4 files changed, 334 insertions, 1134 deletions
diff --git a/42746-8.txt b/42746-0.txt
index 18d24f9..72409b8 100644
--- a/42746-8.txt
+++ b/42746-0.txt
@@ -1,36 +1,4 @@
-The Project Gutenberg EBook of Granida, by P. C. Hooft
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org
-
-
-Title: Granida
-
-Author: P. C. Hooft
-
-Release Date: May 20, 2013 [EBook #42746]
-
-Language: Dutch
-
-Character set encoding: ISO-8859-1
-
-*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK GRANIDA ***
-
-
-
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg.
-
-
-
-
-
-
-
+*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42746 ***
 
                           P.C. HOOFT'S GRANIDA
 
@@ -92,7 +60,7 @@ maatschappij zonder zedelijk bewustzijn, eindigt altijd met een
 afkeer van haar bestaan en ontvlucht dan haar eigen wereld, om in
 de oorden der phantazie het verbeuzeld geluk en den weggesmeten
 vrede te zoeken. Zoo is het het Romeinsche Keizerrijk gegaan,
-zoo ging het in de XVde en de XVIde eeuw in Italië. De Litteratuur
+zoo ging het in de XVde en de XVIde eeuw in ItaliÃ«. De Litteratuur
 der Renaissance was een litteratuur der hoogere standen, en, gelijk
 altijd, hierin spiegelde het leven zich met kleur en licht en schaduw
 af. Ongodsdienstig en onzedelijk als zij was, getuigde ze ook van de
@@ -112,13 +80,13 @@ Hier handelen wij enkel over de Pastorale (Herdersdrama).
 
 De Renaissance-litteratuur was een reproductie van de Romeinsche
 Letteren hoofdzakelijk, zelf navolging van Grieksche modellen. Ook
-de Pastorale is van antieken bodem. THEOCRITUS (± 270 v. Chr.) had
+de Pastorale is van antieken bodem. THEOCRITUS (Â± 270 v. Chr.) had
 den beurtzang der Siciliaansche Herders een plaats verschaft in de
-Grieksche kunstpoëzie. Meestal dialoogsgewijze, schilderde hij daarin
+Grieksche kunstpoÃ«zie. Meestal dialoogsgewijze, schilderde hij daarin
 Idyllen d.i. Tafereeltjes uit het leven van herders, van landlieden,
 visschers en kleine burgers. Eerst naar den vorm, daarna ook omdat
 de stof aan het leven der lagere standen ontleend was, heetten deze
-Idyllen Bukolische poëzie (boukolos = herder).
+Idyllen Bukolische poÃ«zie (boukolos = herder).
 
 In de Litteratuur van Rome ging zij over.
 
@@ -133,7 +101,7 @@ zijn teederheid, het sentimenteele kent hij niet. Zijn herders, zijn
 burgervrouwen zijn niet meer of minder dan lieden uit het volk. Het is
 hem om de werkelijkheid te doen. Hij wordt met eenig recht als Realist
 geprezen. De samenleving te ontvluchten, daarvan is bij hem weinig
-sprake. Aan de echtheid der herders van Vergilius moet éér getwijfeld
+sprake. Aan de echtheid der herders van Vergilius moet Ã©Ã©r getwijfeld
 worden. Hij en zijn tijdgenooten hulden zich hier in een masker van
 landelijken eenvoud. Tityrus (Idylle I), ook Menalcas (Idylle V, IX)
 is de dichter-zelve. Er wordt niet herdersch, maar hoofsch gesproken;
@@ -151,9 +119,9 @@ kunst bij uitnemendheid geacht. Zelfs de voorloopers van het nieuwe
 geestesleven, waarin de middeleeuwen overgingen, hebben zich met de
 Ecloga bezig gehouden; ook DANTE liet zich niet onbetuigd: met den naam
 Tityrus treedt hij, over zijn Commedia handelend, in den herdersdialoog
-op. PETRARCA († 1374) en BOCCACCIO († 1375) volgden. Het is merkwaardig
+op. PETRARCA (â€  1374) en BOCCACCIO (â€  1375) volgden. Het is merkwaardig
 dat de realistische schrijver der Decamerone van zoo groote beteekenis
-werd voor de verdere ontwikkeling der herderspoëzie. Boccaccio verbond
+werd voor de verdere ontwikkeling der herderspoÃ«zie. Boccaccio verbond
 de Ecloga met het prozaverhaal. In zijn Ninfale d'Ameto schilderen
 zeven Nymphen voor den jager Ameto de lotgevallen hunner liefde en
 elk zingt haar Ecloga. Eigenaardig is het Platonisch karakter van dit
@@ -170,8 +138,8 @@ en dialogen besluiten zijn twaalf hoofdstukken. Sannazaro zelf
 treedt er als Sincero in op, zijn geliefde Carmosina Bonifacia als
 Amaranta. Groote vlijt is er aan de schildering van het landschap
 besteed. Zestig drukken in honderd jaren spreken duidelijk van den
-invloed dien de Arcadia, twee eeuwen lang, in Italië en daarbuiten,
-op de Idyllische poëzie heeft uitgeoefend. Zij is een overgang tot
+invloed dien de Arcadia, twee eeuwen lang, in ItaliÃ« en daarbuiten,
+op de Idyllische poÃ«zie heeft uitgeoefend. Zij is een overgang tot
 den Herdersroman geweest.
 
 Tegen het laatst der XVde eeuw begon het Bukolische drama. De
@@ -179,7 +147,7 @@ dialogische Ecloge was ietwat dramatisch. Een dramatisch tafereel
 is Theocritus' XVde Idylle: De Syracusische vrouwen op het
 Adonisfeest. Het ligt in den aard der zaak, dat de Herders het
 tooneel eenmaal betreden zouden. De oudste bekende Pastorale is
-POLIZIANO'S Orfeo ± 1480. Dat deze Orpheus tevens het eerste zangspel
+POLIZIANO'S Orfeo Â± 1480. Dat deze Orpheus tevens het eerste zangspel
 is, is niet maar toevallig. Het Bukolisme was een uitvloeisel van
 een hoogst subjectief gemoedsleven. De geheele Renaissance vertoont
 een sterk individualistisch karakter. Daarom heeft zij, hoewel het
@@ -187,7 +155,7 @@ Epos als de hoogste kunst vereerend, toch geen eigenlijk Epos voort
 kunnen brengen. En ook in het Drama is zij niet gelukkig geweest,
 behalve--dat zij de vinder van twee nieuwe genres werd, beide lyrisch
 en muzikaal van aard: de Opera en de Pastorale. Pastorale en Opera
-nu vallen in hun oorsprong samen. Want de eerste Pastorale ± 1480 is
+nu vallen in hun oorsprong samen. Want de eerste Pastorale Â± 1480 is
 een soort Opera en de eerste Opera, RINUCCINI'S Dafne, 1597 is een
 soort Pastorale: gedurende de XVIde eeuw was het Herdersspel een der
 voorloopers van het Dramma per Musica. Opmerkelijk dat in Spanje de
@@ -200,14 +168,14 @@ vormt het een spel op zichzelve,--deelt echter tevens zijn koloriet
 mede aan het geheel. Van dit eenvoudig begin af, ziet men de fabel
 steeds ingewikkelder worden. In de XVIde eeuw geraakte de Pastorale
 tot zelfstandig bestaan en allengskens tot hooge volkomenheid. De
-Poëzie vierde een harer schoonste triomphen in TORQUATO TASSO'S
-Aminta, 1573. Minder poëtisch, maar als drama, indien al geen
+PoÃ«zie vierde een harer schoonste triomphen in TORQUATO TASSO'S
+Aminta, 1573. Minder poÃ«tisch, maar als drama, indien al geen
 volmaakt meesterstuk dan toch het beste wat de Bukolische Litteratuur
 heeft opgeleverd, is GUARINI'S Il Pastor fido van 1583. Met groote
 vrijmoedigheid gingen andere dichters bij Guarini en Tasso vrijbuiten:
 vooral gedurende de XVIIde eeuw, toen de Herder zijn rol ijverig
 bleef doorspelen. Geen geringe plaats beslaat dit drama in de
-Letterkundige Geschiedenis van Italië [2]. Over 't algemeen vertoont
+Letterkundige Geschiedenis van ItaliÃ« [2]. Over 't algemeen vertoont
 het eenzelfde karakter. Zijn oorsprong uit het gemoed verraadt
 het niet alleen in menigvuldig Koorgezang, in Canzonen, Eclogen en
 andere liederen: de taal in haar geheel is er muzikaal-lyrisch. Het
@@ -227,10 +195,10 @@ Aminta en Il Pastor fido. Carino is Guarini; Tirsis Tasso zelve. En
 toch was het Herdersspel een verheerlijking van dien Gouden Tijd,
 waarvan de Oude Wereld gedroomd had: toen men vrijwillig, zonder
 wet, het goede deed. Toch koos de Idyllendichter, zoo hij niet bij
-Theocritus op Sicilië, of in Italië bleef, tot zijn tooneel veelal
+Theocritus op SiciliÃ«, of in ItaliÃ« bleef, tot zijn tooneel veelal
 dat oude landschap, bij de Grieken zelve vermaard om den eenvoud
 zijner zeden: dat landschap zonder geschiedenis, zonder wetenschap
-en zonder kunst behalve die der Muziek: Arkadië.
+en zonder kunst behalve die der Muziek: ArkadiÃ«.
 
 
 
