initial commit of ebook 24145HEADmain

14 files changed, 13145 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/24145-0.txt b/24145-0.txt
new file mode 100644
index 0000000..d54410d
--- /dev/null
+++ b/24145-0.txt
@@ -0,0 +1,3837 @@
+The Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+Robert Louis Stevenson
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+
+Author: Robert Louis Stevenson
+
+Translator: William Morrison
+            William W. Mann
+
+Release Date: January 3, 2008 [EBook #24145]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+
+
+
+
+Produced by Les and Arlyn Kerr
+
+
+
+
+R. L. STEVENSON
+
+
+Doktoro Jekyll
+kaj
+Sinjoro Hyde
+
+
+Kun permeso de Longmans & Co
+
+Tradukita de
+WILLIAM MORRISON, F. B. E. A.
+kaj
+WILLIAM W. MANN
+
+
+LONDON, W. C.
+THE BRITISH ESPERANTO ASSOCIATION
+133–136, High Holborn
+
+
+
+ROBERT LOUIS STEVENSON (Robert Lui Stivnson) naskiĝis
+en Edinburgo en la jaro 1850. Sola filo de sufiĉe
+riĉaj gepatroj, li estis grave malhelpata, dum sia tuta
+vivado, de la ŝarĝo de malbona sano. Kiam,
+ankoraŭ knabo, li devis resti en lito, lia patrino kaj
+lia vartistino legadis al li tage kaj nokte ĉiajn
+rakontojn kaj historiojn. Tiel estis frue vekita en li la
+instinkto de l’ aŭtoreco. Edukita en la skota
+ĉefurbo, li studadis la leĝosciencon kaj
+fariĝis advokato. Dum sia libertempo, li vojaĝis
+alilande kaj unu el tiuj ekskursoj li priskribas en sia unua
+verko, «An Inland Voyage» (Enlanda Vojaĝo). La verko,
+tamen, kiu unue alportis al li publikan famon, estis tiu nun
+tradukita en la sekvantaj paĝoj. Post la morto de sia
+patro en 1887, li forlasis Edinburgon kaj Eŭropon por
+serĉi bonan sanon, kaj fine, post multaj vagadoj li
+faris al si hejmon en Vailima en la Samoa insularo, kie li
+mortis en 1894.
+
+La verkoj de Stevenson estas diversaj, ĉar li
+estis poeto, romanisto, vojaĝinto, moralisto kaj
+biografiisto. Li havis senteman kaj delikatan fantazion, kaj
+li posedis stilon, kiu pro sia gracio kaj sia fleksebleco
+estis malofte egalita.
+
+Prezentante tiun ĉi tradukon al la mondo
+esperanta, ni deziras esprimi niajn grandajn dankojn al S-ro
+J. M. Warden, Edinburgo, kaj al S-ro G. D. Buchanan,
+Glasgovo, pro iliaj grandvaloraj kritikoj kaj sugestioj.
+
+
+Oktobro 1909.
+W. Morrison, Edinburgo.
+W. W. Mann, Londono.
+
+
+
+Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+
+
+La rakonto pri la pordo
+
+Sinjoro Utterson, la leĝisto, estis homo kun
+malglata vizaĝo neniam lumigata de rideto; malvarma,
+mankhava, kaj embarasata en sia parolado; malrapida en la
+sentesprimo; malgrasa, longa, polva, enuiga, kaj tamen iel
+aminda. Ĉe amikaj kunvenoj, kaj kiam la vino estis
+laŭ lia gusto, io eminente homa brilegis en liaj
+okuloj; io, ja, kio neniam penetris en lian interparoladon,
+sed kio parolis ne nur per tiuj silentaj simboloj de la
+postmanĝa vizaĝo, sed pli ofte, kaj laŭte,
+per la agoj de lia vivo. Al si li estis severega; trinkis
+ĝinon kiam li estis sola por mortigi inklinon al la
+grandaj vinoj; kaj, kvankam li ĝuis la teatron, li ne
+estis transpasinta la sojlon de teatro kiu ajn dum dudek
+jaroj. Sed por aliaj, li havis elprovitan toleremon,
+kelkfoje mirante preskaŭ kun envio, la altpremecon de
+vervo kaj energio evidentigatan de iliaj malbonaj agoj; kaj
+en ia ekstrema okazo, li estis pli inklina helpi ol
+riproĉi.
+
+—Mi inklinas al la herezo de Kain, li kutimis kurioze
+diri, mi lasas mian fraton iri al la diablo laŭ sia
+propra maniero.—En tiu ĉi rolo, la sorto ofte faris,
+ke li estu la lasta bonreputacia konato kaj la lasta bona
+influo en la vivo de subirantaj homoj. Kaj al tiaj, dum ili
+daŭrigis viziti lian ĉambraron, li neniam
+elmontris eĉ nuancon de ŝanĝo en sia mieno.
+
+Por Sinjoro Utterson sendube tio estis facila faro,
+ĉar eĉ en sia plej bona humoro li estis
+sindetenema, kaj eĉ liaj amikiĝoj ŝajnis esti
+fonditaj sur simila universaleco de bonkoreco.
+
+Jen la signo de modesta homo: akcepti sian amikan rondon
+pretfaritan el la manoj de la okazo; kaj tio estis la
+maniero de tiu leĝisto. Liaj amikoj estis el liaj
+propraj samsanganoj, aŭ tiuj kiujn li konis dum plej
+longa tempo; liaj preferoj, same kiel la hedero, kreskis kun
+la tempo; ili necesigis nenian specialan taŭgecon
+ĉe sia objekto. De tio sendube naskiĝis la ligo,
+kiu kunligis lin kun S-ro Richard Enfield[1],
+lia malproksima parenco, la konata urba elegantulo. Kion
+tiuj du povis vidi unu en la alia, aŭ kiun temon
+komunan al ambaŭ ili povis trovi, tio estis por multaj
+personoj «nukso por fendi». Tiuj, kiuj renkontis ilin dum
+iliaj ĉiudimanĉaj promenadoj, raportis, ke ili
+kutime diras nenion, ŝajnas strange malgajaj, kaj
+akceptadas kun videbla senĝeniĝo la alvenon de
+amiko. Malgraŭ tio, la du viroj plej alte ŝatis
+tiujn ekskursojn, taksis ilin la ĉefa juvelo de
+ĉiu semajno, kaj ne nur flankenmetis okazojn de
+plezuro, sed eĉ malcedis al la alvokoj de profesiaj
+aferoj, por ke ili povu ĝui ilin neinterrompate.
+
+Okazis dum unu el tiuj vagpromenoj, ke ilia vojo kondukis
+ilin tra flanka strato en vivoplena kvartalo de Londono. La
+strato estis malgranda, kaj tia, kian oni nomas trankvila,
+sed ĝi faris prosperan komercon en la laboraj tagoj de
+l’ semajno[2].
+Ŝajne la loĝantoj ĉiuj bone prosperadis, kaj
+ĉiuj vetesperis sukcesi ankoraŭ pli bone, kaj la
+superfluon de siaj gajnoj elspezis je koketaĵoj;
+tiamaniere, ke la frontoj de la butikoj sur tiu vojo staris
+kun invita mieno, kiel vicoj da ridetantaj vendistinoj.
+
+Eĉ dimanĉe, kiam ĝi vualis siajn pli
+brilaĉajn ĉarmojn kaj estis kompare ne trairata,
+la strato ellumis, kontraste al sia malgaja
+ĉirkaŭaĵo, kiel fajro en arbarego; kaj per
+siaj freŝe kolorigitaj fenestraj kovriloj, siaj bone
+poluritaj latunaĵoj, sia ĝenerala pureco kaj
+gajeco de tono, tuj ekkaptis kaj plaĉis la okulon de la
+preteriranto.
+
+Du pordojn for de unu angulo, maldekstraflanke en orienta
+direkto, la frontlinio estis rompita de korta enirejo, kaj
+ĝuste ĉe tiu punkto ia malbonaŭspica masivo
+de konstruaĵoj eltrudis sian gablon[3]
+super la straton. Ĝi estis duetaĝa, montris nenian
+fenestron, nenion krom pordo ĉe la malsupra etaĝo
+kaj blinda kvazaŭfrunto de makulita muro ĉe la
+supra; kaj portis en ĉiu trajto la signojn de
+daŭra kaj avaraĉa malzorgo. La pordo, kiu posedis
+nek sonorilon nek frapilon, estis vezikita kaj makulita.
+Vagistoj sin trenadis en la pordalkovon kaj ekbruligis
+alumetojn sur la paneloj; infanoj butikludis sur la
+ŝtupoj; la lerneja knabo provadis sian
+poŝtranĉilon sur la muldaĵoj, kaj en la
+daŭro de preskaŭ tuta generacio, aperis neniu por
+forpeli tiujn okazajn vizitantojn aŭ por ripari iliajn
+ruinigaĵojn.
+
+S-ro Enfield kaj la leĝisto iris sur la alia flanko
+de la strato; sed kiam ili alvenis ĝuste kontraŭ
+la enirejo, la unua levis montre sian bastonon.
+
+—Ĉu vi iam rimarkis tiun pordon? li demandis; kaj
+kiam lia kunulo respondis jese, —ĝi estas kunigita en
+mia memoro, li aldonis, kun tre stranga historio.
+
+—Ĉu efektive? diris S-ro Utterson kun malgranda
+ŝanĝo de voĉo. Kaj kio estis tio?
+
+—Nu, estis tiele, respondis S-ro Enfield. —Mi estis
+revenanta hejmen de iu mondfina loko ĉirkaŭ la
+tria horo de nigra vintra mateno, kaj mia vojo kondukis min
+tra parto de la urbo, kie oni povis vidi absolute nenion
+krom stratlanternoj. Estis strato post strato, kaj ĉiuj
+loĝantoj estis dormantaj—strato post strato,
+ĉiuj iluminitaj kvazaŭ por procesio, kaj ĉiuj
+tiel malplenaj kiel preĝejo—ĝis fine mi
+eniĝis en tiun staton de mento, en kiu oni
+aŭskultas kaj aŭskultadas kaj komencas arde
+deziri, ke sin montru policano. Subite, mi vidis du
+figurojn: unu estis malgranda viro, kiu iris orienten
+laŭ bona marŝpaŝado, kaj la alia, knabino
+eble ok aŭ dekjara, kuranta tiel rapide, kiel ŝi
+povis sur transa strato. Nu, sinjoro, ili ambaŭ, ja
+sufiĉe kompreneble, kunfrapiĝis unu kontraŭ
+la alian ĉe la angulo, kaj tiam okazis la terurega
+parto de la afero; ĉar la viro trankvile premegis
+subpiede la korpon de l’ infanino kaj lasis ŝin
+kriegantan sur la tero. Tio, aŭdata, estas nenio, sed
+vidata, ĝi estis infera. Ne estis kiel homo; estis
+kvazaŭ iu malbenita Juggernaut. «He! haltu!» mi
+kriegis, kaj lin kuratinginte, ekkaptis mian sinjoron je l’
+nuko kaj rekondukis lin tien, kie staris jam tuta grupo
+ĉirkaŭ la krieganta infanino. Li estis tute
+trankvila kaj faris nenian kontraŭstaron, sed li
+ĵetis sur min unu rigardon, tiel malbelan, ke ĝi
+ŝvitigis min kiel kurado. La personoj alvenintaj estis
+la propra familio de la knabino; kaj baldaŭ aperis la
+kuracisto, por kiu oni estis ŝin sendinta. Nu, la
+infanino ne estis multe vundita, sed pli ĝuste
+timigita, laŭ la diro de lia ostosegista moŝto;
+kaj jen, vi povus supozi, estus la fino de la afero. Sed
+estis unu stranga cirkonstanco. Jam ĉe la unua vido, la
+viraĉo inspiris en mi naŭzon. Ankaŭ la
+familio de la knabino ŝajnis senti same, kio estis ja
+nur nature. Sed kio frapis min, estis la kazo de la
+kuracisto. Li estis laŭ la ordinara tipo de apotekisto,
+de neniu speciala aĝo aŭ koloro, kun forta
+Edinburga parolmaniero, kaj ne pli emociema, ol sakfajfilo.
+Nu, sinjoro, al li estis, kiel al ni ĉiuj: ĉiufoje
+kiam li rigardis mian kaptiton, mi vidis, ke tiu ostosegisto
+naŭziĝas kaj blankiĝas pro deziro lin
+mortigi. Mi sciis, kio estas en lia mento same kiel li sciis
+kio estas en la mia, kaj, ĉar mortigo estis neebla, ni
+faris tion, kion ni juĝis krom tio plej bona. Ni diris
+al la viro, ke ni povas fari, kaj ja faros, tian skandalon
+el la okazintaĵo, ke lia nomo malbonodoros de unu fino
+de Londono ĝis la alia. Ke, se li havas amikojn aŭ
+kian ajn reputacion, ni bone zorgos, ke li ilin perdu. Kaj
+la tutan tempon, dum ni lin tiele regalis per niaj brulaj
+vortoj, ni fortenadis de li la virinojn kiel eble plej bone,
+ĉar ili estis sovaĝaj kiel harpioj. Neniam mi
+vidis rondon da tiel malamegaj vizaĝoj; kaj jen la viro
+en la mezo, kun ia nigra ridaĉa trankvileco—timigita
+tamen ankaŭ, mi povis rimarki—sed elportanta la
+aferon, sinjoro, efektive kiel Satano.
+
+—Se vi elektas fari profiton el tiu ĉi
+okazintaĵo, li diris, mi kompreneble ne povas malhelpi.
+Ĉiu sinjoro deziras eviti skandalon, li diris. Nomu
+vian sumon. —
+
+Nu, ni suprentordis lin ĝis 100 funtoj por la
+familio de la knabino; li videble volis kontraŭstari;
+sed ĉe ni ĉiuj estis io, kio minacis al li nenion
+bonan, kaj fine li kapitulacis. Restis ricevi la monon; kaj
+kien, vi pensas, li kondukis nin, se ne al tiu loko kun la
+pordo? Li eltiris ŝlosilon el la poŝo, eniris kaj
+tuj revenis kun dek funtoj en oro kaj ĉeko je Coutts[4]
+por la cetero, pagota al la portanto, kaj subskribita per
+nomo, kiun mi ne povas citi, kvankam ĉi tio estas unu
+el la punktoj de mia rakonto, sed ĝi estis nomo
+almenaŭ tre bone konata kaj ofte presita. La sumo estis
+granda; sed la subskribo estis bona por pli ol tiom, se nur
+ĝi ne estis falsaĵo. Mi permesis al mi la
+liberecon, rimarkigi al mia sinjoro, ke la tuta afero
+ŝajnas apokrifa; kaj ke en la reala vivo oni ne eniras
+tra pordo de kelo je la kvara matene por eliri kun la
+ĉeko de alia homo por preskaŭ cent funtoj. Sed li
+estis tute trankvila kaj mokrida.
+
+—Trankviligu vin, li diris, mi restos kun vi ĝis
+la bankoj malfermiĝos, kaj tiam mi mem monerigos la
+ĉekon.
+
+Tial ni ĉiuj ekiris, la kuracisto, la patro de la
+infanino, nia amiko, kaj mi mem, kaj ni pasigis la
+restaĵon de la nokto en mia ĉambraro; kaj, la
+sekvintan matenon, post kiam ni manĝis, ni iris kune al
+la banko. Mi mem prezentis la ĉekon kaj diris, ke mi
+havas ĉiun kaŭzon por kredi, ke ĝi estas
+falsaĵo. Sed tute ne. La ĉeko estis vera.
+
+—Tut-tut![5] diris
+S-ro Utterson.
+
+—Mi vidas, ke vi sentas kiel mi, diris S-ro Enfield.
+Jes, estas malbona afero. Ĉar mia homo estis tia, kun
+kia neniu povus havi rilaton, homo vere malbeninda; kaj la
+persono, kiu skribis la ĉekon, estas la vera esenco de
+la konveneco, fama ankaŭ, kaj (kio pli malbonigas la
+aferon) el tiuj, kiuj faras kion oni nomas «la bono».
+Silentigmono, mi supozas; honestulo paganta karege iajn
+malsaĝaĵojn de sia juneco. La Domo de la
+Silentigmono, tiel mi nomas, sekve, tiun konstruaĵon
+kun la pordo. Kvankam eĉ tio ja ne sufiĉas por
+klarigi ĉion—li aldonis; kaj ĉe tiuj vortoj, li
+enreviĝis.
+
+El tio li estis revokita de iom subita demando de S-ro
+Utterson:
+
+—Kaj vi ne scias, ĉu la tratinto de la ĉeko
+loĝas tie?
+
+—Verŝajna loko, ĉu ne? respondis S-ro
+Enfield. Sed okazas, ke mi rimarkis lian adreson; li
+loĝas ĉe iu placo.
+
+—Kaj vi neniam demandis pri … la loko kun la pordo?
+diris S-ro Utterson.
+
+—Ne, sinjoro, mi estas diskretema, estis la respondo.
+Mi havas tre decidan opinion pri la farado de demandoj;
+ĝi tro inklinas al la stilo de la Lasta Juĝo. Vi
+ekirigas demandon, kaj tio estas kvazaŭ ekirigi
+ŝtonon. Vi sidadas kviete sur la supro de monteto; kaj
+malsupreniras la ŝtono, ekirigante aliajn ŝtonojn,
+kaj baldaŭ iu afabla maljunulo (la lasta pri kiu vi
+povus pensi en tiu rilato) estas frapita je la kapo en sia
+propra posta ĝardeno, kaj la familio devas
+ŝanĝi sian nomon. Ne, sinjoro, mi faris al mi
+regulon, ke, ju pli afero ŝajnas stranga, des malpli mi
+demandojn faras.
+
+—Kaj, vere, tre bona regulo ĝi estas, diris la
+leĝisto.
+
+—Sed mi esploris la lokon mi mem, daŭrigis S-ro
+Enfield. Ĝi apenaŭ ŝajnas domo. Ne
+troviĝas alia pordo, kaj neniu en- aŭ eliras per
+tiu, krom, unufoje dum longa tempo, la sinjoro de mia
+aventuro. Estas, en la supra etaĝo, tri fenestroj, kiuj
+rigardas sur la korton; neniu malsupre; la fenestroj estas
+ĉiam fermitaj, sed puraj. Kaj, plie, estas kamentubo,
+kiu ĝenerale elĵetas fumon; tial iu sendube
+loĝas tie. Kaj tamen tio ne estas certa; ĉar la
+konstruaĵoj tiel sin interpremas ĉirkaŭ la
+korto, ke malfacile estas diri, kie unu finiĝas kaj
+alia komenciĝas.
+
+La paro denove antaŭenmarŝis silente dum iom da
+tempo, kaj poste:
+
+—Enfield! diris Utterson, estas bona, via regulo.
+
+—Jes, tiel mi kredas, respondis Enfield.
+
+—Sed malgraŭ ĉio, daŭrigis la
+leĝisto, estas unu punkto pri kiu mi deziras demandi;
+mi deziras peti la nomon de tiu homo, kiu piedpremis la
+infaninon.
+
+—Nu, diris S-ro Enfield, mi ne povas vidi, ke tio iel
+malutilus. Estis homo nomita Hyde[6].
+
+—Hm, diris S-ro Utterson, kia homo, kiel li aspektas?
+
+—Ne estas facile lin priskribi. Estas io malagrabla
+ĉe lia aspekto; io malplaĉa, io absolute
+abomeninda. Mi neniam vidis homon, kiu tiom al mi
+malplaĉis, kaj tamen mi apenaŭ scias kial. Li ja
+nepre estas iel kriplita; li forte sentigas ian kriplecon,
+kvankam mi ne povus precizigi ĝian lokon. Lia aspekto
+estas iel eksterordinara kaj mi tamen ĉe li ne povas
+citi nome ion kontraŭnorman. Ne, sinjoro, ne al mi
+prosperas, mi ne povas lin priskribi. Kaj tio ne estas pro
+manko de memoro; ĉar mi certigas, ke mi lin povas
+revidi en ĉi tiu momento.
+
+S-ro Utterson denove iom marŝadis silente, kaj
+evidente sub la pezo de ia pripensado.
+
+—Vi estas certa, ke li uzis ŝlosilon? li demandis
+fine.
+
+—Mia kara sinjoro … , komencis Enfield, surprizita el
+si.
+
+—Jes, mi scias, diris Utterson, mi scias, ke ĉi
+tio devas ŝajni stranga. La fakto estas, ke se mi ne
+petas al vi la nomon de la alia persono, tio estas ĉar
+mi jam ĝin konas. Vi vidas, Richard, ke via rakonto
+trafis. Se ĝi estis malĝusta pri iu punkto, pli
+bone estus, ke vi ĝin korektu.
+
+—Ŝajnas al mi, ke via devo estis min averti,
+respondis la alia, iom morose[7].
+Sed mi estis pedante «ĝusta», kiel vi ĝin nomas.
+La kanajlo havis ja ŝlosilon, kaj, plie, li
+ankoraŭ ĝin havas. Mi lin vidis uzi ĝin
+antaŭ malpli ol unu semajno.
+
+S-ro Utterson ekĝemis profunde, sed ne diris vorton;
+kaj la junulo parolis denove:
+
+—Jen alia leciono, kiu admonas diri nenion. Mi hontas
+pri mia longa lango. Ni interkonsentu, neniam ree aludi
+ĉi tiun aferon.
+
+—Tutkore, diris la leĝisto. Mi donas pri tio la
+manon, Richard.
+
+
+La serĉado por Sinjoro Hyde
+
+Tiun saman vesperon S-ro Utterson revenis hejmen al sia
+fraŭla domo en malgaja humoro kaj sidiĝis
+vespermanĝi sen apetito. Estis dimanĉe lia kutimo,
+post la finiĝo de tiu manĝo sidadi apud la fajro,
+kun volumo de ia neinteresa religiaĵo sur sia pupitro,
+ĝis la horloĝo de la apuda preĝejo sonorigis
+la dekduan horon, kiam li sobre kaj dankeme iris
+kuŝiĝi. Tiun nokton, tamen, tuj kiam oni forportis
+la tablotukon, li prenis kandelon kaj eniris en sian
+aferĉambron. Tie li malfermis sian fortan kofron,
+elprenis el ĝia plej privata parto dokumenton
+surskribitan «Testamento de Doktoro Jekyll»[8],
+kaj sidiĝis kun nuba frunto por esplori ĝian
+enhavon. La testamento estis holografa; ĉar S-ro
+Utterson, kvankam li gardis ĝin nun kiam ĝi estas
+farita, antaŭe rifuzis doni eĉ la plej malgrandan
+helpon pri ĝia farado; ĝi kondiĉis ne nur ke,
+en okazo de la morto de Henry Jekyll M.D., D.C.L., LL.D.,
+F.R.S., k.t.p. lia tuta havo transpasu en la manojn de lia
+«amiko kaj bonfarinto, Edward Hyde»; sed ke, en okazo de
+la «malapero aŭ neklarigita forestado de Doktoro
+Jekyll dum kiu ajn periodo pli ol tri monatoj», la dirita
+Edward Hyde anstataŭu la diritan Doktoron Jekyll sen
+plua prokrasto kaj estu libera je ĉia ŝarĝo
+aŭ devo, krom la alpago de kelkaj malgrandaj sumoj al
+la anoj de la doktora domo. De longe ĉi tiu dokumento
+estis la ĉefa abomenaĵo de la leĝisto.
+Ĝi lin ofendis, ne nur kiel leĝiston, por kiu la
+fantazieco estis nemodesta, sed ankaŭ kiel amanton de
+la prudentaj kaj ordinaraj flankoj de la vivo. Kaj ĝis
+tiam, estis lia nescio pri S-ro Hyde, kio ŝveligis lian
+indignon; nun, per subita okazintaĵo, estis lia scio.
+Sufiĉe malbone jam, ke la nomo estis nur nomo, pri kiu
+li ne povas ion pluan sciiĝi. Estis ankoraŭ pli
+malbone, kiam ĝi ekvestiĝis de abomenindaj ecoj;
+kaj el la ŝanĝiĝemaj sensubstancaj nebuloj,
+kiuj tiel trompadis lian okulon, eksaltis la subita,
+difinita bildiĝo de demono.
+
+—Mi pensis ĝin frenezo, li diris, remetante en la
+kofron la ofendantan paperon, kaj jam mi komencas timi, ke
+ĝi estas malhonoro.
+
+Ĉe tio li estingis la kandelon, surmetis palton, kaj
+ekiris sur la vojo al Cavendish Square[9],
+tiu citadelo de la medicino, kie lia amiko, la fama Doktoro
+Lanyon[10], havis
+sian domon kaj akceptis sian amase venantan klientaron.
+
+—Se iu scias, tiu estas Lanyon, li pensis.
+
+La seriozmiena ĉefservisto konis kaj bonvenigis lin;
+li ne estis devigita prokrasti sian eniron, sed kondukita
+tuj de la pordo al la manĝoĉambro, kie sidis D-ro
+Lanyon sola kun sia vino. Tiu estis bonkora, sana, eleganta,
+ruĝvizaĝa sinjoro, kun amaso da haroj
+antaŭtempe blankaj, kaj perforta decida maniero.
+Vidante S-ron Utterson, li eksaltis de sia seĝo, kaj
+bonvenigis lin per ambaŭ manoj. La bonvoleco, laŭ
+lia speciala maniero, estis iome teatra; sed ĝi estis
+bazita sur reala sento. Ĉar tiuj du estis malnovaj
+kunuloj en la lernejo kaj la universitato, ambaŭ
+plenege respektis sin mem kaj la alian, kaj, kio ne
+ĉiam sekvas, ili estis homoj, kiuj plenege ĝuis
+reciproke sian kunestadon. Post iom da vagada interparolado,
+la leĝisto alproksimiĝis al la temo, kiu tiel
+malagrable priokupadis liajn pensojn.
+
+—Mi supozas, Lanyon, li diris, ke vi kaj mi estas la du
+plej malnovaj amikoj, kiujn havas Harry[11]
+Jekyll?
+
+—Mi dezirus, ke la amikoj estu pli junule freŝaj,
+diris ride D-ro Lanyon. Nu, mi supozas, ke ni ja estas. Kaj
+kio el tio? Mi lin vidas nun malofte.
+
+—Vere! diris Utterson. Mi kredis, ke vin ligas ia
+komuna intereso.
+
+—Ĝi ligis, estis la respondo, sed pasis jam
+pli ol dek jaroj, de kiam Harry Jekyll fariĝis tro
+fantaziema por mi. Li komencis deflankiĝi,
+deflankiĝi de la vojo de l’ prudento; kaj kvankam,
+kompreneble, mi ankoraŭ interesiĝas pri li pro la
+malnovaj tagoj, mi lin vidis, kaj vidas, tre malofte
+… Tia nescienca sensencaĵo, aldonis la doktoro,
+subite purpuriĝante, disigus ja Damon kaj Pitias.
+
+Tiu ĉi malgranda elmontro de kolero iom trankviligis
+S-ron Utterson.
+
+—Ili nur malpacis pro iu punkto scienca, li pensis,
+kaj, estante homo tute sen sciencaj pasioj, li eĉ
+aldonis:
+
+—Estas pro nenio pli malbona ol tio!
+
+Li lasis al sia amiko kelkajn momentojn por
+resereniĝi, kaj poste alproksimiĝis al la demando,
+kiu estis la motivo de lia vizito.
+
+—Ĉu vi iam renkontis protektaton lian nomitan
+Hyde? li demandis.
+
+—Hyde? ripetis Lanyon. Ne! Neniam aŭdis pri li.
+Post mia tempo.
+
+Jen la sumo de la sciiĝoj, kiun la leĝisto
+reportis kun si al ia granda malluma lito, sur kiu li en
+malkvieta moviĝado kuŝis tra la fruaj horoj
+ĝis la alveno de l’ mateno. Estis nokto malmulte
+ripoziga por lia penanta mento, penanta en la mallumo kaj
+sieĝata de demandoj.
+
+—Sonis la sesa per la sonoriloj de la preĝejo, kiu
+staris tiel oportune apud la domo de S-ro Utterson, kaj
+ankoraŭ li luktis kun la problemo. Ĝis nun tiu
+problemo estis tuŝinta lin nur sur lia flanko
+intelekta, sed nun ankaŭ lia imago estis okupata
+aŭ, por diri pliĝuste, sklavigita; kaj, dum li tie
+kuŝadis kaj ĵetiĝadis en la mallumegeco de la
+nokto kaj de sia kurtendrapirita ĉambro, la rakonto de
+S-ro Enfield preterpasis antaŭ lia mento kvazaŭ
+sur rulaĵo de lumigitaj bildoj. Jen li vidas la longajn
+vicojn de lanternoj de nokta urbo; poste, figuron de homo
+rapide marŝanta; jen infaninon kurantan de la kuracista
+domo, jen tiuj du kunfrapiĝas kaj tiu homa Juggernaut
+piede subpremas la infaninon kaj antaŭenpaŝas,
+neniel atentante pri ŝiaj krioj. Aŭ jen li vidas
+ĉambron en riĉa domo, kie kuŝas lia amiko
+dormanta, sonĝante, kaj ridetante pro siaj sonĝoj;
+kaj jen la pordo malfermiĝas, la kurtenoj apartigas, la
+dormanto revekiĝas, kaj jen! staras apud li figuro, al
+kiu estas donita potenco, kaj eĉ je tiu senviva horo,
+li devas leviĝi kaj fari laŭ ĝia ordono …
+
+La figuro en tiuj du fazoj obsedis la leĝiston dum
+la tuta nokto; kaj se, je iu momento, li ekdormis, estis nur
+por vidi ĝin gliti pli kaŝe tra dormantaj domoj
+aŭ ŝoviĝi pli rapide, eĉ ĝis
+kapturniĝo, tra pli larĝaj labirintoj de lanterne
+lumata urbo, kaj, ĉe ĉiu angulo, surmarŝi sur
+infaninon kaj ŝin lasi kriegantan. Kaj tamen la figuro
+ne havis ian vizaĝon, per kiu li povus ĝin rekoni;
+eĉ dum liaj sonĝoj, ĝi havis aŭ nenian
+vizaĝon, aŭ unu, kiu trompis lin kaj
+dissolviĝis antaŭ liaj okuloj; kaj tiel
+naskiĝis en la spirito de la leĝisto kaj
+pligrandiĝis strange forta, preskaŭ supermezura
+scivolo rigardi la trajtojn de la vera S-ro Hyde. Se li
+povus nur unufoje rigardi lin, li opiniis, la mistero
+klarigus kaj eble forruliĝus, kiel estas la kutimo
+ĉe misteraĵoj, kiam oni elesploras ilin. Li eble
+povus ekvidi kaŭzon por la stranga prefero aŭ
+sklaveco (nomu ĝin, kiel al vi plaĉas) de sia
+amiko, kaj eĉ por la frapante strangaj kondiĉoj de
+la testamento. Kaj almenaŭ ĝi estus vizaĝo
+vidinda; la vizaĝo de homo tute senkompata;
+vizaĝo, kiu devis nur sin ekmontri por naski, en la
+mento de la neimpresiĝema Enfield, senton de
+daŭronta malamego.
+
+De tiu tempo S-ro Utterson komencis konstante vizitadi la
+pordon en la flankstrato de l’ butikoj. Matene, antaŭ
+la horo de la oficeja laboro, tagmeze, kiam la negocoj estis
+multaj kaj la tempo malmulta, nokte, sub la vizaĝo de
+la nebula luno—ja en ĉiu horo la leĝisto estis
+trovebla ĉe sia elektita posteno.
+
+—Se li estas sinjoro Hyde, li pensis, mi
+estos sinjoro Seek[12].
+
+Kaj fine lia pacienco estis rekompencita. Estis bela,
+seka nokto; frosto en la aero; la stratoj tiel puraj, kiel
+la planko de balĉambro; la lanternoj, skuataj de neniu
+vento, desegnis regulajn formojn el lumo kaj ombro. Je la
+deka, kiam la butikoj fermiĝis, la flankstrato estis
+jam tre senhoma, kaj malgraŭ la mallaŭta
+muĝado de Londono ĉie ĉirkaŭe, tre
+silenta. Sinjoro Utterson jam staris dum kelkaj minutoj
+ĉe sia posteno, kiam li eksciiĝis pri stranga
+malpeza piedpaŝo alproksimiĝanta. En la daŭro
+de siaj ĉiunoktaj patroloj, li jam de longe
+kutimiĝis al la kurioza efekto, kun kiu la piedsonado
+de sola persono, dum tiu estas ankoraŭ malproksimega,
+subite elsaltegas klare distingebla el la vasta zumado kaj
+bruado de la urbo. Tamen lia atento estis neniam antaŭe
+tiel subite kaj decidige aldevigita; kaj estis kun forta
+superstiĉa antaŭsento de sukceso, ke li retiris
+sin en la enirejon de la korto. La paŝoj rapide
+alproksimiĝis, kaj subite plilaŭtiĝis kiam
+ili ĉirkaŭpasis la angulon de la strato. La
+leĝisto, rigardante el la enirejo, povis baldaŭ
+vidi, kun kia homo li devas trakti. Tiu ĉi estis
+malgranda kaj tre simple vestita; kaj lia mieno, eĉ je
+tiu malproksimeco, iel naskis en la observanto fortan
+antipation. Sed li iris rekte al la pordo, transpasante
+oblikve la straton por ne perdi tempon, kaj, dum li venis,
+li eltiris ŝlosilon el la poŝo, kvazaŭ iu,
+kiu alproksimiĝas al la hejmo.
+
+S-ro Utterson elpaŝis kaj tuŝis lin je la
+ŝultro dum li preterpasis.
+
+—S-ro Hyde, mi kredas.
+
+S-ro Hyde kuntiriĝis malantaŭen kun sibla
+enspiro. Sed lia timo estis nur momenta; kaj, kvankam li ne
+rigardis la leĝiston rekte en la vizaĝon, li
+respondis sufiĉe trankvile:
+
+—Tiu estas mia nomo. Kion vi deziras?
+
+—Mi vidas, ke vi estas enironta, diris la leĝisto.
+Mi estas malnova amiko de Doktoro Jekyll—Sinjoro Utterson
+de Gaunt Strato—vi sendube aŭdis mian nomon; kaj
+renkontante vin tiel oportune, mi kredis, ke vi povos enlasi
+min.
+
+—Vi ne trovos Doktoron Jekyll; li estas for, respondis
+S-ro Hyde, enblovante en la truon de la ŝlosilo. Kaj
+tiam subite, sed ne levante la rigardon:
+
+—Kiel vi konis min? li demandis.
+
+—Viaflanke, diris S-ro Utterson, ĉu vi faros al mi
+komplezon?
+
+—Kun plezuro, respondis la alia, kio ĝi estu?
+
+—Ĉu vi permesos, ke mi vidu vian vizaĝon?
+demandis la leĝisto.
+
+S-ro Hyde ŝajnis heziti; fine kvazaŭ post ia
+subita pripenso, frontis al li kun mieno de defio, kaj la
+paro sufiĉe fikse rigardadis sin reciproke dum kelkaj
+momentoj.
+
+—Nun mi povos rekoni vin, diris S-ro Utterson. Eble
+estos utile.
+
+—Jes, respondis S-ro Hyde, estas ja bone ke ni
+renkontiĝis; kaj konvenas, ke vi havu mian adreson. Kaj
+li donis numeron en strato de Soho[13].
+
+—Bona Dio! pensis S-ro Utterson, ĉu li ankaŭ
+pensis pri la testamento?
+
+Sed li retenadis siajn sentojn kaj nur gruntis dankon pro
+la dono de l’ adreso.
+
+—Kaj nun, diris la alia, kiel vi rekonis min?
+
+—Laŭ priparolo, estis la respondo.
+
+—Kies priparolo?
+
+—Ni havas komunajn amikojn, diris S-ro Utterson.
+
+—Komunajn amikojn! eĥis S-ro Hyde iom raŭke.
+Kiuj ili estas?
+
+—Jekyll ekzemple, diris la leĝisto.
+
+—Li neniam diris al vi, kriis S-ro Hyde, kun
+ekruĝiĝo de kolero. Mi ne kredis, ke vi mensogos.
+
+—Nu, diris S-ro Utterson, tia parolo ne estas deca.
+
+La alia rikanis laŭte en sovaĝan ridon; kaj jen
+la sekvintan momenton, kun eksterordinara rapideco, li
+malŝlosis la pordon kaj malaperis en la domon. La
+leĝisto staris dum kelka tempo post kiam S-ro Hyde
+forlasis lin, la bildo de l’ maltrankvileco. Tiam li
+malrapide supreniris la straton, haltetante post ĉiuj
+du-tri paŝoj, kaj metante la manon al la frunto, kiel
+homo en ia menta perpleksiteco[14].
+La problemo, kiun li promenante tiele pripensis, estis el
+speco, kiu malofte solviĝas. S-ro Hyde estis pala, kaj
+havis pigmean eksteraĵon; li donis la impreson de
+malbelformiteco sen ia nomebla malbeleco de formo, li havis
+mallogan rideton, kaj li estis kondutinta kontraŭ la
+leĝisto kun ia mortigula miksaĵo de timemeco kaj
+trokuraĝo, kaj li parolis per raŭketa
+mallaŭtaĉa kaj iom rompita voĉo—ĉiuj
+ĉi punktoj estis kontraŭ li; sed ĉio ĉi
+tio kune ne sufiĉis por klarigi la ĝis tiam
+nekonitan naŭzon, abomenon kaj timon, kun kiu S-ro
+Utterson rigardis lin:
+
+—Devas esti io plu, diris en si la perpleksita[15]
+sinjoro. Estas ja io plu, se mi povus por ĝi
+eltrovi nomon. Dio min benu! la viro ŝajnas apenaŭ
+homa. Io troglodita, ni diru? aŭ ĉu estas tie nur
+la radiado de malpurega animo, kiu tiel traspiras kaj
+transfiguras sian argilan loĝejon? La lasta, mi pensas;
+ĉar, ho mia malfeliĉa maljuna Harry Jekyll! se mi
+iam legis sur vizaĝo la subskribon de Satano, estas sur
+tiu de via nova amiko.
+
+Ĉirkaŭ la angulo de la flankstrato estis placo
+kun antikvaj, belaspektaj domoj, jam plejparte
+kadukiĝintaj el ilia antaŭa gloro, kaj luigitaj po
+etaĝoj kaj ĉambraroj al homoj el ĉiuj specoj
+kaj cirkonstancoj: mapgravuristoj, arĥitektoj,
+fi-reputaciaj leĝistoj, kaj la agentoj de kaŝataj
+entreprenoj. Unu konstruaĵo, tamen, la dua for de la
+angulo, estis ankoraŭ tute okupata; kaj, antaŭ
+ĝia pordo, kiu portis grandan ŝajnon de
+riĉeco kaj komforto, kvankam ĝi estis nun
+envolvita en mallumo, krom ĉe la fenestreto super
+ĝi, S-ro Utterson haltis kaj frapis. Bone vestita,
+maljuneta servisto malfermis la pordon.
+
+—Ĉu D-ro Jekyll estas hejme, Poole?[16]
+demandis la leĝisto.
+
+—Mi certigos, S-ro Utterson, diris Poole, dume
+enlasante la vizitanton en grandan komfortan vestiblon kun
+malalta plafono, pavimitan per kahelegoj, hejtatan (laŭ
+la maniero de kampara domego) per hela malfermita fajro kaj
+meblitan per multekostaj mebloj el kverko.
+
+—Ĉu vi volas atendi tie ĉi apud la fajro,
+sinjoro? aŭ ĉu mi eklumigu por vi en la
+manĝoĉambro?
+
+—Ĉi tie, mi dankas, diris la leĝisto; kaj li
+alproksimiĝis kaj apogis sin sur la alta fajrgardilo.
+Tiu ĉi vestiblo, en kiu li nun restis sola, estis
+favorita fantazio de lia amiko la doktoro; kaj Utterson mem
+kutimis paroli pri ĝi kiel la plej agrabla ĉambro
+en Londono. Sed hodiaŭ nokte estis tremaĉo en lia
+sango; la vizaĝo de Hyde kuŝis peze sur lia
+memoro; li sentis—kio ĉe li estis malofta—naŭzon
+kaj malŝaton pri la vivo; kaj en la malgajeco de sia
+humoro, li kvazaŭ legis minacon en la flagrado de la
+fajrlumo sur la poluritaj mebloj kaj en la maltrankvila
+eksaltado de la ombraĵo sur la plafono. Li hontis pro
+la trankviliĝo, kiun li sentis, kiam Poole baldaŭ
+revenis por anonci, ke D-ro Jekyll estis elirinta.
+
+—Mi vidis S-ron Hyde eniri per la pordo de la iama
+dissekcia ĉambro, Poole, li diris, ĉu tio estas
+tute bona, kiam D-ro Jekyll estas for de l’ hejmo?
+
+—Tute bona, S-ro Utterson, respondis la servisto, S-ro
+Hyde havas ŝlosilon.
+
+—Via mastro ŝajnas multe konfidi al tiu junulo,
+Poole, daŭrigis la leĝisto reve.
+
+—Jes, sinjoro, tion li ja faras, diris Poole, ni
+ĉiuj ricevis ordonojn, lin obei.
+
+—Mi ne pensas, ke mi iam renkontis lin ĉi tie,
+diris Utterson.
+
+—Ho, ne, efektive, sinjoro. Li neniam estas tablogasto
+tie ĉi. Mi ja vidas lin tre malofte ĉi-tiuflanke
+de la domo; li plej ofte venas kaj iras per la laboratorio.
+
+—Nu, bonan nokton, Poole.
+
+—Bonan nokton, S-ro Utterson.
+
+Kaj la leĝisto ekiris al sia hejmo kun tre malgaja
+koro.
+
+—Malfeliĉa Harry Jekyll, li pensis, miaj pensoj
+min trompas se li ne perdiĝas en profundajn akvojn! Li
+estis tre malbonkonduta, kiam li estis juna, antaŭ tre
+longe, ja vere, sed en la leĝaro de Dio statuto de
+limigo ne ekzistas. Ha! devas esti tio; la fantomo de iu
+malnova peko; la kancero de iu kaŝita malhonoro; la
+puno venanta, pede claudo, jarojn post kiam la memoro
+forgesis kaj la memamo pardonis la kulpon.
+
+Kaj la leĝisto, timigita de la penso, zorgmeditis
+dum iom da tempo pri sia propra estinta vivo, serĉante
+en ĉiuj anguloj de sia memoro, timante ke, hazarde, ia
+malnova pekaĵo el tie eksaltu al la lumo. Lia estinta
+vivo estis sufiĉe senkulpa; malmultaj homoj povus legi
+la arĥivojn de sia vivo kun malpli da antaŭtimo.
+Li, tamen, estis humiligita ĝis la polvo pro la multaj
+malbonaĵoj, kiujn li iam faris, kaj relevita en sobran
+kaj timoplenan dankemecon pro tiuj multaj, kiujn li estis
+tiel preskaŭe farinta sed tamen evitinta. Kaj poste,
+revenante al sia antaŭa temo, li eklumigis radion de
+espero.
+
+—Tiu ĉi S-ro Hyde, se oni lin esploradus, li
+pensis, devas ja havi siajn proprajn sekretojn; nigrajn
+sekretojn, laŭ sia mieno; sekretojn kompare al kiuj la
+plej malbonaj de malfeliĉa Jekyll estus kvazaŭ
+sunlumo. La afero ne povas daŭri tia, kia ĝi
+estas. Mi malvarmiĝas, kiam mi pensas pri tiu ĉi
+estaĵo rampanta kiel ŝtelisto al la lito de Harry!
+Malfeliĉa Harry, kia vekiĝo! Kaj la danĝero!
+Ĉar se tiu ĉi Hyde suspektas la ekziston de la
+testamento, li povos malpacienciĝi pro deziro heredi.
+Ha, mi devos meti la ŝultron al la tasko,—se nur
+Jekyll tion al mi permesos, li aldonis. Ĉar denove li
+vidis antaŭ la okulo interna, klarajn kiel
+diafanaĵo, la strangajn kondiĉojn de la
+testamento.
+
+
+Doktoro Jekyll estis tute
+senĝena
+
+Post du semajnoj, laŭ bonega bonŝanco, la
+doktoro invitis al unu el siaj agrablaj vespermanĝoj
+kvin aŭ ses malnovajn intimulojn, ĉiuj
+inteligentaj estimindaj homoj, kaj ĉiuj kompetentuloj
+pri la bona vino; kaj S-ro Utterson tiel manovris, ke li
+restis post la foriro de la aliaj. Tio ne estis nova
+aranĝo, sed jam okazis dekojn da fojoj. Kie Utterson
+estis iel ŝatata, tie li estis tre multe ŝatata.
+Dommastroj amis reteni la sekan leĝiston, kiam la
+gajeguloj kaj la babilemuloj havis jam la piedon sur la
+sojlo por foriri; ili amis sidi dum iom da tempo kun lia
+netrudema kunesto, sin ekzercante por la soluleco,
+sobrigante siajn mentojn en lia riĉa silento, post la
+elspezado kaj streĉigado de l’ festeco. Al tiu
+ĉi regulo, D-ro Jekyll ne estis escepto; kaj dum li nun
+sidis ĉe la kontraŭa flanko de la fajro,—granda,
+belforma, glatvizaĝa, kvindekjara viro, kun
+eksteraĵo eble iom ruzeta, sed kun ĉia signo de
+kapableco kaj bonkoreco,—oni povis ekvidi per liaj
+rigardoj, ke li havas al S-ro Utterson sinceran kaj varman
+korinklinon.
+
+—Mi deziris paroli kun vi, Jekyll, komencis tiu
+ĉi. Vi konas tiun vian testamenton …
+
+Atenta observanto povus konstati, ke la temo estas
+malagrabla; sed la doktoro elportis ĝin gaje.
+
+—Mia malfeliĉa Utterson, li diris, vi estas
+kompatinda pro tia kliento. Mi neniam vidis homon tiel
+afliktita, kiel vi estis pro mia testamento; escepte se
+estus tiu ĉirkaŭligita pedanto Lanyon, pri tio,
+kion li nomas miaj sciencaj herezoj. Ho, mi scias, ke li
+estas bonegulo,—vi ne bezonas fari nuban vizaĝon,—efektiva
+bonegulo, mi ĉiam intencas vidi lin pli ofte; sed li
+tamen, malgraŭ ĉio, ĉirkaŭligita pedanto
+ja estas; ignoranta, aroganta pedanto. Mi neniam pri iu
+estis pli dolore trompita, ol pri Lanyon.
+
+—Vi scias, ke mi neniam aprobis ĝin, daŭrigis
+Utterson, senkompate malatentante la novan temon.
+
+—Mian testamenton? Jes, certe, mi scias tion, diris la
+doktoro iomete akre, tion vi jam diris al mi.
+
+—Nu, mi diras tion al vi denove, daŭrigis la
+leĝisto; mi lastatempe eksciis ion rilate al la juna
+Hyde.
+
+La granda bela vizaĝo de D-ro Jekyll paliĝis
+ĝis la lipoj mem, kaj nigreco aperis ĉirkaŭ
+liaj okuloj.
+
+—Mi ne volas aŭdi plu, li diris. Tiun temon, mi
+pensis, ni konsentis ne plu aludi.
+
+—Tio, kion mi aŭdis, estis abomena, diris
+Utterson.
+
+—Tio ne povas ŝanĝi la aferon. Vi ne
+komprenas mian pozicion, respondis la doktoro, kun ia
+nekonsekvenceco de maniero. Mi troviĝas en doloriga
+situacio, Utterson. Mia pozicio estas tre stranga, ja tre
+stranga. Estas unu el tiuj aferoj, kiujn la diskutado ne
+povas ripari.
+
+—Jekyll, diris Utterson, vi min intime konas; mi estas
+homo konfidinda. Faru pri ĉi tio plenan malkaŝan
+konfeson, kaj mi neniel dubas, ke mi povos eltiri vin el via
+embaraso.
+
+—Mia bona Utterson, diris la doktoro, estas treege bona
+viaparte, kaj mi ne trovas vortojn, per kiuj vin danki. Mi
+plene kredas vin; mi konfidus al vi plivole ol al ĉiu
+alia vivanta, ja, plivole ol al mi mem, se mi povus fari la
+elekton; sed vere ne estas tio, kion vi supozas, ne estas
+tiel malbone; kaj ĝuste por trankviligi vian bonan
+koron, mi diros al vi ĉi tion: Tuj kiam mi volos, mi
+povos min liberigi de S-ro Hyde. Pri tio mi donas al vi mian
+manon, kaj mi dankas vin ree kaj ree. Kaj mi aldonos nur unu
+malgrandan vorton, Utterson, kiun,—mi estas certa pri tio,—vi
+akceptos sen ofendiĝo: ke ĉi tio estas privata
+afero, kaj mi vin petas, lasu ĝin dormadi.
+
+Utterson pripensadis dum kelkaj momentoj, rigardante en
+la fajron.
+
+—Mi havas nenian dubon, ke vi estas tute prava, li
+diris fine, stariĝante.
+
+—Nu, bone, sed ĉar ni tuŝis tiun ĉi
+aferon, kaj por la lasta fojo, kiel mi esperas,
+daŭrigis la doktoro, estas unu punkto, kiun mi dezirus
+al vi komprenigi. Mi havas vere grandan intereson al la
+malfeliĉa Hyde. Mi scias, ke vi vidis lin; li tion
+diris al mi; kaj mi timas, ke li kondutis malĝentile.
+Sed mi ja sincere havas grandan, grandegan intereson al tiu
+junulo; kaj se mi estus forprenita, Utterson, mi deziras, ke
+vi promesu al mi, toleri lin kaj havigi al li liajn rajtojn.
+Vi tion farus, mi pensas, se vi scius ĉion; kaj estus
+ŝarĝo forigita de mia animo, se vi promesus.
+
+—Mi ne povas ŝajnigi, ke mi iam amos lin, diris la
+leĝisto.
+
+—Tion mi ne postulas, petegis Jekyll, metante sian
+manon sur la brakon de la alia, mi postulas nur la justecon;
+mi petas nur, ke vi helpu lin pro amo al mi, kiam mi ĉi
+tie ne estos plu.
+
+Utterson ekĝemis malgraŭvole.
+
+—Nu, li diris, mi promesas.
+
+
+La afero pri la Carew[17]-mortigo
+
+Preskaŭ unu jaron poste, en la monato oktobro 18**,
+Londono estis ektimigita de krimo de stranga kruelegeco,
+kiun igis pli rimarkinda la alta rango de la viktimo. La
+detaloj estis malmultaj kaj timigaj. Servistino,
+loĝanta sola en domo ne malproksima de la rivero, estis
+suprenirinta por kuŝiĝi ĉirkaŭ la
+dekunua. Kvankam nebulo ruliĝadis super la urbo dum la
+fruaj horoj, la unua parto de la nokto estis sennuba, kaj la
+strateto, sur kiun rigardis la fenestro de la servistino,
+estis brile lumigata de la plena luno. Ŝajnas, ke
+ŝi estis romantikema, ĉar ŝi sidiĝis sur
+sian keston, kiu staris ĝuste sub la fenestro, kaj
+enprofundiĝis en revadon. Neniam,—ŝi kutimis
+diri kun fluantaj larmoj, kiam ŝi rakontis la
+okazintaĵon,—neniam ŝi estis sentinta sin pli en
+paco kun ĉiuj homoj, aŭ pensinta pli bonvole pri
+la mondo. Kaj dum ŝi tiel sidadis, ŝi ekvidis
+maljunan, belan sinjoron kun blankaj haroj,
+alproksimiĝantan sur la strateto; kaj
+antaŭenirantan renkonte al li, alian tre malgrandan
+sinjoron, kiun komence ŝi malpli atentis. Kiam ili
+alvenis ĝis reciproka aŭdebleco—kio estis
+ĝuste sub la okuloj de la servistino—la pli aĝa
+viro klinsalutis kaj alparolis al la alia per tre bela
+maniero de ĝentileco. Ne ŝajnis, ke la temo de lia
+parolado estas grava; efektive, de lia montrado ŝajnis,
+ke li nur demandas pri la vojo; sed la luno brilis sur lian
+vizaĝon dum li parolis, kaj plaĉis al la knabino
+ĝin observi, tiel senkulpan kaj malnovmodan bonkorecon
+de maniero ĝi ŝajnis elspiri, tamen estis
+ankaŭ ĉe ĝi io alta, kvazaŭ de ia
+bonfondita memkontento. Baldaŭ ŝia rigardo vagis
+al la alia, kaj ŝi estis surprizita rekoni en li unu
+S-ron Hyde, kiu foje vizitis ŝian mastron, kaj al kiu
+ŝi eksentis antipation. Li portis en la mano pezan
+bastoneton, kiun li sencele manumis; sed li respondis nenian
+vorton, kaj ŝajnis aŭskulti kun malfacile retenata
+malpacienco. Kaj tiam subite li eksplodis en grandan
+flamiĝon de kolero, frapante per la piedo, svingegante
+sian bastonon, kaj kondutante,—kiel diris la servistino,—kvazaŭ
+frenezulo. La maljunulo retiriĝis unu paŝon, kun
+mieno de homo treege surprizita kaj iome ĉagrenita; kaj
+ĉe tio, S-ro Hyde diskrevigis ĉiujn limojn kaj
+bastonegis lin teren. Kaj jen tuj poste kun simia furiozo li
+premegadis subpiede sian viktimon, kaj hajligis sur lin tian
+ventegon da batoj, ke la ostoj aŭdeble frakasiĝis
+kaj la korpo saltadis sur la vojo. Pro la teruro de tiu
+vidaĵo kaj tiuj sonoj, la servistino svenis.
+
+Estis la dua horo, kiam ŝi rekonsciiĝis kaj
+venigis la policon. La mortiginto jam antaŭ longe
+foriris; sed tie kuŝis lia mortigito meze de la
+strateto, nekredeble senformigita. La bastono per kiu la ago
+estis farita, kvankam el iu malofta tre fortika kaj peza
+ligno, rompiĝis ĉe la mezo per la egeco de tiu
+sensenta krueleco, kaj unu splitigita duono estis
+ruliĝinta en la defluilon, la alian sendube forportis
+la mortiginto. Monujo kaj ora poŝhorloĝo estis
+trovitaj sur la mortigito, sed nenia karto aŭ papero,
+krom sigelita kaj afrankita koverto, kiun li kredeble portis
+al la poŝto, kaj kiu surhavis la nomon kaj adreson de
+S-ro Utterson. Tiun ĉi oni alportis la sekvintan
+matenon al la leĝisto antaŭ ol li leviĝis;
+kaj ĝin vidinte kaj sciiĝinte pri la
+cirkonstancoj, li tuj elpuŝis solenan lipon.
+
+—Mi diros nenion, ĝis mi vidos la kadavron, li
+diris, ĉi tio povas esti tre grava. Bonvolu atendi dum
+mi vestiĝos.
+
+Kaj kun la sama serioza vizaĝo li rapide
+matenmanĝis kaj veturadis al la policejo, kien oni
+estis alportinta la kadavron. Tuj kiam li eniris en la
+ĉambron, li faris jesan kapsignon.
+
+—Jes, li diris, mi rekonas lin. Mi bedaŭras diri,
+ke tiu ĉi estas Sir Danvers Carew.
+
+—Mia Dio! sinjoro, ekkriis la policisto, ĉu estas
+eble? Kaj tuj poste lia okulo ekbrilis pro profesia ambicio.
+Tio ĉi faros grandan bruon, li diris, kaj eble vi povos
+helpi nin kapti la krimulon. Kaj mallonge li rakontis tion,
+kion la servistino estis vidinta, kaj almontris la rompitan
+bastonon.
+
+S-ro Utterson jam tremis ĉe la nomo Hyde; sed kiam
+oni metis antaŭ lin la bastonon, li ne povis dubi plu;
+rompita kaj elbatita kvankam ĝi estis, li rekonis
+ĝin kiel unu, kiun li mem donacis antaŭ multaj
+jaroj al Harry Jekyll.
+
+—Ĉu tiu ĉi S-ro Hyde estas persono de malalta
+kresko? li demandis.
+
+—Speciale malgranda kaj speciale fi-aspekta, tiel la
+servistino lin nomas, diris la oficisto.
+
+S-ro Utterson pripensadis; poste, levante la kapon:
+
+—Se vi venos kun mi en mia veturilo, li diris, mi
+kredas, ke mi povos konduki vin al lia domo.
+
+Estis jam preskaŭ la naŭa de la mateno, kaj
+okazis la unua nebulo de la sezono. Granda
+ĉokoladkolora vaporo malleviĝis de la ĉielo
+kvazaŭ ĉerkokovrilo, sed la vento senĉese
+atakegis kaj forpelis tiujn remparigitajn vaporojn; tiel, ke
+dum la malrapida rampado de la fiakro el unu strato sur la
+alian, S-ro Utterson povis vidi mirindan nombron da gradoj
+kaj nuancoj de krepuska lumo; ĉar jen malhelis
+kvazaŭ en la profundo de vespera ĉielo; jen la
+ardado de riĉa flamstriita bruno, kiel la brilo de ia
+stranga brulado, kaj jen, momente, la nebulo tute
+distriĝis, kaj palega radio da taglumo traglitis inter
+la turniĝantaj volvaĵoj de l’ vaporo. La
+funebreca kvartalo Soho, vidata sub ĉi tiuj
+ŝanĝiĝantaj ekrigardoj kun siaj kotaj vojoj
+kaj malelegantaj preterirantoj, kaj siaj lanternoj, kiuj
+estis aŭ ankoraŭ ne estingitaj aŭ
+rebruligitaj por kontraŭbatali tiun ĉi
+malĝojan reinvadon de la mallumo, ŝajnis, al la
+okuloj de la leĝisto, simili kvartalon de urbo en ia
+koŝmaro. Liaj pensoj, plie, estis tinkturitaj de la
+plej malgajaj koloroj; kaj kiam li ekrigardis sian
+veturkunulon, li sentis ian tuŝon de tiu teruro al la
+leĝo kaj ĝiaj oficistoj, kiu foje povas ataki
+eĉ la plej honestan. Kiam la veturilo haltis ĉe la
+montrita adreso, la nebulo iome leviĝis, kaj li ekvidis
+malhelan straton, ĝindrinkejon, francan
+manĝejaĉon, multajn ĉifone vestitajn
+infanojn, kunpremitajn en la domaj enirejoj, kaj multajn
+virinojn, el diversaj nacioj, elirantajn kun ŝlosilo en
+la mano por trinki matenan glason; kaj, la sekvintan
+momenton, la nebulo, bruna kiel la umbro-tero,
+remalsuprenvenis sur tiun lokon kaj fortranĉis lin de
+la friponejo lin ĉirkaŭanta. Ĉi tie estis la
+hejmo de la favorato de Henry Jekyll; de homo heredonta
+kvaronon da miliono sterlinga.
+
+Arĝenthara maljunulino, kun vizaĝo kvazaŭ
+el eburo, malfermis la pordon. Ŝi havis malbonan
+vizaĝon, glatigitan per la hipokriteco; sed ŝia
+maniero estis bonega.
+
+—Jes, ŝi diris, ja logas S-ro Hyde tie ĉi,
+sed ne estas hejme, li estis en la domo lastan nokton tre
+malfrue, sed reeliris post malpli ol unu horo; tio tute ne
+estas stranga; liaj kutimoj estas tre neregulaj, kaj li ofte
+forestas; ekzemple, ĝis hieraŭ ŝi ne vidis
+lin jam de preskaŭ du monatoj.
+
+—Bone, ni do deziras vidi liajn ĉambrojn, diris la
+leĝisto; kaj, kiam la virino komencis deklari, ke tio
+estas neebla: Mi devas sciigi al vi, kiu estas ĉi tiu
+kun mi, li aldonis: Tiu ĉi estas Inspektoro Newcomen,
+el Scotland Yard[18].
+
+Ekbrilaĉo de malama ĝojo aperis sur la
+vizaĝo de la virino.
+
+—Ha! ŝi diris, li estas serĉata! Kion li
+faris?
+
+S-ro Utterson kaj la inspektoro rigardis sin reciproke.
+
+—Li ne ŝajnas esti tre populara persono, diris
+ĉi tiu.
+
+—Kaj nun, mia bonulino, permesu, ke mi kaj tiu ĉi
+sinjoro iome ĉirkaŭrigardu.
+
+El la tuta domo, kiu krom pro la maljunulino restis
+senhoma, S-ro Hyde estis okupinta nur du ĉambrojn; sed
+tiuj estis meblitaj lukse kaj bonguste. Ŝranko estis
+plenigita de bona vino; la teleraro estis el arĝento,
+la tukaro eleganta; bona pentraĵo pendis sur la muro,
+donaco (Utterson supozis) de Henry Jekyll, kiu estis granda
+virtuozo; kaj la tapiŝoj estis dikegaj kaj el agrablaj
+koloroj. En tiu ĉi momento, tamen, la ĉambroj
+portis ĉian signon de antaŭnelonga kaj rapida
+traserĉado; dise sur la planko kuŝis
+vestaĵoj, kun la poŝoj turnitaj eksteren;
+ŝloseblaj tirkestoj staris malfermitaj, kaj sur la
+fajrejo kuŝis amaso da griza cindro, kvazaŭ multe
+da paperoj estis bruligitaj. El ĉi tiu cindramaso la
+inspektoro eltiris la dikan ekstremaĵon de verda
+ĉeklibro, kontraŭstarintan la efikon de la fajro;
+la alia duono de la bastono estis trovita post la pordo;
+kaj, ĉar tio ĉi certigis liajn suspektojn, la
+policano deklaris sin ravita. Vizito al la banko, kie oni
+sciigis lin, ke kelkmilo da funtoj sterlingaj kuŝas tie
+je la kredito de la mortiginto, kompletigis lian
+kontentecon.
+
+—Vi povas havi fidon, sinjoro, diris li al Sinjoro
+Utterson, ke mi nun havas lin bone en la mano. Li sendube
+perdis la kapon, alie li neniam lasus la bastonon, kaj,
+antaŭ ĉio, neniam bruligus la ĉekaron. Nur
+per mono li povas ja vivi. Ni havas nenion por fari, krom
+atendi lin ĉe la banko kaj eldoni la afiŝetojn.
+
+Tiu ĉi lasta afero, tamen, ne estis tiel facila;
+ĉar S-ro Hyde havis malmulte da konatoj, eĉ la
+mastro de la servistino lin vidis nur dufoje, lian
+parencaron oni povis eltrovi nenie, li estis neniam
+fotografita, kaj la nemultaj, kiuj povis lin priskribi, tute
+malkonsentis inter si, laŭ la kutimo de ordinaraj
+observantoj. Pri nur unu sola punkto ili konsentis; kaj tiu
+estis la obsedanta sento de neesprimita kripleco, per kiu la
+fuĝinto impresis tiujn, kiuj lin vidis.
+
+
+La okazo pri la letero
+
+Estis malfrue en la posttagmezo, kiam S-ro Utterson
+alvenis al la pordo de D-ro Jekyll, kie li estis tuj
+enlasita de Poole kaj kondukita malsupren preter la kuirejo
+kaj trans korton, kiu iam estis ĝardeno, ĝis la
+konstruaĵo, kiun oni nomis indiferente, la laboratorio
+aŭ dissekca ĉambro. La doktoro aĉetis la
+domon de la heredintoj de fama ĥirurgiisto; kaj
+ĉar liaj propraj gustoj estis pli ĥemiaj ol
+anatomiaj, li ŝanĝis la destinon de la
+konstruaĵo en la posta parto de la ĝardeno. Estis
+la unua fojo, kiam la leĝisto estis akceptita en tiu
+parto de la loĝejo de sia amiko; kaj li observis la
+malluman senfenestran konstruaĵon kun scivolo, kaj
+ĉirkaŭen rigardis kun malagrabla sento de
+strangeco, dum li transiris la operacian teatron, iam amase
+plenigitan de fervoraj studentoj, nun malplenan kaj
+silentan, kun la tabloj ŝarĝitaj de ĥemiaj
+aparatoj, la planko kovrita de kestoj kaj pakpajlo, kaj la
+lumo malklare falanta tra la nebula kupolo. Ĉe la
+transa flanko, ŝtuparo suprenkondukis al pordo kovrita
+de ruĝa bajeto[19],
+kaj tra tiu S-ro Utterson estis fine akceptita en la
+kabineton de la doktoro. Estis granda ĉambro,
+ĉirkaugarnita je vitraj ŝrankoj, meblita interalie
+per spegulego kaj skribtablo, kaj elrigardis sur la korton
+per tri polvokovritaj fenestroj kun feraj baroj. Fajro
+brulis sur la kameno, lampo ekbruligita staris sur la
+kamenbreto, ĉar eĉ en la domoj la nebulo komencis
+kuŝi dense, kaj tie, proksimege de la varmo, sidis
+Doktoro Jekyll, ŝajne morte malsana. Li ne
+stariĝis por akcepti sian vizitanton, sed etendis
+nekore la manon kaj bonvenigis lin per ŝanĝita
+voĉo.
+
+—Kaj nun, diris S-ro Utterson, tuj post la eliro de
+Poole, vi aŭdis la novaĵon, ĉu ne?
+
+La doktoro tremetis.
+
+—Oni kriis ĝin sur la placo, li diris. Mi
+aŭdis tion de mia manĝoĉambro.
+
+—Unu vorton, diris la leĝisto. Carew estis mia
+kliento, sed tio vi ankaŭ estas; kaj mi volas scii,
+kion mi devas fari. Vi ja ne estis sufiĉe freneza,
+kaŝi ie tiun ĉi kanajlon?
+
+—Utterson, mi ĵuras antaŭ Dio, ekkriis la
+doktoro, mi ĵuras antaŭ Dio, ke mi neniam revidos
+lin plu. Mi ligas min al vi per mia honoro, ke mi de nun
+ĉesigos ĉian rilaton kun li en tiu ĉi mondo.
+Ĉio finiĝis. Kaj, efektive, li ne bezonas ian
+helpon; vi ne konas lin kiel mi; li estas for el
+danĝero, tute for el danĝero. Atentu miajn
+vortojn, oni pri li ne aŭdos plu.
+
+La leĝisto aŭskultis malgaje. Ne plaĉis al
+li la febra maniero de lia amiko.
+
+—Vi ŝajnas tre certa pri li, li diris, kaj por vi
+mem mi esperas, ke vi estos prava. Se okazus proceso, via
+nomo eble aperus.
+
+—Mi estas tute certa pri li, respondis Jekyll, por tio
+mi havas sciobazon, kiun mi povas konfidi al neniu. Sed
+estas unu afero, pri kiu vi povas min konsili. Mi ricevis—mi
+ricevis leteron, kaj min embarasas decidi, ĉu mi devus
+montri ĝin al la polico. Mi volus lasi la aferon en
+viaj manoj, Utterson; vi juĝus saĝe, mi estas
+certa, tiel grandan konfidon mi havas al vi.
+
+—Vi timas, mi supozas, ke ĝi povus konduki al lia
+troviĝo, ĉu ne? demandis la leĝisto.
+
+—Ne, diris la alia. Mi ne povas diri, ke min
+tuŝas, kio fariĝos Hyde, kun li mi ne rilatos plu.
+Mi pensis pri mia propra reputacio, kiun ĉi tiu
+malaminda afero iom kompromitis.
+
+Utterson pripensadis iom. Lin mirigis la egoismo de lia
+amiko kaj, tamen, trankviligis lin.
+
+—Nu, li diris fine, permesu, ke mi vidu la leteron.
+
+La letero estis skribita laŭ stranga vertikala
+maniero, kaj subskribita «Edward Hyde»; kaj ĝi
+sciigis, sufiĉe mallonge, ke la bonfarinto de la
+skribinto, D-ro Jekyll, al kiu li estis de longe tiel
+malinde repaginta milon da favoroj, ne bezonas timi pri lia
+sendanĝereco, ĉar li havas rimedojn por forkuri,
+al kiuj li havas absolutan fidon. Sufiĉe plaĉis al
+la leĝisto ĉi tiu letero; ĝi donis pli bonan
+aspekton al la intimeco, ol li jam atendis, kaj li kulpigis
+sin pro kelkaj siaj antaŭaj suspektoj.
+
+—Ĉu vi havas la koverton? li demandis.
+
+—Mi bruligis ĝin, respondis Jekyll, antaŭ ol
+konscii kion mi faris; sed ĝi portis nenian stampon de
+l’ poŝto. Oni alportis ĝin private.
+
+—Ĉu mi konservu ĉi tion kaj dormu sur
+ĝi?[20] demandis
+Utterson.
+
+—Mi deziras, ke vi decidu por mi tute, estis la
+respondo. Mi perdis ĉian fidon al mi mem.
+
+—Nu, mi pripensos, diris la leĝisto. Kaj nun unu
+vorton plu. Estis Hyde, ĉu ne, kiu diktis la
+kondiĉojn en via testamento pri tiu malapero?
+
+La doktoron ŝajne kaptis eksveno. Li kunpremis la
+lipojn kaj jesis per kapsigno.
+
+—Tion mi divenis, diris Utterson. Li intencis pereigi
+vin. Nur iom plu, kaj vin jam estus trafinta la morto.
+
+—Min trafis io multe pli efika, respondis solene la
+doktoro. Min trafis averto—ho Dio! Utterson, kia averto!
+
+Kaj li momente kovris la vizaĝon per la manoj.
+
+Elirante, la leĝisto haltis kaj iom kunparoladis kun
+Poole.
+
+—Oni hodiaŭ alportis leteron, li diris. Kian
+aspekton havis la portinto?
+
+Sed Poole estis certega, ke nenio venis krom poŝte,
+kaj eĉ tiel nur cirkuleroj. Ĉi tiu novaĵo
+forsendis la vizitinton kun renovigitaj timoj. Evidente la
+letero alvenis per la laboratoria pordo. Eble ja ĝi
+estis skribita en la kabineto, kaj se tiel estas, ĝi
+devas esti juĝata alie kaj traktata kun tiom pli da
+singardemo. La ĵurnalvendistoj, dum li iris,
+sinraŭkige kriegis laŭlonge la trotuaroj:
+
+—Speciala eldono! Terura mortigo de Parlamentano!
+
+Tio estis la funebra parolado jam de unu amiko kaj
+kliento. Kaj li ne povis ne timi, ke la bonfamo de
+ankoraŭ alia amiko estos tirata malsupren en la
+turniĝado de l’ skandalo. La decido, kiun li devos
+fari estis almenaŭ iom delikata; kaj memfida kvankam li
+estis laŭ kutimo, li komencis dorloti deziron, havi ies
+konsilon.
+
+Baldaŭ poste, li sidis ĉe unu flanko de sia
+propra kameno, kun S-ro Guest[21],
+sia ĉefkomizo, ĉe la alia, kaj meze inter ili, je
+delikate kalkulita distanco de la fajro, staris botelo da ia
+speciala malnova vino, kiu de longe kuŝadis nesunumata
+en la fundamentoj de lia domo. La nebulo ankoraŭ dormis
+pendfluge super la droninta urbo, kie la lampoj lumetis kiel
+karbunkoloj, kaj tra la obtuziganta kaŝanta amaso de
+tiuj falintaj nuboj la procesio de la vivo de l’ urbo
+ankoraŭ enruliĝadis tra la grandaj arterioj kun
+sonego kvazaŭ de potenca vento. Sed la ĉambro
+estis gaja en la lumo de l’ fajro. En la botelo la acidoj
+estis jam de longe solviĝintaj; kun la daŭrado de
+l’ tempo la imperia tinkturo dolĉiĝis tiel same,
+kiel la koloro en koloritaj fenestroj alprenas nuancojn pli
+riĉajn; kaj la ardeco de varmegaj aŭtunaj
+posttagmezoj sur montetflankaj vinberejoj estis preta
+liberiĝi kaj distri la nebulojn de Londono. Nesenteble
+la leĝisto fandiĝis. Al neniu li kaŝis malpli
+da sekretoj, ol al S-ro Guest. Li ja ne estis ĉiam
+certa, ke li kaŝis tiom, kiom li intencis. Guest ofte
+iris al la doktora domo pri aferoj. Li konis Poole, li povis
+apenaŭ ne rimarki la intimecon de S-ro Hyde en tiu
+domo; li povus fari konkludojn. Ĉu do ne estus
+konsilinde, ke li vidu leteron, kiu tiun misteron klarigas?
+Kaj antaŭ ĉio, ĉar Guest, estante fervora
+studanto kaj kritikanto de skribmanieroj, konsiderus la
+konfidon natura kaj kompleza? Guest plie estis konsilemulo;
+li apenaŭ legus tian strangan dokumenton, ne eldirante
+rimarkon, kaj laŭ tiu rimarko S-ro Utterson povos
+direkti sian estontan agadon.
+
+—Estas malĝoja afero pri Sir Danvers, li diris.
+
+—Ja efektive ĝi estas, sinjoro. Ĝi elvokis
+grandan publikan senton, respondis Guest.—Kompreneble la
+krimulo estis freneza.
+
+—Mi multe dezirus aŭdi vian opinion pri tio,
+respondis Utterson. Mi havas ĉi tie dokumenton de li
+skribitan; estas tute inter ni, ĉar mi apenaŭ
+scias, kion fari pri ĝi: eĉ plej bonaspekte la
+afero estas malbela. Sed jen, tute laŭ via speciala
+intereso: aŭtografo de mortiginto.
+
+La okuloj de Guest plibrilis, kaj li tuj komencis esplori
+ĝin pasie.
+
+—Ne, sinjoro, li diris, ne freneza; sed estas stranga
+skribmaniero.
+
+—Kaj laŭ ĉiuj diroj ankaŭ tre stranga
+skribinto, aldonis la leĝisto.
+
+Ĝuste en tiu momento la servisto eniris kun
+letereto.
+
+—Ĉu tiu estas de D-ro Jekyll, sinjoro? demandis la
+komizo. Mi pensis, ke mi rekonas la skribon. Ĉu estas
+io privata, S-ro Utterson?
+
+—Nur invito al vespermanĝo. Kial? Ĉu vi
+deziras ĝin rigardi?
+
+—Momenton. Mi dankas vin, sinjoro, kaj la komizo metis
+la du foliojn flankon ĉe flanko kaj zorge komparis
+ilian enhavon.
+
+—Dankon, sinjoro, li fine diris, redonante ambaŭ,
+estas tre interesa aŭtografo.
+
+Okazis longa paŭzo, dum kiu S-ro Utterson batalis
+kontraŭ si mem.
+
+—Kial vi komparis ilin, Guest? li subite demandis.
+
+—Nu, sinjoro, respondis la komizo, estas iom rimarkinda
+simileco; la du skribmanieroj estas laŭ multaj punktoj
+identaj, nur malsimile klinitaj.
+
+—Iom strange, diris Utterson.
+
+—Ja estas, kiel vi diras, iom strange, respondis Guest.
+
+—Bone estus, ne paroli pri tiu ĉi letero, vi
+komprenas, diris la mastro.
+
+—Jes, sinjoro, diris la komizo, mi komprenas.
+
+Sed S-ro Utterson, tuj kiam li estis sola tiun nokton,
+enŝlosis la leteron en sia forta kofro, kaj tie ĝi
+ripozadis de tiam antaŭen.
+
+—Kio! li pensis, Harry Jekyll falsi por mortiginto!
+
+Kaj lia sango malvarmiĝis en liaj vejnoj.
+
+
+La rimarkinda okazo pri Doktoro Lanyon
+
+La tempo pasadis; miloj da funtoj sterlingaj estis
+proponitaj kiel rekompenco, ĉar la morto de Sir Danvers
+ofendis kiel publika malfeliĉo, sed S-ro Hyde estis
+malaperinta el la sciado de la polico kvazaŭ li neniam
+ekzistis. Oni ja elfosis multon pri lia estinta vivado, kaj
+ĉio estis malbonfama; rakontoj elsaltis pri lia
+krueleco tiom senkompatema kiom perforta; pri lia malnobla
+vivado, pri liaj strangaj kunuloj, pri la malamo, kiu
+ŝajnis ĉirkaŭi lian karieron; sed pri lia
+nuntempa kaŝejo, ne eĉ murmureto. De l’ tempo,
+kiam li forlasis la domon en Soho, la matenon de la mortigo,
+li simple malaperis; kaj iom post iom, kun la pasado de la
+tempo, S-ro Utterson komencis perdi la unuan varmegecon de
+sia timo kaj pli kvietiĝi en si mem. La morto de Sir
+Danvers estis liaopinie pli ol kompensita per la malapero de
+S-ro Hyde. Jam kiam tiu malbona influo estis forigita, nova
+vivo komenciĝis por Doktoro Jekyll. Li elvenis el sia
+soleco, renovigis rilatojn kun siaj amikoj, fariĝis
+denove ilia familiara gasto kaj regalanto; kaj, kvankam li
+estis ĉiam konita kiel bonfaranto, li nun estis ne
+malpli fama pro sia pieco. Li estis tre okupata, li estis
+multe en la libera aero, li faris la bonon; lia vizaĝo
+ŝajnis malfermiĝi kaj pliheliĝi, kvazaŭ
+pro interna konscio de servofarado; kaj dum pli ol du
+monatoj la doktoro vivis en paco.
+
+La 8-an de januaro, Utterson estis manĝinta ĉe
+la doktoro kun malgranda invititaro; Lanyon ĉeestis;
+kaj la vizaĝo de la mastro rigardis de unu al la alia
+kiel en la pasintaj tagoj, kiam la trio estis nedisigeblaj
+amikoj.
+
+La 12-an, kaj ree la 14-an, la pordo restis fermita
+kontraŭ la leĝisto.
+
+—La doktoro ne povas forlasi la domon, Poole diris, kaj
+li akceptas neniun.
+
+La 15-an, li ree provis kaj ree estis rifuzita; kaj,
+kutiminte dum la lastaj du monatoj vidi sian amikon jam
+preskaŭ ĉiutage, li trovis ĉi tiun revenon al
+la soleco iom peza sur sia animo. La kvinan nokton, li
+invitis Guest vespermanĝi kun li, kaj, la sesan, li
+iris al D-ro Lanyon.
+
+Tie almenaŭ oni ne rifuzis enlasi lin; sed enirante,
+li estis terurita pro la ŝanĝo okazinta en la
+mieno de la doktoro. Mortordono estis legeble skribita sur
+lia vizaĝo. La iama rozkolora vizaĝo estis
+paliĝinta; la karno konsumiĝis; li estis videble
+pli senhara kaj pli maljuna; kaj, tamen, ne estis tiom tiuj
+signoj de rapidega fizika disfalo, kiuj altiris la
+observadon de la leĝisto, kiom rigardo el la okulo kaj
+eco de maniero, kiuj ŝajnis atesti pri ia profunde
+kuŝanta teruro de la mento. Ne verŝajne estis, ke
+la doktoro timas la morton; kaj tion tamen Utterson estis
+tentata suspekti.
+
+—Jes, li pensis, li estas kuracisto, li sendube konas
+sian propran staton, kaj scias, ke liaj tagoj estas
+kalkulitaj; kaj la scio estas pli, ol li povas toleri.
+
+Kaj tamen, kiam Utterson parolis pri lia malsana aspekto,
+estis kun ŝajno de granda firmeco, ke Lanyon deklaris
+sin kondamnita al la morto.
+
+—Min trafis granda ŝoko, li diris, kaj mi neniam
+resaniĝos. Estas afero nur de semajnoj. Nu, la vivado
+estis agrabla; mi ŝatis ĝin, jes, sinjoro, mi
+kutimis ĝin ŝati. Mi foje pensas, ke se ni scius
+ĉion, ni pli ĝojus foriri.
+
+—Jekyll estas ankaŭ malsana, diris Utterson,
+ĉu vi vidis lin?
+
+Sed la vizaĝo de Lanyon ŝanĝiĝis, kaj
+li levis tremantan manon.
+
+—Mi volas nek vidi nek aŭdi plu pri D-ro Jekyll,
+li diris per laŭta ŝancelata voĉo. Kun tiu
+persono mi ne rilatos plu, kaj mi petas, ke vi evitu
+ĉian aludon al iu, kiun mi konsideras mortinta.
+
+—Tut, tut! diris S-ro Utterson. Kaj tiam, post longa
+paŭzo:
+
+—Ĉu mi ne povas fari ion? li demandis, ni estas
+tri tre malnovaj amikoj, Lanyon; ni ne vivados sufiĉe
+longe, por fari aliajn.
+
+—Nenio estas farebla, respondis Lanyon, demandu al li
+mem.
+
+—Li ne volas akcepti min, diris la leĝisto.
+
+—Tio min ne surprizas, estis la respondo. Iam,
+Utterson, kiam mi estos mortinta, vi eble sciiĝos pri
+la praveco kaj malpraveco de ĉi tiu afero. Mi ne povas
+diri. Kaj dume, se vi povas sidadi kun mi kaj paroladi pri
+aliaj aferoj, pro Dio restu kaj tiel faru; sed, se vi ne
+povas eviti tiun malbenitan temon, je la nomo de Dio foriru,
+ĉar tion mi ne povas elporti.
+
+Alveninte hejmen, Utterson tuj sidiĝis kaj skribis
+al Jekyll, plendante pri sia eksigo de lia domo, kaj
+demandante la kaŭzon de ĉi tiu malfeliĉa
+disiĝo rilate Lanyon; kaj la morgaŭa tago alportis
+al li longan respondon, jen tre kortuŝante verkitan,
+jen kun senco mallume mistera. La malpaco kun Lanyon estis
+nekuracebla.
+
+—Mi ne kulpigas mian malnovan amikon, Jekyll skribis,
+sed mi partoprenas lian opinion, ke ni devas neniam revidi
+unu la alian. Mi intencas de nun vivadi en ekstrema soleco;
+vi devos ne esti surprizata, nek dubi pri mia amikeco, se
+mia pordo estos ofte fermata eĉ kontraŭ vin. Vi
+devos toleri, ke mi iradu laŭ mia propra malluma vojo.
+Mi faligis sur min punon kaj danĝeron, kiujn mi ne
+povas nomi. Se mi estas la ĉefa el pekintoj, mi estas
+ankaŭ la ĉefa el suferantoj. Mi ne povis pensi, ke
+tiu ĉi tero havas lokon por suferoj kaj teruroj tiel
+animŝancelantaj; kaj por malpezigi tiun ĉi
+fatalon, vi povas fari nur ĉi tion: respekti mian
+silentadon.
+
+Utterson miregis; la malbona influo de Hyde estis
+fortirita, la doktoro jam revenis al siaj kutimaj taskoj kaj
+amikoj; antaŭ unu semajno, la estonteco estis ridetanta
+kun ĉia promeso pri gaja kaj estimata maljuneco; kaj,
+jen, subite, amikeco kaj paco de animo, kaj la tuta vojiro
+de lia vivo ruiniĝis. Tiel granda kaj
+neantaŭpensita ŝanĝo montris al frenezeco;
+sed laŭ la teniĝo kaj paroloj de Lanyon, devas
+ekzisti por ĝi kaŭzo pli profunda.
+
+Semajnon post tio D-ro Lanyon enlitiĝis, kaj
+antaŭ ol pasis dekkvar tagoj li mortis. La nokton post
+la enterigo, ĉe kiu li estis dolore kortuŝita,
+Utterson ŝlosis la pordon de sia privata oficejo, kaj
+sidante tie en la lumo de malgaja kandelo li eltiris kaj
+metis antaŭ sin koverton adresitan per la mano kaj
+sigelitan per la sigelilo de sia mortinta amiko. «PRIVATA:
+por la manoj de J. G. Utterson SOLA, kaj en la okazo de lia
+antaŭmorto, detruota nelegite», tiel ĝi
+estis emfaze surskribita; kaj la leĝisto timegis
+rigardi la enhavon.
+
+—Mi hodiaŭ enterigis jam unu amikon, li pensis,
+kion fari, se ĉi tio kostos al mi alian?
+
+Kaj poste li kondamnis la timon kiel nelojalecon, kaj
+rompis la sigelon. Interne troviĝis alia enmetaĵo,
+ankaŭ sigelita, kaj signita sur la koverto jene:
+«Malfermota nur post la morto aŭ malapero de Doktoro
+Henry Jekyll.» Utterson ne povis fidi siajn okulojn. Jes,
+la vorto estis ja malapero; kaj tie ĉi denove,
+kiel en la freneza testamento, kiun li antaŭ longe
+redonis al ĝia aŭtoro, jen denove estis kunligitaj
+la ideo de malapero kaj la nomo de Harry Jekyll. Sed en la
+testamento, tiu ideo naskiĝis el la fisugestio de la
+viro Hyde; ĝi estis metita tien laŭ celo nur tro
+evidenta kaj terura. Sed skribita de la mano de Lanyon, kion
+ĝi povas signifi? Kreskis en la administranto granda
+scivolo, malatenti la malpermeson kaj tuj esplori ĝis
+la fundo tiujn misterojn; sed la profesia honoro kaj
+fideleco al lia mortinta amiko estis severaj devoj; kaj la
+pako kuŝis en la plej interna angulo de lia privata
+forta kofro.
+
+Tamen, forŝovi la scivolecon ne estas ĝin
+venki, kaj oni povas dubi, ĉu de tiu tago antaŭen
+Utterson deziris la kunestadon de sia amiko kun tiom da
+fervoro. Li pensis pri li bonkore, sed liaj pensoj estis
+maltrankvilaj kaj plenaj de timo. Li ja iris viziti lian
+domon; sed eble estis por li malembaraso, ke oni malpermesis
+al li la eniron; eble, en sia koro, li preferis paroli kun
+Poole sur la sojlo, ĉirkaŭate de la aero kaj la
+sonoj de l’ malfermita urbo, ol esti tralasita en tiun
+domon de propravola sklaveco por sidadi kaj paroli kun
+ĝia nepenetrebla enfermita ermito. Poole ja havis
+neniun agrablan novaĵon por komuniki. La doktoro,
+ŝajnis, nun pli ol iam enfermis sin en la kabineto
+super la laboratorio, kie li eĉ kelkafoje dormis; li
+estis malgaja, fariĝis tre silenta; li ne legis;
+ŝajnis, kvazaŭ io absorbas lian menton. Utterson
+tiel kutimiĝis la ĉiaman samecon de tiuj raportoj,
+ke li iom post iom maloftigis siajn vizitojn.
+
+
+La okazo ĉe la fenestro
+
+Okazis unu dimanĉon, kiam S-ro Utterson promenadis
+kiel kutime kun S-ro Enfield, ke ilia vojo kondukis denove
+tra la flankstrato; kaj ke ambaŭ, veninte ĝis la
+pordo, haltis por ĝin rigardi.
+
+—Nu, diris Enfield, almenaŭ tiu afero estas
+finita. Ni neniam vidos plu S-ron Hyde.
+
+—Mi esperas ke ne, diris Utterson, ĉu mi iam diris
+al vi, ke mi foje vidis lin kaj partoprenis vian senton de
+antipatio?
+
+—Estis neeble fari unu, ne farante la alian, respondis
+Enfield, kaj, rilate al tio, kia malsaĝulo vi sendube
+juĝis min, ĉar mi ne sciis, ke tiu ĉi estis
+posta enirejo al la domo de D-ro Jekyll! Vi estis parte
+kulpa, ke mi eltrovis tion eĉ tiam, kiam mi ja ĝin
+faris.
+
+—Vi do eltrovis, ĉu? diris Utterson, sed se tiel
+estas, ni povas eniri en la korton kaj rigardi la
+fenestrojn. Verdire, mi estas maltrankvila pri la kompatinda
+Jekyll; kaj mi sentas, kvazaŭ la ĉeesto de amiko,
+eĉ ekstere, povus fari al li bonon.
+
+La korto estis tre malvarmeta kaj iomete malseka, kaj
+plena de antaŭtempa krepusko, kvankam la ĉielo
+mem, alta supre, estis ankoraŭ hela de la sunsubira
+lumo. La meza fenestro el la tri estis duone malfermita;
+kaj, sidantan tute proksime de ĝi, ĝuantan la
+aeron kun senlima malgajeco de mieno, kvazaŭ iu
+senkonsola malliberulo, Utterson vidis D-ron Jekyll.
+
+—Kio! Jekyll! li ekkriis, mi esperas, ke vi pli bone
+fartas.
+
+—Mi estas en tre malbona stato, Utterson, respondis la
+doktoro senespere; tre malbona. Tio ne daŭros longe,
+dankon al Dio.
+
+—Vi restas tro multe en la domo, diris la leĝisto.
+Vi devus esti ekstere, vipante la sangiradon, kiel S-ro
+Enfield kaj mi. Ĉi tiu estas mia kuzo—S-ro Enfield—D-ro
+Jekyll. Venu do; prenu vian ĉapelon kaj faru kun ni
+viglan promenadon.
+
+—Vi estas tre bona, ekĝemis la alia, mi tre
+ŝatus tion; sed ne, ne, ne, estas tute neeble; mi ne
+kuraĝas. Sed vere, Utterson, mi tre ĝojas vin
+vidi; estas ja granda plezuro. Mi volus peti, ke vi kaj S-ro
+Enfield suprenvenu, sed la loko ja ne estas en deca stato.
+
+—Nu, do, diris la leĝisto bonkore, ni ne povos pli
+bone fari, ol resti tie ĉi kaj paroli kun vi de kie ni
+estas.
+
+—Tiun proponon mi ĵus estis riskonta, respondis la
+doktoro kun rideto. Sed apenaŭ la parolo eliris el lia
+buŝo, la rideto estis forfrapita el lia vizaĝo kaj
+sekvita de esprimo tiel profundege terura kaj malespera, ke
+ĝi glaciigis la sangon mem al la du sinjoroj
+malsupre. Ili ĝin vidis nur dum momento, ĉar la
+fenestro estis rapidege malsuprentirita; sed la ekvido
+sufiĉis, kaj ili sin turnis kaj forlasis la korton sen
+vorto. Silente, ankaŭ, ili trairis la flankstraton, kaj
+nur veninte en apudan straton, turnis S-ro Utterson por
+rigardi sian kunulon. Ili estis ambaŭ palaj, kaj estis
+respondo de terurego en iliaj okuloj.
+
+—Dio nin pardonu! Dio nin pardonu! diris S-ro Utterson.
+
+Sed S-ro Enfield nur seriozege skuis la kapon, kaj denove
+antaŭen iris silente.
+
+
+La lasta nokto
+
+S-ro Utterson sidis apud la fajro unu vesperon post la
+vespermanĝo, kiam li estis mirigita ricevi viziton de
+Poole.
+
+—Dio min benu, Poole, kio kondukas vin ĉi tien? li
+ekkriis, kaj poste, rigardinte lin duan fojon, kio estas? li
+aldonis, ĉu la doktoro estas malsana?
+
+—S-ro Utterson, diris la viro, io malbona okazas.
+
+—Sidiĝu, kaj jen glaso da vino por vi, diris la
+leĝisto. Nun, ne rapidu, kaj diru al mi klare tion,
+kion vi deziras.
+
+—Vi konas la kutimojn de la doktoro, sinjoro, respondis
+Poole, kaj vi scias, kiel li sin enfermadas. Nu, li estas
+ree enfermita en sia kabineto; kaj la afero al mi ne
+plaĉas, sinjoro,—mi mortu, se ĝi al mi
+plaĉas! Sinjoro Utterson, mi ion timas!
+
+—Nu, mia brava, diris la leĝisto, klarigu plene.
+Kion ja vi timas?
+
+—De preskaŭ unu semajno mi ion timas, respondis
+Poole, obstine malatentante la demandon, kaj mi ne povas
+elporti tion plu.
+
+Lia mieno plene konfirmis liajn parolojn; lia maniero
+estis ŝanĝita; kaj krom en la momento kiam li
+anoncis sian teruron, li ne eĉ unufoje rigardis la
+leĝiston rekte en la vizaĝon. Eĉ nun li
+ankoraŭ sidis kun la glaso da vino negustumita sur sia
+genuo, la okuloj direktitaj al angulo de la planko.
+
+—Mi ne povas elporti tion plu, li rediris.
+
+—Nu, diris la leĝisto, mi vidas, ke vi ja havas
+iun bonan motivon, Poole; mi komprenas, ke okazas io grave
+maltrankviliga. Penu diri al mi, kio estas.
+
+—Mi pensas, ke efektiviĝis ia krimaĵo, diris
+Poole raŭke.
+
+—Krimaĵo! ekkriis la leĝisto, multe timigita
+kaj sekve iom kolerema. Kia krimo? Kion li ja volas diri?
+
+—Mi ne kuraĝas diri, sinjoro, estis la respondo;
+sed, ĉu vi venos kun mi, vidi por vi mem?
+
+La sola respondo de S-ro Utterson estis leviĝi kaj
+preni sian ĉapelon kaj superveston; sed li rimarkis kun
+miro la altan gradon de la kontentigo, kiu esprimiĝis
+sur la vizaĝo de la servisto, kaj konstatis eble kun ne
+malpli da miro, ke la vino estas ankoraŭ ne gustumita,
+kiam tiu ĝin remetas sur la tablon por sekvi lin.
+
+La placo, kiam ili tien alvenis, estis plena de vento kaj
+polvo. Poole, kiu la tutan vojon estis marŝinta unu
+aŭ du paŝojn antaŭe, nun haltis meze de la
+trotuaro, kaj, malgraŭ la malvarmega vetero, deprenis
+sian ĉapelon kaj sekigis la frunton per ruĝa
+naztuko. Sed malgraŭ la rapideco de lia veno, tiu ne
+estis la roso de la ekzercado, kiun li forviŝis, sed la
+malseketaĵo de ia sufokanta angoro; ĉar lia
+voĉo, kiam li parolis, estis maldolĉa kaj rompita,
+kaj pala lia vizaĝo.
+
+—Nu, sinjoro, li diris, jen ni alvenis, kaj Dio
+permesu, ke nenio malbona okazis.
+
+—Amen, Poole, diris la leĝisto.
+
+Ĉe tio la servisto frapis laŭ tre diskreta
+maniero; la pordo estis malfermita sed ankoraŭ detenata
+per la ĉeno, kaj voĉo de interne demandis:
+
+—Ĉu estas vi, Poole?
+
+—Ĉio en ordo, diris Poole, tralasu nin.
+
+La vestiblo, kiam ili envenis, estis hele lumigita; la
+fajro estis alte amasigita, kaj ĉirkaŭ la fajrejo
+la tuta servistaro, viroj kaj virinoj, staris kunpremite
+kiel ŝafaro. Vidinte S-ron Utterson, la
+ĉambristino histerie ekploretis, kaj la kuiristino,
+ekkriante: Dank’ al Dio! estas S-ro Utterson!
+antaŭenkuris kvazaŭ ŝi dezirus lin enbrakigi.
+
+—Kio! Kio! Ĉu vi ĉiuj estas ĉi tie?
+diris la leĝisto malkontente. Tre neregule, tre
+maldece, via mastro estus tre malkontenta.
+
+—Ili ĉiuj timas, diris Poole.
+
+Absoluta silento sekvis; neniu protestis; nur la
+ĉambristino altigis la voĉon kaj nun laŭte
+ploris.
+
+—Fermu la buŝon! Poole diris al ŝi, kun
+sovaĝeco de maniero, kiu atestis pri liaj propraj
+malagorditaj nervoj, kaj, efektive, kiam la knabino tiel
+subite altigis la noton de sia lamentado, ili ĉiuj
+eksaltis kaj turnis sin al la interna pordo kun vizaĝoj
+de teruroplena atendo.
+
+—Kaj nun, diris la ĉefservisto, turnante sin al la
+tranĉilpurigisto, donu al mi kandelon, kaj ni tuj
+plenumos la aferon.
+
+Kaj tiam, li petis al S-ro Utterson lin sekvi, kaj
+elkondukis lin al la posta ĝardeno.
+
+—Nun, sinjoro, li diris, vi venu kiel eble plej
+senbrue. Mi deziras, ke vi aŭdu, sed ke vi ne
+aŭdiĝu. Kaj vidu, sinjoro, se okaze li petus al vi
+eniri, ne faru.
+
+La nervoj de S-ro Utterson, ĉe tiu neatendita
+finiĝo, faris eksalton, kiu preskaŭ renversis lin,
+sed li reprenis sian kuraĝon kaj sekvis la serviston en
+la laboratoriejon kaj tra la ĥirurgian teatron, kun
+ĝia malordaĵo de ujoj kaj boteloj, ĝis la
+malsupro de la ŝtuparo. Ĉi tie Poole signalis al
+li, ke li staru flanke kaj aŭskultu, dum li mem,
+demetante la kandelon kaj farante grandan kaj evidentan
+alvokon al sia decidemo, supreniris la ŝtuparon kaj
+frapis per iome ŝancela mano sur la ruĝan bajeton
+de la kabineta pordo.
+
+—Jen S-ro Utterson, sinjoro, kiu deziras vin vidi, li
+kriis, kaj, eĉ dum li ankoraŭ faris tion, li
+denove agitate signalis al la leĝisto, ke li
+aŭskultu.
+
+Voĉo el interne respondis:
+
+—Diru al li, ke mi ne povas akcepti kiun ajn, ĝi
+diris plende.
+
+—Dankon, Sinjoro, diris Poole, kun noto kvazaŭ
+triumfa en sia voĉo, kaj, relevante la kandelon, li
+kondukis S-ron Utterson malantaŭen trans la korton kaj
+en la grandan kuirejon, en kiu la fajro estis
+estingiĝinta kaj la blatoj saltadis sur la planko.
+
+—Sinjoro, li diris, rigardante en la okulojn de S-ro
+Utterson, ĉu tiu estis la voĉo de mia mastro?
+
+—Ĝi ŝajnis multe ŝanĝita, respondis
+la leĝisto tre pala, sed redonante rigardon
+kontraŭ rigardon.
+
+—Ŝanĝita! Nu, mi pensus ke jes! diris la
+servisto. Ĉu mi estas dudek jarojn en la domo de tiu
+ĉi homo, nur por trompiĝi pri lia voĉo? Ne,
+sinjoro, la mastron oni ien forigis; li estis forigita
+antaŭ ok tagoj, tiam, kiam ni aŭdis lin alvokantan
+al la nomo de Dio, kaj kio estas tie interne anstataŭ
+li, kaj kial ĝi restas tie, estas io, kio vokas al la
+ĉielo, S-ro Utterson!
+
+—Tiu ĉi estas tre stranga rakonto, Poole; tiu
+ĉi estas iome fantazia rakonto, mia bonulo, diris S-ro
+Utterson, mordante sian fingron. Supozite ke ĉio estas
+kiel vi opinias, supozite ke Doktoro Jekyll estis… nu,
+mortigita, kio povus decidigi la mortiginton restadi ĉi
+tie? Sensence estas. Tio ne rekomendas sin al la prudento.
+
+—Nu, S-ro Utterson, vi estas viro tre malfacile
+konvinkebla, sed mi ja vin fine kredigos, diris Poole. Dum
+tiu ĉi lasta semajno, li, aŭ ĝi, aŭ tio,
+kio ajn loĝas en tiu kabineto, postuladis nokte kaj
+tage iuspecan medikamenton, kaj ne povas ricevi ĝin
+laŭ sia deziro. Estis iufoje lia kutimo (tio estas, la
+kutimo de la mastro), skribi siajn ordonojn sur paperfolion
+kaj ĵeti ĝin sur la ŝtuparon. Ni havis nenion
+alian dum tiu ĉi semajno, nenion krom paperoj kaj
+fermita pordo, kaj la manĝaĵoj mem devis esti
+lasitaj tie por esti kontrabande enkaptataj kiam neniu
+rigardis. Nu, sinjoro, ĉiutage, ja du-trifoje en la
+sama tago, estis ordonoj kaj plendoj, kaj mi estis sendita
+diskuri al ĉiuj pograndaj apotekistoj en la urbo.
+Ĉiufoje kiam mi reportis la substancon, estis alia
+papero dirante al mi, ke mi redonu ĝin, ĉar
+ĝi ne estas pura, kaj poste venis alia mendo al alia
+firmo. Tiu ĉi drogo estas treege bezonata—kiu ajn
+estas la motivo.
+
+—Ĉu vi havas iun el tiuj paperoj? demandis S-ro
+Utterson.
+
+Poole serĉis en sia poŝo, kaj eltiris
+ĉifitan letereton, kiun la leĝisto, sin klinante
+pliproksimen al la kandelo, zorge esploris. Ĝia enhavo
+estis jena: «Doktoro Jekyll prezentas siajn komplimentojn
+al Sinjoroj Maw. Li certigas al ili, ke ilia lasta specimeno
+estas nepura kaj tute neutila por lia nuna celo. En la jaro
+18**a, D-ro J. aĉetis de S-roj Maw iome grandan
+kvanton. Li nun petegas, ke ili serĉu kun la plej
+fervora zorgo kaj ke, se iom da sama kvalito restas, ili
+ekspedu ĝin tuj al li. La kosto ne estas konsiderinda.
+La graveco de ĉi tio al D-ro J. povas apenaŭ esti
+trograndigata.»
+
+Ĝis tiu punkto la letero estis skribita sufiĉe
+trankvile; sed, poste, kun subita plumknaro, la emocio de la
+skribinto estis eksplodinta. «Pro Dio», li estis
+aldoninta, «trovu por mi iom de la antaŭa.»
+
+—Tiu ĉi estas stranga letereto, diris S-ro
+Utterson, kaj tiam, rapidavoĉe.—Kiamaniere okazas, ke
+ĝi estas malfermita?
+
+—La viro ĉe Maw estis tre kolera, sinjoro, kaj
+reĵetis ĝin al mi kvazaŭ ĝi estus tiom
+da malpuraĵo, respondis Poole.
+
+—Ĉi tiu estas sendube la skribstilo de la doktoro,
+vi scias? daŭrigis la leĝisto.
+
+—Mi pensis, ke ĝi similas, diris la servisto iom
+malkontente; kaj, poste, per alia voĉo: Sed kion gravas
+la stilo de l’ skribo? li diris; mi vidis lin.
+
+—Vidis lin! rediris Utterson. Nu?
+
+—Jen la nekompreneblaĵo! diris Poole. Mi eniris
+subite en la teatron el la ĝardeno. Ŝajnis, ke li
+elglitis por serĉi tiun drogon aŭ kion ajn ĝi
+estas; ĉar la kabineta pordo estis nefermita, kaj jen
+li estis ĉe la malproksima flanko de la ĉambro,
+serĉante inter la ujoj. Li suprenrigardis kiam mi
+envenis, eligis ian krion kaj suprenkuregis per la
+ŝtuparo en la kabineton. Nur dum momento mi lin vidis,
+sed la haroj stariĝis sur mia kapo kiel la pikiloj de
+histriko. Sinjoro, se tiu estis mia mastro, kial li havis
+maskon sur la vizaĝo? Se tiu estis mia mastro, kial li
+ekkriis kiel rato kaj kuris for de mi? Mi servadis lin
+sufiĉe longatempe. Kaj ja …
+
+La viro haltis, kaj pasigis la manon sur la vizaĝo.
+
+—Ĉio ĉi tio estas strangaj cirkonstancoj,
+diris S-ro Utterson, sed mi kredas, ke mi ekvidas lumon. Via
+mastro, Poole, estas evidente atakita de unu el tiuj
+malsanoj, kiuj samtempe turmentegas kaj deformas la
+suferanton. Tial, tiom kiom mi scias, la
+ŝanĝiĝo de lia voĉo, tial la masko kaj
+la evitado de siaj amikoj, tial la avideco trovi tiun
+ĉi drogon, per kiu la malfeliĉulo konservas iom da
+espero pri fina resaniĝo,—Dio permesu, ke li ne
+trompiĝu! Jen mia klarigo; ĝi estas sufiĉe
+malgaja, Poole, ja terurega por konsideri, sed ĝi estas
+simpla kaj natura, konsekvencas bone kune kaj liberigas nin
+de ĉiaj supermezuraj timoj.
+
+—Sinjoro, diris la servisto, makule paliĝante, tiu
+aĵo ne estas mia mastro, kaj jen la vero. Mia mastro—li
+ĉirkaŭrigardis kaj komencis subparoli—estas
+altkreska, belforma homo, kaj la alia estis pliĝuste
+malgrandegulo.
+
+Utterson provis nenian proteston.
+
+—Ho, sinjoro, ekkriis Poole, ĉu vi pensas, ke mi
+ne konas mian mastron post dudekjara servado? Ĉu vi
+pensas, ke mi ne scias ĝis kioma alto lia kapo atingas
+ĉe la pordo de la kabineto, kie mi lin vidadis
+ĉiumatene? Ne, sinjoro, tiu maskitaĵo neniam estis
+D-ro Jekyll—Dio scias, kio ĝi estas, sed neniam
+ĝi estis D-ro Jekyll, kaj estas la kredo de mia koro,
+ke okazis mortigo.
+
+—Poole, respondis la leĝisto, se vi tion diras,
+fariĝos mia devo certiĝi pri tio. Kvankam mi multe
+deziras respekti la sentojn de via mastro, kvankam mi estas
+multe embarasita pri tiu ĉi letereto, kiu ŝajnas
+pruvi, ke li ankoraŭ vivas, mi konsideros, ke estas mia
+devo, trabati tiun pordon.
+
+—Ha, S-ro Utterson, jen vi parolas! ekkriis la
+servisto.
+
+—Kaj nun venas la dua demando, daŭrigis la
+leĝisto, kiu tion faros?
+
+—Nu, vi kaj mi, sinjoro, estis la sentima respondo.
+
+—Tio estas bone dirita, respondis la leĝisto, kaj
+kio ajn rezultos, mi zorgos pri tio, ke vi ne estos
+perdanto.
+
+—Estas hakilo en la teatro, daŭrigis Poole, kaj vi
+povas ekpreni la kuirejan fajrincitilon por vi mem.
+
+La leĝisto ekprenis en la manon tiun malelegantan
+sed pezan ilon, kaj balancis ĝin.
+
+—Ĉu vi scias, Poole, li diris, suprenrigardante,
+ke vi kaj mi estas metontaj nin en situacion iome
+danĝeran?
+
+—Vi povas ja prave diri tion, respondis la servisto.
+
+—Estos do bone, ke ni estu sinceraj, diris la alia. Ni
+ambaŭ pensas pli ol ni diris; ni malkaŝu nun
+ĉion. Tiun maskitan figuron, kiun vi vidis, ĉu vi
+ĝin rekonis?
+
+—Nu, sinjoro, ĝi iris tiel rapide kaj tiel
+kunpremite, ke mi apenaŭ povas ĵuri pri tio, estis
+la respondo. Sed se vi volas demandi, ĉu ĝi estis
+S-ro Hyde?—Nu, mi pensas, ke jes! Ĝi ja estis simile
+granda; kaj ĝi havis la saman rapidan malpezecon de
+movado; kaj plie, kiu alia povus eniri per la pordo de l’
+laboratorio? Vi ne forgesis, sinjoro, ke, kiam okazis la
+mortigo, li ankoraŭ havis sur li la ŝlosilon. Sed
+tio ne estas ĉio. Mi ne scias, S-ro Utterson, ĉu
+vi iam renkontis S-ron Hyde?
