initial commit of ebook 21194HEADmain

39 files changed, 5532 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/21194-0.txt b/21194-0.txt
new file mode 100644
index 0000000..ce9f005
--- /dev/null
+++ b/21194-0.txt
@@ -0,0 +1,1965 @@
+The Project Gutenberg EBook of Tri Noveloj by Nathaniel Hawthorne
+
+
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no
+restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under
+the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or
+online at http://www.gutenberg.org/license
+
+
+
+Title: Tri Noveloj
+
+Author: Nathaniel Hawthorne
+
+Release Date: April 20, 2007 [Ebook #21194]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+
+***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK TRI NOVELOJ***
+
+
+
+
+
+Tri Noveloj
+
+
+by Nathaniel Hawthorne
+
+
+
+
+Edition 1, (April 20, 2007)
+
+
+
+
+
+                        Unua Eldono: Oktobro 1998
+
+                      Originaj Anglalingvaj Titoloj:
+
+                       "DR. HEIDEGGER’S EXPERIMENT"
+
+                       "THE MINISTER’S BLACK VEIL"
+
+                          "YOUNG GOODMAN BROWN"
+
+                             Copyright 1998
+                             Edwin P. Grobe
+                for the English-to-Esperanto translations
+
+
+
+
+
+TABLE OF CONTENTS
+
+
+LA EKSPERIMENTO DE D-RO HEJDEGERO
+LA NIGRA VUALO DE LA PASTORO
+JUNA BONULO BRAŬNO
+
+
+
+
+
+
+LA EKSPERIMENTO DE D-RO HEJDEGERO
+
+
+Foje tiu ege aparta viro, maljuna D-ro Hejdegero, invitis kvar
+respektindajn geamikojn kunveni ĉe li en lia studkabineto. Tri el ili
+estis blankbarbaj ĝentlemanoj: S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo, kaj S-ro
+Gaskojno. La kvara estis velkinta ĝentlemanino nomiĝanta Vidvino
+Vajkerlio. Ĉiuj estis malgajaj maljunaj estuloj spertintaj diversajn
+malbonŝancojn kaj kies plej granda malbonŝanco estis devi baldaŭ
+entombiĝi. S-ro Medborno, en antaŭa, pli vigla aĝo, estis sukcesa
+komercisto, tamen ĉion perdis rezulte de malbonsenca spekulado kaj nun
+vivis ne multe pli bone ol almozulo. Kolonelo Kiligruo malŝparis siajn
+plej bonajn jarojn kaj siajn sanon kaj monon sin provizante per pekaj
+plezuroj naskigintaj idaron da doloroj, ekzemple, podagro, kaj diversaj
+ceteraj turmentoj korpaj kaj animaj. S-ro Gaskojno estis ruinigita
+politikisto kaj fifamulo; almenaŭ tia li estis ĝis kiam forpasinta tempo
+kvazaŭ lin entombigis foran distancon disde la konscio de la aktuala
+generacio, lin igante senfama anstataŭ fifama. Rilate al Vidvino
+Vajkerlio, la tradicio raportas ke ŝi estis ege bela virino en sia juneco.
+Dum longa lastatempo tamen ŝi vivis en profunda izolado pro kelkaj
+skandalaj rakontoj antaŭjuĝigintaj kontraŭ ŝi la altrangularon de la urbo.
+Menciinda fakto estas tio ke ĉiu el tiuj estimataj maljunuloj--S-ro
+Medborno, Kolonelo Kiligruo kaj S-ro Gaskojno--estis antaŭe amkandidatoj
+de Vidvino Vajkerlio kiuj pretis tranĉi ŝianome la gorĝon unu de la alia.
+Kaj antaŭ ol daŭre rakonti mi nur tion atentigu ke kelkfoje oni juĝis
+D-ron Hejdegeron kaj liajn kvar gastojn iom preterbonsencaj: kondiĉo ofte
+okazanta ĉe maljunuloj kiam ilin maltrankviligas nunaj ĝenoj aŭ malĝojaj
+memoraĵoj.
+
+"Miaj karaj longtempaj geamikoj," diris D-ro Hejdegero, indikante pergeste
+ke ili sidiĝu. ’Mi bezonas vian helpon por unu el tiuj eksperimentetoj per
+kiuj mi distriĝas ĉi-tie en mia kabineto."
+
+Se ĉiuj tiurilataj raportoj veras, la kabineto de D-ro Hejdegero estis ege
+stranga ejo. Ĝi estis malhela malnovmoda ĉambro ornamita per araneaĵoj kaj
+aspergita de antikva polvo. Ĉirkaŭ la muroj staris pluraj kverkaj
+libroŝrankoj kies malsupraj bretoj plenigis je vicoj da gigantaj foliantoj
+kaj nigraliteraj kvartoj dum la supran plenigis etaj pergamenkovrilaj
+dozavoj. Sur la centra libroŝranko staris bronza busto pri Hipokrato kiun,
+laŭ kelkaj aŭtoritatuloj, D-ro Hejdegero kutimis konsulti dum ĉiuj
+malfacilaj medicinaj kazoj. En la plej malhela angulo de la ĉambro staris
+alta, mallarĝa, kverka vestoŝranko kies pordo duonapertis kaj en kiu
+sendube kaŝiĝis skeleto. Inter du el la libroŝrankoj pendis spegulego,
+elmontrante altan kaj polvan surfacon ene de malbriliĝinta ora kadro.
+Inter multaj mirindaj rakontoj raportitaj pri tiu spegulo nombriĝis tiu
+hipotezanta ke interne de ĝia kadrospaco loĝas la spiritoj de ĉiuj
+mortintaj klientoj de la doktoro kaj ke kiam li enrigardas ĝin tiuj lastaj
+reciproke fiksrigardas el ĝi lian vizaĝon. La kontraŭan flankon de la
+ĉambro ornamis tutkorpa portreto pri juna virino vestita en la paliĝinta
+grandiozeco de silko, sateno kaj brokaĵo kaj kies vizaĝo estis tiel
+paliĝinta kiel ŝia robo. Antaŭ ĉirkaŭ duonjarcento D-ro Hejdegero estis
+edziĝonta kun la juna fraŭlino kiu tamen, ekspertinte ioman malsaniĝeton,
+glutis medikamenton preskribitan far la amanto kaj mortis en la nupta
+nokto. Restas mencii la plej interesan kuriozaĵon de la kabineto: pezegan
+folivolumon, binditan en nigra ledo, kun enormaj arĝentaj agrafoj. Neniaj
+literoj aperis sur la dorso kaj neniu certis pri la titolo de la libro.
+Tamen ĉiuj supozis ĝin esti libro pri magio. Foje, kiam ĉambristino levis
+la libron por forbrosi la polvon, la skeleto ekklakis en la ŝranko, piedo
+de la bildigita fraŭlino eliris la portreton kaj surpaŝis la plankon, kaj
+pluraj vizaĝaĉoj ekmontriĝis elrigardante la spegulon. Samtempe la latuna
+kapo de Hipokrato kuntiris la brovojn kaj diris: "Sindetenu!"
+
+Tia estis la kabineto de D-ro Hejdegero. En la somera posttagmezo de nia
+rakonto, ronda ebonnigra tableto staris en la mezo de la ĉambro,
+surportante belforman kaj belartan vazon de tajlita vitro. La sunlumo
+trairis la fenestron, inter la pezaj festonoj de du paliĝintaj damaskaj
+kurtenoj, kaj transfalis senpere tiun vazon. Rezulte, milda pompo
+reflektiĝis de ĝi sur la cindrokolorajn vizaĝojn de la kvin maljunaj
+ĉirkaŭsidantoj. Staris sur la tablo ankaŭ kvar ĉampanglasoj.
+
+"Miaj karaj longatempaj geamikoj," ripetis D-ro Hejdegero, "ĉu mi rajtas
+peti vian helpon por efektivigi ege interesan eksperimenton?"
+
+Nu, D-ro Hejdegero estis ege stranga maljuna sinjoro kies orginaleco jam
+estiĝis nukleo de mil fantaziaj rakontoj. Pluraj el tiuj fabeloj, mi
+hontiĝu tion konfesante, fontas eble el mia propra verdiremo kaj se iuj
+ajn teksteroj de la nuna rakonto konsternas la kredpovon de la leganto, mi
+bonvole konsentu fi-nomiĝi "mensogfabrikanto".
+
+Kiam la kvar gastoj de la doktoro lin aŭdis priparoli sian proponitan
+eksperimenton, ili atendis nenion pli mirindan ol musomortigon en
+aerpompilo aŭ araneaĵkontrolon per mikroskopo aŭ similan sensencaĵon per
+kiu li konstante kaj kutime ĝenetis siajn geamikojn. Sed sen atendi
+respondon D-ro Hejdegero lampaŝe transiris la ĉambron kaj revenis portante
+la saman pezegan, en nigra ledo binditan folion kiu laŭ ĝenerala onidirado
+estis magilibro. Dekroĉinte la arĝentajn agrafojn, li malfermis la volumon
+kaj de inter ties nigraliteraj paĝoj eltiris rozon, aŭ ion kiu antaŭe
+estis rozo, kvankam la verdaj folioj kaj karmezinaj petaloj nun bruniĝis
+kaj la antikva floro ŝajnis preta pulvoriĝi en la doktoraj manoj.
+
+"Tiu-ĉi rozo," diris D-ro Hejdegero, suspirante, "tiu sama velkinta kaj
+dispeciĝinta planto, floris antaŭ kvindek kvin jaroj. Ĝin donacis al mi
+Silvino Vardo, kies portreto pendas jene. Kaj mi intencis ĝin porti
+surbruste okaze de nia geedziĝo. Dum kvindek kvin jaroj mi konservis ĝin
+trezore inter la folioj de malnova libro. Nu ĉu eblas viaopinie ke tiu
+duonjarcenta rozo iam refloru?"
+
+"Sensencaĵo!" diris Vidvino Vajkerlio, kun malbonhumora kapŝancelo. "Pli
+bone estus demandi ĉu povas iam reflori la faltiĝinta vizaĝo de
+maljunulino?"
+
+"Spektadu!" respondis D-ro Hejdegero.
+
+Li malkovris la vazon kaj ĵetis la rozon en la tie enhavatan akvon. Unue,
+la floro ripozis malpeze sur la surfaco de la likvaĵo, ŝajnante ensorbi
+nenian humidecon. Baldaŭ tamen komencis videbli malkutima ŝanĝiĝo. La
+premrompitaj kaj sekigitaj petaloj ekmoviĝetis, alprenis pli helan
+karmezinkoloreton, kvazaŭ la floro reanimiĝis el mortŝajna dormado. La
+maldika tigo kaj foliarbranĉetoj verdiĝis. Jen estis la duonjarcenta rozo,
+aspektante tiel freŝe kiel tiam kiam Silvino Vardo unue ĝin donacis al sia
+amanto. Ĝi estis evidente en la komenca etapo de plenfloriĝo ĉar kelkaj el
+ĝiaj delikataj ruĝaj folioj krispiĝis ĉirkaŭ ties malseka flornodo, ene de
+kiu briletis du-tri roseroj.
+
+"Tio estas certe belega trompaĵo," diris la amikoj de la doktoro, sed iom
+senatente ĉar ili jam spektis pli grandajn miraklojn okaze de magiistaj
+prezentadoj. "Ni petu, kiel ĝi efektiviĝis?"
+
+"Ĉu neniam vi aŭdis pri Juneco-Fonto?" demandis D-ro Hejdegero. "Tiu kiun
+serĉis Ponco De Leono, la Hispana aventuristo, antaŭ du-tri jarcentoj?"
+
+"Sed ĉu iam Ponco De Leono ĝin malkovris?" demandis Vidvino Vajkerlio.
+
+"Ne," respondis D-ro Hejdegero, "ĉar neniam li ĝin serĉis en la ĝusta
+loko. La fama Juneco-Fonto, se mi ne eraras, situas en la suda parto de la
+Florida duoninsulo, ne malproksime disde Lago-Makako. Superombras ĝian
+fontejon pluraj gigantaj magnolioj kiuj, kvankam jarcentaraĝaj, aspektas
+tiel freŝe kiel violoj pro la kvalitoj de tiu mirinda akvo. Konato mia,
+prikonsciante mian scivolemon pri tiaj aferoj, sendis al mi tion kion vi
+vidas en la vazo."
+
+Kolonelo Kiligruo tusetis, kredante nenian vorton de la raporto de la
+doktoro. "Kaj kiun efikon tiu likvaĵo povas estigi en la homa korpo?"
+
+"Vi juĝu proprapersone, estimata Kolonelo," respondis D-ro Hejdegero. "Kaj
+vi ĉiuj, respektataj geamikoj miaj, bonvolu vin provizi per tiom da tiu
+admirinda likvaĵo kiel vi bezonos por reflorigi en vi la junecon.
+Miaflanke, maljuniĝinte tiel malfacile, mi sentas nepre nenian urĝon
+rejuniĝi. Kun via permeso tial mi kontentiĝos spektante deflanke la
+progreson de la eksperimento."
+
+Dum li parolis D-ro Hejdegero plenigis la kvar ĉampanglasojn je
+Juneco-Fonto-akvo. Laŭaspekte, ĝi estis impregnita je eferveska gaso ĉar
+etaj globetoj supreniris konstante el la glasofundoj kaj eksplodetis
+ĉesurface en arĝenta ŝprucaĵo. Pro tio ke la likvoro difuzis plaĉan
+parfumon, la maljunuloj supozis ĝin enhavi afablajn kaj komfortajn
+kvalitojn. Kaj kvankam ili tre pridubis ties rejunigpovon, ili emis tuj
+ĝin trinki. D-ro Hejdegero petis tamen ke ili prokrastu kelkajn momentojn
+sian partoprenon en la eksperimento.
+
+"Antaŭ ol trinki, respektindaj geamikoj miaj," li diris, "dece estus ke,
+bazante viajn elektojn sur viaj jam longaj vivospertoj, vi estigu kelkajn
+ĝeneralajn regulojn por vin gvidi dum vi trapasos duan fojon la danĝerojn
+de la juneco. Konsideru kiel peke kaj honte estus, kun viaj apartaj
+avantaĝoj, ne fariĝi modeloj pri virto kaj saĝeco por ĉiuj junuloj de nia
+epoko!"
+
+La kvar respektindaj geamikoj de la doktoro respondis nur per mallaŭta kaj
+tremanta ridado. Primokinda estis la ideo ke, prikonsciante kiel proksime
+rimorso postsekvas la paŝojn de eraro, ili povus iam ajn denove devojiĝi.
+
+"Tial, trinku!" diris la doktoro, riverencante. "Mi ĝojas esti tiel bone
+elektinta la studobjektojn de mia eksperimento."
+
+Per ŝanceliĝemaj manoj ili levis la glasojn kontraŭlipen. La magian
+likvoron, se verfakte ĝi posedis tiajn virtojn kiajn D-ro Hejdegero
+atribuis al ĝi, oni ne povintus disdoni al kvar homoj pli veeme ĝin
+bezonantaj. Ili aspektis kvazaŭ ili neniam antaŭe prikonsciis kio estas
+juneco aŭ plezuro, naskigite male far senileca Naturo kaj estante ekde
+ĉiam la grizaj, kadukaj, sensukaj, mizeraj estaĵoj nun sidantaj
+velkaŝultre ĉirkaŭ la tablo de la doktoro, sen sufiĉe da vivo en siaj
+animoj aŭ korpoj por iam ajn revigliĝi, eĉ responde al la ŝanco denove
+rejuniĝi. Ili eltrinkis la akvon kaj remetis surtablen siajn glasojn.
+
+Efektive okazis preskaŭ tuja pliboniĝo en la aspekto de la kvaropo, ne
+malsame kiel tio kion estigintus glaso da malavara vino, kune kun subita
+brilo de ĝoja sunlumo heliganta samtempe iliajn vizaĝojn. Saniga sufuzo
+aperis sur iliaj vangoj, anstataŭante la cindran palon ilin dotintan per
+tiel kadavra aspekto. Ili rigardis unu la alian, supozante ke magia
+potenco verfakte komencis glatigi la profundajn kaj malĝojajn enskribojn
+kiujn Patro Tempo jam de tiom longe gravuris sur iliajn brovojn. Vidvino
+Vajkerlio rearanĝis sian ĉapon, sin sentante denove preskaŭ virino.
+
+"Havigu al ni pli da tiu mirinda akvo!" ili kriis avide. "Ni estas pli
+junaj sed ni ankoraŭ tro maljunas. Rapide! Havigu al ni pli!"
+
+"Paciencon, paciencon!" diris D-ro Hejdegero, kiu sidis kontrolante la
+eksperimenton kun filozofia objektiveco. "Vi pasigis longan tempon
+maljuniĝante. Certe vi konsentu pasigi almenaŭ duonhoron rejuniĝante.
+Tamen la akvo estas je via dispono."
+
+Denove li plenigis iliajn glasojn je la junecolikvoro, el kiu sufiĉa
+kvanto restis ankoraŭ en la vazo por revenigi duonon el la maljunuloj de
+la urbo al la aĝo de siaj genepoj. Dum la globetoj ankoraŭ briletis
+surrande, la kvar gastoj de la doktoro ekkaptis siajn glasojn de sur la
+tablo kaj englutis seninterrompe la enhavaĵon. Ĉu temis pri iluzio? Eĉ dum
+la likvaĵo malsuprenfluis laŭ iliaj gorĝoj ĝi ŝajnis jam esti
+efektiviginta tutsistemajn ŝanĝojn. Iliaj okuloj klariĝis kaj heliĝis.
+Iliaj arĝentaj hararoj komencis rekoloriĝi. Ili ĉirkaŭsidis la tablon, tri
+mezaĝaj viroj kaj virino apenaŭ trapasinta sian plenforman ĉeftempon.
+
+"Mia kara vidvino, vi estas ĉarma!" ekkriis Kolonelo Kiligruo, kies okuloj
+fiksrigardis ŝian vizaĝon dum la tieaj aĝombroj forfuĝis same kiel malhelo
+el karmezina tagiĝo.
+
+La bela vidvino konsciis, pro jam longa sperto, ke la komplimentoj de
+Kolonelo Kiligruo ne ĉiam baziĝas sur sobra vero. Tial ŝi stariĝis eksalte
+kaj alkuris la spegulon, ankoraŭ timante renkonti en ĝi la malbelan
+vizaĝon de maljunulino. Intertempe la tri sinjoroj kondutis en maniero
+pruvanta ke Juneco-Fonto posedis ebriigajn kvalitojn; escepte,
+kompreneble, se ilia spirita gajeco estis nur malpeza kapturniĝo kaŭzita
+de la subita forigo de multjara aĝpremo. La menso de S-ro Gaskojno
+preferis laŭŝajne pritrakti politikajn temojn: ĉu pasint-, nun- aŭ
+estonttempajn, ne facilis ekscii, ĉar jam dum kvindek jaroj la samaj ideoj
+kaj frazoj laŭmodis. Foje li klake elparolis plengorĝajn frazojn pri
+patriotismo, nacia gloro kaj civitanaj rajtoj. Alifoje li murmuris
+danĝeraĵojn, en ruza kaj priduba flustrado, tiel singarde ke eĉ lia propra
+konscienco apenaŭ sukcesis kapti la sekreton. Ceterfoje li parolis kun
+zorge mezuritaj emfazoj kaj en profunde cedema tono, iom kvazaŭ
+imperiestra orelparo aŭskultus liajn bonekvilibritajn frazerojn.
+Intertempe Kolonelo Kiligruo ĉantaĉis ĝojan botelkanton, sonigante sian
+glason samritme kun la refreno, dum lia rigardo vagadis en la direkto al
+la plenfigura persono de Vidvino Vajkerlio. Aliflanke de la tablo S-ro
+Medborno okupiĝis pri matematika kalkulado strange intermiksita kun
+propono provizi Indonezion per glacio, jungante balenaron al polusaj
+glacimontoj.
+
+Rilate al Vidvino Vajkerlio, ŝi staris ĉe la spegulo, riverencante kaj
+falsridetante antaŭ sia imago, ĝin salutante kiel amikinon kiun ŝi amis
+pli kare ol la tutan mondon. Ŝi alproksimigis la vizaĝon ŝovpoze apud la
+vitron, dezirante ekscii ĉu jam de longe memorata falto aŭ korvopiedaĵo
+verfakte malaperis. Ŝi kontrolis ĉu la neĝaĵo tiel nepre forfandiĝis el
+sia hararo ke ŝi ekrajtos flankenĵeti la antikvan ĉapon. Finfine,
+forturniĝante viglamove, ŝi alvenis iom dancpaŝe la tablon.
+
+"Mia kara multaĝa doktoro," ŝi ekkriis, "bonvolu min provizi per plua
+glaso!"
+
+"Certege, mia kara sinjorino, certege!" respondis la afabla doktoro.
+"Vidu, mi jam replenigis la glasojn."
+
+Jen efektive staris la kvar glasoj, ĝisrande plenaj je tiu mirinda akvo,
+kies delikata ŝprucaĵo, dum ĝi foreferveskis de sur la surfaco, aspektis
+kiel la tremanta briletado de diamantoj. La suno preskaŭ finsubiĝis pro
+kio la ĉambro pli malheliĝis ol iam. Sed milda lunaspekta grandiozo
+brilegis el la vazo kaj alfiksiĝis egalpotence sur la kvar gastojn kaj la
+respektindan figuron de la doktoro. Sur altapogila, komplekse ĉizita,
+kverkoligna fotelo tiulasta sidis kun griza digno kiu taŭgintus al tiu
+sama Patro Tempo kies potencon neniu krom la nuna ĉeestantaro iam
+kontraŭstaris. Eĉ dum ili trinkegis la trian glasplenon da
+Juneco-Fonto-akvo, preskaŭ mirigis ilin la aspekto de lia mistera vizaĝo.
+
+Tamen en la sekvinta momento ĝojiga ekfluego da juna vivo trafluis
+kuglohaste iliajn vejnojn. Nun ili enestis la feliĉan ĉeftempon de juneco.
+Aĝo, kun sia mizera sinsekvo da zorgoj, malfeliĉoj kaj malsanoj, memoriĝis
+nur kiel ĝenega sonĝo el kiu ili ĝoje vekiĝis. La freŝa glaceo de la
+animo, tiel frue perdite, kaj sen kiu la alternaj scenoj de la mondo
+estintus nur galerio da paliĝintaj pentraĵoj, denove ĵetis sian sorĉon sur
+iliajn ĉiujn eblecojn.
+
+"Ni estas junaj! Junaj ni estas!" ili kriadis ĝojege.
+
+Juneco, same kiel maljuneco, forvisis la forte distingajn trajtojn de
+mezaĝo kaj samaspektigis ilin ĉiujn. Ili estiĝis aro da gajaj junuloj,
+preskaŭ frenezigitaj per la ĝojega petolemo de siaj malmultaj jaroj. La
+plej rimarkinda rezulto de ilia gajeco estis ekemo primoki la feblecon kaj
+kadukecon de kiuj ili estis tiel lastatempe viktimoj. Ili ridis laŭte pri
+siaj pasintmodaj vestaĵoj: la larĝbaskaj jakoj kaj klaphavaj veŝtoj de la
+junaj viroj kaj la antikvaj ĉapo kaj robo de la floriĝanta junulino. Unu
+el ili trairis la plankon lampaŝe kiel podagra avo. Alia metis paron da
+okulvitroj rajdpoze sur la nazon kaj ŝajnigis studegi la nigraliterajn
+paĝojn de la magilibro. Tria sidiĝis sur fotelon kaj penadis imiti la
+respektindan dignon de D-ro Hejdegero. Tiam ĉiuj ekkriis ĝojege kaj
+ĉirkaŭsaltadis en la ĉambro. Vidvino Vajkerlio--se oni rajtas nomi vidvino
+tiel freŝaspektan fraŭlinon--alvenis saltetpaŝe la seĝon de la kuracisto,
+elmontrante kaprican ĝojon sur sia rozkolora vizaĝo.
+
+"Doktoro, kara maljuna animulo," ŝi ekkriis, "stariĝu kaj dancu kun mi!"
+Tiam la kvar novjunuloj ekridis eĉ pli laŭte, pensante kiel stranga figuro
+fariĝos la kompatinda maljuna kuracisto, kundanconte.
+
+"Bonvolu min pardoni," respondis la kuracisto mallaŭte. "Mi estas maljuna
+kaj reŭmata kaj jam finiĝis antaŭ multaj jaroj mia dancpova epoko. Sed iu
+ajn el tiuj gajaj junaj sinjoroj feliĉiĝos ekrajtonte danci kun tiel bela
+partnerino."
+
+"Dancu kun mi, Klarino!" ekkriis Kolonelo Kiligruo.
+
+"Ne, ne, estu mi ŝia partnero!" respondis laŭtvoĉe S-ro Gaskojno.
+
+"Ŝi promesis edziniĝi kun mi antaŭ kvindek jaroj!" kontraŭkriegis S-ro
+Medborno.
+
+Ĉiuj kuniĝis ĉirkaŭ ŝi. Unu kapteprenis avide ŝiajn du manojn. Alia
+ĉirkaŭbrakis unumane ŝian talion. La tria plonĝigis manon en la glaceajn
+buklojn amasiĝintajn sub la vidvina ĉapo. Ruĝiĝante, anhelante, luktante,
+riproĉetante, ridante, dum ŝia varma spirado ventumis laŭvice ĉiun vizaĝon
+ilian, ŝi strebis sin liberigi, tamen restis en ilia triobla ĉirkaŭbrako.
+Neniam vidiĝis pli vigla bildo pri junula rivaleco, kun sorĉa beleco kiel
+venkopremio. Tiomalgraŭe, pro stranga vidtrompado, kaŭzita per la malhelo
+de la ĉambro kaj la malnovtempaj vestaĵoj kiujn ili daŭre surportis,
+raportiĝas ke en la spegulo reflektiĝis la figuroj de tri maljunaj,
+grizharaj, velkintaj avoj konkurantaj ridindege por la magra malbeleco de
+ŝrumpinta avino.
+
+Tamen ili estis junaj. Tion pruvis iliaj avidaj pasioj. Ardigite ĝis
+freneziĝo per la koketado de la knabino-vidvino kiu nek cedis nek malcedis
+siajn favorojn, la tri rivaloj komencis interŝanĝi minacajn rigardojn. Sen
+liberigi la belan premiulinon, ili atakis feroce la kolon unu de la alia.
+Dum ili batalis tien kaj reen, la tablo renversiĝis kaj la vazo rompiĝis
+en mil pecetojn. La trezorvalora Juneco-Akvo fluis en brila likvaĵrubando
+trans la plankon, malsekigante la flugiletojn de papilio maljuniĝinta en
+la malpliiĝo de somero kaj surteriĝinta tie por morti. La insekto
+papiliumis malpeze tra la ĉambro kaj sin komfortigetis sur la neĝkoloran
+kapon de D-ro Hejdegero.
+
+"Bonvolu, bonvolu, sinjoroj! Mi petu, S-rino Vajkerlio!" emfaze diris la
+kuracisto. "Mi devas kontraŭprotesti tiun tumulton."
+
+Ili staris senmove kaj tremetis, ŝajnante sperti la senton ke Griza Tempo
+ilin revokas el ilia sunbrila juneco por ilin rekonduki profundege en la
+malvarman kaj malhelan valon de multaĝo. Ili rigardis D-ron Hejdegeron kiu
+sidis en sia tajlita fotelo, tenante en la mano la duonjarcentan rozon
+kiun li savis de inter la eroj de la rompiĝinta vazo. Responde al lia
+mangesto, la kvar tumultintoj residiĝis, kaj ege bonvole ĉar, malgraŭ ilia
+juneco, iliaj ĵusaj violentaj penadoj ilin ege lacigis.
+
+"La rozo de mia kompatinda Silvino!" ekkriis D-ro Hejdegero, tenante la
+floron sub la lumo de la sunsubiĝaj nuboj. "Ŝajnas ke ĝi velkas denove."
+
+Kaj tiel okazis. Eĉ dum la kunvenintoj ĝin spektadis la rozo daŭre
+ŝrumpis, ĝis fariĝi tiel seka kaj rompebla kiel tiam kiam la kuracisto
+unue ĝin ĵetis en la vazon. Ĝin skuante, li forfaligis la kelkajn
+akvoglobetojn alkroĉiĝintajn al ties petaloj.
+
+"Mi amas ĝin tiel kare en tia kondiĉo kiel en ties rosa freŝeco," li
+komentis, premante la velkintan rozon kontraŭ siajn velkintajn lipojn. Dum
+li parolis, la papilio falis tremetante de sur la neĝkolora kapo de la
+kuracisto ĝis la planko.
+
+Liaj gastoj tremetis denove. Stranga malvarmo--ĉu korpa, ĉu spirita, ili
+malcertis--invadis ilin ĉiujn, iom post iom, kvazaŭ rampante. Ili sin
+rigardis unu la alian kaj fantaziis ke ĉiu efemera momento forbalaas unu
+el iliaj junecaj ĉarmoj, postlasante profundiĝantan falton tie kie antaŭe
+estis nenia. Ĉu temis pri iluzio? Ĉu la ŝanĝoj de ilia tuta vivtempo
+kunpremiĝis en tiel mallongan tempospacon kaj ĉu ili nun sidis, denove
+kvar multaĝuloj, kun sia maljuna amiko, D-ro Hejdegero?
+
+"Ĉu ni tiel baldaŭe denove maljuniĝis?" ili ekkriis morne.
+
+Kaj efektive, tiaĵo okazis. La Juneco-Akvo disponis virton eĉ pli efemeran
+ol tiun de vino. Foreferveskis la deliro kiun ĝi antaŭe estigis. Jes ja,
+denove ili maljunis! Kun tremetanta impulso elmontranta ŝian virinecon, la
+maljunulino kunigis antaŭvizaĝe siajn senkarnajn manojn, dezirante ke la
+ĉerkokovrilo fermiĝu super ĝi se maleblas ke ĝi ne plu restu bela.
+
+"Jes, geamikoj! Denove vi maljunas," diris D-ro Hejdegero. "Kaj jen! la
+Juneco-Akvo elĉerpiĝas surgrunde. Tamen mi ne bedaŭras ĝian forpason. Se
+la fonto ŝprucegus antaŭ mia dompordo mem, mi ne kliniĝus por lavi miajn
+lipojn en ĝi. Ne, eĉ se ties deliro daŭrus ne momentojn, sed jarojn. Tia
+estas la leciono kiun vi lernigis al mi!"
+
+Sed la kvar geamikoj de la kuracisto nepre ne lernigis tian lecionon al
+si. Ili tuj elektis ekpilgrimadi al Florido kaj trinkadi tie--matene,
+tagmeze kaj nokte--Juneco-Fonto-akvon.
+
+
+
+
+
+LA NIGRA VUALO DE LA PASTORO
+
+
+La sakristiano staris sur la antaŭpordo de Milfordo-kunvendomo, vigle
+provtiretante la sonorilŝnuron. La multaĝuloj de la vilaĝo alvenis
+kliniĝpoze laŭ la strato. Brilvizaĝaj geknaboj kapriolis ĝoje apud siaj
+gepatroj aŭ imitis pli seriozan paŝritmon, prikonsciante la dignon de siaj
+dimanĉaj vestaĵoj. Netiĝintaj fraŭloj direktis laŭflankajn rigardojn al la
+belaj fraŭlinoj, ekopiniante ke la dimanĉa sunlumo ilin beligas eĉ pli
+altagrade ol en dumsemajnaj labortagoj. Kiam la homamaso plejparte jam
+atingis la antaŭpordon, la sakristiano komencis sonigi la sonorilon,
+fiksrigardante la pordon de Lia Pastora Moŝto Hupero. La unua ekvido pri
+la persono de la kleriko estus la signalo ke la sonorilo ĉesu funkcii.
+
+"Sed kion bona Pastoro Hupero portas survizaĝe?" ekkriis mirege la
+sakristiano.
+
+Ĉiuj aŭdintoj tuj returniĝis kaj ekvidis la personon de S-ro Hupero,
+alvenantan malrapidpaŝe kaj mediteme en la direkto al la kunvendomo.
+Komunakorde ĉiuj ektremis, pli mirigite ol se fremda kleriko alvenus
+anoncante sian celon senpolvigi la kusenojn de la predikejo de S-ro
+Hupero.
+
+"Ĉu vi certas ke estas nia pastoro?" demandis al la sakristiano Bonulo
+Grejo.
+
+"Sed certege estas bona S-ro Hupero," respondis la sakristiano. "Li estis
+interŝanĝonta predikejojn kun Pastoro Ŝuto de Vestburgo. Tamen hieraŭ
+Pastoro Ŝuto sendis mesaĝon al li pardonpetantan pri lia devo fari
+funebran predikon."
+
+Eble ŝajnas malgranda la kaŭzo de tiom da mirego. S-ro Hupero, ĝentlemana
+viro de ĉirkaŭ tridek jaroj, kvankam ankoraŭ fraŭlo, estis vestita kun
+deca klerika bonordo, kvazaŭ zorgema edzino amelintus lian kolumon kaj
+forbrosintus la semajnan polvon de sur lia dimanĉa kompleto. Lia aspekto
+elmontris ununuran mirindaĵon. Volvite ĉirkaŭ lia frunto kaj pendante
+antaŭ lia vizaĝo tiel malsupre ke lia spirado ĝin tremigis, nigra vualo
+kaŝis la trajtojn de S-ro Hupero. Vidite de pli proksime, ĝi ŝajnis
+konsisti el du krepfaldaĵoj entute kovrantaj lian vizaĝon krom la buŝo kaj
+la mentono sed verŝajne ne interrompantaj lian vidkampon, nur
+malheligantaj sendube ĉiujn vivajn kaj senvivajn estaĵojn. Surportante
+antaŭvizaĝe tiun mornan ombrilon, bona S-ro Hupero daŭre antaŭenpromenis,
+malrapid- kaj trankvilpaŝe, iom kliniĝante, rigardante la teron, same kiel
+okazas ĉe abstraktatemaj pensantoj, tamen afable kapsalutante tiujn
+preĝejanojn siajn ankoraŭ atendantajn sur la antaŭkunvendoma ŝtuparo. Tiel
+forte miregis tiuj lastaj tamen ke apenaŭ ili agnoskis la saluton.
+
+"Mi ne sukcesas kredi ke la vizaĝo de bona S-ro Hupero kaŝiĝas malantaŭ
+tiu krepopeco," diris la sakristiano.
+
+"Ne plaĉas al mi la afero," murmuris maljunulino dum ŝi eniris lampaŝe la
+kunvendomon. "Li sin aliigis, nur kaŝinte la vizaĝon, en hororaĵon."
+
+"Nia pastoro freneziĝis!" ekkriis Bonulo Grejo, lin postsekvante trans la
+sojlon.
+
+Onidirado pri ia neklarigebla fenomeno jam antaŭiris S-ron Huperon en la
+kunvendomon kaj estigis grandan moviĝadon inter la preĝejanoj. Nur
+malmultaj sukcesis daŭre antaŭenrigardi dum la pleĵmulto preferis turni la
+kapon pordodirekten. Multaj ekstariĝis kaj returniĝis duoncirkle. Pluraj
+knabetoj surgrimpis la seĝojn, tiam regrimpis malsupren kun horora bruego.
+Estiĝis ĝenerala maltrankvilo, susurado de virinroboj kaj subseĝa movado
+de virpiedoj, multe malakordante kun tiu silenta bonordo devanta akompani
+la eniron de la pastoro. Sed S-ro Hupero ŝajnis ne rimarki la perturbiĝon
+de siaj samreligianoj. Li eniris kun preskaŭ sensona paŝo, klinetis la
+kapon al la ambaŭflankaj sidbenkoj, riverencis preterpasante sian plej
+aĝan preĝejanon, grizharan praavon sidantan sur meztraireja fotelo.
+Strange estis rimarki kiel malrapide tiu respektinda viro konsciis pri
+malkutimaĵo en la aspekto de sia pastoro. Li ŝajnis ne partopreni
+plenkonscie la ĝeneralan miregon ĝis kiam S-ro Hupero laŭgrimpis la
+ŝtuparon kaj sin elmontris en la predikejo vizaĝ--al--vizaĝe, krom pri la
+nigra vualo, kun sia preĝejanaro. Tiun misteran emblemon li neniam
+fortiris. Ĝi ŝanceliĝis kun lia konstantritma spirado dum li laŭtlegis la
+psalmon. Ĝi pendigis sian malhelon inter li kaj la sankta paĝo dum li
+deklamis la elektitajn Bibliajn eltiraĵojn. Dum li preĝis la vualo kuŝis
+peze sur lia suprenlevita vizaĝo. Ĉu li celis tiun kaŝi antaŭ la timiga
+Estaĵo kiun li alparolis?
+
+Tiel forta estis la efekto estigita de tiu simpla krepopeco ke pli ol unu
+malsolidnerva virino devis eliri la kunvenejon. Eblas tamen ke la
+palvizaĝaj kultanoj estis preskaŭ tiel timiga vidaĵo al la pastoro kiel la
+nigra vualo al ili.
+
+S-ro Hupero konatiĝis kiel bona, sed ne energia, predikisto. Li
+entreprenis survojigi siajn preĝejanojn Ĉiel-direkten pere de mildaj
+konvinkaj influoj anstataŭ ilin alpeli tien pere de Sankta-Vortaj
+tondraĵoj. La prediko kiun li nun deklamis distingiĝis pro la samaj stilaj
+kaj manieraj trajtoj kiel la kutimaj ekzemploj de lia predikeja oratorado.
+Tamen estis io, ĉu en la sentemeco de la diskurso mem, ĉu en la imago de
+la aŭskultantoj, kiu faris ĝin la plej potenca parolado kiun ili iam aŭdis
+eliri la pastorajn lipojn. Tinkturetis ĝin, iom pli malhele ol kutime, la
+milda malĝojo de la temperamento de S-ro Hupero. La temo pritraktis
+sekretan pekadon kaj tiujn malfeliĉajn misterojn kiujn ni kaŝas al niaj
+plej proksimaj kaj plej karaj kunvivantoj kaj kiujn plaĉas al ni kaŝi al
+nia propra konscio, eĉ forgesante ke la Ĉioscianto scipovas ilin malkovri.
+Li kvazaŭ spirprovizis siajn vortojn per subtila potenco. Ĉiu aŭskultanto,
+la plej senkulpa knabino, la plej malmolkora viro, opiniis ke la
+predikanto alvenis ilin ŝtelpaŝe, malantaŭ sia terura vualo, kaj malkovris
+ilian hamstritan provizon da korpa aŭ mensa pekado. Multaj etendis
+surbruste siajn interfalditajn manojn. La dirado de S-ro Hupero ampleksis
+nenion teruran. Almenaŭ, enestis ĝin nenia perforto. Tamen, reage al ĉiu
+vibrosono de lia malĝoja voĉo, la aŭskultantoj ektremetis. Ilian miron
+akompanis senpeta patoso. Tiel forte la aŭskultantoj sentis malkutiman
+econ ekaktiviĝi en sia pastoro ke ili sopiris al ventospireto povonta
+flankenblovi la vualon, preskaŭ kredante ke ĉi-malantaŭe malkovriĝos
+nekonata vizaĝo, kvankam formo, gesto kaj voĉo apartenas al S-ro Hupero.
+
+Je la fino de la Di-servo la preĝejanoj eliris haste kaj kun maldeca
+senordo, avide dezirante transsciigi sian ĝis tiam briditan miron,
+sentante malpeziĝi siajn spiritojn en la tuja momento post kiam ili ne plu
+vidis la nigran vualon. Iuj kuniĝis en malgrandaj cirkloj, sin premante
+unu kontraŭ la alian, samtempe ke kunkapiĝe iliaj buŝoj vigle flustradis.
+Aliaj hejmeniris solapersone, envolvite en silenta meditado. Ceteraj
+parolis laŭte, profanante la Sabatan tagon per pompa ridado. Kelkaj
+ŝancelis siajn saĝemajn kapojn, sugestante apartan scipovon penetri la
+misteron. Unu-du el ili asertis ke nepre ne temas pri mistero sed pri la
+okuloj de S-ro Hupero, bezonantaj ŝirmilon pro malbona vidkapablo
+okazigita per la uzado de noktomeza lampo. Post iom da tempo elvenis ankaŭ
+bona S-ro Hupero, malantaŭ sia preĝejanaro. Turnante sian vualitan vizaĝon
+de unu grupo al alia, li elmontris taŭgan respekton al la grizharuloj,
+salutis la mezaĝulojn kun bonkora digno kiel amiko kaj spirita gvidanto,
+agnoskis la junulojn kun miksaĵo da aŭtoritato kaj amo, kuŝigis la manojn
+sur la kapojn de la infanoj por ilin beni. Tiel li kutimis agi ĉiam en la
+Sabata tago. Strangaj kaj konsternitaj rigardoj rekompencis lian
+ĝentilecon. Neniu, kontraŭe al pasintokaze, deziris sin honorigi
+kunpromenante ĉeflanke de la pastoro. Maljuna bienulo Saŭndero, sendube
+pro hazarda memorpaneo, forgesis inviti S-ron Huperon al sia tablo kie
+antaŭe la estimata kleriko kutimis beni la manĝon preskaŭ ĉiun dimanĉon
+ekde sia postenigo ĉe la preĝejo. Li revenis tial al la pastordomo kie,
+malfermante la pordon, li turnis la kapon en la direkto al la preĝejanoj,
+kiuj ĉiuj lin fiksrigardis. Malĝoja rideto briletis malklare de malantaŭ
+la vualo, flagretis ĉirkaŭ lia buŝo, glimetis dum li malaperis.
+
+"Kiel strange," diris virino, "ke simpla nigra vualo, samspeca kiel virina
+ĉapelvualo, povus sur la vizaĝo de S-ro Hupero fariĝi tia teruraĵo!"
+
+"Io certe malbonfartas en la menso de S-ro Hupero," asertis ŝia edzo, la
+vilaĝa kuracisto. Sed la plej stranga trajto de la afero estas la efekto
+kiun estigas tiu kaprico eĉ ĉe seriozmensulo kiel mi. La nigra vualo,
+kvankam ĝi kovras nur la pastoran vizaĝon, trudas sian influon al lia tuta
+persono kaj fantomaspektigas lin de kapo al piedo. Ĉu vi ne spertas la
+saman senton?"
+
+"Verfakte, jes!" respondis la virino. "Kaj mi ja ne konsentus soliĝi kun
+li interŝanĝe de la tuta mondo. Mi scivolas ĉu li ne timas soliĝi kun si
+mem?"
+
+"Viroj foje tielas," diris ŝia edzo.
+
+La posttagmeza Di-servo okazis en similaj cirkonstancoj. Je ties fino
+sonorilo anoncis la funebran ceremonion de juna virino. La parencoj kaj
+amikoj jam kuniĝis en la domo kaj la malpli intimaj konatoj staris disloke
+antaŭ la pordo, priparolante la bonajn kvalitojn de la mortinto, kiam
+interrompis ilian paroladon la apero de S-ro Hupero, daŭre kovrata de sia
+nigra vualo, kiu tamen estis nun konvena emblemo. La kleriko enpaŝis la
+ĉambron kie elmontriĝis la kadavro kaj antaŭenkliniĝis super la ĉerko,
+dironte lastan adiaŭon al sia forpasinta preĝejano. Dum li kliniĝis, la
+vualo pendis vertikallinie ekde lia frunto, rezulte de kio, se ŝiaj
+palpebroj ne jam ĝisĉiameterne fermiĝis, eble la morta fraŭlino povintus
+vidi lian vizaĝon. Ĉu S-ro Hupero antaŭtimis ŝian rigardon kaj pro tio
+ekretenis hastamane la nigran vualon? Preĝejanino spektinta la intervjuon
+inter mortinto kaj vivanto ne hezitis aserti ke, en la momento kiam la
+klerikaj trajtoj malkovriĝis, la kadavro iom tremetis, susurigante la
+mortotukon kaj muslinan ĉapon, kvankam la vizaĝo konservis la trankvilon
+de la morto. Superŝtica maljunulino estis la sola persono vidinta tiun
+fenomenon. Post la ĉerkovizito S-ro Hupero enpaŝis la ĉambron de la
+lamentantoj, kaj de tie aliris la ŝtuparsupron por tie eldiri la funebran
+preĝon. Tenervorta kaj korafekcia preĝo ĝi estis, plena je malĝojo, tamen
+tiel saturite de ĉielaj esperoj ke muziko de paradiza harpo, tanĝita far
+fingroj de mortintoj, ŝajnis aŭdiĝeti inter la plej malfeliĉaj eldirtonoj
+de la pastoro. La aŭskultantaro tremis, kvankam ili komprenis lin nur
+malklare kiam li preĝis ke ili kaj li mem kaj la tuta homaro estu pretaj,
+same kiel li certis ke la mortinta junulino jam pretis, por tiu timiga
+horo iun tagon forkaptonta la vualon de antaŭ iliaj vizaĝoj. La
+ĉerkoportantoj eliris pezpaŝe kaj la lamentantoj postsekvis, malĝojigante
+la tutan straton, mezvoje inter la antaŭenirinta mortinto kaj S-ro Hupero,
+postveninta kun lia nigra vualo.
+
+"Kial vi malantaŭenrigardas?" diris promenanto al sia kunpromenanto.
+
+"Mi fantaziis," ŝi respondis, "ke la pastoro kaj la animo de la fraŭlino
+kuniras man-en-mane."
+
+"Ankaŭ mi, kaj en la sama momento," diris la alia.
+
+Tiun nokton la plej belaspekta homparo de vilaĝo Milfordo estis
+geedziĝonta. Kvankam taksite kiel melankoliulo, S-ro Hupero estigis por
+tiaj okazoj serenan feliĉon ofte instigantan simpatian rideton ĉe la
+kunfestantoj kiuj malaprobintus pli viglan ĝojegon liaflankan. Nenia
+kvalito de lia karaktero pli alte amigis lin ol tiu. La gastaro atendis
+malpacience lian alvenon, esperante ke nun jam disipiĝis la stranga miro
+amasigita ĉirkaŭ li dum la tago. Ne rezultis tiaĵo tamen. Kiam S-ro Hupero
+alvenis la unua vidaĵo kiun ilia rigardo surfalis estis la sama, horora,
+nigra vualo jam antaŭe des pli malĝojiginta la funebran ceremonion kaj nun
+aŭguranta por la geedziĝo nur malbonfarton. Tia estis ĝia tuja efekto sur
+la gastojn ke ŝajnis malheligi la lumon de la kandeloj nubo elruliĝinta
+krepuskamaniere de malantaŭ la nigra krepo. La geedziĝparo ekstariĝis
+antaŭ la pastoro. Sed la malvarmaj fingroj de la novedzino tremetis en la
+tremanta mano de la novedzo. Pro ŝia mortaspekta palo la gastoj
+ĉirkaŭflustre hipotezis ke eliris sian tombon por edziniĝi la fraŭlino
+entombigita antaŭ kelkaj horoj. Se iam alia geedziĝrito tiel mornis, estis
+devige tiu fama ceremonio kies festosonorilo ŝanĝiĝis en mortoanoncilon.
+Post finevoluigi la ceremonion, S-ro Hupero lipenlevis glason da vino kaj
+voĉe deziris feliĉon al la novgeedzoj kun sinsekvo da milde amuzaj
+eldiraĵoj devontaj heligi la mienojn de la gastoj, kvazaŭ per gajeta
+fajreja lumeto. En tiu momento, ekvidinte sian figuron en la spegulo, la
+pastoro sentis en sia spirito la saman hororon per kiu la nigra vualo jam
+superverŝis ĉiujn aliajn gastojn. Lia korpo tremetaĉis, liaj lipoj
+blankiĝis, li terendisverŝis la ankoraŭ ne gustumitan vinon kaj forkuris
+en la malhelon. Ankaŭ Tero surportis propran Nigran Vualon.
+
+La sekvintan tagon la tuta vilaĝo Milfordo priparolis preskaŭ nenion krom
+la nigra vualo de Pastoro Hupero. Tio, kaj la mistero kaŝata malantaŭ ĝi,
+disponigis diskutadtemon al konatoj renkontiĝantaj sur la strato kaj al
+dommastrinoj interklaĉantaj tra siaj malfermitaj fenestroj. Ĝi estis la
+unua novaĵo kiun la drinkejestro anoncis al siaj klientoj. La geknaboj
+pribabiladis ĝin survoje al la lernejo. Iu imitema impertinentuleto kovris
+la vizaĝon per malnova nigra naztuko kaj tiel timigis siajn kunludantojn
+ke li timigis ankaŭ sin ĝis preskaŭa freneziĝo fontinta el lia ŝercemeco.
+
+Mirinde estis ke el ĉiuj klaĉemuloj kaj malrespektemuloj de la paroĥo
+neniu kuraĝis starigi al S-ro Hupero la simplan demandon, kial li tiel
+agas? Antaŭe, kiam ajn estiĝis inter la preĝejanoj la plej eta okazo
+starigi tiajn demandojn, neniam konsilantoj mankis kaj neniam li
+malkonsentis konduti laŭ iliaj juĝoj. Se iam li eraretis, tio okazis pro
+tiel doloriga grado da malmemfido ke eĉ la plej mildavorta malaprobo lin
+igis konsideri la koncernan sengravaĵon kiel krimon. Tamen, kvankam bone
+konante tiun komplezan debilecon, nenia aparta paroĥano elektis pritrakti
+la nigran vualon kiel temon por amika protestado. Estis sento de timego,
+nek malkaŝe agnoskita nek zorge kaŝita, kiu instigis ĉiun respondecigi
+ĉiun alian ĝis tiam kiam finfine necesis sendi al S-ro Hupero preĝejan
+delegacion devigitan pridiskuti la misteron kun li antaŭ ol ĝi
+ekskandaliĝu. Neniam ambasadularo tiel malbone plenumis siajn devojn. La
+pastoro ilin akceptis kun amika ĝentileco, sed silentiĝis post kiam ili
+sidiĝis, lasante entute al siaj vizitantoj la ŝarĝon anonci sian gravan
+celon. La temo, ni rajtas supozi, sufiĉe evidentis. Jen estis la nigra
+vualo ĉirkaŭiranta la frunton de S-ro Hupero kaj kaŝanta ĉiun vizaĝtrajton
+super lia trankvila buŝo sur kiu fojfoje ili sukcesis percepti la brileton
+de malĝoja rideto. Tamen la krepopeco, laŭ ilia imago, ŝajnis antaŭpendi
+lian koron, simbolo pri timiga sekreto inter li kaj ili. Se la vualo
+flankenĵetiĝus, eble ili ĝin priparolus libere, sed ne antaŭ tio. Tial ili
+sidis dum longa tempo, sen paroli, konfuzite, kaj forturniĝante
+maltrankvile el la perceptokampo de S-ro Hupero, kies okuloj ŝajnis, laŭ
+ilia supozo, fiksiĝi sur ili kun nevidebla rigardo. Finfine la deputitoj
+revenis embarasite ĉe siaj elektintoj, juĝante la aferon tro grava por ke
+ĝin pritraktu reprezentantaro malpli altranga ol ĉiupreĝeja konsilio, aŭ
+eĉ eble, laŭbezone, ĝenerala sinodo.
