771;usap na lubhang matamis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sabihin sa akin &iexcl;&oacute; cahabag-habag</div>
+<div class="verse">na babaye,t,! &iquest;anong sanhi nang pag-iyac,</div>
+<div class="verse">&iquest;ano ang ibig mo baga aking An&aacute;c?</div>
+<div class="verse">si Margarita ay tumugong banayad.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Icaw lamang aking Pang&#771;inoong mahal</div>
+<div class="verse">icaw ang tunay co na caligayahan,</div>
+<div class="verse">cung na sa aking ca ay di magcuculang</div>
+<div class="verse">aco, nang cahima,t, anong mang&#771;a bagay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang sa Santang nasang maning&#771;as na loob</div>
+<div class="verse">na mag-bigay aliw sa Poong cay Jes&uacute;s,</div>
+<div class="verse">ay siyang pagcaing ikinabubusog</div>
+<div class="verse">na sa araw araw ay macamtang lubos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Saca noon namang maunaua niya</div>
+<div class="verse">na sa paglilingcod sa mang&#771;a Se&ntilde;ora,</div>
+<div class="verse">sa bahay na yaon ay di makikita</div>
+<div class="verse">ang catahimican nais na talaga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At gayon ding hindi masunod ang nais</div>
+<div class="verse">na mag-penitenciang adhica nang dibdib,</div>
+<div class="verse">ay siya,i, humanap niyong munting silid</div>
+<div class="verse">na matatahanan nilang matahimic.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_19" id="Page_19">P&aacute;hin&aacute; 19</a></span>
+<div class="verseind">Casama ang bunso niyang minamahal</div>
+<div class="verse">at ang guinagaua niyang hanap-buhay,</div>
+<div class="verse">ay ang pananahi sa cubong tahanan</div>
+<div class="verse">at pag-panaog na,i, tung&#771;o sa Simbahan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa capua tauo,i, pagca-auang gaua</div>
+<div class="verse">&oacute; ang paghanap nang matatahi caya,</div>
+<div class="verse">laguing gumiguising siyang maaga ng&#771;a,t,</div>
+<div class="verse">nagsisimbang uala camunti mang saua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nakikinig niyong Misa,t, nagninilay</div>
+<div class="verse">na taglay ang lubos na cataimtiman,</div>
+<div class="verse">cung matanghali nang puso,i, masiyahan</div>
+<div class="verse">sa pag-dedevocio,i, ooui nang bahay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Patuloy rin naman ang pag-dedevociong</div>
+<div class="verse">casama sa gauang pananahing yaon,</div>
+<div class="verse">ang caabalahan lamang niyang tungcol</div>
+<div class="verse">ay ang pananahi na pangpauing gutom.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tumabas magtagpi,t, caraniua,i, itong</div>
+<div class="verse">ipinagagaua nang sinomang tauo,</div>
+<div class="verse">ang iniuupa nang cahima,t, sino</div>
+<div class="verse">bilang limos nila lamang cung ga&aacute;no.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Naguiguing panakip ang naibibigay</div>
+<div class="verse">sa balang caniyang mang&#771;a cailang&#771;an,</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a duc-ha pa ay natutulung&#771;an</div>
+<div class="verse">nang caunti niyang paghahanap buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ikinatutua na niya nang malabis</div>
+<div class="verse">ang pagcain niyang tinapay at tubig,</div>
+<div class="verse">at nang ilang pasas at di gumagamit</div>
+<div class="verse">nang ning&#771;as nang ap&oacute;y sa cubong maliit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Liban na ng&#771;a lamang na cung naghahanda</div>
+<div class="verse">sa panauhin niyang mang&#771;a salanta,</div>
+<div class="verse">itinuturing na totoong dakila</div>
+<div class="verse">ang bagay na mang&#771;a caaua-ang gaua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Capag-uala siyang pagcaing ibigay</div>
+<div class="verse">&oacute; damit, sa duc-hang nagcacailang&#771;an,</div>
+<div class="verse">ay cahit anomang mang&#771;a casangcapan</div>
+<div class="verse">sa caniyang cubo ay hinahatian.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Maguing pinga,t, cahit yaong vaso caya.</div>
+<div class="verse">&oacute; mang&#771;a cuchara at maguing damit ng&#771;a,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_20" id="Page_20">P&aacute;hin&aacute; 20</a></span><div class="verse">at isang panahong calamiga,i, sadya</div>
+<div class="verse">hinubo ang saya sa catauang cusa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At doon sa duc-ha,i, cusang ibinigay</div>
+<div class="verse">nang ang cahubaran lamang ay matacpan,</div>
+<div class="verse">na halos uala na siyang damit naman</div>
+<div class="verse">at maralita ring naghahanap-buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Kinikilala ng&#771;ang yaong mang&#771;a duc-ha</div>
+<div class="verse">ay tungcol cay Jes&uacute;s yaong pagpapala,</div>
+<div class="verse">ang pag-ganting ualang macahalimbaua</div>
+<div class="verse">ay tulad sa isang dakilang biyaya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Duc-ha man siya,i, di ibig pagsabihan</div>
+<div class="verse">ng&#771; uica ni Jes&uacute;s na ganitong saysay,</div>
+<div class="verse">aco,i, nagugutom ay di mo binigyan</div>
+<div class="verse">ng&#771; pagcai,t, hubad aco,i, di dinamtan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Binabayaran ng&#771; Dios ng&#771; sagana</div>
+<div class="verse">ang inia&aacute;lay sa camay ng&#771; duc-ha,</div>
+<div class="verse">ang cay Margaritang handog at caling&#771;a</div>
+<div class="verse">pinatiticman na dito pa sa lupa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong na sa lang&#771;it na caligayahan</div>
+<div class="verse">na tantong malaking capakinabang&#771;an</div>
+<div class="verse">niyong calulua,t, naguiguing dahilan</div>
+<div class="verse">ng&#771; pagpapaualang halaga sa buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Magmula ng&#771; siya ay magbalic loob</div>
+<div class="verse">sa catauan niya,i, malabis ang poot,</div>
+<div class="verse">pagca,t, siyang naguing ca&aacute;uay na lubos</div>
+<div class="verse">sa casalanan ng&#771;ang di sucat masayod.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Saca ang masamang mang&#771;a halimbawa</div>
+<div class="verse">caya hindi pa rin ikinatutua,</div>
+<div class="verse">yaong cahirapan na dinadalitang</div>
+<div class="verse">pag-pepenitencia,t, pagaayuro ng&#771;a.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinasiya pang yaong cagandaha,i,</div>
+<div class="verse">cusang papang&#771;iti,t, ang muc-ha,i, sugatan,</div>
+<div class="verse">ng&#771; catacot-tacot ng&#771;uni,t, hinadlang&#771;an</div>
+<div class="verse">ng&#771; Confesor niya na uma&aacute;lalay.</div>
+</div></div>
+
+
+<h3><a name="capitulo_5" id="capitulo_5"><i>Capitulo 5.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pananaghili ng&#771; Demoniong tacsil</div>
+<div class="verse">na di ibig niyang ang tauo,i, gumaling,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_21" id="Page_21">P&aacute;hin&aacute; 21</a></span><div class="verse">inumang&#771;an din ng&#771;a ng&#771; parayang pain</div>
+<div class="verse">tung&#771;ong cabanala,i, upan ding itigil.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang coronang tang&#771;ing ualang pagcalanta</div>
+<div class="verse">na gaua ng&#771; aba na si Margarita,</div>
+<div class="verse">Santang manahani na itinatalaga</div>
+<div class="verse">sa sarili, yaong cagaling&#771;an niya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Inupatan na ng&#771;a ng&#771; lilong ca&aacute;uay</div>
+<div class="verse">niyong catha-catha na cabulaanan,</div>
+<div class="verse">Margarita, anya ay iyong tigilan</div>
+<div class="verse">iyang malabis mong mg&#771;a cabanalan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ang sa tahana,i, lagui mong pagligpit</div>
+<div class="verse">tunay na di ayon sa taglay mong bait</div>
+<div class="verse">at ang malabis mo na pagpapasakit</div>
+<div class="verse">sa iyong cataua,i, tantong nalilinis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gayong gaua,i, isang laking calupitan</div>
+<div class="verse">para cang tikis nang nagpapacamat&aacute;y,</div>
+<div class="verse">di ucol higpitan at ang cailang&#771;an</div>
+<div class="verse">bigyan mo nang luag at capanahunan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Upang magcaroon nang camunting lacas</div>
+<div class="verse">nang may ipag-tangol sa araw na dapat,</div>
+<div class="verse">na cailang&#771;aning mamaya &oacute; bucas</div>
+<div class="verse">ay di mahahapo na caag&aacute;d-ag&aacute;d.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Lubhang masisira ang cabaitan mo</div>
+<div class="verse">cung magpacahirap nang di mamagcano,</div>
+<div class="verse">ang dapat mong gauin sa panahong ito</div>
+<div class="verse">cataua,i, ing&#771;ata,t, lumauig sa Mundo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yamang lubos namang pinatauad ca na</div>
+<div class="verse">nang Dios, sa lahat nang gaua mong sala,</div>
+<div class="verse">ay ano ang iyong alalahanin pang</div>
+<div class="verse">cataua,i, higpitan at mag-penitencia.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa umang na silo,i, di lubhang naghirap</div>
+<div class="verse">na ipinapain niyong si Satanas,</div>
+<div class="verse">at napagkilala na caag&aacute;d-ag&aacute;d</div>
+<div class="verse">ang gayong pagdaya at mang&#771;a pag-upat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Napakikita pang conua ay Angel</div>
+<div class="verse">nang caliuanagan, ang siyang cahambing,</div>
+<div class="verse">ay si Margarita,i, naghiganting tambing</div>
+<div class="verse">sa capang&#771;ahasan niyong si Lusifer.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_22" id="Page_22">P&aacute;hin&aacute; 22</a></span>
+<div class="verseind">Pinapag-ibayo nang higuit sa una</div>
+<div class="verse">yaong dating gauang pag-pepenitencia,</div>
+<div class="verse">capacumbaba,i, pinapag-ulol pa</div>
+<div class="verse">ayon sa hatol nang Evangelio bag&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Isang araw siya,i, lalong sinigasig</div>
+<div class="verse">nang tucsong marahas na sacdal nang lupit,</div>
+<div class="verse">caya ng&#771;a cay Jes&uacute;s naghihinanakit</div>
+<div class="verse">niyong hinanakit na caibig-ibig.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa lubhang masintang Am&aacute;ng mananacop</div>
+<div class="verse">na sa nacadipang larauan sa Cruz,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, minarapat aliuin ang loob</div>
+<div class="verse">nang mapagcaling&#771;ang mahabaguing Dios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na ang uinica sa caniya,i, ganito</div>
+<div class="verse">na magpacatapang icaw &oacute; An&aacute;c co,</div>
+<div class="verse">cahima,t, marahas ang cabacang tucso</div>
+<div class="verse">ay di mangyayaring manaig sa iyo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At aco,i, narito na iyon casama</div>
+<div class="verse">sa lubhang mahigpit na pakikisama,</div>
+<div class="verse">at magmasunurin sa payong maganda</div>
+<div class="verse">sa uma&aacute;cay sa iyong calulua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Huag matacot ca,t, ilagay sa akin</div>
+<div class="verse">ang gracia ay iyong catibayang kimkim,</div>
+<div class="verse">huag sa sarili ay umasang tambing</div>
+<div class="verse">ang nasang tagumpay nang upang tamuhin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa cay Margaritang biyayang kinamtan</div>
+<div class="verse">bilis nang pagtacbo niyong cabanalan,</div>
+<div class="verse">sa landas lalo na,t, ang tucsong caauay</div>
+<div class="verse">ay inuusig siya,i, bagcus tumatapang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cusang lumalalim yaong mang&#771;a ugat</div>
+<div class="verse">nang capacumbabaan ng&#771;ang hindi hamac,</div>
+<div class="verse">lalong nahihilig at minamasarap</div>
+<div class="verse">ang pula at caalipustaang lahat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa hindi pagkibo niya,i, nagcatac&aacute;</div>
+<div class="verse">sa lahat nang namamayan sa Cortona,</div>
+<div class="verse">ibig niya,i, itapo,t, pagbatuhan siya</div>
+<div class="verse">na ang ualang casing-sama ang capara.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na catulad niyong sa Infierno galing</div>
+<div class="verse">dang&#771;an ang Confesor ang nacapipiguil,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_23" id="Page_23">P&aacute;hin&aacute; 23</a></span><div class="verse">siyang humahadlang na di dapat gauin</div>
+<div class="verse">ang nasa niyang yaong ibig na asalin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cundi pinupuing ang gayong adhica</div>
+<div class="verse">na isang totoong pagpapacababa,</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a lansang&#771;an siya ay gagalang</div>
+<div class="verse">may tali sa liig, at ilalathala.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang nang&#771;acaraan niyang pagcasinsay</div>
+<div class="verse">at ang nang&#771;a gaua niyang casalanan,</div>
+<div class="verse">upang matalastas nang lahat sa bayan</div>
+<div class="verse">ang malabis niyang mang&#771;a catacsilan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Di cung magcagayo,i, huhulihin siya</div>
+<div class="verse">cuculang&#771;in siya,t, doon isasama,</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a babayeng masamang talaga</div>
+<div class="verse">na linalapatan nang mang&#771;a parusa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang dakilang yaong capacumbabaan</div>
+<div class="verse">ni Margarita, ay kinuhang uliran,</div>
+<div class="verse">ang caniyang laguing pag-gugunamgunam</div>
+<div class="verse">nang cay Jesucristong mang&#771;a cahirapan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sanhi ng&#771;a sa ating na icagagaling</div>
+<div class="verse">ay inalipusta,t, dinuahaguing tambing,</div>
+<div class="verse">niyong mang&#771;a Judio, ng&#771;uni,t, di pinansin</div>