@@ -247,7 +215,7 @@ een tijd van groote kracht: de tijd onzer manlijke rijpheid: een
 tijd van groote doeleinden, van durven en wagen. Wij stonden als
 mannen in ons Kalvinisme: ook wij hadden onze zege's op Spitskop. De
 natie was burgerlijk. Hecht was de grondslag van burgerlijke zeden,
-waarop het gebouw der Zeven Provinciën verrees. In zijn Houwelick
+waarop het gebouw der Zeven ProvinciÃ«n verrees. In zijn Houwelick
 (1625) heeft de veel gesmade, door slechts weinigen gekende CATS den
 codex neergelegd van het toenmalig huisgezin: het huisgezin, dat de
 maatschappij-zelve draagt. Een vonnis over Cats uit te spreken, is
@@ -255,7 +223,7 @@ de XVIIde eeuw, de natie in haar besten tijd veroordeelen [4]. De
 samenleving nu, waar de wijsgeerige waarnemer zulk een wetboek
 uit putten kon, is noch zat, noch sentimenteel geweest. Zatheid
 en sentimenteelheid is willoosheid en verveling. Natuurlijke
-gezondheid is handelende kracht. Al heeft echter de Herderspoëzie
+gezondheid is handelende kracht. Al heeft echter de HerderspoÃ«zie
 bij ons niet willen tieren, toch neemt zij in onze Letteren een
 plaats in: de Renaissanceletteren waren internationaal, ondanks hun
 individualisme. Doch juist de geschiedenis der Bukolische Idylle te
@@ -263,7 +231,7 @@ onzent bewijst, dat de Idyllische stemming ons in het Gouden Tijdperk
 vreemd was. Een Bukolische kleur draagt onze Litteratuur in de eerste
 dertig jaren der XVIIIde eeuw: hoe weinig heeft zij toen voortgebracht,
 dat, zich boven 't middelmatige verheffende, van genie getuigt, van
-oorspronkelijk, persoonlijk leven. Vóór 1650 heeft de Italiaansche
+oorspronkelijk, persoonlijk leven. VÃ³Ã³r 1650 heeft de Italiaansche
 smaak eigenlijk geen vat op onze dichters kunnen krijgen. Eerst in de
 tweede helft der eeuw begon men zich er mee in te laten: het nationaal
 karakter was toen aan het verzwakken. Zoo de Pastorale in de dagen van
@@ -271,7 +239,7 @@ krachtigen bloei zelfs door een van Vondel's uitstekendste gewrochten
 vertegenwoordigd wordt,--de Leeuwendalers van 1647 is ook het meest
 nationale en meest realistische zijner drama's: de onvervalschte
 Pastorale echter is realistisch noch Hollandsch. En hoe was VONDEL
-tot het plàn van zijn Landspel gekomen? De Pastorale was overal
+tot het plÃ n van zijn Landspel gekomen? De Pastorale was overal
 elders ook allegorische Feest-vertooning geworden en een Landelijke
 Allegorie leek den Dichter de beste vorm om, heugelijk, dramatisch
 te vieren den vrede, die het glorierijk einde was van de rampzalige
@@ -285,7 +253,7 @@ Amsterdamsche Muziekkamer: de tijdgenooten hebben op het Romantisch
 Pastorel-Musgck-Spel. dat men hier opera-achtig opvoeren zag, weinig
 of geen acht geslagen. Eigenaardige beteekenis heeft de Angeniet van
 BREDERO, vijf jaren na zijn dood, in 1623 verschenen. Men mag dit stuk
-een zónderling soort van Pastorale noemen,--een Pastorale is het. De
+een zÃ³nderling soort van Pastorale noemen,--een Pastorale is het. De
 tegenstelling van oprechten eenvoud en verdorven beschaafdheid is er
 het thema. Een ongelukkige liefde had den realistischen schilder van
 het lagere volksleven indachtig gemaakt, hoe elders in Europa vele
@@ -296,7 +264,7 @@ en talenten stellen, en geeselde er de ontrouwe coquette. Reeds
 in 1617 had de Trouwen Batavier van Rodenburg het licht gezien. De
 Leeuwendalers was ten deele aan Guarini's Pastor fido, voor een ander
 deel aan Tasso's Aminta ontleend. De Batavier is een navolging van den
-Pastor. Vondel's stuk echter speelt in Arcadië: Rodenburg kiest zijn
+Pastor. Vondel's stuk echter speelt in ArcadiÃ«: Rodenburg kiest zijn
 tooneel in Batavia en stelt den tijd in den tachtigjarigen oorlog,
 omtrent 1595 kan men zeggen misschien. Wij vinden er ons in den Haag
 en te Leiden verplaatst. Desniettemin is Heereman hoogepriester van
@@ -319,12 +287,12 @@ meegeteld, dan ontbreekt op onze boedellijst, wellicht, nog slechts
 de Granida. Zij is van 1605 maar werd in 1615 gedrukt, en juist dit
 jaartal is voor ons betoog van belang. Granida is uit de jaren van
 onze litterarische voorbereiding en wordt met recht een vrucht van
-HOOFT'S liefde voor Italië genoemd. Rodenburg noemt den Batavier een
+HOOFT'S liefde voor ItaliÃ« genoemd. Rodenburg noemt den Batavier een
 "zestien-jaren-verleden-tijd-verdrijf" en dit voert ons almede naar
 het begin der eeuw terug: ook hij had vroegtijdig in het buitenland,
 toen aan het Hof van Elizabeth in Engeland, verkeerd. Een kleine
 halve eeuw ligt tusschen de Leeuwendalers en deze oefeningen. Wat
-bracht Hooft echter tot de ùitgave van zijn stuk? Daarvan legt hij
+bracht Hooft echter tot de Ã¹itgave van zijn stuk? Daarvan legt hij
 rekenschap af in het in handschrift gebleven voorbericht [6], dat hij
 er eerst aan toe had willen voegen. Buiten des auteurs weten had men
 zijn Achilles en zijn Ariadne voor den dag gehaald en krielend van
@@ -346,7 +314,7 @@ later, en met Tasso's Aminta duurde het tot 1660, later door nog drie
 vertalingen gevolgd. Blijkbaar is Rodenburg door het voorbeeld van
 Hooft indachtig geworden, dat ook hij nog iets in de lade had: hij
 gaf gaarne uit. Beider voortbrengselen dateerden van een vroegeren
-tijd en waren aan het verblijf der dichters in Italië en Engeland
+tijd en waren aan het verblijf der dichters in ItaliÃ« en Engeland
 te danken. Bredero liet zijn wraak weer varen en de uitvoering
 van zijn plan verbleef aan zijn vriend Starter. Zijn Angeniet is
 niet uit letterkundige liefde tot het genre-zelf ontstaan. [11]
@@ -370,8 +338,8 @@ toekomst van het drama. Reeds waren liederen uit zijn pen gevloeid,
 die wedijveren met het beste dat eenig volk ooit gezien heeft. Het
 Herdersspel moet nog voleindigd worden, als de dichter begint met zich
 een gedenkteeken op te richten, duurzamer dan metaal: een gedenkteeken
-van zijn vroege rijpheid en de manlijke kracht van zijn talent. Vóór
-de Eeuw van FREDERIK HENDRIK daar was, had hij in zijn Lyrische Poëzie
+van zijn vroege rijpheid en de manlijke kracht van zijn talent. VÃ³Ã³r
+de Eeuw van FREDERIK HENDRIK daar was, had hij in zijn Lyrische PoÃ«zie
 al van het hoogste bereikt, dat de kunst daarna bereiken mocht: een
 onwaardeerbare schat, waarin het vroegste waardig nevens het latere
 prijkt. In zijn eerste gedichten gaf Hooft niet slechts beloften:
@@ -382,11 +350,11 @@ Hoofts letterkundige arbeid onderscheidt zich eigenaardig en scherp,
 ondanks wezenlijke punten van overeenkomst, niet enkel van Huygens, ook
 van Vondel. Vondel en Huygens, ook Cats in een aantal opzichten, zijn
 vertegenwoordigers van de nieuwe beschaving die op de middeleeuwen
-gevolgd is en in Italië begon, voortgekomen ten deele uit de
+gevolgd is en in ItaliÃ« begon, voortgekomen ten deele uit de
 herleving van de Klassieke Litteratuur en haar geest. De Nederlandsche
 Letteren der XVIIde eeuw zijn in veel opzichten echt nationaal. De
 ijverig Katholieke Vondel en de gematigd Calvinistische Huygens zijn
-noch Italiaansch, noch copieën van de Ouden. Het is Nederlandsche
+noch Italiaansch, noch copieÃ«n van de Ouden. Het is Nederlandsche
 Renaissance. Maar Hooft heeft een kleine Litteratuur opzich-zelve
 voortgebracht. Daarin uit zich een gemoeds- en geestesleven,
 dat veelszins vreemd was aan de natie. Hooft alleen geeft ons een
@@ -399,20 +367,20 @@ algemeen Humanisme, symbolisch voor hem, dat hij, zoomin als zijn
 vader, tot een kerkelijke gemeenschap behoord heeft. Het Calvinisme
 noch de Schrift, als levensboek, trok hem aan. Hij gevoelde zich beter
 thuis in het gezelschap van Petrarca en Ronsard. Hij was minstens
-even zedelijk als wij; voor 't overige had hij Italië lief en was op
+even zedelijk als wij; voor 't overige had hij ItaliÃ« lief en was op
 zijn wijze Italiaansch. Dit was hij zonder tegen zijn natuur in te
 gaan. Hij deed dit ook niet in zijn geschriften. Hij bootste niet
 na. Het Zuiden heeft hem aan zichzelf ontdekt, hem opgewekt, hem
 sterk gemaakt en gevormd. Ook aan Frankrijk heeft hij verplichtingen,
 maar in de Italiaansche Letterkunde zag hij het ideaal bereikt--een
 Letterkunde de Oudheid waardig gesticht in de taal van de eigen
-natie. Italië was zijn eigenlijke school. [14]
+natie. ItaliÃ« was zijn eigenlijke school. [14]
 
-Het is Hooft, die te onzent, gelijk het in Italië geschied was, naar
+Het is Hooft, die te onzent, gelijk het in ItaliÃ« geschied was, naar
 de modellen der Oudheid, een nieuwe Geschiedbeschrijving toepast,
 die de schoonheid met de waarheid vereenigen wil en pragmatischen
 samenhang verlangt. Latijnsche schrijvers hadden op uitstekende
-wijze den Brief beoefend. De eerste geesten van Italië vatten die
+wijze den Brief beoefend. De eerste geesten van ItaliÃ« vatten die
 Epistolographie wederom ijverig op. Hooft is het, die bij ons,
 met hen, zijn Hollandsche brieven den eisch stelt van kunstwerken
 te zijn. Als de Renaissancemannen van den goeden tijd streeft hij
@@ -420,11 +388,11 @@ bovenal naar de preciese en aanschouwelijke voorstelling zijner
 gedachten en gewaarwordingen. Hem spreekt het van zelf, dat zijn
 Lied, als zijn Sonnet, rijk van gedachte moet zijn en de eenheid
 van aanschouwelijkheid en juistheid de schoonheid-zelve is. Al zijn
-Lyrische poëzie verraadt de edele eerzucht van den geroepen kunstenaar,
+Lyrische poÃ«zie verraadt de edele eerzucht van den geroepen kunstenaar,
 die scheppen wilde, en scheppen kon.
 
 Maar, zooals aan den vorm, ook aan den geest van zijn minnedicht heeft
-Italië deel,--ook van zijne geschriften in 't algemeen. Wat hij met
+ItaliÃ« deel,--ook van zijne geschriften in 't algemeen. Wat hij met
 de leermeesteressse gemeen heeft, onteert hem gelukkig niet en bewijst
 zijn soliditeit en zijn zelfstandig en stoutmoedig oordeel. Het maakt
 tevens dat lieden van moderne denkwijze hem verstaan en behagen in
@@ -454,7 +422,7 @@ en zijn vereering van het Goede), zonder uitgewerkt geloof en vurige
 aanbidding. Verdraagzaamheid vloeit hier uit voort. Niet Vondel's
 Roomsch-zijn, maar zijn onnationale gevolgtrekkingen in 't politieke
 veroorzaakten een omkeer in de gezindheid van den Drost. Doch--ook
-Vondel's ijveren was hem tegen de borst. Hij was niet vrij van Egoïsme,
+Vondel's ijveren was hem tegen de borst. Hij was niet vrij van EgoÃ¯sme,
 hij was verzot op het aangename, hij was Epicuristisch van aanleg en
 door studie. Het ideaal van een verstandig man achtte hij in volkomen
 rust gelegen. In zijn jeugd mag hij dit wel reeds van zijn ouden vriend
@@ -482,7 +450,7 @@ den vierentwintig-jarigen dichter van Granida was dit te weinig. In
 Florence had hij de kunst der Galanterie geleerd en zij was meer bij
 hem dan vernissen van in hartelijkheid of reinheid te kort schietende
 gezindheid en neiging. Zoo er conventie en manier in steekt, zij staan
-hier in dienst der echte poëzie. De uitheemsche taal der vereering
+hier in dienst der echte poÃ«zie. De uitheemsche taal der vereering
 werd hem het natuurlijke middel om zijn eigen vereering van de begaafde
 vrouw te uiten: bewonderenswaardig is de gemakkelijkheid waarmede hij
 zich deze taal heeft eigen gemaakt. Hij aanbidt in de Geliefde de
@@ -524,7 +492,7 @@ kennen hem aan zijn taal. En ondersteld dat Hooft een vreemd drama
 navolgde,--er ware grond voor het vermoeden, dat het den invloed van
 zijn eigen denken heeft ondergaan. Bleek het dat die invloed minder
 sterk was dan men geneigd was te onderstellen.--de keuze zou getuigenis
-van den vertaler afleggen. Zoo al de overeenkomst van ideeën tusschen
+van den vertaler afleggen. Zoo al de overeenkomst van ideeÃ«n tusschen
 Hooft's Liederen en zijn herdersspel nog niet de oorspronkelijkheid
 van het laatste kon bewijzen, uit den klauw zouden wij den leeuw toch
 kennen. Met zekerheid zouden wij zeggen: dit drama moet uit dien
@@ -570,7 +538,7 @@ stelling dat alle menschen voor de rechtbank der Liefde gelijk zijn
 dit thema wordt er in behandeld op een wijze, wordt er zoodanig
 in veraanschouwelijkt, als wij het nauwelijks van Hooft verwachten
 kunnen. Hem kan men de wijsgeerige gedachte, die aan het geheel ten
-grondslag ligt, niet toeëigenen: in de samenleving van Italië is zij
+grondslag ligt, niet toeÃ«igenen: in de samenleving van ItaliÃ« is zij
 opgekomen en was zij thuis; welk alleenloopend pessimist haar in de
 Hollandsche maatschappij gevoed mag hebben, Hooft zoomin als Cats,
 zoomin als Vondel of Huygens. Dit on-Hollandsche goed in 't oog
@@ -609,7 +577,7 @@ behelpen, gebrek lijdt? Aan allen gemeenschappelijk heeft de Natuur
 de aarde als een erfgoed nagelaten.
 
 
-    O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!
+    O rechten sonder reÃªn! o wetten sonder weten!
 
 
 De boosheid en snoodheid der menschen hebben u voortgebracht! Een
@@ -623,7 +591,7 @@ het eigendom, de diefstal kwam. Recht en wet gingen in haar gevolg:
 noodzakelijk kwaad helaas! om boozer te verhoeden [28].
 
 Het is een gewoon verschijnsel, dat beschouwingen als deze opkomen in
-tijden als het Italië der XVIde eeuw beleefde. De verbeelding vormt
+tijden als het ItaliÃ« der XVIde eeuw beleefde. De verbeelding vormt
 zich een tegenbeeld van het bestaande. Uit een dichterlijk brein
 rijst een Utopia, een Nergenshuizen, bevolkt met ideale wezens,
 die de verpersoonlijking zijn van 't geen de dichter als goed en
@@ -640,11 +608,11 @@ gelooft in een heilige menschheid, onbesmet van misdaad, rein van
 leven, die oorlogswapenen noch straffen kende; in een eeuwigen vrede,
 waarin eer- noch hebzucht op het leed van den naaste peinsde en de
 koningen als wijze patriarchen slechts herders hunner volken waren. De
-Renaissance had deze voorstellingen aan de mythologie en de poëzie
+Renaissance had deze voorstellingen aan de mythologie en de poÃ«zie
 der Oudheid ontleend. Ook elders in Europa aanvaardde men ze als
 geboekstaafde geschiedenis: de verhalen der Heilige Schrift werkten
-tot hun aannemelijkheid mede. In Italië was het, dat deze phantasieën
-deel gingen uitmaken van het innerlijk leven; poëtische gemoederen,
+tot hun aannemelijkheid mede. In ItaliÃ« was het, dat deze phantasieÃ«n
+deel gingen uitmaken van het innerlijk leven; poÃ«tische gemoederen,
 die de werkelijkheid afstootte, spraken er van als van een Verloren
 Paradijs, waartoe men terug moest.
 