+
+Estis en la vilaĝo tamen unu persono kiun ne trafis la miro trudita al
+ĉiuj aliaj far la nigra vualo. Kiam la deputitoj revenis sen klarigo aŭ eĉ
+sen esti kuraĝinta peti klarigon, ŝi, kun la trankvila energio de sia
+karaktero, decidiĝis forpeli la strangan nubon ŝajnantan amasiĝi ĉirkaŭ
+S-ro Hupero en ĉiu momento pli malhele ol antaŭe. Kiel lia promesita
+edzino ŝi rajtis ekscii kion kaŝas la nigra vualo. Okaze de la unua vizito
+de la pastoro tial ŝi malfermis la temon kun senpera simpleco kiu
+plifaciligis la taskon kaj por li kaj por ŝi. Post kiam li sidiĝis, ŝi
+fiksis sian rigardon konstante sur la vualon sed neniel perceptis en ĝi la
+timigan malĝojon tiom miregigintan la preĝejanaron. Ĝi estis ordinara
+duobla krepfaldaĵo pendanta ekde lia frunto ĝis la buŝo kaj iom moviĝanta
+laŭ lia spiradritmo.
+
+"Ne," ŝi diris plenvoĉe kaj ridetante, "enestas tiun krepopecon nenio
+terura, krom tio ke ĝi kaŝas vizaĝon kiun ĉiam plaĉas al mi rigardi. Venu,
+bonsinjoro, permesu ke la suno ekbrilu de malantaŭ la nubo. Unue, formetu
+vian nigran vualon. Tiam diru al mi kial vi ĝin surmetis."
+
+La rideto de S-ro Hupero briletis malklare.
+
+"Alvenos la horo," li diris, "kiam ĉiuj ni forĵetos niajn vualojn. Bonvolu
+ne malaprobu, tre kara amikino, ke ĝis tiam mi daŭre surportu tiun-ĉi
+krepopecon."
+
+"Ankaŭ viaj vortoj konsistigas misteron" respondis la juna fraŭlino.
+"Almenaŭ formetu la vualon de antaŭ ili."
+
+"Elizabeto, tion mi faros," li diris, "ĝis la limo rajtigita de mia ĵuro.
+Eksciu, tial, ke ĉi-tiu vualo estas signo kaj simbolo, kaj estas mia devo
+ĝin surporti ĉiam, kaj en helo kaj en malhelo, kaj en soleco kaj antaŭ la
+rigardo de homamasoj, kaj kun fremduloj kaj kun konataj geamikoj. Nenia
+vivanta okulo vidos ĝin fortiriĝi. Necesas ke tiu-ĉi morna ŝirmilo
+apartigu min disde la mondo. Eĉ vi, Elizabeto, neniam rajtos eniri
+malantaŭ ĝi."
+
+"Kiu malfeliĉiga aflikto surfalis vin," ŝi petis serioze, "por ke vi tial
+ĝis ĉiam malheligu viajn okulojn?"
+
+"Se ĝi estas simbolo pri lamentado," respondis S-ro Hupero, "mi havas,
+sendube same kiel la plejmulto el homoj, malĝojojn sufiĉe malhelajn por
+rajtigi ke nigra vualo reprezentu ilin."
+
+"Sed kio okazos se la mondo ne konsentos kredi ke viaj malĝojoj devenas el
+senkulpa fonto?" insistis Elizabeto. "Kvankam vi estas amata kaj
+respektata, povus estiĝi oniflustraĵoj proponantaj ke vi kaŝas vian
+vizaĝon pro konscio pri sekreta pekado. Honore al via sankta posteno,
+forigu tian skandalaĵon!"
+
+Siaj vangoj ruĝiĝis dum ŝi aludis la naturon de la onidiraĵoj jam
+ĉirkaŭirantaj en la vilaĝo. Sed la mildeco de S-ro Hupero ne lin forlasis.
+Li eĉ ridetis denoveĝi estis tiu sama malfeliĉa rideto havanta ĉiam la
+aspekton de malklara lumbrileto elvenanta la malantaŭvualan malhelon.
+
+"Se mi kaŝas la vizaĝon pro malĝojo, estas sufiĉa kaŭzo," li respondis
+simplamaniere. "Kaj se mi ĝin kaŝas pro sekreta peko, kiu homo ne povus
+agi same?"
+
+Kaj per tiu milda sed nesuperebla obstino li rezistis al ĉiuj petegoj
+ŝiaj. Longan tempon Elizabeto sidis senparole. Dum kelkaj momentoj ŝi
+ŝajnis perdiĝi en meditado, konsiderante verŝajne kiujn novajn rimedojn
+necesas utiligi por eltiri sian fianĉon el tiel malhela fantazio kiu, se
+ĝi ne havis alian signifon, estis eble simptomo pri mensa malsano. Kvankam
+ŝi disponis pri pli stabila karaktero ol li, larmoj malsuprenruliĝis laŭ
+ŝiaj vangoj. Sed subite, preskaŭ tujege, nova sento anstataŭis ŝian
+malĝojon. Dum ŝiaj okuloj fiksrigardis senpercepte la nigran vualon, eke,
+kiel krepusko pleniginta sen antaŭanonco la aeron, ĝiaj teruroj
+ĉirkaŭfalis ŝin. Ŝi stariĝis kaj sin postenigis, tremante, antaŭ li.
+
+"Kaj tial ĉu finfine vi sentas tion?" li diris funebre.
+
+Ŝi respondis nenion sed kovris la okulojn permane kaj forturniĝis por
+eliri la ĉambron. Li antaŭenhastis kaj mankaptis ŝian brakon.
+
+"Pacienciĝu pri mi, Elizabeto!" li ekkriis arde. "Ne forlasu min, kvankam
+laŭnecese ĉi-tiu vualo nin apartigu tie-ĉi surtere. Estu mia kaj de nun
+antaŭen estos nenia vualo sur mia vizaĝo, nenia malhelo inter niaj animoj!
+Ĝi estas nur dumviva, ne dumeterneca vualo! Ho! vi neniel scias kiel
+soleca mi estas, kaj kiel timema, estante sola malantaŭ mia nigra vualo.
+Ne forlasu min por ĉiam en ĉi-tiu mizera malhelo!"
+
+"Levu nur unu fojon la vualon kaj enrigardu mian vizaĝon," diris ŝi.
+
+"Neniam! Tio ne povas okazi!" respondis S-ro Hupero.
+
+"Tial adiaŭ!" diris Elizabeto.
+
+Ŝi eligis sian brakon de sub lia alpreno kaj malrapide foriris, paŭzante
+ĉe la pordo por estigi ununuran, longan, tremantan rigardon ŝajnantan
+preskaŭ penetri la misteron de la nigra vualo. Sed, malgraŭ sia malĝojo,
+S-ro Hupero ridetis, pensante ke, eĉ se la hororoj tiel ombre reflektataj
+de la vualo ne povis ne kontraŭstarigi en profunda malhelo du el la plej
+karemaj geamantoj, apartigis lin disde nepra feliĉo nur materiala emblemo.
+
+Ekde tiu momento neniu entreprenis forigi la nigran vualon de S-ro Hupero
+nek ekscii, per senpera peto, la sekreton laŭsupoze kaŝatan de ĝi. Homoj
+pretendantaj superi popolajn antaŭjuĝojn ĝin konsideris kiel nur unu el
+tiuj malkomunaj emoj ofte miksiĝintaj inter la seriozaj agoj de viroj alie
+bonsencaj kaj ilin tinkturetintaj ĉiujn per sia aparta speco de frenezio.
+La popolamaso tamen juĝis S-ron Huperon preterripara ĝenanto. Li ne
+sukcesis promenadi laŭstrate kun iu ajn mensa trankvilo tiom li konsciis
+ke afablaj kaj timidaj homoj flankenturniĝos por lin eviti dum alihumoraj
+homoj sin devigos sin ĵeti obstaklocele sur lian vojon. La malafableco de
+tiuj lastaj necesigis ke li rezignu pri sia kutima krepuskohora piedirado
+al la tombejo, ĉar kiam li sin apogis penseme sur la enirpordegon, ĉiam de
+malantaŭ la tomboŝtonoj vizaĝoj spione rigardetis lian nigran vualon.
+Ĉirkaŭiris onidiraĵa fablaĵo laŭ kiu alpelis lin tien la fiksrigardoj de
+la mortintoj. Malĝojigis lin ĝisfunde de lia bonvola koro observi kiel la
+infanoj forfuĝis antaŭ lia alveno, interrompante siajn plej gajajn ludojn
+eĉ kiam lia melankolia figuro ekvidiĝis ankoraŭ fordistance. Ilia
+instinkta timego sentigis al li pli forte ol iu ajn alia kialo tion ke
+prelernatura hororo interteksiĝis kun la fadenoj de la nigra krepo.
+Verdire, laŭ ĝenerala publika raportado, lia propra antipatio pri la vualo
+estis tiel granda ke li neniam volonte pasis antaŭ spegulo nek kliniĝis
+por trinki el trankvilsurfaca fonto por ke en ties paca sino li ne sin
+ektimigu. Tia konduto kredindigis la flustradiraĵojn laŭ kiuj la
+konscienco de S-ro Hupero lin torturas pro iu granda krimo tro horora por
+ke li entute kaŝu ĝin aŭ ĝin aludu alie ol malklare. Tial, de malantaŭ la
+nigra vualo, nubo ruliĝis en la helan sunbrilon, dubasencaĵo pri peko aŭ
+malĝojo kiu ĉirkaŭvolvis la kompatindan pastoron kaj malhelpis ke amo aŭ
+kompato iam lin atingu. Oni diris ke fantomo kaj demono kunagis kun li
+tie. Kun internaj tremegoj kaj eksteraj teruroj li piediradis
+seninterrompe en ĝia ombro, palpserĉante malhele en sia animo aŭ spektante
+ekster si tra tiu perilo kiu malĝojigis la tutan mondon. Eĉ la senleĝa
+vento, laŭ onikredado, respektis lian timigan sekreton kaj neniam
+flankenblovetis la vualon. Tamen bonhomo S-ro Hupero daŭre ridetis
+malfeliĉe al la palaj vizaĝoj de la mondeca homamaso dum li preterpasis.
+
+Inter ĉiuj siaj malbonaj influoj, la nigra vualo estigis tiun solan bonan
+rezulton: ĝi faris el ties portanto ege efika pastoro. Pere de sia mistera
+emblemo--ĉar ne estis alia ŝajna kaŭzo--li fariĝis ege potenca viro super
+animoj angorantaj pro peko. Liaj konvertitoj ĉiam lin estimis kun aparta
+timego sia, afirmante, kvankam nur figure, ke, antaŭ ol li kondukis ilin
+al ĉiela lumo ili eniris ĉe li malantaŭ la nigra vualo. Efektive, ĝia
+malhelo scipovigis lin kompati ĉiujn senlumajn tendencojn. Morantaj
+pekintoj alvokis laŭtvoĉe S-ron Huperon kaj malkonsentis finspiradi ĝis
+kiam li alvenis, malgraŭ tio ke kiam li antaŭenkliniĝis por flustri
+konsolaĵojn, ili ektremegis pro la vualita vizaĝo tiel intime
+alproksimiĝinta ilian. Tiaj estis la teruroj de la nigra vualo eĉ kiam la
+morto nudigis lian vizaĝon. Havante nur la malutilan celon rigardi lian
+figuron, ĉar estis malpermisite ekvidi lian vizaĝon, fremduloj vojaĝis
+longajn distancojn por partopreni en la Di-servoj de la preĝejo. Sed
+multaj ne sukcesis forlasi la kunvendomon sen antaŭe ektremegi! Foje, dum
+la estrado de Guberniestro Belĉero, la instancoj invitis S-ron Huperon
+deklami la elektopredikon. Kovrite de sia nigra vualo, li staris antaŭ la
+ĉefadministristo, la konsilio, kaj la reprezentantoj kaj estigis tiel
+profundan efekton ke poste la leĝproponojn de tiu jaro karakterizis la
+tuta malĝojo kaj la plena pieco de nia plej frua prapatra rego.
+
+Tiumaniere S-ro Hupero pasigis longan vivon; senriproĉa pri siaj eksteraj
+agoj, tamen envolvita en mornaj suspektoj; afabla kaj amema, tamen ne
+amata kaj iom timata; homo staranta aparte disde aliaj homoj, evitata kiam
+tiuj estas bonsanaj kaj feliĉaj, sed ĉiam alvokata por tiujn helpi en
+horoj de morta angoro. Dum la jaroj daŭre forpasis, fatigante siajn neĝojn
+sur lian zibelkoloran vualon, li akiris kromnomon inter ĉiuj Nov-Angliaj
+preĝejoj kiuj komunakorde lin nomumis Patro Hupero. Preskaŭ ĉiuj
+komencepokaj preĝejanoj liaj, estante jam mezaĝaj kiam li alvenis, nun
+delonge forpasis, forbalaite okaze de funebraj ceremonioj siaj. Unuan
+preĝejanaron li havis en la preĝejo, duan pli homabundan en la preĝeja
+tombejo. Kaj nun, laborinte tiel malfruhore en la vesperon de sia vivo,
+kaj plenuminte sian laboron tiel altkvalite, bona Patro Hupero nun
+ekrajtis mallaciĝi.
+
+Pluraj homoj videblis en la ombrita kandellumo de la mortoĉambro de la
+maljuna kleriko. Samsangajn parencojn li ne havis. Tamen ĉeestis la
+eventon la dece serioza, kvankam senemocia, kuracisto, dezirante nur
+mildigi la lastajn dolorojn de la paciento kiun li ne scipovis savi. Ankaŭ
+spektadis la scenon la diakonoj kaj ceteraj eminente piaj anoj de la
+preĝejo. Aldone videblis Lia Pastora Sinjora Moŝto Klarko, de
+Okcident-Vilaĝo, juna kaj fervora religiulo haste alrajdinte tien por
+preĝi apud la lito de la moranta predikisto. Partoprenis en la afero ankaŭ
+la flegistino, nenia komerce dungita servanto pri morto, sed virino kies
+trankvila kareco jam de longe daŭris en sekreteco, en soleco, meze de la
+malvarmo de multaĝo, kaj ne pereus eĉ en la mortohoro. Kiu ajn alia?
+Elizabeto! Kaj tie kuŝis sur la mortokuseno la jararblanka kapo de bona
+Patro Hupero, kun la nigra vualo ankoraŭ volvita ĉirkaŭ lia frunto kaj
+etendiĝanta malsupren sur lia vizaĝo, kie ĝin movetis ĉiu laŭvice pli
+malfacila anhelo de lia febla spirado. Dum lia tuta vivo tiu krepopeco
+pendis inter li kaj la mondo. Ĝi lin apartigis disde feliĉiga frateco kaj
+virina amo kaj lin retenis en tiu plej malĝoja el ĉiuj malliberejoj, lia
+propra koro. Kaj ankoraŭ ĝi kuŝis sur lia vizaĝo, kvazaŭ por pliprofundigi
+la malhelon de lia senluma ĉambro kaj lin ombradi kontraŭ la sunbrilo de
+eterneco.
+
+Ekde iom de tempo lia menso konfuziĝis, ŝvebante dubeme inter pasinteco
+kaj nuntempo kaj, intervale, antaŭenpaŝetante, kvazaŭ anticipe, en la
+malklarecon de la venonta mondo. Okazis febraj krizoj lin ĵetantaj de
+flanko al flanko kaj eroziantaj la malmulton da forto restanta al li. Sed
+en siaj plej konvulsiaj baraktoj, kaj en la plej fantaziaj kapricoj de sia
+intelekto, kiam nenia alia pensado konservis sian sobran influon, li daŭre
+kaj ege priatentis la nigran vualon por ke ĝi ne flankenglitu. Eĉ se lia
+mistifikita animo povintus forgesi, apud lia kuseno sidis fidela virino
+kiu konsentintus rekovri, kun forturnita rigardo, tiun multaĝan vizaĝon
+lastan fojon viditan de ŝi en la beleco de plenvireco. Finfine la
+mortofrapita maljunulo kuŝis trankvile en la torporo de mensa kaj korpa
+ellaciĝo, kun neperceptebla pulsobatado kaj spirado kiu ade malfortiĝis
+escepte kiam longa, profunda kaj malkonstanta enspiro ŝajnis antaŭanonci
+la forflugon de lia spirito.
+
+La pastoro de Okcident-Vilaĝo alproksimiĝis la litrandon.
+
+"Estimata Patro Hupero," li diris, "alvenas la momento de via ekliberiĝo.
+Ĉu vi pretas por la formeto de la vualo kiu apartigas tempon disde
+eterneco?"
+
+Patro Hupero respondis unue nur per febla kapmoviĝo. Tiam, eble timante ke
+oni malcertu pri lia voldiraĵo, li penadis paroli.
+
+"Jes ja," li diris en malfortaj akcentoj, "mia laca animo atendas pacience
+ke tiu vualo estu forlevita."
+
+"Kaj ĉu decas," reparolis Pastoro Klarko, "ke viro tiel preĝema, tiel
+senkulpe ekzempla, sanktaga kaj sanktapensa laŭ la juĝkapablo de ordinaraj
+homoj, ĉu decas ke preĝeja patro postlasu sur sia memoro ombron ŝajnantan
+nigrigi tiel puran vivon? Mi petegas, kara estimata frato mia, ne permesu
+okazi tion. Bonvolu lasi vian triumfan aspekton ĝojigi nin dum vi iras al
+via rekompenco. Antaŭ ol suprenleviĝu la eterneco-vualo, lasu min
+flankenĵeti de sur via vizaĝo tiun nigran surteran vualon!"
+
+Kaj tiel parolinte, Pastoro Sinjoro Klarko antaŭenkliniĝis por malkaŝi la
+misteron de tiom da jaroj. Tamen, aplikante subitan energion mirigantan
+ĉiujn spektantojn, Patro Hupero eligis la manojn fulmrapide de sub la
+littukoj kaj premis ilin forte sur la nigran vualon, pretega lukti se la
+pastoro de Okcidenta-Vilaĝo bonvolus kontraŭstari moranton.
+
+"Neniam!" ekkriis la vualita kleriko. "Surtere, neniam!"
+
+"Malhela maljunulo," responde ekkriis la timigita pastoro, "ŝarĝite per
+kiu horora peko via animo nun supreniras al sia finjuĝo?"
+
+La spirado de Patro Hupero ekpulsegis. Ĝi klakadegis en lia gorĝo. Per
+titana klopodo tamen, antaŭenŝovante la manojn grandageste, li kaptoprenis
+la vivon, retenis ĝin ĝis povi paroli. Li eĉ eksidiĝis rektaspine sur la
+lito kaj tie restis en la ĉirkaŭantaj brakoj de la morto, dum la nigra
+vualo malsuprenpendis, terura en tiu lasta momento, meze de la kunigitaj
+hororoj de lia kompleta vivotempo. Tamen la febla, malĝoja rideto, jam
+antaŭe tiel ofte vidite tie, ŝajnis nun ekbrileti el sia malklareco kaj
+lanti sur la lipoj de Patro Hupero.
+
+"Kial vi tremas nur antaŭ mi?" li ekkriis, turnante la vualitan vizaĝon
+laŭ la cirklo da palvizaĝaj spektantoj. "Tremu ankaŭ unu antaŭ la alia! Ĉu
+viroj evitis min kaj virinoj min malkompatis kaj infanoj kriegis kaj
+forfuĝis nur pro mia nigra vualo? Kio, se ne la mistero kiun ĝi malklare
+simbolas, tiel hororigis tiun krepopecon? Kiam la amiko malkovros sian
+plej internan koron al sia amiko; la amanto al sia plej kara amantino;
+kiam la homaro ne vane forkaŭros antaŭ la rigardo de sia Kreinto,
+abomeninde hamstriante la sekreton de sia peko; tiam taksu min monstro pro
+la simbolo sub kiu mi vivis kaj mortas. Mi ĉirkaŭrigardas kaj jen! sur ĉiu
+vizaĝo estas Nigra Vualo!"
+
+Dum liaj aŭskultantoj forkaŭris unu disde la alia pro reciproka timego,
+Patro Hupero falis malantaŭen sur sian kusenon, vualita kadavro sur kies
+lipoj lantis febla rideto. Ili kuŝigis lin, ankoraŭ vualitan, en lian
+ĉerkon kaj lin alportis, vualitan kadavron, al la tombejo. Jam de multaj
+jaroj herbo kreskas kaj velkas sur tiu tombo. Musko superkreskas la
+tomboŝtonon, la vizaĝo de S-ro Hupero jam de longa tempo estas polvo. Sed
+daŭre hororigas la pensado ke ĝi polviĝis sub la Nigra Vualo.
+
+
+
+
+
+JUNA BONULO BRAŬNO
+
+
+Juna Bonulo Braŭno eldomiĝis en la straton de vilaĝo Salemo ĉirkaŭ la
+krepuska horo. Tamen li paŭzis, post transiri la sojlon, kaj turnis la
+kapon malantaŭen por interŝanĝi ĝisrevidan kison kun sia juna edzino. Kaj
+Fidulino, kiel tiulasta taŭge nomiĝis, eligis sian belan kapon en la
+straton, lasante la venton ludi en la rozkoloraj rubandoj de ŝia ĉapo dum
+ŝi alvokis Bonulon Braŭnon.
+
+"Karega karulo," ŝi flustris, mallaŭte kaj iom malĝoje, kiam ŝiaj lipoj
+alproksimiĝis lian orelon, "mi petegas ke vi prokrastu vian vojaĝon ĝis la
+leviĝo de la suno kaj dormu hodiaŭnokte en via propra lito. Virinon solan
+tiel ĝenas sonĝoj kaj pensadoj ke foje ŝi timas eĉ sin. Bonvolu lanti kun
+mi ĉi-nokte, kara edzo, el ĉiuj noktoj de la jaro."
+
+"Mia amo kaj mia fido," respondis juna Bonulo Braŭno, "el ĉiuj noktoj de
+la jaro ĉi-tiun nokton mi devas lanti for de vi. Mian vojaĝon, kiel vi ĝin
+nomas, foriran kaj revenan, mi devas plenumi inter la nuna horo kaj la
+sunleviĝo. Ho, mia dolĉa, bela edzino de nur tri monatoj, ĉu vi povas jam
+dubi pri mi?"
+
+"Tial Dio benu vin!" diris Fidulino kun la rozkoloraj rubandoj. "Kaj vi
+trovu ĉion en bonfarta stato kiam vi revenos!"
+
+"Tiel estu!" ekkriis Bonulo Braŭno. "Recitu viajn preĝojn, kara Fidulino,
+kaj enlitiĝu je la krepusko. Tiel nenia ĝeno vin atingos."
+
+Tial ili disapartiĝis kaj la junulo sekvis sian vojon ĝis kiam, preta
+ĉirkaŭiri la angulon de la kunvendomo, li rigardis malantaŭen kaj vidis la
+kapon de Fidulino, lin daŭre postspektanta kun malĝoja mieno, malgraŭ la
+rozkoloraj rubandoj.
+
+"Kompatinda Fidulineto," li pensis, ĉar lia koro suferis. "Kia mizerulo mi
+estas, postlasante ŝin por entrepreni tian taskon! Aldone, ŝi parolas pri
+sonĝoj. Ŝajnis al mi, dum ŝi parolis, ke ĝeno elmontriĝis en ŝia vizaĝo,
+kvazaŭ sonĝo jam avertis ŝin pri kiuspeca laboro mi devas plenumi
+ĉi-nokte. Sed ne, ne. Mortigus ŝin ekpensi pri tio. Nu, ŝi estas benita
+surtera anĝelino kaj post tiu-ĉi ununura nokto mi alkroĉiĝos al ŝiaj jupoj
+kaj ŝin postsekvos ĝis Paradizo."
+
+Farinte tiun bonegan promeson pri la estonteco, Bonulo Braŭno kredis rajti
+pli rapide aliri sian nunan malican celon. Li laŭiris mornan vojeton
+malheligatan de la plej malĝojigaj arboj de la arbaro kiuj apenaŭ
+apartiĝis por lasi eniri la mallarĝan vojeton kaj tiam tuj poste
+refermiĝis. Ĉio estis kiel eble plej soleca. Kaj ĉiam enestas tian solecon
+tiu strangeco: ke la vojaĝanto malcertas kiu povas kaŭri en kaŝejo
+malantaŭ la sennombraj trunkoj aŭ inter la dikaj superpendantaj branĉoj.
+Tial eblas ke, estigante solecajn paŝojn, la vojaĝanto povas tamen trapasi
+nevidatan homamason.
+
+"Eble diabla Indiano staras en posteno malantaŭ ĉiu arbo," diris al si
+Bonulo Braŭno. Kaj li rigardetis timeme malantaŭen, aldondirante: "Kion mi
+faru se la diablo mem starus ĉe mia kubuto?"
+
+Dum lia kapo malantaŭen turniĝis li preterpasis vojokurbiĝon. Kiam li
+rigardis denove antaŭen li ekvidis virfiguron, surportantan seriozan kaj
+decan vestaĵaron, sidantan ĉebaze de maljuna arbo. La viro stariĝis en la
+momento de la alveno de Bonulo Braŭno kaj antaŭenpromenis apud li.
+
+"Vi malfruas, Bonulo Braŭno," li diris. "La horloĝo de malnova Sud-Preĝejo
+jam sonoradis dum mi trairis Bostonon kaj tio okazis antaŭ dek kvin plenaj
+minutoj."
+
+"Fidulino iom retenis min," respondis la juna viro kun voĉo kiu tremetis
+pro la subita, kvankam ne entute neatendita, apero de lia kuniranto.
+
+Krepusko nun regis profunde la arbaron kaj plej profunde tiun parton tra
+kiu vojaĝis la du homoj. Laŭ ĉiuj videblaj indicoj la dua vojaĝanto estis
+eble kvindekjara, apartenis ŝajne al la sama socia rango kiel Bonulo
+Braŭno, eĉ multe similis lin, kvankam eble pli pri mieno ol pri vizaĝa
+strukturo. Malgraŭ tio, observanto povintus supozi ilin patro kaj filo.
+Tamen, kvankam la pli aĝa vestiĝis tiel simple kiel la pli juna, kaj
+kondutis tiel simple, li havis nepriskribeblan aspekton de mondokonanto ne
+devanta embarasiĝi ĉe la manĝtablo de la provincestro aŭ la kortego de
+Reĝo Vilhelmo, se liaj aferoj lin tien alvenigus. La sola elstaraĵo de lia
+persono rajtanta nomiĝi mirinda estis promenadbastono aspektanta kiel
+granda nigra serpento tiel strange fabrikita ke ĝi ŝajnis preskaŭ tordiĝi
+kaj moviĝeti kiel serpento vivanta. Kompreneble, tiaĵo povintus esti okula
+trompaĵo estigita helpe de la malcerta lumo.
+
+"Venu, Bonulo Braŭno," kriis lia kunvojaĝanto. "Tio estas ege malhasta
+iradritmo por la komenca etapo de nia ekskurso. Alprenu mian bastonon se
+vi tiel baldaŭe laciĝas."
+
+"Amiko," diris la alia, anstataŭante sian malrapidan promenritmon per
+nepra halto, "plenuminte mian pakton per nia ĉi-tiea renkontiĝo, mi nun
+celas reveni al mia devenpunkto. Mi spertas skrupulojn pri la koncerna
+afero."
+
+"Ĉu vi tiel diras?" respondis la serpentbastonulo, ridetante apartaflanke.
+"Ni iom antaŭenpromenu tamen, kunrezonante dum la irado. Kaj se mi ne
+sukcesos vin konvinki, vi rajtos hejmenreveni. Ni ne ankoraŭ penetris
+multan distancon en la arbaron."
+
+"Tro multan! Tro multan!" proklamis la bonulo, senkonscie ekpromenante.
+"Mia patro neniam eniris la arbaron por plenumi tian taskon nek lia patro
+antaŭ li. Ni estis kaj restas raso de honestaj homoj kaj bonaj Kristanoj
+ekde la tagoj de la martiroj. Kaj ĉu mi estu la unua el Familio-Braŭno iam
+laŭirinta ĉi-tiun vojon kun...?"
+
+"Kun tia kompanio, ĉu vi volas diri?" diris la pli aĝa, interpretante la
+paŭzon de la pli juna. "Bone dirite, Bonulo Braŭno! Mi konis vian familion
+tiel bone kiel iun ajn el la Puritanoj, kaj tio ne estas malmulte por
+diri. Mi helpis vian avon, la konstablon, kiam li vipbate antaŭenpelis la
+Kvakerinon tiel hastapaŝe tra la stratoj de Salemo. Kaj estis mi kiu
+havigis al via patro peĉpin-tuberon, ekbruligitan ĉe mia propra fajrejo,
+por incendii Indianan vilaĝon okaze de Reĝo-Filipo-Milito. Ambaŭ estis
+bonaj amikoj miaj kaj multajn plaĉajn promenadojn ni kunfaris laŭlonge de
+ĉi-tiu vojeto kaj hejmenrevenis post noktomezo. Plaĉus al mi amikiĝi kun
+vi por honori ilin."
+
+"Se tio okazis konforme al via raportaĵo," respondis Bonulo Braŭno, "mi
+miras ke ili neniam priparolis tiujn aferojn. Aŭ tute kontraŭe, mi
+malmiras pri tio, konsciante ke la plej minimuma tiutema onidiraĵo ilin
+forpelintus el Nov-Anglio. Ni estas preĝema gento kaj, aldone, bonfarema,
+kaj toleras nenian tiuspecan fiecon."
+
+"Ĉu fieco, ĉu ne," diris la vojaĝanto kun la tordita promenbastono, "mi
+bone konatas tie-ĉi en Nov-Anglio. La diakonoj de multaj preĝejoj trinkis
+kun mi la komunian vinon. La altranguloj de diversaj urboj min nomumis sia
+estro. La plejmulto el la anoj de Granda kaj Ĝenerala Tribunaloj apogas
+solide miajn celojn. La provincestro kaj mi, ankaŭ--sed tiuj estas
+registaraj sekretoj."
+
+"Ĉu tiaĵo povas esti?" kriegis Bonulo Braŭno, fiksrigardante kun miro sian
+senĝenan kunulon. "Malgraŭ tio, mi ĝuas nenian rilaton kun la provincestro
+nek kun la konsilio. Tiuj havas proprajn kondutmanierojn kiuj neniel estas
+reguloj por simpla kultivisto kiel mi. Sed se mi daŭre promenus kun vi,
+kiel mi povus toleri la rigardon de tiu bona maljunulo, nia pastoro, de
+vilaĝo Salemo? Ho, lia voĉo tremegigus min kaj prediktage kaj prelegtage."
+
+Ĝis tiam la pli aĝa vojaganto aŭskultis kun deca seriozo sed nun
+eksplodridegis, senbride, tordiĝante tiel perforte ke lia serpentaspekta
+bastono ŝajnis tordiĝi kompate.
+
+"Ho, ho, ho!" li kriegis foje kaj refoje. Tiam, sin ekreginte: "Nu, Bonulo
+Braŭno, daŭrigu, daŭrigu. Tamen bonvolu ne mortigi min pro ridado."
+
+"Nu, por tuj finfermi la aferon," diris Bonulo Braŭno, iomege urtikite,
+"ni konsideru mian edzinon, Fidulinon. Tio rompus ŝian karan koreton kaj
+antaŭ kaŭzi tion mi preferus rompi la mian."
+
+"Nu, se tio estu la kazo," respondis la alia, "jes ja, eksekvu ĉiarimede
+propran irvojon, Bonulo Braŭno. Eĉ interŝanĝe kontraŭ dudek maljunulinoj
+kiel tiu lampaŝanta antaŭ ni, mi ne konsentus ke Fidulino spertu iun ajn
+ĝenon."
+
+Dum li parolis, perbastone li indikis sur la vojeto inan figuron kiun
+Bonulo Braŭno rekonis kiel ege pian kaj modelan sinjorinon lernigintan al
+li dum lia knabeco lian katekismon kaj restantan ankoraŭ lia morala kaj
+spirita konsilanto kune kun la pastoro kaj Diakono Gukino.
+
+"Vere mirindege estas ke Gudino Klojso iradas tiel foren en la sovaĝejon
+dumnokte," li diris. "Sed kun via permeso, amiko, mi sekvu ĉirkaŭirantan
+flankvojeton tra la arbaro ĝis preteriri tiun Kristanan virinon. Ne
+konante vin, ŝi povus eble demandi al mi kun kiu mi vojaĝas kaj kien mi
+iras."
+
+"Tiel estu," konsentis lia kunvojaĝanto. "Vi ĉirkaŭiru traarbare dum mi
+restu survojete."
+
+Respondkondute, la junulo flankenturniĝis sen ĉesi rigardi tamen sian
+kunulon kiu antaŭeniris mallaŭtpaŝe laŭ la vojeto ĝis ekesti nur
+bastonlongan distancon for de la maljunulino. Ŝi, intertempe, laŭiris sian
+vojon kiel eble plej bone kun malkutima rapideco por tiel altaĝa virino,
+murmurante malklarajn vortojn--preĝon, eble--dum la irado. La vojaĝanto
+etendis sian bastonon kaj tuŝis ŝian velkintan kolon per la serpentaspekta
+ekstremaĵo de la promenhelpilo.
+
+"La diablo!" ekkriegis la pia maljunulino.
+
+"Tial Gudino Klojso rekonas sian malnovan amikon, ĉu?" observis la
+vojaĝanto, ŝin alfrontante kaj sin apogante sur sian tordiĝantan bastonon.
+
+"Ho, laŭ la suma vero! Ĉu povas esta via Moŝto?" kriis la bonvirino. "Jes
+ja, verfakte estas vi, kaj la preciza imago de mia antaŭa amiko, Bonulo
+Braŭno, avo de la stulta hodiaŭa samnomulo. Sed ĉu via Moŝto bonvolas tion
+kredi? Mia balailbastono strange malaperis, ŝtelprenite, laŭ mia suspekto,
+far tiu penduminda sorĉistino, Gudino Korjo. Kaj, aldone, la afero okazis
+kiam mi jam estis sanktoleita per apisuko, kvinfoliaĵo kaj akonito."
+
+"Intermiksitaj kun bonega tritiko kaj graso de novnaskiĝinta bebo," diris
+la estaĵo havanta la formon de avo Bonulo Braŭno.
+
+"Ho, via Moŝto konas la recepton," kriis la maljunulino, gakante laŭte.
+"Tial, kiel mi diris, estante preta por la kunveno kaj havante nenian
+ĉevalon por rajdi, mi decidiĝis piediri ĉar, laŭraporte, hodiaŭnokte ni
+akceptos en la komunumon bonan junulon. Sed nun via Moŝto bonvolu
+disponigi min pri via brako kaj ni ambaŭ alvenos tien fulmrapide."
+
+"Tiaĵo ne povas okazi," respondis ŝia amiko. "Mi ne rajtas disponi vin pri
+mia brako. Sed jen alprenu mian bastonon, se vi deziras."
+
+Tiel parolinte, li malsuprenĵetis ĝin antaŭ ŝiaj piedoj kie, povas esti,
+ĝi ekanimiĝis, estante unu el la bastonoj kiujn ties posedanto antaŭe
+pruntedonis al la Egiptaj magoj. Pri tiu fakto tamen Bonulo Braŭno neniel
+konsciis. Post kiam li tuj ĉielenrigardis pro mirego kaj tiam denove
+terenrigardis, li vidis nek Gudinon Klojson nek la serpentobastonon,
+anstataŭe tiun ununuran kunvojaĝanton kiu lin atendis tre trankvile,
+kvazaŭ okazintus nenio.
+
+"Tiu maljunulino lernigis al mi mian katekismon," diris la junulo kaj lia
+simpla eldiraĵo entenis mondon da signifo.
+
+Ili daŭre antaŭeniris dum la pli aĝa vojaĝanto urĝis sian kuniranton
+paŝadi hastaritme kaj persiste sekvi la vojon, diskursante tiel taŭge ke
+liaj argumentoj ŝajnis ekfonti el la sino de la aŭskultanto anstataŭ el la
+buŝo de la diskursanto. Dum ili promenis, li plukis acerbranĉon, celante
+ĝin utiligi kiel apogbastonon, kaj komencis ĝin senigi je ties subbranĉoj
+kiuj estis malsekaj pro vespera roso. En la momento mem kiam liaj fingroj
+ilin tuŝis, ili velkis strange kaj sekiĝis kvazaŭ post semajndaŭra
+sunbrilado. Tial la paro antaŭeniris je bona libera paŝritmo kiam subite,
+en morna vojokavaĵo, Bonulo Braŭno sidiĝis sur arbostumpon kaj
+malkonsentis daŭre progresi.
+
+"Amiko," li diris obstine, "mi jam decidiĝis. Pluan paŝon mi ne iros nome
+de tiu tasko. Ĉu gravu al mi ke mizera maljunulino elektu iri ĉe la diablo
+kiam mi antaŭe supozis ke ŝi preferos ĉieleniri? Ĉu tio rajtigas min
+forlasi mian karan Fidulinon kaj postsekvi la maljunulinon?"
+
+"Vi juĝos la aferon pli klare poste," diris trankvile lia konato. "Sidu
+tie-ĉi kaj vin iom mallacigu dum kelkaj momentoj. Kiam vi ekvolos denove
+promenadi, jen mia bastono por faciligi vian iradon."
+
+Sen pluaj vortoj li transĵetis al sia kuniranto la aceran bastonon kaj tuj
+malaperis kvazaŭ fantomiĝinte en la pliprofundiĝanta malhelo. La juna viro
+sidis kelkajn momentojn apud la vojo, sin multe aplaŭdante, antaŭpensante
+pri la nuna eblo renkonti la pastoron purkonscience okaze de sia matena
+promenado kaj ne devi timi la rigardon de estimata maljuna Diakono Gukino.
+Kaj pri la trankvila dormado kiun li nun spertus en tiu sama nokto kiun
+ĵus antaŭe li celintis pasigi tial malvirte, sed kiun li nun pasigus tiel
+pure kaj dolĉe en la brakoj de Fidulino! Inter tiuj plaĉaj kaj laŭdindaj
+meditadoj Bonulo Braŭno aŭdis la hufbatojn de ĉevaloj venantaj laŭ la vojo
+kaj juĝis ke dece estos sin kaŝi en la arbarorando, prikonsciante la
+kulpan celon lin tien alvenigintan, kvankam li nun tiel feliĉe forturniĝis
+de ĝi.
+
+Daŭre antaŭenvenis la hufpaŝoj kaj la voĉoj de la rajdantoj, du seriozaj
+maljunaj voĉoj interparolantaj sobre dum la alproksimiĝo. Tiuj
+intermiksitaj sonoj ŝajnis laŭpaŝi la vojon nur kelkajn jardojn for de la
+kaŝejo de la juna viro. Tamen, sendube pro la profundo de la malhelo en
+tiu aparta loko, videblis nek la rajdantoj nek la rajdbestoj. Kvankam
+iliaj korpoj tanĝis la etajn laŭvojajn branĉojn, laŭvide ili ne
+interrompis, eĉ, momenteton, la malklaran lumradion fontantan el la brila
+ĉielstrio kiun laŭnecese ili trapasis. Bonulo Braŭno laŭvice kaŭris kaj
+staris piedpinte, apartigante la branĉojn kaj eligante la kapon tiel foren
+kiel li kuraĝis sen ekvidi eĉ ununuran ombron. Des pli ĝenis lin la
+okazantaĵo ĉar li bonvolintus ĵuri esti rekoninta, se tiaĵo eblas, la
+voĉojn de la pastoro kaj Diakono Gukino, trotetantaj mallaŭte antaŭen,
+kiel ili kutimis fari kiam ili aliris ordinacion aŭ eklezian konsilion.
+Dum ili ankoraŭ enestis la aŭdkampon de la junulo, unu el la rajdantoj
+haltis por pluki vergon.
+
+"El la du, via pastora Moŝto," diris la voĉo, "mi preferus malĉeesti
+ordinacian bankedon ol la ĉi-noktan kunvenon. Oni diris al mi ke kelkaj
+komunumanoj niaj alvenos de Falmaŭto kaj de eĉ pli fora distanco, kaj
+ceteraj de Konektikuto kaj Rod-Insulo, kaj aldone kelkaj el la Indianaj
+ŝamanoj kiuj, laŭ sia maniero, scipovas estigi preskaŭ tiom da diablaĵoj
+kiel la plej talentaj el ni. Cetere, aniĝos al nia komunumo bona
+junulino."
+
+"Bonege, Diakono Gukino!" respondis la seriozaj maljunaj tonoj de la
+pastoro. "Ekspronu, alie ni malfruos. Nenio povos okazi, vi scias, ĝis
+kiam mi atingos la kunvenejon."
+
+La hufoj denove sonadis kaj la voĉoj, parolante tiel strange en la
+malplena aero, ade trapasis la arbaron, kie neniam ekzistis preĝejo nek
+iam preĝis eĉ ununura Kristano. Kien tial tiuj sanktaj viroj povus
+alvojaĝadi tiel profunde en la pagana sovaĝejo? Juna Bonulo Braŭno
+alkroĉiĝis al arbo por sin apogi, preta grundensinki, malforta, surŝarĝite
+je la peza malsano de sia koro. Li rigardis la ĉielon, dubante ĉu vera
+Paradizo povas ekzisti super li. Tamen jen estis la blua volbo kaj la
+steloj pribriliĝantaj en ĝi.
+
+"Helpe de Ĉielo supre kaj Fidulino malsupre, mi ade kontraŭstaru la
+diablon!" kriis Bonulo Braŭno.
+
+Dum li daŭre rigardis supren en la profundan firmamentan arkon kaj levis
+la manojn por preĝi, nubo, kvankam moviĝetis nenia vento, transhastis la
+zeniton kaj kaŝis la pliheliĝantajn stelojn. La blua ĉielo ankoraŭ
+videblis krom rekte superkape, kie tiu nigra nubamaso hastis balailritme
+norden. Supre en la aero, kvazaŭ el la profundaĵoj de la nubo, alvenis
+konfuzita kaj dubinda voĉarsonado. Foje la aŭskultanto imagis povi
+distingi la parolmanierojn de samvilaĝanoj siaj, de viroj kaj virinoj, kaj
+piaj kaj malpiaj, multajn el kiuj li jam renkontis ĉe la komunitablo dum
+ceterajn li antaŭe vidis deboĉadi ĉe la drinkejo. En la sekvinta momento,
+tiel malprecizaj estis la sonoj ke li scivolemis ĉu esti aŭdinta nur la
+murmuron de la malnova arbaro, flustranta senvente. Tiam alvenis pli forta
+ŝveliĝo de tiuj konataj tonoj jam aŭdataj ĉiutage ĉe vilaĝo Salemo sed
+neniam antaŭe fontantaj el nokta nubo. Estis unu voĉo, voĉo de junulino,
+kiu lamentadis, tamen kun malcerta malĝojo, kaj petadis komplezon kies
+plenumo tamen eble ŝin dolorigus. Kaj la tuta nevidebla homamaso, kaj
+sanktuloj kaj pekintoj, ŝajnis ŝin kuraĝigi daŭre antaŭeniri.
+
+"Fidulino! kriis Bonulo Braŭno, kun voĉo de angoro kaj senespero. Kaj la
+eĥooj de la arbaro lin primokis, kriante "Fidulino! Fidulino!", kvazaŭ
+mistifikitaj mizeruloj ŝin serĉus tra la tuta sovaĝejo.
+
+La kriego de malĝojo, kolerego kaj teruro daŭre trapenetris la nokton kiam
+la malfeliĉa edzo retenis la spiradon por atendi respondon. Aŭdiĝis
+ŝirkrio, tuj superbruite per pli laŭta voĉarmurmurado kiu fadis en foran
+ridadon, dum la nigra nubo forbalaiĝis, postlasante super Bonulo Braŭno
+klaran silentan ĉielon. Sed io falis papiliumante tra la aero kaj kroĉiĝis
+al arbobranĉo. La junulo mankaptis ĝin kaj ekvidis rozkoloran rubandon.
+
+"Mia Fidulino foriris!" li ekkriis, post momento da stuporiĝo. "Surestas
+la teron nenia bono. Peko estas nura vorto. Venu, diablo. Al vi la mondo
+estas transdonita."
+
+Kaj frenezigite pro senespero, rezulte de kio li ridadis longe kaj laŭte,
+Bonulo Braŭno alprenis sian bastonon kaj ree survojiĝis, antaŭenirante
+tiel rapidritme ke li ŝajnis flugi anstataŭ marŝi aŭ kuri laŭ la arbara
+vojeto. Pli kaj pli la irejo malmildiĝis kaj morniĝis kaj malklare
+videbliĝis ĝis finfine entute malaperi, postlasante la junulon en la mezo
+de la malhela sovaĝejo, ade antaŭenhastantan kun tiu instinkto kiu
+kondukas mortalajn homojn al malico. La tuta arbaro plenplenis je timigaj
+sonoj--grincado de arboj, hurlado de sovaĝaj bestoj, kriegoj de Indianoj.
+Dume la vento foje sonoradis kiel fora preĝeja sonorilo, foje rondmuĝis
+ĉirkaŭ la vojaĝanto kvazaŭ lin primokus la tuta Naturo. Sed li mem estis
+la ĉefa hororaĵo de la sceno kaj nepre ne kaŭris antaŭ ties ceteraj
+hororaĵoj.
+
+"Ho! ho! ho!" muĝis Bonulo Braŭno kiam lin primokis la vento. "Ni aŭdu kiu
+el ni ridos la plej laŭte. Ne entreprenu min timigi per viaj diablaĵoj.
+Venu sorĉistino, venu sorĉisto, venu Indiana ŝamano, venu Satano mem, ĉar
+jen alvenas Bonulo Braŭno. Pli bone estu ke vi timu lin ol ke li timu
+vin."
+
+Verdire, tra la tuta hantita arbaro vidiĝis nenio pli timiga ol la figuro
+de Bonulo Braŭno. Adade li flughastis inter la nigraj pinarboj, svingante
+sian bastonon kun deliraj gestoj, foje sin instigante elverŝi aĉajn
+blasfemaĵojn, alifoje ekkriante tiel ridege ke la tuta arbara sonprovizo
+komencis eĥadi lian ridadon kiel ĉirkaŭanta demonaro. La diablo aperanta
+en propra formo estas malpli aĉaspekta ol tiam kiam li furiozas en homa
+brusto. Tial antaŭenkuregis laŭvoje la diabla disĉiplo ĝis ekvidi antaŭ
+si, tremetantan interarbe, ruĝan lumon, same kiel kiam faligitaj trunkoj
+kaj branĉoj de maldensejo brulegas kaj suprenĵetas kontraŭĉielen, je
+noktomeza horo, brilegan fajron. Li paŭzis, dum ripozintervalo de la
+spirita tempesto ĝis tiam lin antaŭenpelinta, kaj aŭdis la ŝveladon de
+verŝajna himno, ruliĝanta solene ekde fora distanco kvazaŭ sub la pezo de
+multaj voĉoj. Li rekonis la melodion. Ĝi estis konata melodio de la ĥoro
+de la vilaĝa kunvendomo. La verso finsonoradis peze, sin plilongigante per
+refreno, tamen ne de homaj voĉoj, anstataŭe de ĉiuj sonoj de la
+senlumigita sovaĝejo kunsonantaj en aĉega harmonio. Bonulo Braŭno ekkriis
+sed la kriado malsonis en liaj oreloj pro sia unisono kun la kriaro de la
+sovaĝejo.
+
+Dum la silento-intervalo li ŝteliris antaŭen ĝis kiam la lumo brilegis
+plenforte sur liajn okulojn. Ĉe ekstremaĵo de malplenejo, cirkaŭlimigita
+de la malhela arbarmuro, elstaris rokego havanta krudan naturan similecon
+al altaro aŭ predikejo. Ĝin ĉirkaŭis kvar brilegaj pinarboj kies supraĵoj
+bruladis dum iliaj trunkoj restis sendifekte, same kiel kandeloj okaze de
+vespera kunveno. La foliaramaso superkreskinta la supron de la roko entute
+brulegis, flamegante alte en la nokto kaj lumigante maltrankvile la tutan
+kampon. Ĉiu pendanta branĉeto kaj folia festono brulis. Dum la ruĝa lumo
+leviĝis kaj falis, multhoma kunvenintaro alterne aperis el la ombro, tiam
+malaperis en ĝin, tiam renaskiĝis, por tiel diri, el la malhelo, tuj
+ekpopolante la centron de la soleca arbaro.
+
+"Seriozmiena kaj malhelvestaĵa kompanio," citis Bonulo Braŭno.
+
+Tiaj ili estis, verdire. Inter translokiĝante flagramove tien kaj reen,
+inter brilo kaj malbrilo, ensceniĝis kelkaj vizaĝoj vidotaj la sekvontan
+tagon ĉe la provinca konsilikunveno kaj ceteraj kiuj, el la plej sanktaj
+predikejoj de la lando, dimanĉon post dimanĉo, rigardis piapoze
+ĉieldirekten kaj benigne spektadis la plenegajn sidbenkojn. Kelkaj asertas
+ke la edzino de la provincestro ĉeestis. Almenaŭ ĉeestis altrangulinoj
+konataj de ŝi, kaj edzinoj de estimataj edzoj, kaj amasego da vidvinoj,
+kaj belaj junulinoj timantaj ke iliaj patrinoj ilin ekvidu. Aŭ blindumis
+Bonulon Braŭnon la subitaj eklumoj superflagrantaj la malhelan kampon aŭ
+li rekonis du dekojn el la vilaĝ-Salemaj preĝejanoj famaj pro ilia aparta
+sankteco. Estimata maljuna Diakono Gukino jam alvenis kaj atendis
+ĉekalkane de tiu respektinda sanktulo, sia adorata pastoro. Tamen, apud
+tiuj seriozaj bonreputaciaj piuloj, tiuj preĝejaj presbiteroj, tiuj
+ĉastvivaj sinjorinoj kaj rosvangaj fraŭlinoj, malpie asociiĝis diboĉemaj
+viroj kaj depraviciaj virinoj, gemizeruloj adeptiĝintaj al malboncela kaj
+malpura misfarado kaj eĉ suspektataj kiel krimuloj. Strange estis konscii
+ke la bonaj ne apartiĝis disde la malbonaj, ke la sanktajn ne timigis la
+pekintoj. Ankaŭ disiĝintaj inter siaj palvizaĝaj malamikoj estis la
+Indianaj ŝamanoj, aŭ "paŭvaŭoj", kiuj jam ofte timigis sian indiĝenlandan
+arbaron per pli da teruraj sorĉkantoj ol iuj ajn konataj en Brita
+sorĉarto.