+
+—Jes, diris la leĝisto, mi unufoje parolis kun li.
+
+—Sekve vi devas scii, same kiel ni ceteraj, ke estis
+ĉe tiu sinjoro io stranga—io, kio timigis homon—io,
+kion oni sentis en sia spina cerbo.
+
+—Mi konfesas, ke mi sentis iom da tio, diris S-ro
+Utterson.
+
+—Precize, sinjoro, respondis Poole, nu, kiam tiu
+maskitaĵo eksaltis kvazaŭ simio el inter la
+ĥemiaĵoj kaj kuregis en la kabineton, tio
+malsupreniris mian spinon kiel glacio. Ho! mi scias, ke tio
+ja ne estas pruvo, S-ro Utterson, sed homo havas siajn
+sentojn, kaj mi donas al vi mian biblioĵuron, ke estis
+S-ro Hyde.
+
+—Jes, jes, diris la leĝisto, miaj timoj inklinas
+al la sama konkludo. Malbono, mi timas, malbono devis nepre
+naskiĝi el tiu kunligo. Jes, vere, mi vin kredas, mi
+kredas, ke malfeliĉa Harry estas mortigita, kaj mi
+kredas, ke lia mortiginto (pro kia celo, Dio sole povas
+diri) ankoraŭ sin kaŝas en la ĉambro de sia
+viktimo! Nu, estu nia nomo la Venĝo! Alvoku Bradshaw![22]
+
+La lakeo alvenis, tre nervema kaj pala.
+
+—Regu vin, Bradshaw, diris la leĝisto. Tiu ĉi
+necerteco malbone efikas, mi scias, sur vin ĉiujn, sed
+mi nun intencas meti al ĝi finon. Poole kaj mi perforte
+trabatos al ni vojon en la kabineton. Se ĉio estas
+bona, miaj ŝultroj estas sufiĉe larĝaj por
+porti la kulpon. Dume, por la okazo se io estas vere
+malbona, aŭ se iu malbonfarinto penos forkuri per la
+posta elirejo, vi kaj la knabo devas ĉirkaŭiri la
+angulon kun paro de taŭgaj bastonoj, kaj ekokupi
+postenon ĉe la pordo de la laboratorio. Ni donas al vi
+dek minutojn por atingi vian lokon.
+
+Ĉe la foriro de Bradshaw la leĝisto rigardis
+sian poŝhorloĝon.
+
+—Kaj nun, Poole, ni iru al la nia, li diris; kaj,
+prenante la fajrincitilon sub la brako, li antaŭeniris
+en la korton. Estis jam tute mallume. La vento ĵetis la
+lumon de la kandelo, jen tien jen reen, ĉirkaŭ
+iliaj paŝoj, ĝis ili atingis la ŝirmon de la
+teatro, kie ili silente sidiĝis por atendi. Londono
+solene zumadis ĉirkaŭe, sed pli apude, la
+senbrueco estis rompata nur de la sono de piedo, kiu
+moviĝadis antaŭen-malantaŭen sur la kabineta
+planko.
+
+—Tiamaniere ĝi marŝadas la tutan tagon,
+sinjoro, murmuris Poole, jes, kaj pli grandan parton de la
+nokto. Nur kiam nova specimeno venas de la apotekisto okazas
+mallonga halteto. Ha! estas malbona konscienco, kiu estas
+tiel malamika kontraŭ la ripozo. Ha, sinjoro! ĉiu
+paŝo parolas pri sango kruele disverŝita. Sed
+aŭskultu denove, iome pliapude, enmetu vian koron en
+viajn orelojn, S-ro Utterson, kaj diru al mi, ĉu tio
+estas la piedo de l’ doktoro?
+
+La paŝoj faladis malpeze kaj strange, kun difinita
+svingado, kvankam ili iris tiel malrapide; tio efektive
+estis tute malsama de la peza, grinca paŝado de Harry
+Jekyll. Utterson ekĝemis.
+
+—Ĉu neniam okazis io alia? li demandis.
+
+Poole kapjesis.
+
+—Foje, li diris, foje mi aŭdis ĝin plorantan.
+
+—Plorantan! Kiel tio? diris la leĝisto, kun subita
+frostotremo de teruro.
+
+—Plorantan kiel virino aŭ animo damnita,[23]
+diris la servisto. Mi foriris kun tia sento en la koro, ke
+mi mem povus ankaŭ plori.
+
+Sed nun la dek minutoj ekfiniĝis. Poole eltiris la
+hakilon de sub amaso da pakpajlo; la kandelo estis starigita
+sur la plej apuda tablo, por lumigi al ili dum la atako, kaj
+ili alproksimiĝis kun haltigata spirado al tie, kie tiu
+senlaca piedo ankoraŭ antaŭen-malantaŭeniris
+en la senbrueco de la nokto.
+
+—Jekyll, kriis Utterson, per laŭta voĉo, mi
+postulas vidi vin.
+
+Li paŭzis momenton, sed alvenis neniu respondo.
+
+—Mi sciigas al vi per justa averto, ke niaj suspektoj
+estas vekitaj, ke mi devas kaj volas vin vidi, li
+daŭrigis; se ne kun via propra kunsento, tiam per bruta
+forto!
+
+—Utterson, diris la voĉo, pro Dio, kompatu!
+
+—Ha! tiu ne estas la voĉo de Jekyll—ĝi
+estas tiu de Hyde! ekkriis Utterson. Trahaku la pordon,
+Poole.
+
+Poole svingis la hakilon super sian ŝultron; la bato
+skuis la konstruaĵon, kaj la ruĝtegita pordo
+saltis kontraŭ la seruron kaj ĉarnirojn. Lugubra[24]
+kriego, kvazaŭ de nur besta teruro, sonis el la
+kabineto. Supren denove la hakilo, kaj denove la paneloj
+fendiĝis kaj saltis la kadro; kvarfoje falis la bato,
+sed la ligno estis kuntenema kaj la metalaĵoj estis de
+bonega fariteco; kaj nur post la kvina bato disrompiĝis
+la seruro, kaj la ruinoj de la pordo trafalis internen sur
+la tapiŝon.
+
+La sieĝantoj, timigite de sia propra tumulto kaj de
+la silento kiu sekvis, destaris iome malantaŭen kaj
+enrigardis. Tie antaŭ iliaj okuloj estis la kabineto en
+la trankvila lumo de la lampo, bona fajro ardis kaj
+kraketadis en la fajrujo, la kaldroneto kantis sian
+kanteton, du-tri tirkestoj estis malfermitaj; paperoj nete
+ordigitaj kuŝis sur la tablo, kaj pli proksime de la
+fajro la manĝilaro estis metita por la temanĝo. La
+plej trankvila ĉambro, oni dirus, kaj, se forestus la
+vitraj ŝrankoj plenaj de ĥemiaĵoj, la plej
+ordinara en Londono tiun nokton. Ĝuste en la mezo
+kuŝis treege tordita korpo de homo, ankoraŭ
+ekskuata. Ili alproksimiĝis piedfingre, turnis ĝin
+sur ĝian dorson, kaj vidis la vizaĝon de Edward
+Hyde. Li estis vestita per vestoj multe tro grandaj por li,
+vestoj laŭ la staturo de la doktoro, la tendenoj de l’
+vizaĝo ankoraŭ moviĝis vivsimile, sed la vivo
+estis efektive tute foriĝinta, kaj per la dispremita fiolo[25]
+en lia mano, kaj la forta odoro de migdalkernoj, kiu restis
+en la aero, Utterson sciis, ke li rigardas la kadavron de
+memdetruinto.
+
+—Ni venas tro malfrue, li diris severe, aŭ por
+savi, aŭ por puni. Hyde estas irinta al sia juĝo,
+kaj al ni restas nur trovi la korpon de via mastro.
+
+La plej granda parto de la konstruaĵo estis okupata
+de la teatro, kiu plenigis preskaŭ la tutan
+teretaĝon, kaj de la kabineto, kiu formis plisupran
+etaĝon ĉe unu ekstremaĵo kaj rigardis sur la
+korton. Koridoro kunigis la teatron kun la pordo en la
+flankstrato. Estis ankaŭ kelkaj mallumaj kameroj kaj
+vasta kelo. Ĉiujn ili nun traesploris. En ĉiun
+kameron ili bezonis nur ekrigardi, ĉar ĉiuj estis
+malplenaj. La kelo, ja, estis plenigita je ĉiuspeca
+forĵetaĵo, sed jam dum ili malfermis la pordon,
+ili estis avertitaj pri la neutileco de plua serĉado
+per la falo de tuta mato da araneaĵo, kiu dum jaroj
+sigelis la enirejon. Nenie troviĝis postsigno de Harry
+Jekyll, senviva aŭ viva.
+
+Poole piedfrapis sur la kahelojn de la koridoro.
+
+—Li kredeble estas enterigita ĉi tie, li diris,
+aŭskultante la sonon. Aŭ eble li forkuris, diris
+Utterson, kaj turnis por ekzameni la pordon al la
+flankstrato. Ĝi estis ŝlosita, kaj kuŝantan
+apude sur la kaheloj, ili trovis la ŝlosilon, jam
+makulitan per rusto.
+
+—Ĉi tio ne montras uzadon, rimarkis la
+leĝisto.
+
+—Uzadon! eĥis Poole. Ĉu vi ne vidas, sinjoro,
+ke ĝi estas rompita? kvazaŭ iu estus ĝin
+piedfrapadinta.
+
+—Ha! daŭrigis Utterson, kaj la disrompoj
+ankaŭ estas rustiĝintaj.
+
+La du viroj rigardis sin reciproke kun teruro.
+
+—Tio ĉi preteriras mian komprenon, Poole, diris la
+leĝisto, ni revenu en la kabineton.
+
+Ili silente supreniris la ŝtuparon, kaj, de tempo al
+tempo turnante timoplenan ekrigardon al la kadavro,
+esploradis pli zorge la enhavon de la kabineto. Sur unu
+tablo estis postsignoj de ĥemia laborado, diversaj
+mezuritaj amasetoj de ia blanka salo kuŝis sur vitraj
+pelvetoj, kvazaŭ por ia eksperimento, ĉe kiu la
+malfeliĉulo estis malhelpita.
+
+—Tiu estas la sama drogo, kiun mi ĉiam alportadis
+al li, diris Poole.
+
+Post tio, en la daŭrigo de sia esplorado de la
+ĉambro, la serĉantoj alvenis ĝis la
+spegulego, en kies profundon ili rigardis kun senvola
+teruro.
+
+—Tiu ĉi spegulo vidis kelkajn strangaĵojn,
+sinjoro, murmuris Poole.
+
+—Kaj certe neniun pli strangan, ol si mem, eĥis la
+leĝisto per la sama tono. Ĉar por kio Jekyll povus
+ĝin bezoni? li diris.
+
+—Tion vi ja povas demandi, sinjoro, diris Poole.
+
+Poste, ili sin turnis al la tablo. Sur la pupitro, inter
+la orda aro da paperoj, plej supra kuŝis granda
+koverto, kaj ĝi portis, skribitan per la mano de la
+doktoro, la nomon de S-ro Utterson. La leĝisto rompis
+la sigelon, kaj diversaj enfermitaĵoj falis planken. La
+unua estis testamento verkita laŭ la samaj
+eksterordinaraj kondiĉoj, kiel tiu, kiun li redonis
+antaŭ ses monatoj por servi kiel testamento en okazo de
+morto, kaj kiel donacakto en okazo de malapero; sed
+anstataŭ la nomo de Edward Hyde, la leĝisto kun
+nepriskribebla mirego legis la nomon de Gabriel John
+Utterson. Li rigardis Poole, kaj poste denove la paperojn,
+kaj fine la malbonfarinton, sternitan sur la tapiŝo.
+
+—Turniĝas al mi la kapo, li diris. Li jam
+ĉiujn ĉi tagojn restadis ĉi tie kiel
+posedanto; li ne havis kaŭzon por ami min; li devis
+furiozi, vidante sin elpuŝita, kaj tiun ĉi
+dokumenton li tamen ne detruis.
+
+Li levis la plej proksiman paperon; ĝi estis
+mallonga letereto skribita de la doktoro, kun dato ĉe
+la supro.
+
+—Ho, Poole! la leĝisto kriis, li estis viva,
+ĉi tie, hodiaŭ. Lin forigi dum tiel mallonga
+intertempo, oni ne povus; li devas ankoraŭ vivi, li
+certe ien forkuris!
+
+Sed kial do forkuris? Kaj kiel? Kaj ĉi tion en tiu
+okazo ni kuraĝu nomi memmortigo? Ho, ni devos esti
+singardemaj. Mi antaŭvidas, ke ni ankoraŭ povas
+impliki vian mastron en ian teruran katastrofon.
+
+—Kial vi ne legas ĝin, sinjoro? demandis Poole.
+
+—Ĉar mi timas, respondis la leĝisto solene.
+Al Dio plaĉu, ke mi por tio ne havu kaŭzon!
+
+Kaj ĉe tio li proksimigis la paperon al sia okulo
+kaj legis la jenan:
+
+«Mia kara Utterson!—Kiam tio ĉi venos en viajn
+manojn, mi estos malaperinta, en cirkonstancoj, kiujn mi ne
+havas la kapablon antaŭvidi; sed miaj instinktoj kaj
+ĉiuj cirkonstancoj de mia sennoma situacio al mi diras,
+ke la fino estas certa kaj devas baldaŭ veni. Iru, do,
+kaj unue legu la rakonton, kiun Lanyon, laŭ sia averto,
+estis metonta en viajn manojn: kaj se vi deziros scii ion
+pli, turnu vin al la konfeso de
+
+Via malinda kaj malfeliĉa amiko
+
+Harry Jekyll»
+
+—Ĉu estis tria enfermitaĵo? demandis
+Utterson.
+
+—Jen, sinjoro, diris Poole, kaj metis inter liajn
+manojn sufiĉe grandan paketon sigelitan ĉe
+diversaj lokoj. La leĝisto metis ĝin en sian
+poŝon.
+
+—Pri ĉi tiu papero mi konsilus diri nenion. Se via
+mastro forkuris aŭ mortis, ni povos tamen almenaŭ
+savi lian reputacion. Estas nun la deka; estas necese, ke mi
+iru hejmen legi ĉi tiujn dokumentojn en trankvileco;
+sed mi revenos antaŭ noktomezo kaj tiam ni venigos la
+policon.
+
+Ili eliris, ŝlosinte post si la pordon de la teatro,
+kaj Utterson, denove lasinte la servistaron kuniĝintan
+ĉirkaŭ la fajro en la vestiblo, malrapide reiris
+al sia oficejo por legi la du rakontojn, per kiuj ĉi
+tiu mistero estis nun klarigota.
+
+
+La rakonto de Doktoro Lanyon
+
+La naŭan de januaro, jam antaŭ kvar tagoj, mi
+ricevis per la vespera liverado rekomenditan leteron,
+adresitan per la mano de mia kolego kaj malnova lerneja
+kunulo, Harry Jekyll. Tio multe min surprizis, ĉar ni
+tute ne kutimis interkorespondi; mi lin vidis, ja
+kunmanĝis kun li, la antaŭan vesperon, kaj mi
+povis imagi en nia interrilato nenion, kio povus pravigi la
+formalaĵon de rekomendo. La enhavo pligrandigis mian
+miron, ĉar la letero estis jene esprimita:
+
+«Kara Lanyon,
+
+«Vi estas unu el miaj plej malnovaj amikoj, kaj kvankam
+ni de tempo al tempo malkonsentis pri sciencaj aferoj, mi ne
+povas rememori, almenaŭ miaflanke, ian rompiĝon en
+nia amo unu al la alia. Neniam estis tago en kiu, se vi
+estus dirinta al mi: Jekyll, mia vivo, mia honoro, mia
+prudento dependas de vi,—mi ne oferus mian tutan havon
+aŭ mian maldekstran manon por vin helpi. Lanyon, mia
+vivo, mia honoro, mia prudento, ĉio estas en viaj
+manoj; se vi mankos al mi hodiaŭ nokte, mi pereos. Vi
+povus suspekti, post ĉi tiu antaŭparolo, ke mi
+estas petonta al vi, cedi ion malhonorigan. Juĝu por vi
+mem.
+
+«Mi deziras, ke vi prokrastu ĉiujn aliajn
+rendevuojn por hodiaŭ nokte, eĉ ja se oni vin
+alvokus al la lito de imperiestro; ke vi prenu veturilon,
+escepte se via propra kaleŝo estus efektive ĉe la
+pordo, kaj kun tiu ĉi letero en la mano, ke vi veturadu
+rekte al mia domo. Poole, mia ĉefservisto, havas siajn
+ordonojn; vi trovos lin atendantan kun seruristo vian
+alvenon. Vi devas tiam perforte malfermi la pordon de mia
+kabineto, kaj vi devas eniri sola; malfermi la vitran
+ŝrankon (litero E) maldekstre, disrompante la seruron,
+se ĝi estos ŝlosita, kaj eltiri, kun ĝia tuta
+enhavo tia, kia ĝi staras, la kvaran tirkeston de la
+supro aŭ (kio estas sama) la trian de la malsupro. En
+mia ekstrema afliktiĝo mi havas morbidan[26]
+timon, malĝuste direkti vin; sed, eĉ se mi eraras,
+vi ekkonos la ĝustan tirkeston laŭ ĝia
+enhavo: kelkaj pulvoroj, boteleto, kaj papera libro. Tiun
+ĉi tirkeston mi petas vin reporti kun vi al Cavendish
+Square ĝuste tian, kia ĝi estas.
+
+«Jen la unua parto de la servo; nun pri la dua. Vi devus
+reveni; se vi ekiros tuj post kiam vi ricevos tiun ĉi
+leteron, jam longe antaŭ la noktomezo; sed mi lasos al
+vi ĝis tiam, ne nur pro timo al unu el tiuj malhelpoj,
+kiujn oni povas nek forbari nek antaŭvidi, sed ĉar
+horo, en kiu viaj servistoj estos jam kuŝiĝintaj,
+estos preferinda por tio, kio tiam restos farota.
+
+«Je la noktomezo, do, mi petas, ke vi estu sola en via
+konsultejo, ke vi enlasu en la domon per via propra mano
+homon, kiu sin prezentos en mia nomo, kaj ke vi metu en
+liajn manojn la tirkeston, kiun vi estos elportinta el mia
+kabineto. Tiam vi estos plenuminta vian rolon, kaj
+elgajninta mian koran dankon. Post kvin minutoj, se vi
+insistos pri klarigo, vi estos kompreninta, ke ĉi tiuj
+aranĝoj estas plej ekstreme gravaj; kaj ke, per la
+neplenumo de eĉ unu el ili, kiel ajn fantaziaj ili
+ŝajnas, vi povas esti ŝarĝinta vian
+konsciencon je mia morto aŭ la pereo de mia prudento.
+Kvankam mi fidas, ke vi ne konsideros kiel malseriozan tiun
+ĉi peton, mia koro malleviĝas kaj mia mano tremas
+jam ĉe la penso pri ties ebleco. Pripensu pri mi en tiu
+ĉi horo, en stranga loko, suferanta sub mallumo de
+mizero, kiun neniu imago povas trograndigi, kaj tamen bone
+scianta, ke, se vi nur akurate min servos, miaj
+ĉagrenoj forruliĝos kiel rakonto dirita. Servu
+min, mia kara Lanyon, kaj savu vian amikon,
+
+H. J.»
+
+«P.S. Mi jam sigelis ĉi tiun leteron, kiam frapis
+mian animon alia teruro. Estas eble, ke mankos al mi la
+poŝto, kaj ke ĉi tiu letero ĝis morgaŭ
+matene ne estos inter viaj manoj. Tiuokaze, kara Lanyon,
+plenumu mian komision dum la tago je momento por vi la plej
+oportuna; kaj atendu je noktomezo la denovan alvenon de mia
+sendito. Eble, tiam estos tro malfrue; kaj, se tiu nokto
+pasos sen okazo, vi scios, ke Henry Jekyll vi jam ne revidos
+plu.»
+
+Post la legado de tiu ĉi letero, mi decidis, ke mia
+kolego estas nepre freneza; sed ĝis tiam, kiam tio
+estos pruvita preter ĉia ebleco de dubo, mi sentis min
+devigita plenumi lian peton. Ju malpli mi komprenis tiun
+ĉi konfuzaĵon, des malpli mi trovis min kapabla
+juĝi pri ĝia graveco; kaj alvokon tiamaniere
+esprimitan, mi ne povus malatenti sen grava respondeco. Mi
+do leviĝis tuj de l’ tablo, eniris fiakron kaj
+veturis rekte al la domo de Jekyll. La servisto atendis mian
+alvenon; li estis ricevinta per la sama liverado kiel mi,
+rekomenditan leteron de instrukcio, kaj tuj venigis
+seruriston kaj ĉarpentiston. Tiuj alvenis jam dum ni
+parolis; kaj ni iris kune al la ĥirurgia teatro de la
+iama D-ro Denman, de kie (kiel vi sendube scias) oni plej
+oportune eniras en la privatan kabineton de D-ro Jekyll. La
+pordo estis tre fortika, kaj la seruro bonega; sed fine,
+post duhora laborado, la pordo staris malfermita. La
+ŝranko markita E estis neŝlosita; kaj mi eltiris
+la tirkeston, plenigis ĝin je pajlo, envolvis ĝin
+en littukon kaj reportis ĝin kun mi al Cavendish
+Square. Tie mi esploris ĝian enhavon. La pulvoroj estis
+sufiĉe nete faritaj, sed ne kun la lerteco de la
+profesia drogisto; do evidente estis, ke ili estas private
+faritaj de D-ro Jekyll; kaj malferminte unu el la kovriloj,
+mi trovis tion, kio ŝajnis al mi esti simpla kristaleca
+salo blanka. La botelo, al kiu mi poste turnis la atenton,
+estis duonplenigita de sangruĝa fluidaĵo tre akra
+al la flaro, kaj kiu ŝajnis al mi enhavi fosforon kaj
+ian volatilan eteron. Pri la aliaj ingrediencoj mi ne povis
+diveni. La libro estis ordinara notlibreto, kaj enhavis
+malmulton krom serio da datoj. Tiuj kovris periodon de
+multaj jaroj; sed mi rimarkis, ke la enskriboj ĉesis
+preskaŭ antaŭ unu jaro kaj tute abrupte. Jen jen
+mallonga noto estis aldonita al dato, plej ofte ne pli ol
+sola vorto; «duobla» okazis eble sesfoje tra tuto de
+kelkcento da enskriboj; kaj unufoje «tuta malsukceso!!!»
+Nu, kiel povus la ĉeesto de tiuj objektoj en mia domo
+tuŝi aŭ la honoron, la mentosanecon, aŭ la
+vivon de mia kaprica amiko? Se lia sendito povus iri al unu
+loko, kial ne al alia? Kaj eĉ se ja estus efektive ia
+malhelpo, kial mi devas akcepti tiun sinjoron sekrete? Ju
+pli mi pripensadis, des pli mi konvinkiĝis, ke mi
+interrilatas kun kazo de ia cerba malsano; kaj kvankam mi
+forsendis mian servistaron kuŝiĝi, mi tamen
+ŝarĝis malnovan revolveron, por ke mi povu
+eventuale min defendi.
+
+La noktomeza horo apenaŭ sonoris super Londono, kiam
+iu frapetis mallaŭte sur la pordo. Mi mem iris
+malfermi, kaj trovis malgrandulon, sin duonapogantan
+kontraŭ la kolonoj de la portiko.
+
+—Ĉu vi venis de D-ro Jekyll? mi demandis. Li jesis
+per ĝenita gesto, kaj kiam mi petis lin enveni, li ne
+obeis sen serĉa rigardeto posten en la mallumon de la
+placo. Estis policano ne malproksime, alvenanta kun la lumo
+de lia lanterno malkovrita, kaj ŝajnis al mi, ke
+ĉe la vido mia vizitanto ektremas kaj plirapidas.
+
+Tiuj detaloj, mi konfesas, ja malagrable min impresis;
+kaj dum mi sekvis lin en la helan lumon de mia konsultejo,
+mi tenis mian manon preta sur mia defendilo. Ĉi tie
+fine mi povis klare lin observi. Mi antaŭe neniam vidis
+lin, pri tio mi estis certa. Li estis malgranda, kiel mi
+diris; min frapis, krom tio, la abomeniga esprimo de lia
+vizaĝo, kun ĝia rimarkinda kombino de granda
+muskola moviĝemeco kun granda ŝajna malforteco de
+konstitucio, kaj laste, sed ne malpleje, la stranga
+subjektiva maltrankvileco kaŭzata de lia proksimeco.
+
+Tiu lasta iom similis ekatakon de rigoro, kaj estis
+akompanata de tute rimarkebla malrapidiĝo de la pulso.
+En la momento mem, mi atribuis tion al ia idiosinkrazia,
+persona malplaĉa, kaj nur iom miris la akutecon de la
+simptomoj; sed de tiu tempo io iel kredigis al mi, ke la
+kaŭzo de tio kuŝas multe pli profunde en la homa
+naturo mem, kaj dependas de io pli nobla, ol la principo de
+l’ malamo.
+
+Tiu persono (kiu tiel, jam de la unua momento de sia
+alveno, naskis ĉe mi kion mi povas nur nomi
+naŭzoplena scivolo) estis vestita laŭ maniero, kiu
+ĉe ordinara persono estus ridinda; t.e. liaj vestoj,
+kvankam faritaj el riĉa kaj bongusta ŝtofo, estis
+treege tro grandaj por li laŭ ĉiu mezuro. La
+pantalono pendis ĉirkaŭ la kruroj kaj estis
+suprenfaldita por teni ĝin for de la tero, la talio de
+la redingoto troviĝis sub liaj koksoj, kaj ĝia
+kolumo vastiĝis larĝe sur liaj ŝultroj. Sed,
+strange diri, tiu ĉi ridindega vestaĵo tute ne
+ridigis min. Pli ĝuste ja, tial ke estis io
+kontraŭnorma kaj monstra en la esenco mem de la
+estaĵo, kiu nun staris kontraŭ mi, io
+enkateniganta, surprizanta kaj naŭzanta, ŝajnis,
+ke tiu ĉi nova neegaleco nur ĝin konvenis, kaj
+intensigis; tiel, ke al mia intereso pri la karaktero de tiu
+homo estis aldonita scivolo pri lia deveno, lia vivo, lia
+havo kaj rango en la mondo. Tiuj observoj, kvankam por meti
+ilin sur paperon bezonis tiel grandan spacon, tamen okupis
+nur kelkajn momentojn. Mia vizitanto ja brulis pro ia sombra[27]
+eksciteco.
+
+—Ĉu vi ĝin havas? li kriegis, ĉu vi
+ĝin havas?
+
+Kaj tiel viva estis lia malpacienco, ke li eĉ la
+manon metis sur mian brakon kaj volis skui min. Mi
+depuŝis lin, konsciante ĉe lia ektuŝo, ian
+glacian spasmon tra miaj vejnoj.
+
+—Atendu, sinjoro, mi diris. Vi forgesas, ke mi
+ankoraŭ ne havas la plezuron koni vin. Sidiĝu, mi
+petas.
+
+—Pardonu al mi, D-ro Lanyon, li respondis, sufiĉe
+ĝentile. Tio, kion vi diris, estas prava; kaj mia
+malpacienco nun jam preterpasis mian ĝentilecon. Mi
+venis ĉi tien laŭ la instigo de via kolego, D-ro
+Harry Jekyll, pri afero iome grava; kaj mi sciiĝis…,
+li paŭzis kaj levis la manon al la gorĝo kaj mi
+povis rimarki, malgraŭ lia kvieta mieno, ke li baraktas
+kontraŭ la alproksimiĝo de la histerio,—mi
+sciiĝis, ke tirkesto…
+
+—Jen, sinjoro, mi diris, montrante la tirkeston, kie
+ĝi kuŝis sur la planko post tablo kaj ankoraŭ
+kovrita per tuko.
+
+Li eksaltis al ĝi kaj poste haltis kaj metis manon
+al la koro; mi povis aŭdi, kiel grincas liaj dentoj pro
+la konvulsia ago de liaj makzeloj; kaj lia vizaĝo
+fariĝis tiel morte pala, ke mi ektimis pri lia vivo kaj
+prudento.
+
+—Trankviligu vin! mi diris.
+
+Li turnis al mi terurigan rideton kaj, kvazaŭ kun la
+decideco de la malespero, forŝiris la tukon. Vidante
+ĝian enhavon, li aŭdigis unu laŭtan singulton
+de tiel intensa senpremiĝo, ke mi sidis kiel
+ŝtonigita. Kaj la momenton poste, per voĉo jam
+sufiĉe regata:
+
+—Ĉu vi havas gradigitan glason? li demandis.
+
+Mi stariĝis iom sindevige kaj donis al li, kion li
+petis.
+
+Li dankis min per rideto, mezuris kelke da gutoj de la
+ruĝa fluidaĵo, kaj alŝutis unu el la
+pulvoroj. La miksturo, kiu unue havis duberuĝan
+nuancon, komencis, dum la solviĝado de la kristaloj,
+plihele koloriĝi, aŭdeble ŝaŭmadi kaj
+disĵeti fumetojn. Subite, kaj ĉe la sama momento,
+la kvazaŭbolado ĉesis kaj la miksturo
+transkoloriĝis en malpalan purpuron, kiu
+malintensiĝis pli malrapide en palan verdon. Mia
+vizitanto, kiu observadis tiujn metamorfozojn per vigla
+okulo, ridetis, starigis la glason sur la tablon, kaj poste
+sin turnis kaj rigardis min kun serĉa mieno.
+
+—Kaj nun, li diris, por decidi tion, kio restas.
+Ĉu vi estos saĝa? Ĉu vi permesos gvidi vin?
+Ĉu vi permesos, ke mi prenu ĉi tiun glason en mian
+manon kaj eliru el via domo sen plua parolado? Aŭ
+ĉu la avideco de l’ scivolo tro multe vin regas?
+Pripensu antaŭ ol respondi, ĉar farata estos, kiel
+vi decidos. Laŭ via decido, vi restos tiel sama kiel vi
+antaŭe estis, nek pli riĉa, nek pli saĝa,
+escepte se la sento pri servo farita al homo en morta
+danĝero povas esti konsiderita ia riĉeco de l’
+animo. Aŭ, se vi preferos elekti novan regionon de la
+scio kaj novajn vojojn al la renomo, la potenco por tio
+estos malkaŝita al vi ĉi tie, en ĉi tiu
+ĉambro, tuj kaj senprokraste kaj plenumiĝos
+antaŭ via rigardo tia miregindaĵo, kia
+ŝancelus la nekredemon de Satano.
+
+—Sinjoro, mi diris, ŝajnigante indiferentecon,
+kiun mi vere tute ne havis, vi parolas per enigmoj, kaj vi
+eble ne miros, ke mi vin aŭskultas ja sen tre forta
+impreso de kredo. Sed mi jam iris tro malproksimen sur la
+vojo de neklarigeblaj servoj, por halti antaŭ ol vidi
+ĝian finon.
+
+—Estas bone, respondis mia vizitanto. Lanyon, vi
+memoras viajn ĵurojn; kio sekvos, tio estos sub la
+sigelo de nia profesio. Kaj nun, vi kiu jam de tiel longe
+estas ligita al la plej mallarĝaj kaj materialismaj
+ideoj, vi kiu neis la efikecon de la transcenda medicino, vi
+kiu mokis viajn superulojn,—rigardu!
+
+Li almetis la glason al siaj lipoj, kaj eltrinkis per unu
+engluto. Sekvis krio; li balanciĝis,
+ŝanceliĝis, ekkaptis la tablon kaj tenegis,
+rigardegante kun injektitaj okuloj, spiregante el malfermita
+buŝo; kaj dum mi rigardis, venas, mi pensis,
+ŝanĝo—li ŝajnis ŝveli—lia
+vizaĝo subite nigriĝis kaj la trajtoj ŝajnis
+fandiĝi kaj aliiĝi—kaj momenton poste mi
+eksaltegis sur miajn piedojn kaj malantaŭen ĝis la
+muro, kun la brako levita por min ŝirmi kontraŭ
+tiu miregindaĵo, kun la mento premegata de teruro.
+
+—Dio! mi kriegis, kaj Dio! ree kaj ree; ĉar tie
+antaŭ miaj okuloj—pala kaj skuita, kaj duonsvenanta,
+kaj palpserĉanta antaŭ si per la manoj kvazaŭ
+homo reveninta el la morto—tie staris Harry Jekyll!
+
+Tion, kion li diris al mi dum la sekvanta horo, mi ne
+povas decidiĝi meti skribe sur paperon. Mi vidis tion,
+kion mi vidis; mi aŭdis tion, kion mi aŭdis, kaj
+ĝi naŭzis mian animon; kaj, tamen, nun kiam tiu
+vidaĵo jam malaperis de miaj okuloj, mi al mi demandas,
+ĉu mi ĝin kredas? kaj mi ne povas respondi. Mia
+vivo estas skuita ĝis la radikoj; la dormo forlasis
+min; la plej mortiga teruro kunsidas kun mi je ĉiuj
+horoj de la tago kaj nokto; mi sentas, ke miaj tagoj estas
+kalkulitaj, ke mi devos morti; kaj, tamen, mi mortos
+nekredanta. Kaj la morala malnobleco, kiun tiu viro eĉ
+kun larmoj de la pento senvualigis al mi, tion mi ne povas,
+eĉ en mia memoro pripensi, sen eksalto de teruro. Nur
+mi diros, Utterson, kaj tio (se vi povos vin devigi kredi
+ĝin) jam pli ol sufiĉos. La estaĵo, kiu tiun
+nokton englitis en mian domon, estis, laŭ la konfeso de
+Jekyll mem, konata sub la nomo Hyde kaj serĉata en
+ĉiuj anguloj de la lando kiel la mortiginto de Carew.
+
+Hastie[28] Lanyon.
+
+
+La plena deklaro pri la afero;
+skribita de Doktoro Jekyll
+
+Mi naskiĝis en la jaro 18…a, heredonto de granda
+riĉeco, naturdotita plie per bonegaj talentoj, inklina
+laŭ karaktero al la laboremo, amanta la estimon de la
+saĝuloj kaj bonuloj inter miaj kunhomoj, kaj, tial—kion
+oni povus supozi—kun ĉia garantio por honoroplena kaj
+distingata estonteco. La plej malbona el miaj kulpoj,
+efektive, estis ia malpacienca gajeco de temperamento, tia,
+kia ĉe multaj faris la feliĉecon, sed kian mi
+trovis malfacile akordigebla kun mia ĉiondeviga deziro
+tenadi alte la kapon kaj elmontradi pli ol ordinare gravan
+vizaĝon antaŭ la publiko. Okazis el tio, ke mi
+kaŝis miajn plezurojn, kaj ke, atinginte la aĝon
+de l’ pripensado kaj komencinte ĉirkaŭrigardi
+kaj konsideri mian progreson kaj lokon en la mondo, mi jam
+staris kompromitita en profunde trompa maniero de vivo.
+Multaj homoj eĉ fanfaronegus tiajn neregulaĵojn,
+pri kiaj mi estis kulpa; sed pro la altaj celoj, kiujn mi al
+mi antaŭmetis, mi rigardis kaj kaŝis ilin kun
+sento de honto preskaŭ morbida. Estis do pli la
+postulema naturo de miaj aspiroj, ol ia speciala malnobleco
+de miaj kulpoj, kiu faris min tio, kio mi estis, kaj per
+fosaĵo eĉ pli profunda ol ĉe la plejmulto,
+disigis en mi tiujn regionojn de la Bono kaj Malbono, kiuj
+dividas kaj kompletigas la duoblan naturon de la homo.
+
+Kvankam mi estis tiel profunde duoblaganto, mi neniel
+estis hipokritulo; miaj ambaŭ flankoj estis tute
+seriozaj; mi ne estis pli mi mem, kiam mi forlasis la
+sindetenadon kaj ĵetis min en la honton, ol kiam mi
+laboradis malkaŝe pri la disvastigo de la scio, aŭ
+pri la forigo de l’ doloro kaj la sufero. Kaj hazarde
+okazis, ke la direkto de miaj sciencaj studoj, kiuj kondukis
+tute al la mistikismo kaj al la transcendismo, reagis kaj
+forte lumigis sur ĉi tiun konscion pri la ĉiama
+batalado inter miaj membroj. Kun ĉiu tago, kaj de
+ambaŭ flankoj de mia inteligento, la morala kaj la
+intelekta, mi tiel alproksimiĝis konstante al tiu vero,
+per kies parta eltrovo mi estas kondamnita al tia terura
+pereo, nome: la vero, ke la homo efektive ne estas unu, sed
+du. Estis ĉe la morala flanko, kaj en mia propra
+persono, ke mi lernis konstati la entutan kaj primitivan
+duecon de la homo, mi eksentis pri la du naturoj, kiuj
+konkuradis en la kampo de mia konscienco, ke eĉ se oni
+povus prave eliri, ke mi estas unu aŭ la alia, tio
+estas nur tial, ke mi estis radike ambaŭ, kaj jam frue
+en mia vivo, eĉ antaŭ ol la direkto de miaj
+sciencaj eltrovoj komencis inspiri la plej nudan eblecon de
+tia miraklo, mi kutimiĝis pensadi kun plezuro, kiel en
+amata revo, pri la disigo de tiuj elementoj. Se nur
+ĉiu, mi diris al mi, povus esti loĝigita en
+apartan identaĵon, tiam de la vivo estus forprenita
+ĉio, kio estis neelportebla; la maljustulo povus iri
+laŭ sia vojo, liberigite de la aspiroj kaj
+riproĉado de sia pli pia ĝemelo, kaj la justulo
+povus iri konstante kaj sendanĝere sur sia vojo supren,
+farante bonaĵojn, en kiuj troviĝas lia plezuro,
+kaj jam ne plu elmetata kontraŭ la malhonoro kaj la
+pentofarado pro ĉi tiu ekstera malbono. Por la homaro
+estas ja malbeno, ke tiuj reciproke maltaŭgaj faskeroj
+estis tiel kunligitaj, ke en la doloregata ventro de l’
+konscio, ĉi tiuj polusaj ĝemeloj senĉese
+interbatalas. Kiel do ilin disigi?
+
+Ĝis tie atingis miaj pripensadoj, kiam, kiel mi jam
+diris, la misteron komencis klarigi flanka lumo de la tablo
+laboratoria. Mi komencis elsenti, pli profunde ol ĝis
+nun estis dirite, la tremantan nemateriecon, la nebulsimilan
+ŝanĝiĝemecon de ĉi tiu ŝajne
+fortika korpo, en kiu ni marŝas vestitaj. Mi konstatis,
+ke kelkaj ĥemiaj agentoj havas la kapablon, skui kaj
+malantaŭentiri tiun karnan vestaĵon, tutsame kiel
+vento povus skui la kurtenojn de pavilono. Mi ne nur rekonis
+mian naturan korpon apartan de la nura aŭro kaj
+radilumo de kelkaj el la potencoj el kiuj konsistis mia
+spirito, sed ankaŭ sukcesis kunmeti drogon per kiu tiuj
+potencoj povus esti detronigitaj de ilia supereco, kaj per
+kiu dua formo kaj vizaĝo povus esti
+anstataŭigitaj, neniel malpli naturaj al mi, pro tio ke
+ili estis la esprimo de pli malnoblaj elementoj de mia
+animo.
+
+Mi hezitis longe antaŭ ol provi praktike tiun
+ĉi teorion. Mi bone sciis, ke mi riskas morti; pro tio,
+ke iu drogo, kiu tiel potence regis kaj skuis la citadelon
+mem de la individueco, povus, per la plej eta parto de
+superdozo aŭ la plej malmulta maloportuneco pri la
+momento de elmontro, tute forviŝi tiun nematerian
+loĝejon, kies ŝanĝon per ĝia efiko mi
+atendis. Sed la tento al eltrovo tiel eksterordinara kaj
+profunda, fine venkis la sugestiojn de la timo. Mi jam
+antaŭlonge pretigis mian tinkturaĵon; mi tuj
+aĉetis, de firmo de apotekistoj, grandan kvanton de iu
+speciala salo, kiun mi sciis per miaj eksperimentoj esti la
+lasta ingredienco bezonata, kaj malfrue en unu malbenita
+nokto, mi kunmetis la elementojn, rigardis ilin boli kaj
+fumi kune en la glaso, kaj kiam la agitiĝo ĉesis,
+kun forta ardo de kuraĝo mi eltrinkis la miksturon.
+
+Sekvis doloregoj plej turmentaj: grincado de la ostoj,
+mortiga naŭzo, kaj teruro de spirito, ne malpli
+intensa, ol tiu sentebla en horo de l’ naskiĝo
+aŭ de l’ morto. Poste, tiuj agonioj rapide
+ekkvietiĝis, kaj mi rekonsciiĝis kvazaŭ el
+granda malsano. Estis io stranga en miaj sentoj, io
+nepriskribeble nova, kaj, pro ĝia noveco, nekredeble
+dolĉa. Mi sentis min pli juna, pli malpeza, pli
+feliĉa en mia korpo; interne mi konsciis pri iu
+kapturnanta senzorgeco, pri fluado de malordaj voluptemaj
+imagoj, kurantaj kiel muelilfluo tra mia fantazio, pri
+disiĝo de la ligiloj de l’ devo, pri nekonata sed ne
+senkulpa animolibereco. Mi sciis, kun la unua enspiro de tiu
+ĉi nova vivo, ke mi estas pli malvirta, dekoble pli
+malnobla, ke mi vendiĝis kiel sklavo al mia originala
+malbono, kaj la penso, en tiu momento, stimulis kaj gajigis
+min kiel vino. Mi etendis la manojn, ĝojegante en la
+noveco de tiuj sentoj, kaj ĉe tio, mi subite eksciis,
+ke mia staturo iom malgrandiĝis. En tiu tempo ne estis
+spegulo en mia ĉambro; tiu, kiu staras apud mi dum mi
+nun skribas, estis tien portita poste, kaj por la celo mem
+de tiuj aliformiĝoj. La nokto, tamen, jam preskaŭ
+tagiĝis; la loĝantoj de mia domo kuŝadis plej
+profunde dormantaj, kaj mi decidis, ekscitita kiel mi estis
+de espero kaj triumfo, riski iri sub mia nova formo al mia
+dormoĉambro. Mi transiris la korton, mi glitis tra la
+koridorojn, kiel fremdulo en mia propra domo, kaj alveninte
+en mian ĉambron, mi vidis, la unuan fojon, la aspekton
+de Edward Hyde.
+
+Mi devas paroli ĉi tie pri mia teorio sole, ne
+dirante tion, kion mi scias, sed tion, kion mi supozas la
+plej verŝajna. La malbona parto de mia naturo estis
+malpli fortika, malpli disvolvita, ol la bona, kiun mi
+ĵus eksigis. Plie, en la daŭro de mia vivo, kiu
+estis estinta, malgraŭ ĉio, naŭ dekone vivo
+de l’ penado, de l’ virto kaj de l’ memregado, la
+malbona parto estis multe malpli ekzercita kaj eluzita. Kaj
+tial okazis, mi pensas, ke Edward Hyde estis tiom pli
+malgranda, pli maldika, pli juna ol Harry Jekyll. Kiel la
+bono ekbrilis el la vizaĝo de unu, tiel same la malbono
+estis skribita larĝe kaj klare sur tiu de la alia.
+Plie, la malbono lasis sur tiu korpo la stampon de kripleco
+kaj kadukeco. Kaj tamen, kiam mi rigardis tiun malbelan
+monstron en la spegulo, mi konsciis nenian antipation,
+kontraŭe, mi sentis ja eksalton de bonveno. Ĉi
+tio, ankaŭ, estis mi. Ĝi ŝajnis natura kaj
+homa. Laŭ miaj okuloj, ĝi portis pli vivan bildon
+de l’ spirito, ĝi ŝajnis pli difinita kaj
+unuobla, ol la neperfekta kaj dividita vizaĝo, kiun mi
+ĝis nun kutimis nomi la mia. Kaj ĝis tiu punkto mi
+estis sendube prava. Mi rimarkis ke, kiam mi portis la
+ŝajnon de Edward Hyde, neniu povis alproksimiĝi al
+mi sen videbla antipatio de l’ karno. Ĉi tio,
+laŭ mia opinio, estis tial, ke ĉiuj homoj, kiaj ni
+renkontas ilin, estas kunmiksitaj el la bono kaj la malbono,
+kaj, Edward Hyde, sola, en la vicoj de l’ homaro, estis
+pura malbono. Nur momenton mi restis antaŭ la spegulo;
+mi devis ankoraŭ provi la duan kaj decidigan
+eksperimenton; restis ankoraŭ konstati, ĉu mi
+perdis nerepreneble mian individuecon, kaj devos antaŭ
+la tagiĝo forkuri el domo jam ne plu mia, kaj,
+rapidante returnen al mia kabineto, mi denove pretigis kaj
+trinkis la miksturon, denove suferis la turmentegojn de tiu
+kvazaŭmorto kaj rekonsciiĝis denove kun la
+karaktero, la staturo, kaj la vizaĝo de Harry Jekyll.
+
+En tiu nokto mi estis atinginta la fatalan kruciĝon
+de l’ vojoj. Se mi estus alproksimiĝinta al mia
+eltrovaĵo laŭ pli nobla spirito, se mi estus
+riskinta mian eksperimenton dum mi estis sub la influo de
+malavaraj aŭ piaj aspiroj, ĉio estus alie, kaj, el
+tiuj agonioj de l’ morto kaj naskiĝo, mi estus
+elirinta anĝelo anstataŭ diablo. La drogo povis
+neniel distingi, nek diabla nek dia ĝi estis; ĝi
+nur skuis la pordojn de l’ malliberejo de mia
+temperamento, kaj, kiel ĉe la kaptitoj en Philippi,
+elkuris tio, kio interne staris. En tiu tempo mia virto
+dormetis; mia malvirto, vekadita de l’ ambicio, kaptis
+vigle kaj rapide la okazon, kaj la rezultinta
+elĵetaĵo estis Edward Hyde. Tial, kvankam mi nun
+havis tiel du karakterojn, kiel ankaŭ du mienojn, unu
+estis tute malbona, kaj la alia estis ankoraŭ la
+malnova Harry Jekyll, tiu malharmonia kombinaĵo pri
+kies virtigo kaj plibonigo mi jam lernis malesperi. La
+ŝanĝo do estis tute al la pli malbona flanko.
+
+Eĉ en tiu tempo, mi ankoraŭ ne tute venkis mian
+antipation kontraŭ la tedeco de vivo de studado. Mi
+ankoraŭ foje havis inklinon al gajeco, kaj, pro tio, ke
+miaj plezuroj estis, je l’ plej indulga nomo, ne tro
+dignoplenaj, kaj ĉar mi ne nur estis bone konata kaj
+honore estimata, sed ankoraŭ fariĝis maljunulo,
+ĉi tiu nekonsekvenceco de mia vivo fariĝis por mi
+ĉiutage pli ĝenanta. Estis ĉitiuflanke, ke
+mia nova potenco tentis min ĝis sklaviĝo. Necesis
+nur trinki la miksaĵon, por tuj demeti la korpon de l’
+fama profesoro, kaj surmeti, kiel densan mantelon, tiun de
+Edward Hyde.
+
+Mi ridetis pro la ideo; ĝi ŝajnis al mi,
+tiutempe, humoraĵo, kaj mi faris miajn pretigojn kun la
+plej granda zorgo. Mi luis kaj meblis tiun domon en Soho, al
+kiu Hyde estis postsigne sekvota de la polico; mi dungis,
+kiel dommastrinon, virinon, kiun mi bone sciis silenta kaj
+senskrupula. Aliflanke mi sciigis al mia servistaro, ke iu
+S-ro Hyde (kiun mi priskribis) devos havi plenan liberecon
+kaj aŭtoritaton en mia domo sur la placo; kaj por
+ŝirmi min kontraŭ eventualaj akcidentoj, mi
+eĉ faris tie vizitojn kaj igis min bone konata persono
+en mia dua rolo. Poste mi faris tiun testamenton, kiun vi
+tiom multe kontraŭparolis, tiamaniere ke, se io okazus
+al mi en la persono de D-ro Jekyll, mi povus transiri en
+tiun de Edward Hyde sen mona perdo. Kaj tiel
+ĉirkaŭita de remparoj, kiel mi supozis, sur
+ĉiu flanko, mi komencis profiti la strangan imunecon de
+mia situacio.
+
+Jam okazis ja, ke la homoj dungis bravulaĉojn por
+fari iliajn krimojn, dum ilia propra persono kaj reputacio
+sidis ŝirmate. Mi estis la unua, kiu tion faris por
+propra plezuro. Mi estis la unua, kiu povis tiel klopodi
+antaŭ la publika okulo kun ŝarĝo de afabla
+respektindeco, kaj jen, en la daŭro de momento, kiel ia
+lerneja bubo deŝiri tiujn pruntaĵojn kaj salti
+kapon antaŭe en la maron de l’ libereco. Sed por mi,
+en mia netravidebla mantelo, la sendanĝereco estis
+absoluta. Pensu nur—mi eĉ ne ekzistis! Nur permesu al
+mi trakuri en mian laboratorion, donu al mi nur du-tri
+sekundojn por miksi kaj gluti la trinkaĵon, kiu staris
+ĉiam preta, kaj Edward Hyde, kion ajn li estus farinta,
+forpasus kiel spirnebuleto sur spegulo, kaj jen,
+anstataŭ li, kviete en sia hejmo, pretigante la
+noktomezan lampon en sia studejo, homo, kiu povis senriske
+ridi je l’ suspekto, troviĝus Harry Jekyll.
+
+La plezuroj, kiujn mi rapidis serĉi sub mia
+alikorpaĵo, estis, kiel mi jam diris, maldecaj, sed, en
+la manoj de Edward Hyde, ili baldaŭ ekfariĝis
+monstraj. Reveninte de iu el tiuj ekskursoj, mi ofte
+profundiĝis en ia mirado pri mia alikorpa malnobleco.
+Tiu demono familiara, kiun mi elvokis el mia propra animo,
+kaj forsendis solan por plenumi sian bonan plezuron, estis
+estaĵo esence malica kaj kanajla; kun ĉiu lia ago
+kaj penso centrita en si mem; kun besta avideco drinkanta la
+plezuron el kia ajn grado de turmento, tiel
+neŝancelebla, kiel homo el ŝtono.
+
+Harry Jekyll foje staris konsternegita antaŭ la agoj
+de Edward Hyde; sed la situacio estis ekster la kampo de
+ordinaraj leĝoj, kaj inside malpezigis la premon de la
+konscienco. Estis ja Hyde, kaj Hyde sola, kiu estis kulpa.
+Jekyll mem ne estis pli malbona; li revekiĝis al siaj
+bonaj ecoj ŝajne nedifektita; li eĉ kutimis, kiam
+tio estis ebla, rapidi por malfari la malbonon faritan de
+Hyde. Kaj tiel lia konscienco dormetadis.
+
+Pri la detaloj de la malgloro, al kiu mi tiel
+kunkonsentis (ĉar eĉ nun mi ne povas konfesi, ke
+mi ĝin faris) mi ne intencas priparoli; mi volas nur
+montri la avertojn kaj la intersekvajn paŝojn, per kiuj
+alproksimiĝis mia puno. Unu malfeliĉo okazis,
+kiun, pro tio, ke ĝi ne havis sekvon, mi nur aludetos.
+Kruelega ago kontraŭ infanino vekis kontraŭ min la
+koleron de preteriranto, kiun mi rekonis antaŭ kelkaj
+tagoj kiel vian parencon; kuracisto kaj la familio de la
+infanino kuniĝis kun li; estis momentoj, kiam mi timis
+pri mia vivo, kaj fine, por kontentigi ilian tro justan
+koleron, Edward Hyde devis alkonduki ilin al la pordo de
+Harry Jekyll kaj pagi ilin per ĉeko subskribita per lia
+nomo. Sed tiu ĉi danĝero estis facile forigita el
+la estonteco, per la transmeto en alian bankon de monsumo
+sub la nomo de Edward Hyde mem, kaj kiam, malantaŭen
+klinante mian skribmanieron, mi provizis subskribon al mia
+duulo, mi pensis, ke mi sidas jam ekster la atingo de la
+fatalo.
+
+Preskaŭ du monatoj antaŭ la mortigo de Sir
+Danvers, forestinte el la hejmo por unu el miaj aventuroj,
+de kiu mi revenis je malfrua horo, mi vekiĝis la
+sekvintan tagon en lito kun sentoj iom strangaj. Vane mi
+ĉirkaŭrigardis, vane mi vidis la decan meblaron
+kaj grandan amplekson de la ĉambro en mia domo sur la
+placo, vane mi rekonis la desegnaĵon de la litkurtenoj,
+io ankoraŭ insistadis, ke mi ne estas tie, kie mi
+estas, ke mi ne vekiĝis tie, kie mi ŝajnas esti,
+sed en la ĉambreto en Soho, en kiu mi kutimis dormi en
+la korpo de Edward Hyde.
+
+Mi ridetis kaj, laŭ mia psikologia maniero, komencis
+mallaboreme esplori la elementojn de ĉi tiu iluzio,
+iafoje refalante dume en komfortan matenan dormeton. Mi
+estis ankoraŭ tiel okupata kiam, dum unu el miaj pli
+sendormaj momentoj, mia rigardo ektrafis mian manon. Nu, la
+mano de Harry Jekyll estis profesia laŭ formo kaj
+grandeco: granda, firma, blanka kaj de agrabla aspekto. Sed
+la mano, kiun mi nun rigardadis, sufiĉe klare en la
+flava lumo de Londona mateno, kuŝantan duonfermitan sur
+la littukoj, estis malgrasa, sulkita, osta, sombre pala kaj
+dense kovrita de nigra kresko da haroj. Ĝi estis la
+mano de Edward Hyde.
+
+Mi certe rigardis ĝin dum preskaŭ duona minuto,
+antaŭ ol la teruro vekiĝis en mia brusto tiel
+subite kaj tremige kiel la ekbruego de cimbaloj, kaj
+eksaltegante el la lito, mi kuregis al la spegulo. Ĉe
+la vidaĵo, kiun renkontis miaj okuloj, mia sango
+ŝanĝiĝis en ion treege maldensan kaj glacian.
+Jes, mi kuŝiĝis Harry Jekyll, kaj vekiĝis
+Edward Hyde. Kiel klarigi tion? mi al mi demandis, kaj
+poste, kun alia eksaltego de teruro, kiel ripari tion? Estis
+malfrue en la mateno, la servistaro jam leviĝis,
+ĉiuj miaj drogoj estis en la kabineto—longa irado
+estis ja malsupren sur du ŝtuparoj, tra la posta irejo,
+trans la korton kaj tra la anatomia teatro, de tie, kie mi
+tiam staris terurita. Mi ja povus eble kovri mian
+vizaĝon, sed kion tio helpos, se mi ne povos kaŝi
+la aliformigon de mia staturo? Kaj tiam kun trasentata
+dolĉeco de senpremiĝo mi memoris, ke mia
+servistaro jam kutimis la venadon kaj reiradon de mia duulo.
+Jen baldaŭ mi vestis min, kiel eble plej bone, per
+vestoj konvenaj al mia amplekso: baldaŭ pasis tra la
+domo, kie Bradshaw min rigardegis kaj retiriĝis pro
+tio, ke li vidas S-ron Hyde je tia horo kaj en tia stranga
+vestaĵo, kaj, post dek minutoj, jen D-ro Jekyll
+reeniris sian propran formon kaj sidiĝis kun
+malheliĝinta frunto, por simuli[29]
+matenmanĝon.
+
+Malgranda ja estis mia apetito. Ĉi tiu neklarigebla
+okazaĵo, ĉi tiu renversiĝo de mia antaŭa
+spertado, ŝajnis, kiel la Babilona fingro sur la muro,
+elskribi la literojn de mia kondamniĝo, kaj mi
+komencis, pli serioze ol iam, pripensi la rezultatojn kaj
+eblecojn de mia duobla ekzistado. Tiu parto de mi, kiun mi
+havis la povon projekcii, en la lasta tempo multe
+ekzerciĝadis kaj nutriĝis; al mi en la lastaj
+tagoj ŝajnadis kvazaŭ la korpo de Edward Hyde
+pligrandiĝas, kvazaŭ (kiam mi portadis tiun
+formon) mi konscias pli riĉan fluon de sango, kaj mi
+komencis ekvidi danĝeron ke, se ĉi tio estos multe
+daŭrigata, la ekvilibro de mia naturo povos esti por
+ĉiam renversita, ke la kapablo de laŭvola
+ŝanĝiĝo povos esti perdita, kaj la karaktero
+de Edward Hyde fariĝos nerevokeble mia. La potenco de
+la drogo ne ĉiam montriĝis egala. Unu fojon, tre
+frue en mia karerio, ĝi restis tute senefika; de tiu
+tempo je pli ol unu okazo, mi estis devigita duobligi, kaj
+unufoje, kun granda risko de morto, triobligi la kvanton,
+kaj tiu malofta necerteco ĵetis ĝis nun la solan
+ombron sur mian kontentecon. Nun, tamen, pro la okazo de tiu
+mateno, mi estis devigata konstati, ke dum komence la
+malfacilaĵo estis, deĵeti la korpon de Jekyll,
+lastatempe ĝi grade sed decide translokiĝis al la
+alia flanko. Ĉio do ŝajnis montri al la jena
+konkludo, ke mi malrapide perdas mian unuan kaj plibonan
+memon, kaj iom post iom enkorpiĝas en mian duan kaj pli
+malbonan.
+
+Inter tiuj du, mi komprenis, mi jam devas elekti. Miaj du
+naturoj havis la komunan memoron, sed ĉiujn aliajn
+fakultojn plej neegale posedis inter si. Jekyll (kiu estis
+kunmetaĵo) jen kun la plej akraj timoj, jen kun avida
+gustaĉo projektis kaj partoprenis la plezurojn kaj
+aventurojn de Hyde: sed Hyde estis indiferenta pri Jekyll
+aŭ nur memoris lin kiel la monta bandito memoras la
+kavernon, en kiu li sin kaŝas kontraŭ la
+persekutado. Jekyll sentis pli ol patran intereson; Hyde
+sentis pli ol filan indiferentecon. Kunligi mian sorton kun
+tiu de Jekyll, estus morti rilate al tiuj apetitoj, je kiuj
+mi de longatempe min indulgadis kaj kiujn mi jam de kelka
+tempo dorlotis. Kunligi ĝin kun Hyde, estus morti pri
+mil interesoj kaj aspiroj kaj fariĝi por ĉiam
+malestimata kaj senamika. La marĉando povus aperi
+neegala, sed estis ankoraŭ alia afero kunpesinda;
+ĉar, dum Jekyll turmente suferadus en la fajroj de la
+abstinenco, Hyde eĉ ne konscius, kion li perdis.
+
+Kvankam strangaj estis miaj cirkonstancoj, la
+kondiĉoj de tiu ĉi interbatalo estas tiel malnovaj
+kaj banalaj, kiel la homo mem; efektive la samaj allogoj kaj
+timoj ĵetas la ludkubon por kiu ajn tentata kaj
+tremanta pekulo, kaj okazis ĉe mi, kiel okazas ĉe
+la plej granda nombro de miaj similuloj, ke mi elektis la
+pli bonan parton, kaj poste mankis al mi la forto, mian
+elekton plenumadi.
+
+Jes, mi preferis la maljunan kaj malkontentan doktoron,
+ĉirkaŭitan de amikoj kaj tenantan honestajn
+esperojn, kaj mi diris decidan adiaŭon al la libereco,
+al la rilata juneco, al la facila paŝo, saltanta pulso
+kaj sekretaj plezuroj, kiujn mi ĝuis en la alivesto de
+Hyde. Tiun ĉi elekton mi faris eble kun ia senkonscia
+rezervo, ĉar mi nek forlasis la Soho’an domon, nek
+detruis la vestojn de Edward Hyde, kiuj ankoraŭ
+kuŝis pretaj en mia kabineto. Dum du monatoj, tamen, mi
+restis fidela al mia decido; dum du monatoj mi vivadis
+laŭ tia vivo de severmoreco, al kia mi neniam
+antaŭe atingis, kaj ĝuis la kompensojn de
+aprobanta konscienco. Sed kun la tempo fine foriĝis la
+freŝeco de mia timo, la laŭdoj de mia konscienco
+ekfariĝis kutimo; min ekturmentegis afliktiĝoj kaj
+sopiroj, kvazaŭ Hyde baraktus por la liberiĝo,
+kaj, fine, en horo de morala malforteco, mi denove kunmetis
+kaj englutis la aliformigan trinkaĵon.
+
+Mia diablo estis tenita longatempe en kaĝo, li
+liberiĝis furiozega. Mi sentis, eĉ jam dum mi
+trinkis la miksturon, pli senbridan, pli furiozan emon al la
+malbono. Mi supozas, ke sendube estis tio, kio vekis en mia
+animo tiun ventegon de senpacienco, kun kiu mi
+aŭskultis la ĝentilaĵojn de mia
+malfeliĉa viktimo; almenaŭ mi deklaras antaŭ
+Dio, ke neniu homo morale sana povus esti kulpa pri tia
+krimo pro tiel bagatela incito, kaj ke mi frapis en humoro
+ne pli racia ol tiu, en kiu malsana infano rompus ludilon.
+
+Tuj la spirito de la infero vekiĝis en mi, kaj
+furiozis. Kun paroksismo de ĝojo mi disbategis la
+pasivan korpon, gustumante ĝojegon ĉe ĉiu
+bato, kaj nur kiam la laceco komencis sekvi, subite dum la
+plej alta punkto de mia deliro, trapikegis mian koron
+malvarma spasmo de teruro. Disiĝis nebulo; mi ekvidis,
+ke mi metas mian vivon en danĝeron, kaj mi forkuregis
+de la sceno de tiuj ekscesoj, fieriĝante eĉ dum mi
+tremas, kun mia avideco por la malbono kontentigita kaj
+stimulita, kaj mia amo al la vivo altigita ĝis la plej
+ekstrema grado. Mi kuregis al la domo en Soho, kaj detruis
+miajn paperojn; de tie mi ekiris tra la lanternolumitajn
+stratojn, en la sama dividita ekstazo de spirito,
+ĝojegante pri mia krimo, gajkore projektante aliajn por
+la estonteco, kaj tamen, ankoraŭ rapidirante kaj
+aŭskultante, ĉu sekvas min la paŝoj de la
+venĝanto. Hyde havis kanton sur la lipoj dum li
+kunmetis la miksturon, kaj trinkante ĝin li toastis la
+mortinton. Apenaŭ la agonio de la transformiĝo
+ekĉesis disŝiri lin, jam Harry Jekyll, kun
+fluantaj larmoj de dankemeco kaj memriproĉo, falis
+genuen kaj levis la kunplektitajn manojn al Dio. La vualo de
+la memindulgo estis disŝirita de supre ĝis
+malsupre, kaj mi vidis mian vivon kiel tuton: mi sekvis
+ĝin de la tagoj de mia infaneco kiam mi iris manon
+ĉe mano, kun mia patro, tra la memoferemaj penadoj de
+mia profesia vivo, por alveni, foje kaj ree, kun la sama
+sento de nerealeco, ĉe la malbenitaj teruraĵoj de
+la vespero. Mi volis kriegi, mi penis kun larmoj kaj
+preĝoj sufoki la amason da malbelegaj imagaĵoj kaj
+sonoj, kiuj ariĝis en mia memoro kontraŭ mi, kaj,
+ankoraŭ, inter miaj petegoj, la fi-vizaĝo de mia
+kanajleco rigardadis fikse en mian animon. Kiam la akreco de
+tiu ĉi memriproĉo ekmortiĝis, ĝi estis
+sekvita de sento de ĝojo. De nun Hyde estos neebla;
+ĉu mi volos, aŭ ne volos, mi estas de nun
+enfermita en la plibona parto de mia ekzistado, kaj, ho,
+kiel mi ĝojis pensi pri tio! Kun kia volonta humileco
+mi akceptis denove la ĉirkaŭbarojn de l’ vivado
+natura! Kun kia sincera spirito de forlaso mi ŝlosis la
+pordon, per kiu mi tiel ofte iris kaj revenis, kaj
+dispremegis la ŝlosilon sub mia piedo!
+
+Kun la sekvinta tago, venis la sciigo, ke la mortigo
+estis observita, ke la kulpo de Hyde estas evidenta al la
+mondo, kaj ke la viktimo estas viro alta en la publika
+estimado. Ne nur krimo estis, sed tragedia
+malsaĝaĵo. Mi pensas, ke mi ĝojis scii tion;
+mi pensas, ke mi ĝojis pro tio, ke miajn pli bonajn
+impulsojn tiel ĉirkaŭremparis kaj gardis la
+teruroj de la eŝafodo. Jekyll estis nun mia
+rifuĝejo; Hyde elrigardetu eĉ nur dum momento, kaj
+la manoj de ĉiuj homoj tuj leviĝos por lin kapti
+kaj mortigi.
+
+Mi decidis per mia estonta konduto reaĉeti la
+estintecon, kaj mi povas honeste diri, ke mia decido portis
+iom da bona frukto. Vi scias mem, kiel fervore dum la lastaj
+monatoj de la pasinta jaro, mi laboradis por mildigi la
+suferojn de aliaj; vi scias, ke multo estis farita, kaj ke
+la tagoj pasis por mi trankvile kaj preskaŭ
+feliĉe. Kaj mi ja ne povas vere diri, ke min enuigis
+ĉi tiu bonfara kaj senkulpa vivado; mi kontraŭe
+kredas, ke mi ĉiutage ĝuis ĝin pli plene; sed
+min ankoraŭ malbenis mia dueco de intenco; kaj, kiam
+fine iom post iom eluziĝis la unua akreco de mia pento,
+mia pli malnobla parto, tiel longe dorlotita, tiel mallonge
+enĉenigita, komencis ekmuĝi por liberiĝo. Mi
+ja ne revis revivigi Hyde; tion eĉ ekpripensi tremigis
+min ĝis frenezeco; ne, en mia propra personeco
+stariĝis la tento ankoraŭ unu fojon petoli kun mia
+konscienco, kaj kiel ordinara sekreta pekanto mi fine
+submetiĝis al la atakoj de la tentado. Al ĉio
+venas fino; la plej vasta mezurilo fine pleniĝas, kaj
+ĉi tiu mallonga cedo al mia malboneco fine detruis la
+ekvilibron de mia animo. Estis bela, klara, januara tago,
+malseke subpiede, kie la frosto degelis, sed kun sennuba
+ĉielo, kaj «Regent’s Park»[30]
+estis plena de vintraj pepadoj kaj dolĉa pro odoroj de
+printempo. Mi sidis en la sunlumo sur benko; la besto en mi
+lekadis la lipojn pro rememoro; la spirita parto estis iom
+dormema, promesante postan penton sed ankoraŭ ne
+incitita ĝis komenco. Nu, mi al mi diris, mi ja nur
+similas al miaj najbaroj, kaj poste mi ridetis, komparante
+min kun aliaj homoj, komparante mian ageman bonvolon kun la
+maldiligenta krueleco de ilia malzorgo. Kaj en la momento
+mem de tiu vanta fanfaronema penso, ekkaptis min spasmo,
+terura naŭzo kaj plej mortiga tremo. Tiuj forpasis kaj
+lasis min svenema, kaj poste, dum siavice la sveneco
+kvietiĝis, mi ekkonstatis ŝanĝon en la
+karaktero de miaj pensoj; pli grandan maltimecon, malestimon
+al la danĝero, solviĝon de la ligiloj de l’
+devo. Mi rigardis malsupren, miaj vestoj pendis senforme sur
+miaj malŝvelintaj membroj; la mano kuŝanta sur mia
+genuo estis sulkoplena kaj vila. Mi estis denove Edward
+Hyde. Antaŭ unu momento, al mi estis ankoraŭ
+garantiita la estimo de ĉiuj homoj, mi estis riĉa,
+amata—kun manĝo pretigata por mi en mia propra hejmo—kaj
+nun mi estas jam la komuna persekutaĵo de l’ homaro,
+ĉasata, sendoma, konata mortiginto, sklavo por la
+pendigilo.
+
+Mia prudento ŝanceliĝis, sed ne tute min
+forlasis. Miaj drogoj estis en ŝranko en mia kabineto,
+kiel mi povos atingi ilin? Jen la problemo, kies solvon—premegante
+per la manoj miajn tempiojn—mi nun devas entrepreni. La
+laboratorian pordon mi mem jam fermis. Se mi provus eniri
+per la domo, miaj propraj servistoj min sendus al la
+eŝafodo. Mi ekkomprenis, ke mi devos uzi alian manon,
+kaj pensis pri Lanyon. Kiel lin trafi? Kiel alkonsentigi
+lin? Supozu, ke mi evitos kaptiĝon sur la stratoj, kiel
+mi povos eniri en lian domon? Kaj kiel mi, nekonata kaj
+malplaĉa vizitanto, povos decidigi la faman kuraciston
+rabi la kabineton de sia kolego, D-ro Jekyll? Tiam mi
+rememoris, ke restadas al mi unu parto de mia originala
+karaktero: mi povas skribi laŭ mia propra skribmaniero.
+Tuj kiam ekbrilis en mi tiu ideo, klariĝis al mi la
+tuta vojo, kiun mi devos sekvi. Mi do ordigis mian vestaron
+kiel eble plej bone, kaj, alvokante al pasanta fiakro, mi
+veturigis min al hotelo sur Portland Street, kies nomon mi
+per ia hazardo memoris. Pro mia aspekto,—kiu efektive
+estis sufiĉe komika, kiel ajn tragedia la sorto, kiun
+kovris ĉi tiuj vestoj,—la veturigisto ne povis
+kaŝi sian ridemon. Mi grincigis la dentojn kontraŭ
+lin kun ekventego de diabla furiozo; kaj la rideto forvelkis
+sur lia vizaĝo,—feliĉe por li,—ankoraŭ
+pli feliĉe por mi, ĉar, nur momenton plu, kaj mi
+lin jam certe deŝiregus de sur lia sidejo. Enirinte la
+hotelon, mi ĉirkaŭrigardis kun tia malluma mieno,
+ke la servistoj ektremis; neniun rigardon ili
+interŝanĝis dum mia ĉeesto; sed sklaveme
+ricevis miajn ordonojn, kondukis min al privata ĉambro
+kaj alportis al mi skribilaron. Hyde, en danĝero pri
+sia vivo, estis al mi estaĵo nova; skuita de
+supermezura kolero, streĉita ĝis mortigemo,
+avidega kaŭzi al iu doloron. Li tamen estis ruzulo;
+venkis sian koleregon per granda peno de l’ volado; verkis
+siajn du gravajn leterojn, unu al Lanyon kaj unu al Poole,
+kaj por ke li ricevu certigon, ke ili efektive estis metitaj
+en la poŝton, li ordonis, ke oni ilin rekomendu. De
+tiam, li sidadis la tutan tagon apud la fajro en la privata
+ĉambro, mordetadante al si la ungojn; tie li
+tagmanĝis, sidante sola kun siaj timoj, kun la kelnero
+videble tremanta antaŭ lia okulo; kaj el tie, post
+plena noktiĝo, li ekveturadis en angulo de fermita
+veturilo kaj kondukigis sin tra la stratoj de la urbo.
+«Li», mi diras; mi ne povas diri «mi». En tiu infano de
+l’ infero estis nenio homa; loĝis en li nenio krom la
+timo kaj la malamo. Kaj kiam fine,—pensante, ke la
+veturigisto komencas ion suspekti,—li forsendis la
+veturilon kaj riskis piediri, en sia neĝustalkorpa
+vestaro, objekto nepre markita por la observado, inter la
+noktajn preterirantojn, tiuj du malnoblaj pasioj furiozis en
+li kvazaŭ uragano. Li marŝis rapide, persekutata
+de siaj timoj; babilante al si mem, ŝtelirante tra la
+malpli vizitataj stratoj, kalkulante la minutojn, kiuj
+kvazaŭ barilo ankoraŭ apartigis lin de la
+noktomezo. Fojon, virino alparolis al li, proponante, mi
+pensas, skatolon da alumetoj. Li pugnis ŝin en la
+vizaĝon, kaj ŝi forkuris. Kiam mi
+rekonsciiĝis ĉe la domo de Lanyon, la teruro de
+mia malnova amiko iom kortuŝis min; mi ne scias; estis
+almenaŭ nur kvazaŭ guto en la maro, kompare al la
+abomenego, kun kiu mi rigardis reen al tiuj horoj. Estis
+okazinta en mi ia ŝanĝiĝo. Jam ne plu timo al
+la eŝafodo, sed teruro fariĝi denove Hyde,
+turmentegis min. La kondamnon de Lanyon mi ricevis duone en
+sonĝo; duone en sonĝo revenis hejmen kaj
+kuŝiĝis. Post la ellacigoj de la tago, mi
+dormegis, en dormo tiel severa kaj profunda, ke ne sukcesis
+ĝin rompi eĉ la teruraj koŝmaroj min
+turmentantaj. Mi vekiĝis matene skuita, malfortigita,
+sed refreŝiĝinta. Mi ankoraŭ malamis kaj
+timis pensi pri la bruto, kiu en mi dormetis, kaj
+kompreneble mi ne forgesis la konsternantajn danĝerojn
+de l’ antaŭa tago; sed mi estis denove hejme, en mia
+propra domo kaj apud miaj drogoj, kaj dankemeco pro mia savo
+briladis en mia animo tiel forte, ke ĝi preskaŭ
+konkuris la helecon de la espero mem.
+
+Mi estis nerapide transpaŝanta la korton post
+matenmanĝo, entrinkante la malvarman aeron kun plezuro,
+kiam ree min kaptis tiuj nepriskribeblaj sentoj, kiuj
+heroldis la ŝanĝiĝon: kaj apenaŭ mi
+havis la tempon atingi la ŝirmon de mia kabineto, tra
+mi denove furiozas kaj glacias la pasioj de Hyde. Ĉi
+tiun fojon, duobla dozo estis necesa por revoki min al mi
+mem, kaj jen ho ve! post ses horoj, dum mi sidis malgaje
+rigardadante la fajron, jam revenas la doloroj kaj la drogo
+denove devas esti trinkata. Mallonge, de tiu tago
+ŝajnis, ke nur per granda, kvazaŭ gimnastika
+penado, kaj nur sub la rekta stimulo de la drogo, mi povas
+porti la vizaĝon de Jekyll. Je ĉiu horo de la tago
+kaj nokto min kaptis la avertanta ektremo; precipe se mi
+dormis, aŭ eĉ dum momento dormetis sur mia
+seĝo, ĉiam mi vekiĝis kiel Hyde. Sub la
+streĉado de ĉi tiu senĉese minacanta fatalo,
+kaj pro la maldormado, al kiu mi nun min kondamnis ja
+eĉ super ĉia grado, kiun mi kredis ebla al la
+homo, mi fariĝis en mia propra persono estaĵo
+konsumita kaj elĉerpita de la febro, malforta, korpe
+kaj mente, ĉiam okupata de unu sola penso: abomeno al
+mia alia memo. Sed dum mi dormadis aŭ kiam la efekto de
+la drogo elĉerpiĝis, mi saltis preskaŭ sen
+transiro—ĉar la doloroj de la aliformiĝo
+fariĝis ĉiutage malpli severaj—en la posedon de
+imago plenega de teruraj fantazioj, de animo bolanta per
+senkaŭzaj malamoj, kaj en la posedon de korpo, kiu
+ŝajnis ne sufiĉe forta por enteni la furiozantajn
+energiojn de la vivo. La povoj de Hyde ŝajnis des pli
+kreski, ju pli kadukiĝis Jekyll. Kaj certe la malamo,
+kiu apartigis ilin, estis nun ambaŭflanke egala.
+Ĉe Jekyll, ĝi estis afero de esenca instinkto. Li
+nun konsciis plene la malbelegecon de tiu estaĵo, kiu
+partoprenis kun li kelkajn el la fenomenoj de l’
+konscienco, kaj kiu estis kunheredonto kun li de la morto;
+kaj krom tiuj ligiloj de komuna posedo, kiuj en si faris la
+plej doloregan parton de lia turmento, li pensis pri Hyde
+kvazaŭ pri io ne nur infera sed neorganika. Jen la
+terura afero: ke la ŝlimo de l’ abismo ŝajnas
+aŭdigi kriojn kaj voĉojn; ke la amorfa polvo
+gestaĉas kaj pekas; ke tio, kio estas senviva, kaj ne
+havas formon, povas uzurpi la funkciojn de la vivo. Kaj jen
+ankoraŭ: ke tiu ribelanta abomenaĵo estas ligita
+al li pli intime ol edzino, pli proksime ol okulo;
+kuŝas enkaĝigita en lia karno, kie li aŭdas
+ĝin murmuri, sentas ĝin barakti al naskiĝo
+kaj en ĉiu horo de malforteco, kaj dum la konfido de la
+dormo, lin venkas kaj uzurpas lian vivon.
+
+La malamo de Hyde kontraŭ Jekyll estis de malsama
+speco. Lia teruro pri la eŝafodo devigis lin
+senĉese fari provizoran memmortigon, kaj reveni al lia
+stato de subulo, fariĝi parto anstataŭ persono;
+sed li abomenis la necesecon, li abomenis la malĝojegon
+en kiun Jekyll jam enfalis, kaj lin akre indignigis la
+malplaĉo, kiun li mem inspiris. Pro tio la
+simio-similaj fipetoloj, kiujn li faris al mi,
+skribaĉante laŭ mia propra skribstilo
+blasfemaĵojn sur la paĝoj de miaj libroj;
+bruligante la leterojn kaj portreton de mia patro; kaj vere,
+se lin ne detenus timo pri propra morto, jam antaŭlonge
+li estus ruiniginta sin por impliki min en la ruino. Sed lia
+amo por la vivo estas miriga; mi diros plu: mi, kiu malsanas
+kaj glaciiĝas pro simpla pensado pri li, mi, kiam mi
+memoras la mizeraĉon kaj pasion de lia
+sinalkroĉemo al la vivo, kaj kiam mi scias, kiom li
+timas mian kapablon detranĉi lin per la memmortigo, mi
+povas en mia koro lin kompati. Neutilas, kaj la tempo dolore
+mankas al mi, plilongigi ĉi tiun priskribon; neniam iu
+suferis tiajn turmentegojn, tio sufiĉu. Kaj tamen
+eĉ al tiaj la kutimado alportis—ne, ne
+malpeziĝon,—sed, ian kalecon de la animo, ian
+submetiĝemon al la malespero; kaj mia puno povus ja
+daŭradi dum jaroj, se ne estus okazinta tiu lasta
+malfeliĉegaĵo, kiu nun fine min trafis kaj disigis
+de mia propra vizaĝo kaj naturo. Mia provizo de la
+salo, kiu neniam renoviĝis de post la dato de mia unua
+eksperimento, komencis elĉerpiĝi. Mi venigis novan
+provizon kaj kunmiksis la trinkaĵon: la
+kvazaŭbolado sekvis, ankaŭ la unua
+kolorŝanĝiĝo, sed ne la dua. Mi trinkis la
+miksturon, ĝi ne efikis. Vi sciiĝos de Poole, kiel
+mi traserĉigis la tutan Londonon; vane estis, kaj mi
+estas nun konvinkita, ke mia unua provizo estis nepura, kaj
+ke estis tiu nekonata nepuraĵo, kiu donis al la
+miksaĵo efikecon.
+
+Proksimume unu semajno nun pasis, kaj mi finas ĉi
+tiun rakonton sub la influo de la lasta el miaj malnovaj
+pulvoroj. Ĉi tiu, do, estas la lasta fojo—se ne
+okazos miraklo—kiam Harry Jekyll povas pensi siajn
+proprajn pensojn aŭ vidi sian propran vizaĝon
+(nun, ho ve! kiel malgaje aliigitan!) en la spegulo. Nek
+devos mi prokrasti tro longe la finon de ĉi tiu
+skribado, ĉar se mia rakonto ĝis nun evitis
+detruiĝon, tio estis pro kombino de granda
+antaŭzorgo kaj granda bonŝanco. Se la agonioj de
+la ŝanĝo ekkaptos min dum mi ĝin skribas,
+Hyde ĝin disŝiros; sed se iom da tempo pasos de
+kiam mi estos ĝin flankenmetinta, lia mirinda egoismo
+kaj absorbiteco en la pasanta momento, eble savos ĝin
+denove kontraŭ la ago de lia simiosimila malico. Kaj
+efektive, la fatalo, kiu proksimiĝas al ni ambaŭ,
+jam ŝanĝis kaj premegis lin. Pasos nur duonhoro,
+kaj mi denove kaj por ĉiam eniros tiun malamitan
+personecon… Mi scias, kiel mi sidos ektremegante kaj
+plorante sur mia seĝo, aŭ daŭros, en plej
+streĉita kaj timopenetrita ekstazo de aŭskultado,
+paŝadi tien kaj reen tra ĉi tiu ĉambreto—mia
+lasta surtera rifuĝejo—kaj subaŭskulti ĉian
+sonon de minaco. Ĉu Hyde mortos sur la eŝafodo?
+aŭ ĉu li en la lasta momento trovos la
+kuraĝon sin liberigi? Dio scias: al mi indiferente
+estas; ĉi tiu estas la vera horo de mia morto, kaj tio,
+kio nepre sekvos, koncernos alian ol min mem. Ĉi tie,
+do, demetante mian plumon kaj eksigelante mian konfeson, mi
+metas finon al la vivhistorio de tiu malfeliĉa Harry
+Jekyll.
+
+FINO
+
+
+[1] Riĉard
+Enfijld.
+
+[2] T.e.
+ĉiutage krom dimanĉo, kiam en Anglujo la butikoj
+restas fermitaj.
+
+[3] Gablo:
+triangula elstaranta konstruaĵo aŭ pinta
+tegmentofino super pordoj, fenestroj, k.t.p. laŭ la
+gotika arĥitektura stilo. A. gable; Fr. gâble; G.
+Giebel, Spitzverdachung; H. socarrén, alero.
+
+[4] Elp. Kuts:
+fama Londona banko.
+
+[5] Ekkrio, kiu
+montras protestan nekonsenton.
+
+[6] Elp. Hajd.
+
+[7] Morosa:
+ĉagrenhumora, malgajaĉa, malkontentaĉa. A.
+morose, sullen, surly; Fr. morose, maussade, bourru; G. mürrisch;
+H. murrio; Lat. morosus.
+
+[8] Elp. Ĝekil.
+
+[9] Elp. Kávendiŝ
+Skŭer: fama Londona placo.
+
+[10] Elp. Lanjon.
+
+[11] Harry.
+intima formo de l’ nomo Henry (kvazaŭ Henĉjo).
+
+[12] Tio ĉi
+estas vortŝerco. Hide and Seek (Hajd kaj Sik) estas
+infana ludo, laŭ kiu unuj devas sin kaŝi (Hide)
+kaj la aliaj ilin serĉi (Seek).
+
+[13] Malriĉa
+kvartalo de Londono.
+
+[14] Perpleksiteco:
+Tiu implikita stato de la mento, en kiu oni ne klare
+komprenas, aŭ dubas aŭ hezitas, pro konfuzataj
+ideoj (Perpleksi = meti en tiun staton). A.
+perplexity, F. perplexité, G. Verworrenheit, H.
+perplejidad.
+
+[15] Perpleksita:
+A. perplexed, puzzled, F. embrouillé, embarrassé. G.
+verwirrt, perplex, H. perplejo.
+
+[16] Elp. Pul.
+
+[17] Elp. Karu.
+
+[18] Elp. Njukomen
+el Skotland Jard (la ĉefoficejo de la londona
+detektiva polico).
+
+[19] Bajeto:
+Speco de maldelikata flaneleca tuko. A. baize; Fr. bayette;
+G. Boye; H. bayeta.
+
+[20] T.e. pripensi
+pri ĝi.
+
+[21] Elp. Gest.
+
+[22] Elp. Bradŝa.
+
+[23] Damni:
+kondamni al puno eterna. A. damned; Fr. damné; G. verdammt;
+H. condenado a pena eterna.
+
+[24] Lugubra:
+funebrecon, malĝojon inspiranta. A. lugubrious,
+mournful, doleful; Fr. lugubre; G. traurig, kummervoll,
+klagend; H. lúgubre.
+
+[25] Fiolo:
+malgranda vitra botelo de formo speciala uzata en la
+laboratorio. A. phial; Fr. fiole: G. Phiole, Fläschchen; H.
+redoma, frasco.
+
+[26] Morbida:
+Malsanaĉa, kvazaŭ malsaneta. A. morbid; Fr.
+morbide; G. krankhaft; H. mórbido.
+
+[27] Sombra:
+malluma, malhela, malgaja, ĉagrena, melankolia. A.
+sombre; Fr. sombre; G. düster, finster, dunkel, trüb; H.
+sombrio; obscuro, triste.
+
+[28] Elp. Hesti.
+
+[29] Simuli:
+ŝajnigi, imitaĉi. A. simulate; Fr. simuler; G.
+nachahmen, heucheln, simulieren; H. simular, fingir.
+
+[30] Riĝents
+Park: Fama kaj bela Londona parko.
+
+
+ALDONO
+
+Lokoj en kiuj la tradukintoj uzis radikojn
+ne troveblajn en la plimulto da vortaroj
+
+Gablo: ia
+malbonaŭspicia masivo de konstruaĵoj eltrudis sian
+gablon super la straton (*).
+
+Morose: Via
+devo estis min averti, respondis la alia, iom morose
+(*).
+
+Perpleksi:
+metante la manon al la frunto, kiel homo en ia menta perpleksiteco
+(*).—Devas esti io plu, diris
+en si la perpleksita sinjoro (*).
+
+Bajeto:
+pordo kovrita de ruĝa bajeto (*).
+Frapis per iome ŝancela mano sur la ruĝan bajeton
+de la kabineta pordo (*).
+
+Damnita:
+Plorantan kiel virino aŭ animo damnita (*).
+
+Lugubra: Lugubra
+kriego, kvazaŭ de nur besta teruro, sonis el la
+kabineto (*).
+
+Fiolo: …
+per la dispremita fiolo en lia mano, kaj la forta
+odoro de migdalkernoj, Utterson sciis, ke li rigardas
+kadavron de memdetruinto (*).
+
+Morbida: Mi
+havas morbidan timon, malĝuste direkti vin (*).
+
+Sombra: Mia
+vizitanto ja brulis pro ia sombra eksciteco (*).
+
+Simuli: …
+sidiĝis kun malheliĝinta frunto, por simuli
+matenmanĝon (*).
+
+
+CENTRA PRESEJO ESPERANTISTA
+V. Polgar-Politzer
+33, rue Lacépède, Paris
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+Robert Louis Stevenson
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+
+***** This file should be named 24145-0.txt or 24145-0.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/2/4/1/4/24145/
+
+Produced by Les and Arlyn Kerr
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/24145-0.zip b/24145-0.zip
new file mode 100644
index 0000000..2ce6201
--- /dev/null
+++ b/24145-0.zip
diff --git a/24145-h.zip b/24145-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..b0f400d
--- /dev/null
+++ b/24145-h.zip
diff --git a/24145-h/24145-h.htm b/24145-h/24145-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..f3774e1
--- /dev/null
+++ b/24145-h/24145-h.htm
@@ -0,0 +1,3930 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
+
+<html lang="eo">
+
+<head>
+<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8">
+<title>Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde</title>
+<style type="text/css">
+body         { font-family: Times New Roman; margin-left: 5%; margin-right: 5% }
+p            { text-align: Justify; text-indent: 1.5em; margin-top: 0; margin-bottom: 0 }
+h1           { font-family: Lucida Calligraphy; font-size: 150%; font-weight: bold;
+               text-align: Center; margin-top: 2em; margin-bottom: 1em }
+h2           { text-transform: uppercase; text-align: Center; font-size: 100%; font-weight:
+               bold; margin-top: 2em; margin-bottom: 1em }
+h3           { text-align: Center; font-size: 100%; font-weight: bold; margin-top: 2em;
+               margin-bottom: 1em }
+</style>
+</head>
+
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+Robert Louis Stevenson
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+
+Author: Robert Louis Stevenson
+
+Translator: William Morrison
+            William W. Mann
+
+Release Date: January 3, 2008 [EBook #24145]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+
+
+
+
+Produced by Les and Arlyn Kerr
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+
+<div style="text-align: Center; margin-bottom: 6em">
+<b><font size="4">R. L. STEVENSON</font><br>
+<br>
+<br>
+<font face="Lucida Calligraphy"><font size="6">Doktoro
+Jekyll&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</font><br>
+<font size="4">kaj</font><br>
+<font size="6">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Sinjoro Hyde</font></font></b><br>
+<br>
+<br>
+Kun permeso de Longmans &amp; C<sup>o</sup><br>
+<br>
+Tradukita de<br>
+<b>WILLIAM MORRISON, F. B. E. A.</b><br>
+kaj<br>
+<b>WILLIAM W. MANN</b><br>
+<br>
+<img src="images/logo.jpg" alt="Logo" width="58" height="48"><br>
+<br>
+<br>
+LONDON, W. C.<br>
+<b>THE BRITISH ESPERANTO ASSOCIATION</b><br>
+133–136, High Holborn
+</div>
+<div>
+<p><i>ROBERT LOUIS STEVENSON (Robert Lui Stivnson) naski&#285;is
+en Edinburgo en la jaro 1850. Sola filo de sufi&#265;e
+ri&#265;aj gepatroj, li estis grave malhelpata, dum sia tuta
+vivado, de la &#349;ar&#285;o de malbona sano. Kiam,
+ankora&#365; knabo, li devis resti en lito, lia patrino kaj
+lia vartistino legadis al li tage kaj nokte &#265;iajn
+rakontojn kaj historiojn. Tiel estis frue vekita en li la
+instinkto de l’ a&#365;toreco. Edukita en la skota
+&#265;efurbo, li studadis la le&#285;osciencon kaj
+fari&#285;is advokato. Dum sia libertempo, li voja&#285;is
+alilande kaj unu el tiuj ekskursoj li priskribas en sia unua
+verko, «An Inland Voyage» (Enlanda Voja&#285;o). La verko,
+tamen, kiu unue alportis al li publikan famon, estis tiu nun
+tradukita en la sekvantaj pa&#285;oj. Post la morto de sia
+patro en 1887, li forlasis Edinburgon kaj E&#365;ropon por
+ser&#265;i bonan sanon, kaj fine, post multaj vagadoj li
+faris al si hejmon en Vailima en la Samoa insularo, kie li
+mortis en 1894.</i></p>
+
+<p><i>La verkoj de Stevenson estas diversaj, &#265;ar li
+estis poeto, romanisto, voja&#285;into, moralisto kaj
+biografiisto. Li havis senteman kaj delikatan fantazion, kaj
+li posedis stilon, kiu pro sia gracio kaj sia fleksebleco
+estis malofte egalita.</i></p>
+
+<p><i>Prezentante tiun &#265;i tradukon al la mondo
+esperanta, ni deziras esprimi niajn grandajn dankojn al S-ro
+J. M. Warden, Edinburgo, kaj al S-ro G. D. Buchanan,
+Glasgovo, pro iliaj grandvaloraj kritikoj kaj sugestioj.</i></p>
+
+<p>&nbsp;</p>
+
+<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="100%">
+<tr>
+<td width="50%" valign="top" align="center">Oktobro 1909.</td>
+<td width="50%" valign="top" align="left">W. Morrison,
+Edinburgo.<br>
+W. W. Mann, Londono.</td>
+</tr>
+</table>
+</div>
+<div align="center">
+<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0">
+<tr>
+<td>
+<h3>&#264;apitroj</h3>
+<p><a href="#pordo">La rakonto pri la pordo</a></p>
+
+<p><a href="#sercxado">La ser&#265;ado por Sinjoro Hyde</a></p>
+
+<p><a href="#sengxena">Doktoro Jekyll estis tute
+sen&#285;ena</a></p>
+
+<p><a href="#mortigo">La afero pri la Carew-mortigo</a></p>
+
+<p><a href="#letero">La okazo pri la letero</a></p>
+
+<p><a href="#lanyon">La rimarkinda okazo pri Doktoro Lanyon</a></p>
+
+<p><a href="#fenestro">La okazo &#265;e la fenestro</a></p>
+
+<p><a href="#nokto">La lasta nokto</a></p>
+
+<p><a href="#rakonto">La rakonto de Doktoro Lanyon</a></p>
+
+<p><a href="#deklaro">La plena deklaro pri la afero;
+skribita de Doktoro Jekyll</a></p>
+
+</td>
+</tr>
+</table>
+</div>
+<div>
+<h1>Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde</h1>
+
+
+<h2><a name="pordo">La rakonto pri la pordo</a></h2>
+
+<p>Sinjoro Utterson, la le&#285;isto, estis homo kun
+malglata viza&#285;o neniam lumigata de rideto; malvarma,
+mankhava, kaj embarasata en sia parolado; malrapida en la
+sentesprimo; malgrasa, longa, polva, enuiga, kaj tamen iel
+aminda. &#264;e amikaj kunvenoj, kaj kiam la vino estis
+la&#365; lia gusto, io eminente homa brilegis en liaj
+okuloj; io, ja, kio neniam penetris en lian interparoladon,
+sed kio parolis ne nur per tiuj silentaj simboloj de la
+postman&#285;a viza&#285;o, sed pli ofte, kaj la&#365;te,
+per la agoj de lia vivo. Al si li estis severega; trinkis
+&#285;inon kiam li estis sola por mortigi inklinon al la
+grandaj vinoj; kaj, kvankam li &#285;uis la teatron, li ne
+estis transpasinta la sojlon de teatro kiu ajn dum dudek
+jaroj. Sed por aliaj, li havis elprovitan toleremon,
+kelkfoje mirante preska&#365; kun envio, la altpremecon de
+vervo kaj energio evidentigatan de iliaj malbonaj agoj; kaj
+en ia ekstrema okazo, li estis pli inklina helpi ol
+ripro&#265;i.</p>
+
+<p>—Mi inklinas al la herezo de Kain, li kutimis kurioze
+diri, mi lasas mian fraton iri al la diablo la&#365; sia
+propra maniero.—En tiu &#265;i rolo, la sorto ofte faris,
+ke li estu la lasta bonreputacia konato kaj la lasta bona
+influo en la vivo de subirantaj homoj. Kaj al tiaj, dum ili
+da&#365;rigis viziti lian &#265;ambraron, li neniam
+elmontris e&#265; nuancon de &#349;an&#285;o en sia mieno.</p>
+
+<p>Por Sinjoro Utterson sendube tio estis facila faro,
+&#265;ar e&#265; en sia plej bona humoro li estis
+sindetenema, kaj e&#265; liaj amiki&#285;oj &#349;ajnis esti
+fonditaj sur simila universaleco de bonkoreco.</p>
+
+<p>Jen la signo de modesta homo: akcepti sian amikan rondon
+pretfaritan el la manoj de la okazo; kaj tio estis la
+maniero de tiu le&#285;isto. Liaj amikoj estis el liaj
+propraj samsanganoj, a&#365; tiuj kiujn li konis dum plej
+longa tempo; liaj preferoj, same kiel la hedero, kreskis kun
+la tempo; ili necesigis nenian specialan ta&#365;gecon
+&#265;e sia objekto. De tio sendube naski&#285;is la ligo,
+kiu kunligis lin kun S-ro Richard Enfield<a href="#_ftn1" name="_ftnref1">[1]</a>,
+lia malproksima parenco, la konata urba elegantulo. Kion
+tiuj du povis vidi unu en la alia, a&#365; kiun temon
+komunan al amba&#365; ili povis trovi, tio estis por multaj
+personoj «nukso por fendi». Tiuj, kiuj renkontis ilin dum
+iliaj &#265;iudiman&#265;aj promenadoj, raportis, ke ili
+kutime diras nenion, &#349;ajnas strange malgajaj, kaj
+akceptadas kun videbla sen&#285;eni&#285;o la alvenon de
+amiko. Malgra&#365; tio, la du viroj plej alte &#349;atis
+tiujn ekskursojn, taksis ilin la &#265;efa juvelo de
+&#265;iu semajno, kaj ne nur flankenmetis okazojn de
+plezuro, sed e&#265; malcedis al la alvokoj de profesiaj
+aferoj, por ke ili povu &#285;ui ilin neinterrompate.</p>
+
+<p>Okazis dum unu el tiuj vagpromenoj, ke ilia vojo kondukis
+ilin tra flanka strato en vivoplena kvartalo de Londono. La
+strato estis malgranda, kaj tia, kian oni nomas trankvila,
+sed &#285;i faris prosperan komercon en la laboraj tagoj de
+l’ semajno<a href="#_ftn2" name="_ftnref2">[2]</a>.
+&#348;ajne la lo&#285;antoj &#265;iuj bone prosperadis, kaj
+&#265;iuj vetesperis sukcesi ankora&#365; pli bone, kaj la
+superfluon de siaj gajnoj elspezis je koketa&#309;oj;
+tiamaniere, ke la frontoj de la butikoj sur tiu vojo staris
+kun invita mieno, kiel vicoj da ridetantaj vendistinoj.</p>
+
+<p>E&#265; diman&#265;e, kiam &#285;i vualis siajn pli
+brila&#265;ajn &#265;armojn kaj estis kompare ne trairata,
+la strato ellumis, kontraste al sia malgaja
+&#265;irka&#365;a&#309;o, kiel fajro en arbarego; kaj per
+siaj fre&#349;e kolorigitaj fenestraj kovriloj, siaj bone
+poluritaj latuna&#309;oj, sia &#285;enerala pureco kaj
+gajeco de tono, tuj ekkaptis kaj pla&#265;is la okulon de la
+preteriranto.</p>
+
+<p>Du pordojn for de unu angulo, maldekstraflanke en orienta
+direkto, la frontlinio estis rompita de korta enirejo, kaj
+&#285;uste &#265;e tiu punkto ia malbona&#365;spica masivo
+de konstrua&#309;oj eltrudis sian <a name="gablo"></a>gablon<a href="#_ftn3" name="_ftnref3">[3]</a>
+super la straton. &#284;i estis dueta&#285;a, montris nenian
+fenestron, nenion krom pordo &#265;e la malsupra eta&#285;o
+kaj blinda kvaza&#365;frunto de makulita muro &#265;e la
+supra; kaj portis en &#265;iu trajto la signojn de
+da&#365;ra kaj avara&#265;a malzorgo. La pordo, kiu posedis
+nek sonorilon nek frapilon, estis vezikita kaj makulita.
+Vagistoj sin trenadis en la pordalkovon kaj ekbruligis
+alumetojn sur la paneloj; infanoj butikludis sur la
+&#349;tupoj; la lerneja knabo provadis sian
+po&#349;tran&#265;ilon sur la mulda&#309;oj, kaj en la
+da&#365;ro de preska&#365; tuta generacio, aperis neniu por
+forpeli tiujn okazajn vizitantojn a&#365; por ripari iliajn
+ruiniga&#309;ojn.</p>
+
+<p>S-ro Enfield kaj la le&#285;isto iris sur la alia flanko
+de la strato; sed kiam ili alvenis &#285;uste kontra&#365;
+la enirejo, la unua levis montre sian bastonon.</p>
+
+<p>—&#264;u vi iam rimarkis tiun pordon? li demandis; kaj
+kiam lia kunulo respondis jese, —&#285;i estas kunigita en
+mia memoro, li aldonis, kun tre stranga historio.</p>
+
+<p>—&#264;u efektive? diris S-ro Utterson kun malgranda
+&#349;an&#285;o de vo&#265;o. Kaj kio estis tio?</p>
+
+<p>—Nu, estis tiele, respondis S-ro Enfield. —Mi estis
+revenanta hejmen de iu mondfina loko &#265;irka&#365; la
+tria horo de nigra vintra mateno, kaj mia vojo kondukis min
+tra parto de la urbo, kie oni povis vidi absolute nenion
+krom stratlanternoj. Estis strato post strato, kaj &#265;iuj
+lo&#285;antoj estis dormantaj—strato post strato,
+&#265;iuj iluminitaj kvaza&#365; por procesio, kaj &#265;iuj
+tiel malplenaj kiel pre&#285;ejo—&#285;is fine mi
+eni&#285;is en tiun staton de mento, en kiu oni
+a&#365;skultas kaj a&#365;skultadas kaj komencas arde
+deziri, ke sin montru policano. Subite, mi vidis du
+figurojn: unu estis malgranda viro, kiu iris orienten
+la&#365; bona mar&#349;pa&#349;ado, kaj la alia, knabino
+eble ok a&#365; dekjara, kuranta tiel rapide, kiel &#349;i
+povis sur transa strato. Nu, sinjoro, ili amba&#365;, ja
+sufi&#265;e kompreneble, kunfrapi&#285;is unu kontra&#365;
+la alian &#265;e la angulo, kaj tiam okazis la terurega
+parto de la afero; &#265;ar la viro trankvile premegis
+subpiede la korpon de l’ infanino kaj lasis &#349;in
+kriegantan sur la tero. Tio, a&#365;data, estas nenio, sed
+vidata, &#285;i estis infera. Ne estis kiel homo; estis
+kvaza&#365; iu malbenita Juggernaut. «He! haltu!» mi
+kriegis, kaj lin kuratinginte, ekkaptis mian sinjoron je l’
+nuko kaj rekondukis lin tien, kie staris jam tuta grupo
+&#265;irka&#365; la krieganta infanino. Li estis tute
+trankvila kaj faris nenian kontra&#365;staron, sed li
+&#309;etis sur min unu rigardon, tiel malbelan, ke &#285;i
+&#349;vitigis min kiel kurado. La personoj alvenintaj estis
+la propra familio de la knabino; kaj balda&#365; aperis la
+kuracisto, por kiu oni estis &#349;in sendinta. Nu, la
+infanino ne estis multe vundita, sed pli &#285;uste
+timigita, la&#365; la diro de lia ostosegista mo&#349;to;
+kaj jen, vi povus supozi, estus la fino de la afero. Sed
+estis unu stranga cirkonstanco. Jam &#265;e la unua vido, la
+vira&#265;o inspiris en mi na&#365;zon. Anka&#365; la
+familio de la knabino &#349;ajnis senti same, kio estis ja
+nur nature. Sed kio frapis min, estis la kazo de la
+kuracisto. Li estis la&#365; la ordinara tipo de apotekisto,
+de neniu speciala a&#285;o a&#365; koloro, kun forta
+Edinburga parolmaniero, kaj ne pli emociema, ol sakfajfilo.
+Nu, sinjoro, al li estis, kiel al ni &#265;iuj: &#265;iufoje
+kiam li rigardis mian kaptiton, mi vidis, ke tiu ostosegisto
+na&#365;zi&#285;as kaj blanki&#285;as pro deziro lin
+mortigi. Mi sciis, kio estas en lia mento same kiel li sciis
+kio estas en la mia, kaj, &#265;ar mortigo estis neebla, ni
+faris tion, kion ni ju&#285;is krom tio plej bona. Ni diris
+al la viro, ke ni povas fari, kaj ja faros, tian skandalon
+el la okazinta&#309;o, ke lia nomo malbonodoros de unu fino
+de Londono &#285;is la alia. Ke, se li havas amikojn a&#365;
+kian ajn reputacion, ni bone zorgos, ke li ilin perdu. Kaj
+la tutan tempon, dum ni lin tiele regalis per niaj brulaj
+vortoj, ni fortenadis de li la virinojn kiel eble plej bone,
+&#265;ar ili estis sova&#285;aj kiel harpioj. Neniam mi
+vidis rondon da tiel malamegaj viza&#285;oj; kaj jen la viro
+en la mezo, kun ia nigra rida&#265;a trankvileco—timigita
+tamen anka&#365;, mi povis rimarki—sed elportanta la
+aferon, sinjoro, efektive kiel Satano.</p>
+
+<p>—Se vi elektas fari profiton el tiu &#265;i
+okazinta&#309;o, li diris, mi kompreneble ne povas malhelpi.
+&#264;iu sinjoro deziras eviti skandalon, li diris. Nomu
+vian sumon. —</p>
+
+<p>Nu, ni suprentordis lin &#285;is 100 funtoj por la
+familio de la knabino; li videble volis kontra&#365;stari;
+sed &#265;e ni &#265;iuj estis io, kio minacis al li nenion
+bonan, kaj fine li kapitulacis. Restis ricevi la monon; kaj
+kien, vi pensas, li kondukis nin, se ne al tiu loko kun la
+pordo? Li eltiris &#349;losilon el la po&#349;o, eniris kaj
+tuj revenis kun dek funtoj en oro kaj &#265;eko je Coutts<a href="#_ftn4" name="_ftnref4">[4]</a>
+por la cetero, pagota al la portanto, kaj subskribita per
+nomo, kiun mi ne povas citi, kvankam &#265;i tio estas unu
+el la punktoj de mia rakonto, sed &#285;i estis nomo
+almena&#365; tre bone konata kaj ofte presita. La sumo estis
+granda; sed la subskribo estis bona por pli ol tiom, se nur
+&#285;i ne estis falsa&#309;o. Mi permesis al mi la
+liberecon, rimarkigi al mia sinjoro, ke la tuta afero
+&#349;ajnas apokrifa; kaj ke en la reala vivo oni ne eniras
+tra pordo de kelo je la kvara matene por eliri kun la
+&#265;eko de alia homo por preska&#365; cent funtoj. Sed li
+estis tute trankvila kaj mokrida.</p>
+
+<p>—Trankviligu vin, li diris, mi restos kun vi &#285;is
+la bankoj malfermi&#285;os, kaj tiam mi mem monerigos la
+&#265;ekon.</p>
+
+<p>Tial ni &#265;iuj ekiris, la kuracisto, la patro de la
+infanino, nia amiko, kaj mi mem, kaj ni pasigis la
+resta&#309;on de la nokto en mia &#265;ambraro; kaj, la
+sekvintan matenon, post kiam ni man&#285;is, ni iris kune al
+la banko. Mi mem prezentis la &#265;ekon kaj diris, ke mi
+havas &#265;iun ka&#365;zon por kredi, ke &#285;i estas
+falsa&#309;o. Sed tute ne. La &#265;eko estis vera.</p>
+
+<p>—Tut-tut!<a href="#_ftn5" name="_ftnref5">[5]</a> diris
+S-ro Utterson.</p>
+
+<p>—Mi vidas, ke vi sentas kiel mi, diris S-ro Enfield.
+Jes, estas malbona afero. &#264;ar mia homo estis tia, kun
+kia neniu povus havi rilaton, homo vere malbeninda; kaj la
+persono, kiu skribis la &#265;ekon, estas la vera esenco de
+la konveneco, fama anka&#365;, kaj (kio pli malbonigas la
+aferon) el tiuj, kiuj faras kion oni nomas «la bono».