+<div class="verse">binat&aacute; at upang tayo ay sacupin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Lalong sa loob niya ay nacabubuhay</div>
+<div class="verse">yaong sa sariling pagninilay-nilay,</div>
+<div class="verse">sa V&iacute;rgeng In&aacute;ng mang&#771;a casakitan</div>
+<div class="verse">sa nagdusang An&aacute;c na mapagpalayaw.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na sinasacdalan nang boong pag-asa</div>
+<div class="verse">sa anomang mang&#771;a cailang&#771;an bag&aacute;,</div>
+<div class="verse">isang araw nama,i, dinilidili niya</div>
+<div class="verse">tanang cahirapang di suca,t, mabat&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At dahil sa atin ay laking pag-ibig</div>
+<div class="verse">ni Jes&uacute;s, ang madlang dusa ay tiniis,</div>
+<div class="verse">moli pang kinamtan ang tuang malabis</div>
+<div class="verse">sa pagdalaw niyong Am&aacute;ng na sa lang&#771;it.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Noon hinatulang siya ay lumaan</div>
+<div class="verse">sa cacabacahing mang&#771;a cahirapan,</div>
+<div class="verse">at lubhang marahas na caralitaan</div>
+<div class="verse">ang daranasin mo hangang nabubuhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_24" id="Page_24">P&aacute;hin&aacute; 24</a></span>
+<div class="verseind">Tulad sa pagtunaw ng&#771; guintong malinis</div>
+<div class="verse">na dinadalisay ang uring malabis,</div>
+<div class="verse">hangang may camunting dumi inaalis</div>
+<div class="verse">nang upang tumaas ang mithing kilatis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dadalisayin ng&#771;a ng&#771;ayon ang puso mo</div>
+<div class="verse">nang pakikilaban sa dahas nang tucso,</div>
+<div class="verse">catacuta,t, s&aacute;kit ay laan sa iyo</div>
+<div class="verse">gutom cauhaua,t, pagluhang totoo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cahubara,t, pag-iisa,t, pagpapasan</div>
+<div class="verse">nang Cruz, ang iyong mapagdaranasan,</div>
+<div class="verse">upang macapasoc sa calualhatian</div>
+<div class="verse">ani Margarita, aco,i, nalalaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Naririto aco &oacute; Pang&#771;inoong co</div>
+<div class="verse">titiisi,t, alang-&aacute;lang po sa iyo,</div>
+<div class="verse">tunay cong pag-ibig ay cahit ang Mundo,i,</div>
+<div class="verse">igauad sa aking hirap mang gaano.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Dios co! ay sino ang tatangui caya</div>
+<div class="verse">sa aking babathing mang&#771;a paralita,</div>
+<div class="verse">na di pa anino nang hirap mong madla</div>
+<div class="verse">at dahil sa akin ay inalipusta.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa ganong pagdidilidiling mataman</div>
+<div class="verse">nang ganitong hirap ay nanghihinapang,</div>
+<div class="verse">at mapayapa niyang pinagtitiisan</div>
+<div class="verse">ang pagcasiphayo,t, caalipustaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At si Margarita minsan ay pinuspos</div>
+<div class="verse">nang isang babaye nang mura,t, pag-ayop,</div>
+<div class="verse">na nacapagbigay nang masamang ayos</div>
+<div class="verse">na halimbaua sa mat&aacute;ng nanonood.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa bagay na siya ay dapat lumaban</div>
+<div class="verse">ikinatua nang caalimurahan,</div>
+<div class="verse">at binigyan pa niya nang catuiran</div>
+<div class="verse">ang guinauang yaong catampalasanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gayon ma,i, ang ganti niyang iguinauad</div>
+<div class="verse">sa sumirang puri na lubhang pang&#771;ahas,</div>
+<div class="verse">ay pinadalhan pa nang lalong marapat</div>
+<div class="verse">na alay na doon sa cubo nagbuhat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Capag nagdaramdam ang sarili niya</div>
+<div class="verse">niyong sa babayeng guinauang pagmura,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_25" id="Page_25">P&aacute;hin&aacute; 25</a></span><div class="verse">na di catuiran ay caracaraca,i,</div>
+<div class="verse">nagpipiguil itong mananahing Santa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Minsan man ay hindi nasoc sa sarili</div>
+<div class="verse">yaong pang&#771;ung&#771;usap na paghihiganti,</div>
+<div class="verse">at hindi ninasang bumigcas nang sabi</div>
+<div class="verse">na laban sa gayong mang&#771;a pagca-api.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Di nagpapakita nang tandang anoman</div>
+<div class="verse">nang tungcol sa mang&#771;a gauang cagalitan,</div>
+<div class="verse">na sa pagbabata,i, maguing caculang&#771;an</div>
+<div class="verse">at siyang totoong pinaglalabanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tunay na sinupil niyang di sa pal&aacute;</div>
+<div class="verse">yaong sa catauang hilig na masama,</div>
+<div class="verse">na laguing pinag-cacahirapang lubh&aacute;</div>
+<div class="verse">yaong capurihang di ibig masira.</div>
+</div></div>
+
+
+<h3><a name="capitulo_6" id="capitulo_6"><i>Capitulo 6.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">At cahima,t, gayong caayos ang asal</div>
+<div class="verse">tunay na caniyang di pinararaan,</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a pagdulog sa lahat nang araw</div>
+<div class="verse">na nagcucumpisal at nakikinabang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tanang camalian lalong maliliit</div>
+<div class="verse">&oacute; ang caculang&#771;an ay isinusulit,</div>
+<div class="verse">marahil ang tauong hindi nag-iibig</div>
+<div class="verse">nang ganoong gaua,i, magtatacang labis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dahil sa malimit na mang&#771;a pag-tangap</div>
+<div class="verse">niyong mang&#771;a Santo Sacramentong uagas,</div>
+<div class="verse">gayon cung magsabi yaong mang&#771;a tamad</div>
+<div class="verse">sa gauang magaling, matamlay gumanap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pagcucumpisal na laguing pag-dulog</div>
+<div class="verse">sa confesonario na aua ang handog,</div>
+<div class="verse">sa tauong may mang&#771;a taimtim na loob</div>
+<div class="verse">sa ning&#771;as nang nasang calugdan ng&#771; Dios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pagkita niyong mang&#771;a caculang&#771;an</div>
+<div class="verse">ag&aacute;d hinahanap ang caliuanagan,</div>
+<div class="verse">na di napupuna nang ibang ang layaw</div>
+<div class="verse">sa Mundo, ang laguing na sa gunam-gunam.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni,t, sa matibay ang sampalataya</div>
+<div class="verse">ang confecio,i, taga pamatnugot nila,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_26" id="Page_26">P&aacute;hin&aacute; 26</a></span><div class="verse">siyang bumubuhay niyong calulua</div>
+<div class="verse">nang macasalanan na pat&aacute;y sa gracia.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Capakinabang&#771;an nila sa madalas</div>
+<div class="verse">na pag-cucumpisal gracia,i, nag-dagd&aacute;g,</div>
+<div class="verse">at tinatalicdan yaong gauang linsad</div>
+<div class="verse">at ang calooban ay napapanatag.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sanhi sa pagtangap nang capatauaran</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a nagaua niyang casalanan,</div>
+<div class="verse">at sa calulua,i, nag-nining&#771;as naman</div>
+<div class="verse">ap&oacute;y nang pag-ibig na lalong dalisay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cung sa ating pus&ograve; naman ay mag-alab</div>
+<div class="verse">ang buhay na sampalataya at uagas,</div>
+<div class="verse">pananalig saca pag-ibig na tapat</div>
+<div class="verse">ang calulua at gracia,i, matatangap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At doon dudulog sa mahal na dulang</div>
+<div class="verse">nang pagcain niyong mahal na tinapay,</div>
+<div class="verse">nang mang&#771;a Angeles, na di matimbang&#771;an</div>
+<div class="verse">yaong ca&aacute;liua,t, pag-papahinapang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa paglacad nila na pasan ang Cruz</div>
+<div class="verse">sa mahal na piguing niyong mananacop,</div>
+<div class="verse">nagbibigay lacas at sigla nang loob</div>
+<div class="verse">nang sa Mundo,i, bilang nilang pagtalicod.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cusang paghahandog sa Dios na Am&aacute;</div>
+<div class="verse">nang pagca-totoong mang&#771;a lingcod sila,</div>
+<div class="verse">at sa caning&#771;asa,i, lubos ang pag-asa</div>
+<div class="verse">sa dibdib, nang nas&agrave; sa tuituina.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na sa balang oras ay laguing tangapin</div>
+<div class="verse">si Jes&uacute;s, sa Hostiang doo,i, nahabilin,</div>
+<div class="verse">at manaca-nacang iniuurong din</div>
+<div class="verse">ang pag-cocomunio,t, ala-ala dahil.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang di ng&#771;a carapat-dapat magpatuloy</div>
+<div class="verse">sa caniyang pus&ograve;, yaong Pang&#771;inoon,</div>
+<div class="verse">na ang camahalan ay ualang caucol</div>
+<div class="verse">nang calac-ha,t, ualang capantay na dunong.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pakikibacang capacumbabaan</div>
+<div class="verse">at yaong malaki niyang cagutuman,</div>
+<div class="verse">sa pagcain nang camahal-mahalang</div>
+<div class="verse">Man&aacute;, ang totoong ikinahahambal.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_27" id="Page_27">P&aacute;hin&aacute; 27</a></span>
+<div class="verseind">Cung minsa,i, totoong mahigpit na lubha</div>
+<div class="verse">ang loob, at sanhi nang ilinuluha,</div>
+<div class="verse">nang di cacaunti at lubhang sagana</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni at inaliw nang Poong dakila.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na huag matacot &oacute; An&aacute;c cong hirang</div>
+<div class="verse">at huag lumayo sa laang cong dulang,</div>
+<div class="verse">sinomang tutung&#771;o dit&oacute;,i, nag-tataglay</div>
+<div class="verse">nang dakila,t, ucol bag&aacute;ng calinisan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa camahal-mahalan ng&#771;ang Sacramento</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, ganap naman ang calinisan mo,</div>
+<div class="verse">ay natatacot ca,t, ang dahila,i, &iquest;ano</div>
+<div class="verse">sa ualang sakit ay anhin ang m&eacute;dico?</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cundi sa talaga na may mang&#771;a damdam</div>
+<div class="verse">doon ang m&eacute;dico,i, kinacailang&#771;an,</div>
+<div class="verse">sa piguing ng&#771; mang&#771;a Angeles na tunay</div>
+<div class="verse">ang totoong lunas ay masusunduan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang magpipighati,t, magtatamong gal&aacute;c</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a mahina ay magsisilacas,</div>
+<div class="verse">at magsisitapang ang mang&#771;a douag</div>
+<div class="verse">maestro at Am&aacute; sa hang&#771;ad na An&aacute;c.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa mang&#771;a oveja,i, maauaing Pastor</div>
+<div class="verse">masintahing Hari sa lahat nang campon,</div>
+<div class="verse">at sa mang&#771;a duc-ha,i, tang&#771;ing Pang&#771;inoon</div>
+<div class="verse">at bucal nang cagaling&#771;an di sang-gayon.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang upang mangyari na tangapin niya</div>
+<div class="verse">ang sinoman sa di mamagcanong gracia,</div>
+<div class="verse">na ibinubob&oacute; ni Jes&uacute;s na Am&aacute;</div>
+<div class="verse">niyong cagaling&#771;an niyang ualang hanga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At sa calulua na masusunduan</div>
+<div class="verse">yaong cagaling&#771;ang sa caniya,i, laan,</div>
+<div class="verse">ucol sa pag-gayac siya,i, hinatulan</div>
+<div class="verse">niyong pagtangap sa mahal na catauan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa dakilang sala,i, di lamang malinis,</div>
+<div class="verse">cundi sa lalo mang salang maliliit,</div>
+<div class="verse">biling cailang&#771;an lamang ang pagligpit</div>
+<div class="verse">sa isang ma&aacute;yos na pananahimic.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Lumayo sa lahat nang capopootan</div>
+<div class="verse">nang mat&aacute; nang Am&aacute;ng macapangyarihan,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_28" id="Page_28">P&aacute;hin&aacute; 28</a></span><div class="verse">dapat na taglayin ang pang-hihinapang</div>
+<div class="verse">nang sa lang&#771;it bag&aacute;ng mang&#771;a cahatulan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a at nagdudumaling dumul&oacute;g</div>
+<div class="verse">si Margarita, sa pagtangap cay Jesus,</div>
+<div class="verse">at siya,i, hindi na lumay&oacute; pang lubos</div>
+<div class="verse">at nag-gunamgunam nang sa puso,i, taos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang di pagcarapat at caralitaan</div>
+<div class="verse">sa caniya, ay siyang nagpasulong bilang</div>
+<div class="verse">doon sa pagtacb&oacute; nang batis na tunay</div>
+<div class="verse">nang pagca-dakila at niyong calac-han.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa paghahanda ay nagsisicap siya</div>
+<div class="verse">nang icagagaling niyong calulua,</div>
+<div class="verse">at isang mahusay na tahanan bag&aacute;</div>
+<div class="verse">nang ualang capantay na Hari at Am&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pinuspos ang lingcod niyong Poong Dios</div>
+<div class="verse">na si Margarita nang hindi masayod,</div>
+<div class="verse">na catamisan, at darakilang lugod</div>
+<div class="verse">nang camahal-mahalan ng&#771;ang Mananacop.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caylanma,i, sadyang loob na maganda,t,</div>
+<div class="verse">nagbibigay nang biyayang mahalaga,</div>
+<div class="verse">nakikipanayam sa cay Margarita</div>
+<div class="verse">sa pananalang&#771;in niya sa tui na.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Santang mananahing ito ay cung minsan</div>