+
+"Tamen kie estas Fidulino?" pensis Bonulo Braŭno kaj, dum espero eniris
+lian koron, li tremis.
+
+Cetera himnoverso ekaŭdiĝis, malrapida kaj malĝoja sonaro, tia kia plaĉas
+al la piuloj, tamen kunligite al teksto esprimanta ĉion kion nia karaktero
+kapablas koncepti pri pekado kaj malhele sugestante eĉ pli.
+Malkompreneblaj al nuraj homoj estas la diablaj artoj. Verso post verso
+kantiĝis. Tamen inter la versoj elŝvelis sovaĝeja refreno sonanta kiel la
+plej profunda tono de granda orgeno. Kaj post la fina noto de tiu terura
+himno ekaŭdiĝis sonarego pensiganta ke la hurlanta vento, la hastantaj
+riveretoj, la muĝantaj bestoj kaj ĉiu cetera voĉo de la kakofonia sovaĝejo
+intermiksiĝis kaj akordiĝis kun la voĉo de la kulpa homaro honoranta la
+princon de ĉio. La kvar brulantaj pinarboj suprenĵetis pli altan flamon
+kaj malklare siluetigis aĉegajn formojn kaj vizaĝojn sur la fumkronoj
+ŝvebantaj super la malpia kunvenintaro. En la sama momento la surroka
+fajro lanĉiĝis ruĝe supren, formante brilan arkon super sia bazo kie
+figuro nun aperis. Estu dirite respektege ke la figuro multe aspektis, kaj
+vestaĵe kaj kondute, kiel iu serioza religiulo de la Nov-Angliaj preĝejoj.
+
+"Elkonduku la konvertitojn!" ekkriis voĉo kiu eĥadis tra la kampo kaj
+forruliĝis en la arbaron.
+
+Aŭdinte tiun alvokon, Bonulo Braŭno antaŭenpaŝis el la arbarombro kaj
+alproksimiĝis la kultanaron kun kiu li sentis abomenan fratecon pro la
+simpation kiu spertis pri ili ĉiu malicaĵo de lia koro. Preskaŭ li
+povintus ĵuri ke invitis lin antaŭenveni la formo de lia mortinta patro
+mem, rigardante malsupren ekde fumkrono, dum virino havanta malklarajn
+trajtojn de senespero etendis ĵetgeste la brakon por lin averti ne
+antaŭenveni. Ĉu estis lia patrino? Sed nepre mankis al li la povo retiriĝi
+ununuran paŝon aŭ rezisti, eĉ pensade, kiam la pastoro kaj bona maljuna
+diakono Gukino mankaptis liajn brakojn kaj lin kondukis al la flambrila
+rokaltaro. Tien alvenis ankaŭ la magra formo de vualita virino, kondukita
+inter Gudino Klojso, tiu pia instruistino pri la katekismo, kaj Martino
+Karjero, kiu antaŭe ricevis la promeson de la diablo ke ŝi fariĝu Reĝino
+de Infero. Nebridita virinaĉo estis ŝi. Kaj jen staris la prozelitoj sub
+la fajra baldakeno.
+
+"Bonvenon, miaj infanoj!" diris la malhela figuro, "al la komunio de via
+raso. Vi finrekonis, jam tiel junaĝe, vian naturon kaj vian destinon.
+Karaj infanoj miaj, rigardu malantaŭ vi!"
+
+Ili turniĝis kaj, kvazaŭ vidate flagrante en tavolo da flamoj, ekmontriĝis
+la diablokultanoj, portante survizaĝe malhele brilantajn bonvenridetojn.
+
+"Jen," daŭrigis la zibelkolora formo, "ĉiuj tiuj respektataj de vi ekde
+via junaĝo. Vi juĝis ilin pli sanktaj ol vi mem kaj kaŭris antaŭ propra
+pekado, ĝin komparante kun iliaj vivoj de bonfarado kaj preĝemaj
+ĉieldirektaj aspiradoj. Tamen jen ili staras ĉiuj partoprenante en mia
+adoranta asembleo. Ĉi-nokte vi ekrajtos ekscii iliajn sekretajn farojn:
+kiel grizbarbaj presbiteroj de la preĝejo flustris diboĉajn vortojn al la
+junaj servistinoj de siaj domoj; kiel multaj virinoj, sopirante surporti
+vidvinajn lamentovestaĵojn, havigis trinkaĵon al siaj edzoj je la
+enlitiĝhoro, tiumaniere ebligante tiujn sperti siajn lastajn dormadojn sur
+iliaj senoj; kiel senbarbaj junuloj hastis heredi la riĉecon de siaj
+patroj; kaj kiel belaj fraŭlinoj--ne ruĝiĝu, karulinoj miaj--elfosis etajn
+tombojn en la ĝardeno kaj invitis min, kiel ununuran gaston, ĉeesti la
+enterigon de la bebo. Pere de la kompato kiun viaj homaj koroj sentas pri
+pekado, vi spurtrovos ĉiujn ejojn--ĉu preĝejajn, dormĉambrajn, stratajn,
+kampajn aŭ arbarajn--kie krimo okazis kaj vi ekĝojos prikonsciante ke la
+tuta tero estas ununura pekomakulo, ununura sangejo. Eĉ pli ol tio. Okazos
+al vi penetri, en ĉiu sino, la profundan misteron de pekado, la fonton de
+ĉiuj malicaj artoj, kaj kiu senelĉerpiĝe provizas homojn per pli da
+malbonaj instigoj ol kapablas okazigi en konkreta farado la kunigita
+homara povaro, la tuta nepra potenco mia. Kaj nun, miaj infanoj, rigardu
+vin unu la alian."
+
+Kiam ili plenumis la peton, laŭ la fajrbrilo de la inferdevenaj torĉoj la
+mizerulo ekvidis sian Fidulinon, kaj la edzino sian edzon, tremantajn
+ambaŭ antaŭ tiu malsankta altaro.
+
+"Jen, ĉi-tie vi staras, miaj infanoj," diris la figuro en profundaj kaj
+solenaj tonoj, preskaŭ malĝojaj pro ilia senespera aĉeco, kvazaŭ lia iama
+anĝela naturo povus daŭre prilamenti nian mizeran rason. Dependante unu de
+la koro de la alia, vi jam ankoraŭ esperis ke virto estas pli ol nura
+revo. Nun vi estas sentrompigitaj. Malico estas la naturo de la homaro.
+Necesas ke malico estu via sola feliĉo. Bonvenon denove, miaj infanoj, al
+la komunio de via raso."
+
+"Bonvenon!" ripetis la diabloadorantoj en unu kriego de senespero kaj
+triumfo.
+
+Kaj jen ili staris, la sola paro, laŭŝajne, ankoraŭ hezitanta sur la rando
+de malbonfarado en ĉi-tiu malhela mondo. Natura baseno kuŝis en la roko.
+Ĉu ĝi enhavis akvon ruĝigitan per la nebularda luno? Ĉu temis pri sango?
+Ĉu pri likvaĵa flamo? Ĉi-ene la formo de la malico mergis la manon kaj sin
+pretigis kuŝigi la baptosignon sur iliajn fruntojn por ke ili partoprenu
+en la mistero de la pekado, pli konsciante pri la sekreta pekado de aliaj,
+kaj fara kaj pensa, ol ili povus nun prikonscii propran pekadon. La edzo
+direktis solan rigardon al sia palvizaĝa edzino kaj Fidulino al li. Kiujn
+malpurajn mizerulojn la sekvonta rigardo elmontrus unu al la alia dum ili
+tremaĉas samtempe pri tio kion ili vidas kaj tio kion ili vidigas?
+
+"Fidulino! Fidulino!" ekkriis la edzo. "Suprenrigardu, ĉieldirekten, kaj
+kontraŭstaru la maliculon!"
+
+Ĉu Fidulino obeis li ne sciis. Apenaŭ finparolinte, li konsciis troviĝi
+meze de trankvila nokto kaj soleco, aŭskultante ventomuĝadon forkvietiĝi
+pezmove tra la arbaro. Li ŝanceliĝis kontraŭ la rokon, sentis ties
+malvarmon kaj malsekon. Dume, pendanta arbobranĉeto, antaŭe entute
+flamanta, aspergis lian vangon per ege malvarma roso.
+
+La sekvintan matenon juna Bonulo Braŭno eniris malrapide la straton de
+vilaĝo Salemo, ĉirkaŭrigardante fikse kiel mistifikito. La bona maljuna
+pastoro, piedpromenante laŭlonge de la tombejo por naskigi matenmanĝan
+apetiton kaj primediti sian predikon, aljuĝis benon al Bonulo Braŭno,
+preterpasante. La junulo fortiriĝis disde la respektata sanktulo kvazaŭ
+dezirante eviti anatemon. Maljuna Diakono Gukino preĝis ĉehejme kaj la
+sanktaj vortoj de lia preĝo aŭdiĝis tra la malfermata fenestro. "Al kiu
+Dio la sorĉisto povas preĝi?" diris Bonulo Braŭno. Gudino Klojso, tiu
+bonega altaĝa Kristanino, staris en la fruhora sunlumo de sia
+fenestrolataĵo, katekizante knabineton alportintan al ŝi pindon da
+novmatena lakto. Bonulo Braŭno forkaptis la infanon kvazaŭ el la alpreno
+de la diablo mem. Ĉirkaŭirante la stratangulon apud la kunvendomo, li
+ekvidis la kapon de Fidulino kun ties rozkoloraj rubandoj, kiu elspektadis
+anksie, kaj kiu tiel ĝojiĝis ekvidinte lin ke ŝi kuris saltpaŝe laŭ la
+strato kaj preskaŭ kisis la edzon antaŭ la tuta vilaĝo. Tamen Bonulo
+Braŭno enrigardis severe kaj malfeliĉe ŝian vizaĝon kaj preterpasis
+sensalute.
+
+Ĉu Bonulo Braŭno ekdormis en la arbaro kaj nur prisonĝis sovaĝan
+sorĉistinkunvenon?
+
+Tiel estu, se vi deziras. Tamen estis sonĝo, ho, ve!, enhavanta malican
+aŭguron por Bonulo Braŭno. Severa, malĝoja, malhelmiene meditema,
+malfidema, eĉ senespera viro li fariĝis ekde la nokto de tiu timiga sonĝo.
+En dimanĉo, kiam la preĝejanaro kantis sanktan psalmon, li ne povis
+aŭskulti ĉar konkuranta himno pri pekado atingis en laŭta hasto liajn
+orelojn, superbruante la karan melodion. Kiam la pastoro parolis el la
+predikejo kun forto kaj arda elokvenco, kun lia mano sur la malfermita
+Biblio, pri la sanktaj veroj de nia religio, kaj pri sanktulecaj vivoj kaj
+triumfaj mortoj kaj pri estonta feliĉego aŭ nedirebla mizero, tiam Bonulo
+Braŭno paliĝis, timante ke la tegmento falu tondrobrue sur la grizan
+blasfemanton kaj la aŭskultantojn. Ofte, vekiĝinte subite je noktomezo, li
+fortiriĝis disde la sino de Fidulino. Matene kaj vespere, kiam la familio
+surgenuiĝis por preĝi, li kuntiris la brovojn grimacamiene kaj rigardis
+severe sian edzinon kaj forturniĝis. Kaj kiam li finvivis post longa tempo
+kaj transportiĝis al sia tombo kiel aĝogriza kadavro, akompanate de
+Fidulino, nun maljunulino, kaj gefiloj kaj genepoj, en bona procesio, kaj
+ne malmultaj najbaroj, nenian esperplenan verson oni ĉizis sur lian
+tomboŝtonon ĉar lia mortohoro estis Malĝojo.
+
+
+
+
+
+
+***END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK TRI NOVELOJ***
+
+
+
+CREDITS
+
+
+April 20, 2007
+
+            Project Gutenberg Edition
+            Robert L Read
+            Joshua Hutchinson
+            Online Distributed Proofreading Team
+
+
+
+A WORD FROM PROJECT GUTENBERG
+
+
+This file should be named 21194-0.txt or 21194-0.zip.
+
+This and all associated files of various formats will be found in:
+
+
+    http://www.gutenberg.org/dirs/2/1/1/9/21194/
+
+
+Updated editions will replace the previous one — the old editions will be
+renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no one
+owns a United States copyright in these works, so the Foundation (and
+you!) can copy and distribute it in the United States without permission
+and without paying copyright royalties. Special rules, set forth in the
+General Terms of Use part of this license, apply to copying and
+distributing Project Gutenberg™ electronic works to protect the Project
+Gutenberg™ concept and trademark. Project Gutenberg is a registered
+trademark, and may not be used if you charge for the eBooks, unless you
+receive specific permission. If you do not charge anything for copies of
+this eBook, complying with the rules is very easy. You may use this eBook
+for nearly any purpose such as creation of derivative works, reports,
+performances and research. They may be modified and printed and given away
+— you may do practically _anything_ with public domain eBooks.
+Redistribution is subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+
+
+_Please read this before you distribute or use this work._
+
+To protect the Project Gutenberg™ mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work (or
+any other work associated in any way with the phrase Project Gutenberg),
+you agree to comply with all the terms of the Full Project Gutenberg™
+License (available with this file or online at
+http://www.gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.
+
+
+General Terms of Use & Redistributing Project Gutenberg™ electronic works
+
+
+1.A.
+
+
+By reading or using any part of this Project Gutenberg™ electronic work,
+you indicate that you have read, understand, agree to and accept all the
+terms of this license and intellectual property (trademark/copyright)
+agreement. If you do not agree to abide by all the terms of this
+agreement, you must cease using and return or destroy all copies of
+Project Gutenberg™ electronic works in your possession. If you paid a fee
+for obtaining a copy of or access to a Project Gutenberg™ electronic work
+and you do not agree to be bound by the terms of this agreement, you may
+obtain a refund from the person or entity to whom you paid the fee as set
+forth in paragraph 1.E.8.
+
+
+1.B.
+
+
+Project Gutenberg is a registered trademark. It may only be used on or
+associated in any way with an electronic work by people who agree to be
+bound by the terms of this agreement. There are a few things that you can
+do with most Project Gutenberg™ electronic works even without complying
+with the full terms of this agreement. See paragraph 1.C below. There are
+a lot of things you can do with Project Gutenberg™ electronic works if you
+follow the terms of this agreement and help preserve free future access to
+Project Gutenberg™ electronic works. See paragraph 1.E below.
+
+
+1.C.
+
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation (the Foundation or
+PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg™ electronic works. Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States. If an individual
+work is in the public domain in the United States and you are located in
+the United States, we do not claim a right to prevent you from copying,
+distributing, performing, displaying or creating derivative works based on
+the work as long as all references to Project Gutenberg are removed. Of
+course, we hope that you will support the Project Gutenberg™ mission of
+promoting free access to electronic works by freely sharing Project
+Gutenberg™ works in compliance with the terms of this agreement for
+keeping the Project Gutenberg™ name associated with the work. You can
+easily comply with the terms of this agreement by keeping this work in the
+same format with its attached full Project Gutenberg™ License when you
+share it without charge with others.
+
+
+1.D.
+
+
+The copyright laws of the place where you are located also govern what you
+can do with this work. Copyright laws in most countries are in a constant
+state of change. If you are outside the United States, check the laws of
+your country in addition to the terms of this agreement before
+downloading, copying, displaying, performing, distributing or creating
+derivative works based on this work or any other Project Gutenberg™ work.
+The Foundation makes no representations concerning the copyright status of
+any work in any country outside the United States.
+
+
+1.E.
+
+
+Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+
+1.E.1.
+
+
+The following sentence, with active links to, or other immediate access
+to, the full Project Gutenberg™ License must appear prominently whenever
+any copy of a Project Gutenberg™ work (any work on which the phrase
+Project Gutenberg appears, or with which the phrase Project Gutenberg is
+associated) is accessed, displayed, performed, viewed, copied or
+distributed:
+
+
+    This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+    almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away
+    or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License
+    included with this eBook or online at http://www.gutenberg.org
+
+
+1.E.2.
+
+
+If an individual Project Gutenberg™ electronic work is derived from the
+public domain (does not contain a notice indicating that it is posted with
+permission of the copyright holder), the work can be copied and
+distributed to anyone in the United States without paying any fees or
+charges. If you are redistributing or providing access to a work with the
+phrase Project Gutenberg associated with or appearing on the work, you
+must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7
+or obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg™
+trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9.
+
+
+1.E.3.
+
+
+If an individual Project Gutenberg™ electronic work is posted with the
+permission of the copyright holder, your use and distribution must comply
+with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional terms imposed
+by the copyright holder. Additional terms will be linked to the Project
+Gutenberg™ License for all works posted with the permission of the
+copyright holder found at the beginning of this work.
+
+
+1.E.4.
+
+
+Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg™ License
+terms from this work, or any files containing a part of this work or any
+other work associated with Project Gutenberg™.
+
+
+1.E.5.
+
+
+Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this electronic
+work, or any part of this electronic work, without prominently displaying
+the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with active links or immediate
+access to the full terms of the Project Gutenberg™ License.
+
+
+1.E.6.
+
+
+You may convert to and distribute this work in any binary, compressed,
+marked up, nonproprietary or proprietary form, including any word
+processing or hypertext form. However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg™ work in a format other than
+Plain Vanilla ASCII or other format used in the official version posted on
+the official Project Gutenberg™ web site (http://www.gutenberg.org), you
+must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a copy, a
+means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon request, of
+the work in its original Plain Vanilla ASCII or other form. Any alternate
+format must include the full Project Gutenberg™ License as specified in
+paragraph 1.E.1.
+
+
+1.E.7.
+
+
+Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, performing,
+copying or distributing any Project Gutenberg™ works unless you comply
+with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+
+1.E.8.
+
+
+You may charge a reasonable fee for copies of or providing access to or
+distributing Project Gutenberg™ electronic works provided that
+
+    - You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+      the use of Project Gutenberg™ works calculated using the method you
+      already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed to
+      the owner of the Project Gutenberg™ trademark, but he has agreed to
+      donate royalties under this paragraph to the Project Gutenberg
+      Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid within 60
+      days following each date on which you prepare (or are legally
+      required to prepare) your periodic tax returns. Royalty payments
+      should be clearly marked as such and sent to the Project Gutenberg
+      Literary Archive Foundation at the address specified in Section 4,
+      Information about donations to the Project Gutenberg Literary
+      Archive Foundation.
+
+      You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+      you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+      does not agree to the terms of the full Project Gutenberg™ License.
+      You must require such a user to return or destroy all copies of the
+      works possessed in a physical medium and discontinue all use of and
+      all access to other copies of Project Gutenberg™ works.
+
+      You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of
+      any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+      electronic work is discovered and reported to you within 90 days of
+      receipt of the work.
+
+      You comply with all other terms of this agreement for free
+      distribution of Project Gutenberg™ works.
+
+
+1.E.9.
+
+
+If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg™ electronic
+work or group of works on different terms than are set forth in this
+agreement, you must obtain permission in writing from both the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael Hart, the owner of the
+Project Gutenberg™ trademark. Contact the Foundation as set forth in
+Section 3 below.
+
+
+1.F.
+
+
+1.F.1.
+
+
+Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable effort to
+identify, do copyright research on, transcribe and proofread public domain
+works in creating the Project Gutenberg™ collection. Despite these
+efforts, Project Gutenberg™ electronic works, and the medium on which they
+may be stored, may contain Defects, such as, but not limited to,
+incomplete, inaccurate or corrupt data, transcription errors, a copyright
+or other intellectual property infringement, a defective or damaged disk
+or other medium, a computer virus, or computer codes that damage or cannot
+be read by your equipment.
+
+
+1.F.2.
+
+
+LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES — Except for the Right of
+Replacement or Refund described in paragraph 1.F.3, the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation, the owner of the Project Gutenberg™
+trademark, and any other party distributing a Project Gutenberg™
+electronic work under this agreement, disclaim all liability to you for
+damages, costs and expenses, including legal fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE
+NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH
+OF CONTRACT EXCEPT THOSE PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE
+FOUNDATION, THE TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT
+WILL NOT BE LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL,
+PUNITIVE OR INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY
+OF SUCH DAMAGE.
+
+
+1.F.3.
+
+
+LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND — If you discover a defect in this
+electronic work within 90 days of receiving it, you can receive a refund
+of the money (if any) you paid for it by sending a written explanation to
+the person you received the work from. If you received the work on a
+physical medium, you must return the medium with your written explanation.
+The person or entity that provided you with the defective work may elect
+to provide a replacement copy in lieu of a refund. If you received the
+work electronically, the person or entity providing it to you may choose
+to give you a second opportunity to receive the work electronically in
+lieu of a refund. If the second copy is also defective, you may demand a
+refund in writing without further opportunities to fix the problem.
+
+
+1.F.4.
+
+
+Except for the limited right of replacement or refund set forth in
+paragraph 1.F.3, this work is provided to you ’AS-IS,’ WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+
+1.F.5.
+
+
+Some states do not allow disclaimers of certain implied warranties or the
+exclusion or limitation of certain types of damages. If any disclaimer or
+limitation set forth in this agreement violates the law of the state
+applicable to this agreement, the agreement shall be interpreted to make
+the maximum disclaimer or limitation permitted by the applicable state
+law. The invalidity or unenforceability of any provision of this agreement
+shall not void the remaining provisions.
+
+
+1.F.6.
+
+
+INDEMNITY — You agree to indemnify and hold the Foundation, the trademark
+owner, any agent or employee of the Foundation, anyone providing copies of
+Project Gutenberg™ electronic works in accordance with this agreement, and
+any volunteers associated with the production, promotion and distribution
+of Project Gutenberg™ electronic works, harmless from all liability, costs
+and expenses, including legal fees, that arise directly or indirectly from
+any of the following which you do or cause to occur: (a) distribution of
+this or any Project Gutenberg™ work, (b) alteration, modification, or
+additions or deletions to any Project Gutenberg™ work, and (c) any Defect
+you cause.
+
+
+Section  2.
+
+
+           Information about the Mission of Project Gutenberg™
+
+
+Project Gutenberg™ is synonymous with the free distribution of electronic
+works in formats readable by the widest variety of computers including
+obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists because of the
+efforts of hundreds of volunteers and donations from people in all walks
+of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the assistance
+they need, is critical to reaching Project Gutenberg™’s goals and ensuring
+that the Project Gutenberg™ collection will remain freely available for
+generations to come. In 2001, the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation was created to provide a secure and permanent future for
+Project Gutenberg™ and future generations. To learn more about the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation and how your efforts and donations
+can help, see Sections 3 and 4 and the Foundation web page at
+http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.
+
+
+   Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the state of
+Mississippi and granted tax exempt status by the Internal Revenue Service.
+The Foundation’s EIN or federal tax identification number is 64-6221541.
+Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://www.gutenberg.org/fundraising/pglaf. Contributions to the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation are tax deductible to the full
+extent permitted by U.S. federal laws and your state’s laws.
+
+The Foundation’s principal office is located at 4557 Melan Dr.
+S. Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations. Its business office is located at 809 North
+1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact information
+can be found at the Foundation’s web site and official page at
+http://www.pglaf.org
+
+For additional contact information:
+
+
+    Dr. Gregory B. Newby
+    Chief Executive and Director
+    gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.
+
+
+  Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive
+                                Foundation
+
+
+Project Gutenberg™ depends upon and cannot survive without wide spread
+public support and donations to carry out its mission of increasing the
+number of public domain and licensed works that can be freely distributed
+in machine readable form accessible by the widest array of equipment
+including outdated equipment. Many small donations ($1 to $5,000) are
+particularly important to maintaining tax exempt status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United States.
+Compliance requirements are not uniform and it takes a considerable
+effort, much paperwork and many fees to meet and keep up with these
+requirements. We do not solicit donations in locations where we have not
+received written confirmation of compliance. To SEND DONATIONS or
+determine the status of compliance for any particular state visit
+http://www.gutenberg.org/fundraising/donate
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we have
+not met the solicitation requirements, we know of no prohibition against
+accepting unsolicited donations from donors in such states who approach us
+with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make any
+statements concerning tax treatment of donations received from outside the
+United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation methods
+and addresses. Donations are accepted in a number of other ways including
+checks, online payments and credit card donations. To donate, please
+visit: http://www.gutenberg.org/fundraising/donate
+
+
+Section 5.
+
+
+      General Information About Project Gutenberg™ electronic works.
+
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg™
+concept of a library of electronic works that could be freely shared with
+anyone. For thirty years, he produced and distributed Project Gutenberg™
+eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+Project Gutenberg™ eBooks are often created from several printed editions,
+all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. unless a copyright
+notice is included. Thus, we do not necessarily keep eBooks in compliance
+with any particular paper edition.
+
+Each eBook is in a subdirectory of the same number as the eBook’s eBook
+number, often in several formats including plain vanilla ASCII, compressed
+(zipped), HTML and others.
+
+Corrected _editions_ of our eBooks replace the old file and take over the
+old filename and etext number. The replaced older file is renamed.
+_Versions_ based on separate sources are treated as new eBooks receiving
+new filenames and etext numbers.
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+
+    http://www.gutenberg.org
+
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg™, including how
+to make donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation,
+how to help produce our new eBooks, and how to subscribe to our email
+newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+
+
+
+
+***FINIS***
+
\ No newline at end of file
diff --git a/21194-0.zip b/21194-0.zip
new file mode 100644
index 0000000..a1ac9d6
--- /dev/null
+++ b/21194-0.zip
diff --git a/21194-h.zip b/21194-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..06ac453
--- /dev/null
+++ b/21194-h.zip
diff --git a/21194-h/21194-h.html b/21194-h/21194-h.html
new file mode 100644
index 0000000..a6ad295
--- /dev/null
+++ b/21194-h/21194-h.html
@@ -0,0 +1,1666 @@
+<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="eo" xml:lang="eo"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" /><meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css" /><link rel="schema.DC" href="http://purl.org/dc/elements/1.1/" /><meta name="DC.Creator" content="Nathaniel Hawthorne" /><meta name="DC.Title" content="Tri Noveloj" /><meta name="DC.Date" content="April 20, 2007" /><meta name="DC.Language" content="Esperanto" /><meta name="DC.Publisher" content="Project Gutenberg" /><meta name="DC.Identifier" content="http://www.gutenberg.org/etext/21194" /><meta name="DC.Rights" content="This text is in the public domain." /><title>The Project Gutenberg EBook of Tri Noveloj by Nathaniel Hawthorne</title><style type="text/css">/* 
+The Gnutenberg Press - default CSS2 stylesheet
+
+Any generated element will have a class "tei" and a class "tei-elem"
+where elem is the element name in TEI. 
+The order of statements is important !!! 
+*/
+
+.tei                            { margin: 0; padding: 0; 
+                                  font-size: 100%; font-weight: normal; font-style: normal }
+
+.block                          { display: block; }
+.inline                         { display: inline; }
+.floatleft                      { float: left;  margin: 1em 2em 1em 0; }
+.floatright                     { float: right; margin: 1em 0 1em 2em; }
+.shaded                         { margin-top: 1em; margin-bottom: 1em; 
+                                  padding: 1em; background-color: #eee; }
+.boxed                          { margin-top: 1em; margin-bottom: 1em; 
+                                  padding: 1em; border: 1px solid black; }
+
+body.tei		        { margin: 4ex 10%; text-align: justify }
+div.tei              	        { margin: 2em 0em }
+p.tei              	        { margin: 0em 0em 1em 0em; text-indent: 0em; }
+blockquote.tei	     	        { margin: 2em 4em }
+
+div.tei-lg                      { margin: 1em 0em; }
+div.tei-l		        { margin: 0em; text-align: left; }
+div.tei-tb                      { text-align: center; }
+div.tei-epigraph     	        { margin: 0em 0em 1em 10em; }
+div.tei-dateline	        { margin: 1ex 0em; text-align: right }
+div.tei-salute                  { margin: 1ex 0em; }
+div.tei-signed                  { margin: 1ex 0em; text-align: right }
+div.tei-byline                  { margin: 1ex 0em; }
+
+                                /* calculate from size of body = 80% */
+div.tei-marginnote		{ margin: 0em 0em 0em -12%; width: 11%; float: left; }
+
+div.tei-sp                      { margin: 1em 0em 1em  2em }
+div.tei-speaker	                { margin: 0em 0em 1em -2em;
+                        	  font-weight: bold; text-indent: 0em }
+div.tei-stage                   { margin: 1em 0em; font-weight: normal; font-style: italic }
+span.tei-stage	     	        { font-weight: normal; font-style: italic }
+
+div.tei-eg             	        { padding: 1em; 
+                     	          color: black; background-color: #eee }
+
+hr.doublepage	     	        { margin: 4em 0em; height: 5px; }
+hr.page            	        { margin: 4em 0em; height: 2px; }
+
+ul.tei-index                    { list-style-type: none }
+
+dl.tei                          { margin: 1em 0em }
+
+dt.tei-notelabel                { font-weight: normal; text-align: right; 
+                     	          float: left; width: 3em }
+dd.tei-notetext                 { margin: 0em 0em 1ex 4em }
+
+span.tei-pb                     { position: absolute; left: 1%; width: 8%;
+                                  font-style: normal; }
+
+span.code          	        { font-family: monospace; font-size: 110%; }
+
+ul.tei-castlist 		{ margin: 0em; list-style-type: none }
+li.tei-castitem		        { margin: 0em; }
+table.tei-castgroup     	{ margin: 0em; }
+ul.tei-castgroup		{ margin: 0em; list-style-type: none; 
+				  padding-right: 2em; border-right: solid black 2px; }
+caption.tei-castgroup-head	{ caption-side: right; width: 50%; text-align: left; 
+				  vertical-align: middle; padding-left: 2em; }
+*.tei-roledesc  		{ font-style: italic }
+*.tei-set			{ font-style: italic }
+
+table.rules                     { border-collapse: collapse; }
+table.rules caption,
+table.rules th,
+table.rules td                  { border: 1px solid black; }
+
+table.tei                       { border-collapse: collapse; }
+table.tei-list                  { width: 100% }
+
+th.tei-head-table	        { padding: 0.5ex 1em }
+
+th.tei-cell		        { padding: 0em 1em }
+td.tei-cell		        { padding: 0em 1em }
+
+td.tei-item		        { padding: 0; font-weight: normal; 
+                                  vertical-align: top; text-align: left; }
+th.tei-label,
+td.tei-label                    { width: 3em; padding: 0; font-weight: normal; 
+                                  vertical-align: top; text-align: right; }
+
+th.tei-label-gloss,
+td.tei-label-gloss              { text-align: left }
+
+td.tei-item-gloss,
+th.tei-headItem-gloss           { padding-left: 4em; }       
+
+img.tei-formula                 { vertical-align: middle; }
+
+</style></head><body class="tei">
+
+
+
+  
+
+
+<div class="tei tei-text" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">
+<div class="tei tei-front" style="margin-bottom: 6.00em; margin-top: 2.00em">
+<div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<div id="pgheader" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 4.00em; margin-top: 4.00em"><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 2.00em">The Project Gutenberg EBook of Tri Noveloj by Nathaniel Hawthorne</p></div><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost
+          and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it,
+          give it away or re-use it under the terms of the Project
+          Gutenberg License <a href="#pglicense" class="tei tei-ref">included with this
+          eBook</a> or online at <a href="http://www.gutenberg.org/license" class="tei tei-xref">http://www.gutenberg.org/license</a></p></div><pre class="pre tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em">Title: Tri Noveloj
+
+Author: Nathaniel Hawthorne
+
+Release Date: April 20, 2007 [Ebook #21194]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+
+***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK TRI NOVELOJ***
+</pre></div>
+</div>
+
+<hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+  <div class="block tei tei-docTitle"><div class="block tei tei-titlePart" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em"><span style="font-size: 173%">Tri Noveloj</span></div></div><div class="block tei tei-byline" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">by </span><span class="inline tei tei-docAuthor" style="text-align: left"><span style="font-size: 173%">Nathaniel Hawthorne</span></span></div><div class="tei tei-div" style="text-align: left; margin-bottom: 5.76em; margin-top: 5.76em"><span class="tei tei-docEdition" style="text-align: left"><span class="tei tei-edition" style="text-align: left"><span style="font-size: 144%">Edition 1</span></span></span><span style="font-size: 144%">, (</span><span class="tei tei-docDate" style="text-align: left"><span class="tei tei-date" style="text-align: left"><span style="font-size: 144%">April 20, 2007</span></span></span><span style="font-size: 144%">)</span></div>
+</div>
+
+<hr class="page" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<p class="tei tei-p" style="text-align: center; margin-bottom: 1.00em">Unua Eldono: Oktobro 1998</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="text-align: center; margin-bottom: 1.00em">Originaj Anglalingvaj Titoloj:</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="text-align: center; margin-bottom: 1.00em">"DR. HEIDEGGER'S EXPERIMENT"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="text-align: center; margin-bottom: 1.00em">"THE MINISTER'S BLACK VEIL"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="text-align: center; margin-bottom: 1.00em">"YOUNG GOODMAN BROWN"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="text-align: center; margin-bottom: 1.00em">Copyright 1998<br />
+Edwin P. Grobe<br />
+for the English-to-Esperanto translations</p>
+</div>
+
+<hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">Table of Contents</span></h1>
+<ul class="tei tei-index tei-index-toc"><li><a href="#toc1">LA EKSPERIMENTO DE D-RO HEJDEGERO</a></li><li><a href="#toc3">LA NIGRA VUALO DE LA PASTORO</a></li><li><a href="#toc5">JUNA BONULO BRAŬNO</a></li></ul>
+</div>
+
+</div>
+
+<div class="tei tei-body" style="margin-bottom: 6.00em; margin-top: 6.00em">
+<hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<a name="toc1" id="toc1"></a><a name="pdf2" id="pdf2"></a>
+<span class="tei tei-pb" id="page001">[pg 001]</span><a name="Pg001" id="Pg001" class="tei tei-anchor"></a>
+<h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">LA EKSPERIMENTO DE D-RO HEJDEGERO</span></h1>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Foje tiu ege aparta viro, maljuna D-ro Hejdegero, invitis kvar respektindajn
+geamikojn kunveni ĉe li en lia studkabineto. Tri el ili estis blankbarbaj ĝentlemanoj:
+S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo, kaj S-ro Gaskojno. La kvara estis velkinta ĝentlemanino
+nomiĝanta Vidvino Vajkerlio. Ĉiuj estis malgajaj maljunaj estuloj spertintaj
+diversajn malbonŝancojn kaj kies plej granda malbonŝanco estis devi baldaŭ entombiĝi.
+S-ro Medborno, en antaŭa, pli vigla aĝo, estis sukcesa komercisto, tamen ĉion perdis
+rezulte de malbonsenca spekulado kaj nun vivis ne multe pli bone ol almozulo. Kolonelo
+Kiligruo malŝparis siajn plej bonajn jarojn kaj siajn sanon kaj monon sin provizante
+per pekaj plezuroj naskigintaj idaron da doloroj, ekzemple, podagro, kaj diversaj
+ceteraj turmentoj korpaj kaj animaj. S-ro Gaskojno estis ruinigita politikisto kaj fifamulo;
+almenaŭ tia li estis ĝis kiam forpasinta tempo kvazaŭ lin entombigis foran
+distancon disde la konscio de la aktuala generacio, lin igante senfama anstataŭ fifama.
+Rilate al Vidvino Vajkerlio, la tradicio raportas ke ŝi estis ege bela virino en sia
+juneco. Dum longa lastatempo tamen ŝi vivis en profunda izolado pro kelkaj skandalaj
+rakontoj antaŭjuĝigintaj kontraŭ ŝi la altrangularon de la urbo. Menciinda fakto estas
+tio ke ĉiu el tiuj estimataj maljunuloj--S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo kaj S-ro
+Gaskojno--estis antaŭe amkandidatoj de Vidvino Vajkerlio kiuj pretis tranĉi ŝianome
+la gorĝon unu de la alia. Kaj antaŭ ol daŭre rakonti mi nur tion atentigu ke kelkfoje
+oni juĝis D-ron Hejdegeron kaj liajn kvar gastojn iom preterbonsencaj: kondiĉo ofte
+okazanta ĉe maljunuloj kiam ilin maltrankviligas nunaj ĝenoj aŭ malĝojaj memoraĵoj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Miaj karaj longtempaj geamikoj," diris D-ro Hejdegero, indikante pergeste
+ke ili sidiĝu. 'Mi bezonas vian helpon por unu el tiuj eksperimentetoj per kiuj mi
+distriĝas ĉi-tie en mia kabineto."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Se ĉiuj tiurilataj raportoj veras, la kabineto de D-ro Hejdegero estis ege
+stranga ejo. Ĝi estis malhela malnovmoda ĉambro ornamita per araneaĵoj kaj aspergita
+de antikva polvo. Ĉirkaŭ la muroj staris pluraj kverkaj libroŝrankoj kies malsupraj
+bretoj plenigis je vicoj da gigantaj foliantoj kaj nigraliteraj kvartoj dum la supran plenigis
+etaj pergamenkovrilaj dozavoj. Sur la centra libroŝranko staris bronza busto pri
+Hipokrato kiun, laŭ kelkaj aŭtoritatuloj, D-ro Hejdegero kutimis konsulti dum ĉiuj
+malfacilaj medicinaj kazoj. En la plej malhela angulo de la ĉambro staris alta, mallarĝa,
+kverka vestoŝranko kies pordo duonapertis kaj en kiu sendube kaŝiĝis skeleto.
+Inter du el la libroŝrankoj pendis spegulego, elmontrante altan kaj polvan surfacon ene
+de malbriliĝinta ora kadro. Inter multaj mirindaj rakontoj raportitaj pri tiu spegulo
+nombriĝis tiu hipotezanta ke interne de ĝia kadrospaco loĝas la spiritoj de ĉiuj mortintaj
+klientoj de la doktoro kaj ke kiam li enrigardas ĝin tiuj lastaj reciproke fiksrigardas
+el ĝi lian vizaĝon. La kontraŭan flankon de la ĉambro ornamis tutkorpa portreto
+pri juna virino vestita en la paliĝinta grandiozeco de silko, sateno kaj brokaĵo
+kaj kies vizaĝo estis tiel paliĝinta kiel ŝia robo. Antaŭ ĉirkaŭ duonjarcento D-ro Hejdegero
+estis edziĝonta kun la juna fraŭlino kiu tamen, ekspertinte ioman malsaniĝeton,<span class="tei tei-pb" id="page002">[pg 002]</span><a name="Pg002" id="Pg002" class="tei tei-anchor"></a>
+glutis medikamenton preskribitan far la amanto kaj mortis en la nupta nokto. Restas
+mencii la plej interesan kuriozaĵon de la kabineto: pezegan folivolumon, binditan en
+nigra ledo, kun enormaj arĝentaj agrafoj. Neniaj literoj aperis sur la dorso kaj neniu
+certis pri la titolo de la libro. Tamen ĉiuj supozis ĝin esti libro pri magio. Foje, kiam
+ĉambristino levis la libron por forbrosi la polvon, la skeleto ekklakis en la ŝranko,
+piedo de la bildigita fraŭlino eliris la portreton kaj surpaŝis la plankon, kaj pluraj
+vizaĝaĉoj ekmontriĝis elrigardante la spegulon. Samtempe la latuna kapo de Hipokrato
+kuntiris la brovojn kaj diris: "Sindetenu!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tia estis la kabineto de D-ro Hejdegero. En la somera posttagmezo de nia
+rakonto, ronda ebonnigra tableto staris en la mezo de la ĉambro, surportante belforman
+kaj belartan vazon de tajlita vitro. La sunlumo trairis la fenestron, inter la
+pezaj festonoj de du paliĝintaj damaskaj kurtenoj, kaj transfalis senpere tiun vazon.
+Rezulte, milda pompo reflektiĝis de ĝi sur la cindrokolorajn vizaĝojn de la kvin maljunaj
+ĉirkaŭsidantoj. Staris sur la tablo ankaŭ kvar ĉampanglasoj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Miaj karaj longatempaj geamikoj," ripetis D-ro Hejdegero, "ĉu mi rajtas
+peti vian helpon por efektivigi ege interesan eksperimenton?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Nu, D-ro Hejdegero estis ege stranga maljuna sinjoro kies orginaleco jam
+estiĝis nukleo de mil fantaziaj rakontoj. Pluraj el tiuj fabeloj, mi hontiĝu tion konfesante,
+fontas eble el mia propra verdiremo kaj se iuj ajn teksteroj de la nuna
+rakonto konsternas la kredpovon de la leganto, mi bonvole konsentu fi-nomiĝi "mensogfabrikanto".</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kiam la kvar gastoj de la doktoro lin aŭdis priparoli sian proponitan eksperimenton,
+ili atendis nenion pli mirindan ol musomortigon en aerpompilo aŭ araneaĵkontrolon
+per mikroskopo aŭ similan sensencaĵon per kiu li konstante kaj kutime
+ĝenetis siajn geamikojn. Sed sen atendi respondon D-ro Hejdegero lampaŝe transiris
+la ĉambron kaj revenis portante la saman pezegan, en nigra ledo binditan folion kiu
+laŭ ĝenerala onidirado estis magilibro. Dekroĉinte la arĝentajn agrafojn, li malfermis
+la volumon kaj de inter ties nigraliteraj paĝoj eltiris rozon, aŭ ion kiu antaŭe estis
+rozo, kvankam la verdaj folioj kaj karmezinaj petaloj nun bruniĝis kaj la antikva floro
+ŝajnis preta pulvoriĝi en la doktoraj manoj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tiu-ĉi rozo," diris D-ro Hejdegero, suspirante, "tiu sama velkinta kaj dispeciĝinta
+planto, floris antaŭ kvindek kvin jaroj. Ĝin donacis al mi Silvino Vardo, kies
+portreto pendas jene. Kaj mi intencis ĝin porti surbruste okaze de nia geedziĝo. Dum
+kvindek kvin jaroj mi konservis ĝin trezore inter la folioj de malnova libro. Nu
+ĉu eblas viaopinie ke tiu duonjarcenta rozo iam refloru?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Sensencaĵo!" diris Vidvino Vajkerlio, kun malbonhumora kapŝancelo. "Pli
+bone estus demandi ĉu povas iam reflori la faltiĝinta vizaĝo de maljunulino?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Spektadu!" respondis D-ro Hejdegero.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Li malkovris la vazon kaj ĵetis la rozon en la tie enhavatan akvon. Unue, la
+floro ripozis malpeze sur la surfaco de la likvaĵo, ŝajnante ensorbi nenian humidecon.
+Baldaŭ tamen komencis videbli malkutima ŝanĝiĝo. La premrompitaj kaj sekigitaj
+petaloj ekmoviĝetis, alprenis pli helan karmezinkoloreton, kvazaŭ la floro reanimiĝis<span class="tei tei-pb" id="page003">[pg 003]</span><a name="Pg003" id="Pg003" class="tei tei-anchor"></a>
+el mortŝajna dormado. La maldika tigo kaj foliarbranĉetoj verdiĝis. Jen estis la duonjarcenta
+rozo, aspektante tiel freŝe kiel tiam kiam Silvino Vardo unue ĝin donacis al
+sia amanto. Ĝi estis evidente en la komenca etapo de plenfloriĝo ĉar kelkaj el ĝiaj
+delikataj ruĝaj folioj krispiĝis ĉirkaŭ ties malseka flornodo, ene de kiu briletis du-tri
+roseroj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tio estas certe belega trompaĵo," diris la amikoj de la doktoro, sed iom
+senatente ĉar ili jam spektis pli grandajn miraklojn okaze de magiistaj prezentadoj.
+"Ni petu, kiel ĝi efektiviĝis?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ĉu neniam vi aŭdis pri Juneco-Fonto?" demandis D-ro Hejdegero. "Tiu
+kiun serĉis Ponco De Leono, la Hispana aventuristo, antaŭ du-tri jarcentoj?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Sed ĉu iam Ponco De Leono ĝin malkovris?" demandis Vidvino Vajkerlio.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ne," respondis D-ro Hejdegero, "ĉar neniam li ĝin serĉis en la ĝusta loko.
+La fama Juneco-Fonto, se mi ne eraras, situas en la suda parto de la Florida duoninsulo,
+ne malproksime disde Lago-Makako. Superombras ĝian fontejon pluraj gigantaj
+magnolioj kiuj, kvankam jarcentaraĝaj, aspektas tiel freŝe kiel violoj pro la kvalitoj de
+tiu mirinda akvo. Konato mia, prikonsciante mian scivolemon pri tiaj aferoj, sendis al
+mi tion kion vi vidas en la vazo."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kolonelo Kiligruo tusetis, kredante nenian vorton de la raporto de la doktoro.
+"Kaj kiun efikon tiu likvaĵo povas estigi en la homa korpo?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Vi juĝu proprapersone, estimata Kolonelo," respondis D-ro Hejdegero. "Kaj
+vi ĉiuj, respektataj geamikoj miaj, bonvolu vin provizi per tiom da tiu admirinda
+likvaĵo kiel vi bezonos por reflorigi en vi la junecon. Miaflanke, maljuniĝinte tiel
+malfacile, mi sentas nepre nenian urĝon rejuniĝi. Kun via permeso tial mi kontentiĝos
+spektante deflanke la progreson de la eksperimento."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Dum li parolis D-ro Hejdegero plenigis la kvar ĉampanglasojn je Juneco-Fonto-akvo.
+Laŭaspekte, ĝi estis impregnita je eferveska gaso ĉar etaj globetoj
+supreniris konstante el la glasofundoj kaj eksplodetis ĉesurface en arĝenta ŝprucaĵo.
+Pro tio ke la likvoro difuzis plaĉan parfumon, la maljunuloj supozis ĝin enhavi
+afablajn kaj komfortajn kvalitojn. Kaj kvankam ili tre pridubis ties rejunigpovon, ili
+emis tuj ĝin trinki. D-ro Hejdegero petis tamen ke ili prokrastu kelkajn momentojn
+sian partoprenon en la eksperimento.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Antaŭ ol trinki, respektindaj geamikoj miaj," li diris, "dece estus ke,
+bazante viajn elektojn sur viaj jam longaj vivospertoj, vi estigu kelkajn ĝeneralajn
+regulojn por vin gvidi dum vi trapasos duan fojon la danĝerojn de la juneco. Konsideru
+kiel peke kaj honte estus, kun viaj apartaj avantaĝoj, ne fariĝi modeloj pri virto kaj
+saĝeco por ĉiuj junuloj de nia epoko!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La kvar respektindaj geamikoj de la doktoro respondis nur per mallaŭta kaj
+tremanta ridado. Primokinda estis la ideo ke, prikonsciante kiel proksime rimorso
+postsekvas la paŝojn de eraro, ili povus iam ajn denove devojiĝi.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tial, trinku!" diris la doktoro, riverencante. "Mi ĝojas esti tiel bone elektinta
+la studobjektojn de mia eksperimento."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Per ŝanceliĝemaj manoj ili levis la glasojn kontraŭlipen. La magian likvoron,<span class="tei tei-pb" id="page004">[pg 004]</span><a name="Pg004" id="Pg004" class="tei tei-anchor"></a>
+se verfakte ĝi posedis tiajn virtojn kiajn D-ro Hejdegero atribuis al ĝi, oni ne povintus
+disdoni al kvar homoj pli veeme ĝin bezonantaj. Ili aspektis kvazaŭ ili neniam antaŭe
+prikonsciis kio estas juneco aŭ plezuro, naskigite male far senileca Naturo kaj estante
+ekde ĉiam la grizaj, kadukaj, sensukaj, mizeraj estaĵoj nun sidantaj velkaŝultre ĉirkaŭ
+la tablo de la doktoro, sen sufiĉe da vivo en siaj animoj aŭ korpoj por iam ajn
+revigliĝi, eĉ responde al la ŝanco denove rejuniĝi. Ili eltrinkis la akvon kaj remetis
+surtablen siajn glasojn.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Efektive okazis preskaŭ tuja pliboniĝo en la aspekto de la kvaropo, ne malsame
+kiel tio kion estigintus glaso da malavara vino, kune kun subita brilo de ĝoja
+sunlumo heliganta samtempe iliajn vizaĝojn. Saniga sufuzo aperis sur iliaj vangoj, anstataŭante
+la cindran palon ilin dotintan per tiel kadavra aspekto. Ili rigardis unu la
+alian, supozante ke magia potenco verfakte komencis glatigi la profundajn kaj malĝojajn
+enskribojn kiujn Patro Tempo jam de tiom longe gravuris sur iliajn brovojn.