+Silentigmono, mi supozas; honestulo paganta karege iajn
+malsa&#285;a&#309;ojn de sia juneco. La Domo de la
+Silentigmono, tiel mi nomas, sekve, tiun konstrua&#309;on
+kun la pordo. Kvankam e&#265; tio ja ne sufi&#265;as por
+klarigi &#265;ion—li aldonis; kaj &#265;e tiuj vortoj, li
+enrevi&#285;is.</p>
+
+<p>El tio li estis revokita de iom subita demando de S-ro
+Utterson:</p>
+
+<p>—Kaj vi ne scias, &#265;u la tratinto de la &#265;eko
+lo&#285;as tie?</p>
+
+<p>—Ver&#349;ajna loko, &#265;u ne? respondis S-ro
+Enfield. Sed okazas, ke mi rimarkis lian adreson; li
+lo&#285;as &#265;e iu placo.</p>
+
+<p>—Kaj vi neniam demandis pri … la loko kun la pordo?
+diris S-ro Utterson.</p>
+
+<p>—Ne, sinjoro, mi estas diskretema, estis la respondo.
+Mi havas tre decidan opinion pri la farado de demandoj;
+&#285;i tro inklinas al la stilo de la Lasta Ju&#285;o. Vi
+ekirigas demandon, kaj tio estas kvaza&#365; ekirigi
+&#349;tonon. Vi sidadas kviete sur la supro de monteto; kaj
+malsupreniras la &#349;tono, ekirigante aliajn &#349;tonojn,
+kaj balda&#365; iu afabla maljunulo (la lasta pri kiu vi
+povus pensi en tiu rilato) estas frapita je la kapo en sia
+propra posta &#285;ardeno, kaj la familio devas
+&#349;an&#285;i sian nomon. Ne, sinjoro, mi faris al mi
+regulon, ke, ju pli afero &#349;ajnas stranga, des malpli mi
+demandojn faras.</p>
+
+<p>—Kaj, vere, tre bona regulo &#285;i estas, diris la
+le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Sed mi esploris la lokon mi mem, da&#365;rigis S-ro
+Enfield. &#284;i apena&#365; &#349;ajnas domo. Ne
+trovi&#285;as alia pordo, kaj neniu en- a&#365; eliras per
+tiu, krom, unufoje dum longa tempo, la sinjoro de mia
+aventuro. Estas, en la supra eta&#285;o, tri fenestroj, kiuj
+rigardas sur la korton; neniu malsupre; la fenestroj estas
+&#265;iam fermitaj, sed puraj. Kaj, plie, estas kamentubo,
+kiu &#285;enerale el&#309;etas fumon; tial iu sendube
+lo&#285;as tie. Kaj tamen tio ne estas certa; &#265;ar la
+konstrua&#309;oj tiel sin interpremas &#265;irka&#365; la
+korto, ke malfacile estas diri, kie unu fini&#285;as kaj
+alia komenci&#285;as.</p>
+
+<p>La paro denove anta&#365;enmar&#349;is silente dum iom da
+tempo, kaj poste:</p>
+
+<p>—Enfield! diris Utterson, estas bona, via regulo.</p>
+
+<p>—Jes, tiel mi kredas, respondis Enfield.</p>
+
+<p>—Sed malgra&#365; &#265;io, da&#365;rigis la
+le&#285;isto, estas unu punkto pri kiu mi deziras demandi;
+mi deziras peti la nomon de tiu homo, kiu piedpremis la
+infaninon.</p>
+
+<p>—Nu, diris S-ro Enfield, mi ne povas vidi, ke tio iel
+malutilus. Estis homo nomita Hyde<a href="#_ftn6" name="_ftnref6">[6]</a>.</p>
+
+<p>—Hm, diris S-ro Utterson, kia homo, kiel li aspektas?</p>
+
+<p>—Ne estas facile lin priskribi. Estas io malagrabla
+&#265;e lia aspekto; io malpla&#265;a, io absolute
+abomeninda. Mi neniam vidis homon, kiu tiom al mi
+malpla&#265;is, kaj tamen mi apena&#365; scias kial. Li ja
+nepre estas iel kriplita; li forte sentigas ian kriplecon,
+kvankam mi ne povus precizigi &#285;ian lokon. Lia aspekto
+estas iel eksterordinara kaj mi tamen &#265;e li ne povas
+citi nome ion kontra&#365;norman. Ne, sinjoro, ne al mi
+prosperas, mi ne povas lin priskribi. Kaj tio ne estas pro
+manko de memoro; &#265;ar mi certigas, ke mi lin povas
+revidi en &#265;i tiu momento.</p>
+
+<p>S-ro Utterson denove iom mar&#349;adis silente, kaj
+evidente sub la pezo de ia pripensado.</p>
+
+<p>—Vi estas certa, ke li uzis &#349;losilon? li demandis
+fine.</p>
+
+<p>—Mia kara sinjoro … , komencis Enfield, surprizita el
+si.</p>
+
+<p>—Jes, mi scias, diris Utterson, mi scias, ke &#265;i
+tio devas &#349;ajni stranga. La fakto estas, ke se mi ne
+petas al vi la nomon de la alia persono, tio estas &#265;ar
+mi jam &#285;in konas. Vi vidas, Richard, ke via rakonto
+trafis. Se &#285;i estis mal&#285;usta pri iu punkto, pli
+bone estus, ke vi &#285;in korektu.</p>
+
+<p>—&#348;ajnas al mi, ke via devo estis min averti,
+respondis la alia, iom <a name="morose"></a>morose<a href="#_ftn7" name="_ftnref7">[7]</a>.
+Sed mi estis pedante «&#285;usta», kiel vi &#285;in nomas.
+La kanajlo havis ja &#349;losilon, kaj, plie, li
+ankora&#365; &#285;in havas. Mi lin vidis uzi &#285;in
+anta&#365; malpli ol unu semajno.</p>
+
+<p>S-ro Utterson ek&#285;emis profunde, sed ne diris vorton;
+kaj la junulo parolis denove:</p>
+
+<p>—Jen alia leciono, kiu admonas diri nenion. Mi hontas
+pri mia longa lango. Ni interkonsentu, neniam ree aludi
+&#265;i tiun aferon.</p>
+
+<p>—Tutkore, diris la le&#285;isto. Mi donas pri tio la
+manon, Richard.</p>
+
+
+<h2><a name="sercxado">La ser&#265;ado por Sinjoro Hyde</a></h2>
+
+<p>Tiun saman vesperon S-ro Utterson revenis hejmen al sia
+fra&#365;la domo en malgaja humoro kaj sidi&#285;is
+vesperman&#285;i sen apetito. Estis diman&#265;e lia kutimo,
+post la fini&#285;o de tiu man&#285;o sidadi apud la fajro,
+kun volumo de ia neinteresa religia&#309;o sur sia pupitro,
+&#285;is la horlo&#285;o de la apuda pre&#285;ejo sonorigis
+la dekduan horon, kiam li sobre kaj dankeme iris
+ku&#349;i&#285;i. Tiun nokton, tamen, tuj kiam oni forportis
+la tablotukon, li prenis kandelon kaj eniris en sian
+afer&#265;ambron. Tie li malfermis sian fortan kofron,
+elprenis el &#285;ia plej privata parto dokumenton
+surskribitan «Testamento de Doktoro Jekyll»<a href="#_ftn8" name="_ftnref8">[8]</a>,
+kaj sidi&#285;is kun nuba frunto por esplori &#285;ian
+enhavon. La testamento estis holografa; &#265;ar S-ro
+Utterson, kvankam li gardis &#285;in nun kiam &#285;i estas
+farita, anta&#365;e rifuzis doni e&#265; la plej malgrandan
+helpon pri &#285;ia farado; &#285;i kondi&#265;is ne nur ke,
+en okazo de la morto de Henry Jekyll M.D., D.C.L., LL.D.,
+F.R.S., k.t.p. lia tuta havo transpasu en la manojn de lia
+«amiko kaj bonfarinto, Edward Hyde»; sed ke, en okazo de
+la «malapero a&#365; neklarigita forestado de Doktoro
+Jekyll dum kiu ajn periodo pli ol tri monatoj», la dirita
+Edward Hyde anstata&#365;u la diritan Doktoron Jekyll sen
+plua prokrasto kaj estu libera je &#265;ia &#349;ar&#285;o
+a&#365; devo, krom la alpago de kelkaj malgrandaj sumoj al
+la anoj de la doktora domo. De longe &#265;i tiu dokumento
+estis la &#265;efa abomena&#309;o de la le&#285;isto.
+&#284;i lin ofendis, ne nur kiel le&#285;iston, por kiu la
+fantazieco estis nemodesta, sed anka&#365; kiel amanton de
+la prudentaj kaj ordinaraj flankoj de la vivo. Kaj &#285;is
+tiam, estis lia nescio pri S-ro Hyde, kio &#349;veligis lian
+indignon; nun, per subita okazinta&#309;o, estis lia scio.
+Sufi&#265;e malbone jam, ke la nomo estis nur nomo, pri kiu
+li ne povas ion pluan scii&#285;i. Estis ankora&#365; pli
+malbone, kiam &#285;i ekvesti&#285;is de abomenindaj ecoj;
+kaj el la &#349;an&#285;i&#285;emaj sensubstancaj nebuloj,
+kiuj tiel trompadis lian okulon, eksaltis la subita,
+difinita bildi&#285;o de demono.</p>
+
+<p>—Mi pensis &#285;in frenezo, li diris, remetante en la
+kofron la ofendantan paperon, kaj jam mi komencas timi, ke
+&#285;i estas malhonoro.</p>
+
+<p>&#264;e tio li estingis la kandelon, surmetis palton, kaj
+ekiris sur la vojo al Cavendish Square<a href="#_ftn9" name="_ftnref9">[9]</a>,
+tiu citadelo de la medicino, kie lia amiko, la fama Doktoro
+Lanyon<a href="#_ftn10" name="_ftnref10">[10]</a>, havis
+sian domon kaj akceptis sian amase venantan klientaron.</p>
+
+<p>—Se <i>iu</i> scias, tiu estas Lanyon, li pensis.</p>
+
+<p>La seriozmiena &#265;efservisto konis kaj bonvenigis lin;
+li ne estis devigita prokrasti sian eniron, sed kondukita
+tuj de la pordo al la man&#285;o&#265;ambro, kie sidis D-ro
+Lanyon sola kun sia vino. Tiu estis bonkora, sana, eleganta,
+ru&#285;viza&#285;a sinjoro, kun amaso da haroj
+anta&#365;tempe blankaj, kaj perforta decida maniero.
+Vidante S-ron Utterson, li eksaltis de sia se&#285;o, kaj
+bonvenigis lin per amba&#365; manoj. La bonvoleco, la&#365;
+lia speciala maniero, estis iome teatra; sed &#285;i estis
+bazita sur reala sento. &#264;ar tiuj du estis malnovaj
+kunuloj en la lernejo kaj la universitato, amba&#365;
+plenege respektis sin mem kaj la alian, kaj, kio ne
+&#265;iam sekvas, ili estis homoj, kiuj plenege &#285;uis
+reciproke sian kunestadon. Post iom da vagada interparolado,
+la le&#285;isto alproksimi&#285;is al la temo, kiu tiel
+malagrable priokupadis liajn pensojn.</p>
+
+<p>—Mi supozas, Lanyon, li diris, ke vi kaj mi estas la du
+plej malnovaj amikoj, kiujn havas Harry<a href="#_ftn11" name="_ftnref11">[11]</a>
+Jekyll?</p>
+
+<p>—Mi dezirus, ke la amikoj estu pli junule fre&#349;aj,
+diris ride D-ro Lanyon. Nu, mi supozas, ke ni ja estas. Kaj
+kio el tio? Mi lin vidas nun malofte.</p>
+
+<p>—Vere! diris Utterson. Mi kredis, ke vin ligas ia
+komuna intereso.</p>
+
+<p>—&#284;i lig<i>is</i>, estis la respondo, sed pasis jam
+pli ol dek jaroj, de kiam Harry Jekyll fari&#285;is tro
+fantaziema por mi. Li komencis deflanki&#285;i,
+deflanki&#285;i de la vojo de l’ prudento; kaj kvankam,
+kompreneble, mi ankora&#365; interesi&#285;as pri li pro la
+malnovaj tagoj, mi lin vidis, kaj vid<i>as</i>, tre malofte
+… Tia nescienca sensenca&#309;o, aldonis la doktoro,
+subite purpuri&#285;ante, disigus ja Damon kaj Pitias.</p>
+
+<p>Tiu &#265;i malgranda elmontro de kolero iom trankviligis
+S-ron Utterson.</p>
+
+<p>—Ili nur malpacis pro iu punkto scienca, li pensis,
+kaj, estante homo tute sen sciencaj pasioj, li e&#265;
+aldonis:</p>
+
+<p>—Estas pro nenio pli malbona ol tio!</p>
+
+<p>Li lasis al sia amiko kelkajn momentojn por
+resereni&#285;i, kaj poste alproksimi&#285;is al la demando,
+kiu estis la motivo de lia vizito.</p>
+
+<p>—&#264;u vi iam renkontis protektaton lian nomitan
+Hyde? li demandis.</p>
+
+<p>—Hyde? ripetis Lanyon. Ne! Neniam a&#365;dis pri li.
+Post mia tempo.</p>
+
+<p>Jen la sumo de la scii&#285;oj, kiun la le&#285;isto
+reportis kun si al ia granda malluma lito, sur kiu li en
+malkvieta movi&#285;ado ku&#349;is tra la fruaj horoj
+&#285;is la alveno de l’ mateno. Estis nokto malmulte
+ripoziga por lia penanta mento, penanta en la mallumo kaj
+sie&#285;ata de demandoj.</p>
+
+<p>—Sonis la sesa per la sonoriloj de la pre&#285;ejo, kiu
+staris tiel oportune apud la domo de S-ro Utterson, kaj
+ankora&#365; li luktis kun la problemo. &#284;is nun tiu
+problemo estis tu&#349;inta lin nur sur lia flanko
+intelekta, sed nun anka&#365; lia imago estis okupata
+a&#365;, por diri pli&#285;uste, sklavigita; kaj, dum li tie
+ku&#349;adis kaj &#309;eti&#285;adis en la mallumegeco de la
+nokto kaj de sia kurtendrapirita &#265;ambro, la rakonto de
+S-ro Enfield preterpasis anta&#365; lia mento kvaza&#365;
+sur rula&#309;o de lumigitaj bildoj. Jen li vidas la longajn
+vicojn de lanternoj de nokta urbo; poste, figuron de homo
+rapide mar&#349;anta; jen infaninon kurantan de la kuracista
+domo, jen tiuj du kunfrapi&#285;as kaj tiu homa Juggernaut
+piede subpremas la infaninon kaj anta&#365;enpa&#349;as,
+neniel atentante pri &#349;iaj krioj. A&#365; jen li vidas
+&#265;ambron en ri&#265;a domo, kie ku&#349;as lia amiko
+dormanta, son&#285;ante, kaj ridetante pro siaj son&#285;oj;
+kaj jen la pordo malfermi&#285;as, la kurtenoj apartigas, la
+dormanto reveki&#285;as, kaj jen! staras apud li figuro, al
+kiu estas donita potenco, kaj e&#265; je tiu senviva horo,
+li devas levi&#285;i kaj fari la&#365; &#285;ia ordono …</p>
+
+<p>La figuro en tiuj du fazoj obsedis la le&#285;iston dum
+la tuta nokto; kaj se, je iu momento, li ekdormis, estis nur
+por vidi &#285;in gliti pli ka&#349;e tra dormantaj domoj
+a&#365; &#349;ovi&#285;i pli rapide, e&#265; &#285;is
+kapturni&#285;o, tra pli lar&#285;aj labirintoj de lanterne
+lumata urbo, kaj, &#265;e &#265;iu angulo, surmar&#349;i sur
+infaninon kaj &#349;in lasi kriegantan. Kaj tamen la figuro
+ne havis ian viza&#285;on, per kiu li povus &#285;in rekoni;
+e&#265; dum liaj son&#285;oj, &#285;i havis a&#365; nenian
+viza&#285;on, a&#365; unu, kiu trompis lin kaj
+dissolvi&#285;is anta&#365; liaj okuloj; kaj tiel
+naski&#285;is en la spirito de la le&#285;isto kaj
+pligrandi&#285;is strange forta, preska&#365; supermezura
+scivolo rigardi la trajtojn de la vera S-ro Hyde. Se li
+povus nur unufoje rigardi lin, li opiniis, la mistero
+klarigus kaj eble forruli&#285;us, kiel estas la kutimo
+&#265;e mistera&#309;oj, kiam oni elesploras ilin. Li eble
+povus ekvidi ka&#365;zon por la stranga prefero a&#365;
+sklaveco (nomu &#285;in, kiel al vi pla&#265;as) de sia
+amiko, kaj e&#265; por la frapante strangaj kondi&#265;oj de
+la testamento. Kaj almena&#365; &#285;i estus viza&#285;o
+vidinda; la viza&#285;o de homo tute senkompata;
+viza&#285;o, kiu devis nur sin ekmontri por naski, en la
+mento de la neimpresi&#285;ema Enfield, senton de
+da&#365;ronta malamego.</p>
+
+<p>De tiu tempo S-ro Utterson komencis konstante vizitadi la
+pordon en la flankstrato de l’ butikoj. Matene, anta&#365;
+la horo de la oficeja laboro, tagmeze, kiam la negocoj estis
+multaj kaj la tempo malmulta, nokte, sub la viza&#285;o de
+la nebula luno—ja en &#265;iu horo la le&#285;isto estis
+trovebla &#265;e sia elektita posteno.</p>
+
+<p>—Se <i>li</i> estas sinjoro <i>Hyde</i>, li pensis, mi
+estos sinjoro <i>Seek</i><a href="#_ftn12" name="_ftnref12">[12]</a>.</p>
+
+<p>Kaj fine lia pacienco estis rekompencita. Estis bela,
+seka nokto; frosto en la aero; la stratoj tiel puraj, kiel
+la planko de bal&#265;ambro; la lanternoj, skuataj de neniu
+vento, desegnis regulajn formojn el lumo kaj ombro. Je la
+deka, kiam la butikoj fermi&#285;is, la flankstrato estis
+jam tre senhoma, kaj malgra&#365; la malla&#365;ta
+mu&#285;ado de Londono &#265;ie &#265;irka&#365;e, tre
+silenta. Sinjoro Utterson jam staris dum kelkaj minutoj
+&#265;e sia posteno, kiam li ekscii&#285;is pri stranga
+malpeza piedpa&#349;o alproksimi&#285;anta. En la da&#365;ro
+de siaj &#265;iunoktaj patroloj, li jam de longe
+kutimi&#285;is al la kurioza efekto, kun kiu la piedsonado
+de sola persono, dum tiu estas ankora&#365; malproksimega,
+subite elsaltegas klare distingebla el la vasta zumado kaj
+bruado de la urbo. Tamen lia atento estis neniam anta&#365;e
+tiel subite kaj decidige aldevigita; kaj estis kun forta
+supersti&#265;a anta&#365;sento de sukceso, ke li retiris
+sin en la enirejon de la korto. La pa&#349;oj rapide
+alproksimi&#285;is, kaj subite plila&#365;ti&#285;is kiam
+ili &#265;irka&#365;pasis la angulon de la strato. La
+le&#285;isto, rigardante el la enirejo, povis balda&#365;
+vidi, kun kia homo li devas trakti. Tiu &#265;i estis
+malgranda kaj tre simple vestita; kaj lia mieno, e&#265; je
+tiu malproksimeco, iel naskis en la observanto fortan
+antipation. Sed li iris rekte al la pordo, transpasante
+oblikve la straton por ne perdi tempon, kaj, dum li venis,
+li eltiris &#349;losilon el la po&#349;o, kvaza&#365; iu,
+kiu alproksimi&#285;as al la hejmo.</p>
+
+<p>S-ro Utterson elpa&#349;is kaj tu&#349;is lin je la
+&#349;ultro dum li preterpasis.</p>
+
+<p>—S-ro Hyde, mi kredas.</p>
+
+<p>S-ro Hyde kuntiri&#285;is malanta&#365;en kun sibla
+enspiro. Sed lia timo estis nur momenta; kaj, kvankam li ne
+rigardis la le&#285;iston rekte en la viza&#285;on, li
+respondis sufi&#265;e trankvile:</p>
+
+<p>—Tiu estas mia nomo. Kion vi deziras?</p>
+
+<p>—Mi vidas, ke vi estas enironta, diris la le&#285;isto.
+Mi estas malnova amiko de Doktoro Jekyll—Sinjoro Utterson
+de Gaunt Strato—vi sendube a&#365;dis mian nomon; kaj
+renkontante vin tiel oportune, mi kredis, ke vi povos enlasi
+min.</p>
+
+<p>—Vi ne trovos Doktoron Jekyll; li estas for, respondis
+S-ro Hyde, enblovante en la truon de la &#349;losilo. Kaj
+tiam subite, sed ne levante la rigardon:</p>
+
+<p>—Kiel vi konis min? li demandis.</p>
+
+<p>—Viaflanke, diris S-ro Utterson, &#265;u vi faros al mi
+komplezon?</p>
+
+<p>—Kun plezuro, respondis la alia, kio &#285;i estu?</p>
+
+<p>—&#264;u vi permesos, ke mi vidu vian viza&#285;on?
+demandis la le&#285;isto.</p>
+
+<p>S-ro Hyde &#349;ajnis heziti; fine kvaza&#365; post ia
+subita pripenso, frontis al li kun mieno de defio, kaj la
+paro sufi&#265;e fikse rigardadis sin reciproke dum kelkaj
+momentoj.</p>
+
+<p>—Nun mi povos rekoni vin, diris S-ro Utterson. Eble
+estos utile.</p>
+
+<p>—Jes, respondis S-ro Hyde, estas ja bone ke ni
+renkonti&#285;is; kaj konvenas, ke vi havu mian adreson. Kaj
+li donis numeron en strato de Soho<a href="#_ftn13" name="_ftnref13">[13]</a>.</p>
+
+<p>—Bona Dio! pensis S-ro Utterson, &#265;u li anka&#365;
+pensis pri la testamento?</p>
+
+<p>Sed li retenadis siajn sentojn kaj nur gruntis dankon pro
+la dono de l’ adreso.</p>
+
+<p>—Kaj nun, diris la alia, kiel vi rekonis min?</p>
+
+<p>—La&#365; priparolo, estis la respondo.</p>
+
+<p>—Kies priparolo?</p>
+
+<p>—Ni havas komunajn amikojn, diris S-ro Utterson.</p>
+
+<p>—Komunajn amikojn! e&#293;is S-ro Hyde iom ra&#365;ke.
+Kiuj ili estas?</p>
+
+<p>—Jekyll ekzemple, diris la le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Li neniam diris al vi, kriis S-ro Hyde, kun
+ekru&#285;i&#285;o de kolero. Mi ne kredis, ke vi mensogos.</p>
+
+<p>—Nu, diris S-ro Utterson, tia parolo ne estas deca.</p>
+
+<p>La alia rikanis la&#365;te en sova&#285;an ridon; kaj jen
+la sekvintan momenton, kun eksterordinara rapideco, li
+mal&#349;losis la pordon kaj malaperis en la domon. La
+le&#285;isto staris dum kelka tempo post kiam S-ro Hyde
+forlasis lin, la bildo de l’ maltrankvileco. Tiam li
+malrapide supreniris la straton, haltetante post &#265;iuj
+du-tri pa&#349;oj, kaj metante la manon al la frunto, kiel
+homo en ia menta <a name="perpleksi_1"></a>perpleksiteco<a href="#_ftn14" name="_ftnref14">[14]</a>.
+La problemo, kiun li promenante tiele pripensis, estis el
+speco, kiu malofte solvi&#285;as. S-ro Hyde estis pala, kaj
+havis pigmean ekstera&#309;on; li donis la impreson de
+malbelformiteco sen ia nomebla malbeleco de formo, li havis
+mallogan rideton, kaj li estis kondutinta kontra&#365; la
+le&#285;isto kun ia mortigula miksa&#309;o de timemeco kaj
+trokura&#285;o, kaj li parolis per ra&#365;keta
+malla&#365;ta&#265;a kaj iom rompita vo&#265;o—&#265;iuj
+&#265;i punktoj estis kontra&#365; li; sed &#265;io &#265;i
+tio kune ne sufi&#265;is por klarigi la &#285;is tiam
+nekonitan na&#365;zon, abomenon kaj timon, kun kiu S-ro
+Utterson rigardis lin:</p>
+
+<p>—<i>Devas</i> esti io plu, diris en si la <a name="perpleksi_2"></a>perpleksita<a href="#_ftn15" name="_ftnref15">[15]</a>
+sinjoro. <i>Estas</i> ja io plu, se mi povus por &#285;i
+eltrovi nomon. Dio min benu! la viro &#349;ajnas apena&#365;
+homa. Io troglodita, ni diru? a&#365; &#265;u estas tie nur
+la radiado de malpurega animo, kiu tiel traspiras kaj
+transfiguras sian argilan lo&#285;ejon? La lasta, mi pensas;
+&#265;ar, ho mia malfeli&#265;a maljuna Harry Jekyll! se mi
+iam legis sur viza&#285;o la subskribon de Satano, estas sur
+tiu de via nova amiko.</p>
+
+<p>&#264;irka&#365; la angulo de la flankstrato estis placo
+kun antikvaj, belaspektaj domoj, jam plejparte
+kaduki&#285;intaj el ilia anta&#365;a gloro, kaj luigitaj po
+eta&#285;oj kaj &#265;ambraroj al homoj el &#265;iuj specoj
+kaj cirkonstancoj: mapgravuristoj, ar&#293;itektoj,
+fi-reputaciaj le&#285;istoj, kaj la agentoj de ka&#349;ataj
+entreprenoj. Unu konstrua&#309;o, tamen, la dua for de la
+angulo, estis ankora&#365; tute okupata; kaj, anta&#365;
+&#285;ia pordo, kiu portis grandan &#349;ajnon de
+ri&#265;eco kaj komforto, kvankam &#285;i estis nun
+envolvita en mallumo, krom &#265;e la fenestreto super
+&#285;i, S-ro Utterson haltis kaj frapis. Bone vestita,
+maljuneta servisto malfermis la pordon.</p>
+
+<p>—&#264;u D-ro Jekyll estas hejme, Poole?<a href="#_ftn16" name="_ftnref16">[16]</a>
+demandis la le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Mi certigos, S-ro Utterson, diris Poole, dume
+enlasante la vizitanton en grandan komfortan vestiblon kun
+malalta plafono, pavimitan per kahelegoj, hejtatan (la&#365;
+la maniero de kampara domego) per hela malfermita fajro kaj
+meblitan per multekostaj mebloj el kverko.</p>
+
+<p>—&#264;u vi volas atendi tie &#265;i apud la fajro,
+sinjoro? a&#365; &#265;u mi eklumigu por vi en la
+man&#285;o&#265;ambro?</p>
+
+<p>—&#264;i tie, mi dankas, diris la le&#285;isto; kaj li
+alproksimi&#285;is kaj apogis sin sur la alta fajrgardilo.
+Tiu &#265;i vestiblo, en kiu li nun restis sola, estis
+favorita fantazio de lia amiko la doktoro; kaj Utterson mem
+kutimis paroli pri &#285;i kiel la plej agrabla &#265;ambro
+en Londono. Sed hodia&#365; nokte estis trema&#265;o en lia
+sango; la viza&#285;o de Hyde ku&#349;is peze sur lia
+memoro; li sentis—kio &#265;e li estis malofta—na&#365;zon
+kaj mal&#349;aton pri la vivo; kaj en la malgajeco de sia
+humoro, li kvaza&#365; legis minacon en la flagrado de la
+fajrlumo sur la poluritaj mebloj kaj en la maltrankvila
+eksaltado de la ombra&#309;o sur la plafono. Li hontis pro
+la trankvili&#285;o, kiun li sentis, kiam Poole balda&#365;
+revenis por anonci, ke D-ro Jekyll estis elirinta.</p>
+
+<p>—Mi vidis S-ron Hyde eniri per la pordo de la iama
+dissekcia &#265;ambro, Poole, li diris, &#265;u tio estas
+tute bona, kiam D-ro Jekyll estas for de l’ hejmo?</p>
+
+<p>—Tute bona, S-ro Utterson, respondis la servisto, S-ro
+Hyde havas &#349;losilon.</p>
+
+<p>—Via mastro &#349;ajnas multe konfidi al tiu junulo,
+Poole, da&#365;rigis la le&#285;isto reve.</p>
+
+<p>—Jes, sinjoro, tion li ja faras, diris Poole, ni
+&#265;iuj ricevis ordonojn, lin obei.</p>
+
+<p>—Mi ne pensas, ke mi iam renkontis lin &#265;i tie,
+diris Utterson.</p>
+
+<p>—Ho, ne, efektive, sinjoro. Li neniam estas tablogasto
+tie &#265;i. Mi ja vidas lin tre malofte &#265;i-tiuflanke
+de la domo; li plej ofte venas kaj iras per la laboratorio.</p>
+
+<p>—Nu, bonan nokton, Poole.</p>
+
+<p>—Bonan nokton, S-ro Utterson.</p>
+
+<p>Kaj la le&#285;isto ekiris al sia hejmo kun tre malgaja
+koro.</p>
+
+<p>—Malfeli&#265;a Harry Jekyll, li pensis, miaj pensoj
+min trompas se li ne perdi&#285;as en profundajn akvojn! Li
+estis tre malbonkonduta, kiam li estis juna, anta&#365; tre
+longe, ja vere, sed en la le&#285;aro de Dio statuto de
+limigo ne ekzistas. Ha! devas esti tio; la fantomo de iu
+malnova peko; la kancero de iu ka&#349;ita malhonoro; la
+puno venanta, <i>pede claudo</i>, jarojn post kiam la memoro
+forgesis kaj la memamo pardonis la kulpon.</p>
+
+<p>Kaj la le&#285;isto, timigita de la penso, zorgmeditis
+dum iom da tempo pri sia propra estinta vivo, ser&#265;ante
+en &#265;iuj anguloj de sia memoro, timante ke, hazarde, ia
+malnova peka&#309;o el tie eksaltu al la lumo. Lia estinta
+vivo estis sufi&#265;e senkulpa; malmultaj homoj povus legi
+la ar&#293;ivojn de sia vivo kun malpli da anta&#365;timo.
+Li, tamen, estis humiligita &#285;is la polvo pro la multaj
+malbona&#309;oj, kiujn li iam faris, kaj relevita en sobran
+kaj timoplenan dankemecon pro tiuj multaj, kiujn li estis
+tiel preska&#365;e farinta sed tamen evitinta. Kaj poste,
+revenante al sia anta&#365;a temo, li eklumigis radion de
+espero.</p>
+
+<p>—Tiu &#265;i S-ro Hyde, se oni lin esploradus, li
+pensis, devas ja havi siajn proprajn sekretojn; nigrajn
+sekretojn, la&#365; sia mieno; sekretojn kompare al kiuj la
+plej malbonaj de malfeli&#265;a Jekyll estus kvaza&#365;
+sunlumo. La afero ne povas da&#365;ri tia, kia &#285;i
+estas. Mi malvarmi&#285;as, kiam mi pensas pri tiu &#265;i
+esta&#309;o rampanta kiel &#349;telisto al la lito de Harry!
+Malfeli&#265;a Harry, kia veki&#285;o! Kaj la dan&#285;ero!
+&#264;ar se tiu &#265;i Hyde suspektas la ekziston de la
+testamento, li povos malpacienci&#285;i pro deziro heredi.
+Ha, mi devos meti la &#349;ultron al la tasko,—se nur
+Jekyll tion al mi permesos, li aldonis. &#264;ar denove li
+vidis anta&#365; la okulo interna, klarajn kiel
+diafana&#309;o, la strangajn kondi&#265;ojn de la
+testamento.</p>
+
+
+<h2><a name="sengxena">Doktoro Jekyll estis tute
+sen&#285;ena</a></h2>
+
+<p>Post du semajnoj, la&#365; bonega bon&#349;anco, la
+doktoro invitis al unu el siaj agrablaj vesperman&#285;oj
+kvin a&#365; ses malnovajn intimulojn, &#265;iuj
+inteligentaj estimindaj homoj, kaj &#265;iuj kompetentuloj
+pri la bona vino; kaj S-ro Utterson tiel manovris, ke li
+restis post la foriro de la aliaj. Tio ne estis nova
+aran&#285;o, sed jam okazis dekojn da fojoj. Kie Utterson
+estis iel &#349;atata, tie li estis tre multe &#349;atata.
+Dommastroj amis reteni la sekan le&#285;iston, kiam la
+gajeguloj kaj la babilemuloj havis jam la piedon sur la
+sojlo por foriri; ili amis sidi dum iom da tempo kun lia
+netrudema kunesto, sin ekzercante por la soluleco,
+sobrigante siajn mentojn en lia ri&#265;a silento, post la
+elspezado kaj stre&#265;igado de l’ festeco. Al tiu
+&#265;i regulo, D-ro Jekyll ne estis escepto; kaj dum li nun
+sidis &#265;e la kontra&#365;a flanko de la fajro,—granda,
+belforma, glatviza&#285;a, kvindekjara viro, kun
+ekstera&#309;o eble iom ruzeta, sed kun &#265;ia signo de
+kapableco kaj bonkoreco,—oni povis ekvidi per liaj
+rigardoj, ke li havas al S-ro Utterson sinceran kaj varman
+korinklinon.</p>
+
+<p>—Mi deziris paroli kun vi, Jekyll, komencis tiu
+&#265;i. Vi konas tiun vian testamenton …</p>
+
+<p>Atenta observanto povus konstati, ke la temo estas
+malagrabla; sed la doktoro elportis &#285;in gaje.</p>
+
+<p>—Mia malfeli&#265;a Utterson, li diris, vi estas
+kompatinda pro tia kliento. Mi neniam vidis homon tiel
+afliktita, kiel vi estis pro mia testamento; escepte se
+estus tiu &#265;irka&#365;ligita pedanto Lanyon, pri tio,
+kion li nomas miaj sciencaj herezoj. Ho, mi scias, ke li
+estas bonegulo,—vi ne bezonas fari nuban viza&#285;on,—efektiva
+bonegulo, mi &#265;iam intencas vidi lin pli ofte; sed li
+tamen, malgra&#365; &#265;io, &#265;irka&#365;ligita pedanto
+ja estas; ignoranta, aroganta pedanto. Mi neniam pri iu
+estis pli dolore trompita, ol pri Lanyon.</p>
+
+<p>—Vi scias, ke mi neniam aprobis &#285;in, da&#365;rigis
+Utterson, senkompate malatentante la novan temon.</p>
+
+<p>—Mian testamenton? Jes, certe, mi scias tion, diris la
+doktoro iomete akre, tion vi jam diris al mi.</p>
+
+<p>—Nu, mi diras tion al vi denove, da&#365;rigis la
+le&#285;isto; mi lastatempe eksciis ion rilate al la juna
+Hyde.</p>
+
+<p>La granda bela viza&#285;o de D-ro Jekyll pali&#285;is
+&#285;is la lipoj mem, kaj nigreco aperis &#265;irka&#365;
+liaj okuloj.</p>
+
+<p>—Mi ne volas a&#365;di plu, li diris. Tiun temon, mi
+pensis, ni konsentis ne plu aludi.</p>
+
+<p>—Tio, kion mi a&#365;dis, estis abomena, diris
+Utterson.</p>
+
+<p>—Tio ne povas &#349;an&#285;i la aferon. Vi ne
+komprenas mian pozicion, respondis la doktoro, kun ia
+nekonsekvenceco de maniero. Mi trovi&#285;as en doloriga
+situacio, Utterson. Mia pozicio estas tre stranga, ja tre
+stranga. Estas unu el tiuj aferoj, kiujn la diskutado ne
+povas ripari.</p>
+
+<p>—Jekyll, diris Utterson, vi min intime konas; mi estas
+homo konfidinda. Faru pri &#265;i tio plenan malka&#349;an
+konfeson, kaj mi neniel dubas, ke mi povos eltiri vin el via
+embaraso.</p>
+
+<p>—Mia bona Utterson, diris la doktoro, estas treege bona
+viaparte, kaj mi ne trovas vortojn, per kiuj vin danki. Mi
+plene kredas vin; mi konfidus al vi plivole ol al &#265;iu
+alia vivanta, ja, plivole ol al mi mem, se mi povus fari la
+elekton; sed vere ne estas tio, kion vi supozas, ne estas
+tiel malbone; kaj &#285;uste por trankviligi vian bonan
+koron, mi diros al vi &#265;i tion: Tuj kiam mi volos, mi
+povos min liberigi de S-ro Hyde. Pri tio mi donas al vi mian
+manon, kaj mi dankas vin ree kaj ree. Kaj mi aldonos nur unu
+malgrandan vorton, Utterson, kiun,—mi estas certa pri tio,—vi
+akceptos sen ofendi&#285;o: ke &#265;i tio estas privata
+afero, kaj mi vin petas, lasu &#285;in dormadi.</p>
+
+<p>Utterson pripensadis dum kelkaj momentoj, rigardante en
+la fajron.</p>
+
+<p>—Mi havas nenian dubon, ke vi estas tute prava, li
+diris fine, stari&#285;ante.</p>
+
+<p>—Nu, bone, sed &#265;ar ni tu&#349;is tiun &#265;i
+aferon, kaj por la lasta fojo, kiel mi esperas,
+da&#365;rigis la doktoro, estas unu punkto, kiun mi dezirus
+al vi komprenigi. Mi havas vere grandan intereson al la
+malfeli&#265;a Hyde. Mi scias, ke vi vidis lin; li tion
+diris al mi; kaj mi timas, ke li kondutis mal&#285;entile.
+Sed mi ja sincere havas grandan, grandegan intereson al tiu
+junulo; kaj se mi estus forprenita, Utterson, mi deziras, ke
+vi promesu al mi, toleri lin kaj havigi al li liajn rajtojn.
+Vi tion farus, mi pensas, se vi scius &#265;ion; kaj estus
+&#349;ar&#285;o forigita de mia animo, se vi promesus.</p>
+
+<p>—Mi ne povas &#349;ajnigi, ke mi iam amos lin, diris la
+le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Tion mi ne postulas, petegis Jekyll, metante sian
+manon sur la brakon de la alia, mi postulas nur la justecon;
+mi petas nur, ke vi helpu lin pro amo al mi, kiam mi &#265;i
+tie ne estos plu.</p>
+
+<p>Utterson ek&#285;emis malgra&#365;vole.</p>
+
+<p>—Nu, li diris, mi promesas.</p>
+
+
+<h2><a name="mortigo">La afero pri la Carew</a><a href="#_ftn17" name="_ftnref17">[17]</a>-mortigo</h2>
+
+<p>Preska&#365; unu jaron poste, en la monato oktobro 18**,
+Londono estis ektimigita de krimo de stranga kruelegeco,
+kiun igis pli rimarkinda la alta rango de la viktimo. La
+detaloj estis malmultaj kaj timigaj. Servistino,
+lo&#285;anta sola en domo ne malproksima de la rivero, estis
+suprenirinta por ku&#349;i&#285;i &#265;irka&#365; la
+dekunua. Kvankam nebulo ruli&#285;adis super la urbo dum la
+fruaj horoj, la unua parto de la nokto estis sennuba, kaj la
+strateto, sur kiun rigardis la fenestro de la servistino,
+estis brile lumigata de la plena luno. &#348;ajnas, ke
+&#349;i estis romantikema, &#265;ar &#349;i sidi&#285;is sur
+sian keston, kiu staris &#285;uste sub la fenestro, kaj
+enprofundi&#285;is en revadon. Neniam,—&#349;i kutimis
+diri kun fluantaj larmoj, kiam &#349;i rakontis la
+okazinta&#309;on,—neniam &#349;i estis sentinta sin pli en
+paco kun &#265;iuj homoj, a&#365; pensinta pli bonvole pri
+la mondo. Kaj dum &#349;i tiel sidadis, &#349;i ekvidis
+maljunan, belan sinjoron kun blankaj haroj,
+alproksimi&#285;antan sur la strateto; kaj
+anta&#365;enirantan renkonte al li, alian tre malgrandan
+sinjoron, kiun komence &#349;i malpli atentis. Kiam ili
+alvenis &#285;is reciproka a&#365;debleco—kio estis
+&#285;uste sub la okuloj de la servistino—la pli a&#285;a
+viro klinsalutis kaj alparolis al la alia per tre bela
+maniero de &#285;entileco. Ne &#349;ajnis, ke la temo de lia
+parolado estas grava; efektive, de lia montrado &#349;ajnis,
+ke li nur demandas pri la vojo; sed la luno brilis sur lian
+viza&#285;on dum li parolis, kaj pla&#265;is al la knabino
+&#285;in observi, tiel senkulpan kaj malnovmodan bonkorecon
+de maniero &#285;i &#349;ajnis elspiri, tamen estis
+anka&#365; &#265;e &#285;i io alta, kvaza&#365; de ia
+bonfondita memkontento. Balda&#365; &#349;ia rigardo vagis
+al la alia, kaj &#349;i estis surprizita rekoni en li unu
+S-ron Hyde, kiu foje vizitis &#349;ian mastron, kaj al kiu
+&#349;i eksentis antipation. Li portis en la mano pezan
+bastoneton, kiun li sencele manumis; sed li respondis nenian
+vorton, kaj &#349;ajnis a&#365;skulti kun malfacile retenata
+malpacienco. Kaj tiam subite li eksplodis en grandan
+flami&#285;on de kolero, frapante per la piedo, svingegante
+sian bastonon, kaj kondutante,—kiel diris la servistino,—kvaza&#365;
+frenezulo. La maljunulo retiri&#285;is unu pa&#349;on, kun
+mieno de homo treege surprizita kaj iome &#265;agrenita; kaj
+&#265;e tio, S-ro Hyde diskrevigis &#265;iujn limojn kaj
+bastonegis lin teren. Kaj jen tuj poste kun simia furiozo li
+premegadis subpiede sian viktimon, kaj hajligis sur lin tian
+ventegon da batoj, ke la ostoj a&#365;deble frakasi&#285;is
+kaj la korpo saltadis sur la vojo. Pro la teruro de tiu
+vida&#309;o kaj tiuj sonoj, la servistino svenis.</p>
+
+<p>Estis la dua horo, kiam &#349;i rekonscii&#285;is kaj
+venigis la policon. La mortiginto jam anta&#365; longe
+foriris; sed tie ku&#349;is lia mortigito meze de la
+strateto, nekredeble senformigita. La bastono per kiu la ago
+estis farita, kvankam el iu malofta tre fortika kaj peza
+ligno, rompi&#285;is &#265;e la mezo per la egeco de tiu
+sensenta krueleco, kaj unu splitigita duono estis
+ruli&#285;inta en la defluilon, la alian sendube forportis
+la mortiginto. Monujo kaj ora po&#349;horlo&#285;o estis
+trovitaj sur la mortigito, sed nenia karto a&#365; papero,
+krom sigelita kaj afrankita koverto, kiun li kredeble portis
+al la po&#349;to, kaj kiu surhavis la nomon kaj adreson de
+S-ro Utterson. Tiun &#265;i oni alportis la sekvintan
+matenon al la le&#285;isto anta&#365; ol li levi&#285;is;
+kaj &#285;in vidinte kaj scii&#285;inte pri la
+cirkonstancoj, li tuj elpu&#349;is solenan lipon.</p>
+
+<p>—Mi diros nenion, &#285;is mi vidos la kadavron, li
+diris, &#265;i tio povas esti tre grava. Bonvolu atendi dum
+mi vesti&#285;os.</p>
+
+<p>Kaj kun la sama serioza viza&#285;o li rapide
+matenman&#285;is kaj veturadis al la policejo, kien oni
+estis alportinta la kadavron. Tuj kiam li eniris en la
+&#265;ambron, li faris jesan kapsignon.</p>
+
+<p>—Jes, li diris, mi rekonas lin. Mi beda&#365;ras diri,
+ke tiu &#265;i estas Sir Danvers Carew.</p>
+
+<p>—Mia Dio! sinjoro, ekkriis la policisto, &#265;u estas
+eble? Kaj tuj poste lia okulo ekbrilis pro profesia ambicio.
+Tio &#265;i faros grandan bruon, li diris, kaj eble vi povos
+helpi nin kapti la krimulon. Kaj mallonge li rakontis tion,
+kion la servistino estis vidinta, kaj almontris la rompitan
+bastonon.</p>
+
+<p>S-ro Utterson jam tremis &#265;e la nomo Hyde; sed kiam
+oni metis anta&#365; lin la bastonon, li ne povis dubi plu;
+rompita kaj elbatita kvankam &#285;i estis, li rekonis
+&#285;in kiel unu, kiun li mem donacis anta&#365; multaj
+jaroj al Harry Jekyll.</p>
+
+<p>—&#264;u tiu &#265;i S-ro Hyde estas persono de malalta
+kresko? li demandis.</p>
+
+<p>—Speciale malgranda kaj speciale fi-aspekta, tiel la
+servistino lin nomas, diris la oficisto.</p>
+
+<p>S-ro Utterson pripensadis; poste, levante la kapon:</p>
+
+<p>—Se vi venos kun mi en mia veturilo, li diris, mi
+kredas, ke mi povos konduki vin al lia domo.</p>
+
+<p>Estis jam preska&#365; la na&#365;a de la mateno, kaj
+okazis la unua nebulo de la sezono. Granda
+&#265;okoladkolora vaporo mallevi&#285;is de la &#265;ielo
+kvaza&#365; &#265;erkokovrilo, sed la vento sen&#265;ese
+atakegis kaj forpelis tiujn remparigitajn vaporojn; tiel, ke
+dum la malrapida rampado de la fiakro el unu strato sur la
+alian, S-ro Utterson povis vidi mirindan nombron da gradoj
+kaj nuancoj de krepuska lumo; &#265;ar jen malhelis
+kvaza&#365; en la profundo de vespera &#265;ielo; jen la
+ardado de ri&#265;a flamstriita bruno, kiel la brilo de ia
+stranga brulado, kaj jen, momente, la nebulo tute
+distri&#285;is, kaj palega radio da taglumo traglitis inter
+la turni&#285;antaj volva&#309;oj de l’ vaporo. La
+funebreca kvartalo Soho, vidata sub &#265;i tiuj
+&#349;an&#285;i&#285;antaj ekrigardoj kun siaj kotaj vojoj
+kaj malelegantaj preterirantoj, kaj siaj lanternoj, kiuj
+estis a&#365; ankora&#365; ne estingitaj a&#365;
+rebruligitaj por kontra&#365;batali tiun &#265;i
+mal&#285;ojan reinvadon de la mallumo, &#349;ajnis, al la
+okuloj de la le&#285;isto, simili kvartalon de urbo en ia
+ko&#349;maro. Liaj pensoj, plie, estis tinkturitaj de la
+plej malgajaj koloroj; kaj kiam li ekrigardis sian
+veturkunulon, li sentis ian tu&#349;on de tiu teruro al la
+le&#285;o kaj &#285;iaj oficistoj, kiu foje povas ataki
+e&#265; la plej honestan. Kiam la veturilo haltis &#265;e la
+montrita adreso, la nebulo iome levi&#285;is, kaj li ekvidis
+malhelan straton, &#285;indrinkejon, francan
+man&#285;eja&#265;on, multajn &#265;ifone vestitajn
+infanojn, kunpremitajn en la domaj enirejoj, kaj multajn
+virinojn, el diversaj nacioj, elirantajn kun &#349;losilo en
+la mano por trinki matenan glason; kaj, la sekvintan
+momenton, la nebulo, bruna kiel la umbro-tero,
+remalsuprenvenis sur tiun lokon kaj fortran&#265;is lin de
+la friponejo lin &#265;irka&#365;anta. &#264;i tie estis la
+hejmo de la favorato de Henry Jekyll; de homo heredonta
+kvaronon da miliono sterlinga.</p>
+
+<p>Ar&#285;enthara maljunulino, kun viza&#285;o kvaza&#365;
+el eburo, malfermis la pordon. &#348;i havis malbonan
+viza&#285;on, glatigitan per la hipokriteco; sed &#349;ia
+maniero estis bonega.</p>
+
+<p>—Jes, &#349;i diris, ja logas S-ro Hyde tie &#265;i,
+sed ne estas hejme, li estis en la domo lastan nokton tre
+malfrue, sed reeliris post malpli ol unu horo; tio tute ne
+estas stranga; liaj kutimoj estas tre neregulaj, kaj li ofte
+forestas; ekzemple, &#285;is hiera&#365; &#349;i ne vidis
+lin jam de preska&#365; du monatoj.</p>
+
+<p>—Bone, ni do deziras vidi liajn &#265;ambrojn, diris la
+le&#285;isto; kaj, kiam la virino komencis deklari, ke tio
+estas neebla: Mi devas sciigi al vi, kiu estas &#265;i tiu
+kun mi, li aldonis: Tiu &#265;i estas Inspektoro Newcomen,
+el Scotland Yard<a href="#_ftn18" name="_ftnref18">[18]</a>.</p>
+
+<p>Ekbrila&#265;o de malama &#285;ojo aperis sur la
+viza&#285;o de la virino.</p>
+
+<p>—Ha! &#349;i diris, li estas ser&#265;ata! Kion li
+faris?</p>
+
+<p>S-ro Utterson kaj la inspektoro rigardis sin reciproke.</p>
+
+<p>—Li ne &#349;ajnas esti tre populara persono, diris
+&#265;i tiu.</p>
+
+<p>—Kaj nun, mia bonulino, permesu, ke mi kaj tiu &#265;i
+sinjoro iome &#265;irka&#365;rigardu.</p>
+
+<p>El la tuta domo, kiu krom pro la maljunulino restis
+senhoma, S-ro Hyde estis okupinta nur du &#265;ambrojn; sed
+tiuj estis meblitaj lukse kaj bonguste. &#348;ranko estis
+plenigita de bona vino; la teleraro estis el ar&#285;ento,
+la tukaro eleganta; bona pentra&#309;o pendis sur la muro,
+donaco (Utterson supozis) de Henry Jekyll, kiu estis granda
+virtuozo; kaj la tapi&#349;oj estis dikegaj kaj el agrablaj
+koloroj. En tiu &#265;i momento, tamen, la &#265;ambroj
+portis &#265;ian signon de anta&#365;nelonga kaj rapida
+traser&#265;ado; dise sur la planko ku&#349;is
+vesta&#309;oj, kun la po&#349;oj turnitaj eksteren;
+&#349;loseblaj tirkestoj staris malfermitaj, kaj sur la
+fajrejo ku&#349;is amaso da griza cindro, kvaza&#365; multe
+da paperoj estis bruligitaj. El &#265;i tiu cindramaso la
+inspektoro eltiris la dikan ekstrema&#309;on de verda
+&#265;eklibro, kontra&#365;starintan la efikon de la fajro;
+la alia duono de la bastono estis trovita post la pordo;
+kaj, &#265;ar tio &#265;i certigis liajn suspektojn, la
+policano deklaris sin ravita. Vizito al la banko, kie oni
+sciigis lin, ke kelkmilo da funtoj sterlingaj ku&#349;as tie
+je la kredito de la mortiginto, kompletigis lian
+kontentecon.</p>
+
+<p>—Vi povas havi fidon, sinjoro, diris li al Sinjoro
+Utterson, ke mi nun havas lin bone en la mano. Li sendube
+perdis la kapon, alie li neniam lasus la bastonon, kaj,
+anta&#365; &#265;io, neniam bruligus la &#265;ekaron. Nur
+per mono li povas ja vivi. Ni havas nenion por fari, krom
+atendi lin &#265;e la banko kaj eldoni la afi&#349;etojn.</p>
+
+<p>Tiu &#265;i lasta afero, tamen, ne estis tiel facila;
+&#265;ar S-ro Hyde havis malmulte da konatoj, e&#265; la
+mastro de la servistino lin vidis nur dufoje, lian
+parencaron oni povis eltrovi nenie, li estis neniam
+fotografita, kaj la nemultaj, kiuj povis lin priskribi, tute
+malkonsentis inter si, la&#365; la kutimo de ordinaraj
+observantoj. Pri nur unu sola punkto ili konsentis; kaj tiu
+estis la obsedanta sento de neesprimita kripleco, per kiu la
+fu&#285;into impresis tiujn, kiuj lin vidis.</p>
+
+
+<h2><a name="letero">La okazo pri la letero</a></h2>
+
+<p>Estis malfrue en la posttagmezo, kiam S-ro Utterson
+alvenis al la pordo de D-ro Jekyll, kie li estis tuj
+enlasita de Poole kaj kondukita malsupren preter la kuirejo
+kaj trans korton, kiu iam estis &#285;ardeno, &#285;is la
+konstrua&#309;o, kiun oni nomis indiferente, la laboratorio
+a&#365; dissekca &#265;ambro. La doktoro a&#265;etis la
+domon de la heredintoj de fama &#293;irurgiisto; kaj
+&#265;ar liaj propraj gustoj estis pli &#293;emiaj ol
+anatomiaj, li &#349;an&#285;is la destinon de la
+konstrua&#309;o en la posta parto de la &#285;ardeno. Estis
+la unua fojo, kiam la le&#285;isto estis akceptita en tiu
+parto de la lo&#285;ejo de sia amiko; kaj li observis la
+malluman senfenestran konstrua&#309;on kun scivolo, kaj
+&#265;irka&#365;en rigardis kun malagrabla sento de
+strangeco, dum li transiris la operacian teatron, iam amase
+plenigitan de fervoraj studentoj, nun malplenan kaj
+silentan, kun la tabloj &#349;ar&#285;itaj de &#293;emiaj
+aparatoj, la planko kovrita de kestoj kaj pakpajlo, kaj la
+lumo malklare falanta tra la nebula kupolo. &#264;e la
+transa flanko, &#349;tuparo suprenkondukis al pordo kovrita
+de ru&#285;a <a name="bajeto_1"></a>bajeto<a href="#_ftn19" name="_ftnref19">[19]</a>,
+kaj tra tiu S-ro Utterson estis fine akceptita en la
+kabineton de la doktoro. Estis granda &#265;ambro,
+&#265;irkaugarnita je vitraj &#349;rankoj, meblita interalie
+per spegulego kaj skribtablo, kaj elrigardis sur la korton
+per tri polvokovritaj fenestroj kun feraj baroj. Fajro
+brulis sur la kameno, lampo ekbruligita staris sur la
+kamenbreto, &#265;ar e&#265; en la domoj la nebulo komencis
+ku&#349;i dense, kaj tie, proksimege de la varmo, sidis
+Doktoro Jekyll, &#349;ajne morte malsana. Li ne
+stari&#285;is por akcepti sian vizitanton, sed etendis
+nekore la manon kaj bonvenigis lin per &#349;an&#285;ita
+vo&#265;o.</p>
+
+<p>—Kaj nun, diris S-ro Utterson, tuj post la eliro de
+Poole, vi a&#365;dis la nova&#309;on, &#265;u ne ?</p>
+
+<p>La doktoro tremetis.</p>
+
+<p>—Oni kriis &#285;in sur la placo, li diris. Mi
+a&#365;dis tion de mia man&#285;o&#265;ambro.</p>
+
+<p>—Unu vorton, diris la le&#285;isto. Carew estis mia
+kliento, sed tio vi anka&#365; estas; kaj mi volas scii,
+kion mi devas fari. Vi ja ne estis sufi&#265;e freneza,
+ka&#349;i ie tiun &#265;i kanajlon?</p>
+
+<p>—Utterson, mi &#309;uras anta&#365; Dio, ekkriis la
+doktoro, mi &#309;uras anta&#365; Dio, ke mi neniam revidos
+lin plu. Mi ligas min al vi per mia honoro, ke mi de nun
+&#265;esigos &#265;ian rilaton kun li en tiu &#265;i mondo.
+&#264;io fini&#285;is. Kaj, efektive, li ne bezonas ian
+helpon; vi ne konas lin kiel mi; li estas for el
+dan&#285;ero, tute for el dan&#285;ero. Atentu miajn
+vortojn, oni pri li ne a&#365;dos plu.</p>
+
+<p>La le&#285;isto a&#365;skultis malgaje. Ne pla&#265;is al
+li la febra maniero de lia amiko.</p>
+
+<p>—Vi &#349;ajnas tre certa pri li, li diris, kaj por vi
+mem mi esperas, ke vi estos prava. Se okazus proceso, via
+nomo eble aperus.</p>
+
+<p>—Mi estas tute certa pri li, respondis Jekyll, por tio
+mi havas sciobazon, kiun mi povas konfidi al neniu. Sed
+estas unu afero, pri kiu vi povas min konsili. Mi ricevis—mi
+ricevis leteron, kaj min embarasas decidi, &#265;u mi devus
+montri &#285;in al la polico. Mi volus lasi la aferon en
+viaj manoj, Utterson; vi ju&#285;us sa&#285;e, mi estas
+certa, tiel grandan konfidon mi havas al vi.</p>
+
+<p>—Vi timas, mi supozas, ke &#285;i povus konduki al lia
+trovi&#285;o, &#265;u ne? demandis la le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Ne, diris la alia. Mi ne povas diri, ke min
+tu&#349;as, kio fari&#285;os Hyde, kun li mi ne rilatos plu.
+Mi pensis pri mia propra reputacio, kiun &#265;i tiu
+malaminda afero iom kompromitis.</p>
+
+<p>Utterson pripensadis iom. Lin mirigis la egoismo de lia
+amiko kaj, tamen, trankviligis lin.</p>
+
+<p>—Nu, li diris fine, permesu, ke mi vidu la leteron.</p>
+
+<p>La letero estis skribita la&#365; stranga vertikala
+maniero, kaj subskribita «Edward Hyde»; kaj &#285;i
+sciigis, sufi&#265;e mallonge, ke la bonfarinto de la
+skribinto, D-ro Jekyll, al kiu li estis de longe tiel
+malinde repaginta milon da favoroj, ne bezonas timi pri lia
+sendan&#285;ereco, &#265;ar li havas rimedojn por forkuri,
+al kiuj li havas absolutan fidon. Sufi&#265;e pla&#265;is al
+la le&#285;isto &#265;i tiu letero; &#285;i donis pli bonan
+aspekton al la intimeco, ol li jam atendis, kaj li kulpigis
+sin pro kelkaj siaj anta&#365;aj suspektoj.</p>
+
+<p>—&#264;u vi havas la koverton? li demandis.</p>
+
+<p>—Mi bruligis &#285;in, respondis Jekyll, anta&#365; ol
+konscii kion mi faris; sed &#285;i portis nenian stampon de
+l’ po&#349;to. Oni alportis &#285;in private.</p>
+
+<p>—&#264;u mi konservu &#265;i tion kaj dormu sur
+&#285;i?<a href="#_ftn20" name="_ftnref20">[20]</a> demandis
+Utterson.</p>
+
+<p>—Mi deziras, ke vi decidu por mi tute, estis la
+respondo. Mi perdis &#265;ian fidon al mi mem.</p>
+
+<p>—Nu, mi pripensos, diris la le&#285;isto. Kaj nun unu
+vorton plu. Estis Hyde, &#265;u ne, kiu diktis la
+kondi&#265;ojn en via testamento pri tiu malapero?</p>
+
+<p>La doktoron &#349;ajne kaptis eksveno. Li kunpremis la
+lipojn kaj jesis per kapsigno.</p>
+
+<p>—Tion mi divenis, diris Utterson. Li intencis pereigi
+vin. Nur iom plu, kaj vin jam estus trafinta la morto.</p>
+
+<p>—Min trafis io multe pli efika, respondis solene la
+doktoro. Min trafis averto—ho Dio! Utterson, kia averto!</p>
+
+<p>Kaj li momente kovris la viza&#285;on per la manoj.</p>
+
+<p>Elirante, la le&#285;isto haltis kaj iom kunparoladis kun
+Poole.</p>
+
+<p>—Oni hodia&#365; alportis leteron, li diris. Kian
+aspekton havis la portinto?</p>
+
+<p>Sed Poole estis certega, ke nenio venis krom po&#349;te,
+kaj e&#265; tiel nur cirkuleroj. &#264;i tiu nova&#309;o
+forsendis la vizitinton kun renovigitaj timoj. Evidente la
+letero alvenis per la laboratoria pordo. Eble ja &#285;i
+estis skribita en la kabineto, kaj se tiel estas, &#285;i
+devas esti ju&#285;ata alie kaj traktata kun tiom pli da
+singardemo. La &#309;urnalvendistoj, dum li iris,
+sinra&#365;kige kriegis la&#365;longe la trotuaroj:</p>
+
+<p>—Speciala eldono! Terura mortigo de Parlamentano!</p>
+
+<p>Tio estis la funebra parolado jam de unu amiko kaj
+kliento. Kaj li ne povis ne timi, ke la bonfamo de
+ankora&#365; alia amiko estos tirata malsupren en la
+turni&#285;ado de l’ skandalo. La decido, kiun li devos
+fari estis almena&#365; iom delikata; kaj memfida kvankam li
+estis la&#365; kutimo, li komencis dorloti deziron, havi ies
+konsilon.</p>
+
+<p>Balda&#365; poste, li sidis &#265;e unu flanko de sia
+propra kameno, kun S-ro Guest<a href="#_ftn21" name="_ftnref21">[21]</a>,
+sia &#265;efkomizo, &#265;e la alia, kaj meze inter ili, je
+delikate kalkulita distanco de la fajro, staris botelo da ia
+speciala malnova vino, kiu de longe ku&#349;adis nesunumata
+en la fundamentoj de lia domo. La nebulo ankora&#365; dormis
+pendfluge super la droninta urbo, kie la lampoj lumetis kiel
+karbunkoloj, kaj tra la obtuziganta ka&#349;anta amaso de
+tiuj falintaj nuboj la procesio de la vivo de l’ urbo
+ankora&#365; enruli&#285;adis tra la grandaj arterioj kun
+sonego kvaza&#365; de potenca vento. Sed la &#265;ambro
+estis gaja en la lumo de l’ fajro. En la botelo la acidoj
+estis jam de longe solvi&#285;intaj; kun la da&#365;rado de
+l’ tempo la imperia tinkturo dol&#265;i&#285;is tiel same,
+kiel la koloro en koloritaj fenestroj alprenas nuancojn pli
+ri&#265;ajn; kaj la ardeco de varmegaj a&#365;tunaj
+posttagmezoj sur montetflankaj vinberejoj estis preta
+liberi&#285;i kaj distri la nebulojn de Londono. Nesenteble
+la le&#285;isto fandi&#285;is. Al neniu li ka&#349;is malpli
+da sekretoj, ol al S-ro Guest. Li ja ne estis &#265;iam
+certa, ke li ka&#349;is tiom, kiom li intencis. Guest ofte
+iris al la doktora domo pri aferoj. Li konis Poole, li povis
+apena&#365; ne rimarki la intimecon de S-ro Hyde en tiu
+domo; li povus fari konkludojn. &#264;u do ne estus
+konsilinde, ke li vidu leteron, kiu tiun misteron klarigas?
+Kaj anta&#365; &#265;io, &#265;ar Guest, estante fervora
+studanto kaj kritikanto de skribmanieroj, konsiderus la
+konfidon natura kaj kompleza? Guest plie estis konsilemulo;
+li apena&#365; legus tian strangan dokumenton, ne eldirante
+rimarkon, kaj la&#365; tiu rimarko S-ro Utterson povos
+direkti sian estontan agadon.</p>
+
+<p>—Estas mal&#285;oja afero pri Sir Danvers, li diris.</p>
+
+<p>—Ja efektive &#285;i estas, sinjoro. &#284;i elvokis
+grandan publikan senton, respondis Guest.—Kompreneble la
+krimulo estis freneza.</p>
+
+<p>—Mi multe dezirus a&#365;di vian opinion pri tio,
+respondis Utterson. Mi havas &#265;i tie dokumenton de li
+skribitan; estas tute inter ni, &#265;ar mi apena&#365;
+scias, kion fari pri &#285;i: e&#265; plej bonaspekte la
+afero estas malbela. Sed jen, tute la&#365; via speciala
+intereso: a&#365;tografo de mortiginto.</p>
+
+<p>La okuloj de Guest plibrilis, kaj li tuj komencis esplori
+&#285;in pasie.</p>
+
+<p>—Ne, sinjoro, li diris, ne freneza; sed estas stranga
+skribmaniero.</p>
+
+<p>—Kaj la&#365; &#265;iuj diroj anka&#365; tre stranga
+skribinto, aldonis la le&#285;isto.</p>
+
+<p>&#284;uste en tiu momento la servisto eniris kun
+letereto.</p>
+
+<p>—&#264;u tiu estas de D-ro Jekyll, sinjoro? demandis la
+komizo. Mi pensis, ke mi rekonas la skribon. &#264;u estas
+io privata, S-ro Utterson?</p>
+
+<p>—Nur invito al vesperman&#285;o. Kial? &#264;u vi
+deziras &#285;in rigardi?</p>
+
+<p>—Momenton. Mi dankas vin, sinjoro, kaj la komizo metis
+la du foliojn flankon &#265;e flanko kaj zorge komparis
+ilian enhavon.</p>
+
+<p>—Dankon, sinjoro, li fine diris, redonante amba&#365;,
+estas tre interesa a&#365;tografo.</p>
+
+<p>Okazis longa pa&#365;zo, dum kiu S-ro Utterson batalis
+kontra&#365; si mem.</p>
+
+<p>—Kial vi komparis ilin, Guest ? li subite demandis.</p>
+
+<p>—Nu, sinjoro, respondis la komizo, estas iom rimarkinda
+simileco; la du skribmanieroj estas la&#365; multaj punktoj
+identaj, nur malsimile klinitaj.</p>
+
+<p>—Iom strange, diris Utterson.</p>
+
+<p>—Ja estas, kiel vi diras, iom strange, respondis Guest.</p>
+
+<p>—Bone estus, ne paroli pri tiu &#265;i letero, vi
+komprenas, diris la mastro.</p>
+
+<p>—Jes, sinjoro, diris la komizo, mi komprenas.</p>
+
+<p>Sed S-ro Utterson, tuj kiam li estis sola tiun nokton,
+en&#349;losis la leteron en sia forta kofro, kaj tie &#285;i
+ripozadis de tiam anta&#365;en.</p>
+
+<p>—Kio! li pensis, Harry Jekyll falsi por mortiginto!</p>
+
+<p>Kaj lia sango malvarmi&#285;is en liaj vejnoj.</p>
+
+
+<h2><a name="lanyon">La rimarkinda okazo pri Doktoro Lanyon</a></h2>
+
+<p>La tempo pasadis; miloj da funtoj sterlingaj estis
+proponitaj kiel rekompenco, &#265;ar la morto de Sir Danvers
+ofendis kiel publika malfeli&#265;o, sed S-ro Hyde estis
+malaperinta el la sciado de la polico kvaza&#365; li neniam
+ekzistis. Oni ja elfosis multon pri lia estinta vivado, kaj
+&#265;io estis malbonfama; rakontoj elsaltis pri lia
+krueleco tiom senkompatema kiom perforta; pri lia malnobla
+vivado, pri liaj strangaj kunuloj, pri la malamo, kiu
+&#349;ajnis &#265;irka&#365;i lian karieron; sed pri lia
+nuntempa ka&#349;ejo, ne e&#265; murmureto. De l’ tempo,
+kiam li forlasis la domon en Soho, la matenon de la mortigo,
+li simple malaperis; kaj iom post iom, kun la pasado de la
+tempo, S-ro Utterson komencis perdi la unuan varmegecon de
+sia timo kaj pli kvieti&#285;i en si mem. La morto de Sir
+Danvers estis liaopinie pli ol kompensita per la malapero de
+S-ro Hyde. Jam kiam tiu malbona influo estis forigita, nova
+vivo komenci&#285;is por Doktoro Jekyll. Li elvenis el sia
+soleco, renovigis rilatojn kun siaj amikoj, fari&#285;is
+denove ilia familiara gasto kaj regalanto; kaj, kvankam li
+estis &#265;iam konita kiel bonfaranto, li nun estis ne
+malpli fama pro sia pieco. Li estis tre okupata, li estis
+multe en la libera aero, li faris la bonon; lia viza&#285;o
+&#349;ajnis malfermi&#285;i kaj pliheli&#285;i, kvaza&#365;
+pro interna konscio de servofarado; kaj dum pli ol du
+monatoj la doktoro vivis en paco.</p>
+
+<p>La 8-an de januaro, Utterson estis man&#285;inta &#265;e
+la doktoro kun malgranda invititaro; Lanyon &#265;eestis;
+kaj la viza&#285;o de la mastro rigardis de unu al la alia
+kiel en la pasintaj tagoj, kiam la trio estis nedisigeblaj
+amikoj.</p>
+
+<p>La 12-an, kaj ree la 14-an, la pordo restis fermita
+kontra&#365; la le&#285;isto.</p>
+
+<p>—La doktoro ne povas forlasi la domon, Poole diris, kaj
+li akceptas neniun.</p>
+
+<p>La 15-an, li ree provis kaj ree estis rifuzita; kaj,
+kutiminte dum la lastaj du monatoj vidi sian amikon jam
+preska&#365; &#265;iutage, li trovis &#265;i tiun revenon al
+la soleco iom peza sur sia animo. La kvinan nokton, li
+invitis Guest vesperman&#285;i kun li, kaj, la sesan, li
+iris al D-ro Lanyon.</p>
+
+<p>Tie almena&#365; oni ne rifuzis enlasi lin; sed enirante,
+li estis terurita pro la &#349;an&#285;o okazinta en la
+mieno de la doktoro. Mortordono estis legeble skribita sur
+lia viza&#285;o. La iama rozkolora viza&#285;o estis
+pali&#285;inta; la karno konsumi&#285;is; li estis videble
+pli senhara kaj pli maljuna; kaj, tamen, ne estis tiom tiuj
+signoj de rapidega fizika disfalo, kiuj altiris la
+observadon de la le&#285;isto, kiom rigardo el la okulo kaj
+eco de maniero, kiuj &#349;ajnis atesti pri ia profunde
+ku&#349;anta teruro de la mento. Ne ver&#349;ajne estis, ke
+la doktoro timas la morton; kaj tion tamen Utterson estis
+tentata suspekti.</p>
+
+<p>—Jes, li pensis, li estas kuracisto, li sendube konas
+sian propran staton, kaj scias, ke liaj tagoj estas
+kalkulitaj; kaj la scio estas pli, ol li povas toleri.</p>
+
+<p>Kaj tamen, kiam Utterson parolis pri lia malsana aspekto,
+estis kun &#349;ajno de granda firmeco, ke Lanyon deklaris
+sin kondamnita al la morto.</p>
+
+<p>—Min trafis granda &#349;oko, li diris, kaj mi neniam
+resani&#285;os. Estas afero nur de semajnoj. Nu, la vivado
+estis agrabla; mi &#349;atis &#285;in, jes, sinjoro, mi
+kutimis &#285;in &#349;ati. Mi foje pensas, ke se ni scius
+&#265;ion, ni pli &#285;ojus foriri.</p>
+
+<p>—Jekyll estas anka&#365; malsana, diris Utterson,
+&#265;u vi vidis lin?</p>
+
+<p>Sed la viza&#285;o de Lanyon &#349;an&#285;i&#285;is, kaj
+li levis tremantan manon.</p>
+
+<p>—Mi volas nek vidi nek a&#365;di plu pri D-ro Jekyll,
+li diris per la&#365;ta &#349;ancelata vo&#265;o. Kun tiu
+persono mi ne rilatos plu, kaj mi petas, ke vi evitu
+&#265;ian aludon al iu, kiun mi konsideras mortinta.</p>
+
+<p>—Tut, tut! diris S-ro Utterson. Kaj tiam, post longa
+pa&#365;zo:</p>
+
+<p>—&#264;u mi ne povas fari ion? li demandis, ni estas
+tri tre malnovaj amikoj, Lanyon; ni ne vivados sufi&#265;e
+longe, por fari aliajn.</p>
+
+<p>—Nenio estas farebla, respondis Lanyon, demandu al li
+mem.</p>
+
+<p>—Li ne volas akcepti min, diris la le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Tio min ne surprizas, estis la respondo. Iam,
+Utterson, kiam mi estos mortinta, vi eble scii&#285;os pri
+la praveco kaj malpraveco de &#265;i tiu afero. Mi ne povas
+diri. Kaj dume, se vi povas sidadi kun mi kaj paroladi pri
+aliaj aferoj, pro Dio restu kaj tiel faru; sed, se vi ne
+povas eviti tiun malbenitan temon, je la nomo de Dio foriru,
+&#265;ar tion mi ne povas elporti.</p>
+
+<p>Alveninte hejmen, Utterson tuj sidi&#285;is kaj skribis
+al Jekyll, plendante pri sia eksigo de lia domo, kaj
+demandante la ka&#365;zon de &#265;i tiu malfeli&#265;a
+disi&#285;o rilate Lanyon; kaj la morga&#365;a tago alportis
+al li longan respondon, jen tre kortu&#349;ante verkitan,
+jen kun senco mallume mistera. La malpaco kun Lanyon estis
+nekuracebla.</p>
+
+<p>—Mi ne kulpigas mian malnovan amikon, Jekyll skribis,
+sed mi partoprenas lian opinion, ke ni devas neniam revidi
+unu la alian. Mi intencas de nun vivadi en ekstrema soleco;
+vi devos ne esti surprizata, nek dubi pri mia amikeco, se
+mia pordo estos ofte fermata e&#265; kontra&#365; vin. Vi
+devos toleri, ke mi iradu la&#365; mia propra malluma vojo.
+Mi faligis sur min punon kaj dan&#285;eron, kiujn mi ne
+povas nomi. Se mi estas la &#265;efa el pekintoj, mi estas
+anka&#365; la &#265;efa el suferantoj. Mi ne povis pensi, ke
+tiu &#265;i tero havas lokon por suferoj kaj teruroj tiel
+anim&#349;ancelantaj; kaj por malpezigi tiun &#265;i
+fatalon, vi povas fari nur &#265;i tion: respekti mian
+silentadon.</p>
+
+<p>Utterson miregis; la malbona influo de Hyde estis
+fortirita, la doktoro jam revenis al siaj kutimaj taskoj kaj
+amikoj; anta&#365; unu semajno, la estonteco estis ridetanta
+kun &#265;ia promeso pri gaja kaj estimata maljuneco; kaj,
+jen, subite, amikeco kaj paco de animo, kaj la tuta vojiro
+de lia vivo ruini&#285;is. Tiel granda kaj
+neanta&#365;pensita &#349;an&#285;o montris al frenezeco;
+sed la&#365; la teni&#285;o kaj paroloj de Lanyon, devas
+ekzisti por &#285;i ka&#365;zo pli profunda.</p>
+
+<p>Semajnon post tio D-ro Lanyon enliti&#285;is, kaj
+anta&#365; ol pasis dekkvar tagoj li mortis. La nokton post
+la enterigo, &#265;e kiu li estis dolore kortu&#349;ita,
+Utterson &#349;losis la pordon de sia privata oficejo, kaj
+sidante tie en la lumo de malgaja kandelo li eltiris kaj
+metis anta&#365; sin koverton adresitan per la mano kaj
+sigelitan per la sigelilo de sia mortinta amiko. «PRIVATA:
+por la manoj de J. G. Utterson SOLA, kaj en la okazo de lia
+anta&#365;morto, <i>detruota nelegite</i>», tiel &#285;i
+estis emfaze surskribita; kaj la le&#285;isto timegis
+rigardi la enhavon.</p>
+
+<p>—Mi hodia&#365; enterigis jam unu amikon, li pensis,
+kion fari, se &#265;i tio kostos al mi alian?</p>
+
+<p>Kaj poste li kondamnis la timon kiel nelojalecon, kaj
+rompis la sigelon. Interne trovi&#285;is alia enmeta&#309;o,
+anka&#365; sigelita, kaj signita sur la koverto jene:
+«Malfermota nur post la morto a&#365; malapero de Doktoro
+Henry Jekyll.» Utterson ne povis fidi siajn okulojn. Jes,
+la vorto estis ja <i>malapero</i>; kaj tie &#265;i denove,
+kiel en la freneza testamento, kiun li anta&#365; longe
+redonis al &#285;ia a&#365;toro, jen denove estis kunligitaj
+la ideo de malapero kaj la nomo de Harry Jekyll. Sed en la
+testamento, tiu ideo naski&#285;is el la fisugestio de la
+viro Hyde; &#285;i estis metita tien la&#365; celo nur tro
+evidenta kaj terura. Sed skribita de la mano de Lanyon, kion
+&#285;i povas signifi? Kreskis en la administranto granda
+scivolo, malatenti la malpermeson kaj tuj esplori &#285;is
+la fundo tiujn misterojn; sed la profesia honoro kaj
+fideleco al lia mortinta amiko estis severaj devoj; kaj la
+pako ku&#349;is en la plej interna angulo de lia privata
+forta kofro.</p>
+
+<p>Tamen, for&#349;ovi la scivolecon ne estas &#285;in
+venki, kaj oni povas dubi, &#265;u de tiu tago anta&#365;en
+Utterson deziris la kunestadon de sia amiko kun tiom da
+fervoro. Li pensis pri li bonkore, sed liaj pensoj estis
+maltrankvilaj kaj plenaj de timo. Li ja iris viziti lian
+domon; sed eble estis por li malembaraso, ke oni malpermesis
+al li la eniron; eble, en sia koro, li preferis paroli kun
+Poole sur la sojlo, &#265;irka&#365;ate de la aero kaj la
+sonoj de l’ malfermita urbo, ol esti tralasita en tiun
+domon de propravola sklaveco por sidadi kaj paroli kun
+&#285;ia nepenetrebla enfermita ermito. Poole ja havis
+neniun agrablan nova&#309;on por komuniki. La doktoro,
+&#349;ajnis, nun pli ol iam enfermis sin en la kabineto
+super la laboratorio, kie li e&#265; kelkafoje dormis; li
+estis malgaja, fari&#285;is tre silenta; li ne legis;
+&#349;ajnis, kvaza&#365; io absorbas lian menton. Utterson
+tiel kutimi&#285;is la &#265;iaman samecon de tiuj raportoj,
+ke li iom post iom maloftigis siajn vizitojn.</p>
+
+
+<h2><a name="fenestro">La okazo &#265;e la fenestro</a></h2>
+
+<p>Okazis unu diman&#265;on, kiam S-ro Utterson promenadis
+kiel kutime kun S-ro Enfield, ke ilia vojo kondukis denove
+tra la flankstrato; kaj ke amba&#365;, veninte &#285;is la
+pordo, haltis por &#285;in rigardi.</p>
+
+<p>—Nu, diris Enfield, almena&#365; tiu afero estas
+finita. Ni neniam vidos plu S-ron Hyde.</p>
+
+<p>—Mi esperas ke ne, diris Utterson, &#265;u mi iam diris
+al vi, ke mi foje vidis lin kaj partoprenis vian senton de
+antipatio?</p>
+
+<p>—Estis neeble fari unu, ne farante la alian, respondis
+Enfield, kaj, rilate al tio, kia malsa&#285;ulo vi sendube
+ju&#285;is min, &#265;ar mi ne sciis, ke tiu &#265;i estis
+posta enirejo al la domo de D-ro Jekyll! Vi estis parte
+kulpa, ke mi eltrovis tion e&#265; tiam, kiam mi ja &#285;in
+faris.</p>
+
+<p>—Vi do eltrovis, &#265;u? diris Utterson, sed se tiel
+estas, ni povas eniri en la korton kaj rigardi la
+fenestrojn. Verdire, mi estas maltrankvila pri la kompatinda
+Jekyll; kaj mi sentas, kvaza&#365; la &#265;eesto de amiko,
+e&#265; ekstere, povus fari al li bonon.</p>
+
+<p>La korto estis tre malvarmeta kaj iomete malseka, kaj
+plena de anta&#365;tempa krepusko, kvankam la &#265;ielo
+mem, alta supre, estis ankora&#365; hela de la sunsubira
+lumo. La meza fenestro el la tri estis duone malfermita;
+kaj, sidantan tute proksime de &#285;i, &#285;uantan la
+aeron kun senlima malgajeco de mieno, kvaza&#365; iu
+senkonsola malliberulo, Utterson vidis D-ron Jekyll.</p>
+
+<p>—Kio! Jekyll! li ekkriis, mi esperas, ke vi pli bone
+fartas.</p>
+
+<p>—Mi estas en tre malbona stato, Utterson, respondis la
+doktoro senespere; tre malbona. Tio ne da&#365;ros longe,
+dankon al Dio.</p>
+
+<p>—Vi restas tro multe en la domo, diris la le&#285;isto.
+Vi devus esti ekstere, vipante la sangiradon, kiel S-ro
+Enfield kaj mi. &#264;i tiu estas mia kuzo—S-ro Enfield—D-ro
+Jekyll. Venu do; prenu vian &#265;apelon kaj faru kun ni
+viglan promenadon.</p>
+
+<p>—Vi estas tre bona, ek&#285;emis la alia, mi tre
+&#349;atus tion; sed ne, ne, ne, estas tute neeble; mi ne
+kura&#285;as. Sed vere, Utterson, mi tre &#285;ojas vin
+vidi; estas ja granda plezuro. Mi volus peti, ke vi kaj S-ro
+Enfield suprenvenu, sed la loko ja ne estas en deca stato.</p>
+
+<p>—Nu, do, diris la le&#285;isto bonkore, ni ne povos pli
+bone fari, ol resti tie &#265;i kaj paroli kun vi de kie ni
+estas.</p>
+
+<p>—Tiun proponon mi &#309;us estis riskonta, respondis la
+doktoro kun rideto. Sed apena&#365; la parolo eliris el lia
+bu&#349;o, la rideto estis forfrapita el lia viza&#285;o kaj
+sekvita de esprimo tiel profundege terura kaj malespera, ke
+&#285;i <i>glaciigis</i> la sangon mem al la du sinjoroj
+malsupre. Ili &#285;in vidis nur dum momento, &#265;ar la
+fenestro estis rapidege malsuprentirita; sed la ekvido
+sufi&#265;is, kaj ili sin turnis kaj forlasis la korton sen
+vorto. Silente, anka&#365;, ili trairis la flankstraton, kaj
+nur veninte en apudan straton, turnis S-ro Utterson por
+rigardi sian kunulon. Ili estis amba&#365; palaj, kaj estis
+respondo de terurego en iliaj okuloj.</p>
+
+<p>—Dio nin pardonu! Dio nin pardonu! diris S-ro Utterson.</p>
+
+<p>Sed S-ro Enfield nur seriozege skuis la kapon, kaj denove
+anta&#365;en iris silente.</p>
+
+
+<h2><a name="nokto">La lasta nokto</a></h2>
+
+<p>S-ro Utterson sidis apud la fajro unu vesperon post la
+vesperman&#285;o, kiam li estis mirigita ricevi viziton de
+Poole.</p>
+
+<p>—Dio min benu, Poole, kio kondukas vin &#265;i tien? li
+ekkriis, kaj poste, rigardinte lin duan fojon, kio estas? li
+aldonis, &#265;u la doktoro estas malsana?</p>
+
+<p>—S-ro Utterson, diris la viro, io malbona okazas.</p>
+
+<p>—Sidi&#285;u, kaj jen glaso da vino por vi, diris la
+le&#285;isto. Nun, ne rapidu, kaj diru al mi klare tion,
+kion vi deziras.</p>
+
+<p>—Vi konas la kutimojn de la doktoro, sinjoro, respondis
+Poole, kaj vi scias, kiel li sin enfermadas. Nu, li estas
+ree enfermita en sia kabineto; kaj la afero al mi ne
+pla&#265;as, sinjoro,—mi mortu, se &#285;i al mi
+pla&#265;as! Sinjoro Utterson, mi ion timas!</p>
+
+<p>—Nu, mia brava, diris la le&#285;isto, klarigu plene.
+Kion ja vi timas?</p>
+
+<p>—De preska&#365; unu semajno mi ion timas, respondis
+Poole, obstine malatentante la demandon, kaj mi ne povas
+elporti tion plu.</p>
+
+<p>Lia mieno plene konfirmis liajn parolojn; lia maniero
+estis &#349;an&#285;ita; kaj krom en la momento kiam li
+anoncis sian teruron, li ne e&#265; unufoje rigardis la
+le&#285;iston rekte en la viza&#285;on. E&#265; nun li
+ankora&#365; sidis kun la glaso da vino negustumita sur sia
+genuo, la okuloj direktitaj al angulo de la planko.</p>
+
+<p>—Mi ne povas elporti tion plu, li rediris.</p>
+
+<p>—Nu, diris la le&#285;isto, mi vidas, ke vi ja havas
+iun bonan motivon, Poole; mi komprenas, ke okazas io grave
+maltrankviliga. Penu diri al mi, kio estas.</p>
+
+<p>—Mi pensas, ke efektivi&#285;is ia krima&#309;o, diris
+Poole ra&#365;ke.</p>
+
+<p>—Krima&#309;o! ekkriis la le&#285;isto, multe timigita
+kaj sekve iom kolerema. Kia krimo? Kion li ja volas diri?</p>
+
+<p>—Mi ne kura&#285;as diri, sinjoro, estis la respondo;
+sed, &#265;u vi venos kun mi, vidi por vi mem?</p>
+
+<p>La sola respondo de S-ro Utterson estis levi&#285;i kaj
+preni sian &#265;apelon kaj superveston; sed li rimarkis kun
+miro la altan gradon de la kontentigo, kiu esprimi&#285;is
+sur la viza&#285;o de la servisto, kaj konstatis eble kun ne
+malpli da miro, ke la vino estas ankora&#365; ne gustumita,
+kiam tiu &#285;in remetas sur la tablon por sekvi lin.</p>
+
+<p>La placo, kiam ili tien alvenis, estis plena de vento kaj
+polvo. Poole, kiu la tutan vojon estis mar&#349;inta unu
+a&#365; du pa&#349;ojn anta&#365;e, nun haltis meze de la
+trotuaro, kaj, malgra&#365; la malvarmega vetero, deprenis
+sian &#265;apelon kaj sekigis la frunton per ru&#285;a
+naztuko. Sed malgra&#365; la rapideco de lia veno, tiu ne
+estis la roso de la ekzercado, kiun li forvi&#349;is, sed la
+malseketa&#309;o de ia sufokanta angoro; &#265;ar lia
+vo&#265;o, kiam li parolis, estis maldol&#265;a kaj rompita,
+kaj pala lia viza&#285;o.</p>
+
+<p>—Nu, sinjoro, li diris, jen ni alvenis, kaj Dio
+permesu, ke nenio malbona okazis.</p>
+
+<p>—Amen, Poole, diris la le&#285;isto.</p>
+
+<p>&#264;e tio la servisto frapis la&#365; tre diskreta
+maniero; la pordo estis malfermita sed ankora&#365; detenata
+per la &#265;eno, kaj vo&#265;o de interne demandis:</p>
+
+<p>—&#264;u estas vi, Poole ?</p>
+
+<p>—&#264;io en ordo, diris Poole, tralasu nin.</p>
+
+<p>La vestiblo, kiam ili envenis, estis hele lumigita; la
+fajro estis alte amasigita, kaj &#265;irka&#365; la fajrejo
+la tuta servistaro, viroj kaj virinoj, staris kunpremite
+kiel &#349;afaro. Vidinte S-ron Utterson, la
+&#265;ambristino histerie ekploretis, kaj la kuiristino,
+ekkriante: Dank’ al Dio! estas S-ro Utterson!
+anta&#365;enkuris kvaza&#365; &#349;i dezirus lin enbrakigi.</p>
+
+<p>—Kio! Kio! &#264;u vi &#265;iuj estas &#265;i tie?
+diris la le&#285;isto malkontente. Tre neregule, tre
+maldece, via mastro estus tre malkontenta.</p>
+
+<p>—Ili &#265;iuj timas, diris Poole.</p>
+
+<p>Absoluta silento sekvis; neniu protestis; nur la
+&#265;ambristino altigis la vo&#265;on kaj nun la&#365;te
+ploris.</p>
+
+<p>—Fermu la bu&#349;on! Poole diris al &#349;i, kun
+sova&#285;eco de maniero, kiu atestis pri liaj propraj
+malagorditaj nervoj, kaj, efektive, kiam la knabino tiel
+subite altigis la noton de sia lamentado, ili &#265;iuj
+eksaltis kaj turnis sin al la interna pordo kun viza&#285;oj
+de teruroplena atendo.</p>
+
+<p>—Kaj nun, diris la &#265;efservisto, turnante sin al la
+tran&#265;ilpurigisto, donu al mi kandelon, kaj ni tuj
+plenumos la aferon.</p>
+
+<p>Kaj tiam, li petis al S-ro Utterson lin sekvi, kaj
+elkondukis lin al la posta &#285;ardeno.</p>
+
+<p>—Nun, sinjoro, li diris, vi venu kiel eble plej
+senbrue. Mi deziras, ke vi a&#365;du, sed ke vi ne
+a&#365;di&#285;u. Kaj vidu, sinjoro, se okaze li petus al vi
+eniri, ne faru.</p>
+
+<p>La nervoj de S-ro Utterson, &#265;e tiu neatendita
+fini&#285;o, faris eksalton, kiu preska&#365; renversis lin,
+sed li reprenis sian kura&#285;on kaj sekvis la serviston en
+la laboratoriejon kaj tra la &#293;irurgian teatron, kun
+&#285;ia malorda&#309;o de ujoj kaj boteloj, &#285;is la
+malsupro de la &#349;tuparo. &#264;i tie Poole signalis al
+li, ke li staru flanke kaj a&#365;skultu, dum li mem,
+demetante la kandelon kaj farante grandan kaj evidentan
+alvokon al sia decidemo, supreniris la &#349;tuparon kaj
+frapis per iome &#349;ancela mano sur la ru&#285;an <a name="bajeto_2"></a>bajeton
+de la kabineta pordo.</p>
+
+<p>—Jen S-ro Utterson, sinjoro, kiu deziras vin vidi, li
+kriis, kaj, e&#265; dum li ankora&#365; faris tion, li
+denove agitate signalis al la le&#285;isto, ke li
+a&#365;skultu.</p>
+
+<p>Vo&#265;o el interne respondis:</p>
+
+<p>—Diru al li, ke mi ne povas akcepti kiun ajn, &#285;i
+diris plende.</p>
+
+<p>—Dankon, Sinjoro, diris Poole, kun noto kvaza&#365;
+triumfa en sia vo&#265;o, kaj, relevante la kandelon, li
+kondukis S-ron Utterson malanta&#365;en trans la korton kaj
+en la grandan kuirejon, en kiu la fajro estis
+estingi&#285;inta kaj la blatoj saltadis sur la planko.</p>
+
+<p>—Sinjoro, li diris, rigardante en la okulojn de S-ro
+Utterson, &#265;u tiu estis la vo&#265;o de mia mastro?</p>
+
+<p>—&#284;i &#349;ajnis multe &#349;an&#285;ita, respondis
+la le&#285;isto tre pala, sed redonante rigardon
+kontra&#365; rigardon.</p>
+
+<p>—&#348;an&#285;ita! Nu, mi pensus ke jes! diris la
+servisto. &#264;u mi estas dudek jarojn en la domo de tiu
+&#265;i homo, nur por trompi&#285;i pri lia vo&#265;o? Ne,
+sinjoro, la mastron oni ien forigis; li estis forigita
+anta&#365; ok tagoj, tiam, kiam ni a&#365;dis lin alvokantan
+al la nomo de Dio, kaj kio estas tie interne anstata&#365;
+li, kaj kial &#285;i restas tie, estas io, kio vokas al la
+&#265;ielo, S-ro Utterson!</p>
+
+<p>—Tiu &#265;i estas tre stranga rakonto, Poole; tiu
+&#265;i estas iome fantazia rakonto, mia bonulo, diris S-ro
+Utterson, mordante sian fingron. Supozite ke &#265;io estas
+kiel vi opinias, supozite ke Doktoro Jekyll estis… nu,
+mortigita, kio povus decidigi la mortiginton restadi &#265;i
+tie? Sensence estas. Tio ne rekomendas sin al la prudento.</p>
+
+<p>—Nu, S-ro Utterson, vi estas viro tre malfacile
+konvinkebla, sed mi ja vin fine kredigos, diris Poole. Dum
+tiu &#265;i lasta semajno, li, a&#365; &#285;i, a&#365; tio,
+kio ajn lo&#285;as en tiu kabineto, postuladis nokte kaj
+tage iuspecan medikamenton, kaj ne povas ricevi &#285;in
+la&#365; sia deziro. Estis iufoje lia kutimo (tio estas, la
+kutimo de la mastro), skribi siajn ordonojn sur paperfolion
+kaj &#309;eti &#285;in sur la &#349;tuparon. Ni havis nenion
+alian dum tiu &#265;i semajno, nenion krom paperoj kaj
+fermita pordo, kaj la man&#285;a&#309;oj mem devis esti
+lasitaj tie por esti kontrabande enkaptataj kiam neniu
+rigardis. Nu, sinjoro, &#265;iutage, ja du-trifoje en la
+sama tago, estis ordonoj kaj plendoj, kaj mi estis sendita
+diskuri al &#265;iuj pograndaj apotekistoj en la urbo.
+&#264;iufoje kiam mi reportis la substancon, estis alia
+papero dirante al mi, ke mi redonu &#285;in, &#265;ar
+&#285;i ne estas pura, kaj poste venis alia mendo al alia
+firmo. Tiu &#265;i drogo estas treege bezonata—kiu ajn
+estas la motivo.</p>
+
+<p>—&#264;u vi havas iun el tiuj paperoj? demandis S-ro
+Utterson.</p>
+
+<p>Poole ser&#265;is en sia po&#349;o, kaj eltiris
+&#265;ifitan letereton, kiun la le&#285;isto, sin klinante
+pliproksimen al la kandelo, zorge esploris. &#284;ia enhavo
+estis jena: «Doktoro Jekyll prezentas siajn komplimentojn
+al Sinjoroj Maw. Li certigas al ili, ke ilia lasta specimeno
+estas nepura kaj tute neutila por lia nuna celo. En la jaro
+18**a, D-ro J. a&#265;etis de S-roj Maw iome grandan
+kvanton. Li nun petegas, ke ili ser&#265;u kun la plej
+fervora zorgo kaj ke, se iom da sama kvalito restas, ili
+ekspedu &#285;in tuj al li. La kosto ne estas konsiderinda.
+La graveco de &#265;i tio al D-ro J. povas apena&#365; esti
+trograndigata.»</p>
+
+<p>&#284;is tiu punkto la letero estis skribita sufi&#265;e
+trankvile; sed, poste, kun subita plumknaro, la emocio de la
+skribinto estis eksplodinta. «Pro Dio», li estis
+aldoninta, «trovu por mi iom de la anta&#365;a.»</p>
+
+<p>—Tiu &#265;i estas stranga letereto, diris S-ro
+Utterson, kaj tiam, rapidavo&#265;e.—Kiamaniere okazas, ke
+&#285;i estas malfermita?</p>
+
+<p>—La viro &#265;e Maw estis tre kolera, sinjoro, kaj
+re&#309;etis &#285;in al mi kvaza&#365; &#285;i estus tiom
+da malpura&#309;o, respondis Poole.</p>
+
+<p>—&#264;i tiu estas sendube la skribstilo de la doktoro,
+vi scias? da&#365;rigis la le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Mi pensis, ke &#285;i similas, diris la servisto iom
+malkontente; kaj, poste, per alia vo&#265;o: Sed kion gravas
+la stilo de l’ skribo? li diris; mi vidis lin.</p>
+
+<p>—Vidis lin! rediris Utterson. Nu?</p>
+
+<p>—Jen la nekomprenebla&#309;o! diris Poole. Mi eniris
+subite en la teatron el la &#285;ardeno. &#348;ajnis, ke li
+elglitis por ser&#265;i tiun drogon a&#365; kion ajn &#285;i
+estas; &#265;ar la kabineta pordo estis nefermita, kaj jen
+li estis &#265;e la malproksima flanko de la &#265;ambro,
+ser&#265;ante inter la ujoj. Li suprenrigardis kiam mi
+envenis, eligis ian krion kaj suprenkuregis per la
+&#349;tuparo en la kabineton. Nur dum momento mi lin vidis,
+sed la haroj stari&#285;is sur mia kapo kiel la pikiloj de
+histriko. Sinjoro, se tiu estis mia mastro, kial li havis
+maskon sur la viza&#285;o? Se tiu estis mia mastro, kial li
+ekkriis kiel rato kaj kuris for de mi? Mi servadis lin
+sufi&#265;e longatempe. Kaj ja …</p>
+
+<p>La viro haltis, kaj pasigis la manon sur la viza&#285;o.</p>
+
+<p>—&#264;io &#265;i tio estas strangaj cirkonstancoj,
+diris S-ro Utterson, sed mi kredas, ke mi ekvidas lumon. Via
+mastro, Poole, estas evidente atakita de unu el tiuj
+malsanoj, kiuj samtempe turmentegas kaj deformas la
+suferanton. Tial, tiom kiom mi scias, la
+&#349;an&#285;i&#285;o de lia vo&#265;o, tial la masko kaj
+la evitado de siaj amikoj, tial la avideco trovi tiun
+&#265;i drogon, per kiu la malfeli&#265;ulo konservas iom da
+espero pri fina resani&#285;o,—Dio permesu, ke li ne
+trompi&#285;u! Jen mia klarigo; &#285;i estas sufi&#265;e
+malgaja, Poole, ja terurega por konsideri, sed &#285;i estas
+simpla kaj natura, konsekvencas bone kune kaj liberigas nin
+de &#265;iaj supermezuraj timoj.</p>
+
+<p>—Sinjoro, diris la servisto, makule pali&#285;ante, tiu
+a&#309;o ne estas mia mastro, kaj jen la vero. Mia mastro—li
+&#265;irka&#365;rigardis kaj komencis subparoli—estas
+altkreska, belforma homo, kaj la alia estis pli&#285;uste
+malgrandegulo.</p>
+
+<p>Utterson provis nenian proteston.</p>
+
+<p>—Ho, sinjoro, ekkriis Poole, &#265;u vi pensas, ke mi
+ne konas mian mastron post dudekjara servado? &#264;u vi
+pensas, ke mi ne scias &#285;is kioma alto lia kapo atingas
+&#265;e la pordo de la kabineto, kie mi lin vidadis
+&#265;iumatene? Ne, sinjoro, tiu maskita&#309;o neniam estis
+D-ro Jekyll—Dio scias, kio &#285;i estas, sed neniam
+&#285;i estis D-ro Jekyll, kaj estas la kredo de mia koro,
+ke okazis mortigo.</p>
+
+<p>—Poole, respondis la le&#285;isto, se vi tion diras,
+fari&#285;os mia devo certi&#285;i pri tio. Kvankam mi multe
+deziras respekti la sentojn de via mastro, kvankam mi estas
+multe embarasita pri tiu &#265;i letereto, kiu &#349;ajnas
+pruvi, ke li ankora&#365; vivas, mi konsideros, ke estas mia
+devo, trabati tiun pordon.</p>
+
+<p>—Ha, S-ro Utterson, jen vi parolas! ekkriis la
+servisto.</p>
+
+<p>—Kaj nun venas la dua demando, da&#365;rigis la
+le&#285;isto, kiu tion faros?</p>
+
+<p>—Nu, vi kaj mi, sinjoro, estis la sentima respondo.</p>
+
+<p>—Tio estas bone dirita, respondis la le&#285;isto, kaj
+kio ajn rezultos, mi zorgos pri tio, ke vi ne estos
+perdanto.</p>
+
+<p>—Estas hakilo en la teatro, da&#365;rigis Poole, kaj vi
+povas ekpreni la kuirejan fajrincitilon por vi mem.</p>
+
+<p>La le&#285;isto ekprenis en la manon tiun malelegantan
+sed pezan ilon, kaj balancis &#285;in.</p>
+
+<p>—&#264;u vi scias, Poole, li diris, suprenrigardante,
+ke vi kaj mi estas metontaj nin en situacion iome
+dan&#285;eran?</p>
+
+<p>—Vi povas ja prave diri tion, respondis la servisto.</p>
+
+<p>—Estos do bone, ke ni estu sinceraj, diris la alia. Ni
+amba&#365; pensas pli ol ni diris; ni malka&#349;u nun
+&#265;ion. Tiun maskitan figuron, kiun vi vidis, &#265;u vi
+&#285;in rekonis?</p>
+
+<p>—Nu, sinjoro, &#285;i iris tiel rapide kaj tiel
+kunpremite, ke mi apena&#365; povas &#309;uri pri tio, estis
+la respondo. Sed se vi volas demandi, &#265;u &#285;i estis
+S-ro Hyde?—Nu, mi pensas, ke jes! &#284;i ja estis simile
+granda; kaj &#285;i havis la saman rapidan malpezecon de
+movado; kaj plie, kiu alia povus eniri per la pordo de l’
+laboratorio? Vi ne forgesis, sinjoro, ke, kiam okazis la
+mortigo, li ankora&#365; havis sur li la &#349;losilon. Sed
+tio ne estas &#265;io. Mi ne scias, S-ro Utterson, &#265;u
+vi iam renkontis S-ron Hyde?</p>
+
+<p>—Jes, diris la le&#285;isto, mi unufoje parolis kun li.</p>
+
+<p>—Sekve vi devas scii, same kiel ni ceteraj, ke estis
+&#265;e tiu sinjoro io stranga—io, kio timigis homon—io,
+kion oni sentis en sia spina cerbo.</p>
+
+<p>—Mi konfesas, ke mi sentis iom da tio, diris S-ro
+Utterson.</p>
+
+<p>—Precize, sinjoro, respondis Poole, nu, kiam tiu
+maskita&#309;o eksaltis kvaza&#365; simio el inter la
+&#293;emia&#309;oj kaj kuregis en la kabineton, tio
+malsupreniris mian spinon kiel glacio. Ho! mi scias, ke tio
+ja ne estas pruvo, S-ro Utterson, sed homo havas siajn
+sentojn, kaj mi donas al vi mian biblio&#309;uron, ke estis
+S-ro Hyde.</p>
+
+<p>—Jes, jes, diris la le&#285;isto, miaj timoj inklinas
+al la sama konkludo. Malbono, mi timas, malbono devis nepre
+naski&#285;i el tiu kunligo. Jes, vere, mi vin kredas, mi
+kredas, ke malfeli&#265;a Harry estas mortigita, kaj mi
+kredas, ke lia mortiginto (pro kia celo, Dio sole povas
+diri) ankora&#365; sin ka&#349;as en la &#265;ambro de sia
+viktimo! Nu, estu nia nomo la Ven&#285;o! Alvoku Bradshaw!<a href="#_ftn22" name="_ftnref22">[22]</a></p>
+
+<p>La lakeo alvenis, tre nervema kaj pala.</p>
+
+<p>—Regu vin, Bradshaw, diris la le&#285;isto. Tiu &#265;i
+necerteco malbone efikas, mi scias, sur vin &#265;iujn, sed
+mi nun intencas meti al &#285;i finon. Poole kaj mi perforte
+trabatos al ni vojon en la kabineton. Se &#265;io estas
+bona, miaj &#349;ultroj estas sufi&#265;e lar&#285;aj por
+porti la kulpon. Dume, por la okazo se io estas vere
+malbona, a&#365; se iu malbonfarinto penos forkuri per la
+posta elirejo, vi kaj la knabo devas &#265;irka&#365;iri la
+angulon kun paro de ta&#365;gaj bastonoj, kaj ekokupi
+postenon &#265;e la pordo de la laboratorio. Ni donas al vi
+dek minutojn por atingi vian lokon.</p>
+
+<p>&#264;e la foriro de Bradshaw la le&#285;isto rigardis
+sian po&#349;horlo&#285;on.</p>
+
+<p>—Kaj nun, Poole, ni iru al la nia, li diris; kaj,
+prenante la fajrincitilon sub la brako, li anta&#365;eniris
+en la korton. Estis jam tute mallume. La vento &#309;etis la
+lumon de la kandelo, jen tien jen reen, &#265;irka&#365;
+iliaj pa&#349;oj, &#285;is ili atingis la &#349;irmon de la
+teatro, kie ili silente sidi&#285;is por atendi. Londono
+solene zumadis &#265;irka&#365;e, sed pli apude, la
+senbrueco estis rompata nur de la sono de piedo, kiu
+movi&#285;adis anta&#365;en-malanta&#365;en sur la kabineta
+planko.</p>
+
+<p>—Tiamaniere &#285;i mar&#349;adas la tutan tagon,
+sinjoro, murmuris Poole, jes, kaj pli grandan parton de la
+nokto. Nur kiam nova specimeno venas de la apotekisto okazas
+mallonga halteto. Ha! estas malbona konscienco, kiu estas
+tiel malamika kontra&#365; la ripozo. Ha, sinjoro! &#265;iu
+pa&#349;o parolas pri sango kruele disver&#349;ita. Sed
+a&#365;skultu denove, iome pliapude, enmetu vian koron en
+viajn orelojn, S-ro Utterson, kaj diru al mi, &#265;u tio
+estas la piedo de l’ doktoro?</p>
+
+<p>La pa&#349;oj faladis malpeze kaj strange, kun difinita
+svingado, kvankam ili iris tiel malrapide; tio efektive
+estis tute malsama de la peza, grinca pa&#349;ado de Harry
+Jekyll. Utterson ek&#285;emis.</p>
+
+<p>—&#264;u neniam okazis io alia? li demandis.</p>
+
+<p>Poole kapjesis.</p>
+
+<p>—Foje, li diris, foje mi a&#365;dis &#285;in plorantan.</p>
+
+<p>—Plorantan! Kiel tio? diris la le&#285;isto, kun subita
+frostotremo de teruro.</p>
+
+<p>—Plorantan kiel virino a&#365; animo <a name="damnita"></a>damnita,<a href="#_ftn23" name="_ftnref23">[23]</a>
+diris la servisto. Mi foriris kun tia sento en la koro, ke
+mi mem povus anka&#365; plori.</p>
+
+<p>Sed nun la dek minutoj ekfini&#285;is. Poole eltiris la
+hakilon de sub amaso da pakpajlo; la kandelo estis starigita
+sur la plej apuda tablo, por lumigi al ili dum la atako, kaj
+ili alproksimi&#285;is kun haltigata spirado al tie, kie tiu
+senlaca piedo ankora&#365; anta&#365;en-malanta&#365;eniris
+en la senbrueco de la nokto.</p>
+
+<p>—Jekyll, kriis Utterson, per la&#365;ta vo&#265;o, mi
+postulas vidi vin.</p>
+
+<p>Li pa&#365;zis momenton, sed alvenis neniu respondo.</p>
+
+<p>—Mi sciigas al vi per justa averto, ke niaj suspektoj
+estas vekitaj, ke mi devas kaj volas vin vidi, li
+da&#365;rigis; se ne kun via propra kunsento, tiam per bruta
+forto!</p>
+
+<p>—Utterson, diris la vo&#265;o, pro Dio, kompatu!</p>
+
+<p>—Ha! tiu ne estas la vo&#265;o de Jekyll—&#285;i
+estas tiu de Hyde! ekkriis Utterson. Trahaku la pordon,
+Poole.</p>
+
+<p>Poole svingis la hakilon super sian &#349;ultron; la bato
+skuis la konstrua&#309;on, kaj la ru&#285;tegita pordo
+saltis kontra&#365; la seruron kaj &#265;arnirojn. <a name="lugubra"></a>Lugubra<a href="#_ftn24" name="_ftnref24">[24]</a>
+kriego, kvaza&#365; de nur besta teruro, sonis el la
+kabineto. Supren denove la hakilo, kaj denove la paneloj
+fendi&#285;is kaj saltis la kadro; kvarfoje falis la bato,
+sed la ligno estis kuntenema kaj la metala&#309;oj estis de
+bonega fariteco; kaj nur post la kvina bato disrompi&#285;is
+la seruro, kaj la ruinoj de la pordo trafalis internen sur
+la tapi&#349;on.</p>
+
+<p>La sie&#285;antoj, timigite de sia propra tumulto kaj de
+la silento kiu sekvis, destaris iome malanta&#365;en kaj
+enrigardis. Tie anta&#365; iliaj okuloj estis la kabineto en
+la trankvila lumo de la lampo, bona fajro ardis kaj
+kraketadis en la fajrujo, la kaldroneto kantis sian
+kanteton, du-tri tirkestoj estis malfermitaj; paperoj nete
+ordigitaj ku&#349;is sur la tablo, kaj pli proksime de la
+fajro la man&#285;ilaro estis metita por la teman&#285;o. La
+plej trankvila &#265;ambro, oni dirus, kaj, se forestus la
+vitraj &#349;rankoj plenaj de &#293;emia&#309;oj, la plej
+ordinara en Londono tiun nokton. &#284;uste en la mezo
+ku&#349;is treege tordita korpo de homo, ankora&#365;
+ekskuata. Ili alproksimi&#285;is piedfingre, turnis &#285;in
+sur &#285;ian dorson, kaj vidis la viza&#285;on de Edward
+Hyde. Li estis vestita per vestoj multe tro grandaj por li,
+vestoj la&#365; la staturo de la doktoro, la tendenoj de l’
+viza&#285;o ankora&#365; movi&#285;is vivsimile, sed la vivo
+estis efektive tute fori&#285;inta, kaj per la dispremita <a name="fiolo"></a>fiolo<a href="#_ftn25" name="_ftnref25">[25]</a>
+en lia mano, kaj la forta odoro de migdalkernoj, kiu restis
+en la aero, Utterson sciis, ke li rigardas la kadavron de
+memdetruinto.</p>
+
+<p>—Ni venas tro malfrue, li diris severe, a&#365; por
+savi, a&#365; por puni. Hyde estas irinta al sia ju&#285;o,
+kaj al ni restas nur trovi la korpon de via mastro.</p>
+
+<p>La plej granda parto de la konstrua&#309;o estis okupata
+de la teatro, kiu plenigis preska&#365; la tutan
+tereta&#285;on, kaj de la kabineto, kiu formis plisupran
+eta&#285;on &#265;e unu ekstrema&#309;o kaj rigardis sur la
+korton. Koridoro kunigis la teatron kun la pordo en la
+flankstrato. Estis anka&#365; kelkaj mallumaj kameroj kaj
+vasta kelo. &#264;iujn ili nun traesploris. En &#265;iun
+kameron ili bezonis nur ekrigardi, &#265;ar &#265;iuj estis
+malplenaj. La kelo, ja, estis plenigita je &#265;iuspeca
+for&#309;eta&#309;o, sed jam dum ili malfermis la pordon,
+ili estis avertitaj pri la neutileco de plua ser&#265;ado
+per la falo de tuta mato da aranea&#309;o, kiu dum jaroj
+sigelis la enirejon. Nenie trovi&#285;is postsigno de Harry
+Jekyll, senviva a&#365; viva.</p>
+
+<p>Poole piedfrapis sur la kahelojn de la koridoro.</p>
+
+<p>—Li kredeble estas enterigita &#265;i tie, li diris,
+a&#365;skultante la sonon. A&#365; eble li forkuris, diris
+Utterson, kaj turnis por ekzameni la pordon al la
+flankstrato. &#284;i estis &#349;losita, kaj ku&#349;antan
+apude sur la kaheloj, ili trovis la &#349;losilon, jam
+makulitan per rusto.</p>
+
+<p>—&#264;i tio ne montras uzadon, rimarkis la
+le&#285;isto.</p>
+
+<p>—Uzadon! e&#293;is Poole. &#264;u vi ne vidas, sinjoro,
+ke &#285;i estas rompita? kvaza&#365; iu estus &#285;in
+piedfrapadinta.</p>
+
+<p>—Ha! da&#365;rigis Utterson, kaj la disrompoj
+anka&#365; estas rusti&#285;intaj.</p>
+
+<p>La du viroj rigardis sin reciproke kun teruro.</p>
+
+<p>—Tio &#265;i preteriras mian komprenon, Poole, diris la
+le&#285;isto, ni revenu en la kabineton.</p>
+
+<p>Ili silente supreniris la &#349;tuparon, kaj, de tempo al
+tempo turnante timoplenan ekrigardon al la kadavro,
+esploradis pli zorge la enhavon de la kabineto. Sur unu
+tablo estis postsignoj de &#293;emia laborado, diversaj
+mezuritaj amasetoj de ia blanka salo ku&#349;is sur vitraj
+pelvetoj, kvaza&#365; por ia eksperimento, &#265;e kiu la
+malfeli&#265;ulo estis malhelpita.</p>
+
+<p>—Tiu estas la sama drogo, kiun mi &#265;iam alportadis
+al li, diris Poole.</p>
+
+<p>Post tio, en la da&#365;rigo de sia esplorado de la
+&#265;ambro, la ser&#265;antoj alvenis &#285;is la
+spegulego, en kies profundon ili rigardis kun senvola
+teruro.</p>
+
+<p>—Tiu &#265;i spegulo vidis kelkajn stranga&#309;ojn,
+sinjoro, murmuris Poole.</p>
+
+<p>—Kaj certe neniun pli strangan, ol si mem, e&#293;is la
+le&#285;isto per la sama tono. &#264;ar por kio Jekyll povus
+&#285;in bezoni? li diris.</p>
+
+<p>—Tion vi ja povas demandi, sinjoro, diris Poole.</p>
+
+<p>Poste, ili sin turnis al la tablo. Sur la pupitro, inter
+la orda aro da paperoj, plej supra ku&#349;is granda
+koverto, kaj &#285;i portis, skribitan per la mano de la
+doktoro, la nomon de S-ro Utterson. La le&#285;isto rompis
+la sigelon, kaj diversaj enfermita&#309;oj falis planken. La
+unua estis testamento verkita la&#365; la samaj
+eksterordinaraj kondi&#265;oj, kiel tiu, kiun li redonis
+anta&#365; ses monatoj por servi kiel testamento en okazo de
+morto, kaj kiel donacakto en okazo de malapero; sed
+anstata&#365; la nomo de Edward Hyde, la le&#285;isto kun
+nepriskribebla mirego legis la nomon de Gabriel John
+Utterson. Li rigardis Poole, kaj poste denove la paperojn,
+kaj fine la malbonfarinton, sternitan sur la tapi&#349;o.</p>
+
+<p>—Turni&#285;as al mi la kapo, li diris. Li jam
+&#265;iujn &#265;i tagojn restadis &#265;i tie kiel
+posedanto; li ne havis ka&#365;zon por ami min; li devis
+furiozi, vidante sin elpu&#349;ita, kaj tiun &#265;i
+dokumenton li tamen ne detruis.</p>
+
+<p>Li levis la plej proksiman paperon; &#285;i estis
+mallonga letereto skribita de la doktoro, kun dato &#265;e
+la supro.</p>
+
+<p>—Ho, Poole! la le&#285;isto kriis, li estis viva,
+&#265;i tie, hodia&#365;. Lin forigi dum tiel mallonga
+intertempo, oni ne povus; li devas ankora&#365; vivi, li
+certe ien forkuris!</p>
+
+<p>Sed kial do forkuris? Kaj kiel? Kaj &#265;i tion en tiu
+okazo ni kura&#285;u nomi memmortigo? Ho, ni devos esti
+singardemaj. Mi anta&#365;vidas, ke ni ankora&#365; povas
+impliki vian mastron en ian teruran katastrofon.</p>
+
+<p>—Kial vi ne legas &#285;in, sinjoro? demandis Poole.</p>
+
+<p>—&#264;ar mi timas, respondis la le&#285;isto solene.