+<div class="verse">nag-hihinanakit niyong catamlayan,</div>
+<div class="verse">nang loob, sa gauang capalamaraha,t,</div>
+<div class="verse">masamang pag-ganti ng&#771; macasalanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na hinuhulugan ang pusong parati,</div>
+<div class="verse">ng&#771; tanang caniyang mg&#771;a penitente,</div>
+<div class="verse">ng&#771; isang maning&#771;as na nasang malaki,t,</div>
+<div class="verse">calualhatian ng&#771; Dios na casi.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa di mabilang na pagcagaling-galing</div>
+<div class="verse">ng&#771; mang&#771;a saliuang capalarang angkin,</div>
+<div class="verse">parang tumatacbong bulag ang cahambing</div>
+<div class="verse">sa capahamaca,t, ualang hangang lagim.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Namamagitan ng&#771;a ay si Margarita,t,</div>
+<div class="verse">siyang humahandog na magtiis siya,</div>
+<div class="verse">dahilan sa gauang catacsilan nila</div>
+<div class="verse">ang hirap sa Mundo ay di alintana.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_29" id="Page_29">P&aacute;hin&aacute; 29</a></span>
+<div class="verseind">Madalas sabihing aniya,i, An&aacute;c co</div>
+<div class="verse">niyong Pang&#771;inoon nating Jesucristo,</div>
+<div class="verse">aniya,i, di bag&aacute; napagmamasdan mo</div>
+<div class="verse">ang lagay ng&#771; lupang ito cung paano.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tingnan mo,t, ang gracia ay binabayaran</div>
+<div class="verse">niya, ng&#771; malaking catampalasanan,</div>
+<div class="verse">ang mg&#771;a pag-ibig, niyong catamlayan</div>
+<div class="verse">mang&#771;a pagsiphayo,t, caalipustaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">May mang&#771;a asauang cusang humahandog</div>
+<div class="verse">sa cahalayan ng&#771;ang cakilakilabot,</div>
+<div class="verse">ang binata namang nagbibiling lubos</div>
+<div class="verse">niyong calulua, sa camunting lugod.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang hiyas na taglay niyang calinisan</div>
+<div class="verse">ng&#771; mang&#771;a binata,t, ng&#771; may asaua man,</div>
+<div class="verse">napabibihag sa ualang casaysayang</div>
+<div class="verse">pagmamarikit na laking casiraan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na caugaliang batis niyong sama</div>
+<div class="verse">niyong libolibong mang&#771;a pagdaraya</div>
+<div class="verse">at saca ng&#771; mg&#771;a casalanang paua</div>
+<div class="verse">na sanhi ng&#771; mang&#771;a pagcapang&#771;anyaya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cung may naliligtas ditong mang&#771;a ilan</div>
+<div class="verse">sa bahang mabilis ng&#771; gayong casam&aacute;n,</div>
+<div class="verse">napaalipin sa caparang&#771;alanan</div>
+<div class="verse">sa hamac na pitang mang&#771;a capurihan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At gayon din sa pag-dedevoci&oacute;n</div>
+<div class="verse">at sa malimit man na pagtangap tuloy</div>
+<div class="verse">niyong Sacramento ni Jes&uacute;s na Poon</div>
+<div class="verse">ay boong capacumbabaan ang ucol.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iquest;Paano ang lagay cayang inaasal</div>
+<div class="verse">ng&#771; ibang may hauac niyong catungculan,</div>
+<div class="verse">na hucom, na nagbibili ng&#771; catuiran</div>
+<div class="verse">at inaapi ang ualang casalanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">O dahil sa suhol at pagsamong gaua</div>
+<div class="verse">&oacute; sanhi sa cayamanang di sapala,</div>
+<div class="verse">ng&#771; mg&#771;a campon ng&#771; sakim na adhica</div>
+<div class="verse">na mang&#771;a tauo ng&#771;ang hindi nahihiya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na maghandog niyong inciensong bulaan</div>
+<div class="verse">na puring cunua sa may catungculan,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_30" id="Page_30">P&aacute;hin&aacute; 30</a></span><div class="verse">gayon din ang mang&#771;a naghahanap-buhay</div>
+<div class="verse">na di ginagauang hustong catuiran.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Saca yaong lahat nama,i, dinadaya</div>
+<div class="verse">ng&#771; upang macamtan ang anomang nasa</div>
+<div class="verse">ang cabulaana,t, pagpapang&#771;anyaya</div>
+<div class="verse">at mang&#771;a paraang iba,t, ibang gaua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang di nahahabag na sinoman siya</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a bao co at mang&#771;a ulila</div>
+<div class="verse">na ualang mag-ampon at saca bagcus pa</div>
+<div class="verse">na cusang ginahis nilang tinalaga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tanang pag-aaring nang&#771;adayang lalo</div>
+<div class="verse">sa canilang lalang na pagpapatubo</div>
+<div class="verse">&iquest;paanong ang lang&#771;it caya,i, ibububo</div>
+<div class="verse">ang gracia, sa mang&#771;a tampalasang pus&ograve;?</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na di pansin yaong mang&#771;a casalanan</div>
+<div class="verse">loob ay matigas cung sa cabandayan</div>
+<div class="verse">yao,i, isang moog na nacahahadlang</div>
+<div class="verse">ng&#771; sa Dios bag&aacute;ng mang&#771;a ca&aacute;ua&aacute;n.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong mang&#771;a yaman &oacute; aring linupig</div>
+<div class="verse">sa apong ulila pamangkin mang cahit,</div>
+<div class="verse">maguing sa ib&aacute; ma,i, ibigay mong pilit</div>
+<div class="verse">sa payapang land&aacute;s nang di ca malihis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At huag mo sanang ilicmo sa nasa</div>
+<div class="verse">na icaw sa hindi iyo,i, magpasasa,</div>
+<div class="verse">cung malinlang mo man ang iyong capua</div>
+<div class="verse">ang Dios ay hindi mo na madadaya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Masasarapang ca hangang guinugugol</div>
+<div class="verse">yaong yamang hindi ic&aacute;w ang nagtipon</div>
+<div class="verse">subali,t, pagdating ng&#771; tacdang panahon</div>
+<div class="verse">ic&aacute;w ang sa dalita naman ang tataghoy.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang iguinagalang na pantas mong isip</div>
+<div class="verse">na ang lalong lico ay pinatutuid,</div>
+<div class="verse">darating ang araw na ipag-susulit</div>
+<div class="verse">sa Hucom na di ca macapaglilic-lic.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Diyata,t, sa gayo,i, natitiuasay ca,t,</div>
+<div class="verse">ang huling darating ay di ala-ala,</div>
+<div class="verse">ipinapalit mo sa munting ligaya</div>
+<div class="verse">ang Lang&#771;it na ualang catapusang saya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_31" id="Page_31">P&aacute;hin&aacute; 31</a></span>
+<div class="verseind">Cung gayon ang iyong acala icaw</div>
+<div class="verse">sa iyong sarili ay madarayaan,</div>
+<div class="verse">ang camatayan mo,i, mabuti na lamang</div>
+<div class="verse">cung di magtumuli,t, hacbang ay dumalang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa cay Margarita,i, itong hinihiling</div>
+<div class="verse">na iniluluhog nang boong dalang&#771;in,</div>
+<div class="verse">nang macalilibo na liuanagan din</div>
+<div class="verse">ang malabong isip, ito,i, siyang daing.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Yaong mang&#771;a aba na saliuang-palad</div>
+<div class="verse">ikinahahambal niyang dili hamac,</div>
+<div class="verse">yaong casalanang napag-tatalastas</div>
+<div class="verse">na di pinapansin niyong mang&#771;a sucab.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang hindi sa palang mang&#771;a catacsilan</div>
+<div class="verse">ay iguinaganting pinagbabayaran,</div>
+<div class="verse">sa catauan niya,t, pinahihirapan</div>
+<div class="verse">parang siyang tunay na may casalanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa guitna nang gayon napagpapasakit</div>
+<div class="verse">sa sarili niya nang calupit-lupit,</div>
+<div class="verse">na pagpaparusang cusang tinitiis</div>
+<div class="verse">sa catauan niya nang calait-lait.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tanang capaitan sa caniyang loob</div>
+<div class="verse">at lalong masaclap na dusta,t, pag-ayop,</div>
+<div class="verse">ay dinadakilang sa pus&ograve; ay taos</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristo ay pag-sintang lubos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nagsasacdal siya sa icaa&aacute;liw</div>
+<div class="verse">niyong Isang Reyna na ualang cahambing,</div>
+<div class="verse">ualang bahid dung&#771;is at saca sa Angel</div>
+<div class="verse">nating taga tanod ay idinadaing.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinamamanhic sa magpacaling&#771;a</div>
+<div class="verse">na V&iacute;rgen Mar&iacute;a na In&aacute; nang aua,</div>
+<div class="verse">sa tanang Angeles sa lang&#771;it na madla</div>
+<div class="verse">ay isinasamo nang boong pagluha.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Madaling pagding&#771;ig ay napagkilala</div>
+<div class="verse">sa lahat nang mang&#771;a caraing&#771;an niya,</div>
+<div class="verse">loob niya cung minsan ay binuhay pa</div>
+<div class="verse">sa pag-papanayam at pagdalaw bag&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Bucod dito,i, siya,i, pinagca-looban</div>
+<div class="verse">nang Dios, nang graciang camahal-mahalan,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_32" id="Page_32">P&aacute;hin&aacute; 32</a></span><div class="verse">bagong Magdalena ang siyang cabagay</div>
+<div class="verse">nang cay Margaritang biyayang kinamtan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pag-gaua niya nang mang&#771;a himala</div>
+<div class="verse">sa matining niyang pagpapacabab&aacute;,</div>
+<div class="verse">ayon sa caniyang matibay na nasa</div>
+<div class="verse">na pagpapaualang halaga sa lupa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cailang&#771;ang gauin sa harap ng&#771; lahat</div>
+<div class="verse">na maguing paraang macahihicayat,</div>
+<div class="verse">camay sa may sakit ay naguiguing lunas</div>
+<div class="verse">na capagnahipo,i, gumagaling ag&aacute;d.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gayon ma,i, di siya pinaghihirapan</div>
+<div class="verse">ng&#771; nang&#771;agnanasa capagnadaing&#771;an,</div>
+<div class="verse">tungcol sa alin mang gauang caauaa,t,</div>
+<div class="verse">di hang&#771;ad gantihin ng&#771; anomang bagay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Bagcus dumadalo na caracaraca</div>
+<div class="verse">sa may cailang&#771;an na sinoman siya,</div>
+<div class="verse">sa capua tauo,t, cagaling&#771;an niya</div>
+<div class="verse">at capayapaa,i, linilisan muna.</div>
+</div></div>
+
+
+<h3><a name="capitulo_7" id="capitulo_7"><i>Capitulo 7.&ordm;</i></a></h3>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dalauampu,t, tatlong ta&oacute;n ding guinanap</div>
+<div class="verse">ang pagsasanay sa pagpapacahirap,</div>
+<div class="verse">at pananalang&#771;i,t, pag-ibig na uagas</div>
+<div class="verse">ni Margarita, sa tumubos sa lahat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At iba,t, iba pang mang&#771;a cabanalan,</div>
+<div class="verse">na icararapat sa Poong lumalang,</div>
+<div class="verse">sarisaring gauang cagandahang asal</div>
+<div class="verse">na siyang totoong tunay na uliran.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Upang ipahayag yaong nalalapit</div>
+<div class="verse">ng&#771; araw na dito sa Mundo,i, pag-alis,</div>
+<div class="verse">at ng&#771; salubung&#771;in ng&#771; nang&#771;apipiit</div>
+<div class="verse">sa purgario,t, mahang&#771;o sa sakit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dahil sa hirap at pag-pepenitencia</div>
+<div class="verse">at pananalang&#771;in sa tuituina</div>
+<div class="verse">at mang&#771;a pagluhog sa Dios na Am&aacute;</div>
+<div class="verse">bilang bayad doon sa canilang dusa:</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pagmamasakit na hindi cauasa</div>
+<div class="verse">sa iguiguinhauang tunay niyong madla</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_33" id="Page_33">P&aacute;hin&aacute; 33</a></span><div class="verse">niyong mg&#771;a caluluang pinagpala</div>
+<div class="verse">sa icacacauas ay handog na paua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang natitira pang casalanang bahid</div>
+<div class="verse">ay binabayaran niya ng&#771; pasakit</div>
+<div class="verse">ng&#771; minsa,i, tatlong buhay na napatid</div>
+<div class="verse">na idinadalang&#771;in sa Dios sa Lang&#771;it.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yao,i, di nag-iuan ng&#771; mabuting tanda</div>
+<div class="verse">na sila ay napacagaling na cusa,</div>
+<div class="verse">ay naguing dapat ding siya,i, pakingan ng&#771;a</div>
+<div class="verse">ni Jes&uacute;s, at tuloy ipinaunaua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na ang calulua ng&#771; tatlong namatay</div>
+<div class="verse">uala sa Infierno,t, nagtitiis lamang,</div>
+<div class="verse">ng&#771; bang&#771;is ng&#771; madlang mang&#771;a cahirapan</div>
+<div class="verse">ayon sa mabuting mang&#771;a cahatulan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At dahil sa Hucom na lubhang matuid</div>
+<div class="verse">saca sa pagdalaw ng&#771; mang&#771;a Angeles,</div>
+<div class="verse">halos ualang sucat ica&aacute;sang labis</div>
+<div class="verse">sa icagagaling na canilang nais.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni, sa pang&#771;ahas na mang&#771;a acala,</div>
+<div class="verse">niyong mang&#771;a tauo na nang&#771;abibigla</div>
+<div class="verse">ay na sa Infierno ang canilang haca</div>
+<div class="verse">na hinahatulan agad yaong capua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa bagay talos nang mang&#771;a cahirapan</div>
+<div class="verse">ng&#771; nang&#771;apipiit sa calumbaylumbay,</div>
+<div class="verse">na sinasapit nang na sa bilanguan</div>