@@ -659,7 +627,7 @@ de enkele persoon van Daifilo stelt des dichters Moraal nog niet
 voldoende in 't licht. Ook Granida is een belichaming van zijn
 Ideaal. Ook de Koning en Tisiphernes. Hij wil zijn tijdgenooten
 een spiegel voorhouden: zijn drama is half ontboezeming, half
-tendensstuk. Hij heeft een gewichtige waarheid, méér dan eene, te
+tendensstuk. Hij heeft een gewichtige waarheid, mÃ©Ã©r dan eene, te
 prediken. Doch hij spreekt tot dikke ooren en verharde harten. Hij
 roept de kunst te hulpe en plaatst de onbekeerlijken voor het
 levende toonbeeld. Hij overdrijft zelfs en vervalt tot de caricatuur,
@@ -684,15 +652,15 @@ zonder nadere aanduiding vermeld. En evenwel is dit herdersspel een
 vorstenspiegel. Nooit is in Europa de vrijheid en het recht van den
 onderdaan zoo menschonteerend met voeten getreden als toenmaals in
 de Italiaansche staten. De schandelijkste tyrannie gaf het land
-aan de meest gewetenlooze politiek prijs. Italië was een chaos,
-ééne zee van onbeschrijflijke verwarring: het was de schuld van
+aan de meest gewetenlooze politiek prijs. ItaliÃ« was een chaos,
+Ã©Ã©ne zee van onbeschrijflijke verwarring: het was de schuld van
 haar vorsten. Alles scheen overgeleverd aan een booze macht, aan de
 woeste Fortuin als aan den Tyran der Tyrannen. Die Fortuin heet de
 dichter: Geluk! het speelzieke, het redelooze en blinde, het dolle,
 bulderende Geluk! De vorsten zijn haar speelballen en zij vervolgt
-zelfs den geringe. Wel krijgt men in Granida, evenals bij de Ouden, nù
+zelfs den geringe. Wel krijgt men in Granida, evenals bij de Ouden, nÃ¹
 den indruk dat de Goden en het Geluk samen regeeren, dan weer dat zij
-afhankelijk zijn, óf het Geluk van de Goden, óf de Goden van het Geluk,
+afhankelijk zijn, Ã³f het Geluk van de Goden, Ã³f de Goden van het Geluk,
 maar het is toch wel zeker dat de maker meer de Bulderende gevreesd
 dan op de Onsterfelijken vertrouwd heeft. Ostrobas is de Tyran: de
 Coningh is de monarch van echt koninklijke roeping, dien de dichter
@@ -711,15 +679,15 @@ dat een edel hart alle andere edele harten beminnen moet [33]; hij
 vraagt wat de mensch is, niet naar zijn afkomst en zijn bezittingen:
 
 
-    Dàts Prinslijck, Daifilo, geen prinslijckheyt begeeren. [34]
+    DÃ ts Prinslijck, Daifilo, geen prinslijckheyt begeeren. [34]
 
 
 Geheel anders dan de Koning, braveert en tergt Ostrobas, de goddelooze
 geweldenaar, den nijd der Fortuin. [35] Hij is een verachter der
-Godheid. In zijn verwaten snorken (de geïdealiseerde Pyrgopolinices
+Godheid. In zijn verwaten snorken (de geÃ¯dealiseerde Pyrgopolinices
 uit het blijspel van PLAUTUS) [36] verraadt zich de grenzenlooze
 ijdelheid van de menschen der Renaissance. Daifilo (die als een edel
-ridder de Goden vóór den strijd aanroept, wien zijn ideale liefde
+ridder de Goden vÃ³Ã³r den strijd aanroept, wien zijn ideale liefde
 krachten verleent), is in zijn rustigen moed de aangewezen man om
 hem te vernederen: David en Goliath. [37]
 
@@ -749,7 +717,7 @@ zij de meening des dichters uit.
 
 Granida en Daifilo! Met de beschaafde vrouwen van het tijdvak dat
 het herdersspel zag geboren worden, behoort de Princes tot de sekte
-der geëmancipeerden. Zij doet haar zin en bekommert zich niet om het
+der geÃ«mancipeerden. Zij doet haar zin en bekommert zich niet om het
 oordeel der wereld. Zij is het kind eener eeuw, die met de overlevering
 heeft gebroken en ieder het recht geeft, op eigen hand naar het nieuwe
 te zoeken. Granida weet, wat vooroordeelen zijn, hun aard en oorsprong:
@@ -775,7 +743,7 @@ ramps overrompelen", van het speelzieke Geluk, dat met vorstengrootheid
 lacht? [44] Granida's scherp oordeel hangt een welsprekend tafereel
 van het hofleven op. Met de aangenaamste kleuren maalt haar gevoelig
 hart de zaligheid van het herdersbestaan [45]. Reeds lang heeft de
-lezer opgemerkt, welk een overeenkomst er is tusschen de ideeën die
+lezer opgemerkt, welk een overeenkomst er is tusschen de ideeÃ«n die
 het thema van Hooft's Pastorale blijken en de denkbeelden die zich
 in de achttiende eeuw in Rousseau concentreerden. Gij verwondert u
 niet meer de stelling te vernemen:
@@ -791,11 +759,11 @@ als een hoogere werkelijkheid: vermaning en voorbeeld! Hier staan
 wij nu midden in de nieuwe, ideale wereld. Leg haar niet aan, den
 maatstaf van mogelijkheid waarmee wij gewoon zijn te meten. Hier is
 het natuurlijk, dat een "groote Coninginne", aan de inspraak des
-harten gehoor gevend, als de stem van een zèkere leidsvrouw, haar
+harten gehoor gevend, als de stem van een zÃ¨kere leidsvrouw, haar
 staat verwisselt en Harderinne wordt. Het is hier niet ongerijmd,
 dat de koning den herder, die om harentwille den prinselijken staat
 dien men hem aanbiedt, weigert, aanneemt als pair. Tisiphernes,
-die hem zijn landen òverlaat, behoort inderdaad tot deze wereld.
+die hem zijn landen Ã²verlaat, behoort inderdaad tot deze wereld.
 
 Die beweert, dat Granida zich in haar keus bedriegen zal, vergist
 zich. Daifilo zal een voortreffelijk vorst zijn en als echtgenoot
@@ -807,13 +775,13 @@ veraanschouwelijkt. Die opvatting maakt niet slechts deel uit van
 het stelsel zijner gedachten--zij kroont het; zonder haar is het meer
 dan onvolledig,--het is onvoltooid. Goed komt de mensch uit de hand
 des Scheppers, doch hij is nog niet wat hij worden zal. Hij is het
-in beginsel, maar hij moet worden òpgevoed, gròòt gebracht. Zoo hij
+in beginsel, maar hij moet worden Ã²pgevoed, grÃ²Ã²t gebracht. Zoo hij
 gelukkig kan zijn in de betamelijke voldoening zijner begeerten,--er is
 zaligheid voor hem weggelegd in de kennis en het genot der Goddelijke
 Schoonheid. De Liefde nu is in ons drama de paedagogische kracht, die
 opleidt tot het Hoogste. Zij is er niet vleeschelijke begeerlijkheid,
 maar de onzelfzuchtige drang, met het Schoone en Goddelijke zich te
-vereenigen en één te zijn. Het is er mede als in den Godsdienst met
+vereenigen en Ã©Ã©n te zijn. Het is er mede als in den Godsdienst met
 de Liefde tot God. Als Daifilo door de stralen der Goedheid en der
 Schoonheid is getroffen, dan heeft er een plotselinge ommekeer plaats:
 hij ontdekt zich-zelven, de herderlijke deugden verdwijnen niet,
@@ -835,8 +803,8 @@ als een herkenning:
 
 
 In dit soort taal heeft men in de XVde en XVIde eeuw in het Zuiden
-tot de vrouwen gesproken, òf om edele voorstellingen en gevoelens
-in passende vormen te hullen, òf om galant en verheven te zijn. Van
+tot de vrouwen gesproken, Ã²f om edele voorstellingen en gevoelens
+in passende vormen te hullen, Ã²f om galant en verheven te zijn. Van
 Daifilo gelooft Granida, moeten ook wij gelooven, dat zijn verhevenheid
 niet volslagen zinledig is, en haar offervaardigheid, zonder haar
 schande aan te doen, de zijne evenaren mag. [52]
@@ -845,11 +813,11 @@ Wij hebben thans het thema onzer Pastorale uiteengezet. Doch, nog
 van een andere zijde eischt zij toelichting. Negatief hebben wij
 den tijd van haar ontstaan gezien. Ook het positieve beeld ontbreekt
 niet; wij gaan het opmaken uit de handelingen der personen. Is zijn
-omgeving zóó verdorven geweest, hoe zal de auteur zichzelven onbesmet
+omgeving zÃ³Ã³ verdorven geweest, hoe zal de auteur zichzelven onbesmet
 bewaard hebben! De Renaissance was bodemloos subjectief. Er was geen
 bewustzijn van goed en kwaad. Genot en bevrediging der ijdelheid
 stonden aan het einde van alle streven. Zijn doel te bereiken was
-deugd. Hieraan toetste men de waarde van doen en laten, aan géén
+deugd. Hieraan toetste men de waarde van doen en laten, aan gÃ©Ã©n
 zedelijk beginsel. Evenzeer subjectief en gevaarlijk echter, hoewel
 dan in tegengestelde richting werkend, was de leer der "Klare, naakte
 waarheid, door de Natuur in 't redelijk verstand geprent". Tasso sprak
@@ -913,7 +881,7 @@ Wij meenen hem te zien meesmuilen, wanneer de "Coningh" zegt:
 verstandt". Meesmuilen, als het verzocht verstand den edelen armen
 Tisiphernes op zij komt met: "Mijnheer, u lust de deucht." Ja, het
 is uit de comedie gestolen, het is daar onbetaalbaar geweest. Daifilo
-echter hèèft niet gemeesmuild. Hij hàd niets te meesmuilen. Wij kunnen
+echter hÃ¨Ã¨ft niet gemeesmuild. Hij hÃ d niets te meesmuilen. Wij kunnen
 hem nog verwijten dat hij, de eenvoudige herder, van den beginne af
 een volleerd hoveling geweest is. Maar gij weet de oorzaak, lezer,
 gij weet dat het geheele herderdom der Pastorale een mommevolk is,
@@ -944,7 +912,7 @@ de elegance eener hofconversatie, die roemen mocht op de fijnste
 geestesbeschaving: dit eerste bedrijf is trouwens grootendeels
 ontleend, maar Hooft heeft zich in die conversatie ook altijd zelf
 een meester getoond. Niet om kleine trekken als de reismanie van
-Tisiphernes, die aan het zenuwachtig Italië toen eigen was, ook niet
+Tisiphernes, die aan het zenuwachtig ItaliÃ« toen eigen was, ook niet
 om een bijzonderheid als de niet antieke, merkwaardige voorstelling
 der liefde als persoon in het verhaal der voedster, die aan Dante's
 Vita Nuova, aan zijn Canzones en Sonnetten herinnert. Dit alles en
@@ -957,7 +925,7 @@ Daifilo, vragen wij, de geestelijke zoon van Pieter Cornelisz wel zijn?
 
 Het door Leendertsz. uitgegeven handschrift stelt Granida in 1605. Toen
 althans werd het voltooid, want het is mogelijk, dat het grootste
-gedeelte in 1602 en 1603 ligt. Hooft was toen nog kort uit Italië terug
+gedeelte in 1602 en 1603 ligt. Hooft was toen nog kort uit ItaliÃ« terug
 (1601) en er schijnt ons niet onbelangrijke overeenkomst van gedachten
 met de Liederen dier jaren te bestaan (vgl. XXII, XXIII boven). Granida
 valt dan samen met zijne liefde voor W.B. en Ida Quekel [60]. In het
@@ -965,7 +933,7 @@ handschrift is het stuk 1 Maart gedateerd. Den 15den Januari 1605
 was Brechje Spiegel gestorven. Tusschen 15 Januari en 3 April ligt,
 behalve het grafdicht, geen enkel vers. Naar allen schijn [61] heeft
 de Dichter afleiding gezocht in 't arbeiden aan zijn Pastorale. Dat
-Hooft zich veel met Herderspoëzie had ingelaten, blijkt uit zijn
+Hooft zich veel met HerderspoÃ«zie had ingelaten, blijkt uit zijn
 kennis aan MONTEMAYOR'S roman Diana, uit Don Diegoos clacht, [62]
 uit de namen van zijn schoonen. Zijn Galathea [63] is zonder twijfel
 de Galatea van den roman van CERVANTES, Chariclea [64] de heldin van
@@ -1001,7 +969,7 @@ Mucedorus dus gekend hebben en hij kan hem hebben leeren kennen door de
 Engelsche Komedianten, die het vasteland aan zooveel dramastof geholpen
 hebben. Men zou anders aan een gemeenschappelijken oorsprong kunnen
 denken. Maar deze onderstelling zou buitendien toch vervallen, omdat
-Mucedòrus (zooals Bolte aanwijst) uit een episode in Philip Sidney's
+MucedÃ²rus (zooals Bolte aanwijst) uit een episode in Philip Sidney's
 roman Arcadia (1590) ontstaan is, en Granida meer annex met Mucedorus
 is dan met de Arcadia  [69]. De episode in de Arcadia is aldus: De
 Thessalische prins Musidorus is verliefd op de prinses Pamela. Hij
@@ -1023,13 +991,13 @@ haar bruidegom bekend, betuigt den herder haar dankbaarheid en verzoekt
 hem haar naar 't hof te volgen om zijn belooning daar te ontvangen.
 
 Segasto zendt den kapitein Tremelio af om den herder te
-dooden. Tremelio zoekt Mucedorus op, maar Mucedorus doodt hèm. Segasto
+dooden. Tremelio zoekt Mucedorus op, maar Mucedorus doodt hÃ¨m. Segasto
 heeft het gevecht gezien en klaagt den herder bij den Koning aan.
 
 Mucedorus wordt voor den Koning gebracht, die hem nog niet kent als den
 redder van zijn dochter. Amadine bepleit zijn zaak tegen Segasto. De
 Koning schenkt genade omtrent Tremelio en beloont hem met goud en
-zilver. Maar daarnà weet Segasto toch nog zijn verbanning te bewerken.
+zilver. Maar daarnÃ  weet Segasto toch nog zijn verbanning te bewerken.
 
 De herder-prins begeeft zich buiten het Hof. Amadine zoekt hem op. Zij
 bekend hem haar liefde; ook hij verklaart zich. Zij wil zijn verbanning
@@ -1053,7 +1021,7 @@ door den Wildeman in 't vechten laat onderrichten, hem daarbij van
 
 Ondertusschen is Segasto met zijn dienaar het paar gaan zoeken,
 en zij worden gevonden. Mucedorus laat nu Amadine alsnog de keus,
-en zij kiest hèm. Hij laat nu zijn incognito varen: hij is de zoon
+en zij kiest hÃ¨m. Hij laat nu zijn incognito varen: hij is de zoon
 des Konings van Valencia. Segasto begrijpt dat zijn kans verloren is
 en doet afstand van zijn bruid.
 