+Al Dio pla&#265;u, ke mi por tio ne havu ka&#365;zon!</p>
+
+<p>Kaj &#265;e tio li proksimigis la paperon al sia okulo
+kaj legis la jenan:<br>
+&nbsp;</p>
+
+<p>«Mia kara Utterson!—Kiam tio &#265;i venos en viajn
+manojn, mi estos malaperinta, en cirkonstancoj, kiujn mi ne
+havas la kapablon anta&#365;vidi; sed miaj instinktoj kaj
+&#265;iuj cirkonstancoj de mia sennoma situacio al mi diras,
+ke la fino estas certa kaj devas balda&#365; veni. Iru, do,
+kaj unue legu la rakonton, kiun Lanyon, la&#365; sia averto,
+estis metonta en viajn manojn: kaj se vi deziros scii ion
+pli, turnu vin al la konfeso de<br>
+&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
+Via malinda kaj malfeli&#265;a amiko<br>
+&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
+Harry Jekyll»<br>
+&nbsp;</p>
+
+<p>—&#264;u estis tria enfermita&#309;o? demandis
+Utterson.</p>
+
+<p>—Jen, sinjoro, diris Poole, kaj metis inter liajn
+manojn sufi&#265;e grandan paketon sigelitan &#265;e
+diversaj lokoj. La le&#285;isto metis &#285;in en sian
+po&#349;on.</p>
+
+<p>—Pri &#265;i tiu papero mi konsilus diri nenion. Se via
+mastro forkuris a&#365; mortis, ni povos tamen almena&#365;
+savi lian reputacion. Estas nun la deka; estas necese, ke mi
+iru hejmen legi &#265;i tiujn dokumentojn en trankvileco;
+sed mi revenos anta&#365; noktomezo kaj tiam ni venigos la
+policon.</p>
+
+<p>Ili eliris, &#349;losinte post si la pordon de la teatro,
+kaj Utterson, denove lasinte la servistaron kuni&#285;intan
+&#265;irka&#365; la fajro en la vestiblo, malrapide reiris
+al sia oficejo por legi la du rakontojn, per kiuj &#265;i
+tiu mistero estis nun klarigota.</p>
+
+
+<h2><a name="rakonto">La rakonto de Doktoro Lanyon</a></h2>
+
+<p>La na&#365;an de januaro, jam anta&#365; kvar tagoj, mi
+ricevis per la vespera liverado rekomenditan leteron,
+adresitan per la mano de mia kolego kaj malnova lerneja
+kunulo, Harry Jekyll. Tio multe min surprizis, &#265;ar ni
+tute ne kutimis interkorespondi; mi lin vidis, ja
+kunman&#285;is kun li, la anta&#365;an vesperon, kaj mi
+povis imagi en nia interrilato nenion, kio povus pravigi la
+formala&#309;on de rekomendo. La enhavo pligrandigis mian
+miron, &#265;ar la letero estis jene esprimita:<br>
+&nbsp;<br>
+&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
+«Kara Lanyon,</p>
+
+<p>«Vi estas unu el miaj plej malnovaj amikoj, kaj kvankam
+ni de tempo al tempo malkonsentis pri sciencaj aferoj, mi ne
+povas rememori, almena&#365; miaflanke, ian rompi&#285;on en
+nia amo unu al la alia. Neniam estis tago en kiu, se vi
+estus dirinta al mi: Jekyll, mia vivo, mia honoro, mia
+prudento dependas de vi,—mi ne oferus mian tutan havon
+a&#365; mian maldekstran manon por vin helpi. Lanyon, mia
+vivo, mia honoro, mia prudento, &#265;io estas en viaj
+manoj; se vi mankos al mi hodia&#365; nokte, mi pereos. Vi
+povus suspekti, post &#265;i tiu anta&#365;parolo, ke mi
+estas petonta al vi, cedi ion malhonorigan. Ju&#285;u por vi
+mem.</p>
+
+<p>«Mi deziras, ke vi prokrastu &#265;iujn aliajn
+rendevuojn por hodia&#365; nokte, e&#265; ja se oni vin
+alvokus al la lito de imperiestro; ke vi prenu veturilon,
+escepte se via propra kale&#349;o estus efektive &#265;e la
+pordo, kaj kun tiu &#265;i letero en la mano, ke vi veturadu
+rekte al mia domo. Poole, mia &#265;efservisto, havas siajn
+ordonojn; vi trovos lin atendantan kun seruristo vian
+alvenon. Vi devas tiam perforte malfermi la pordon de mia
+kabineto, kaj vi devas eniri sola; malfermi la vitran
+&#349;rankon (litero E) maldekstre, disrompante la seruron,
+se &#285;i estos &#349;losita, kaj eltiri, kun &#285;ia tuta
+enhavo tia, kia &#285;i staras, la kvaran tirkeston de la
+supro a&#365; (kio estas sama) la trian de la malsupro. En
+mia ekstrema aflikti&#285;o mi havas <a name="morbida"></a>morbidan<a href="#_ftn26" name="_ftnref26">[26]</a>
+timon, mal&#285;uste direkti vin; sed, e&#265; se mi eraras,
+vi ekkonos la &#285;ustan tirkeston la&#365; &#285;ia
+enhavo: kelkaj pulvoroj, boteleto, kaj papera libro. Tiun
+&#265;i tirkeston mi petas vin reporti kun vi al Cavendish
+Square &#285;uste tian, kia &#285;i estas.</p>
+
+<p>«Jen la unua parto de la servo; nun pri la dua. Vi devus
+reveni; se vi ekiros tuj post kiam vi ricevos tiun &#265;i
+leteron, jam longe anta&#365; la noktomezo; sed mi lasos al
+vi &#285;is tiam, ne nur pro timo al unu el tiuj malhelpoj,
+kiujn oni povas nek forbari nek anta&#365;vidi, sed &#265;ar
+horo, en kiu viaj servistoj estos jam ku&#349;i&#285;intaj,
+estos preferinda por tio, kio tiam restos farota.</p>
+
+<p>«Je la noktomezo, do, mi petas, ke vi estu sola en via
+konsultejo, ke vi enlasu en la domon per via propra mano
+homon, kiu sin prezentos en mia nomo, kaj ke vi metu en
+liajn manojn la tirkeston, kiun vi estos elportinta el mia
+kabineto. Tiam vi estos plenuminta vian rolon, kaj
+elgajninta mian koran dankon. Post kvin minutoj, se vi
+insistos pri klarigo, vi estos kompreninta, ke &#265;i tiuj
+aran&#285;oj estas plej ekstreme gravaj; kaj ke, per la
+neplenumo de e&#265; unu el ili, kiel ajn fantaziaj ili
+&#349;ajnas, vi povas esti &#349;ar&#285;inta vian
+konsciencon je mia morto a&#365; la pereo de mia prudento.
+Kvankam mi fidas, ke vi ne konsideros kiel malseriozan tiun
+&#265;i peton, mia koro mallevi&#285;as kaj mia mano tremas
+jam &#265;e la penso pri ties ebleco. Pripensu pri mi en tiu
+&#265;i horo, en stranga loko, suferanta sub mallumo de
+mizero, kiun neniu imago povas trograndigi, kaj tamen bone
+scianta, ke, se vi nur akurate min servos, miaj
+&#265;agrenoj forruli&#285;os kiel rakonto dirita. Servu
+min, mia kara Lanyon, kaj savu vian amikon,
+&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;H.&nbsp;J.»<br>
+&nbsp;</p>
+
+<p>«P.S. Mi jam sigelis &#265;i tiun leteron, kiam frapis
+mian animon alia teruro. Estas eble, ke mankos al mi la
+po&#349;to, kaj ke &#265;i tiu letero &#285;is morga&#365;
+matene ne estos inter viaj manoj. Tiuokaze, kara Lanyon,
+plenumu mian komision dum la tago je momento por vi la plej
+oportuna; kaj atendu je noktomezo la denovan alvenon de mia
+sendito. Eble, tiam estos tro malfrue; kaj, se tiu nokto
+pasos sen okazo, vi scios, ke Henry Jekyll vi jam ne revidos
+plu.»<br>
+&nbsp;</p>
+
+<p>Post la legado de tiu &#265;i letero, mi decidis, ke mia
+kolego estas nepre freneza; sed &#285;is tiam, kiam tio
+estos pruvita preter &#265;ia ebleco de dubo, mi sentis min
+devigita plenumi lian peton. Ju malpli mi komprenis tiun
+&#265;i konfuza&#309;on, des malpli mi trovis min kapabla
+ju&#285;i pri &#285;ia graveco; kaj alvokon tiamaniere
+esprimitan, mi ne povus malatenti sen grava respondeco. Mi
+do levi&#285;is tuj de l’ tablo, eniris fiakron kaj
+veturis rekte al la domo de Jekyll. La servisto atendis mian
+alvenon; li estis ricevinta per la sama liverado kiel mi,
+rekomenditan leteron de instrukcio, kaj tuj venigis
+seruriston kaj &#265;arpentiston. Tiuj alvenis jam dum ni
+parolis; kaj ni iris kune al la &#293;irurgia teatro de la
+iama D-ro Denman, de kie (kiel vi sendube scias) oni plej
+oportune eniras en la privatan kabineton de D-ro Jekyll. La
+pordo estis tre fortika, kaj la seruro bonega; sed fine,
+post duhora laborado, la pordo staris malfermita. La
+&#349;ranko markita E estis ne&#349;losita; kaj mi eltiris
+la tirkeston, plenigis &#285;in je pajlo, envolvis &#285;in
+en littukon kaj reportis &#285;in kun mi al Cavendish
+Square. Tie mi esploris &#285;ian enhavon. La pulvoroj estis
+sufi&#265;e nete faritaj, sed ne kun la lerteco de la
+profesia drogisto; do evidente estis, ke ili estas private
+faritaj de D-ro Jekyll; kaj malferminte unu el la kovriloj,
+mi trovis tion, kio &#349;ajnis al mi esti simpla kristaleca
+salo blanka. La botelo, al kiu mi poste turnis la atenton,
+estis duonplenigita de sangru&#285;a fluida&#309;o tre akra
+al la flaro, kaj kiu &#349;ajnis al mi enhavi fosforon kaj
+ian volatilan eteron. Pri la aliaj ingrediencoj mi ne povis
+diveni. La libro estis ordinara notlibreto, kaj enhavis
+malmulton krom serio da datoj. Tiuj kovris periodon de
+multaj jaroj; sed mi rimarkis, ke la enskriboj &#265;esis
+preska&#365; anta&#365; unu jaro kaj tute abrupte. Jen jen
+mallonga noto estis aldonita al dato, plej ofte ne pli ol
+sola vorto; «duobla» okazis eble sesfoje tra tuto de
+kelkcento da enskriboj; kaj unufoje «tuta malsukceso!!!»
+Nu, kiel povus la &#265;eesto de tiuj objektoj en mia domo
+tu&#349;i a&#365; la honoron, la mentosanecon, a&#365; la
+vivon de mia kaprica amiko? Se lia sendito povus iri al unu
+loko, kial ne al alia? Kaj e&#265; se ja estus efektive ia
+malhelpo, kial mi devas akcepti tiun sinjoron sekrete? Ju
+pli mi pripensadis, des pli mi konvinki&#285;is, ke mi
+interrilatas kun kazo de ia cerba malsano; kaj kvankam mi
+forsendis mian servistaron ku&#349;i&#285;i, mi tamen
+&#349;ar&#285;is malnovan revolveron, por ke mi povu
+eventuale min defendi.</p>
+
+<p>La noktomeza horo apena&#365; sonoris super Londono, kiam
+iu frapetis malla&#365;te sur la pordo. Mi mem iris
+malfermi, kaj trovis malgrandulon, sin duonapogantan
+kontra&#365; la kolonoj de la portiko.</p>
+
+<p>—&#264;u vi venis de D-ro Jekyll? mi demandis. Li jesis
+per &#285;enita gesto, kaj kiam mi petis lin enveni, li ne
+obeis sen ser&#265;a rigardeto posten en la mallumon de la
+placo. Estis policano ne malproksime, alvenanta kun la lumo
+de lia lanterno malkovrita, kaj &#349;ajnis al mi, ke
+&#265;e la vido mia vizitanto ektremas kaj plirapidas.</p>
+
+<p>Tiuj detaloj, mi konfesas, ja malagrable min impresis;
+kaj dum mi sekvis lin en la helan lumon de mia konsultejo,
+mi tenis mian manon preta sur mia defendilo. &#264;i tie
+fine mi povis klare lin observi. Mi anta&#365;e neniam vidis
+lin, pri tio mi estis certa. Li estis malgranda, kiel mi
+diris; min frapis, krom tio, la abomeniga esprimo de lia
+viza&#285;o, kun &#285;ia rimarkinda kombino de granda
+muskola movi&#285;emeco kun granda &#349;ajna malforteco de
+konstitucio, kaj laste, sed ne malpleje, la stranga
+subjektiva maltrankvileco ka&#365;zata de lia proksimeco.</p>
+
+<p>Tiu lasta iom similis ekatakon de rigoro, kaj estis
+akompanata de tute rimarkebla malrapidi&#285;o de la pulso.
+En la momento mem, mi atribuis tion al ia idiosinkrazia,
+persona malpla&#265;a, kaj nur iom miris la akutecon de la
+simptomoj; sed de tiu tempo io iel kredigis al mi, ke la
+ka&#365;zo de tio ku&#349;as multe pli profunde en la homa
+naturo mem, kaj dependas de io pli nobla, ol la principo de
+l’ malamo.</p>
+
+<p>Tiu persono (kiu tiel, jam de la unua momento de sia
+alveno, naskis &#265;e mi kion mi povas nur nomi
+na&#365;zoplena scivolo) estis vestita la&#365; maniero, kiu
+&#265;e ordinara persono estus ridinda; t.e. liaj vestoj,
+kvankam faritaj el ri&#265;a kaj bongusta &#349;tofo, estis
+treege tro grandaj por li la&#365; &#265;iu mezuro. La
+pantalono pendis &#265;irka&#365; la kruroj kaj estis
+suprenfaldita por teni &#285;in for de la tero, la talio de
+la redingoto trovi&#285;is sub liaj koksoj, kaj &#285;ia
+kolumo vasti&#285;is lar&#285;e sur liaj &#349;ultroj. Sed,
+strange diri, tiu &#265;i ridindega vesta&#309;o tute ne
+ridigis min. Pli &#285;uste ja, tial ke estis io
+kontra&#365;norma kaj monstra en la esenco mem de la
+esta&#309;o, kiu nun staris kontra&#365; mi, io
+enkateniganta, surprizanta kaj na&#365;zanta, &#349;ajnis,
+ke tiu &#265;i nova neegaleco nur &#285;in konvenis, kaj
+intensigis; tiel, ke al mia intereso pri la karaktero de tiu
+homo estis aldonita scivolo pri lia deveno, lia vivo, lia
+havo kaj rango en la mondo. Tiuj observoj, kvankam por meti
+ilin sur paperon bezonis tiel grandan spacon, tamen okupis
+nur kelkajn momentojn. Mia vizitanto ja brulis pro ia <a name="sombra"></a>sombra<a href="#_ftn27" name="_ftnref27">[27]</a>
+eksciteco.</p>
+
+<p>—&#264;u vi &#285;in havas? li kriegis, &#265;u vi
+&#285;in havas?</p>
+
+<p>Kaj tiel viva estis lia malpacienco, ke li e&#265; la
+manon metis sur mian brakon kaj volis skui min. Mi
+depu&#349;is lin, konsciante &#265;e lia ektu&#349;o, ian
+glacian spasmon tra miaj vejnoj.</p>
+
+<p>—Atendu, sinjoro, mi diris. Vi forgesas, ke mi
+ankora&#365; ne havas la plezuron koni vin. Sidi&#285;u, mi
+petas.</p>
+
+<p>—Pardonu al mi, D-ro Lanyon, li respondis, sufi&#265;e
+&#285;entile. Tio, kion vi diris, estas prava; kaj mia
+malpacienco nun jam preterpasis mian &#285;entilecon. Mi
+venis &#265;i tien la&#365; la instigo de via kolego, D-ro
+Harry Jekyll, pri afero iome grava; kaj mi scii&#285;is…,
+li pa&#365;zis kaj levis la manon al la gor&#285;o kaj mi
+povis rimarki, malgra&#365; lia kvieta mieno, ke li baraktas
+kontra&#365; la alproksimi&#285;o de la histerio,—mi
+scii&#285;is, ke tirkesto…</p>
+
+<p>—Jen, sinjoro, mi diris, montrante la tirkeston, kie
+&#285;i ku&#349;is sur la planko post tablo kaj ankora&#365;
+kovrita per tuko.</p>
+
+<p>Li eksaltis al &#285;i kaj poste haltis kaj metis manon
+al la koro; mi povis a&#365;di, kiel grincas liaj dentoj pro
+la konvulsia ago de liaj makzeloj; kaj lia viza&#285;o
+fari&#285;is tiel morte pala, ke mi ektimis pri lia vivo kaj
+prudento.</p>
+
+<p>—Trankviligu vin! mi diris.</p>
+
+<p>Li turnis al mi terurigan rideton kaj, kvaza&#365; kun la
+decideco de la malespero, for&#349;iris la tukon. Vidante
+&#285;ian enhavon, li a&#365;digis unu la&#365;tan singulton
+de tiel intensa senpremi&#285;o, ke mi sidis kiel
+&#349;tonigita. Kaj la momenton poste, per vo&#265;o jam
+sufi&#265;e regata:</p>
+
+<p>—&#264;u vi havas gradigitan glason? li demandis.</p>
+
+<p>Mi stari&#285;is iom sindevige kaj donis al li, kion li
+petis.</p>
+
+<p>Li dankis min per rideto, mezuris kelke da gutoj de la
+ru&#285;a fluida&#309;o, kaj al&#349;utis unu el la
+pulvoroj. La miksturo, kiu unue havis duberu&#285;an
+nuancon, komencis, dum la solvi&#285;ado de la kristaloj,
+plihele kolori&#285;i, a&#365;deble &#349;a&#365;madi kaj
+dis&#309;eti fumetojn. Subite, kaj &#265;e la sama momento,
+la kvaza&#365;bolado &#265;esis kaj la miksturo
+transkolori&#285;is en malpalan purpuron, kiu
+malintensi&#285;is pli malrapide en palan verdon. Mia
+vizitanto, kiu observadis tiujn metamorfozojn per vigla
+okulo, ridetis, starigis la glason sur la tablon, kaj poste
+sin turnis kaj rigardis min kun ser&#265;a mieno.</p>
+
+<p>—Kaj nun, li diris, por decidi tion, kio restas.
+&#264;u vi estos sa&#285;a? &#264;u vi permesos gvidi vin?
+&#264;u vi permesos, ke mi prenu &#265;i tiun glason en mian
+manon kaj eliru el via domo sen plua parolado? A&#365;
+&#265;u la avideco de l’ scivolo tro multe vin regas?
+Pripensu anta&#365; ol respondi, &#265;ar farata estos, kiel
+vi decidos. La&#365; via decido, vi restos tiel sama kiel vi
+anta&#365;e estis, nek pli ri&#265;a, nek pli sa&#285;a,
+escepte se la sento pri servo farita al homo en morta
+dan&#285;ero povas esti konsiderita ia ri&#265;eco de l’
+animo. A&#365;, se vi preferos elekti novan regionon de la
+scio kaj novajn vojojn al la renomo, la potenco por tio
+estos malka&#349;ita al vi &#265;i tie, en &#265;i tiu
+&#265;ambro, tuj kaj senprokraste kaj plenumi&#285;os
+anta&#365; via rigardo tia mireginda&#309;o, kia
+&#349;ancelus la nekredemon de Satano.</p>
+
+<p>—Sinjoro, mi diris, &#349;ajnigante indiferentecon,
+kiun mi vere tute ne havis, vi parolas per enigmoj, kaj vi
+eble ne miros, ke mi vin a&#365;skultas ja sen tre forta
+impreso de kredo. Sed mi jam iris tro malproksimen sur la
+vojo de neklarigeblaj servoj, por halti anta&#365; ol vidi
+&#285;ian finon.</p>
+
+<p>—Estas bone, respondis mia vizitanto. Lanyon, vi
+memoras viajn &#309;urojn; kio sekvos, tio estos sub la
+sigelo de nia profesio. Kaj nun, vi kiu jam de tiel longe
+estas ligita al la plej mallar&#285;aj kaj materialismaj
+ideoj, vi kiu neis la efikecon de la transcenda medicino, vi
+kiu mokis viajn superulojn,—rigardu!</p>
+
+<p>Li almetis la glason al siaj lipoj, kaj eltrinkis per unu
+engluto. Sekvis krio; li balanci&#285;is,
+&#349;anceli&#285;is, ekkaptis la tablon kaj tenegis,
+rigardegante kun injektitaj okuloj, spiregante el malfermita
+bu&#349;o; kaj dum mi rigardis, venas, mi pensis,
+&#349;an&#285;o—li &#349;ajnis &#349;veli—lia
+viza&#285;o subite nigri&#285;is kaj la trajtoj &#349;ajnis
+fandi&#285;i kaj alii&#285;i—kaj momenton poste mi
+eksaltegis sur miajn piedojn kaj malanta&#365;en &#285;is la
+muro, kun la brako levita por min &#349;irmi kontra&#365;
+tiu mireginda&#309;o, kun la mento premegata de teruro.</p>
+
+<p>—Dio! mi kriegis, kaj Dio! ree kaj ree; &#265;ar tie
+anta&#365; miaj okuloj—pala kaj skuita, kaj duonsvenanta,
+kaj palpser&#265;anta anta&#365; si per la manoj kvaza&#365;
+homo reveninta el la morto—tie staris Harry Jekyll!</p>
+
+<p>Tion, kion li diris al mi dum la sekvanta horo, mi ne
+povas decidi&#285;i meti skribe sur paperon. Mi vidis tion,
+kion mi vidis; mi a&#365;dis tion, kion mi a&#365;dis, kaj
+&#285;i na&#365;zis mian animon; kaj, tamen, nun kiam tiu
+vida&#309;o jam malaperis de miaj okuloj, mi al mi demandas,
+&#265;u mi &#285;in kredas? kaj mi ne povas respondi. Mia
+vivo estas skuita &#285;is la radikoj; la dormo forlasis
+min; la plej mortiga teruro kunsidas kun mi je &#265;iuj
+horoj de la tago kaj nokto; mi sentas, ke miaj tagoj estas
+kalkulitaj, ke mi devos morti; kaj, tamen, mi mortos
+nekredanta. Kaj la morala malnobleco, kiun tiu viro e&#265;
+kun larmoj de la pento senvualigis al mi, tion mi ne povas,
+e&#265; en mia memoro pripensi, sen eksalto de teruro. Nur
+mi diros, Utterson, kaj tio (se vi povos vin devigi kredi
+&#285;in) jam pli ol sufi&#265;os. La esta&#309;o, kiu tiun
+nokton englitis en mian domon, estis, la&#365; la konfeso de
+Jekyll mem, konata sub la nomo Hyde kaj ser&#265;ata en
+&#265;iuj anguloj de la lando kiel la mortiginto de Carew.</p>
+
+<p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
+Hastie<a href="#_ftn28" name="_ftnref28">[28]</a> Lanyon.</p>
+
+
+<h2><a name="deklaro">La plena deklaro pri la afero;
+skribita de Doktoro Jekyll</a></h2>
+
+<p>Mi naski&#285;is en la jaro 18…a, heredonto de granda
+ri&#265;eco, naturdotita plie per bonegaj talentoj, inklina
+la&#365; karaktero al la laboremo, amanta la estimon de la
+sa&#285;uloj kaj bonuloj inter miaj kunhomoj, kaj, tial—kion
+oni povus supozi—kun &#265;ia garantio por honoroplena kaj
+distingata estonteco. La plej malbona el miaj kulpoj,
+efektive, estis ia malpacienca gajeco de temperamento, tia,
+kia &#265;e multaj faris la feli&#265;econ, sed kian mi
+trovis malfacile akordigebla kun mia &#265;iondeviga deziro
+tenadi alte la kapon kaj elmontradi pli ol ordinare gravan
+viza&#285;on anta&#365; la publiko. Okazis el tio, ke mi
+ka&#349;is miajn plezurojn, kaj ke, atinginte la a&#285;on
+de l’ pripensado kaj komencinte &#265;irka&#365;rigardi
+kaj konsideri mian progreson kaj lokon en la mondo, mi jam
+staris kompromitita en profunde trompa maniero de vivo.
+Multaj homoj e&#265; fanfaronegus tiajn neregula&#309;ojn,
+pri kiaj mi estis kulpa; sed pro la altaj celoj, kiujn mi al
+mi anta&#365;metis, mi rigardis kaj ka&#349;is ilin kun
+sento de honto preska&#365; morbida. Estis do pli la
+postulema naturo de miaj aspiroj, ol ia speciala malnobleco
+de miaj kulpoj, kiu faris min tio, kio mi estis, kaj per
+fosa&#309;o e&#265; pli profunda ol &#265;e la plejmulto,
+disigis en mi tiujn regionojn de la Bono kaj Malbono, kiuj
+dividas kaj kompletigas la duoblan naturon de la homo.</p>
+
+<p>Kvankam mi estis tiel profunde duoblaganto, mi neniel
+estis hipokritulo; miaj amba&#365; flankoj estis tute
+seriozaj; mi ne estis pli mi mem, kiam mi forlasis la
+sindetenadon kaj &#309;etis min en la honton, ol kiam mi
+laboradis malka&#349;e pri la disvastigo de la scio, a&#365;
+pri la forigo de l’ doloro kaj la sufero. Kaj hazarde
+okazis, ke la direkto de miaj sciencaj studoj, kiuj kondukis
+tute al la mistikismo kaj al la transcendismo, reagis kaj
+forte lumigis sur &#265;i tiun konscion pri la &#265;iama
+batalado inter miaj membroj. Kun &#265;iu tago, kaj de
+amba&#365; flankoj de mia inteligento, la morala kaj la
+intelekta, mi tiel alproksimi&#285;is konstante al tiu vero,
+per kies parta eltrovo mi estas kondamnita al tia terura
+pereo, nome: la vero, ke la homo efektive ne estas unu, sed
+du. Estis &#265;e la morala flanko, kaj en mia propra
+persono, ke mi lernis konstati la entutan kaj primitivan
+duecon de la homo, mi eksentis pri la du naturoj, kiuj
+konkuradis en la kampo de mia konscienco, ke e&#265; se oni
+povus prave eliri, ke mi estas unu a&#365; la alia, tio
+estas nur tial, ke mi estis radike amba&#365;, kaj jam frue
+en mia vivo, e&#265; anta&#365; ol la direkto de miaj
+sciencaj eltrovoj komencis inspiri la plej nudan eblecon de
+tia miraklo, mi kutimi&#285;is pensadi kun plezuro, kiel en
+amata revo, pri la disigo de tiuj elementoj. Se nur
+&#265;iu, mi diris al mi, povus esti lo&#285;igita en
+apartan identa&#309;on, tiam de la vivo estus forprenita
+&#265;io, kio estis neelportebla; la maljustulo povus iri
+la&#365; sia vojo, liberigite de la aspiroj kaj
+ripro&#265;ado de sia pli pia &#285;emelo, kaj la justulo
+povus iri konstante kaj sendan&#285;ere sur sia vojo supren,
+farante bona&#309;ojn, en kiuj trovi&#285;as lia plezuro,
+kaj jam ne plu elmetata kontra&#365; la malhonoro kaj la
+pentofarado pro &#265;i tiu ekstera malbono. Por la homaro
+estas ja malbeno, ke tiuj reciproke malta&#365;gaj faskeroj
+estis tiel kunligitaj, ke en la doloregata ventro de l’
+konscio, &#265;i tiuj polusaj &#285;emeloj sen&#265;ese
+interbatalas. Kiel do ilin disigi?</p>
+
+<p>&#284;is tie atingis miaj pripensadoj, kiam, kiel mi jam
+diris, la misteron komencis klarigi flanka lumo de la tablo
+laboratoria. Mi komencis elsenti, pli profunde ol &#285;is
+nun estis dirite, la tremantan nemateriecon, la nebulsimilan
+&#349;an&#285;i&#285;emecon de &#265;i tiu &#349;ajne
+fortika korpo, en kiu ni mar&#349;as vestitaj. Mi konstatis,
+ke kelkaj &#293;emiaj agentoj havas la kapablon, skui kaj
+malanta&#365;entiri tiun karnan vesta&#309;on, tutsame kiel
+vento povus skui la kurtenojn de pavilono. Mi ne nur rekonis
+mian naturan korpon apartan de la nura a&#365;ro kaj
+radilumo de kelkaj el la potencoj el kiuj konsistis mia
+spirito, sed anka&#365; sukcesis kunmeti drogon per kiu tiuj
+potencoj povus esti detronigitaj de ilia supereco, kaj per
+kiu dua formo kaj viza&#285;o povus esti
+anstata&#365;igitaj, neniel malpli naturaj al mi, pro tio ke
+ili estis la esprimo de pli malnoblaj elementoj de mia
+animo.</p>
+
+<p>Mi hezitis longe anta&#365; ol provi praktike tiun
+&#265;i teorion. Mi bone sciis, ke mi riskas morti; pro tio,
+ke iu drogo, kiu tiel potence regis kaj skuis la citadelon
+mem de la individueco, povus, per la plej eta parto de
+superdozo a&#365; la plej malmulta maloportuneco pri la
+momento de elmontro, tute forvi&#349;i tiun nematerian
+lo&#285;ejon, kies &#349;an&#285;on per &#285;ia efiko mi
+atendis. Sed la tento al eltrovo tiel eksterordinara kaj
+profunda, fine venkis la sugestiojn de la timo. Mi jam
+anta&#365;longe pretigis mian tinktura&#309;on; mi tuj
+a&#265;etis, de firmo de apotekistoj, grandan kvanton de iu
+speciala salo, kiun mi sciis per miaj eksperimentoj esti la
+lasta ingredienco bezonata, kaj malfrue en unu malbenita
+nokto, mi kunmetis la elementojn, rigardis ilin boli kaj
+fumi kune en la glaso, kaj kiam la agiti&#285;o &#265;esis,
+kun forta ardo de kura&#285;o mi eltrinkis la miksturon.</p>
+
+<p>Sekvis doloregoj plej turmentaj: grincado de la ostoj,
+mortiga na&#365;zo, kaj teruro de spirito, ne malpli
+intensa, ol tiu sentebla en horo de l’ naski&#285;o
+a&#365; de l’ morto. Poste, tiuj agonioj rapide
+ekkvieti&#285;is, kaj mi rekonscii&#285;is kvaza&#365; el
+granda malsano. Estis io stranga en miaj sentoj, io
+nepriskribeble nova, kaj, pro &#285;ia noveco, nekredeble
+dol&#265;a. Mi sentis min pli juna, pli malpeza, pli
+feli&#265;a en mia korpo; interne mi konsciis pri iu
+kapturnanta senzorgeco, pri fluado de malordaj voluptemaj
+imagoj, kurantaj kiel muelilfluo tra mia fantazio, pri
+disi&#285;o de la ligiloj de l’ devo, pri nekonata sed ne
+senkulpa animolibereco. Mi sciis, kun la unua enspiro de tiu
+&#265;i nova vivo, ke mi estas pli malvirta, dekoble pli
+malnobla, ke mi vendi&#285;is kiel sklavo al mia originala
+malbono, kaj la penso, en tiu momento, stimulis kaj gajigis
+min kiel vino. Mi etendis la manojn, &#285;ojegante en la
+noveco de tiuj sentoj, kaj &#265;e tio, mi subite eksciis,
+ke mia staturo iom malgrandi&#285;is. En tiu tempo ne estis
+spegulo en mia &#265;ambro; tiu, kiu staras apud mi dum mi
+nun skribas, estis tien portita poste, kaj por la celo mem
+de tiuj aliformi&#285;oj. La nokto, tamen, jam preska&#365;
+tagi&#285;is; la lo&#285;antoj de mia domo ku&#349;adis plej
+profunde dormantaj, kaj mi decidis, ekscitita kiel mi estis
+de espero kaj triumfo, riski iri sub mia nova formo al mia
+dormo&#265;ambro. Mi transiris la korton, mi glitis tra la
+koridorojn, kiel fremdulo en mia propra domo, kaj alveninte
+en mian &#265;ambron, mi vidis, la unuan fojon, la aspekton
+de Edward Hyde.</p>
+
+<p>Mi devas paroli &#265;i tie pri mia teorio sole, ne
+dirante tion, kion mi scias, sed tion, kion mi supozas la
+plej ver&#349;ajna. La malbona parto de mia naturo estis
+malpli fortika, malpli disvolvita, ol la bona, kiun mi
+&#309;us eksigis. Plie, en la da&#365;ro de mia vivo, kiu
+estis estinta, malgra&#365; &#265;io, na&#365; dekone vivo
+de l’ penado, de l’ virto kaj de l’ memregado, la
+malbona parto estis multe malpli ekzercita kaj eluzita. Kaj
+tial okazis, mi pensas, ke Edward Hyde estis tiom pli
+malgranda, pli maldika, pli juna ol Harry Jekyll. Kiel la
+bono ekbrilis el la viza&#285;o de unu, tiel same la malbono
+estis skribita lar&#285;e kaj klare sur tiu de la alia.
+Plie, la malbono lasis sur tiu korpo la stampon de kripleco
+kaj kadukeco. Kaj tamen, kiam mi rigardis tiun malbelan
+monstron en la spegulo, mi konsciis nenian antipation,
+kontra&#365;e, mi sentis ja eksalton de bonveno. &#264;i
+tio, anka&#365;, estis mi. &#284;i &#349;ajnis natura kaj
+homa. La&#365; miaj okuloj, &#285;i portis pli vivan bildon
+de l’ spirito, &#285;i &#349;ajnis pli difinita kaj
+unuobla, ol la neperfekta kaj dividita viza&#285;o, kiun mi
+&#285;is nun kutimis nomi la mia. Kaj &#285;is tiu punkto mi
+estis sendube prava. Mi rimarkis ke, kiam mi portis la
+&#349;ajnon de Edward Hyde, neniu povis alproksimi&#285;i al
+mi sen videbla antipatio de l’ karno. &#264;i tio,
+la&#365; mia opinio, estis tial, ke &#265;iuj homoj, kiaj ni
+renkontas ilin, estas kunmiksitaj el la bono kaj la malbono,
+kaj, Edward Hyde, sola, en la vicoj de l’ homaro, estis
+pura malbono. Nur momenton mi restis anta&#365; la spegulo;
+mi devis ankora&#365; provi la duan kaj decidigan
+eksperimenton; restis ankora&#365; konstati, &#265;u mi
+perdis nerepreneble mian individuecon, kaj devos anta&#365;
+la tagi&#285;o forkuri el domo jam ne plu mia, kaj,
+rapidante returnen al mia kabineto, mi denove pretigis kaj
+trinkis la miksturon, denove suferis la turmentegojn de tiu
+kvaza&#365;morto kaj rekonscii&#285;is denove kun la
+karaktero, la staturo, kaj la viza&#285;o de Harry Jekyll.</p>
+
+<p>En tiu nokto mi estis atinginta la fatalan kruci&#285;on
+de l’ vojoj. Se mi estus alproksimi&#285;inta al mia
+eltrova&#309;o la&#365; pli nobla spirito, se mi estus
+riskinta mian eksperimenton dum mi estis sub la influo de
+malavaraj a&#365; piaj aspiroj, &#265;io estus alie, kaj, el
+tiuj agonioj de l’ morto kaj naski&#285;o, mi estus
+elirinta an&#285;elo anstata&#365; diablo. La drogo povis
+neniel distingi, nek diabla nek dia &#285;i estis; &#285;i
+nur skuis la pordojn de l’ malliberejo de mia
+temperamento, kaj, kiel &#265;e la kaptitoj en Philippi,
+elkuris tio, kio interne staris. En tiu tempo mia virto
+dormetis; mia malvirto, vekadita de l’ ambicio, kaptis
+vigle kaj rapide la okazon, kaj la rezultinta
+el&#309;eta&#309;o estis Edward Hyde. Tial, kvankam mi nun
+havis tiel du karakterojn, kiel anka&#365; du mienojn, unu
+estis tute malbona, kaj la alia estis ankora&#365; la
+malnova Harry Jekyll, tiu malharmonia kombina&#309;o pri
+kies virtigo kaj plibonigo mi jam lernis malesperi. La
+&#349;an&#285;o do estis tute al la pli malbona flanko.</p>
+
+<p>E&#265; en tiu tempo, mi ankora&#365; ne tute venkis mian
+antipation kontra&#365; la tedeco de vivo de studado. Mi
+ankora&#365; foje havis inklinon al gajeco, kaj, pro tio, ke
+miaj plezuroj estis, je l’ plej indulga nomo, ne tro
+dignoplenaj, kaj &#265;ar mi ne nur estis bone konata kaj
+honore estimata, sed ankora&#365; fari&#285;is maljunulo,
+&#265;i tiu nekonsekvenceco de mia vivo fari&#285;is por mi
+&#265;iutage pli &#285;enanta. Estis &#265;itiuflanke, ke
+mia nova potenco tentis min &#285;is sklavi&#285;o. Necesis
+nur trinki la miksa&#309;on, por tuj demeti la korpon de l’
+fama profesoro, kaj surmeti, kiel densan mantelon, tiun de
+Edward Hyde.</p>
+
+<p>Mi ridetis pro la ideo; &#285;i &#349;ajnis al mi,
+tiutempe, humora&#309;o, kaj mi faris miajn pretigojn kun la
+plej granda zorgo. Mi luis kaj meblis tiun domon en Soho, al
+kiu Hyde estis postsigne sekvota de la polico; mi dungis,
+kiel dommastrinon, virinon, kiun mi bone sciis silenta kaj
+senskrupula. Aliflanke mi sciigis al mia servistaro, ke iu
+S-ro Hyde (kiun mi priskribis) devos havi plenan liberecon
+kaj a&#365;toritaton en mia domo sur la placo; kaj por
+&#349;irmi min kontra&#365; eventualaj akcidentoj, mi
+e&#265; faris tie vizitojn kaj igis min bone konata persono
+en mia dua rolo. Poste mi faris tiun testamenton, kiun vi
+tiom multe kontra&#365;parolis, tiamaniere ke, se io okazus
+al mi en la persono de D-ro Jekyll, mi povus transiri en
+tiun de Edward Hyde sen mona perdo. Kaj tiel
+&#265;irka&#365;ita de remparoj, kiel mi supozis, sur
+&#265;iu flanko, mi komencis profiti la strangan imunecon de
+mia situacio.</p>
+
+<p>Jam okazis ja, ke la homoj dungis bravula&#265;ojn por
+fari iliajn krimojn, dum ilia propra persono kaj reputacio
+sidis &#349;irmate. Mi estis la unua, kiu tion faris por
+propra plezuro. Mi estis la unua, kiu povis tiel klopodi
+anta&#365; la publika okulo kun &#349;ar&#285;o de afabla
+respektindeco, kaj jen, en la da&#365;ro de momento, kiel ia
+lerneja bubo de&#349;iri tiujn prunta&#309;ojn kaj salti
+kapon anta&#365;e en la maron de l’ libereco. Sed por mi,
+en mia netravidebla mantelo, la sendan&#285;ereco estis
+absoluta. Pensu nur—mi e&#265; ne ekzistis! Nur permesu al
+mi trakuri en mian laboratorion, donu al mi nur du-tri
+sekundojn por miksi kaj gluti la trinka&#309;on, kiu staris
+&#265;iam preta, kaj Edward Hyde, kion ajn li estus farinta,
+forpasus kiel spirnebuleto sur spegulo, kaj jen,
+anstata&#365; li, kviete en sia hejmo, pretigante la
+noktomezan lampon en sia studejo, homo, kiu povis senriske
+ridi je l’ suspekto, trovi&#285;us Harry Jekyll.</p>
+
+<p>La plezuroj, kiujn mi rapidis ser&#265;i sub mia
+alikorpa&#309;o, estis, kiel mi jam diris, maldecaj, sed, en
+la manoj de Edward Hyde, ili balda&#365; ekfari&#285;is
+monstraj. Reveninte de iu el tiuj ekskursoj, mi ofte
+profundi&#285;is en ia mirado pri mia alikorpa malnobleco.
+Tiu demono familiara, kiun mi elvokis el mia propra animo,
+kaj forsendis solan por plenumi sian bonan plezuron, estis
+esta&#309;o esence malica kaj kanajla; kun &#265;iu lia ago
+kaj penso centrita en si mem; kun besta avideco drinkanta la
+plezuron el kia ajn grado de turmento, tiel
+ne&#349;ancelebla, kiel homo el &#349;tono.</p>
+
+<p>Harry Jekyll foje staris konsternegita anta&#365; la agoj
+de Edward Hyde; sed la situacio estis ekster la kampo de
+ordinaraj le&#285;oj, kaj inside malpezigis la premon de la
+konscienco. Estis ja Hyde, kaj Hyde sola, kiu estis kulpa.
+Jekyll mem ne estis pli malbona; li reveki&#285;is al siaj
+bonaj ecoj &#349;ajne nedifektita; li e&#265; kutimis, kiam
+tio estis ebla, rapidi por malfari la malbonon faritan de
+Hyde. Kaj tiel lia konscienco dormetadis.</p>
+
+<p>Pri la detaloj de la malgloro, al kiu mi tiel
+kunkonsentis (&#265;ar e&#265; nun mi ne povas konfesi, ke
+mi &#285;in faris) mi ne intencas priparoli; mi volas nur
+montri la avertojn kaj la intersekvajn pa&#349;ojn, per kiuj
+alproksimi&#285;is mia puno. Unu malfeli&#265;o okazis,
+kiun, pro tio, ke &#285;i ne havis sekvon, mi nur aludetos.
+Kruelega ago kontra&#365; infanino vekis kontra&#365; min la
+koleron de preteriranto, kiun mi rekonis anta&#365; kelkaj
+tagoj kiel vian parencon; kuracisto kaj la familio de la
+infanino kuni&#285;is kun li; estis momentoj, kiam mi timis
+pri mia vivo, kaj fine, por kontentigi ilian tro justan
+koleron, Edward Hyde devis alkonduki ilin al la pordo de
+Harry Jekyll kaj pagi ilin per &#265;eko subskribita per lia
+nomo. Sed tiu &#265;i dan&#285;ero estis facile forigita el
+la estonteco, per la transmeto en alian bankon de monsumo
+sub la nomo de Edward Hyde mem, kaj kiam, malanta&#365;en
+klinante mian skribmanieron, mi provizis subskribon al mia
+duulo, mi pensis, ke mi sidas jam ekster la atingo de la
+fatalo.</p>
+
+<p>Preska&#365; du monatoj anta&#365; la mortigo de Sir
+Danvers, forestinte el la hejmo por unu el miaj aventuroj,
+de kiu mi revenis je malfrua horo, mi veki&#285;is la
+sekvintan tagon en lito kun sentoj iom strangaj. Vane mi
+&#265;irka&#365;rigardis, vane mi vidis la decan meblaron
+kaj grandan amplekson de la &#265;ambro en mia domo sur la
+placo, vane mi rekonis la desegna&#309;on de la litkurtenoj,
+io ankora&#365; insistadis, ke mi ne estas tie, kie mi
+estas, ke mi ne veki&#285;is tie, kie mi &#349;ajnas esti,
+sed en la &#265;ambreto en Soho, en kiu mi kutimis dormi en
+la korpo de Edward Hyde.</p>
+
+<p>Mi ridetis kaj, la&#365; mia psikologia maniero, komencis
+mallaboreme esplori la elementojn de &#265;i tiu iluzio,
+iafoje refalante dume en komfortan matenan dormeton. Mi
+estis ankora&#365; tiel okupata kiam, dum unu el miaj pli
+sendormaj momentoj, mia rigardo ektrafis mian manon. Nu, la
+mano de Harry Jekyll estis profesia la&#365; formo kaj
+grandeco: granda, firma, blanka kaj de agrabla aspekto. Sed
+la mano, kiun mi nun rigardadis, sufi&#265;e klare en la
+flava lumo de Londona mateno, ku&#349;antan duonfermitan sur
+la littukoj, estis malgrasa, sulkita, osta, sombre pala kaj
+dense kovrita de nigra kresko da haroj. &#284;i estis la
+mano de Edward Hyde.</p>
+
+<p>Mi certe rigardis &#285;in dum preska&#365; duona minuto,
+anta&#365; ol la teruro veki&#285;is en mia brusto tiel
+subite kaj tremige kiel la ekbruego de cimbaloj, kaj
+eksaltegante el la lito, mi kuregis al la spegulo. &#264;e
+la vida&#309;o, kiun renkontis miaj okuloj, mia sango
+&#349;an&#285;i&#285;is en ion treege maldensan kaj glacian.
+Jes, mi ku&#349;i&#285;is Harry Jekyll, kaj veki&#285;is
+Edward Hyde. Kiel klarigi tion? mi al mi demandis, kaj
+poste, kun alia eksaltego de teruro, kiel ripari tion? Estis
+malfrue en la mateno, la servistaro jam levi&#285;is,
+&#265;iuj miaj drogoj estis en la kabineto—longa irado
+estis ja malsupren sur du &#349;tuparoj, tra la posta irejo,
+trans la korton kaj tra la anatomia teatro, de tie, kie mi
+tiam staris terurita. Mi ja povus eble kovri mian
+viza&#285;on, sed kion tio helpos, se mi ne povos ka&#349;i
+la aliformigon de mia staturo? Kaj tiam kun trasentata
+dol&#265;eco de senpremi&#285;o mi memoris, ke mia
+servistaro jam kutimis la venadon kaj reiradon de mia duulo.
+Jen balda&#365; mi vestis min, kiel eble plej bone, per
+vestoj konvenaj al mia amplekso: balda&#365; pasis tra la
+domo, kie Bradshaw min rigardegis kaj retiri&#285;is pro
+tio, ke li vidas S-ron Hyde je tia horo kaj en tia stranga
+vesta&#309;o, kaj, post dek minutoj, jen D-ro Jekyll
+reeniris sian propran formon kaj sidi&#285;is kun
+malheli&#285;inta frunto, por <a name="simuli"></a>simuli<a href="#_ftn29" name="_ftnref29">[29]</a>
+matenman&#285;on.</p>
+
+<p>Malgranda ja estis mia apetito. &#264;i tiu neklarigebla
+okaza&#309;o, &#265;i tiu renversi&#285;o de mia anta&#365;a
+spertado, &#349;ajnis, kiel la Babilona fingro sur la muro,
+elskribi la literojn de mia kondamni&#285;o, kaj mi
+komencis, pli serioze ol iam, pripensi la rezultatojn kaj
+eblecojn de mia duobla ekzistado. Tiu parto de mi, kiun mi
+havis la povon projekcii, en la lasta tempo multe
+ekzerci&#285;adis kaj nutri&#285;is; al mi en la lastaj
+tagoj &#349;ajnadis kvaza&#365; la korpo de Edward Hyde
+pligrandi&#285;as, kvaza&#365; (kiam mi portadis tiun
+formon) mi konscias pli ri&#265;an fluon de sango, kaj mi
+komencis ekvidi dan&#285;eron ke, se &#265;i tio estos multe
+da&#365;rigata, la ekvilibro de mia naturo povos esti por
+&#265;iam renversita, ke la kapablo de la&#365;vola
+&#349;an&#285;i&#285;o povos esti perdita, kaj la karaktero
+de Edward Hyde fari&#285;os nerevokeble mia. La potenco de
+la drogo ne &#265;iam montri&#285;is egala. Unu fojon, tre
+frue en mia karerio, &#285;i restis tute senefika; de tiu
+tempo je pli ol unu okazo, mi estis devigita duobligi, kaj
+unufoje, kun granda risko de morto, triobligi la kvanton,
+kaj tiu malofta necerteco &#309;etis &#285;is nun la solan
+ombron sur mian kontentecon. Nun, tamen, pro la okazo de tiu
+mateno, mi estis devigata konstati, ke dum komence la
+malfacila&#309;o estis, de&#309;eti la korpon de Jekyll,
+lastatempe &#285;i grade sed decide transloki&#285;is al la
+alia flanko. &#264;io do &#349;ajnis montri al la jena
+konkludo, ke mi malrapide perdas mian unuan kaj plibonan
+memon, kaj iom post iom enkorpi&#285;as en mian duan kaj pli
+malbonan.</p>
+
+<p>Inter tiuj du, mi komprenis, mi jam devas elekti. Miaj du
+naturoj havis la komunan memoron, sed &#265;iujn aliajn
+fakultojn plej neegale posedis inter si. Jekyll (kiu estis
+kunmeta&#309;o) jen kun la plej akraj timoj, jen kun avida
+gusta&#265;o projektis kaj partoprenis la plezurojn kaj
+aventurojn de Hyde: sed Hyde estis indiferenta pri Jekyll
+a&#365; nur memoris lin kiel la monta bandito memoras la
+kavernon, en kiu li sin ka&#349;as kontra&#365; la
+persekutado. Jekyll sentis pli ol patran intereson; Hyde
+sentis pli ol filan indiferentecon. Kunligi mian sorton kun
+tiu de Jekyll, estus morti rilate al tiuj apetitoj, je kiuj
+mi de longatempe min indulgadis kaj kiujn mi jam de kelka
+tempo dorlotis. Kunligi &#285;in kun Hyde, estus morti pri
+mil interesoj kaj aspiroj kaj fari&#285;i por &#265;iam
+malestimata kaj senamika. La mar&#265;ando povus aperi
+neegala, sed estis ankora&#365; alia afero kunpesinda;
+&#265;ar, dum Jekyll turmente suferadus en la fajroj de la
+abstinenco, Hyde e&#265; ne konscius, kion li perdis.</p>
+
+<p>Kvankam strangaj estis miaj cirkonstancoj, la
+kondi&#265;oj de tiu &#265;i interbatalo estas tiel malnovaj
+kaj banalaj, kiel la homo mem; efektive la samaj allogoj kaj
+timoj &#309;etas la ludkubon por kiu ajn tentata kaj
+tremanta pekulo, kaj okazis &#265;e mi, kiel okazas &#265;e
+la plej granda nombro de miaj similuloj, ke mi elektis la
+pli bonan parton, kaj poste mankis al mi la forto, mian
+elekton plenumadi.</p>
+
+<p>Jes, mi preferis la maljunan kaj malkontentan doktoron,
+&#265;irka&#365;itan de amikoj kaj tenantan honestajn
+esperojn, kaj mi diris decidan adia&#365;on al la libereco,
+al la rilata juneco, al la facila pa&#349;o, saltanta pulso
+kaj sekretaj plezuroj, kiujn mi &#285;uis en la alivesto de
+Hyde. Tiun &#265;i elekton mi faris eble kun ia senkonscia
+rezervo, &#265;ar mi nek forlasis la Soho’an domon, nek
+detruis la vestojn de Edward Hyde, kiuj ankora&#365;
+ku&#349;is pretaj en mia kabineto. Dum du monatoj, tamen, mi
+restis fidela al mia decido; dum du monatoj mi vivadis
+la&#365; tia vivo de severmoreco, al kia mi neniam
+anta&#365;e atingis, kaj &#285;uis la kompensojn de
+aprobanta konscienco. Sed kun la tempo fine fori&#285;is la
+fre&#349;eco de mia timo, la la&#365;doj de mia konscienco
+ekfari&#285;is kutimo; min ekturmentegis aflikti&#285;oj kaj
+sopiroj, kvaza&#365; Hyde baraktus por la liberi&#285;o,
+kaj, fine, en horo de morala malforteco, mi denove kunmetis
+kaj englutis la aliformigan trinka&#309;on.</p>
+
+<p>Mia diablo estis tenita longatempe en ka&#285;o, li
+liberi&#285;is furiozega. Mi sentis, e&#265; jam dum mi
+trinkis la miksturon, pli senbridan, pli furiozan emon al la
+malbono. Mi supozas, ke sendube estis tio, kio vekis en mia
+animo tiun ventegon de senpacienco, kun kiu mi
+a&#365;skultis la &#285;entila&#309;ojn de mia
+malfeli&#265;a viktimo; almena&#365; mi deklaras anta&#365;
+Dio, ke neniu homo morale sana povus esti kulpa pri tia
+krimo pro tiel bagatela incito, kaj ke mi frapis en humoro
+ne pli racia ol tiu, en kiu malsana infano rompus ludilon.</p>
+
+<p>Tuj la spirito de la infero veki&#285;is en mi, kaj
+furiozis. Kun paroksismo de &#285;ojo mi disbategis la
+pasivan korpon, gustumante &#285;ojegon &#265;e &#265;iu
+bato, kaj nur kiam la laceco komencis sekvi, subite dum la
+plej alta punkto de mia deliro, trapikegis mian koron
+malvarma spasmo de teruro. Disi&#285;is nebulo; mi ekvidis,
+ke mi metas mian vivon en dan&#285;eron, kaj mi forkuregis
+de la sceno de tiuj ekscesoj, fieri&#285;ante e&#265; dum mi
+tremas, kun mia avideco por la malbono kontentigita kaj
+stimulita, kaj mia amo al la vivo altigita &#285;is la plej
+ekstrema grado. Mi kuregis al la domo en Soho, kaj detruis
+miajn paperojn; de tie mi ekiris tra la lanternolumitajn
+stratojn, en la sama dividita ekstazo de spirito,
+&#285;ojegante pri mia krimo, gajkore projektante aliajn por
+la estonteco, kaj tamen, ankora&#365; rapidirante kaj
+a&#365;skultante, &#265;u sekvas min la pa&#349;oj de la
+ven&#285;anto. Hyde havis kanton sur la lipoj dum li
+kunmetis la miksturon, kaj trinkante &#285;in li toastis la
+mortinton. Apena&#365; la agonio de la transformi&#285;o
+ek&#265;esis dis&#349;iri lin, jam Harry Jekyll, kun
+fluantaj larmoj de dankemeco kaj memripro&#265;o, falis
+genuen kaj levis la kunplektitajn manojn al Dio. La vualo de
+la memindulgo estis dis&#349;irita de supre &#285;is
+malsupre, kaj mi vidis mian vivon kiel tuton: mi sekvis
+&#285;in de la tagoj de mia infaneco kiam mi iris manon
+&#265;e mano, kun mia patro, tra la memoferemaj penadoj de
+mia profesia vivo, por alveni, foje kaj ree, kun la sama
+sento de nerealeco, &#265;e la malbenitaj terura&#309;oj de
+la vespero. Mi volis kriegi, mi penis kun larmoj kaj
+pre&#285;oj sufoki la amason da malbelegaj imaga&#309;oj kaj
+sonoj, kiuj ari&#285;is en mia memoro kontra&#365; mi, kaj,
+ankora&#365;, inter miaj petegoj, la fi-viza&#285;o de mia
+kanajleco rigardadis fikse en mian animon. Kiam la akreco de
+tiu &#265;i memripro&#265;o ekmorti&#285;is, &#285;i estis
+sekvita de sento de &#285;ojo. De nun Hyde estos neebla;
+&#265;u mi volos, a&#365; ne volos, mi estas de nun
+enfermita en la plibona parto de mia ekzistado, kaj, ho,
+kiel mi &#285;ojis pensi pri tio! Kun kia volonta humileco
+mi akceptis denove la &#265;irka&#365;barojn de l’ vivado
+natura! Kun kia sincera spirito de forlaso mi &#349;losis la
+pordon, per kiu mi tiel ofte iris kaj revenis, kaj
+dispremegis la &#349;losilon sub mia piedo!</p>
+
+<p>Kun la sekvinta tago, venis la sciigo, ke la mortigo
+estis observita, ke la kulpo de Hyde estas evidenta al la
+mondo, kaj ke la viktimo estas viro alta en la publika
+estimado. Ne nur krimo estis, sed tragedia
+malsa&#285;a&#309;o. Mi pensas, ke mi &#285;ojis scii tion;
+mi pensas, ke mi &#285;ojis pro tio, ke miajn pli bonajn
+impulsojn tiel &#265;irka&#365;remparis kaj gardis la
+teruroj de la e&#349;afodo. Jekyll estis nun mia
+rifu&#285;ejo; Hyde elrigardetu e&#265; nur dum momento, kaj
+la manoj de &#265;iuj homoj tuj levi&#285;os por lin kapti
+kaj mortigi.</p>
+
+<p>Mi decidis per mia estonta konduto rea&#265;eti la
+estintecon, kaj mi povas honeste diri, ke mia decido portis
+iom da bona frukto. Vi scias mem, kiel fervore dum la lastaj
+monatoj de la pasinta jaro, mi laboradis por mildigi la
+suferojn de aliaj; vi scias, ke multo estis farita, kaj ke
+la tagoj pasis por mi trankvile kaj preska&#365;
+feli&#265;e. Kaj mi ja ne povas vere diri, ke min enuigis
+&#265;i tiu bonfara kaj senkulpa vivado; mi kontra&#365;e
+kredas, ke mi &#265;iutage &#285;uis &#285;in pli plene; sed
+min ankora&#365; malbenis mia dueco de intenco; kaj, kiam
+fine iom post iom eluzi&#285;is la unua akreco de mia pento,
+mia pli malnobla parto, tiel longe dorlotita, tiel mallonge
+en&#265;enigita, komencis ekmu&#285;i por liberi&#285;o. Mi
+ja ne revis revivigi Hyde; tion e&#265; ekpripensi tremigis
+min &#285;is frenezeco; ne, en mia propra personeco
+stari&#285;is la tento ankora&#365; unu fojon petoli kun mia
+konscienco, kaj kiel ordinara sekreta pekanto mi fine
+submeti&#285;is al la atakoj de la tentado. Al &#265;io
+venas fino; la plej vasta mezurilo fine pleni&#285;as, kaj
+&#265;i tiu mallonga cedo al mia malboneco fine detruis la
+ekvilibron de mia animo. Estis bela, klara, januara tago,
+malseke subpiede, kie la frosto degelis, sed kun sennuba
+&#265;ielo, kaj «Regent’s Park»<a href="#_ftn30" name="_ftnref30">[30]</a>
+estis plena de vintraj pepadoj kaj dol&#265;a pro odoroj de
+printempo. Mi sidis en la sunlumo sur benko; la besto en mi
+lekadis la lipojn pro rememoro; la spirita parto estis iom
+dormema, promesante postan penton sed ankora&#365; ne
+incitita &#285;is komenco. Nu, mi al mi diris, mi ja nur
+similas al miaj najbaroj, kaj poste mi ridetis, komparante
+min kun aliaj homoj, komparante mian ageman bonvolon kun la
+maldiligenta krueleco de ilia malzorgo. Kaj en la momento
+mem de tiu vanta fanfaronema penso, ekkaptis min spasmo,
+terura na&#365;zo kaj plej mortiga tremo. Tiuj forpasis kaj
+lasis min svenema, kaj poste, dum siavice la sveneco
+kvieti&#285;is, mi ekkonstatis &#349;an&#285;on en la
+karaktero de miaj pensoj; pli grandan maltimecon, malestimon
+al la dan&#285;ero, solvi&#285;on de la ligiloj de l’
+devo. Mi rigardis malsupren, miaj vestoj pendis senforme sur
+miaj mal&#349;velintaj membroj; la mano ku&#349;anta sur mia
+genuo estis sulkoplena kaj vila. Mi estis denove Edward
+Hyde. Anta&#365; unu momento, al mi estis ankora&#365;
+garantiita la estimo de &#265;iuj homoj, mi estis ri&#265;a,
+amata—kun man&#285;o pretigata por mi en mia propra hejmo—kaj
+nun mi estas jam la komuna persekuta&#309;o de l’ homaro,
+&#265;asata, sendoma, konata mortiginto, sklavo por la
+pendigilo.</p>
+
+<p>Mia prudento &#349;anceli&#285;is, sed ne tute min
+forlasis. Miaj drogoj estis en &#349;ranko en mia kabineto,
+kiel mi povos atingi ilin? Jen la problemo, kies solvon—premegante
+per la manoj miajn tempiojn—mi nun devas entrepreni. La
+laboratorian pordon mi mem jam fermis. Se mi provus eniri
+per la domo, miaj propraj servistoj min sendus al la
+e&#349;afodo. Mi ekkomprenis, ke mi devos uzi alian manon,
+kaj pensis pri Lanyon. Kiel lin trafi? Kiel alkonsentigi
+lin? Supozu, ke mi evitos kapti&#285;on sur la stratoj, kiel
+mi povos eniri en lian domon? Kaj kiel mi, nekonata kaj
+malpla&#265;a vizitanto, povos decidigi la faman kuraciston
+rabi la kabineton de sia kolego, D-ro Jekyll? Tiam mi
+rememoris, ke restadas al mi unu parto de mia originala
+karaktero: mi povas skribi la&#365; mia propra skribmaniero.
+Tuj kiam ekbrilis en mi tiu ideo, klari&#285;is al mi la
+tuta vojo, kiun mi devos sekvi. Mi do ordigis mian vestaron
+kiel eble plej bone, kaj, alvokante al pasanta fiakro, mi
+veturigis min al hotelo sur Portland Street, kies nomon mi
+per ia hazardo memoris. Pro mia aspekto,—kiu efektive
+estis sufi&#265;e komika, kiel ajn tragedia la sorto, kiun
+kovris &#265;i tiuj vestoj,—la veturigisto ne povis
+ka&#349;i sian ridemon. Mi grincigis la dentojn kontra&#365;
+lin kun ekventego de diabla furiozo; kaj la rideto forvelkis
+sur lia viza&#285;o,—feli&#265;e por li,—ankora&#365;
+pli feli&#265;e por mi, &#265;ar, nur momenton plu, kaj mi
+lin jam certe de&#349;iregus de sur lia sidejo. Enirinte la
+hotelon, mi &#265;irka&#365;rigardis kun tia malluma mieno,
+ke la servistoj ektremis; neniun rigardon ili
+inter&#349;an&#285;is dum mia &#265;eesto; sed sklaveme
+ricevis miajn ordonojn, kondukis min al privata &#265;ambro
+kaj alportis al mi skribilaron. Hyde, en dan&#285;ero pri
+sia vivo, estis al mi esta&#309;o nova; skuita de
+supermezura kolero, stre&#265;ita &#285;is mortigemo,
+avidega ka&#365;zi al iu doloron. Li tamen estis ruzulo;
+venkis sian koleregon per granda peno de l’ volado; verkis
+siajn du gravajn leterojn, unu al Lanyon kaj unu al Poole,
+kaj por ke li ricevu certigon, ke ili efektive estis metitaj
+en la po&#349;ton, li ordonis, ke oni ilin rekomendu. De
+tiam, li sidadis la tutan tagon apud la fajro en la privata
+&#265;ambro, mordetadante al si la ungojn; tie li
+tagman&#285;is, sidante sola kun siaj timoj, kun la kelnero
+videble tremanta anta&#365; lia okulo; kaj el tie, post
+plena nokti&#285;o, li ekveturadis en angulo de fermita
+veturilo kaj kondukigis sin tra la stratoj de la urbo.
+«Li», mi diras; mi ne povas diri «mi». En tiu infano de
+l’ infero estis nenio homa; lo&#285;is en li nenio krom la
+timo kaj la malamo. Kaj kiam fine,—pensante, ke la
+veturigisto komencas ion suspekti,—li forsendis la
+veturilon kaj riskis piediri, en sia ne&#285;ustalkorpa
+vestaro, objekto nepre markita por la observado, inter la
+noktajn preterirantojn, tiuj du malnoblaj pasioj furiozis en
+li kvaza&#365; uragano. Li mar&#349;is rapide, persekutata
+de siaj timoj; babilante al si mem, &#349;telirante tra la
+malpli vizitataj stratoj, kalkulante la minutojn, kiuj
+kvaza&#365; barilo ankora&#365; apartigis lin de la
+noktomezo. Fojon, virino alparolis al li, proponante, mi
+pensas, skatolon da alumetoj. Li pugnis &#349;in en la
+viza&#285;on, kaj &#349;i forkuris. Kiam mi
+rekonscii&#285;is &#265;e la domo de Lanyon, la teruro de
+mia malnova amiko iom kortu&#349;is min; mi ne scias; estis
+almena&#365; nur kvaza&#365; guto en la maro, kompare al la
+abomenego, kun kiu mi rigardis reen al tiuj horoj. Estis
+okazinta en mi ia &#349;an&#285;i&#285;o. Jam ne plu timo al
+la e&#349;afodo, sed teruro fari&#285;i denove Hyde,
+turmentegis min. La kondamnon de Lanyon mi ricevis duone en
+son&#285;o; duone en son&#285;o revenis hejmen kaj
+ku&#349;i&#285;is. Post la ellacigoj de la tago, mi
+dormegis, en dormo tiel severa kaj profunda, ke ne sukcesis
+&#285;in rompi e&#265; la teruraj ko&#349;maroj min
+turmentantaj. Mi veki&#285;is matene skuita, malfortigita,
+sed refre&#349;i&#285;inta. Mi ankora&#365; malamis kaj
+timis pensi pri la bruto, kiu en mi dormetis, kaj
+kompreneble mi ne forgesis la konsternantajn dan&#285;erojn
+de l’ anta&#365;a tago; sed mi estis denove hejme, en mia
+propra domo kaj apud miaj drogoj, kaj dankemeco pro mia savo
+briladis en mia animo tiel forte, ke &#285;i preska&#365;
+konkuris la helecon de la espero mem.</p>
+
+<p>Mi estis nerapide transpa&#349;anta la korton post
+matenman&#285;o, entrinkante la malvarman aeron kun plezuro,
+kiam ree min kaptis tiuj nepriskribeblaj sentoj, kiuj
+heroldis la &#349;an&#285;i&#285;on: kaj apena&#365; mi
+havis la tempon atingi la &#349;irmon de mia kabineto, tra
+mi denove furiozas kaj glacias la pasioj de Hyde. &#264;i
+tiun fojon, duobla dozo estis necesa por revoki min al mi
+mem, kaj jen ho ve! post ses horoj, dum mi sidis malgaje
+rigardadante la fajron, jam revenas la doloroj kaj la drogo
+denove devas esti trinkata. Mallonge, de tiu tago
+&#349;ajnis, ke nur per granda, kvaza&#365; gimnastika
+penado, kaj nur sub la rekta stimulo de la drogo, mi povas
+porti la viza&#285;on de Jekyll. Je &#265;iu horo de la tago
+kaj nokto min kaptis la avertanta ektremo; precipe se mi
+dormis, a&#365; e&#265; dum momento dormetis sur mia
+se&#285;o, &#265;iam mi veki&#285;is kiel Hyde. Sub la
+stre&#265;ado de &#265;i tiu sen&#265;ese minacanta fatalo,
+kaj pro la maldormado, al kiu mi nun min kondamnis ja
+e&#265; super &#265;ia grado, kiun mi kredis ebla al la
+homo, mi fari&#285;is en mia propra persono esta&#309;o
+konsumita kaj el&#265;erpita de la febro, malforta, korpe
+kaj mente, &#265;iam okupata de unu sola penso: abomeno al
+mia alia memo. Sed dum mi dormadis a&#365; kiam la efekto de
+la drogo el&#265;erpi&#285;is, mi saltis preska&#365; sen
+transiro—&#265;ar la doloroj de la aliformi&#285;o
+fari&#285;is &#265;iutage malpli severaj—en la posedon de
+imago plenega de teruraj fantazioj, de animo bolanta per
+senka&#365;zaj malamoj, kaj en la posedon de korpo, kiu
+&#349;ajnis ne sufi&#265;e forta por enteni la furiozantajn
+energiojn de la vivo. La povoj de Hyde &#349;ajnis des pli
+kreski, ju pli kaduki&#285;is Jekyll. Kaj certe la malamo,
+kiu apartigis ilin, estis nun amba&#365;flanke egala.
+&#264;e Jekyll, &#285;i estis afero de esenca instinkto. Li
+nun konsciis plene la malbelegecon de tiu esta&#309;o, kiu
+partoprenis kun li kelkajn el la fenomenoj de l’
+konscienco, kaj kiu estis kunheredonto kun li de la morto;
+kaj krom tiuj ligiloj de komuna posedo, kiuj en si faris la
+plej doloregan parton de lia turmento, li pensis pri Hyde
+kvaza&#365; pri io ne nur infera sed neorganika. Jen la
+terura afero: ke la &#349;limo de l’ abismo &#349;ajnas
+a&#365;digi kriojn kaj vo&#265;ojn; ke la amorfa polvo
+gesta&#265;as kaj pekas; ke tio, kio estas senviva, kaj ne
+havas formon, povas uzurpi la funkciojn de la vivo. Kaj jen
+ankora&#365;: ke tiu ribelanta abomena&#309;o estas ligita
+al li pli intime ol edzino, pli proksime ol okulo;
+ku&#349;as enka&#285;igita en lia karno, kie li a&#365;das
+&#285;in murmuri, sentas &#285;in barakti al naski&#285;o
+kaj en &#265;iu horo de malforteco, kaj dum la konfido de la
+dormo, lin venkas kaj uzurpas lian vivon.</p>
+
+<p>La malamo de Hyde kontra&#365; Jekyll estis de malsama
+speco. Lia teruro pri la e&#349;afodo devigis lin
+sen&#265;ese fari provizoran memmortigon, kaj reveni al lia
+stato de subulo, fari&#285;i parto anstata&#365; persono;
+sed li abomenis la necesecon, li abomenis la mal&#285;ojegon
+en kiun Jekyll jam enfalis, kaj lin akre indignigis la
+malpla&#265;o, kiun li mem inspiris. Pro tio la
+simio-similaj fipetoloj, kiujn li faris al mi,
+skriba&#265;ante la&#365; mia propra skribstilo
+blasfema&#309;ojn sur la pa&#285;oj de miaj libroj;
+bruligante la leterojn kaj portreton de mia patro; kaj vere,
+se lin ne detenus timo pri propra morto, jam anta&#365;longe
+li estus ruiniginta sin por impliki min en la ruino. Sed lia
+amo por la vivo estas miriga; mi diros plu: mi, kiu malsanas
+kaj glacii&#285;as pro simpla pensado pri li, mi, kiam mi
+memoras la mizera&#265;on kaj pasion de lia
+sinalkro&#265;emo al la vivo, kaj kiam mi scias, kiom li
+timas mian kapablon detran&#265;i lin per la memmortigo, mi
+povas en mia koro lin kompati. Neutilas, kaj la tempo dolore
+mankas al mi, plilongigi &#265;i tiun priskribon; neniam iu
+suferis tiajn turmentegojn, tio sufi&#265;u. Kaj tamen
+e&#265; al tiaj la kutimado alportis—ne, ne
+malpezi&#285;on,—sed, ian kalecon de la animo, ian
+submeti&#285;emon al la malespero; kaj mia puno povus ja
+da&#365;radi dum jaroj, se ne estus okazinta tiu lasta
+malfeli&#265;ega&#309;o, kiu nun fine min trafis kaj disigis
+de mia propra viza&#285;o kaj naturo. Mia provizo de la
+salo, kiu neniam renovi&#285;is de post la dato de mia unua
+eksperimento, komencis el&#265;erpi&#285;i. Mi venigis novan
+provizon kaj kunmiksis la trinka&#309;on: la
+kvaza&#365;bolado sekvis, anka&#365; la unua
+kolor&#349;an&#285;i&#285;o, sed ne la dua. Mi trinkis la
+miksturon, &#285;i ne efikis. Vi scii&#285;os de Poole, kiel
+mi traser&#265;igis la tutan Londonon; vane estis, kaj mi
+estas nun konvinkita, ke mia unua provizo estis nepura, kaj
+ke estis tiu nekonata nepura&#309;o, kiu donis al la
+miksa&#309;o efikecon.</p>
+
+<p>Proksimume unu semajno nun pasis, kaj mi finas &#265;i
+tiun rakonton sub la influo de la lasta el miaj malnovaj
+pulvoroj. &#264;i tiu, do, estas la lasta fojo—se ne
+okazos miraklo—kiam Harry Jekyll povas pensi siajn
+proprajn pensojn a&#365; vidi sian propran viza&#285;on
+(nun, ho ve! kiel malgaje aliigitan!) en la spegulo. Nek
+devos mi prokrasti tro longe la finon de &#265;i tiu
+skribado, &#265;ar se mia rakonto &#285;is nun evitis
+detrui&#285;on, tio estis pro kombino de granda
+anta&#365;zorgo kaj granda bon&#349;anco. Se la agonioj de
+la &#349;an&#285;o ekkaptos min dum mi &#285;in skribas,
+Hyde &#285;in dis&#349;iros; sed se iom da tempo pasos de
+kiam mi estos &#285;in flankenmetinta, lia mirinda egoismo
+kaj absorbiteco en la pasanta momento, eble savos &#285;in
+denove kontra&#365; la ago de lia simiosimila malico. Kaj
+efektive, la fatalo, kiu proksimi&#285;as al ni amba&#365;,
+jam &#349;an&#285;is kaj premegis lin. Pasos nur duonhoro,
+kaj mi denove kaj por &#265;iam eniros tiun malamitan
+personecon… Mi scias, kiel mi sidos ektremegante kaj
+plorante sur mia se&#285;o, a&#365; da&#365;ros, en plej
+stre&#265;ita kaj timopenetrita ekstazo de a&#365;skultado,
+pa&#349;adi tien kaj reen tra &#265;i tiu &#265;ambreto—mia
+lasta surtera rifu&#285;ejo—kaj suba&#365;skulti &#265;ian
+sonon de minaco. &#264;u Hyde mortos sur la e&#349;afodo?
+a&#365; &#265;u li en la lasta momento trovos la
+kura&#285;on sin liberigi? Dio scias: al mi indiferente
+estas; &#265;i tiu estas la vera horo de mia morto, kaj tio,
+kio nepre sekvos, koncernos alian ol min mem. &#264;i tie,
+do, demetante mian plumon kaj eksigelante mian konfeson, mi
+metas finon al la vivhistorio de tiu malfeli&#265;a Harry
+Jekyll.</p>
+
+<p align="center" style="text-align: center; letter-spacing: 0.25em; text-indent: 0; margin-top: 3em; margin-bottom: 3em">FINO</p>
+
+</div>
+<div>
+<hr align="left" size="1" width="33%">
+<p><a href="#_ftnref1" name="_ftn1">[1]</a> Ri&#265;ard
+Enfijld.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref2" name="_ftn2">[2]</a> T.e.
+&#265;iutage krom diman&#265;o, kiam en Anglujo la butikoj
+restas fermitaj.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref3" name="_ftn3">[3]</a> <i>Gablo</i>:
+triangula elstaranta konstrua&#309;o a&#365; pinta
+tegmentofino super pordoj, fenestroj, k.t.p. la&#365; la
+gotika ar&#293;itektura stilo. A. gable; Fr. gâble; G.
+Giebel, Spitzverdachung; H. socarrén, alero.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref4" name="_ftn4">[4]</a> Elp. <i>Kuts</i>:
+fama Londona banko.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref5" name="_ftn5">[5]</a> Ekkrio, kiu
+montras protestan nekonsenton.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref6" name="_ftn6">[6]</a> Elp. <i>Hajd</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref7" name="_ftn7">[7]</a> <i>Morosa</i>:
+&#265;agrenhumora, malgaja&#265;a, malkontenta&#265;a. A.
+morose, sullen, surly; Fr. morose, maussade, bourru; G. mürrisch;
+H. murrio; Lat. morosus.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref8" name="_ftn8">[8]</a> Elp. <i>&#284;ekil</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref9" name="_ftn9">[9]</a> Elp. <i>Kávendi&#349;
+Sk&#365;er</i>: fama Londona placo.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref10" name="_ftn10">[10]</a> Elp. <i>Lanjon</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref11" name="_ftn11">[11]</a> <i>Harry</i>.
+intima formo de l’ nomo Henry (kvaza&#365; <i>Hen&#265;jo</i>).</p>
+
+<p><a href="#_ftnref12" name="_ftn12">[12]</a> Tio &#265;i
+estas vort&#349;erco. Hide and Seek (Hajd kaj Sik) estas
+infana ludo, la&#365; kiu unuj devas sin ka&#349;i (Hide)
+kaj la aliaj ilin ser&#265;i (Seek).</p>
+
+<p><a href="#_ftnref13" name="_ftn13">[13]</a> Malri&#265;a
+kvartalo de Londono.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref14" name="_ftn14">[14]</a> <i>Perpleksiteco</i>:
+Tiu implikita stato de la mento, en kiu oni ne klare
+komprenas, a&#365; dubas a&#365; hezitas, pro konfuzataj
+ideoj (<i>Perpleksi</i> = meti en tiun staton). A.
+perplexity, F. perplexité, G. Verworrenheit, H.
+perplejidad.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref15" name="_ftn15">[15]</a> <i>Perpleksita</i>:
+A. perplexed, puzzled, F. embrouillé, embarrassé. G.
+verwirrt, perplex, H. perplejo.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref16" name="_ftn16">[16]</a> Elp. <i>Pul</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref17" name="_ftn17">[17]</a> Elp. <i>Karu</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref18" name="_ftn18">[18]</a> Elp. <i>Njukomen</i>
+el <i>Skotland Jard</i> (la &#265;efoficejo de la londona
+detektiva polico).</p>
+
+<p><a href="#_ftnref19" name="_ftn19">[19]</a> <i>Bajeto</i>:
+Speco de maldelikata flaneleca tuko. A. baize; Fr. bayette;
+G. Boye; H. bayeta.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref20" name="_ftn20">[20]</a> T.e. pripensi
+pri &#285;i.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref21" name="_ftn21">[21]</a> Elp. <i>Gest</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref22" name="_ftn22">[22]</a> Elp. <i>Brad&#349;a</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref23" name="_ftn23">[23]</a> <i>Damni</i>:
+kondamni al puno eterna. A. damned; Fr. damné; G. verdammt;
+H. condenado a pena eterna.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref24" name="_ftn24">[24]</a> <i>Lugubra</i>:
+funebrecon, mal&#285;ojon inspiranta. A. lugubrious,
+mournful, doleful; Fr. lugubre; G. traurig, kummervoll,
+klagend; H. lúgubre.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref25" name="_ftn25">[25]</a> <i>Fiolo</i>:
+malgranda vitra botelo de formo speciala uzata en la
+laboratorio. A. phial; Fr. fiole: G. Phiole, Fläschchen; H.
+redoma, frasco.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref26" name="_ftn26">[26]</a> <i>Morbida</i>:
+Malsana&#265;a, kvaza&#365; malsaneta. A. morbid; Fr.
+morbide; G. krankhaft; H. mórbido.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref27" name="_ftn27">[27]</a> <i>Sombra</i>:
+malluma, malhela, malgaja, &#265;agrena, melankolia. A.
+sombre; Fr. sombre; G. düster, finster, dunkel, trüb; H.
+sombrio; obscuro, triste.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref28" name="_ftn28">[28]</a> Elp. <i>Hesti</i>.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref29" name="_ftn29">[29]</a> <i>Simuli</i>:
+&#349;ajnigi, imita&#265;i. A. simulate; Fr. simuler; G.
+nachahmen, heucheln, simulieren; H. simular, fingir.</p>
+
+<p><a href="#_ftnref30" name="_ftn30">[30]</a> <i>Ri&#285;ents
+Park</i>: Fama kaj bela Londona parko.</p>
+
+</div>
+<div>
+<p align="center" style="text-align: center; font-size: 125%; letter-spacing: 0.1em; text-indent: 0; margin-top: 2.4em">ALDONO</p>
+
+<h3>Lokoj en kiuj la tradukintoj uzis radikojn<br>
+ne troveblajn en la plimulto da vortaroj</h3>
+<p><span style="text-transform:uppercase">Gablo</span>: ia
+malbona&#365;spicia masivo de konstrua&#309;oj eltrudis sian
+<i>gablon</i> super la straton (<a href="#gablo">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Morose</span>: Via
+devo estis min averti, respondis la alia, iom <i>morose</i>
+(<a href="#morose">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Perpleksi</span>:
+metante la manon al la frunto, kiel homo en ia menta <i>perpleksiteco</i>
+(<a href="#perpleksi_1">*</a>).—Devas esti io plu, diris
+en si la <i>perpleksita</i> sinjoro (<a href="#perpleksi_2">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Bajeto</span>:
+pordo kovrita de ru&#285;a <i>bajeto</i> (<a href="#bajeto_1">*</a>).
+Frapis per iome &#349;ancela mano sur la ru&#285;an <i>bajeton</i>
+de la kabineta pordo (<a href="#bajeto_2">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Damnita</span>:
+Plorantan kiel virino a&#365; animo <i>damnita</i> (<a href="#damnita">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Lugubra</span>: <i>Lugubra</i>
+kriego, kvaza&#365; de nur besta teruro, sonis el la
+kabineto (<a href="#lugubra">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Fiolo</span>: …
+per la dispremita <i>fiolo</i> en lia mano, kaj la forta
+odoro de migdalkernoj, Utterson sciis, ke li rigardas
+kadavron de memdetruinto (<a href="#fiolo">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Morbida</span>: Mi
+havas <i>morbidan</i> timon, mal&#285;uste direkti vin (<a href="#morbida">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Sombra</span>: Mia
+vizitanto ja brulis pro ia <i>sombra</i> eksciteco (<a href="#sombra">*</a>).</p>
+
+<p><span style="text-transform:uppercase">Simuli</span>: …
+sidi&#285;is kun malheli&#285;inta frunto, por <i>simuli</i>
+matenman&#285;on (<a href="#simuli">*</a>).</p>
+
+</div>
+<div align="center" style="text-align: center; line-height: 150%; font-size: 80%; margin-top: 7.2em">
+CENTRA PRESEJO ESPERANTISTA<br>
+V. Polgar-Politzer<br>
+33, rue Lacépède, Paris
+<hr size="1" width="10%">
+</div>
+
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+Robert Louis Stevenson
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+
+***** This file should be named 24145-h.htm or 24145-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/2/4/1/4/24145/
+
+Produced by Les and Arlyn Kerr
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+</pre>
+
+</body>
+
+</html>
diff --git a/24145-h/images/logo.jpg b/24145-h/images/logo.jpg
new file mode 100644
index 0000000..b8d81c4
--- /dev/null
+++ b/24145-h/images/logo.jpg
diff --git a/24145-rtf.rtf b/24145-rtf.rtf
new file mode 100644
index 0000000..437d2a4
--- /dev/null
+++ b/24145-rtf.rtf
@@ -0,0 +1,1525 @@
+{\rtf1\ansi\ansicpg1252\uc1 \deff0\deflang1033\deflangfe1033{\fonttbl{\f0\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020603050405020304}Times New Roman;}{\f1\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0604020202020204}Arial;}
+{\f2\fmodern\fcharset0\fprq1{\*\panose 02070309020205020404}Courier New;}{\f3\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 05050102010706020507}Symbol;}{\f4\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Times;}
+{\f5\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0604020202020204}Helvetica;}{\f6\fmodern\fcharset0\fprq1{\*\panose 00000000000000000000}Courier;}{\f7\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Geneva;}
+{\f8\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Tms Rmn;}{\f9\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Helv;}{\f10\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}MS Serif;}
+{\f11\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}MS Sans Serif;}{\f12\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}New York;}{\f13\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}System;}
+{\f14\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}Wingdings;}{\f15\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0604030504040204}Tahoma;}{\f16\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03010101010101010101}Lucida Calligraphy{\*\falt Bradley Hand ITC};}
+{\f17\froman\fcharset177\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Times New Roman (Hebrew);}{\f18\froman\fcharset178\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Times New Roman (Arabic);}{\f19\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Bookman;}
+{\f20\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Palatino;}{\f21\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}AvantGarde;}{\f22\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Helvetica-Narrow;}
+{\f23\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}NewCenturySchlbk;}{\f24\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}ZapfChancery;}{\f25\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}Marlett;}
+{\f26\fmodern\fcharset0\fprq1{\*\panose 020b0609040504020204}Lucida Console;}{\f27\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0602030504020204}Lucida Sans Unicode;}{\f28\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0604030504040204}Verdana;}
+{\f29\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0a04020102020204}Arial Black;}{\f30\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 030f0702030302020204}Comic Sans MS;}{\f31\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0806030902050204}Impact;}
+{\f32\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02040502050405020303}Georgia;}{\f33\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0603020102020204}Franklin Gothic Medium;}{\f34\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02040502050505030304}Palatino Linotype;}
+{\f35\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0603020202020204}Trebuchet MS;}{\f36\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 05030102010509060703}Webdings;}{\f37\fscript\fcharset0\fprq2 Estrangelo Edessa;}{\f38\fnil\fcharset0\fprq2 Gautami;}
+{\f39\fnil\fcharset0\fprq2 Latha;}{\f40\fnil\fcharset0\fprq2 Mangal;}{\f41\fnil\fcharset0\fprq2 MV Boli;}{\f42\fnil\fcharset0\fprq2 Raavi;}{\f43\fnil\fcharset0\fprq2 Shruti;}{\f44\fnil\fcharset0\fprq2 Tunga;}
+{\f45\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 010a0502050306030303}Sylfaen;}{\f46\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0604020202020204}Microsoft Sans Serif;}{\f47\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0506020202030204}Arial Narrow;}
+{\f48\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04020505051007020d02}Blackadder ITC;}{\f49\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03070402050302030203}Bradley Hand ITC;}{\f50\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0502020202020204}Century Gothic;}
+{\f51\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020e0705020206020404}Copperplate Gothic Bold;}{\f52\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020e0507020206020404}Copperplate Gothic Light;}{\f53\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04040404050702020202}Curlz MT;}
+{\f54\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 030303020407070d0804}Edwardian Script ITC;}{\f55\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02090707080505020304}Engravers MT;}{\f56\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0805030504020804}Eras Demi ITC;}
+{\f57\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0402030504020804}Eras Light ITC;}{\f58\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0504020202050204}Eurostile;}{\f59\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04060505060202020a04}Felix Titling;}
+{\f60\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0503020102020204}Franklin Gothic Book;}{\f61\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0703020102020204}Franklin Gothic Demi;}{\f62\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0706030402020204}Franklin Gothic Demi Cond;}
+{\f63\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0903020102020204}Franklin Gothic Heavy;}{\f64\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0606030402020204}Franklin Gothic Medium Cond;}{\f65\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03020402040607040605}French Script MT;}
+{\f66\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04090605060d06020702}Jokerman;}{\f67\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04040403040a02020202}Juice ITC;}{\f68\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03050502040202030202}Kristen ITC;}
+{\f69\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0602030504020204}Lucida Sans;}{\f70\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020e0502030308020204}Maiandra GD;}{\f71\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04040403030d02020704}Matisse ITC;}
+{\f72\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03090702030407020403}Mistral;}{\f73\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}MS Reference 1;}{\f74\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}MS Reference 2;}
+{\f75\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0604030504040204}MS Reference Sans Serif;}{\f76\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000500000000000000}MS Reference Specialty;}{\f77\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 05050102010205020202}MT Extra;}
+{\f78\fmodern\fcharset0\fprq2{\*\panose 02010509020102010303}OCR A Extended;}{\f79\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03070502060502030205}Papyrus;}{\f80\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020502060401020303}Perpetua;}
+{\f81\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02060603020205020403}Rockwell;}{\f82\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02060903040505020403}Rockwell Extra Bold;}{\f83\fdecor\fcharset0\fprq2{\*\panose 04020404030d07020202}Tempus Sans ITC;}
+{\f84\fscript\fcharset0\fprq2{\*\panose 03020602050506090804}Vivaldi;}{\f85\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 05020102010507070707}Wingdings 2;}{\f86\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 05040102010807070707}Wingdings 3;}
+{\f87\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP Arabic Sihafa;}{\f88\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP ArabicScript Sihafa;}{\f89\fmodern\fcharset0\fprq1{\*\panose 010b0409020201010101}WP BoxDrawing;}
+{\f90\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 05020604050505020304}WP CyrillicA;}{\f91\fnil\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}WP CyrillicB;}{\f92\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}WP Greek Century;}
+{\f93\fmodern\fcharset2\fprq1{\*\panose 00000009000000000000}WP Greek Courier;}{\f94\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}WP Greek Helve;}{\f95\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 00000000000000000000}WP Hebrew David;}
+{\f96\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP IconicSymbolsA;}{\f97\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}WP IconicSymbolsB;}{\f98\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP Japanese;}
+{\f99\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP MathA;}{\f100\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP MathB;}{\f101\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP MathExtendedA;}
+{\f102\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05010101010101010101}WP MathExtendedB;}{\f103\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}WP MultinationalA Helve;}{\f104\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}WP MultinationalB Helve;}
+{\f105\fmodern\fcharset2\fprq1{\*\panose 05000009000000000000}WP MultinationalA Courier;}{\f106\fmodern\fcharset2\fprq1{\*\panose 02060409020205020404}WP MultinationalB Courier;}
+{\f107\froman\fcharset2\fprq2{\*\panose 02020604050505020304}WP MultinationalA Roman;}{\f108\fnil\fcharset2\fprq2{\*\panose 05000000000000000000}WP MultinationalB Roman;}{\f109\fswiss\fcharset2\fprq2{\*\panose 050b0604020202030204}WP Phonetic;}
+{\f110\fnil\fcharset0\fprq2{\*\panose 00000400000000000000}WP TypographicSymbols;}{\f111\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020503030404060203}Kartika;}{\f112\fnil\fcharset0\fprq2{\*\panose 01010600010101010101}Vrinda;}
+{\f113\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020404030301010803}Garamond;}{\f114\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02050604050505020204}Bookman Old Style;}{\f115\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0503030403020204}Myriad Web Pro;}
+{\f116\fswiss\fcharset0\fprq2{\*\panose 020b0506030403020204}Myriad Web Pro Condensed;}{\f117\froman\fcharset238\fprq2 Times New Roman CE;}{\f118\froman\fcharset204\fprq2 Times New Roman Cyr;}{\f120\froman\fcharset161\fprq2 Times New Roman Greek;}
+{\f121\froman\fcharset162\fprq2 Times New Roman Tur;}{\f122\froman\fcharset186\fprq2 Times New Roman Baltic;}{\f123\fswiss\fcharset238\fprq2 Arial CE;}{\f124\fswiss\fcharset204\fprq2 Arial Cyr;}{\f126\fswiss\fcharset161\fprq2 Arial Greek;}
+{\f127\fswiss\fcharset162\fprq2 Arial Tur;}{\f128\fswiss\fcharset186\fprq2 Arial Baltic;}{\f129\fmodern\fcharset238\fprq1 Courier New CE;}{\f130\fmodern\fcharset204\fprq1 Courier New Cyr;}{\f132\fmodern\fcharset161\fprq1 Courier New Greek;}
+{\f133\fmodern\fcharset162\fprq1 Courier New Tur;}{\f134\fmodern\fcharset186\fprq1 Courier New Baltic;}{\f207\fswiss\fcharset238\fprq2 Tahoma CE;}{\f208\fswiss\fcharset204\fprq2 Tahoma Cyr;}{\f210\fswiss\fcharset161\fprq2 Tahoma Greek;}
+{\f211\fswiss\fcharset162\fprq2 Tahoma Tur;}{\f212\fswiss\fcharset186\fprq2 Tahoma Baltic;}{\f273\fmodern\fcharset238\fprq1 Lucida Console CE;}{\f274\fmodern\fcharset204\fprq1 Lucida Console Cyr;}{\f276\fmodern\fcharset161\fprq1 Lucida Console Greek;}
+{\f277\fmodern\fcharset162\fprq1 Lucida Console Tur;}{\f279\fswiss\fcharset238\fprq2 Lucida Sans Unicode CE;}{\f280\fswiss\fcharset204\fprq2 Lucida Sans Unicode Cyr;}{\f282\fswiss\fcharset161\fprq2 Lucida Sans Unicode Greek;}
+{\f283\fswiss\fcharset162\fprq2 Lucida Sans Unicode Tur;}{\f285\fswiss\fcharset238\fprq2 Verdana CE;}{\f286\fswiss\fcharset204\fprq2 Verdana Cyr;}{\f288\fswiss\fcharset161\fprq2 Verdana Greek;}{\f289\fswiss\fcharset162\fprq2 Verdana Tur;}
+{\f290\fswiss\fcharset186\fprq2 Verdana Baltic;}{\f291\fswiss\fcharset238\fprq2 Arial Black CE;}{\f292\fswiss\fcharset204\fprq2 Arial Black Cyr;}{\f294\fswiss\fcharset161\fprq2 Arial Black Greek;}{\f295\fswiss\fcharset162\fprq2 Arial Black Tur;}
+{\f296\fswiss\fcharset186\fprq2 Arial Black Baltic;}{\f297\fscript\fcharset238\fprq2 Comic Sans MS CE;}{\f298\fscript\fcharset204\fprq2 Comic Sans MS Cyr;}{\f300\fscript\fcharset161\fprq2 Comic Sans MS Greek;}
+{\f301\fscript\fcharset162\fprq2 Comic Sans MS Tur;}{\f302\fscript\fcharset186\fprq2 Comic Sans MS Baltic;}{\f303\fswiss\fcharset238\fprq2 Impact CE;}{\f304\fswiss\fcharset204\fprq2 Impact Cyr;}{\f306\fswiss\fcharset161\fprq2 Impact Greek;}
+{\f307\fswiss\fcharset162\fprq2 Impact Tur;}{\f308\fswiss\fcharset186\fprq2 Impact Baltic;}{\f309\froman\fcharset238\fprq2 Georgia CE;}{\f310\froman\fcharset204\fprq2 Georgia Cyr;}{\f312\froman\fcharset161\fprq2 Georgia Greek;}
+{\f313\froman\fcharset162\fprq2 Georgia Tur;}{\f314\froman\fcharset186\fprq2 Georgia Baltic;}{\f315\fswiss\fcharset238\fprq2 Franklin Gothic Medium CE;}{\f316\fswiss\fcharset204\fprq2 Franklin Gothic Medium Cyr;}
+{\f318\fswiss\fcharset161\fprq2 Franklin Gothic Medium Greek;}{\f319\fswiss\fcharset162\fprq2 Franklin Gothic Medium Tur;}{\f320\fswiss\fcharset186\fprq2 Franklin Gothic Medium Baltic;}{\f321\froman\fcharset238\fprq2 Palatino Linotype CE;}
+{\f322\froman\fcharset204\fprq2 Palatino Linotype Cyr;}{\f324\froman\fcharset161\fprq2 Palatino Linotype Greek;}{\f325\froman\fcharset162\fprq2 Palatino Linotype Tur;}{\f326\froman\fcharset186\fprq2 Palatino Linotype Baltic;}
+{\f327\fswiss\fcharset238\fprq2 Trebuchet MS CE;}{\f328\fswiss\fcharset204\fprq2 Trebuchet MS Cyr;}{\f330\fswiss\fcharset161\fprq2 Trebuchet MS Greek;}{\f331\fswiss\fcharset162\fprq2 Trebuchet MS Tur;}{\f332\fswiss\fcharset186\fprq2 Trebuchet MS Baltic;}
+{\f387\froman\fcharset238\fprq2 Sylfaen CE;}{\f388\froman\fcharset204\fprq2 Sylfaen Cyr;}{\f390\froman\fcharset161\fprq2 Sylfaen Greek;}{\f391\froman\fcharset162\fprq2 Sylfaen Tur;}{\f392\froman\fcharset186\fprq2 Sylfaen Baltic;}
+{\f393\fswiss\fcharset238\fprq2 Microsoft Sans Serif CE;}{\f394\fswiss\fcharset204\fprq2 Microsoft Sans Serif Cyr;}{\f396\fswiss\fcharset161\fprq2 Microsoft Sans Serif Greek;}{\f397\fswiss\fcharset162\fprq2 Microsoft Sans Serif Tur;}
+{\f398\fswiss\fcharset186\fprq2 Microsoft Sans Serif Baltic;}{\f399\fswiss\fcharset238\fprq2 Arial Narrow CE;}{\f400\fswiss\fcharset204\fprq2 Arial Narrow Cyr;}{\f402\fswiss\fcharset161\fprq2 Arial Narrow Greek;}
+{\f403\fswiss\fcharset162\fprq2 Arial Narrow Tur;}{\f404\fswiss\fcharset186\fprq2 Arial Narrow Baltic;}{\f417\fswiss\fcharset238\fprq2 Century Gothic CE;}{\f418\fswiss\fcharset204\fprq2 Century Gothic Cyr;}
+{\f420\fswiss\fcharset161\fprq2 Century Gothic Greek;}{\f421\fswiss\fcharset162\fprq2 Century Gothic Tur;}{\f422\fswiss\fcharset186\fprq2 Century Gothic Baltic;}{\f477\fswiss\fcharset238\fprq2 Franklin Gothic Book CE;}
+{\f478\fswiss\fcharset204\fprq2 Franklin Gothic Book Cyr;}{\f480\fswiss\fcharset161\fprq2 Franklin Gothic Book Greek;}{\f481\fswiss\fcharset162\fprq2 Franklin Gothic Book Tur;}{\f482\fswiss\fcharset186\fprq2 Franklin Gothic Book Baltic;}
+{\f483\fswiss\fcharset238\fprq2 Franklin Gothic Demi CE;}{\f484\fswiss\fcharset204\fprq2 Franklin Gothic Demi Cyr;}{\f486\fswiss\fcharset161\fprq2 Franklin Gothic Demi Greek;}{\f487\fswiss\fcharset162\fprq2 Franklin Gothic Demi Tur;}
+{\f488\fswiss\fcharset186\fprq2 Franklin Gothic Demi Baltic;}{\f489\fswiss\fcharset238\fprq2 Franklin Gothic Demi Cond CE;}{\f490\fswiss\fcharset204\fprq2 Franklin Gothic Demi Cond Cyr;}{\f492\fswiss\fcharset161\fprq2 Franklin Gothic Demi Cond Greek;}
+{\f493\fswiss\fcharset162\fprq2 Franklin Gothic Demi Cond Tur;}{\f494\fswiss\fcharset186\fprq2 Franklin Gothic Demi Cond Baltic;}{\f495\fswiss\fcharset238\fprq2 Franklin Gothic Heavy CE;}{\f496\fswiss\fcharset204\fprq2 Franklin Gothic Heavy Cyr;}
+{\f498\fswiss\fcharset161\fprq2 Franklin Gothic Heavy Greek;}{\f499\fswiss\fcharset162\fprq2 Franklin Gothic Heavy Tur;}{\f500\fswiss\fcharset186\fprq2 Franklin Gothic Heavy Baltic;}{\f501\fswiss\fcharset238\fprq2 Franklin Gothic Medium Cond CE;}
+{\f502\fswiss\fcharset204\fprq2 Franklin Gothic Medium Cond Cyr;}{\f504\fswiss\fcharset161\fprq2 Franklin Gothic Medium Cond Greek;}{\f505\fswiss\fcharset162\fprq2 Franklin Gothic Medium Cond Tur;}
+{\f506\fswiss\fcharset186\fprq2 Franklin Gothic Medium Cond Baltic;}{\f549\fscript\fcharset238\fprq2 Mistral CE;}{\f550\fscript\fcharset204\fprq2 Mistral Cyr;}{\f552\fscript\fcharset161\fprq2 Mistral Greek;}{\f553\fscript\fcharset162\fprq2 Mistral Tur;}
+{\f554\fscript\fcharset186\fprq2 Mistral Baltic;}{\f567\fswiss\fcharset238\fprq2 MS Reference Sans Serif CE;}{\f568\fswiss\fcharset204\fprq2 MS Reference Sans Serif Cyr;}{\f570\fswiss\fcharset161\fprq2 MS Reference Sans Serif Greek;}
+{\f571\fswiss\fcharset162\fprq2 MS Reference Sans Serif Tur;}{\f572\fswiss\fcharset186\fprq2 MS Reference Sans Serif Baltic;}{\f795\froman\fcharset238\fprq2 Garamond CE;}{\f796\froman\fcharset204\fprq2 Garamond Cyr;}
+{\f798\froman\fcharset161\fprq2 Garamond Greek;}{\f799\froman\fcharset162\fprq2 Garamond Tur;}{\f800\froman\fcharset186\fprq2 Garamond Baltic;}{\f801\froman\fcharset238\fprq2 Bookman Old Style CE;}{\f802\froman\fcharset204\fprq2 Bookman Old Style Cyr;}
+{\f804\froman\fcharset161\fprq2 Bookman Old Style Greek;}{\f805\froman\fcharset162\fprq2 Bookman Old Style Tur;}{\f806\froman\fcharset186\fprq2 Bookman Old Style Baltic;}{\f807\fswiss\fcharset238\fprq2 Myriad Web Pro CE;}
+{\f811\fswiss\fcharset162\fprq2 Myriad Web Pro Tur;}{\f812\fswiss\fcharset186\fprq2 Myriad Web Pro Baltic;}{\f813\fswiss\fcharset238\fprq2 Myriad Web Pro Condensed CE;}{\f817\fswiss\fcharset162\fprq2 Myriad Web Pro Condensed Tur;}
+{\f818\fswiss\fcharset186\fprq2 Myriad Web Pro Condensed Baltic;}}{\colortbl;\red0\green0\blue0;\red0\green0\blue255;\red0\green255\blue255;\red0\green255\blue0;\red255\green0\blue255;\red255\green0\blue0;\red255\green255\blue0;\red255\green255\blue255;
+\red0\green0\blue128;\red0\green128\blue128;\red0\green128\blue0;\red128\green0\blue128;\red128\green0\blue0;\red128\green128\blue0;\red128\green128\blue128;\red192\green192\blue192;}{\stylesheet{\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \snext0 Normal;}{
+\s1\qc\sa480\keepn\widctlpar\outlinelevel0\adjustright \f16\fs28\cgrid \sbasedon0 \snext2 heading 1;}{\s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid \sbasedon0 \snext18 heading 2;}{
+\s3\qc\sb240\sa240\keepn\widctlpar\outlinelevel2\adjustright \b\fs22\cgrid \sbasedon2 \snext0 heading 3;}{\*\cs10 \additive Default Paragraph Font;}{\s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid \sbasedon0 \snext15 footnote text;}{\*\cs16 \additive 
+\super \sbasedon10 footnote reference;}{\s17\widctlpar\tqc\tx4320\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid \sbasedon0 \snext17 header;}{\s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext18 Body Text;}{\s19\widctlpar
+\tqc\tx4320\tqr\tx8640\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext19 footer;}{\*\cs20 \additive \sbasedon10 page number;}{\*\cs21 \additive \ul\cf2 \sbasedon10 Hyperlink;}{\*\cs22 \additive \ul\cf12 \sbasedon10 FollowedHyperlink;}{
+\s23\sa60\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 1;}{\s24\li220\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 2;}{\s25\li440\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 3;}{
+\s26\li660\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 4;}{\s27\li880\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 5;}{\s28\li1100\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 6;}{
+\s29\li1320\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 7;}{\s30\li1540\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 8;}{\s31\li1760\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext0 \sautoupd toc 9;}{
+\s32\fi-360\li360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid \sbasedon0 \snext32 List;}{\*\cs33 \additive \b \sbasedon10 Strong;}{\*\cs34 \additive \i \sbasedon10 Emphasis;}{\*\cs35 \additive \scaps Small Caps;}{\s36\widctlpar\adjustright \f2\fs20\cgrid 
+\sbasedon0 \snext36 Plain Text;}}{\*\listtable{\list\listtemplateid569643060\listsimple{\listlevel\levelnfc0\leveljc0\levelfollow0\levelstartat1\levelspace0\levelindent0{\leveltext\'02\'00.;}{\levelnumbers\'01;}\fi-360\li720\jclisttab\tx720 }{\listname 
+;}\listid-129}}{\*\listoverridetable{\listoverride\listid-129\listoverridecount0\ls1}}{\*\revtbl {Unknown;}}{\info{\upr{\title ili daurigis viziti lian cambraron, li neniam elmontris ec nuancon de sango en sia mieno}
+{\*\ud\uc0{\title ili da{\uc1\u365 urigis viziti lian \u265 cambraron, li neniam elmontris e\u265 c nuancon de \u349 san\u285 go en sia mieno}}}}{\author Les Kerr}{\operator David Widger}{\creatim\yr2007\mo10\dy20\hr20\min21}
+{\revtim\yr2008\mo1\dy3\hr12\min15}{\printim\yr2007\mo12\dy19\hr2\min6}{\version132}{\edmins521}{\nofpages92}{\nofwords22981}{\nofchars130996}{\*\company  }{\nofcharsws160872}{\vern89}}\paperw8395\paperh11909\margl1440\margr1440\margt1080\margb1080 
+\facingp\widowctrl\ftnbj\aenddoc\noxlattoyen\expshrtn\noultrlspc\dntblnsbdb\nospaceforul\hyphcaps0\viewkind1\viewscale100 \fet0\sectd \psz11\linex0\headery547\titlepg\sectdefaultcl {\*\pnseclvl1\pnucrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl2
+\pnucltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl3\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl4\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta )}}{\*\pnseclvl5\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl6
+\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl7\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl8\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl9\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang
+{\pntxtb (}{\pntxta )}}\pard\plain \s36\widctlpar\adjustright \f2\fs20\cgrid {The Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+\par Robert Louis Stevenson
+\par 
+\par This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+\par almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+\par re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+\par with this eBook or online at www.gutenberg.org
+\par 
+\par 
+\par Title: Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+\par 
+\par Author: Robert Louis Stevenson
+\par 
+\par Translator: William Morrison
+\par             William W. Mann
+\par 
+\par Release Date: January 3, 2008 [EBook #24145]
+\par 
+\par Language: Esperanto
+\par 
+\par Character set encoding: UTF-8
+\par 
+\par *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+\par 
+\par 
+\par 
+\par 
+\par Produced by Les and Arlyn Kerr
+\par 
+\par 
+\par }\pard \s36\widctlpar\adjustright {
+\par }\pard\plain \sb360\widctlpar\tqr\tx4680\adjustright \fs22\cgrid {\b 
+\par 
+\par \tab R. L. STEVENSON
+\par }\pard \qc\sb720\sa540\widctlpar\adjustright {\b\f16\fs44 Doktoro Jekyll\~\~\~\~\~\line }{\b\f16\fs28 kaj}{\b\f16\fs44 \line \~\~\~\~\~Sinjoro Hyde
+\par }\pard \qc\sa360\widctlpar\adjustright {Kun permeso de Longmans & C}{\super o}{
+\par }\pard \qc\widctlpar\adjustright {Tradukita de
+\par }\pard \qc\sb60\sl300\slmult0\widctlpar\adjustright {\b\fs24 WILLIAM MORRISON, F. B. E. A.\line }{\fs20 KAJ}{\fs24 \line }{\b\fs24 WILLIAM W. MANN
+\par }\pard \qc\sb600\sa720\widctlpar\adjustright {\field{\*\fldinst { INCLUDEPICTURE images\\\\logo.jpg \\d \\* MERGEFORMAT }}{\fldrslt {\lang1024 }}}{
+\par }\pard \qc\sl360\slmult0\widctlpar\adjustright {LONDON, W. C.\line }{\b THE BRITISH ESPERANTO ASSOCIATION\line }{133\endash 136, High Holborn
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {\i \page \page ROBERT LOUIS STEVENSON (Robert Lui Stivn\-son) naski\u285\'67is en Edinburgo en la jaro 1850. Sola filo de sufi\u265\'63e ri\u265\'63
+aj gepatroj, li estis grave malhelpata, dum sia tuta vivado, de la \u349\'73ar\u285\'67o de malbona sano. Kiam, ankora\u365\'75 knabo, li devis resti en lito, lia patr\-ino kaj lia vartistino legadis al li tage kaj nokte \u265\'63
+iajn rakontojn kaj historiojn. Tiel estis frue vekita en li la instinkto de l\rquote  a\u365\'75toreco. Edukita en la skota \u265\'63efurbo, li studadis la le\u285\'67osciencon kaj fari\u285\'67is advo\-kato. Dum sia libertempo, li voja\u285\'67is alilan
+de kaj unu el tiuj ekskursoj li priskribas en sia unua verko, \'abAn Inland Voyage\'bb (Enlanda Voja\u285\'67o). La verko, tamen, kiu unue alportis al li publikan famon, estis tiu nun tradukita en la sekvantaj pa\u285\'67
+oj. Post la morto de sia patro en 1887, li forlasis Edinburgon kaj E\u365\'75ropon por ser\u265\'63i bonan sanon, kaj fine, post multaj vagadoj li faris al si hejmon en Vailima en la Samoa insularo, kie li mortis en 1894. 