+<div class="verse">na dusa, sa gaua nilang casalanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Maipahayag na sa caniyang matapos</div>
+<div class="verse">ng&#771; lubhang dakilang mahabaguing Dios</div>
+<div class="verse">ay totoo niya na ikinalugod</div>
+<div class="verse">ang gayong balitang caniyang natalos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At saca muli pang idinaing nito</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a capalamarahan nang tauo,</div>
+<div class="verse">dahil sa casam&aacute;n nilang di gaano</div>
+<div class="verse">ang hampas sa bayan ay ibinubunto.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Para bag&aacute; bilang na napipilitan</div>
+<div class="verse">yaong pagbulusoc ng&#771; casacunaan,</div>
+<div class="verse">at ayaw umulat nang nang&#771;amamayan</div>
+<div class="verse">ang mat&aacute;, sa samang dapat na ilagan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_34" id="Page_34">P&aacute;hin&aacute; 34</a></span>
+<div class="verseind">Niyong masabi na sa cay Margarita</div>
+<div class="verse">ang tantong mapalad na pagpanaw niya,</div>
+<div class="verse">sa Mundo, ay tunay na nanghihina na</div>
+<div class="verse">sa higpit nang mang&#771;a pag-pepenitencia.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong natutupoc mandin ang cauang&#771;is</div>
+<div class="verse">sa alab ng&#771; apoy ng&#771; laking pag-ibig</div>
+<div class="verse">may maliuanag man siyang nalilirip</div>
+<div class="verse">niyong cagaling&#771;an niyang ninanais.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hindi dahil dito ay pinabayaan</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a pag-gaua niyong cabanalan,</div>
+<div class="verse">yaong paghahanda at naaalaman</div>
+<div class="verse">ang catacot-tacot na huling pagpanaw.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tinangap na hindi sucat na masayod</div>
+<div class="verse">nang cataimtiman sa caniyang loob,</div>
+<div class="verse">ang bi&aacute;tico ng&#771;ang casantusang lubos</div>
+<div class="verse">nitong bunying Santang catoto ng&#771; Dios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At sa loob niyong labing-pitong araw</div>
+<div class="verse">ay ualang kinain na cahit anoman,</div>
+<div class="verse">at ang ikinabubusog niya lamang</div>
+<div class="verse">ay ang sa Lang&#771;it na mang&#771;a caaliuan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na uma&aacute;paw sa caniyang calulua</div>
+<div class="verse">sa pagca-talastas na nalalapit na,</div>
+<div class="verse">yaong cauacasan niyong buhay niya,t,</div>
+<div class="verse">tutung&#771;o cay Jes&uacute;s niyang sinisinta.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At magpasaualang hanga,i, matatamo</div>
+<div class="verse">sa labi ay ualang bigcas cundi ito,</div>
+<div class="verse">mang&#771;a pakiusap na di mamagcano</div>
+<div class="verse">sa camahal-mahalan niyang Esposo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong maicli ng&#771;ang mang&#771;a panalang&#771;in</div>
+<div class="verse">na madagabdab na ap&oacute;y ang cahambing,</div>
+<div class="verse">sa caniyang pus&ograve; ay di nagmamaliw</div>
+<div class="verse">ni camunting oras ay di nagtitiguil.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Araw na ica dalauang pu,t, dalaua</div>
+<div class="verse">nang Febrero,t, ta&oacute;ng isang libo,t, saca</div>
+<div class="verse">dalauang daa,t, siyam na pu,t, pito pa</div>
+<div class="verse">ay sa Santo Cristo,i, nacayacap siya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na nacadaiti ang labi sa mahal</div>
+<div class="verse">na sugat ng&#771;a bagang na sa taguiliran,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_35" id="Page_35">P&aacute;hin&aacute; 35</a></span><div class="verse">inihahabilin sa ualang capantay</div>
+<div class="verse">na Dios, ang calulua niyang papanaw.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Noo,i, apat na pu,t, ualong ta&oacute;n siya</div>
+<div class="verse">dalauang pu,t, apat na nag-penitencia,</div>
+<div class="verse">may nag-sasabi na ang An&aacute;c niya</div>
+<div class="verse">ay naguing banal din na Religioso pa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Doon din sa Orden na cay S. Francisco</div>
+<div class="verse">na huli sa In&aacute; na namat&aacute;y ito,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, nang oras na pumanaw sa Mundo</div>
+<div class="verse">ang buhay nang Santa,i, nakitang totoo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang isang dakila na lingcod nang Dios</div>
+<div class="verse">na ang calulua,i, umakyat na lubos,</div>
+<div class="verse">sa bayang lualhating ualang pagcatapos</div>
+<div class="verse">madlang calulua ang nacalilibot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pag-tatagumpay ay nang&#771;agsasaya</div>
+<div class="verse">at sa purgatorio,i, nacalabas sila,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, yaong bangc&aacute;y nang mahal na Santa</div>
+<div class="verse">ay gumandang lalo cay sa ng&#771; buhay pa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Humahalimuyac ang labis na bang&#771;o</div>
+<div class="verse">na naca-a&aacute;liw sa nacasasamyo,</div>
+<div class="verse">caloob nang Dios ang dang&#771;al na ito</div>
+<div class="verse">sa bangcay nang nagpacahirap sa Mundo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na sinagaua nang mang&#771;a penitencia</div>
+<div class="verse">nang pula,t, paglait dusta at pagmura,</div>
+<div class="verse">cusang sinagasa,t, di inalintana</div>
+<div class="verse">ang lahat na yao,t, niualang halaga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Bahagya na lamang pumasoc sa Ciudad</div>
+<div class="verse">ang balita niyong camatayang uagas,</div>
+<div class="verse">ng&#771; malualhati na Santang mapalad</div>
+<div class="verse">gayong di mabilang ang nang&#771;acamalas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sarisaring tauo ang nang&#771;agsidalaw</div>
+<div class="verse">pagbibigay galang sa mahal na bangcay,</div>
+<div class="verse">niyong maralitang mananahi,t, bilang</div>
+<div class="verse">pagpapahalaga na dakilang tunay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong cabanala,t, sa di gagaano</div>
+<div class="verse">na pagcacatipon ng&#771; maraming tauo,</div>
+<div class="verse">binabantayan ng&#771;a ang cabaong nito</div>
+<div class="verse">sa pagsisicsican ng&#771; nagsisidalo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_36" id="Page_36">P&aacute;hin&aacute; 36</a></span>
+<div class="verseind">Upang mahadlang&#771;an yaong pang&#771;ang&#771;ahas</div>
+<div class="verse">nang nagnanacaw nang mithing Relikias,</div>
+<div class="verse">at saca canilang sinootang agad</div>
+<div class="verse">ang bangcay nang damit na pula ang bicas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinag-procesi&oacute;n sa mang&#771;a lansang&#771;an</div>
+<div class="verse">sa Ciudad, sa lalong hayag ng&#771;ang daan,</div>
+<div class="verse">at ilinagac sa loob nang Simbahan</div>
+<div class="verse">ni S. Basilio sa bagong libing&#771;an.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang mang&#771;a casamang nang&#771;ag-libing dito,t,</div>
+<div class="verse">lahat nang Clerigo,t, mang&#771;a Religioso,</div>
+<div class="verse">gayon din ang lahat nang mang&#771;a guinoo</div>
+<div class="verse">doon sa Cortona, at dakilang tauo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Macaraan naman ang may ilang ta&oacute;n</div>
+<div class="verse">ay itinago sa Simbahan din ya&oacute;n,</div>
+<div class="verse">sa isang marang&#771;al na capilla ucol</div>
+<div class="verse">sa mahal na Santa,t, saca ng&#771; manoynoy.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong Santo Papang si Le&oacute;n D&eacute;cimo</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a himalang dakilang totoo,</div>
+<div class="verse">na pamamag-itan sa maraming tauo</div>
+<div class="verse">sa Dios, nang Santang lubhang masaclolo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Lalo pa ng&#771;a niyong caniyang mamasdan</div>
+<div class="verse">na di nabubuloc ang mahal na bangcay</div>
+<div class="verse">magpahanga ng&#771;ayon cahit nacaraan</div>
+<div class="verse">ang bilang nang ta&oacute;ng higuit pitong daan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Umayon sa galang na handog sa caniya,t,</div>
+<div class="verse">tinulutan naman ang taga Cortona,</div>
+<div class="verse">na ipinagdiuang ang caniyang fiesta</div>
+<div class="verse">doon sa Ciudad nang puspos na saya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cay Papa Urbano Octavong utos din</div>
+<div class="verse">na ilaganap cay S. Franciscong Orden,</div>
+<div class="verse">sinulat nang taong isang libo,t, anim</div>
+<div class="verse">na raa,t, dalauang pu,t, apat ang turing.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na catunayan ng&#771;ang na sa casulatan</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a beato,i, ipinakibilang,</div>
+<div class="verse">saca sa mang&#771;a malualhating banal</div>
+<div class="verse">itong mananahi na Santang marang&#771;al.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang Santo Papa Benidicto Tercero</div>
+<div class="verse">ipinag-utos na ipagdiuang dito,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_37" id="Page_37">P&aacute;hin&aacute; 37</a></span><div class="verse">ng&#771; Santa Iglesia nitong boong Mundo</div>
+<div class="verse">sa kinabucasan nang pagpanaw nito.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Iniing&#771;atan ng&#771;a ng&#771; puspos na galang</div>
+<div class="verse">ang di nabubuloc na caniyang catauan</div>
+<div class="verse">sa kinalalagyang mahal na Simbahan,</div>
+<div class="verse">niyong mang&#771;a Pareng Franciscanong tanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tauag nang Simbahan ay binago nila</div>
+<div class="verse">na cay S. Basilio ang ng&#771;alan nang una,</div>
+<div class="verse">ng&#771;ayo,i, inihayag ang Simbahan bag&aacute;ng</div>
+<div class="verse">sa babayeng bunying Santa Margarita.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ito ng&#771;a ang siyang dinaanang buhay</div>
+<div class="verse">nang babayeng hayag na macasalanan,</div>
+<div class="verse">na iniuan yaong mang&#771;a casamaan</div>
+<div class="verse">at hinarap yaong mang&#771;a cabanalan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Gaya nang palaguing caniyang uicain</div>
+<div class="verse">na inuugali tuing dumaraing,</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristong Pang&#771;inoon natin</div>
+<div class="verse">nang pagpapakitang loob na magaling.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pang&#771;inoon aniya,t, Ama cong mahal</div>
+<div class="verse">bakit ipinayag mo po caya naman,</div>
+<div class="verse">sa isang gaya co na macasalanan</div>
+<div class="verse">ang cahang&#771;ahang&#771;a na cababalaghan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At iba pang bagay na calooban mo</div>
+<div class="verse">nariring&#771;ig naman ang sagot na ito,</div>
+<div class="verse">niyong Pang&#771;inoong nating Jesucristo</div>
+<div class="verse">cahalimbaua icaw nang lambat co.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na ipanghuhuli nang macasalanan</div>
+<div class="verse">na nang&#771;ahihilig sa mang&#771;a casam&aacute;n,</div>
+<div class="verse">na lumilipana sa Mundong ibabaw</div>
+<div class="verse">at nang&#771;ag-uaualang bahala sa buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Huag cang manimdim at lubhang marami</div>
+<div class="verse">ang macasalanan na nang&#771;ag-sisisi,</div>
+<div class="verse">nag-pepenitencia cung madilidili</div>
+<div class="verse">ito,i, calooban cong biyayang malaki.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Di dapat na ipag-caloob sa iyo</div>
+<div class="verse">cundang&#771;an siya cong sinusunod dito,</div>
+<div class="verse">yaong mataimtim na pag-sisisi mo</div>
+<div class="verse">lahat namang ito ay naguing totoo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_38" id="Page_38">P&aacute;hin&aacute; 38</a></span>
+<div class="verseind">Na ibinibigcas sa bibig na mahal</div>
+<div class="verse">ni Jes&uacute;s na Poong sumacop sa tanan,</div>
+<div class="verse">na nagcacaloob nang lahat nang bagay,</div>
+<div class="verse">sa ating ovejang canyang kinapal.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ito ng&#771;ang lubhang marikit na lambat</div>
+<div class="verse">na siyang sa atin ay humuling cagyat,</div>
+<div class="verse">sa dalampasiga,i, hangang sa masadsad</div>
+<div class="verse">nang isang magandang pag-sisising uagas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa dakilang pag-babalic loob natin</div>
+<div class="verse">nang tayo,i, caniyang papaguing dapatin,</div>
+<div class="verse">magtamong graciang ualang pagmamaliw</div>
+<div class="verse">gaya nang caloob sa Santang butihin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong Am&aacute;ng Dios na ualang capantay</div>
+<div class="verse">na lubos ang aua sa tanang kinapal,</div>
+<div class="verse">at si Margarita ang ating tularan</div>
+<div class="verse">tang&#771;isang ang ating sala,t, pag-sisihan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipagmaca-aua natin at iluhog</div>
+<div class="verse">nang buong capacumbabaan cay Jes&uacute;s,</div>
+<div class="verse">sa pamamag-itan tayo ay sumunod</div>
+<div class="verse">sa cay Margarita na magbalic loob.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Oh malualhating Santa Margarita</div>
+<div class="verse">na sa penitenteng naguing huarang ca,</div>
+<div class="verse">sa macasalana,i, ulirang talaga,t,</div>
+<div class="verse">ca&aacute;liuang lagui sa tuitui na.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Liniuanagan ng&#771; tunay niyang ilaw</div>
+<div class="verse">ipinagpighati mo pa,t, tinang&#771;isan,</div>
+<div class="verse">ang lahat ng&#771; iyong mang&#771;a casalanan</div>