@@ -1070,20 +1038,20 @@ is een groot verschil. Ostrobas, de vreemde prins en mededinger
 van Tisiphemes (Segasto), is in Mucedorus zelf de herder en dit
 maakt het geheele verhaal tot een ander. Maar dit neemt niet weg,
 dat de overeenkomsten zoo treffend zijn, dat het verband onmogelijk
-is te loochenen. Blijkbaar nu is Mucedòrus uit de Arcàdia-episode
+is te loochenen. Blijkbaar nu is MucedÃ²rus uit de ArcÃ dia-episode
 ontstaan. Voor de Granida zijn wij dus gedwongen onmiddellijke
 afhankelijkheid van de Mucedorus-fabel aan te nemen. De prins heeft
 zich gesplitst: hij wordt een wezenlijke herder, maar hij blijft
-ook prins en mèdeminnaar in de figuur van Ostrobas, die aan Bremo
+ook prins en mÃ¨deminnaar in de figuur van Ostrobas, die aan Bremo
 herinnert, zooals Tisiphernes min of meer aan Segasto. Nu treedt de
 herder bij Segasto in dienst en verslaat niet Bremo, die immers ook
 een soort medeminnaar was, maar Ostrobas.
 
 De fabel van Granida is een wijziging van de
 Mucedorus-fabel. Hemelsbreed verschillend zijn de stukken als
-drama's. Een heel andere is de karakteristiek. In Mucedorus ìs
-nauwelijks karakteristiek. Moraal en philosophie, in Granida zòò hoogst
-opmerkelijk, dat de twijfel van den een òf 't wel van Hooft zou zijn,
+drama's. Een heel andere is de karakteristiek. In Mucedorus Ã¬s
+nauwelijks karakteristiek. Moraal en philosophie, in Granida zÃ²Ã² hoogst
+opmerkelijk, dat de twijfel van den een Ã²f 't wel van Hooft zou zijn,
 door een ander misschien beantwoord wordt met een "'t Is juist van
 Hooft den philosoof!"--moraal en philosophie ontbreken er geheel:
 het is eenvoudig een tooneel-stuk,--een dichterziel, eens menschen
@@ -1096,7 +1064,7 @@ zooals het daar ligt (natuurlijk onder invloed van zijn lectuur van
 herders-drama's en herders-romans [70]; en Hooft is het, volgens hem,
 die de fabel van Mucedorus wijzigde. Wij voor ons gelooven alsnog
 in een, indien niet Italiaansch dan Engelsch of Fransch drama--uit
-den Mucedòrus ontstaan maar tegelijkertijd origineel van het drama
+den MucedÃ²rus ontstaan maar tegelijkertijd origineel van het drama
 Granida. [71]
 
 Leendertz, de Uitgever van Hooft's Gedichten, heeft in den Navorscher
@@ -1115,13 +1083,13 @@ Cephalo is zijn eigen naam in 't Grieksch. Beide die Zangen zijn aan
 zijn geliefde Ida Quekels. Wanneer zijn vrijerij met haar aanving en
 eindigde, zegt Leendertz (en wij gebruiken nu veel zijn eigen woorden),
 weten wij niet. Het eenige gedicht aan haar met een datum is van 23
-Nov. 1603. Voor deze liefde (en na de terugkomst uit Italië, 8 Mei
+Nov. 1603. Voor deze liefde (en na de terugkomst uit ItaliÃ«, 8 Mei
 1601) vallen nog de gedichten aan Galatea, Chariclea en Diana. De
 kennismaking met Brechje Spiegels begon na 16 Maart 1604. Wij zullen
-zeker niet verre van de waarheid zijn, indien wij het poëtisch vieren
+zeker niet verre van de waarheid zijn, indien wij het poÃ«tisch vieren
 van Ida stellen in de laatste helft van 1603 en de eerste helft van
 1604. In dezen tijd zal dan ook Granida grootendeels gedicht zijn en
-zooals "Cephalo" op hèm zag zoo zag, de naam Granida op Ida. Granida
+zooals "Cephalo" op hÃ¨m zag zoo zag, de naam Granida op Ida. Granida
 werd voltooid 1 Maart 1605. Die liefde was toen goed en wel voorbij
 en Ida Quekels ging in Juni 1605 met zijn neef Willem Jansz. Hooft
 trouwen: de naam Cephalo was nu al te duidelijk geworden, er moest een
@@ -1131,7 +1099,7 @@ en kreeg zoo "Daiphilo" d.i., naar dezen uitleg. "Ida's Vriend", een
 naam die in het rhythme van de verzen "Cephalo" overal kon vervangen
 en, voor hem zelven, zijn betrekking tot Ida aan bleef duiden.
 
-Moet hieruit volgen, dat Granida wèl in zijn geheel het eigen werk
+Moet hieruit volgen, dat Granida wÃ¨l in zijn geheel het eigen werk
 van Hooft is? Leendertz zelf maakt bezwaar, dat Hooft zich geheel
 met den persoon van Daifilo zou vereenzelvigd hebben en ook hij
 verwondert zich over deze door en door immoreele schepping. [73] Hij
@@ -1149,7 +1117,7 @@ in de vier volgende Bedrijven, blijft dan iets op zich-zelf staands.
 Ons dunkt, dat die bijzonderheid in het handschrift inderdaad
 zeer bijzonder is en Leendertz zijn verklaring in hoofdzaak heel
 waarschijnlijk. Hoezeer het spelen met namen toen mode was, is algemeen
-uit de Litteratuur bekend. En om in Pastorale poëzie van zijn eigen
+uit de Litteratuur bekend. En om in Pastorale poÃ«zie van zijn eigen
 lotgeval te dichten, was almee mode [75]. Op te merken valt nog, dat de
 dialoog van Cephalo en Amaryllis in argumentatie en in woorden met die
 van Daifilo en Dorilea zoo overeenkomt. Zoo zouden wij dan in Granida
@@ -1164,7 +1132,7 @@ op Hoofts eigen rekening te zetten, daar kan niets tegen zijn.
 
 IV.
 
-De Lyrische poëzie der Renaissance schittert voor altijd. Het Epos kon
+De Lyrische poÃ«zie der Renaissance schittert voor altijd. Het Epos kon
 haar bodem niet voortbrengen. Wel een Hoofsch kunstepos, niet het epos
 der middeleeuwen, dat uit het volk voortkomt. Ook voor het Drama zijn
 haar dichters bezweken. Zij volgden modellen die drama's heetten zonder
@@ -1173,7 +1141,7 @@ de zedelijke natuurwetten waarvan, voor individuen en maatschappijen,
 de uitkomst van den strijd om het bestaan afhangt. Het wezenlijke
 drama echter heeft een zedelijken grondslag, het is de voorstelling
 van de zedewet in het menschenleven, eener hoofdgedachte des
-dichters. Italië heeft nieuwe dramatische genres geschapen: de Opera,
+dichters. ItaliÃ« heeft nieuwe dramatische genres geschapen: de Opera,
 de Pastorale. Juist zij bewijzen haar onvermogen. Het ondramatische
 gaat er vergeefs in het lyrische schuil en de scheur door het hart van
 Hooft's Pastorale hebben wij aangewezen. In het Herdersspel maakt het
@@ -1206,7 +1174,7 @@ zijn en hoe bij elkander gekomen. Daarbuiten merken wij nog op,
 dat Granida zich onderscheidt door een kloekheid, die al de mannen
 beschaamd maakt. Zij wint het zelfs van Daifilo. Zij en haar herder
 brengen de handeling te weeg. Granida is, Dorilea niet meegeteld, de
-bestgeslaagde. Dit teekent den poëet, die meer verstand van vrouwen
+bestgeslaagde. Dit teekent den poÃ«et, die meer verstand van vrouwen
 dan van mannen had. Zwakke mannen behoeven krachtige vrouwen. Maar ook
 "Granida Schoon" is, helaas! niet volmaakt. Beter dan kritiek is het,
 te letten op het pathos en de innigheid waarmee de gelieven hun liefde
@@ -1217,7 +1185,7 @@ gevoelen. Dit plaatst ons op het rechte standpunt. Zoo zich ontboezemen
 als de prinses en de herder, die nooit in 't gebruik der woorden te
 kort schieten; zoo als Tisiphernes nadrukkelijk, en toch niet onwaar,
 zijn smart en droefheid klagen; zoo echt snoeven als Ostrobas wien elk
-woord heilige ernst is, dàt verlangden de liefhebbers van litteraire
+woord heilige ernst is, dÃ t verlangden de liefhebbers van litteraire
 kunst toenmaals. Zij waren hoegenaamd niet realistisch, ten minste niet
 als er in verzen of door herders gesproken werd. De vorm, de beoefende
 vorm die het bewijs der overwonnen moeielijkheid zelf was, die alles
@@ -1228,9 +1196,9 @@ praten allen goed. Ook de Voedster is van de partij. Zij verstaan
 het, het juiste, werkende woord op een goede plaats te zetten. Hoe
 de dichter zijn taal meester is, dat bewijzen de zangen en reien, die
 met de menigvuldige monologen het lyrische in den dialoog versterken;
-Dorilea's lied is een juweel onzer poëzie: er is geen woord te veel
+Dorilea's lied is een juweel onzer poÃ«zie: er is geen woord te veel
 en alles is er in gezegd. Zijn er moeielijke plaatsen, men bedenke
-dat litterarische kunst niet als gesneden kòèk behoort genuttigd te
+dat litterarische kunst niet als gesneden kÃ²Ã¨k behoort genuttigd te
 worden. Ook Muziek en Schilderkunst bestudeert men, vooral als de
 kunstenaar boven ons staat, of ons, met of zonder tijd, vreemd is. Elk
 dichter van beteekenis, in verzen of proza, heeft het natuurlijk recht,
@@ -1241,7 +1209,7 @@ Studie der taal is de eerste eisch, dien Granida ons overal
 stelt. Wij mogen niet eindigen voor de lezer het standpunt betreedt,
 dat hij hierbij heeft in te nemen. De historie weder moet ons
 leiden. Wij moeten ons herinneren, dat door de Renaissance de
-moderne schrijftalen ontstaan zijn der natiën, die toen deelnamen
+moderne schrijftalen ontstaan zijn der natiÃ«n, die toen deelnamen
 aan de moderne beschaving. In de middeleeuwen is er geen eigenlijke
 algemeene schrijf-, noch omgangstaal, die, in wijden kring, boven
 de dialecten staat. Al waren er voor enger kring toongevende centra
@@ -1254,7 +1222,7 @@ groote auteurs op allerwijze met de volkstaal samen, wel zet Cats de
 overlevering der middeleeuwen voort en schrijft de taal des volks,
 maar ten zelfden dage als onze voorouders de onafhankelijke Republiek
 met haar wereldhandel stichten, vormt zich ook het Nederlandsch. Het
-verschijnsel wacht, bij de verschillende natiën, nog op nauwkeurig
+verschijnsel wacht, bij de verschillende natiÃ«n, nog op nauwkeurig
 onderzoek; ook bij ons moet nog ontzaglijk veel arbeid voorafgaan,
 voor aan de geschiedenis van de wording onzer Litteratuurtaal gedacht
 kan worden. Met enkele voor de hand liggende punten hebben wij ons
@@ -1276,12 +1244,12 @@ stijlversieringen. Het Latijn oefende hierop grooten invloed. Vooral
 ook door haar Rhetorische kunst had Rome geschitterd en heel haar
 Letteren droegen een rhetorisch karakter. Dit voerde de Renaissance
 tot de vlijtigste studie van figuren, tropen en epitheta. Men beeldde
-zich verkeerde begrippen omtrent den kunstvorm in. Deze moet één zijn
+zich verkeerde begrippen omtrent den kunstvorm in. Deze moet Ã©Ã©n zijn
 met den inhoud. De Renaissance nam den vorm voor iets zelfstandigs. Het
 genie hield de groote dichters op den goeden weg. Doch er is ontzettend
 gezondigd. Dit formalisme had nog andere oorzaken. Het taalscheppen
 werd verleidelijk. Men ging scheppen om het genot van het scheppen. Zoo
-ontstond de Vernuftspoëzie, een internationaal verschijnsel. Naarmate
+ontstond de VernuftspoÃ«zie, een internationaal verschijnsel. Naarmate
 de oorspronkelijke kracht uitgeput raakte, ontaarde dat spelen
 met de taal; het werd een krankheidssymptoom. In den goeden tijd
 echter was het de liefde, die overdreef, die vertroetelde, die
@@ -1299,12 +1267,12 @@ naar de driehonderd jaar gaat en toen geworden is: wat nu oud wordt,
 was toen jong, wat men nu napraat, werd toen gezegd omdat het juist,
 aanschouwelijk, weergeven van een aandoening was, wat nu gebondenheid
 is, was toen vrijheid. Eerst wanneer men in de taal dier groote eeuw
-de Republiek der Zeven Provinciën gaat voelen, zal men het rechte
+de Republiek der Zeven ProvinciÃ«n gaat voelen, zal men het rechte
 behagen scheppen in het treurspel van Vondel en Hooft. Dan worden
 wij een orgaan rijker, trekt een nieuwe werkelijkheid ons oog en
 gemoed binnen. Dan hooren wij den krachtigen, nationalen harteslag
 in de "Nederlandsche Klassieken". Wij zullen de bladzijden met genie
-geschreven zien. In Granida zult gij de worsteling vernemen, de ééne
+geschreven zien. In Granida zult gij de worsteling vernemen, de Ã©Ã©ne
 groote worsteling, hier om Geestelijk Eigendom d.i. de Taal, gelijk
 ginds om de Vrijheid, het Recht en de Eer.
 