+\par La verkoj de Stevenson estas diversaj, \u265\'63ar li estis poeto, romanisto, voja\u285\'67into, moralisto kaj biografiisto. Li havis senteman kaj delikatan fantazion, kaj li posedis stilon, kiu pro sia gracio kaj sia fleksebleco estis malofte egalita. 
+
+\par Prezentante tiun \u265\'63i tradukon al la mondo esper\-anta, ni deziras esprimi niajn grandajn dankojn al S-ro J. M. Warden, Edinburgo, kaj al S-ro G. D. Buchanan, Glasgovo, pro iliaj grandvaloraj kritikoj kaj sugestioj. 
+\par }{
+\par }\pard \s18\fi360\widctlpar\tx2790\adjustright {\fs20 Oktobro 1909.\tab }{\scaps\fs20 W. Morrison}{\fs20 , Edinburgo. \line \tab }{\scaps\fs20 W. W. Mann}{\fs20 , Londono. 
+\par }\pard\plain \s3\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel2\adjustright \b\fs22\cgrid {\caps \u264\'43apitroj
+\par }\pard\plain \s23\sa60\widctlpar\tqr\tldot\tx5505\adjustright \fs22\cgrid {\field\fldedit{\*\fldinst { TOC \\h \\z \\t "Heading 2,1" }}{\fldrslt {\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525823"}{
+\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\fs20\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003300000000000000000000000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La rakonto pri la pordo}
+{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024  PAGEREF _Toc184525823 \\h }{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003300000000}}}{\fldrslt {\lang1024 5}}}}}{
+\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525824"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800320034000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La ser\u265\'63ado por Sinjoro Hyde}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024 
+ PAGEREF _Toc184525824 \\h }{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003400000000}}}{\fldrslt {\lang1024 12}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525825"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800320035000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 Doktoro Jekyll estis tute sen\u285\'67ena}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024 
+ PAGEREF _Toc184525825 \\h }{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003500000000}}}{\fldrslt {\lang1024 21}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525826"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800320036000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La afero pri la Carew-mortigo}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024  PAGEREF _Toc184525826 \\h }
+{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003600000000}}}{\fldrslt {\lang1024 24}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525827"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800320037000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La okazo pri la letero}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024  PAGEREF _Toc184525827 \\h }{
+\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003700000000}}}{\fldrslt {\lang1024 29}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525828"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800320038000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La rimarkinda okazo pri Doktoro Lanyon}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024 
+ PAGEREF _Toc184525828 \\h }{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003800000000}}}{\fldrslt {\lang1024 34}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525829"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800320039000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La okazo \u265\'63e la fenestro}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024  PAGEREF _Toc184525829 \\
+h }{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380032003900000000}}}{\fldrslt {\lang1024 38}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525830"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800330030000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La lasta nokto}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024  PAGEREF _Toc184525830 \\h }{
+\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380033003000000000}}}{\fldrslt {\lang1024 40}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525831"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800330031000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La rakonto de Doktoro Lanyon}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024  PAGEREF _Toc184525831 \\h }{
+\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380033003100000000}}}{\fldrslt {\lang1024 52}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }{\field\fldedit{\*\fldinst {\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\lang1024 HYPERLINK \\l "_Toc184525832"}{\cs21\ul\cf2\lang1024  }{\ul\cf2\lang1024 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f0063003100380034003500320035003800330032000000}}}{\fldrslt {\cs21\ul\cf2\lang1024 La plena deklaro pri la afero; skribita de Doktoro Jekyll}{\lang1024 \tab }{\field{\*\fldinst {\lang1024 
+ PAGEREF _Toc184525832 \\h }{\fs20\lang1024 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000e0000005f0054006f006300310038003400350032003500380033003200000000}}}{\fldrslt {\lang1024 59}}}}}{\fs24\lang1024 
+\par }\pard \s23\sa60\widctlpar\adjustright }}\pard\plain \s23\sa60\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {\sect }\sectd \psz11\linex0\headery547\titlepg\sectdefaultcl {\headerl \pard\plain \s17\widctlpar\brdrb\brdrs\brdrw10\brsp20 
+\tx180\tqc\tx2700\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid {\cs20 \tab }{\field{\*\fldinst {\cs20  PAGE }}{\fldrslt {\cs20\lang1024 74}}}{\cs20 \tab }{\cs20\caps R. L. Stevenson}{
+\par }}{\headerr \pard\plain \s17\widctlpar\brdrb\brdrs\brdrw10\brsp20 \tqc\tx2700\tqr\tx5310\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid {\tab }{\caps Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde}{\tab }{\field{\*\fldinst {\cs20  PAGE }}{\fldrslt {\cs20\lang1024 75}}}{
+\par }}{\headerf \pard\plain \s17\widctlpar\tqc\tx4320\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid {
+\par }}\pard\plain \s1\qc\sa480\keepn\widctlpar\outlinelevel0\adjustright \f16\fs28\cgrid {Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525823}La rakonto pri la pordo{\*\bkmkend _Toc184525823}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Sinjoro Utterson, la le\u285\'67isto, estis homo kun mal\-glata viza\u285\'67o neniam lumigata de rideto; malvarma, mankhava, kaj embarasata en sia parolado; malrapida en la sent\-esprimo; mal
+\-grasa, longa, polva, enuiga, kaj tamen iel aminda. \u264\'43e amikaj kunvenoj, kaj kiam la vino estis la\u365\'75 lia gusto, io eminente homa brilegis en liaj okuloj; io, ja, kio neniam penetris en lian inter\-
+paroladon, sed kio parolis ne nur per tiuj silentaj sim\-boloj de la postman\u285\'67a viza\u285\'67o, sed pli ofte, kaj la\u365\'75te, per la agoj de lia vivo. Al si li estis severega; trinkis \u285\'67
+inon kiam li estis sola por mortigi inklinon al la gran\-daj vinoj; kaj, kvankam li \u285\'67uis la teatron, li ne estis transpasinta la sojlon de teatro kiu ajn dum dudek jaroj. Sed por aliaj, li havis elprovitan toleremon, kelk\-foje mirante preska\u365
+\'75 kun envio, la alt\-prem\-econ de vervo kaj energio evidentigatan de iliaj mal\-bonaj agoj; kaj en ia ekstrema okazo, li estis pli inklina helpi ol ripro\u265\'63i. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi inklinas al la herezo de Kain, li kutimis kurioze diri, mi lasas mian fraton iri al la diablo la\u365\'75 sia propra man\-iero. \emdash  En tiu \u265\'63i rolo, la sorto ofte faris, ke li estu la lasta bon\-
+reputacia konato kaj la lasta bona influo en la vivo de sub\-irantaj homoj. Kaj al tiaj, dum ili da\u365\'75rigis viziti lian \u265\'63ambr\-aron, li neniam elmontris e\u265\'63 nuancon de \u349\'73an\u285\'67o en sia mieno. 
+\par Por Sinjoro Utterson sendube tio estis facila faro, \u265\'63ar e\u265\'63 en sia plej bona humoro li estis sin\-deten\-ema, kaj e\u265\'63 liaj amik\-i\u285\'67oj \u349\'73ajnis esti fonditaj sur simila universal\-eco de bonkoreco. 
+\par Jen la signo de modesta homo: akcepti sian ami\-kan rondon pretfaritan el la manoj de la okazo; kaj tio estis la maniero de tiu le\u285\'67isto. Liaj amikoj estis el liaj propraj samsanganoj, a\u365\'75
+ tiuj kiujn li konis dum plej longa tempo; liaj preferoj, same kiel la hedero, kreskis kun la tempo; ili necesigis nenian specialan ta\u365\'75gecon \u265\'63e sia objekto. De tio sendube naski\u285\'67is la ligo, kiu kunligis lin kun S-ro Richard Enfield
+}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ Ricard Enfijld.}}}{, lia mal\-proksima parenco, la konata urba elegantulo. Kion tiuj du povis vidi unu en la alia, a\u365\'75
+ kiun temon komu\-nan al amba\u365\'75 ili povis trovi, tio estis por multaj per\-sonoj \'abnukso por fendi\'bb. Tiuj, kiuj renkontis ilin dum iliaj \u265\'63iudiman\u265\'63aj promen\-adoj, raport\-is, ke ili kutime diras nenion, \u349\'73
+ajnas strange mal\-gajaj, kaj akceptadas kun videbla sen\-\u285\'67en\-i\u285\'67o la alvenon de amiko. Malgra\u365\'75 tio, la du viroj plej alte \u349\'73atis tiujn ekskursojn, taksis ilin la \u265\'63efa juvelo de \u265\'63
+iu semajno, kaj ne nur flankenmetis okazojn de plezuro, sed e\u265\'63 malcedis al la alvokoj de profesiaj aferoj, por ke ili povu \u285\'67ui ilin ne\-inter\-romp\-ate. 
+\par Okazis dum unu el tiuj vagpromenoj, ke ilia vojo kon\-dukis ilin tra flanka strato en vivoplena kvartalo de Lon\-dono. La strato estis malgranda, kaj tia, kian oni nom\-as trankvila, sed \u285\'67i faris prosperan komercon en la laboraj tagoj de l\rquote 
+ semajno}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ T.e. ciutage krom dimanco, kiam en Anglujo la butikoj restas fermitaj.}}}{. \u348\'53ajne la lo\u285\'67antoj \u265\'63
+iuj bone prosperadis, kaj \u265\'63iuj vetesperis sukcesi ankora\u365\'75 pli bone, kaj la superfluon de siaj gajnoj elspezis je ko\-keta\u309\'6aoj; tiama
+niere, ke la frontoj de la butikoj sur tiu vojo staris kun invita mieno, kiel vicoj da ridetantaj vendistinoj. 
+\par E\u265\'63 diman\u265\'63e, kiam \u285\'67i vualis siajn pli brila\u265\'63ajn \u265\'63ar\-m\-ojn kaj estis kompare ne trairata, la strato ellumis, kontraste al sia malgaja \u265\'63irka\u365\'75a\u309\'6ao, kiel fajro en arbar\-ego; kaj per siaj fre
+\u349\'73e kolorigitaj fenestraj kovriloj, siaj bone poluritaj latuna\u309\'6aoj, sia \u285\'67enerala pureco kaj gajeco de tono, tuj ekkaptis kaj pla\u265\'63is la okulon de la preteriranto. 
+\par Du pordojn for de unu angulo, maldekstraflanke en orienta direkto, la frontlinio estis rompita de korta enirejo, kaj \u285\'67uste \u265\'63e tiu punkto ia malbon\-a\u365\'75spica masivo de konstrua\u309\'6aoj eltrudis sian {\*\bkmkstart gablo}
+{\*\bkmkend gablo}gablon}{\cs16\super {\*\bkmkstart _Ref184523677}\chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i Gablo}{
+: triangula elstaranta konstruajo au pinta tegmentofino super pordoj, fenestroj, k.t.p. lau la gotika arhitektura stilo. A. gable; Fr. g\'e2ble; G. Giebel, Spitzverdachung; H. socarr\'e9n, alero.}}}{{\*\bkmkend _Ref184523677} super la stra\-ton. \u284\'47
+i estis dueta\u285\'67a, montris nenian fenestron, nenion krom pordo \u265\'63e la malsupra eta\u285\'67o kaj blinda kvaza\u365\'75\-frunto de makulita muro \u265\'63e la supra; kaj portis en \u265\'63iu trajto la signojn de da\u365\'75ra kaj avara\u265
+\'63a malzorgo. La pordo, kiu posedis nek sonor\-ilon nek frapilon, estis vezikita kaj makulita. Vag\-istoj sin trenadis en la pord\-alkovon kaj ekbruligis alumetojn sur la paneloj; infa\-noj butikludis sur la \u349\'73
+tupoj; la lerneja knabo provadis sian po\u349\'73tran\u265\'63ilon sur la mulda\u309\'6aoj, kaj en la da\u365\'75ro de preska\u365\'75 tuta gener\-acio, aperis neniu por forpeli tiujn okazajn vizit\-antojn a\u365\'75 por ripari iliajn ruiniga\u309\'6a
+ojn. 
+\par S-ro Enfield kaj la le\u285\'67isto iris sur la alia flanko de la strato; sed kiam ili alvenis \u285\'67uste kontra\u365\'75 la enirejo, la unua levis montre sian bastonon. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi iam rimarkis tiun pordon? li demandis; kaj kiam lia kunulo respondis jese, \emdash \u8197\'20\u285\'67i estas kunigita en mia memoro, li aldonis, kun tre stranga historio. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u efektive? diris S-ro Utterson kun malgranda \u349\'73an\u285\'67o de vo\u265\'63o. Kaj kio estis tio? 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, estis tiele, respondis S-ro Enfield. \emdash \u8197\'20Mi estis revenanta hejmen de iu mondfina loko \u265\'63irka\u365\'75 la tria horo de nigra vintra mateno, kaj mia vojo konduk
+is min tra parto de la urbo, kie oni povis vidi absolute nenion krom stratlanternoj. Estis strato post strato, kaj \u265\'63iuj lo\u285\'67antoj estis dormantaj \emdash  strato post strato, \u265\'63iuj iluminitaj kvaza\u365\'75 por procesio, kaj \u265
+\'63iuj tiel mal\-plenaj kiel pre\u285\'67ejo \emdash  \u285\'67is fine mi eni\u285\'67is en tiun staton de mento, en kiu oni a\u365\'75skultas kaj a\u365\'75skultadas kaj ko\-
+mencas arde deziri, ke sin montru policano. Subite, mi vidis du figurojn: unu estis malgranda viro, kiu iris orienten la\u365\'75 bona mar\u349\'73pa\u349\'73ado, kaj la alia, knabino eble ok a\u365\'75 dekjara, kuranta tiel rapide, kiel \u349\'73
+i povis sur transa strato. Nu, sinjoro, ili amba\u365\'75, ja sufi\u265\'63e kompreneble, kunfrapi\u285\'67is unu kontra\u365\'75 la alian \u265\'63e la angulo, kaj tiam okazis la terurega parto de la afero; \u265\'63
+ar la viro trankvile premegis subpiede la korpon de l\rquote  infanino kaj lasis \u349\'73in kriegantan sur la tero. Tio, a\u365\'75data, estas nenio, sed vidata, \u285\'67i estis infera. Ne estis kiel homo; estis kvaza\u365\'75 iu malbenita Juggernaut. 
+\'abHe! haltu!\'bb mi kriegis, kaj lin kuratinginte, ekkaptis mian sinjoron je l\rquote  nuko kaj re\-kon\-dukis lin tien, kie staris jam tuta grupo \u265\'63irka\u365\'75 la krieganta infanino. Li estis tute trankvila kaj faris nenian kontra\u365\'75
+staron, sed li \u309\'6aetis sur min unu rigardon, tiel malbelan, ke \u285\'67i \u349\'73vitigis min kiel kurado. La personoj alvenintaj estis la propra familio de la knabino; kaj balda\u365\'75 aperis la kuracisto, por kiu oni estis \u349\'73
+in sendinta. Nu, la infanino ne estis multe vundita, sed pli \u285\'67uste timigita, la\u365\'75 la diro de lia ostosegista mo\u349\'73to; kaj jen, vi povus supozi, estus la fino de la afero. Sed estis unu stranga cirkonstanco. Jam \u265\'63
+e la unua vido, la vira\u265\'63o inspiris en mi na\u365\'75zon. Anka\u365\'75 la familio de la knabino \u349\'73ajnis senti same, kio estis ja nur nature. Sed kio frapis min, estis la kazo de la kuracisto. Li estis la\u365\'75 la ordinara tipo de apotek
+\-isto, de neniu speciala a\u285\'67o a\u365\'75 koloro, kun forta Edin\-burga parolmaniero, kaj ne pli emociema, ol sakfajfilo. Nu, sinjoro, al li estis, kiel al ni \u265\'63iuj: \u265\'63
+iufoje kiam li rigardis mian kaptiton, mi vidis, ke tiu ostosegisto na\u365\'75zi\u285\'67as kaj blanki\u285\'67as pro deziro lin mortigi. Mi sciis, kio estas en lia mento same kiel li sciis kio estas en la mia, kaj, \u265\'63
+ar mortigo estis neebla, ni faris tion, kion ni ju\u285\'67is krom tio plej bona. Ni diris al la viro, ke ni povas fari, kaj ja faros, tian skandalon el la okazinta\u309\'6ao, ke lia nomo malbon\-odoros de unu fino de Londono \u285\'67
+is la alia. Ke, se li havas amikojn a\u365\'75 kian ajn reputacion, ni bone zorgos, ke li ilin perdu. Kaj la tutan tempon, dum ni lin tiele regalis per niaj brulaj vortoj, ni fortenadis de li la virinojn kiel eble plej bone, \u265\'63ar ili estis sova
+\u285\'67aj kiel harpioj. Neniam mi vidis rondon da tiel malamegaj viza\u285\'67oj; kaj jen la viro en la mezo, kun ia nigra rida\u265\'63a trankvileco \emdash  \-timigita tamen anka\u365\'75, mi povis rimarki \emdash  sed elport\-
+anta la aferon, sinjoro, efektive kiel Satano. 
+\par \emdash \u8197\'20Se vi elektas fari profiton el tiu \u265\'63i okazinta\u309\'6ao, li diris, mi kompreneble ne povas malhelpi. \u264\'43iu sinjoro deziras eviti skandalon, li diris. Nomu vian sumon. \emdash 
+\par Nu, ni suprentordis lin \u285\'67is 100 funtoj por la familio de la knabino; li videble volis kontra\u365\'75stari; sed \u265\'63e ni \u265\'63iuj estis io,
+ kio minacis al li nenion bonan, kaj fine li kapitulacis. Restis ricevi la monon; kaj kien, vi pensas, li kondukis nin, se ne al tiu loko kun la pordo? Li eltiris \u349\'73losilon el la po\u349\'73o, eniris kaj tuj revenis kun dek funtoj en oro kaj \u265
+\'63eko je Coutts}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ Elp. }{\i Kuts}{: fama Londona banko.}}}{
+ por la cetero, pagota al la portanto, kaj subskribita per nomo, kiun mi ne povas citi, kvankam \u265\'63i tio estas unu el la punktoj de mia rakonto, sed \u285\'67i estis nomo almena\u365\'75 tre bone konata kaj ofte presita. La sumo estis granda; sed la
+ subskribo estis bona por pli ol tiom, se nur \u285\'67i ne estis falsa\u309\'6ao. Mi permesis al mi la liberecon, ri\-markigi al mia sinjoro, ke la tuta afero \u349\'73
+ajnas apokrifa; kaj ke en la reala vivo oni ne eniras tra pordo de kelo je la kvara matene por eliri kun la \u265\'63eko de alia homo por preska\u365\'75 cent funtoj. Sed li estis tute tran\-kvila kaj mokrida. 
+\par \emdash \u8197\'20Trankviligu vin, li diris, mi restos kun vi \u285\'67is la bankoj malfermi\u285\'67os, kaj tiam mi mem monerigos la \u265\'63ekon. 
+\par Tial ni \u265\'63iuj ekiris, la kuracisto, la patro de la in\-fanino, nia amiko, kaj mi mem, kaj ni pasigis la rest\-a\u309\'6aon de la nokto en mia \u265\'63ambraro; kaj, la sekvintan matenon, post kiam ni man\u285\'67\-
+is, ni iris kune al la banko. Mi mem prezentis la \u265\'63ekon kaj diris, ke mi havas \u265\'63iun ka\u365\'75zon por kredi, ke \u285\'67i estas falsa\u309\'6ao. Sed tute ne. La \u265\'63eko estis vera. 
+\par \emdash \u8197\'20Tut-tut!}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ Ekkrio, kiu montras protestan nekonsenton.}}}{ diris S-ro Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi vidas, ke vi sentas kiel mi, diris S-ro Enfield. Jes, estas malbona afero. \u264\'43ar mia homo estis tia, kun kia neniu povus havi rilaton, homo vere malbeninda; kaj la persono, kiu skribis la \u265\'63
+ekon, estas la vera esenco de la konveneco, fama anka\u365\'75, kaj (kio pli mal\-bonigas la aferon) el tiuj, kiuj faras kion oni nomas \'abla bono\'bb. Silentigmono, mi supozas; honest\-ulo pag\-anta karege iajn malsa\u285\'67a\u309\'6aojn
+ de sia juneco. La Domo de la Silentigmono, tiel mi nomas, sekve, tiun kon\-strua\u309\'6aon kun la pordo. Kvankam e\u265\'63 tio ja ne sufi\u265\'63as por klarigi \u265\'63ion \emdash  li aldonis; kaj \u265\'63e tiuj vortoj, li en\-revi\u285\'67is. 
+
+\par El tio li estis revokita de iom subita demando de S-ro Utterson: 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj vi ne scias, \u265\'63u la tratinto de la \u265\'63eko lo\u285\'67as tie? 
+\par \emdash \u8197\'20Ver\u349\'73ajna loko, \u265\'63u ne? respondis S-ro Enfield. Sed okaz\-as, ke mi rimarkis lian adreson; li lo\u285\'67as \u265\'63e iu placo. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj vi neniam demandis pri \'85 la loko kun la pordo? diris S-ro Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Ne, sinjoro, mi estas diskretema, estis la res\-pondo. Mi havas tre decidan opinion pri la farado de demandoj; \u285\'67i tro inklinas al la stilo de la Lasta Ju\u285\'67o. Vi ekirigas demandon, kaj tio estas kvaza\u365\'75 ekirigi \u349
+\'73tonon. Vi sidadas kviete sur la supro de monteto; kaj malsupreniras la \u349\'73tono, ekirigante aliajn \u349\'73tonojn, kaj balda\u365\'75 iu afabla maljunulo (la lasta pri kiu vi po\-
+vus pensi en tiu rilato) estas frapita je la kapo en sia propra posta \u285\'67ardeno, kaj la familio devas \u349\'73an\u285\'67i sian nomon. Ne, sinjoro, mi faris al mi regulon, ke, ju pli afero \u349\'73ajnas stranga, des malpli mi demandojn faras. 
+
+\par \emdash \u8197\'20Kaj, vere, tre bona regulo \u285\'67i estas, diris la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Sed mi esploris la lokon mi mem, da\u365\'75rigis S-ro Enfield. \u284\'47i apena\u365\'75 \u349\'73ajnas domo. Ne trovi\u285\'67as alia pordo, kaj neniu en- a\u365\'75 elira
+s per tiu, krom, unufoje dum longa tempo, la sinjoro de mia aventuro. Estas, en la supra eta\u285\'67o, tri fenestroj, kiuj rigardas sur la korton; neniu malsupre; la fenestroj estas \u265\'63iam ferm\-itaj, sed puraj. Kaj, plie, estas kamentubo, kiu 
+\u285\'67enerale el\u309\'6aetas fumon; tial iu sendube lo\u285\'67as tie. Kaj tamen tio ne estas certa; \u265\'63ar la konstrua\u309\'6aoj tiel sin interpremas \u265\'63irka\u365\'75 la korto, ke malfacile estas diri, kie unu fini\u285\'67
+as kaj alia komenc\-i\u285\'67as. 
+\par La paro denove anta\u365\'75enmar\u349\'73is silente dum iom da tempo, kaj poste: 
+\par \emdash \u8197\'20Enfield! diris Utterson, estas bona, via regulo. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, tiel mi kredas, respondis Enfield. 
+\par \emdash \u8197\'20Sed malgra\u365\'75 \u265\'63io, da\u365\'75rigis la le\u285\'67isto, estas unu punkto pri kiu mi deziras demandi; mi deziras peti la nomon de tiu homo, kiu piedpremis la infaninon. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, diris S-ro Enfield, mi ne povas vidi, ke tio iel mal\-utilus. Estis homo nomita Hyde}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ Elp. }{\i Hajd}{.}}}{. 
+\par \emdash \u8197\'20Hm, diris S-ro Utterson, kia homo, kiel li aspektas? 
+\par \emdash \u8197\'20Ne estas facile lin priskribi. Estas io mal\-agrabla \u265\'63e lia aspekto; io malpla\u265\'63a, io absolute abomen\-inda. Mi neniam vidis homon, kiu tiom al mi malpla\u265\'63is, kaj tamen mi apena\u365\'75
+ scias kial. Li ja nepre estas iel kriplita; li forte sentigas ian kriplecon, kvankam mi ne povus precizigi \u285\'67ian lokon. Lia aspekto estas iel ekster\-ordinara kaj mi tamen \u265\'63e li ne povas citi nome ion kontra\u365\'75
+norman. Ne, sinjoro, ne al mi prosperas, mi ne povas lin priskribi. Kaj tio ne estas pro manko de memoro; \u265\'63ar mi certigas, ke mi lin povas revidi en \u265\'63i tiu momento. 
+\par S-ro Utterson denove iom mar\u349\'73adis silente, kaj evidente sub la pezo de ia pripensado. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi estas certa, ke li uzis \u349\'73losilon? li demandis fine. 
+\par \emdash \u8197\'20Mia kara sinjoro \'85 , komencis Enfield, surprizita el si. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, mi scias, diris Utterson, mi scias, ke \u265\'63i tio devas \u349\'73ajni stranga. La fakto estas, ke se mi ne petas al vi la nomon de la alia persono, tio estas \u265\'63ar mi jam \u285\'67
+in konas. Vi vidas, Richard, ke via rakonto trafis. Se \u285\'67i estis mal\u285\'67usta pri iu punkto, pli bone estus, ke vi \u285\'67in korektu. 
+\par \emdash \u8197\'20\u348\'53ajnas al mi, ke via devo estis min averti, res\-pondis la alia, iom {\*\bkmkstart morose}{\*\bkmkend morose}morose}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{
+ }{\i Morosa}{: cagrenhumora, malgajaca, malkontentaca. A. mor\-ose, sullen, surly; Fr. morose, maussade, bourru; G. m\'fcrrisch; H. murrio; Lat. morosus.}}}{. Sed mi estis pedante \'ab\u285\'67usta\'bb, kiel vi \u285\'67in nomas. La kanajlo havis ja 
+\u349\'73los\-ilon, kaj, plie, li ankora\u365\'75 \u285\'67in havas. Mi lin vidis uzi \u285\'67in anta\u365\'75 malpli ol unu semajno. 
+\par S-ro Utterson ek\u285\'67emis profunde, sed ne diris vorton; kaj la junulo parolis denove: 
+\par \emdash \u8197\'20Jen alia leciono, kiu admonas diri nenion. Mi hontas pri mia longa lango. Ni interkonsentu, neniam ree aludi \u265\'63i tiun aferon. 
+\par \emdash \u8197\'20Tutkore, diris la le\u285\'67isto. Mi donas pri tio la manon, Richard. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525824}La ser\u265\'63ado por Sinjoro Hyde{\*\bkmkend _Toc184525824}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Tiun saman vesperon S-ro Utterson revenis hejmen al sia fra\u365\'75la domo en malgaja humoro kaj sidi\u285\'67is ves\-perman\u285\'67i sen apetito. Estis diman\u265\'63
+e lia kutimo, post la fini\u285\'67o de tiu man\u285\'67o sidadi apud la fajro, kun volumo de ia neinteresa religia\u309\'6ao sur sia pupitro, \u285\'67is la horlo\u285\'67o de la apuda pre\u285\'67
+ejo sonorigis la dekduan horon, kiam li sobre kaj dankeme iris ku\u349\'73i\u285\'67i. Tiun nokton, tamen, tuj kiam oni forportis la tablotukon, li prenis kandelon kaj eniris en sian afer\u265\'63ambron. Tie li malfermis sian fortan kofron, elprenis el 
+\u285\'67ia plej privata parto doku\-menton surskribitan \'abTestamento de Doktoro Jekyll\'bb}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\tx3060\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Elp. }{\i\lang0 Gekil}{
+\lang0 .}}}{, kaj sidi\u285\'67is kun nuba frunto por esplori \u285\'67ian enhavon. La testamento estis holografa; \u265\'63ar S-ro Utterson, kvankam li gardis \u285\'67in nun kiam \u285\'67i estas farita, anta\u365\'75e rifuzis doni e\u265\'63
+ la plej malgrandan help\-on pri \u285\'67ia far\-ado; \u285\'67i kondi\u265\'63is ne nur ke, en okazo de la morto de Henry Jekyll M.D., D.C.L., LL.D., F.R.S., k.t.p. lia tuta havo transpasu en la manojn de lia \'abamiko kaj bonfarinto, Edward Hyde\'bb
+; sed ke, en okazo de la \'abmalapero a\u365\'75 neklar\-igita forestado de Doktoro Jekyll dum kiu ajn periodo pli ol tri monatoj\'bb, la dirita Edward Hyde anstata\u365\'75u la diritan Doktor\-on Jekyll sen plua prokrasto kaj estu libera je \u265\'63ia 
+\u349\'73ar\u285\'67o a\u365\'75 devo, krom la alpago de kelkaj malgrandaj sumoj al la anoj de la doktora domo. De longe \u265\'63i tiu dokumento estis la \u265\'63efa abomena\u309\'6ao de la le\u285\'67isto. \u284\'47i lin ofendis, ne nur kiel le\u285
+\'67iston, por kiu la fantazieco estis nemodesta, sed anka\u365\'75 kiel amanton de la prudentaj kaj ordinaraj flankoj de la vivo. Kaj \u285\'67is tiam, estis lia nescio pri S-ro Hyde, kio \u349\'73veligis lian indignon; nun, per subita okazinta\u309\'6a
+o, estis lia scio. Sufi\u265\'63e malbone jam, ke la nomo estis nur nomo, pri kiu li ne povas ion pluan scii\u285\'67i. Estis ankora\u365\'75 pli malbone, kiam \u285\'67i ekvesti\u285\'67is de abomenindaj ecoj; kaj el la \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67
+emaj sensubstancaj nebuloj, kiuj tiel trompadis lian okulon, eksaltis la subita, difinita bildi\u285\'67o de demono. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi pensis \u285\'67in frenezo, li diris, remetante en la kofron la ofendantan paperon, kaj jam mi komencas timi, ke \u285\'67i estas malhonoro. 
+\par \u264\'43e tio li estingis la kandelon, surmetis palton, kaj ekiris sur la vojo al Cavendish Square}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Elp. }{\i\lang0 K\'e1
+vendis Skuer}{\lang0 : fama Londona placo.}}}{, tiu citadelo de la medicino, kie lia amiko, la fama Doktoro Lanyon}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Elp. }{
+\i\lang0 Lanjon}{\lang0 .}}}{, havis sian domon kaj akceptis sian amase venantan klientaron. 
+\par \emdash \u8197\'20Se }{\i iu}{ scias, tiu estas Lanyon, li pensis. 
+\par La seriozmiena \u265\'63efservisto konis kaj bonvenigis lin; li ne estis devigita prokrasti sian eniron, sed kondukita tuj de la pordo al la man\u285\'67o\u265\'63ambro, kie sidis D-ro Lanyon sola kun sia vino. Tiu estis bonkora, sana, eleganta, ru\u285
+\'67viza\u285\'67a sinjoro, kun amaso da haroj anta\u365\'75\-tempe blankaj, kaj perforta decida maniero. Vidante S-ron Utterson, li eksaltis de sia se\u285\'67o, kaj bonvenigis lin per amba\u365\'75 manoj. La bonvoleco, la\u365\'75
+ lia speciala maniero, estis iome teatra; sed \u285\'67i estis bazita sur reala sento. \u264\'43ar tiuj du estis malnovaj kunuloj en la lernejo kaj la universitato, amba\u365\'75 plenege respektis sin mem kaj la alian, kaj, kio ne \u265\'63
+iam sekvas, ili estis homoj, kiuj plenege \u285\'67uis reciproke sian kunestadon. Post iom da vagada interparolado, la le\u285\'67isto alproksimi\u285\'67is al la temo, kiu tiel malagrable pri\-okupadis liajn pensojn. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi supozas, Lanyon, li diris, ke vi kaj mi estas la du plej malnovaj amikoj, kiujn havas Harry}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i\lang0 Harry}{
+\lang0 . intima formo de l\rquote  nomo Henry (kvazau }{\i\lang0 Hencjo}{\lang0 ).}}}{ Jekyll?
+\par \emdash \u8197\'20Mi dezirus, ke la amikoj estu pli junule fre\u349\'73aj, diris ride D-ro Lanyon. Nu, mi supozas, ke ni ja estas. Kaj kio el tio? Mi lin vidas nun malofte. 
+\par \emdash \u8197\'20Vere! diris Utterson. Mi kredis, ke vin ligas ia komuna intereso. 
+\par \emdash \u8197\'20\u284\'47i lig}{\i is}{, estis la respondo, sed pasis jam pli ol dek jaroj, de kiam Harry Jekyll fari\u285\'67is tro fantaziema por mi. Li komencis deflanki\u285\'67i, deflanki\u285\'67i de la vojo de l\rquote 
+ prudento; kaj kvankam, kompreneble, mi ankora\u365\'75 interesi\u285\'67as pri li pro la malnovaj tagoj, mi lin vidis, kaj vid}{\i as}{, tre malofte \'85 Tia nescienca sensenca\u309\'6ao, aldonis la doktoro, subite purpuri\u285\'67ante, disig
+us ja Damon kaj Pitias. 
+\par Tiu \u265\'63i malgranda elmontro de kolero iom trankviligis S\_ron Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Ili nur malpacis pro iu punkto scienca, li pensis, kaj, estante homo tute sen sciencaj pasioj, li e\u265\'63 aldonis:
+\par \emdash \u8197\'20Estas pro nenio pli malbona ol tio! 
+\par Li lasis al sia amiko kelkajn momentojn por reseren\-i\u285\'67i, kaj poste alproksimi\u285\'67is al la demando, kiu estis la motivo de lia vizito. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi iam renkontis protektaton lian nomitan Hyde? li demandis. 
+\par \emdash \u8197\'20Hyde? ripetis Lanyon. Ne! Neniam a\u365\'75dis pri li. Post mia tempo. 
+\par Jen la sumo de la scii\u285\'67oj, kiun la le\u285\'67isto reportis kun si al ia granda malluma lito, sur kiu li en malkvieta movi\u285\'67ado ku\u349\'73is tra la fruaj horoj \u285\'67is la alveno de l\rquote 
+ mateno. Estis nokto malmulte ripoziga por lia penanta mento, penanta en la mallumo kaj sie\u285\'67ata de demandoj. 
+\par \emdash \u8197\'20Sonis la sesa per la sonoriloj de la pre\u285\'67ejo, kiu staris tiel oportune apud la domo de S-ro Utterson, kaj ankora\u365\'75 li luktis kun la problemo. \u284\'47is nun tiu problemo estis tu\u349\'73
+inta lin nur sur lia flanko intelekta, sed nun anka\u365\'75 lia imago estis okupata a\u365\'75, por diri pli\u285\'67uste, sklavigita; kaj, dum li tie ku\u349\'73adis kaj \u309\'6aet\-i\u285\'67
+adis en la mallumegeco de la nokto kaj de sia kurtendrapirita \u265\'63ambro, la rakonto de S-ro Enfield preterpasis anta\u365\'75 lia mento kvaza\u365\'75 sur rula\u309\'6ao de lum\-igitaj bildoj. Jen li vidas
+ la longajn vicojn de lanternoj de nokta urbo; poste, figuron de homo rapide mar\u349\'73\-anta; jen infaninon kurantan de la kuracista domo, jen tiuj du kunfrapi\u285\'67as kaj tiu homa Juggernaut piede sub\-premas la infaninon kaj anta\u365\'75enpa\u349
+\'73as, neniel atentante pri \u349\'73iaj krioj. A\u365\'75 jen li vidas \u265\'63ambron en ri\u265\'63a domo, kie ku\u349\'73as lia amiko dormanta, son\u285\'67ante, kaj ridetante pro siaj son\u285\'67oj; kaj jen la pordo malfermi\u285\'67
+as, la kurtenoj apartigas, la dormanto reveki\u285\'67as, kaj jen! staras apud li figuro, al kiu estas donita potenco, kaj e\u265\'63 je tiu senviva horo, li devas levi\u285\'67i kaj fari la\u365\'75 \u285\'67ia ordono \'85 
+\par La figuro en tiuj du fazoj obsedis la le\u285\'67iston dum la tuta nokto; kaj se, je iu momento, li ekdormis, estis nur por vidi \u285\'67in gliti pli ka\u349\'73e tra dormantaj domoj a\u365\'75 \u349\'73ovi\u285\'67i pli rapide, e\u265\'63 \u285\'67is 
+kapturni\u285\'67o, tra pli lar\u285\'67aj labirintoj de lanterne lumata urbo, kaj, \u265\'63e \u265\'63iu angulo, surmar\u349\'73i sur infaninon kaj \u349\'73in lasi krieg\-antan. Kaj tamen la figuro ne havis ian viza\u285\'67on, per kiu li povus \u285
+\'67in rekoni; e\u265\'63 dum liaj son\u285\'67oj, \u285\'67i havis a\u365\'75 nenian viza\u285\'67on, a\u365\'75 unu, kiu trompis lin kaj dissolvi\u285\'67is anta\u365\'75 liaj okuloj; kaj tiel naski\u285\'67is en la spirito de la le\u285\'67\-
+isto kaj pligrandi\u285\'67is strange forta, preska\u365\'75 supermezura scivolo rigardi la trajtojn de la vera S-ro Hyde. Se li povus nur unufoje rigardi lin, li opiniis, la mistero klarigus kaj eble for\-ruli\u285\'67us, kiel estas la kutimo \u265\'63
+e mistera\u309\'6aoj, kiam oni elesploras ilin. Li eble povus ek\-vidi ka\u365\'75zon por la stranga prefero a\u365\'75 sklaveco (nomu \u285\'67in, kiel al vi pla\u265\'63as) de sia amiko, kaj e\u265\'63 por la frapante strangaj kondi\u265\'63oj de la t
+estamento. Kaj almena\u365\'75 \u285\'67i estus viza\u285\'67o vidinda; la viza\u285\'67o de homo tute sen\-kompata; viza\u285\'67o, kiu devis nur sin ekmontri por naski, en la mento de la neimpresi\u285\'67ema Enfield, senton de da\u365\'75
+ronta malamego. 
+\par De tiu tempo S-ro Utterson komencis konstante vizitadi la pordon en la flankstrato de l\rquote  butikoj. Matene, anta\u365\'75 la horo de la oficeja laboro, tagmeze, kiam la negocoj estis multaj kaj la tempo malmulta, nokte, sub la viza\u285\'67
+o de la nebula luno \emdash  ja en \u265\'63iu horo la le\u285\'67isto estis trovebla \u265\'63e sia elektita posteno. 
+\par \emdash \u8197\'20Se }{\i li}{ estas sinjoro }{\i Hyde}{, li pensis, mi estos sinjoro }{\i Seek}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 
+Tio ci estas vortserco. Hide and Seek (Hajd kaj Sik) estas infana ludo, lau kiu unuj devas sin kasi (Hide) kaj la aliaj ilin serci (Seek).}}}{. 
+\par Kaj fine lia pacienco estis rekompencita. Estis bela, seka nokto; frosto en la aero; la stratoj tiel puraj, kiel la planko de bal\u265\'63ambro; la lanternoj, skuataj de neniu vento, desegnis regulajn formojn el lumo kaj ombro. Je la deka, kiam la butik\-
+oj fermi\u285\'67is, la flank\-strato estis jam tre senhoma, kaj malgra\u365\'75 la malla\u365\'75ta mu\u285\'67ado de Londono \u265\'63ie \u265\'63irka\u365\'75e, tre silenta. Sinjoro Utterson jam staris dum kelkaj minutoj \u265\'63e sia pos\-
+teno, kiam li ekscii\u285\'67is pri stranga malpeza piedpa\u349\'73o alproksim\-i\u285\'67anta. En la da\u365\'75ro de siaj \u265\'63iunoktaj patroloj, li jam de longe kutimi\u285\'67is al
+ la kurioza efekto, kun kiu la piedsonado de sola persono, dum tiu estas ankora\u365\'75 malproksimega, subite elsalt\-egas klare distingebla el la vasta zumado kaj bruado de la urbo. Tamen lia atento estis neniam anta\u365\'75
+e tiel subite kaj decidige al\-devigita; kaj estis kun forta supersti\u265\'63a anta\u365\'75sento de sukceso, ke li retiris sin en la enirejon de la korto. La pa\u349\'73oj rapide alproksimi\u285\'67is, kaj subite plila\u365\'75ti\u285\'67is kiam ili 
+\u265\'63irka\u365\'75pasis la angulon de la strato. La le\u285\'67isto, rigardante el la enirejo, povis balda\u365\'75 vidi, kun kia homo li devas trakti. Tiu \u265\'63i estis malgranda kaj tre simple vestita; kaj lia mieno, e\u265\'63
+ je tiu malproksimeco, iel naskis en la observanto fortan antipation. Sed li iris rekte al la pordo, transpasante oblikve la straton por ne perdi tempon, kaj, dum li venis, li eltiris \u349\'73losilon el la po\u349\'73o, kvaza\u365\'75 iu, kiu alproksimi
+\u285\'67as al la hejmo. 
+\par S-ro Utterson elpa\u349\'73is kaj tu\u349\'73is lin je la \u349\'73ultro dum li preterpasis. 
+\par \emdash \u8197\'20S-ro Hyde, mi kredas. 
+\par S-ro Hyde kuntiri\u285\'67is malanta\u365\'75en kun sibla enspiro. Sed lia timo estis nur momenta; kaj, kvankam li ne rigardis la le\u285\'67iston rekte en la viza\u285\'67on, li respondis sufi\u265\'63e trankvile: 
+\par \emdash \u8197\'20Tiu estas mia nomo. Kion vi deziras? 
+\par \emdash \u8197\'20Mi vidas, ke vi estas enironta, diris la le\u285\'67isto. Mi estas malnova amiko de Doktoro Jekyll \emdash  Sinjoro Utterson de Gaunt Strato \emdash  vi sendube a\u365\'75dis mian nomon; kaj renkont\-
+ante vin tiel oportune, mi kredis, ke vi povos enlasi min. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi ne trovos Doktoron Jekyll; li estas for, res\-pondis S-ro Hyde, enblovante en la truon de la \u349\'73losilo. Kaj tiam subite, sed ne levante la rigardon: 
+\par \emdash \u8197\'20Kiel vi konis min? li demandis. 
+\par \emdash \u8197\'20Viaflanke, diris S-ro Utterson, \u265\'63u vi faros al mi komplezon? 
+\par \emdash \u8197\'20Kun plezuro, respondis la alia, kio \u285\'67i estu? 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi permesos, ke mi vidu vian viza\u285\'67on? demandis la le\u285\'67isto. 
+\par S-ro Hyde \u349\'73ajnis heziti; fine kvaza\u365\'75 post ia subita pripenso, frontis al li kun mieno de defio, kaj la paro sufi\u265\'63e fikse rigardadis sin reciproke dum kelkaj momentoj.
+\par \emdash \u8197\'20Nun mi povos rekoni vin, diris S-ro Utterson. Eble estos utile. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, respondis S-ro Hyde, estas ja bone ke ni renkonti\u285\'67is; kaj konvenas, ke vi havu mian adreson. Kaj li donis numeron en strato de Soho}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright 
+\fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Malrica kvartalo de Londono.}}}{. 
+\par \emdash \u8197\'20Bona Dio! pensis S-ro Utterson, \u265\'63u li anka\u365\'75 pensis pri la testamento? 
+\par Sed li retenadis siajn sentojn kaj nur gruntis dankon pro la dono de l\rquote  adreso. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun, diris la alia, kiel vi rekonis min? 
+\par \emdash \u8197\'20La\u365\'75 priparolo, estis la respondo. 
+\par \emdash \u8197\'20Kies priparolo? 
+\par \emdash \u8197\'20Ni havas komunajn amikojn, diris S-ro Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Komunajn amikojn! e\u293\'68is S-ro Hyde iom ra\u365\'75ke. Kiuj ili estas? 
+\par \emdash \u8197\'20Jekyll ekzemple, diris la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Li neniam diris al vi, kriis S-ro Hyde, kun ekru\u285\'67i\u285\'67o de kolero. Mi ne kredis, ke vi mensogos. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, diris S-ro Utterson, tia parolo ne estas deca.
+\par La alia rikanis la\u365\'75te en sova\u285\'67an ridon; kaj jen la sekvintan momenton, kun eksterordinara rapideco, li mal\u349\'73losis la pordon kaj malaperis en la domon. La le\u285\'67
+isto staris dum kelka tempo post kiam S-ro Hyde forlasis lin, la bildo de l\rquote  maltrankvileco. Tiam li mal\-rapide supreniris la straton, haltetante post \u265\'63iuj du-tri pa\u349\'73oj, kaj metante la manon al la frunto, kiel homo en ia menta 
+{\*\bkmkstart perpleksi_1}{\*\bkmkend perpleksi_1}perpleksiteco}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i\lang0 Perpleksiteco}{\lang0 
+: Tiu implikita stato de la mento, en kiu oni ne klare komprenas, au dubas au hezitas, pro konfuzataj ideoj (}{\i\lang0 Perpleksi}{\lang0  = meti en tiun staton). A. perplexity, F. perplexit\'e9, G. Verworrenheit, H. perplejidad.}}}{
+. La problemo, kiun li promen\-ante tiele pripensis, estis el speco, kiu malofte solvi\u285\'67as. S-ro Hyde estis pala, kaj havis pigmean ekstera\u309\'6aon; li donis la impreson de malb
+elformiteco sen ia nomebla malbeleco de formo, li havis mallogan rideton, kaj li estis kondutinta kontra\u365\'75 la le\u285\'67isto kun ia mortigula miksa\u309\'6ao de timemeco kaj trokura\u285\'67o, kaj li parolis per ra\u365\'75keta malla\u365\'75ta
+\u265\'63a kaj iom rompita vo\u265\'63o \emdash  \u265\'63iuj \u265\'63i punkt\-oj estis kontra\u365\'75 li; sed \u265\'63io \u265\'63i tio kune ne sufi\u265\'63is por klarigi la \u285\'67is tiam nekonitan na\u365\'75
+zon, abomenon kaj timon, kun kiu S-ro Utterson rigardis lin: 
+\par \emdash \u8197\'20}{\i Devas}{ esti io plu, diris en si la {\*\bkmkstart perpleksi_2}{\*\bkmkend perpleksi_2}perpleksita}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i\lang0 
+Perpleksita}{\lang0 : A. perplexed, puzzled, F. embrouill\'e9, em\-bar\-rass\'e9. G. verwirrt, perplex, H. perplejo.}}}{ sinjoro. }{\i Estas}{ ja io plu, se mi povus por \u285\'67i eltrovi nomon. Dio min benu! la viro \u349\'73ajnas apena\u365\'75
+ homa. Io troglodita, ni diru? a\u365\'75 \u265\'63u estas tie nur la radiado de malpurega animo, kiu tiel traspiras kaj transfiguras sian argilan lo\u285\'67ejon? La lasta, mi pensas; \u265\'63ar, ho mia malfeli\u265\'63
+a maljuna Harry Jekyll! se mi iam legis sur viza\u285\'67o la subskribon de Satano, estas sur tiu de via nova amiko. 
+\par \u264\'43irka\u365\'75 la angulo de la flankstrato estis placo kun antikvaj, belaspektaj domoj, jam plejparte kaduki\u285\'67intaj el ilia anta\u365\'75a gloro, kaj luigitaj po eta\u285\'67oj kaj \u265\'63ambr\-aroj al homoj el \u265\'63
+iuj specoj kaj cirkonstancoj: map\-gravuristoj, ar\u293\'68itektoj, fi-reputaciaj le\u285\'67istoj, kaj la agentoj de ka\u349\'73ataj entreprenoj. Unu konstrua\u309\'6ao, tamen, la dua for de la angulo, estis ankora\u365\'75 tute okupata; kaj, anta\u365
+\'75 \u285\'67ia pordo, kiu portis grandan \u349\'73ajnon de ri\u265\'63eco kaj komforto, kvankam \u285\'67i estis nun envolvita en mal\-lumo, krom \u265\'63e la fenestreto super \u285\'67i, S-ro Utterson haltis kaj frapis. Bone vestita, maljuneta
+ servisto mal\-fermis la pordon. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u D-ro Jekyll estas hejme, Poole?}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Elp. }{\i\lang0 Pul}{\lang0 .}}}{ demandis la le\u285\'67isto. 
+
+\par \emdash \u8197\'20Mi certigos, S-ro Utterson, diris Poole, dume enlasante la vizitanton en grandan komfortan vestiblon kun malalta plafono, pavimitan per kahelegoj, hejtatan (la\u365\'75 la maniero de kampara domego) per hela mal\-
+fermita fajro kaj meblitan per multekostaj mebloj el kverko. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi volas atendi tie \u265\'63i apud la fajro, sinjoro? a\u365\'75 \u265\'63u mi eklumigu por vi en la man\u285\'67o\u265\'63ambro? 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43i tie, mi dankas, diris la le\u285\'67isto; kaj li alprok\-simi\u285\'67is kaj apogis sin sur la alta fajrgardilo. Tiu \u265\'63i vestiblo, en kiu li nun restis sola, estis favorita fan\-
+tazio de lia amiko la doktoro; kaj Utterson mem kutimis paroli pri \u285\'67i kiel la plej agrabla \u265\'63ambro en Londono. Sed hodia\u365\'75 nokte estis trema\u265\'63o en lia sango; la viza\u285\'67o de Hyde ku\u349\'73
+is peze sur lia memoro; li sentis \emdash  kio \u265\'63e li estis malofta \emdash  na\u365\'75zon kaj mal\u349\'73aton pri la vivo; kaj en la malgajeco de sia humoro, li kvaza\u365\'75
+ legis minacon en la flagrado de la fajrlumo sur la poluritaj mebloj kaj en la maltrankvila eksaltado de la ombra\u309\'6ao sur la plafono. Li hontis pro la trankvili\u285\'67o, kiun li sentis, kiam Poole balda\u365\'75
+ revenis por anonci, ke D-ro Jekyll estis elirinta. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi vidis S-ron Hyde eniri per la pordo de la iama dissekcia \u265\'63ambro, Poole, li diris, \u265\'63u tio estas tute bona, kiam D-ro Jekyll estas for de l\rquote  hejmo? 
+\par \emdash \u8197\'20Tute bona, S-ro Utterson, respondis la servisto, S-ro Hyde havas \u349\'73losilon. 
+\par \emdash \u8197\'20Via mastro \u349\'73ajnas multe konfidi al tiu junulo, Poole, da\u365\'75rigis la le\u285\'67isto reve. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, sinjoro, tion li ja faras, diris Poole, ni \u265\'63iuj ricevis ordonojn, lin obei. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi ne pensas, ke mi iam renkontis lin \u265\'63i tie, diris Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Ho, ne, efektive, sinjoro. Li neniam estas tablo\-gasto tie \u265\'63i. Mi ja vidas lin tre malofte \u265\'63i-tiuflanke de la domo; li plej ofte venas kaj iras per la laboratorio. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, bonan nokton, Poole. 
+\par \emdash \u8197\'20Bonan nokton, S-ro Utterson. 
+\par Kaj la le\u285\'67isto ekiris al sia hejmo kun tre malgaja koro. 
+\par \emdash \u8197\'20Malfeli\u265\'63a Harry Jekyll, li pensis, miaj pensoj min trompas se li ne perdi\u285\'67as en profundajn akvojn! Li estis tre malbonkonduta, kiam li estis juna, anta\u365\'75 tre longe, ja vere, sed en la le\u285\'67
+aro de Dio statuto de limigo ne ekzistas. Ha! devas esti tio; la fantomo de iu malnova peko; la kancero de iu ka\u349\'73\-ita malhonoro; la puno venanta, }{\i pede claudo}{, jarojn post kiam la me\-moro forgesis kaj la memamo pardonis la kulpon. 
+\par Kaj la le\u285\'67isto, timigita de la penso, zorgmeditis dum iom da tempo pri sia propra estinta vivo, ser\u265\'63ante en \u265\'63iuj anguloj de sia memoro, timante ke, hazarde, ia malnova peka\u309\'6a
+o el tie eksaltu al la lumo. Lia estinta vivo estis sufi\u265\'63e senkulpa; malmultaj homoj povus legi la ar\u293\'68ivojn de sia vivo kun malpli da anta\u365\'75timo. Li, tamen, estis humiligita \u285\'67is la polvo pro la multaj mal\-bona\u309\'6a
+oj, kiujn li iam faris, kaj relevita en sobran kaj timoplenan dankemecon pro tiuj multaj, kiujn li estis tiel preska\u365\'75e farinta sed tamen evitinta. Kaj poste, revenante al sia anta\u365\'75a temo, li eklumigis radion de espero. 
+\par \emdash \u8197\'20Tiu \u265\'63i S-ro Hyde, se oni lin esploradus, li pensis, devas ja havi siajn proprajn sekretojn; nigrajn sekretojn, la\u365\'75 sia mieno; sekretojn kompare al kiuj la plej malbonaj de mal\-feli\u265\'63a Jekyll estus kvaza\u365\'75
+ sunlumo. La afero ne povas da\u365\'75ri tia, kia \u285\'67i estas. Mi malvarm\-i\u285\'67as, kiam mi pensas pri tiu \u265\'63i esta\u309\'6ao rampanta kiel \u349\'73telisto al la lito de Harry! Malfeli\u265\'63a Harry, kia vek\-i\u285\'67o! Kaj la dan
+\u285\'67ero! \u264\'43ar se tiu \u265\'63i Hyde suspektas la ekziston de la testamento, li povos malpacienci\u285\'67i pro deziro heredi. Ha, mi devos meti la \u349\'73ultron al la tasko, \emdash  se nur Jekyll tion al mi permesos, li aldonis. \u264\'43
+ar denove li vidis anta\u365\'75 la okulo interna, klarajn kiel diafana\u309\'6ao, la strangajn kondi\u265\'63ojn de la testamento. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525825}Doktoro Jekyll estis tute sen\u285\'67ena{\*\bkmkend _Toc184525825}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Post du semajnoj, la\u365\'75 bonega bon\u349\'73anco, la doktoro invitis al unu el siaj agrablaj vesperman\u285\'67oj kvin a\u365\'75 ses malnovajn intimulojn, \u265\'63
+iuj inteligentaj estimindaj homoj, kaj \u265\'63iuj kompetentuloj pri la bona vino; kaj S-ro Utterson tiel manovris, ke li restis post la foriro de la aliaj. Tio ne estis nova aran\u285\'67o, sed jam okazis dekojn da fojoj. Kie Utterson estis iel \u349
+\'73atata, tie li estis tre multe \u349\'73atata. Dommastroj amis reteni la sekan le\u285\'67iston, kiam la gajeguloj kaj la babilemuloj 
+havis jam la piedon sur la sojlo por foriri; ili amis sidi dum iom da tempo kun lia netrudema kunesto, sin ekzercante por la soluleco, sobrigante siajn mentojn en lia ri\u265\'63a silento, post la elspezado kaj stre\u265\'63igado de l\rquote 
+ festeco. Al tiu \u265\'63i regulo, D-ro Jekyll ne estis escepto; kaj dum li nun sidis \u265\'63e la kontra\u365\'75a flanko de la fajro, \emdash  granda, belforma, glatviza\u285\'67a, kvindek\-jara viro, kun ekstera\u309\'6ao eble iom ruzeta, sed kun 
+\u265\'63ia signo de kapableco kaj bonkoreco, \emdash  oni povis ekvidi per liaj rigardoj, ke li havas al S-ro Utterson sinceran kaj varman korinklinon. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi deziris paroli kun vi, Jekyll, komencis tiu \u265\'63i. Vi konas tiun vian testamenton \'85 
+\par Atenta observanto povus konstati, ke la temo estas malagrabla; sed la doktoro elportis \u285\'67in gaje. 
+\par \emdash \u8197\'20Mia malfeli\u265\'63a Utterson, li diris, vi estas kom\-patinda pro tia kliento. Mi neniam vidis homon tiel afliktita, kiel vi estis pro mia testamento; escepte se estus tiu \u265\'63irka\u365\'75
+ligita pedanto Lanyon, pri tio, kion li nomas miaj sciencaj herezoj. Ho, mi scias, ke li estas bonegulo, \emdash  vi ne bezonas fari nuban viza\u285\'67on, \emdash  efek\-tiva bonegulo, mi \u265\'63iam intencas vidi lin pli ofte; sed li tamen, malgra\u365
+\'75 \u265\'63io, \u265\'63irka\u365\'75ligita pedanto ja estas; ignoranta, aroganta pedanto. Mi neniam pri iu estis pli dolore trompita, ol pri Lanyon. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi scias, ke mi neniam aprobis \u285\'67in, da\u365\'75rigis Utterson, senkompate malatentante la novan temon. 
+\par \emdash \u8197\'20Mian testamenton? Jes, certe, mi scias tion, diris la doktoro iomete akre, tion vi jam diris al mi. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, mi diras tion al vi denove, da\u365\'75rigis la le\u285\'67\-isto; mi lastatempe eksciis ion rilate al la juna Hyde. 
+\par La granda bela viza\u285\'67o de D-ro Jekyll pali\u285\'67is \u285\'67is la lipoj mem, kaj nigreco aperis \u265\'63irka\u365\'75 liaj okuloj. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi ne volas a\u365\'75di plu, li diris. Tiun temon, mi pensis, ni konsentis ne plu aludi. 
+\par \emdash \u8197\'20Tio, kion mi a\u365\'75dis, estis abomena, diris Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Tio ne povas \u349\'73an\u285\'67i la aferon. Vi ne komprenas mian pozicion, respondis la doktoro, kun ia nekonsek\-venceco de maniero. Mi trovi\u285\'67
+as en doloriga situacio, Utterson. Mia pozicio estas tre stranga, ja tre stranga. Estas unu el tiuj aferoj, kiujn la diskutado ne povas ripari. 
+\par \emdash \u8197\'20Jekyll, diris Utterson, vi min intime konas; mi estas homo konfidinda. Faru pri \u265\'63i tio plenan malka\u349\'73an konfeson, kaj mi neniel dubas, ke mi povos eltiri vin el via embaraso. 
+\par \emdash \u8197\'20Mia bona Utterson, diris la doktoro, estas tre\-ege bona viaparte, kaj mi ne trovas vortojn, per kiuj vin danki. Mi plene kredas vin; mi konfidus al vi pli\-vole ol al \u265\'63
+iu alia vivanta, ja, plivole ol al mi mem, se mi povus fari la elekton; sed vere ne estas tio, kion vi supozas, ne estas tiel malbone; kaj \u285\'67uste por trank\-viligi vian bonan koron, mi diros al vi \u265\'63
+i tion: Tuj kiam mi volos, mi povos min liberigi de S-ro Hyde. Pri tio mi donas al vi mian manon, kaj mi dankas vin ree kaj ree. Kaj mi aldonos nur unu malgrandan vorton, Utterson, kiun, \emdash  mi estas certa pri tio, \emdash  vi akceptos sen ofendi
+\u285\'67o: ke \u265\'63i tio estas privata afero, kaj mi vin petas, lasu \u285\'67in dormadi. 
+\par Utterson pripensadis dum kelkaj momentoj, rigard\-ante en la fajron. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi havas nenian dubon, ke vi estas tute prava, li diris fine, stari\u285\'67ante. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, bone, sed \u265\'63ar ni tu\u349\'73is tiun \u265\'63i aferon, kaj por la lasta fojo, kiel mi esperas, da\u365\'75rigis la doktoro, estas unu punkto, kiun mi dezirus al vi komprenigi. Mi havas vere grandan intereson al la malfeli
+\u265\'63a Hyde. Mi scias, ke vi vidis lin; li tion diris al mi; kaj mi timas, ke li kondutis mal\u285\'67
+entile. Sed mi ja sincere havas grandan, grandegan intereson al tiu junulo; kaj se mi estus forprenita, Utterson, mi deziras, ke vi promesu al mi, toleri lin kaj havigi al li liajn rajtojn. Vi tion farus, mi pensas, se vi scius \u265\'63ion; kaj estus 
+\u349\'73ar\u285\'67o forigita de mia animo, se vi promesus. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi ne povas \u349\'73ajnigi, ke mi iam amos lin, diris la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Tion mi ne postulas, petegis Jekyll, metante sian manon sur la brakon de la alia, mi postulas nur la justecon; mi petas nur, ke vi helpu lin pro amo al mi, kiam mi \u265\'63i tie ne estos plu. 
+\par Utterson ek\u285\'67emis malgra\u365\'75vole. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, li diris, mi promesas. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525826}La afero pri la Carew}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super 
+\chftn }{ }{\lang0 Elp. }{\i\lang0 Karu}{\lang0 .}}}{-mortigo{\*\bkmkend _Toc184525826}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Preska\u365\'75 unu jaron poste, en la monato oktobro 18**, Londono estis ektimigita de krimo de stranga kruel\-
+egeco, kiun igis pli rimarkinda la alta rango de la viktimo. La detaloj estis malmultaj kaj timigaj. Serv\-istino, lo\u285\'67anta sola en domo ne malproksima de la rivero, estis suprenirinta por ku\u349\'73i\u285\'67i \u265\'63irka\u365\'75
+ la dekunua. Kvankam nebulo ruli\u285\'67adis super la urbo dum la fruaj horoj, la unua parto de la nokto estis sennuba, kaj la strateto, sur kiun rigardis la fenestro de la servistino, estis brile lumigata de la plena luno. \u348\'53ajnas, ke \u349\'73
+i estis romantikema, \u265\'63ar \u349\'73i sidi\u285\'67is sur sian keston, kiu staris \u285\'67uste sub la fenestro, kaj enprofundi\u285\'67is en rev\-adon. Neniam, \emdash  \u349\'73i kutimis diri kun fluantaj larmoj, kiam \u349\'73
+i rakontis la okazinta\u309\'6aon, \emdash  neniam \u349\'73i estis sentinta sin pli en paco kun \u265\'63iuj homoj, a\u365\'75 pensinta pli bonvole pri la mondo. Kaj dum \u349\'73i tiel sidadis, \u349\'73i ekvidis mal\-
+junan, belan sinjoron kun blankaj haroj, alproksimi\u285\'67\-antan sur la strateto; kaj anta\u365\'75enirantan renkonte al li, alian tre malgrandan sinjoron, kiun komence \u349\'73i malpli atentis. Kiam ili alvenis \u285\'67is reciproka a\u365\'75d\-
+ebleco \emdash  kio estis \u285\'67uste sub la okuloj de la servistino \-\emdash  la pli a\u285\'67a viro klinsalutis kaj alparolis al la alia per tre bela maniero de \u285\'67entileco. Ne \u349\'73
+ajnis, ke la temo de lia parolado estas grava; efektive, de lia montrado \u349\'73ajnis, ke li nur demandas pri la vojo; sed la luno brilis sur lian viza\u285\'67on dum li parolis, kaj pla\u265\'63is al la knabino \u285\'67
+in observi, tiel senkulpan kaj malnovmodan bonkorecon de maniero \u285\'67i \u349\'73ajnis elspiri, tamen estis anka\u365\'75 \u265\'63e \u285\'67i io alta, kvaza\u365\'75 de ia bonfondita memkon\-tento. Balda\u365\'75 \u349\'73
+ia rigardo vagis al la alia, kaj \u349\'73i estis surprizita rekoni en li unu S-ron Hyde, kiu foje vizitis \u349\'73ian mastron, kaj al kiu \u349\'73i eksentis antipation. Li portis en la mano pezan bastoneton, kiun li sencele manumis; sed li re
+spondis nenian vorton, kaj \u349\'73ajnis a\u365\'75skulti kun malfacile retenata malpacienco. Kaj tiam subite li eks\-plodis en grandan flami\u285\'67on de kolero, frapante per la piedo, svingegante sian bastonon, kaj kondutante, \emdash 
+ kiel diris la servistino, \emdash  kvaza\u365\'75 frenezulo. La maljunulo retiri\u285\'67is unu pa\u349\'73on, kun mieno de homo treege surprizita kaj iome \u265\'63agrenita; kaj \u265\'63e tio, S-ro Hyde diskrevigis \u265\'63
+iujn limojn kaj bastonegis lin teren. Kaj jen tuj poste kun simia furiozo li premegadis subpiede sian viktimon, kaj hajligis sur lin tian ventegon da batoj, ke la ostoj a\u365\'75deble frakasi\u285\'67
+is kaj la korpo saltadis sur la vojo. Pro la teruro de tiu vida\u309\'6ao kaj tiuj sonoj, la servistino svenis. 
+\par Estis la dua horo, kiam \u349\'73i rekonscii\u285\'67is kaj venigis la policon. La mortiginto jam anta\u365\'75 longe foriris; sed tie ku\u349\'73
+is lia mortigito meze de la strateto, nekredeble senformigita. La bastono per kiu la ago estis farita, kvankam el iu malofta tre fortika kaj peza ligno, rompi\u285\'67is \u265\'63
+e la mezo per la egeco de tiu sensenta krueleco, kaj unu splitigita duono estis ruli\u285\'67inta en la defluilon, la alian sendube forportis la mortiginto. Monujo kaj ora po\u349\'73horlo\u285\'67o estis trovitaj sur la mort\-igito, sed nenia karto a
+\u365\'75 papero, krom sigelita kaj afrankita koverto, kiun li kredeble portis al la po\u349\'73to, kaj kiu surhavis la nomon kaj adreson de S-ro Utterson. Tiun \u265\'63i oni alportis la sekvintan matenon al la le\u285\'67isto anta\u365\'75 ol li levi
+\u285\'67is; kaj \u285\'67in vidinte kaj scii\u285\'67inte pri la cirkonstancoj, li tuj elpu\u349\'73is solenan lipon. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi diros nenion, \u285\'67is mi vidos la kadavron, li diris, \u265\'63i tio povas esti tre grava. Bonvolu atendi dum mi vesti\u285\'67os. 
+\par Kaj kun la sama serioza viza\u285\'67o li rapide maten\-man\u285\'67is kaj veturadis al la policejo, kien oni estis al\-portinta la kadavron. Tuj kiam li eniris en la \u265\'63ambron, li faris jesan kapsignon. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, li diris, mi rekonas lin. Mi beda\u365\'75ras diri, ke tiu \u265\'63i estas Sir Danvers Carew. 
+\par \emdash \u8197\'20Mia Dio! sinjoro, ekkriis la policisto, \u265\'63u estas eble? Kaj tuj poste lia okulo ekbrilis pro profesia ambicio. Tio \u265\'63i faros grandan bruon, li diris, kaj eble vi povos helpi nin kapti la 
+krimulon. Kaj mallonge li rakontis tion, kion la servistino estis vidinta, kaj al\-montris la rompitan bastonon. 
+\par S-ro Utterson jam tremis \u265\'63e la nomo Hyde; sed kiam oni metis anta\u365\'75 lin la bastonon, li ne povis dubi plu; rompita kaj elbatita kvankam \u285\'67i estis, li rekonis \u285\'67in kiel unu, kiun li mem donacis anta\u365\'75
+ multaj jaroj al Harry Jekyll. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u tiu \u265\'63i S-ro Hyde estas persono de malalta kresko? li demandis. 
+\par \emdash \u8197\'20Speciale malgranda kaj speciale fi-aspekta, tiel la servistino lin nomas, diris la oficisto. 
+\par S-ro Utterson pripensadis; poste, levante la kapon: 
+\par \emdash \u8197\'20Se vi venos kun mi en mia veturilo, li diris, mi kredas, ke mi povos konduki vin al lia domo. 
+\par Estis jam preska\u365\'75 la na\u365\'75a de la mateno, kaj okazis la unua nebulo de la sezono. Granda \u265\'63okoladkolora vaporo mallevi\u285\'67is de la \u265\'63ielo kvaza\u365\'75 \u265\'63erkokovrilo, sed la vento sen\u265\'63
+ese atakegis kaj forpelis tiujn remparig\-itajn vaporojn; tiel, ke dum la malrapida rampado de la fiakro el unu strato sur la alian, S-ro Utterson povis vidi mirindan nombron da gradoj kaj nuancoj de krepuska lumo; \u265\'63ar jen malhelis kvaza\u365\'75
+ en la profundo de vespera \u265\'63ielo; jen la ardado de ri\u265\'63a flamstriita bruno, kiel la brilo de ia stranga brulado, kaj jen, momente, la nebulo tute distri\u285\'67is, kaj palega radio da taglumo traglitis inter la turni\u285\'67antaj volva
+\u309\'6aoj de l\rquote  va\-poro. La funebreca kvartalo Soho, vidata sub \u265\'63i tiuj \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67antaj ekrigardoj kun siaj kotaj vojoj kaj mal\-elegantaj preterirantoj, kaj siaj lanternoj, kiuj estis a\u365\'75 ankora\u365\'75
+ ne estingitaj a\u365\'75 rebruligitaj por kontra\u365\'75batali tiun \u265\'63i mal\u285\'67ojan reinvadon de la mallumo, \u349\'73ajnis, al la okuloj de la le\u285\'67isto, simili kvartalon de urbo en ia ko\u349\'73
+maro. Liaj pensoj, plie, estis tinkturitaj de la plej malgajaj koloroj; kaj kiam li ekrigardis sian vetur\-kunulon, li sentis ian tu\u349\'73on de tiu teruro al la le\u285\'67o kaj \u285\'67iaj oficistoj, kiu foje povas ataki e\u265\'63 la plej ho\-
+nestan. Kiam la veturilo haltis \u265\'63e la montrita adreso, la nebulo iome levi\u285\'67is, kaj li ekvidis malhelan straton, \u285\'67indrinkejon, francan man\u285\'67eja\u265\'63on, multajn \u265\'63ifone vest\-itajn infanojn, kun\-
+premitajn en la domaj enirejoj, kaj multajn virinojn, el diversaj nacioj, elirantajn kun \u349\'73losilo en la mano por trinki matenan glason; kaj, la sekvintan momenton, la nebulo, bruna kiel la umbro-tero, remalsuprenvenis sur tiun lokon kaj for\-tran
+\u265\'63is lin de la friponejo lin \u265\'63irka\u365\'75anta. \u264\'43i tie estis la hejmo de la favorato de Henry Jekyll; de homo heredonta kvaronon da miliono sterlinga. 
+\par Ar\u285\'67enthara maljunulino, kun viza\u285\'67o kvaza\u365\'75 el eburo, mal\-fermis la pordon. \u348\'53i havis malbonan viza\u285\'67on, glatigitan per la hipokriteco; sed \u349\'73ia maniero estis bonega. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, \u349\'73i diris, ja logas S-ro Hyde tie \u265\'63
+i, sed ne estas hejme, li estis en la domo lastan nokton tre malfrue, sed reeliris post malpli ol unu horo; tio tute ne estas stranga; liaj kutimoj estas tre neregulaj, kaj li ofte forestas; ekzemple, \u285\'67is hiera\u365\'75 \u349\'73
+i ne vidis lin jam de preska\u365\'75 du monatoj. 
+\par \emdash \u8197\'20Bone, ni do deziras vidi liajn \u265\'63ambrojn, diris la le\u285\'67isto; kaj, kiam la virino komencis deklari, ke tio estas neebla: Mi devas sciigi al vi, kiu estas \u265\'63i tiu kun mi, li aldonis: Tiu \u265\'63i estas Insp
+ektoro Newcomen, el Scotland Yard}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Elp. }{\i\lang0 Njukomen}{\lang0  el }{\i\lang0 Skotland Jard}{\lang0 
+ (la cefoficejo de la londona detektiva polico).}}}{. 
+\par Ekbrila\u265\'63o de malama \u285\'67ojo aperis sur la viza\u285\'67o de la virino. 
+\par \emdash \u8197\'20Ha! \u349\'73i diris, li estas ser\u265\'63ata! Kion li faris? 
+\par S-ro Utterson kaj la inspektoro rigardis sin reci\-proke. 
+\par \emdash \u8197\'20Li ne \u349\'73ajnas esti tre populara persono, diris \u265\'63i tiu. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun, mia bonulino, permesu, ke mi kaj tiu \u265\'63i sinjoro iome \u265\'63irka\u365\'75rigardu. 
+\par El la tuta domo, kiu krom pro la maljunulino restis senhoma, S-ro Hyde estis okupinta nur du \u265\'63ambrojn; sed tiuj estis meblitaj lukse kaj bonguste. \u348\'53ranko estis plenigita de bona vino; la teleraro estis el ar\u285\'67
+ento, la tukaro eleganta; bona pentra\u309\'6ao pendis sur la muro, donaco (Utterson supozis) de Henry Jekyll, kiu estis granda virtuozo; kaj la tapi\u349\'73oj estis dikegaj kaj el agrablaj koloroj. En tiu \u265\'63i momento, tamen, la \u265\'63
+ambroj portis \u265\'63ian signon de anta\u365\'75nelonga kaj rapida traser\u265\'63\-ado; dise sur la planko ku\u349\'73is vesta\u309\'6aoj, kun la po\u349\'73oj turnitaj eksteren; \u349\'73loseblaj tirkestoj staris malfermitaj, kaj sur la fajrejo ku
+\u349\'73is amaso da griza cindro, kvaza\u365\'75 multe da paperoj estis bruligitaj. El \u265\'63i tiu cindramaso la inspektoro eltiris la dikan ekstrema\u309\'6aon de verda \u265\'63eklibro, kontra\u365\'75
+starintan la efikon de la fajro; la alia duono de la bastono estis trovita post la pordo; kaj, \u265\'63ar tio \u265\'63
+i certigis liajn suspektojn, la policano deklaris sin ravita. Vizito al la banko, kie oni sciigis lin, ke kelkmilo da funtoj sterlingaj ku\u349\'73as tie je la kredito de la mortiginto, kompletigis lian kontentecon. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi povas havi fidon, sinjoro, diris li al Sinjoro Utterson, ke mi nun havas lin bone en la mano. Li sendube perdis la kapon, alie li neniam lasus la bas\-tonon, kaj, anta\u365\'75 \u265\'63io, neniam bruligus la \u265\'63
+ekaron. Nur per mono li povas ja vivi. Ni havas nenion por fari, krom atendi lin \u265\'63e la banko kaj eldoni la afi\u349\'73etojn. 
+\par Tiu \u265\'63i lasta afero, tamen, ne estis tiel facila; \u265\'63ar S-ro Hyde havis malmulte da konatoj, e\u265\'63 la mastro de la servistino lin vidis n
+ur dufoje, lian parencaron oni povis eltrovi nenie, li estis neniam fotografita, kaj la nemultaj, kiuj povis lin priskribi, tute malkonsentis inter si, la\u365\'75
+ la kutimo de ordinaraj observantoj. Pri nur unu sola punkto ili konsentis; kaj tiu estis la obsedanta sento de neesprimita kripleco, per kiu la fu\u285\'67into impresis tiujn, kiuj lin vidis. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525827}La okazo pri la letero{\*\bkmkend _Toc184525827}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Estis malfrue en la posttagmezo, kiam S-ro Utterson al\-venis al la pordo de D-ro Jekyll, kie li estis tuj en\-lasita de Poo
+le kaj kondukita malsupren preter la kuirejo kaj trans korton, kiu iam estis \u285\'67ardeno, \u285\'67is la konstrua\u309\'6ao, kiun oni nomis indiferente, la laboratorio a\u365\'75 dissekca \u265\'63ambro. La doktoro a\u265\'63
+etis la domon de la heredintoj de fama \u293\'68irurgiisto; kaj \u265\'63ar liaj propraj gustoj estis pli \u293\'68emiaj ol anatomiaj, li \u349\'73an\u285\'67\-is la des\-tinon de la konstrua\u309\'6ao en la posta parto de la \u285\'67
+ardeno. Estis la unua fojo, kiam la le\u285\'67isto estis akceptita en tiu parto de la lo\u285\'67ejo de sia amiko; kaj li observis la malluman sen\-fenestran konstrua\u309\'6aon kun scivolo, kaj \u265\'63irka\u365\'75
+en rigardis kun malagrabla sento de strangeco, dum li transiris la operacian teatron, iam amase plen\-igitan de fervoraj studentoj, nun mal\-plenan kaj silentan, kun la tabloj \u349\'73ar\u285\'67itaj de \u293\'68
+emiaj aparatoj, la planko kovrita de kestoj kaj pakpajlo, kaj la lumo malklare fal\-anta tra la nebula kupolo. \u264\'43e la transa flanko, \u349\'73tup\-aro suprenkondukis al pordo kovrita de ru\u285\'67a {\*\bkmkstart bajeto_1}{\*\bkmkend bajeto_1}
+bajeto}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i\lang0 Bajeto}{\lang0 : Speco de maldelikata flaneleca tuko. A. baize; Fr. bayette; G. Boye; H. bayeta.}}}{
+, kaj tra tiu S-ro Utterson estis fine akceptita en la kabineton de la doktoro. Estis granda \u265\'63ambro, \u265\'63irkau\-garnita je vitraj \u349\'73rankoj, meblita interalie per spegul\-
+ego kaj skribtablo, kaj elrigardis sur la korton per tri polvokovritaj fenestroj kun feraj baroj. Fajro brulis sur la kameno, lampo ekbruligita staris sur la kamen\-breto, \u265\'63ar e\u265\'63 en la domoj la nebulo komencis ku\u349\'73
+i dense, kaj tie, proksimege de la varmo, sidis Doktoro Jekyll, \u349\'73ajne morte malsana. Li ne stari\u285\'67is por akcepti sian vizitanton, sed etendis nekore la manon kaj bon\-venigis lin per \u349\'73an\u285\'67ita vo\u265\'63o. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun, diris S-ro Utterson, tuj post la eliro de Poole, vi a\u365\'75dis la nova\u309\'6aon, \u265\'63u ne? 
+\par La doktoro tremetis. 
+\par \emdash \u8197\'20Oni kriis \u285\'67in sur la placo, li diris. Mi a\u365\'75dis tion de mia man\u285\'67o\u265\'63ambro. 
+\par \emdash \u8197\'20Unu vorton, diris la le\u285\'67isto. Carew estis mia kliento, sed tio vi anka\u365\'75 estas; kaj mi volas scii, kion mi devas fari. Vi ja ne estis sufi\u265\'63e freneza, ka\u349\'73i ie tiun \u265\'63i kanajlon? 
+\par \emdash \u8197\'20Utterson, mi \u309\'6auras anta\u365\'75 Dio, ekkriis la doktoro, mi \u309\'6auras anta\u365\'75 Dio, ke mi neniam revidos lin plu. Mi ligas min al vi per mia honoro, ke mi de nun \u265\'63esigos \u265\'63ian rilaton kun li en tiu \u265
+\'63i mondo. \u264\'43io fini\u285\'67is. Kaj, efektive, li ne bezonas ian helpon; vi ne konas lin kiel mi; li estas for el dan\u285\'67ero, tute for el dan\u285\'67ero. Atentu miajn vortojn, oni pri li ne a\u365\'75dos plu. 
+\par La le\u285\'67isto a\u365\'75skultis malgaje. Ne pla\u265\'63is al li la febra maniero de lia amiko. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi \u349\'73ajnas tre certa pri li, li diris, kaj por vi mem mi esperas, ke vi estos prava. Se okazus proceso, via nomo eble aperus. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi estas tute certa pri li, respondis Jekyll, por tio mi havas sciobazon, kiun mi povas konfidi al neniu. Sed estas unu afero, pri kiu vi povas min konsili. Mi ricevis \emdash  mi ricevis leteron, kaj min embarasas decidi, \u265\'63
+u mi devus montri \u285\'67in al la polico. Mi volus lasi la aferon en viaj manoj, Utterson; vi ju\u285\'67us sa\u285\'67e, mi estas certa, tiel grandan konfidon mi havas al vi. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi timas, mi supozas, ke \u285\'67i povus konduki al lia trovi\u285\'67o, \u265\'63u ne? demandis la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Ne, diris la alia. Mi ne povas diri, ke min tu\u349\'73as, kio fari\u285\'67os Hyde, kun li mi ne rilatos plu. Mi pensis pri mia propra reputacio, kiun \u265\'63i tiu malaminda afero iom kom\-promitis. 
+\par Utterson pripensadis iom. Lin mirigis la egoismo de lia amiko kaj, tamen, trankviligis lin. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, li diris fine, permesu, ke mi vidu la le\-teron. 
+\par La letero estis skribita la\u365\'75 stranga vertikala ma\-niero, kaj subskribita \'abEdward Hyde\'bb; kaj \u285\'67i sciigis, sufi\u265\'63e mallonge, ke la bonfarinto de la skribinto, D-ro Jekyll, al kiu li estis de longe tiel malinde re\-
+paginta milon da favoroj, ne bezonas timi pri lia sen\-dan\u285\'67ereco, \u265\'63ar li havas rimedojn por forkuri, al kiuj li havas absolutan fidon. Sufi\u265\'63e pla\u265\'63is al la le\u285\'67isto \u265\'63i tiu letero; \u285\'67
+i donis pli bonan aspekton al la intimeco, ol li jam atendis, kaj li kulpigis sin pro kelkaj siaj anta\u365\'75aj suspektoj. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi havas la koverton? li demandis. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi bruligis \u285\'67in, respondis Jekyll, anta\u365\'75 ol konscii kion mi faris; sed \u285\'67i portis nenian stampon de l\rquote  po\u349\'73to. Oni alportis \u285\'67in private. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u mi konservu \u265\'63i tion kaj dormu sur \u285\'67i?}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 T.e. pripensi pri gi.}}}{
+ demandis Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi deziras, ke vi decidu por mi tute, estis la respondo. Mi perdis \u265\'63ian fidon al mi mem. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, mi pripensos, diris la le\u285\'67isto. Kaj nun unu vorton plu. Estis Hyde, \u265\'63u ne, kiu diktis la kondi\u265\'63ojn en via testa\-mento pri tiu malapero? 
+\par La doktoron \u349\'73ajne kaptis eksveno. Li kunpremis la lipojn kaj jesis per kapsigno. 
+\par \emdash \u8197\'20Tion mi divenis, diris Utterson. Li intencis pereigi vin. Nur iom plu, kaj vin jam estus trafinta la morto. 
+\par \emdash \u8197\'20Min trafis io multe pli efika, respondis solene la dok\-toro. Min trafis averto \emdash  ho Dio! Utterson, kia averto! 
+\par Kaj li momente kovris la viza\u285\'67on per la manoj. 
+\par Elirante, la le\u285\'67isto haltis kaj iom kunparoladis kun Poole. 
+\par \emdash \u8197\'20Oni hodia\u365\'75 alportis leteron, li diris. Kian as\-pekton havis la portinto? 
+\par Sed Poole estis certega, ke nenio venis krom po\u349\'73te, kaj e\u265\'63 tiel nur cirkuleroj. \u264\'43i tiu nova\u309\'6ao forsendis la vizitinton kun renovigitaj timoj. Evidente la letero alvenis per la laboratoria pordo. Eble ja \u285\'67
+i estis skribita en la kabineto, kaj se tiel estas, \u285\'67i devas esti ju\u285\'67ata alie kaj traktata kun tiom pli da singardemo. La \u309\'6aurnalvendistoj, dum li iris, sinra\u365\'75kige kriegis la\u365\'75longe la trotuaroj: 
+\par \emdash \u8197\'20Speciala eldono! Terura mortigo de Parlament\-ano! 
+\par Tio estis la funebra parolado jam de unu amiko kaj kliento. Kaj li ne povis ne timi, ke la bonfamo de ankora\u365\'75 alia amiko estos tirata malsupren en la turn\-i\u285\'67ado de l\rquote  skandalo. La decido, kiun li devos fari estis almena\u365\'75
+ iom delikata; kaj memfida kvankam li estis la\u365\'75 kutimo, li komencis dorloti deziron, havi ies konsilon. 
+\par Balda\u365\'75 poste, li sidis \u265\'63e unu flanko de sia propra kameno, kun S-ro Guest}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\lang0 Elp. }{\i\lang0 Gest}{\lang0 .}}}{
+, sia \u265\'63efkomizo, \u265\'63e la alia, kaj meze inter ili, je delikate kalkulita distanco de la fajro, staris botelo da ia speciala malnova vino, kiu de longe ku\u349\'73adis nesunumata en la fundamentoj de lia domo. La nebulo ankora\u365\'75
+ dormis pendfluge super la dron\-inta urbo, kie la lampoj lumetis kiel karbunkoloj, kaj tra la obtuziganta ka\u349\'73anta amaso de tiuj falintaj nuboj la procesio de la vivo de l\rquote  urbo ankora\u365\'75 enrul\-i\u285\'67
+adis tra la grandaj arterioj kun sonego kvaza\u365\'75 de potenca vento. Sed la \u265\'63ambro estis gaja en la lumo de l\rquote  fajro. En la botelo la acidoj estis jam de longe solvi\u285\'67intaj; kun la da\u365\'75rado de l\rquote 
+ tempo la imperia tinkturo dol\u265\'63i\u285\'67is tiel same, kiel la koloro en koloritaj fenestroj alprenas nuancojn pli ri\u265\'63ajn; kaj la ardeco de varmegaj a\u365\'75tunaj posttagmezoj sur montetflankaj vinberejoj estis preta liberi\u285\'67
+i kaj distri la nebulojn de Lon\-dono. Nesenteble la le\u285\'67isto fandi\u285\'67is. Al neniu li ka\u349\'73is malpli da sekretoj, ol al S-ro Guest. Li ja ne estis \u265\'63iam certa, ke li ka\u349\'73
+is tiom, kiom li intencis. Guest ofte iris al la doktora domo pri aferoj. Li konis Poole, li povis apena\u365\'75 ne ri\-marki la intimecon de S-ro Hyde en tiu domo; li povus fari konkludojn. \u264\'43
+u do ne estus konsilinde, ke li vidu leteron, kiu tiun misteron klarigas? Kaj anta\u365\'75 \u265\'63io, \u265\'63ar Guest, estante fervora studanto kaj kritikanto de skrib\-
+manieroj, konsiderus la konfidon natura kaj kompleza? Guest plie estis konsilemulo; li apena\u365\'75 legus tian strangan dokumenton, ne eldirante rimarkon, kaj la\u365\'75 tiu rimarko S-ro Utterson povos direkti sian estontan agadon. 
+\par \emdash \u8197\'20Estas mal\u285\'67oja afero pri Sir Danvers, li diris. 
+\par \emdash \u8197\'20Ja efektive \u285\'67i estas, sinjoro. \u284\'47i elvokis grandan publik\-an senton, respondis Guest. \emdash  Kompreneble la krimulo estis freneza. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi multe dezirus a\u365\'75di vian opinion pri tio, res\-pondis Utterson. Mi havas \u265\'63i tie dokumenton de li skribitan; estas tute inter ni, \u265\'63ar mi apena\u365\'75 scias, kion fari pri \u285\'67i: e\u265\'63
+ plej bonaspekte la afero estas malbela. Sed jen, tute la\u365\'75 via speciala intereso: a\u365\'75to\-grafo de mortiginto. 
+\par La okuloj de Guest plibrilis, kaj li tuj komencis esplori \u285\'67in pasie. 
+\par \emdash \u8197\'20Ne, sinjoro, li diris, ne freneza; sed estas stranga skrib\-maniero. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj la\u365\'75 \u265\'63iuj diroj anka\u365\'75 tre stranga skribinto, aldonis la le\u285\'67isto. 
+\par \u284\'47uste en tiu momento la servisto eniris kun letereto. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u tiu estas de D-ro Jekyll, sinjoro? demandis la komizo. Mi pensis, ke mi rekonas la skribon. \u264\'43u estas io privata, S-ro Utterson? 
+\par \emdash \u8197\'20Nur invito al vesperman\u285\'67o. Kial? \u264\'43u vi deziras \u285\'67in rigardi? 
+\par \emdash \u8197\'20Momenton. Mi dankas vin, sinjoro, kaj la komizo metis la du foliojn flankon \u265\'63e flanko kaj zorge komparis ilian enhavon. 
+\par \emdash \u8197\'20Dankon, sinjoro, li fine diris, redonante amba\u365\'75, estas tre interesa a\u365\'75tografo. 
+\par Okazis longa pa\u365\'75zo, dum kiu S-ro Utterson batalis kontra\u365\'75 si mem. 
+\par \emdash \u8197\'20Kial vi komparis ilin, Guest? li subite demandis. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, sinjoro, respondis la komizo, estas iom rimarkinda simileco; la du skribmanieroj estas la\u365\'75 multaj punktoj identaj, nur malsimile klinitaj. 
+\par \emdash \u8197\'20Iom strange, diris Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Ja estas, kiel vi diras, iom strange, respondis Guest. 
+\par \emdash \u8197\'20Bone estus, ne paroli pri tiu \u265\'63i letero, vi kom\-prenas, diris la mastro. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, sinjoro, diris la komizo, mi komprenas. 
+\par Sed S-ro Utterson, tuj kiam li estis sola tiun nokton, en\u349\'73losis la leteron en sia forta kofro, kaj tie \u285\'67i ripoz\-adis de tiam anta\u365\'75en. 
+\par \emdash \u8197\'20Kio! li pensis, Harry Jekyll falsi por mortig\-into! 
+\par Kaj lia sango malvarmi\u285\'67is en liaj vejnoj. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525828}La rimarkinda okazo pri Doktoro Lanyon{\*\bkmkend _Toc184525828}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {La tempo pasadis; miloj da funtoj sterlingaj estis propon\-itaj kiel rekompenco, \u265\'63ar la morto de Sir Danvers ofendis kiel publika malfeli\u265\'63
+o, sed S-ro Hyde estis malaperinta el la sciado de la polico kvaza\u365\'75 li neniam ekzistis. Oni ja elfosis multon pri lia estinta vivado, kaj \u265\'63io estis malbonfama; rakontoj elsaltis pri lia krueleco tiom 
+senkompatema kiom perforta; pri lia malnobla vivado, pri liaj strangaj kunuloj, pri la mal\-amo, kiu \u349\'73ajnis \u265\'63irka\u365\'75i lian karieron; sed pri lia nun\-tempa ka\u349\'73ejo, ne e\u265\'63 murmureto. De l\rquote 
+ tempo, kiam li forlasis la domon en Soho, la matenon de la mortigo, li simple malaperis; kaj iom post iom, kun la pasado de la tempo, S-ro Utterson komencis perdi la unuan varmegecon de sia timo kaj pli kvieti\u285\'67
+i en si mem. La morto de Sir Danvers estis liaopinie pli ol kompensita per la malapero de S-ro Hyde. Jam kiam tiu malbona influo estis forigita, nova vivo komenci\u285\'67
+is por Doktoro Jekyll. Li elvenis el sia soleco, renovigis rilatojn kun siaj amikoj, fari\u285\'67is denove ilia familiara gasto kaj regalanto; kaj, kvankam li estis \u265\'63iam konita kiel bon\-faranto, li nun estis ne malpli f
+ama pro sia pieco. Li estis tre okupata, li estis multe en la libera aero, li faris la bonon; lia viza\u285\'67o \u349\'73ajnis malfermi\u285\'67i kaj pli\-heli\u285\'67i, kvaza\u365\'75
+ pro interna konscio de servofarado; kaj dum pli ol du monatoj la doktoro vivis en paco. 
+\par La 8-an de januaro, Utterson estis man\u285\'67inta \u265\'63e la doktoro kun malgranda invititaro; Lanyon \u265\'63eestis; kaj la viza\u285\'67o de la mastro rigardis de unu al la alia kiel en la pasintaj tagoj, kiam la trio estis nedisigeblaj amikoj. 
+
+\par La 12-an, kaj ree la 14-an, la pordo restis ferm\-ita kontra\u365\'75 la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20La doktoro ne povas forlasi la domon, Poole diris, kaj li akceptas neniun. 
+\par La 15-an, li ree provis kaj ree estis rifuzita; kaj, kutiminte dum la lastaj du monatoj vidi sian amikon jam preska\u365\'75 \u265\'63iu\-tage, li trovis \u265\'63i tiun revenon al la 
+soleco iom peza sur sia animo. La kvinan nokton, li invitis Guest vesperman\u285\'67i kun li, kaj, la sesan, li iris al D-ro Lanyon. 
+\par Tie almena\u365\'75 oni ne rifuzis enlasi lin; sed enirante, li estis terurita pro la \u349\'73an\u285\'67o okazinta en la mieno de la doktoro. Mort\-ordono estis legeble skribita sur lia viza\u285\'67o. La iama rozkolora viza\u285\'67o estis pali\u285
+\'67inta; la karno konsumi\u285\'67is; li estis videble pli senhara kaj pli maljuna; kaj, tamen, ne estis tiom tiuj signoj de ra\-pidega fizika disfalo, kiuj altiris la observadon de la le\u285\'67isto, kiom rigardo el la okulo kaj eco de maniero, kiuj 
+\u349\'73ajnis atesti pri ia profunde ku\u349\'73anta teruro de la mento. Ne ver\u349\'73ajne estis, ke la doktoro timas la morton; kaj tion tamen Utterson estis tentata suspekti. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, li pensis, li estas kuracisto, li sendube konas sian propran staton, kaj scias, ke liaj tagoj estas kalkulitaj; kaj la scio estas pli, ol li povas toleri. 
+\par Kaj tamen, kiam Utterson parolis pri lia malsana aspekto, estis kun \u349\'73ajno de granda firmeco, ke Lanyon deklaris sin kondamnita al la morto. 
+\par \emdash \u8197\'20Min trafis granda \u349\'73oko, li diris, kaj mi neniam resan\-i\u285\'67os. Estas afero nur de semajnoj. Nu, la vivado estis agrabla; mi \u349\'73atis \u285\'67in, jes, sinjoro, mi kutimis \u285\'67in \u349\'73
+ati. Mi foje pensas, ke se ni scius \u265\'63ion, ni pli \u285\'67ojus foriri. 
+\par \emdash \u8197\'20Jekyll estas anka\u365\'75 malsana, diris Utterson, \u265\'63u vi vidis lin? 
+\par Sed la viza\u285\'67o de Lanyon \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67is, kaj li levis tremantan manon. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi volas nek vidi nek a\u365\'75di plu pri D-ro Jekyll, li diris per la\u365\'75ta \u349\'73ancelata vo\u265\'63o. Kun tiu persono mi ne rilatos plu, kaj mi petas, ke vi evitu \u265\'63ian aludon al iu, kiun mi konsideras mortinta. 
+
+\par \emdash \u8197\'20Tut, tut! diris S-ro Utterson. Kaj tiam, post longa pa\u365\'75zo: 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u mi ne povas fari ion? li demandis, ni estas tri tre malnovaj amikoj, Lanyon; ni ne vivados sufi\u265\'63e longe, por fari aliajn. 
+\par \emdash \u8197\'20Nenio estas farebla, respondis Lanyon, demandu al li mem. 
+\par \emdash \u8197\'20Li ne volas akcepti min, diris la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Tio min ne surprizas, estis la respondo. Iam, Utterson, kiam mi estos mortinta, vi eble scii\u285\'67os pri la praveco kaj malpraveco de \u265\'63i tiu afero. Mi ne povas diri. Kaj dume, 
+se vi povas sidadi kun mi kaj paroladi pri aliaj aferoj, pro Dio restu kaj tiel faru; sed, se vi ne povas eviti tiun malbenitan temon, je la nomo de Dio foriru, \u265\'63ar tion mi ne povas elporti. 
+\par Alveninte hejmen, Utterson tuj sidi\u285\'67is kaj skribis al Jekyll, plendante pri sia eksigo de lia domo, kaj demandante la ka\u365\'75zon de \u265\'63i tiu malfeli\u265\'63a disi\u285\'67o rilate Lanyon; kaj la morga\u365\'75
+a tago alportis al li longan respondon, jen tre kortu\u349\'73ante verkitan, jen kun senco mallume mistera. La malpaco kun Lanyon estis ne\-kuracebla. 
+\par \emdash \u8197\'20
+Mi ne kulpigas mian malnovan amikon, Jekyll skribis, sed mi partoprenas lian opinion, ke ni devas neniam revidi unu la alian. Mi intencas de nun vivadi en ekstrema soleco; vi devos ne esti surprizata, nek dubi pri mia amikeco, se mia pordo estos ofte 
+fermata e\u265\'63 kontra\u365\'75 vin. Vi devos toleri, ke mi iradu la\u365\'75 mia propra malluma vojo. Mi faligis sur min punon kaj dan\u285\'67eron, kiujn mi ne povas nomi. Se mi estas la \u265\'63efa el pekintoj, mi estas anka\u365\'75 la \u265\'63
+efa el suferantoj. Mi ne povis pensi, ke tiu \u265\'63i tero havas lokon por suferoj kaj teruroj tiel anim\u349\'73ancelantaj; kaj por malpezigi tiun \u265\'63i fatalon, vi povas fari nur \u265\'63i tion: respekti mian silentadon. 