+Vidvino Vajkerlio rearanĝis sian ĉapon, sin sentante denove preskaŭ virino.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Havigu al ni pli da tiu mirinda akvo!" ili kriis avide. "Ni estas pli junaj sed
+ni ankoraŭ tro maljunas. Rapide! Havigu al ni pli!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Paciencon, paciencon!" diris D-ro Hejdegero, kiu sidis kontrolante la eksperimenton
+kun filozofia objektiveco. "Vi pasigis longan tempon maljuniĝante. Certe vi
+konsentu pasigi almenaŭ duonhoron rejuniĝante. Tamen la akvo estas je via dispono."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Denove li plenigis iliajn glasojn je la junecolikvoro, el kiu sufiĉa kvanto restis
+ankoraŭ en la vazo por revenigi duonon el la maljunuloj de la urbo al la aĝo de siaj
+genepoj. Dum la globetoj ankoraŭ briletis surrande, la kvar gastoj de la doktoro ekkaptis
+siajn glasojn de sur la tablo kaj englutis seninterrompe la enhavaĵon. Ĉu temis
+pri iluzio? Eĉ dum la likvaĵo malsuprenfluis laŭ iliaj gorĝoj ĝi ŝajnis jam esti efektiviginta
+tutsistemajn ŝanĝojn. Iliaj okuloj klariĝis kaj heliĝis. Iliaj arĝentaj hararoj
+komencis rekoloriĝi. Ili ĉirkaŭsidis la tablon, tri mezaĝaj viroj kaj virino apenaŭ trapasinta
+sian plenforman ĉeftempon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mia kara vidvino, vi estas ĉarma!" ekkriis Kolonelo Kiligruo, kies okuloj
+fiksrigardis ŝian vizaĝon dum la tieaj aĝombroj forfuĝis same kiel malhelo el karmezina
+tagiĝo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La bela vidvino konsciis, pro jam longa sperto, ke la komplimentoj de Kolonelo
+Kiligruo ne ĉiam baziĝas sur sobra vero. Tial ŝi stariĝis eksalte kaj alkuris la
+spegulon, ankoraŭ timante renkonti en ĝi la malbelan vizaĝon de maljunulino. Intertempe
+la tri sinjoroj kondutis en maniero pruvanta ke Juneco-Fonto posedis ebriigajn
+kvalitojn; escepte, kompreneble, se ilia spirita gajeco estis nur malpeza kapturniĝo
+kaŭzita de la subita forigo de multjara aĝpremo. La menso de S-ro Gaskojno preferis
+laŭŝajne pritrakti politikajn temojn: ĉu pasint-, nun- aŭ estonttempajn, ne facilis ekscii,
+ĉar jam dum kvindek jaroj la samaj ideoj kaj frazoj laŭmodis. Foje li klake elparolis
+plengorĝajn frazojn pri patriotismo, nacia gloro kaj civitanaj rajtoj. Alifoje li
+murmuris danĝeraĵojn, en ruza kaj priduba flustrado, tiel singarde ke eĉ lia propra
+konscienco apenaŭ sukcesis kapti la sekreton. Ceterfoje li parolis kun zorge mezuritaj
+emfazoj kaj en profunde cedema tono, iom kvazaŭ imperiestra orelparo aŭskultus liajn<span class="tei tei-pb" id="page005">[pg 005]</span><a name="Pg005" id="Pg005" class="tei tei-anchor"></a>
+bonekvilibritajn frazerojn. Intertempe Kolonelo Kiligruo ĉantaĉis ĝojan botelkanton,
+sonigante sian glason samritme kun la refreno, dum lia rigardo vagadis en la direkto
+al la plenfigura persono de Vidvino Vajkerlio. Aliflanke de la tablo S-ro Medborno
+okupiĝis pri matematika kalkulado strange intermiksita kun propono provizi Indonezion
+per glacio, jungante balenaron al polusaj glacimontoj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Rilate al Vidvino Vajkerlio, ŝi staris ĉe la spegulo, riverencante kaj falsridetante
+antaŭ sia imago, ĝin salutante kiel amikinon kiun ŝi amis pli kare ol la tutan
+mondon. Ŝi alproksimigis la vizaĝon ŝovpoze apud la vitron, dezirante ekscii ĉu jam
+de longe memorata falto aŭ korvopiedaĵo verfakte malaperis. Ŝi kontrolis ĉu la
+neĝaĵo tiel nepre forfandiĝis el sia hararo ke ŝi ekrajtos flankenĵeti la antikvan
+ĉapon. Finfine, forturniĝante viglamove, ŝi alvenis iom dancpaŝe la tablon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mia kara multaĝa doktoro," ŝi ekkriis, "bonvolu min provizi per plua glaso!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Certege, mia kara sinjorino, certege!" respondis la afabla doktoro. "Vidu, mi
+jam replenigis la glasojn."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Jen efektive staris la kvar glasoj, ĝisrande plenaj je tiu mirinda akvo, kies
+delikata ŝprucaĵo, dum ĝi foreferveskis de sur la surfaco, aspektis kiel la tremanta
+briletado de diamantoj. La suno preskaŭ finsubiĝis pro kio la ĉambro pli malheliĝis ol
+iam. Sed milda lunaspekta grandiozo brilegis el la vazo kaj alfiksiĝis egalpotence sur
+la kvar gastojn kaj la respektindan figuron de la doktoro. Sur altapogila, komplekse
+ĉizita, kverkoligna fotelo tiulasta sidis kun griza digno kiu taŭgintus al tiu sama Patro
+Tempo kies potencon neniu krom la nuna ĉeestantaro iam kontraŭstaris. Eĉ dum ili
+trinkegis la trian glasplenon da Juneco-Fonto-akvo, preskaŭ mirigis ilin la aspekto de
+lia mistera vizaĝo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tamen en la sekvinta momento ĝojiga ekfluego da juna vivo trafluis kuglohaste
+iliajn vejnojn. Nun ili enestis la feliĉan ĉeftempon de juneco. Aĝo, kun sia mizera
+sinsekvo da zorgoj, malfeliĉoj kaj malsanoj, memoriĝis nur kiel ĝenega sonĝo el kiu
+ili ĝoje vekiĝis. La freŝa glaceo de la animo, tiel frue perdite, kaj sen kiu la alternaj
+scenoj de la mondo estintus nur galerio da paliĝintaj pentraĵoj, denove ĵetis sian
+sorĉon sur iliajn ĉiujn eblecojn.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ni estas junaj! Junaj ni estas!" ili kriadis ĝojege.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Juneco, same kiel maljuneco, forvisis la forte distingajn trajtojn de mezaĝo
+kaj samaspektigis ilin ĉiujn. Ili estiĝis aro da gajaj junuloj, preskaŭ frenezigitaj per la
+ĝojega petolemo de siaj malmultaj jaroj. La plej rimarkinda rezulto de ilia gajeco estis
+ekemo primoki la feblecon kaj kadukecon de kiuj ili estis tiel lastatempe viktimoj. Ili
+ridis laŭte pri siaj pasintmodaj vestaĵoj: la larĝbaskaj jakoj kaj klaphavaj veŝtoj de la
+junaj viroj kaj la antikvaj ĉapo kaj robo de la floriĝanta junulino. Unu el ili trairis la
+plankon lampaŝe kiel podagra avo. Alia metis paron da okulvitroj rajdpoze sur la
+nazon kaj ŝajnigis studegi la nigraliterajn paĝojn de la magilibro. Tria sidiĝis sur
+fotelon kaj penadis imiti la respektindan dignon de D-ro Hejdegero. Tiam ĉiuj ekkriis
+ĝojege kaj ĉirkaŭsaltadis en la ĉambro. Vidvino Vajkerlio--se oni rajtas nomi vidvino
+tiel freŝaspektan fraŭlinon--alvenis saltetpaŝe la seĝon de la kuracisto, elmontrante
+kaprican ĝojon sur sia rozkolora vizaĝo.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page006">[pg 006]</span><a name="Pg006" id="Pg006" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Doktoro, kara maljuna animulo," ŝi ekkriis, "stariĝu kaj dancu kun mi!"
+Tiam la kvar novjunuloj ekridis eĉ pli laŭte, pensante kiel stranga figuro fariĝos la
+kompatinda maljuna kuracisto, kundanconte.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Bonvolu min pardoni," respondis la kuracisto mallaŭte. "Mi estas maljuna kaj
+reŭmata kaj jam finiĝis antaŭ multaj jaroj mia dancpova epoko. Sed iu ajn el tiuj
+gajaj junaj sinjoroj feliĉiĝos ekrajtonte danci kun tiel bela partnerino."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Dancu kun mi, Klarino!" ekkriis Kolonelo Kiligruo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ne, ne, estu mi ŝia partnero!" respondis laŭtvoĉe S-ro Gaskojno.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ŝi promesis edziniĝi kun mi antaŭ kvindek jaroj!" kontraŭkriegis S-ro
+Medborno.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ĉiuj kuniĝis ĉirkaŭ ŝi. Unu kapteprenis avide ŝiajn du manojn. Alia ĉirkaŭbrakis
+unumane ŝian talion. La tria plonĝigis manon en la glaceajn buklojn amasiĝintajn
+sub la vidvina ĉapo. Ruĝiĝante, anhelante, luktante, riproĉetante, ridante, dum ŝia
+varma spirado ventumis laŭvice ĉiun vizaĝon ilian, ŝi strebis sin liberigi, tamen restis
+en ilia triobla ĉirkaŭbrako. Neniam vidiĝis pli vigla bildo pri junula rivaleco, kun
+sorĉa beleco kiel venkopremio. Tiomalgraŭe, pro stranga vidtrompado, kaŭzita per la
+malhelo de la ĉambro kaj la malnovtempaj vestaĵoj kiujn ili daŭre surportis, raportiĝas
+ke en la spegulo reflektiĝis la figuroj de tri maljunaj, grizharaj, velkintaj avoj
+konkurantaj ridindege por la magra malbeleco de ŝrumpinta avino.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tamen ili estis junaj. Tion pruvis iliaj avidaj pasioj. Ardigite ĝis freneziĝo per
+la koketado de la knabino-vidvino kiu nek cedis nek malcedis siajn favorojn, la tri
+rivaloj komencis interŝanĝi minacajn rigardojn. Sen liberigi la belan premiulinon, ili
+atakis feroce la kolon unu de la alia. Dum ili batalis tien kaj reen, la tablo renversiĝis
+kaj la vazo rompiĝis en mil pecetojn. La trezorvalora Juneco-Akvo fluis en brila
+likvaĵrubando trans la plankon, malsekigante la flugiletojn de papilio maljuniĝinta en
+la malpliiĝo de somero kaj surteriĝinta tie por morti. La insekto papiliumis malpeze tra
+la ĉambro kaj sin komfortigetis sur la neĝkoloran kapon de D-ro Hejdegero.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Bonvolu, bonvolu, sinjoroj! Mi petu, S-rino Vajkerlio!" emfaze diris la
+kuracisto. "Mi devas kontraŭprotesti tiun tumulton."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ili staris senmove kaj tremetis, ŝajnante sperti la senton ke Griza Tempo ilin
+revokas el ilia sunbrila juneco por ilin rekonduki profundege en la malvarman kaj
+malhelan valon de multaĝo. Ili rigardis D-ron Hejdegeron kiu sidis en sia tajlita
+fotelo, tenante en la mano la duonjarcentan rozon kiun li savis de inter la eroj de la
+rompiĝinta vazo. Responde al lia mangesto, la kvar tumultintoj residiĝis, kaj ege bonvole
+ĉar, malgraŭ ilia juneco, iliaj ĵusaj violentaj penadoj ilin ege lacigis.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"La rozo de mia kompatinda Silvino!" ekkriis D-ro Hejdegero, tenante la
+floron sub la lumo de la sunsubiĝaj nuboj. "Ŝajnas ke ĝi velkas denove."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kaj tiel okazis. Eĉ dum la kunvenintoj ĝin spektadis la rozo daŭre ŝrumpis,
+ĝis fariĝi tiel seka kaj rompebla kiel tiam kiam la kuracisto unue ĝin ĵetis en la
+vazon. Ĝin skuante, li forfaligis la kelkajn akvoglobetojn alkroĉiĝintajn al ties petaloj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mi amas ĝin tiel kare en tia kondiĉo kiel en ties rosa freŝeco," li komentis,
+premante la velkintan rozon kontraŭ siajn velkintajn lipojn. Dum li parolis, la papilio<span class="tei tei-pb" id="page007">[pg 007]</span><a name="Pg007" id="Pg007" class="tei tei-anchor"></a>
+falis tremetante de sur la neĝkolora kapo de la kuracisto ĝis la planko.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Liaj gastoj tremetis denove. Stranga malvarmo--ĉu korpa, ĉu spirita, ili malcertis--invadis
+ilin ĉiujn, iom post iom, kvazaŭ rampante. Ili sin rigardis unu la alian
+kaj fantaziis ke ĉiu efemera momento forbalaas unu el iliaj junecaj ĉarmoj, postlasante
+profundiĝantan falton tie kie antaŭe estis nenia. Ĉu temis pri iluzio? Ĉu la
+ŝanĝoj de ilia tuta vivtempo kunpremiĝis en tiel mallongan tempospacon kaj ĉu ili nun
+sidis, denove kvar multaĝuloj, kun sia maljuna amiko, D-ro Hejdegero?</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ĉu ni tiel baldaŭe denove maljuniĝis?" ili ekkriis morne.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kaj efektive, tiaĵo okazis. La Juneco-Akvo disponis virton eĉ pli efemeran ol
+tiun de vino. Foreferveskis la deliro kiun ĝi antaŭe estigis. Jes ja, denove ili maljunis!
+Kun tremetanta impulso elmontranta ŝian virinecon, la maljunulino kunigis antaŭvizaĝe
+siajn senkarnajn manojn, dezirante ke la ĉerkokovrilo fermiĝu super ĝi se maleblas ke
+ĝi ne plu restu bela.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Jes, geamikoj! Denove vi maljunas," diris D-ro Hejdegero. "Kaj jen! la
+Juneco-Akvo elĉerpiĝas surgrunde. Tamen mi ne bedaŭras ĝian forpason. Se la fonto
+ŝprucegus antaŭ mia dompordo mem, mi ne kliniĝus por lavi miajn lipojn en ĝi. Ne,
+eĉ se ties deliro daŭrus ne momentojn, sed jarojn. Tia estas la leciono kiun vi lernigis
+al mi!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Sed la kvar geamikoj de la kuracisto nepre ne lernigis tian lecionon al si. Ili
+tuj elektis ekpilgrimadi al Florido kaj trinkadi tie--matene, tagmeze kaj nokte--Juneco-Fonto-akvon.</p>
+</div>
+
+<hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<a name="toc3" id="toc3"></a><a name="pdf4" id="pdf4"></a>
+<h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">LA NIGRA VUALO DE LA PASTORO</span></h1>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La sakristiano staris sur la antaŭpordo de Milfordo-kunvendomo, vigle provtiretante
+la sonorilŝnuron. La multaĝuloj de la vilaĝo alvenis kliniĝpoze laŭ la strato.
+Brilvizaĝaj geknaboj kapriolis ĝoje apud siaj gepatroj aŭ imitis pli seriozan paŝritmon,
+prikonsciante la dignon de siaj dimanĉaj vestaĵoj. Netiĝintaj fraŭloj direktis laŭflankajn
+rigardojn al la belaj fraŭlinoj, ekopiniante ke la dimanĉa sunlumo ilin beligas
+eĉ pli altagrade ol en dumsemajnaj labortagoj. Kiam la homamaso plejparte jam atingis
+la antaŭpordon, la sakristiano komencis sonigi la sonorilon, fiksrigardante la pordon de
+Lia Pastora Moŝto Hupero. La unua ekvido pri la persono de la kleriko estus la signalo
+ke la sonorilo ĉesu funkcii.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Sed kion bona Pastoro Hupero portas survizaĝe?" ekkriis mirege la sakristiano.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ĉiuj aŭdintoj tuj returniĝis kaj ekvidis la personon de S-ro Hupero, alvenantan
+malrapidpaŝe kaj mediteme en la direkto al la kunvendomo. Komunakorde
+ĉiuj ektremis, pli mirigite ol se fremda kleriko alvenus anoncante sian celon senpolvigi
+la kusenojn de la predikejo de S-ro Hupero.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ĉu vi certas ke estas nia pastoro?" demandis al la sakristiano Bonulo Grejo.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page008">[pg 008]</span><a name="Pg008" id="Pg008" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Sed certege estas bona S-ro Hupero," respondis la sakristiano. "Li estis
+interŝanĝonta predikejojn kun Pastoro Ŝuto de Vestburgo. Tamen hieraŭ Pastoro Ŝuto
+sendis mesaĝon al li pardonpetantan pri lia devo fari funebran predikon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Eble ŝajnas malgranda la kaŭzo de tiom da mirego. S-ro Hupero, ĝentlemana
+viro de ĉirkaŭ tridek jaroj, kvankam ankoraŭ fraŭlo, estis vestita kun deca klerika
+bonordo, kvazaŭ zorgema edzino amelintus lian kolumon kaj forbrosintus la semajnan
+polvon de sur lia dimanĉa kompleto. Lia aspekto elmontris ununuran mirindaĵon.
+Volvite ĉirkaŭ lia frunto kaj pendante antaŭ lia vizaĝo tiel malsupre ke lia spirado ĝin
+tremigis, nigra vualo kaŝis la trajtojn de S-ro Hupero. Vidite de pli proksime, ĝi
+ŝajnis konsisti el du krepfaldaĵoj entute kovrantaj lian vizaĝon krom la buŝo kaj la
+mentono sed verŝajne ne interrompantaj lian vidkampon, nur malheligantaj sendube
+ĉiujn vivajn kaj senvivajn estaĵojn. Surportante antaŭvizaĝe tiun mornan ombrilon,
+bona S-ro Hupero daŭre antaŭenpromenis, malrapid- kaj trankvilpaŝe, iom kliniĝante,
+rigardante la teron, same kiel okazas ĉe abstraktatemaj pensantoj, tamen afable
+kapsalutante tiujn preĝejanojn siajn ankoraŭ atendantajn sur la antaŭkunvendoma
+ŝtuparo. Tiel forte miregis tiuj lastaj tamen ke apenaŭ ili agnoskis la saluton.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mi ne sukcesas kredi ke la vizaĝo de bona S-ro Hupero kaŝiĝas malantaŭ tiu
+krepopeco," diris la sakristiano.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ne plaĉas al mi la afero," murmuris maljunulino dum ŝi eniris lampaŝe la
+kunvendomon. "Li sin aliigis, nur kaŝinte la vizaĝon, en hororaĵon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Nia pastoro freneziĝis!" ekkriis Bonulo Grejo, lin postsekvante trans la
+sojlon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Onidirado pri ia neklarigebla fenomeno jam antaŭiris S-ron Huperon en la
+kunvendomon kaj estigis grandan moviĝadon inter la preĝejanoj. Nur malmultaj sukcesis
+daŭre antaŭenrigardi dum la pleĵmulto preferis turni la kapon pordodirekten.
+Multaj ekstariĝis kaj returniĝis duoncirkle. Pluraj knabetoj surgrimpis la seĝojn, tiam
+regrimpis malsupren kun horora bruego. Estiĝis ĝenerala maltrankvilo, susurado de
+virinroboj kaj subseĝa movado de virpiedoj, multe malakordante kun tiu silenta bonordo
+devanta akompani la eniron de la pastoro. Sed S-ro Hupero ŝajnis ne rimarki la
+perturbiĝon de siaj samreligianoj. Li eniris kun preskaŭ sensona paŝo, klinetis la kapon
+al la ambaŭflankaj sidbenkoj, riverencis preterpasante sian plej aĝan preĝejanon,
+grizharan praavon sidantan sur meztraireja fotelo. Strange estis rimarki kiel malrapide
+tiu respektinda viro konsciis pri malkutimaĵo en la aspekto de sia pastoro. Li ŝajnis ne
+partopreni plenkonscie la ĝeneralan miregon ĝis kiam S-ro Hupero laŭgrimpis la
+ŝtuparon kaj sin elmontris en la predikejo vizaĝ--al--vizaĝe, krom pri la nigra vualo,
+kun sia preĝejanaro. Tiun misteran emblemon li neniam fortiris. Ĝi ŝanceliĝis kun lia
+konstantritma spirado dum li laŭtlegis la psalmon. Ĝi pendigis sian malhelon inter li
+kaj la sankta paĝo dum li deklamis la elektitajn Bibliajn eltiraĵojn. Dum li preĝis la
+vualo kuŝis peze sur lia suprenlevita vizaĝo. Ĉu li celis tiun kaŝi antaŭ la timiga
+Estaĵo kiun li alparolis?</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tiel forta estis la efekto estigita de tiu simpla krepopeco ke pli ol unu malsolidnerva
+virino devis eliri la kunvenejon. Eblas tamen ke la palvizaĝaj kultanoj estis<span class="tei tei-pb" id="page009">[pg 009]</span><a name="Pg009" id="Pg009" class="tei tei-anchor"></a>
+preskaŭ tiel timiga vidaĵo al la pastoro kiel la nigra vualo al ili.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">S-ro Hupero konatiĝis kiel bona, sed ne energia, predikisto. Li entreprenis
+survojigi siajn preĝejanojn Ĉiel-direkten pere de mildaj konvinkaj influoj anstataŭ ilin
+alpeli tien pere de Sankta-Vortaj tondraĵoj. La prediko kiun li nun deklamis distingiĝis
+pro la samaj stilaj kaj manieraj trajtoj kiel la kutimaj ekzemploj de lia predikeja
+oratorado. Tamen estis io, ĉu en la sentemeco de la diskurso mem, ĉu en la imago de
+la aŭskultantoj, kiu faris ĝin la plej potenca parolado kiun ili iam aŭdis eliri la
+pastorajn lipojn. Tinkturetis ĝin, iom pli malhele ol kutime, la milda malĝojo de la
+temperamento de S-ro Hupero. La temo pritraktis sekretan pekadon kaj tiujn malfeliĉajn
+misterojn kiujn ni kaŝas al niaj plej proksimaj kaj plej karaj kunvivantoj kaj
+kiujn plaĉas al ni kaŝi al nia propra konscio, eĉ forgesante ke la Ĉioscianto scipovas
+ilin malkovri. Li kvazaŭ spirprovizis siajn vortojn per subtila potenco. Ĉiu aŭskultanto,
+la plej senkulpa knabino, la plej malmolkora viro, opiniis ke la predikanto alvenis ilin
+ŝtelpaŝe, malantaŭ sia terura vualo, kaj malkovris ilian hamstritan provizon da korpa
+aŭ mensa pekado. Multaj etendis surbruste siajn interfalditajn manojn. La dirado de
+S-ro Hupero ampleksis nenion teruran. Almenaŭ, enestis ĝin nenia perforto. Tamen,
+reage al ĉiu vibrosono de lia malĝoja voĉo, la aŭskultantoj ektremetis. Ilian miron
+akompanis senpeta patoso. Tiel forte la aŭskultantoj sentis malkutiman econ ekaktiviĝi
+en sia pastoro ke ili sopiris al ventospireto povonta flankenblovi la vualon, preskaŭ
+kredante ke ĉi-malantaŭe malkovriĝos nekonata vizaĝo, kvankam formo, gesto kaj
+voĉo apartenas al S-ro Hupero.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Je la fino de la Di-servo la preĝejanoj eliris haste kaj kun maldeca senordo,
+avide dezirante transsciigi sian ĝis tiam briditan miron, sentante malpeziĝi siajn
+spiritojn en la tuja momento post kiam ili ne plu vidis la nigran vualon. Iuj kuniĝis en
+malgrandaj cirkloj, sin premante unu kontraŭ la alian, samtempe ke kunkapiĝe iliaj
+buŝoj vigle flustradis. Aliaj hejmeniris solapersone, envolvite en silenta meditado.
+Ceteraj parolis laŭte, profanante la Sabatan tagon per pompa ridado. Kelkaj ŝancelis
+siajn saĝemajn kapojn, sugestante apartan scipovon penetri la misteron. Unu-du el ili
+asertis ke nepre ne temas pri mistero sed pri la okuloj de S-ro Hupero, bezonantaj
+ŝirmilon pro malbona vidkapablo okazigita per la uzado de noktomeza lampo. Post iom
+da tempo elvenis ankaŭ bona S-ro Hupero, malantaŭ sia preĝejanaro. Turnante sian
+vualitan vizaĝon de unu grupo al alia, li elmontris taŭgan respekton al la grizharuloj,
+salutis la mezaĝulojn kun bonkora digno kiel amiko kaj spirita gvidanto, agnoskis la
+junulojn kun miksaĵo da aŭtoritato kaj amo, kuŝigis la manojn sur la kapojn de la
+infanoj por ilin beni. Tiel li kutimis agi ĉiam en la Sabata tago. Strangaj kaj konsternitaj
+rigardoj rekompencis lian ĝentilecon. Neniu, kontraŭe al pasintokaze, deziris sin
+honorigi kunpromenante ĉeflanke de la pastoro. Maljuna bienulo Saŭndero, sendube
+pro hazarda memorpaneo, forgesis inviti S-ron Huperon al sia tablo kie antaŭe la
+estimata kleriko kutimis beni la manĝon preskaŭ ĉiun dimanĉon ekde sia postenigo ĉe
+la preĝejo. Li revenis tial al la pastordomo kie, malfermante la pordon, li turnis la
+kapon en la direkto al la preĝejanoj, kiuj ĉiuj lin fiksrigardis. Malĝoja rideto briletis
+malklare de malantaŭ la vualo, flagretis ĉirkaŭ lia buŝo, glimetis dum li malaperis.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page010">[pg 010]</span><a name="Pg010" id="Pg010" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kiel strange," diris virino, "ke simpla nigra vualo, samspeca kiel virina
+ĉapelvualo, povus sur la vizaĝo de S-ro Hupero fariĝi tia teruraĵo!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Io certe malbonfartas en la menso de S-ro Hupero," asertis ŝia edzo, la
+vilaĝa kuracisto. Sed la plej stranga trajto de la afero estas la efekto kiun estigas tiu
+kaprico eĉ ĉe seriozmensulo kiel mi. La nigra vualo, kvankam ĝi kovras nur la
+pastoran vizaĝon, trudas sian influon al lia tuta persono kaj fantomaspektigas lin de
+kapo al piedo. Ĉu vi ne spertas la saman senton?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Verfakte, jes!" respondis la virino. "Kaj mi ja ne konsentus soliĝi kun li
+interŝanĝe de la tuta mondo. Mi scivolas ĉu li ne timas soliĝi kun si mem?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Viroj foje tielas," diris ŝia edzo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La posttagmeza Di-servo okazis en similaj cirkonstancoj. Je ties fino sonorilo
+anoncis la funebran ceremonion de juna virino. La parencoj kaj amikoj jam kuniĝis en
+la domo kaj la malpli intimaj konatoj staris disloke antaŭ la pordo, priparolante la
+bonajn kvalitojn de la mortinto, kiam interrompis ilian paroladon la apero de S-ro
+Hupero, daŭre kovrata de sia nigra vualo, kiu tamen estis nun konvena emblemo. La
+kleriko enpaŝis la ĉambron kie elmontriĝis la kadavro kaj antaŭenkliniĝis super la
+ĉerko, dironte lastan adiaŭon al sia forpasinta preĝejano. Dum li kliniĝis, la vualo
+pendis vertikallinie ekde lia frunto, rezulte de kio, se ŝiaj palpebroj ne jam ĝisĉiameterne
+fermiĝis, eble la morta fraŭlino povintus vidi lian vizaĝon. Ĉu S-ro Hupero
+antaŭtimis ŝian rigardon kaj pro tio ekretenis hastamane la nigran vualon? Preĝejanino
+spektinta la intervjuon inter mortinto kaj vivanto ne hezitis aserti ke, en la momento
+kiam la klerikaj trajtoj malkovriĝis, la kadavro iom tremetis, susurigante la
+mortotukon kaj muslinan ĉapon, kvankam la vizaĝo konservis la trankvilon de la
+morto. Superŝtica maljunulino estis la sola persono vidinta tiun fenomenon. Post la
+ĉerkovizito S-ro Hupero enpaŝis la ĉambron de la lamentantoj, kaj de tie aliris la
+ŝtuparsupron por tie eldiri la funebran preĝon. Tenervorta kaj korafekcia preĝo ĝi
+estis, plena je malĝojo, tamen tiel saturite de ĉielaj esperoj ke muziko de paradiza
+harpo, tanĝita far fingroj de mortintoj, ŝajnis aŭdiĝeti inter la plej malfeliĉaj
+eldirtonoj de la pastoro. La aŭskultantaro tremis, kvankam ili komprenis lin nur
+malklare kiam li preĝis ke ili kaj li mem kaj la tuta homaro estu pretaj, same kiel li
+certis ke la mortinta junulino jam pretis, por tiu timiga horo iun tagon forkaptonta la
+vualon de antaŭ iliaj vizaĝoj. La ĉerkoportantoj eliris pezpaŝe kaj la lamentantoj
+postsekvis, malĝojigante la tutan straton, mezvoje inter la antaŭenirinta mortinto kaj
+S-ro Hupero, postveninta kun lia nigra vualo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kial vi malantaŭenrigardas?" diris promenanto al sia kunpromenanto.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mi fantaziis," ŝi respondis, "ke la pastoro kaj la animo de la fraŭlino kuniras
+man-en-mane."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ankaŭ mi, kaj en la sama momento," diris la alia.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tiun nokton la plej belaspekta homparo de vilaĝo Milfordo estis geedziĝonta.
+Kvankam taksite kiel melankoliulo, S-ro Hupero estigis por tiaj okazoj serenan feliĉon
+ofte instigantan simpatian rideton ĉe la kunfestantoj kiuj malaprobintus pli viglan
+ĝojegon liaflankan. Nenia kvalito de lia karaktero pli alte amigis lin ol tiu. La gastaro<span class="tei tei-pb" id="page011">[pg 011]</span><a name="Pg011" id="Pg011" class="tei tei-anchor"></a>
+atendis malpacience lian alvenon, esperante ke nun jam disipiĝis la stranga miro
+amasigita ĉirkaŭ li dum la tago. Ne rezultis tiaĵo tamen. Kiam S-ro Hupero alvenis la
+unua vidaĵo kiun ilia rigardo surfalis estis la sama, horora, nigra vualo jam antaŭe
+des pli malĝojiginta la funebran ceremonion kaj nun aŭguranta por la geedziĝo nur
+malbonfarton. Tia estis ĝia tuja efekto sur la gastojn ke ŝajnis malheligi la lumon de
+la kandeloj nubo elruliĝinta krepuskamaniere de malantaŭ la nigra krepo. La geedziĝparo
+ekstariĝis antaŭ la pastoro. Sed la malvarmaj fingroj de la novedzino tremetis en
+la tremanta mano de la novedzo. Pro ŝia mortaspekta palo la gastoj ĉirkaŭflustre
+hipotezis ke eliris sian tombon por edziniĝi la fraŭlino entombigita antaŭ kelkaj horoj.
+Se iam alia geedziĝrito tiel mornis, estis devige tiu fama ceremonio kies festosonorilo
+ŝanĝiĝis en mortoanoncilon. Post finevoluigi la ceremonion, S-ro Hupero lipenlevis
+glason da vino kaj voĉe deziris feliĉon al la novgeedzoj kun sinsekvo da milde amuzaj
+eldiraĵoj devontaj heligi la mienojn de la gastoj, kvazaŭ per gajeta fajreja lumeto. En
+tiu momento, ekvidinte sian figuron en la spegulo, la pastoro sentis en sia spirito la
+saman hororon per kiu la nigra vualo jam superverŝis ĉiujn aliajn gastojn. Lia korpo
+tremetaĉis, liaj lipoj blankiĝis, li terendisverŝis la ankoraŭ ne gustumitan vinon kaj
+forkuris en la malhelon. Ankaŭ Tero surportis propran Nigran Vualon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La sekvintan tagon la tuta vilaĝo Milfordo priparolis preskaŭ nenion krom la
+nigra vualo de Pastoro Hupero. Tio, kaj la mistero kaŝata malantaŭ ĝi, disponigis diskutadtemon
+al konatoj renkontiĝantaj sur la strato kaj al dommastrinoj interklaĉantaj
+tra siaj malfermitaj fenestroj. Ĝi estis la unua novaĵo kiun la drinkejestro anoncis al
+siaj klientoj. La geknaboj pribabiladis ĝin survoje al la lernejo. Iu imitema impertinentuleto
+kovris la vizaĝon per malnova nigra naztuko kaj tiel timigis siajn kunludantojn
+ke li timigis ankaŭ sin ĝis preskaŭa freneziĝo fontinta el lia ŝercemeco.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Mirinde estis ke el ĉiuj klaĉemuloj kaj malrespektemuloj de la paroĥo neniu
+kuraĝis starigi al S-ro Hupero la simplan demandon, kial li tiel agas? Antaŭe, kiam
+ajn estiĝis inter la preĝejanoj la plej eta okazo starigi tiajn demandojn, neniam konsilantoj
+mankis kaj neniam li malkonsentis konduti laŭ iliaj juĝoj. Se iam li eraretis,
+tio okazis pro tiel doloriga grado da malmemfido ke eĉ la plej mildavorta malaprobo
+lin igis konsideri la koncernan sengravaĵon kiel krimon. Tamen, kvankam bone
+konante tiun komplezan debilecon, nenia aparta paroĥano elektis pritrakti la nigran
+vualon kiel temon por amika protestado. Estis sento de timego, nek malkaŝe agnoskita
+nek zorge kaŝita, kiu instigis ĉiun respondecigi ĉiun alian ĝis tiam kiam finfine
+necesis sendi al S-ro Hupero preĝejan delegacion devigitan pridiskuti la misteron kun
+li antaŭ ol ĝi ekskandaliĝu. Neniam ambasadularo tiel malbone plenumis siajn devojn.
+La pastoro ilin akceptis kun amika ĝentileco, sed silentiĝis post kiam ili sidiĝis, lasante
+entute al siaj vizitantoj la ŝarĝon anonci sian gravan celon. La temo, ni rajtas supozi,
+sufiĉe evidentis. Jen estis la nigra vualo ĉirkaŭiranta la frunton de S-ro Hupero kaj
+kaŝanta ĉiun vizaĝtrajton super lia trankvila buŝo sur kiu fojfoje ili sukcesis percepti
+la brileton de malĝoja rideto. Tamen la krepopeco, laŭ ilia imago, ŝajnis antaŭpendi
+lian koron, simbolo pri timiga sekreto inter li kaj ili. Se la vualo flankenĵetiĝus, eble
+ili ĝin priparolus libere, sed ne antaŭ tio. Tial ili sidis dum longa tempo, sen paroli,<span class="tei tei-pb" id="page012">[pg 012]</span><a name="Pg012" id="Pg012" class="tei tei-anchor"></a>
+konfuzite, kaj forturniĝante maltrankvile el la perceptokampo de S-ro Hupero, kies
+okuloj ŝajnis, laŭ ilia supozo, fiksiĝi sur ili kun nevidebla rigardo. Finfine la deputitoj
+revenis embarasite ĉe siaj elektintoj, juĝante la aferon tro grava por ke ĝin pritraktu
+reprezentantaro malpli altranga ol ĉiupreĝeja konsilio, aŭ eĉ eble, laŭbezone, ĝenerala
+sinodo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Estis en la vilaĝo tamen unu persono kiun ne trafis la miro trudita al ĉiuj aliaj
+far la nigra vualo. Kiam la deputitoj revenis sen klarigo aŭ eĉ sen esti kuraĝinta peti
+klarigon, ŝi, kun la trankvila energio de sia karaktero, decidiĝis forpeli la strangan
+nubon ŝajnantan amasiĝi ĉirkaŭ S-ro Hupero en ĉiu momento pli malhele ol antaŭe.
+Kiel lia promesita edzino ŝi rajtis ekscii kion kaŝas la nigra vualo. Okaze de la unua
+vizito de la pastoro tial ŝi malfermis la temon kun senpera simpleco kiu plifaciligis la
+taskon kaj por li kaj por ŝi. Post kiam li sidiĝis, ŝi fiksis sian rigardon konstante sur
+la vualon sed neniel perceptis en ĝi la timigan malĝojon tiom miregigintan la preĝejanaron.
+Ĝi estis ordinara duobla krepfaldaĵo pendanta ekde lia frunto ĝis la buŝo kaj
+iom moviĝanta laŭ lia spiradritmo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ne," ŝi diris plenvoĉe kaj ridetante, "enestas tiun krepopecon nenio terura,
+krom tio ke ĝi kaŝas vizaĝon kiun ĉiam plaĉas al mi rigardi. Venu, bonsinjoro, permesu
+ke la suno ekbrilu de malantaŭ la nubo. Unue, formetu vian nigran vualon.
+Tiam diru al mi kial vi ĝin surmetis."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La rideto de S-ro Hupero briletis malklare.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Alvenos la horo," li diris, "kiam ĉiuj ni forĵetos niajn vualojn. Bonvolu ne
+malaprobu, tre kara amikino, ke ĝis tiam mi daŭre surportu tiun-ĉi krepopecon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ankaŭ viaj vortoj konsistigas misteron" respondis la juna fraŭlino. "Almenaŭ
+formetu la vualon de antaŭ ili."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Elizabeto, tion mi faros," li diris, "ĝis la limo rajtigita de mia ĵuro. Eksciu,
+tial, ke ĉi-tiu vualo estas signo kaj simbolo, kaj estas mia devo ĝin surporti ĉiam, kaj
+en helo kaj en malhelo, kaj en soleco kaj antaŭ la rigardo de homamasoj, kaj kun
+fremduloj kaj kun konataj geamikoj. Nenia vivanta okulo vidos ĝin fortiriĝi. Necesas
+ke tiu-ĉi morna ŝirmilo apartigu min disde la mondo. Eĉ vi, Elizabeto, neniam rajtos
+eniri malantaŭ ĝi."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kiu malfeliĉiga aflikto surfalis vin," ŝi petis serioze, "por ke vi tial ĝis ĉiam
+malheligu viajn okulojn?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Se ĝi estas simbolo pri lamentado," respondis S-ro Hupero, "mi havas, sendube
+same kiel la plejmulto el homoj, malĝojojn sufiĉe malhelajn por rajtigi ke nigra
+vualo reprezentu ilin."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Sed kio okazos se la mondo ne konsentos kredi ke viaj malĝojoj devenas el
+senkulpa fonto?" insistis Elizabeto. "Kvankam vi estas amata kaj respektata, povus
+estiĝi oniflustraĵoj proponantaj ke vi kaŝas vian vizaĝon pro konscio pri sekreta
+pekado. Honore al via sankta posteno, forigu tian skandalaĵon!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Siaj vangoj ruĝiĝis dum ŝi aludis la naturon de la onidiraĵoj jam ĉirkaŭirantaj
+en la vilaĝo. Sed la mildeco de S-ro Hupero ne lin forlasis. Li eĉ ridetis denoveĝi<span class="tei tei-pb" id="page013">[pg 013]</span><a name="Pg013" id="Pg013" class="tei tei-anchor"></a>
+estis tiu sama malfeliĉa rideto havanta ĉiam la aspekton de malklara lumbrileto elvenanta
+la malantaŭvualan malhelon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Se mi kaŝas la vizaĝon pro malĝojo, estas sufiĉa kaŭzo," li respondis
+simplamaniere. "Kaj se mi ĝin kaŝas pro sekreta peko, kiu homo ne povus agi same?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kaj per tiu milda sed nesuperebla obstino li rezistis al ĉiuj petegoj ŝiaj.
+Longan tempon Elizabeto sidis senparole. Dum kelkaj momentoj ŝi ŝajnis perdiĝi en
+meditado, konsiderante verŝajne kiujn novajn rimedojn necesas utiligi por eltiri sian
+fianĉon el tiel malhela fantazio kiu, se ĝi ne havis alian signifon, estis eble simptomo
+pri mensa malsano. Kvankam ŝi disponis pri pli stabila karaktero ol li, larmoj malsuprenruliĝis
+laŭ ŝiaj vangoj. Sed subite, preskaŭ tujege, nova sento anstataŭis ŝian
+malĝojon. Dum ŝiaj okuloj fiksrigardis senpercepte la nigran vualon, eke, kiel krepusko
+pleniginta sen antaŭanonco la aeron, ĝiaj teruroj ĉirkaŭfalis ŝin. Ŝi stariĝis kaj
+sin postenigis, tremante, antaŭ li.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kaj tial ĉu finfine vi sentas tion?" li diris funebre.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ŝi respondis nenion sed kovris la okulojn permane kaj forturniĝis por eliri la
+ĉambron. Li antaŭenhastis kaj mankaptis ŝian brakon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Pacienciĝu pri mi, Elizabeto!" li ekkriis arde. "Ne forlasu min, kvankam
+laŭnecese ĉi-tiu vualo nin apartigu tie-ĉi surtere. Estu mia kaj de nun antaŭen estos
+nenia vualo sur mia vizaĝo, nenia malhelo inter niaj animoj! Ĝi estas nur dumviva, ne
+dumeterneca vualo! Ho! vi neniel scias kiel soleca mi estas, kaj kiel timema, estante
+sola malantaŭ mia nigra vualo. Ne forlasu min por ĉiam en ĉi-tiu mizera malhelo!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Levu nur unu fojon la vualon kaj enrigardu mian vizaĝon," diris ŝi.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Neniam! Tio ne povas okazi!" respondis S-ro Hupero.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tial adiaŭ!" diris Elizabeto.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ŝi eligis sian brakon de sub lia alpreno kaj malrapide foriris, paŭzante ĉe la
+pordo por estigi ununuran, longan, tremantan rigardon ŝajnantan preskaŭ penetri la
+misteron de la nigra vualo. Sed, malgraŭ sia malĝojo, S-ro Hupero ridetis, pensante
+ke, eĉ se la hororoj tiel ombre reflektataj de la vualo ne povis ne kontraŭstarigi en
+profunda malhelo du el la plej karemaj geamantoj, apartigis lin disde nepra feliĉo nur
+materiala emblemo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ekde tiu momento neniu entreprenis forigi la nigran vualon de S-ro Hupero
+nek ekscii, per senpera peto, la sekreton laŭsupoze kaŝatan de ĝi. Homoj pretendantaj
+superi popolajn antaŭjuĝojn ĝin konsideris kiel nur unu el tiuj malkomunaj emoj ofte
+miksiĝintaj inter la seriozaj agoj de viroj alie bonsencaj kaj ilin tinkturetintaj ĉiujn per
+sia aparta speco de frenezio. La popolamaso tamen juĝis S-ron Huperon preterripara
+ĝenanto. Li ne sukcesis promenadi laŭstrate kun iu ajn mensa trankvilo tiom li konsciis
+ke afablaj kaj timidaj homoj flankenturniĝos por lin eviti dum alihumoraj homoj sin
+devigos sin ĵeti obstaklocele sur lian vojon. La malafableco de tiuj lastaj necesigis ke
+li rezignu pri sia kutima krepuskohora piedirado al la tombejo, ĉar kiam li sin apogis
+penseme sur la enirpordegon, ĉiam de malantaŭ la tomboŝtonoj vizaĝoj spione
+rigardetis lian nigran vualon. Ĉirkaŭiris onidiraĵa fablaĵo laŭ kiu alpelis lin tien la
+fiksrigardoj de la mortintoj. Malĝojigis lin ĝisfunde de lia bonvola koro observi kiel la<span class="tei tei-pb" id="page014">[pg 014]</span><a name="Pg014" id="Pg014" class="tei tei-anchor"></a>
+infanoj forfuĝis antaŭ lia alveno, interrompante siajn plej gajajn ludojn eĉ kiam lia
+melankolia figuro ekvidiĝis ankoraŭ fordistance. Ilia instinkta timego sentigis al li pli
+forte ol iu ajn alia kialo tion ke prelernatura hororo interteksiĝis kun la fadenoj de la
+nigra krepo. Verdire, laŭ ĝenerala publika raportado, lia propra antipatio pri la vualo
+estis tiel granda ke li neniam volonte pasis antaŭ spegulo nek kliniĝis por trinki el
+trankvilsurfaca fonto por ke en ties paca sino li ne sin ektimigu. Tia konduto kredindigis
+la flustradiraĵojn laŭ kiuj la konscienco de S-ro Hupero lin torturas pro iu
+granda krimo tro horora por ke li entute kaŝu ĝin aŭ ĝin aludu alie ol malklare. Tial,
+de malantaŭ la nigra vualo, nubo ruliĝis en la helan sunbrilon, dubasencaĵo pri peko
+aŭ malĝojo kiu ĉirkaŭvolvis la kompatindan pastoron kaj malhelpis ke amo aŭ kompato
+iam lin atingu. Oni diris ke fantomo kaj demono kunagis kun li tie. Kun internaj tremegoj
+kaj eksteraj teruroj li piediradis seninterrompe en ĝia ombro, palpserĉante malhele
+en sia animo aŭ spektante ekster si tra tiu perilo kiu malĝojigis la tutan mondon.
+Eĉ la senleĝa vento, laŭ onikredado, respektis lian timigan sekreton kaj neniam
+flankenblovetis la vualon. Tamen bonhomo S-ro Hupero daŭre ridetis malfeliĉe al la
+palaj vizaĝoj de la mondeca homamaso dum li preterpasis.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Inter ĉiuj siaj malbonaj influoj, la nigra vualo estigis tiun solan bonan rezulton:
+ĝi faris el ties portanto ege efika pastoro. Pere de sia mistera emblemo--ĉar
+ne estis alia ŝajna kaŭzo--li fariĝis ege potenca viro super animoj angorantaj pro
+peko. Liaj konvertitoj ĉiam lin estimis kun aparta timego sia, afirmante, kvankam nur
+figure, ke, antaŭ ol li kondukis ilin al ĉiela lumo ili eniris ĉe li malantaŭ la nigra
+vualo. Efektive, ĝia malhelo scipovigis lin kompati ĉiujn senlumajn tendencojn.
+Morantaj pekintoj alvokis laŭtvoĉe S-ron Huperon kaj malkonsentis finspiradi ĝis kiam
+li alvenis, malgraŭ tio ke kiam li antaŭenkliniĝis por flustri konsolaĵojn, ili
+ektremegis pro la vualita vizaĝo tiel intime alproksimiĝinta ilian. Tiaj estis la teruroj
+de la nigra vualo eĉ kiam la morto nudigis lian vizaĝon. Havante nur la malutilan
+celon rigardi lian figuron, ĉar estis malpermisite ekvidi lian vizaĝon, fremduloj
+vojaĝis longajn distancojn por partopreni en la Di-servoj de la preĝejo. Sed multaj ne
+sukcesis forlasi la kunvendomon sen antaŭe ektremegi! Foje, dum la estrado de
+Guberniestro Belĉero, la instancoj invitis S-ron Huperon deklami la elektopredikon.
+Kovrite de sia nigra vualo, li staris antaŭ la ĉefadministristo, la konsilio, kaj la
+reprezentantoj kaj estigis tiel profundan efekton ke poste la leĝproponojn de tiu jaro
+karakterizis la tuta malĝojo kaj la plena pieco de nia plej frua prapatra rego.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tiumaniere S-ro Hupero pasigis longan vivon; senriproĉa pri siaj eksteraj
+agoj, tamen envolvita en mornaj suspektoj; afabla kaj amema, tamen ne amata kaj
+iom timata; homo staranta aparte disde aliaj homoj, evitata kiam tiuj estas bonsanaj
+kaj feliĉaj, sed ĉiam alvokata por tiujn helpi en horoj de morta angoro. Dum la jaroj
+daŭre forpasis, fatigante siajn neĝojn sur lian zibelkoloran vualon, li akiris kromnomon
+inter ĉiuj Nov-Angliaj preĝejoj kiuj komunakorde lin nomumis Patro Hupero.
+Preskaŭ ĉiuj komencepokaj preĝejanoj liaj, estante jam mezaĝaj kiam li alvenis, nun
+delonge forpasis, forbalaite okaze de funebraj ceremonioj siaj. Unuan preĝejanaron li
+havis en la preĝejo, duan pli homabundan en la preĝeja tombejo. Kaj nun, laborinte<span class="tei tei-pb" id="page015">[pg 015]</span><a name="Pg015" id="Pg015" class="tei tei-anchor"></a>
+tiel malfruhore en la vesperon de sia vivo, kaj plenuminte sian laboron tiel altkvalite,
+bona Patro Hupero nun ekrajtis mallaciĝi.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Pluraj homoj videblis en la ombrita kandellumo de la mortoĉambro de la maljuna
+kleriko. Samsangajn parencojn li ne havis. Tamen ĉeestis la eventon la dece
+serioza, kvankam senemocia, kuracisto, dezirante nur mildigi la lastajn dolorojn de la
+paciento kiun li ne scipovis savi. Ankaŭ spektadis la scenon la diakonoj kaj ceteraj
+eminente piaj anoj de la preĝejo. Aldone videblis Lia Pastora Sinjora Moŝto Klarko, de
+Okcident-Vilaĝo, juna kaj fervora religiulo haste alrajdinte tien por preĝi apud la lito
+de la moranta predikisto. Partoprenis en la afero ankaŭ la flegistino, nenia komerce
+dungita servanto pri morto, sed virino kies trankvila kareco jam de longe daŭris en
+sekreteco, en soleco, meze de la malvarmo de multaĝo, kaj ne pereus eĉ en la
+mortohoro. Kiu ajn alia? Elizabeto! Kaj tie kuŝis sur la mortokuseno la jararblanka
+kapo de bona Patro Hupero, kun la nigra vualo ankoraŭ volvita ĉirkaŭ lia frunto kaj
+etendiĝanta malsupren sur lia vizaĝo, kie ĝin movetis ĉiu laŭvice pli malfacila anhelo
+de lia febla spirado. Dum lia tuta vivo tiu krepopeco pendis inter li kaj la mondo. Ĝi
+lin apartigis disde feliĉiga frateco kaj virina amo kaj lin retenis en tiu plej malĝoja el
+ĉiuj malliberejoj, lia propra koro. Kaj ankoraŭ ĝi kuŝis sur lia vizaĝo, kvazaŭ por
+pliprofundigi la malhelon de lia senluma ĉambro kaj lin ombradi kontraŭ la sunbrilo de
+eterneco.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ekde iom de tempo lia menso konfuziĝis, ŝvebante dubeme inter pasinteco kaj
+nuntempo kaj, intervale, antaŭenpaŝetante, kvazaŭ anticipe, en la malklarecon de la
+venonta mondo. Okazis febraj krizoj lin ĵetantaj de flanko al flanko kaj eroziantaj la
+malmulton da forto restanta al li. Sed en siaj plej konvulsiaj baraktoj, kaj en la plej
+fantaziaj kapricoj de sia intelekto, kiam nenia alia pensado konservis sian sobran
+influon, li daŭre kaj ege priatentis la nigran vualon por ke ĝi ne flankenglitu. Eĉ se
+lia mistifikita animo povintus forgesi, apud lia kuseno sidis fidela virino kiu konsentintus
+rekovri, kun forturnita rigardo, tiun multaĝan vizaĝon lastan fojon viditan de ŝi
+en la beleco de plenvireco. Finfine la mortofrapita maljunulo kuŝis trankvile en la
+torporo de mensa kaj korpa ellaciĝo, kun neperceptebla pulsobatado kaj spirado kiu
+ade malfortiĝis escepte kiam longa, profunda kaj malkonstanta enspiro ŝajnis antaŭanonci
+la forflugon de lia spirito.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La pastoro de Okcident-Vilaĝo alproksimiĝis la litrandon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Estimata Patro Hupero," li diris, "alvenas la momento de via ekliberiĝo. Ĉu
+vi pretas por la formeto de la vualo kiu apartigas tempon disde eterneco?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Patro Hupero respondis unue nur per febla kapmoviĝo. Tiam, eble timante ke
+oni malcertu pri lia voldiraĵo, li penadis paroli.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Jes ja," li diris en malfortaj akcentoj, "mia laca animo atendas pacience ke
+tiu vualo estu forlevita."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kaj ĉu decas," reparolis Pastoro Klarko, "ke viro tiel preĝema, tiel senkulpe
+ekzempla, sanktaga kaj sanktapensa laŭ la juĝkapablo de ordinaraj homoj, ĉu decas ke
+preĝeja patro postlasu sur sia memoro ombron ŝajnantan nigrigi tiel puran vivon? Mi
+petegas, kara estimata frato mia, ne permesu okazi tion. Bonvolu lasi vian triumfan<span class="tei tei-pb" id="page016">[pg 016]</span><a name="Pg016" id="Pg016" class="tei tei-anchor"></a>
+aspekton ĝojigi nin dum vi iras al via rekompenco. Antaŭ ol suprenleviĝu la
+eterneco-vualo, lasu min flankenĵeti de sur via vizaĝo tiun nigran surteran vualon!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kaj tiel parolinte, Pastoro Sinjoro Klarko antaŭenkliniĝis por malkaŝi la misteron
+de tiom da jaroj. Tamen, aplikante subitan energion mirigantan ĉiujn spektantojn,
+Patro Hupero eligis la manojn fulmrapide de sub la littukoj kaj premis ilin forte sur la
+nigran vualon, pretega lukti se la pastoro de Okcidenta-Vilaĝo bonvolus kontraŭstari
+moranton.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Neniam!" ekkriis la vualita kleriko. "Surtere, neniam!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Malhela maljunulo," responde ekkriis la timigita pastoro, "ŝarĝite per kiu
+horora peko via animo nun supreniras al sia finjuĝo?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La spirado de Patro Hupero ekpulsegis. Ĝi klakadegis en lia gorĝo. Per titana
+klopodo tamen, antaŭenŝovante la manojn grandageste, li kaptoprenis la vivon, retenis
+ĝin ĝis povi paroli. Li eĉ eksidiĝis rektaspine sur la lito kaj tie restis en la ĉirkaŭantaj
+brakoj de la morto, dum la nigra vualo malsuprenpendis, terura en tiu lasta momento,
+meze de la kunigitaj hororoj de lia kompleta vivotempo. Tamen la febla, malĝoja
+rideto, jam antaŭe tiel ofte vidite tie, ŝajnis nun ekbrileti el sia malklareco kaj lanti
+sur la lipoj de Patro Hupero.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kial vi tremas nur antaŭ mi?" li ekkriis, turnante la vualitan vizaĝon laŭ la
+cirklo da palvizaĝaj spektantoj. "Tremu ankaŭ unu antaŭ la alia! Ĉu viroj evitis min
+kaj virinoj min malkompatis kaj infanoj kriegis kaj forfuĝis nur pro mia nigra vualo?