@@ -1323,17 +1291,17 @@ licht zien. Om te beginnen toont de Schrijver aan dat men op grond van
 de naamvormen reeds (Tisiphernes, Ostrobas, Daifilo) 't waarschijnlijk
 zou kunnen achten, dat het stuk teruggaat op een ander waarin ook naast
 een minnaar Daifilo, een minnaar Tisiphernes en een minnaar Ostrobas
-optreden; ook de voorstelling dat gelijktijdig in Perzië en in 't
+optreden; ook de voorstelling dat gelijktijdig in PerziÃ« en in 't
 Parthenrijk een machtig Koning regeert zou op onoorspronkelijkheid
 kunnen wijzen. [78] Eigenaardig is nu dat in Granida, in strijd
 met de in de Litteratuur der XVIe eeuw heersende opvattingen,
 een Koning zich en zijn geslacht gaat vernederen met zijn dochter
-te geven aan een gewonen Herder. [79] Mucedorus (men zie hiervóór
+te geven aan een gewonen Herder. [79] Mucedorus (men zie hiervÃ³Ã³r
 pag. XXXVII-XXXVIII) is een herder in schijn, hij blijkt een prins
 te zijn. Indien Granida ontleend is, dan zou in het oorspronkelijke
 Daifilo wel eens een vermomde herder en man van hoogen staat geweest
 kunnen zijn. In de dramatische dialoog Diphilo and Granida (men zie
-hiervóór pag. XL de noot) is de herder inderdaad van vorstelijke
+hiervÃ³Ã³r pag. XL de noot) is de herder inderdaad van vorstelijke
 afkomst. Ook Dr. Kluyver acht dezen dialoog gekonstrueerd uit het
 drama dat voorbeeld was voor Hooft's Granida. Er is geen reden dan nog
 een verband met de Mucedorus voor dit stuk aan te nemen. Mucedorus is
@@ -1390,7 +1358,7 @@ bashful Lover, dat (pag. 136-137 Neophilologus) op verrassende wijze
 op Granida gelijkt. Men zou kunnen gissen, dat zoowel Massinger als
 Hooft op dat oudere drama van Diphilo and Granida teruggaan. Hooft
 heeft dan den Prins tot een werkelijken herder gemaakt. Zoo had hij
-gelegenheid om motieven van pastorale poëzie te pas te brengen, als
+gelegenheid om motieven van pastorale poÃ«zie te pas te brengen, als
 de onschuld van het landleven en den lof van de vervlogen gulden eeuw
 der menschheid; hij kon nu ook in het eerste bedrijf het tooneel met
 Dorilea er bij maken, dat zoo geheel in zijn stijl is, en waarin hij
@@ -1421,9 +1389,9 @@ goddeliicke; 1545 (ay spijt! (en cundy slapen?). 1593 vrooliicke. Ook
 bleef "welckeen" in 345; en de punt achter 627, die C ook heeft
 met een komma achter 629. Aan het teeken ' (Daifilo' u, 't, t', 't'
 etc.), het teeken ^ en het teeken ,, werd nergens geroerd; ook
-Daifiló voor Daifilo' bleef. Verbeterd werd: 183 'teedre; 270 u;
+DaifilÃ³ voor Daifilo' bleef. Verbeterd werd: 183 'teedre; 270 u;
 667 verheft'; 1497 wallecht'; 1745 ulie. 1173-1174 is in den tekst
-één doorloopende regel met hoofdletter in 't midden. Gelijk aan den
+Ã©Ã©n doorloopende regel met hoofdletter in 't midden. Gelijk aan den
 tekst is 155, hoewel zeker wel voor "een groot"; 925 hoogh ('T = Et?),
 vgl. 1605, 1636. In 1450 is schoonprachtich veranderd in
 "schoonpratich" (zie varianten). In 221 plaatste ik voor; dubbele-punt;
@@ -1663,7 +1631,7 @@ DAIFILO.
         Weest mijn Brack, doet op* het Wilt
         Dat ick jaghe,
         Spreyt de haghen, [89]
-        En de telghen van elckaêr,
+        En de telghen van elckaÃªr,
         Moghelijck schuylt mijn Nymphe daer.
 
 45          Nymphe soo ras als ghy vermoedt,
@@ -1671,7 +1639,7 @@ DAIFILO.
         Loopt ghy schuylen,
         Inde Kuylen,
         En het diepste van het Woudt,
-        Daer ghy met rêen vervaert zijn soudt.
+        Daer ghy met rÃªen vervaert zijn soudt.
 
 51          Vreesdy [90] niet dat de Satyrs, daer
         V eens mochten nemen waer*,
@@ -1776,7 +1744,7 @@ Haer lodderlijcke* treken,
 Die soo veel brandts ontsteken.
 Dees vlugghe gauwicheydt*,
 Daer grijse' aelwaricheydt*,
-Gaet sonder reên op gnorten*,
+Gaet sonder reÃªn op gnorten*,
 Dien sal den ouderdoom [99]
 Die't al maeckt suf, en loom*,
 Zijn vleughels dapper korten. [100]
@@ -1804,7 +1772,7 @@ Sal dese dinghen al haer vrolijckheyt vergaen,
 En dees bloeyende jeucht des Werelts, sal verkeeren
 In dorren ouderdom, en haer cieraet ontbeeren.
 Nochtans, indien dat al
-De Bouwliên* spanden t'samen*,
+De BouwliÃªn* spanden t'samen*,
 En met [108] groot gheschal*,
 De Goden bidden quamen,
 Dat Donder, Blixem, Windt, en Haghels groot gheweldt
@@ -1932,9 +1900,9 @@ DAIFILO.
 GRANIDA.
 
                 Schoone Nymph' en hebdy niet ghesien
-Met breydeloose ren, hier eenighe Edelliên
+Met breydeloose ren, hier eenighe EdelliÃªn
 Vervolghen een wildt Swijn? weet ghy niet of zy't vinghen?
-Of werwaerts rêên sy op?
+Of werwaerts rÃªÃªn sy op?
 
 DAIFILO.
 
@@ -1948,7 +1916,7 @@ U aenschijn noch u stem geensins de menschen slacht. [134]
 GRANIDA.
 
 Soo grooten eer voorwaer [135] ick my niet waerdich acht.
-Ick ben Granida' indien't u liên bekent is, hoemen
+Ick ben Granida' indien't u liÃªn bekent is, hoemen
 Ten Hove' hoort de Princes des Conings dochter noemen.
 Dewijl 's gheselschaps spoor u niet en is bekent,
 Soo bid' ick, wijst my doch waer dat ick hier ontrent
@@ -1996,8 +1964,8 @@ Ghy treckt door hongher, en door dorst uyt dranck, en spijs,
 De lust van 't Hof ghelockt door soo veel leckernijs;
 Het Hof door drincken dorst, en hongher soeckt door 't eeten
 En jaecht de lusten voor*, u zijnse toeghesmeten;
-'T lustsoeckend Hof ontvliên de lusten daer 't om slóóft;
-Ghy vollicht de natuyr, wy sien haer over 'thóóft.
+'T lustsoeckend Hof ontvliÃªn de lusten daer 't om slÃ³Ã³ft;
+Ghy vollicht de natuyr, wy sien haer over 'thÃ³Ã³ft.
 Eer sal dit lichaem in een duyster graf vernachten
 Beleefden Harder, als my gaen uyt de ghedachten
 U weltepasse dienst, en oft ghebeurde, dat
@@ -2116,7 +2084,7 @@ REY VAN IOFFEREN.
         Als Prinssen aenghebeden.
 
 405     'T eenvoudich leven haylich*, leydt
-        Ghyliên in vreed' en vaylicheydt,
+        GhyliÃªn in vreed' en vaylicheydt,
         Uw vryheyt gaet te boven
         De schijn-wellust der Hoven.
 
@@ -2228,8 +2196,8 @@ En sult my meer sijn raedt doen volghen dan sijn daedt.
 DORILEA.
 
 Soo mocht het u wel gaen ghelijck het hem nu gaet,
-Die nae 't verdrach* van soo veel slaverny en [181] snóótheyt,
-Als hy verwachte 't lóón van inghebeelde gróótheyt,
+Die nae 't verdrach* van soo veel slaverny en [181] snÃ³Ã³theyt,
+Als hy verwachte 't lÃ³Ã³n van inghebeelde grÃ³Ã³theyt,
 Is wijs gheworden dat sijn hoop niet was dan windt;
 En klaecht, nu 't ommekomt*, dat hy sich selven vindt
 In plaets van een jonck Hoveling
@@ -2258,8 +2226,8 @@ Met vliesen overschaeuwt zijnde mijn ooghen beyde, [186]
 By 't rookrich licht eens [187] lamps mijn dromich* leven leyde.
 Want als begeerlijckheyt in eyghen lust verblindt,
 Die schoonheyts lichaem meer als lichaems schoonheyt mindt,*
-My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee póóghen,
-Doen suyverde'uwe glans de [188] dickheyt* van mijn óóghen,
+My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee pÃ³Ã³ghen,
+Doen suyverde'uwe glans de [188] dickheyt* van mijn Ã³Ã³ghen,
 Optreckende' haer ghesicht tot uwaerts, waer door mijn
 Siel kennende'* haer waerdy, poocht met haer een te zijn;
 Al* sou zy kleene mug, om in glans te verwanderen,
@@ -2301,7 +2269,7 @@ En mach ick u niet zijn, ick sal dan d'uwe wesen.* [198]
 TISIPHERNES.
 
 Siet hier de dienaer daer ick my best op vertrouw.
-Daifiló hoort [199] hier.
+DaifilÃ³ hoort [199] hier.
 
 DAIFILO.
 
@@ -2342,14 +2310,14 @@ My loonende (naer eysch van saken uytgherecht)
 Met 's Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt;
 Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghen
 Verloopen sullen zijn, de groote croon sal draghen.
-De Raedt is al vergaert, 't is tijdt om in te trêên.
+De Raedt is al vergaert, 't is tijdt om in te trÃªÃªn.
 
 DAIFILO.
 
-Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lêen!
+Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lÃªen!
 Mijn voorbarighe siel haer wentelt in't verheughen,
 Al eer de sinnen haer dat mededeelen meughen,
-En loopt haer bôon voorby onlijdsaem* van vertoef,*
+En loopt haer bÃ´on voorby onlijdsaem* van vertoef,*
 Waer door ick vreuchd' gheniet al eer dat ickse proef.
 Hemelsche Venus,* [205] drijft mijn tong door uwe goedicheyt*,
 Dat ick uytdrucken mach [206] het minst van mijn ootmoedicheyt,*
@@ -2386,7 +2354,7 @@ Maer ick begeer dat ghy in 't vrijen meeghesellen
 Komt overeen, wie dat den andren wijeken sal.
 Een yder doe den andren [215] blijeken sijne reden,*
 De bestgegrondste win, de swackste willich wijck,
-Of dat het lot u schey, zijn uwe rêên ghelijck;
+Of dat het lot u schey, zijn uwe rÃªÃªn ghelijck;
 Soo blijft binnen het rijck in rust, buyten in [216] vreden. [217]
 
 OSTROBAS.
@@ -2417,8 +2385,8 @@ Ghy halve-vrouw, laet mans d'oefning* van 't [224] heerschen houwen.
 Maer 't is u om de vrouw: Ghy vindt wel ander vrouwen
 Waer mee ghy oeffenen* de troetel-kunste meucht.
 Daer ghy u op verstaet, en die ghy van u jeucht
-Met geyle zeden leert bedampt* van wijn en róósen.*
-Sardanapalus komt en wil Atlas [225] verpóósen,*
+Met geyle zeden leert bedampt* van wijn en rÃ³Ã³sen.*
+Sardanapalus komt en wil Atlas [225] verpÃ³Ã³sen,*
 O Goden wacht u hals! Ghelijck 't onedel bloedt,
 Sulck u hantering* is. Maer ick ben opghevoedt
 Onder 't ghekners van 't stael, 't gheberst van helm en swaerden,
@@ -2465,10 +2433,10 @@ Die, (lachens' er niet om) 't u ras sullen verleeren:
 Maer ons bysonder* volck rechtvaerdich wy verheeren*,
 En met bescheydenheyt* de Coning 't alghemeen:
 Dees deuchden houden wy op 't alderhoochst in eeren, [235]
-Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reên,
-Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treên,
+Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reÃªn,
+Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treÃªn,
 En moedeloosheyt* noemt een ondeucht inde helden:
-Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeên*
+Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeÃªn*
 Ghy my en dese, komt voor halve Vrouwen schelden
 Maer niet meer als uw dulle gramschaps yl ghewelden. [236]
 Vrees ick sonder belul* uw groove [237] lichaems kracht;
@@ -2478,7 +2446,7 @@ Dan of 't ghebeurde, dat [238] ghy my al ommebracht,
 Soo souden u nochtans dees Persen kloeck, en moedich*
 Niet kennen* voor haer Prins (ken ick haer)* [239] maer verwacht
 Van al het Rijck, en elck bysonder wrake bloedich:
-Want syliên nemmermeer sullen het heerschen [240] woedich,
+Want syliÃªn nemmermeer sullen het heerschen [240] woedich,
 En u uytheemsche trots lijden in [241] plaets van my,
 Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich*, [242]
 Van wiens verdiensten en loflijcke [243] daden, zy
@@ -2487,9 +2455,9 @@ Gunstigher oordelaers* [244] en kenners zijn als ghy.
 OSTROBAS.
 