+\par Utterson miregis; la malbona influo de Hyde estis for\-tirita, la doktoro jam revenis al siaj kutimaj taskoj kaj amikoj; anta\u365\'75 unu semajno, la estonteco estis rid\-etanta kun \u265\'63ia promeso pri gaja kaj estimata mal\-
+juneco; kaj, jen, subite, amikeco kaj paco de animo, kaj la tuta vojiro de lia vivo ruini\u285\'67is. Tiel granda kaj neanta\u365\'75pensita \u349\'73an\u285\'67o montris al frenezeco; sed la\u365\'75 la teni\u285\'67
+o kaj paroloj de Lanyon, devas ekzisti por \u285\'67i ka\u365\'75zo pli profunda. 
+\par Semajnon post tio D-ro Lanyon enliti\u285\'67is, kaj anta\u365\'75 ol pasis dekkvar tagoj li mortis. La nokton post la enterigo, \u265\'63e kiu li estis dolore kortu\u349\'73ita, Utterson \u349\'73losis la pordon de sia 
+privata oficejo, kaj sidante tie en la lumo de malgaja kandelo li eltiris kaj metis anta\u365\'75 sin koverton adresitan per la mano kaj sigelitan per la sigelilo de sia mortinta amiko. \'ab
+PRIVATA: por la manoj de J. G. Utterson SOLA, kaj en la okazo de lia anta\u365\'75morto, }{\i detruota nelegite}{\'bb, tiel \u285\'67i estis emfaze surskribita; kaj la le\u285\'67isto timegis rigardi la enhavon. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi hodia\u365\'75 enterigis jam unu amikon, li pensis, kion fari, se \u265\'63i tio kostos al mi alian? 
+\par Kaj poste li kondamnis la timon kiel nelojalecon, kaj rompis la sigelon. Interne trovi\u285\'67is alia enmeta\u309\'6ao, anka\u365\'75 sigelita, kaj signita sur la koverto jene: \'abMal\-fermota nur post la morto a\u365\'75
+ malapero de Doktoro Henry Jekyll.\'bb Utterson ne povis fidi siajn okulojn. Jes, la vorto estis ja }{\i malapero}{; kaj tie \u265\'63i denove, kiel en la freneza testamento, kiun li anta\u365\'75 longe redonis al \u285\'67ia a\u365\'75
+toro, jen denove estis kunligitaj la ideo de malapero kaj la nomo de Harry Jekyll. Sed en la testamento, tiu ideo naski\u285\'67is el la fisugestio de la viro Hyde; \u285\'67i estis metita tien la\u365\'75 celo nur tro
+ evidenta kaj terura. Sed skribita de la mano de Lanyon, kion \u285\'67i povas signifi? Kreskis en la administranto granda scivolo, malatenti la malpermeson kaj tuj esplori \u285\'67
+is la fundo tiujn misterojn; sed la profesia honoro kaj fideleco al lia mortinta amiko estis severaj devoj; kaj la pako ku\u349\'73is en la plej interna angulo de lia privata forta kofro. 
+\par Tamen, for\u349\'73ovi la scivolecon ne estas \u285\'67in venki, kaj oni povas dubi, \u265\'63u de tiu tago anta\u365\'75en Utterson deziris la kun\-estadon de sia amiko kun tiom da fervoro. Li pensis pri li bonkore, sed liaj pensoj estis mal\-
+trankvilaj kaj plenaj de timo. Li ja iris viziti lian domon; sed eble estis por li malembaraso, ke oni mal\-permesis al li la eniron; eble, en sia koro, li preferis paroli kun Poole sur la sojlo, \u265\'63irka\u365\'75ate de la aero kaj la sonoj de l
+\rquote  malfermita urbo, ol esti tralasita en tiun domon de propravola sklaveco por sidadi kaj pa\-roli kun \u285\'67ia nepenetrebla enfermita ermito. Poole ja havis neniun agrablan nova\u309\'6aon por komuniki. La dok\-toro, \u349\'73
+ajnis, nun pli ol iam enfermis sin en la kabineto super la laboratorio, kie li e\u265\'63 kelkafoje dormis; li estis malgaja, fari\u285\'67is tre silenta; li ne legis; \u349\'73ajnis, kvaza\u365\'75 io absorbas lian menton. Utterson tiel kutimi\u285\'67
+is la \u265\'63iaman sam\-econ de tiuj raportoj, ke li iom post iom maloftigis siajn vizitojn. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525829}La okazo \u265\'63e la fenestro{\*\bkmkend _Toc184525829}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Okazis unu diman\u265\'63on, kiam S-ro Utterson promen\-adis kiel kutime kun S-ro Enfield, ke ilia vojo kondukis denove tra la flankstrato; kaj ke amba\u365\'75, veninte \u285\'67
+is la pordo, haltis por \u285\'67in rigardi. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, diris Enfield, almena\u365\'75 tiu afero estas finita. Ni neniam vidos plu S-ron Hyde. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi esperas ke ne, diris Utterson, \u265\'63u mi iam diris al vi, ke mi foje vidis lin kaj partoprenis vian senton de antipatio? 
+\par \emdash \u8197\'20Estis neeble fari unu, ne farante la alian, res\-pondis Enfield, kaj, rilate al tio, kia malsa\u285\'67ulo vi sen\-dube ju\u285\'67is min, \u265\'63ar mi ne sciis, ke tiu \u265\'63
+i estis posta enirejo al la domo de D-ro Jekyll! Vi estis parte kulpa, ke mi eltrovis tion e\u265\'63 tiam, kiam mi ja \u285\'67in faris. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi do eltrovis, \u265\'63u? diris Utterson, sed se tiel estas, ni povas eniri en la korton kaj rigardi la fenestr\-ojn. Verdire, mi estas maltrankvila pri la kompatinda Jekyll; kaj mi sentas, kvaza\u365\'75 la \u265\'63eesto de amiko, e
+\u265\'63 ekstere, povus fari al li bonon. 
+\par La korto estis tre malvarmeta kaj iomete malseka, kaj plena de anta\u365\'75tempa krepusko, kvankam la \u265\'63ielo mem, alta supre, estis ankora\u365\'75 hela de la sunsubira lumo. La meza fenestro el la tri estis duone malferm\-
+ita; kaj, sidantan tute proksime de \u285\'67i, \u285\'67uantan la aeron kun senlima malgajeco de mieno, kvaza\u365\'75 iu senkonsola malliberulo, Utterson vidis D-ron Jekyll. 
+\par \emdash \u8197\'20Kio! Jekyll! li ekkriis, mi esperas, ke vi pli bone fartas. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi estas en tre malbona stato, Utterson, res\-pondis la doktoro senespere; tre malbona. Tio ne da\u365\'75ros longe, dankon al Dio. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi restas tro multe en la domo, diris la le\u285\'67isto. Vi devus esti ekstere, vipante la sangiradon, kiel S-ro Enfield kaj mi. \u264\'43i tiu estas mia kuzo \emdash  S-ro Enfield \emdash  D-ro Jekyll. Venu do; prenu vian \u265\'63
+apelon kaj faru kun ni viglan promenadon. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi estas tre bona, ek\u285\'67emis la alia, mi tre \u349\'73atus tion; sed ne, ne, ne, estas tute neeble; mi ne kura\u285\'67as. Sed vere, Utterson, mi tre \u285\'67
+ojas vin vidi; estas ja granda plezuro. Mi volus peti, ke vi kaj S-ro Enfield suprenvenu, sed la loko ja ne estas en deca stato. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, do, diris la le\u285\'67isto bonkore, ni ne povos pli bone fari, ol resti tie \u265\'63i kaj paroli kun vi de kie ni estas. 
+\par \emdash \u8197\'20Tiun proponon mi \u309\'6aus estis riskonta, respondis la doktoro kun rideto. Sed apena\u365\'75 la parolo eliris el lia bu\u349\'73o, la rideto estis forfrapita el lia viza\u285\'67
+o kaj sekvita de esprimo tiel profundege terura kaj malespera, ke \u285\'67i }{\i glaciigis}{ la sangon mem al la du sinjoroj mal\-supre. Ili \u285\'67in vidis nur dum momento, \u265\'63ar la fenestro estis rapidege malsuprentirita; sed la ekvido sufi
+\u265\'63is, kaj ili sin turnis kaj forlasis la korton sen vorto. Silente, anka\u365\'75, ili trairis la flankstraton, kaj nur ven\-inte en apudan straton, turnis S-ro Utterson por rigardi sian kunulon. Ili estis amba\u365\'75
+ palaj, kaj estis respondo de terurego en iliaj okuloj. 
+\par \emdash \u8197\'20Dio nin pardonu! Dio nin pardonu! diris S-ro Utterson. 
+\par Sed S-ro Enfield nur seriozege skuis la kapon, kaj denove anta\u365\'75en iris silente. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525830}La lasta nokto{\*\bkmkend _Toc184525830}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {S-ro Utterson sidis apud la fajro unu vesperon post la vesperman\u285\'67o, kiam li estis mirigita ricevi viziton de Poole. 
+\par \emdash \u8197\'20Dio min benu, Poole, kio kondukas vin \u265\'63i tien? li ek\-kriis, kaj poste, rigardinte lin duan fojon, kio estas? li aldonis, \u265\'63u la doktoro estas malsana? 
+\par \emdash \u8197\'20S-ro Utterson, diris la viro, io malbona okazas. 
+\par \emdash \u8197\'20Sidi\u285\'67u, kaj jen glaso da vino por vi, diris la le\u285\'67isto. Nun, ne rapidu, kaj diru al mi klare tion, kion vi deziras. 
+\par \emdash \u8197\'20Vi konas la kutimojn de la doktoro, sinjoro, respondis Poole, kaj vi scias, kiel li sin enfermadas. Nu, li estas ree enfermita en sia kabineto; kaj la afero al mi ne pla\u265\'63as, sinjoro, \emdash  mi mortu, se \u285\'67i al mi pla
+\u265\'63as! Sinjoro Utterson, mi ion timas! 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, mia brava, diris la le\u285\'67isto, klarigu plene. Kion ja vi timas? 
+\par \emdash \u8197\'20De preska\u365\'75 unu semajno mi ion timas, respondis Poole, obstine malatentante la demandon, kaj mi ne povas elporti tion plu. 
+\par Lia mieno plene konfirmis liajn parolojn; lia maniero estis \u349\'73an\u285\'67ita; kaj krom en la momento kiam li anoncis sian teruron, li ne e\u265\'63 unufoje rigardis la le\u285\'67iston rekte en la viza\u285\'67on. E\u265\'63 nun li ankora\u365\'75
+ sidis kun la glaso da vino negustumita sur sia genuo, la okuloj direktitaj al angulo de la planko. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi ne povas elporti tion plu, li rediris. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, diris la le\u285\'67isto, mi vidas, ke vi ja havas iun bonan motivon, Poole; mi komprenas, ke okazas io grave maltrankviliga. Penu diri al mi, kio estas. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi pensas, ke efektivi\u285\'67is ia krima\u309\'6ao, diris Poole ra\u365\'75ke. 
+\par \emdash \u8197\'20Krima\u309\'6ao! ekkriis la le\u285\'67isto, multe timigita kaj sekve iom kolerema. Kia krimo? Kion li ja volas diri? 
+\par \emdash \u8197\'20Mi ne kura\u285\'67as diri, sinjoro, estis la respondo; sed, \u265\'63u vi venos kun mi, vidi por vi mem? 
+\par La sola respondo de S-ro Utterson estis levi\u285\'67i kaj preni sian \u265\'63apelon kaj superveston; sed li rimarkis kun miro la altan gradon de la kontentigo, kiu esprimi\u285\'67is sur la viza\u285\'67o de la servisto, kaj konstatis eble kun ne 
+malpli da miro, ke la vino estas ankora\u365\'75 ne gust\-umita, kiam tiu \u285\'67in remetas sur la tablon por sekvi lin. 
+\par La placo, kiam ili tien alvenis, estis plena de vento kaj polvo. Poole, kiu la tutan vojon estis mar\u349\'73inta unu a\u365\'75 du pa\u349\'73ojn anta\u365\'75e, nun haltis meze de la tro\-tuaro, kaj, malgra\u365\'75 la malvarmega vetero, deprenis sian 
+\u265\'63apelon kaj sekigis la frunt\-on per ru\u285\'67a naztuko. Sed malgra\u365\'75 la rapideco de lia veno, tiu ne estis la roso de la ekzercado, kiun li forvi\u349\'73is, sed la mal\-seketa\u309\'6ao de ia sufokanta angoro; \u265\'63ar lia vo\u265
+\'63o, kiam li parolis, estis maldol\u265\'63a kaj rompita, kaj pala lia viza\u285\'67o. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, sinjoro, li diris, jen ni alvenis, kaj Dio per\-mesu, ke nenio malbona okazis. 
+\par \emdash \u8197\'20Amen, Poole, diris la le\u285\'67isto. 
+\par \u264\'43e tio la servisto frapis la\u365\'75 tre diskreta maniero; la pordo estis malfermita sed ankora\u365\'75 detenata per la \u265\'63eno, kaj vo\u265\'63o de interne demandis: 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u estas vi, Poole? 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43io en ordo, diris Poole, tralasu nin. 
+\par La vestiblo, kiam ili envenis, estis hele lumigita; la fajro estis alte amasigita, kaj \u265\'63irka\u365\'75 la fajrejo la tuta servistaro, viroj kaj virinoj, staris kunpremite kiel \u349\'73afaro. Vidinte S-ron Utterson, la \u265\'63
+ambristino histerie ekploretis, kaj la kuiristino, ekkriante: Dank\rquote  al Dio! estas S-ro Utterson! anta\u365\'75enkuris kvaza\u365\'75 \u349\'73i dezirus lin enbrakigi. 
+\par \emdash \u8197\'20Kio! Kio! \u264\'43u vi \u265\'63iuj estas \u265\'63i tie? diris la le\u285\'67isto mal\-kontente. Tre neregule, tre maldece, via mastro estus tre mal\-kontenta. 
+\par \emdash \u8197\'20Ili \u265\'63iuj timas, diris Poole. 
+\par Absoluta silento sekvis; neniu protestis; nur la \u265\'63ambr\-istino altigis la vo\u265\'63on kaj nun la\u365\'75te ploris. 
+\par \emdash \u8197\'20Fermu la bu\u349\'73on! Poole diris al \u349\'73i, kun sova\u285\'67eco de maniero, kiu atestis pri liaj propraj malagorditaj nervoj, kaj, efektive, kiam la knabino tiel subite altigis la noton de sia lamentado, ili \u265\'63
+iuj eksaltis kaj turnis sin al la interna pordo kun viza\u285\'67oj de teruroplena atendo. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun, diris la \u265\'63efservisto, turnante sin al la tran\u265\'63il\-purigisto, donu al mi kandelon, kaj ni tuj plen\-umos la aferon. 
+\par Kaj tiam, li petis al S-ro Utterson lin sekvi, kaj elkondukis lin al la posta \u285\'67ardeno. 
+\par \emdash \u8197\'20Nun, sinjoro, li diris, vi venu kiel eble plej sen\-brue. Mi deziras, ke vi a\u365\'75du, sed ke vi ne a\u365\'75di\u285\'67u. Kaj vidu, sinjoro, se okaze li petus al vi eniri, ne faru. 
+\par La nervoj de S-ro Utterson, \u265\'63e tiu neatendita fin\-i\u285\'67o, faris eksalton, kiu preska\u365\'75 renversis lin, sed li reprenis sian kura\u285\'67\-on kaj sekvis la serviston en la laboratoriejon kaj tra la \u293\'68irurgian teatron, kun \u285
+\'67ia malorda\u309\'6ao de ujoj kaj boteloj, \u285\'67is la malsupro de la \u349\'73tuparo. \u264\'43i tie Poole signalis al li, ke li staru flanke kaj a\u365\'75skultu, dum li mem
+, demetante la kandelon kaj farante grandan kaj evidentan alvokon al sia decidemo, supreniris la \u349\'73tuparon kaj frapis per iome \u349\'73ancela mano sur la ru\u285\'67an {\*\bkmkstart bajeto_2}{\*\bkmkend bajeto_2}bajeton de la kabineta pordo. 
+
+\par \emdash \u8197\'20Jen S-ro Utterson, sinjoro, kiu deziras vin vidi, li kriis, kaj, e\u265\'63 dum li ankora\u365\'75 faris tion, li denove agitate signalis al la le\u285\'67isto, ke li a\u365\'75skultu. 
+\par Vo\u265\'63o el interne respondis: 
+\par \emdash \u8197\'20Diru al li, ke mi ne povas akcepti kiun ajn, \u285\'67i diris plende. 
+\par \emdash \u8197\'20Dankon, Sinjoro, diris Poole, kun noto kvaza\u365\'75 triumfa en sia vo\u265\'63o, kaj, relevante la kandelon, li kon\-dukis S-ron Utterson malanta\u365\'75en trans la korton kaj en la grandan kuir\-ejon, en kiu la fajro estis estingi
+\u285\'67\-inta kaj la blatoj saltadis sur la planko. 
+\par \emdash \u8197\'20Sinjoro, li diris, rigardante en la okulojn de S-ro Utterson, \u265\'63u tiu estis la vo\u265\'63o de mia mastro? 
+\par \emdash \u8197\'20\u284\'47i \u349\'73ajnis multe \u349\'73an\u285\'67ita, respondis la le\u285\'67isto tre pala, sed redonante rigardon kontra\u365\'75 rigardon. 
+\par \emdash \u8197\'20\u348\'53an\u285\'67ita! Nu, mi pensus ke jes! diris la servisto. \u264\'43u mi estas dudek jarojn en la domo de tiu \u265\'63i homo, nur por trompi\u285\'67i pri lia vo\u265\'63
+o? Ne, sinjoro, la mastron oni ien forigis; li estis forigita anta\u365\'75 ok tagoj, tiam, kiam ni a\u365\'75dis lin alvokantan al la nomo de Dio, kaj kio estas tie interne anstata\u365\'75 li, kaj kial \u285\'67i restas tie, estas io, kio vokas al la 
+\u265\'63ielo, S-ro Utterson! 
+\par \emdash \u8197\'20Tiu \u265\'63i estas tre stranga rakonto, Poole; tiu \u265\'63i estas iome fantazia rakonto, mia bonulo, diris S-ro Utterson, mordante sian fingron. Supozite ke \u265\'63io estas kiel vi opinias, supozite ke Doktoro Jekyll estis\'85
+ nu, mortigita, kio povus decidigi la mortiginton restadi \u265\'63i tie? Sensence estas. Tio ne rekomendas sin al la prudento. 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, S-ro Utterson, vi estas viro tre malfacile konvinkebla, sed mi ja vin fine kredigos, diris Poole. Dum tiu \u265\'63i lasta semajno, li, a\u365\'75 \u285\'67i, a\u365\'75 tio, kio ajn lo\u285\'67as en tiu kabineto, pos
+tuladis nokte kaj tage iuspecan medikamenton, kaj ne povas ricevi \u285\'67in la\u365\'75 sia deziro. Estis iufoje lia kutimo (tio estas, la kutimo de la mastro), skribi siajn ordonojn sur paper\-folion kaj \u309\'6aeti \u285\'67in sur la \u349\'73
+tuparon. Ni havis nenion alian dum tiu \u265\'63i semajno, nenion krom paperoj kaj fermita pordo, kaj la man\u285\'67\-a\u309\'6aoj mem devis esti lasitaj tie por esti kontrabande en\-kaptataj kiam neniu rigardis. Nu, sinjoro, \u265\'63
+iutage, ja du-trifoje en la sama tago, estis ordonoj kaj plendoj, kaj mi estis sendita diskuri al \u265\'63iuj pograndaj apotek\-istoj en la urbo. \u264\'43iufoje kiam mi reportis la sub\-stancon, estis alia papero dirante al mi, ke mi redonu \u285\'67
+in, \u265\'63ar \u285\'67i ne estas pura, kaj poste venis alia mendo al alia firmo. Tiu \u265\'63i drogo estas treege bezonata \-\emdash  kiu ajn estas la motivo. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi havas iun el tiuj paperoj? demandis S-ro Utterson. 
+\par Poole ser\u265\'63is en sia po\u349\'73o, kaj eltiris \u265\'63ifitan letereton, kiun la le\u285\'67isto, sin klinante pliproksimen al la kandelo, zorge esploris. \u284\'47ia enhavo estis jena: \'abDoktoro Jekyll prezentas siajn komplimento
+jn al Sinjoroj Maw. Li cert\-igas al ili, ke ilia lasta specimeno estas nepura kaj tute neutila por lia nuna celo. En la jaro 18**a, D-ro J. a\u265\'63etis de S-roj Maw iome grandan kvanton. Li nun petegas, ke ili ser\u265\'63
+u kun la plej fervora zorgo kaj ke, se iom da sama kvalito restas, ili ekspedu \u285\'67in tuj al li. La kosto ne estas konsiderinda. La graveco de \u265\'63i tio al D-ro J. povas apena\u365\'75 esti trograndigata.\'bb 
+\par \u284\'47is tiu punkto la letero estis skribita sufi\u265\'63e trank\-vile; sed, poste, kun subita plumknaro, la emocio de la skribinto estis eksplodinta. \'abPro Dio\'bb, li estis aldoninta, \'abtrovu por mi iom de la anta\u365\'75a.\'bb 
+\par \emdash \u8197\'20Tiu \u265\'63i estas stranga letereto, diris S-ro Utterson, kaj tiam, rapidavo\u265\'63e. \emdash  Kiamaniere okazas, ke \u285\'67i estas malferm\-ita? 
+\par \emdash \u8197\'20La viro \u265\'63e Maw estis tre kolera, sinjoro, kaj re\u309\'6aetis \u285\'67in al mi kvaza\u365\'75 \u285\'67i estus tiom da malpura\u309\'6ao, respondis Poole. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43i tiu estas sendube la skribstilo de la doktoro, vi scias? da\u365\'75rigis la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi pensis, ke \u285\'67i similas, diris la servisto iom mal\-kontente; kaj, poste, per alia vo\u265\'63o: Sed kion gravas la stilo de l\rquote  skribo? li diris; mi vidis lin. 
+\par \emdash \u8197\'20Vidis lin! rediris Utterson. Nu? 
+\par \emdash \u8197\'20Jen la nekomprenebla\u309\'6ao! diris Poole. Mi eniris subite en la teatron el la \u285\'67ardeno. \u348\'53ajnis, ke li elglitis por ser\u265\'63i tiun drogon a\u365\'75 kion ajn \u285\'67i estas; \u265\'63ar la kabineta pordo estis ne
+\-fermita, kaj jen li estis \u265\'63e la malproksima flanko de la \u265\'63ambro, ser\u265\'63ante inter la ujoj. Li suprenrigardis kiam mi envenis, eligis ian krion kaj suprenkuregis per la \u349\'73tuparo en la kabin\-
+eton. Nur dum momento mi lin vidis, sed la haroj stari\u285\'67is sur mia kapo kiel la pikiloj de histriko. Sinjoro, se tiu estis mia mastro, kial li havis maskon sur la viza\u285\'67
+o? Se tiu estis mia mastro, kial li ekkriis kiel rato kaj kuris for de mi? Mi servadis lin sufi\u265\'63e longa\-tempe. Kaj ja \'85 
+\par La viro haltis, kaj pasigis la manon sur la viza\u285\'67o. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43io \u265\'63i tio estas strangaj cirkonstancoj, diris S-ro Utterson, sed mi kredas, ke mi ekvidas lumon. Via mastro, Poole, estas evidente atakita de unu el tiuj malsanoj, kiuj sam\-tempe turmentegas kaj deformas la s
+uferanton. Tial, tiom kiom mi scias, la \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67o de lia vo\u265\'63o, tial la masko kaj la evitado de siaj amikoj, tial la avideco trovi tiun \u265\'63i drogon, per kiu la mal\-feli\u265\'63
+ulo konservas iom da espero pri fina resani\u285\'67o, \emdash  Dio permesu, ke li ne trompi\u285\'67u! Jen mia klarigo; \u285\'67i estas sufi\u265\'63e malgaja, Poole, ja terurega por konsideri, sed \u285\'67
+i estas simpla kaj natura, konsekvencas bone kune kaj liberigas nin de \u265\'63iaj supermezuraj timoj. 
+\par \emdash \u8197\'20Sinjoro, diris la servisto, makule pali\u285\'67ante, tiu a\u309\'6ao ne estas mia mastro, kaj jen la vero. Mia mastro \emdash  li \u265\'63irka\u365\'75\-rigardis kaj komencis subparoli \emdash  estas alt\-
+kreska, belforma homo, kaj la alia estis pli\u285\'67uste mal\-grandegulo. 
+\par Utterson provis nenian proteston. 
+\par \emdash \u8197\'20Ho, sinjoro, ekkriis Poole, \u265\'63u vi pensas, ke mi ne konas mian mastron post dudekjara servado? \u264\'43u vi pensas, ke mi ne scias \u285\'67is kioma alto lia kapo atingas \u265\'63e la pordo de la kabineto, kie mi lin vidadis 
+\u265\'63iumatene? Ne, sinjoro, tiu maskita\u309\'6ao neniam estis D-ro Jekyll \emdash  Dio scias, kio \u285\'67i estas, sed neniam \u285\'67i estis D-ro Jekyll, kaj estas la kredo de mia koro, ke okazis mortigo. 
+\par \emdash \u8197\'20Poole, respondis la le\u285\'67isto, se vi tion diras, fari\u285\'67os mia devo certi\u285\'67i pri tio. Kvankam mi multe deziras respekti la sentojn de via mastro, kvankam mi estas multe embarasita pri tiu \u265\'63i letereto, kiu \u349
+\'73ajnas pruvi, ke li ankora\u365\'75 vivas, mi kon\-sideros, ke estas mia devo, trabati tiun pordon. 
+\par \emdash \u8197\'20Ha, S-ro Utterson, jen vi parolas! ekkriis la servisto. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun venas la dua demando, da\u365\'75rigis la le\u285\'67isto, kiu tion faros? 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, vi kaj mi, sinjoro, estis la sentima res\-pondo. 
+\par \emdash \u8197\'20Tio estas bone dirita, respondis la le\u285\'67isto, kaj kio ajn rezultos, mi zorgos pri tio, ke vi ne estos perd\-anto. 
+\par \emdash \u8197\'20Estas hakilo en la teatro, da\u365\'75rigis Poole, kaj vi povas ekpreni la kuirejan fajrincitilon por vi mem. 
+\par La le\u285\'67isto ekprenis en la manon tiun malelegantan sed pezan ilon, kaj balancis \u285\'67in. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi scias, Poole, li diris, suprenrigardante, ke vi kaj mi estas metontaj nin en situacion iome dan\u285\'67eran? 
+\par \emdash \u8197\'20Vi povas ja prave diri tion, respondis la servisto. 
+\par \emdash \u8197\'20Estos do bone, ke ni estu sinceraj, diris la alia. Ni amba\u365\'75 pensas pli ol ni diris; ni malka\u349\'73u nun \u265\'63ion. Tiun maskitan figuron, kiun vi vidis, \u265\'63u vi \u285\'67in rekonis? 
+\par \emdash \u8197\'20Nu, sinjoro, \u285\'67i iris tiel rapide kaj tiel kunprem\-ite, ke mi apena\u365\'75 povas \u309\'6auri pri tio, estis la respondo. Sed se vi volas demandi, \u265\'63u \u285\'67i estis S-ro Hyde? \emdash  Nu, mi pensas, ke jes! \u284\'47
+i ja estis simile granda; kaj \u285\'67i havis la saman rapidan malpez\-econ de movado; kaj plie, kiu alia povus eniri per la pordo de l\rquote  laboratorio? Vi ne forgesis, sinjoro, ke, kiam okazis la mort\-igo, li ankora\u365\'75 havis sur li la \u349
+\'73losilon. Sed tio ne estas \u265\'63io. Mi ne scias, S-ro Utterson, \u265\'63u vi iam renkontis S-ron Hyde? 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, diris la le\u285\'67isto, mi unufoje parolis kun li. 
+\par \emdash \u8197\'20Sekve vi devas scii, same kiel ni ceteraj, ke estis \u265\'63e tiu sinjoro io stranga \emdash  io, kio timigis homon \emdash  io, kion oni sentis en sia spina cerbo. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi konfesas, ke mi sentis iom da tio, diris S-ro Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Precize, sinjoro, respondis Poole, nu, kiam tiu maskita\u309\'6ao eksaltis kvaza\u365\'75 simio el inter la \u293\'68emia\u309\'6aoj kaj kureg\-is en la kabineton,
+ tio malsupreniris mian spinon kiel glacio. Ho! mi scias, ke tio ja ne estas pruvo, S-ro Utterson, sed homo havas siajn sentojn, kaj mi donas al vi mian biblio\u309\'6auron, ke estis S-ro Hyde. 
+\par \emdash \u8197\'20Jes, jes, diris la le\u285\'67isto, miaj timoj inklinas al la sama konkludo. Malbono, mi timas, malbono devis nepre naski\u285\'67i el tiu kunligo. Jes, vere, mi vin kredas, mi kredas, ke malfeli\u265\'63
+a Harry estas mortigita, kaj mi kredas, ke lia mortiginto (pro kia celo, Dio sole povas diri) ankora\u365\'75 sin ka\u349\'73as en la \u265\'63ambro de sia viktimo! Nu, estu nia nomo la Ven\u285\'67o! Alvoku Brad\-shaw!}{\cs16\super \chftn {\footnote 
+\pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ Elp. }{\i Bradsa}{.}}}{ 
+\par La lakeo alvenis, tre nervema kaj pala. 
+\par \emdash \u8197\'20Regu vin, Bradshaw, diris la le\u285\'67isto. Tiu \u265\'63i ne\-certeco malbone efikas, mi scias, sur vin \u265\'63iujn, sed mi nun intencas meti al \u285\'67i finon. Poole kaj mi perforte trabatos al ni vojon en la kabineton. Se \u265
+\'63io estas bona, miaj \u349\'73ultroj estas sufi\u265\'63e lar\u285\'67aj por porti la kulpon. Dume, por la okazo se io estas vere mal\-bona, a\u365\'75 se iu malbonfarinto penos forkuri per la posta elirejo, vi kaj la knabo devas \u265\'63irka\u365\'75
+iri la angulon kun paro de ta\u365\'75gaj bastonoj, kaj ekokupi postenon \u265\'63e la pordo de la laboratorio. Ni donas al vi dek minutojn por atingi vian lokon. 
+\par \u264\'43e la foriro de Bradshaw la le\u285\'67isto rigardis sian po\u349\'73\-horlo\u285\'67on. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun, Poole, ni iru al la nia, li diris; kaj, prenante la fajrincitilon sub la brako, li anta\u365\'75eniris en la korton. Estis jam tute mallume. La vento \u309\'6aetis la lumon de la kandelo, jen tien jen reen, \u265\'63irka\u365
+\'75 iliaj pa\u349\'73oj, \u285\'67is ili atingis la \u349\'73irmon de la teatro, kie ili silente sidi\u285\'67is por atendi. Londono solene zumadis \u265\'63irka\u365\'75e, sed pli apude, la senbrueco estis rompata nur de la sono de piedo, kiu movi\u285
+\'67adis anta\u365\'75en-malanta\u365\'75en sur la kabineta planko. 
+\par \emdash \u8197\'20Tiamaniere \u285\'67i mar\u349\'73adas la tutan tagon, sinjoro, murmuris Poole, jes, kaj pli grandan parton de la nokto. Nur kiam nova specimeno venas de la apotek\-
+isto okazas mallonga halteto. Ha! estas malbona konscienco, kiu estas tiel malamika kontra\u365\'75 la ripozo. Ha, sinjoro! \u265\'63iu pa\u349\'73o parolas pri sango kruele dis\-ver\u349\'73ita. Sed a\u365\'75skultu denove, iome pliapude, enmetu vian ko
+ron en viajn orelojn, S-ro Utterson, kaj diru al mi, \u265\'63u tio estas la piedo de l\rquote  doktoro? 
+\par La pa\u349\'73oj faladis malpeze kaj strange, kun difinita sving\-ado, kvankam ili iris tiel malrapide; tio efektive estis tute malsama de la peza, grinca pa\u349\'73ado de Harry Jekyll. Utterson ek\u285\'67emis. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u neniam okazis io alia? li demandis. 
+\par Poole kapjesis. 
+\par \emdash \u8197\'20Foje, li diris, foje mi a\u365\'75dis \u285\'67in plorantan. 
+\par \emdash \u8197\'20Plorantan! Kiel tio? diris la le\u285\'67isto, kun subita frosto\-tremo de teruro. 
+\par \emdash \u8197\'20Plorantan kiel virino a\u365\'75 animo {\*\bkmkstart damnita}{\*\bkmkend damnita}damnita,}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i Damni}{
+: kondamni al puno eterna. A. damned; Fr. damn\'e9; G. verdammt; H. condenado a pena eterna.}}}{ diris la serv\-isto. Mi foriris kun tia sento en la koro, ke mi mem povus anka\u365\'75 plori. 
+\par Sed nun la dek minutoj ekfini\u285\'67is. Poole eltiris la hakilon de sub amaso da pakpajlo; la kandelo estis starigita sur la plej apuda tablo, por lumigi al ili dum la atako, kaj ili alproksimi\u285\'67
+is kun haltigata spirado al tie, kie tiu senlaca piedo ankora\u365\'75 anta\u365\'75en-malanta\u365\'75en\-iris en la senbrueco de la nokto. 
+\par \emdash \u8197\'20Jekyll, kriis Utterson, per la\u365\'75ta vo\u265\'63o, mi postulas vidi vin. 
+\par Li pa\u365\'75zis momenton, sed alvenis neniu respondo. 
+\par \emdash \u8197\'20Mi sciigas al vi per justa averto, ke niaj sus\-pektoj estas vekitaj, ke mi devas kaj volas vin vidi, li da\u365\'75rigis; se ne kun via propra kunsento, tiam per bruta forto! 
+\par \emdash \u8197\'20Utterson, diris la vo\u265\'63o, pro Dio, kompatu! 
+\par \emdash \u8197\'20Ha! tiu ne estas la vo\u265\'63o de Jekyll \emdash  \u285\'67i estas tiu de Hyde! ekkriis Utterson. Trahaku la pordon, Poole. 
+\par Poole svingis la hakilon super sian \u349\'73ultron; la bato skuis la konstrua\u309\'6aon, kaj la ru\u285\'67tegita pordo saltis kontra\u365\'75 la seruron kaj \u265\'63arnirojn. {\*\bkmkstart lugubra}{\*\bkmkend lugubra}Lugubra}{\cs16\super \chftn 
+{\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i Lugubra}{: funebrecon, malgojon inspiranta. A. lugubrious, mournful, doleful; Fr. lugubre; G. traurig, kummervoll, klagend; H. l\'fagubre.}}}{ kriego, kvaza
+\u365\'75 de nur besta teruro, sonis el la kabineto. Supren denove la hakilo, kaj denove la paneloj fendi\u285\'67is kaj saltis la kadro; kvarfoje falis la bato, sed la ligno estis kuntenema kaj la metala\u309\'6aoj estis de bonega farit\-
+eco; kaj nur post la kvina bato disrompi\u285\'67is la seruro, kaj la ruinoj de la pordo trafalis internen sur la tapi\u349\'73on. 
+\par La sie\u285\'67antoj, timigite de sia propra tumulto kaj de la silento kiu sekvis, destaris iome malanta\u365\'75en kaj en\-rigardis. Tie anta\u365\'75 iliaj okuloj estis la kabineto en la trankvila lumo de la lampo, bona fajro ardis kaj krak\-
+etadis en la fajrujo, la kaldroneto kantis sian kanteton, du-tri tirkestoj estis malferm\-itaj; paperoj nete ordig\-itaj ku\u349\'73is sur la tablo, kaj pli proksime de la fajro la man\u285\'67ilaro estis metita por la teman\u285\'67o. La plej trank\-
+vila \u265\'63ambro, oni dirus, kaj, se forestus la vitraj \u349\'73rankoj plenaj de \u293\'68emia\u309\'6aoj, la plej ordinara en Londono tiun nokton. \u284\'47uste en la mezo ku\u349\'73is treege tordita korpo de homo, ankora\u365\'75
+ ekskuata. Ili alproksimi\u285\'67is piedfingre, turnis \u285\'67in sur \u285\'67ian dors\-on, kaj vidis la viza\u285\'67on de Edward Hyde. Li estis vestita per vestoj multe tro grandaj por li, vestoj la\u365\'75 la staturo de la doktoro, la tendenoj de l
+\rquote  viza\u285\'67o ankora\u365\'75 movi\u285\'67is vivsimile, sed la vivo estis efektive tute fori\u285\'67inta, kaj per la dis\-premita {\*\bkmkstart fiolo}{\*\bkmkend fiolo}fiolo}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain 
+\s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i Fiolo}{: malgranda vitra botelo de formo speciala uzata en la laboratorio. A. phial; Fr. fiole: G. Phiole, Fl\'e4schchen; H. redoma, frasco.}}}{
+ en lia mano, kaj la forta odoro de migdal\-kernoj, kiu restis en la aero, Utterson sciis, ke li ri\-gardas la kadavron de memdetruinto. 
+\par \emdash \u8197\'20Ni venas tro malfrue, li diris severe, a\u365\'75 por savi, a\u365\'75 por puni. Hyde estas irinta al sia ju\u285\'67o, kaj al ni restas nur trovi la korpon de via mastro. 
+\par La plej granda parto de la konstrua\u309\'6ao estis okupata de la teatro, kiu plenigis preska\u365\'75 la tutan tereta\u285\'67on, kaj de la kabineto, kiu formis plisupran eta\u285\'67on \u265\'63e unu ekstrema\u309\'6a
+o kaj rigardis sur la korton. Koridoro kun\-igis la teatron kun la pordo en la flankstrato. Estis anka\u365\'75 kelkaj mallumaj kameroj kaj vasta kelo. \u264\'43iujn ili nun traesploris. En \u265\'63iun kameron ili bezonis nur ekrigardi, \u265\'63ar \u265
+\'63iuj estis malplenaj. La kelo, ja, estis plenigita je \u265\'63iuspeca for\u309\'6aeta\u309\'6ao, sed jam dum ili mal\-fermis la pordon, ili estis avertitaj pri la neutileco de plua ser\u265\'63ado per la falo de tuta mato da aranea\u309\'6a
+o, kiu dum jaroj sigelis la enirejon. Nenie trovi\u285\'67is postsigno de Harry Jekyll, senviva a\u365\'75 viva. 
+\par Poole piedfrapis sur la kahelojn de la koridoro. 
+\par \emdash \u8197\'20Li kredeble estas enterigita \u265\'63i tie, li diris, a\u365\'75s\-kultante la sonon. A\u365\'75 eble li forkuris, diris Utterson, kaj turnis por ekzameni la pordon al la flankstrato. \u284\'47i estis \u349\'73losita, kaj ku\u349\'73
+antan apude sur la kaheloj, ili trovis la \u349\'73losilon, jam makulitan per rusto. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43i tio ne montras uzadon, rimarkis la le\u285\'67isto. 
+\par \emdash \u8197\'20Uzadon! e\u293\'68is Poole. \u264\'43u vi ne vidas, sinjoro, ke \u285\'67i estas rompita? kvaza\u365\'75 iu estus \u285\'67in piedfrapad\-inta. 
+\par \emdash \u8197\'20Ha! da\u365\'75rigis Utterson, kaj la disrompoj anka\u365\'75 estas rusti\u285\'67intaj. 
+\par La du viroj rigardis sin reciproke kun teruro. 
+\par \emdash \u8197\'20Tio \u265\'63i preteriras mian komprenon, Poole, diris la le\u285\'67isto, ni revenu en la kabineton. 
+\par Ili silente supreniris la \u349\'73tuparon, kaj, de tempo al tempo turnante timoplenan ekrigardon al la kadavro, esploradis pli zorge la enhavon de la kabineto. Sur unu tablo estis postsignoj de \u293\'68
+emia laborado, diversaj mezuritaj amasetoj de ia blanka salo ku\u349\'73is sur vitraj pelvetoj, kvaza\u365\'75 por ia eksperimento, \u265\'63e kiu la mal\-feli\u265\'63ulo estis malhelpita. 
+\par \emdash \u8197\'20Tiu estas la sama drogo, kiun mi \u265\'63iam alport\-adis al li, diris Poole. 
+\par Post tio, en la da\u365\'75rigo de sia esplorado de la \u265\'63ambro, la ser\u265\'63antoj alvenis \u285\'67is la spegulego, en kies profundon ili rigardis kun senvola teruro. 
+\par \emdash \u8197\'20Tiu \u265\'63i spegulo vidis kelkajn stranga\u309\'6aojn, sinjoro, mur\-muris Poole. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj certe neniun pli strangan, ol si mem, e\u293\'68is la le\u285\'67isto per la sama tono. \u264\'43ar por kio Jekyll povus \u285\'67in bezoni? li diris. 
+\par \emdash \u8197\'20Tion vi ja povas demandi, sinjoro, diris Poole. 
+\par Poste, ili sin turnis al la tablo. Sur la pupitro, inter la orda aro da paperoj, plej supra ku\u349\'73is granda koverto, kaj \u285\'67i portis, skribitan per la mano de la doktoro, la nomon de S-ro Utterson. La le\u285\'67isto rom
+pis la sigelon, kaj diversaj enfermit\-a\u309\'6aoj falis planken. La unua estis testamento verkita la\u365\'75 la samaj eksterordi\-naraj kondi\u265\'63oj, kiel tiu, kiun li redonis anta\u365\'75 ses mo\-
+natoj por servi kiel testamento en okazo de morto, kaj kiel donacakto en okazo de malapero; sed anstata\u365\'75 la nomo de Edward Hyde, la le\u285\'67
+isto kun nepriskribebla mirego legis la nomon de Gabriel John Utterson. Li rigardis Poole, kaj poste denove la paperojn, kaj fine la malbonfarinton, sternitan sur la tapi\u349\'73o. 
+\par \emdash \u8197\'20Turni\u285\'67as al mi la kapo, li diris. Li jam \u265\'63iujn \u265\'63i tagojn restadis \u265\'63i tie kiel posedanto; li ne havis ka\u365\'75zon por ami min; li devis furiozi, vidante sin el\-pu\u349\'73ita, kaj tiun \u265\'63
+i dokumenton li tamen ne detruis. 
+\par Li levis la plej proksiman paperon; \u285\'67i estis mal\-longa letereto skribita de la doktoro, kun dato \u265\'63e la supro. 
+\par \emdash \u8197\'20Ho, Poole! la le\u285\'67isto kriis, li estis viva, \u265\'63i tie, hodia\u365\'75. Lin forigi dum tiel mallonga intertempo, oni ne povus; li devas ankora\u365\'75 vivi, li certe ien for\-kuris! 
+\par Sed kial do forkuris? Kaj kiel? Kaj \u265\'63i tion en tiu okazo ni kura\u285\'67u nomi memmortigo? Ho, ni devos esti singardemaj. Mi anta\u365\'75vidas, ke ni ankora\u365\'75 povas im\-pliki vian mastron en ian teruran katastrofon. 
+\par \emdash \u8197\'20Kial vi ne legas \u285\'67in, sinjoro? demandis Poole. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43ar mi timas, respondis la le\u285\'67isto solene. Al Dio pla\u265\'63u, ke mi por tio ne havu ka\u365\'75zon! 
+\par Kaj \u265\'63e tio li proksimigis la paperon al sia okulo kaj legis la jenan: 
+\par 
+\par \'abMia kara Utterson! \emdash  Kiam tio \u265\'63i venos en viajn man\-ojn, mi estos malaperinta, en cirkonstancoj, kiujn mi ne havas la kapablon anta\u365\'75vidi; sed miaj in\-stinktoj kaj \u265\'63iuj cirkonstanc\-
+oj de mia sennoma situacio al mi diras, ke la fino estas certa kaj devas balda\u365\'75 veni. Iru, do, kaj unue legu la rakonton, kiun Lanyon, la\u365\'75 sia averto, estis metonta en viajn manojn: kaj se vi deziros scii ion pli, turnu vin al la kon
+feso de 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\widctlpar\tx720\adjustright {\tab Via malinda kaj malfeli\u265\'63a amiko 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\widctlpar\tx2880\adjustright {\tab Harry Jekyll\'bb 
+\par 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright {\emdash \u8197\'20\u264\'43u estis tria enfermita\u309\'6ao? demandis Utterson. 
+\par \emdash \u8197\'20Jen, sinjoro, diris Poole, kaj metis inter liajn manojn sufi\u265\'63e grandan paketon sigelitan \u265\'63e diversaj lokoj. La le\u285\'67isto metis \u285\'67in en sian po\u349\'73on. 
+\par \emdash \u8197\'20Pri \u265\'63i tiu papero mi konsilus diri nenion. Se via mastro forkuris a\u365\'75 mortis, ni povos tamen almena\u365\'75 savi lian reputacion. Estas nun la deka; estas necese, ke mi iru hejmen legi \u265\'63
+i tiujn dokumentojn en trankvileco; sed mi revenos anta\u365\'75 noktomezo kaj tiam ni venigos la policon. 
+\par Ili eliris, \u349\'73losinte post si la pordon de la teatro, kaj Utterson, denove lasinte la servistaron kuni\u285\'67intan \u265\'63irka\u365\'75 la fajro en la vestiblo, malrapide reiris al sia oficejo por legi la du rakontojn, per kiuj \u265\'63
+i tiu mistero estis nun klarigota. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525831}La rakonto de Doktoro Lanyon{\*\bkmkend _Toc184525831}
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {La na\u365\'75an de januaro, jam anta\u365\'75
+ kvar tagoj, mi ricevis per la vespera liverado rekomenditan leteron, adresitan per la mano de mia kolego kaj malnova lerneja kunulo, Harry Jekyll. Tio multe min surprizis, \u265\'63ar ni tute ne kutimis inter\-korespondi; mi lin vidis, ja kunman\u285\'67
+is kun li, la anta\u365\'75an vesperon, kaj mi povis imagi en nia interrilato nenion, kio povus pravigi la formala\u309\'6aon de rekomendo. La enhavo pli\-grandigis mian miron, \u265\'63ar la letero estis jene esprimita: 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\sb240\sa120\widctlpar\tx1440\adjustright {\tab \'abKara Lanyon, 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright {\'abVi estas unu el miaj plej malnovaj amikoj, kaj kvankam ni de tempo al tempo malkonsentis pri sci\-encaj aferoj, mi ne povas rememori, almena\u365\'75 miaflanke, ian rompi\u285\'67
+on en nia amo unu al la alia. Neniam estis tago en kiu, se vi estus dirinta al mi: Jekyll, mia vivo, mia honoro, mia prudento dependas de vi, \emdash  mi ne oferus mian tutan havon a\u365\'75
+ mian maldekstran manon por vin helpi. Lanyon, mia vivo, mia honoro, mia prudento, \u265\'63io estas en viaj manoj; se vi mankos al mi hodia\u365\'75 nokte, mi pereos. Vi povus suspekti, post \u265\'63i tiu anta\u365\'75\-
+parolo, ke mi estas petonta al vi, cedi ion malhonor\-igan. Ju\u285\'67u por vi mem. 
+\par \'abMi deziras, ke vi prokrastu \u265\'63iujn aliajn rendevu\-ojn por hodia\u365\'75 nokte, e\u265\'63 ja se oni vin alvokus al la lito de imperiestro; ke vi prenu veturilon, escepte se via propra kale\u349\'73o estus efektive \u265\'63
+e la pordo, kaj kun tiu \u265\'63i letero en la mano, ke vi veturadu rekte al mia domo. Poole, mia \u265\'63efservisto, havas siajn ordonojn; vi trovos lin atendantan kun seruristo vian alvenon. Vi devas tiam perforte malfermi la pordon de mia kabin\-
+eto, kaj vi devas eniri sola; malfermi la vitran \u349\'73rankon (litero E) maldekstre, disrompante la seruron, se \u285\'67i estos \u349\'73losita, kaj eltiri, kun \u285\'67ia tuta enhavo tia, kia \u285\'67i staras, la kvaran tirkeston de la supro a\u365
+\'75 (kio estas sama) la trian de la malsupro. En mia ekstrema aflikt\-i\u285\'67o mi havas {\*\bkmkstart morbida}{\*\bkmkend morbida}morbidan}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }
+{ }{\i Morbida}{: Malsanaca, kvazau malsaneta. A. morbid; Fr. mor\-bide; G. krankhaft; H. m\'f3rbido.}}}{ timon, mal\u285\'67uste direkti vin; sed, e\u265\'63 se mi eraras, vi ekkonos la \u285\'67ustan tirkeston la\u365\'75 \u285\'67
+ia enhavo: kelkaj pulvoroj, boteleto, kaj papera libro. Tiun \u265\'63i tirkeston mi petas vin reporti kun vi al Caven\-dish Square \u285\'67uste tian, kia \u285\'67i estas. 
+\par \'abJen la unua parto de la servo; nun pri la dua. Vi devus reveni; se vi ekiros tuj post kiam vi ricevos tiun \u265\'63i leteron, jam longe anta\u365\'75 la noktomezo; sed mi lasos al vi \u285\'67
+is tiam, ne nur pro timo al unu el tiuj malhelpoj, kiujn oni povas nek forbari nek anta\u365\'75vidi, sed \u265\'63ar horo, en kiu viaj servistoj estos jam ku\u349\'73i\u285\'67intaj, estos preferinda por tio, kio tiam restos farota. 
+\par \'abJe la noktomezo, do, mi petas, ke vi estu sola en via konsultejo, ke vi enlasu en la domon per via propra mano homon, kiu sin prezentos en mia nomo, kaj ke vi metu en liajn manojn la tirkeston, kiun vi estos el\-
+portinta el mia kabineto. Tiam vi estos plenuminta vian rolon, kaj elgajninta mian koran dankon. Post kvin minutoj, se vi insistos pri klarigo, vi estos kom\-preninta, ke \u265\'63i tiuj aran\u285\'67o
+j estas plej ekstreme gravaj; kaj ke, per la neplenumo de e\u265\'63 unu el ili, kiel ajn fantaziaj ili \u349\'73ajnas, vi povas esti \u349\'73ar\u285\'67inta vian konsci\-encon je mia morto a\u365\'75
+ la pereo de mia prudento. Kvankam mi fidas, ke vi ne konsideros kiel malseriozan tiun \u265\'63i peton, mia koro mallevi\u285\'67as kaj mia mano tremas jam \u265\'63e la penso pri ties ebleco. Pripensu pri mi en tiu \u265\'63
+i horo, en stranga loko, sufer\-anta sub mallumo de mizero, kiun neniu imago povas tro\-grandigi, kaj tamen bone scianta, ke, se vi nur akurate min servos, miaj \u265\'63agrenoj forruli\u285\'67
+os kiel rakonto dirita. Servu min, mia kara Lanyon, kaj savu vian amikon,        H. J.\'bb 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\sb120\sa240\widctlpar\adjustright {\'abP.S. Mi jam sigelis \u265\'63i tiun leteron, kiam frapis mian animon alia teruro. Estas eble, ke mankos al mi la po\u349\'73to, kaj ke \u265\'63i tiu letero \u285\'67is morga\u365\'75 mate
+ne ne estos inter viaj manoj. Tiuokaze, kara Lanyon, plenumu mian komision dum la tago je momento por vi la plej oportuna; kaj atendu je noktomezo la denovan alvenon de mia sendito. Eble, tiam estos tro mal\-
+frue; kaj, se tiu nokto pasos sen okazo, vi scios, ke Henry Jekyll vi jam ne revidos plu.\'bb 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright {Post la legado de tiu \u265\'63i letero, mi decidis, ke mia kolego estas nepre freneza; sed \u285\'67is tiam, kiam tio estos pruvita preter \u265\'63
+ia ebleco de dubo, mi sentis min devigita plenumi lian peton. Ju malpli mi komprenis tiun \u265\'63i konfuza\u309\'6aon, des malpli mi trovis min kapabla ju\u285\'67i pri \u285\'67ia graveco; kaj alvokon tia\-
+maniere esprimitan, mi ne povus malatenti sen grava respondeco. Mi do levi\u285\'67is tuj de l\rquote  tablo, eniris fiakron kaj veturis rekte al la domo de Jekyll. La servisto atendis mian alvenon; li estis ricevinta per la sama liverado kiel mi, reko\-
+menditan leteron de instrukcio, kaj tuj venigis serur\-iston kaj \u265\'63arpentiston. Tiuj alvenis jam dum ni parolis; kaj ni iris kune al la \u293\'68irurgia teatro de la iama D-ro Denman, de kie (kiel
+ vi sendube scias) oni plej oportune eniras en la privatan kabineton de D-ro Jekyll. La pordo estis tre fortika, kaj la seruro bonega; sed fine, post duhora laborado, la pordo staris malfermita. La \u349\'73ranko markita E estis ne\u349\'73
+losita; kaj mi eltiris la tirkeston, plenigis \u285\'67in je pajlo, envolvis \u285\'67in en littukon kaj reportis \u285\'67in kun mi al Cavendish Square. Tie mi esploris \u285\'67ian enhavon. La pulvoroj estis sufi\u265\'63
+e nete faritaj, sed ne kun la lerteco de la profesia drogisto; do evidente estis, ke ili estas private faritaj de D-ro Jekyll; kaj malferminte unu el la kovril\-oj, mi trovis tion, kio \u349\'73
+ajnis al mi esti simpla kristaleca salo blanka. La botelo, al kiu mi poste turnis la atenton, estis duon\-plenigita de sangru\u285\'67a fluida\u309\'6ao tre akra al la flaro, kaj kiu \u349\'73ajnis al 
+mi enhavi fosforon kaj ian volatilan eteron. Pri la aliaj ingrediencoj mi ne povis diveni. La libro estis ordinara notlibreto, kaj enhavis malmulton krom serio da datoj. Tiuj kovris periodon de multaj jaroj; sed mi rimarkis, ke la en\-skriboj \u265\'63
+esis preska\u365\'75 anta\u365\'75 unu jaro kaj tute abrupte. Jen jen mallonga noto estis aldonita al dato, plej ofte ne pli ol sola vorto; \'abdu\-obla\'bb okazis eble sesfoje tra tuto de kelkcento da en\-skriboj; kaj unufoje \'abtuta malsukceso!!!\'bb
+ Nu, kiel povus la \u265\'63eesto de tiuj objektoj en mia domo tu\u349\'73i a\u365\'75 la honoron, la mentosanecon, a\u365\'75 la vivon de mia kaprica amiko? Se lia sendito povus iri al unu loko, kial ne al alia? Kaj e\u265\'63 se ja estus efektive ia mal
+\-helpo, kial mi devas akcepti tiun sinjoron sekrete? Ju pli mi pripensadis, des pli mi konvinki\u285\'67is, ke mi interrilatas kun kazo de ia cerba malsano; kaj kvan\-kam mi for\-sendis mian servistaron ku\u349\'73i\u285\'67i, mi tamen \u349\'73ar\u285
+\'67is malnovan revolveron, por ke mi povu eventuale min defendi. 
+\par La noktomeza horo apena\u365\'75 sonoris super Londono, kiam iu frapetis malla\u365\'75te sur la pordo. Mi mem iris mal\-fermi, kaj trovis malgrandulon, sin duonapogantan kontra\u365\'75 la kolonoj de la portiko. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi venis de D-ro Jekyll? mi demandis. Li jesis per \u285\'67enita gesto, kaj kiam mi petis lin enveni, li ne obeis sen ser\u265\'63a rigardeto p
+osten en la mallumon de la placo. Estis policano ne malproksime, alvenanta kun la lumo de lia lanterno malkovr\-ita, kaj \u349\'73ajnis al mi, ke \u265\'63e la vido mia vizitanto ektremas kaj plirapidas. 
+\par Tiuj detaloj, mi konfesas, ja malagrable min im\-presis; kaj dum mi sekvis lin en la helan lumon de mia konsultejo, mi tenis mian manon preta sur mia defendilo. \u264\'43i tie fine mi povis klare lin observi. Mi anta\u365\'75
+e neniam vidis lin, pri tio mi estis certa. Li estis malgranda, kiel mi diris; min frapis, krom tio, la abomeniga esprimo de lia viza\u285\'67o, kun \u285\'67ia rimarkinda kombino de granda muskola movi\u285\'67emeco kun granda \u349\'73
+ajna malforteco de konstitucio, kaj laste, sed ne malpleje, la stranga subjektiva maltrankvileco ka\u365\'75zata de lia proksimeco. 
+\par Tiu lasta iom similis ekatakon de rigoro, kaj estis akompanata de tute rimarkebla malrapidi\u285\'67o de la pulso. En la momento mem, mi atribuis tion al ia idiosinkrazia, persona malpla\u265\'63
+a, kaj nur iom miris la akutecon de la simptomoj; sed de tiu tempo io iel kredigis al mi, ke la ka\u365\'75zo de tio ku\u349\'73as multe pli profunde en la homa naturo mem, kaj dependas de io pli nobla, ol la principo de l\rquote  malamo. 
+\par Tiu persono (kiu tiel, jam de la unua momento de sia alveno, naskis \u265\'63e mi kion mi povas nur nomi na\u365\'75zo\-plena sci\-volo) estis vestita la\u365\'75 maniero, kiu \u265\'63e ordin
+ara persono estus ridinda; t.e. liaj vestoj, kvankam faritaj el ri\u265\'63a kaj bongusta \u349\'73tofo, estis treege tro grandaj por li la\u365\'75 \u265\'63iu mezuro. La pantalono pendis \u265\'63irka\u365\'75 la kruroj kaj estis suprenfaldita por teni 
+\u285\'67in for de la tero, la talio de la redingoto trovi\u285\'67is sub liaj koksoj, kaj \u285\'67ia kolumo vasti\u285\'67is lar\u285\'67e sur liaj \u349\'73ultroj. Sed, strange diri, tiu \u265\'63i ridindega vesta\u309\'6ao tute ne ridigis min. Pli 
+\u285\'67uste ja, tial ke estis io kontra\u365\'75norma kaj monstra en la esenco mem de la esta\u309\'6ao, kiu nun staris kontra\u365\'75 mi, io enkateniganta, surprizanta kaj na\u365\'75zanta, \u349\'73ajnis, ke tiu \u265\'63i nova neegaleco nur \u285
+\'67in konvenis, kaj intensigis; tiel, ke al mia intereso pri la karaktero de tiu homo estis aldonita scivolo pri lia deveno, lia vivo, lia havo kaj rango en la mondo. Tiuj observoj, kvan\-
+kam por meti ilin sur paperon bezonis tiel grandan spacon, tamen okupis nur kelkajn momentojn. Mia vizitanto ja brulis pro ia {\*\bkmkstart sombra}{\*\bkmkend sombra}sombra}{\cs16\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright 
+\fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i Sombra}{: malluma, malhela, malgaja, cagrena, melankolia. A. sombre; Fr. sombre; G. d\'fcster, finster, dunkel, tr\'fcb; H. sombrio; obscuro, triste.}}}{ eksciteco. 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi \u285\'67in havas? li kriegis, \u265\'63u vi \u285\'67in havas? 
+\par Kaj tiel viva estis lia malpacienco, ke li e\u265\'63 la manon metis sur mian brakon kaj volis skui min. Mi depu\u349\'73is lin, konsciante \u265\'63e lia ektu\u349\'73o, ian glacian spas\-mon tra miaj vejnoj. 
+\par \emdash \u8197\'20Atendu, sinjoro, mi diris. Vi forgesas, ke mi ankora\u365\'75 ne havas la plezuron koni vin. Sidi\u285\'67u, mi petas. 
+\par \emdash \u8197\'20Pardonu al mi, D-ro Lanyon, li respondis, sufi\u265\'63e \u285\'67entile. Tio, kion vi diris, estas prava; kaj mia mal\-pacienco nun jam preterpasis mian \u285\'67entilecon. Mi venis \u265\'63i tien la\u365\'75
+ la instigo de via kolego, D-ro Harry Jekyll, pri afero iome grava; kaj mi scii\u285\'67is\'85, li pa\u365\'75zis kaj levis la manon al la gor\u285\'67o kaj mi povis rimarki, mal\-gra\u365\'75 lia kvieta mieno, ke li baraktas kontra\u365\'75 la al\-
+proksimi\u285\'67o de la histerio, \emdash  mi scii\u285\'67is, ke tirkesto\'85 
+\par \emdash \u8197\'20Jen, sinjoro, mi diris, montrante la tirkeston, kie \u285\'67i ku\u349\'73is sur la planko post tablo kaj ankora\u365\'75 kovrita per tuko. 
+\par Li eksaltis al \u285\'67i kaj poste haltis kaj metis manon al la koro; mi povis a\u365\'75di, kiel grincas liaj dentoj pro la konvulsia ago de liaj makzeloj; kaj lia viza\u285\'67o fari\u285\'67is tiel morte pala, ke mi ektimis pri lia vivo kaj prudento. 
+
+\par \emdash \u8197\'20Trankviligu vin! mi diris. 
+\par Li turnis al mi terurigan rideton kaj, kvaza\u365\'75 kun la decideco de la malespero, for\u349\'73iris la tukon. Vidante \u285\'67ian en\-havon, li a\u365\'75digis unu la\u365\'75tan singulton de tiel intensa senprem\-i\u285\'67o, ke mi sidis kiel \u349
+\'73tonigita. Kaj la momenton poste, per vo\u265\'63o jam sufi\u265\'63e regata: 
+\par \emdash \u8197\'20\u264\'43u vi havas gradigitan glason? li demandis. 
+\par Mi stari\u285\'67is iom sindevige kaj donis al li, kion li petis. 
+\par Li dankis min per rideto, mezuris kelke da gutoj de la ru\u285\'67a fluida\u309\'6ao, kaj al\u349\'73utis unu el la pulvoroj. La miksturo, kiu unue havis duberu\u285\'67an nuancon, komencis, dum la solvi\u285\'67ado de la kristaloj, plihele kolori\u285
+\'67i, a\u365\'75d\-eble \u349\'73a\u365\'75madi kaj dis\u309\'6aeti fumetojn. Subite, kaj \u265\'63e la sama momento, la kvaza\u365\'75bolado \u265\'63esis kaj la miksturo transkolori\u285\'67is en malpalan purpuron, kiu malintensi\u285\'67
+is pli malrapide en palan verdon. Mia vizitanto, kiu ob\-servadis tiujn metamorfozojn per vigla okulo, ridetis, starigis la glason sur la tablon, kaj poste sin turnis kaj rigardis min kun ser\u265\'63a mieno. 
+\par \emdash \u8197\'20Kaj nun, li diris, por decidi tion, kio restas. \u264\'43u vi estos sa\u285\'67a? \u264\'43u vi permesos gvidi vin? \u264\'43u vi permesos, ke mi prenu \u265\'63i tiun glason en mian manon kaj eliru el via domo sen plua parolado? A\u365
+\'75 \u265\'63u la avideco de l\rquote  scivolo tro multe vin regas? Pripensu anta\u365\'75 ol respondi, \u265\'63ar farata estos, kiel vi decidos. La\u365\'75 via decido, vi restos tiel sama kiel vi anta\u365\'75e estis, nek pli ri\u265\'63a, nek pli sa
+\u285\'67a, escepte se la sento pri servo farita al homo en morta dan\u285\'67ero povas esti konsiderita ia ri\u265\'63eco de l\rquote  animo. A\u365\'75
+, se vi preferos elekti novan regionon de la scio kaj novajn vojojn al la renomo, la potenco por tio estos malka\u349\'73ita al vi \u265\'63i tie, en \u265\'63i tiu \u265\'63ambro, tuj kaj senprokraste kaj plenumi\u285\'67os anta\u365\'75
+ via rigardo tia mireginda\u309\'6ao, kia \u349\'73ancelus la nekredemon de Satano. 
+\par \emdash \u8197\'20Sinjoro, mi diris, \u349\'73ajnigante indiferentecon, kiun mi vere tute ne havis, vi parolas per enigmoj, kaj vi eble ne miros, ke mi vin a\u365\'75skultas ja sen tre forta impreso de kredo. Sed mi 
+jam iris tro malproksimen sur la vojo de neklarigeblaj servoj, por halti anta\u365\'75 ol vidi \u285\'67ian finon. 
+\par \emdash \u8197\'20Estas bone, respondis mia vizitanto. Lanyon, vi memoras viajn \u309\'6aurojn; kio sekvos, tio estos sub la sigelo de nia profesio. Kaj nun, vi kiu jam de tiel longe estas ligita al la plej mallar\u285\'67
+aj kaj materialismaj ideoj, vi kiu neis la efikecon de la transcenda medicino, vi kiu mokis viajn superulojn, \emdash  rigardu! 
+\par Li almetis la glason al siaj lipoj, kaj eltrinkis per unu engluto. Sekvis krio; li balanci\u285\'67is, \u349\'73anceli\u285\'67is, ek\-kaptis la tabl\-on kaj tenegis, rigardegante kun injektitaj okuloj, spiregante el malfermita bu\u349\'73
+o; kaj dum mi rigardis, venas, mi pensis, \u349\'73an\u285\'67o \emdash  li \u349\'73ajnis \u349\'73veli \-\emdash  lia viza\u285\'67o subite nigri\u285\'67is kaj la trajtoj \u349\'73ajnis fandi\u285\'67i kaj alii\u285\'67i \emdash  kaj momenton
+ poste mi eksaltegis sur miajn piedojn kaj malanta\u365\'75en \u285\'67is la muro, kun la brako levita por min \u349\'73irmi kontra\u365\'75 tiu mireginda\u309\'6ao, kun la mento premegata de teruro. 
+\par \emdash \u8197\'20Dio! mi kriegis, kaj Dio! ree kaj ree; \u265\'63ar tie anta\u365\'75 miaj okuloj \emdash  pala kaj skuita, kaj duonsven\-anta, kaj palpser\u265\'63anta anta\u365\'75 si per la manoj kvaza\u365\'75 homo reveninta el la morto \emdash 
+ tie staris Harry Jekyll! 
+\par Tion, kion li diris al mi dum la sekvanta horo, mi ne povas decidi\u285\'67i meti skribe sur paperon. Mi vidis tion, kion mi vidis; mi a\u365\'75dis tion, kion mi a\u365\'75dis, kaj \u285\'67i na\u365\'75zis mian animon; kaj, tamen, nun kiam tiu vida\u309
+\'6ao jam malaperis de miaj okuloj, mi al mi demandas, \u265\'63u mi \u285\'67in kredas? kaj mi ne povas respondi. Mia vivo estas skuita \u285\'67is la radikoj; la dormo for\-lasis min; la plej mortiga teruro kunsidas kun mi je \u265\'63
+iuj horoj de la tago kaj nokto; mi sentas, ke miaj tagoj estas kalkulitaj, ke mi devos morti; kaj, tamen, mi mortos nekredanta. Kaj la morala malnobleco, kiun tiu viro e\u265\'63 kun larmoj de la pento senvualigis al mi, tion mi ne povas, e\u265\'63
+ en mia memoro pripensi, sen eksalto de teruro. Nur mi diros, Utterson, kaj tio (se vi povos vin devigi kredi \u285\'67in) jam pli ol sufi\u265\'63os. La esta\u309\'6ao, kiu tiun nokton englitis en mian domon, estis, la\u365\'75
+ la konfeso de Jekyll mem, konata sub la nomo Hyde kaj ser\u265\'63ata en \u265\'63iuj anguloj de la lando kiel la mortiginto de Carew. 
+\par }\pard \s18\qj\fi360\sb120\widctlpar\tx3600\adjustright {\tab }{\scaps Hastie}{\cs16\scaps\super \chftn {\footnote \pard\plain \s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ Elp. }{\i Hesti}{.}}}{\scaps  Lanyon. 
+\par }\pard\plain \s2\qc\sb240\sa240\keepn\pagebb\widctlpar\outlinelevel1\adjustright \b\caps\fs22\cgrid {{\*\bkmkstart _Toc184525832}La plena deklaro pri la afero; skribita de Doktoro Jekyll{\*\bkmkend _Toc184525832} 
+\par }\pard\plain \s18\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {Mi naski\u285\'67is en la jaro 18\'85a, heredonto de granda ri\u265\'63eco, naturdotita plie per bonegaj talentoj, inklina la\u365\'75 karaktero al la laboremo, amanta la estimon de la sa\u285
+\'67uloj kaj bonuloj inter miaj kunhomoj, kaj, tial \emdash  \-kion oni povus supozi \emdash  kun \u265\'63ia garantio por honoro\-plena kaj distingata estonteco. La plej malbona el miaj kulpoj, efektive, estis ia malpacienca gajeco de tempera\-
+mento, tia, kia \u265\'63e multaj faris la feli\u265\'63econ, sed kian mi trovis malfacile akordigebla kun mia \u265\'63iondeviga deziro tenadi alte la kapon kaj elmontradi pli ol ordinare gravan viza\u285\'67on anta\u365\'75 l
+a publiko. Okazis el tio, ke mi ka\u349\'73is miajn plezurojn, kaj ke, atinginte la a\u285\'67on de l\rquote  pripensado kaj komencinte \u265\'63irka\u365\'75
+rigardi kaj konsideri mian progreson kaj lokon en la mondo, mi jam staris kompromitita en profunde trompa maniero de vivo. Multaj homoj e\u265\'63 fanfaronegus tiajn neregula\u309\'6a
+ojn, pri kiaj mi estis kulpa; sed pro la altaj celoj, kiujn mi al mi anta\u365\'75metis, mi rigardis kaj ka\u349\'73is ilin kun sento de honto preska\u365\'75 morbida. Estis do pli la postulema naturo de miaj aspiroj, ol ia speciala malnobleco de mia
+j kulpoj, kiu faris min tio, kio mi estis, kaj per fosa\u309\'6ao e\u265\'63 pli profunda ol \u265\'63e la plejmulto, disigis en mi tiujn regionojn de la Bono kaj Malbono, kiuj dividas kaj kompletigas la duoblan naturon de la homo. 
+\par Kvankam mi estis tiel profunde duoblaganto, mi neniel estis hipokritulo; miaj amba\u365\'75 flankoj estis tute seriozaj; mi ne estis pli mi mem, kiam mi forlasis la sindetenadon kaj \u309\'6aetis min en la honton, ol kiam mi laboradis malka\u349\'73
+e pri la disvastigo de la scio, a\u365\'75 pri la forigo de l\rquote  doloro kaj la sufero. Kaj hazarde okazis, ke la direkto de miaj sciencaj studoj, kiuj kon\-dukis tute al la mistikismo kaj al la transcendismo, reagis kaj forte lumigis sur \u265\'63
+i tiun konscion pri la \u265\'63iama batalado inter miaj membroj. Kun \u265\'63iu tago, kaj de amba\u365\'75 flankoj de mia inteligento, la morala kaj la intelekta, mi tiel alproksim\-i\u285\'67
+is konstante al tiu vero, per kies parta eltrovo mi estas kondamnita al tia terura pereo, nome: la vero, ke la homo efektive ne estas unu, sed du. Estis \u265\'63e la morala flanko, kaj en mia propra persono, 
+ke mi lernis konstati la entutan kaj primitivan duecon de la homo, mi eksentis pri la du naturoj, kiuj konkuradis en la kampo de mia konscienco, ke e\u265\'63 se oni povus prave eliri, ke mi estas unu a\u365\'75
+ la alia, tio estas nur tial, ke mi estis radike amba\u365\'75, kaj jam frue en mia vivo, e\u265\'63 anta\u365\'75 ol la direkto de miaj sciencaj eltrovoj komencis inspiri la plej nudan eblecon de tia miraklo, mi kutimi\u285\'67
+is pensadi kun plezuro, kiel en amata revo, pri la disigo de tiuj elementoj. Se nur \u265\'63iu, mi diris al mi, povus esti lo\u285\'67igita en apartan ident\-a\u309\'6aon, tiam de la vivo estus forprenita \u265\'63io, kio estis neelport\-
+ebla; la maljustulo povus iri la\u365\'75 sia vojo, liber\-igite de la aspiroj kaj ripro\u265\'63ado de sia pli pia \u285\'67emelo, kaj la justulo povus iri konstante kaj sendan\u285\'67ere sur sia vojo supren, farante bona\u309\'6aojn, en kiuj trovi\u285
+\'67as lia plezuro, kaj jam ne plu elmetata kontra\u365\'75 la malhonoro kaj la pentofarado pro \u265\'63i tiu ekstera malbono. Por la homaro estas ja malbeno, ke tiuj reciproke malta\u365\'75gaj faskeroj estis tiel kunligitaj, ke en la doloregat
+a ventro de l\rquote  konscio, \u265\'63i tiuj polusaj \u285\'67emeloj sen\u265\'63ese inter\-batalas. Kiel do ilin disigi? 
+\par \u284\'47is tie atingis miaj pripensadoj, kiam, kiel mi jam diris, la misteron komencis klarigi flanka lumo de la tablo laboratoria. Mi komencis elsenti, pli profunde ol \u285\'67is nun estis dirite, la tremantan nemateriecon, la nebulsimilan \u349\'73an
+\u285\'67i\u285\'67emecon de \u265\'63i tiu \u349\'73ajne fortika korpo, en kiu ni mar\u349\'73as vestitaj. Mi konstatis, ke kelkaj \u293\'68emiaj agentoj havas la kapablon, skui kaj malanta\u365\'75en\-tiri tiun karnan vesta\u309\'6aon, tutsame kiel ven
+to povus skui la kurtenojn de pavilono. Mi ne nur rekonis mian naturan korpon apartan de la nura a\u365\'75ro kaj radilumo de kelkaj el la potencoj el kiuj konsistis mia spirito, sed anka\u365\'75
+ sukcesis kunmeti drogon per kiu tiuj potencoj povus esti detronigitaj de ilia supereco, kaj per kiu dua formo kaj viza\u285\'67o povus esti anstata\u365\'75
+igitaj, neniel malpli naturaj al mi, pro tio ke ili estis la esprimo de pli malnoblaj elementoj de mia animo. 
+\par Mi hezitis longe anta\u365\'75 ol provi praktike tiun \u265\'63i teorion. Mi bone sciis, ke mi riskas morti; pro tio, ke iu drogo, kiu tiel potence regis kaj skuis la citadelon mem de la individueco, povus, per la plej eta parto de superdozo a\u365\'75
+ la plej malmulta maloportuneco pri la momento de elmontro, tute forvi\u349\'73i tiun nematerian lo\u285\'67ejon, kies \u349\'73an\u285\'67on per \u285\'67
+ia efiko mi atendis. Sed la tento al eltrovo tiel eksterordinara kaj profunda, fine venkis la sugestiojn de la timo. Mi jam anta\u365\'75longe pretigis mian tinktura\u309\'6aon; mi tuj a\u265\'63
+etis, de firmo de apotekistoj, grandan kvanton de iu speciala salo, kiun mi sciis per miaj eksperimentoj esti la lasta ingredienco bezonata, kaj malfrue en unu malbenita nokto, mi kun\-
+metis la elementojn, rigardis ilin boli kaj fumi kune en la glaso, kaj kiam la agiti\u285\'67o \u265\'63esis, kun forta ardo de kura\u285\'67o mi eltrinkis la miksturon. 
+\par Sekvis doloregoj plej turmentaj: grincado de la ostoj, mortiga na\u365\'75zo, kaj teruro de spirito, ne malpli intensa, ol tiu sentebla en horo de l\rquote  naski\u285\'67o a\u365\'75 de l\rquote  morto. Poste, tiuj agonioj rapide ekkvieti\u285\'67
+is, kaj mi rekonscii\u285\'67is kvaza\u365\'75 el granda malsano. Estis io stranga en miaj sentoj, io nepriskrib\-eble nova, kaj, pro \u285\'67ia noveco, nekredeble dol\u265\'63a. Mi sentis min pli juna, pli malpeza, pli feli\u265\'63
+a en mia korpo; interne mi konsciis pri iu kapturnanta senzorgeco, pri fluado de malordaj voluptemaj imagoj, kurantaj kiel muelilfluo tra mia fantazio, pri disi\u285\'67o de la ligiloj de l\rquote 
+ devo, pri nekonata sed ne senkulpa animolibereco. Mi sciis, kun la unua enspiro de tiu \u265\'63i nova vivo, ke mi estas pli malvirta, dekoble pli malnobla, ke mi vendi\u285\'67is kiel sklavo al mia originala malbono, kaj la penso, en tiu momento, sti\-
+mulis kaj gajigis min kiel vino. Mi etendis la manojn, \u285\'67ojegante en la noveco de tiuj sentoj, kaj \u265\'63e tio, mi subite eksciis, ke mia staturo iom malgrandi\u285\'67is. En tiu tempo ne estis spegulo en mia \u265\'63ambro; tiu, kiu s
+taras apud mi dum mi nun skribas, estis tien portita poste, kaj por la celo mem de tiuj aliformi\u285\'67oj. La nokto, tamen, jam preska\u365\'75 tagi\u285\'67is; la lo\u285\'67\-antoj de mia domo ku\u349\'73
+adis plej profunde dormantaj, kaj mi decidis, ekscit\-ita kiel mi estis de espero kaj triumfo, riski iri sub mia nova formo al mia dormo\u265\'63
+ambro. Mi transiris la korton, mi glitis tra la koridorojn, kiel fremdulo en mia propra domo, kaj alveninte en mian \u265\'63ambron, mi vidis, la unuan fojon, la aspekton de Edward Hyde. 
+\par Mi devas paroli \u265\'63i tie pri mia teorio sole, ne dirante tion, kion mi scias, sed tion, kion mi supozas la plej ver\u349\'73ajna. La malbona parto de mia naturo estis mal\-pli fortika, malpli disvolvita, ol la bona, kiun mi \u309\'6a
+us eksigis. Plie, en la da\u365\'75ro de mia vivo, kiu estis est\-inta, malgra\u365\'75 \u265\'63io, na\u365\'75 dekone vivo de l\rquote  penado, de l\rquote  virto kaj de l\rquote 
+ memregado, la malbona parto estis multe malpli ekzercita kaj eluzita. Kaj tial okazis, mi pensas, ke Edward Hyde estis tiom pli malgranda, pli maldika, pli juna ol Harry Jekyll. Kiel la bono ek\-brilis el la viza\u285\'67
+o de unu, tiel same la malbono estis skribita lar\u285\'67e kaj klare sur tiu de la alia. Plie, la malbono lasis sur tiu korpo la stampon de kripleco kaj kadukeco. Kaj tamen, kiam mi rigardis tiun mal\-belan monstron en la spegulo, mi konsciis nenian a
+ntipation, kontra\u365\'75e, mi sentis ja eksalton de bonveno. \u264\'43i tio, anka\u365\'75, estis mi. \u284\'47i \u349\'73ajnis natura kaj homa. La\u365\'75 miaj okuloj, \u285\'67i portis pli vivan bildon de l\rquote  spirito, \u285\'67i \u349\'73
+ajnis pli difinita kaj unuobla, ol la neperfekta kaj dividita viza\u285\'67o, kiun mi \u285\'67is nun kutimis nomi la mia. Kaj \u285\'67is tiu punkto mi estis sendube prava. Mi rimarkis ke, kiam mi portis la \u349\'73
+ajnon de Edward Hyde, neniu povis alproksimi\u285\'67i al mi sen videbla antipatio de l\rquote  karno. \u264\'43i tio, la\u365\'75 mia opinio, estis tial, ke \u265\'63iuj homoj, kiaj ni renkontas 
+ilin, estas kunmiksitaj el la bono kaj la malbono, kaj, Edward Hyde, sola, en la vicoj de l\rquote  homaro, estis pura malbono. Nur momenton mi restis anta\u365\'75 la spegulo; mi devis ankora\u365\'75
+ provi la duan kaj decidigan eksperimenton; restis ankora\u365\'75 kon\-stati, \u265\'63u mi perdis nerepreneble mian individuecon, kaj devos anta\u365\'75 la tagi\u285\'67
+o forkuri el domo jam ne plu mia, kaj, rapidante returnen al mia kabineto, mi denove pretigis kaj trinkis la miksturon, denove suferis la tur\-mentegojn de tiu kvaza\u365\'75morto kaj rekonscii\u285\'67is denove kun la karaktero, la staturo, kaj la viza
+\u285\'67o de Harry Jekyll. 
+\par En tiu nokto mi estis atinginta la fatalan kruci\u285\'67on de l\rquote  vojoj. Se mi estus alproksimi\u285\'67inta al mia eltrov\-a\u309\'6ao la\u365\'75 pli nobla spirito, se mi estus riskinta mian eksperimenton dum mi estis sub la influo de malavaraj a
+\u365\'75 piaj aspiroj, \u265\'63io estus alie, kaj, el tiuj agonioj de l\rquote  morto kaj naski\u285\'67o, mi estus elirinta an\u285\'67elo anstata\u365\'75 diablo. La drogo povis neniel distingi, nek diabla nek dia \u285\'67i estis; \u285\'67
+i nur skuis la pordojn de l\rquote  malliberejo de mia temperamento, kaj, kiel \u265\'63e la kaptitoj en Phi\-lippi, elkuris tio, kio interne staris. En tiu tempo mia virto dormetis; mia malvirto, vekadita de l\rquote 
+ ambicio, kaptis vigle kaj rapide la okazon, kaj la rezultinta el\-\u309\'6aeta\u309\'6ao estis Edward Hyde. Tial, kvankam mi nun havis tiel du karakterojn, kiel anka\u365\'75 du mienojn, unu estis tute malbona, kaj la alia estis ankora\u365\'75
+ la malnova Harry Jekyll, tiu malharmonia kombina\u309\'6ao pri kies virt\-igo kaj plibonigo mi jam lernis malesperi. La \u349\'73an\u285\'67o do estis tute al la pli malbona flanko. 
+\par E\u265\'63 en tiu tempo, mi ankora\u365\'75 ne tute venkis mian antipation kontra\u365\'75 la tedeco de vivo de studado. Mi ankora\u365\'75 foje havis inklinon al gajeco, kaj, pro tio, ke miaj plezuroj estis, je l\rquote  plej indulga nomo, ne tro digno\-
+plenaj, kaj \u265\'63ar mi ne nur estis bone konata kaj honore estimata, sed ankora\u365\'75 fari\u285\'67is maljunulo, \u265\'63i tiu nekon\-sekvenceco de mia vivo fari\u285\'67is por mi \u265\'63iutage pli \u285\'67en\-anta. Estis \u265\'63
+itiuflanke, ke mia nova potenco tentis min \u285\'67is sklavi\u285\'67o. Necesis nur trinki la miksa\u309\'6aon, por tuj demeti la korpon de l\rquote  fama profesoro, kaj surmeti, kiel densan mantelon, tiun de Edward Hyde. 
+\par Mi ridetis pro la ideo; \u285\'67i \u349\'73ajnis al mi, tiutempe, humora\u309\'6ao, kaj mi faris miajn pretigojn kun la plej granda zorgo. Mi luis kaj meblis tiun domon en Soho, al kiu Hyde estis postsigne 
+sekvota de la polico; mi dungis, kiel dommastrinon, virinon, kiun mi bone sciis silenta kaj senskrupula. Aliflanke mi sciigis al mia servistaro, ke iu S-ro Hyde (kiun mi priskribis) devos havi plenan liberecon kaj a\u365\'75
+toritaton en mia domo sur la placo; kaj por \u349\'73irmi min kontra\u365\'75 eventualaj ak\-cidentoj, mi e\u265\'63 faris tie vizitojn kaj igis min bone konata persono en mia dua rolo. Poste mi faris tiun testamenton, kiun vi tiom multe kontra\u365\'75
+parolis, tia\-maniere ke, se io okazus al mi en la persono de D-ro Jekyll, mi povus transiri en tiun de Edward Hyde sen mona perdo. Kaj tiel \u265\'63irka\u365\'75ita de remparoj, kiel mi supozis, sur \u265\'63
+iu flanko, mi komencis profiti la strangan imunecon de mia situacio. 
+\par Jam okazis ja, ke la homoj dungis bravula\u265\'63ojn por fari iliajn krimojn, dum ilia propra persono kaj re\-putacio sidis \u349\'73irmate. Mi estis la unua, kiu tion faris por propra plezuro. Mi estis la unua, kiu povis tiel klopodi anta\u365\'75
+ la publika okulo kun \u349\'73ar\u285\'67o de afabla respektindeco, kaj jen, en la da\u365\'75ro de momento, kiel ia lerneja bubo de\u349\'73iri tiujn prunta\u309\'6aojn kaj salti kapon anta\u365\'75e en la maron de l\rquote 
+ libereco. Sed por mi, en mia netravidebla mantelo, la sendan\u285\'67ereco estis absoluta. Pensu nur \emdash  mi e\u265\'63 ne ekzistis! Nur permesu al mi trakuri en mian laboratorion, donu al mi nur du-tri sekundojn por miksi kaj gluti la trinka\u309
+\'6aon, kiu staris \u265\'63iam preta, kaj Edward Hyde, kion ajn li estus farinta, forpasus kiel spirnebuleto sur spegulo, kaj jen, anstata\u365\'75 li, kviete en sia hejmo, pretigante la noktomezan lampon en sia studejo, homo, kiu povis senrisk
+e ridi je l\rquote  sus\-pekto, trovi\u285\'67us Harry Jekyll. 
+\par La plezuroj, kiujn mi rapidis ser\u265\'63i sub mia ali\-korpa\u309\'6ao, estis, kiel mi jam diris, maldecaj, sed, en la manoj de Edward Hyde, ili balda\u365\'75 ekfari\u285\'67is monstraj. Reveninte de iu el tiuj ekskursoj, mi ofte profundi\u285\'67
+is en ia mirado pri mia alikorpa malnobleco. Tiu demono familiara, kiun mi elvokis el mia propra animo, kaj forsendis solan por plenumi sian bonan plezuron, estis esta\u309\'6ao esence malica kaj kanajla; kun \u265\'63
+iu lia ago kaj penso centrita en si mem; kun besta avideco drink\-anta la plezuron el kia ajn grado de turmento, tiel ne\u349\'73ancelebla, kiel homo el \u349\'73tono. 
+\par Harry Jekyll foje staris konsternegita anta\u365\'75 la agoj de Edward Hyde; sed la situacio estis ekster la kampo de ordinaraj le\u285\'67oj, kaj inside malpezigis la premo
+n de la konscienco. Estis ja Hyde, kaj Hyde sola, kiu estis kulpa. Jekyll mem ne estis pli malbona; li reveki\u285\'67is al siaj bonaj ecoj \u349\'73ajne nedifektita; li e\u265\'63
+ kutimis, kiam tio estis ebla, rapidi por malfari la malbonon faritan de Hyde. Kaj tiel lia konscienco dormetadis. 
+\par Pri la detaloj de la malgloro, al kiu mi tiel kun\-konsentis (\u265\'63ar e\u265\'63 nun mi ne povas konfesi, ke mi \u285\'67in faris) mi ne intenc\-as priparoli; mi volas nur montri la avertojn kaj la intersekvajn pa\u349\'73ojn, per kiuj alproksim\-i
+\u285\'67is mia puno. Unu malfeli\u265\'63o okaz\-is, kiun, pro tio, ke \u285\'67i ne havis sekvon, mi nur aludetos. Kruelega ago kontra\u365\'75 infanino vekis kontra\u365\'75 min la koleron de pre\-teriranto, kiun mi rekonis anta\u365\'75
+ kelkaj tagoj kiel vian parencon; kuracisto kaj la familio de la infanino kun\-i\u285\'67is kun li; estis momentoj, kiam mi timis pri mia vivo, kaj fine, por kontentigi ilian tro justan koleron, Edward Hyde devis al\-
+konduki ilin al la pordo de Harry Jekyll kaj pagi ilin per \u265\'63eko subskribita per lia nomo. Sed tiu \u265\'63i dan\u285\'67ero estis facile forigita el la e
+stonteco, per la transmeto en alian bankon de monsumo sub la nomo de Edward Hyde mem, kaj kiam, malanta\u365\'75en klinante mian skribmanieron, mi provizis sub\-skribon al mia duulo, mi pensis, ke mi sidas jam ekster la atingo de la fatalo. 
+\par Preska\u365\'75 du monatoj anta\u365\'75 la mortigo de Sir Dan\-vers, for\-estinte el la hejmo por unu el miaj aventuroj, de kiu mi re\-venis je malfrua horo, mi veki\u285\'67is la sekv\-intan tagon en lito kun sentoj iom strangaj. Vane mi \u265\'63irka
+\u365\'75rigardis, vane mi vidis la decan meblaron kaj grandan amplekson de la \u265\'63ambro en mia domo sur la placo, vane mi rekonis la desegna\u309\'6aon de la litkurtenoj, io ankora\u365\'75 insistadis, ke mi ne estas tie, kie mi estas, ke mi ne veki
+\u285\'67is tie, kie mi \u349\'73ajnas esti, sed en la \u265\'63ambreto en Soho, en kiu mi kutimis dormi en la korpo de Edward Hyde. 
+\par Mi ridetis kaj, la\u365\'75 mia psikologia maniero, komencis mallaboreme esplori la elementojn de \u265\'63i tiu iluzio, ia\-foje refalante dume en komfortan matenan dormeton. Mi estis ankora\u365\'75
+ tiel okupata kiam, dum unu el miaj pli sendormaj momentoj, mia rigardo ektrafis mian manon. Nu, la mano de Harry Jekyll estis profesia la\u365\'75 formo kaj grandeco: granda, firma, blanka kaj de agrabla aspekto. Sed la mano, kiun mi nun rigardadis, sufi
+\u265\'63e klare en la flava lumo de Londona mateno, ku\u349\'73\-antan duonfermitan sur la littukoj, estis malgrasa, sulkita, osta, sombre pala kaj dense kovrita de nigra kresko da haroj. \u284\'47i estis la mano de Edward Hyde. 
+\par Mi certe rigardis \u285\'67in dum preska\u365\'75 duona minuto, anta\u365\'75 ol la teruro veki\u285\'67is en mia brusto tiel subite kaj tremige kiel la ekbruego de cimbaloj, kaj eksaltegante el la lito, mi kuregis al la spegulo. \u264\'43e la vida\u309
+\'6ao, kiun renkontis miaj okuloj, mia sango \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67is en ion treege maldensan kaj glacian. Jes, mi ku\u349\'73i\u285\'67is Harry Jekyll, kaj veki\u285\'67is Edward Hyde. Kiel klarigi tion? mi al mi de
+mandis, kaj poste, kun alia eksaltego de teruro, kiel ripari tion? Estis malfrue en la mateno, la servist\-aro jam levi\u285\'67is, \u265\'63iuj miaj drogoj estis en la kabineto \emdash  \-longa irado estis ja malsupren sur du \u349\'73
+tuparoj, tra la posta irejo, trans la korton kaj tra la anatomia teatro, de tie, kie mi tiam staris terurita. Mi ja povus eble kovri mian viza\u285\'67on, sed kion tio helpos, se mi ne povos ka\u349\'73
+i la aliformigon de mia staturo? Kaj tiam kun trasentata dol\u265\'63eco de senpremi\u285\'67o mi memoris, ke mia servistaro jam kutimis la venadon kaj reiradon de mia duulo. Jen balda\u365\'75
+ mi vestis min, kiel eble plej bone, per vestoj konvenaj al mia amplekso: balda\u365\'75 pasis tra la domo, kie Bradshaw min rigardegis kaj retiri\u285\'67is pro tio, ke li vidas S-ron Hyde je tia horo kaj en tia stranga vesta\u309\'6a
+o, kaj, post dek minutoj, jen D-ro Jekyll reeniris sian propran formon kaj sidi\u285\'67is kun malheli\u285\'67\-inta frunto, por {\*\bkmkstart simuli}{\*\bkmkend simuli}simuli}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain 
+\s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{ }{\i\lang0 Simuli}{\lang0 : sajnigi, imitaci. A. simulate; Fr. simuler; G. nach\-ahmen, heucheln, simulieren; H. simular, fingir.}}}{ matenman\u285\'67on. 
+\par Malgranda ja estis mia apetito. \u264\'43i tiu neklarigebla okaz\-a\u309\'6ao, \u265\'63i tiu renversi\u285\'67o de mia anta\u365\'75a spertado, \u349\'73ajnis, kiel la Babilona fingro sur la muro, elskribi la literojn de mia kon\-damni\u285\'67
+o, kaj mi komencis, pli se\-rioze ol iam, pripensi la rezultatojn kaj eblecojn de mia duobla ekzistado. Tiu parto de mi, kiun mi havis la povon projekcii, en la lasta tempo multe ekzerci\u285\'67adis kaj nutri\u285\'67is; al mi en la lastaj tagoj \u349
+\'73ajnadis kvaza\u365\'75 la korpo de Edward Hyde pligrandi\u285\'67as, kvaza\u365\'75 (kiam mi portadis tiun formon) mi konscias pli ri\u265\'63an fluon de sango, kaj mi komencis ekvidi dan\u285\'67eron ke, se \u265\'63i tio estos multe da\u365\'75
+rigata, la ekvilibro de mia naturo povos esti por \u265\'63iam ren\-versita, ke la kapablo de la\u365\'75vola \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67o povos esti perdita, kaj la karaktero de Edward Hyde fari\u285\'67os nerevokeble mia. La potenco de la drogo ne 
+\u265\'63iam montri\u285\'67is egala. Unu fojon, tre frue en mia karerio, \u285\'67i restis tute senefika; de tiu tempo je pli ol unu okazo, mi estis devigita duobligi, kaj unu\-foje, kun granda risko de morto, triobligi la kvanton, k
+aj tiu malofta necerteco \u309\'6aetis \u285\'67is nun la solan ombron sur mian kontentecon. Nun, tamen, pro la okazo de tiu mateno, mi estis devigata konstati, ke dum komence la malfacila\u309\'6ao estis, de\u309\'6aeti la korpon de Jekyll, lasta\-tempe 
+\u285\'67i grade sed decide transloki\u285\'67is al la alia flanko. \u264\'43io do \u349\'73ajnis montri al la jena konkludo, ke mi mal\-rapide perdas mian unuan kaj plibonan memon, kaj iom post iom enkorpi\u285\'67as en mian duan kaj pli mal\-bonan. 
+
+\par Inter tiuj du, mi komprenis, mi jam devas elekti. Miaj du naturoj havis la komunan memoron, sed \u265\'63iujn aliajn fakultojn plej neegale posedis inter si. Jekyll (kiu estis kunmeta\u309\'6ao) jen kun la plej akraj timoj, jen kun avida gusta\u265\'63
+o projektis kaj partoprenis la plezurojn kaj aventurojn de Hyde: sed Hyde estis indiferenta pri Jekyll a\u365\'75 nur memoris lin kiel la monta bandito memoras la kavernon, en kiu li sin ka\u349\'73as kontra\u365\'75
+ la persekutado. Jekyll sentis pli ol patran intereson; Hyde sentis pli ol filan indiferentecon. Kunligi mian sorton kun tiu de Jekyll, estus morti rilate al tiuj apetitoj,
+ je kiuj mi de longatempe min indulgadis kaj kiujn mi jam de kelka tempo dorlotis. Kunligi \u285\'67in kun Hyde, estus morti pri mil interesoj kaj aspiroj kaj fari\u285\'67i por \u265\'63iam malestimata kaj senamika. La mar\u265\'63\-
+ando povus aperi neegala, sed estis ankora\u365\'75 alia afero kunpesinda; \u265\'63ar, dum Jekyll turmente suferadus en la fajroj de la abstinenco, Hyde e\u265\'63 ne konscius, kion li perdis. 
+\par Kvankam strangaj estis miaj cirkonstancoj, la kondi\u265\'63oj de tiu \u265\'63i interbatalo estas tiel malnovaj kaj banalaj, kiel la homo mem; efektive la samaj allogoj kaj timoj \u309\'6a
+etas la ludkubon por kiu ajn tentata kaj tremanta pekulo, kaj okazis \u265\'63e mi, kiel okazas \u265\'63e la plej granda nombro de miaj similuloj, ke mi elektis la pli bonan parton, kaj poste mankis al mi la forto, mian elekton plenumadi. 
+\par Jes, mi preferis la maljunan kaj malkontentan dok\-toron, \u265\'63irka\u365\'75itan de amikoj kaj tenantan honestajn esperojn, kaj mi diris decidan adia\u365\'75on al la libereco, al la rilata juneco, al la facila pa\u349\'73
+o, saltanta pulso kaj sekretaj plezuroj, kiujn mi \u285\'67uis en la alivesto de Hyde. Tiun \u265\'63i elekton mi faris eble kun ia senkonscia rezervo, \u265\'63ar mi nek forlasis la Soho\rquote an domon, nek detruis la vestojn de Edward Hyde, kiuj ankora
+\u365\'75 ku\u349\'73is pretaj en mia kabineto. Dum du monatoj, tamen, mi restis fidela al mia decido; dum du monatoj mi vivadis la\u365\'75 tia vivo de severmoreco, al kia mi neniam anta\u365\'75e atingis, kaj \u285\'67
+uis la kompensojn de aprobanta konscienco. Sed kun la tempo fine fori\u285\'67is la fre\u349\'73eco de mia timo, la la\u365\'75doj de mia konscienco ekfari\u285\'67is kutimo; min ek\-turmentegis aflikti\u285\'67oj kaj sopiroj, kvaza\u365\'75
+ Hyde baraktus por la liberi\u285\'67o, kaj, fine, en horo de morala malforteco, mi denove kunmetis kaj englutis la ali\-formigan trink\-a\u309\'6aon. 
+\par Mia diablo estis tenita longatempe en ka\u285\'67o, li liberi\u285\'67is furiozega. Mi sentis, e\u265\'63 jam dum mi trinkis la mik
+sturon, pli senbridan, pli furiozan emon al la malbono. Mi supozas, ke sendube estis tio, kio vekis en mia animo tiun ventegon de senpacienco, kun kiu mi a\u365\'75skultis la \u285\'67entila\u309\'6aojn de mia mal\-feli\u265\'63a viktimo; almena\u365\'75
+ mi deklaras anta\u365\'75 Dio, ke neniu homo morale sana povus esti kulpa pri tia krimo pro tiel bagatela incito, kaj ke mi frapis en humoro ne pli racia ol tiu, en kiu malsana infano rompus ludilon. 
+\par Tuj la spirito de la infero veki\u285\'67is en mi, kaj furiozis. Kun paroksismo de \u285\'67ojo mi disbategis la pasivan korpon, gustum\-ante \u285\'67ojegon \u265\'63e \u265\'63
+iu bato, kaj nur kiam la laceco komencis sekvi, subite dum la plej alta punkto de mia deliro, trapikegis mian koron malvarma spasmo de teruro. Disi\u285\'67is nebulo; mi ekvidis, ke mi metas mian vivon en dan\u285\'67eron, kaj mi forkuregis
+ de la sceno de tiuj ekscesoj, fieri\u285\'67ante e\u265\'63 dum mi tremas, kun mia avideco por la malbono kontentigita kaj stimulita, kaj mia amo al la vivo altigita \u285\'67
+is la plej ekstrema grado. Mi kuregis al la domo en Soho, kaj detruis miajn paperojn; de tie mi ekiris tra la lanternolumitajn stratojn, en la sama dividita ekstazo de spirito, \u285\'67ojeg\-
+ante pri mia krimo, gajkore projektante aliajn por la estonteco, kaj tamen, ankora\u365\'75 rapidirante kaj a\u365\'75skult\-ante, \u265\'63u sekvas min la pa\u349\'73oj de la ven\u285\'67\-anto. Hyde havis kanton sur l
+a lipoj dum li kunmetis la miksturon, kaj trinkante \u285\'67in li toastis la mortinton. Apena\u365\'75 la agonio de la transformi\u285\'67o ek\u265\'63esis dis\u349\'73iri lin, jam Harry Jekyll, kun fluantaj larmoj de dankemeco kaj mem\-ripro\u265\'63
+o, falis genuen kaj levis la kunplektitajn manojn al Dio. La vualo de la memindulgo estis dis\u349\'73irita de supre \u285\'67is malsupre, kaj mi vidis mian vivon kiel tuton: mi sekvis \u285\'67in de la tagoj de mia infaneco kiam mi iris manon \u265\'63
+e mano, kun mia patro, tra la memoferemaj penadoj de mia profesia vivo, por alveni, foje kaj ree, kun la sama sento de nerealeco, \u265\'63e la malbenitaj terur\-a\u309\'6aoj de la vespero. Mi volis kriegi, mi penis kun larmoj kaj pre\u285\'67
+oj sufoki la amason da malbelegaj imaga\u309\'6aoj kaj sonoj, kiuj ari\u285\'67is en mia memoro kontra\u365\'75 mi, kaj, ankora\u365\'75, inter miaj petegoj, la fi-viza\u285\'67o de mia kanajl\-eco rigardadis fikse en mian animon. Kiam la akreco de tiu 
+\u265\'63i memripro\u265\'63o ekmorti\u285\'67is, \u285\'67i estis sekvita de sento de \u285\'67ojo. De nun Hyde estos neebla; \u265\'63u mi volos, a\u365\'75 ne volos, mi estas de nun enfermita en la plibona parto de mia ekzistado, kaj, ho, kiel mi \u285
+\'67ojis pensi pri tio! Kun kia volonta humileco mi akceptis denove la \u265\'63irka\u365\'75barojn de l\rquote  vivado natura! Kun kia sincera spirito de forlaso mi \u349\'73losis la pordon, per kiu mi tiel ofte iris kaj revenis, kaj dispremegis la \u349
+\'73losilon sub mia piedo! 
+\par Kun la sekvinta tago, venis la sciigo, ke la mortigo estis observita, ke la kulpo de Hyde estas evidenta al la mondo, kaj ke la viktimo estas viro alta en la publika estimado. Ne nur krimo estis, sed tra\-gedia malsa\u285\'67a\u309\'6ao. Mi pensas, ke mi 
+\u285\'67ojis scii tion; mi pensas, ke mi \u285\'67ojis pro tio, ke miajn pli bonajn im\-pulsojn tiel \u265\'63irka\u365\'75remparis kaj gardis la teruroj de la e\u349\'73afodo. Jekyll estis nun mia rifu\u285\'67ejo; Hyde elrigard\-etu e\u265\'63
+ nur dum momento, kaj la manoj de \u265\'63iuj homoj tuj levi\u285\'67os por lin kapti kaj mortigi. 
+\par Mi decidis per mia estonta konduto rea\u265\'63eti la est\-
+intecon, kaj mi povas honeste diri, ke mia decido portis iom da bona frukto. Vi scias mem, kiel fervore dum la lastaj monatoj de la pasinta jaro, mi laboradis por mildigi la suferojn de aliaj; vi sc
+ias, ke multo estis farita, kaj ke la tagoj pasis por mi trankvile kaj preska\u365\'75 feli\u265\'63e. Kaj mi ja ne povas vere diri, ke min enuigis \u265\'63i tiu bonfara kaj senkulpa vivado; mi kontra\u365\'75e kredas, ke mi \u265\'63iutage \u285\'67uis 
+\u285\'67in pli plene; sed min an\-kora\u365\'75 malbenis mia dueco de intenco; kaj, kiam fine iom post iom eluzi\u285\'67is la unua akreco de mia pento, mia pli malnobla parto, tiel longe dorlotita, tiel mallonge en\u265\'63enigita, komencis ek\-mu\u285
+\'67i por liberi\u285\'67o. Mi ja ne revis revivigi Hyde; tion e\u265\'63 ekpripensi tremigis min \u285\'67is frenezeco; ne, en mia propra personeco stari\u285\'67is la tento ankora\u365\'75
+ unu fojon petoli kun mia konscienco, kaj kiel ordinara sekreta pekanto mi fine submet\-i\u285\'67is al la atakoj de la tentado. Al \u265\'63io venas fino; la plej vasta mezurilo fine pleni\u285\'67as, kaj \u265\'63i tiu mallonga cedo al mia mal\-
+boneco fine detruis la ekvilibron de mia animo. Estis bela, klara, januara tago, malseke sub\-piede, kie la frosto degelis, sed kun sennuba \u265\'63ielo, kaj \'abRegent\rquote s Park\'bb}{\cs16\lang0\super \chftn {\footnote \pard\plain 
+\s15\qj\fi360\widctlpar\adjustright \fs20\cgrid {\cs16\super \chftn }{\lang0  }{\i\lang0 Rigents Park}{\lang0 : Fama kaj bela Londona parko.}}}{ estis plena de vintraj pepadoj kaj dol\u265\'63a pro odoroj de printempo. Mi sidis en la sun\-
+lumo sur benko; la besto en mi lekadis la lipojn pro rememoro; la spirita parto estis iom dormema, promes\-ante postan penton sed ankora\u365\'75 ne incitita \u285\'67is komenco. Nu, mi al mi diris, mi ja nur similas a
+l miaj najbaroj, kaj poste mi ridetis, komparante min kun aliaj homoj, komparante mian ageman bonvolon kun la maldiligenta krueleco de ilia mal\-zorgo. Kaj en la momento mem de tiu vanta fanfaronema penso, ekkaptis min spasmo, terura na\u365\'75
+zo kaj plej mortiga tremo. Tiuj forpasis kaj lasis min svenema, kaj poste, dum siavice la sveneco kvieti\u285\'67is, mi ekkonstatis \u349\'73an\u285\'67on en la karaktero de miaj pensoj; pli grandan maltimecon, malestimon al la dan\u285\'67ero, solvi\u285
+\'67on de la ligiloj de l\rquote  devo. Mi rigardis malsupren, miaj vestoj pendis senforme sur miaj mal\-\u349\'73velintaj membroj; la mano ku\u349\'73anta sur mia genuo estis sulkoplena kaj vila. Mi estis denove Edward Hyde. Anta\u365\'75
+ unu momento, al mi estis ankora\u365\'75 garanti\-ita la estimo de \u265\'63iuj homoj, mi estis ri\u265\'63a, amata \-\emdash  kun man\u285\'67o pretigata por mi en mia propra hejmo \emdash  \-kaj nun mi estas jam la komuna persekuta\u309\'6ao de l
+\rquote  hom\-aro, \u265\'63asata, sendoma, konata mortiginto, sklavo por la pendigilo. 