+<div class="verse">na naguing dapat cang pinagpakitaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ni Jes&uacute;s na Am&aacute; at ipinahayag</div>
+<div class="verse">di mamacailan na ipinatauad</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a sala mong lubhang mabibigat</div>
+<div class="verse">ng&#771; boong, capacumbabaang di hamac.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At sa madalas mong pag-pepenitencia,i,</div>
+<div class="verse">laguing dinadalaw na inaaliw ca,</div>
+<div class="verse">ng&#771; Esposong lubhang maauaing Am&aacute;</div>
+<div class="verse">sa iyo,i, ipinagcatiualang sadya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong matataas na lihim ng&#771; Lang&#771;it</div>
+<div class="verse">at minarapat cang lambat na guinamit</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_39" id="Page_39">P&aacute;hin&aacute; 39</a></span><div class="verse">humulili ng&#771; calulua at naghatid</div>
+<div class="verse">niyong pagsisisi at panunumbalic.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nangloob, na hilig sa pagcacasala</div>
+<div class="verse">caya ng&#771;a bunying malualhating Santa,</div>
+<div class="verse">na tang&#771;ing cay Jes&uacute;s na iniibig ca,t,</div>
+<div class="verse">calacasang lubos ng&#771; mang&#771;a sa sala.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tanang penitente icaw ang uliran</div>
+<div class="verse">caya lumuluhod sa iyong paanan,</div>
+<div class="verse">nagmamacaaua na ipamagitan</div>
+<div class="verse">sa Dios, at upang gracia,i, aming camtan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang makilala co,t, tang&#771;isang palagui</div>
+<div class="verse">ang casalanang co,t, nang&#771;agauang saui,</div>
+<div class="verse">at macatindig din sa pagcalugami</div>
+<div class="verse">sa daya ng&#771; Mundo at pagcacamali.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mading&#771;ig co yaong iyong napakingan</div>
+<div class="verse">ng&#771; lubos na igauad ang capatauaran,</div>
+<div class="verse">sa lahat ng&#771; aking gauang catacsila,t,</div>
+<div class="verse">aco,i, magcaroon ng&#771; capayapaan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang nagpipighati na calulua co</div>
+<div class="verse">ipagmacaamo ng&#771;ayong iluhog mo,</div>
+<div class="verse">sa iyong caibig-ibig na Esposo,t,</div>
+<div class="verse">sugatang gaya ng&#771; pagsugat sa iyo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Paglampasan niyong totoong palaso</div>
+<div class="verse">at boong pag-ibig niyaring aking puso,</div>
+<div class="verse">at huag manaig ang anomang anyo</div>
+<div class="verse">cundi ang sa iyo,i, lubos na pagsuyo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At yayamang ng&#771;ayon ay napapahamac</div>
+<div class="verse">yaring cahinaa,i, upang magcapalad</div>
+<div class="verse">na mag-penitencia,t, sa iyo,i, tumulad</div>
+<div class="verse">magsisi,t, ang Lang&#771;it ng&#771; aming matuclas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Di cung magcagayon ay macaaasa</div>
+<div class="verse">caming maliligtas sa bilis ng&#771; dusa,</div>
+<div class="verse">cung cami,i, matuto na mang&#771;agsigaya</div>
+<div class="verse">sa guinaua niyong Santa Margarita.</div>
+</div></div>
+
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2><a name="BUHAY_NANG_MARTIRES" id="BUHAY_NANG_MARTIRES"></a>BUHAY NANG MARTIRES</h2>
+
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang lalong mabuti sanang uliranin</div>
+<div class="verse">ng&#771; mg&#771;a dalaga ay ang limang Martir,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_40" id="Page_40">P&aacute;hin&aacute; 40</a></span><div class="verse">na minatamis pang buhay ay nakitil</div>
+<div class="verse">maing&#771;atan lamang yaong pagca V&iacute;rgen.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sasalaysaying co ng&#771;ayong isa isa</div>
+<div class="verse">ang pinagdaanang mang&#771;a buhay nila,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni at ang aking sasaysaying una,i,</div>
+<div class="verse">ang pag-mamartir ni Santa Dorotea.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Bantog sa Ciudad yaong cagandahan</div>
+<div class="verse">niyong Cesarea, at sa cabaitan,</div>
+<div class="verse">cagandahang yaon ang naguing dahilan</div>
+<div class="verse">ng&#771; calunos-lunos niyang camatayan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Manang isang araw ay tinauag ito</div>
+<div class="verse">nang Hucom na nagng&#771;anlang si Apricio,</div>
+<div class="verse">at hinicayat siyang di mamagcano</div>
+<div class="verse">na siya,i, sumamba sa mang&#771;a Idolo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagca,t, ang uica niya,i, isang caululan</div>
+<div class="verse">ang gauang pag-samba ng&#771; mang&#771;a binyagan,</div>
+<div class="verse">doon ng&#771;a sa isang tauong hamac lamang</div>
+<div class="verse">na nag-caroon nang laking casalanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a at ipinaco siya sa Cruz</div>
+<div class="verse">na pinarusahan nang mang&#771;a Judios,</div>
+<div class="verse">cay Santa Dorotea ng&#771;ang isinagot</div>
+<div class="verse">ay si Jesucristo ang totoong Dios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Lupa at Lang&#771;it siya,i, Haring tambing</div>
+<div class="verse">na dapat igalang natin at sambahin,</div>
+<div class="verse">cung caya ang dusa ay dahil sa atin</div>
+<div class="verse">nang tayo,i, matubos sa pagca-alipin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang sa cay Apriciong guinaua pagdaca</div>
+<div class="verse">tinauag si Crista,t, saca si Calista,</div>
+<div class="verse">mang&#771;a babayeng tumalicod sila</div>
+<div class="verse">sa totoong Dios nang sampalataya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na cay Doroteang capua capatid</div>
+<div class="verse">at inihabiling himuking mapilit,</div>
+<div class="verse">ang naturang Virgen at upang ma&aacute;kit</div>
+<div class="verse">na siya,i, sumamba sa mang&#771;a Dioses.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Datapua,t, tunay na nasayang lamang</div>
+<div class="verse">yaong capagalan nang dalauang hunghang,</div>
+<div class="verse">sa pagca at sila,i, siya pang na&aacute;cay</div>
+<div class="verse">sa pag-sisisi at pagbabagong buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_41" id="Page_41">P&aacute;hin&aacute; 41</a></span>
+<div class="verseind">Caya,t, ang guinaua nang lubhang malupit</div>
+<div class="verse">na Hucom ay pinahubaran nang damit,</div>
+<div class="verse">si Santa Dorotea sa laking galit</div>
+<div class="verse">at ipinag-utos nang labis at higpit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na dictan ang caniyang boong catauan</div>
+<div class="verse">niyong linapad na mang&#771;a tanso,t, bacal,</div>
+<div class="verse">na mang&#771;a binaga,t, upang mahirapan</div>
+<div class="verse">at cung matapos na ay saca pugutan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong Martir namang si S. Teopilo</div>
+<div class="verse">dating ca&aacute;uay nang mang&#771;a cristiano,</div>
+<div class="verse">doon sa Hucoman ay palagui ito</div>
+<div class="verse">sa dahilang siya,i, isang Abogado.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagca,t, lubos niyang kinatutuaan</div>
+<div class="verse">cung may isusumbong na pagbibintang&#771;an,</div>
+<div class="verse">na cahima,t, sinong mang&#771;a bininyagan</div>
+<div class="verse">at inaari niya na isang aliuan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya,t, ang sinabi na naring&#771;ig niya</div>
+<div class="verse">sa Hucom, niyong si Santa Dorotea,</div>
+<div class="verse">na di nauaualan cailan man bag&aacute;</div>
+<div class="verse">nang mang&#771;a sariuang bulac-lac at bunga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa halamanan nang caniyang Esposo</div>
+<div class="verse">sa lualhating bayang Paraizo,</div>
+<div class="verse">ang nasoc sa isip ng&#771;a ni Teopilo</div>
+<div class="verse">ay sa paglacad ay salubung&#771;in nito.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang V&iacute;rgeng mapalad na si Dorotea</div>
+<div class="verse">caya ng&#771;a noong ilinalacad na,</div>
+<div class="verse">sa pag-pupuguta,i, ihahatid siya</div>
+<div class="verse">sinalubong naman na caracaraca.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Inaglahi na niyang lubos na tinuy&aacute;</div>
+<div class="verse">at pinag-bilinan pa niya conoua,</div>
+<div class="verse">na padalhan siya nang ibinalita</div>
+<div class="verse">na bung&#771;a,i, bulac-lac na mang&#771;a sariua.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang sabing birong uala sa loob niya</div>
+<div class="verse">at pagpalibhasa lamang na talaga,</div>
+<div class="verse">ang pagmamartir ni Santa Dorotea</div>
+<div class="verse">na tinangap naman ay nang matapos na.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong oras din ng&#771;ang sinasaysay naman</div>
+<div class="verse">ni Teopilo, sa ilang caibigan,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_42" id="Page_42">P&aacute;hin&aacute; 42</a></span><div class="verse">ang biling bulac-lac at bung&#771;ang halaman</div>
+<div class="verse">na ipinang&#771;acong siya,i, padadalhan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ay nagtatauanan silang para-para</div>
+<div class="verse">ualang ano ano,i, nacakita sila,</div>
+<div class="verse">niyong isang batang lalaking maganda</div>
+<div class="verse">sa cay Teopilo,i, lumapit pagdaca.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Siya ay binigyan nang tatlong manzanas</div>
+<div class="verse">na sa isang sang&#771;a nabibiting lahat,</div>
+<div class="verse">saca tatlo naman nang sariuang rosas</div>
+<div class="verse">na cahang&#771;a-hang&#771;a sa mat&aacute;ng mamalas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tuloy na sinabi naman sa caniya</div>
+<div class="verse">yaon ng&#771;a ang bilin niyang ipadala,</div>
+<div class="verse">sa minartir na si Santa Dorotea</div>
+<div class="verse">at biglang nauala naman capagdaca.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nagtac&aacute; si Teopilong hindi hamac</div>
+<div class="verse">yayamang caniyang napagtalastas</div>
+<div class="verse">na sa mang&#771;a araw na yao,i, di dapat</div>
+<div class="verse">na mamung&#771;a yaong halamang manzanas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ang mang&#771;a rosa,i, di capanahunang</div>
+<div class="verse">magsipamulac-lac ayon sa dahilan,</div>
+<div class="verse">na noo,i, panahong laking calamigan</div>
+<div class="verse">caya lubos siyang nagulumihanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pinagcalooban din siya nang Dios</div>
+<div class="verse">nang bisa nang gracia na icatatalos,</div>
+<div class="verse">na Dios ng&#771;ang tunay si Cristong sumacop</div>
+<div class="verse">sa salang minana nitong Sansinucob.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinagsigauan na ng&#771;a ni Teopilo</div>
+<div class="verse">na siya,i, totoong tunay na cristiano,</div>
+<div class="verse">humarap sa Hucom at sinabi dito</div>
+<div class="verse">hangang sa minartir siyang naguing Santo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya at siya rin nama,i, nacasama</div>
+<div class="verse">nang Martir na si Santa Dorotea,</div>
+<div class="verse">at kinamtan ang lualhating gloria</div>
+<div class="verse">na bayan nang madlang tua at guinhaua.</div>
+</div></div>
+
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2><a name="STA_CATALINA_MARTIR" id="STA_CATALINA_MARTIR"></a>STA. CATALINA MARTIR</h2>
+
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Si Santa Catalina Martir ay An&aacute;c</div>
+<div class="verse">nang mahal na tauo sa nasabing Ciudad,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_43" id="Page_43">P&aacute;hin&aacute; 43</a></span><div class="verse">sa Alejandr&iacute;a ay siya,i, namulat</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a Idolo nang pagsambang ganap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni at pinaturuan naman siya</div>
+<div class="verse">na magaling nang caniyang Am&aacute;,t, In&aacute;,</div>
+<div class="verse">madaling natuto niyong iba,t, ibang</div>
+<div class="verse">mang&#771;a carunung&#771;a,t, lubhang na bihasa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Linoob nang Dios siyang liuanagan</div>
+<div class="verse">nang gracia niyang camahal-mahalan</div>
+<div class="verse">nakilala niya ang catotohanan</div>
+<div class="verse">na si Jesucristo ay Dios na tunay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ualang aral na matuid na puspos</div>
+<div class="verse">cundi ang lahat nang mang&#771;a sinusunod,</div>
+<div class="verse">nang mang&#771;a cristiano caya,t, tumalicod</div>
+<div class="verse">sa Idolo,t, siya,i, nagbinyagang lubos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang macaraan nang mang&#771;a ilang araw</div>
+<div class="verse">sa pagtulog niya,i, napakita naman,</div>
+<div class="verse">yaong Pang&#771;inoong Jesucristong mahal</div>
+<div class="verse">at V&iacute;rgen Mar&iacute;ang cabanal-banalan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Casama ang madlang maraming Angeles</div>
+<div class="verse">na sinootan siya ang napanaguinip,</div>
+<div class="verse">nang isang singsing at ng&#771;inalanang tikis</div>
+<div class="verse">na Esposa niyong Pang&#771;inoong ibig.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At nakita niya nang siya,i, maguising</div>
+<div class="verse">sa isang daliri ang nasabing singsing,</div>
+<div class="verse">magmula na noo,i, nag-alab na tambing</div>
+<div class="verse">sa caniyang pusong pag-ibig na angkin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Dios, at di na sa bibig naualay</div>
+<div class="verse">ang Jes&uacute;s na ng&#771;alang catamistamisan,</div>
+<div class="verse">at uala ng&#771;a cundi si Jes&uacute;s na lamang</div>
+<div class="verse">sa hining&#771;a niyang pinagbubuntuhan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caniyang pinag-nanasa ang malabis</div>