 Een lecker* trotst mijn kracht (wat sal my noch ontmoeten*?)
-En hy leydt niet vertrêên aen mortel van mijn voeten?
+En hy leydt niet vertrÃªÃªn aen mortel van mijn voeten?
 Ostrobas wat u beurt? [245] Ghy dreycht my met ghevaer
-Van uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr.
+Van uwe wraeck; ick tart de Persen allegaÃªr.
 Daer leydt den handtschoen, d'eerst van soo veel onvervaerden
 Tast sonder beven aen, en hef hem van der aerden. [246]
 Soo lang'er een sal zijn, die my darf teghenstaen*
@@ -2552,7 +2520,7 @@ REY VAN IOFFEREN.
         Als ghys' ondanckbaer snoodt
         Niet met de voet en stoot,
         Maer vorder* sorghen doodt,
-        Om 't aengheboôn 't aenvaerden. [259]
+        Om 't aengheboÃ´n 't aenvaerden. [259]
 
 746     Maen, Starren, 's nachts cieraet,
         D'eerwaerde* Sonne-straelen,
@@ -2613,7 +2581,7 @@ REY VAN IOFFEREN.
 795     Dees salighende deucht*
         Op aerden kan doen smaken
         Een goddelijcke vreucht,
-        Die luttel liên verheucht,
+        Die luttel liÃªn verheucht,
         Want meest een yder veucht*
         Sich omme sijn gheneucht
         Van leur*, of niet te maken.
@@ -2684,7 +2652,7 @@ Door een begeerte van besit ghelijck als zy,
 Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappy.
 Iuppijn, Princesse waerdich,
 Zy voor u sorrechvaerdich,
-En 't heyr van 's hemels Goôn
+En 't heyr van 's hemels GoÃ´n
 De wacht van u Persoon.
 
 GRANIDA.
@@ -2693,15 +2661,15 @@ Hoe menich klaecht van liefd' een onbeproefde smarte?*
 Dees openbaertse niet daer* hyse voedt in 't harte:
 Maer sy ontdeckt haer selfs, en ongheveynsde vlam
 Wierd noyt verborghen dat zy niet te voorschijn quam.
-O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!
+O rechten sonder reÃªn! o wetten sonder weten!
 Met recht mach 't opperst recht wel 't opperst onrecht heten:
 Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som,
 Dat deylt ghy nae 't gheluck, niet nae de reden om,
 Des vaeck, de slechste krijcht [275] hier van de grootste winste,
 En die het meeste waert is lijdt* hem met het minste:
-Van d'erfgoên die natuyr ons achterliet ghemeen,
+Van d'erfgoÃªn die natuyr ons achterliet ghemeen,
 Deyldy den eenen veel den andren ganslijck geen.
-O rechten sonder reên!
+O rechten sonder reÃªn!
 Verkeerder* menschen lust, en snoode schelmerijen,
 Hebben u [276] voortghebracht; want in de gulden tijen,
 Doen 's werelts kintsheyt soet niet deed, dan sliep, of loech,
@@ -2733,7 +2701,7 @@ TISIPHERNES.  DAIFILO.
 
 TISIPHERNES.
 
-Ghy lieft Granidá, en hebt ten Hove dienst ghenomen
+Ghy lieft GranidÃ¡, en hebt ten Hove dienst ghenomen
 Om haer te dienen?
 
 DAIFILO.
@@ -2744,7 +2712,7 @@ En door dat middel ick haer dienaer worden souw,
 Om te besteden, in alsulcken dienst, mijn jaren,
 Daer alle menschen toe docht my, gheschapen waren; [279]
 Dat my de reden wijst, kan ick niet laten nae,
-Versuymen't anderliên haer eyghen schuit en schae;*
+Versuymen't anderliÃªn haer eyghen schuit en schae;*
 Dies, dat ick voor haer stry, [280] jae sterve, dats mijn leven.
 
 TISIPHERNES.
@@ -2790,7 +2758,7 @@ Maer proev' ick het soo goedt dan niett en eersten?*
 DAIFILO.
 
 910                                             Neen:
-Want hy lijdt meer ghevaers van twee liên, als van een.
+Want hy lijdt meer ghevaers van twee liÃªn, als van een.
 En of de wreede Parth niet en was te [282] vernielen,
 Als met den onderganck van bey de Vechters sielen;
 Want kond 't u baten dat ghy hem ter hellen sondt,
@@ -2805,14 +2773,14 @@ Als met een walscher* raeu, en overdwaels Tyran.
 
 TISIPHERNES.
 
-Daifiló u reen zijn groot, doet [284] dese wapens* an.
+DaifilÃ³ u reen zijn groot, doet [284] dese wapens* an.
 De Goden willen* u en my het best verleenen.
 
 DAIFILO.
 
 'T is hooghe tijdt, [285] mijn Heer, vaert wel, ick spoey my heenen.
 Op dat my niemandt ken van die ons vechten sien.
-Soo sal ick sonder spraeck 't gheselschap eere biên*.
+Soo sal ick sonder spraeck 't gheselschap eere biÃªn*.
 
 OSTROBAS.  DAIFILO.  CONINGH.
 
@@ -2855,8 +2823,8 @@ DAIFILO.
 
 Opperste Goden, en [292] ghy opperste Godin
 Granida, die u throon in 't diepst hebt van mijn sin,
-U komt de zeghe toe, oock sult gh'er 't nót af erven,
-En my ist nóts ghenoech om u nót*, nót te derven.
+U komt de zeghe toe, oock sult gh'er 't nÃ³t af erven,
+En my ist nÃ³ts ghenoech om u nÃ³t*, nÃ³t te derven.
 Wat naeckt u blijde maer, O Tisiphernes, sal
 U siele cunnen wel de blijschap draeghen al?
 Het sal schier zijn van nood* dat ick u die verberghe,
@@ -3043,7 +3011,7 @@ GRANIDA.
                         Hy keert. Ayme! Ayme! wat beswaer,*
 Cond my quetsen by u, ten waer't het uwe waer?*
 Granida dese tijdt* is jonst van Godt verkreghen,
-Dient'er u van. [322] Hy naert. Ick gae beneên hem teghen.
+Dient'er u van. [322] Hy naert. Ick gae beneÃªn hem teghen.
 Het swaerste meest moet weghen.
 
 DAIFILO.
@@ -3092,8 +3060,8 @@ Ontdeckt het vryelijck, en antwoordt op mijn vraeghen.
 DAIFILO.
 
 Een oprecht hart, mijn Vrouw, derf* van zijn grondt gewaegen.
-Princesse' als my verscheen dat [333] heylsaem* aenschijn schóón,
-Dit seltsaem wesen, dat soo rijcklijck stelt ten tóón
+Princesse' als my verscheen dat [333] heylsaem* aenschijn schÃ³Ã³n,
+Dit seltsaem wesen, dat soo rijcklijck stelt ten tÃ³Ã³n
 De grootheden uws siels, [334] haer hooge' en heussche goedicheyt*,
 Haer ernst*, oprechticheyt, bescheydenheyt*, cloeckmoedicheyt,
 Had een vierighen Godt mijn hart doe niet gheleert, [335]
@@ -3125,13 +3093,13 @@ Uw uyterlijcke jonst, uw innerlijcke vlammen.
 'K en acht geen beuseling van onderscheydt der stammen*,
 De deucht* maeckt eedel; u en overtreffet dan
 Ter werelt, dat ick weet, geen Prins noch Edelman.
-Daifiló ick heb u lief, en [343] sal u liefd betaelen
+DaifilÃ³ ick heb u lief, en [343] sal u liefd betaelen
 Het dierste dat [344] ick kan.* De tijdt verbiedt te draelen
 In 't openbaeren van mijn onghemeten vier.
 Daifilo. dits mijn raedt*, leydt my [345] terstont van hier,
 Een Harderinnen kleedt, in plaets van goudt, en zijde,
 Ben ick vrolijck ghetroost: Indien ghy u kundt lijden* [346]
-Met my in sulcken staet, soo vliên we' eer dat het daecht.
+Met my in sulcken staet, soo vliÃªn we' eer dat het daecht.
 
 DAIFILO.
 
@@ -3154,7 +3122,7 @@ Men raekt'er lichtlijck in, maer swaerelijcker uyt.
 
 GRANIDA.
 
-Daifiló en houdt het mijn [349] voor geen verylt besluyt.
+DaifilÃ³ en houdt het mijn [349] voor geen verylt besluyt.
 Eer ick met dese saeck dus ver ben voortghetoghen,
 Heb ick in juyste schael de dinghen overwoghen.
 De Prinsselijcke staet veel nutheyts innebrengt.
@@ -3167,8 +3135,8 @@ Nu kies' icks niet alleen om 't schuwen der verdrieten,
 Die my naekende zijn, maer [351] meer, om te ghenieten*
 En te vergelden dier uw liefd, die my verwan;
 De waerdste vreuchde, die den Hemel deelen* kan:
-Om welcke' in midden 't vyer ick sou te leven dóógen*.
-Maer wat, ick doe 't alree, ghij siet de proef voor óóghen.
+Om welcke' in midden 't vyer ick sou te leven dÃ³Ã³gen*.
+Maer wat, ick doe 't alree, ghij siet de proef voor Ã³Ã³ghen.
 Wat last? wat smarte? wat quellagie soud' op mijn
 Hart heften* connen als ick [352] een met u mocht zijn.
 Daifilo, hoe dus verbaest*? heeft u dees maer* verslaeghen? [353]
@@ -3187,13 +3155,13 @@ Onscheydelijck, haer trouw-nechtige* dienstboo wesen!
 
 GRANIDA.
 
-Daifiló, ons corte tijdt moet zijn ghenomen waer*. [358]
+DaifilÃ³, ons corte tijdt moet zijn ghenomen waer*. [358]
 Vindy mijn voorslach goedt?
 
 DAIFILO.
 
                                 Mijn Vrouwe, dat wy daer
-Niet langher op beraên. U voorsicht* heeft veel verder, [359]
+Niet langher op beraÃªn. U voorsicht* heeft veel verder, [359]
 Prinsses, en bet ghesien, als uwen slechten Harder. [360]
 Wat u belief, gheschie.
 
@@ -3219,7 +3187,7 @@ Onder soo veel, soo veel [361] cieraden eel en braef*
 Van 't vrouwelijck gheslacht, en ist de minste gaef [362]
 Des hemels niet, dat sy schielijck [363] een raedt* versinnen,
 Die nae veel overleghs, een man, nau soude vinnen.
-Soo ras de Voester had haer teghen-reên gheseyt,
+Soo ras de Voester had haer teghen-reÃªn gheseyt,
 Waerense [364] van mijn vrouw wel crachtich wederleyt.
 Soo ras de Voester sach dat van verandring spreken
 In haer voornemen, was voor steene rootsen preken
@@ -3228,7 +3196,7 @@ Lichst uyt te voeren, in min als een oogenblick,
 Listighen raedt [365] bedacht, om soo seer te verblenden
 Coning, en heele Hof, dat sy niet eens haer wenden [366]
 Souden, om ondersoeck nae de Prinsses te doen. [367]
-De saken zijn bestelt*, en niemant sal vermoên
+De saken zijn bestelt*, en niemant sal vermoÃªn
 Hebben op my. Neen, want [368] in 't west noch niet gedaen ,,zijn,
 De bruyne* grijnsen* van des hemels vrolijck aenschijn;
 Scharp 's uchtens gouden cruyn* in 't oosten schittert, mit
@@ -3248,7 +3216,7 @@ O blosend' Uchtent boet* mijn onrustich ghewach*, [369]
 Voorloopster van de Son, Vroemoeder van den dach.
 En ghy glinstrende star deckt u verliefde stralen*
 Wat eer als u ghewoont, en om weer te verhalen* [370]
-U tijtverlies, soo wilt u 't' avondt liever spoên
+U tijtverlies, soo wilt u 't' avondt liever spoÃªn
 Wat vroegher, als u licht mijn beter dienst sal doen:
 Stelt u brageeren* uyt soete Godin tot [371] t'avondt,
 En neemt soo veel ghy nu te kort komt aen den avond;*
@@ -3269,7 +3237,7 @@ Maer siet haer Voester. Wat of haer dus vroech mach quellen?
 DAIFILO.
 
 Misschien, mijn Heer, ist om de staessy* te bestellen*,
-Die teghens uwe koomst moet heerlijk* zijn bereêt.
+Die teghens uwe koomst moet heerlijk* zijn bereÃªt.
 
 TISIPHERNES.
 
@@ -3283,7 +3251,7 @@ Mijn Vrouw.
 
 VOESTER.
 
-                O groote Goôn!
+                O groote GoÃ´n!
 
 DAIFILO.
 
@@ -3332,7 +3300,7 @@ Die d'aertsche sinnen, en vernuft* te boven gaen?
 
 TISIPHERNES.
 
-O Goön wat sal dit zijn?
+O GoÃ¶n wat sal dit zijn?
 
 DAIFILO.
 
@@ -3405,8 +3373,8 @@ Der Godinnen ghekroont met groene lauren telghen. [387]
 D'ontspronghen vensters op* en kunnen niet verswelghen
 Het helle licht waer van de volle kamer blaekt,*
 Vloer, Want, Tapissery*, het welfsel [388] vlammen braeckt
-En alles sonder brandt, niet om [389] vernielen móórdich,
-Maer tot erkentenis des Godtheyts [390] teghenwóórdich.*
+En alles sonder brandt, niet om [389] vernielen mÃ³Ã³rdich,
+Maer tot erkentenis des Godtheyts [390] teghenwÃ³Ã³rdich.*
 De Sangsters schicken haer int ronde, en midden in
 Den fraeyghevoechden ringh, verheft haer een Godin;
 Granid' in als ghelijck; van* welgheschickte leden,
@@ -3425,10 +3393,10 @@ Sy wendt haer tot Granid' en goddelijcke zeden*
 Ontsluyten haeren mondt, met dusdanighe reden;
 Welck goddelijcke kracht [397]
 Diep druckt' in mijn ghedacht*. [398]
-Granidá ontwaeckt, dat rust u buyten slaepe vinde, [399]
+GranidÃ¡ ontwaeckt, dat rust u buyten slaepe vinde, [399]
 Siet hier Minerva die noch inde wiech u minde,* [400]
-En haer ghenaede sandt. Geen mensch valt u te lót,
-Maer in des hemels throon, de Liefd een eewich Gódt.
+En haer ghenaede sandt. Geen mensch valt u te lÃ³t,
+Maer in des hemels throon, de Liefd een eewich GÃ³dt.
 Uw liefde tot de Liefd, doet Liefd in liefde blaken,
 Die kiest u tot sijn Lief; ick sal het huwlijck maken,
 Ghy sult de weerliefd zijn, sijn Bruydt, en sijn Godin,
@@ -3450,15 +3418,15 @@ Der neghen Sangsters, daer zy lieflijck onder queelen:
         Plecken, daer
         Nemmer last kan lust bevlecken.
 