+Kio, se ne la mistero kiun ĝi malklare simbolas, tiel hororigis tiun krepopecon? Kiam
+la amiko malkovros sian plej internan koron al sia amiko; la amanto al sia plej kara
+amantino; kiam la homaro ne vane forkaŭros antaŭ la rigardo de sia Kreinto,
+abomeninde hamstriante la sekreton de sia peko; tiam taksu min monstro pro la
+simbolo sub kiu mi vivis kaj mortas. Mi ĉirkaŭrigardas kaj jen! sur ĉiu vizaĝo estas
+Nigra Vualo!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Dum liaj aŭskultantoj forkaŭris unu disde la alia pro reciproka timego, Patro
+Hupero falis malantaŭen sur sian kusenon, vualita kadavro sur kies lipoj lantis febla
+rideto. Ili kuŝigis lin, ankoraŭ vualitan, en lian ĉerkon kaj lin alportis, vualitan
+kadavron, al la tombejo. Jam de multaj jaroj herbo kreskas kaj velkas sur tiu tombo.
+Musko superkreskas la tomboŝtonon, la vizaĝo de S-ro Hupero jam de longa tempo
+estas polvo. Sed daŭre hororigas la pensado ke ĝi polviĝis sub la Nigra Vualo.</p>
+</div>
+
+<hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<a name="toc5" id="toc5"></a><a name="pdf6" id="pdf6"></a>
+<h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">JUNA BONULO BRAŬNO</span></h1>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Juna Bonulo Braŭno eldomiĝis en la straton de vilaĝo Salemo ĉirkaŭ la krepuska
+horo. Tamen li paŭzis, post transiri la sojlon, kaj turnis la kapon malantaŭen
+por interŝanĝi ĝisrevidan kison kun sia juna edzino. Kaj Fidulino, kiel tiulasta taŭge
+nomiĝis, eligis sian belan kapon en la straton, lasante la venton ludi en la rozkoloraj
+rubandoj de ŝia ĉapo dum ŝi alvokis Bonulon Braŭnon.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page017">[pg 017]</span><a name="Pg017" id="Pg017" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Karega karulo," ŝi flustris, mallaŭte kaj iom malĝoje, kiam ŝiaj lipoj alproksimiĝis
+lian orelon, "mi petegas ke vi prokrastu vian vojaĝon ĝis la leviĝo de la
+suno kaj dormu hodiaŭnokte en via propra lito. Virinon solan tiel ĝenas sonĝoj kaj
+pensadoj ke foje ŝi timas eĉ sin. Bonvolu lanti kun mi ĉi-nokte, kara edzo, el ĉiuj
+noktoj de la jaro."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mia amo kaj mia fido," respondis juna Bonulo Braŭno, "el ĉiuj noktoj de la
+jaro ĉi-tiun nokton mi devas lanti for de vi. Mian vojaĝon, kiel vi ĝin nomas, foriran
+kaj revenan, mi devas plenumi inter la nuna horo kaj la sunleviĝo. Ho, mia dolĉa,
+bela edzino de nur tri monatoj, ĉu vi povas jam dubi pri mi?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tial Dio benu vin!" diris Fidulino kun la rozkoloraj rubandoj. "Kaj vi trovu
+ĉion en bonfarta stato kiam vi revenos!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tiel estu!" ekkriis Bonulo Braŭno. "Recitu viajn preĝojn, kara Fidulino, kaj
+enlitiĝu je la krepusko. Tiel nenia ĝeno vin atingos."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tial ili disapartiĝis kaj la junulo sekvis sian vojon ĝis kiam, preta ĉirkaŭiri la
+angulon de la kunvendomo, li rigardis malantaŭen kaj vidis la kapon de Fidulino, lin
+daŭre postspektanta kun malĝoja mieno, malgraŭ la rozkoloraj rubandoj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kompatinda Fidulineto," li pensis, ĉar lia koro suferis. "Kia mizerulo mi
+estas, postlasante ŝin por entrepreni tian taskon! Aldone, ŝi parolas pri sonĝoj. Ŝajnis
+al mi, dum ŝi parolis, ke ĝeno elmontriĝis en ŝia vizaĝo, kvazaŭ sonĝo jam avertis
+ŝin pri kiuspeca laboro mi devas plenumi ĉi-nokte. Sed ne, ne. Mortigus ŝin ekpensi
+pri tio. Nu, ŝi estas benita surtera anĝelino kaj post tiu-ĉi ununura nokto mi alkroĉiĝos
+al ŝiaj jupoj kaj ŝin postsekvos ĝis Paradizo."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Farinte tiun bonegan promeson pri la estonteco, Bonulo Braŭno kredis rajti pli
+rapide aliri sian nunan malican celon. Li laŭiris mornan vojeton malheligatan de la
+plej malĝojigaj arboj de la arbaro kiuj apenaŭ apartiĝis por lasi eniri la mallarĝan
+vojeton kaj tiam tuj poste refermiĝis. Ĉio estis kiel eble plej soleca. Kaj ĉiam enestas
+tian solecon tiu strangeco: ke la vojaĝanto malcertas kiu povas kaŭri en kaŝejo malantaŭ
+la sennombraj trunkoj aŭ inter la dikaj superpendantaj branĉoj. Tial eblas ke,
+estigante solecajn paŝojn, la vojaĝanto povas tamen trapasi nevidatan homamason.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Eble diabla Indiano staras en posteno malantaŭ ĉiu arbo," diris al si Bonulo
+Braŭno. Kaj li rigardetis timeme malantaŭen, aldondirante: "Kion mi faru se la diablo
+mem starus ĉe mia kubuto?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Dum lia kapo malantaŭen turniĝis li preterpasis vojokurbiĝon. Kiam li rigardis
+denove antaŭen li ekvidis virfiguron, surportantan seriozan kaj decan vestaĵaron,
+sidantan ĉebaze de maljuna arbo. La viro stariĝis en la momento de la alveno de
+Bonulo Braŭno kaj antaŭenpromenis apud li.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Vi malfruas, Bonulo Braŭno," li diris. "La horloĝo de malnova Sud-Preĝejo
+jam sonoradis dum mi trairis Bostonon kaj tio okazis antaŭ dek kvin plenaj minutoj."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Fidulino iom retenis min," respondis la juna viro kun voĉo kiu tremetis pro la
+subita, kvankam ne entute neatendita, apero de lia kuniranto.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Krepusko nun regis profunde la arbaron kaj plej profunde tiun parton tra kiu
+vojaĝis la du homoj. Laŭ ĉiuj videblaj indicoj la dua vojaĝanto estis eble kvindekjara,<span class="tei tei-pb" id="page018">[pg 018]</span><a name="Pg018" id="Pg018" class="tei tei-anchor"></a>
+apartenis ŝajne al la sama socia rango kiel Bonulo Braŭno, eĉ multe similis lin,
+kvankam eble pli pri mieno ol pri vizaĝa strukturo. Malgraŭ tio, observanto povintus
+supozi ilin patro kaj filo. Tamen, kvankam la pli aĝa vestiĝis tiel simple kiel la pli
+juna, kaj kondutis tiel simple, li havis nepriskribeblan aspekton de mondokonanto ne
+devanta embarasiĝi ĉe la manĝtablo de la provincestro aŭ la kortego de Reĝo Vilhelmo,
+se liaj aferoj lin tien alvenigus. La sola elstaraĵo de lia persono rajtanta
+nomiĝi mirinda estis promenadbastono aspektanta kiel granda nigra serpento tiel
+strange fabrikita ke ĝi ŝajnis preskaŭ tordiĝi kaj moviĝeti kiel serpento vivanta. Kompreneble,
+tiaĵo povintus esti okula trompaĵo estigita helpe de la malcerta lumo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Venu, Bonulo Braŭno," kriis lia kunvojaĝanto. "Tio estas ege malhasta iradritmo
+por la komenca etapo de nia ekskurso. Alprenu mian bastonon se vi tiel baldaŭe
+laciĝas."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Amiko," diris la alia, anstataŭante sian malrapidan promenritmon per nepra
+halto, "plenuminte mian pakton per nia ĉi-tiea renkontiĝo, mi nun celas reveni al mia
+devenpunkto. Mi spertas skrupulojn pri la koncerna afero."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ĉu vi tiel diras?" respondis la serpentbastonulo, ridetante apartaflanke. "Ni
+iom antaŭenpromenu tamen, kunrezonante dum la irado. Kaj se mi ne sukcesos vin
+konvinki, vi rajtos hejmenreveni. Ni ne ankoraŭ penetris multan distancon en la
+arbaron."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tro multan! Tro multan!" proklamis la bonulo, senkonscie ekpromenante.
+"Mia patro neniam eniris la arbaron por plenumi tian taskon nek lia patro antaŭ li. Ni
+estis kaj restas raso de honestaj homoj kaj bonaj Kristanoj ekde la tagoj de la martiroj.
+Kaj ĉu mi estu la unua el Familio-Braŭno iam laŭirinta ĉi-tiun vojon kun...?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Kun tia kompanio, ĉu vi volas diri?" diris la pli aĝa, interpretante la paŭzon
+de la pli juna. "Bone dirite, Bonulo Braŭno! Mi konis vian familion tiel bone kiel iun
+ajn el la Puritanoj, kaj tio ne estas malmulte por diri. Mi helpis vian avon, la konstablon,
+kiam li vipbate antaŭenpelis la Kvakerinon tiel hastapaŝe tra la stratoj de
+Salemo. Kaj estis mi kiu havigis al via patro peĉpin-tuberon, ekbruligitan ĉe mia
+propra fajrejo, por incendii Indianan vilaĝon okaze de Reĝo-Filipo-Milito. Ambaŭ
+estis bonaj amikoj miaj kaj multajn plaĉajn promenadojn ni kunfaris laŭlonge de ĉi-tiu
+vojeto kaj hejmenrevenis post noktomezo. Plaĉus al mi amikiĝi kun vi por honori ilin."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Se tio okazis konforme al via raportaĵo," respondis Bonulo Braŭno, "mi
+miras ke ili neniam priparolis tiujn aferojn. Aŭ tute kontraŭe, mi malmiras pri tio,
+konsciante ke la plej minimuma tiutema onidiraĵo ilin forpelintus el Nov-Anglio. Ni
+estas preĝema gento kaj, aldone, bonfarema, kaj toleras nenian tiuspecan fiecon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ĉu fieco, ĉu ne," diris la vojaĝanto kun la tordita promenbastono, "mi bone
+konatas tie-ĉi en Nov-Anglio. La diakonoj de multaj preĝejoj trinkis kun mi la komunian
+vinon. La altranguloj de diversaj urboj min nomumis sia estro. La plejmulto el la
+anoj de Granda kaj Ĝenerala Tribunaloj apogas solide miajn celojn. La provincestro
+kaj mi, ankaŭ--sed tiuj estas registaraj sekretoj."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ĉu tiaĵo povas esti?" kriegis Bonulo Braŭno, fiksrigardante kun miro sian
+senĝenan kunulon. "Malgraŭ tio, mi ĝuas nenian rilaton kun la provincestro nek kun<span class="tei tei-pb" id="page019">[pg 019]</span><a name="Pg019" id="Pg019" class="tei tei-anchor"></a>
+la konsilio. Tiuj havas proprajn kondutmanierojn kiuj neniel estas reguloj por simpla
+kultivisto kiel mi. Sed se mi daŭre promenus kun vi, kiel mi povus toleri la rigardon
+de tiu bona maljunulo, nia pastoro, de vilaĝo Salemo? Ho, lia voĉo tremegigus min
+kaj prediktage kaj prelegtage."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ĝis tiam la pli aĝa vojaganto aŭskultis kun deca seriozo sed nun eksplodridegis,
+senbride, tordiĝante tiel perforte ke lia serpentaspekta bastono ŝajnis tordiĝi
+kompate.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ho, ho, ho!" li kriegis foje kaj refoje. Tiam, sin ekreginte: "Nu, Bonulo
+Braŭno, daŭrigu, daŭrigu. Tamen bonvolu ne mortigi min pro ridado."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Nu, por tuj finfermi la aferon," diris Bonulo Braŭno, iomege urtikite, "ni
+konsideru mian edzinon, Fidulinon. Tio rompus ŝian karan koreton kaj antaŭ kaŭzi tion
+mi preferus rompi la mian."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Nu, se tio estu la kazo," respondis la alia, "jes ja, eksekvu ĉiarimede
+propran irvojon, Bonulo Braŭno. Eĉ interŝanĝe kontraŭ dudek maljunulinoj kiel tiu
+lampaŝanta antaŭ ni, mi ne konsentus ke Fidulino spertu iun ajn ĝenon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Dum li parolis, perbastone li indikis sur la vojeto inan figuron kiun Bonulo
+Braŭno rekonis kiel ege pian kaj modelan sinjorinon lernigintan al li dum lia knabeco
+lian katekismon kaj restantan ankoraŭ lia morala kaj spirita konsilanto kune kun la
+pastoro kaj Diakono Gukino.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Vere mirindege estas ke Gudino Klojso iradas tiel foren en la sovaĝejon
+dumnokte," li diris. "Sed kun via permeso, amiko, mi sekvu ĉirkaŭirantan flankvojeton
+tra la arbaro ĝis preteriri tiun Kristanan virinon. Ne konante vin, ŝi povus eble
+demandi al mi kun kiu mi vojaĝas kaj kien mi iras."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tiel estu," konsentis lia kunvojaĝanto. "Vi ĉirkaŭiru traarbare dum mi restu
+survojete."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Respondkondute, la junulo flankenturniĝis sen ĉesi rigardi tamen sian kunulon
+kiu antaŭeniris mallaŭtpaŝe laŭ la vojeto ĝis ekesti nur bastonlongan distancon for de
+la maljunulino. Ŝi, intertempe, laŭiris sian vojon kiel eble plej bone kun malkutima
+rapideco por tiel altaĝa virino, murmurante malklarajn vortojn--preĝon, eble--dum
+la irado. La vojaĝanto etendis sian bastonon kaj tuŝis ŝian velkintan kolon per la
+serpentaspekta ekstremaĵo de la promenhelpilo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"La diablo!" ekkriegis la pia maljunulino.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tial Gudino Klojso rekonas sian malnovan amikon, ĉu?" observis la vojaĝanto,
+ŝin alfrontante kaj sin apogante sur sian tordiĝantan bastonon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ho, laŭ la suma vero! Ĉu povas esta via Moŝto?" kriis la bonvirino. "Jes ja,
+verfakte estas vi, kaj la preciza imago de mia antaŭa amiko, Bonulo Braŭno, avo de
+la stulta hodiaŭa samnomulo. Sed ĉu via Moŝto bonvolas tion kredi? Mia balailbastono
+strange malaperis, ŝtelprenite, laŭ mia suspekto, far tiu penduminda sorĉistino,
+Gudino Korjo. Kaj, aldone, la afero okazis kiam mi jam estis sanktoleita per apisuko,
+kvinfoliaĵo kaj akonito."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Intermiksitaj kun bonega tritiko kaj graso de novnaskiĝinta bebo," diris la
+estaĵo havanta la formon de avo Bonulo Braŭno.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page020">[pg 020]</span><a name="Pg020" id="Pg020" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ho, via Moŝto konas la recepton," kriis la maljunulino, gakante laŭte. "Tial,
+kiel mi diris, estante preta por la kunveno kaj havante nenian ĉevalon por rajdi, mi
+decidiĝis piediri ĉar, laŭraporte, hodiaŭnokte ni akceptos en la komunumon bonan
+junulon. Sed nun via Moŝto bonvolu disponigi min pri via brako kaj ni ambaŭ alvenos
+tien fulmrapide."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tiaĵo ne povas okazi," respondis ŝia amiko. "Mi ne rajtas disponi vin pri
+mia brako. Sed jen alprenu mian bastonon, se vi deziras."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tiel parolinte, li malsuprenĵetis ĝin antaŭ ŝiaj piedoj kie, povas esti, ĝi ekanimiĝis,
+estante unu el la bastonoj kiujn ties posedanto antaŭe pruntedonis al la
+Egiptaj magoj. Pri tiu fakto tamen Bonulo Braŭno neniel konsciis. Post kiam li tuj
+ĉielenrigardis pro mirego kaj tiam denove terenrigardis, li vidis nek Gudinon Klojson
+nek la serpentobastonon, anstataŭe tiun ununuran kunvojaĝanton kiu lin atendis tre
+trankvile, kvazaŭ okazintus nenio.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tiu maljunulino lernigis al mi mian katekismon," diris la junulo kaj lia
+simpla eldiraĵo entenis mondon da signifo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ili daŭre antaŭeniris dum la pli aĝa vojaĝanto urĝis sian kuniranton paŝadi
+hastaritme kaj persiste sekvi la vojon, diskursante tiel taŭge ke liaj argumentoj ŝajnis
+ekfonti el la sino de la aŭskultanto anstataŭ el la buŝo de la diskursanto. Dum ili
+promenis, li plukis acerbranĉon, celante ĝin utiligi kiel apogbastonon, kaj komencis
+ĝin senigi je ties subbranĉoj kiuj estis malsekaj pro vespera roso. En la momento mem
+kiam liaj fingroj ilin tuŝis, ili velkis strange kaj sekiĝis kvazaŭ post semajndaŭra sunbrilado.
+Tial la paro antaŭeniris je bona libera paŝritmo kiam subite, en morna vojokavaĵo,
+Bonulo Braŭno sidiĝis sur arbostumpon kaj malkonsentis daŭre progresi.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Amiko," li diris obstine, "mi jam decidiĝis. Pluan paŝon mi ne iros nome de
+tiu tasko. Ĉu gravu al mi ke mizera maljunulino elektu iri ĉe la diablo kiam mi
+antaŭe supozis ke ŝi preferos ĉieleniri? Ĉu tio rajtigas min forlasi mian karan
+Fidulinon kaj postsekvi la maljunulinon?"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Vi juĝos la aferon pli klare poste," diris trankvile lia konato. "Sidu tie-ĉi
+kaj vin iom mallacigu dum kelkaj momentoj. Kiam vi ekvolos denove promenadi, jen
+mia bastono por faciligi vian iradon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Sen pluaj vortoj li transĵetis al sia kuniranto la aceran bastonon kaj tuj malaperis
+kvazaŭ fantomiĝinte en la pliprofundiĝanta malhelo. La juna viro sidis kelkajn
+momentojn apud la vojo, sin multe aplaŭdante, antaŭpensante pri la nuna eblo renkonti
+la pastoron purkonscience okaze de sia matena promenado kaj ne devi timi la rigardon
+de estimata maljuna Diakono Gukino. Kaj pri la trankvila dormado kiun li nun spertus
+en tiu sama nokto kiun ĵus antaŭe li celintis pasigi tial malvirte, sed kiun li nun
+pasigus tiel pure kaj dolĉe en la brakoj de Fidulino! Inter tiuj plaĉaj kaj laŭdindaj
+meditadoj Bonulo Braŭno aŭdis la hufbatojn de ĉevaloj venantaj laŭ la vojo kaj juĝis
+ke dece estos sin kaŝi en la arbarorando, prikonsciante la kulpan celon lin tien alvenigintan,
+kvankam li nun tiel feliĉe forturniĝis de ĝi.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Daŭre antaŭenvenis la hufpaŝoj kaj la voĉoj de la rajdantoj, du seriozaj maljunaj
+voĉoj interparolantaj sobre dum la alproksimiĝo. Tiuj intermiksitaj sonoj ŝajnis<span class="tei tei-pb" id="page021">[pg 021]</span><a name="Pg021" id="Pg021" class="tei tei-anchor"></a>
+laŭpaŝi la vojon nur kelkajn jardojn for de la kaŝejo de la juna viro. Tamen, sendube
+pro la profundo de la malhelo en tiu aparta loko, videblis nek la rajdantoj nek la
+rajdbestoj. Kvankam iliaj korpoj tanĝis la etajn laŭvojajn branĉojn, laŭvide ili ne
+interrompis, eĉ, momenteton, la malklaran lumradion fontantan el la brila ĉielstrio
+kiun laŭnecese ili trapasis. Bonulo Braŭno laŭvice kaŭris kaj staris piedpinte, apartigante
+la branĉojn kaj eligante la kapon tiel foren kiel li kuraĝis sen ekvidi eĉ
+ununuran ombron. Des pli ĝenis lin la okazantaĵo ĉar li bonvolintus ĵuri esti rekoninta,
+se tiaĵo eblas, la voĉojn de la pastoro kaj Diakono Gukino, trotetantaj mallaŭte
+antaŭen, kiel ili kutimis fari kiam ili aliris ordinacion aŭ eklezian konsilion. Dum ili
+ankoraŭ enestis la aŭdkampon de la junulo, unu el la rajdantoj haltis por pluki vergon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"El la du, via pastora Moŝto," diris la voĉo, "mi preferus malĉeesti ordinacian
+bankedon ol la ĉi-noktan kunvenon. Oni diris al mi ke kelkaj komunumanoj niaj
+alvenos de Falmaŭto kaj de eĉ pli fora distanco, kaj ceteraj de Konektikuto kaj Rod-Insulo,
+kaj aldone kelkaj el la Indianaj ŝamanoj kiuj, laŭ sia maniero, scipovas estigi
+preskaŭ tiom da diablaĵoj kiel la plej talentaj el ni. Cetere, aniĝos al nia komunumo
+bona junulino."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Bonege, Diakono Gukino!" respondis la seriozaj maljunaj tonoj de la pastoro.
+"Ekspronu, alie ni malfruos. Nenio povos okazi, vi scias, ĝis kiam mi atingos la kunvenejon."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La hufoj denove sonadis kaj la voĉoj, parolante tiel strange en la malplena
+aero, ade trapasis la arbaron, kie neniam ekzistis preĝejo nek iam preĝis eĉ ununura
+Kristano. Kien tial tiuj sanktaj viroj povus alvojaĝadi tiel profunde en la pagana
+sovaĝejo? Juna Bonulo Braŭno alkroĉiĝis al arbo por sin apogi, preta grundensinki,
+malforta, surŝarĝite je la peza malsano de sia koro. Li rigardis la ĉielon, dubante ĉu
+vera Paradizo povas ekzisti super li. Tamen jen estis la blua volbo kaj la steloj pribriliĝantaj
+en ĝi.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Helpe de Ĉielo supre kaj Fidulino malsupre, mi ade kontraŭstaru la diablon!"
+kriis Bonulo Braŭno.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Dum li daŭre rigardis supren en la profundan firmamentan arkon kaj levis la
+manojn por preĝi, nubo, kvankam moviĝetis nenia vento, transhastis la zeniton kaj
+kaŝis la pliheliĝantajn stelojn. La blua ĉielo ankoraŭ videblis krom rekte superkape,
+kie tiu nigra nubamaso hastis balailritme norden. Supre en la aero, kvazaŭ el la profundaĵoj
+de la nubo, alvenis konfuzita kaj dubinda voĉarsonado. Foje la aŭskultanto
+imagis povi distingi la parolmanierojn de samvilaĝanoj siaj, de viroj kaj virinoj, kaj
+piaj kaj malpiaj, multajn el kiuj li jam renkontis ĉe la komunitablo dum ceterajn li
+antaŭe vidis deboĉadi ĉe la drinkejo. En la sekvinta momento, tiel malprecizaj estis la
+sonoj ke li scivolemis ĉu esti aŭdinta nur la murmuron de la malnova arbaro, flustranta
+senvente. Tiam alvenis pli forta ŝveliĝo de tiuj konataj tonoj jam aŭdataj ĉiutage
+ĉe vilaĝo Salemo sed neniam antaŭe fontantaj el nokta nubo. Estis unu voĉo,
+voĉo de junulino, kiu lamentadis, tamen kun malcerta malĝojo, kaj petadis komplezon
+kies plenumo tamen eble ŝin dolorigus. Kaj la tuta nevidebla homamaso, kaj sanktuloj
+kaj pekintoj, ŝajnis ŝin kuraĝigi daŭre antaŭeniri.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page022">[pg 022]</span><a name="Pg022" id="Pg022" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Fidulino! kriis Bonulo Braŭno, kun voĉo de angoro kaj senespero. Kaj la
+eĥooj de la arbaro lin primokis, kriante "Fidulino! Fidulino!", kvazaŭ mistifikitaj
+mizeruloj ŝin serĉus tra la tuta sovaĝejo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La kriego de malĝojo, kolerego kaj teruro daŭre trapenetris la nokton kiam la
+malfeliĉa edzo retenis la spiradon por atendi respondon. Aŭdiĝis ŝirkrio, tuj superbruite
+per pli laŭta voĉarmurmurado kiu fadis en foran ridadon, dum la nigra nubo
+forbalaiĝis, postlasante super Bonulo Braŭno klaran silentan ĉielon. Sed io falis papiliumante
+tra la aero kaj kroĉiĝis al arbobranĉo. La junulo mankaptis ĝin kaj ekvidis
+rozkoloran rubandon.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Mia Fidulino foriris!" li ekkriis, post momento da stuporiĝo. "Surestas la
+teron nenia bono. Peko estas nura vorto. Venu, diablo. Al vi la mondo estas transdonita."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kaj frenezigite pro senespero, rezulte de kio li ridadis longe kaj laŭte, Bonulo
+Braŭno alprenis sian bastonon kaj ree survojiĝis, antaŭenirante tiel rapidritme ke li
+ŝajnis flugi anstataŭ marŝi aŭ kuri laŭ la arbara vojeto. Pli kaj pli la irejo malmildiĝis
+kaj morniĝis kaj malklare videbliĝis ĝis finfine entute malaperi, postlasante la
+junulon en la mezo de la malhela sovaĝejo, ade antaŭenhastantan kun tiu instinkto kiu
+kondukas mortalajn homojn al malico. La tuta arbaro plenplenis je timigaj sonoj--grincado
+de arboj, hurlado de sovaĝaj bestoj, kriegoj de Indianoj. Dume la vento foje
+sonoradis kiel fora preĝeja sonorilo, foje rondmuĝis ĉirkaŭ la vojaĝanto kvazaŭ lin
+primokus la tuta Naturo. Sed li mem estis la ĉefa hororaĵo de la sceno kaj nepre ne
+kaŭris antaŭ ties ceteraj hororaĵoj.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Ho! ho! ho!" muĝis Bonulo Braŭno kiam lin primokis la vento. "Ni aŭdu kiu
+el ni ridos la plej laŭte. Ne entreprenu min timigi per viaj diablaĵoj. Venu sorĉistino,
+venu sorĉisto, venu Indiana ŝamano, venu Satano mem, ĉar jen alvenas Bonulo
+Braŭno. Pli bone estu ke vi timu lin ol ke li timu vin."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Verdire, tra la tuta hantita arbaro vidiĝis nenio pli timiga ol la figuro de
+Bonulo Braŭno. Adade li flughastis inter la nigraj pinarboj, svingante sian bastonon
+kun deliraj gestoj, foje sin instigante elverŝi aĉajn blasfemaĵojn, alifoje ekkriante tiel
+ridege ke la tuta arbara sonprovizo komencis eĥadi lian ridadon kiel ĉirkaŭanta
+demonaro. La diablo aperanta en propra formo estas malpli aĉaspekta ol tiam kiam li
+furiozas en homa brusto. Tial antaŭenkuregis laŭvoje la diabla disĉiplo ĝis ekvidi
+antaŭ si, tremetantan interarbe, ruĝan lumon, same kiel kiam faligitaj trunkoj kaj
+branĉoj de maldensejo brulegas kaj suprenĵetas kontraŭĉielen, je noktomeza horo,
+brilegan fajron. Li paŭzis, dum ripozintervalo de la spirita tempesto ĝis tiam lin
+antaŭenpelinta, kaj aŭdis la ŝveladon de verŝajna himno, ruliĝanta solene ekde fora
+distanco kvazaŭ sub la pezo de multaj voĉoj. Li rekonis la melodion. Ĝi estis konata
+melodio de la ĥoro de la vilaĝa kunvendomo. La verso finsonoradis peze, sin plilongigante
+per refreno, tamen ne de homaj voĉoj, anstataŭe de ĉiuj sonoj de la senlumigita
+sovaĝejo kunsonantaj en aĉega harmonio. Bonulo Braŭno ekkriis sed la kriado
+malsonis en liaj oreloj pro sia unisono kun la kriaro de la sovaĝejo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Dum la silento-intervalo li ŝteliris antaŭen ĝis kiam la lumo brilegis plenforte<span class="tei tei-pb" id="page023">[pg 023]</span><a name="Pg023" id="Pg023" class="tei tei-anchor"></a>
+sur liajn okulojn. Ĉe ekstremaĵo de malplenejo, cirkaŭlimigita de la malhela arbarmuro,
+elstaris rokego havanta krudan naturan similecon al altaro aŭ predikejo. Ĝin
+ĉirkaŭis kvar brilegaj pinarboj kies supraĵoj bruladis dum iliaj trunkoj restis sendifekte,
+same kiel kandeloj okaze de vespera kunveno. La foliaramaso superkreskinta
+la supron de la roko entute brulegis, flamegante alte en la nokto kaj lumigante maltrankvile
+la tutan kampon. Ĉiu pendanta branĉeto kaj folia festono brulis. Dum la ruĝa
+lumo leviĝis kaj falis, multhoma kunvenintaro alterne aperis el la ombro, tiam malaperis
+en ĝin, tiam renaskiĝis, por tiel diri, el la malhelo, tuj ekpopolante la centron
+de la soleca arbaro.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Seriozmiena kaj malhelvestaĵa kompanio," citis Bonulo Braŭno.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tiaj ili estis, verdire. Inter translokiĝante flagramove tien kaj reen, inter
+brilo kaj malbrilo, ensceniĝis kelkaj vizaĝoj vidotaj la sekvontan tagon ĉe la provinca
+konsilikunveno kaj ceteraj kiuj, el la plej sanktaj predikejoj de la lando, dimanĉon post
+dimanĉo, rigardis piapoze ĉieldirekten kaj benigne spektadis la plenegajn sidbenkojn.
+Kelkaj asertas ke la edzino de la provincestro ĉeestis. Almenaŭ ĉeestis altrangulinoj
+konataj de ŝi, kaj edzinoj de estimataj edzoj, kaj amasego da vidvinoj, kaj belaj
+junulinoj timantaj ke iliaj patrinoj ilin ekvidu. Aŭ blindumis Bonulon Braŭnon la
+subitaj eklumoj superflagrantaj la malhelan kampon aŭ li rekonis du dekojn el la
+vilaĝ-Salemaj preĝejanoj famaj pro ilia aparta sankteco. Estimata maljuna Diakono
+Gukino jam alvenis kaj atendis ĉekalkane de tiu respektinda sanktulo, sia adorata
+pastoro. Tamen, apud tiuj seriozaj bonreputaciaj piuloj, tiuj preĝejaj presbiteroj, tiuj
+ĉastvivaj sinjorinoj kaj rosvangaj
+fraŭlinoj, malpie asociiĝis diboĉemaj viroj kaj
+depraviciaj virinoj, gemizeruloj adeptiĝintaj al malboncela kaj malpura misfarado kaj
+eĉ suspektataj kiel krimuloj. Strange estis konscii ke la bonaj ne apartiĝis disde la
+malbonaj, ke la sanktajn ne timigis la pekintoj. Ankaŭ disiĝintaj inter siaj palvizaĝaj
+malamikoj estis la Indianaj ŝamanoj, aŭ "paŭvaŭoj", kiuj jam ofte timigis sian indiĝenlandan
+arbaron per pli da teruraj sorĉkantoj ol iuj ajn konataj en Brita sorĉarto.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Tamen kie estas Fidulino?" pensis Bonulo Braŭno kaj, dum espero eniris lian
+koron, li tremis.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Cetera himnoverso ekaŭdiĝis, malrapida kaj malĝoja sonaro, tia kia plaĉas al
+la piuloj, tamen kunligite al teksto esprimanta ĉion kion nia karaktero kapablas koncepti
+pri pekado kaj malhele sugestante eĉ pli. Malkompreneblaj al nuraj homoj estas
+la diablaj artoj. Verso post verso kantiĝis. Tamen inter la versoj elŝvelis sovaĝeja refreno
+sonanta kiel la plej profunda tono de granda orgeno. Kaj post la fina noto de tiu
+terura himno ekaŭdiĝis sonarego pensiganta ke la hurlanta vento, la hastantaj riveretoj,
+la muĝantaj bestoj kaj ĉiu cetera voĉo de la kakofonia sovaĝejo intermiksiĝis kaj
+akordiĝis kun la voĉo de la kulpa homaro honoranta la princon de ĉio. La kvar brulantaj
+pinarboj suprenĵetis pli altan flamon kaj malklare siluetigis aĉegajn formojn kaj
+vizaĝojn sur la fumkronoj ŝvebantaj super la malpia kunvenintaro. En la sama momento
+la surroka fajro lanĉiĝis ruĝe supren, formante brilan arkon super sia bazo kie
+figuro nun aperis. Estu dirite respektege ke la figuro multe aspektis, kaj vestaĵe kaj
+kondute, kiel iu serioza religiulo de la Nov-Angliaj preĝejoj.</p>
+
+<span class="tei tei-pb" id="page024">[pg 024]</span><a name="Pg024" id="Pg024" class="tei tei-anchor"></a>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Elkonduku la konvertitojn!" ekkriis voĉo kiu eĥadis tra la kampo kaj forruliĝis
+en la arbaron.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Aŭdinte tiun alvokon, Bonulo Braŭno antaŭenpaŝis el la arbarombro kaj alproksimiĝis
+la kultanaron kun kiu li sentis abomenan fratecon pro la simpation kiu
+spertis pri ili ĉiu malicaĵo de lia koro. Preskaŭ li povintus ĵuri ke invitis lin antaŭenveni
+la formo de lia mortinta patro mem, rigardante malsupren ekde fumkrono, dum
+virino havanta malklarajn trajtojn de senespero etendis ĵetgeste la brakon por lin
+averti ne antaŭenveni. Ĉu estis lia patrino? Sed nepre mankis al li la povo retiriĝi
+ununuran paŝon aŭ rezisti, eĉ pensade, kiam la pastoro kaj bona maljuna diakono
+Gukino mankaptis liajn brakojn kaj lin kondukis al la flambrila rokaltaro. Tien alvenis
+ankaŭ la magra formo de vualita virino, kondukita inter Gudino Klojso, tiu pia instruistino
+pri la katekismo, kaj Martino Karjero, kiu antaŭe ricevis la promeson de la
+diablo ke ŝi fariĝu Reĝino de Infero. Nebridita virinaĉo estis ŝi. Kaj jen staris la
+prozelitoj sub la fajra baldakeno.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Bonvenon, miaj infanoj!" diris la malhela figuro, "al la komunio de via raso.
+Vi finrekonis, jam tiel junaĝe, vian naturon kaj vian destinon. Karaj infanoj miaj,
+rigardu malantaŭ vi!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ili turniĝis kaj, kvazaŭ vidate flagrante en tavolo da flamoj, ekmontriĝis la
+diablokultanoj, portante survizaĝe malhele brilantajn bonvenridetojn.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Jen," daŭrigis la zibelkolora formo, "ĉiuj tiuj respektataj de vi ekde via
+junaĝo. Vi juĝis ilin pli sanktaj ol vi mem kaj kaŭris antaŭ propra pekado, ĝin komparante
+kun iliaj vivoj de bonfarado kaj preĝemaj ĉieldirektaj aspiradoj. Tamen jen ili
+staras ĉiuj partoprenante en mia adoranta asembleo. Ĉi-nokte vi ekrajtos ekscii iliajn
+sekretajn farojn: kiel grizbarbaj presbiteroj de la preĝejo flustris diboĉajn vortojn al la
+junaj servistinoj de siaj domoj; kiel multaj virinoj, sopirante surporti vidvinajn
+lamentovestaĵojn, havigis trinkaĵon al siaj edzoj je la enlitiĝhoro, tiumaniere ebligante
+tiujn sperti siajn lastajn dormadojn sur iliaj senoj; kiel senbarbaj junuloj hastis heredi
+la riĉecon de siaj patroj; kaj kiel belaj fraŭlinoj--ne ruĝiĝu, karulinoj miaj--elfosis
+etajn tombojn en la ĝardeno kaj invitis min, kiel ununuran gaston, ĉeesti la enterigon
+de la bebo. Pere de la kompato kiun viaj homaj koroj sentas pri pekado, vi spurtrovos
+ĉiujn ejojn--ĉu preĝejajn, dormĉambrajn, stratajn, kampajn aŭ arbarajn--kie krimo
+okazis kaj vi ekĝojos prikonsciante ke la tuta tero estas ununura pekomakulo, ununura
+sangejo. Eĉ pli ol tio. Okazos al vi penetri, en ĉiu sino, la profundan misteron de
+pekado, la fonton de ĉiuj malicaj artoj, kaj kiu senelĉerpiĝe provizas homojn per pli
+da malbonaj instigoj ol kapablas okazigi en konkreta farado la kunigita homara povaro,
+la tuta nepra potenco mia. Kaj nun, miaj infanoj, rigardu vin unu la alian."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kiam ili plenumis la peton, laŭ la fajrbrilo de la inferdevenaj torĉoj la
+mizerulo ekvidis sian Fidulinon, kaj la edzino sian edzon, tremantajn ambaŭ antaŭ tiu
+malsankta altaro.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Jen, ĉi-tie vi staras, miaj infanoj," diris la figuro en profundaj kaj solenaj
+tonoj, preskaŭ malĝojaj pro ilia senespera aĉeco, kvazaŭ lia iama anĝela naturo povus
+daŭre prilamenti nian mizeran rason. Dependante unu de la koro de la alia, vi jam<span class="tei tei-pb" id="page025">[pg 025]</span><a name="Pg025" id="Pg025" class="tei tei-anchor"></a>
+ankoraŭ esperis ke virto estas pli ol nura revo. Nun vi estas sentrompigitaj. Malico
+estas la naturo de la homaro. Necesas ke malico estu via sola feliĉo. Bonvenon
+denove, miaj infanoj, al la komunio de via raso."</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Bonvenon!" ripetis la diabloadorantoj en unu kriego de senespero kaj triumfo.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Kaj jen ili staris, la sola paro, laŭŝajne, ankoraŭ hezitanta sur la rando de
+malbonfarado en ĉi-tiu malhela mondo. Natura baseno kuŝis en la roko. Ĉu ĝi enhavis
+akvon ruĝigitan per la nebularda luno? Ĉu temis pri sango? Ĉu pri likvaĵa flamo?
+Ĉi-ene la formo de la malico mergis la manon kaj sin pretigis kuŝigi la baptosignon
+sur iliajn fruntojn por ke ili partoprenu en la mistero de la pekado, pli konsciante pri
+la sekreta pekado de aliaj, kaj fara kaj pensa, ol ili povus nun prikonscii propran
+pekadon. La edzo direktis solan rigardon al sia palvizaĝa edzino kaj Fidulino al li.
+Kiujn malpurajn mizerulojn la sekvonta rigardo elmontrus unu al la alia dum ili tremaĉas
+samtempe pri tio kion ili vidas kaj tio kion ili vidigas?</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">"Fidulino! Fidulino!" ekkriis la edzo. "Suprenrigardu, ĉieldirekten, kaj kontraŭstaru
+la maliculon!"</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ĉu Fidulino obeis li ne sciis. Apenaŭ finparolinte, li konsciis troviĝi meze de
+trankvila nokto kaj soleco, aŭskultante ventomuĝadon forkvietiĝi pezmove tra la
+arbaro. Li ŝanceliĝis kontraŭ la rokon, sentis ties malvarmon kaj malsekon. Dume,
+pendanta arbobranĉeto, antaŭe entute flamanta, aspergis lian vangon per ege
+malvarma roso.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">La sekvintan matenon juna Bonulo Braŭno eniris malrapide la straton de vilaĝo
+Salemo, ĉirkaŭrigardante fikse kiel mistifikito. La bona maljuna pastoro, piedpromenante
+laŭlonge de la tombejo por naskigi matenmanĝan apetiton kaj primediti sian
+predikon, aljuĝis benon al Bonulo Braŭno, preterpasante. La junulo fortiriĝis disde la
+respektata sanktulo kvazaŭ dezirante eviti anatemon. Maljuna Diakono Gukino preĝis
+ĉehejme kaj la sanktaj vortoj de lia preĝo aŭdiĝis tra la malfermata fenestro. "Al kiu
+Dio la sorĉisto povas preĝi?" diris Bonulo Braŭno. Gudino Klojso, tiu bonega altaĝa
+Kristanino, staris en la fruhora sunlumo de sia fenestrolataĵo, katekizante knabineton
+alportintan al ŝi pindon da novmatena lakto. Bonulo Braŭno forkaptis la infanon
+kvazaŭ el la alpreno de la diablo mem. Ĉirkaŭirante la stratangulon apud la kunvendomo,
+li ekvidis la kapon de Fidulino kun ties rozkoloraj rubandoj, kiu elspektadis
+anksie, kaj kiu tiel ĝojiĝis ekvidinte lin ke ŝi kuris saltpaŝe laŭ la strato kaj preskaŭ
+kisis la edzon antaŭ la tuta vilaĝo. Tamen Bonulo Braŭno enrigardis severe kaj malfeliĉe
+ŝian vizaĝon kaj preterpasis sensalute.</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Ĉu Bonulo Braŭno ekdormis en la arbaro kaj nur prisonĝis sovaĝan sorĉistinkunvenon?</p>
+
+<p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Tiel estu, se vi deziras. Tamen estis sonĝo, ho, ve!, enhavanta malican aŭguron
+por Bonulo Braŭno. Severa, malĝoja, malhelmiene meditema, malfidema, eĉ
+senespera viro li fariĝis ekde la nokto de tiu timiga sonĝo. En dimanĉo, kiam la preĝejanaro
+kantis sanktan psalmon, li ne povis aŭskulti ĉar konkuranta himno pri pekado
+atingis en laŭta hasto liajn orelojn, superbruante la karan melodion. Kiam la pastoro
+parolis el la predikejo kun forto kaj arda elokvenco, kun lia mano sur la malfermita<span class="tei tei-pb" id="page026">[pg 026]</span><a name="Pg026" id="Pg026" class="tei tei-anchor"></a>
+Biblio, pri la sanktaj veroj de nia religio, kaj pri sanktulecaj vivoj kaj triumfaj mortoj
+kaj pri estonta feliĉego aŭ nedirebla mizero, tiam Bonulo Braŭno paliĝis, timante ke
+la tegmento falu tondrobrue sur la grizan blasfemanton kaj la aŭskultantojn. Ofte,
+vekiĝinte subite je noktomezo, li fortiriĝis disde la sino de Fidulino. Matene kaj
+vespere, kiam la familio surgenuiĝis por preĝi, li kuntiris la brovojn grimacamiene kaj
+rigardis severe sian edzinon kaj forturniĝis. Kaj kiam li finvivis post longa tempo kaj
+transportiĝis al sia tombo kiel aĝogriza kadavro, akompanate de Fidulino, nun
+maljunulino, kaj gefiloj kaj genepoj, en bona procesio, kaj ne malmultaj najbaroj,
+nenian esperplenan verson oni ĉizis sur lian tomboŝtonon ĉar lia mortohoro estis
+Malĝojo.</p>
+</div>
+</div>
+
+<hr class="doublepage" /><div class="tei tei-back" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 6.00em">
+<div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 5.00em; margin-top: 5.00em">
+<div id="pgfooter" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 4.00em; margin-top: 4.00em"><pre class="pre tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em">***END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK TRI NOVELOJ***
+</pre><hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em"><a name="rightpageheader7" id="rightpageheader7"></a><a name="pgtoc8" id="pgtoc8"></a><a name="pdf9" id="pdf9"></a><h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">Credits</span></h1><table summary="This is a list." class="tei tei-list" style="margin-bottom: 1.00em; margin-top: 1.00em"><tbody><tr><th class="tei tei-label tei-label-gloss">April 20, 2007  </th></tr><tr><td class="tei tei-item"><table summary="This is a list." class="tei tei-list" style="margin-bottom: 1.00em; margin-top: 1.00em"><tbody><tr class="tei tei-labelitem"><th class="tei tei-label"></th><td class="tei tei-item">Project Gutenberg Edition</td></tr><tr class="tei tei-labelitem"><th class="tei tei-label"></th><td class="tei tei-item"><span class="tei tei-respStmt">
+  <span class="tei tei-name">Robert L Read<br /></span>
+  <span class="tei tei-name">Joshua Hutchinson<br /></span>
+  <span class="tei tei-name">Online Distributed Proofreading Team</span>
+  </span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><hr class="doublepage" /><div class="tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em"><a name="rightpageheader10" id="rightpageheader10"></a><a name="pgtoc11" id="pgtoc11"></a><a name="pdf12" id="pdf12"></a><h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">A Word from Project Gutenberg</span></h1><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">This file should be named 
+          21194-h.html or 
+          21194-h.zip.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">This and all associated files of various formats will be found
+          in: 
+
+            <a href="http://www.gutenberg.org/dirs/2/1/1/9/21194/" class="block tei tei-xref" style="margin-bottom: 1.80em; margin-left: 3.60em; margin-top: 1.80em; margin-right: 3.60em"><span style="font-size: 90%">http://www.gutenberg.org</span><span style="font-size: 90%">/dirs/2/1/1/9/21194/</span></a></p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Updated editions will replace the previous one — the old
+          editions will be renamed.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Creating the works from public domain print editions means that
+          no one owns a United States copyright in these works, so the
+          Foundation (and you!) can copy and distribute it in the United
+          States without permission and without paying copyright royalties.
+          Special rules, set forth in the General Terms of Use part of this
+          license, apply to copying and distributing Project Gutenberg™ electronic works
+          to protect the Project Gutenberg™ concept and trademark. Project Gutenberg is a registered
+          trademark, and may not be used if you charge for the eBooks,
+          unless you receive specific permission. If you do not charge
+          anything for copies of this eBook, complying with the rules is
+          very easy. You may use this eBook for nearly any purpose such as
+          creation of derivative works, reports, performances and research.
+          They may be modified and printed and given away — you may do
+          practically <em class="tei tei-emph"><span style="font-style: italic">anything</span></em> with public domain eBooks.
+          Redistribution is subject to the trademark license, especially
+          commercial redistribution.</p></div><hr class="page" /><div id="pglicense" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 3.00em; margin-top: 3.00em"><a name="rightpageheader13" id="rightpageheader13"></a><a name="pgtoc14" id="pgtoc14"></a><a name="pdf15" id="pdf15"></a><h1 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 3.46em; margin-top: 3.46em"><span style="font-size: 173%">The Full Project Gutenberg License</span></h1><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em"><em class="tei tei-emph"><span style="font-style: italic">Please read this before you distribute or use this
+          work.</span></em></p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">To protect the Project Gutenberg™ mission of promoting the free
+          distribution of electronic works, by using or distributing
+          this work (or any other work associated in any way with the
+          phrase <span class="tei tei-q">Project Gutenberg</span>), you agree to comply with all the terms
+          of the Full Project Gutenberg™ License (<a href="#pglicense" class="tei tei-ref">available with this file</a> or online
+          at <a href="http://www.gutenberg.org/license" class="tei tei-xref">http://www.gutenberg.org/license</a>).</p><div id="pglicense1" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h2 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.88em; margin-top: 2.88em"><span style="font-size: 144%">Section 1.</span></h2><h2 class="tei tei-head" style="text-align: center; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">General Terms of Use &amp; Redistributing Project Gutenberg™
+            electronic works</span></h2><div id="pglicense1A" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h3 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">1.A.</span></h3><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">By reading or using any part of this Project Gutenberg™ electronic
+              work, you indicate that you have read, understand, agree to
+              and accept all the terms of this license and intellectual
+              property (trademark/copyright) agreement. If you do not agree
+              to abide by all the terms of this agreement, you must cease
+              using and return or destroy all copies of Project Gutenberg™ electronic
+              works in your possession. If you paid a fee for obtaining a
+              copy of or access to a Project Gutenberg™ electronic work and you do not
+              agree to be bound by the terms of this agreement, you may
+              obtain a refund from the person or entity to whom you paid the
+              fee as set forth in paragraph <a href="#pglicense1E8" class="tei tei-ref">1.E.8.</a></p></div><div id="pglicense1B" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h3 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">1.B.</span></h3><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em"><span class="tei tei-q">Project Gutenberg</span> is a registered trademark. It may only be used on or
+              associated in any way with an electronic work by people who agree to be
+              bound by the terms of this agreement. There are a few things that you
+              can do with most Project Gutenberg™ electronic works even without complying with the
+              full terms of this agreement. See paragraph <a href="#pglicense1C" class="tei tei-ref">1.C</a> below. There are a lot of things you can
+              do with Project Gutenberg™ electronic works if you follow the terms of this
+              agreement and help preserve free future access to Project Gutenberg™ electronic
+              works. See paragraph <a href="#pglicense1E" class="tei tei-ref">1.E</a> below.</p></div><div id="pglicense1C" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h3 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">1.C.</span></h3><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">The Project Gutenberg Literary Archive Foundation (<span class="tei tei-q">the Foundation</span> or PGLAF), owns a compilation
+              copyright in the collection of Project Gutenberg™ electronic works. Nearly all the
+              individual works in the collection are in the public domain in the
+              United States. If an individual work is in the public domain in the
+              United States and you are located in the United States, we do not claim
+              a right to prevent you from copying, distributing, performing,
+              displaying or creating derivative works based on the work as long as all
+              references to Project Gutenberg are removed. Of course, we hope that you will support
+              the Project Gutenberg™ mission of promoting free access to electronic works by
+              freely sharing Project Gutenberg™ works in compliance with the terms of this
+              agreement for keeping the Project Gutenberg™ name associated with the work. You can
+              easily comply with the terms of this agreement by keeping this work in
+              the same format with its attached full Project Gutenberg™ License when you share it
+              without charge with others.</p></div><div id="pglicense1D" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h3 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">1.D.</span></h3><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">The copyright laws of the place where you are located also govern
+              what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
+              a constant state of change. If you are outside the United States, check
+              the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+              before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+              creating derivative works based on this work or any other Project Gutenberg™ work.