+<div class="verse">na makita niya ang Dios sa lang&#771;it,</div>
+<div class="verse">at yaon ang siyang ikinasasabic</div>
+<div class="verse">na muntima,i, hindi maualay sa isip.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mana,i, nagpatauag nang panahong ito</div>
+<div class="verse">ang Emperador na si Maximiano,</div>
+<div class="verse">na balang binyagang cahiman at sino</div>
+<div class="verse">talicdan ang Dios nang mang&#771;a cristiano.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_44" id="Page_44">P&aacute;hin&aacute; 44</a></span>
+<div class="verseind">Sa dagling panaho,t, ang balang sumuay</div>
+<div class="verse">ay magsihanda na,t, sila,i, mamamat&aacute;y,</div>
+<div class="verse">sumunod sa utos niyong napakingan</div>
+<div class="verse">si Catalina ng&#771;ang babayeng marang&#771;al.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya,t, ang guinaua ay cusang humarap</div>
+<div class="verse">sa Emperador at ang ipinahayag,</div>
+<div class="verse">ay binyagan siya na cusang tatangap</div>
+<div class="verse">niyong camatayan sa Ley ay atas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang Emperador ay cusang natiguilan</div>
+<div class="verse">pagca,t, tila manding na&aacute;lang-alang,</div>
+<div class="verse">ang malabis niyang mang&#771;a calupitan</div>
+<div class="verse">doon sa dalagang puspos carunung&#771;an.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Bakit kilala nang ang babayeng ito</div>
+<div class="verse">ay tunay na An&aacute;c nang mahal na tauo,</div>
+<div class="verse">ang taglay na gulang ay lalabing-ualong</div>
+<div class="verse">ta&oacute;n nang humarap cay Maximiano.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Emperador na inacala naman</div>
+<div class="verse">na madaling yaon ay mauupatan,</div>
+<div class="verse">at dahilan doon sa caniyang taglay</div>
+<div class="verse">na cabataan pa,i, marupoc ang lagay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinasund&oacute; ng&#771;a ni Maximiano</div>
+<div class="verse">lalong marurunong niyang fil&oacute;sofo,</div>
+<div class="verse">niyong tanang mang&#771;a Idolatrang tauo</div>
+<div class="verse">siyang laang magsisihicayat ito.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa cay Catalina na babayeng Virgen</div>
+<div class="verse">na sa Idolo ay ibig pasambahin,</div>
+<div class="verse">limang pu pagdaca doon ang dumating</div>
+<div class="verse">pinacamarunong nang&#771;usap na tambing.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Guinamit ang lahat nang mang&#771;a paraan</div>
+<div class="verse">sa cay Catalina upang mahiboan,</div>
+<div class="verse">sa Demonio pa silang tinulung&#771;an</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, sila,i, ualang nagauang anoman.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At kinasihan nang Esp&iacute;ritu Santo</div>
+<div class="verse">ang abang babaye cung caya natuto,</div>
+<div class="verse">nang mang&#771;a panagot caya ng&#771;a,t, nagtamo</div>
+<div class="verse">siya, sa calaban niyong pananalo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nagpilitang nang&#771;agsikilala tuloy</div>
+<div class="verse">yaong fil&oacute;sofong limangpung marunong</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_45" id="Page_45">P&aacute;hin&aacute; 45</a></span><div class="verse">sa cay Jesucristo na Dios na Poon</div>
+<div class="verse">at nang&#771;agsisamba silang mahinahon.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Minagaling nilang mang&#771;a catuiran</div>
+<div class="verse">at ang marir&iacute;kit na mang&#771;a pang&#771;aral,</div>
+<div class="verse">ng&#771; caharap nilang dalagang timtiman</div>
+<div class="verse">na hindi nang&#771;ambang naghain ng&#771; buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa malaking galit niyong Emperador</div>
+<div class="verse">ay pinasungaban yaong marurunong,</div>
+<div class="verse">na fil&oacute;sofos at iniutos tuloy</div>
+<div class="verse">na silang lahat ay sunuguin sa apoy.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya't silang lahat nama'y para-parang</div>
+<div class="verse">sinac-lolonan nang mahal na gracia,</div>
+<div class="verse">sa gayong pasakit ay namatay sila</div>
+<div class="verse">alang-alang sa cay Jesucristo bag&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Si Catalina,i, ipinahampas naman</div>
+<div class="verse">at di pinacaing labing isang araw,</div>
+<div class="verse">at di pinainom ng&#771;a sa bilanguan</div>
+<div class="verse">hinihimutoc niya sa madlang paraan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hindi naman pinahalagahang lubos</div>
+<div class="verse">ang tanang pang&#771;aco na idinudulot,</div>
+<div class="verse">sa caniyang lahat na pakitang loob</div>
+<div class="verse">cahit camunti man ay di nalamuyot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Emperatriz tuloy ay pinapugutan</div>
+<div class="verse">na asaua niyong mabunying General,</div>
+<div class="verse">na si Porfirio dahil sa pagdalaw</div>
+<div class="verse">sa cay Catalinang na sa bilanguan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At silang lahat ay nanampalataya</div>
+<div class="verse">sa Dios, at tuloy nang&#771;agbinyagan pa,</div>
+<div class="verse">saca iniutos niyong palamarang</div>
+<div class="verse">gulung&#771;an ng&#771; bat&oacute; ang dakilang Santa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na may nacapacong maraming patalim</div>
+<div class="verse">sa boong paliguid caya't nanalang&#771;in,</div>
+<div class="verse">sa Dios, si Santa Catalinang Virgen</div>
+<div class="verse">sa hirap na yaon na dadalitain.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a nasira,t, sumabog pagdaca</div>
+<div class="verse">ang gulong, at madlang sumampalataya,</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristo ng&#771;uni at lalo pang</div>
+<div class="verse">tumigas ang loob sa pagpaparusa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_46" id="Page_46">P&aacute;hin&aacute; 46</a></span>
+<div class="verseind">Nang tacsil na Emperador Maximiano</div>
+<div class="verse">ag&aacute;d iniutos na putlan ng&#771; ulo,</div>
+<div class="verse">itong V&iacute;rgeng M&aacute;rtir at nanaw sa Mundo</div>
+<div class="verse">yaong calulua,t, Lang&#771;it ay tinamo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Catauan ng&#771; Santa,i, sa Dios inibig</div>
+<div class="verse">na buhatin naman ng&#771; mang&#771;a Angeles,</div>
+<div class="verse">sa taluctoc niyong bundoc inihatid</div>
+<div class="verse">ng&#771; Sinay, at doon nalibing na tikis.</div>
+</div></div>
+
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2><a name="SANTA_POTAMIANA" id="SANTA_POTAMIANA"></a>SANTA POTAMIANA</h2>
+
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang V&iacute;rgen at Martir at hirang na Santa</div>
+<div class="verse">na alilang tang&#771;i na si Potamiana,</div>
+<div class="verse">puspos cahinhina,t, dalagang maganda</div>
+<div class="verse">na nacalulugod sa titig ng&#771; mat&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na di nahicayat camunti man lamang</div>
+<div class="verse">niyong pang&#771;inoon sa pitang mahalay,</div>
+<div class="verse">ang di pagcagahis sa ng&#771;ayong paglaban</div>
+<div class="verse">ang sa pagca Martir ay naguing dahilan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagca,t, ang ginaua niyong pang&#771;ino&oacute;ng</div>
+<div class="verse">malibog, sa bagay na hindi pag-ayon,</div>
+<div class="verse">ay dumulog ng&#771;a siya sa Gobernador</div>
+<div class="verse">sa Alejandr&iacute;a ay ipinagsumbong.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang di miminsang caniyang pagcahiya</div>
+<div class="verse">doon sa mahalay niyang ninanasa,</div>
+<div class="verse">at sinabi yaong caniyang alila</div>
+<div class="verse">at caibigan niya pagcapalibhasa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong Gobernador at ang cahiling&#771;an</div>
+<div class="verse">si Potamiana,i, dapat pahirapan,</div>
+<div class="verse">na patayi,t, siya,i, sumunod sa aral</div>
+<div class="verse">ni Jesucristo,t, tunay na biniyagan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ayaw sumamba sa mang&#771;a Idolos</div>
+<div class="verse">na siyang dito,i, ating dinidios,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, ibinulong ng&#771; may asal hayop</div>
+<div class="verse">sa Gobernador na tampalasang loob.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na si Potamiana ay huag aanhin</div>
+<div class="verse">cun hindi madali lamang paouiin,</div>
+<div class="verse">sa caniyang bahay at papang&#771;acuin</div>
+<div class="verse">na ang calooban niya,i, siyang sundin.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_47" id="Page_47">P&aacute;hin&aacute; 47</a></span>
+<div class="verseind">Sa Gobernador ng&#771;ang pinang&#771;atauanan</div>
+<div class="verse">ang pagsunod sa caniyang caibigan,</div>
+<div class="verse">at si Potamiana ay pinagbaualan</div>
+<div class="verse">na tunay na siya ay pasusungaban.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ilalagay sa cumuculong lang&#771;is</div>
+<div class="verse">hangang ang hining&#771;ang tangan ay mapatid,</div>
+<div class="verse">cun ang pagsamba niya ay di ma&aacute;alis</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristo cacamtan ay sakit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cung sa calooban ay tatangui siya</div>
+<div class="verse">niyong pang&#771;inoo,i, pilit magdurasa,</div>
+<div class="verse">sa balang mahigpit ay di nabalisa</div>
+<div class="verse">alilang mabait at di man nang&#771;amba.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagdaca,i, nang&#771;usap siya nang ganito</div>
+<div class="verse">labis na aniyang natatalastas co,</div>
+<div class="verse">anoman ang hirap na iparusa mo</div>
+<div class="verse">sa akin ay pilit matatapos ito.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na di malalao,t, ualang sala naman</div>
+<div class="verse">at cung mauala na yaring aking buhay,</div>
+<div class="verse">at manaw na dito sa lupang ibabaw</div>
+<div class="verse">tunay naman acong pag-cacalooban.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Lang&#771;it, nang macapangyarihang Dios</div>
+<div class="verse">niyong lualhating ualang pagcatapos,</div>
+<div class="verse">at payapang buhay na ligaya,i, lubos</div>
+<div class="verse">ualang gutom uhaw dalita at pagod.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cung matacot aco,t, sumunod sa iyo</div>
+<div class="verse">nanamnaming co ng&#771;a sa buhay na ito,</div>
+<div class="verse">ang sandaling layaw niyaring catauang co</div>
+<div class="verse">sa cabulaanang hain nitong Mundo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mauiuili aco,t, maguiguinhauahan</div>
+<div class="verse">sa buhay na ito ang aking catauan,</div>
+<div class="verse">at malaking hirap naman ang cacamtan</div>
+<div class="verse">doon sa Infierno magpacailan man.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Icaw sa sarili ng&#771;ayo,i, pag-isipin</div>
+<div class="verse">cun ano ang iyong nararapat gauin,</div>
+<div class="verse">yamang ang puso co ay di magmamaliw</div>
+<div class="verse">na sa isang Dios lamang ihahain.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Gobernador na maunauang tunay</div>
+<div class="verse">na ang pagod niya,i, masasayang lamang,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_48" id="Page_48">P&aacute;hin&aacute; 48</a></span><div class="verse">at di magagahis ang dalagang hirang</div>
+<div class="verse">anoman ang gauin na mang&#771;a paraan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a, noon din ay ipinatauag</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a verdugo at ipinag-atas,</div>
+<div class="verse">ang balang parusa ay ganapin ag&aacute;d</div>
+<div class="verse">doon sa dalagang loob na matigas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hindi man nasindac sa parusang yaon</div>
+<div class="verse">si Potamiana,t, pagdaca,i, lumusong,</div>
+<div class="verse">doon sa lang&#771;is na cumuculong hatol</div>
+<div class="verse">na itinatadhana niyong Gobernador.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang cahalimbaua ay lumusong lamang</div>
+<div class="verse">sa isang masarap niyang paliguan,</div>
+<div class="verse">din&aacute;litang lubos yaong camatayan</div>
+<div class="verse">tikis na sumugbang di kinilabutan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Huag na masira lamang ang caniya</div>
+<div class="verse">na matibay bagang pagsampalataya,</div>
+<div class="verse">at dalisay na pagca V&iacute;rgen sadya</div>
+<div class="verse">huag madung&#771;isan buhay ma,i, mapaca.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya,t, ang hining&#771;ang tang&#771;a,i, ng&#771; mapatid</div>
+<div class="verse">ay kinamtang lubos ang tua sa Lang&#771;it,</div>
+<div class="verse">cahirapan niya ay ginanting bihis</div>
+<div class="verse">ng&#771; Amang lumalang nitong sandaigdig.</div>
+</div></div>
+
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2><a name="SANTA_AGUEDA_MARTIR" id="SANTA_AGUEDA_MARTIR"></a>SANTA AGUEDA MARTIR</h2>
+
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang Virgen at Martir na Santa Agueda</div>
+<div class="verse">doon sa Palermo ipinang&#771;anac siya.</div>
+<div class="verse">Ciudad ng&#771; cahariang Cecilia</div>
+<div class="verse">yaong pagcatauo,i, doon nakilala.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Namamahala ng&#771;a ng&#771; panahong ito,i,</div>
+<div class="verse">casalucuyang Emperador Decio,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, si Agueda,i, magandang totoo</div>
+<div class="verse">ay di nabubuyo sa layaw sa Mundo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang Am&aacute; at Ina,i, capua binyagan</div>
+<div class="verse">at mahal na lahi ang pinangalingan</div>
+<div class="verse">caya ang An&aacute;c ay pinaturuan</div>