-Soo ras sy desen sanck met spelen heffen óp*,
-Ontlaskt* sich het Palays tot boven in den tóp,
+Soo ras sy desen sanck met spelen heffen Ã³p*,
+Ontlaskt* sich het Palays tot boven in den tÃ³p,
 Het gulde welfsel splijt, en de ghemetste dacken.
 Granida voerens' op Olijf en Laurentacken,
 Dus singend' hemelwaerts, al hooch, en hoogher heen,
 Vervolcht van mijn ghesicht, tot dats' er uyt verdween.
 Doe voechden sich 't ghebouw en alles in sijn stede,
 Bedaerend'* als ick mee ten langen lesten deede.
-Suffe verbaestheyt van [403] mijn leên allensjens streeck,
+Suffe verbaestheyt van [403] mijn leÃªn allensjens streeck,
 Ick rees' en 't geen ick wel besien* had overkeeck.
 Granidaes leeghe Coets tuycht dat der oude vrouwen
 Ghesichten niet altijt voor droomen zijn te houwen.
@@ -3520,7 +3488,7 @@ Recht of ick my en haer meer goets, als ghy ons, jonde.
 Men soeckt; [409] en soomen haer noch doodt noch levend vindt,
 Soo neem ick 't blijcklijcxt aen, en houd dat sy besint*
 Van een verheven Godt ten hemel is ghevaeren:
-Want de bescheyden* reên, en 't deftighe* verklaren
+Want de bescheyden* reÃªn, en 't deftighe* verklaren
 Des Voesters brengen 't mee, wiens troubevonden mondt
 Noyt spreken was ghewoon versuft of onghegrondt.
 Maer siet de Vrouwen daer, die brenghen nieuwicheden.
@@ -3536,13 +3504,13 @@ Met goddeliicke reuck vervult haer' gansche camer.
 
 CONINGH.
 
-O gróóte Pallas, noyt was mensch u aenghenaemer*
+O grÃ³Ã³te Pallas, noyt was mensch u aenghenaemer*
 Als Perseus door u jonst ghesegend wonderlijck;
 En noch ter tijdt op sijn naesaeten in het rijck
 'T welck van hem naeme voert, Godinne wijs van raede,*
 Ghy duyren laet u jonst, en anhoudt u ghenaede.
 Lof seechbare* Godin, Lof hooch verheven Godt
-Eewighe liefde, die [411] van aertsche bruyloft, tót
+Eewighe liefde, die [411] van aertsche bruyloft, tÃ³t
 Een hemels huwelijck Granida comt verheffen,
 Geen danckbaerheyt, geen lof u prijs can overtreffen.*
 
@@ -3552,15 +3520,15 @@ REY.
         Geven dy,
         Die u hooghe goetheyts straelen,
         Door de dicke wolcken heen,
-        Al beneên,
+        Al beneÃªn,
         Laet tot opter aerden daelen.
 
 1434    Die op uwe [413] crachten let,*
         Ende set
-        Boven al op u het óóghe, [414]
+        Boven al op u het Ã³Ã³ghe, [414]
         Treckt u goetheyt overschoon
         Inden throon [415]
-        Des besonden hemels hóóghe. [416]
+        Des besonden hemels hÃ³Ã³ghe. [416]
 
 1440    Heylich, goedertieren, eel
         Zydy heel,
@@ -3699,7 +3667,7 @@ DAIFILO.
 TISIPHERNES.
 
 Vertrouwen? ick vertrout nae desen nemmermeer.
-Ick sie wel 't en verheft maer,* om van boven neêr,
+Ick sie wel 't en verheft maer,* om van boven neÃªr,
 Met ysselijcker slach 't verhevene te smijten;
 Ghelijck den Arent trots, die [425] niet in stucken rijten
 Den Schiltpad yserhardt met felle claeuwen kor,
@@ -3750,7 +3718,7 @@ Mijn Heer soeck het, ghelijck hy 't goedt vindt, te besadigen*.
 CONINGH.
 
 Ach luttel wenschend hart! luttel can u [440] beschadighen*.
-Ach wat onttreckt ghy, met begeerlijckheyts verhoên,*
+Ach wat onttreckt ghy, met begeerlijckheyts verhoÃªn,*
 Het speelsiecke gheluck al stofs om quaet te doen?
 Dats Prinslijck, Daifilo, geen prinslijckheyt begeeren.
 
@@ -3825,9 +3793,9 @@ Siet hier de naesten wech, dit dient my in te slaen.
 
 GRANIDA.
 
-1569 Vaert wel scepters, vaert wel, vaert wel verheven thróónen, [453]
+1569 Vaert wel scepters, vaert wel, vaert wel verheven thrÃ³Ã³nen, [453]
 Verheven soo, dat my van uwe steylheyt yst,
-Vaert wel dwingend* ghewaedt, en al te sware [454] cróónen,
+Vaert wel dwingend* ghewaedt, en al te sware [454] crÃ³Ã³nen,
 Afgoden die met windt uw ydle dienaers spijst.
 
 1573 Uw ydle dienaers ghy duysenderleye noot, breyt*, [455]
@@ -3840,15 +3808,15 @@ Die my te saemen smelt met een lief ander-ick;
 Ick laet u warrich Hof, en kies voor soo veel stricken,
 Een al veel strengher*, maer och hoe veel soeter strick!
 
-1581 Bedauwde bloemkens versch, en ghy bloosende [457] róósen
+1581 Bedauwde bloemkens versch, en ghy bloosende [457] rÃ³Ã³sen
 Die uwen mantel groen nu effen open doet,
-Welcoom, en danck dat ghy verquickt mijn amelóósen,
+Welcoom, en danck dat ghy verquickt mijn amelÃ³Ã³sen,
 En afgepijnden* geest, met uwen aesem soet.
 
 1585 Nu biggelt op het gras, en cruydtjens onbetreden,
 Mijn laeuwe traentjens die den dauw soo wel ghelijckt;
 Traentjens niet meer [458] van smart, niet meer van bitterheden,
-Maer van een teêr ghemoedt, dat schier van vreucht beswijckt.
+Maer van een teÃªr ghemoedt, dat schier van vreucht beswijckt.
 
 1589 O boomen schaduw-mildt, ootmoedelijck laet daelen
 Uw nygend' hooft, als ghy 't eerwaerdich aenschijn siet,
@@ -3865,7 +3833,7 @@ DAIFILO. GRANIDA.
 DAIFILO.
 
 Ach! om mijn vlieghend hart snellijcker [462] te doen spoeyen,
-Hoeftmen geen Vogeltjens noch nieuwe boôn te moeyen,
+Hoeftmen geen Vogeltjens noch nieuwe boÃ´n te moeyen,
 De liefde port dat staech, en drijft tot sijn Godin
 Mijn eerwaerdighe Vrouw.
 
@@ -3889,7 +3857,7 @@ GRANIDA.
 
                         Ayme, mijn groote vriendt,
 D'onwaerdeerlijcke [465] prijs, en uytghenomen* crachten
-Van uwe deuchden deên, dat noyt uyt mijn ghedachten
+Van uwe deuchden deÃªn, dat noyt uyt mijn ghedachten
 O Daifilo' u ghedaent van siel en lichaem ghingh,
 T'sint ick door 's hemels ionst daer kennis af ontfing.
 Het sal voor uw waerdy altyt te luttel vallen,
@@ -3898,7 +3866,7 @@ Wat ick u geven can.
 DAIFILO.
 
                         En ick u niet met allen,
-Al 't mijn van recht en reên u toegheeygent wart.*
+Al 't mijn van recht en reÃªn u toegheeygent wart.*
 Ach mijn Godinne' hoe vol is van u al mijn hart!
 
 GRANIDA.
@@ -3973,7 +3941,7 @@ Verschoont hem, woedt op my den oorspronck van het quaet.
 
 ARTABANUS.
 
-Granida? jae Granidá. O wonderlijck verraet!
+Granida? jae GranidÃ¡. O wonderlijck verraet!
 Wy sullen (wilt haer oock met banden vast belaeden)
 De Princelijcke siel met beyder bloedt versaeden.
 
@@ -3990,7 +3958,7 @@ GRANIDA.
 
 ARTABANUS.
 
-Gef* hem maer, gef hem maer, doot beter als ontvloôn.
+Gef* hem maer, gef hem maer, doot beter als ontvloÃ´n.
 
 GRANIDA.
 
@@ -4000,7 +3968,7 @@ TISIPHERNES. ARTABANUS. GRANIDA. DAIFILO.
 
 TISIPHERNES.
 
-                            Houdt, houdt op wert u gheboôn,
+                            Houdt, houdt op wert u gheboÃ´n,
 Houdt op, houdt op 't ghekrijs, vechters, en scheydt u drangen*. [474]
 
 ARTABANUS.
@@ -4086,7 +4054,7 @@ Wat oorsaeck inder nacht my daer ontrent mocht jaeghen;
 Ghevraeght heb ick ontdeckt [483] van mijn ghemoedt de grondt,
 Waer op, o mijn Godin, ghy blijcken liet terstondt
 De jonst die ghy my droecht, door dien ghy van te veuren
-De róóck van mijne vlam wel hadt cunnen [484] bespeuren.
+De rÃ³Ã³ck van mijne vlam wel hadt cunnen [484] bespeuren.
 Te laten, boodse my haer Conincklijcke staet,
 Om met my naer het landt [485] te trecken op ter daet*;
 Onwaerdich kend' ick's my, en hiel de swaricheden
@@ -4095,7 +4063,7 @@ Vertoochden* my haer liefd', en dat zy bet met mijn
 Soo cleenen staet, als met een Prins vernoecht souw zijn. [486]
 Den Hemel zy ghetuygh van 't gheen dat ick oorkonde*, [487]
 Dat ick, tot die tijdt toe, Granid' aen niemant jonde, [488]
-Als u, mijn Heer, want mijn ghedacht dus hóóch niet steegh.
+Als u, mijn Heer, want mijn ghedacht dus hÃ³Ã³ch niet steegh.
 Maer, doen ick onderrecht van haer, 't ghevoelen creech
 Dat dit haer best sou zijn, bestond ick het ten lesten,
 (De Goden weten 't) meer om haer, als mijnen besten. [489]
@@ -4238,8 +4206,8 @@ REY VAN IOFFEREN.
         'Tgeen den hemel mercklijck drijft.
 
 1807        Lang, al lang ghenoech gheleden,*
-        Blijcx ghenoech van vaste tróuw;
-        Dat uw overleden* róuw [504]
+        Blijcx ghenoech van vaste trÃ³uw;
+        Dat uw overleden* rÃ³uw [504]
         Dien tot meerder vrolijckheden.
 
 1811        O gheluck zijdt eenmael sadt,
@@ -4426,7 +4394,7 @@ gebracht gaen op haer wijsen oft sulcken maet datmen 'er lichtlijck
 wijsen op stellen kan. De maet der doorgaende regelen is die van
 d'Italiaenen ende Franchoijsen, voornaemste tongen der Christenen in
 sprekens gebrujck: dewelcke de lanckheit der silben naer de bijclanck
-nemen: ende sijn tot een voorbeeldt wt de voornaemste Poëten hier
+nemen: ende sijn tot een voorbeeldt wt de voornaemste PoÃ«ten hier
 bij gestelt etlijcke stucken van regelen, sulx als genoech is; want
 de rest gaet op gelijcken voet. De lange silben zijn dus geteeckent
 -- de corte dus \_/.
@@ -4443,7 +4411,7 @@ Gemeene maet.
     TASSO.       Col senn' et con la mano
     ARIOSTO.     Finir quant' ho promesso
     BERTAS.      Mais tout cela n'est rien
-    RONSARD.     Mortellement blessé.
+    RONSARD.     Mortellement blessÃ©.
 
 
 Eerste verandering.
@@ -4472,7 +4440,7 @@ Derde verandering.
     PETRARCHA.   Sotto biondi capei
     TASSO.       Canto l'arme pietose
     ARIOSTO.     Senza spad' ad oprar
-    BERTAS.      Tire l'ir' a l'iré
+    BERTAS.      Tire l'ir' a l'irÃ©
     RONSARD.     Une belle prison.
 
 
@@ -4510,7 +4478,7 @@ en hoorende versuchten) neemt het selve op etc.; de bepaling bij
 "passeren" nl. "onder het venster" zouden wij b.v. achter "hem"
 verwachten; Hooft echter tracht door een relatief den zin nauw aan den
 voorafgaanden te verbinden en veroorlooft zich daartoe deze bepaling
-("onder de welcke") vòòr het subject van den geheelen zin te plaatsen.
+("onder de welcke") vÃ²Ã²r het subject van den geheelen zin te plaatsen.
 
 I. 73. "de welcke den eersten--gevangen worden, om opgheoffert te
 zijn": dooreenloopen van twee constructies; vgl. de variant.
@@ -4524,8 +4492,8 @@ als de "grammatische" voortzetting van 25-26. Immers in 25 is
 "oft" onderstellend, in 26 voorwaardelijk ("en zoo het dan maar
 niet uitlekte"), alzoo een dichterlijke samentrekking van twee
 ongelijksoortige zinnen: de "logische" voortzetting ware b.v. "dan
-was het nog niet zoo héél erg, want wat een genot zou ik er voor
-gehad hebben--van wat genot zou dit boschje dan kùnnen vertèllen".
+was het nog niet zoo hÃ©Ã©l erg, want wat een genot zou ik er voor
+gehad hebben--van wat genot zou dit boschje dan kÃ¹nnen vertÃ¨llen".
 