+              The Foundation makes no representations concerning the copyright status
+              of any work in any country outside the United States.</p></div><div id="pglicense1E" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h3 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">1.E.</span></h3><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Unless you have removed all references to Project Gutenberg:</p><div id="pglicense1E1" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.1.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">The following sentence, with active links to, or other immediate
+                access to, the full Project Gutenberg™ License must appear prominently whenever any
+                copy of a Project Gutenberg™ work (any work on which the phrase <span class="tei tei-q">Project Gutenberg</span>
+                appears, or with which the phrase <span class="tei tei-q">Project Gutenberg</span> is associated) is
+                accessed, displayed, performed, viewed, copied or distributed:
+
+                    </p><div class="block tei tei-q" style="margin-bottom: 1.80em; margin-left: 3.60em; margin-top: 1.80em; margin-right: 3.60em"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 0.90em"><span style="font-size: 90%">This eBook is for the use of
+                    anyone anywhere at no cost and with almost no
+                    restrictions whatsoever. You may copy it, give it
+                    away or re-use it under the terms of the Project
+                    Gutenberg License included with this eBook or
+                    online at </span><a href="http://www.gutenberg.org" class="tei tei-xref"><span style="font-size: 90%">http://www.gutenberg.org</span></a></p></div></div><div id="pglicense1E2" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.2.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">If an individual Project Gutenberg™ electronic work is derived from the public
+                domain (does not contain a notice indicating that it is posted with
+                permission of the copyright holder), the work can be copied and
+                distributed to anyone in the United States without paying any fees or
+                charges. If you are redistributing or providing access to a work with
+                the phrase <span class="tei tei-q">Project Gutenberg</span> associated with or appearing on the work, you
+                must comply either with the requirements of paragraphs <a href="#pglicense1E1" class="tei tei-ref">1.E.1</a> through 1.E.7 or obtain permission for
+                the use of the work and the Project Gutenberg™ trademark as set forth in paragraphs
+                <a href="#pglicense1E8" class="tei tei-ref">1.E.8</a> or 1.E.9.</p></div><div id="pglicense1E3" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.3.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">If an individual Project Gutenberg™ electronic work is posted with the permission
+                of the copyright holder, your use and distribution must comply with both
+                paragraphs <a href="#pglicense1E1" class="tei tei-ref">1.E.1</a> through 1.E.7 and any
+                additional terms imposed by the copyright holder. Additional terms will
+                be linked to the Project Gutenberg™ License for all works posted with the permission
+                of the copyright holder found at the beginning of this work.</p></div><div id="pglicense1E4" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.4.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg™ License terms from
+                this work, or any files containing a part of this work or any other work
+                associated with Project Gutenberg™.</p></div><div id="pglicense1E5" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.5.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+                electronic work, or any part of this electronic work, without
+                prominently displaying the sentence set forth in paragraph <a href="#pglicense1E1" class="tei tei-ref">1.E.1</a> with active links or immediate access
+                to the full terms of the Project Gutenberg™ License.</p></div><div id="pglicense1E6" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.6.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">You may convert to and distribute this work in any binary,
+                compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including
+                any word processing or hypertext form. However, if you provide access
+                to or distribute copies of a Project Gutenberg™ work in a format other than
+                <span class="tei tei-q">Plain Vanilla ASCII</span> or other format used in the official
+                version posted on the official Project Gutenberg™ web site (http://www.gutenberg.org), you must, at
+                no additional cost, fee or expense to the user, provide a copy, a
+                means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+                request, of the work in its original <span class="tei tei-q">Plain Vanilla ASCII</span> or
+                other form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg™ License
+                as specified in paragraph <a href="#pglicense1E1" class="tei tei-ref">1.E.1.</a></p></div><div id="pglicense1E7" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.7.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, performing,
+                copying or distributing any Project Gutenberg™ works unless you comply with
+                paragraph <a href="#pglicense1E8" class="tei tei-ref">1.E.8</a> or 1.E.9.</p></div><div id="pglicense1E8" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.8.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">You may charge a reasonable fee for copies of or providing access to
+                or distributing Project Gutenberg™ electronic works provided that</p><table summary="This is a list." class="tei tei-list" style="margin-bottom: 1.00em; margin-top: 1.00em"><tbody><tr class="tei tei-labelitem"><th class="tei tei-label">•  </th><td class="tei tei-item"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+                  the use of Project Gutenberg™ works calculated using the method you already use to
+                  calculate your applicable taxes. The fee is owed to the owner of the
+                  Project Gutenberg™ trademark, but he has agreed to donate royalties under this
+                  paragraph to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid within 60 days
+                  following each date on which you prepare (or are legally required to
+                  prepare) your periodic tax returns. Royalty payments should be clearly
+                  marked as such and sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the address specified in <a href="#pglicense4" class="tei tei-ref">Section 4, <span class="tei tei-q">Information about donations to the
+                  Project Gutenberg Literary Archive Foundation.</span></a></p></td></tr><tr class="tei tei-labelitem"><th class="tei tei-label"></th><td class="tei tei-item"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+                  you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he does
+                  not agree to the terms of the full Project Gutenberg™ License. You must require such
+                  a user to return or destroy all copies of the works possessed in a
+                  physical medium and discontinue all use of and all access to other
+                  copies of Project Gutenberg™ works.</p></td></tr><tr class="tei tei-labelitem"><th class="tei tei-label"></th><td class="tei tei-item"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">You provide, in accordance with paragraph <a href="#pglicense1F3" class="tei tei-ref">1.F.3</a>, a full refund of any money paid for a
+                  work or a replacement copy, if a defect in the electronic work is
+                  discovered and reported to you within 90 days of receipt of the
+                  work.</p></td></tr><tr class="tei tei-labelitem"><th class="tei tei-label"></th><td class="tei tei-item"><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">You comply with all other terms of this agreement for free
+                  distribution of Project Gutenberg™ works.</p></td></tr></tbody></table></div><div id="pglicense1E9" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.E.9.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg™ electronic work or
+                group of works on different terms than are set forth in this agreement,
+                you must obtain permission in writing from both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+                Hart, the owner of the Project Gutenberg™ trademark. Contact the Foundation as set
+                forth in <a href="#pglicense3" class="tei tei-ref">Section 3</a> below.</p></div></div><div id="pglicense1F" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h3 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">1.F.</span></h3><div id="pglicense1F1" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.F.1.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable effort to identify,
+                do copyright research on, transcribe and proofread public domain works
+                in creating the Project Gutenberg™ collection. Despite these efforts, Project Gutenberg™
+                electronic works, and the medium on which they may be stored, may
+                contain <span class="tei tei-q">Defects,</span> such as, but not limited to, incomplete,
+                inaccurate or corrupt data, transcription errors, a copyright or other
+                intellectual property infringement, a defective or damaged disk or other
+                medium, a computer virus, or computer codes that damage or cannot be
+                read by your equipment.</p></div><div id="pglicense1F2" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.F.2.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES — Except for the <span class="tei tei-q">Right of
+                Replacement or Refund</span> described in <a href="#pglicense1F3" class="tei tei-ref">paragraph
+                1.F.3</a>, the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project Gutenberg™ trademark, and any
+                other party distributing a Project Gutenberg™ electronic work under this agreement,
+                disclaim all liability to you for damages, costs and expenses, including
+                legal fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+                LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+                PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE TRADEMARK
+                OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE LIABLE TO
+                YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR INCIDENTAL
+                DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.</p></div><div id="pglicense1F3" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.F.3.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND — If you discover a defect in
+                this electronic work within 90 days of receiving it, you can receive a
+                refund of the money (if any) you paid for it by sending a written
+                explanation to the person you received the work from. If you received
+                the work on a physical medium, you must return the medium with your
+                written explanation. The person or entity that provided you with the
+                defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+                refund. If you received the work electronically, the person or entity
+                providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+                receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
+                is also defective, you may demand a refund in writing without further
+                opportunities to fix the problem.</p></div><div id="pglicense1F4" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.F.4.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Except for the limited right of replacement or refund set forth in
+                <a href="#pglicense1F3" class="tei tei-ref">paragraph 1.F.3</a>, this work is provided
+                to you 'AS-IS,' WITH NO OTHER WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR
+                IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR
+                FITNESS FOR ANY PURPOSE.</p></div><div id="pglicense1F5" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.F.5.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Some states do not allow disclaimers of certain implied warranties or
+                the exclusion or limitation of certain types of damages. If any
+                disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the law of
+                the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+                interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+                the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
+                provision of this agreement shall not void the remaining provisions.</p></div><div id="pglicense1F6" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h4 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em">1.F.6.</h4><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">INDEMNITY — You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+                trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+                providing copies of Project Gutenberg™ electronic works in accordance with this
+                agreement, and any volunteers associated with the production, promotion
+                and distribution of Project Gutenberg™ electronic works, harmless from all
+                liability, costs and expenses, including legal fees, that arise directly
+                or indirectly from any of the following which you do or cause to occur:
+                (a) distribution of this or any Project Gutenberg™ work, (b) alteration,
+                modification, or additions or deletions to any Project Gutenberg™ work, and (c) any
+                Defect you cause.</p></div></div></div><div id="pglicense2" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h2 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.88em; margin-top: 2.88em"><span style="font-size: 144%">Section  2.</span></h2><h2 class="tei tei-head" style="text-align: center; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">Information about the Mission of Project Gutenberg™</span></h2><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Project Gutenberg™ is synonymous with the free distribution of electronic works
+            in formats readable by the widest variety of computers including
+            obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists because of the
+            efforts of hundreds of volunteers and donations from people in all walks
+            of life.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+            assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg™'s goals and
+            ensuring that the Project Gutenberg™ collection will remain freely available for
+            generations to come. In 2001, the Project Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a
+            secure and permanent future for Project Gutenberg™ and future generations. To learn
+            more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and how your efforts and donations can help, see
+            Sections <a href="#pglicense3" class="tei tei-ref">3</a> and <a href="#pglicense4" class="tei tei-ref">4</a> and the Foundation web page at <a href="http://www.pglaf.org" class="tei tei-xref">http://www.pglaf.org</a>.</p></div><div id="pglicense3" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h2 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.88em; margin-top: 2.88em"><span style="font-size: 144%">Section 3.</span></h2><h2 class="tei tei-head" style="text-align: center; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation</span></h2><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit 501(c)(3) educational corporation
+            organized under the laws of the state of Mississippi and granted tax
+            exempt status by the Internal Revenue Service. The Foundation's EIN or
+            federal tax identification number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter
+            is posted at <a href="http://www.gutenberg.org/fundraising/pglaf" class="tei tei-xref">http://www.gutenberg.org/fundraising/pglaf</a>. Contributions
+            to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent permitted by U.S.
+            federal laws and your state's laws.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr.
+            S. Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are
+            scattered throughout numerous locations. Its business office is
+            located at 809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801)
+            596-1887, email business@pglaf.org. Email contact links and up to date
+            contact information can be found at the Foundation's web site and
+            official page at <a href="http://www.pglaf.org" class="tei tei-xref">http://www.pglaf.org</a></p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">For additional contact information:
+
+              </p><div class="block tei tei-address" style="margin-bottom: 1.80em; margin-left: 3.60em; margin-top: 1.80em; margin-right: 3.60em"><span class="tei tei-addrLine"><span style="font-size: 90%">Dr. Gregory B. Newby</span></span><br /><span class="tei tei-addrLine"><span style="font-size: 90%">Chief Executive and Director</span></span><br /><span class="tei tei-addrLine"><span style="font-size: 90%">gbnewby@pglaf.org</span></span><br /></div></div><div id="pglicense4" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h2 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.88em; margin-top: 2.88em"><span style="font-size: 144%">Section 4.</span></h2><h2 class="tei tei-head" style="text-align: center; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation</span></h2><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Project Gutenberg™ depends upon and cannot survive without wide spread public
+            support and donations to carry out its mission of increasing the number
+            of public domain and licensed works that can be freely distributed in
+            machine readable form accessible by the widest array of equipment
+            including outdated equipment. Many small donations ($1 to $5,000) are
+            particularly important to maintaining tax exempt status with the
+            IRS.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+            charities and charitable donations in all 50 states of the United
+            States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
+            considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+            with these requirements. We do not solicit donations in locations where
+            we have not received written confirmation of compliance. To SEND
+            DONATIONS or determine the status of compliance for any particular state
+            visit <a href="http://www.gutenberg.org/fundraising/donate" class="tei tei-xref">http://www.gutenberg.org/fundraising/donate</a></p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+            have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+            against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+            approach us with offers to donate.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+            any statements concerning tax treatment of donations received from
+            outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation methods and
+            addresses. Donations are accepted in a number of other ways including
+            checks, online payments and credit card donations. To donate, please
+            visit: <a href="http://www.gutenberg.org/fundraising/donate" class="tei tei-xref">http://www.gutenberg.org/fundraising/donate</a></p></div><div id="pglicense5" class="tei tei-div" style="margin-bottom: 2.00em; margin-top: 2.00em"><h2 class="tei tei-head" style="text-align: left; margin-bottom: 2.88em; margin-top: 2.88em"><span style="font-size: 144%">Section 5.</span></h2><h2 class="tei tei-head" style="text-align: center; margin-bottom: 2.40em; margin-top: 2.40em"><span style="font-size: 120%">General Information About Project Gutenberg™ electronic
+            works.</span></h2><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em"><span class="tei tei-name">Professor Michael S. Hart</span> is the
+            originator of the Project Gutenberg™ concept of a library of electronic works that
+            could be freely shared with anyone. For thirty years, he produced and
+            distributed Project Gutenberg™ eBooks with only a loose network of volunteer
+            support.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Project Gutenberg™ eBooks are often created from several printed editions, all of
+            which are confirmed as Public Domain in the U.S. unless a copyright
+            notice is included. Thus, we do not necessarily keep eBooks in
+            compliance with any particular paper edition.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Each eBook is in a subdirectory of the same number as the eBook's
+            eBook number, often in several formats including plain vanilla ASCII,
+            compressed (zipped), HTML and others.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Corrected <em class="tei tei-emph"><span style="font-style: italic">editions</span></em> of our eBooks replace the old file
+            and take over the old filename and etext number. The replaced older file
+            is renamed. <em class="tei tei-emph"><span style="font-style: italic">Versions</span></em> based on separate sources are treated
+            as new eBooks receiving new filenames and etext numbers.</p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">Most people start at our Web site which has the main PG search
+            facility: 
+            
+              <a href="http://www.gutenberg.org" class="block tei tei-xref" style="margin-bottom: 1.80em; margin-left: 3.60em; margin-top: 1.80em; margin-right: 3.60em"><span style="font-size: 90%">http://www.gutenberg.org</span></a></p><p class="tei tei-p" style="margin-bottom: 1.00em">This Web site includes information about Project Gutenberg™, including how to
+            make donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and
+            how to subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.</p></div></div></div>
+</div>
+
+</div>
+
+    </div>
+</body></html>
diff --git a/21194-page-images/f001.png b/21194-page-images/f001.png
new file mode 100644
index 0000000..10a2dd3
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/f001.png
diff --git a/21194-page-images/f002.png b/21194-page-images/f002.png
new file mode 100644
index 0000000..b8c3c20
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/f002.png
diff --git a/21194-page-images/f003.png b/21194-page-images/f003.png
new file mode 100644
index 0000000..58fd08c
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/f003.png
diff --git a/21194-page-images/f004.png b/21194-page-images/f004.png
new file mode 100644
index 0000000..699f8d5
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/f004.png
diff --git a/21194-page-images/p001.png b/21194-page-images/p001.png
new file mode 100644
index 0000000..f135b35
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p001.png
diff --git a/21194-page-images/p002.png b/21194-page-images/p002.png
new file mode 100644
index 0000000..023a749
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p002.png
diff --git a/21194-page-images/p003.png b/21194-page-images/p003.png
new file mode 100644
index 0000000..421720b
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p003.png
diff --git a/21194-page-images/p004.png b/21194-page-images/p004.png
new file mode 100644
index 0000000..237269e
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p004.png
diff --git a/21194-page-images/p005.png b/21194-page-images/p005.png
new file mode 100644
index 0000000..e86038f
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p005.png
diff --git a/21194-page-images/p006.png b/21194-page-images/p006.png
new file mode 100644
index 0000000..2157e50
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p006.png
diff --git a/21194-page-images/p007.png b/21194-page-images/p007.png
new file mode 100644
index 0000000..50b57f9
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p007.png
diff --git a/21194-page-images/p008.png b/21194-page-images/p008.png
new file mode 100644
index 0000000..5d32743
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p008.png
diff --git a/21194-page-images/p009.png b/21194-page-images/p009.png
new file mode 100644
index 0000000..2213d44
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p009.png
diff --git a/21194-page-images/p010.png b/21194-page-images/p010.png
new file mode 100644
index 0000000..476ce59
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p010.png
diff --git a/21194-page-images/p011.png b/21194-page-images/p011.png
new file mode 100644
index 0000000..2434882
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p011.png
diff --git a/21194-page-images/p012.png b/21194-page-images/p012.png
new file mode 100644
index 0000000..778d8df
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p012.png
diff --git a/21194-page-images/p013.png b/21194-page-images/p013.png
new file mode 100644
index 0000000..511f45f
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p013.png
diff --git a/21194-page-images/p014.png b/21194-page-images/p014.png
new file mode 100644
index 0000000..13cf799
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p014.png
diff --git a/21194-page-images/p015.png b/21194-page-images/p015.png
new file mode 100644
index 0000000..7f781c6
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p015.png
diff --git a/21194-page-images/p016.png b/21194-page-images/p016.png
new file mode 100644
index 0000000..c4f6622
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p016.png
diff --git a/21194-page-images/p017.png b/21194-page-images/p017.png
new file mode 100644
index 0000000..ac551fe
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p017.png
diff --git a/21194-page-images/p018.png b/21194-page-images/p018.png
new file mode 100644
index 0000000..be57edc
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p018.png
diff --git a/21194-page-images/p019.png b/21194-page-images/p019.png
new file mode 100644
index 0000000..8b66c30
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p019.png
diff --git a/21194-page-images/p020.png b/21194-page-images/p020.png
new file mode 100644
index 0000000..1044387
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p020.png
diff --git a/21194-page-images/p021.png b/21194-page-images/p021.png
new file mode 100644
index 0000000..289fa7e
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p021.png
diff --git a/21194-page-images/p022.png b/21194-page-images/p022.png
new file mode 100644
index 0000000..8d5a9ee
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p022.png
diff --git a/21194-page-images/p023.png b/21194-page-images/p023.png
new file mode 100644
index 0000000..5196ceb
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p023.png
diff --git a/21194-page-images/p024.png b/21194-page-images/p024.png
new file mode 100644
index 0000000..415d4f2
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p024.png
diff --git a/21194-page-images/p025.png b/21194-page-images/p025.png
new file mode 100644
index 0000000..0d07c5e
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p025.png
diff --git a/21194-page-images/p026.png b/21194-page-images/p026.png
new file mode 100644
index 0000000..770a771
--- /dev/null
+++ b/21194-page-images/p026.png
diff --git a/21194-tei.zip b/21194-tei.zip
new file mode 100644
index 0000000..dca8fbc
--- /dev/null
+++ b/21194-tei.zip
diff --git a/21194-tei/21194-tei.tei b/21194-tei/21194-tei.tei
new file mode 100644
index 0000000..bd9dbae
--- /dev/null
+++ b/21194-tei/21194-tei.tei
@@ -0,0 +1,1885 @@
+<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
+
+<!--
+The Project Gutenberg EBook of Tri Noveloj by Nathaniel Hawthorne
+
+
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no
+restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under
+the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or
+online at http://www.gutenberg.org/license
+
+
+
+Title: Tri Noveloj
+
+Author: Nathaniel Hawthorne
+
+Release Date: March 2007 [Ebook #21194]
+
+Language: English
+
+Character set encoding: UTF-8
+-->
+
+<!DOCTYPE TEI.2 SYSTEM "http://www.gutenberg.org/tei/marcello/0.4/dtd/pgtei.dtd">
+
+<TEI.2 lang="eo">
+<teiHeader>
+ <fileDesc>
+ <titleStmt>
+ <title>Tri Noveloj</title>
+ <author>Nathaniel Hawthorne</author>
+ </titleStmt>
+ <editionStmt>
+  <edition n="1">Edition 1</edition>
+ </editionStmt>
+ <publicationStmt>
+ <publisher>Project Gutenberg</publisher>
+ <date value="2007-04-20">April 20, 2007</date>
+ <idno type="etext-no">21194</idno>
+ <availability>
+ <p>This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and
+ with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it
+ away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg
+ License online at www.gutenberg.org/license</p>
+ </availability>
+ </publicationStmt>
+
+ <sourceDesc>
+  <bibl>
+  <title>Tri Noveloj</title>
+  <author>Nathaniel Hawthorne</author>
+  <imprint>
+    <publisher>Eldonejo-Arizona-Stelo</publisher>
+   <pubPlace>1620 North Sunset Drive<lb />
+     Tempe, Arizona 85281-1550<lb />
+     Usono</pubPlace>
+   <date>1998</date>
+  </imprint>
+  </bibl>
+ </sourceDesc>
+ </fileDesc>
+
+ <encodingDesc>
+ <classDecl>
+  <taxonomy id="lc">
+  <bibl>
+   <title>Library of Congress Classification</title>
+  </bibl>
+  </taxonomy>
+ </classDecl>
+ </encodingDesc>
+ <profileDesc>
+ <langUsage>
+  <language id="eo">Esperanto</language>
+   </langUsage>
+ <textClass>
+  <classCode scheme="lc">
+  ***
+  </classCode>
+  <keywords>
+  <list>
+  </list>
+  </keywords>
+ </textClass>
+ </profileDesc>
+ <revisionDesc>
+ <change>
+  <date value="2007-04-20">April 20, 2007</date>
+  <respStmt>
+  <name>Robert L Read<lb /></name>
+  <name>Joshua Hutchinson<lb /></name>
+  <name>Online Distributed Proofreading Team</name>
+  </respStmt>
+  <item>Project Gutenberg Edition</item>
+ </change>
+ </revisionDesc>
+</teiHeader>
+
+<pgExtensions>
+  <pgStyleSheet>
+    figure           { text-align: center; page-float: 'htbp' }
+    .floatleft       { float: left;  margin-right: 2em }
+    .floatright      { float: right; margin-left:  2em }
+    .w90             { }
+    .w50             { }
+    .w20             { }
+    .w05             { }
+    @media pdf {
+      .w90             { width: 90% }
+      .w50             { width: 50% }
+      .w20             { width: 20% }
+      .w05             { width: 5% }
+    }
+  </pgStyleSheet>
+</pgExtensions>
+
+<text>
+<front>
+<div>
+<divGen type="pgheader" />
+</div>
+
+<div rend="page-break-before: right">
+  <divGen type="titlepage" />
+</div>
+
+<div rend="page-break-before: always">
+<p rend="text-align: center">Unua Eldono: Oktobro 1998</p>
+
+<p rend="text-align: center">Originaj Anglalingvaj Titoloj:</p>
+
+<p rend="text-align: center">"DR. HEIDEGGER'S EXPERIMENT"</p>
+
+<p rend="text-align: center">"THE MINISTER'S BLACK VEIL"</p>
+
+<p rend="text-align: center">"YOUNG GOODMAN BROWN"</p>
+
+<p rend="text-align: center">Copyright 1998<lb />
+Edwin P. Grobe<lb />
+for the English-to-Esperanto translations</p>
+</div>
+
+<div rend="page-break-before: right">
+<head>Table of Contents</head>
+<divGen type="toc" />
+</div>
+
+</front>
+
+<body>
+<div rend="page-break-before: right">
+<index index="toc" /><index index="pdf" />
+<pb n="001" /><anchor id="Pg001" />
+<head>LA EKSPERIMENTO DE D-RO HEJDEGERO</head>
+
+<p>Foje tiu ege aparta viro, maljuna D-ro Hejdegero, invitis kvar respektindajn
+geamikojn kunveni ĉe li en lia studkabineto. Tri el ili estis blankbarbaj ĝentlemanoj:
+S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo, kaj S-ro Gaskojno. La kvara estis velkinta ĝentlemanino
+nomiĝanta Vidvino Vajkerlio. Ĉiuj estis malgajaj maljunaj estuloj spertintaj
+diversajn malbonŝancojn kaj kies plej granda malbonŝanco estis devi baldaŭ entombiĝi.
+S-ro Medborno, en antaŭa, pli vigla aĝo, estis sukcesa komercisto, tamen ĉion perdis
+rezulte de malbonsenca spekulado kaj nun vivis ne multe pli bone ol almozulo. Kolonelo
+Kiligruo malŝparis siajn plej bonajn jarojn kaj siajn sanon kaj monon sin provizante
+per pekaj plezuroj naskigintaj idaron da doloroj, ekzemple, podagro, kaj diversaj
+ceteraj turmentoj korpaj kaj animaj. S-ro Gaskojno estis ruinigita politikisto kaj fifamulo;
+almenaŭ tia li estis ĝis kiam forpasinta tempo kvazaŭ lin entombigis foran
+distancon disde la konscio de la aktuala generacio, lin igante senfama anstataŭ fifama.
+Rilate al Vidvino Vajkerlio, la tradicio raportas ke ŝi estis ege bela virino en sia
+juneco. Dum longa lastatempo tamen ŝi vivis en profunda izolado pro kelkaj skandalaj
+rakontoj antaŭjuĝigintaj kontraŭ ŝi la altrangularon de la urbo. Menciinda fakto estas
+tio ke ĉiu el tiuj estimataj maljunuloj--S-ro Medborno, Kolonelo Kiligruo kaj S-ro
+Gaskojno--estis antaŭe amkandidatoj de Vidvino Vajkerlio kiuj pretis tranĉi ŝianome
+la gorĝon unu de la alia. Kaj antaŭ ol daŭre rakonti mi nur tion atentigu ke kelkfoje
+oni juĝis D-ron Hejdegeron kaj liajn kvar gastojn iom preterbonsencaj: kondiĉo ofte
+okazanta ĉe maljunuloj kiam ilin maltrankviligas nunaj ĝenoj aŭ malĝojaj memoraĵoj.</p>
+
+<p>"Miaj karaj longtempaj geamikoj," diris D-ro Hejdegero, indikante pergeste
+ke ili sidiĝu. 'Mi bezonas vian helpon por unu el tiuj eksperimentetoj per kiuj mi
+distriĝas ĉi-tie en mia kabineto."</p>
+
+<p>Se ĉiuj tiurilataj raportoj veras, la kabineto de D-ro Hejdegero estis ege
+stranga ejo. Ĝi estis malhela malnovmoda ĉambro ornamita per araneaĵoj kaj aspergita
+de antikva polvo. Ĉirkaŭ la muroj staris pluraj kverkaj libroŝrankoj kies malsupraj
+bretoj plenigis je vicoj da gigantaj foliantoj kaj nigraliteraj kvartoj dum la supran plenigis
+etaj pergamenkovrilaj dozavoj. Sur la centra libroŝranko staris bronza busto pri
+Hipokrato kiun, laŭ kelkaj aŭtoritatuloj, D-ro Hejdegero kutimis konsulti dum ĉiuj
+malfacilaj medicinaj kazoj. En la plej malhela angulo de la ĉambro staris alta, mallarĝa,
+kverka vestoŝranko kies pordo duonapertis kaj en kiu sendube kaŝiĝis skeleto.
+Inter du el la libroŝrankoj pendis spegulego, elmontrante altan kaj polvan surfacon ene
+de malbriliĝinta ora kadro. Inter multaj mirindaj rakontoj raportitaj pri tiu spegulo
+nombriĝis tiu hipotezanta ke interne de ĝia kadrospaco loĝas la spiritoj de ĉiuj mortintaj
+klientoj de la doktoro kaj ke kiam li enrigardas ĝin tiuj lastaj reciproke fiksrigardas
+el ĝi lian vizaĝon. La kontraŭan flankon de la ĉambro ornamis tutkorpa portreto
+pri juna virino vestita en la paliĝinta grandiozeco de silko, sateno kaj brokaĵo
+kaj kies vizaĝo estis tiel paliĝinta kiel ŝia robo. Antaŭ ĉirkaŭ duonjarcento D-ro Hejdegero
+estis edziĝonta kun la juna fraŭlino kiu tamen, ekspertinte ioman malsaniĝeton,<pb n="002" /><anchor id="Pg002" />
+glutis medikamenton preskribitan far la amanto kaj mortis en la nupta nokto. Restas
+mencii la plej interesan kuriozaĵon de la kabineto: pezegan folivolumon, binditan en
+nigra ledo, kun enormaj arĝentaj agrafoj. Neniaj literoj aperis sur la dorso kaj neniu
+certis pri la titolo de la libro. Tamen ĉiuj supozis ĝin esti libro pri magio. Foje, kiam
+ĉambristino levis la libron por forbrosi la polvon, la skeleto ekklakis en la ŝranko,
+piedo de la bildigita fraŭlino eliris la portreton kaj surpaŝis la plankon, kaj pluraj
+vizaĝaĉoj ekmontriĝis elrigardante la spegulon. Samtempe la latuna kapo de Hipokrato
+kuntiris la brovojn kaj diris: "Sindetenu!"</p>
+
+<p>Tia estis la kabineto de D-ro Hejdegero. En la somera posttagmezo de nia
+rakonto, ronda ebonnigra tableto staris en la mezo de la ĉambro, surportante belforman
+kaj belartan vazon de tajlita vitro. La sunlumo trairis la fenestron, inter la
+pezaj festonoj de du paliĝintaj damaskaj kurtenoj, kaj transfalis senpere tiun vazon.
+Rezulte, milda pompo reflektiĝis de ĝi sur la cindrokolorajn vizaĝojn de la kvin maljunaj
+ĉirkaŭsidantoj. Staris sur la tablo ankaŭ kvar ĉampanglasoj.</p>
+
+<p>"Miaj karaj longatempaj geamikoj," ripetis D-ro Hejdegero, "ĉu mi rajtas
+peti vian helpon por efektivigi ege interesan eksperimenton?"</p>
+
+<p>Nu, D-ro Hejdegero estis ege stranga maljuna sinjoro kies orginaleco jam
+estiĝis nukleo de mil fantaziaj rakontoj. Pluraj el tiuj fabeloj, mi hontiĝu tion konfesante,
+fontas eble el mia propra verdiremo kaj se iuj ajn teksteroj de la nuna
+rakonto konsternas la kredpovon de la leganto, mi bonvole konsentu fi-nomiĝi "mensogfabrikanto".</p>
+
+<p>Kiam la kvar gastoj de la doktoro lin aŭdis priparoli sian proponitan eksperimenton,
+ili atendis nenion pli mirindan ol musomortigon en aerpompilo aŭ araneaĵkontrolon
+per mikroskopo aŭ similan sensencaĵon per kiu li konstante kaj kutime
+ĝenetis siajn geamikojn. Sed sen atendi respondon D-ro Hejdegero lampaŝe transiris
+la ĉambron kaj revenis portante la saman pezegan, en nigra ledo binditan folion kiu
+laŭ ĝenerala onidirado estis magilibro. Dekroĉinte la arĝentajn agrafojn, li malfermis
+la volumon kaj de inter ties nigraliteraj paĝoj eltiris rozon, aŭ ion kiu antaŭe estis
+rozo, kvankam la verdaj folioj kaj karmezinaj petaloj nun bruniĝis kaj la antikva floro
+ŝajnis preta pulvoriĝi en la doktoraj manoj.</p>
+
+<p>"Tiu-ĉi rozo," diris D-ro Hejdegero, suspirante, "tiu sama velkinta kaj dispeciĝinta
+planto, floris antaŭ kvindek kvin jaroj. Ĝin donacis al mi Silvino Vardo, kies
+portreto pendas jene. Kaj mi intencis ĝin porti surbruste okaze de nia geedziĝo. Dum
+kvindek kvin jaroj mi konservis ĝin trezore inter la folioj de malnova libro. Nu
+ĉu eblas viaopinie ke tiu duonjarcenta rozo iam refloru?"</p>
+
+<p>"Sensencaĵo!" diris Vidvino Vajkerlio, kun malbonhumora kapŝancelo. "Pli
+bone estus demandi ĉu povas iam reflori la faltiĝinta vizaĝo de maljunulino?"</p>
+
+<p>"Spektadu!" respondis D-ro Hejdegero.</p>
+
+<p>Li malkovris la vazon kaj ĵetis la rozon en la tie enhavatan akvon. Unue, la
+floro ripozis malpeze sur la surfaco de la likvaĵo, ŝajnante ensorbi nenian humidecon.
+Baldaŭ tamen komencis videbli malkutima ŝanĝiĝo. La premrompitaj kaj sekigitaj
+petaloj ekmoviĝetis, alprenis pli helan karmezinkoloreton, kvazaŭ la floro reanimiĝis<pb n="003" /><anchor id="Pg003" />
+el mortŝajna dormado. La maldika tigo kaj foliarbranĉetoj verdiĝis. Jen estis la duonjarcenta
+rozo, aspektante tiel freŝe kiel tiam kiam Silvino Vardo unue ĝin donacis al
+sia amanto. Ĝi estis evidente en la komenca etapo de plenfloriĝo ĉar kelkaj el ĝiaj
+delikataj ruĝaj folioj krispiĝis ĉirkaŭ ties malseka flornodo, ene de kiu briletis du-tri
+roseroj.</p>
+
+<p>"Tio estas certe belega trompaĵo," diris la amikoj de la doktoro, sed iom
+senatente ĉar ili jam spektis pli grandajn miraklojn okaze de magiistaj prezentadoj.
+"Ni petu, kiel ĝi efektiviĝis?"</p>
+
+<p>"Ĉu neniam vi aŭdis pri Juneco-Fonto?" demandis D-ro Hejdegero. "Tiu
+kiun serĉis Ponco De Leono, la Hispana aventuristo, antaŭ du-tri jarcentoj?"</p>
+
+<p>"Sed ĉu iam Ponco De Leono ĝin malkovris?" demandis Vidvino Vajkerlio.</p>
+
+<p>"Ne," respondis D-ro Hejdegero, "ĉar neniam li ĝin serĉis en la ĝusta loko.
+La fama Juneco-Fonto, se mi ne eraras, situas en la suda parto de la Florida duoninsulo,
+ne malproksime disde Lago-Makako. Superombras ĝian fontejon pluraj gigantaj
+magnolioj kiuj, kvankam jarcentaraĝaj, aspektas tiel freŝe kiel violoj pro la kvalitoj de
+tiu mirinda akvo. Konato mia, prikonsciante mian scivolemon pri tiaj aferoj, sendis al
+mi tion kion vi vidas en la vazo."</p>
+
+<p>Kolonelo Kiligruo tusetis, kredante nenian vorton de la raporto de la doktoro.
+"Kaj kiun efikon tiu likvaĵo povas estigi en la homa korpo?"</p>
+
+<p>"Vi juĝu proprapersone, estimata Kolonelo," respondis D-ro Hejdegero. "Kaj
+vi ĉiuj, respektataj geamikoj miaj, bonvolu vin provizi per tiom da tiu admirinda
+likvaĵo kiel vi bezonos por reflorigi en vi la junecon. Miaflanke, maljuniĝinte tiel
+malfacile, mi sentas nepre nenian urĝon rejuniĝi. Kun via permeso tial mi kontentiĝos
+spektante deflanke la progreson de la eksperimento."</p>
+
+<p>Dum li parolis D-ro Hejdegero plenigis la kvar ĉampanglasojn je Juneco-Fonto-akvo.
+Laŭaspekte, ĝi estis impregnita je eferveska gaso ĉar etaj globetoj
+supreniris konstante el la glasofundoj kaj eksplodetis ĉesurface en arĝenta ŝprucaĵo.
+Pro tio ke la likvoro difuzis plaĉan parfumon, la maljunuloj supozis ĝin enhavi
+afablajn kaj komfortajn kvalitojn. Kaj kvankam ili tre pridubis ties rejunigpovon, ili
+emis tuj ĝin trinki. D-ro Hejdegero petis tamen ke ili prokrastu kelkajn momentojn
+sian partoprenon en la eksperimento.</p>
+
+<p>"Antaŭ ol trinki, respektindaj geamikoj miaj," li diris, "dece estus ke,
+bazante viajn elektojn sur viaj jam longaj vivospertoj, vi estigu kelkajn ĝeneralajn
+regulojn por vin gvidi dum vi trapasos duan fojon la danĝerojn de la juneco. Konsideru
+kiel peke kaj honte estus, kun viaj apartaj avantaĝoj, ne fariĝi modeloj pri virto kaj
+saĝeco por ĉiuj junuloj de nia epoko!"</p>
+
+<p>La kvar respektindaj geamikoj de la doktoro respondis nur per mallaŭta kaj
+tremanta ridado. Primokinda estis la ideo ke, prikonsciante kiel proksime rimorso
+postsekvas la paŝojn de eraro, ili povus iam ajn denove devojiĝi.</p>
+
+<p>"Tial, trinku!" diris la doktoro, riverencante. "Mi ĝojas esti tiel bone elektinta
+la studobjektojn de mia eksperimento."</p>
+
+<p>Per ŝanceliĝemaj manoj ili levis la glasojn kontraŭlipen. La magian likvoron,<pb n="004" /><anchor id="Pg004" />
+se verfakte ĝi posedis tiajn virtojn kiajn D-ro Hejdegero atribuis al ĝi, oni ne povintus
+disdoni al kvar homoj pli veeme ĝin bezonantaj. Ili aspektis kvazaŭ ili neniam antaŭe
+prikonsciis kio estas juneco aŭ plezuro, naskigite male far senileca Naturo kaj estante
+ekde ĉiam la grizaj, kadukaj, sensukaj, mizeraj estaĵoj nun sidantaj velkaŝultre ĉirkaŭ
+la tablo de la doktoro, sen sufiĉe da vivo en siaj animoj aŭ korpoj por iam ajn
+revigliĝi, eĉ responde al la ŝanco denove rejuniĝi. Ili eltrinkis la akvon kaj remetis
+surtablen siajn glasojn.</p>
+
+<p>Efektive okazis preskaŭ tuja pliboniĝo en la aspekto de la kvaropo, ne malsame
+kiel tio kion estigintus glaso da malavara vino, kune kun subita brilo de ĝoja
+sunlumo heliganta samtempe iliajn vizaĝojn. Saniga sufuzo aperis sur iliaj vangoj, anstataŭante
+la cindran palon ilin dotintan per tiel kadavra aspekto. Ili rigardis unu la
+alian, supozante ke magia potenco verfakte komencis glatigi la profundajn kaj malĝojajn
+enskribojn kiujn Patro Tempo jam de tiom longe gravuris sur iliajn brovojn.
+Vidvino Vajkerlio rearanĝis sian ĉapon, sin sentante denove preskaŭ virino.</p>
+
+<p>"Havigu al ni pli da tiu mirinda akvo!" ili kriis avide. "Ni estas pli junaj sed
+ni ankoraŭ tro maljunas. Rapide! Havigu al ni pli!"</p>
+
+<p>"Paciencon, paciencon!" diris D-ro Hejdegero, kiu sidis kontrolante la eksperimenton
+kun filozofia objektiveco. "Vi pasigis longan tempon maljuniĝante. Certe vi
+konsentu pasigi almenaŭ duonhoron rejuniĝante. Tamen la akvo estas je via dispono."</p>
+
+<p>Denove li plenigis iliajn glasojn je la junecolikvoro, el kiu sufiĉa kvanto restis
+ankoraŭ en la vazo por revenigi duonon el la maljunuloj de la urbo al la aĝo de siaj
+genepoj. Dum la globetoj ankoraŭ briletis surrande, la kvar gastoj de la doktoro ekkaptis
+siajn glasojn de sur la tablo kaj englutis seninterrompe la enhavaĵon. Ĉu temis
+pri iluzio? Eĉ dum la likvaĵo malsuprenfluis laŭ iliaj gorĝoj ĝi ŝajnis jam esti efektiviginta
+tutsistemajn ŝanĝojn. Iliaj okuloj klariĝis kaj heliĝis. Iliaj arĝentaj hararoj
+komencis rekoloriĝi. Ili ĉirkaŭsidis la tablon, tri mezaĝaj viroj kaj virino apenaŭ trapasinta
+sian plenforman ĉeftempon.</p>
+
+<p>"Mia kara vidvino, vi estas ĉarma!" ekkriis Kolonelo Kiligruo, kies okuloj
+fiksrigardis ŝian vizaĝon dum la tieaj aĝombroj forfuĝis same kiel malhelo el karmezina
+tagiĝo.</p>
+
+<p>La bela vidvino konsciis, pro jam longa sperto, ke la komplimentoj de Kolonelo
+Kiligruo ne ĉiam baziĝas sur sobra vero. Tial ŝi stariĝis eksalte kaj alkuris la
+spegulon, ankoraŭ timante renkonti en ĝi la malbelan vizaĝon de maljunulino. Intertempe
+la tri sinjoroj kondutis en maniero pruvanta ke Juneco-Fonto posedis ebriigajn
+kvalitojn; escepte, kompreneble, se ilia spirita gajeco estis nur malpeza kapturniĝo
+kaŭzita de la subita forigo de multjara aĝpremo. La menso de S-ro Gaskojno preferis
+laŭŝajne pritrakti politikajn temojn: ĉu pasint-, nun- aŭ estonttempajn, ne facilis ekscii,
+ĉar jam dum kvindek jaroj la samaj ideoj kaj frazoj laŭmodis. Foje li klake elparolis
+plengorĝajn frazojn pri patriotismo, nacia gloro kaj civitanaj rajtoj. Alifoje li
+murmuris danĝeraĵojn, en ruza kaj priduba flustrado, tiel singarde ke eĉ lia propra
+konscienco apenaŭ sukcesis kapti la sekreton. Ceterfoje li parolis kun zorge mezuritaj
+emfazoj kaj en profunde cedema tono, iom kvazaŭ imperiestra orelparo aŭskultus liajn<pb n="005" /><anchor id="Pg005" />
+bonekvilibritajn frazerojn. Intertempe Kolonelo Kiligruo ĉantaĉis ĝojan botelkanton,
+sonigante sian glason samritme kun la refreno, dum lia rigardo vagadis en la direkto
+al la plenfigura persono de Vidvino Vajkerlio. Aliflanke de la tablo S-ro Medborno
+okupiĝis pri matematika kalkulado strange intermiksita kun propono provizi Indonezion
+per glacio, jungante balenaron al polusaj glacimontoj.</p>
+
+<p>Rilate al Vidvino Vajkerlio, ŝi staris ĉe la spegulo, riverencante kaj falsridetante
+antaŭ sia imago, ĝin salutante kiel amikinon kiun ŝi amis pli kare ol la tutan
+mondon. Ŝi alproksimigis la vizaĝon ŝovpoze apud la vitron, dezirante ekscii ĉu jam
+de longe memorata falto aŭ korvopiedaĵo verfakte malaperis. Ŝi kontrolis ĉu la
+neĝaĵo tiel nepre forfandiĝis el sia hararo ke ŝi ekrajtos flankenĵeti la antikvan
+ĉapon. Finfine, forturniĝante viglamove, ŝi alvenis iom dancpaŝe la tablon.</p>
+
+<p>"Mia kara multaĝa doktoro," ŝi ekkriis, "bonvolu min provizi per plua glaso!"</p>
+
+<p>"Certege, mia kara sinjorino, certege!" respondis la afabla doktoro. "Vidu, mi
+jam replenigis la glasojn."</p>
+
+<p>Jen efektive staris la kvar glasoj, ĝisrande plenaj je tiu mirinda akvo, kies
+delikata ŝprucaĵo, dum ĝi foreferveskis de sur la surfaco, aspektis kiel la tremanta
+briletado de diamantoj. La suno preskaŭ finsubiĝis pro kio la ĉambro pli malheliĝis ol
+iam. Sed milda lunaspekta grandiozo brilegis el la vazo kaj alfiksiĝis egalpotence sur
+la kvar gastojn kaj la respektindan figuron de la doktoro. Sur altapogila, komplekse
+ĉizita, kverkoligna fotelo tiulasta sidis kun griza digno kiu taŭgintus al tiu sama Patro
+Tempo kies potencon neniu krom la nuna ĉeestantaro iam kontraŭstaris. Eĉ dum ili
+trinkegis la trian glasplenon da Juneco-Fonto-akvo, preskaŭ mirigis ilin la aspekto de
+lia mistera vizaĝo.</p>
+
+<p>Tamen en la sekvinta momento ĝojiga ekfluego da juna vivo trafluis kuglohaste
+iliajn vejnojn. Nun ili enestis la feliĉan ĉeftempon de juneco. Aĝo, kun sia mizera
+sinsekvo da zorgoj, malfeliĉoj kaj malsanoj, memoriĝis nur kiel ĝenega sonĝo el kiu
+ili ĝoje vekiĝis. La freŝa glaceo de la animo, tiel frue perdite, kaj sen kiu la alternaj
+scenoj de la mondo estintus nur galerio da paliĝintaj pentraĵoj, denove ĵetis sian
+sorĉon sur iliajn ĉiujn eblecojn.</p>
+
+<p>"Ni estas junaj! Junaj ni estas!" ili kriadis ĝojege.</p>
+
+<p>Juneco, same kiel maljuneco, forvisis la forte distingajn trajtojn de mezaĝo
+kaj samaspektigis ilin ĉiujn. Ili estiĝis aro da gajaj junuloj, preskaŭ frenezigitaj per la
+ĝojega petolemo de siaj malmultaj jaroj. La plej rimarkinda rezulto de ilia gajeco estis
+ekemo primoki la feblecon kaj kadukecon de kiuj ili estis tiel lastatempe viktimoj. Ili
+ridis laŭte pri siaj pasintmodaj vestaĵoj: la larĝbaskaj jakoj kaj klaphavaj veŝtoj de la
+junaj viroj kaj la antikvaj ĉapo kaj robo de la floriĝanta junulino. Unu el ili trairis la
+plankon lampaŝe kiel podagra avo. Alia metis paron da okulvitroj rajdpoze sur la
+nazon kaj ŝajnigis studegi la nigraliterajn paĝojn de la magilibro. Tria sidiĝis sur
+fotelon kaj penadis imiti la respektindan dignon de D-ro Hejdegero. Tiam ĉiuj ekkriis
+ĝojege kaj ĉirkaŭsaltadis en la ĉambro. Vidvino Vajkerlio--se oni rajtas nomi vidvino
+tiel freŝaspektan fraŭlinon--alvenis saltetpaŝe la seĝon de la kuracisto, elmontrante
+kaprican ĝojon sur sia rozkolora vizaĝo.</p>
+
+<pb n="006" /><anchor id="Pg006" />
+
+<p>"Doktoro, kara maljuna animulo," ŝi ekkriis, "stariĝu kaj dancu kun mi!"
+Tiam la kvar novjunuloj ekridis eĉ pli laŭte, pensante kiel stranga figuro fariĝos la
+kompatinda maljuna kuracisto, kundanconte.</p>
+
+<p>"Bonvolu min pardoni," respondis la kuracisto mallaŭte. "Mi estas maljuna kaj
+reŭmata kaj jam finiĝis antaŭ multaj jaroj mia dancpova epoko. Sed iu ajn el tiuj
+gajaj junaj sinjoroj feliĉiĝos ekrajtonte danci kun tiel bela partnerino."</p>
+
+<p>"Dancu kun mi, Klarino!" ekkriis Kolonelo Kiligruo.</p>
+
+<p>"Ne, ne, estu mi ŝia partnero!" respondis laŭtvoĉe S-ro Gaskojno.</p>
+
+<p>"Ŝi promesis edziniĝi kun mi antaŭ kvindek jaroj!" kontraŭkriegis S-ro
+Medborno.</p>
+
+<p>Ĉiuj kuniĝis ĉirkaŭ ŝi. Unu kapteprenis avide ŝiajn du manojn. Alia ĉirkaŭbrakis
+unumane ŝian talion. La tria plonĝigis manon en la glaceajn buklojn amasiĝintajn
+sub la vidvina ĉapo. Ruĝiĝante, anhelante, luktante, riproĉetante, ridante, dum ŝia
+varma spirado ventumis laŭvice ĉiun vizaĝon ilian, ŝi strebis sin liberigi, tamen restis
+en ilia triobla ĉirkaŭbrako. Neniam vidiĝis pli vigla bildo pri junula rivaleco, kun
+sorĉa beleco kiel venkopremio. Tiomalgraŭe, pro stranga vidtrompado, kaŭzita per la
+malhelo de la ĉambro kaj la malnovtempaj vestaĵoj kiujn ili daŭre surportis, raportiĝas
+ke en la spegulo reflektiĝis la figuroj de tri maljunaj, grizharaj, velkintaj avoj
+konkurantaj ridindege por la magra malbeleco de ŝrumpinta avino.</p>
+
+<p>Tamen ili estis junaj. Tion pruvis iliaj avidaj pasioj. Ardigite ĝis freneziĝo per
+la koketado de la knabino-vidvino kiu nek cedis nek malcedis siajn favorojn, la tri
+rivaloj komencis interŝanĝi minacajn rigardojn. Sen liberigi la belan premiulinon, ili
+atakis feroce la kolon unu de la alia. Dum ili batalis tien kaj reen, la tablo renversiĝis
+kaj la vazo rompiĝis en mil pecetojn. La trezorvalora Juneco-Akvo fluis en brila
+likvaĵrubando trans la plankon, malsekigante la flugiletojn de papilio maljuniĝinta en
+la malpliiĝo de somero kaj surteriĝinta tie por morti. La insekto papiliumis malpeze tra
+la ĉambro kaj sin komfortigetis sur la neĝkoloran kapon de D-ro Hejdegero.</p>
+
+<p>"Bonvolu, bonvolu, sinjoroj! Mi petu, S-rino Vajkerlio!" emfaze diris la
+kuracisto. "Mi devas kontraŭprotesti tiun tumulton."</p>
+
+<p>Ili staris senmove kaj tremetis, ŝajnante sperti la senton ke Griza Tempo ilin
+revokas el ilia sunbrila juneco por ilin rekonduki profundege en la malvarman kaj
+malhelan valon de multaĝo. Ili rigardis D-ron Hejdegeron kiu sidis en sia tajlita
+fotelo, tenante en la mano la duonjarcentan rozon kiun li savis de inter la eroj de la
+rompiĝinta vazo. Responde al lia mangesto, la kvar tumultintoj residiĝis, kaj ege bonvole
+ĉar, malgraŭ ilia juneco, iliaj ĵusaj violentaj penadoj ilin ege lacigis.</p>
+
+<p>"La rozo de mia kompatinda Silvino!" ekkriis D-ro Hejdegero, tenante la
+floron sub la lumo de la sunsubiĝaj nuboj. "Ŝajnas ke ĝi velkas denove."</p>
+
+<p>Kaj tiel okazis. Eĉ dum la kunvenintoj ĝin spektadis la rozo daŭre ŝrumpis,
+ĝis fariĝi tiel seka kaj rompebla kiel tiam kiam la kuracisto unue ĝin ĵetis en la
+vazon. Ĝin skuante, li forfaligis la kelkajn akvoglobetojn alkroĉiĝintajn al ties petaloj.</p>
+
+<p>"Mi amas ĝin tiel kare en tia kondiĉo kiel en ties rosa freŝeco," li komentis,
+premante la velkintan rozon kontraŭ siajn velkintajn lipojn. Dum li parolis, la papilio<pb n="007" /><anchor id="Pg007" />
+falis tremetante de sur la neĝkolora kapo de la kuracisto ĝis la planko.</p>
+
+<p>Liaj gastoj tremetis denove. Stranga malvarmo--ĉu korpa, ĉu spirita, ili malcertis--invadis
+ilin ĉiujn, iom post iom, kvazaŭ rampante. Ili sin rigardis unu la alian
+kaj fantaziis ke ĉiu efemera momento forbalaas unu el iliaj junecaj ĉarmoj, postlasante
+profundiĝantan falton tie kie antaŭe estis nenia. Ĉu temis pri iluzio? Ĉu la
+ŝanĝoj de ilia tuta vivtempo kunpremiĝis en tiel mallongan tempospacon kaj ĉu ili nun
+sidis, denove kvar multaĝuloj, kun sia maljuna amiko, D-ro Hejdegero?</p>
+
+<p>"Ĉu ni tiel baldaŭe denove maljuniĝis?" ili ekkriis morne.</p>
+
+<p>Kaj efektive, tiaĵo okazis. La Juneco-Akvo disponis virton eĉ pli efemeran ol
+tiun de vino. Foreferveskis la deliro kiun ĝi antaŭe estigis. Jes ja, denove ili maljunis!