+\par Mia prudento \u349\'73anceli\u285\'67is, sed ne tute min forlasis. Miaj drogoj estis en \u349\'73ranko en mia kabineto, kiel mi povos atingi ilin? Jen la problemo, kies solvon \emdash  \-premegante per la manoj miajn tempiojn \emdash 
+ mi nun devas entrepreni. La laboratorian pordon mi mem jam fermis. Se mi provus eniri per la domo, miaj propraj servistoj min sendus al la e\u349\'73afodo. Mi ek\-
+komprenis, ke mi devos uzi alian manon, kaj pensis pri Lanyon. Kiel lin trafi? Kiel alkonsentigi lin? Supozu, ke mi evitos kapti\u285\'67on sur la stratoj, kiel mi povos eniri en lian domon? Kaj kiel mi, nekonata kaj malpla\u265\'63a vizit\-anto, povos
+ decidigi la faman kuraciston rabi la kabin\-eton de sia kolego, D-ro Jekyll? Tiam mi rememoris, ke restadas al mi unu parto de mia originala karaktero: mi povas skribi la\u365\'75 mia propra skribmaniero. Tuj kiam ekbrilis en mi tiu ideo, klari\u285\'67
+is al mi la tuta vojo, kiun mi devos sekvi. Mi do ordigis mian vestaron kiel eble plej bone, kaj, alvokante al pasanta fiakro, mi veturigis min al hotelo sur Portland Street, kies nomon mi per ia hazardo memoris. Pro mia aspekto, \emdash 
+ kiu efektive estis sufi\u265\'63e komika, kiel ajn tragedia la sorto, kiun kovris \u265\'63i tiuj vestoj, \emdash  la veturigisto ne povis ka\u349\'73i sian ridemon. Mi grincigis la dentojn kontra\u365\'75
+ lin kun ekventego de diabla furiozo; kaj la rideto forvelkis sur lia viza\u285\'67o, \emdash  feli\u265\'63e por li, \emdash  ankora\u365\'75 pli feli\u265\'63e por mi, \u265\'63ar, nur momenton plu, kaj mi lin jam certe de\u349\'73
+iregus de sur lia sidejo. Enirinte la hotelon, mi \u265\'63irka\u365\'75rigardis kun tia malluma mieno, ke la servistoj ektremis; neniun rigardon ili inter\u349\'73an\u285\'67is dum mia \u265\'63
+eesto; sed sklaveme ricevis miajn ordonojn, kondukis min al privata \u265\'63ambro kaj alportis al mi skribilaron. Hyde, en dan\u285\'67ero pri sia vivo, estis al mi esta\u309\'6ao nova; skuita de supermezura kolero, stre\u265\'63ita \u285\'67
+is mortigemo, avidega ka\u365\'75zi al iu doloron. Li tamen estis ruzulo; venkis sian koleregon per granda peno de l\rquote  volado
+; verkis siajn du gravajn leterojn, unu al Lanyon kaj unu al Poole, kaj por ke li ricevu certigon, ke ili efektive estis metitaj en la po\u349\'73ton, li ordonis, ke oni ilin rekomendu. De tiam, li sidadis la tutan tagon apud la fajro en la privata \u265
+\'63ambro, mordetadante al si la ungojn; tie li tagman\u285\'67is, sidante sola kun siaj timoj, kun la kelnero videble tremanta anta\u365\'75 lia okulo; kaj el tie, post plena nokti\u285\'67o, li ek\-
+veturadis en angulo de fermita veturilo kaj kondukigis sin tra la stratoj de la urbo. \'abLi\'bb, mi diras; mi ne povas diri \'abmi\'bb. En tiu infano de l\rquote  infero estis nenio homa; lo\u285\'67
+is en li nenio krom la timo kaj la malamo. Kaj kiam fine, \emdash  pensante, ke la veturigisto komencas ion suspekti, \emdash  li forsendis la veturilon kaj riskis pied\-iri, en sia ne\u285\'67ustalkorpa vestaro, objekto nepre mark\-
+ita por la observado, inter la noktajn preterirantojn, tiuj du mal\-noblaj pasioj furiozis en li kvaza\u365\'75 uragano. Li mar\u349\'73is rapide, persekutata de siaj timoj; babilante al si mem, \u349\'73telirante tra la malpli vizitataj stratoj, kalkula
+nte la minutojn, kiuj kvaza\u365\'75 barilo ankora\u365\'75 apartigis lin de la noktomezo. Fojon, virino alparolis al li, proponante, mi pensas, skatolon da alumetoj. Li pugnis \u349\'73in en la viza\u285\'67on, kaj \u349\'73i forkuris. Kiam mi rekonscii
+\u285\'67is \u265\'63e la domo de Lanyon, la teruro de mia malnova amiko iom kortu\u349\'73is min; mi ne scias; estis almena\u365\'75 nur kvaza\u365\'75
+ guto en la maro, kompare al la abomenego, kun kiu mi rigardis reen al tiuj horoj. Estis okazinta en mi ia \u349\'73an\u285\'67i\u285\'67o. Jam ne plu timo al la e\u349\'73afodo, sed teruro fari\u285\'67i denove Hyde, turmente
+gis min. La kondamnon de Lanyon mi ricevis duone en son\u285\'67o; duone en son\u285\'67o revenis hejmen kaj ku\u349\'73i\u285\'67is. Post la ellacigoj de la tago, mi dormegis, en dormo tiel severa kaj profunda, ke ne sukcesis \u285\'67in rompi e\u265\'63
+ la teruraj ko\u349\'73maroj min turmentantaj. Mi veki\u285\'67is ma\-tene skuita, malfortigita, sed refre\u349\'73i\u285\'67inta. Mi ankora\u365\'75 malamis kaj timis pensi pri la bruto, kiu en mi dorm\-
+etis, kaj kompreneble mi ne forgesis la konsternantajn dan\u285\'67erojn de l\rquote  anta\u365\'75a tago; sed mi estis denove hejme, en mia propra domo kaj apud miaj drogoj, kaj dank\-emeco pro mia savo briladis en mia animo tiel forte, ke \u285\'67
+i preska\u365\'75 kon\-kuris la helecon de la espero mem. 
+\par Mi estis nerapide transpa\u349\'73anta la korton post maten\-man\u285\'67o, entrinkante la malvarman aeron kun plezuro, kiam ree min kaptis tiuj nepriskribeblaj sentoj, kiuj heroldis la \u349\'73an\u285\'67\-i\u285\'67on: kaj apena\u365\'75
+ mi havis la tempon atingi la \u349\'73irmon de mia kabineto, tra mi denove furiozas kaj glacias la pasioj de Hyde. \u264\'43i tiun fojon, duobla dozo estis necesa por revoki min al mi mem, kaj jen ho ve! post ses
+ horoj, dum mi sidis malgaje rigardadante la fajron, jam revenas la doloroj kaj la drogo denove devas esti trinkata. Mallonge, de tiu tago \u349\'73ajnis, ke nur per granda, kvaza\u365\'75
+ gimnastika penado, kaj nur sub la rekta stimulo de la drogo, mi povas porti la viza\u285\'67on de Jekyll. Je \u265\'63iu horo de la tago kaj nokto min kaptis la avertanta ektremo; precipe se mi dormis, a\u365\'75 e\u265\'63
+ dum momento dormetis sur mia se\u285\'67o, \u265\'63iam mi veki\u285\'67is kiel Hyde. Sub la stre\u265\'63ado de \u265\'63i tiu sen\u265\'63ese minacanta fatalo, kaj pro la maldormado, al kiu mi nun min kondamnis ja e\u265\'63 super \u265\'63
+ia grado, kiun mi kredis ebla al la homo, mi fari\u285\'67is en mia propra persono esta\u309\'6ao konsumita kaj el\u265\'63erpita de la febro, malforta, korpe kaj mente, \u265\'63iam okupata de unu sola penso: abomeno al mia alia memo. Sed dum mi dorm\-
+adis a\u365\'75 kiam la efekto de la drogo el\u265\'63erpi\u285\'67is, mi saltis preska\u365\'75 sen transiro \emdash  \u265\'63ar la doloroj de la aliformi\u285\'67o fari\u285\'67is \u265\'63iutage malpli severaj \emdash 
+ en la posedon de imago plenega de teruraj fantazioj, de animo bolanta per senka\u365\'75zaj malamoj, kaj en la posedon de korpo, kiu \u349\'73ajnis ne sufi\u265\'63e forta por enteni la furiozantajn ener\-giojn de la vivo. La povoj de Hyde \u349\'73
+ajnis des pli kreski, ju pli kaduki\u285\'67is Jekyll. Kaj certe la malamo, kiu apartigis ilin, estis nun amba\u365\'75flanke egala. \u264\'43e Jekyll, \u285\'67i estis afero de esenca instinkto. Li nun kon\-sciis plene la malbelegecon de tiu esta\u309
+\'6ao, kiu parto\-prenis kun li kelkajn el la fenomenoj de l\rquote  konscienco, kaj kiu estis kunheredonto kun li de la morto; kaj krom tiuj ligiloj de komuna posedo, kiuj en si faris la plej doloregan parton de lia turmento, li pensis pri Hyde kvaza
+\u365\'75 pri io ne nur infera sed neorganika. Jen la terura afero: ke la \u349\'73limo de l\rquote  abismo \u349\'73ajnas a\u365\'75digi kriojn kaj vo\u265\'63ojn; ke la amorfa polvo gesta\u265\'63
+as kaj pekas; ke tio, kio estas senviva, kaj ne havas formon, povas uzurpi la funkciojn de la vivo. Kaj jen ankora\u365\'75: ke tiu ribelanta abomena\u309\'6ao estas ligita al li pli intime ol edzino, pli proksime ol okulo; ku\u349\'73as enka\u285\'67\-
+igita en lia karno, kie li a\u365\'75das \u285\'67in murmuri, sentas \u285\'67in barakti al naski\u285\'67o kaj en \u265\'63iu horo de malforteco, kaj dum la konfido de la dormo, lin venkas kaj uzurpas lian vivon. 
+\par La malamo de Hyde kontra\u365\'75 Jekyll estis de mal\-sama speco. Lia teruro pri la e\u349\'73afodo devigis lin sen\-\u265\'63ese fari provizoran memmortigon, kaj reveni al lia stato de subulo, fari\u285\'67i parto anstata\u365\'75
+ persono; sed li abomenis la necesecon, li abomenis la mal\u285\'67ojegon en kiun Jekyll jam enfalis, kaj lin akre indignigis la mal\-pla\u265\'63o, kiun li mem inspiris. Pro tio la simio-similaj fipetoloj, kiujn li faris al mi, skriba\u265\'63ante la
+\u365\'75 mia propra skribstilo blasfema\u309\'6aojn sur la pa\u285\'67oj de miaj libroj; bruligante la leterojn kaj portreton de mia patro; kaj vere, se lin ne detenus timo pri propra morto, jam anta\u365\'75\-
+longe li estus ruiniginta sin por impliki min en la ruino. Sed lia amo por la vivo estas miriga; mi diros plu: mi, kiu malsanas kaj glacii\u285\'67as pro simpla pensado pri li, mi, kiam mi memoras la mizera\u265\'63on kaj pasion de lia sinalkro\u265\'63
+emo al la vivo, kaj kiam mi scias, kiom li timas mian kapablon detran\u265\'63i lin per la memmortigo, mi povas en mia koro lin kompati. Neutilas, kaj la tempo dolore mankas al mi, plilongigi \u265\'63i tiun priskri\-
+bon; neniam iu suferis tiajn turmentegojn, tio sufi\u265\'63u. Kaj tamen e\u265\'63 al tiaj la kutimado alportis \emdash  ne, ne malpezi\u285\'67on, \emdash  sed, ian kalecon de la animo, ian sub\-meti\u285\'67emon al la malespero;  kaj
+ mia puno povus ja da\u365\'75radi dum jaroj, se ne estus okazinta tiu lasta mal\-feli\u265\'63ega\u309\'6ao, kiu nun fine min trafis kaj disigis de mia propra viza\u285\'67o kaj naturo. Mia provizo de la salo, kiu neniam renovi\u285\'67
+is de post la dato de mia unua ekspe\-rimento, komencis el\u265\'63erpi\u285\'67i. Mi venigis novan provizon kaj kunmiksis la trinka\u309\'6aon: la kvaza\u365\'75bolado sekvis, anka\u365\'75 la unua kolor\u349\'73an\u285\'67\-i\u285\'67
+o, sed ne la dua. Mi trinkis la miksturon, \u285\'67i ne efikis. Vi scii\u285\'67os de Poole, kiel mi traser\u265\'63igis la tutan Londonon; vane estis, kaj mi estas nun konvinkita, ke mia unua provizo estis nepura, kaj ke estis tiu nekonata nepura\u309
+\'6ao, kiu donis al la miksa\u309\'6ao efikecon. 
+\par Proksimume unu semajno nun pasis, kaj mi finas \u265\'63i tiun rakonton sub la influo de la lasta el miaj mal\-novaj pulvoroj. \u264\'43i tiu, do, estas la lasta fojo \emdash  se ne okazos miraklo \emdash 
+ kiam Harry Jekyll povas pensi siajn proprajn pensojn a\u365\'75 vidi sian propran viza\u285\'67on (nun, ho ve! kiel malgaje aliigitan!) en la spegulo. Nek devos mi prokrasti tro longe la finon de \u265\'63i tiu skribado, \u265\'63ar se mia rakonto \u285
+\'67is nun evitis detrui\u285\'67on, tio estis pro kombino de granda anta\u365\'75zorgo kaj granda bon\-\u349\'73anco. Se la agonioj de la \u349\'73an\u285\'67o ekkaptos min dum mi \u285\'67in skribas, Hyde \u285\'67in dis\u349\'73
+iros; sed se iom da tempo pasos de kiam mi estos \u285\'67in flankenmetinta, lia mirinda egoismo kaj absorbiteco en la pasanta momento, eble savos \u285\'67in denove kontra\u365\'75 la ago de lia simio\-simila malico. Kaj efektive, la fatalo, kiu proksimi
+\u285\'67as al ni amba\u365\'75, jam \u349\'73an\u285\'67is kaj premegis lin. Pasos nur duonhoro, kaj mi denove kaj por \u265\'63iam eniros tiun mal\-amitan personecon\'85 Mi scias, kiel mi sidos ektremegante kaj plor\-ante sur mia se\u285\'67o, a\u365
+\'75 da\u365\'75ros, en plej stre\u265\'63ita kaj timopenetrita ekstazo de a\u365\'75skultado, pa\u349\'73adi tien kaj reen tra \u265\'63i tiu \u265\'63ambreto \emdash  mia lasta surtera rifu\u285\'67ejo \emdash  kaj suba\u365\'75skulti \u265\'63
+ian sonon de minaco. \u264\'43u Hyde mortos sur la e\u349\'73afodo? a\u365\'75 \u265\'63u li en la lasta momento trovos la kura\u285\'67on sin liberigi? Dio scias: al mi indiferente estas; \u265\'63
+i tiu estas la vera horo de mia morto, kaj tio, kio nepre sekvos, koncernos alian ol min mem. \u264\'43i tie, do, demetante mian plumon kaj eksigelante mian konfeson, mi metas finon al la viv\-historio de tiu malfeli\u265\'63a Harry Jekyll. 
+\par }\pard\plain \qc\sb720\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {\expnd12\expndtw60 FINO
+\par }\pard \qc\sb240\sa240\widctlpar\adjustright {\fs28\expnd6\expndtw30 \sect }\sectd \psz11\linex0\headery547\titlepg\sectdefaultcl {\headerl \pard\plain \s17\widctlpar\tqc\tx4320\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid {
+\par }}{\headerr \pard\plain \s17\widctlpar\tqc\tx4320\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid {
+\par }}{\headerf \pard\plain \s17\widctlpar\tqc\tx4320\tqr\tx8640\adjustright \fs20\cgrid {
+\par }}\pard\plain \qc\sb240\sa240\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {\fs28\expnd6\expndtw30 ALDONO
+\par }\pard\plain \s3\qc\sb240\sa240\keepn\widctlpar\outlinelevel2\adjustright \b\fs22\cgrid {Lokoj en kiuj la tradukintoj uzis radikojn \line ne troveblajn en la plimulto da vortaroj 
+\par }\pard\plain \s32\fi-360\li360\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {\cs35\scaps Gablo}{: ia malbona\u365\'75spicia masivo de konstrua\u309\'6aoj el\-trudis sian }{\cs34\i gablon}{ super la straton (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF gablo \\h }{\fs20 
+{\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b0200000008000000060000006700610062006c006f00000000}}}{\fldrslt {\lang1024 6}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Morose}{: Via devo estis min averti, respondis la alia, iom }{\cs34\i morose}{ (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF morose \\h }{\fs20 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b0200000008000000070000006d006f0072006f0073006500000000}}
+}{\fldrslt {\lang1024 11}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Perpleksi}{: metante la manon al la frunto, kiel homo en ia menta }{\cs34\i perpleksiteco}{ (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF perpleksi_1 \\h }{\fs20 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000c00000070006500720070006c0065006b00730069005f003100000000}}}{\fldrslt {\lang1024 17}}}{). \emdash  Devas esti io plu, diris en si la }{\cs34\i perpleksita}{ sinjoro (p.\~}{\field{\*\fldinst {
+ PAGEREF perpleksi_2 \\h }{\fs20 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000c00000070006500720070006c0065006b00730069005f003200000000}}}{\fldrslt {\lang1024 18}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Bajeto}{: pordo kovrita de ru\u285\'67a }{\cs34\i bajeto}{ (p. }{\field{\*\fldinst { PAGEREF bajeto_1 \\h }{\fs20 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b020000000800000009000000620061006a00650074006f005f003100000000}}}{\fldrslt {
+\lang1024 29}}}{). Frapis per iome \u349\'73ancela mano sur la ru\u285\'67an }{\cs34\i bajeton}{ de la kabineta pordo (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF bajeto_2 \\h }{\fs20 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b020000000800000009000000620061006a00650074006f005f003200000000}}}{\fldrslt {\lang1024 42}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Damnita}{: Plorantan kiel virino a\u365\'75 animo }{\cs34\i damnita}{ (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF damnita \\h }{\fs20 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b020000000800000008000000640061006d006e00690074006100000000}}
+}{\fldrslt {\lang1024 47}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Lugubra}{: }{\cs34\i Lugubra}{ kriego, kvaza\u365\'75 de nur besta teruro, sonis el la kabineto (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF lugubra \\h }{\fs20 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b0200000008000000080000006c00750067007500620072006100000000}}}{\fldrslt {\lang1024 48}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Fiolo}{: \'85 per la dispremita }{\cs34\i fiolo}{ en lia mano, kaj la forta odoro de migdalkernoj, Utterson sciis, ke li rigardas kadavron de memdetruinto (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF fiolo \\h }{\fs20 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b020000000800000006000000660069006f006c006f00000000}}}{\fldrslt {\lang1024 48}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Morbida}{: Mi havas }{\cs34\i morbidan}{ timon, mal\u285\'67uste direkti vin (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF morbida \\h }{\fs20 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b0200000008000000080000006d006f0072006200690064006100000000}}
+}{\fldrslt {\lang1024 53}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Sombra}{: Mia vizitanto ja brulis pro ia }{\cs34\i sombra}{ ekscit\-eco (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF sombra \\h }{\fs20 {\*\datafield 08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b02000000080000000700000073006f006d00620072006100000000}}}{\fldrslt 
+{\lang1024 56}}}{). 
+\par }{\cs35\scaps Simuli}{: \'85 sidi\u285\'67is kun malheli\u285\'67inta frunto, por }{\cs34\i simuli}{ matenman\u285\'67on (p.\~}{\field{\*\fldinst { PAGEREF simuli \\h }{\fs20 {\*\datafield 
+08d0c9ea79f9bace118c8200aa004ba90b020000000800000007000000730069006d0075006c006900000000}}}{\fldrslt {\lang1024 66}}}{). 
+\par }\pard\plain \qc\sb2880\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {\page }{\caps\fs20 Centra Presejo Esperantista
+\par }\pard \qc\sb120\widctlpar\adjustright {\caps\fs16 V. Polgar-Politzer
+\par }{\fs20 33, rue Lac\'e9p\'e8de, Paris
+\par 
+\par 
+\par }\pard\plain \s36\widctlpar\adjustright \f2\fs20\cgrid {
+\par 
+\par 
+\par 
+\par End of the Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+\par Robert Louis Stevenson
+\par 
+\par *** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+\par 
+\par ***** This file should be named 24145-rtf.rtf or 24145-rtf.zip *****
+\par This and all associated files of various formats will be found in:
+\par         http://www.gutenberg.org/2/4/1/4/24145/
+\par 
+\par Produced by Les and Arlyn Kerr
+\par 
+\par Updated editions will replace the previous one--the old editions
+\par will be renamed.
+\par 
+\par Creating the works from public domain print editions means that no
+\par one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+\par (and you!) can copy and distribute it in the United States without
+\par permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+\par set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+\par copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+\par protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+\par Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+\par charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+\par do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+\par rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+\par such as creation of derivative works, reports, performances and
+\par research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+\par practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+\par subject to the trademark license, especially commercial
+\par redistribution.
+\par 
+\par 
+\par 
+\par *** START: FULL LICENSE ***
+\par 
+\par THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+\par PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+\par 
+\par To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+\par distribution of electronic works, by using or distributing this work
+\par (or any other work associated in any way with the phrase "Project
+\par Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+\par Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+\par http://gutenberg.org/license).
+\par 
+\par 
+\par Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+\par electronic works
+\par 
+\par 1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+\par electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+\par and accept all the terms of this license and intellectual property
+\par (trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+\par the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+\par all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+\par If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+\par Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+\par terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+\par entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+\par 
+\par 1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+\par used on or associated in any way with an electronic work by people who
+\par agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+\par things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+\par even without complying with the full terms of this agreement.  See
+\par paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+\par Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+\par and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+\par works.  See paragraph 1.E below.
+\par 
+\par 1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+\par or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+\par Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+\par collection are in the public domain in the United States.  If an
+\par individual work is in the public domain in the United States and you are
+\par located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+\par copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+\par works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+\par are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+\par Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+\par freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+\par this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+\par the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+\par keeping this work in the same format with its attached full Project
+\par Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+\par 
+\par 1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+\par what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+\par a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+\par the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+\par before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+\par creating derivative works based on this work or any other Project
+\par Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+\par the copyright status of any work in any country outside the United
+\par States.
+\par 
+\par 1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+\par 
+\par 1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+\par access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+\par whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+\par phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+\par Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+\par copied or distributed:
+\par 
+\par This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+\par almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+\par re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+\par with this eBook or online at www.gutenberg.org
+\par 
+\par 1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+\par from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+\par posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+\par and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+\par or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+\par with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+\par work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+\par through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+\par Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+\par 1.E.9.
+\par 
+\par 1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+\par with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+\par must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+\par terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+\par to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+\par permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+\par 
+\par 1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+\par License terms from this work, or any files containing a part of this
+\par work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+\par 
+\par 1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+\par electronic work, or any part of this electronic work, without
+\par prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+\par active links or immediate access to the full terms of the Project
+\par Gutenberg-tm License.
+\par 
+\par 1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+\par compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+\par word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+\par distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+\par "Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+\par posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+\par you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+\par copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+\par request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+\par form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+\par License as specified in paragraph 1.E.1.
+\par 
+\par 1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+\par performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+\par unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+\par 
+\par 1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+\par access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+\par that
+\par 
+\par - You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+\par      the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+\par      you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+\par      owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+\par      has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+\par      Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+\par      must be paid within 60 days following each date on which you
+\par      prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+\par      returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+\par      sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+\par      address specified in Section 4, "Information about donations to
+\par      the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+\par 
+\par - You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+\par      you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+\par      does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+\par      License.  You must require such a user to return or
+\par      destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+\par      and discontinue all use of and all access to other copies of
+\par      Project Gutenberg-tm works.
+\par 
+\par - You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+\par      money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+\par      electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+\par      of receipt of the work.
+\par 
+\par - You comply with all other terms of this agreement for free
+\par      distribution of Project Gutenberg-tm works.
+\par 
+\par 1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+\par electronic work or group of works on different terms than are set
+\par forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+\par both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+\par Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+\par Foundation as set forth in Section 3 below.
+\par 
+\par 1.F.
+\par 
+\par 1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+\par effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+\par public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+\par collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+\par works, and the medium on which they may be stored, may contain
+\par "Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+\par corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+\par property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+\par computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+\par your equipment.
+\par 
+\par 1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+\par of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+\par Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+\par Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+\par Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+\par liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+\par fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+\par LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+\par PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+\par TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+\par LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+\par INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+\par DAMAGE.
+\par 
+\par 1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+\par defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+\par receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+\par written explanation to the person you received the work from.  If you
+\par received the work on a physical medium, you must return the medium with
+\par your written explanation.  The person or entity that provided you with
+\par the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+\par refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+\par providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+\par receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+\par is also defective, you may demand a refund in writing without further
+\par opportunities to fix the problem.
+\par 
+\par 1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+\par in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+\par WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+\par WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+\par 
+\par 1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+\par warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+\par If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+\par law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+\par interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+\par the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+\par provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+\par 
+\par 1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+\par trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+\par providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+\par with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+\par promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+\par harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+\par that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+\par or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+\par work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+\par Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+\par 
+\par 
+\par Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+\par 
+\par Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+\par electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+\par including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+\par because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+\par people in all walks of life.
+\par 
+\par Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+\par assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+\par goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+\par remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+\par Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+\par and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+\par To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+\par and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+\par and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+\par 
+\par 
+\par Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+\par Foundation
+\par 
+\par The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+\par 501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+\par state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+\par Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+\par number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+\par http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+\par Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+\par permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+\par 
+\par The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+\par Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+\par throughout numerous locations.  Its business office is located at
+\par 809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+\par business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+\par information can be found at the Foundation's web site and official
+\par page at http://pglaf.org
+\par 
+\par For additional contact information:
+\par      Dr. Gregory B. Newby
+\par      Chief Executive and Director
+\par      gbnewby@pglaf.org
+\par 
+\par 
+\par Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+\par Literary Archive Foundation
+\par 
+\par Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+\par spread public support and donations to carry out its mission of
+\par increasing the number of public domain and licensed works that can be
+\par freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+\par array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+\par ($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+\par status with the IRS.
+\par 
+\par The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+\par charities and charitable donations in all 50 states of the United
+\par States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+\par considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+\par with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+\par where we have not received written confirmation of compliance.  To
+\par SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+\par particular state visit http://pglaf.org
+\par 
+\par While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+\par have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+\par against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+\par approach us with offers to donate.
+\par 
+\par International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+\par any statements concerning tax treatment of donations received from
+\par outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+\par 
+\par Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+\par methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+\par ways including checks, online payments and credit card donations.
+\par To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+\par 
+\par 
+\par Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+\par works.
+\par 
+\par Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+\par concept of a library of electronic works that could be freely shared
+\par with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+\par Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+\par 
+\par 
+\par Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+\par editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+\par unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+\par keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+\par 
+\par 
+\par Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+\par 
+\par      http://www.gutenberg.org
+\par 
+\par This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+\par including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+\par Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+\par }\pard \s36\widctlpar\adjustright {subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+\par }\pard\plain \qc\sb120\widctlpar\adjustright \fs22\cgrid {\fs20 
+\par }}
\ No newline at end of file
diff --git a/24145-rtf.zip b/24145-rtf.zip
new file mode 100644
index 0000000..5ce0bad
--- /dev/null
+++ b/24145-rtf.zip
diff --git a/24145.txt b/24145.txt
new file mode 100644
index 0000000..808a3ee
--- /dev/null
+++ b/24145.txt
@@ -0,0 +1,3837 @@
+The Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+Robert Louis Stevenson
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+
+Author: Robert Louis Stevenson
+
+Translator: William Morrison
+            William W. Mann
+
+Release Date: January 3, 2008 [EBook #24145]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: ASCII
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+
+
+
+
+Produced by Les and Arlyn Kerr
+
+
+
+
+R. L. STEVENSON
+
+
+Doktoro Jekyll
+kaj
+Sinjoro Hyde
+
+
+Kun permeso de Longmans & Co
+
+Tradukita de
+WILLIAM MORRISON, F. B. E. A.
+kaj
+WILLIAM W. MANN
+
+
+LONDON, W. C.
+THE BRITISH ESPERANTO ASSOCIATION
+133-136, High Holborn
+
+
+
+ROBERT LOUIS STEVENSON (Robert Lui Stivnson) naskigxis
+en Edinburgo en la jaro 1850. Sola filo de suficxe
+ricxaj gepatroj, li estis grave malhelpata, dum sia tuta
+vivado, de la sxargxo de malbona sano. Kiam,
+ankoraux knabo, li devis resti en lito, lia patrino kaj
+lia vartistino legadis al li tage kaj nokte cxiajn
+rakontojn kaj historiojn. Tiel estis frue vekita en li la
+instinkto de l' auxtoreco. Edukita en la skota
+cxefurbo, li studadis la legxosciencon kaj
+farigxis advokato. Dum sia libertempo, li vojagxis
+alilande kaj unu el tiuj ekskursoj li priskribas en sia unua
+verko, <<An Inland Voyage>> (Enlanda Vojagxo). La verko,
+tamen, kiu unue alportis al li publikan famon, estis tiu nun
+tradukita en la sekvantaj pagxoj. Post la morto de sia
+patro en 1887, li forlasis Edinburgon kaj Euxropon por
+sercxi bonan sanon, kaj fine, post multaj vagadoj li
+faris al si hejmon en Vailima en la Samoa insularo, kie li
+mortis en 1894.
+
+La verkoj de Stevenson estas diversaj, cxar li
+estis poeto, romanisto, vojagxinto, moralisto kaj
+biografiisto. Li havis senteman kaj delikatan fantazion, kaj
+li posedis stilon, kiu pro sia gracio kaj sia fleksebleco
+estis malofte egalita.
+
+Prezentante tiun cxi tradukon al la mondo
+esperanta, ni deziras esprimi niajn grandajn dankojn al S-ro
+J. M. Warden, Edinburgo, kaj al S-ro G. D. Buchanan,
+Glasgovo, pro iliaj grandvaloraj kritikoj kaj sugestioj.
+
+
+Oktobro 1909.
+W. Morrison, Edinburgo.
+W. W. Mann, Londono.
+
+
+
+Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde
+
+
+La rakonto pri la pordo
+
+Sinjoro Utterson, la legxisto, estis homo kun
+malglata vizagxo neniam lumigata de rideto; malvarma,
+mankhava, kaj embarasata en sia parolado; malrapida en la
+sentesprimo; malgrasa, longa, polva, enuiga, kaj tamen iel
+aminda. CXe amikaj kunvenoj, kaj kiam la vino estis
+laux lia gusto, io eminente homa brilegis en liaj
+okuloj; io, ja, kio neniam penetris en lian interparoladon,
+sed kio parolis ne nur per tiuj silentaj simboloj de la
+postmangxa vizagxo, sed pli ofte, kaj lauxte,
+per la agoj de lia vivo. Al si li estis severega; trinkis
+gxinon kiam li estis sola por mortigi inklinon al la
+grandaj vinoj; kaj, kvankam li gxuis la teatron, li ne
+estis transpasinta la sojlon de teatro kiu ajn dum dudek
+jaroj. Sed por aliaj, li havis elprovitan toleremon,
+kelkfoje mirante preskaux kun envio, la altpremecon de
+vervo kaj energio evidentigatan de iliaj malbonaj agoj; kaj
+en ia ekstrema okazo, li estis pli inklina helpi ol
+riprocxi.
+
+--Mi inklinas al la herezo de Kain, li kutimis kurioze
+diri, mi lasas mian fraton iri al la diablo laux sia
+propra maniero.--En tiu cxi rolo, la sorto ofte faris,
+ke li estu la lasta bonreputacia konato kaj la lasta bona
+influo en la vivo de subirantaj homoj. Kaj al tiaj, dum ili
+dauxrigis viziti lian cxambraron, li neniam
+elmontris ecx nuancon de sxangxo en sia mieno.
+
+Por Sinjoro Utterson sendube tio estis facila faro,
+cxar ecx en sia plej bona humoro li estis
+sindetenema, kaj ecx liaj amikigxoj sxajnis esti
+fonditaj sur simila universaleco de bonkoreco.
+
+Jen la signo de modesta homo: akcepti sian amikan rondon
+pretfaritan el la manoj de la okazo; kaj tio estis la
+maniero de tiu legxisto. Liaj amikoj estis el liaj
+propraj samsanganoj, aux tiuj kiujn li konis dum plej
+longa tempo; liaj preferoj, same kiel la hedero, kreskis kun
+la tempo; ili necesigis nenian specialan tauxgecon
+cxe sia objekto. De tio sendube naskigxis la ligo,
+kiu kunligis lin kun S-ro Richard Enfield[1],
+lia malproksima parenco, la konata urba elegantulo. Kion
+tiuj du povis vidi unu en la alia, aux kiun temon
+komunan al ambaux ili povis trovi, tio estis por multaj
+personoj <<nukso por fendi>>. Tiuj, kiuj renkontis ilin dum
+iliaj cxiudimancxaj promenadoj, raportis, ke ili
+kutime diras nenion, sxajnas strange malgajaj, kaj
+akceptadas kun videbla sengxenigxo la alvenon de
+amiko. Malgraux tio, la du viroj plej alte sxatis
+tiujn ekskursojn, taksis ilin la cxefa juvelo de
+cxiu semajno, kaj ne nur flankenmetis okazojn de
+plezuro, sed ecx malcedis al la alvokoj de profesiaj
+aferoj, por ke ili povu gxui ilin neinterrompate.
+
+Okazis dum unu el tiuj vagpromenoj, ke ilia vojo kondukis
+ilin tra flanka strato en vivoplena kvartalo de Londono. La
+strato estis malgranda, kaj tia, kian oni nomas trankvila,
+sed gxi faris prosperan komercon en la laboraj tagoj de
+l' semajno[2].
+SXajne la logxantoj cxiuj bone prosperadis, kaj
+cxiuj vetesperis sukcesi ankoraux pli bone, kaj la
+superfluon de siaj gajnoj elspezis je koketajxoj;
+tiamaniere, ke la frontoj de la butikoj sur tiu vojo staris
+kun invita mieno, kiel vicoj da ridetantaj vendistinoj.
+
+Ecx dimancxe, kiam gxi vualis siajn pli
+brilacxajn cxarmojn kaj estis kompare ne trairata,
+la strato ellumis, kontraste al sia malgaja
+cxirkauxajxo, kiel fajro en arbarego; kaj per
+siaj fresxe kolorigitaj fenestraj kovriloj, siaj bone
+poluritaj latunajxoj, sia gxenerala pureco kaj
+gajeco de tono, tuj ekkaptis kaj placxis la okulon de la
+preteriranto.
+
+Du pordojn for de unu angulo, maldekstraflanke en orienta
+direkto, la frontlinio estis rompita de korta enirejo, kaj
+gxuste cxe tiu punkto ia malbonauxspica masivo
+de konstruajxoj eltrudis sian gablon[3]
+super la straton. GXi estis duetagxa, montris nenian
+fenestron, nenion krom pordo cxe la malsupra etagxo
+kaj blinda kvazauxfrunto de makulita muro cxe la
+supra; kaj portis en cxiu trajto la signojn de
+dauxra kaj avaracxa malzorgo. La pordo, kiu posedis
+nek sonorilon nek frapilon, estis vezikita kaj makulita.
+Vagistoj sin trenadis en la pordalkovon kaj ekbruligis
+alumetojn sur la paneloj; infanoj butikludis sur la
+sxtupoj; la lerneja knabo provadis sian
+posxtrancxilon sur la muldajxoj, kaj en la
+dauxro de preskaux tuta generacio, aperis neniu por
+forpeli tiujn okazajn vizitantojn aux por ripari iliajn
+ruinigajxojn.
+
+S-ro Enfield kaj la legxisto iris sur la alia flanko
+de la strato; sed kiam ili alvenis gxuste kontraux
+la enirejo, la unua levis montre sian bastonon.
+
+--CXu vi iam rimarkis tiun pordon? li demandis; kaj
+kiam lia kunulo respondis jese, --gxi estas kunigita en
+mia memoro, li aldonis, kun tre stranga historio.
+
+--CXu efektive? diris S-ro Utterson kun malgranda
+sxangxo de vocxo. Kaj kio estis tio?
+
+--Nu, estis tiele, respondis S-ro Enfield. --Mi estis
+revenanta hejmen de iu mondfina loko cxirkaux la
+tria horo de nigra vintra mateno, kaj mia vojo kondukis min
+tra parto de la urbo, kie oni povis vidi absolute nenion
+krom stratlanternoj. Estis strato post strato, kaj cxiuj
+logxantoj estis dormantaj--strato post strato,
+cxiuj iluminitaj kvazaux por procesio, kaj cxiuj
+tiel malplenaj kiel pregxejo--gxis fine mi
+enigxis en tiun staton de mento, en kiu oni
+auxskultas kaj auxskultadas kaj komencas arde
+deziri, ke sin montru policano. Subite, mi vidis du
+figurojn: unu estis malgranda viro, kiu iris orienten
+laux bona marsxpasxado, kaj la alia, knabino
+eble ok aux dekjara, kuranta tiel rapide, kiel sxi
+povis sur transa strato. Nu, sinjoro, ili ambaux, ja
+suficxe kompreneble, kunfrapigxis unu kontraux
+la alian cxe la angulo, kaj tiam okazis la terurega
+parto de la afero; cxar la viro trankvile premegis
+subpiede la korpon de l' infanino kaj lasis sxin
+kriegantan sur la tero. Tio, auxdata, estas nenio, sed
+vidata, gxi estis infera. Ne estis kiel homo; estis
+kvazaux iu malbenita Juggernaut. <<He! haltu!>> mi
+kriegis, kaj lin kuratinginte, ekkaptis mian sinjoron je l'
+nuko kaj rekondukis lin tien, kie staris jam tuta grupo
+cxirkaux la krieganta infanino. Li estis tute
+trankvila kaj faris nenian kontrauxstaron, sed li
+jxetis sur min unu rigardon, tiel malbelan, ke gxi
+sxvitigis min kiel kurado. La personoj alvenintaj estis
+la propra familio de la knabino; kaj baldaux aperis la
+kuracisto, por kiu oni estis sxin sendinta. Nu, la
+infanino ne estis multe vundita, sed pli gxuste
+timigita, laux la diro de lia ostosegista mosxto;
+kaj jen, vi povus supozi, estus la fino de la afero. Sed
+estis unu stranga cirkonstanco. Jam cxe la unua vido, la
+viracxo inspiris en mi nauxzon. Ankaux la
+familio de la knabino sxajnis senti same, kio estis ja
+nur nature. Sed kio frapis min, estis la kazo de la
+kuracisto. Li estis laux la ordinara tipo de apotekisto,
+de neniu speciala agxo aux koloro, kun forta
+Edinburga parolmaniero, kaj ne pli emociema, ol sakfajfilo.
+Nu, sinjoro, al li estis, kiel al ni cxiuj: cxiufoje
+kiam li rigardis mian kaptiton, mi vidis, ke tiu ostosegisto
+nauxzigxas kaj blankigxas pro deziro lin
+mortigi. Mi sciis, kio estas en lia mento same kiel li sciis
+kio estas en la mia, kaj, cxar mortigo estis neebla, ni
+faris tion, kion ni jugxis krom tio plej bona. Ni diris
+al la viro, ke ni povas fari, kaj ja faros, tian skandalon
+el la okazintajxo, ke lia nomo malbonodoros de unu fino
+de Londono gxis la alia. Ke, se li havas amikojn aux
+kian ajn reputacion, ni bone zorgos, ke li ilin perdu. Kaj
+la tutan tempon, dum ni lin tiele regalis per niaj brulaj
+vortoj, ni fortenadis de li la virinojn kiel eble plej bone,
+cxar ili estis sovagxaj kiel harpioj. Neniam mi
+vidis rondon da tiel malamegaj vizagxoj; kaj jen la viro
+en la mezo, kun ia nigra ridacxa trankvileco--timigita
+tamen ankaux, mi povis rimarki--sed elportanta la
+aferon, sinjoro, efektive kiel Satano.
+
+--Se vi elektas fari profiton el tiu cxi
+okazintajxo, li diris, mi kompreneble ne povas malhelpi.
+CXiu sinjoro deziras eviti skandalon, li diris. Nomu
+vian sumon. --
+
+Nu, ni suprentordis lin gxis 100 funtoj por la
+familio de la knabino; li videble volis kontrauxstari;
+sed cxe ni cxiuj estis io, kio minacis al li nenion
+bonan, kaj fine li kapitulacis. Restis ricevi la monon; kaj
+kien, vi pensas, li kondukis nin, se ne al tiu loko kun la
+pordo? Li eltiris sxlosilon el la posxo, eniris kaj
+tuj revenis kun dek funtoj en oro kaj cxeko je Coutts[4]
+por la cetero, pagota al la portanto, kaj subskribita per
+nomo, kiun mi ne povas citi, kvankam cxi tio estas unu
+el la punktoj de mia rakonto, sed gxi estis nomo
+almenaux tre bone konata kaj ofte presita. La sumo estis
+granda; sed la subskribo estis bona por pli ol tiom, se nur
+gxi ne estis falsajxo. Mi permesis al mi la
+liberecon, rimarkigi al mia sinjoro, ke la tuta afero
+sxajnas apokrifa; kaj ke en la reala vivo oni ne eniras
+tra pordo de kelo je la kvara matene por eliri kun la
+cxeko de alia homo por preskaux cent funtoj. Sed li
+estis tute trankvila kaj mokrida.
+
+--Trankviligu vin, li diris, mi restos kun vi gxis
+la bankoj malfermigxos, kaj tiam mi mem monerigos la
+cxekon.
+
+Tial ni cxiuj ekiris, la kuracisto, la patro de la
+infanino, nia amiko, kaj mi mem, kaj ni pasigis la
+restajxon de la nokto en mia cxambraro; kaj, la
+sekvintan matenon, post kiam ni mangxis, ni iris kune al
+la banko. Mi mem prezentis la cxekon kaj diris, ke mi
+havas cxiun kauxzon por kredi, ke gxi estas
+falsajxo. Sed tute ne. La cxeko estis vera.
+
+--Tut-tut![5] diris
+S-ro Utterson.
+
+--Mi vidas, ke vi sentas kiel mi, diris S-ro Enfield.
+Jes, estas malbona afero. CXar mia homo estis tia, kun
+kia neniu povus havi rilaton, homo vere malbeninda; kaj la
+persono, kiu skribis la cxekon, estas la vera esenco de
+la konveneco, fama ankaux, kaj (kio pli malbonigas la
+aferon) el tiuj, kiuj faras kion oni nomas <<la bono>>.
+Silentigmono, mi supozas; honestulo paganta karege iajn
+malsagxajxojn de sia juneco. La Domo de la
+Silentigmono, tiel mi nomas, sekve, tiun konstruajxon
+kun la pordo. Kvankam ecx tio ja ne suficxas por
+klarigi cxion--li aldonis; kaj cxe tiuj vortoj, li
+enrevigxis.
+
+El tio li estis revokita de iom subita demando de S-ro
+Utterson:
+
+--Kaj vi ne scias, cxu la tratinto de la cxeko
+logxas tie?
+
+--Versxajna loko, cxu ne? respondis S-ro
+Enfield. Sed okazas, ke mi rimarkis lian adreson; li
+logxas cxe iu placo.
+
+--Kaj vi neniam demandis pri ... la loko kun la pordo?
+diris S-ro Utterson.
+
+--Ne, sinjoro, mi estas diskretema, estis la respondo.
+Mi havas tre decidan opinion pri la farado de demandoj;
+gxi tro inklinas al la stilo de la Lasta Jugxo. Vi
+ekirigas demandon, kaj tio estas kvazaux ekirigi
+sxtonon. Vi sidadas kviete sur la supro de monteto; kaj
+malsupreniras la sxtono, ekirigante aliajn sxtonojn,
+kaj baldaux iu afabla maljunulo (la lasta pri kiu vi
+povus pensi en tiu rilato) estas frapita je la kapo en sia
+propra posta gxardeno, kaj la familio devas
+sxangxi sian nomon. Ne, sinjoro, mi faris al mi
+regulon, ke, ju pli afero sxajnas stranga, des malpli mi
+demandojn faras.
+
+--Kaj, vere, tre bona regulo gxi estas, diris la
+legxisto.
+
+--Sed mi esploris la lokon mi mem, dauxrigis S-ro
+Enfield. GXi apenaux sxajnas domo. Ne
+trovigxas alia pordo, kaj neniu en- aux eliras per
+tiu, krom, unufoje dum longa tempo, la sinjoro de mia
+aventuro. Estas, en la supra etagxo, tri fenestroj, kiuj
+rigardas sur la korton; neniu malsupre; la fenestroj estas
+cxiam fermitaj, sed puraj. Kaj, plie, estas kamentubo,
+kiu gxenerale eljxetas fumon; tial iu sendube
+logxas tie. Kaj tamen tio ne estas certa; cxar la
+konstruajxoj tiel sin interpremas cxirkaux la
+korto, ke malfacile estas diri, kie unu finigxas kaj
+alia komencigxas.
+
+La paro denove antauxenmarsxis silente dum iom da
+tempo, kaj poste:
+
+--Enfield! diris Utterson, estas bona, via regulo.
+
+--Jes, tiel mi kredas, respondis Enfield.
+
+--Sed malgraux cxio, dauxrigis la
+legxisto, estas unu punkto pri kiu mi deziras demandi;
+mi deziras peti la nomon de tiu homo, kiu piedpremis la
+infaninon.
+
+--Nu, diris S-ro Enfield, mi ne povas vidi, ke tio iel
+malutilus. Estis homo nomita Hyde[6].
+
+--Hm, diris S-ro Utterson, kia homo, kiel li aspektas?
+
+--Ne estas facile lin priskribi. Estas io malagrabla
+cxe lia aspekto; io malplacxa, io absolute
+abomeninda. Mi neniam vidis homon, kiu tiom al mi
+malplacxis, kaj tamen mi apenaux scias kial. Li ja
+nepre estas iel kriplita; li forte sentigas ian kriplecon,
+kvankam mi ne povus precizigi gxian lokon. Lia aspekto
+estas iel eksterordinara kaj mi tamen cxe li ne povas
+citi nome ion kontrauxnorman. Ne, sinjoro, ne al mi
+prosperas, mi ne povas lin priskribi. Kaj tio ne estas pro
+manko de memoro; cxar mi certigas, ke mi lin povas
+revidi en cxi tiu momento.
+
+S-ro Utterson denove iom marsxadis silente, kaj
+evidente sub la pezo de ia pripensado.
+
+--Vi estas certa, ke li uzis sxlosilon? li demandis
+fine.
+
+--Mia kara sinjoro ... , komencis Enfield, surprizita el
+si.
+
+--Jes, mi scias, diris Utterson, mi scias, ke cxi
+tio devas sxajni stranga. La fakto estas, ke se mi ne
+petas al vi la nomon de la alia persono, tio estas cxar
+mi jam gxin konas. Vi vidas, Richard, ke via rakonto
+trafis. Se gxi estis malgxusta pri iu punkto, pli
+bone estus, ke vi gxin korektu.
+
+--SXajnas al mi, ke via devo estis min averti,
+respondis la alia, iom morose[7].
+Sed mi estis pedante <<gxusta>>, kiel vi gxin nomas.
+La kanajlo havis ja sxlosilon, kaj, plie, li
+ankoraux gxin havas. Mi lin vidis uzi gxin
+antaux malpli ol unu semajno.
+
+S-ro Utterson ekgxemis profunde, sed ne diris vorton;
+kaj la junulo parolis denove:
+
+--Jen alia leciono, kiu admonas diri nenion. Mi hontas
+pri mia longa lango. Ni interkonsentu, neniam ree aludi
+cxi tiun aferon.
+
+--Tutkore, diris la legxisto. Mi donas pri tio la
+manon, Richard.
+
+
+La sercxado por Sinjoro Hyde
+
+Tiun saman vesperon S-ro Utterson revenis hejmen al sia
+frauxla domo en malgaja humoro kaj sidigxis
+vespermangxi sen apetito. Estis dimancxe lia kutimo,
+post la finigxo de tiu mangxo sidadi apud la fajro,
+kun volumo de ia neinteresa religiajxo sur sia pupitro,
+gxis la horlogxo de la apuda pregxejo sonorigis
+la dekduan horon, kiam li sobre kaj dankeme iris
+kusxigxi. Tiun nokton, tamen, tuj kiam oni forportis
+la tablotukon, li prenis kandelon kaj eniris en sian
+afercxambron. Tie li malfermis sian fortan kofron,
+elprenis el gxia plej privata parto dokumenton
+surskribitan <<Testamento de Doktoro Jekyll>>[8],
+kaj sidigxis kun nuba frunto por esplori gxian
+enhavon. La testamento estis holografa; cxar S-ro
+Utterson, kvankam li gardis gxin nun kiam gxi estas
+farita, antauxe rifuzis doni ecx la plej malgrandan
+helpon pri gxia farado; gxi kondicxis ne nur ke,
+en okazo de la morto de Henry Jekyll M.D., D.C.L., LL.D.,
+F.R.S., k.t.p. lia tuta havo transpasu en la manojn de lia
+<<amiko kaj bonfarinto, Edward Hyde>>; sed ke, en okazo de
+la <<malapero aux neklarigita forestado de Doktoro
+Jekyll dum kiu ajn periodo pli ol tri monatoj>>, la dirita
+Edward Hyde anstatauxu la diritan Doktoron Jekyll sen
+plua prokrasto kaj estu libera je cxia sxargxo
+aux devo, krom la alpago de kelkaj malgrandaj sumoj al
+la anoj de la doktora domo. De longe cxi tiu dokumento
+estis la cxefa abomenajxo de la legxisto.
+GXi lin ofendis, ne nur kiel legxiston, por kiu la
+fantazieco estis nemodesta, sed ankaux kiel amanton de
+la prudentaj kaj ordinaraj flankoj de la vivo. Kaj gxis
+tiam, estis lia nescio pri S-ro Hyde, kio sxveligis lian
+indignon; nun, per subita okazintajxo, estis lia scio.
+Suficxe malbone jam, ke la nomo estis nur nomo, pri kiu
+li ne povas ion pluan sciigxi. Estis ankoraux pli
+malbone, kiam gxi ekvestigxis de abomenindaj ecoj;
+kaj el la sxangxigxemaj sensubstancaj nebuloj,
+kiuj tiel trompadis lian okulon, eksaltis la subita,
+difinita bildigxo de demono.
+
+--Mi pensis gxin frenezo, li diris, remetante en la
+kofron la ofendantan paperon, kaj jam mi komencas timi, ke
+gxi estas malhonoro.
+
+CXe tio li estingis la kandelon, surmetis palton, kaj
+ekiris sur la vojo al Cavendish Square[9],
+tiu citadelo de la medicino, kie lia amiko, la fama Doktoro
+Lanyon[10], havis
+sian domon kaj akceptis sian amase venantan klientaron.
+
+--Se iu scias, tiu estas Lanyon, li pensis.
+
+La seriozmiena cxefservisto konis kaj bonvenigis lin;
+li ne estis devigita prokrasti sian eniron, sed kondukita
+tuj de la pordo al la mangxocxambro, kie sidis D-ro
+Lanyon sola kun sia vino. Tiu estis bonkora, sana, eleganta,
+rugxvizagxa sinjoro, kun amaso da haroj
+antauxtempe blankaj, kaj perforta decida maniero.
+Vidante S-ron Utterson, li eksaltis de sia segxo, kaj
+bonvenigis lin per ambaux manoj. La bonvoleco, laux
+lia speciala maniero, estis iome teatra; sed gxi estis
+bazita sur reala sento. CXar tiuj du estis malnovaj
+kunuloj en la lernejo kaj la universitato, ambaux
+plenege respektis sin mem kaj la alian, kaj, kio ne
+cxiam sekvas, ili estis homoj, kiuj plenege gxuis
+reciproke sian kunestadon. Post iom da vagada interparolado,
+la legxisto alproksimigxis al la temo, kiu tiel
+malagrable priokupadis liajn pensojn.
+
+--Mi supozas, Lanyon, li diris, ke vi kaj mi estas la du
+plej malnovaj amikoj, kiujn havas Harry[11]
+Jekyll?
+
+--Mi dezirus, ke la amikoj estu pli junule fresxaj,
+diris ride D-ro Lanyon. Nu, mi supozas, ke ni ja estas. Kaj
+kio el tio? Mi lin vidas nun malofte.
+
+--Vere! diris Utterson. Mi kredis, ke vin ligas ia
+komuna intereso.
+
+--GXi ligis, estis la respondo, sed pasis jam
+pli ol dek jaroj, de kiam Harry Jekyll farigxis tro
+fantaziema por mi. Li komencis deflankigxi,
+deflankigxi de la vojo de l' prudento; kaj kvankam,
+kompreneble, mi ankoraux interesigxas pri li pro la
+malnovaj tagoj, mi lin vidis, kaj vidas, tre malofte
+... Tia nescienca sensencajxo, aldonis la doktoro,
+subite purpurigxante, disigus ja Damon kaj Pitias.
+
+Tiu cxi malgranda elmontro de kolero iom trankviligis
+S-ron Utterson.
+
+--Ili nur malpacis pro iu punkto scienca, li pensis,
+kaj, estante homo tute sen sciencaj pasioj, li ecx
+aldonis:
+
+--Estas pro nenio pli malbona ol tio!
+
+Li lasis al sia amiko kelkajn momentojn por
+reserenigxi, kaj poste alproksimigxis al la demando,
+kiu estis la motivo de lia vizito.
+
+--CXu vi iam renkontis protektaton lian nomitan
+Hyde? li demandis.
+
+--Hyde? ripetis Lanyon. Ne! Neniam auxdis pri li.
+Post mia tempo.
+
+Jen la sumo de la sciigxoj, kiun la legxisto
+reportis kun si al ia granda malluma lito, sur kiu li en
+malkvieta movigxado kusxis tra la fruaj horoj
+gxis la alveno de l' mateno. Estis nokto malmulte
+ripoziga por lia penanta mento, penanta en la mallumo kaj
+siegxata de demandoj.
+
+--Sonis la sesa per la sonoriloj de la pregxejo, kiu
+staris tiel oportune apud la domo de S-ro Utterson, kaj
+ankoraux li luktis kun la problemo. GXis nun tiu
+problemo estis tusxinta lin nur sur lia flanko
+intelekta, sed nun ankaux lia imago estis okupata
+aux, por diri pligxuste, sklavigita; kaj, dum li tie
+kusxadis kaj jxetigxadis en la mallumegeco de la
+nokto kaj de sia kurtendrapirita cxambro, la rakonto de
+S-ro Enfield preterpasis antaux lia mento kvazaux
+sur rulajxo de lumigitaj bildoj. Jen li vidas la longajn
+vicojn de lanternoj de nokta urbo; poste, figuron de homo
+rapide marsxanta; jen infaninon kurantan de la kuracista
+domo, jen tiuj du kunfrapigxas kaj tiu homa Juggernaut
+piede subpremas la infaninon kaj antauxenpasxas,
+neniel atentante pri sxiaj krioj. Aux jen li vidas
+cxambron en ricxa domo, kie kusxas lia amiko
+dormanta, songxante, kaj ridetante pro siaj songxoj;
+kaj jen la pordo malfermigxas, la kurtenoj apartigas, la
+dormanto revekigxas, kaj jen! staras apud li figuro, al
+kiu estas donita potenco, kaj ecx je tiu senviva horo,
+li devas levigxi kaj fari laux gxia ordono ...
+
+La figuro en tiuj du fazoj obsedis la legxiston dum
+la tuta nokto; kaj se, je iu momento, li ekdormis, estis nur
+por vidi gxin gliti pli kasxe tra dormantaj domoj
+aux sxovigxi pli rapide, ecx gxis
+kapturnigxo, tra pli largxaj labirintoj de lanterne
+lumata urbo, kaj, cxe cxiu angulo, surmarsxi sur
+infaninon kaj sxin lasi kriegantan. Kaj tamen la figuro
+ne havis ian vizagxon, per kiu li povus gxin rekoni;
+ecx dum liaj songxoj, gxi havis aux nenian
+vizagxon, aux unu, kiu trompis lin kaj
+dissolvigxis antaux liaj okuloj; kaj tiel
+naskigxis en la spirito de la legxisto kaj
+pligrandigxis strange forta, preskaux supermezura
+scivolo rigardi la trajtojn de la vera S-ro Hyde. Se li
+povus nur unufoje rigardi lin, li opiniis, la mistero
+klarigus kaj eble forruligxus, kiel estas la kutimo
+cxe misterajxoj, kiam oni elesploras ilin. Li eble
+povus ekvidi kauxzon por la stranga prefero aux
+sklaveco (nomu gxin, kiel al vi placxas) de sia
+amiko, kaj ecx por la frapante strangaj kondicxoj de
+la testamento. Kaj almenaux gxi estus vizagxo
+vidinda; la vizagxo de homo tute senkompata;
+vizagxo, kiu devis nur sin ekmontri por naski, en la
+mento de la neimpresigxema Enfield, senton de
+dauxronta malamego.
+
+De tiu tempo S-ro Utterson komencis konstante vizitadi la
+pordon en la flankstrato de l' butikoj. Matene, antaux
+la horo de la oficeja laboro, tagmeze, kiam la negocoj estis
+multaj kaj la tempo malmulta, nokte, sub la vizagxo de
+la nebula luno--ja en cxiu horo la legxisto estis
+trovebla cxe sia elektita posteno.
+
+--Se li estas sinjoro Hyde, li pensis, mi
+estos sinjoro Seek[12].
+
+Kaj fine lia pacienco estis rekompencita. Estis bela,
+seka nokto; frosto en la aero; la stratoj tiel puraj, kiel
+la planko de balcxambro; la lanternoj, skuataj de neniu
+vento, desegnis regulajn formojn el lumo kaj ombro. Je la
+deka, kiam la butikoj fermigxis, la flankstrato estis
+jam tre senhoma, kaj malgraux la mallauxta
+mugxado de Londono cxie cxirkauxe, tre
+silenta. Sinjoro Utterson jam staris dum kelkaj minutoj
+cxe sia posteno, kiam li eksciigxis pri stranga
+malpeza piedpasxo alproksimigxanta. En la dauxro
+de siaj cxiunoktaj patroloj, li jam de longe
+kutimigxis al la kurioza efekto, kun kiu la piedsonado
+de sola persono, dum tiu estas ankoraux malproksimega,
+subite elsaltegas klare distingebla el la vasta zumado kaj
+bruado de la urbo. Tamen lia atento estis neniam antauxe
+tiel subite kaj decidige aldevigita; kaj estis kun forta
+supersticxa antauxsento de sukceso, ke li retiris
+sin en la enirejon de la korto. La pasxoj rapide
+alproksimigxis, kaj subite plilauxtigxis kiam
+ili cxirkauxpasis la angulon de la strato. La
+legxisto, rigardante el la enirejo, povis baldaux
+vidi, kun kia homo li devas trakti. Tiu cxi estis
+malgranda kaj tre simple vestita; kaj lia mieno, ecx je
+tiu malproksimeco, iel naskis en la observanto fortan
+antipation. Sed li iris rekte al la pordo, transpasante
+oblikve la straton por ne perdi tempon, kaj, dum li venis,
+li eltiris sxlosilon el la posxo, kvazaux iu,
+kiu alproksimigxas al la hejmo.
+
+S-ro Utterson elpasxis kaj tusxis lin je la
+sxultro dum li preterpasis.
+
+--S-ro Hyde, mi kredas.
+
+S-ro Hyde kuntirigxis malantauxen kun sibla
+enspiro. Sed lia timo estis nur momenta; kaj, kvankam li ne
+rigardis la legxiston rekte en la vizagxon, li
+respondis suficxe trankvile:
+
+--Tiu estas mia nomo. Kion vi deziras?
+
+--Mi vidas, ke vi estas enironta, diris la legxisto.
+Mi estas malnova amiko de Doktoro Jekyll--Sinjoro Utterson
+de Gaunt Strato--vi sendube auxdis mian nomon; kaj
+renkontante vin tiel oportune, mi kredis, ke vi povos enlasi
+min.
+
+--Vi ne trovos Doktoron Jekyll; li estas for, respondis
+S-ro Hyde, enblovante en la truon de la sxlosilo. Kaj
+tiam subite, sed ne levante la rigardon:
+
+--Kiel vi konis min? li demandis.
+
+--Viaflanke, diris S-ro Utterson, cxu vi faros al mi
+komplezon?
+
+--Kun plezuro, respondis la alia, kio gxi estu?
+
+--CXu vi permesos, ke mi vidu vian vizagxon?
+demandis la legxisto.
+
+S-ro Hyde sxajnis heziti; fine kvazaux post ia
+subita pripenso, frontis al li kun mieno de defio, kaj la
+paro suficxe fikse rigardadis sin reciproke dum kelkaj
+momentoj.
+
+--Nun mi povos rekoni vin, diris S-ro Utterson. Eble
+estos utile.
+
+--Jes, respondis S-ro Hyde, estas ja bone ke ni
+renkontigxis; kaj konvenas, ke vi havu mian adreson. Kaj
+li donis numeron en strato de Soho[13].
+
+--Bona Dio! pensis S-ro Utterson, cxu li ankaux
+pensis pri la testamento?
+
+Sed li retenadis siajn sentojn kaj nur gruntis dankon pro
+la dono de l' adreso.
+
+--Kaj nun, diris la alia, kiel vi rekonis min?
+
+--Laux priparolo, estis la respondo.
+
+--Kies priparolo?
+
+--Ni havas komunajn amikojn, diris S-ro Utterson.
+
+--Komunajn amikojn! ehxis S-ro Hyde iom rauxke.
+Kiuj ili estas?
+
+--Jekyll ekzemple, diris la legxisto.
+
+--Li neniam diris al vi, kriis S-ro Hyde, kun
+ekrugxigxo de kolero. Mi ne kredis, ke vi mensogos.
+
+--Nu, diris S-ro Utterson, tia parolo ne estas deca.
+
+La alia rikanis lauxte en sovagxan ridon; kaj jen
+la sekvintan momenton, kun eksterordinara rapideco, li
+malsxlosis la pordon kaj malaperis en la domon. La
+legxisto staris dum kelka tempo post kiam S-ro Hyde
+forlasis lin, la bildo de l' maltrankvileco. Tiam li
+malrapide supreniris la straton, haltetante post cxiuj
+du-tri pasxoj, kaj metante la manon al la frunto, kiel
+homo en ia menta perpleksiteco[14].
+La problemo, kiun li promenante tiele pripensis, estis el
+speco, kiu malofte solvigxas. S-ro Hyde estis pala, kaj
+havis pigmean eksterajxon; li donis la impreson de
+malbelformiteco sen ia nomebla malbeleco de formo, li havis
+mallogan rideton, kaj li estis kondutinta kontraux la
+legxisto kun ia mortigula miksajxo de timemeco kaj
+trokuragxo, kaj li parolis per rauxketa
+mallauxtacxa kaj iom rompita vocxo--cxiuj
+cxi punktoj estis kontraux li; sed cxio cxi
+tio kune ne suficxis por klarigi la gxis tiam
+nekonitan nauxzon, abomenon kaj timon, kun kiu S-ro
+Utterson rigardis lin:
+
+--Devas esti io plu, diris en si la perpleksita[15]
+sinjoro. Estas ja io plu, se mi povus por gxi
+eltrovi nomon. Dio min benu! la viro sxajnas apenaux
+homa. Io troglodita, ni diru? aux cxu estas tie nur
+la radiado de malpurega animo, kiu tiel traspiras kaj
+transfiguras sian argilan logxejon? La lasta, mi pensas;
+cxar, ho mia malfelicxa maljuna Harry Jekyll! se mi
+iam legis sur vizagxo la subskribon de Satano, estas sur
+tiu de via nova amiko.
+
+CXirkaux la angulo de la flankstrato estis placo
+kun antikvaj, belaspektaj domoj, jam plejparte
+kadukigxintaj el ilia antauxa gloro, kaj luigitaj po
+etagxoj kaj cxambraroj al homoj el cxiuj specoj
+kaj cirkonstancoj: mapgravuristoj, arhxitektoj,
+fi-reputaciaj legxistoj, kaj la agentoj de kasxataj
+entreprenoj. Unu konstruajxo, tamen, la dua for de la
+angulo, estis ankoraux tute okupata; kaj, antaux
+gxia pordo, kiu portis grandan sxajnon de
+ricxeco kaj komforto, kvankam gxi estis nun
+envolvita en mallumo, krom cxe la fenestreto super
+gxi, S-ro Utterson haltis kaj frapis. Bone vestita,
+maljuneta servisto malfermis la pordon.
+
+--CXu D-ro Jekyll estas hejme, Poole?[16]
+demandis la legxisto.
+
+--Mi certigos, S-ro Utterson, diris Poole, dume
+enlasante la vizitanton en grandan komfortan vestiblon kun
+malalta plafono, pavimitan per kahelegoj, hejtatan (laux
+la maniero de kampara domego) per hela malfermita fajro kaj
+meblitan per multekostaj mebloj el kverko.
+
+--CXu vi volas atendi tie cxi apud la fajro,
+sinjoro? aux cxu mi eklumigu por vi en la
+mangxocxambro?
+
+--CXi tie, mi dankas, diris la legxisto; kaj li
+alproksimigxis kaj apogis sin sur la alta fajrgardilo.
+Tiu cxi vestiblo, en kiu li nun restis sola, estis
+favorita fantazio de lia amiko la doktoro; kaj Utterson mem
+kutimis paroli pri gxi kiel la plej agrabla cxambro
+en Londono. Sed hodiaux nokte estis tremacxo en lia
+sango; la vizagxo de Hyde kusxis peze sur lia
+memoro; li sentis--kio cxe li estis malofta--nauxzon
+kaj malsxaton pri la vivo; kaj en la malgajeco de sia
+humoro, li kvazaux legis minacon en la flagrado de la
+fajrlumo sur la poluritaj mebloj kaj en la maltrankvila
+eksaltado de la ombrajxo sur la plafono. Li hontis pro
+la trankviligxo, kiun li sentis, kiam Poole baldaux
+revenis por anonci, ke D-ro Jekyll estis elirinta.
+
+--Mi vidis S-ron Hyde eniri per la pordo de la iama
+dissekcia cxambro, Poole, li diris, cxu tio estas
+tute bona, kiam D-ro Jekyll estas for de l' hejmo?
+
+--Tute bona, S-ro Utterson, respondis la servisto, S-ro
+Hyde havas sxlosilon.
+
+--Via mastro sxajnas multe konfidi al tiu junulo,
+Poole, dauxrigis la legxisto reve.
+
+--Jes, sinjoro, tion li ja faras, diris Poole, ni
+cxiuj ricevis ordonojn, lin obei.
+
+--Mi ne pensas, ke mi iam renkontis lin cxi tie,
+diris Utterson.
+
+--Ho, ne, efektive, sinjoro. Li neniam estas tablogasto
+tie cxi. Mi ja vidas lin tre malofte cxi-tiuflanke
+de la domo; li plej ofte venas kaj iras per la laboratorio.
+
+--Nu, bonan nokton, Poole.
+
+--Bonan nokton, S-ro Utterson.
+
+Kaj la legxisto ekiris al sia hejmo kun tre malgaja
+koro.
+
+--Malfelicxa Harry Jekyll, li pensis, miaj pensoj
+min trompas se li ne perdigxas en profundajn akvojn! Li
+estis tre malbonkonduta, kiam li estis juna, antaux tre
+longe, ja vere, sed en la legxaro de Dio statuto de
+limigo ne ekzistas. Ha! devas esti tio; la fantomo de iu
+malnova peko; la kancero de iu kasxita malhonoro; la
+puno venanta, pede claudo, jarojn post kiam la memoro
+forgesis kaj la memamo pardonis la kulpon.
+
+Kaj la legxisto, timigita de la penso, zorgmeditis
+dum iom da tempo pri sia propra estinta vivo, sercxante
+en cxiuj anguloj de sia memoro, timante ke, hazarde, ia
+malnova pekajxo el tie eksaltu al la lumo. Lia estinta
+vivo estis suficxe senkulpa; malmultaj homoj povus legi
+la arhxivojn de sia vivo kun malpli da antauxtimo.
+Li, tamen, estis humiligita gxis la polvo pro la multaj
+malbonajxoj, kiujn li iam faris, kaj relevita en sobran
+kaj timoplenan dankemecon pro tiuj multaj, kiujn li estis
+tiel preskauxe farinta sed tamen evitinta. Kaj poste,
+revenante al sia antauxa temo, li eklumigis radion de
+espero.
+
+--Tiu cxi S-ro Hyde, se oni lin esploradus, li
+pensis, devas ja havi siajn proprajn sekretojn; nigrajn
+sekretojn, laux sia mieno; sekretojn kompare al kiuj la
+plej malbonaj de malfelicxa Jekyll estus kvazaux
+sunlumo. La afero ne povas dauxri tia, kia gxi
+estas. Mi malvarmigxas, kiam mi pensas pri tiu cxi
+estajxo rampanta kiel sxtelisto al la lito de Harry!
+Malfelicxa Harry, kia vekigxo! Kaj la dangxero!
+CXar se tiu cxi Hyde suspektas la ekziston de la
+testamento, li povos malpaciencigxi pro deziro heredi.
+Ha, mi devos meti la sxultron al la tasko,--se nur
+Jekyll tion al mi permesos, li aldonis. CXar denove li
+vidis antaux la okulo interna, klarajn kiel
+diafanajxo, la strangajn kondicxojn de la
+testamento.
+
+
+Doktoro Jekyll estis tute
+sengxena
+
+Post du semajnoj, laux bonega bonsxanco, la
+doktoro invitis al unu el siaj agrablaj vespermangxoj
+kvin aux ses malnovajn intimulojn, cxiuj
+inteligentaj estimindaj homoj, kaj cxiuj kompetentuloj
+pri la bona vino; kaj S-ro Utterson tiel manovris, ke li
+restis post la foriro de la aliaj. Tio ne estis nova
+arangxo, sed jam okazis dekojn da fojoj. Kie Utterson
+estis iel sxatata, tie li estis tre multe sxatata.
+Dommastroj amis reteni la sekan legxiston, kiam la
+gajeguloj kaj la babilemuloj havis jam la piedon sur la
+sojlo por foriri; ili amis sidi dum iom da tempo kun lia
+netrudema kunesto, sin ekzercante por la soluleco,
+sobrigante siajn mentojn en lia ricxa silento, post la
+elspezado kaj strecxigado de l' festeco. Al tiu
+cxi regulo, D-ro Jekyll ne estis escepto; kaj dum li nun
+sidis cxe la kontrauxa flanko de la fajro,--granda,
+belforma, glatvizagxa, kvindekjara viro, kun
+eksterajxo eble iom ruzeta, sed kun cxia signo de
+kapableco kaj bonkoreco,--oni povis ekvidi per liaj
+rigardoj, ke li havas al S-ro Utterson sinceran kaj varman
+korinklinon.
+
+--Mi deziris paroli kun vi, Jekyll, komencis tiu
+cxi. Vi konas tiun vian testamenton ...
+
+Atenta observanto povus konstati, ke la temo estas
+malagrabla; sed la doktoro elportis gxin gaje.
+
+--Mia malfelicxa Utterson, li diris, vi estas
+kompatinda pro tia kliento. Mi neniam vidis homon tiel
+afliktita, kiel vi estis pro mia testamento; escepte se
+estus tiu cxirkauxligita pedanto Lanyon, pri tio,
+kion li nomas miaj sciencaj herezoj. Ho, mi scias, ke li
+estas bonegulo,--vi ne bezonas fari nuban vizagxon,--efektiva
+bonegulo, mi cxiam intencas vidi lin pli ofte; sed li
+tamen, malgraux cxio, cxirkauxligita pedanto
+ja estas; ignoranta, aroganta pedanto. Mi neniam pri iu
+estis pli dolore trompita, ol pri Lanyon.
+
+--Vi scias, ke mi neniam aprobis gxin, dauxrigis
+Utterson, senkompate malatentante la novan temon.
+
+--Mian testamenton? Jes, certe, mi scias tion, diris la
+doktoro iomete akre, tion vi jam diris al mi.
+
+--Nu, mi diras tion al vi denove, dauxrigis la
+legxisto; mi lastatempe eksciis ion rilate al la juna
+Hyde.
+
+La granda bela vizagxo de D-ro Jekyll paligxis
+gxis la lipoj mem, kaj nigreco aperis cxirkaux
+liaj okuloj.
+
+--Mi ne volas auxdi plu, li diris. Tiun temon, mi
+pensis, ni konsentis ne plu aludi.
+
+--Tio, kion mi auxdis, estis abomena, diris
+Utterson.
+
+--Tio ne povas sxangxi la aferon. Vi ne
+komprenas mian pozicion, respondis la doktoro, kun ia
+nekonsekvenceco de maniero. Mi trovigxas en doloriga
+situacio, Utterson. Mia pozicio estas tre stranga, ja tre
+stranga. Estas unu el tiuj aferoj, kiujn la diskutado ne
+povas ripari.
+
+--Jekyll, diris Utterson, vi min intime konas; mi estas
+homo konfidinda. Faru pri cxi tio plenan malkasxan
+konfeson, kaj mi neniel dubas, ke mi povos eltiri vin el via
+embaraso.
+
+--Mia bona Utterson, diris la doktoro, estas treege bona
+viaparte, kaj mi ne trovas vortojn, per kiuj vin danki. Mi
+plene kredas vin; mi konfidus al vi plivole ol al cxiu
+alia vivanta, ja, plivole ol al mi mem, se mi povus fari la
+elekton; sed vere ne estas tio, kion vi supozas, ne estas
+tiel malbone; kaj gxuste por trankviligi vian bonan
+koron, mi diros al vi cxi tion: Tuj kiam mi volos, mi
+povos min liberigi de S-ro Hyde. Pri tio mi donas al vi mian
+manon, kaj mi dankas vin ree kaj ree. Kaj mi aldonos nur unu
+malgrandan vorton, Utterson, kiun,--mi estas certa pri tio,--vi
+akceptos sen ofendigxo: ke cxi tio estas privata
+afero, kaj mi vin petas, lasu gxin dormadi.
+
+Utterson pripensadis dum kelkaj momentoj, rigardante en
+la fajron.
+
+--Mi havas nenian dubon, ke vi estas tute prava, li
+diris fine, starigxante.
+
+--Nu, bone, sed cxar ni tusxis tiun cxi
+aferon, kaj por la lasta fojo, kiel mi esperas,
+dauxrigis la doktoro, estas unu punkto, kiun mi dezirus
+al vi komprenigi. Mi havas vere grandan intereson al la
+malfelicxa Hyde. Mi scias, ke vi vidis lin; li tion
+diris al mi; kaj mi timas, ke li kondutis malgxentile.
+Sed mi ja sincere havas grandan, grandegan intereson al tiu
+junulo; kaj se mi estus forprenita, Utterson, mi deziras, ke
+vi promesu al mi, toleri lin kaj havigi al li liajn rajtojn.
+Vi tion farus, mi pensas, se vi scius cxion; kaj estus
+sxargxo forigita de mia animo, se vi promesus.
+
+--Mi ne povas sxajnigi, ke mi iam amos lin, diris la
+legxisto.
+
+--Tion mi ne postulas, petegis Jekyll, metante sian
+manon sur la brakon de la alia, mi postulas nur la justecon;
+mi petas nur, ke vi helpu lin pro amo al mi, kiam mi cxi
+tie ne estos plu.
+
+Utterson ekgxemis malgrauxvole.
+
+--Nu, li diris, mi promesas.
+
+
+La afero pri la Carew[17]-mortigo
+
+Preskaux unu jaron poste, en la monato oktobro 18**,
+Londono estis ektimigita de krimo de stranga kruelegeco,
+kiun igis pli rimarkinda la alta rango de la viktimo. La
+detaloj estis malmultaj kaj timigaj. Servistino,
+logxanta sola en domo ne malproksima de la rivero, estis
+suprenirinta por kusxigxi cxirkaux la
+dekunua. Kvankam nebulo ruligxadis super la urbo dum la
+fruaj horoj, la unua parto de la nokto estis sennuba, kaj la
+strateto, sur kiun rigardis la fenestro de la servistino,
+estis brile lumigata de la plena luno. SXajnas, ke
+sxi estis romantikema, cxar sxi sidigxis sur
+sian keston, kiu staris gxuste sub la fenestro, kaj
+enprofundigxis en revadon. Neniam,--sxi kutimis
+diri kun fluantaj larmoj, kiam sxi rakontis la
+okazintajxon,--neniam sxi estis sentinta sin pli en
+paco kun cxiuj homoj, aux pensinta pli bonvole pri
+la mondo. Kaj dum sxi tiel sidadis, sxi ekvidis
+maljunan, belan sinjoron kun blankaj haroj,
+alproksimigxantan sur la strateto; kaj
+antauxenirantan renkonte al li, alian tre malgrandan
+sinjoron, kiun komence sxi malpli atentis. Kiam ili
+alvenis gxis reciproka auxdebleco--kio estis
+gxuste sub la okuloj de la servistino--la pli agxa
+viro klinsalutis kaj alparolis al la alia per tre bela
+maniero de gxentileco. Ne sxajnis, ke la temo de lia
+parolado estas grava; efektive, de lia montrado sxajnis,
+ke li nur demandas pri la vojo; sed la luno brilis sur lian
+vizagxon dum li parolis, kaj placxis al la knabino
+gxin observi, tiel senkulpan kaj malnovmodan bonkorecon
+de maniero gxi sxajnis elspiri, tamen estis
+ankaux cxe gxi io alta, kvazaux de ia
+bonfondita memkontento. Baldaux sxia rigardo vagis
+al la alia, kaj sxi estis surprizita rekoni en li unu
+S-ron Hyde, kiu foje vizitis sxian mastron, kaj al kiu
+sxi eksentis antipation. Li portis en la mano pezan
+bastoneton, kiun li sencele manumis; sed li respondis nenian
+vorton, kaj sxajnis auxskulti kun malfacile retenata
+malpacienco. Kaj tiam subite li eksplodis en grandan
+flamigxon de kolero, frapante per la piedo, svingegante
+sian bastonon, kaj kondutante,--kiel diris la servistino,--kvazaux
+frenezulo. La maljunulo retirigxis unu pasxon, kun
+mieno de homo treege surprizita kaj iome cxagrenita; kaj
+cxe tio, S-ro Hyde diskrevigis cxiujn limojn kaj
+bastonegis lin teren. Kaj jen tuj poste kun simia furiozo li
+premegadis subpiede sian viktimon, kaj hajligis sur lin tian
+ventegon da batoj, ke la ostoj auxdeble frakasigxis
+kaj la korpo saltadis sur la vojo. Pro la teruro de tiu
+vidajxo kaj tiuj sonoj, la servistino svenis.
+
+Estis la dua horo, kiam sxi rekonsciigxis kaj
+venigis la policon. La mortiginto jam antaux longe
+foriris; sed tie kusxis lia mortigito meze de la
+strateto, nekredeble senformigita. La bastono per kiu la ago
+estis farita, kvankam el iu malofta tre fortika kaj peza
+ligno, rompigxis cxe la mezo per la egeco de tiu
+sensenta krueleco, kaj unu splitigita duono estis
+ruligxinta en la defluilon, la alian sendube forportis
+la mortiginto. Monujo kaj ora posxhorlogxo estis
+trovitaj sur la mortigito, sed nenia karto aux papero,
+krom sigelita kaj afrankita koverto, kiun li kredeble portis
+al la posxto, kaj kiu surhavis la nomon kaj adreson de
+S-ro Utterson. Tiun cxi oni alportis la sekvintan
+matenon al la legxisto antaux ol li levigxis;
+kaj gxin vidinte kaj sciigxinte pri la
+cirkonstancoj, li tuj elpusxis solenan lipon.
+
+--Mi diros nenion, gxis mi vidos la kadavron, li
+diris, cxi tio povas esti tre grava. Bonvolu atendi dum
+mi vestigxos.
+
+Kaj kun la sama serioza vizagxo li rapide
+matenmangxis kaj veturadis al la policejo, kien oni
+estis alportinta la kadavron. Tuj kiam li eniris en la
+cxambron, li faris jesan kapsignon.
+
+--Jes, li diris, mi rekonas lin. Mi bedauxras diri,
+ke tiu cxi estas Sir Danvers Carew.
+
+--Mia Dio! sinjoro, ekkriis la policisto, cxu estas
+eble? Kaj tuj poste lia okulo ekbrilis pro profesia ambicio.
+Tio cxi faros grandan bruon, li diris, kaj eble vi povos
+helpi nin kapti la krimulon. Kaj mallonge li rakontis tion,
+kion la servistino estis vidinta, kaj almontris la rompitan
+bastonon.
+
+S-ro Utterson jam tremis cxe la nomo Hyde; sed kiam
+oni metis antaux lin la bastonon, li ne povis dubi plu;
+rompita kaj elbatita kvankam gxi estis, li rekonis
+gxin kiel unu, kiun li mem donacis antaux multaj
+jaroj al Harry Jekyll.
+
+--CXu tiu cxi S-ro Hyde estas persono de malalta
+kresko? li demandis.
+
+--Speciale malgranda kaj speciale fi-aspekta, tiel la
+servistino lin nomas, diris la oficisto.
+
+S-ro Utterson pripensadis; poste, levante la kapon:
+
+--Se vi venos kun mi en mia veturilo, li diris, mi
+kredas, ke mi povos konduki vin al lia domo.
+
+Estis jam preskaux la nauxa de la mateno, kaj
+okazis la unua nebulo de la sezono. Granda
+cxokoladkolora vaporo mallevigxis de la cxielo
+kvazaux cxerkokovrilo, sed la vento sencxese
+atakegis kaj forpelis tiujn remparigitajn vaporojn; tiel, ke
+dum la malrapida rampado de la fiakro el unu strato sur la
+alian, S-ro Utterson povis vidi mirindan nombron da gradoj
+kaj nuancoj de krepuska lumo; cxar jen malhelis
+kvazaux en la profundo de vespera cxielo; jen la
+ardado de ricxa flamstriita bruno, kiel la brilo de ia
+stranga brulado, kaj jen, momente, la nebulo tute
+distrigxis, kaj palega radio da taglumo traglitis inter
+la turnigxantaj volvajxoj de l' vaporo. La
+funebreca kvartalo Soho, vidata sub cxi tiuj
+sxangxigxantaj ekrigardoj kun siaj kotaj vojoj
+kaj malelegantaj preterirantoj, kaj siaj lanternoj, kiuj
+estis aux ankoraux ne estingitaj aux
+rebruligitaj por kontrauxbatali tiun cxi
+malgxojan reinvadon de la mallumo, sxajnis, al la
+okuloj de la legxisto, simili kvartalon de urbo en ia
+kosxmaro. Liaj pensoj, plie, estis tinkturitaj de la
+plej malgajaj koloroj; kaj kiam li ekrigardis sian
+veturkunulon, li sentis ian tusxon de tiu teruro al la
+legxo kaj gxiaj oficistoj, kiu foje povas ataki
+ecx la plej honestan. Kiam la veturilo haltis cxe la
+montrita adreso, la nebulo iome levigxis, kaj li ekvidis
+malhelan straton, gxindrinkejon, francan
+mangxejacxon, multajn cxifone vestitajn
+infanojn, kunpremitajn en la domaj enirejoj, kaj multajn
+virinojn, el diversaj nacioj, elirantajn kun sxlosilo en
+la mano por trinki matenan glason; kaj, la sekvintan
+momenton, la nebulo, bruna kiel la umbro-tero,
+remalsuprenvenis sur tiun lokon kaj fortrancxis lin de
+la friponejo lin cxirkauxanta. CXi tie estis la
+hejmo de la favorato de Henry Jekyll; de homo heredonta
+kvaronon da miliono sterlinga.
+
+Argxenthara maljunulino, kun vizagxo kvazaux
+el eburo, malfermis la pordon. SXi havis malbonan
+vizagxon, glatigitan per la hipokriteco; sed sxia
+maniero estis bonega.
+
+--Jes, sxi diris, ja logas S-ro Hyde tie cxi,
+sed ne estas hejme, li estis en la domo lastan nokton tre
+malfrue, sed reeliris post malpli ol unu horo; tio tute ne
+estas stranga; liaj kutimoj estas tre neregulaj, kaj li ofte
+forestas; ekzemple, gxis hieraux sxi ne vidis
+lin jam de preskaux du monatoj.
+
+--Bone, ni do deziras vidi liajn cxambrojn, diris la
+legxisto; kaj, kiam la virino komencis deklari, ke tio
+estas neebla: Mi devas sciigi al vi, kiu estas cxi tiu
+kun mi, li aldonis: Tiu cxi estas Inspektoro Newcomen,
+el Scotland Yard[18].
+
+Ekbrilacxo de malama gxojo aperis sur la
+vizagxo de la virino.
+
+--Ha! sxi diris, li estas sercxata! Kion li
+faris?
+
+S-ro Utterson kaj la inspektoro rigardis sin reciproke.
+
+--Li ne sxajnas esti tre populara persono, diris
+cxi tiu.
+
+--Kaj nun, mia bonulino, permesu, ke mi kaj tiu cxi
+sinjoro iome cxirkauxrigardu.
+
+El la tuta domo, kiu krom pro la maljunulino restis
+senhoma, S-ro Hyde estis okupinta nur du cxambrojn; sed
+tiuj estis meblitaj lukse kaj bonguste. SXranko estis
+plenigita de bona vino; la teleraro estis el argxento,
+la tukaro eleganta; bona pentrajxo pendis sur la muro,
+donaco (Utterson supozis) de Henry Jekyll, kiu estis granda
+virtuozo; kaj la tapisxoj estis dikegaj kaj el agrablaj
+koloroj. En tiu cxi momento, tamen, la cxambroj
+portis cxian signon de antauxnelonga kaj rapida
+trasercxado; dise sur la planko kusxis
+vestajxoj, kun la posxoj turnitaj eksteren;
+sxloseblaj tirkestoj staris malfermitaj, kaj sur la
+fajrejo kusxis amaso da griza cindro, kvazaux multe
+da paperoj estis bruligitaj. El cxi tiu cindramaso la
+inspektoro eltiris la dikan ekstremajxon de verda
+cxeklibro, kontrauxstarintan la efikon de la fajro;
+la alia duono de la bastono estis trovita post la pordo;
+kaj, cxar tio cxi certigis liajn suspektojn, la
+policano deklaris sin ravita. Vizito al la banko, kie oni
+sciigis lin, ke kelkmilo da funtoj sterlingaj kusxas tie
+je la kredito de la mortiginto, kompletigis lian
+kontentecon.
+
+--Vi povas havi fidon, sinjoro, diris li al Sinjoro
+Utterson, ke mi nun havas lin bone en la mano. Li sendube
+perdis la kapon, alie li neniam lasus la bastonon, kaj,
+antaux cxio, neniam bruligus la cxekaron. Nur
+per mono li povas ja vivi. Ni havas nenion por fari, krom
+atendi lin cxe la banko kaj eldoni la afisxetojn.
+
+Tiu cxi lasta afero, tamen, ne estis tiel facila;
+cxar S-ro Hyde havis malmulte da konatoj, ecx la
+mastro de la servistino lin vidis nur dufoje, lian
+parencaron oni povis eltrovi nenie, li estis neniam
+fotografita, kaj la nemultaj, kiuj povis lin priskribi, tute
+malkonsentis inter si, laux la kutimo de ordinaraj
+observantoj. Pri nur unu sola punkto ili konsentis; kaj tiu
+estis la obsedanta sento de neesprimita kripleco, per kiu la
+fugxinto impresis tiujn, kiuj lin vidis.
+
+
+La okazo pri la letero
+
+Estis malfrue en la posttagmezo, kiam S-ro Utterson
+alvenis al la pordo de D-ro Jekyll, kie li estis tuj
+enlasita de Poole kaj kondukita malsupren preter la kuirejo
+kaj trans korton, kiu iam estis gxardeno, gxis la
+konstruajxo, kiun oni nomis indiferente, la laboratorio
+aux dissekca cxambro. La doktoro acxetis la
+domon de la heredintoj de fama hxirurgiisto; kaj
+cxar liaj propraj gustoj estis pli hxemiaj ol
+anatomiaj, li sxangxis la destinon de la
+konstruajxo en la posta parto de la gxardeno. Estis
+la unua fojo, kiam la legxisto estis akceptita en tiu
+parto de la logxejo de sia amiko; kaj li observis la
+malluman senfenestran konstruajxon kun scivolo, kaj
+cxirkauxen rigardis kun malagrabla sento de
+strangeco, dum li transiris la operacian teatron, iam amase
+plenigitan de fervoraj studentoj, nun malplenan kaj
+silentan, kun la tabloj sxargxitaj de hxemiaj
+aparatoj, la planko kovrita de kestoj kaj pakpajlo, kaj la
+lumo malklare falanta tra la nebula kupolo. CXe la
+transa flanko, sxtuparo suprenkondukis al pordo kovrita
+de rugxa bajeto[19],
+kaj tra tiu S-ro Utterson estis fine akceptita en la
+kabineton de la doktoro. Estis granda cxambro,
+cxirkaugarnita je vitraj sxrankoj, meblita interalie
+per spegulego kaj skribtablo, kaj elrigardis sur la korton
+per tri polvokovritaj fenestroj kun feraj baroj. Fajro
+brulis sur la kameno, lampo ekbruligita staris sur la
+kamenbreto, cxar ecx en la domoj la nebulo komencis
+kusxi dense, kaj tie, proksimege de la varmo, sidis
+Doktoro Jekyll, sxajne morte malsana. Li ne
+starigxis por akcepti sian vizitanton, sed etendis
+nekore la manon kaj bonvenigis lin per sxangxita
+vocxo.
+
+--Kaj nun, diris S-ro Utterson, tuj post la eliro de
+Poole, vi auxdis la novajxon, cxu ne?
+
+La doktoro tremetis.
+
+--Oni kriis gxin sur la placo, li diris. Mi
+auxdis tion de mia mangxocxambro.
+
+--Unu vorton, diris la legxisto. Carew estis mia
+kliento, sed tio vi ankaux estas; kaj mi volas scii,
+kion mi devas fari. Vi ja ne estis suficxe freneza,
+kasxi ie tiun cxi kanajlon?
+
+--Utterson, mi jxuras antaux Dio, ekkriis la
+doktoro, mi jxuras antaux Dio, ke mi neniam revidos
+lin plu. Mi ligas min al vi per mia honoro, ke mi de nun
+cxesigos cxian rilaton kun li en tiu cxi mondo.
+CXio finigxis. Kaj, efektive, li ne bezonas ian
+helpon; vi ne konas lin kiel mi; li estas for el
+dangxero, tute for el dangxero. Atentu miajn
+vortojn, oni pri li ne auxdos plu.
+
+La legxisto auxskultis malgaje. Ne placxis al
+li la febra maniero de lia amiko.
+
+--Vi sxajnas tre certa pri li, li diris, kaj por vi
+mem mi esperas, ke vi estos prava. Se okazus proceso, via
+nomo eble aperus.
+
+--Mi estas tute certa pri li, respondis Jekyll, por tio
+mi havas sciobazon, kiun mi povas konfidi al neniu. Sed
+estas unu afero, pri kiu vi povas min konsili. Mi ricevis--mi
+ricevis leteron, kaj min embarasas decidi, cxu mi devus
+montri gxin al la polico. Mi volus lasi la aferon en
+viaj manoj, Utterson; vi jugxus sagxe, mi estas
+certa, tiel grandan konfidon mi havas al vi.
+
+--Vi timas, mi supozas, ke gxi povus konduki al lia
+trovigxo, cxu ne? demandis la legxisto.
+
+--Ne, diris la alia. Mi ne povas diri, ke min
+tusxas, kio farigxos Hyde, kun li mi ne rilatos plu.
+Mi pensis pri mia propra reputacio, kiun cxi tiu
+malaminda afero iom kompromitis.
+
+Utterson pripensadis iom. Lin mirigis la egoismo de lia
+amiko kaj, tamen, trankviligis lin.
+
+--Nu, li diris fine, permesu, ke mi vidu la leteron.
+
+La letero estis skribita laux stranga vertikala
+maniero, kaj subskribita <<Edward Hyde>>; kaj gxi
+sciigis, suficxe mallonge, ke la bonfarinto de la
+skribinto, D-ro Jekyll, al kiu li estis de longe tiel
+malinde repaginta milon da favoroj, ne bezonas timi pri lia
+sendangxereco, cxar li havas rimedojn por forkuri,
+al kiuj li havas absolutan fidon. Suficxe placxis al
+la legxisto cxi tiu letero; gxi donis pli bonan
+aspekton al la intimeco, ol li jam atendis, kaj li kulpigis
+sin pro kelkaj siaj antauxaj suspektoj.
+
+--CXu vi havas la koverton? li demandis.
+
+--Mi bruligis gxin, respondis Jekyll, antaux ol
+konscii kion mi faris; sed gxi portis nenian stampon de
+l' posxto. Oni alportis gxin private.
+
+--CXu mi konservu cxi tion kaj dormu sur
+gxi?[20] demandis
+Utterson.
+
+--Mi deziras, ke vi decidu por mi tute, estis la
+respondo. Mi perdis cxian fidon al mi mem.
+
+--Nu, mi pripensos, diris la legxisto. Kaj nun unu
+vorton plu. Estis Hyde, cxu ne, kiu diktis la
+kondicxojn en via testamento pri tiu malapero?
+
+La doktoron sxajne kaptis eksveno. Li kunpremis la
+lipojn kaj jesis per kapsigno.
+
+--Tion mi divenis, diris Utterson. Li intencis pereigi
+vin. Nur iom plu, kaj vin jam estus trafinta la morto.
+
+--Min trafis io multe pli efika, respondis solene la
+doktoro. Min trafis averto--ho Dio! Utterson, kia averto!
+
+Kaj li momente kovris la vizagxon per la manoj.
+
+Elirante, la legxisto haltis kaj iom kunparoladis kun
+Poole.
+
+--Oni hodiaux alportis leteron, li diris. Kian
+aspekton havis la portinto?
+
+Sed Poole estis certega, ke nenio venis krom posxte,
+kaj ecx tiel nur cirkuleroj. CXi tiu novajxo
+forsendis la vizitinton kun renovigitaj timoj. Evidente la
+letero alvenis per la laboratoria pordo. Eble ja gxi
+estis skribita en la kabineto, kaj se tiel estas, gxi
+devas esti jugxata alie kaj traktata kun tiom pli da
+singardemo. La jxurnalvendistoj, dum li iris,
+sinrauxkige kriegis lauxlonge la trotuaroj:
+
+--Speciala eldono! Terura mortigo de Parlamentano!
+
+Tio estis la funebra parolado jam de unu amiko kaj
+kliento. Kaj li ne povis ne timi, ke la bonfamo de
+ankoraux alia amiko estos tirata malsupren en la
+turnigxado de l' skandalo. La decido, kiun li devos
+fari estis almenaux iom delikata; kaj memfida kvankam li
+estis laux kutimo, li komencis dorloti deziron, havi ies
+konsilon.
+
+Baldaux poste, li sidis cxe unu flanko de sia
+propra kameno, kun S-ro Guest[21],
+sia cxefkomizo, cxe la alia, kaj meze inter ili, je
+delikate kalkulita distanco de la fajro, staris botelo da ia
+speciala malnova vino, kiu de longe kusxadis nesunumata
+en la fundamentoj de lia domo. La nebulo ankoraux dormis
+pendfluge super la droninta urbo, kie la lampoj lumetis kiel
+karbunkoloj, kaj tra la obtuziganta kasxanta amaso de
+tiuj falintaj nuboj la procesio de la vivo de l' urbo
+ankoraux enruligxadis tra la grandaj arterioj kun
+sonego kvazaux de potenca vento. Sed la cxambro
+estis gaja en la lumo de l' fajro. En la botelo la acidoj
+estis jam de longe solvigxintaj; kun la dauxrado de
+l' tempo la imperia tinkturo dolcxigxis tiel same,
+kiel la koloro en koloritaj fenestroj alprenas nuancojn pli
+ricxajn; kaj la ardeco de varmegaj auxtunaj
+posttagmezoj sur montetflankaj vinberejoj estis preta
+liberigxi kaj distri la nebulojn de Londono. Nesenteble
+la legxisto fandigxis. Al neniu li kasxis malpli
+da sekretoj, ol al S-ro Guest. Li ja ne estis cxiam
+certa, ke li kasxis tiom, kiom li intencis. Guest ofte
+iris al la doktora domo pri aferoj. Li konis Poole, li povis
+apenaux ne rimarki la intimecon de S-ro Hyde en tiu
+domo; li povus fari konkludojn. CXu do ne estus
+konsilinde, ke li vidu leteron, kiu tiun misteron klarigas?
+Kaj antaux cxio, cxar Guest, estante fervora
+studanto kaj kritikanto de skribmanieroj, konsiderus la
+konfidon natura kaj kompleza? Guest plie estis konsilemulo;
+li apenaux legus tian strangan dokumenton, ne eldirante
+rimarkon, kaj laux tiu rimarko S-ro Utterson povos
+direkti sian estontan agadon.
+
+--Estas malgxoja afero pri Sir Danvers, li diris.
+
+--Ja efektive gxi estas, sinjoro. GXi elvokis
+grandan publikan senton, respondis Guest.--Kompreneble la
+krimulo estis freneza.
+
+--Mi multe dezirus auxdi vian opinion pri tio,
+respondis Utterson. Mi havas cxi tie dokumenton de li
+skribitan; estas tute inter ni, cxar mi apenaux
+scias, kion fari pri gxi: ecx plej bonaspekte la
+afero estas malbela. Sed jen, tute laux via speciala
+intereso: auxtografo de mortiginto.
+
+La okuloj de Guest plibrilis, kaj li tuj komencis esplori
+gxin pasie.
+
+--Ne, sinjoro, li diris, ne freneza; sed estas stranga
+skribmaniero.
+
+--Kaj laux cxiuj diroj ankaux tre stranga
+skribinto, aldonis la legxisto.
+
+GXuste en tiu momento la servisto eniris kun
+letereto.
+
+--CXu tiu estas de D-ro Jekyll, sinjoro? demandis la
+komizo. Mi pensis, ke mi rekonas la skribon. CXu estas
+io privata, S-ro Utterson?
+
+--Nur invito al vespermangxo. Kial? CXu vi
+deziras gxin rigardi?
+
+--Momenton. Mi dankas vin, sinjoro, kaj la komizo metis
+la du foliojn flankon cxe flanko kaj zorge komparis
+ilian enhavon.
+
+--Dankon, sinjoro, li fine diris, redonante ambaux,
+estas tre interesa auxtografo.
+
+Okazis longa pauxzo, dum kiu S-ro Utterson batalis
+kontraux si mem.
+
+--Kial vi komparis ilin, Guest? li subite demandis.
+
+--Nu, sinjoro, respondis la komizo, estas iom rimarkinda
+simileco; la du skribmanieroj estas laux multaj punktoj
+identaj, nur malsimile klinitaj.
+
+--Iom strange, diris Utterson.
+
+--Ja estas, kiel vi diras, iom strange, respondis Guest.
+
+--Bone estus, ne paroli pri tiu cxi letero, vi
+komprenas, diris la mastro.
+
+--Jes, sinjoro, diris la komizo, mi komprenas.
+
+Sed S-ro Utterson, tuj kiam li estis sola tiun nokton,
+ensxlosis la leteron en sia forta kofro, kaj tie gxi
+ripozadis de tiam antauxen.
+
+--Kio! li pensis, Harry Jekyll falsi por mortiginto!
+
+Kaj lia sango malvarmigxis en liaj vejnoj.
+
+
+La rimarkinda okazo pri Doktoro Lanyon
+
+La tempo pasadis; miloj da funtoj sterlingaj estis
+proponitaj kiel rekompenco, cxar la morto de Sir Danvers
+ofendis kiel publika malfelicxo, sed S-ro Hyde estis
+malaperinta el la sciado de la polico kvazaux li neniam
+ekzistis. Oni ja elfosis multon pri lia estinta vivado, kaj
+cxio estis malbonfama; rakontoj elsaltis pri lia
+krueleco tiom senkompatema kiom perforta; pri lia malnobla
+vivado, pri liaj strangaj kunuloj, pri la malamo, kiu
+sxajnis cxirkauxi lian karieron; sed pri lia
+nuntempa kasxejo, ne ecx murmureto. De l' tempo,
+kiam li forlasis la domon en Soho, la matenon de la mortigo,
+li simple malaperis; kaj iom post iom, kun la pasado de la
+tempo, S-ro Utterson komencis perdi la unuan varmegecon de
+sia timo kaj pli kvietigxi en si mem. La morto de Sir
+Danvers estis liaopinie pli ol kompensita per la malapero de
+S-ro Hyde. Jam kiam tiu malbona influo estis forigita, nova
+vivo komencigxis por Doktoro Jekyll. Li elvenis el sia
+soleco, renovigis rilatojn kun siaj amikoj, farigxis
+denove ilia familiara gasto kaj regalanto; kaj, kvankam li
+estis cxiam konita kiel bonfaranto, li nun estis ne
+malpli fama pro sia pieco. Li estis tre okupata, li estis
+multe en la libera aero, li faris la bonon; lia vizagxo
+sxajnis malfermigxi kaj pliheligxi, kvazaux
+pro interna konscio de servofarado; kaj dum pli ol du
+monatoj la doktoro vivis en paco.
+
+La 8-an de januaro, Utterson estis mangxinta cxe
+la doktoro kun malgranda invititaro; Lanyon cxeestis;
+kaj la vizagxo de la mastro rigardis de unu al la alia
+kiel en la pasintaj tagoj, kiam la trio estis nedisigeblaj
+amikoj.
+
+La 12-an, kaj ree la 14-an, la pordo restis fermita
+kontraux la legxisto.
+
+--La doktoro ne povas forlasi la domon, Poole diris, kaj
+li akceptas neniun.
+
+La 15-an, li ree provis kaj ree estis rifuzita; kaj,
+kutiminte dum la lastaj du monatoj vidi sian amikon jam
+preskaux cxiutage, li trovis cxi tiun revenon al
+la soleco iom peza sur sia animo. La kvinan nokton, li
+invitis Guest vespermangxi kun li, kaj, la sesan, li
+iris al D-ro Lanyon.
+
+Tie almenaux oni ne rifuzis enlasi lin; sed enirante,
+li estis terurita pro la sxangxo okazinta en la
+mieno de la doktoro. Mortordono estis legeble skribita sur
+lia vizagxo. La iama rozkolora vizagxo estis
+paligxinta; la karno konsumigxis; li estis videble
+pli senhara kaj pli maljuna; kaj, tamen, ne estis tiom tiuj
+signoj de rapidega fizika disfalo, kiuj altiris la
+observadon de la legxisto, kiom rigardo el la okulo kaj
+eco de maniero, kiuj sxajnis atesti pri ia profunde
+kusxanta teruro de la mento. Ne versxajne estis, ke
+la doktoro timas la morton; kaj tion tamen Utterson estis
+tentata suspekti.
+
+--Jes, li pensis, li estas kuracisto, li sendube konas
+sian propran staton, kaj scias, ke liaj tagoj estas
+kalkulitaj; kaj la scio estas pli, ol li povas toleri.
+
+Kaj tamen, kiam Utterson parolis pri lia malsana aspekto,
+estis kun sxajno de granda firmeco, ke Lanyon deklaris
+sin kondamnita al la morto.
+
+--Min trafis granda sxoko, li diris, kaj mi neniam
+resanigxos. Estas afero nur de semajnoj. Nu, la vivado
+estis agrabla; mi sxatis gxin, jes, sinjoro, mi
+kutimis gxin sxati. Mi foje pensas, ke se ni scius
+cxion, ni pli gxojus foriri.
+
+--Jekyll estas ankaux malsana, diris Utterson,
+cxu vi vidis lin?
+
+Sed la vizagxo de Lanyon sxangxigxis, kaj
+li levis tremantan manon.
+
+--Mi volas nek vidi nek auxdi plu pri D-ro Jekyll,
+li diris per lauxta sxancelata vocxo. Kun tiu
+persono mi ne rilatos plu, kaj mi petas, ke vi evitu
+cxian aludon al iu, kiun mi konsideras mortinta.
+
+--Tut, tut! diris S-ro Utterson. Kaj tiam, post longa
+pauxzo:
+
+--CXu mi ne povas fari ion? li demandis, ni estas
+tri tre malnovaj amikoj, Lanyon; ni ne vivados suficxe
+longe, por fari aliajn.
+
+--Nenio estas farebla, respondis Lanyon, demandu al li
+mem.
+
+--Li ne volas akcepti min, diris la legxisto.
+
+--Tio min ne surprizas, estis la respondo. Iam,
+Utterson, kiam mi estos mortinta, vi eble sciigxos pri
+la praveco kaj malpraveco de cxi tiu afero. Mi ne povas
+diri. Kaj dume, se vi povas sidadi kun mi kaj paroladi pri
+aliaj aferoj, pro Dio restu kaj tiel faru; sed, se vi ne
+povas eviti tiun malbenitan temon, je la nomo de Dio foriru,
+cxar tion mi ne povas elporti.
+
+Alveninte hejmen, Utterson tuj sidigxis kaj skribis
+al Jekyll, plendante pri sia eksigo de lia domo, kaj
+demandante la kauxzon de cxi tiu malfelicxa
+disigxo rilate Lanyon; kaj la morgauxa tago alportis
+al li longan respondon, jen tre kortusxante verkitan,
+jen kun senco mallume mistera. La malpaco kun Lanyon estis
+nekuracebla.
+
+--Mi ne kulpigas mian malnovan amikon, Jekyll skribis,
+sed mi partoprenas lian opinion, ke ni devas neniam revidi
+unu la alian. Mi intencas de nun vivadi en ekstrema soleco;
+vi devos ne esti surprizata, nek dubi pri mia amikeco, se
+mia pordo estos ofte fermata ecx kontraux vin. Vi
+devos toleri, ke mi iradu laux mia propra malluma vojo.
+Mi faligis sur min punon kaj dangxeron, kiujn mi ne
+povas nomi. Se mi estas la cxefa el pekintoj, mi estas
+ankaux la cxefa el suferantoj. Mi ne povis pensi, ke
+tiu cxi tero havas lokon por suferoj kaj teruroj tiel
+animsxancelantaj; kaj por malpezigi tiun cxi
+fatalon, vi povas fari nur cxi tion: respekti mian
+silentadon.
+
+Utterson miregis; la malbona influo de Hyde estis
+fortirita, la doktoro jam revenis al siaj kutimaj taskoj kaj
+amikoj; antaux unu semajno, la estonteco estis ridetanta
+kun cxia promeso pri gaja kaj estimata maljuneco; kaj,
+jen, subite, amikeco kaj paco de animo, kaj la tuta vojiro
+de lia vivo ruinigxis. Tiel granda kaj
+neantauxpensita sxangxo montris al frenezeco;
+sed laux la tenigxo kaj paroloj de Lanyon, devas
+ekzisti por gxi kauxzo pli profunda.
+
+Semajnon post tio D-ro Lanyon enlitigxis, kaj
+antaux ol pasis dekkvar tagoj li mortis. La nokton post
+la enterigo, cxe kiu li estis dolore kortusxita,
+Utterson sxlosis la pordon de sia privata oficejo, kaj
+sidante tie en la lumo de malgaja kandelo li eltiris kaj
+metis antaux sin koverton adresitan per la mano kaj
+sigelitan per la sigelilo de sia mortinta amiko. <<PRIVATA:
+por la manoj de J. G. Utterson SOLA, kaj en la okazo de lia
+antauxmorto, detruota nelegite>>, tiel gxi
+estis emfaze surskribita; kaj la legxisto timegis
+rigardi la enhavon.
+
+--Mi hodiaux enterigis jam unu amikon, li pensis,
+kion fari, se cxi tio kostos al mi alian?