+<div class="verse">ng&#771; Am&aacute; at Inang marunong magmahal.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong sarisaring carunung&#771;ang angkin</div>
+<div class="verse">bakit may talagang cabaitang kimkim</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_49" id="Page_49">P&aacute;hin&aacute; 49</a></span><div class="verse">loob ay banayad at sadyang mahinhin</div>
+<div class="verse">sa tanang dalaga ay isa nang ningning.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagsapit sa ica dalauang pung ta&oacute;n</div>
+<div class="verse">ng&#771; caniyang b&uacute;hay bag&aacute;ng linalayon,</div>
+<div class="verse">yaong cagandaha,t, loob na hinahon</div>
+<div class="verse">mabang&#771;ong bulaclac ang siyang caucol.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a,t, naacay sa gauang pagsinta</div>
+<div class="verse">ang Gobernador doon sa Cecilia,</div>
+<div class="verse">na si Quinciano ang pang&#771;alan niya</div>
+<div class="verse">at moli,t, moli ng&#771;ang sumasamo siya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na tangapin yaong caniyang pag-ibig</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, si Agueda,i, tumanguing malabis,</div>
+<div class="verse">pagca,t, inialay ang pus&ograve; at dibdib</div>
+<div class="verse">sa Dios na Hari nang lupa at lang&#771;it.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang pagca V&iacute;rgen niyang iniing&#771;atan</div>
+<div class="verse">ay di dinung&#771;isan magpacaila man,</div>
+<div class="verse">bakit si Quinciano,i, hindi binyagan</div>
+<div class="verse">at di sumasamba sa Dios na tunay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa hindi pag-ayon sa iuing pag-ibig</div>
+<div class="verse">niyong si Aguedang may pusong malinis,</div>
+<div class="verse">si Quinciano ng&#771;a,i, nagtaglay nang galit</div>
+<div class="verse">ma&aacute;lab na lubhang ap&oacute;y ang caparis.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Inacala niyong Gobernador naman</div>
+<div class="verse">butihing dalaga ay pag-higantihan,</div>
+<div class="verse">nang dusang malabis at cadahilanan</div>
+<div class="verse">ay yaong nasapit niyang cahihiyan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ag&aacute;d-ag&aacute;d ng&#771;ang ipinatauag na</div>
+<div class="verse">doon sa hucuman yaong si Agueda,</div>
+<div class="verse">at pinagsabihang huag na sumamba</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristo at sumpain niya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dagling kilalanin at sambahin nito</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a Dioses na pauang idolo,</div>
+<div class="verse">na sinasamba nang hindi cristiano,t,</div>
+<div class="verse">iguinagalang doon sa Imperio.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang sa cay Aguedang mading&#771;ig ang utos</div>
+<div class="verse">ay sa Gobernador pagdaca,i, sumagot,</div>
+<div class="verse">ang loob mong iya,i, di co masusunod</div>
+<div class="verse">pagca,t, aco,i, ualang ibang Dinidios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_50" id="Page_50">P&aacute;hin&aacute; 50</a></span>
+<div class="verseind">Cundi yaong tunay na si Jesucristo</div>
+<div class="verse">sa akin ay siyang may aring totoo,</div>
+<div class="verse">iyaring boong puso at calulua co</div>
+<div class="verse">alay sa caniya caratnan ma,i, ano.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tunay acong hindi macahihiualay</div>
+<div class="verse">sa caniya, anomang aking caratnan,</div>
+<div class="verse">ay tumutol naman yaong tampalasang</div>
+<div class="verse">Gobernador bag&aacute;ng sadyang calupitan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At pinagbalaan yaong si Agueda</div>
+<div class="verse">na palalapatan nang labis na dusa,</div>
+<div class="verse">caya ng&#771;a mapilit na sumunod siya</div>
+<div class="verse">sa iniuutos na mang&#771;a pag-samba.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sumagot na di man nagulumihanan</div>
+<div class="verse">at ipinahayag nang Virgeng matapang,</div>
+<div class="verse">na cahima,t, siya,i, alisan nang buhay</div>
+<div class="verse">ang utos na yao,i, di magagampanan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Lubos ang caniyang pagsampalataya</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristo, at pag-ibig niya,</div>
+<div class="verse">matuluyang kitlin ang tang&#771;ang hining&#771;a</div>
+<div class="verse">yaon ang Dios niyang kinikilala.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinatauag na niyong asal hayop</div>
+<div class="verse">na si Quinciano, ang mang&#771;a verdugos,</div>
+<div class="verse">ni Santa Agueda ay ipinag-utos</div>
+<div class="verse">na pagtatampaling lacas ay iubos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cung matapos nama,i, canilang cayurin</div>
+<div class="verse">niyong mang&#771;a cucong hayap na patalim</div>
+<div class="verse">ang boong catauan nama,i, sayaran din</div>
+<div class="verse">nang lap&aacute;d na tans&oacute; at bacal na tambing.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na pinapagbaga,t, saca pinaputlan</div>
+<div class="verse">nang dalauang suso niyong tampalan,</div>
+<div class="verse">ang tanang caharap ay kinilabutan</div>
+<div class="verse">sapagca,t, lumabis yaong calupitan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Doon sa V&iacute;rgen ni Quinciano bag&aacute;</div>
+<div class="verse">caya,t, ang lahat nang doo,i, nacakita,</div>
+<div class="verse">sa gayong pahirap cay Santa Agueda</div>
+<div class="verse">muc-ha,i, di nagbago,t, lalo pang sumaya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinaculong na yaong bunying Martir</div>
+<div class="verse">sa bilanguan ng&#771;a na lalong madilim</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_51" id="Page_51">P&aacute;hin&aacute; 51</a></span><div class="verse">at di malalao,t, pilit makikitil</div>
+<div class="verse">ang buhay sa gayong hirap na inatim.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Anopa at cusang lumiuanag naman</div>
+<div class="verse">ang sadyang madilim bagang bilanguan,</div>
+<div class="verse">at dumating doo,t, napakitang tunay</div>
+<div class="verse">ang malualhating Apostol na hirang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na si San Pedro,t, namasdan ng&#771; lahat</div>
+<div class="verse">na biglang gumaling ang lahat ng&#771; sugat,</div>
+<div class="verse">ng&#771; cay Santa Aguedang catauang hayag</div>
+<div class="verse">na tila uala ring dinamdam na hirap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Si Quinciano ng&#771;a,i, bagcus pang nagalit</div>
+<div class="verse">sa bagay na yaong caniyang nabatid,</div>
+<div class="verse">at ipinag-utos ng&#771; lalong mahigpit</div>
+<div class="verse">caladcaring hubad na bigyang pasakit.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Doon sa lupa ng&#771;ang sadyang sinabugan</div>
+<div class="verse">ng&#771; maraming b&aacute;ga,t, mang&#771;a bubog naman,</div>
+<div class="verse">ang utos na yao,i, ag&aacute;d ginampanan</div>
+<div class="verse">ng&#771; mang&#771;a verdugos na pauang sucaban.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni at natacot yaong palamara</div>
+<div class="verse">at lihim na ipinadala ang Santa,</div>
+<div class="verse">doon sa bilangua,t, dahilan bag&aacute;ng</div>
+<div class="verse">malacas na lindol ang nacabalisa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa boong Ciudad at nang&#771;aglagpacan</div>
+<div class="verse">yaong mang&#771;a bat&oacute; na ikinamatay,</div>
+<div class="verse">ni Silvino saca ni Palcomio man</div>
+<div class="verse">caibigan niya,t, casama sa bahay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Martir ay bahagya lamang humihing&#771;a</div>
+<div class="verse">sa catacot-tacot na pagcaparusa,</div>
+<div class="verse">ng&#771; sa bilanguan ay naroroon na</div>
+<div class="verse">nanalang&#771;in na ng&#771;a ang mahal na S&aacute;nta.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pang&#771;inoong co aniyang Jesucristo</div>
+<div class="verse">yayamang aco po ay iniibig mo,</div>
+<div class="verse">at di itinulot na yaring loob co,i,</div>
+<div class="verse">mauili sa mang&#771;a paraya ng&#771; Mundo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ay marapatin po na tangapin mo na</div>
+<div class="verse">ng&#771;ayon yaring aking abang calulua,</div>
+<div class="verse">at mamatay naua aco sa pagsinta</div>
+<div class="verse">sa iyo Dios co,t, macandiling Am&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_52" id="Page_52">P&aacute;hin&aacute; 52</a></span>
+<div class="verseind">Dining&#771;ig ng&#771; Dios ang gayong dalang&#771;in</div>
+<div class="verse">caya ng&#771;a,t, ang tang&#771;ang hining&#771;a,i, nakitil</div>
+<div class="verse">ni Santa Agueda,t, kinamtan noon din</div>
+<div class="verse">yaong lualhating ualang hangang aliw.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Anopa,t, natapos ang lahat ng&#771; hirap</div>
+<div class="verse">nahaliling tua nama,i, ualang capas,</div>
+<div class="verse">yaong Virgeng Martir na lubhang mapalad</div>
+<div class="verse">ng&#771;ayo,i, na sa lang&#771;it na puspos ang galac.</div>
+</div></div>
+
+
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2><a name="SANTA_TEODORA_MARTIR" id="SANTA_TEODORA_MARTIR"></a>SANTA TEODORA MARTIR</h2>
+
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong Emperador si Deocleciano</div>
+<div class="verse">nag-utos sumamba sa mang&#771;a Idolo,</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a binyagan na cahima,t, sino</div>
+<div class="verse">ang balang sumuay papanaw sa Mundo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya ng&#771;a,t, ang isang butihing dalagang</div>
+<div class="verse">An&aacute;c tauong mahal sa Alejandr&iacute;a,</div>
+<div class="verse">siya,i, nagng&#771;ang&#771;alang si Teodora</div>
+<div class="verse">na sa Idolos ay aayaw sumamba.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dahilan sa gayong guinauang pagtangui</div>
+<div class="verse">ay ipinaculong ang abang babaye,</div>
+<div class="verse">doon sa bahay ng&#771; mang&#771;a ualang puri</div>
+<div class="verse">na sa cahalaya,i, pauang nauiuili.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;uni,t, ining&#771;atan din naman ng&#771; Dios</div>
+<div class="verse">at isang soldado ang doo,i, pumasoc,</div>
+<div class="verse">ng&#771;ala,i, si Didimo na binyagang lubos</div>
+<div class="verse">ang siyang sa silid niya ay naglagos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa Santa at Martir cung caya tumung&#771;o</div>
+<div class="verse">siyang cailang&#771;a,t, ang uica,i, ganito,</div>
+<div class="verse">huag cang matacot sa pagparito co</div>
+<div class="verse">at aco,i, cristiano ring caparis mo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya sa silid mo kita ay linacbay</div>
+<div class="verse">ang calinisan mo,i, nang di madung&#771;isan,</div>
+<div class="verse">pagpasoc cong ito,i, ualang ibang pacay</div>
+<div class="verse">cundi sa nais co na mapag-ing&#771;atan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Iyang iyong puri caya tangapin mo</div>
+<div class="verse">at siyang isuot ang damit na ito,</div>
+<div class="verse">na cagayacan co sa pagcasundalo</div>
+<div class="verse">at lumabas ca na,t, magtagong totoo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_53" id="Page_53">P&aacute;hin&aacute; 53</a></span><div class="verse">At aco ang siyang dito,i, matitira</div>
+<div class="verse">na mahahalili,t, upang maligtas ca,</div>
+<div class="verse">sa capahamaca,t, sa payong maganda</div>
+<div class="verse">ay agad pumayag din si Teodora.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dagling isinuot na ng&#771;a yaong damit</div>
+<div class="verse">na pagca-soldadong cay Didimong gamit,</div>
+<div class="verse">ang Santa,i, lumabas sa naturang silid</div>
+<div class="verse">na cahima,t, sino,i, ualang nacamasid.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang sa Emperador na mapag-alaman</div>
+<div class="verse">yaong pagcauala sa culung&#771;ang bahay,</div>
+<div class="verse">nang mang&#771;a babayeng b&uacute;hay na mahalay</div>
+<div class="verse">ni Santa Teodorang loob na timtiman.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagca,t, hinalinhan siya ni Didimo</div>
+<div class="verse">caya nacalabas na hindi naino,</div>
+<div class="verse">siyang hinatulan na putlan nang ulo</div>
+<div class="verse">yaong nagpahiram nang damit soldado.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mapagtalastas naman ni Teodora</div>
+<div class="verse">na si Didimo ang kikitlang hining&#771;a,</div>
+<div class="verse">ay siya,i, tumacbong humabol pagdaca</div>
+<div class="verse">hangang sa dumating sa lupang talaga.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na doon ang laang puputlan nang ulo</div>
+<div class="verse">yaong humaliling bayaning sundalo,</div>
+<div class="verse">aniya,i, ang dapat patayin ay aco</div>
+<div class="verse">alang-alang naua sa cay Jesucristo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yaong si Didimo ay sumagot naman</div>
+<div class="verse">uica,i, di matuid ang hiling mong iyan,</div>
+<div class="verse">sapagca,t, icaw ay aking hinalinhan</div>
+<div class="verse">aco ng&#771;a ang siyang dapat na mamatay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At yayamang iyong ipinagcaloob</div>
+<div class="verse">sa akin, ay dapat buhay co,i, matapos,</div>
+<div class="verse">ng&#771;uni,t, tumutol sa gayong palasahot</div>
+<div class="verse">si Santa Teodora at ang isinagot.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipinayag co ng&#771;ang aco,i, halinhan mo</div>
+<div class="verse">nang upang maligtas lamang ang puri co,</div>
+<div class="verse">sa capang&#771;anibang daya nitong Mundo</div>
+<div class="verse">doon sa bigay mo na damit soldado.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Hindi co ipinagcaloob sa bagay</div>
+<div class="verse">na hahaliuhan mong icaw ang mamatay,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_54" id="Page_54">P&aacute;hin&aacute; 54</a></span><div class="verse">na magcamit niyong calualhatian</div>