+Kun tremetanta impulso elmontranta ŝian virinecon, la maljunulino kunigis antaŭvizaĝe
+siajn senkarnajn manojn, dezirante ke la ĉerkokovrilo fermiĝu super ĝi se maleblas ke
+ĝi ne plu restu bela.</p>
+
+<p>"Jes, geamikoj! Denove vi maljunas," diris D-ro Hejdegero. "Kaj jen! la
+Juneco-Akvo elĉerpiĝas surgrunde. Tamen mi ne bedaŭras ĝian forpason. Se la fonto
+ŝprucegus antaŭ mia dompordo mem, mi ne kliniĝus por lavi miajn lipojn en ĝi. Ne,
+eĉ se ties deliro daŭrus ne momentojn, sed jarojn. Tia estas la leciono kiun vi lernigis
+al mi!"</p>
+
+<p>Sed la kvar geamikoj de la kuracisto nepre ne lernigis tian lecionon al si. Ili
+tuj elektis ekpilgrimadi al Florido kaj trinkadi tie--matene, tagmeze kaj nokte--Juneco-Fonto-akvon.</p>
+</div>
+
+<div rend="page-break-before: right">
+<index index="toc" /><index index="pdf" />
+<head>LA NIGRA VUALO DE LA PASTORO</head>
+
+<p>La sakristiano staris sur la antaŭpordo de Milfordo-kunvendomo, vigle provtiretante
+la sonorilŝnuron. La multaĝuloj de la vilaĝo alvenis kliniĝpoze laŭ la strato.
+Brilvizaĝaj geknaboj kapriolis ĝoje apud siaj gepatroj aŭ imitis pli seriozan paŝritmon,
+prikonsciante la dignon de siaj dimanĉaj vestaĵoj. Netiĝintaj fraŭloj direktis laŭflankajn
+rigardojn al la belaj fraŭlinoj, ekopiniante ke la dimanĉa sunlumo ilin beligas
+eĉ pli altagrade ol en dumsemajnaj labortagoj. Kiam la homamaso plejparte jam atingis
+la antaŭpordon, la sakristiano komencis sonigi la sonorilon, fiksrigardante la pordon de
+Lia Pastora Moŝto Hupero. La unua ekvido pri la persono de la kleriko estus la signalo
+ke la sonorilo ĉesu funkcii.</p>
+
+<p>"Sed kion bona Pastoro Hupero portas survizaĝe?" ekkriis mirege la sakristiano.</p>
+
+<p>Ĉiuj aŭdintoj tuj returniĝis kaj ekvidis la personon de S-ro Hupero, alvenantan
+malrapidpaŝe kaj mediteme en la direkto al la kunvendomo. Komunakorde
+ĉiuj ektremis, pli mirigite ol se fremda kleriko alvenus anoncante sian celon senpolvigi
+la kusenojn de la predikejo de S-ro Hupero.</p>
+
+<p>"Ĉu vi certas ke estas nia pastoro?" demandis al la sakristiano Bonulo Grejo.</p>
+
+<pb n="008" /><anchor id="Pg008" />
+
+<p>"Sed certege estas bona S-ro Hupero," respondis la sakristiano. "Li estis
+interŝanĝonta predikejojn kun Pastoro Ŝuto de Vestburgo. Tamen hieraŭ Pastoro Ŝuto
+sendis mesaĝon al li pardonpetantan pri lia devo fari funebran predikon."</p>
+
+<p>Eble ŝajnas malgranda la kaŭzo de tiom da mirego. S-ro Hupero, ĝentlemana
+viro de ĉirkaŭ tridek jaroj, kvankam ankoraŭ fraŭlo, estis vestita kun deca klerika
+bonordo, kvazaŭ zorgema edzino amelintus lian kolumon kaj forbrosintus la semajnan
+polvon de sur lia dimanĉa kompleto. Lia aspekto elmontris ununuran mirindaĵon.
+Volvite ĉirkaŭ lia frunto kaj pendante antaŭ lia vizaĝo tiel malsupre ke lia spirado ĝin
+tremigis, nigra vualo kaŝis la trajtojn de S-ro Hupero. Vidite de pli proksime, ĝi
+ŝajnis konsisti el du krepfaldaĵoj entute kovrantaj lian vizaĝon krom la buŝo kaj la
+mentono sed verŝajne ne interrompantaj lian vidkampon, nur malheligantaj sendube
+ĉiujn vivajn kaj senvivajn estaĵojn. Surportante antaŭvizaĝe tiun mornan ombrilon,
+bona S-ro Hupero daŭre antaŭenpromenis, malrapid- kaj trankvilpaŝe, iom kliniĝante,
+rigardante la teron, same kiel okazas ĉe abstraktatemaj pensantoj, tamen afable
+kapsalutante tiujn preĝejanojn siajn ankoraŭ atendantajn sur la antaŭkunvendoma
+ŝtuparo. Tiel forte miregis tiuj lastaj tamen ke apenaŭ ili agnoskis la saluton.</p>
+
+<p>"Mi ne sukcesas kredi ke la vizaĝo de bona S-ro Hupero kaŝiĝas malantaŭ tiu
+krepopeco," diris la sakristiano.</p>
+
+<p>"Ne plaĉas al mi la afero," murmuris maljunulino dum ŝi eniris lampaŝe la
+kunvendomon. "Li sin aliigis, nur kaŝinte la vizaĝon, en hororaĵon."</p>
+
+<p>"Nia pastoro freneziĝis!" ekkriis Bonulo Grejo, lin postsekvante trans la
+sojlon.</p>
+
+<p>Onidirado pri ia neklarigebla fenomeno jam antaŭiris S-ron Huperon en la
+kunvendomon kaj estigis grandan moviĝadon inter la preĝejanoj. Nur malmultaj sukcesis
+daŭre antaŭenrigardi dum la pleĵmulto preferis turni la kapon pordodirekten.
+Multaj ekstariĝis kaj returniĝis duoncirkle. Pluraj knabetoj surgrimpis la seĝojn, tiam
+regrimpis malsupren kun horora bruego. Estiĝis ĝenerala maltrankvilo, susurado de
+virinroboj kaj subseĝa movado de virpiedoj, multe malakordante kun tiu silenta bonordo
+devanta akompani la eniron de la pastoro. Sed S-ro Hupero ŝajnis ne rimarki la
+perturbiĝon de siaj samreligianoj. Li eniris kun preskaŭ sensona paŝo, klinetis la kapon
+al la ambaŭflankaj sidbenkoj, riverencis preterpasante sian plej aĝan preĝejanon,
+grizharan praavon sidantan sur meztraireja fotelo. Strange estis rimarki kiel malrapide
+tiu respektinda viro konsciis pri malkutimaĵo en la aspekto de sia pastoro. Li ŝajnis ne
+partopreni plenkonscie la ĝeneralan miregon ĝis kiam S-ro Hupero laŭgrimpis la
+ŝtuparon kaj sin elmontris en la predikejo vizaĝ--al--vizaĝe, krom pri la nigra vualo,
+kun sia preĝejanaro. Tiun misteran emblemon li neniam fortiris. Ĝi ŝanceliĝis kun lia
+konstantritma spirado dum li laŭtlegis la psalmon. Ĝi pendigis sian malhelon inter li
+kaj la sankta paĝo dum li deklamis la elektitajn Bibliajn eltiraĵojn. Dum li preĝis la
+vualo kuŝis peze sur lia suprenlevita vizaĝo. Ĉu li celis tiun kaŝi antaŭ la timiga
+Estaĵo kiun li alparolis?</p>
+
+<p>Tiel forta estis la efekto estigita de tiu simpla krepopeco ke pli ol unu malsolidnerva
+virino devis eliri la kunvenejon. Eblas tamen ke la palvizaĝaj kultanoj estis<pb n="009" /><anchor id="Pg009" />
+preskaŭ tiel timiga vidaĵo al la pastoro kiel la nigra vualo al ili.</p>
+
+<p>S-ro Hupero konatiĝis kiel bona, sed ne energia, predikisto. Li entreprenis
+survojigi siajn preĝejanojn Ĉiel-direkten pere de mildaj konvinkaj influoj anstataŭ ilin
+alpeli tien pere de Sankta-Vortaj tondraĵoj. La prediko kiun li nun deklamis distingiĝis
+pro la samaj stilaj kaj manieraj trajtoj kiel la kutimaj ekzemploj de lia predikeja
+oratorado. Tamen estis io, ĉu en la sentemeco de la diskurso mem, ĉu en la imago de
+la aŭskultantoj, kiu faris ĝin la plej potenca parolado kiun ili iam aŭdis eliri la
+pastorajn lipojn. Tinkturetis ĝin, iom pli malhele ol kutime, la milda malĝojo de la
+temperamento de S-ro Hupero. La temo pritraktis sekretan pekadon kaj tiujn malfeliĉajn
+misterojn kiujn ni kaŝas al niaj plej proksimaj kaj plej karaj kunvivantoj kaj
+kiujn plaĉas al ni kaŝi al nia propra konscio, eĉ forgesante ke la Ĉioscianto scipovas
+ilin malkovri. Li kvazaŭ spirprovizis siajn vortojn per subtila potenco. Ĉiu aŭskultanto,
+la plej senkulpa knabino, la plej malmolkora viro, opiniis ke la predikanto alvenis ilin
+ŝtelpaŝe, malantaŭ sia terura vualo, kaj malkovris ilian hamstritan provizon da korpa
+aŭ mensa pekado. Multaj etendis surbruste siajn interfalditajn manojn. La dirado de
+S-ro Hupero ampleksis nenion teruran. Almenaŭ, enestis ĝin nenia perforto. Tamen,
+reage al ĉiu vibrosono de lia malĝoja voĉo, la aŭskultantoj ektremetis. Ilian miron
+akompanis senpeta patoso. Tiel forte la aŭskultantoj sentis malkutiman econ ekaktiviĝi
+en sia pastoro ke ili sopiris al ventospireto povonta flankenblovi la vualon, preskaŭ
+kredante ke ĉi-malantaŭe malkovriĝos nekonata vizaĝo, kvankam formo, gesto kaj
+voĉo apartenas al S-ro Hupero.</p>
+
+<p>Je la fino de la Di-servo la preĝejanoj eliris haste kaj kun maldeca senordo,
+avide dezirante transsciigi sian ĝis tiam briditan miron, sentante malpeziĝi siajn
+spiritojn en la tuja momento post kiam ili ne plu vidis la nigran vualon. Iuj kuniĝis en
+malgrandaj cirkloj, sin premante unu kontraŭ la alian, samtempe ke kunkapiĝe iliaj
+buŝoj vigle flustradis. Aliaj hejmeniris solapersone, envolvite en silenta meditado.
+Ceteraj parolis laŭte, profanante la Sabatan tagon per pompa ridado. Kelkaj ŝancelis
+siajn saĝemajn kapojn, sugestante apartan scipovon penetri la misteron. Unu-du el ili
+asertis ke nepre ne temas pri mistero sed pri la okuloj de S-ro Hupero, bezonantaj
+ŝirmilon pro malbona vidkapablo okazigita per la uzado de noktomeza lampo. Post iom
+da tempo elvenis ankaŭ bona S-ro Hupero, malantaŭ sia preĝejanaro. Turnante sian
+vualitan vizaĝon de unu grupo al alia, li elmontris taŭgan respekton al la grizharuloj,
+salutis la mezaĝulojn kun bonkora digno kiel amiko kaj spirita gvidanto, agnoskis la
+junulojn kun miksaĵo da aŭtoritato kaj amo, kuŝigis la manojn sur la kapojn de la
+infanoj por ilin beni. Tiel li kutimis agi ĉiam en la Sabata tago. Strangaj kaj konsternitaj
+rigardoj rekompencis lian ĝentilecon. Neniu, kontraŭe al pasintokaze, deziris sin
+honorigi kunpromenante ĉeflanke de la pastoro. Maljuna bienulo Saŭndero, sendube
+pro hazarda memorpaneo, forgesis inviti S-ron Huperon al sia tablo kie antaŭe la
+estimata kleriko kutimis beni la manĝon preskaŭ ĉiun dimanĉon ekde sia postenigo ĉe
+la preĝejo. Li revenis tial al la pastordomo kie, malfermante la pordon, li turnis la
+kapon en la direkto al la preĝejanoj, kiuj ĉiuj lin fiksrigardis. Malĝoja rideto briletis
+malklare de malantaŭ la vualo, flagretis ĉirkaŭ lia buŝo, glimetis dum li malaperis.</p>
+
+<pb n="010" /><anchor id="Pg010" />
+
+<p>"Kiel strange," diris virino, "ke simpla nigra vualo, samspeca kiel virina
+ĉapelvualo, povus sur la vizaĝo de S-ro Hupero fariĝi tia teruraĵo!"</p>
+
+<p>"Io certe malbonfartas en la menso de S-ro Hupero," asertis ŝia edzo, la
+vilaĝa kuracisto. Sed la plej stranga trajto de la afero estas la efekto kiun estigas tiu
+kaprico eĉ ĉe seriozmensulo kiel mi. La nigra vualo, kvankam ĝi kovras nur la
+pastoran vizaĝon, trudas sian influon al lia tuta persono kaj fantomaspektigas lin de
+kapo al piedo. Ĉu vi ne spertas la saman senton?"</p>
+
+<p>"Verfakte, jes!" respondis la virino. "Kaj mi ja ne konsentus soliĝi kun li
+interŝanĝe de la tuta mondo. Mi scivolas ĉu li ne timas soliĝi kun si mem?"</p>
+
+<p>"Viroj foje tielas," diris ŝia edzo.</p>
+
+<p>La posttagmeza Di-servo okazis en similaj cirkonstancoj. Je ties fino sonorilo
+anoncis la funebran ceremonion de juna virino. La parencoj kaj amikoj jam kuniĝis en
+la domo kaj la malpli intimaj konatoj staris disloke antaŭ la pordo, priparolante la
+bonajn kvalitojn de la mortinto, kiam interrompis ilian paroladon la apero de S-ro
+Hupero, daŭre kovrata de sia nigra vualo, kiu tamen estis nun konvena emblemo. La
+kleriko enpaŝis la ĉambron kie elmontriĝis la kadavro kaj antaŭenkliniĝis super la
+ĉerko, dironte lastan adiaŭon al sia forpasinta preĝejano. Dum li kliniĝis, la vualo
+pendis vertikallinie ekde lia frunto, rezulte de kio, se ŝiaj palpebroj ne jam ĝisĉiameterne
+fermiĝis, eble la morta fraŭlino povintus vidi lian vizaĝon. Ĉu S-ro Hupero
+antaŭtimis ŝian rigardon kaj pro tio ekretenis hastamane la nigran vualon? Preĝejanino
+spektinta la intervjuon inter mortinto kaj vivanto ne hezitis aserti ke, en la momento
+kiam la klerikaj trajtoj malkovriĝis, la kadavro iom tremetis, susurigante la
+mortotukon kaj muslinan ĉapon, kvankam la vizaĝo konservis la trankvilon de la
+morto. Superŝtica maljunulino estis la sola persono vidinta tiun fenomenon. Post la
+ĉerkovizito S-ro Hupero enpaŝis la ĉambron de la lamentantoj, kaj de tie aliris la
+ŝtuparsupron por tie eldiri la funebran preĝon. Tenervorta kaj korafekcia preĝo ĝi
+estis, plena je malĝojo, tamen tiel saturite de ĉielaj esperoj ke muziko de paradiza
+harpo, tanĝita far fingroj de mortintoj, ŝajnis aŭdiĝeti inter la plej malfeliĉaj
+eldirtonoj de la pastoro. La aŭskultantaro tremis, kvankam ili komprenis lin nur
+malklare kiam li preĝis ke ili kaj li mem kaj la tuta homaro estu pretaj, same kiel li
+certis ke la mortinta junulino jam pretis, por tiu timiga horo iun tagon forkaptonta la
+vualon de antaŭ iliaj vizaĝoj. La ĉerkoportantoj eliris pezpaŝe kaj la lamentantoj
+postsekvis, malĝojigante la tutan straton, mezvoje inter la antaŭenirinta mortinto kaj
+S-ro Hupero, postveninta kun lia nigra vualo.</p>
+
+<p>"Kial vi malantaŭenrigardas?" diris promenanto al sia kunpromenanto.</p>
+
+<p>"Mi fantaziis," ŝi respondis, "ke la pastoro kaj la animo de la fraŭlino kuniras
+man-en-mane."</p>
+
+<p>"Ankaŭ mi, kaj en la sama momento," diris la alia.</p>
+
+<p>Tiun nokton la plej belaspekta homparo de vilaĝo Milfordo estis geedziĝonta.
+Kvankam taksite kiel melankoliulo, S-ro Hupero estigis por tiaj okazoj serenan feliĉon
+ofte instigantan simpatian rideton ĉe la kunfestantoj kiuj malaprobintus pli viglan
+ĝojegon liaflankan. Nenia kvalito de lia karaktero pli alte amigis lin ol tiu. La gastaro<pb n="011" /><anchor id="Pg011" />
+atendis malpacience lian alvenon, esperante ke nun jam disipiĝis la stranga miro
+amasigita ĉirkaŭ li dum la tago. Ne rezultis tiaĵo tamen. Kiam S-ro Hupero alvenis la
+unua vidaĵo kiun ilia rigardo surfalis estis la sama, horora, nigra vualo jam antaŭe
+des pli malĝojiginta la funebran ceremonion kaj nun aŭguranta por la geedziĝo nur
+malbonfarton. Tia estis ĝia tuja efekto sur la gastojn ke ŝajnis malheligi la lumon de
+la kandeloj nubo elruliĝinta krepuskamaniere de malantaŭ la nigra krepo. La geedziĝparo
+ekstariĝis antaŭ la pastoro. Sed la malvarmaj fingroj de la novedzino tremetis en
+la tremanta mano de la novedzo. Pro ŝia mortaspekta palo la gastoj ĉirkaŭflustre
+hipotezis ke eliris sian tombon por edziniĝi la fraŭlino entombigita antaŭ kelkaj horoj.
+Se iam alia geedziĝrito tiel mornis, estis devige tiu fama ceremonio kies festosonorilo
+ŝanĝiĝis en mortoanoncilon. Post finevoluigi la ceremonion, S-ro Hupero lipenlevis
+glason da vino kaj voĉe deziris feliĉon al la novgeedzoj kun sinsekvo da milde amuzaj
+eldiraĵoj devontaj heligi la mienojn de la gastoj, kvazaŭ per gajeta fajreja lumeto. En
+tiu momento, ekvidinte sian figuron en la spegulo, la pastoro sentis en sia spirito la
+saman hororon per kiu la nigra vualo jam superverŝis ĉiujn aliajn gastojn. Lia korpo
+tremetaĉis, liaj lipoj blankiĝis, li terendisverŝis la ankoraŭ ne gustumitan vinon kaj
+forkuris en la malhelon. Ankaŭ Tero surportis propran Nigran Vualon.</p>
+
+<p>La sekvintan tagon la tuta vilaĝo Milfordo priparolis preskaŭ nenion krom la
+nigra vualo de Pastoro Hupero. Tio, kaj la mistero kaŝata malantaŭ ĝi, disponigis diskutadtemon
+al konatoj renkontiĝantaj sur la strato kaj al dommastrinoj interklaĉantaj
+tra siaj malfermitaj fenestroj. Ĝi estis la unua novaĵo kiun la drinkejestro anoncis al
+siaj klientoj. La geknaboj pribabiladis ĝin survoje al la lernejo. Iu imitema impertinentuleto
+kovris la vizaĝon per malnova nigra naztuko kaj tiel timigis siajn kunludantojn
+ke li timigis ankaŭ sin ĝis preskaŭa freneziĝo fontinta el lia ŝercemeco.</p>
+
+<p>Mirinde estis ke el ĉiuj klaĉemuloj kaj malrespektemuloj de la paroĥo neniu
+kuraĝis starigi al S-ro Hupero la simplan demandon, kial li tiel agas? Antaŭe, kiam
+ajn estiĝis inter la preĝejanoj la plej eta okazo starigi tiajn demandojn, neniam konsilantoj
+mankis kaj neniam li malkonsentis konduti laŭ iliaj juĝoj. Se iam li eraretis,
+tio okazis pro tiel doloriga grado da malmemfido ke eĉ la plej mildavorta malaprobo
+lin igis konsideri la koncernan sengravaĵon kiel krimon. Tamen, kvankam bone
+konante tiun komplezan debilecon, nenia aparta paroĥano elektis pritrakti la nigran
+vualon kiel temon por amika protestado. Estis sento de timego, nek malkaŝe agnoskita
+nek zorge kaŝita, kiu instigis ĉiun respondecigi ĉiun alian ĝis tiam kiam finfine
+necesis sendi al S-ro Hupero preĝejan delegacion devigitan pridiskuti la misteron kun
+li antaŭ ol ĝi ekskandaliĝu. Neniam ambasadularo tiel malbone plenumis siajn devojn.
+La pastoro ilin akceptis kun amika ĝentileco, sed silentiĝis post kiam ili sidiĝis, lasante
+entute al siaj vizitantoj la ŝarĝon anonci sian gravan celon. La temo, ni rajtas supozi,
+sufiĉe evidentis. Jen estis la nigra vualo ĉirkaŭiranta la frunton de S-ro Hupero kaj
+kaŝanta ĉiun vizaĝtrajton super lia trankvila buŝo sur kiu fojfoje ili sukcesis percepti
+la brileton de malĝoja rideto. Tamen la krepopeco, laŭ ilia imago, ŝajnis antaŭpendi
+lian koron, simbolo pri timiga sekreto inter li kaj ili. Se la vualo flankenĵetiĝus, eble
+ili ĝin priparolus libere, sed ne antaŭ tio. Tial ili sidis dum longa tempo, sen paroli,<pb n="012" /><anchor id="Pg012" />
+konfuzite, kaj forturniĝante maltrankvile el la perceptokampo de S-ro Hupero, kies
+okuloj ŝajnis, laŭ ilia supozo, fiksiĝi sur ili kun nevidebla rigardo. Finfine la deputitoj
+revenis embarasite ĉe siaj elektintoj, juĝante la aferon tro grava por ke ĝin pritraktu
+reprezentantaro malpli altranga ol ĉiupreĝeja konsilio, aŭ eĉ eble, laŭbezone, ĝenerala
+sinodo.</p>
+
+<p>Estis en la vilaĝo tamen unu persono kiun ne trafis la miro trudita al ĉiuj aliaj
+far la nigra vualo. Kiam la deputitoj revenis sen klarigo aŭ eĉ sen esti kuraĝinta peti
+klarigon, ŝi, kun la trankvila energio de sia karaktero, decidiĝis forpeli la strangan
+nubon ŝajnantan amasiĝi ĉirkaŭ S-ro Hupero en ĉiu momento pli malhele ol antaŭe.
+Kiel lia promesita edzino ŝi rajtis ekscii kion kaŝas la nigra vualo. Okaze de la unua
+vizito de la pastoro tial ŝi malfermis la temon kun senpera simpleco kiu plifaciligis la
+taskon kaj por li kaj por ŝi. Post kiam li sidiĝis, ŝi fiksis sian rigardon konstante sur
+la vualon sed neniel perceptis en ĝi la timigan malĝojon tiom miregigintan la preĝejanaron.
+Ĝi estis ordinara duobla krepfaldaĵo pendanta ekde lia frunto ĝis la buŝo kaj
+iom moviĝanta laŭ lia spiradritmo.</p>
+
+<p>"Ne," ŝi diris plenvoĉe kaj ridetante, "enestas tiun krepopecon nenio terura,
+krom tio ke ĝi kaŝas vizaĝon kiun ĉiam plaĉas al mi rigardi. Venu, bonsinjoro, permesu
+ke la suno ekbrilu de malantaŭ la nubo. Unue, formetu vian nigran vualon.
+Tiam diru al mi kial vi ĝin surmetis."</p>
+
+<p>La rideto de S-ro Hupero briletis malklare.</p>
+
+<p>"Alvenos la horo," li diris, "kiam ĉiuj ni forĵetos niajn vualojn. Bonvolu ne
+malaprobu, tre kara amikino, ke ĝis tiam mi daŭre surportu tiun-ĉi krepopecon."</p>
+
+<p>"Ankaŭ viaj vortoj konsistigas misteron" respondis la juna fraŭlino. "Almenaŭ
+formetu la vualon de antaŭ ili."</p>
+
+<p>"Elizabeto, tion mi faros," li diris, "ĝis la limo rajtigita de mia ĵuro. Eksciu,
+tial, ke ĉi-tiu vualo estas signo kaj simbolo, kaj estas mia devo ĝin surporti ĉiam, kaj
+en helo kaj en malhelo, kaj en soleco kaj antaŭ la rigardo de homamasoj, kaj kun
+fremduloj kaj kun konataj geamikoj. Nenia vivanta okulo vidos ĝin fortiriĝi. Necesas
+ke tiu-ĉi morna ŝirmilo apartigu min disde la mondo. Eĉ vi, Elizabeto, neniam rajtos
+eniri malantaŭ ĝi."</p>
+
+<p>"Kiu malfeliĉiga aflikto surfalis vin," ŝi petis serioze, "por ke vi tial ĝis ĉiam
+malheligu viajn okulojn?"</p>
+
+<p>"Se ĝi estas simbolo pri lamentado," respondis S-ro Hupero, "mi havas, sendube
+same kiel la plejmulto el homoj, malĝojojn sufiĉe malhelajn por rajtigi ke nigra
+vualo reprezentu ilin."</p>
+
+<p>"Sed kio okazos se la mondo ne konsentos kredi ke viaj malĝojoj devenas el
+senkulpa fonto?" insistis Elizabeto. "Kvankam vi estas amata kaj respektata, povus
+estiĝi oniflustraĵoj proponantaj ke vi kaŝas vian vizaĝon pro konscio pri sekreta
+pekado. Honore al via sankta posteno, forigu tian skandalaĵon!"</p>
+
+<p>Siaj vangoj ruĝiĝis dum ŝi aludis la naturon de la onidiraĵoj jam ĉirkaŭirantaj
+en la vilaĝo. Sed la mildeco de S-ro Hupero ne lin forlasis. Li eĉ ridetis denoveĝi<pb n="013" /><anchor id="Pg013" />
+estis tiu sama malfeliĉa rideto havanta ĉiam la aspekton de malklara lumbrileto elvenanta
+la malantaŭvualan malhelon.</p>
+
+<p>"Se mi kaŝas la vizaĝon pro malĝojo, estas sufiĉa kaŭzo," li respondis
+simplamaniere. "Kaj se mi ĝin kaŝas pro sekreta peko, kiu homo ne povus agi same?"</p>
+
+<p>Kaj per tiu milda sed nesuperebla obstino li rezistis al ĉiuj petegoj ŝiaj.
+Longan tempon Elizabeto sidis senparole. Dum kelkaj momentoj ŝi ŝajnis perdiĝi en
+meditado, konsiderante verŝajne kiujn novajn rimedojn necesas utiligi por eltiri sian
+fianĉon el tiel malhela fantazio kiu, se ĝi ne havis alian signifon, estis eble simptomo
+pri mensa malsano. Kvankam ŝi disponis pri pli stabila karaktero ol li, larmoj malsuprenruliĝis
+laŭ ŝiaj vangoj. Sed subite, preskaŭ tujege, nova sento anstataŭis ŝian
+malĝojon. Dum ŝiaj okuloj fiksrigardis senpercepte la nigran vualon, eke, kiel krepusko
+pleniginta sen antaŭanonco la aeron, ĝiaj teruroj ĉirkaŭfalis ŝin. Ŝi stariĝis kaj
+sin postenigis, tremante, antaŭ li.</p>
+
+<p>"Kaj tial ĉu finfine vi sentas tion?" li diris funebre.</p>
+
+<p>Ŝi respondis nenion sed kovris la okulojn permane kaj forturniĝis por eliri la
+ĉambron. Li antaŭenhastis kaj mankaptis ŝian brakon.</p>
+
+<p>"Pacienciĝu pri mi, Elizabeto!" li ekkriis arde. "Ne forlasu min, kvankam
+laŭnecese ĉi-tiu vualo nin apartigu tie-ĉi surtere. Estu mia kaj de nun antaŭen estos
+nenia vualo sur mia vizaĝo, nenia malhelo inter niaj animoj! Ĝi estas nur dumviva, ne
+dumeterneca vualo! Ho! vi neniel scias kiel soleca mi estas, kaj kiel timema, estante
+sola malantaŭ mia nigra vualo. Ne forlasu min por ĉiam en ĉi-tiu mizera malhelo!"</p>
+
+<p>"Levu nur unu fojon la vualon kaj enrigardu mian vizaĝon," diris ŝi.</p>
+
+<p>"Neniam! Tio ne povas okazi!" respondis S-ro Hupero.</p>
+
+<p>"Tial adiaŭ!" diris Elizabeto.</p>
+
+<p>Ŝi eligis sian brakon de sub lia alpreno kaj malrapide foriris, paŭzante ĉe la
+pordo por estigi ununuran, longan, tremantan rigardon ŝajnantan preskaŭ penetri la
+misteron de la nigra vualo. Sed, malgraŭ sia malĝojo, S-ro Hupero ridetis, pensante
+ke, eĉ se la hororoj tiel ombre reflektataj de la vualo ne povis ne kontraŭstarigi en
+profunda malhelo du el la plej karemaj geamantoj, apartigis lin disde nepra feliĉo nur
+materiala emblemo.</p>
+
+<p>Ekde tiu momento neniu entreprenis forigi la nigran vualon de S-ro Hupero
+nek ekscii, per senpera peto, la sekreton laŭsupoze kaŝatan de ĝi. Homoj pretendantaj
+superi popolajn antaŭjuĝojn ĝin konsideris kiel nur unu el tiuj malkomunaj emoj ofte
+miksiĝintaj inter la seriozaj agoj de viroj alie bonsencaj kaj ilin tinkturetintaj ĉiujn per
+sia aparta speco de frenezio. La popolamaso tamen juĝis S-ron Huperon preterripara
+ĝenanto. Li ne sukcesis promenadi laŭstrate kun iu ajn mensa trankvilo tiom li konsciis
+ke afablaj kaj timidaj homoj flankenturniĝos por lin eviti dum alihumoraj homoj sin
+devigos sin ĵeti obstaklocele sur lian vojon. La malafableco de tiuj lastaj necesigis ke
+li rezignu pri sia kutima krepuskohora piedirado al la tombejo, ĉar kiam li sin apogis
+penseme sur la enirpordegon, ĉiam de malantaŭ la tomboŝtonoj vizaĝoj spione
+rigardetis lian nigran vualon. Ĉirkaŭiris onidiraĵa fablaĵo laŭ kiu alpelis lin tien la
+fiksrigardoj de la mortintoj. Malĝojigis lin ĝisfunde de lia bonvola koro observi kiel la<pb n="014" /><anchor id="Pg014" />
+infanoj forfuĝis antaŭ lia alveno, interrompante siajn plej gajajn ludojn eĉ kiam lia
+melankolia figuro ekvidiĝis ankoraŭ fordistance. Ilia instinkta timego sentigis al li pli
+forte ol iu ajn alia kialo tion ke prelernatura hororo interteksiĝis kun la fadenoj de la
+nigra krepo. Verdire, laŭ ĝenerala publika raportado, lia propra antipatio pri la vualo
+estis tiel granda ke li neniam volonte pasis antaŭ spegulo nek kliniĝis por trinki el
+trankvilsurfaca fonto por ke en ties paca sino li ne sin ektimigu. Tia konduto kredindigis
+la flustradiraĵojn laŭ kiuj la konscienco de S-ro Hupero lin torturas pro iu
+granda krimo tro horora por ke li entute kaŝu ĝin aŭ ĝin aludu alie ol malklare. Tial,
+de malantaŭ la nigra vualo, nubo ruliĝis en la helan sunbrilon, dubasencaĵo pri peko
+aŭ malĝojo kiu ĉirkaŭvolvis la kompatindan pastoron kaj malhelpis ke amo aŭ kompato
+iam lin atingu. Oni diris ke fantomo kaj demono kunagis kun li tie. Kun internaj tremegoj
+kaj eksteraj teruroj li piediradis seninterrompe en ĝia ombro, palpserĉante malhele
+en sia animo aŭ spektante ekster si tra tiu perilo kiu malĝojigis la tutan mondon.
+Eĉ la senleĝa vento, laŭ onikredado, respektis lian timigan sekreton kaj neniam
+flankenblovetis la vualon. Tamen bonhomo S-ro Hupero daŭre ridetis malfeliĉe al la
+palaj vizaĝoj de la mondeca homamaso dum li preterpasis.</p>
+
+<p>Inter ĉiuj siaj malbonaj influoj, la nigra vualo estigis tiun solan bonan rezulton:
+ĝi faris el ties portanto ege efika pastoro. Pere de sia mistera emblemo--ĉar
+ne estis alia ŝajna kaŭzo--li fariĝis ege potenca viro super animoj angorantaj pro
+peko. Liaj konvertitoj ĉiam lin estimis kun aparta timego sia, afirmante, kvankam nur
+figure, ke, antaŭ ol li kondukis ilin al ĉiela lumo ili eniris ĉe li malantaŭ la nigra
+vualo. Efektive, ĝia malhelo scipovigis lin kompati ĉiujn senlumajn tendencojn.
+Morantaj pekintoj alvokis laŭtvoĉe S-ron Huperon kaj malkonsentis finspiradi ĝis kiam
+li alvenis, malgraŭ tio ke kiam li antaŭenkliniĝis por flustri konsolaĵojn, ili
+ektremegis pro la vualita vizaĝo tiel intime alproksimiĝinta ilian. Tiaj estis la teruroj
+de la nigra vualo eĉ kiam la morto nudigis lian vizaĝon. Havante nur la malutilan
+celon rigardi lian figuron, ĉar estis malpermisite ekvidi lian vizaĝon, fremduloj
+vojaĝis longajn distancojn por partopreni en la Di-servoj de la preĝejo. Sed multaj ne
+sukcesis forlasi la kunvendomon sen antaŭe ektremegi! Foje, dum la estrado de
+Guberniestro Belĉero, la instancoj invitis S-ron Huperon deklami la elektopredikon.
+Kovrite de sia nigra vualo, li staris antaŭ la ĉefadministristo, la konsilio, kaj la
+reprezentantoj kaj estigis tiel profundan efekton ke poste la leĝproponojn de tiu jaro
+karakterizis la tuta malĝojo kaj la plena pieco de nia plej frua prapatra rego.</p>
+
+<p>Tiumaniere S-ro Hupero pasigis longan vivon; senriproĉa pri siaj eksteraj
+agoj, tamen envolvita en mornaj suspektoj; afabla kaj amema, tamen ne amata kaj
+iom timata; homo staranta aparte disde aliaj homoj, evitata kiam tiuj estas bonsanaj
+kaj feliĉaj, sed ĉiam alvokata por tiujn helpi en horoj de morta angoro. Dum la jaroj
+daŭre forpasis, fatigante siajn neĝojn sur lian zibelkoloran vualon, li akiris kromnomon
+inter ĉiuj Nov-Angliaj preĝejoj kiuj komunakorde lin nomumis Patro Hupero.
+Preskaŭ ĉiuj komencepokaj preĝejanoj liaj, estante jam mezaĝaj kiam li alvenis, nun
+delonge forpasis, forbalaite okaze de funebraj ceremonioj siaj. Unuan preĝejanaron li
+havis en la preĝejo, duan pli homabundan en la preĝeja tombejo. Kaj nun, laborinte<pb n="015" /><anchor id="Pg015" />
+tiel malfruhore en la vesperon de sia vivo, kaj plenuminte sian laboron tiel altkvalite,
+bona Patro Hupero nun ekrajtis mallaciĝi.</p>
+
+<p>Pluraj homoj videblis en la ombrita kandellumo de la mortoĉambro de la maljuna
+kleriko. Samsangajn parencojn li ne havis. Tamen ĉeestis la eventon la dece
+serioza, kvankam senemocia, kuracisto, dezirante nur mildigi la lastajn dolorojn de la
+paciento kiun li ne scipovis savi. Ankaŭ spektadis la scenon la diakonoj kaj ceteraj
+eminente piaj anoj de la preĝejo. Aldone videblis Lia Pastora Sinjora Moŝto Klarko, de
+Okcident-Vilaĝo, juna kaj fervora religiulo haste alrajdinte tien por preĝi apud la lito
+de la moranta predikisto. Partoprenis en la afero ankaŭ la flegistino, nenia komerce
+dungita servanto pri morto, sed virino kies trankvila kareco jam de longe daŭris en
+sekreteco, en soleco, meze de la malvarmo de multaĝo, kaj ne pereus eĉ en la
+mortohoro. Kiu ajn alia? Elizabeto! Kaj tie kuŝis sur la mortokuseno la jararblanka
+kapo de bona Patro Hupero, kun la nigra vualo ankoraŭ volvita ĉirkaŭ lia frunto kaj
+etendiĝanta malsupren sur lia vizaĝo, kie ĝin movetis ĉiu laŭvice pli malfacila anhelo
+de lia febla spirado. Dum lia tuta vivo tiu krepopeco pendis inter li kaj la mondo. Ĝi
+lin apartigis disde feliĉiga frateco kaj virina amo kaj lin retenis en tiu plej malĝoja el
+ĉiuj malliberejoj, lia propra koro. Kaj ankoraŭ ĝi kuŝis sur lia vizaĝo, kvazaŭ por
+pliprofundigi la malhelon de lia senluma ĉambro kaj lin ombradi kontraŭ la sunbrilo de
+eterneco.</p>
+
+<p>Ekde iom de tempo lia menso konfuziĝis, ŝvebante dubeme inter pasinteco kaj
+nuntempo kaj, intervale, antaŭenpaŝetante, kvazaŭ anticipe, en la malklarecon de la
+venonta mondo. Okazis febraj krizoj lin ĵetantaj de flanko al flanko kaj eroziantaj la
+malmulton da forto restanta al li. Sed en siaj plej konvulsiaj baraktoj, kaj en la plej
+fantaziaj kapricoj de sia intelekto, kiam nenia alia pensado konservis sian sobran
+influon, li daŭre kaj ege priatentis la nigran vualon por ke ĝi ne flankenglitu. Eĉ se
+lia mistifikita animo povintus forgesi, apud lia kuseno sidis fidela virino kiu konsentintus
+rekovri, kun forturnita rigardo, tiun multaĝan vizaĝon lastan fojon viditan de ŝi
+en la beleco de plenvireco. Finfine la mortofrapita maljunulo kuŝis trankvile en la
+torporo de mensa kaj korpa ellaciĝo, kun neperceptebla pulsobatado kaj spirado kiu
+ade malfortiĝis escepte kiam longa, profunda kaj malkonstanta enspiro ŝajnis antaŭanonci
+la forflugon de lia spirito.</p>
+
+<p>La pastoro de Okcident-Vilaĝo alproksimiĝis la litrandon.</p>
+
+<p>"Estimata Patro Hupero," li diris, "alvenas la momento de via ekliberiĝo. Ĉu
+vi pretas por la formeto de la vualo kiu apartigas tempon disde eterneco?"</p>
+
+<p>Patro Hupero respondis unue nur per febla kapmoviĝo. Tiam, eble timante ke
+oni malcertu pri lia voldiraĵo, li penadis paroli.</p>
+
+<p>"Jes ja," li diris en malfortaj akcentoj, "mia laca animo atendas pacience ke
+tiu vualo estu forlevita."</p>
+
+<p>"Kaj ĉu decas," reparolis Pastoro Klarko, "ke viro tiel preĝema, tiel senkulpe
+ekzempla, sanktaga kaj sanktapensa laŭ la juĝkapablo de ordinaraj homoj, ĉu decas ke
+preĝeja patro postlasu sur sia memoro ombron ŝajnantan nigrigi tiel puran vivon? Mi
+petegas, kara estimata frato mia, ne permesu okazi tion. Bonvolu lasi vian triumfan<pb n="016" /><anchor id="Pg016" />
+aspekton ĝojigi nin dum vi iras al via rekompenco. Antaŭ ol suprenleviĝu la
+eterneco-vualo, lasu min flankenĵeti de sur via vizaĝo tiun nigran surteran vualon!"</p>
+
+<p>Kaj tiel parolinte, Pastoro Sinjoro Klarko antaŭenkliniĝis por malkaŝi la misteron
+de tiom da jaroj. Tamen, aplikante subitan energion mirigantan ĉiujn spektantojn,
+Patro Hupero eligis la manojn fulmrapide de sub la littukoj kaj premis ilin forte sur la
+nigran vualon, pretega lukti se la pastoro de Okcidenta-Vilaĝo bonvolus kontraŭstari
+moranton.</p>
+
+<p>"Neniam!" ekkriis la vualita kleriko. "Surtere, neniam!"</p>
+
+<p>"Malhela maljunulo," responde ekkriis la timigita pastoro, "ŝarĝite per kiu
+horora peko via animo nun supreniras al sia finjuĝo?"</p>
+
+<p>La spirado de Patro Hupero ekpulsegis. Ĝi klakadegis en lia gorĝo. Per titana
+klopodo tamen, antaŭenŝovante la manojn grandageste, li kaptoprenis la vivon, retenis
+ĝin ĝis povi paroli. Li eĉ eksidiĝis rektaspine sur la lito kaj tie restis en la ĉirkaŭantaj
+brakoj de la morto, dum la nigra vualo malsuprenpendis, terura en tiu lasta momento,
+meze de la kunigitaj hororoj de lia kompleta vivotempo. Tamen la febla, malĝoja
+rideto, jam antaŭe tiel ofte vidite tie, ŝajnis nun ekbrileti el sia malklareco kaj lanti
+sur la lipoj de Patro Hupero.</p>
+
+<p>"Kial vi tremas nur antaŭ mi?" li ekkriis, turnante la vualitan vizaĝon laŭ la
+cirklo da palvizaĝaj spektantoj. "Tremu ankaŭ unu antaŭ la alia! Ĉu viroj evitis min
+kaj virinoj min malkompatis kaj infanoj kriegis kaj forfuĝis nur pro mia nigra vualo?
+Kio, se ne la mistero kiun ĝi malklare simbolas, tiel hororigis tiun krepopecon? Kiam
+la amiko malkovros sian plej internan koron al sia amiko; la amanto al sia plej kara
+amantino; kiam la homaro ne vane forkaŭros antaŭ la rigardo de sia Kreinto,
+abomeninde hamstriante la sekreton de sia peko; tiam taksu min monstro pro la
+simbolo sub kiu mi vivis kaj mortas. Mi ĉirkaŭrigardas kaj jen! sur ĉiu vizaĝo estas
+Nigra Vualo!"</p>
+
+<p>Dum liaj aŭskultantoj forkaŭris unu disde la alia pro reciproka timego, Patro
+Hupero falis malantaŭen sur sian kusenon, vualita kadavro sur kies lipoj lantis febla
+rideto. Ili kuŝigis lin, ankoraŭ vualitan, en lian ĉerkon kaj lin alportis, vualitan
+kadavron, al la tombejo. Jam de multaj jaroj herbo kreskas kaj velkas sur tiu tombo.
+Musko superkreskas la tomboŝtonon, la vizaĝo de S-ro Hupero jam de longa tempo
+estas polvo. Sed daŭre hororigas la pensado ke ĝi polviĝis sub la Nigra Vualo.</p>
+</div>
+
+<div rend="page-break-before: right">
+<index index="toc" /><index index="pdf" />
+<head>JUNA BONULO BRAŬNO</head>
+
+<p>Juna Bonulo Braŭno eldomiĝis en la straton de vilaĝo Salemo ĉirkaŭ la krepuska
+horo. Tamen li paŭzis, post transiri la sojlon, kaj turnis la kapon malantaŭen
+por interŝanĝi ĝisrevidan kison kun sia juna edzino. Kaj Fidulino, kiel tiulasta taŭge
+nomiĝis, eligis sian belan kapon en la straton, lasante la venton ludi en la rozkoloraj
+rubandoj de ŝia ĉapo dum ŝi alvokis Bonulon Braŭnon.</p>
+
+<pb n="017" /><anchor id="Pg017" />
+
+<p>"Karega karulo," ŝi flustris, mallaŭte kaj iom malĝoje, kiam ŝiaj lipoj alproksimiĝis
+lian orelon, "mi petegas ke vi prokrastu vian vojaĝon ĝis la leviĝo de la
+suno kaj dormu hodiaŭnokte en via propra lito. Virinon solan tiel ĝenas sonĝoj kaj
+pensadoj ke foje ŝi timas eĉ sin. Bonvolu lanti kun mi ĉi-nokte, kara edzo, el ĉiuj
+noktoj de la jaro."</p>
+
+<p>"Mia amo kaj mia fido," respondis juna Bonulo Braŭno, "el ĉiuj noktoj de la
+jaro ĉi-tiun nokton mi devas lanti for de vi. Mian vojaĝon, kiel vi ĝin nomas, foriran
+kaj revenan, mi devas plenumi inter la nuna horo kaj la sunleviĝo. Ho, mia dolĉa,
+bela edzino de nur tri monatoj, ĉu vi povas jam dubi pri mi?"</p>
+
+<p>"Tial Dio benu vin!" diris Fidulino kun la rozkoloraj rubandoj. "Kaj vi trovu
+ĉion en bonfarta stato kiam vi revenos!"</p>
+
+<p>"Tiel estu!" ekkriis Bonulo Braŭno. "Recitu viajn preĝojn, kara Fidulino, kaj
+enlitiĝu je la krepusko. Tiel nenia ĝeno vin atingos."</p>
+
+<p>Tial ili disapartiĝis kaj la junulo sekvis sian vojon ĝis kiam, preta ĉirkaŭiri la
+angulon de la kunvendomo, li rigardis malantaŭen kaj vidis la kapon de Fidulino, lin
+daŭre postspektanta kun malĝoja mieno, malgraŭ la rozkoloraj rubandoj.</p>
+
+<p>"Kompatinda Fidulineto," li pensis, ĉar lia koro suferis. "Kia mizerulo mi
+estas, postlasante ŝin por entrepreni tian taskon! Aldone, ŝi parolas pri sonĝoj. Ŝajnis
+al mi, dum ŝi parolis, ke ĝeno elmontriĝis en ŝia vizaĝo, kvazaŭ sonĝo jam avertis
+ŝin pri kiuspeca laboro mi devas plenumi ĉi-nokte. Sed ne, ne. Mortigus ŝin ekpensi
+pri tio. Nu, ŝi estas benita surtera anĝelino kaj post tiu-ĉi ununura nokto mi alkroĉiĝos
+al ŝiaj jupoj kaj ŝin postsekvos ĝis Paradizo."</p>
+
+<p>Farinte tiun bonegan promeson pri la estonteco, Bonulo Braŭno kredis rajti pli
+rapide aliri sian nunan malican celon. Li laŭiris mornan vojeton malheligatan de la
+plej malĝojigaj arboj de la arbaro kiuj apenaŭ apartiĝis por lasi eniri la mallarĝan
+vojeton kaj tiam tuj poste refermiĝis. Ĉio estis kiel eble plej soleca. Kaj ĉiam enestas
+tian solecon tiu strangeco: ke la vojaĝanto malcertas kiu povas kaŭri en kaŝejo malantaŭ
+la sennombraj trunkoj aŭ inter la dikaj superpendantaj branĉoj. Tial eblas ke,
+estigante solecajn paŝojn, la vojaĝanto povas tamen trapasi nevidatan homamason.</p>
+
+<p>"Eble diabla Indiano staras en posteno malantaŭ ĉiu arbo," diris al si Bonulo
+Braŭno. Kaj li rigardetis timeme malantaŭen, aldondirante: "Kion mi faru se la diablo
+mem starus ĉe mia kubuto?"</p>
+
+<p>Dum lia kapo malantaŭen turniĝis li preterpasis vojokurbiĝon. Kiam li rigardis
+denove antaŭen li ekvidis virfiguron, surportantan seriozan kaj decan vestaĵaron,
+sidantan ĉebaze de maljuna arbo. La viro stariĝis en la momento de la alveno de
+Bonulo Braŭno kaj antaŭenpromenis apud li.</p>
+
+<p>"Vi malfruas, Bonulo Braŭno," li diris. "La horloĝo de malnova Sud-Preĝejo
+jam sonoradis dum mi trairis Bostonon kaj tio okazis antaŭ dek kvin plenaj minutoj."</p>
+
+<p>"Fidulino iom retenis min," respondis la juna viro kun voĉo kiu tremetis pro la
+subita, kvankam ne entute neatendita, apero de lia kuniranto.</p>
+
+<p>Krepusko nun regis profunde la arbaron kaj plej profunde tiun parton tra kiu
+vojaĝis la du homoj. Laŭ ĉiuj videblaj indicoj la dua vojaĝanto estis eble kvindekjara,<pb n="018" /><anchor id="Pg018" />
+apartenis ŝajne al la sama socia rango kiel Bonulo Braŭno, eĉ multe similis lin,
+kvankam eble pli pri mieno ol pri vizaĝa strukturo. Malgraŭ tio, observanto povintus
+supozi ilin patro kaj filo. Tamen, kvankam la pli aĝa vestiĝis tiel simple kiel la pli
+juna, kaj kondutis tiel simple, li havis nepriskribeblan aspekton de mondokonanto ne
+devanta embarasiĝi ĉe la manĝtablo de la provincestro aŭ la kortego de Reĝo Vilhelmo,
+se liaj aferoj lin tien alvenigus. La sola elstaraĵo de lia persono rajtanta
+nomiĝi mirinda estis promenadbastono aspektanta kiel granda nigra serpento tiel
+strange fabrikita ke ĝi ŝajnis preskaŭ tordiĝi kaj moviĝeti kiel serpento vivanta. Kompreneble,
+tiaĵo povintus esti okula trompaĵo estigita helpe de la malcerta lumo.</p>
+
+<p>"Venu, Bonulo Braŭno," kriis lia kunvojaĝanto. "Tio estas ege malhasta iradritmo
+por la komenca etapo de nia ekskurso. Alprenu mian bastonon se vi tiel baldaŭe
+laciĝas."</p>
+
+<p>"Amiko," diris la alia, anstataŭante sian malrapidan promenritmon per nepra
+halto, "plenuminte mian pakton per nia ĉi-tiea renkontiĝo, mi nun celas reveni al mia
+devenpunkto. Mi spertas skrupulojn pri la koncerna afero."</p>
+
+<p>"Ĉu vi tiel diras?" respondis la serpentbastonulo, ridetante apartaflanke. "Ni
+iom antaŭenpromenu tamen, kunrezonante dum la irado. Kaj se mi ne sukcesos vin
+konvinki, vi rajtos hejmenreveni. Ni ne ankoraŭ penetris multan distancon en la
+arbaron."</p>
+
+<p>"Tro multan! Tro multan!" proklamis la bonulo, senkonscie ekpromenante.