+
+Kaj poste li kondamnis la timon kiel nelojalecon, kaj
+rompis la sigelon. Interne trovigxis alia enmetajxo,
+ankaux sigelita, kaj signita sur la koverto jene:
+<<Malfermota nur post la morto aux malapero de Doktoro
+Henry Jekyll.>> Utterson ne povis fidi siajn okulojn. Jes,
+la vorto estis ja malapero; kaj tie cxi denove,
+kiel en la freneza testamento, kiun li antaux longe
+redonis al gxia auxtoro, jen denove estis kunligitaj
+la ideo de malapero kaj la nomo de Harry Jekyll. Sed en la
+testamento, tiu ideo naskigxis el la fisugestio de la
+viro Hyde; gxi estis metita tien laux celo nur tro
+evidenta kaj terura. Sed skribita de la mano de Lanyon, kion
+gxi povas signifi? Kreskis en la administranto granda
+scivolo, malatenti la malpermeson kaj tuj esplori gxis
+la fundo tiujn misterojn; sed la profesia honoro kaj
+fideleco al lia mortinta amiko estis severaj devoj; kaj la
+pako kusxis en la plej interna angulo de lia privata
+forta kofro.
+
+Tamen, forsxovi la scivolecon ne estas gxin
+venki, kaj oni povas dubi, cxu de tiu tago antauxen
+Utterson deziris la kunestadon de sia amiko kun tiom da
+fervoro. Li pensis pri li bonkore, sed liaj pensoj estis
+maltrankvilaj kaj plenaj de timo. Li ja iris viziti lian
+domon; sed eble estis por li malembaraso, ke oni malpermesis
+al li la eniron; eble, en sia koro, li preferis paroli kun
+Poole sur la sojlo, cxirkauxate de la aero kaj la
+sonoj de l' malfermita urbo, ol esti tralasita en tiun
+domon de propravola sklaveco por sidadi kaj paroli kun
+gxia nepenetrebla enfermita ermito. Poole ja havis
+neniun agrablan novajxon por komuniki. La doktoro,
+sxajnis, nun pli ol iam enfermis sin en la kabineto
+super la laboratorio, kie li ecx kelkafoje dormis; li
+estis malgaja, farigxis tre silenta; li ne legis;
+sxajnis, kvazaux io absorbas lian menton. Utterson
+tiel kutimigxis la cxiaman samecon de tiuj raportoj,
+ke li iom post iom maloftigis siajn vizitojn.
+
+
+La okazo cxe la fenestro
+
+Okazis unu dimancxon, kiam S-ro Utterson promenadis
+kiel kutime kun S-ro Enfield, ke ilia vojo kondukis denove
+tra la flankstrato; kaj ke ambaux, veninte gxis la
+pordo, haltis por gxin rigardi.
+
+--Nu, diris Enfield, almenaux tiu afero estas
+finita. Ni neniam vidos plu S-ron Hyde.
+
+--Mi esperas ke ne, diris Utterson, cxu mi iam diris
+al vi, ke mi foje vidis lin kaj partoprenis vian senton de
+antipatio?
+
+--Estis neeble fari unu, ne farante la alian, respondis
+Enfield, kaj, rilate al tio, kia malsagxulo vi sendube
+jugxis min, cxar mi ne sciis, ke tiu cxi estis
+posta enirejo al la domo de D-ro Jekyll! Vi estis parte
+kulpa, ke mi eltrovis tion ecx tiam, kiam mi ja gxin
+faris.
+
+--Vi do eltrovis, cxu? diris Utterson, sed se tiel
+estas, ni povas eniri en la korton kaj rigardi la
+fenestrojn. Verdire, mi estas maltrankvila pri la kompatinda
+Jekyll; kaj mi sentas, kvazaux la cxeesto de amiko,
+ecx ekstere, povus fari al li bonon.
+
+La korto estis tre malvarmeta kaj iomete malseka, kaj
+plena de antauxtempa krepusko, kvankam la cxielo
+mem, alta supre, estis ankoraux hela de la sunsubira
+lumo. La meza fenestro el la tri estis duone malfermita;
+kaj, sidantan tute proksime de gxi, gxuantan la
+aeron kun senlima malgajeco de mieno, kvazaux iu
+senkonsola malliberulo, Utterson vidis D-ron Jekyll.
+
+--Kio! Jekyll! li ekkriis, mi esperas, ke vi pli bone
+fartas.
+
+--Mi estas en tre malbona stato, Utterson, respondis la
+doktoro senespere; tre malbona. Tio ne dauxros longe,
+dankon al Dio.
+
+--Vi restas tro multe en la domo, diris la legxisto.
+Vi devus esti ekstere, vipante la sangiradon, kiel S-ro
+Enfield kaj mi. CXi tiu estas mia kuzo--S-ro Enfield--D-ro
+Jekyll. Venu do; prenu vian cxapelon kaj faru kun ni
+viglan promenadon.
+
+--Vi estas tre bona, ekgxemis la alia, mi tre
+sxatus tion; sed ne, ne, ne, estas tute neeble; mi ne
+kuragxas. Sed vere, Utterson, mi tre gxojas vin
+vidi; estas ja granda plezuro. Mi volus peti, ke vi kaj S-ro
+Enfield suprenvenu, sed la loko ja ne estas en deca stato.
+
+--Nu, do, diris la legxisto bonkore, ni ne povos pli
+bone fari, ol resti tie cxi kaj paroli kun vi de kie ni
+estas.
+
+--Tiun proponon mi jxus estis riskonta, respondis la
+doktoro kun rideto. Sed apenaux la parolo eliris el lia
+busxo, la rideto estis forfrapita el lia vizagxo kaj
+sekvita de esprimo tiel profundege terura kaj malespera, ke
+gxi glaciigis la sangon mem al la du sinjoroj
+malsupre. Ili gxin vidis nur dum momento, cxar la
+fenestro estis rapidege malsuprentirita; sed la ekvido
+suficxis, kaj ili sin turnis kaj forlasis la korton sen
+vorto. Silente, ankaux, ili trairis la flankstraton, kaj
+nur veninte en apudan straton, turnis S-ro Utterson por
+rigardi sian kunulon. Ili estis ambaux palaj, kaj estis
+respondo de terurego en iliaj okuloj.
+
+--Dio nin pardonu! Dio nin pardonu! diris S-ro Utterson.
+
+Sed S-ro Enfield nur seriozege skuis la kapon, kaj denove
+antauxen iris silente.
+
+
+La lasta nokto
+
+S-ro Utterson sidis apud la fajro unu vesperon post la
+vespermangxo, kiam li estis mirigita ricevi viziton de
+Poole.
+
+--Dio min benu, Poole, kio kondukas vin cxi tien? li
+ekkriis, kaj poste, rigardinte lin duan fojon, kio estas? li
+aldonis, cxu la doktoro estas malsana?
+
+--S-ro Utterson, diris la viro, io malbona okazas.
+
+--Sidigxu, kaj jen glaso da vino por vi, diris la
+legxisto. Nun, ne rapidu, kaj diru al mi klare tion,
+kion vi deziras.
+
+--Vi konas la kutimojn de la doktoro, sinjoro, respondis
+Poole, kaj vi scias, kiel li sin enfermadas. Nu, li estas
+ree enfermita en sia kabineto; kaj la afero al mi ne
+placxas, sinjoro,--mi mortu, se gxi al mi
+placxas! Sinjoro Utterson, mi ion timas!
+
+--Nu, mia brava, diris la legxisto, klarigu plene.
+Kion ja vi timas?
+
+--De preskaux unu semajno mi ion timas, respondis
+Poole, obstine malatentante la demandon, kaj mi ne povas
+elporti tion plu.
+
+Lia mieno plene konfirmis liajn parolojn; lia maniero
+estis sxangxita; kaj krom en la momento kiam li
+anoncis sian teruron, li ne ecx unufoje rigardis la
+legxiston rekte en la vizagxon. Ecx nun li
+ankoraux sidis kun la glaso da vino negustumita sur sia
+genuo, la okuloj direktitaj al angulo de la planko.
+
+--Mi ne povas elporti tion plu, li rediris.
+
+--Nu, diris la legxisto, mi vidas, ke vi ja havas
+iun bonan motivon, Poole; mi komprenas, ke okazas io grave
+maltrankviliga. Penu diri al mi, kio estas.
+
+--Mi pensas, ke efektivigxis ia krimajxo, diris
+Poole rauxke.
+
+--Krimajxo! ekkriis la legxisto, multe timigita
+kaj sekve iom kolerema. Kia krimo? Kion li ja volas diri?
+
+--Mi ne kuragxas diri, sinjoro, estis la respondo;
+sed, cxu vi venos kun mi, vidi por vi mem?
+
+La sola respondo de S-ro Utterson estis levigxi kaj
+preni sian cxapelon kaj superveston; sed li rimarkis kun
+miro la altan gradon de la kontentigo, kiu esprimigxis
+sur la vizagxo de la servisto, kaj konstatis eble kun ne
+malpli da miro, ke la vino estas ankoraux ne gustumita,
+kiam tiu gxin remetas sur la tablon por sekvi lin.
+
+La placo, kiam ili tien alvenis, estis plena de vento kaj
+polvo. Poole, kiu la tutan vojon estis marsxinta unu
+aux du pasxojn antauxe, nun haltis meze de la
+trotuaro, kaj, malgraux la malvarmega vetero, deprenis
+sian cxapelon kaj sekigis la frunton per rugxa
+naztuko. Sed malgraux la rapideco de lia veno, tiu ne
+estis la roso de la ekzercado, kiun li forvisxis, sed la
+malseketajxo de ia sufokanta angoro; cxar lia
+vocxo, kiam li parolis, estis maldolcxa kaj rompita,
+kaj pala lia vizagxo.
+
+--Nu, sinjoro, li diris, jen ni alvenis, kaj Dio
+permesu, ke nenio malbona okazis.
+
+--Amen, Poole, diris la legxisto.
+
+CXe tio la servisto frapis laux tre diskreta
+maniero; la pordo estis malfermita sed ankoraux detenata
+per la cxeno, kaj vocxo de interne demandis:
+
+--CXu estas vi, Poole?
+
+--CXio en ordo, diris Poole, tralasu nin.
+
+La vestiblo, kiam ili envenis, estis hele lumigita; la
+fajro estis alte amasigita, kaj cxirkaux la fajrejo
+la tuta servistaro, viroj kaj virinoj, staris kunpremite
+kiel sxafaro. Vidinte S-ron Utterson, la
+cxambristino histerie ekploretis, kaj la kuiristino,
+ekkriante: Dank' al Dio! estas S-ro Utterson!
+antauxenkuris kvazaux sxi dezirus lin enbrakigi.
+
+--Kio! Kio! CXu vi cxiuj estas cxi tie?
+diris la legxisto malkontente. Tre neregule, tre
+maldece, via mastro estus tre malkontenta.
+
+--Ili cxiuj timas, diris Poole.
+
+Absoluta silento sekvis; neniu protestis; nur la
+cxambristino altigis la vocxon kaj nun lauxte
+ploris.
+
+--Fermu la busxon! Poole diris al sxi, kun
+sovagxeco de maniero, kiu atestis pri liaj propraj
+malagorditaj nervoj, kaj, efektive, kiam la knabino tiel
+subite altigis la noton de sia lamentado, ili cxiuj
+eksaltis kaj turnis sin al la interna pordo kun vizagxoj
+de teruroplena atendo.
+
+--Kaj nun, diris la cxefservisto, turnante sin al la
+trancxilpurigisto, donu al mi kandelon, kaj ni tuj
+plenumos la aferon.
+
+Kaj tiam, li petis al S-ro Utterson lin sekvi, kaj
+elkondukis lin al la posta gxardeno.
+
+--Nun, sinjoro, li diris, vi venu kiel eble plej
+senbrue. Mi deziras, ke vi auxdu, sed ke vi ne
+auxdigxu. Kaj vidu, sinjoro, se okaze li petus al vi
+eniri, ne faru.
+
+La nervoj de S-ro Utterson, cxe tiu neatendita
+finigxo, faris eksalton, kiu preskaux renversis lin,
+sed li reprenis sian kuragxon kaj sekvis la serviston en
+la laboratoriejon kaj tra la hxirurgian teatron, kun
+gxia malordajxo de ujoj kaj boteloj, gxis la
+malsupro de la sxtuparo. CXi tie Poole signalis al
+li, ke li staru flanke kaj auxskultu, dum li mem,
+demetante la kandelon kaj farante grandan kaj evidentan
+alvokon al sia decidemo, supreniris la sxtuparon kaj
+frapis per iome sxancela mano sur la rugxan bajeton
+de la kabineta pordo.
+
+--Jen S-ro Utterson, sinjoro, kiu deziras vin vidi, li
+kriis, kaj, ecx dum li ankoraux faris tion, li
+denove agitate signalis al la legxisto, ke li
+auxskultu.
+
+Vocxo el interne respondis:
+
+--Diru al li, ke mi ne povas akcepti kiun ajn, gxi
+diris plende.
+
+--Dankon, Sinjoro, diris Poole, kun noto kvazaux
+triumfa en sia vocxo, kaj, relevante la kandelon, li
+kondukis S-ron Utterson malantauxen trans la korton kaj
+en la grandan kuirejon, en kiu la fajro estis
+estingigxinta kaj la blatoj saltadis sur la planko.
+
+--Sinjoro, li diris, rigardante en la okulojn de S-ro
+Utterson, cxu tiu estis la vocxo de mia mastro?
+
+--GXi sxajnis multe sxangxita, respondis
+la legxisto tre pala, sed redonante rigardon
+kontraux rigardon.
+
+--SXangxita! Nu, mi pensus ke jes! diris la
+servisto. CXu mi estas dudek jarojn en la domo de tiu
+cxi homo, nur por trompigxi pri lia vocxo? Ne,
+sinjoro, la mastron oni ien forigis; li estis forigita
+antaux ok tagoj, tiam, kiam ni auxdis lin alvokantan
+al la nomo de Dio, kaj kio estas tie interne anstataux
+li, kaj kial gxi restas tie, estas io, kio vokas al la
+cxielo, S-ro Utterson!
+
+--Tiu cxi estas tre stranga rakonto, Poole; tiu
+cxi estas iome fantazia rakonto, mia bonulo, diris S-ro
+Utterson, mordante sian fingron. Supozite ke cxio estas
+kiel vi opinias, supozite ke Doktoro Jekyll estis... nu,
+mortigita, kio povus decidigi la mortiginton restadi cxi
+tie? Sensence estas. Tio ne rekomendas sin al la prudento.
+
+--Nu, S-ro Utterson, vi estas viro tre malfacile
+konvinkebla, sed mi ja vin fine kredigos, diris Poole. Dum
+tiu cxi lasta semajno, li, aux gxi, aux tio,
+kio ajn logxas en tiu kabineto, postuladis nokte kaj
+tage iuspecan medikamenton, kaj ne povas ricevi gxin
+laux sia deziro. Estis iufoje lia kutimo (tio estas, la
+kutimo de la mastro), skribi siajn ordonojn sur paperfolion
+kaj jxeti gxin sur la sxtuparon. Ni havis nenion
+alian dum tiu cxi semajno, nenion krom paperoj kaj
+fermita pordo, kaj la mangxajxoj mem devis esti
+lasitaj tie por esti kontrabande enkaptataj kiam neniu
+rigardis. Nu, sinjoro, cxiutage, ja du-trifoje en la
+sama tago, estis ordonoj kaj plendoj, kaj mi estis sendita
+diskuri al cxiuj pograndaj apotekistoj en la urbo.
+CXiufoje kiam mi reportis la substancon, estis alia
+papero dirante al mi, ke mi redonu gxin, cxar
+gxi ne estas pura, kaj poste venis alia mendo al alia
+firmo. Tiu cxi drogo estas treege bezonata--kiu ajn
+estas la motivo.
+
+--CXu vi havas iun el tiuj paperoj? demandis S-ro
+Utterson.
+
+Poole sercxis en sia posxo, kaj eltiris
+cxifitan letereton, kiun la legxisto, sin klinante
+pliproksimen al la kandelo, zorge esploris. GXia enhavo
+estis jena: <<Doktoro Jekyll prezentas siajn komplimentojn
+al Sinjoroj Maw. Li certigas al ili, ke ilia lasta specimeno
+estas nepura kaj tute neutila por lia nuna celo. En la jaro
+18**a, D-ro J. acxetis de S-roj Maw iome grandan
+kvanton. Li nun petegas, ke ili sercxu kun la plej
+fervora zorgo kaj ke, se iom da sama kvalito restas, ili
+ekspedu gxin tuj al li. La kosto ne estas konsiderinda.
+La graveco de cxi tio al D-ro J. povas apenaux esti
+trograndigata.>>
+
+GXis tiu punkto la letero estis skribita suficxe
+trankvile; sed, poste, kun subita plumknaro, la emocio de la
+skribinto estis eksplodinta. <<Pro Dio>>, li estis
+aldoninta, <<trovu por mi iom de la antauxa.>>
+
+--Tiu cxi estas stranga letereto, diris S-ro
+Utterson, kaj tiam, rapidavocxe.--Kiamaniere okazas, ke
+gxi estas malfermita?
+
+--La viro cxe Maw estis tre kolera, sinjoro, kaj
+rejxetis gxin al mi kvazaux gxi estus tiom
+da malpurajxo, respondis Poole.
+
+--CXi tiu estas sendube la skribstilo de la doktoro,
+vi scias? dauxrigis la legxisto.
+
+--Mi pensis, ke gxi similas, diris la servisto iom
+malkontente; kaj, poste, per alia vocxo: Sed kion gravas
+la stilo de l' skribo? li diris; mi vidis lin.
+
+--Vidis lin! rediris Utterson. Nu?
+
+--Jen la nekompreneblajxo! diris Poole. Mi eniris
+subite en la teatron el la gxardeno. SXajnis, ke li
+elglitis por sercxi tiun drogon aux kion ajn gxi
+estas; cxar la kabineta pordo estis nefermita, kaj jen
+li estis cxe la malproksima flanko de la cxambro,
+sercxante inter la ujoj. Li suprenrigardis kiam mi
+envenis, eligis ian krion kaj suprenkuregis per la
+sxtuparo en la kabineton. Nur dum momento mi lin vidis,
+sed la haroj starigxis sur mia kapo kiel la pikiloj de
+histriko. Sinjoro, se tiu estis mia mastro, kial li havis
+maskon sur la vizagxo? Se tiu estis mia mastro, kial li
+ekkriis kiel rato kaj kuris for de mi? Mi servadis lin
+suficxe longatempe. Kaj ja ...
+
+La viro haltis, kaj pasigis la manon sur la vizagxo.
+
+--CXio cxi tio estas strangaj cirkonstancoj,
+diris S-ro Utterson, sed mi kredas, ke mi ekvidas lumon. Via
+mastro, Poole, estas evidente atakita de unu el tiuj
+malsanoj, kiuj samtempe turmentegas kaj deformas la
+suferanton. Tial, tiom kiom mi scias, la
+sxangxigxo de lia vocxo, tial la masko kaj
+la evitado de siaj amikoj, tial la avideco trovi tiun
+cxi drogon, per kiu la malfelicxulo konservas iom da
+espero pri fina resanigxo,--Dio permesu, ke li ne
+trompigxu! Jen mia klarigo; gxi estas suficxe
+malgaja, Poole, ja terurega por konsideri, sed gxi estas
+simpla kaj natura, konsekvencas bone kune kaj liberigas nin
+de cxiaj supermezuraj timoj.
+
+--Sinjoro, diris la servisto, makule paligxante, tiu
+ajxo ne estas mia mastro, kaj jen la vero. Mia mastro--li
+cxirkauxrigardis kaj komencis subparoli--estas
+altkreska, belforma homo, kaj la alia estis pligxuste
+malgrandegulo.
+
+Utterson provis nenian proteston.
+
+--Ho, sinjoro, ekkriis Poole, cxu vi pensas, ke mi
+ne konas mian mastron post dudekjara servado? CXu vi
+pensas, ke mi ne scias gxis kioma alto lia kapo atingas
+cxe la pordo de la kabineto, kie mi lin vidadis
+cxiumatene? Ne, sinjoro, tiu maskitajxo neniam estis
+D-ro Jekyll--Dio scias, kio gxi estas, sed neniam
+gxi estis D-ro Jekyll, kaj estas la kredo de mia koro,
+ke okazis mortigo.
+
+--Poole, respondis la legxisto, se vi tion diras,
+farigxos mia devo certigxi pri tio. Kvankam mi multe
+deziras respekti la sentojn de via mastro, kvankam mi estas
+multe embarasita pri tiu cxi letereto, kiu sxajnas
+pruvi, ke li ankoraux vivas, mi konsideros, ke estas mia
+devo, trabati tiun pordon.
+
+--Ha, S-ro Utterson, jen vi parolas! ekkriis la
+servisto.
+
+--Kaj nun venas la dua demando, dauxrigis la
+legxisto, kiu tion faros?
+
+--Nu, vi kaj mi, sinjoro, estis la sentima respondo.
+
+--Tio estas bone dirita, respondis la legxisto, kaj
+kio ajn rezultos, mi zorgos pri tio, ke vi ne estos
+perdanto.
+
+--Estas hakilo en la teatro, dauxrigis Poole, kaj vi
+povas ekpreni la kuirejan fajrincitilon por vi mem.
+
+La legxisto ekprenis en la manon tiun malelegantan
+sed pezan ilon, kaj balancis gxin.
+
+--CXu vi scias, Poole, li diris, suprenrigardante,
+ke vi kaj mi estas metontaj nin en situacion iome
+dangxeran?
+
+--Vi povas ja prave diri tion, respondis la servisto.
+
+--Estos do bone, ke ni estu sinceraj, diris la alia. Ni
+ambaux pensas pli ol ni diris; ni malkasxu nun
+cxion. Tiun maskitan figuron, kiun vi vidis, cxu vi
+gxin rekonis?
+
+--Nu, sinjoro, gxi iris tiel rapide kaj tiel
+kunpremite, ke mi apenaux povas jxuri pri tio, estis
+la respondo. Sed se vi volas demandi, cxu gxi estis
+S-ro Hyde?--Nu, mi pensas, ke jes! GXi ja estis simile
+granda; kaj gxi havis la saman rapidan malpezecon de
+movado; kaj plie, kiu alia povus eniri per la pordo de l'
+laboratorio? Vi ne forgesis, sinjoro, ke, kiam okazis la
+mortigo, li ankoraux havis sur li la sxlosilon. Sed
+tio ne estas cxio. Mi ne scias, S-ro Utterson, cxu
+vi iam renkontis S-ron Hyde?
+
+--Jes, diris la legxisto, mi unufoje parolis kun li.
+
+--Sekve vi devas scii, same kiel ni ceteraj, ke estis
+cxe tiu sinjoro io stranga--io, kio timigis homon--io,
+kion oni sentis en sia spina cerbo.
+
+--Mi konfesas, ke mi sentis iom da tio, diris S-ro
+Utterson.
+
+--Precize, sinjoro, respondis Poole, nu, kiam tiu
+maskitajxo eksaltis kvazaux simio el inter la
+hxemiajxoj kaj kuregis en la kabineton, tio
+malsupreniris mian spinon kiel glacio. Ho! mi scias, ke tio
+ja ne estas pruvo, S-ro Utterson, sed homo havas siajn
+sentojn, kaj mi donas al vi mian bibliojxuron, ke estis
+S-ro Hyde.
+
+--Jes, jes, diris la legxisto, miaj timoj inklinas
+al la sama konkludo. Malbono, mi timas, malbono devis nepre
+naskigxi el tiu kunligo. Jes, vere, mi vin kredas, mi
+kredas, ke malfelicxa Harry estas mortigita, kaj mi
+kredas, ke lia mortiginto (pro kia celo, Dio sole povas
+diri) ankoraux sin kasxas en la cxambro de sia
+viktimo! Nu, estu nia nomo la Vengxo! Alvoku Bradshaw![22]
+
+La lakeo alvenis, tre nervema kaj pala.
+
+--Regu vin, Bradshaw, diris la legxisto. Tiu cxi
+necerteco malbone efikas, mi scias, sur vin cxiujn, sed
+mi nun intencas meti al gxi finon. Poole kaj mi perforte
+trabatos al ni vojon en la kabineton. Se cxio estas
+bona, miaj sxultroj estas suficxe largxaj por
+porti la kulpon. Dume, por la okazo se io estas vere
+malbona, aux se iu malbonfarinto penos forkuri per la
+posta elirejo, vi kaj la knabo devas cxirkauxiri la
+angulon kun paro de tauxgaj bastonoj, kaj ekokupi
+postenon cxe la pordo de la laboratorio. Ni donas al vi
+dek minutojn por atingi vian lokon.
+
+CXe la foriro de Bradshaw la legxisto rigardis
+sian posxhorlogxon.
+
+--Kaj nun, Poole, ni iru al la nia, li diris; kaj,
+prenante la fajrincitilon sub la brako, li antauxeniris
+en la korton. Estis jam tute mallume. La vento jxetis la
+lumon de la kandelo, jen tien jen reen, cxirkaux
+iliaj pasxoj, gxis ili atingis la sxirmon de la
+teatro, kie ili silente sidigxis por atendi. Londono
+solene zumadis cxirkauxe, sed pli apude, la
+senbrueco estis rompata nur de la sono de piedo, kiu
+movigxadis antauxen-malantauxen sur la kabineta
+planko.
+
+--Tiamaniere gxi marsxadas la tutan tagon,
+sinjoro, murmuris Poole, jes, kaj pli grandan parton de la
+nokto. Nur kiam nova specimeno venas de la apotekisto okazas
+mallonga halteto. Ha! estas malbona konscienco, kiu estas
+tiel malamika kontraux la ripozo. Ha, sinjoro! cxiu
+pasxo parolas pri sango kruele disversxita. Sed
+auxskultu denove, iome pliapude, enmetu vian koron en
+viajn orelojn, S-ro Utterson, kaj diru al mi, cxu tio
+estas la piedo de l' doktoro?
+
+La pasxoj faladis malpeze kaj strange, kun difinita
+svingado, kvankam ili iris tiel malrapide; tio efektive
+estis tute malsama de la peza, grinca pasxado de Harry
+Jekyll. Utterson ekgxemis.
+
+--CXu neniam okazis io alia? li demandis.
+
+Poole kapjesis.
+
+--Foje, li diris, foje mi auxdis gxin plorantan.
+
+--Plorantan! Kiel tio? diris la legxisto, kun subita
+frostotremo de teruro.
+
+--Plorantan kiel virino aux animo damnita,[23]
+diris la servisto. Mi foriris kun tia sento en la koro, ke
+mi mem povus ankaux plori.
+
+Sed nun la dek minutoj ekfinigxis. Poole eltiris la
+hakilon de sub amaso da pakpajlo; la kandelo estis starigita
+sur la plej apuda tablo, por lumigi al ili dum la atako, kaj
+ili alproksimigxis kun haltigata spirado al tie, kie tiu
+senlaca piedo ankoraux antauxen-malantauxeniris
+en la senbrueco de la nokto.
+
+--Jekyll, kriis Utterson, per lauxta vocxo, mi
+postulas vidi vin.
+
+Li pauxzis momenton, sed alvenis neniu respondo.
+
+--Mi sciigas al vi per justa averto, ke niaj suspektoj
+estas vekitaj, ke mi devas kaj volas vin vidi, li
+dauxrigis; se ne kun via propra kunsento, tiam per bruta
+forto!
+
+--Utterson, diris la vocxo, pro Dio, kompatu!
+
+--Ha! tiu ne estas la vocxo de Jekyll--gxi
+estas tiu de Hyde! ekkriis Utterson. Trahaku la pordon,
+Poole.
+
+Poole svingis la hakilon super sian sxultron; la bato
+skuis la konstruajxon, kaj la rugxtegita pordo
+saltis kontraux la seruron kaj cxarnirojn. Lugubra[24]
+kriego, kvazaux de nur besta teruro, sonis el la
+kabineto. Supren denove la hakilo, kaj denove la paneloj
+fendigxis kaj saltis la kadro; kvarfoje falis la bato,
+sed la ligno estis kuntenema kaj la metalajxoj estis de
+bonega fariteco; kaj nur post la kvina bato disrompigxis
+la seruro, kaj la ruinoj de la pordo trafalis internen sur
+la tapisxon.
+
+La siegxantoj, timigite de sia propra tumulto kaj de
+la silento kiu sekvis, destaris iome malantauxen kaj
+enrigardis. Tie antaux iliaj okuloj estis la kabineto en
+la trankvila lumo de la lampo, bona fajro ardis kaj
+kraketadis en la fajrujo, la kaldroneto kantis sian
+kanteton, du-tri tirkestoj estis malfermitaj; paperoj nete
+ordigitaj kusxis sur la tablo, kaj pli proksime de la
+fajro la mangxilaro estis metita por la temangxo. La
+plej trankvila cxambro, oni dirus, kaj, se forestus la
+vitraj sxrankoj plenaj de hxemiajxoj, la plej
+ordinara en Londono tiun nokton. GXuste en la mezo
+kusxis treege tordita korpo de homo, ankoraux
+ekskuata. Ili alproksimigxis piedfingre, turnis gxin
+sur gxian dorson, kaj vidis la vizagxon de Edward
+Hyde. Li estis vestita per vestoj multe tro grandaj por li,
+vestoj laux la staturo de la doktoro, la tendenoj de l'
+vizagxo ankoraux movigxis vivsimile, sed la vivo
+estis efektive tute forigxinta, kaj per la dispremita fiolo[25]
+en lia mano, kaj la forta odoro de migdalkernoj, kiu restis
+en la aero, Utterson sciis, ke li rigardas la kadavron de
+memdetruinto.
+
+--Ni venas tro malfrue, li diris severe, aux por
+savi, aux por puni. Hyde estas irinta al sia jugxo,
+kaj al ni restas nur trovi la korpon de via mastro.
+
+La plej granda parto de la konstruajxo estis okupata
+de la teatro, kiu plenigis preskaux la tutan
+teretagxon, kaj de la kabineto, kiu formis plisupran
+etagxon cxe unu ekstremajxo kaj rigardis sur la
+korton. Koridoro kunigis la teatron kun la pordo en la
+flankstrato. Estis ankaux kelkaj mallumaj kameroj kaj
+vasta kelo. CXiujn ili nun traesploris. En cxiun
+kameron ili bezonis nur ekrigardi, cxar cxiuj estis
+malplenaj. La kelo, ja, estis plenigita je cxiuspeca
+forjxetajxo, sed jam dum ili malfermis la pordon,
+ili estis avertitaj pri la neutileco de plua sercxado
+per la falo de tuta mato da araneajxo, kiu dum jaroj
+sigelis la enirejon. Nenie trovigxis postsigno de Harry
+Jekyll, senviva aux viva.
+
+Poole piedfrapis sur la kahelojn de la koridoro.
+
+--Li kredeble estas enterigita cxi tie, li diris,
+auxskultante la sonon. Aux eble li forkuris, diris
+Utterson, kaj turnis por ekzameni la pordon al la
+flankstrato. GXi estis sxlosita, kaj kusxantan
+apude sur la kaheloj, ili trovis la sxlosilon, jam
+makulitan per rusto.
+
+--CXi tio ne montras uzadon, rimarkis la
+legxisto.
+
+--Uzadon! ehxis Poole. CXu vi ne vidas, sinjoro,
+ke gxi estas rompita? kvazaux iu estus gxin
+piedfrapadinta.
+
+--Ha! dauxrigis Utterson, kaj la disrompoj
+ankaux estas rustigxintaj.
+
+La du viroj rigardis sin reciproke kun teruro.
+
+--Tio cxi preteriras mian komprenon, Poole, diris la
+legxisto, ni revenu en la kabineton.
+
+Ili silente supreniris la sxtuparon, kaj, de tempo al
+tempo turnante timoplenan ekrigardon al la kadavro,
+esploradis pli zorge la enhavon de la kabineto. Sur unu
+tablo estis postsignoj de hxemia laborado, diversaj
+mezuritaj amasetoj de ia blanka salo kusxis sur vitraj
+pelvetoj, kvazaux por ia eksperimento, cxe kiu la
+malfelicxulo estis malhelpita.
+
+--Tiu estas la sama drogo, kiun mi cxiam alportadis
+al li, diris Poole.
+
+Post tio, en la dauxrigo de sia esplorado de la
+cxambro, la sercxantoj alvenis gxis la
+spegulego, en kies profundon ili rigardis kun senvola
+teruro.
+
+--Tiu cxi spegulo vidis kelkajn strangajxojn,
+sinjoro, murmuris Poole.
+
+--Kaj certe neniun pli strangan, ol si mem, ehxis la
+legxisto per la sama tono. CXar por kio Jekyll povus
+gxin bezoni? li diris.
+
+--Tion vi ja povas demandi, sinjoro, diris Poole.
+
+Poste, ili sin turnis al la tablo. Sur la pupitro, inter
+la orda aro da paperoj, plej supra kusxis granda
+koverto, kaj gxi portis, skribitan per la mano de la
+doktoro, la nomon de S-ro Utterson. La legxisto rompis
+la sigelon, kaj diversaj enfermitajxoj falis planken. La
+unua estis testamento verkita laux la samaj
+eksterordinaraj kondicxoj, kiel tiu, kiun li redonis
+antaux ses monatoj por servi kiel testamento en okazo de
+morto, kaj kiel donacakto en okazo de malapero; sed
+anstataux la nomo de Edward Hyde, la legxisto kun
+nepriskribebla mirego legis la nomon de Gabriel John
+Utterson. Li rigardis Poole, kaj poste denove la paperojn,
+kaj fine la malbonfarinton, sternitan sur la tapisxo.
+
+--Turnigxas al mi la kapo, li diris. Li jam
+cxiujn cxi tagojn restadis cxi tie kiel
+posedanto; li ne havis kauxzon por ami min; li devis
+furiozi, vidante sin elpusxita, kaj tiun cxi
+dokumenton li tamen ne detruis.
+
+Li levis la plej proksiman paperon; gxi estis
+mallonga letereto skribita de la doktoro, kun dato cxe
+la supro.
+
+--Ho, Poole! la legxisto kriis, li estis viva,
+cxi tie, hodiaux. Lin forigi dum tiel mallonga
+intertempo, oni ne povus; li devas ankoraux vivi, li
+certe ien forkuris!
+
+Sed kial do forkuris? Kaj kiel? Kaj cxi tion en tiu
+okazo ni kuragxu nomi memmortigo? Ho, ni devos esti
+singardemaj. Mi antauxvidas, ke ni ankoraux povas
+impliki vian mastron en ian teruran katastrofon.
+
+--Kial vi ne legas gxin, sinjoro? demandis Poole.
+
+--CXar mi timas, respondis la legxisto solene.
+Al Dio placxu, ke mi por tio ne havu kauxzon!
+
+Kaj cxe tio li proksimigis la paperon al sia okulo
+kaj legis la jenan:
+
+<<Mia kara Utterson!--Kiam tio cxi venos en viajn
+manojn, mi estos malaperinta, en cirkonstancoj, kiujn mi ne
+havas la kapablon antauxvidi; sed miaj instinktoj kaj
+cxiuj cirkonstancoj de mia sennoma situacio al mi diras,
+ke la fino estas certa kaj devas baldaux veni. Iru, do,
+kaj unue legu la rakonton, kiun Lanyon, laux sia averto,
+estis metonta en viajn manojn: kaj se vi deziros scii ion
+pli, turnu vin al la konfeso de
+
+Via malinda kaj malfelicxa amiko
+
+Harry Jekyll>>
+
+--CXu estis tria enfermitajxo? demandis
+Utterson.
+
+--Jen, sinjoro, diris Poole, kaj metis inter liajn
+manojn suficxe grandan paketon sigelitan cxe
+diversaj lokoj. La legxisto metis gxin en sian
+posxon.
+
+--Pri cxi tiu papero mi konsilus diri nenion. Se via
+mastro forkuris aux mortis, ni povos tamen almenaux
+savi lian reputacion. Estas nun la deka; estas necese, ke mi
+iru hejmen legi cxi tiujn dokumentojn en trankvileco;
+sed mi revenos antaux noktomezo kaj tiam ni venigos la
+policon.
+
+Ili eliris, sxlosinte post si la pordon de la teatro,
+kaj Utterson, denove lasinte la servistaron kunigxintan
+cxirkaux la fajro en la vestiblo, malrapide reiris
+al sia oficejo por legi la du rakontojn, per kiuj cxi
+tiu mistero estis nun klarigota.
+
+
+La rakonto de Doktoro Lanyon
+
+La nauxan de januaro, jam antaux kvar tagoj, mi
+ricevis per la vespera liverado rekomenditan leteron,
+adresitan per la mano de mia kolego kaj malnova lerneja
+kunulo, Harry Jekyll. Tio multe min surprizis, cxar ni
+tute ne kutimis interkorespondi; mi lin vidis, ja
+kunmangxis kun li, la antauxan vesperon, kaj mi
+povis imagi en nia interrilato nenion, kio povus pravigi la
+formalajxon de rekomendo. La enhavo pligrandigis mian
+miron, cxar la letero estis jene esprimita:
+
+<<Kara Lanyon,
+
+<<Vi estas unu el miaj plej malnovaj amikoj, kaj kvankam
+ni de tempo al tempo malkonsentis pri sciencaj aferoj, mi ne
+povas rememori, almenaux miaflanke, ian rompigxon en
+nia amo unu al la alia. Neniam estis tago en kiu, se vi
+estus dirinta al mi: Jekyll, mia vivo, mia honoro, mia
+prudento dependas de vi,--mi ne oferus mian tutan havon
+aux mian maldekstran manon por vin helpi. Lanyon, mia
+vivo, mia honoro, mia prudento, cxio estas en viaj
+manoj; se vi mankos al mi hodiaux nokte, mi pereos. Vi
+povus suspekti, post cxi tiu antauxparolo, ke mi
+estas petonta al vi, cedi ion malhonorigan. Jugxu por vi
+mem.
+
+<<Mi deziras, ke vi prokrastu cxiujn aliajn
+rendevuojn por hodiaux nokte, ecx ja se oni vin
+alvokus al la lito de imperiestro; ke vi prenu veturilon,
+escepte se via propra kalesxo estus efektive cxe la
+pordo, kaj kun tiu cxi letero en la mano, ke vi veturadu
+rekte al mia domo. Poole, mia cxefservisto, havas siajn
+ordonojn; vi trovos lin atendantan kun seruristo vian
+alvenon. Vi devas tiam perforte malfermi la pordon de mia
+kabineto, kaj vi devas eniri sola; malfermi la vitran
+sxrankon (litero E) maldekstre, disrompante la seruron,
+se gxi estos sxlosita, kaj eltiri, kun gxia tuta
+enhavo tia, kia gxi staras, la kvaran tirkeston de la
+supro aux (kio estas sama) la trian de la malsupro. En
+mia ekstrema afliktigxo mi havas morbidan[26]
+timon, malgxuste direkti vin; sed, ecx se mi eraras,
+vi ekkonos la gxustan tirkeston laux gxia
+enhavo: kelkaj pulvoroj, boteleto, kaj papera libro. Tiun
+cxi tirkeston mi petas vin reporti kun vi al Cavendish
+Square gxuste tian, kia gxi estas.
+
+<<Jen la unua parto de la servo; nun pri la dua. Vi devus
+reveni; se vi ekiros tuj post kiam vi ricevos tiun cxi
+leteron, jam longe antaux la noktomezo; sed mi lasos al
+vi gxis tiam, ne nur pro timo al unu el tiuj malhelpoj,
+kiujn oni povas nek forbari nek antauxvidi, sed cxar
+horo, en kiu viaj servistoj estos jam kusxigxintaj,
+estos preferinda por tio, kio tiam restos farota.
+
+<<Je la noktomezo, do, mi petas, ke vi estu sola en via
+konsultejo, ke vi enlasu en la domon per via propra mano
+homon, kiu sin prezentos en mia nomo, kaj ke vi metu en
+liajn manojn la tirkeston, kiun vi estos elportinta el mia
+kabineto. Tiam vi estos plenuminta vian rolon, kaj
+elgajninta mian koran dankon. Post kvin minutoj, se vi
+insistos pri klarigo, vi estos kompreninta, ke cxi tiuj
+arangxoj estas plej ekstreme gravaj; kaj ke, per la
+neplenumo de ecx unu el ili, kiel ajn fantaziaj ili
+sxajnas, vi povas esti sxargxinta vian
+konsciencon je mia morto aux la pereo de mia prudento.
+Kvankam mi fidas, ke vi ne konsideros kiel malseriozan tiun
+cxi peton, mia koro mallevigxas kaj mia mano tremas
+jam cxe la penso pri ties ebleco. Pripensu pri mi en tiu
+cxi horo, en stranga loko, suferanta sub mallumo de
+mizero, kiun neniu imago povas trograndigi, kaj tamen bone
+scianta, ke, se vi nur akurate min servos, miaj
+cxagrenoj forruligxos kiel rakonto dirita. Servu
+min, mia kara Lanyon, kaj savu vian amikon,
+
+H. J.>>
+
+<<P.S. Mi jam sigelis cxi tiun leteron, kiam frapis
+mian animon alia teruro. Estas eble, ke mankos al mi la
+posxto, kaj ke cxi tiu letero gxis morgaux
+matene ne estos inter viaj manoj. Tiuokaze, kara Lanyon,
+plenumu mian komision dum la tago je momento por vi la plej
+oportuna; kaj atendu je noktomezo la denovan alvenon de mia
+sendito. Eble, tiam estos tro malfrue; kaj, se tiu nokto
+pasos sen okazo, vi scios, ke Henry Jekyll vi jam ne revidos
+plu.>>
+
+Post la legado de tiu cxi letero, mi decidis, ke mia
+kolego estas nepre freneza; sed gxis tiam, kiam tio
+estos pruvita preter cxia ebleco de dubo, mi sentis min
+devigita plenumi lian peton. Ju malpli mi komprenis tiun
+cxi konfuzajxon, des malpli mi trovis min kapabla
+jugxi pri gxia graveco; kaj alvokon tiamaniere
+esprimitan, mi ne povus malatenti sen grava respondeco. Mi
+do levigxis tuj de l' tablo, eniris fiakron kaj
+veturis rekte al la domo de Jekyll. La servisto atendis mian
+alvenon; li estis ricevinta per la sama liverado kiel mi,
+rekomenditan leteron de instrukcio, kaj tuj venigis
+seruriston kaj cxarpentiston. Tiuj alvenis jam dum ni
+parolis; kaj ni iris kune al la hxirurgia teatro de la
+iama D-ro Denman, de kie (kiel vi sendube scias) oni plej
+oportune eniras en la privatan kabineton de D-ro Jekyll. La
+pordo estis tre fortika, kaj la seruro bonega; sed fine,
+post duhora laborado, la pordo staris malfermita. La
+sxranko markita E estis nesxlosita; kaj mi eltiris
+la tirkeston, plenigis gxin je pajlo, envolvis gxin
+en littukon kaj reportis gxin kun mi al Cavendish
+Square. Tie mi esploris gxian enhavon. La pulvoroj estis
+suficxe nete faritaj, sed ne kun la lerteco de la
+profesia drogisto; do evidente estis, ke ili estas private
+faritaj de D-ro Jekyll; kaj malferminte unu el la kovriloj,
+mi trovis tion, kio sxajnis al mi esti simpla kristaleca
+salo blanka. La botelo, al kiu mi poste turnis la atenton,
+estis duonplenigita de sangrugxa fluidajxo tre akra
+al la flaro, kaj kiu sxajnis al mi enhavi fosforon kaj
+ian volatilan eteron. Pri la aliaj ingrediencoj mi ne povis
+diveni. La libro estis ordinara notlibreto, kaj enhavis
+malmulton krom serio da datoj. Tiuj kovris periodon de
+multaj jaroj; sed mi rimarkis, ke la enskriboj cxesis
+preskaux antaux unu jaro kaj tute abrupte. Jen jen
+mallonga noto estis aldonita al dato, plej ofte ne pli ol
+sola vorto; <<duobla>> okazis eble sesfoje tra tuto de
+kelkcento da enskriboj; kaj unufoje <<tuta malsukceso!!!>>
+Nu, kiel povus la cxeesto de tiuj objektoj en mia domo
+tusxi aux la honoron, la mentosanecon, aux la
+vivon de mia kaprica amiko? Se lia sendito povus iri al unu
+loko, kial ne al alia? Kaj ecx se ja estus efektive ia
+malhelpo, kial mi devas akcepti tiun sinjoron sekrete? Ju
+pli mi pripensadis, des pli mi konvinkigxis, ke mi
+interrilatas kun kazo de ia cerba malsano; kaj kvankam mi
+forsendis mian servistaron kusxigxi, mi tamen
+sxargxis malnovan revolveron, por ke mi povu
+eventuale min defendi.
+
+La noktomeza horo apenaux sonoris super Londono, kiam
+iu frapetis mallauxte sur la pordo. Mi mem iris
+malfermi, kaj trovis malgrandulon, sin duonapogantan
+kontraux la kolonoj de la portiko.
+
+--CXu vi venis de D-ro Jekyll? mi demandis. Li jesis
+per gxenita gesto, kaj kiam mi petis lin enveni, li ne
+obeis sen sercxa rigardeto posten en la mallumon de la
+placo. Estis policano ne malproksime, alvenanta kun la lumo
+de lia lanterno malkovrita, kaj sxajnis al mi, ke
+cxe la vido mia vizitanto ektremas kaj plirapidas.
+
+Tiuj detaloj, mi konfesas, ja malagrable min impresis;
+kaj dum mi sekvis lin en la helan lumon de mia konsultejo,
+mi tenis mian manon preta sur mia defendilo. CXi tie
+fine mi povis klare lin observi. Mi antauxe neniam vidis
+lin, pri tio mi estis certa. Li estis malgranda, kiel mi
+diris; min frapis, krom tio, la abomeniga esprimo de lia
+vizagxo, kun gxia rimarkinda kombino de granda
+muskola movigxemeco kun granda sxajna malforteco de
+konstitucio, kaj laste, sed ne malpleje, la stranga
+subjektiva maltrankvileco kauxzata de lia proksimeco.
+
+Tiu lasta iom similis ekatakon de rigoro, kaj estis
+akompanata de tute rimarkebla malrapidigxo de la pulso.
+En la momento mem, mi atribuis tion al ia idiosinkrazia,
+persona malplacxa, kaj nur iom miris la akutecon de la
+simptomoj; sed de tiu tempo io iel kredigis al mi, ke la
+kauxzo de tio kusxas multe pli profunde en la homa
+naturo mem, kaj dependas de io pli nobla, ol la principo de
+l' malamo.
+
+Tiu persono (kiu tiel, jam de la unua momento de sia
+alveno, naskis cxe mi kion mi povas nur nomi
+nauxzoplena scivolo) estis vestita laux maniero, kiu
+cxe ordinara persono estus ridinda; t.e. liaj vestoj,
+kvankam faritaj el ricxa kaj bongusta sxtofo, estis
+treege tro grandaj por li laux cxiu mezuro. La
+pantalono pendis cxirkaux la kruroj kaj estis
+suprenfaldita por teni gxin for de la tero, la talio de
+la redingoto trovigxis sub liaj koksoj, kaj gxia
+kolumo vastigxis largxe sur liaj sxultroj. Sed,
+strange diri, tiu cxi ridindega vestajxo tute ne
+ridigis min. Pli gxuste ja, tial ke estis io
+kontrauxnorma kaj monstra en la esenco mem de la
+estajxo, kiu nun staris kontraux mi, io
+enkateniganta, surprizanta kaj nauxzanta, sxajnis,
+ke tiu cxi nova neegaleco nur gxin konvenis, kaj
+intensigis; tiel, ke al mia intereso pri la karaktero de tiu
+homo estis aldonita scivolo pri lia deveno, lia vivo, lia
+havo kaj rango en la mondo. Tiuj observoj, kvankam por meti
+ilin sur paperon bezonis tiel grandan spacon, tamen okupis
+nur kelkajn momentojn. Mia vizitanto ja brulis pro ia sombra[27]
+eksciteco.
+
+--CXu vi gxin havas? li kriegis, cxu vi
+gxin havas?
+
+Kaj tiel viva estis lia malpacienco, ke li ecx la
+manon metis sur mian brakon kaj volis skui min. Mi
+depusxis lin, konsciante cxe lia ektusxo, ian
+glacian spasmon tra miaj vejnoj.
+
+--Atendu, sinjoro, mi diris. Vi forgesas, ke mi
+ankoraux ne havas la plezuron koni vin. Sidigxu, mi
+petas.
+
+--Pardonu al mi, D-ro Lanyon, li respondis, suficxe
+gxentile. Tio, kion vi diris, estas prava; kaj mia
+malpacienco nun jam preterpasis mian gxentilecon. Mi
+venis cxi tien laux la instigo de via kolego, D-ro
+Harry Jekyll, pri afero iome grava; kaj mi sciigxis...,
+li pauxzis kaj levis la manon al la gorgxo kaj mi
+povis rimarki, malgraux lia kvieta mieno, ke li baraktas
+kontraux la alproksimigxo de la histerio,--mi
+sciigxis, ke tirkesto...
+
+--Jen, sinjoro, mi diris, montrante la tirkeston, kie
+gxi kusxis sur la planko post tablo kaj ankoraux
+kovrita per tuko.
+
+Li eksaltis al gxi kaj poste haltis kaj metis manon
+al la koro; mi povis auxdi, kiel grincas liaj dentoj pro
+la konvulsia ago de liaj makzeloj; kaj lia vizagxo
+farigxis tiel morte pala, ke mi ektimis pri lia vivo kaj
+prudento.
+
+--Trankviligu vin! mi diris.
+
+Li turnis al mi terurigan rideton kaj, kvazaux kun la
+decideco de la malespero, forsxiris la tukon. Vidante
+gxian enhavon, li auxdigis unu lauxtan singulton
+de tiel intensa senpremigxo, ke mi sidis kiel
+sxtonigita. Kaj la momenton poste, per vocxo jam
+suficxe regata:
+
+--CXu vi havas gradigitan glason? li demandis.
+
+Mi starigxis iom sindevige kaj donis al li, kion li
+petis.
+
+Li dankis min per rideto, mezuris kelke da gutoj de la
+rugxa fluidajxo, kaj alsxutis unu el la
+pulvoroj. La miksturo, kiu unue havis duberugxan
+nuancon, komencis, dum la solvigxado de la kristaloj,
+plihele kolorigxi, auxdeble sxauxmadi kaj
+disjxeti fumetojn. Subite, kaj cxe la sama momento,
+la kvazauxbolado cxesis kaj la miksturo
+transkolorigxis en malpalan purpuron, kiu
+malintensigxis pli malrapide en palan verdon. Mia
+vizitanto, kiu observadis tiujn metamorfozojn per vigla
+okulo, ridetis, starigis la glason sur la tablon, kaj poste
+sin turnis kaj rigardis min kun sercxa mieno.
+
+--Kaj nun, li diris, por decidi tion, kio restas.
+CXu vi estos sagxa? CXu vi permesos gvidi vin?
+CXu vi permesos, ke mi prenu cxi tiun glason en mian
+manon kaj eliru el via domo sen plua parolado? Aux
+cxu la avideco de l' scivolo tro multe vin regas?
+Pripensu antaux ol respondi, cxar farata estos, kiel
+vi decidos. Laux via decido, vi restos tiel sama kiel vi
+antauxe estis, nek pli ricxa, nek pli sagxa,
+escepte se la sento pri servo farita al homo en morta
+dangxero povas esti konsiderita ia ricxeco de l'
+animo. Aux, se vi preferos elekti novan regionon de la
+scio kaj novajn vojojn al la renomo, la potenco por tio
+estos malkasxita al vi cxi tie, en cxi tiu
+cxambro, tuj kaj senprokraste kaj plenumigxos
+antaux via rigardo tia miregindajxo, kia
+sxancelus la nekredemon de Satano.
+
+--Sinjoro, mi diris, sxajnigante indiferentecon,
+kiun mi vere tute ne havis, vi parolas per enigmoj, kaj vi
+eble ne miros, ke mi vin auxskultas ja sen tre forta
+impreso de kredo. Sed mi jam iris tro malproksimen sur la
+vojo de neklarigeblaj servoj, por halti antaux ol vidi
+gxian finon.
+
+--Estas bone, respondis mia vizitanto. Lanyon, vi
+memoras viajn jxurojn; kio sekvos, tio estos sub la
+sigelo de nia profesio. Kaj nun, vi kiu jam de tiel longe
+estas ligita al la plej mallargxaj kaj materialismaj
+ideoj, vi kiu neis la efikecon de la transcenda medicino, vi
+kiu mokis viajn superulojn,--rigardu!
+
+Li almetis la glason al siaj lipoj, kaj eltrinkis per unu
+engluto. Sekvis krio; li balancigxis,
+sxanceligxis, ekkaptis la tablon kaj tenegis,
+rigardegante kun injektitaj okuloj, spiregante el malfermita
+busxo; kaj dum mi rigardis, venas, mi pensis,
+sxangxo--li sxajnis sxveli--lia
+vizagxo subite nigrigxis kaj la trajtoj sxajnis
+fandigxi kaj aliigxi--kaj momenton poste mi
+eksaltegis sur miajn piedojn kaj malantauxen gxis la
+muro, kun la brako levita por min sxirmi kontraux
+tiu miregindajxo, kun la mento premegata de teruro.
+
+--Dio! mi kriegis, kaj Dio! ree kaj ree; cxar tie
+antaux miaj okuloj--pala kaj skuita, kaj duonsvenanta,
+kaj palpsercxanta antaux si per la manoj kvazaux
+homo reveninta el la morto--tie staris Harry Jekyll!
+
+Tion, kion li diris al mi dum la sekvanta horo, mi ne
+povas decidigxi meti skribe sur paperon. Mi vidis tion,
+kion mi vidis; mi auxdis tion, kion mi auxdis, kaj
+gxi nauxzis mian animon; kaj, tamen, nun kiam tiu
+vidajxo jam malaperis de miaj okuloj, mi al mi demandas,
+cxu mi gxin kredas? kaj mi ne povas respondi. Mia
+vivo estas skuita gxis la radikoj; la dormo forlasis
+min; la plej mortiga teruro kunsidas kun mi je cxiuj
+horoj de la tago kaj nokto; mi sentas, ke miaj tagoj estas
+kalkulitaj, ke mi devos morti; kaj, tamen, mi mortos
+nekredanta. Kaj la morala malnobleco, kiun tiu viro ecx
+kun larmoj de la pento senvualigis al mi, tion mi ne povas,
+ecx en mia memoro pripensi, sen eksalto de teruro. Nur
+mi diros, Utterson, kaj tio (se vi povos vin devigi kredi
+gxin) jam pli ol suficxos. La estajxo, kiu tiun
+nokton englitis en mian domon, estis, laux la konfeso de
+Jekyll mem, konata sub la nomo Hyde kaj sercxata en
+cxiuj anguloj de la lando kiel la mortiginto de Carew.
+
+Hastie[28] Lanyon.
+
+
+La plena deklaro pri la afero;
+skribita de Doktoro Jekyll
+
+Mi naskigxis en la jaro 18...a, heredonto de granda
+ricxeco, naturdotita plie per bonegaj talentoj, inklina
+laux karaktero al la laboremo, amanta la estimon de la
+sagxuloj kaj bonuloj inter miaj kunhomoj, kaj, tial--kion
+oni povus supozi--kun cxia garantio por honoroplena kaj
+distingata estonteco. La plej malbona el miaj kulpoj,
+efektive, estis ia malpacienca gajeco de temperamento, tia,
+kia cxe multaj faris la felicxecon, sed kian mi
+trovis malfacile akordigebla kun mia cxiondeviga deziro
+tenadi alte la kapon kaj elmontradi pli ol ordinare gravan
+vizagxon antaux la publiko. Okazis el tio, ke mi
+kasxis miajn plezurojn, kaj ke, atinginte la agxon
+de l' pripensado kaj komencinte cxirkauxrigardi
+kaj konsideri mian progreson kaj lokon en la mondo, mi jam
+staris kompromitita en profunde trompa maniero de vivo.
+Multaj homoj ecx fanfaronegus tiajn neregulajxojn,
+pri kiaj mi estis kulpa; sed pro la altaj celoj, kiujn mi al
+mi antauxmetis, mi rigardis kaj kasxis ilin kun
+sento de honto preskaux morbida. Estis do pli la
+postulema naturo de miaj aspiroj, ol ia speciala malnobleco
+de miaj kulpoj, kiu faris min tio, kio mi estis, kaj per
+fosajxo ecx pli profunda ol cxe la plejmulto,
+disigis en mi tiujn regionojn de la Bono kaj Malbono, kiuj
+dividas kaj kompletigas la duoblan naturon de la homo.
+
+Kvankam mi estis tiel profunde duoblaganto, mi neniel
+estis hipokritulo; miaj ambaux flankoj estis tute
+seriozaj; mi ne estis pli mi mem, kiam mi forlasis la
+sindetenadon kaj jxetis min en la honton, ol kiam mi
+laboradis malkasxe pri la disvastigo de la scio, aux
+pri la forigo de l' doloro kaj la sufero. Kaj hazarde
+okazis, ke la direkto de miaj sciencaj studoj, kiuj kondukis
+tute al la mistikismo kaj al la transcendismo, reagis kaj
+forte lumigis sur cxi tiun konscion pri la cxiama
+batalado inter miaj membroj. Kun cxiu tago, kaj de
+ambaux flankoj de mia inteligento, la morala kaj la
+intelekta, mi tiel alproksimigxis konstante al tiu vero,
+per kies parta eltrovo mi estas kondamnita al tia terura
+pereo, nome: la vero, ke la homo efektive ne estas unu, sed
+du. Estis cxe la morala flanko, kaj en mia propra
+persono, ke mi lernis konstati la entutan kaj primitivan
+duecon de la homo, mi eksentis pri la du naturoj, kiuj
+konkuradis en la kampo de mia konscienco, ke ecx se oni
+povus prave eliri, ke mi estas unu aux la alia, tio
+estas nur tial, ke mi estis radike ambaux, kaj jam frue
+en mia vivo, ecx antaux ol la direkto de miaj
+sciencaj eltrovoj komencis inspiri la plej nudan eblecon de
+tia miraklo, mi kutimigxis pensadi kun plezuro, kiel en
+amata revo, pri la disigo de tiuj elementoj. Se nur
+cxiu, mi diris al mi, povus esti logxigita en
+apartan identajxon, tiam de la vivo estus forprenita
+cxio, kio estis neelportebla; la maljustulo povus iri
+laux sia vojo, liberigite de la aspiroj kaj
+riprocxado de sia pli pia gxemelo, kaj la justulo
+povus iri konstante kaj sendangxere sur sia vojo supren,
+farante bonajxojn, en kiuj trovigxas lia plezuro,
+kaj jam ne plu elmetata kontraux la malhonoro kaj la
+pentofarado pro cxi tiu ekstera malbono. Por la homaro
+estas ja malbeno, ke tiuj reciproke maltauxgaj faskeroj
+estis tiel kunligitaj, ke en la doloregata ventro de l'
+konscio, cxi tiuj polusaj gxemeloj sencxese
+interbatalas. Kiel do ilin disigi?
+
+GXis tie atingis miaj pripensadoj, kiam, kiel mi jam
+diris, la misteron komencis klarigi flanka lumo de la tablo
+laboratoria. Mi komencis elsenti, pli profunde ol gxis
+nun estis dirite, la tremantan nemateriecon, la nebulsimilan
+sxangxigxemecon de cxi tiu sxajne
+fortika korpo, en kiu ni marsxas vestitaj. Mi konstatis,
+ke kelkaj hxemiaj agentoj havas la kapablon, skui kaj
+malantauxentiri tiun karnan vestajxon, tutsame kiel
+vento povus skui la kurtenojn de pavilono. Mi ne nur rekonis
+mian naturan korpon apartan de la nura auxro kaj
+radilumo de kelkaj el la potencoj el kiuj konsistis mia
+spirito, sed ankaux sukcesis kunmeti drogon per kiu tiuj
+potencoj povus esti detronigitaj de ilia supereco, kaj per
+kiu dua formo kaj vizagxo povus esti
+anstatauxigitaj, neniel malpli naturaj al mi, pro tio ke
+ili estis la esprimo de pli malnoblaj elementoj de mia
+animo.
+
+Mi hezitis longe antaux ol provi praktike tiun
+cxi teorion. Mi bone sciis, ke mi riskas morti; pro tio,
+ke iu drogo, kiu tiel potence regis kaj skuis la citadelon
+mem de la individueco, povus, per la plej eta parto de
+superdozo aux la plej malmulta maloportuneco pri la
+momento de elmontro, tute forvisxi tiun nematerian
+logxejon, kies sxangxon per gxia efiko mi
+atendis. Sed la tento al eltrovo tiel eksterordinara kaj
+profunda, fine venkis la sugestiojn de la timo. Mi jam
+antauxlonge pretigis mian tinkturajxon; mi tuj
+acxetis, de firmo de apotekistoj, grandan kvanton de iu
+speciala salo, kiun mi sciis per miaj eksperimentoj esti la
+lasta ingredienco bezonata, kaj malfrue en unu malbenita
+nokto, mi kunmetis la elementojn, rigardis ilin boli kaj
+fumi kune en la glaso, kaj kiam la agitigxo cxesis,
+kun forta ardo de kuragxo mi eltrinkis la miksturon.
+
+Sekvis doloregoj plej turmentaj: grincado de la ostoj,
+mortiga nauxzo, kaj teruro de spirito, ne malpli
+intensa, ol tiu sentebla en horo de l' naskigxo
+aux de l' morto. Poste, tiuj agonioj rapide
+ekkvietigxis, kaj mi rekonsciigxis kvazaux el
+granda malsano. Estis io stranga en miaj sentoj, io
+nepriskribeble nova, kaj, pro gxia noveco, nekredeble
+dolcxa. Mi sentis min pli juna, pli malpeza, pli
+felicxa en mia korpo; interne mi konsciis pri iu
+kapturnanta senzorgeco, pri fluado de malordaj voluptemaj
+imagoj, kurantaj kiel muelilfluo tra mia fantazio, pri
+disigxo de la ligiloj de l' devo, pri nekonata sed ne
+senkulpa animolibereco. Mi sciis, kun la unua enspiro de tiu
+cxi nova vivo, ke mi estas pli malvirta, dekoble pli
+malnobla, ke mi vendigxis kiel sklavo al mia originala
+malbono, kaj la penso, en tiu momento, stimulis kaj gajigis
+min kiel vino. Mi etendis la manojn, gxojegante en la
+noveco de tiuj sentoj, kaj cxe tio, mi subite eksciis,
+ke mia staturo iom malgrandigxis. En tiu tempo ne estis
+spegulo en mia cxambro; tiu, kiu staras apud mi dum mi
+nun skribas, estis tien portita poste, kaj por la celo mem
+de tiuj aliformigxoj. La nokto, tamen, jam preskaux
+tagigxis; la logxantoj de mia domo kusxadis plej
+profunde dormantaj, kaj mi decidis, ekscitita kiel mi estis
+de espero kaj triumfo, riski iri sub mia nova formo al mia
+dormocxambro. Mi transiris la korton, mi glitis tra la
+koridorojn, kiel fremdulo en mia propra domo, kaj alveninte
+en mian cxambron, mi vidis, la unuan fojon, la aspekton
+de Edward Hyde.
+
+Mi devas paroli cxi tie pri mia teorio sole, ne
+dirante tion, kion mi scias, sed tion, kion mi supozas la
+plej versxajna. La malbona parto de mia naturo estis
+malpli fortika, malpli disvolvita, ol la bona, kiun mi
+jxus eksigis. Plie, en la dauxro de mia vivo, kiu
+estis estinta, malgraux cxio, naux dekone vivo
+de l' penado, de l' virto kaj de l' memregado, la
+malbona parto estis multe malpli ekzercita kaj eluzita. Kaj
+tial okazis, mi pensas, ke Edward Hyde estis tiom pli
+malgranda, pli maldika, pli juna ol Harry Jekyll. Kiel la
+bono ekbrilis el la vizagxo de unu, tiel same la malbono
+estis skribita largxe kaj klare sur tiu de la alia.
+Plie, la malbono lasis sur tiu korpo la stampon de kripleco
+kaj kadukeco. Kaj tamen, kiam mi rigardis tiun malbelan
+monstron en la spegulo, mi konsciis nenian antipation,
+kontrauxe, mi sentis ja eksalton de bonveno. CXi
+tio, ankaux, estis mi. GXi sxajnis natura kaj
+homa. Laux miaj okuloj, gxi portis pli vivan bildon
+de l' spirito, gxi sxajnis pli difinita kaj
+unuobla, ol la neperfekta kaj dividita vizagxo, kiun mi
+gxis nun kutimis nomi la mia. Kaj gxis tiu punkto mi
+estis sendube prava. Mi rimarkis ke, kiam mi portis la
+sxajnon de Edward Hyde, neniu povis alproksimigxi al
+mi sen videbla antipatio de l' karno. CXi tio,
+laux mia opinio, estis tial, ke cxiuj homoj, kiaj ni
+renkontas ilin, estas kunmiksitaj el la bono kaj la malbono,
+kaj, Edward Hyde, sola, en la vicoj de l' homaro, estis
+pura malbono. Nur momenton mi restis antaux la spegulo;
+mi devis ankoraux provi la duan kaj decidigan
+eksperimenton; restis ankoraux konstati, cxu mi
+perdis nerepreneble mian individuecon, kaj devos antaux
+la tagigxo forkuri el domo jam ne plu mia, kaj,
+rapidante returnen al mia kabineto, mi denove pretigis kaj
+trinkis la miksturon, denove suferis la turmentegojn de tiu
+kvazauxmorto kaj rekonsciigxis denove kun la
+karaktero, la staturo, kaj la vizagxo de Harry Jekyll.
+
+En tiu nokto mi estis atinginta la fatalan krucigxon
+de l' vojoj. Se mi estus alproksimigxinta al mia
+eltrovajxo laux pli nobla spirito, se mi estus
+riskinta mian eksperimenton dum mi estis sub la influo de
+malavaraj aux piaj aspiroj, cxio estus alie, kaj, el
+tiuj agonioj de l' morto kaj naskigxo, mi estus
+elirinta angxelo anstataux diablo. La drogo povis
+neniel distingi, nek diabla nek dia gxi estis; gxi
+nur skuis la pordojn de l' malliberejo de mia
+temperamento, kaj, kiel cxe la kaptitoj en Philippi,
+elkuris tio, kio interne staris. En tiu tempo mia virto
+dormetis; mia malvirto, vekadita de l' ambicio, kaptis
+vigle kaj rapide la okazon, kaj la rezultinta
+eljxetajxo estis Edward Hyde. Tial, kvankam mi nun
+havis tiel du karakterojn, kiel ankaux du mienojn, unu
+estis tute malbona, kaj la alia estis ankoraux la
+malnova Harry Jekyll, tiu malharmonia kombinajxo pri
+kies virtigo kaj plibonigo mi jam lernis malesperi. La
+sxangxo do estis tute al la pli malbona flanko.
+
+Ecx en tiu tempo, mi ankoraux ne tute venkis mian
+antipation kontraux la tedeco de vivo de studado. Mi
+ankoraux foje havis inklinon al gajeco, kaj, pro tio, ke
+miaj plezuroj estis, je l' plej indulga nomo, ne tro
+dignoplenaj, kaj cxar mi ne nur estis bone konata kaj
+honore estimata, sed ankoraux farigxis maljunulo,
+cxi tiu nekonsekvenceco de mia vivo farigxis por mi
+cxiutage pli gxenanta. Estis cxitiuflanke, ke
+mia nova potenco tentis min gxis sklavigxo. Necesis
+nur trinki la miksajxon, por tuj demeti la korpon de l'
+fama profesoro, kaj surmeti, kiel densan mantelon, tiun de
+Edward Hyde.
+
+Mi ridetis pro la ideo; gxi sxajnis al mi,
+tiutempe, humorajxo, kaj mi faris miajn pretigojn kun la
+plej granda zorgo. Mi luis kaj meblis tiun domon en Soho, al
+kiu Hyde estis postsigne sekvota de la polico; mi dungis,
+kiel dommastrinon, virinon, kiun mi bone sciis silenta kaj
+senskrupula. Aliflanke mi sciigis al mia servistaro, ke iu
+S-ro Hyde (kiun mi priskribis) devos havi plenan liberecon
+kaj auxtoritaton en mia domo sur la placo; kaj por
+sxirmi min kontraux eventualaj akcidentoj, mi
+ecx faris tie vizitojn kaj igis min bone konata persono
+en mia dua rolo. Poste mi faris tiun testamenton, kiun vi
+tiom multe kontrauxparolis, tiamaniere ke, se io okazus
+al mi en la persono de D-ro Jekyll, mi povus transiri en
+tiun de Edward Hyde sen mona perdo. Kaj tiel
+cxirkauxita de remparoj, kiel mi supozis, sur
+cxiu flanko, mi komencis profiti la strangan imunecon de
+mia situacio.
+
+Jam okazis ja, ke la homoj dungis bravulacxojn por
+fari iliajn krimojn, dum ilia propra persono kaj reputacio
+sidis sxirmate. Mi estis la unua, kiu tion faris por
+propra plezuro. Mi estis la unua, kiu povis tiel klopodi
+antaux la publika okulo kun sxargxo de afabla
+respektindeco, kaj jen, en la dauxro de momento, kiel ia
+lerneja bubo desxiri tiujn pruntajxojn kaj salti
+kapon antauxe en la maron de l' libereco. Sed por mi,
+en mia netravidebla mantelo, la sendangxereco estis
+absoluta. Pensu nur--mi ecx ne ekzistis! Nur permesu al
+mi trakuri en mian laboratorion, donu al mi nur du-tri
+sekundojn por miksi kaj gluti la trinkajxon, kiu staris
+cxiam preta, kaj Edward Hyde, kion ajn li estus farinta,
+forpasus kiel spirnebuleto sur spegulo, kaj jen,
+anstataux li, kviete en sia hejmo, pretigante la
+noktomezan lampon en sia studejo, homo, kiu povis senriske
+ridi je l' suspekto, trovigxus Harry Jekyll.
+
+La plezuroj, kiujn mi rapidis sercxi sub mia
+alikorpajxo, estis, kiel mi jam diris, maldecaj, sed, en
+la manoj de Edward Hyde, ili baldaux ekfarigxis
+monstraj. Reveninte de iu el tiuj ekskursoj, mi ofte
+profundigxis en ia mirado pri mia alikorpa malnobleco.
+Tiu demono familiara, kiun mi elvokis el mia propra animo,
+kaj forsendis solan por plenumi sian bonan plezuron, estis
+estajxo esence malica kaj kanajla; kun cxiu lia ago
+kaj penso centrita en si mem; kun besta avideco drinkanta la
+plezuron el kia ajn grado de turmento, tiel
+nesxancelebla, kiel homo el sxtono.
+
+Harry Jekyll foje staris konsternegita antaux la agoj
+de Edward Hyde; sed la situacio estis ekster la kampo de
+ordinaraj legxoj, kaj inside malpezigis la premon de la
+konscienco. Estis ja Hyde, kaj Hyde sola, kiu estis kulpa.
+Jekyll mem ne estis pli malbona; li revekigxis al siaj
+bonaj ecoj sxajne nedifektita; li ecx kutimis, kiam
+tio estis ebla, rapidi por malfari la malbonon faritan de
+Hyde. Kaj tiel lia konscienco dormetadis.
+
+Pri la detaloj de la malgloro, al kiu mi tiel
+kunkonsentis (cxar ecx nun mi ne povas konfesi, ke
+mi gxin faris) mi ne intencas priparoli; mi volas nur
+montri la avertojn kaj la intersekvajn pasxojn, per kiuj
+alproksimigxis mia puno. Unu malfelicxo okazis,
+kiun, pro tio, ke gxi ne havis sekvon, mi nur aludetos.
+Kruelega ago kontraux infanino vekis kontraux min la
+koleron de preteriranto, kiun mi rekonis antaux kelkaj
+tagoj kiel vian parencon; kuracisto kaj la familio de la
+infanino kunigxis kun li; estis momentoj, kiam mi timis
+pri mia vivo, kaj fine, por kontentigi ilian tro justan
+koleron, Edward Hyde devis alkonduki ilin al la pordo de
+Harry Jekyll kaj pagi ilin per cxeko subskribita per lia
+nomo. Sed tiu cxi dangxero estis facile forigita el
+la estonteco, per la transmeto en alian bankon de monsumo
+sub la nomo de Edward Hyde mem, kaj kiam, malantauxen
+klinante mian skribmanieron, mi provizis subskribon al mia
+duulo, mi pensis, ke mi sidas jam ekster la atingo de la
+fatalo.
+
+Preskaux du monatoj antaux la mortigo de Sir
+Danvers, forestinte el la hejmo por unu el miaj aventuroj,
+de kiu mi revenis je malfrua horo, mi vekigxis la
+sekvintan tagon en lito kun sentoj iom strangaj. Vane mi
+cxirkauxrigardis, vane mi vidis la decan meblaron
+kaj grandan amplekson de la cxambro en mia domo sur la
+placo, vane mi rekonis la desegnajxon de la litkurtenoj,
+io ankoraux insistadis, ke mi ne estas tie, kie mi
+estas, ke mi ne vekigxis tie, kie mi sxajnas esti,
+sed en la cxambreto en Soho, en kiu mi kutimis dormi en
+la korpo de Edward Hyde.
+
+Mi ridetis kaj, laux mia psikologia maniero, komencis
+mallaboreme esplori la elementojn de cxi tiu iluzio,
+iafoje refalante dume en komfortan matenan dormeton. Mi
+estis ankoraux tiel okupata kiam, dum unu el miaj pli
+sendormaj momentoj, mia rigardo ektrafis mian manon. Nu, la
+mano de Harry Jekyll estis profesia laux formo kaj
+grandeco: granda, firma, blanka kaj de agrabla aspekto. Sed
+la mano, kiun mi nun rigardadis, suficxe klare en la
+flava lumo de Londona mateno, kusxantan duonfermitan sur
+la littukoj, estis malgrasa, sulkita, osta, sombre pala kaj
+dense kovrita de nigra kresko da haroj. GXi estis la
+mano de Edward Hyde.
+
+Mi certe rigardis gxin dum preskaux duona minuto,
+antaux ol la teruro vekigxis en mia brusto tiel
+subite kaj tremige kiel la ekbruego de cimbaloj, kaj
+eksaltegante el la lito, mi kuregis al la spegulo. CXe
+la vidajxo, kiun renkontis miaj okuloj, mia sango
+sxangxigxis en ion treege maldensan kaj glacian.
+Jes, mi kusxigxis Harry Jekyll, kaj vekigxis
+Edward Hyde. Kiel klarigi tion? mi al mi demandis, kaj
+poste, kun alia eksaltego de teruro, kiel ripari tion? Estis
+malfrue en la mateno, la servistaro jam levigxis,
+cxiuj miaj drogoj estis en la kabineto--longa irado
+estis ja malsupren sur du sxtuparoj, tra la posta irejo,
+trans la korton kaj tra la anatomia teatro, de tie, kie mi
+tiam staris terurita. Mi ja povus eble kovri mian
+vizagxon, sed kion tio helpos, se mi ne povos kasxi
+la aliformigon de mia staturo? Kaj tiam kun trasentata
+dolcxeco de senpremigxo mi memoris, ke mia
+servistaro jam kutimis la venadon kaj reiradon de mia duulo.
+Jen baldaux mi vestis min, kiel eble plej bone, per
+vestoj konvenaj al mia amplekso: baldaux pasis tra la
+domo, kie Bradshaw min rigardegis kaj retirigxis pro
+tio, ke li vidas S-ron Hyde je tia horo kaj en tia stranga
+vestajxo, kaj, post dek minutoj, jen D-ro Jekyll
+reeniris sian propran formon kaj sidigxis kun
+malheligxinta frunto, por simuli[29]
+matenmangxon.
+
+Malgranda ja estis mia apetito. CXi tiu neklarigebla
+okazajxo, cxi tiu renversigxo de mia antauxa
+spertado, sxajnis, kiel la Babilona fingro sur la muro,
+elskribi la literojn de mia kondamnigxo, kaj mi
+komencis, pli serioze ol iam, pripensi la rezultatojn kaj
+eblecojn de mia duobla ekzistado. Tiu parto de mi, kiun mi
+havis la povon projekcii, en la lasta tempo multe
+ekzercigxadis kaj nutrigxis; al mi en la lastaj
+tagoj sxajnadis kvazaux la korpo de Edward Hyde
+pligrandigxas, kvazaux (kiam mi portadis tiun
+formon) mi konscias pli ricxan fluon de sango, kaj mi
+komencis ekvidi dangxeron ke, se cxi tio estos multe
+dauxrigata, la ekvilibro de mia naturo povos esti por
+cxiam renversita, ke la kapablo de lauxvola
+sxangxigxo povos esti perdita, kaj la karaktero
+de Edward Hyde farigxos nerevokeble mia. La potenco de
+la drogo ne cxiam montrigxis egala. Unu fojon, tre
+frue en mia karerio, gxi restis tute senefika; de tiu
+tempo je pli ol unu okazo, mi estis devigita duobligi, kaj
+unufoje, kun granda risko de morto, triobligi la kvanton,
+kaj tiu malofta necerteco jxetis gxis nun la solan
+ombron sur mian kontentecon. Nun, tamen, pro la okazo de tiu
+mateno, mi estis devigata konstati, ke dum komence la
+malfacilajxo estis, dejxeti la korpon de Jekyll,
+lastatempe gxi grade sed decide translokigxis al la
+alia flanko. CXio do sxajnis montri al la jena
+konkludo, ke mi malrapide perdas mian unuan kaj plibonan
+memon, kaj iom post iom enkorpigxas en mian duan kaj pli
+malbonan.
+
+Inter tiuj du, mi komprenis, mi jam devas elekti. Miaj du
+naturoj havis la komunan memoron, sed cxiujn aliajn
+fakultojn plej neegale posedis inter si. Jekyll (kiu estis
+kunmetajxo) jen kun la plej akraj timoj, jen kun avida
+gustacxo projektis kaj partoprenis la plezurojn kaj
+aventurojn de Hyde: sed Hyde estis indiferenta pri Jekyll
+aux nur memoris lin kiel la monta bandito memoras la
+kavernon, en kiu li sin kasxas kontraux la
+persekutado. Jekyll sentis pli ol patran intereson; Hyde
+sentis pli ol filan indiferentecon. Kunligi mian sorton kun
+tiu de Jekyll, estus morti rilate al tiuj apetitoj, je kiuj
+mi de longatempe min indulgadis kaj kiujn mi jam de kelka
+tempo dorlotis. Kunligi gxin kun Hyde, estus morti pri
+mil interesoj kaj aspiroj kaj farigxi por cxiam
+malestimata kaj senamika. La marcxando povus aperi
+neegala, sed estis ankoraux alia afero kunpesinda;
+cxar, dum Jekyll turmente suferadus en la fajroj de la
+abstinenco, Hyde ecx ne konscius, kion li perdis.
+
+Kvankam strangaj estis miaj cirkonstancoj, la
+kondicxoj de tiu cxi interbatalo estas tiel malnovaj
+kaj banalaj, kiel la homo mem; efektive la samaj allogoj kaj
+timoj jxetas la ludkubon por kiu ajn tentata kaj
+tremanta pekulo, kaj okazis cxe mi, kiel okazas cxe
+la plej granda nombro de miaj similuloj, ke mi elektis la
+pli bonan parton, kaj poste mankis al mi la forto, mian
+elekton plenumadi.
+
+Jes, mi preferis la maljunan kaj malkontentan doktoron,
+cxirkauxitan de amikoj kaj tenantan honestajn
+esperojn, kaj mi diris decidan adiauxon al la libereco,
+al la rilata juneco, al la facila pasxo, saltanta pulso
+kaj sekretaj plezuroj, kiujn mi gxuis en la alivesto de
+Hyde. Tiun cxi elekton mi faris eble kun ia senkonscia
+rezervo, cxar mi nek forlasis la Soho'an domon, nek
+detruis la vestojn de Edward Hyde, kiuj ankoraux
+kusxis pretaj en mia kabineto. Dum du monatoj, tamen, mi
+restis fidela al mia decido; dum du monatoj mi vivadis
+laux tia vivo de severmoreco, al kia mi neniam
+antauxe atingis, kaj gxuis la kompensojn de
+aprobanta konscienco. Sed kun la tempo fine forigxis la
+fresxeco de mia timo, la lauxdoj de mia konscienco
+ekfarigxis kutimo; min ekturmentegis afliktigxoj kaj
+sopiroj, kvazaux Hyde baraktus por la liberigxo,
+kaj, fine, en horo de morala malforteco, mi denove kunmetis
+kaj englutis la aliformigan trinkajxon.
+
+Mia diablo estis tenita longatempe en kagxo, li
+liberigxis furiozega. Mi sentis, ecx jam dum mi
+trinkis la miksturon, pli senbridan, pli furiozan emon al la
+malbono. Mi supozas, ke sendube estis tio, kio vekis en mia
+animo tiun ventegon de senpacienco, kun kiu mi
+auxskultis la gxentilajxojn de mia
+malfelicxa viktimo; almenaux mi deklaras antaux
+Dio, ke neniu homo morale sana povus esti kulpa pri tia
+krimo pro tiel bagatela incito, kaj ke mi frapis en humoro
+ne pli racia ol tiu, en kiu malsana infano rompus ludilon.
+
+Tuj la spirito de la infero vekigxis en mi, kaj
+furiozis. Kun paroksismo de gxojo mi disbategis la
+pasivan korpon, gustumante gxojegon cxe cxiu
+bato, kaj nur kiam la laceco komencis sekvi, subite dum la
+plej alta punkto de mia deliro, trapikegis mian koron
+malvarma spasmo de teruro. Disigxis nebulo; mi ekvidis,
+ke mi metas mian vivon en dangxeron, kaj mi forkuregis
+de la sceno de tiuj ekscesoj, fierigxante ecx dum mi
+tremas, kun mia avideco por la malbono kontentigita kaj
+stimulita, kaj mia amo al la vivo altigita gxis la plej
+ekstrema grado. Mi kuregis al la domo en Soho, kaj detruis
+miajn paperojn; de tie mi ekiris tra la lanternolumitajn
+stratojn, en la sama dividita ekstazo de spirito,
+gxojegante pri mia krimo, gajkore projektante aliajn por
+la estonteco, kaj tamen, ankoraux rapidirante kaj
+auxskultante, cxu sekvas min la pasxoj de la
+vengxanto. Hyde havis kanton sur la lipoj dum li
+kunmetis la miksturon, kaj trinkante gxin li toastis la
+mortinton. Apenaux la agonio de la transformigxo
+ekcxesis dissxiri lin, jam Harry Jekyll, kun
+fluantaj larmoj de dankemeco kaj memriprocxo, falis
+genuen kaj levis la kunplektitajn manojn al Dio. La vualo de
+la memindulgo estis dissxirita de supre gxis
+malsupre, kaj mi vidis mian vivon kiel tuton: mi sekvis
+gxin de la tagoj de mia infaneco kiam mi iris manon
+cxe mano, kun mia patro, tra la memoferemaj penadoj de
+mia profesia vivo, por alveni, foje kaj ree, kun la sama
+sento de nerealeco, cxe la malbenitaj terurajxoj de
+la vespero. Mi volis kriegi, mi penis kun larmoj kaj
+pregxoj sufoki la amason da malbelegaj imagajxoj kaj
+sonoj, kiuj arigxis en mia memoro kontraux mi, kaj,
+ankoraux, inter miaj petegoj, la fi-vizagxo de mia
+kanajleco rigardadis fikse en mian animon. Kiam la akreco de
+tiu cxi memriprocxo ekmortigxis, gxi estis
+sekvita de sento de gxojo. De nun Hyde estos neebla;
+cxu mi volos, aux ne volos, mi estas de nun
+enfermita en la plibona parto de mia ekzistado, kaj, ho,
+kiel mi gxojis pensi pri tio! Kun kia volonta humileco
+mi akceptis denove la cxirkauxbarojn de l' vivado
+natura! Kun kia sincera spirito de forlaso mi sxlosis la
+pordon, per kiu mi tiel ofte iris kaj revenis, kaj
+dispremegis la sxlosilon sub mia piedo!
+
+Kun la sekvinta tago, venis la sciigo, ke la mortigo
+estis observita, ke la kulpo de Hyde estas evidenta al la
+mondo, kaj ke la viktimo estas viro alta en la publika
+estimado. Ne nur krimo estis, sed tragedia
+malsagxajxo. Mi pensas, ke mi gxojis scii tion;
+mi pensas, ke mi gxojis pro tio, ke miajn pli bonajn
+impulsojn tiel cxirkauxremparis kaj gardis la
+teruroj de la esxafodo. Jekyll estis nun mia
+rifugxejo; Hyde elrigardetu ecx nur dum momento, kaj
+la manoj de cxiuj homoj tuj levigxos por lin kapti
+kaj mortigi.
+
+Mi decidis per mia estonta konduto reacxeti la
+estintecon, kaj mi povas honeste diri, ke mia decido portis
+iom da bona frukto. Vi scias mem, kiel fervore dum la lastaj
+monatoj de la pasinta jaro, mi laboradis por mildigi la
+suferojn de aliaj; vi scias, ke multo estis farita, kaj ke
+la tagoj pasis por mi trankvile kaj preskaux
+felicxe. Kaj mi ja ne povas vere diri, ke min enuigis
+cxi tiu bonfara kaj senkulpa vivado; mi kontrauxe
+kredas, ke mi cxiutage gxuis gxin pli plene; sed
+min ankoraux malbenis mia dueco de intenco; kaj, kiam
+fine iom post iom eluzigxis la unua akreco de mia pento,
+mia pli malnobla parto, tiel longe dorlotita, tiel mallonge
+encxenigita, komencis ekmugxi por liberigxo. Mi
+ja ne revis revivigi Hyde; tion ecx ekpripensi tremigis
+min gxis frenezeco; ne, en mia propra personeco
+starigxis la tento ankoraux unu fojon petoli kun mia
+konscienco, kaj kiel ordinara sekreta pekanto mi fine
+submetigxis al la atakoj de la tentado. Al cxio
+venas fino; la plej vasta mezurilo fine plenigxas, kaj
+cxi tiu mallonga cedo al mia malboneco fine detruis la
+ekvilibron de mia animo. Estis bela, klara, januara tago,
+malseke subpiede, kie la frosto degelis, sed kun sennuba
+cxielo, kaj <<Regent's Park>>[30]
+estis plena de vintraj pepadoj kaj dolcxa pro odoroj de
+printempo. Mi sidis en la sunlumo sur benko; la besto en mi
+lekadis la lipojn pro rememoro; la spirita parto estis iom
+dormema, promesante postan penton sed ankoraux ne
+incitita gxis komenco. Nu, mi al mi diris, mi ja nur
+similas al miaj najbaroj, kaj poste mi ridetis, komparante
+min kun aliaj homoj, komparante mian ageman bonvolon kun la
+maldiligenta krueleco de ilia malzorgo. Kaj en la momento
+mem de tiu vanta fanfaronema penso, ekkaptis min spasmo,
+terura nauxzo kaj plej mortiga tremo. Tiuj forpasis kaj
+lasis min svenema, kaj poste, dum siavice la sveneco
+kvietigxis, mi ekkonstatis sxangxon en la
+karaktero de miaj pensoj; pli grandan maltimecon, malestimon
+al la dangxero, solvigxon de la ligiloj de l'
+devo. Mi rigardis malsupren, miaj vestoj pendis senforme sur
+miaj malsxvelintaj membroj; la mano kusxanta sur mia
+genuo estis sulkoplena kaj vila. Mi estis denove Edward
+Hyde. Antaux unu momento, al mi estis ankoraux
+garantiita la estimo de cxiuj homoj, mi estis ricxa,
+amata--kun mangxo pretigata por mi en mia propra hejmo--kaj
+nun mi estas jam la komuna persekutajxo de l' homaro,
+cxasata, sendoma, konata mortiginto, sklavo por la
+pendigilo.
+
+Mia prudento sxanceligxis, sed ne tute min
+forlasis. Miaj drogoj estis en sxranko en mia kabineto,
+kiel mi povos atingi ilin? Jen la problemo, kies solvon--premegante
+per la manoj miajn tempiojn--mi nun devas entrepreni. La
+laboratorian pordon mi mem jam fermis. Se mi provus eniri
+per la domo, miaj propraj servistoj min sendus al la
+esxafodo. Mi ekkomprenis, ke mi devos uzi alian manon,
+kaj pensis pri Lanyon. Kiel lin trafi? Kiel alkonsentigi
+lin? Supozu, ke mi evitos kaptigxon sur la stratoj, kiel
+mi povos eniri en lian domon? Kaj kiel mi, nekonata kaj
+malplacxa vizitanto, povos decidigi la faman kuraciston
+rabi la kabineton de sia kolego, D-ro Jekyll? Tiam mi
+rememoris, ke restadas al mi unu parto de mia originala
+karaktero: mi povas skribi laux mia propra skribmaniero.
+Tuj kiam ekbrilis en mi tiu ideo, klarigxis al mi la
+tuta vojo, kiun mi devos sekvi. Mi do ordigis mian vestaron
+kiel eble plej bone, kaj, alvokante al pasanta fiakro, mi
+veturigis min al hotelo sur Portland Street, kies nomon mi
+per ia hazardo memoris. Pro mia aspekto,--kiu efektive
+estis suficxe komika, kiel ajn tragedia la sorto, kiun
+kovris cxi tiuj vestoj,--la veturigisto ne povis
+kasxi sian ridemon. Mi grincigis la dentojn kontraux
+lin kun ekventego de diabla furiozo; kaj la rideto forvelkis
+sur lia vizagxo,--felicxe por li,--ankoraux
+pli felicxe por mi, cxar, nur momenton plu, kaj mi
+lin jam certe desxiregus de sur lia sidejo. Enirinte la
+hotelon, mi cxirkauxrigardis kun tia malluma mieno,
+ke la servistoj ektremis; neniun rigardon ili
+intersxangxis dum mia cxeesto; sed sklaveme
+ricevis miajn ordonojn, kondukis min al privata cxambro
+kaj alportis al mi skribilaron. Hyde, en dangxero pri
+sia vivo, estis al mi estajxo nova; skuita de
+supermezura kolero, strecxita gxis mortigemo,
+avidega kauxzi al iu doloron. Li tamen estis ruzulo;
+venkis sian koleregon per granda peno de l' volado; verkis
+siajn du gravajn leterojn, unu al Lanyon kaj unu al Poole,
+kaj por ke li ricevu certigon, ke ili efektive estis metitaj
+en la posxton, li ordonis, ke oni ilin rekomendu. De
+tiam, li sidadis la tutan tagon apud la fajro en la privata
+cxambro, mordetadante al si la ungojn; tie li
+tagmangxis, sidante sola kun siaj timoj, kun la kelnero
+videble tremanta antaux lia okulo; kaj el tie, post
+plena noktigxo, li ekveturadis en angulo de fermita
+veturilo kaj kondukigis sin tra la stratoj de la urbo.
+<<Li>>, mi diras; mi ne povas diri <<mi>>. En tiu infano de
+l' infero estis nenio homa; logxis en li nenio krom la
+timo kaj la malamo. Kaj kiam fine,--pensante, ke la
+veturigisto komencas ion suspekti,--li forsendis la
+veturilon kaj riskis piediri, en sia negxustalkorpa
+vestaro, objekto nepre markita por la observado, inter la
+noktajn preterirantojn, tiuj du malnoblaj pasioj furiozis en
+li kvazaux uragano. Li marsxis rapide, persekutata
+de siaj timoj; babilante al si mem, sxtelirante tra la
+malpli vizitataj stratoj, kalkulante la minutojn, kiuj
+kvazaux barilo ankoraux apartigis lin de la
+noktomezo. Fojon, virino alparolis al li, proponante, mi
+pensas, skatolon da alumetoj. Li pugnis sxin en la
+vizagxon, kaj sxi forkuris. Kiam mi
+rekonsciigxis cxe la domo de Lanyon, la teruro de
+mia malnova amiko iom kortusxis min; mi ne scias; estis
+almenaux nur kvazaux guto en la maro, kompare al la
+abomenego, kun kiu mi rigardis reen al tiuj horoj. Estis
+okazinta en mi ia sxangxigxo. Jam ne plu timo al
+la esxafodo, sed teruro farigxi denove Hyde,
+turmentegis min. La kondamnon de Lanyon mi ricevis duone en
+songxo; duone en songxo revenis hejmen kaj
+kusxigxis. Post la ellacigoj de la tago, mi
+dormegis, en dormo tiel severa kaj profunda, ke ne sukcesis
+gxin rompi ecx la teruraj kosxmaroj min
+turmentantaj. Mi vekigxis matene skuita, malfortigita,
+sed refresxigxinta. Mi ankoraux malamis kaj
+timis pensi pri la bruto, kiu en mi dormetis, kaj
+kompreneble mi ne forgesis la konsternantajn dangxerojn
+de l' antauxa tago; sed mi estis denove hejme, en mia
+propra domo kaj apud miaj drogoj, kaj dankemeco pro mia savo
+briladis en mia animo tiel forte, ke gxi preskaux
+konkuris la helecon de la espero mem.
+
+Mi estis nerapide transpasxanta la korton post
+matenmangxo, entrinkante la malvarman aeron kun plezuro,
+kiam ree min kaptis tiuj nepriskribeblaj sentoj, kiuj
+heroldis la sxangxigxon: kaj apenaux mi
+havis la tempon atingi la sxirmon de mia kabineto, tra
+mi denove furiozas kaj glacias la pasioj de Hyde. CXi
+tiun fojon, duobla dozo estis necesa por revoki min al mi
+mem, kaj jen ho ve! post ses horoj, dum mi sidis malgaje
+rigardadante la fajron, jam revenas la doloroj kaj la drogo
+denove devas esti trinkata. Mallonge, de tiu tago
+sxajnis, ke nur per granda, kvazaux gimnastika
+penado, kaj nur sub la rekta stimulo de la drogo, mi povas
+porti la vizagxon de Jekyll. Je cxiu horo de la tago
+kaj nokto min kaptis la avertanta ektremo; precipe se mi
+dormis, aux ecx dum momento dormetis sur mia
+segxo, cxiam mi vekigxis kiel Hyde. Sub la
+strecxado de cxi tiu sencxese minacanta fatalo,
+kaj pro la maldormado, al kiu mi nun min kondamnis ja
+ecx super cxia grado, kiun mi kredis ebla al la
+homo, mi farigxis en mia propra persono estajxo
+konsumita kaj elcxerpita de la febro, malforta, korpe
+kaj mente, cxiam okupata de unu sola penso: abomeno al
+mia alia memo. Sed dum mi dormadis aux kiam la efekto de
+la drogo elcxerpigxis, mi saltis preskaux sen
+transiro--cxar la doloroj de la aliformigxo
+farigxis cxiutage malpli severaj--en la posedon de
+imago plenega de teruraj fantazioj, de animo bolanta per
+senkauxzaj malamoj, kaj en la posedon de korpo, kiu
+sxajnis ne suficxe forta por enteni la furiozantajn
+energiojn de la vivo. La povoj de Hyde sxajnis des pli
+kreski, ju pli kadukigxis Jekyll. Kaj certe la malamo,
+kiu apartigis ilin, estis nun ambauxflanke egala.
+CXe Jekyll, gxi estis afero de esenca instinkto. Li
+nun konsciis plene la malbelegecon de tiu estajxo, kiu
+partoprenis kun li kelkajn el la fenomenoj de l'
+konscienco, kaj kiu estis kunheredonto kun li de la morto;
+kaj krom tiuj ligiloj de komuna posedo, kiuj en si faris la
+plej doloregan parton de lia turmento, li pensis pri Hyde
+kvazaux pri io ne nur infera sed neorganika. Jen la
+terura afero: ke la sxlimo de l' abismo sxajnas
+auxdigi kriojn kaj vocxojn; ke la amorfa polvo
+gestacxas kaj pekas; ke tio, kio estas senviva, kaj ne
+havas formon, povas uzurpi la funkciojn de la vivo. Kaj jen
+ankoraux: ke tiu ribelanta abomenajxo estas ligita
+al li pli intime ol edzino, pli proksime ol okulo;
+kusxas enkagxigita en lia karno, kie li auxdas
+gxin murmuri, sentas gxin barakti al naskigxo
+kaj en cxiu horo de malforteco, kaj dum la konfido de la
+dormo, lin venkas kaj uzurpas lian vivon.
+
+La malamo de Hyde kontraux Jekyll estis de malsama
+speco. Lia teruro pri la esxafodo devigis lin
+sencxese fari provizoran memmortigon, kaj reveni al lia
+stato de subulo, farigxi parto anstataux persono;
+sed li abomenis la necesecon, li abomenis la malgxojegon
+en kiun Jekyll jam enfalis, kaj lin akre indignigis la
+malplacxo, kiun li mem inspiris. Pro tio la
+simio-similaj fipetoloj, kiujn li faris al mi,
+skribacxante laux mia propra skribstilo
+blasfemajxojn sur la pagxoj de miaj libroj;
+bruligante la leterojn kaj portreton de mia patro; kaj vere,
+se lin ne detenus timo pri propra morto, jam antauxlonge
+li estus ruiniginta sin por impliki min en la ruino. Sed lia
+amo por la vivo estas miriga; mi diros plu: mi, kiu malsanas
+kaj glaciigxas pro simpla pensado pri li, mi, kiam mi
+memoras la mizeracxon kaj pasion de lia
+sinalkrocxemo al la vivo, kaj kiam mi scias, kiom li
+timas mian kapablon detrancxi lin per la memmortigo, mi
+povas en mia koro lin kompati. Neutilas, kaj la tempo dolore
+mankas al mi, plilongigi cxi tiun priskribon; neniam iu
+suferis tiajn turmentegojn, tio suficxu. Kaj tamen
+ecx al tiaj la kutimado alportis--ne, ne
+malpezigxon,--sed, ian kalecon de la animo, ian
+submetigxemon al la malespero; kaj mia puno povus ja
+dauxradi dum jaroj, se ne estus okazinta tiu lasta
+malfelicxegajxo, kiu nun fine min trafis kaj disigis
+de mia propra vizagxo kaj naturo. Mia provizo de la
+salo, kiu neniam renovigxis de post la dato de mia unua
+eksperimento, komencis elcxerpigxi. Mi venigis novan
+provizon kaj kunmiksis la trinkajxon: la
+kvazauxbolado sekvis, ankaux la unua
+kolorsxangxigxo, sed ne la dua. Mi trinkis la
+miksturon, gxi ne efikis. Vi sciigxos de Poole, kiel
+mi trasercxigis la tutan Londonon; vane estis, kaj mi
+estas nun konvinkita, ke mia unua provizo estis nepura, kaj
+ke estis tiu nekonata nepurajxo, kiu donis al la
+miksajxo efikecon.
+
+Proksimume unu semajno nun pasis, kaj mi finas cxi
+tiun rakonton sub la influo de la lasta el miaj malnovaj
+pulvoroj. CXi tiu, do, estas la lasta fojo--se ne
+okazos miraklo--kiam Harry Jekyll povas pensi siajn
+proprajn pensojn aux vidi sian propran vizagxon
+(nun, ho ve! kiel malgaje aliigitan!) en la spegulo. Nek
+devos mi prokrasti tro longe la finon de cxi tiu
+skribado, cxar se mia rakonto gxis nun evitis
+detruigxon, tio estis pro kombino de granda
+antauxzorgo kaj granda bonsxanco. Se la agonioj de
+la sxangxo ekkaptos min dum mi gxin skribas,
+Hyde gxin dissxiros; sed se iom da tempo pasos de
+kiam mi estos gxin flankenmetinta, lia mirinda egoismo
+kaj absorbiteco en la pasanta momento, eble savos gxin
+denove kontraux la ago de lia simiosimila malico. Kaj
+efektive, la fatalo, kiu proksimigxas al ni ambaux,
+jam sxangxis kaj premegis lin. Pasos nur duonhoro,
+kaj mi denove kaj por cxiam eniros tiun malamitan
+personecon... Mi scias, kiel mi sidos ektremegante kaj
+plorante sur mia segxo, aux dauxros, en plej
+strecxita kaj timopenetrita ekstazo de auxskultado,
+pasxadi tien kaj reen tra cxi tiu cxambreto--mia
+lasta surtera rifugxejo--kaj subauxskulti cxian
+sonon de minaco. CXu Hyde mortos sur la esxafodo?
+aux cxu li en la lasta momento trovos la
+kuragxon sin liberigi? Dio scias: al mi indiferente
+estas; cxi tiu estas la vera horo de mia morto, kaj tio,
+kio nepre sekvos, koncernos alian ol min mem. CXi tie,
+do, demetante mian plumon kaj eksigelante mian konfeson, mi
+metas finon al la vivhistorio de tiu malfelicxa Harry
+Jekyll.
+
+FINO
+
+
+[1] Ricxard
+Enfijld.
+
+[2] T.e.
+cxiutage krom dimancxo, kiam en Anglujo la butikoj
+restas fermitaj.
+
+[3] Gablo:
+triangula elstaranta konstruajxo aux pinta
+tegmentofino super pordoj, fenestroj, k.t.p. laux la
+gotika arhxitektura stilo. A. gable; Fr. ga^ble; G.
+Giebel, Spitzverdachung; H. socarre'n, alero.
+
+[4] Elp. Kuts:
+fama Londona banko.
+
+[5] Ekkrio, kiu
+montras protestan nekonsenton.
+
+[6] Elp. Hajd.
+
+[7] Morosa:
+cxagrenhumora, malgajacxa, malkontentacxa. A.
+morose, sullen, surly; Fr. morose, maussade, bourru; G. muerrisch;
+H. murrio; Lat. morosus.
+
+[8] Elp. GXekil.
+
+[9] Elp. Ka'vendisx
+Skuxer: fama Londona placo.
+
+[10] Elp. Lanjon.
+
+[11] Harry.
+intima formo de l' nomo Henry (kvazaux Hencxjo).
+
+[12] Tio cxi
+estas vortsxerco. Hide and Seek (Hajd kaj Sik) estas
+infana ludo, laux kiu unuj devas sin kasxi (Hide)
+kaj la aliaj ilin sercxi (Seek).
+
+[13] Malricxa
+kvartalo de Londono.
+
+[14] Perpleksiteco:
+Tiu implikita stato de la mento, en kiu oni ne klare
+komprenas, aux dubas aux hezitas, pro konfuzataj
+ideoj (Perpleksi = meti en tiun staton). A.
+perplexity, F. perplexite', G. Verworrenheit, H.
+perplejidad.
+
+[15] Perpleksita:
+A. perplexed, puzzled, F. embrouille', embarrasse'. G.
+verwirrt, perplex, H. perplejo.
+
+[16] Elp. Pul.
+
+[17] Elp. Karu.
+
+[18] Elp. Njukomen
+el Skotland Jard (la cxefoficejo de la londona
+detektiva polico).
+
+[19] Bajeto:
+Speco de maldelikata flaneleca tuko. A. baize; Fr. bayette;
+G. Boye; H. bayeta.
+
+[20] T.e. pripensi
+pri gxi.
+
+[21] Elp. Gest.
+
+[22] Elp. Bradsxa.
+
+[23] Damni:
+kondamni al puno eterna. A. damned; Fr. damne'; G. verdammt;
+H. condenado a pena eterna.
+
+[24] Lugubra:
+funebrecon, malgxojon inspiranta. A. lugubrious,
+mournful, doleful; Fr. lugubre; G. traurig, kummervoll,
+klagend; H. lu'gubre.
+
+[25] Fiolo:
+malgranda vitra botelo de formo speciala uzata en la
+laboratorio. A. phial; Fr. fiole: G. Phiole, Flaeschchen; H.
+redoma, frasco.
+
+[26] Morbida:
+Malsanacxa, kvazaux malsaneta. A. morbid; Fr.
+morbide; G. krankhaft; H. mo'rbido.
+
+[27] Sombra:
+malluma, malhela, malgaja, cxagrena, melankolia. A.
+sombre; Fr. sombre; G. duester, finster, dunkel, trueb; H.
+sombrio; obscuro, triste.
+
+[28] Elp. Hesti.
+
+[29] Simuli:
+sxajnigi, imitacxi. A. simulate; Fr. simuler; G.
+nachahmen, heucheln, simulieren; H. simular, fingir.
+
+[30] Rigxents
+Park: Fama kaj bela Londona parko.
+
+
+ALDONO
+
+Lokoj en kiuj la tradukintoj uzis radikojn
+ne troveblajn en la plimulto da vortaroj
+
+Gablo: ia
+malbonauxspicia masivo de konstruajxoj eltrudis sian
+gablon super la straton (*).
+
+Morose: Via
+devo estis min averti, respondis la alia, iom morose
+(*).
+
+Perpleksi:
+metante la manon al la frunto, kiel homo en ia menta perpleksiteco
+(*).--Devas esti io plu, diris
+en si la perpleksita sinjoro (*).
+
+Bajeto:
+pordo kovrita de rugxa bajeto (*).
+Frapis per iome sxancela mano sur la rugxan bajeton
+de la kabineta pordo (*).
+
+Damnita:
+Plorantan kiel virino aux animo damnita (*).
+
+Lugubra: Lugubra
+kriego, kvazaux de nur besta teruro, sonis el la
+kabineto (*).
+
+Fiolo: ...
+per la dispremita fiolo en lia mano, kaj la forta
+odoro de migdalkernoj, Utterson sciis, ke li rigardas
+kadavron de memdetruinto (*).
+
+Morbida: Mi
+havas morbidan timon, malgxuste direkti vin (*).
+
+Sombra: Mia
+vizitanto ja brulis pro ia sombra eksciteco (*).
+
+Simuli: ...
+sidigxis kun malheligxinta frunto, por simuli
+matenmangxon (*).
+
+
+CENTRA PRESEJO ESPERANTISTA
+V. Polgar-Politzer
+33, rue Lace'pe`de, Paris
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde, by 
+Robert Louis Stevenson
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTORO JEKYLL KAJ SINJORO HYDE ***
+
+***** This file should be named 24145.txt or 24145.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/2/4/1/4/24145/
+
+Produced by Les and Arlyn Kerr
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/24145.zip b/24145.zip
new file mode 100644
index 0000000..a1219ea
--- /dev/null
+++ b/24145.zip
diff --git a/24245-pdf.pdf b/24245-pdf.pdf
new file mode 100644
index 0000000..7a1a56e
--- /dev/null
+++ b/24245-pdf.pdf
diff --git a/24245-pdf.zip b/24245-pdf.zip
new file mode 100644
index 0000000..11054a1
--- /dev/null
+++ b/24245-pdf.zip
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..a35df0c
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #24145 (https://www.gutenberg.org/ebooks/24145)