+<div class="verse">niyong pagca-martir na sa aki,i, laan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At hindi co hang&#771;ad mabuhay sa Mundo</div>
+<div class="verse">Hucom na malupit ng&#771; mading&#771;ig ito,</div>
+<div class="verse">pinaputlan yaong dalaua nang ulo</div>
+<div class="verse">ang hirang na mang&#771;a alag&aacute;d ni Cristo.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Siyang pagcatapos nang b&uacute;hay na hiram</div>
+<div class="verse">nang dalauang Martir sa lupang ibabaw,</div>
+<div class="verse">at doon sa gloria,i, guinanti naman</div>
+<div class="verse">nang di matatapos na caligayahan.</div>
+</div></div>
+
+<hr style="width: 30%;" />
+
+<h2><a name="Apat_na_pung_sundalong_Martir" id="Apat_na_pung_sundalong_Martir"><i>Apat na pung sundalong Martir</i></a></h2>
+
+<div class="poem"><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mang&#771;a M&aacute;rtires ng&#771;a na pinang&#771;ang&#771;anlang</div>
+<div class="verse">de Sabaste yaong soldadong binyagan,</div>
+<div class="verse">apat na pung husto yaong cabilang&#771;an</div>
+<div class="verse">na hindi miminsan na pinahirapan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa pagca-bilango nang isang malupit</div>
+<div class="verse">na Gobernador ng&#771;ang di nagdalang hapis,</div>
+<div class="verse">ng&#771;ala,i, Agricol&aacute;o nang nagbigay sakit</div>
+<div class="verse">sa banal na mang&#771;a sundalong mabait.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Doon sa Sabaste nangyari nang una</div>
+<div class="verse">Ciudad nang cahariang Armenia,</div>
+<div class="verse">ang mang&#771;a soldado,i, nang pahubaran na</div>
+<div class="verse">niyong tampalasa,t, ipinag-utos pa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na magdamag niya na ipinababad</div>
+<div class="verse">sa paliguan ng&#771;ang laang pangpahirap,</div>
+<div class="verse">na pun&oacute; nang tubig lamig ay di hamac</div>
+<div class="verse">na pinahamuga,t, namumuong cagyat.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Dahil sa taglamig noon ang panahon</div>
+<div class="verse">caguinaua,i, halos ualang macaucol,</div>
+<div class="verse">ang di macatagal utos ay umaho,t,</div>
+<div class="verse">sa malahining&#771;ang tubig pumaroon.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Yao,i, siyang tandang tumatalicod na</div>
+<div class="verse">sa Dios na dati nilang sinasamba,</div>
+<div class="verse">ito ang tadhana sa sino mang siya</div>
+<div class="verse">na mang&#771;a soldadong binigyang parusa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Niyong hating gabing sadyang calaliman</div>
+<div class="verse">na yaong hining&#771;a,i, papanaw na lamang,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_55" id="Page_55">P&aacute;hin&aacute; 55</a></span><div class="verse">nang mang&#771;a bayaning M&aacute;rtires na tunay</div>
+<div class="verse">at para-para nang nagsisipang&#771;atal.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sa malaking guinaw, ng&#771;uni at namalas</div>
+<div class="verse">na sa paligua,i, biglang lumiuanag,</div>
+<div class="verse">nakita nang isang bantay na caharap</div>
+<div class="verse">na hindi binyagan ang hiuagang ganap.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na ang maligayang doo,i, pagpanaog</div>
+<div class="verse">nang mapag-candili na Poong si Jes&uacute;s,</div>
+<div class="verse">na galing sa lang&#771;it at humintong lubos</div>
+<div class="verse">sa tapat nang Martir na mang&#771;a soldados.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ipinag-utos sa casamang tanan</div>
+<div class="verse">na mang&#771;a Angeles na pauang putung&#771;an</div>
+<div class="verse">nang isang corona balang isa naman</div>
+<div class="verse">nang mang&#771;a M&aacute;rtires na mang&#771;a mamatay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Tang&#771;i yaong isang loob na mahina</div>
+<div class="verse">na sa parusahan ay umahong cusa</div>
+<div class="verse">at di na mahintay ang coronang hand&aacute;</div>
+<div class="verse">na sa gayong dusa ay ganting biyaya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pus&ograve; ay nagtaca,t, nagulumihanan</div>
+<div class="verse">at nagbalic loob sa Dios na tunay,</div>
+<div class="verse">yaong di binyagang doo,i, nagbabantay</div>
+<div class="verse">dahil sa himala niyang napagmasdan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ginaua pagdaca ay siya,i, naghubad</div>
+<div class="verse">at taos sa loob na ipinang&#771;usap,</div>
+<div class="verse">na cristiano siya sa tanang caharap</div>
+<div class="verse">at sa paliguan ay lumusong ag&aacute;d.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Di lubhang nalaon naman ay namatay</div>
+<div class="verse">caya maligayang caniyang kinamtan,</div>
+<div class="verse">ang sa pagca martir na coronang hirang</div>
+<div class="verse">sa sandaling hirap tua,i, ualang hang&#771;an.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang mahinang loob na di nacabata</div>
+<div class="verse">ng&#771; sandaling hirap alang-alang bag&aacute;,</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristo at humanap siya</div>
+<div class="verse">ng&#771; guinhauang tubig na malahining&#771;a.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang macaraan na yaong ilang araw</div>
+<div class="verse">siya nama,i, cusang nakitlan ng&#771; buhay,</div>
+<div class="verse">ay napacasama,t, dusang ualang hangan</div>
+<div class="verse">doon sa Infierno ang kinahinatnan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_56" id="Page_56">P&aacute;hin&aacute; 56</a></span><div class="verse">Capagca-umaga ay ipinag-utos</div>
+<div class="verse">ni Agricul&aacute;o ng&#771;a sa mang&#771;a verdugos,</div>
+<div class="verse">na ang mang&#771;a Martir na mang&#771;a soldados</div>
+<div class="verse">na sa paliguan hirap ay malubos.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Na pauang balian namang para-para</div>
+<div class="verse">niyong mang&#771;a hita at tipunin sila,</div>
+<div class="verse">sa siga,i, sunuguing lahat capagdaca</div>
+<div class="verse">ito sa verdugos ang babala niya.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang pinacabata,i, canilang bayaan</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a M&aacute;rtires na pinarusahan,</div>
+<div class="verse">na si Meliton ng&#771;a ang siyang pang&#771;alan</div>
+<div class="verse">sapagca,t, canilang nakita pang buhay.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ng&#771;unit siya nama,i, tantong mahina na</div>
+<div class="verse">at hindi na halos na macagalaw pa,</div>
+<div class="verse">at namamanhid ang boong catauan niya</div>
+<div class="verse">at papanaw na ng&#771;a ang tang&#771;ang hining&#771;a.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">In&aacute;,i, nabalisa niyong si Meliton</div>
+<div class="verse">nang nasang maning&#771;as sa bagay na yaon,</div>
+<div class="verse">na malubos ang pagca-martir niyong</div>
+<div class="verse">An&aacute;c at masamang sunuguin sa ap&oacute;y.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Pagdaca ang bata,i, caniyang pinasan</div>
+<div class="verse">at ang mang&#771;a carro,i, caniyang sinundan,</div>
+<div class="verse">na sa M&aacute;rtires ng&#771;a na kinalalagyan</div>
+<div class="verse">na dadalhin doon sa pag-susunugan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ipamamanhic niyang talaga doon</div>
+<div class="verse">sa pinag-atasan niyong Gobernador,</div>
+<div class="verse">na ipakihapis nila si Meliton</div>
+<div class="verse">sa sig&acirc;,t, masamang mamatay sa ap&oacute;y.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At ualang guinaua siya habang daan</div>
+<div class="verse">cundi ang An&aacute;c niya ay pinang&#771;aralan,</div>
+<div class="verse">bunso co,i, tiisin yaong cainitan</div>
+<div class="verse">ng&#771; ap&oacute;y, na parang pagtitiis naman.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Nang guin&aacute;w sa paliguan ng&#771;ang malamig</div>
+<div class="verse">naghing&#771;alo nama,t, buhay ay napatid,</div>
+<span class='pagenum'><a name="Page_57" id="Page_57">P&aacute;hin&aacute; 57</a></span><div class="verse">niyong si Melitong matimtimang bait</div>
+<div class="verse">sa lacad na yaon ng&#771; mang&#771;a M&aacute;rtires.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Mabait na In&aacute; ay tantong nalugod</div>
+<div class="verse">at yaong pag-asa ay puspos na puspos</div>
+<div class="verse">at ang An&aacute;c niya ay kinamtan na lubos</div>
+<div class="verse">yaong lualhating caloob ng&#771; Dios.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">At na sa Lang&#771;it nang caluluang hirang</div>
+<div class="verse">caya agad-agad niyang ilinagay</div>
+<div class="verse">sa talagang carro ang sa batang bangcay</div>
+<div class="verse">ng&#771; mang&#771;a Santos M&aacute;rtires na banal.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Sumunod ding gaya nang dati ang In&aacute;</div>
+<div class="verse">hangang di napugnaw sa sigang nakita,</div>
+<div class="verse">ito ng&#771;a ang dinarasal cung fiesta</div>
+<div class="verse">na mang&#771;a M&aacute;rtires de Sabaste bag&aacute;.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Bilang ica sampu niyong Marzong buan</div>
+<div class="verse">guinagaua yaong mang&#771;a capurihan,</div>
+<div class="verse">nang apat na pung M&aacute;rtires na tunay</div>
+<div class="verse">na mang&#771;a, soldadong pauang mang&#771;a banal.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">&iexcl;Oh mang&#771;a capatid dinguin yaring luhog</div>
+<div class="verse">na pag-tibayin ang ating mang&#771;a loob,</div>
+<div class="verse">nang sampalataya sa totoong Dios</div>
+<div class="verse">at sa Iglesiang taglay nang sumacop.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Huag nang isipin na mang&#771;agbago pa</div>
+<div class="verse">sa Iglesiang dati nang sampalataya,</div>
+<div class="verse">at yamang ang dati atin nang kilala</div>
+<div class="verse">ang hindi mabilang na Santo at Santa.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Ang mang&#771;a M&aacute;rtires ay gayon din naman</div>
+<div class="verse">na nagsipaghain nang canilang buhay,</div>
+<div class="verse">sa catacot-tacot nilang camatayan</div>
+<div class="verse">sa cay Jesucristong Dios alang-alang.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Cahimanauari tayo ay matulad</div>
+<div class="verse">sa mang&#771;a M&aacute;rtires na Santos at Santas,</div>
+<div class="verse">at sa ating puso naua ay malimbag</div>
+<div class="verse">ang aral ni Cristo sa atin at atas.</div>
+</div><div class="stanza">
+<span class='pagenum'><a name="Page_58" id="Page_58">P&aacute;hin&aacute; 58</a></span><div class="verse">Hanapin ang lalong mabuting paraan</div>
+<div class="verse">na icasusupil sa ating catauan,</div>
+<div class="verse">huag manatili sumagap ng&#771; layaw</div>
+<div class="verse">ng&#771; Mundong sa huli pauang cahirapan.</div>
+</div><div class="stanza">
+<div class="verseind">Caya tayo,i, dapat maglingcod tuina</div>
+<div class="verse">sa Dios na Poo,t, sa Virgen Mar&iacute;a,</div>
+<div class="verse">upang tayo nama,i, macasama nila</div>
+<div class="verse">doon sa payapa,t, ualang hangang saya.</div>
+</div></div>
+
+
+<div class="figcenter" style="width: 300px;">
+<img class="biggap" src="images/catapusan.jpg" width="300" height="100" alt="Catapusan" title="Catapusan" />
+</div>
+
+<hr/>
+
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Cahangahangang Buhay ni Santa
+Margarita de Cortona, by Cleto R. Ignacio
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CAHANGAHANGANG BUHAY NI ***
+
+***** This file should be named 18536-h.htm or 18536-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/1/8/5/3/18536/
+
+Produced by Tamiko I. Camacho, Pilar Somoza, and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net.
+Handog ng Proyektong Gutenberg ng Pilipinas para sa
+pagpapahalaga ng panitikang Pilipino.
+(http://www.gutenberg.ph)
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card
+donations.  To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+*** END: FULL LICENSE ***
+
+
+
+</pre>
+
+</body>
+</html>
+
diff --git a/18536-h/images/catapusan.jpg b/18536-h/images/catapusan.jpg
new file mode 100644
index 0000000..088a6b4
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/catapusan.jpg
diff --git a/18536-h/images/cover_b.jpg b/18536-h/images/cover_b.jpg
new file mode 100644
index 0000000..38963d4
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/cover_b.jpg
diff --git a/18536-h/images/cover_t.jpg b/18536-h/images/cover_t.jpg
new file mode 100644
index 0000000..47e1340
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/cover_t.jpg
diff --git a/18536-h/images/decor_1.jpg b/18536-h/images/decor_1.jpg
new file mode 100644
index 0000000..fe4cec6
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/decor_1.jpg
diff --git a/18536-h/images/decor_2.jpg b/18536-h/images/decor_2.jpg
new file mode 100644
index 0000000..9abacb6
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/decor_2.jpg
diff --git a/18536-h/images/decor_3.jpg b/18536-h/images/decor_3.jpg
new file mode 100644
index 0000000..7bb6ebf
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/decor_3.jpg
diff --git a/18536-h/images/decor_4.jpg b/18536-h/images/decor_4.jpg
new file mode 100644
index 0000000..c2dd6f2
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/decor_4.jpg
diff --git a/18536-h/images/decor_5.jpg b/18536-h/images/decor_5.jpg
new file mode 100644
index 0000000..738b056
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/decor_5.jpg
diff --git a/18536-h/images/decor_c.jpg b/18536-h/images/decor_c.jpg
new file mode 100644
index 0000000..78e36ec
--- /dev/null
+++ b/18536-h/images/decor_c.jpg
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..c43eced
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #18536 (https://www.gutenberg.org/ebooks/18536)