+"Mia patro neniam eniris la arbaron por plenumi tian taskon nek lia patro antaŭ li. Ni
+estis kaj restas raso de honestaj homoj kaj bonaj Kristanoj ekde la tagoj de la martiroj.
+Kaj ĉu mi estu la unua el Familio-Braŭno iam laŭirinta ĉi-tiun vojon kun...?"</p>
+
+<p>"Kun tia kompanio, ĉu vi volas diri?" diris la pli aĝa, interpretante la paŭzon
+de la pli juna. "Bone dirite, Bonulo Braŭno! Mi konis vian familion tiel bone kiel iun
+ajn el la Puritanoj, kaj tio ne estas malmulte por diri. Mi helpis vian avon, la konstablon,
+kiam li vipbate antaŭenpelis la Kvakerinon tiel hastapaŝe tra la stratoj de
+Salemo. Kaj estis mi kiu havigis al via patro peĉpin-tuberon, ekbruligitan ĉe mia
+propra fajrejo, por incendii Indianan vilaĝon okaze de Reĝo-Filipo-Milito. Ambaŭ
+estis bonaj amikoj miaj kaj multajn plaĉajn promenadojn ni kunfaris laŭlonge de ĉi-tiu
+vojeto kaj hejmenrevenis post noktomezo. Plaĉus al mi amikiĝi kun vi por honori ilin."</p>
+
+<p>"Se tio okazis konforme al via raportaĵo," respondis Bonulo Braŭno, "mi
+miras ke ili neniam priparolis tiujn aferojn. Aŭ tute kontraŭe, mi malmiras pri tio,
+konsciante ke la plej minimuma tiutema onidiraĵo ilin forpelintus el Nov-Anglio. Ni
+estas preĝema gento kaj, aldone, bonfarema, kaj toleras nenian tiuspecan fiecon."</p>
+
+<p>"Ĉu fieco, ĉu ne," diris la vojaĝanto kun la tordita promenbastono, "mi bone
+konatas tie-ĉi en Nov-Anglio. La diakonoj de multaj preĝejoj trinkis kun mi la komunian
+vinon. La altranguloj de diversaj urboj min nomumis sia estro. La plejmulto el la
+anoj de Granda kaj Ĝenerala Tribunaloj apogas solide miajn celojn. La provincestro
+kaj mi, ankaŭ--sed tiuj estas registaraj sekretoj."</p>
+
+<p>"Ĉu tiaĵo povas esti?" kriegis Bonulo Braŭno, fiksrigardante kun miro sian
+senĝenan kunulon. "Malgraŭ tio, mi ĝuas nenian rilaton kun la provincestro nek kun<pb n="019" /><anchor id="Pg019" />
+la konsilio. Tiuj havas proprajn kondutmanierojn kiuj neniel estas reguloj por simpla
+kultivisto kiel mi. Sed se mi daŭre promenus kun vi, kiel mi povus toleri la rigardon
+de tiu bona maljunulo, nia pastoro, de vilaĝo Salemo? Ho, lia voĉo tremegigus min
+kaj prediktage kaj prelegtage."</p>
+
+<p>Ĝis tiam la pli aĝa vojaganto aŭskultis kun deca seriozo sed nun eksplodridegis,
+senbride, tordiĝante tiel perforte ke lia serpentaspekta bastono ŝajnis tordiĝi
+kompate.</p>
+
+<p>"Ho, ho, ho!" li kriegis foje kaj refoje. Tiam, sin ekreginte: "Nu, Bonulo
+Braŭno, daŭrigu, daŭrigu. Tamen bonvolu ne mortigi min pro ridado."</p>
+
+<p>"Nu, por tuj finfermi la aferon," diris Bonulo Braŭno, iomege urtikite, "ni
+konsideru mian edzinon, Fidulinon. Tio rompus ŝian karan koreton kaj antaŭ kaŭzi tion
+mi preferus rompi la mian."</p>
+
+<p>"Nu, se tio estu la kazo," respondis la alia, "jes ja, eksekvu ĉiarimede
+propran irvojon, Bonulo Braŭno. Eĉ interŝanĝe kontraŭ dudek maljunulinoj kiel tiu
+lampaŝanta antaŭ ni, mi ne konsentus ke Fidulino spertu iun ajn ĝenon."</p>
+
+<p>Dum li parolis, perbastone li indikis sur la vojeto inan figuron kiun Bonulo
+Braŭno rekonis kiel ege pian kaj modelan sinjorinon lernigintan al li dum lia knabeco
+lian katekismon kaj restantan ankoraŭ lia morala kaj spirita konsilanto kune kun la
+pastoro kaj Diakono Gukino.</p>
+
+<p>"Vere mirindege estas ke Gudino Klojso iradas tiel foren en la sovaĝejon
+dumnokte," li diris. "Sed kun via permeso, amiko, mi sekvu ĉirkaŭirantan flankvojeton
+tra la arbaro ĝis preteriri tiun Kristanan virinon. Ne konante vin, ŝi povus eble
+demandi al mi kun kiu mi vojaĝas kaj kien mi iras."</p>
+
+<p>"Tiel estu," konsentis lia kunvojaĝanto. "Vi ĉirkaŭiru traarbare dum mi restu
+survojete."</p>
+
+<p>Respondkondute, la junulo flankenturniĝis sen ĉesi rigardi tamen sian kunulon
+kiu antaŭeniris mallaŭtpaŝe laŭ la vojeto ĝis ekesti nur bastonlongan distancon for de
+la maljunulino. Ŝi, intertempe, laŭiris sian vojon kiel eble plej bone kun malkutima
+rapideco por tiel altaĝa virino, murmurante malklarajn vortojn--preĝon, eble--dum
+la irado. La vojaĝanto etendis sian bastonon kaj tuŝis ŝian velkintan kolon per la
+serpentaspekta ekstremaĵo de la promenhelpilo.</p>
+
+<p>"La diablo!" ekkriegis la pia maljunulino.</p>
+
+<p>"Tial Gudino Klojso rekonas sian malnovan amikon, ĉu?" observis la vojaĝanto,
+ŝin alfrontante kaj sin apogante sur sian tordiĝantan bastonon.</p>
+
+<p>"Ho, laŭ la suma vero! Ĉu povas esta via Moŝto?" kriis la bonvirino. "Jes ja,
+verfakte estas vi, kaj la preciza imago de mia antaŭa amiko, Bonulo Braŭno, avo de
+la stulta hodiaŭa samnomulo. Sed ĉu via Moŝto bonvolas tion kredi? Mia balailbastono
+strange malaperis, ŝtelprenite, laŭ mia suspekto, far tiu penduminda sorĉistino,
+Gudino Korjo. Kaj, aldone, la afero okazis kiam mi jam estis sanktoleita per apisuko,
+kvinfoliaĵo kaj akonito."</p>
+
+<p>"Intermiksitaj kun bonega tritiko kaj graso de novnaskiĝinta bebo," diris la
+estaĵo havanta la formon de avo Bonulo Braŭno.</p>
+
+<pb n="020" /><anchor id="Pg020" />
+
+<p>"Ho, via Moŝto konas la recepton," kriis la maljunulino, gakante laŭte. "Tial,
+kiel mi diris, estante preta por la kunveno kaj havante nenian ĉevalon por rajdi, mi
+decidiĝis piediri ĉar, laŭraporte, hodiaŭnokte ni akceptos en la komunumon bonan
+junulon. Sed nun via Moŝto bonvolu disponigi min pri via brako kaj ni ambaŭ alvenos
+tien fulmrapide."</p>
+
+<p>"Tiaĵo ne povas okazi," respondis ŝia amiko. "Mi ne rajtas disponi vin pri
+mia brako. Sed jen alprenu mian bastonon, se vi deziras."</p>
+
+<p>Tiel parolinte, li malsuprenĵetis ĝin antaŭ ŝiaj piedoj kie, povas esti, ĝi ekanimiĝis,
+estante unu el la bastonoj kiujn ties posedanto antaŭe pruntedonis al la
+Egiptaj magoj. Pri tiu fakto tamen Bonulo Braŭno neniel konsciis. Post kiam li tuj
+ĉielenrigardis pro mirego kaj tiam denove terenrigardis, li vidis nek Gudinon Klojson
+nek la serpentobastonon, anstataŭe tiun ununuran kunvojaĝanton kiu lin atendis tre
+trankvile, kvazaŭ okazintus nenio.</p>
+
+<p>"Tiu maljunulino lernigis al mi mian katekismon," diris la junulo kaj lia
+simpla eldiraĵo entenis mondon da signifo.</p>
+
+<p>Ili daŭre antaŭeniris dum la pli aĝa vojaĝanto urĝis sian kuniranton paŝadi
+hastaritme kaj persiste sekvi la vojon, diskursante tiel taŭge ke liaj argumentoj ŝajnis
+ekfonti el la sino de la aŭskultanto anstataŭ el la buŝo de la diskursanto. Dum ili
+promenis, li plukis acerbranĉon, celante ĝin utiligi kiel apogbastonon, kaj komencis
+ĝin senigi je ties subbranĉoj kiuj estis malsekaj pro vespera roso. En la momento mem
+kiam liaj fingroj ilin tuŝis, ili velkis strange kaj sekiĝis kvazaŭ post semajndaŭra sunbrilado.
+Tial la paro antaŭeniris je bona libera paŝritmo kiam subite, en morna vojokavaĵo,
+Bonulo Braŭno sidiĝis sur arbostumpon kaj malkonsentis daŭre progresi.</p>
+
+<p>"Amiko," li diris obstine, "mi jam decidiĝis. Pluan paŝon mi ne iros nome de
+tiu tasko. Ĉu gravu al mi ke mizera maljunulino elektu iri ĉe la diablo kiam mi
+antaŭe supozis ke ŝi preferos ĉieleniri? Ĉu tio rajtigas min forlasi mian karan
+Fidulinon kaj postsekvi la maljunulinon?"</p>
+
+<p>"Vi juĝos la aferon pli klare poste," diris trankvile lia konato. "Sidu tie-ĉi
+kaj vin iom mallacigu dum kelkaj momentoj. Kiam vi ekvolos denove promenadi, jen
+mia bastono por faciligi vian iradon."</p>
+
+<p>Sen pluaj vortoj li transĵetis al sia kuniranto la aceran bastonon kaj tuj malaperis
+kvazaŭ fantomiĝinte en la pliprofundiĝanta malhelo. La juna viro sidis kelkajn
+momentojn apud la vojo, sin multe aplaŭdante, antaŭpensante pri la nuna eblo renkonti
+la pastoron purkonscience okaze de sia matena promenado kaj ne devi timi la rigardon
+de estimata maljuna Diakono Gukino. Kaj pri la trankvila dormado kiun li nun spertus
+en tiu sama nokto kiun ĵus antaŭe li celintis pasigi tial malvirte, sed kiun li nun
+pasigus tiel pure kaj dolĉe en la brakoj de Fidulino! Inter tiuj plaĉaj kaj laŭdindaj
+meditadoj Bonulo Braŭno aŭdis la hufbatojn de ĉevaloj venantaj laŭ la vojo kaj juĝis
+ke dece estos sin kaŝi en la arbarorando, prikonsciante la kulpan celon lin tien alvenigintan,
+kvankam li nun tiel feliĉe forturniĝis de ĝi.</p>
+
+<p>Daŭre antaŭenvenis la hufpaŝoj kaj la voĉoj de la rajdantoj, du seriozaj maljunaj
+voĉoj interparolantaj sobre dum la alproksimiĝo. Tiuj intermiksitaj sonoj ŝajnis<pb n="021" /><anchor id="Pg021" />
+laŭpaŝi la vojon nur kelkajn jardojn for de la kaŝejo de la juna viro. Tamen, sendube
+pro la profundo de la malhelo en tiu aparta loko, videblis nek la rajdantoj nek la
+rajdbestoj. Kvankam iliaj korpoj tanĝis la etajn laŭvojajn branĉojn, laŭvide ili ne
+interrompis, eĉ, momenteton, la malklaran lumradion fontantan el la brila ĉielstrio
+kiun laŭnecese ili trapasis. Bonulo Braŭno laŭvice kaŭris kaj staris piedpinte, apartigante
+la branĉojn kaj eligante la kapon tiel foren kiel li kuraĝis sen ekvidi eĉ
+ununuran ombron. Des pli ĝenis lin la okazantaĵo ĉar li bonvolintus ĵuri esti rekoninta,
+se tiaĵo eblas, la voĉojn de la pastoro kaj Diakono Gukino, trotetantaj mallaŭte
+antaŭen, kiel ili kutimis fari kiam ili aliris ordinacion aŭ eklezian konsilion. Dum ili
+ankoraŭ enestis la aŭdkampon de la junulo, unu el la rajdantoj haltis por pluki vergon.</p>
+
+<p>"El la du, via pastora Moŝto," diris la voĉo, "mi preferus malĉeesti ordinacian
+bankedon ol la ĉi-noktan kunvenon. Oni diris al mi ke kelkaj komunumanoj niaj
+alvenos de Falmaŭto kaj de eĉ pli fora distanco, kaj ceteraj de Konektikuto kaj Rod-Insulo,
+kaj aldone kelkaj el la Indianaj ŝamanoj kiuj, laŭ sia maniero, scipovas estigi
+preskaŭ tiom da diablaĵoj kiel la plej talentaj el ni. Cetere, aniĝos al nia komunumo
+bona junulino."</p>
+
+<p>"Bonege, Diakono Gukino!" respondis la seriozaj maljunaj tonoj de la pastoro.
+"Ekspronu, alie ni malfruos. Nenio povos okazi, vi scias, ĝis kiam mi atingos la kunvenejon."</p>
+
+<p>La hufoj denove sonadis kaj la voĉoj, parolante tiel strange en la malplena
+aero, ade trapasis la arbaron, kie neniam ekzistis preĝejo nek iam preĝis eĉ ununura
+Kristano. Kien tial tiuj sanktaj viroj povus alvojaĝadi tiel profunde en la pagana
+sovaĝejo? Juna Bonulo Braŭno alkroĉiĝis al arbo por sin apogi, preta grundensinki,
+malforta, surŝarĝite je la peza malsano de sia koro. Li rigardis la ĉielon, dubante ĉu
+vera Paradizo povas ekzisti super li. Tamen jen estis la blua volbo kaj la steloj pribriliĝantaj
+en ĝi.</p>
+
+<p>"Helpe de Ĉielo supre kaj Fidulino malsupre, mi ade kontraŭstaru la diablon!"
+kriis Bonulo Braŭno.</p>
+
+<p>Dum li daŭre rigardis supren en la profundan firmamentan arkon kaj levis la
+manojn por preĝi, nubo, kvankam moviĝetis nenia vento, transhastis la zeniton kaj
+kaŝis la pliheliĝantajn stelojn. La blua ĉielo ankoraŭ videblis krom rekte superkape,
+kie tiu nigra nubamaso hastis balailritme norden. Supre en la aero, kvazaŭ el la profundaĵoj
+de la nubo, alvenis konfuzita kaj dubinda voĉarsonado. Foje la aŭskultanto
+imagis povi distingi la parolmanierojn de samvilaĝanoj siaj, de viroj kaj virinoj, kaj
+piaj kaj malpiaj, multajn el kiuj li jam renkontis ĉe la komunitablo dum ceterajn li
+antaŭe vidis deboĉadi ĉe la drinkejo. En la sekvinta momento, tiel malprecizaj estis la
+sonoj ke li scivolemis ĉu esti aŭdinta nur la murmuron de la malnova arbaro, flustranta
+senvente. Tiam alvenis pli forta ŝveliĝo de tiuj konataj tonoj jam aŭdataj ĉiutage
+ĉe vilaĝo Salemo sed neniam antaŭe fontantaj el nokta nubo. Estis unu voĉo,
+voĉo de junulino, kiu lamentadis, tamen kun malcerta malĝojo, kaj petadis komplezon
+kies plenumo tamen eble ŝin dolorigus. Kaj la tuta nevidebla homamaso, kaj sanktuloj
+kaj pekintoj, ŝajnis ŝin kuraĝigi daŭre antaŭeniri.</p>
+
+<pb n="022" /><anchor id="Pg022" />
+
+<p>"Fidulino! kriis Bonulo Braŭno, kun voĉo de angoro kaj senespero. Kaj la
+eĥooj de la arbaro lin primokis, kriante "Fidulino! Fidulino!", kvazaŭ mistifikitaj
+mizeruloj ŝin serĉus tra la tuta sovaĝejo.</p>
+
+<p>La kriego de malĝojo, kolerego kaj teruro daŭre trapenetris la nokton kiam la
+malfeliĉa edzo retenis la spiradon por atendi respondon. Aŭdiĝis ŝirkrio, tuj superbruite
+per pli laŭta voĉarmurmurado kiu fadis en foran ridadon, dum la nigra nubo
+forbalaiĝis, postlasante super Bonulo Braŭno klaran silentan ĉielon. Sed io falis papiliumante
+tra la aero kaj kroĉiĝis al arbobranĉo. La junulo mankaptis ĝin kaj ekvidis
+rozkoloran rubandon.</p>
+
+<p>"Mia Fidulino foriris!" li ekkriis, post momento da stuporiĝo. "Surestas la
+teron nenia bono. Peko estas nura vorto. Venu, diablo. Al vi la mondo estas transdonita."</p>
+
+<p>Kaj frenezigite pro senespero, rezulte de kio li ridadis longe kaj laŭte, Bonulo
+Braŭno alprenis sian bastonon kaj ree survojiĝis, antaŭenirante tiel rapidritme ke li
+ŝajnis flugi anstataŭ marŝi aŭ kuri laŭ la arbara vojeto. Pli kaj pli la irejo malmildiĝis
+kaj morniĝis kaj malklare videbliĝis ĝis finfine entute malaperi, postlasante la
+junulon en la mezo de la malhela sovaĝejo, ade antaŭenhastantan kun tiu instinkto kiu
+kondukas mortalajn homojn al malico. La tuta arbaro plenplenis je timigaj sonoj--grincado
+de arboj, hurlado de sovaĝaj bestoj, kriegoj de Indianoj. Dume la vento foje
+sonoradis kiel fora preĝeja sonorilo, foje rondmuĝis ĉirkaŭ la vojaĝanto kvazaŭ lin
+primokus la tuta Naturo. Sed li mem estis la ĉefa hororaĵo de la sceno kaj nepre ne
+kaŭris antaŭ ties ceteraj hororaĵoj.</p>
+
+<p>"Ho! ho! ho!" muĝis Bonulo Braŭno kiam lin primokis la vento. "Ni aŭdu kiu
+el ni ridos la plej laŭte. Ne entreprenu min timigi per viaj diablaĵoj. Venu sorĉistino,
+venu sorĉisto, venu Indiana ŝamano, venu Satano mem, ĉar jen alvenas Bonulo
+Braŭno. Pli bone estu ke vi timu lin ol ke li timu vin."</p>
+
+<p>Verdire, tra la tuta hantita arbaro vidiĝis nenio pli timiga ol la figuro de
+Bonulo Braŭno. Adade li flughastis inter la nigraj pinarboj, svingante sian bastonon
+kun deliraj gestoj, foje sin instigante elverŝi aĉajn blasfemaĵojn, alifoje ekkriante tiel
+ridege ke la tuta arbara sonprovizo komencis eĥadi lian ridadon kiel ĉirkaŭanta
+demonaro. La diablo aperanta en propra formo estas malpli aĉaspekta ol tiam kiam li
+furiozas en homa brusto. Tial antaŭenkuregis laŭvoje la diabla disĉiplo ĝis ekvidi
+antaŭ si, tremetantan interarbe, ruĝan lumon, same kiel kiam faligitaj trunkoj kaj
+branĉoj de maldensejo brulegas kaj suprenĵetas kontraŭĉielen, je noktomeza horo,
+brilegan fajron. Li paŭzis, dum ripozintervalo de la spirita tempesto ĝis tiam lin
+antaŭenpelinta, kaj aŭdis la ŝveladon de verŝajna himno, ruliĝanta solene ekde fora
+distanco kvazaŭ sub la pezo de multaj voĉoj. Li rekonis la melodion. Ĝi estis konata
+melodio de la ĥoro de la vilaĝa kunvendomo. La verso finsonoradis peze, sin plilongigante
+per refreno, tamen ne de homaj voĉoj, anstataŭe de ĉiuj sonoj de la senlumigita
+sovaĝejo kunsonantaj en aĉega harmonio. Bonulo Braŭno ekkriis sed la kriado
+malsonis en liaj oreloj pro sia unisono kun la kriaro de la sovaĝejo.</p>
+
+<p>Dum la silento-intervalo li ŝteliris antaŭen ĝis kiam la lumo brilegis plenforte<pb n="023" /><anchor id="Pg023" />
+sur liajn okulojn. Ĉe ekstremaĵo de malplenejo, cirkaŭlimigita de la malhela arbarmuro,
+elstaris rokego havanta krudan naturan similecon al altaro aŭ predikejo. Ĝin
+ĉirkaŭis kvar brilegaj pinarboj kies supraĵoj bruladis dum iliaj trunkoj restis sendifekte,
+same kiel kandeloj okaze de vespera kunveno. La foliaramaso superkreskinta
+la supron de la roko entute brulegis, flamegante alte en la nokto kaj lumigante maltrankvile
+la tutan kampon. Ĉiu pendanta branĉeto kaj folia festono brulis. Dum la ruĝa
+lumo leviĝis kaj falis, multhoma kunvenintaro alterne aperis el la ombro, tiam malaperis
+en ĝin, tiam renaskiĝis, por tiel diri, el la malhelo, tuj ekpopolante la centron
+de la soleca arbaro.</p>
+
+<p>"Seriozmiena kaj malhelvestaĵa kompanio," citis Bonulo Braŭno.</p>
+
+<p>Tiaj ili estis, verdire. Inter translokiĝante flagramove tien kaj reen, inter
+brilo kaj malbrilo, ensceniĝis kelkaj vizaĝoj vidotaj la sekvontan tagon ĉe la provinca
+konsilikunveno kaj ceteraj kiuj, el la plej sanktaj predikejoj de la lando, dimanĉon post
+dimanĉo, rigardis piapoze ĉieldirekten kaj benigne spektadis la plenegajn sidbenkojn.
+Kelkaj asertas ke la edzino de la provincestro ĉeestis. Almenaŭ ĉeestis altrangulinoj
+konataj de ŝi, kaj edzinoj de estimataj edzoj, kaj amasego da vidvinoj, kaj belaj
+junulinoj timantaj ke iliaj patrinoj ilin ekvidu. Aŭ blindumis Bonulon Braŭnon la
+subitaj eklumoj superflagrantaj la malhelan kampon aŭ li rekonis du dekojn el la
+vilaĝ-Salemaj preĝejanoj famaj pro ilia aparta sankteco. Estimata maljuna Diakono
+Gukino jam alvenis kaj atendis ĉekalkane de tiu respektinda sanktulo, sia adorata
+pastoro. Tamen, apud tiuj seriozaj bonreputaciaj piuloj, tiuj preĝejaj presbiteroj, tiuj
+ĉastvivaj sinjorinoj kaj rosvangaj
+fraŭlinoj, malpie asociiĝis diboĉemaj viroj kaj
+depraviciaj virinoj, gemizeruloj adeptiĝintaj al malboncela kaj malpura misfarado kaj
+eĉ suspektataj kiel krimuloj. Strange estis konscii ke la bonaj ne apartiĝis disde la
+malbonaj, ke la sanktajn ne timigis la pekintoj. Ankaŭ disiĝintaj inter siaj palvizaĝaj
+malamikoj estis la Indianaj ŝamanoj, aŭ "paŭvaŭoj", kiuj jam ofte timigis sian indiĝenlandan
+arbaron per pli da teruraj sorĉkantoj ol iuj ajn konataj en Brita sorĉarto.</p>
+
+<p>"Tamen kie estas Fidulino?" pensis Bonulo Braŭno kaj, dum espero eniris lian
+koron, li tremis.</p>
+
+<p>Cetera himnoverso ekaŭdiĝis, malrapida kaj malĝoja sonaro, tia kia plaĉas al
+la piuloj, tamen kunligite al teksto esprimanta ĉion kion nia karaktero kapablas koncepti
+pri pekado kaj malhele sugestante eĉ pli. Malkompreneblaj al nuraj homoj estas
+la diablaj artoj. Verso post verso kantiĝis. Tamen inter la versoj elŝvelis sovaĝeja refreno
+sonanta kiel la plej profunda tono de granda orgeno. Kaj post la fina noto de tiu
+terura himno ekaŭdiĝis sonarego pensiganta ke la hurlanta vento, la hastantaj riveretoj,
+la muĝantaj bestoj kaj ĉiu cetera voĉo de la kakofonia sovaĝejo intermiksiĝis kaj
+akordiĝis kun la voĉo de la kulpa homaro honoranta la princon de ĉio. La kvar brulantaj
+pinarboj suprenĵetis pli altan flamon kaj malklare siluetigis aĉegajn formojn kaj
+vizaĝojn sur la fumkronoj ŝvebantaj super la malpia kunvenintaro. En la sama momento
+la surroka fajro lanĉiĝis ruĝe supren, formante brilan arkon super sia bazo kie
+figuro nun aperis. Estu dirite respektege ke la figuro multe aspektis, kaj vestaĵe kaj
+kondute, kiel iu serioza religiulo de la Nov-Angliaj preĝejoj.</p>
+
+<pb n="024" /><anchor id="Pg024" />
+
+<p>"Elkonduku la konvertitojn!" ekkriis voĉo kiu eĥadis tra la kampo kaj forruliĝis
+en la arbaron.</p>
+
+<p>Aŭdinte tiun alvokon, Bonulo Braŭno antaŭenpaŝis el la arbarombro kaj alproksimiĝis
+la kultanaron kun kiu li sentis abomenan fratecon pro la simpation kiu
+spertis pri ili ĉiu malicaĵo de lia koro. Preskaŭ li povintus ĵuri ke invitis lin antaŭenveni
+la formo de lia mortinta patro mem, rigardante malsupren ekde fumkrono, dum
+virino havanta malklarajn trajtojn de senespero etendis ĵetgeste la brakon por lin
+averti ne antaŭenveni. Ĉu estis lia patrino? Sed nepre mankis al li la povo retiriĝi
+ununuran paŝon aŭ rezisti, eĉ pensade, kiam la pastoro kaj bona maljuna diakono
+Gukino mankaptis liajn brakojn kaj lin kondukis al la flambrila rokaltaro. Tien alvenis
+ankaŭ la magra formo de vualita virino, kondukita inter Gudino Klojso, tiu pia instruistino
+pri la katekismo, kaj Martino Karjero, kiu antaŭe ricevis la promeson de la
+diablo ke ŝi fariĝu Reĝino de Infero. Nebridita virinaĉo estis ŝi. Kaj jen staris la
+prozelitoj sub la fajra baldakeno.</p>
+
+<p>"Bonvenon, miaj infanoj!" diris la malhela figuro, "al la komunio de via raso.
+Vi finrekonis, jam tiel junaĝe, vian naturon kaj vian destinon. Karaj infanoj miaj,
+rigardu malantaŭ vi!"</p>
+
+<p>Ili turniĝis kaj, kvazaŭ vidate flagrante en tavolo da flamoj, ekmontriĝis la
+diablokultanoj, portante survizaĝe malhele brilantajn bonvenridetojn.</p>
+
+<p>"Jen," daŭrigis la zibelkolora formo, "ĉiuj tiuj respektataj de vi ekde via
+junaĝo. Vi juĝis ilin pli sanktaj ol vi mem kaj kaŭris antaŭ propra pekado, ĝin komparante
+kun iliaj vivoj de bonfarado kaj preĝemaj ĉieldirektaj aspiradoj. Tamen jen ili
+staras ĉiuj partoprenante en mia adoranta asembleo. Ĉi-nokte vi ekrajtos ekscii iliajn
+sekretajn farojn: kiel grizbarbaj presbiteroj de la preĝejo flustris diboĉajn vortojn al la
+junaj servistinoj de siaj domoj; kiel multaj virinoj, sopirante surporti vidvinajn
+lamentovestaĵojn, havigis trinkaĵon al siaj edzoj je la enlitiĝhoro, tiumaniere ebligante
+tiujn sperti siajn lastajn dormadojn sur iliaj senoj; kiel senbarbaj junuloj hastis heredi
+la riĉecon de siaj patroj; kaj kiel belaj fraŭlinoj--ne ruĝiĝu, karulinoj miaj--elfosis
+etajn tombojn en la ĝardeno kaj invitis min, kiel ununuran gaston, ĉeesti la enterigon
+de la bebo. Pere de la kompato kiun viaj homaj koroj sentas pri pekado, vi spurtrovos
+ĉiujn ejojn--ĉu preĝejajn, dormĉambrajn, stratajn, kampajn aŭ arbarajn--kie krimo
+okazis kaj vi ekĝojos prikonsciante ke la tuta tero estas ununura pekomakulo, ununura
+sangejo. Eĉ pli ol tio. Okazos al vi penetri, en ĉiu sino, la profundan misteron de
+pekado, la fonton de ĉiuj malicaj artoj, kaj kiu senelĉerpiĝe provizas homojn per pli
+da malbonaj instigoj ol kapablas okazigi en konkreta farado la kunigita homara povaro,
+la tuta nepra potenco mia. Kaj nun, miaj infanoj, rigardu vin unu la alian."</p>
+
+<p>Kiam ili plenumis la peton, laŭ la fajrbrilo de la inferdevenaj torĉoj la
+mizerulo ekvidis sian Fidulinon, kaj la edzino sian edzon, tremantajn ambaŭ antaŭ tiu
+malsankta altaro.</p>
+
+<p>"Jen, ĉi-tie vi staras, miaj infanoj," diris la figuro en profundaj kaj solenaj
+tonoj, preskaŭ malĝojaj pro ilia senespera aĉeco, kvazaŭ lia iama anĝela naturo povus
+daŭre prilamenti nian mizeran rason. Dependante unu de la koro de la alia, vi jam<pb n="025" /><anchor id="Pg025" />
+ankoraŭ esperis ke virto estas pli ol nura revo. Nun vi estas sentrompigitaj. Malico
+estas la naturo de la homaro. Necesas ke malico estu via sola feliĉo. Bonvenon
+denove, miaj infanoj, al la komunio de via raso."</p>
+
+<p>"Bonvenon!" ripetis la diabloadorantoj en unu kriego de senespero kaj triumfo.</p>
+
+<p>Kaj jen ili staris, la sola paro, laŭŝajne, ankoraŭ hezitanta sur la rando de
+malbonfarado en ĉi-tiu malhela mondo. Natura baseno kuŝis en la roko. Ĉu ĝi enhavis
+akvon ruĝigitan per la nebularda luno? Ĉu temis pri sango? Ĉu pri likvaĵa flamo?
+Ĉi-ene la formo de la malico mergis la manon kaj sin pretigis kuŝigi la baptosignon
+sur iliajn fruntojn por ke ili partoprenu en la mistero de la pekado, pli konsciante pri
+la sekreta pekado de aliaj, kaj fara kaj pensa, ol ili povus nun prikonscii propran
+pekadon. La edzo direktis solan rigardon al sia palvizaĝa edzino kaj Fidulino al li.
+Kiujn malpurajn mizerulojn la sekvonta rigardo elmontrus unu al la alia dum ili tremaĉas
+samtempe pri tio kion ili vidas kaj tio kion ili vidigas?</p>
+
+<p>"Fidulino! Fidulino!" ekkriis la edzo. "Suprenrigardu, ĉieldirekten, kaj kontraŭstaru
+la maliculon!"</p>
+
+<p>Ĉu Fidulino obeis li ne sciis. Apenaŭ finparolinte, li konsciis troviĝi meze de
+trankvila nokto kaj soleco, aŭskultante ventomuĝadon forkvietiĝi pezmove tra la
+arbaro. Li ŝanceliĝis kontraŭ la rokon, sentis ties malvarmon kaj malsekon. Dume,
+pendanta arbobranĉeto, antaŭe entute flamanta, aspergis lian vangon per ege
+malvarma roso.</p>
+
+<p>La sekvintan matenon juna Bonulo Braŭno eniris malrapide la straton de vilaĝo
+Salemo, ĉirkaŭrigardante fikse kiel mistifikito. La bona maljuna pastoro, piedpromenante
+laŭlonge de la tombejo por naskigi matenmanĝan apetiton kaj primediti sian
+predikon, aljuĝis benon al Bonulo Braŭno, preterpasante. La junulo fortiriĝis disde la
+respektata sanktulo kvazaŭ dezirante eviti anatemon. Maljuna Diakono Gukino preĝis
+ĉehejme kaj la sanktaj vortoj de lia preĝo aŭdiĝis tra la malfermata fenestro. "Al kiu
+Dio la sorĉisto povas preĝi?" diris Bonulo Braŭno. Gudino Klojso, tiu bonega altaĝa
+Kristanino, staris en la fruhora sunlumo de sia fenestrolataĵo, katekizante knabineton
+alportintan al ŝi pindon da novmatena lakto. Bonulo Braŭno forkaptis la infanon
+kvazaŭ el la alpreno de la diablo mem. Ĉirkaŭirante la stratangulon apud la kunvendomo,
+li ekvidis la kapon de Fidulino kun ties rozkoloraj rubandoj, kiu elspektadis
+anksie, kaj kiu tiel ĝojiĝis ekvidinte lin ke ŝi kuris saltpaŝe laŭ la strato kaj preskaŭ
+kisis la edzon antaŭ la tuta vilaĝo. Tamen Bonulo Braŭno enrigardis severe kaj malfeliĉe
+ŝian vizaĝon kaj preterpasis sensalute.</p>
+
+<p>Ĉu Bonulo Braŭno ekdormis en la arbaro kaj nur prisonĝis sovaĝan sorĉistinkunvenon?</p>
+
+<p>Tiel estu, se vi deziras. Tamen estis sonĝo, ho, ve!, enhavanta malican aŭguron
+por Bonulo Braŭno. Severa, malĝoja, malhelmiene meditema, malfidema, eĉ
+senespera viro li fariĝis ekde la nokto de tiu timiga sonĝo. En dimanĉo, kiam la preĝejanaro
+kantis sanktan psalmon, li ne povis aŭskulti ĉar konkuranta himno pri pekado
+atingis en laŭta hasto liajn orelojn, superbruante la karan melodion. Kiam la pastoro
+parolis el la predikejo kun forto kaj arda elokvenco, kun lia mano sur la malfermita<pb n="026" /><anchor id="Pg026" />
+Biblio, pri la sanktaj veroj de nia religio, kaj pri sanktulecaj vivoj kaj triumfaj mortoj
+kaj pri estonta feliĉego aŭ nedirebla mizero, tiam Bonulo Braŭno paliĝis, timante ke
+la tegmento falu tondrobrue sur la grizan blasfemanton kaj la aŭskultantojn. Ofte,
+vekiĝinte subite je noktomezo, li fortiriĝis disde la sino de Fidulino. Matene kaj
+vespere, kiam la familio surgenuiĝis por preĝi, li kuntiris la brovojn grimacamiene kaj
+rigardis severe sian edzinon kaj forturniĝis. Kaj kiam li finvivis post longa tempo kaj
+transportiĝis al sia tombo kiel aĝogriza kadavro, akompanate de Fidulino, nun
+maljunulino, kaj gefiloj kaj genepoj, en bona procesio, kaj ne malmultaj najbaroj,
+nenian esperplenan verson oni ĉizis sur lian tomboŝtonon ĉar lia mortohoro estis
+Malĝojo.</p>
+</div>
+</body>
+
+<back rend="page-break-before: right">
+<div>
+<divGen type="pgfooter" />
+</div>
+
+</back>
+
+    </text>
+</TEI.2>
+
+<!--
+A WORD FROM PROJECT GUTENBERG
+
+
+This file should be named 21194-tei.tei or 21194-tei.zip.
+
+This and all associated files of various formats will be found in:
+
+
+    http://www.gutenberg.org/dirs/2/1/1/9/21194
+
+
+Updated editions will replace the previous one — the old editions will be
+renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no one
+owns a United States copyright in these works, so the Foundation (and
+you!) can copy and distribute it in the United States without permission
+and without paying copyright royalties. Special rules, set forth in the
+General Terms of Use part of this license, apply to copying and
+distributing Project Gutenberg™ electronic works to protect the Project
+Gutenberg™ concept and trademark. Project Gutenberg is a registered
+trademark, and may not be used if you charge for the eBooks, unless you
+receive specific permission. If you do not charge anything for copies of
+this eBook, complying with the rules is very easy. You may use this eBook
+for nearly any purpose such as creation of derivative works, reports,
+performances and research. They may be modified and printed and given away
+— you may do practically _anything_ with public domain eBooks.
+Redistribution is subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+
+
+_Please read this before you distribute or use this work._
+
+To protect the Project Gutenberg™ mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work (or
+any other work associated in any way with the phrase “Project Gutenberg”),
+you agree to comply with all the terms of the Full Project Gutenberg™
+License (available with this file or online at
+http://www.gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.
+
+
+General Terms of Use & Redistributing Project Gutenberg™ electronic works
+
+
+1.A.
+
+
+By reading or using any part of this Project Gutenberg™ electronic work,
+you indicate that you have read, understand, agree to and accept all the
+terms of this license and intellectual property (trademark/copyright)
+agreement. If you do not agree to abide by all the terms of this
+agreement, you must cease using and return or destroy all copies of
+Project Gutenberg™ electronic works in your possession. If you paid a fee
+for obtaining a copy of or access to a Project Gutenberg™ electronic work
+and you do not agree to be bound by the terms of this agreement, you may
+obtain a refund from the person or entity to whom you paid the fee as set
+forth in paragraph 1.E.8.
+
+
+1.B.
+
+
+“Project Gutenberg” is a registered trademark. It may only be used on or
+associated in any way with an electronic work by people who agree to be
+bound by the terms of this agreement. There are a few things that you can
+do with most Project Gutenberg™ electronic works even without complying
+with the full terms of this agreement. See paragraph 1.C below. There are
+a lot of things you can do with Project Gutenberg™ electronic works if you
+follow the terms of this agreement and help preserve free future access to
+Project Gutenberg™ electronic works. See paragraph 1.E below.
+
+
+1.C.
+
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation (“the Foundation” or
+PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg™ electronic works. Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States. If an individual
+work is in the public domain in the United States and you are located in
+the United States, we do not claim a right to prevent you from copying,
+distributing, performing, displaying or creating derivative works based on
+the work as long as all references to Project Gutenberg are removed. Of
+course, we hope that you will support the Project Gutenberg™ mission of
+promoting free access to electronic works by freely sharing Project
+Gutenberg™ works in compliance with the terms of this agreement for
+keeping the Project Gutenberg™ name associated with the work. You can
+easily comply with the terms of this agreement by keeping this work in the
+same format with its attached full Project Gutenberg™ License when you
+share it without charge with others.
+
+This particular work is one of the few copyrighted individual works
+included with the permission of the copyright holder. Information on the
+copyright owner for this particular work and the terms of use imposed by
+the copyright holder on this work are set forth at the beginning of this
+work.
+
+
+1.D.
+
+
+The copyright laws of the place where you are located also govern what you
+can do with this work. Copyright laws in most countries are in a constant
+state of change. If you are outside the United States, check the laws of
+your country in addition to the terms of this agreement before
+downloading, copying, displaying, performing, distributing or creating
+derivative works based on this work or any other Project Gutenberg™ work.
+The Foundation makes no representations concerning the copyright status of
+any work in any country outside the United States.
+
+
+1.E.
+
+
+Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+
+1.E.1.
+
+
+The following sentence, with active links to, or other immediate access
+to, the full Project Gutenberg™ License must appear prominently whenever
+any copy of a Project Gutenberg™ work (any work on which the phrase
+“Project Gutenberg” appears, or with which the phrase “Project Gutenberg”
+is associated) is accessed, displayed, performed, viewed, copied or
+distributed:
+
+
+    This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+    almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away
+    or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License
+    included with this eBook or online at http://www.gutenberg.org
+
+
+1.E.2.
+
+
+If an individual Project Gutenberg™ electronic work is derived from the
+public domain (does not contain a notice indicating that it is posted with
+permission of the copyright holder), the work can be copied and
+distributed to anyone in the United States without paying any fees or
+charges. If you are redistributing or providing access to a work with the
+phrase “Project Gutenberg” associated with or appearing on the work, you
+must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7
+or obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg™
+trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9.
+
+
+1.E.3.
+
+
+If an individual Project Gutenberg™ electronic work is posted with the
+permission of the copyright holder, your use and distribution must comply
+with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional terms imposed
+by the copyright holder. Additional terms will be linked to the Project
+Gutenberg™ License for all works posted with the permission of the
+copyright holder found at the beginning of this work.
+
+
+1.E.4.
+
+
+Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg™ License
+terms from this work, or any files containing a part of this work or any
+other work associated with Project Gutenberg™.
+
+
+1.E.5.
+
+
+Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this electronic
+work, or any part of this electronic work, without prominently displaying
+the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with active links or immediate
+access to the full terms of the Project Gutenberg™ License.
+
+
+1.E.6.
+
+
+You may convert to and distribute this work in any binary, compressed,
+marked up, nonproprietary or proprietary form, including any word
+processing or hypertext form. However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg™ work in a format other than
+“Plain Vanilla ASCII” or other format used in the official version posted
+on the official Project Gutenberg™ web site (http://www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original “Plain Vanilla ASCII” or other form.
+Any alternate format must include the full Project Gutenberg™ License as
+specified in paragraph 1.E.1.
+
+
+1.E.7.
+
+
+Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, performing,
+copying or distributing any Project Gutenberg™ works unless you comply
+with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+
+1.E.8.
+
+
+You may charge a reasonable fee for copies of or providing access to or
+distributing Project Gutenberg™ electronic works provided that
+
+    - You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+      the use of Project Gutenberg™ works calculated using the method you
+      already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed to
+      the owner of the Project Gutenberg™ trademark, but he has agreed to
+      donate royalties under this paragraph to the Project Gutenberg
+      Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid within 60
+      days following each date on which you prepare (or are legally
+      required to prepare) your periodic tax returns. Royalty payments
+      should be clearly marked as such and sent to the Project Gutenberg
+      Literary Archive Foundation at the address specified in Section 4,
+      “Information about donations to the Project Gutenberg Literary
+      Archive Foundation.”
+
+    - You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+      you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+      does not agree to the terms of the full Project Gutenberg™ License.
+      You must require such a user to return or destroy all copies of the
+      works possessed in a physical medium and discontinue all use of and
+      all access to other copies of Project Gutenberg™ works.
+
+    - You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of
+      any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+      electronic work is discovered and reported to you within 90 days of
+      receipt of the work.
+
+    - You comply with all other terms of this agreement for free
+      distribution of Project Gutenberg™ works.
+
+
+1.E.9.
+
+
+If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg™ electronic
+work or group of works on different terms than are set forth in this
+agreement, you must obtain permission in writing from both the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael Hart, the owner of the
+Project Gutenberg™ trademark. Contact the Foundation as set forth in
+Section 3 below.
+
+
+1.F.
+
+
+1.F.1.
+
+
+Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable effort to
+identify, do copyright research on, transcribe and proofread public domain
+works in creating the Project Gutenberg™ collection. Despite these
+efforts, Project Gutenberg™ electronic works, and the medium on which they
+may be stored, may contain “Defects,” such as, but not limited to,
+incomplete, inaccurate or corrupt data, transcription errors, a copyright
+or other intellectual property infringement, a defective or damaged disk
+or other medium, a computer virus, or computer codes that damage or cannot
+be read by your equipment.
+
+
+1.F.2.
+
+
+LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES — Except for the “Right of
+Replacement or Refund” described in paragraph 1.F.3, the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation, the owner of the Project Gutenberg™
+trademark, and any other party distributing a Project Gutenberg™
+electronic work under this agreement, disclaim all liability to you for
+damages, costs and expenses, including legal fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE
+NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH
+OF CONTRACT EXCEPT THOSE PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE
+FOUNDATION, THE TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT
+WILL NOT BE LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL,
+PUNITIVE OR INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY
+OF SUCH DAMAGE.
+
+
+1.F.3.
+
+
+LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND — If you discover a defect in this
+electronic work within 90 days of receiving it, you can receive a refund
+of the money (if any) you paid for it by sending a written explanation to
+the person you received the work from. If you received the work on a
+physical medium, you must return the medium with your written explanation.
+The person or entity that provided you with the defective work may elect
+to provide a replacement copy in lieu of a refund. If you received the
+work electronically, the person or entity providing it to you may choose
+to give you a second opportunity to receive the work electronically in
+lieu of a refund. If the second copy is also defective, you may demand a
+refund in writing without further opportunities to fix the problem.
+
+
+1.F.4.
+
+
+Except for the limited right of replacement or refund set forth in
+paragraph 1.F.3, this work is provided to you ’AS-IS,’ WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+
+1.F.5.
+
+
+Some states do not allow disclaimers of certain implied warranties or the
+exclusion or limitation of certain types of damages. If any disclaimer or
+limitation set forth in this agreement violates the law of the state
+applicable to this agreement, the agreement shall be interpreted to make
+the maximum disclaimer or limitation permitted by the applicable state
+law. The invalidity or unenforceability of any provision of this agreement
+shall not void the remaining provisions.
+
+
+1.F.6.
+
+
+INDEMNITY — You agree to indemnify and hold the Foundation, the trademark
+owner, any agent or employee of the Foundation, anyone providing copies of
+Project Gutenberg™ electronic works in accordance with this agreement, and
+any volunteers associated with the production, promotion and distribution
+of Project Gutenberg™ electronic works, harmless from all liability, costs
+and expenses, including legal fees, that arise directly or indirectly from
+any of the following which you do or cause to occur: (a) distribution of
+this or any Project Gutenberg™ work, (b) alteration, modification, or
+additions or deletions to any Project Gutenberg™ work, and (c) any Defect
+you cause.
+
+
+Section  2.
+
+
+           Information about the Mission of Project Gutenberg™
+
+
+Project Gutenberg™ is synonymous with the free distribution of electronic
+works in formats readable by the widest variety of computers including
+obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists because of the
+efforts of hundreds of volunteers and donations from people in all walks
+of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the assistance
+they need, is critical to reaching Project Gutenberg™’s goals and ensuring
+that the Project Gutenberg™ collection will remain freely available for
+generations to come. In 2001, the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation was created to provide a secure and permanent future for
+Project Gutenberg™ and future generations. To learn more about the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation and how your efforts and donations
+can help, see Sections 3 and 4 and the Foundation web page at
+http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.
+
+
+   Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the state of
+Mississippi and granted tax exempt status by the Internal Revenue Service.
+The Foundation’s EIN or federal tax identification number is 64-6221541.
+Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://www.gutenberg.org/fundraising/pglaf. Contributions to the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation are tax deductible to the full
+extent permitted by U.S. federal laws and your state’s laws.
+
+The Foundation’s principal office is located at 4557 Melan Dr.
+S. Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations. Its business office is located at 809 North
+1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact information
+can be found at the Foundation’s web site and official page at
+http://www.pglaf.org
+
+For additional contact information:
+
+
+    Dr. Gregory B. Newby
+    Chief Executive and Director
+    gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.
+
+
+  Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive
+                                Foundation
+
+
+Project Gutenberg™ depends upon and cannot survive without wide spread
+public support and donations to carry out its mission of increasing the
+number of public domain and licensed works that can be freely distributed
+in machine readable form accessible by the widest array of equipment
+including outdated equipment. Many small donations ($1 to $5,000) are
+particularly important to maintaining tax exempt status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United States.
+Compliance requirements are not uniform and it takes a considerable
+effort, much paperwork and many fees to meet and keep up with these
+requirements. We do not solicit donations in locations where we have not
+received written confirmation of compliance. To SEND DONATIONS or
+determine the status of compliance for any particular state visit
+http://www.gutenberg.org/fundraising/donate
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we have
+not met the solicitation requirements, we know of no prohibition against
+accepting unsolicited donations from donors in such states who approach us
+with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make any
+statements concerning tax treatment of donations received from outside the
+United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation methods
+and addresses. Donations are accepted in a number of other ways including
+checks, online payments and credit card donations. To donate, please
+visit: http://www.gutenberg.org/fundraising/donate
+
+
+Section 5.
+
+
+      General Information About Project Gutenberg™ electronic works.
+
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg™
+concept of a library of electronic works that could be freely shared with
+anyone. For thirty years, he produced and distributed Project Gutenberg™
+eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+Project Gutenberg™ eBooks are often created from several printed editions,
+all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. unless a copyright
+notice is included. Thus, we do not necessarily keep eBooks in compliance
+with any particular paper edition.
+
+Each eBook is in a subdirectory of the same number as the eBook’s eBook
+number, often in several formats including plain vanilla ASCII, compressed
+(zipped), HTML and others.
+
+Corrected _editions_ of our eBooks replace the old file and take over the
+old filename and etext number. The replaced older file is renamed.
+_Versions_ based on separate sources are treated as new eBooks receiving
+new filenames and etext numbers.
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+
+    http://www.gutenberg.org
+
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg™, including how
+to make donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation,
+how to help produce our new eBooks, and how to subscribe to our email
+newsletter to hear about new eBooks.
+-->
+
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..4180716
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #21194 (https://www.gutenberg.org/ebooks/21194)