 28. boelage: vgl. 4-6, en 380 in de Rey van Iofferen. Vergelijking
 dezer plaatsen voert ons tot dit resultaat: het onderscheid
@@ -4536,7 +4504,7 @@ waarbij men zich tot standvastige trouw verplicht houdt: boelage is
 "vryage sonder meenen". Boelage echter gaat licht te ver en daarom
 zoekt D. geestig in 4-6 haar minnespel als vrijage te definieeren:
 zij is minder lichtvaardig. Het algemeene begrip van het zinnelijke in
-de liefde ligt in "minne", terwijl "liefde" in Granida op het ideëele
+de liefde ligt in "minne", terwijl "liefde" in Granida op het ideÃ«ele
 in den omgang der geslachten ziet: een volkomen liefde bestaat er in
 't ineenvloeien van minne en liefde. Vrijage en boelage nu zijn beide
 "minne"; vrijage is ernstiger gemeend, boelage is spel, schuldig of
@@ -4560,7 +4528,7 @@ weergegeven met: Sijn bruyn zy niet mis-presen, Kraeck-bezien zijn
 bruyn, vioolen mede. Bato (in Hoofts treurspel) spreekt (Leendertz
 II, 389) de lijkbaar aan met: o baer bekleedt met bruine doecken. Ook
 bij R. Garnier: Juifves, 1536 brunissantes soirees; 1788 Vous verrez
-un orage Nous embrunir le jour. Nog heden: à la brune = au déclin du
+un orage Nous embrunir le jour. Nog heden: Ã  la brune = au dÃ©clin du
 jour.--Vgl. de variant, 819, 1234. Vgl. Bilderdijk.
 
 32b. maar zoo hij mij dan eens niet vond.
@@ -4572,7 +4540,7 @@ in de Middeleeuwen, 653: nu op de Koninkl. Bibliotheek. Le Jeune deelt
 het mede, blz. 133, maar vol fouten--zoo onbetrouwbaar mogelijk; hij
 maakt b.v. "Wijst mijn brak toch op het wild" van "Weest mijn brack,
 doet op het wilt". Sommige bladen van dit H.S., dat de amoureuze
-ontboezemingen van H. Beaumont bevat en verder poëzie-album is (ook
+ontboezemingen van H. Beaumont bevat en verder poÃ«zie-album is (ook
 b.v. Hoofts Vluchtighe nimph en het Liedeken van Tobias in Van Manders
 Gulde Harpe en het Tweede Amoureus Liedtboeck 1605, 111-113 komen er
 beide met varianten in voor)--hebben een jaartal: b.v. 32 r: 1593;
@@ -4580,13 +4548,13 @@ beide met varianten in voor)--hebben een jaartal: b.v. 32 r: 1593;
 van de gedichten van Hooft is hier niets uit op te maken. Er is meer
 dan eene hand in. Met dezelfde hand geschreven zijn fol. 117-118
 Vluchtighe nimph, 118-119 Windeken daer dit bos af drilt, 119-121
-Snelle gedachten staet wat stil dat à la Hooft ook is; nog de drie
+Snelle gedachten staet wat stil dat Ã  la Hooft ook is; nog de drie
 liedekens die er op volgen, en het lied fol. 100-103. Met deze hand
 heeft veel overeenkomst die van fol. 152-153, gedateerd 1601. Noch
 uit schrift noch uit zinspreuken ook is iets te concludeeren. Le
 Jeune dateert het "Windeken" zoo maar met 1593 (zie boven).
 
-85. Nú súldy hier met ghéén een kúsjen óf rákèn: een soort chooljámbe
+85. NÃº sÃºldy hier met ghÃ©Ã©n een kÃºsjen Ã³f rÃ¡kÃ¨n: een soort chooljÃ¡mbe
 (d.i. hinkende jambe), 't helsch makende jambische spotvers van 12
 syllaben uitloopend op trochee of spondee.
 
@@ -4595,18 +4563,18 @@ syllaben uitloopend op trochee of spondee.
 Men stelle zich voor 't gebaar van Daifilo of hoe een moderne Daifilo
 dat zeggen zou, ook in zijn gewoon, ons aller proza: in niet te vlugge,
 eer langzame kadans, vinger-dreigend, hoofd-nikkend, eindigend in
-langzaam: óf-rá-kèn; kèn met bij-toon. Hooft kende de chooljambe uit
+langzaam: Ã³f-rÃ¡-kÃ¨n; kÃ¨n met bij-toon. Hooft kende de chooljambe uit
 zijn studie en lektuur van de Klassieken (Hipponax, Horatius!). In
 de Duitsche Litteratuur zijn er bekende aardige voorbeelden van
-(bij Rückert).
+(bij RÃ¼ckert).
 
 100. schuw = schu, in rijm op nu, 98. De echte Hollandsche vorm nog
 altijd: u vader, zwalu, ru. Vgl. 96-97.
 
 101. groen: Kil. recens; juvenis; groen visch recens
 piscis fluviatilis, groen vleesch caro recens; non salita,
-Lat. viridis. Fr. la verte jeunesse: vert se dit du jeune âge que
-l'on compare à la verdure du printemps. (Littré.)
+Lat. viridis. Fr. la verte jeunesse: vert se dit du jeune Ã¢ge que
+l'on compare Ã  la verdure du printemps. (LittrÃ©.)
 
 129. gnorten: Noord-Hollandsche, eigenlijk Westfriesche woordvorm
 (gn!) als gnap (netjes, mooi; = knap) e.d. Noord-Hollandsche tongval
@@ -4614,7 +4582,7 @@ l'on compare à la verdure du printemps. (Littré.)
 van de taal van Hooft en andere schrijvers.
 
 134. In 't volgende, ook elders in Granida, mooie verzen met
-trochaeïsche en daktylische elementen.--In het rythme verdwijnt
+trochaeÃ¯sche en daktylische elementen.--In het rythme verdwijnt
 meermalen de laatste syllabe van Daifilo en Granida, maar de apostrofe
 die de elisie (uitstooting) van den klinker aanduidt, is dikwijls
 vergeten: Daifilo ick is = Daifil'ick. Vgl. 270: Ick ben Granida
@@ -4649,7 +4617,7 @@ voelen werken, die aan den dag leggen, en daar "tierig" en dartel van
 worden. Vgl. Bilderdijk, Leendertz, Kollewijn, Slothouwer. Vgl. nature
 (Mnl. Wdb., IV, 2202) in den zin van geslachtsdrift: "Die man
 verliest [door onmatigheid] sine nature"; en nature in den zin van
-"de genitaliën" (nog in de volkstaal).
+"de genitaliÃ«n" (nog in de volkstaal).
 
 217. maar wel: al kan het niet uitspreken, hoezeer het verlangt.
 
@@ -4688,7 +4656,7 @@ beslommeren: zich met iets beslommeren.
 zich met iets bezig houden. Voor heeft hier, zooals ook uit het
 verband met 306 blijkt, de nuance van "in de plaats van".
 
-355. als grootachtbaar geëerd.
+355. als grootachtbaar geÃ«erd.
 
 357. om lieffelijck de Werelt te verbasen: tegenstelling tot 351-352.
 
@@ -4705,7 +4673,7 @@ Woordenboeken op Hooft): "tygheset" is wat afhangt van het seizoen,
 van het seizoen afhankelijk iets (en dat seizoen is de Lente, vgl. in
 den dialoog van Daifilo en Dorilea, 205 en vervolgens), terwijl de
 menschen die eenmaal buiten de natuur gegaan zijn, ten allen tijde
-door verliefdheid gekweld worden: dààrom ook mag hun lusten hun een
+door verliefdheid gekweld worden: dÃ Ã rom ook mag hun lusten hun een
 wet zijn: de natuur zelf regelt al hun behoeften nog (zie 313).
 
 384. schaduthroons: Woordspel--het woord moet hier ongetwijfeld
@@ -4719,11 +4687,11 @@ die in zijn beschrijving van het Hol van Plato, Hertspieghel III,
 70-118, de aardsche dingen, omdat ze niet dan de schaduwbeelden
 van werkelijkheid (zie de voorstelling op zijn prent van het "Antrum
 Platonicum" van 1604, te vinden in de uitgaven van den Hertspieghel van
-H. Wetstein 1694 en Pieter Vlaming 1723) en dus ijdel, onreëel zijn,
+H. Wetstein 1694 en Pieter Vlaming 1723) en dus ijdel, onreÃ«el zijn,
 schaduw-dingen, "schaduw-goed" noemt en de liefde tot deze dingen
 "schaduw-min": zoo zegt hij van den gastronoom, dat hij "ghuwt
 na schaduw-taart en vla met open mond": de overdrachtelijke en de
-eigenlijke beteekenis zijn hier één, en de prent geeft de etymologie
+eigenlijke beteekenis zijn hier Ã©Ã©n, en de prent geeft de etymologie
 van het woord: men ziet de schaduwen op den muur. Het begrip van de
 onwaarde van dingen die maar vleien met wezenlijkheid, wordt elders,
 ook bij Spieghel, uitgedrukt met woorden als "valsch", "ijdel",
@@ -4745,7 +4713,7 @@ appel een symbool van liefde. Appels schenken, met appels werpen,
 een appel met elkaar eten was liefdesbetuiging; van appelen droomen,
 liefdesgeluk. Verliefde vrouwen zenden, volgens Lucianus, aangebeten
 appels aan hun beminden. Bij de Atheners beval een wet van Solon de
-pasgehuwde vóór den bruidsnacht een kweeappel te eten. Aphrodite
+pasgehuwde vÃ³Ã³r den bruidsnacht een kweeappel te eten. Aphrodite
 werd wel met een appel op de hand voorgesteld. In de Idyllen van
 Theocritus is dikwijls van de gebruiken sprake, die Hooft in zijn
 lied te pas brengt; vgl. vooral Ecl. III, 64.
@@ -4769,7 +4737,7 @@ I, 45-47.--Men vergelijke in Granida 1377 ick rees', 1516 ick coos'.
 449a. Argeloosheid die niemand belaagt, bij wie het veilig is.
 
 488. Als zoo menige andere plaats in Granida is ook deze proverbiaal:
-zie de Litteratuur bij Harrebomée, Spreekwdb i.v. hoveling. Bij Roemer
+zie de Litteratuur bij HarrebomÃ©e, Spreekwdb i.v. hoveling. Bij Roemer
 Visscher, Sinnepoppen 1614, LIX van het Tweede Schock, wordt onder
 het opschrift "Jong Hoveling, out schoveling" door een prentje met
 een weggeworpen ruiker naast een ruiknr in zijn vaas, aangewezen hoe
@@ -4813,7 +4781,7 @@ van zeer ouden oorsprong is. Bij top, tol, mol gaat de mond verder
 open (de kaakhoek is grooter), 't geluid is anders dan bij op, vol,
 wol, (Hollanders hebben altijd den klank van op, vol, ze hooren het
 verschil niet). Rondom 1600 nu duidden sommige schrijvers 't geluid
-van tol, top aan met het accent. Spieghel had zoo te doen vóórgesteld,
+van tol, top aan met het accent. Spieghel had zoo te doen vÃ³Ã³rgesteld,
 maar 't werd geen algemeen gebruik. Nu en dan komt het in Hooft's
 schrijven nog te voorschijn. Zie over die verschillende o-klinkers en
 die onderscheiding het voortreffelijke proefschrift van Dr. K. Kooiman,
@@ -4831,7 +4799,7 @@ albugo) of schil-gezicht".
 511. 511-512 bevat de toelichting tot "dat sy niet kan" in 510. "Dat"
 in "dat kan zy niet" 511b slaat op "sy wil al willen dat ghy
 wilt". 511a; "het" in "soo langh ghy 't haer verbiedt" 512b slaat op
-het één willen zijn, waarvan in deze regels sprake is: "dat sy niet
+het Ã©Ã©n willen zijn, waarvan in deze regels sprake is: "dat sy niet
 kan" 510 is dus aan te vullen met: zonder te sterven. Vgl. Kollewijn,
 Slothouwer.
 
@@ -4845,18 +4813,18 @@ man". Vgl. 526 (se: dien naam; "met dienstbaarheid": tegelijk met
 de dienstbaarheid)'
 
 534. "U" is accusatiefvorm in Nominativo. Vgl. "als ik hem was". Zin:
-kan ik niet één zijn met u, dan zal ik tenminste uw eigendom
+kan ik niet Ã©Ã©n zijn met u, dan zal ik tenminste uw eigendom
 zijn. Vgl. 504, 507-508.
 
-541. 't Rythme is niet: van haere schóónheytsstrael, alsof we hier met
+541. 't Rythme is niet: van haere schÃ³Ã³nheytsstrael, alsof we hier met
 de samenstelling schoonheidsstraal te doen hadden. Hare schoonheyts
 is hier vooropgebrachte tweede naamval: dus = van den straal van
-hare schoonheid; 't rythme is dus: van haere schóónheyts stráél,
+hare schoonheid; 't rythme is dus: van haere schÃ³Ã³nheyts strÃ¡Ã©l,
 gelijk accent op schoonheid en straal. Vgl. 913: niet: van bey de,
-Véchterssielen, maar: van bey de Véchters sielen. En 679 waar in Uw
+VÃ©chterssielen, maar: van bey de VÃ©chters sielen. En 679 waar in Uw
 groove lichaems kracht  niet het woord lichaamskracht bedoeld is:
-'t rythme is: Uw gróóve líchaems krácht, evenzwaar accent op de drie
-syllaben. In 803 is niet te lezen Vriéndenkeur, maar: Vriénden kéúr;
+'t rythme is: Uw grÃ³Ã³ve lÃchaems krÃ¡cht, evenzwaar accent op de drie
+syllaben. In 803 is niet te lezen VriÃ©ndenkeur, maar: VriÃ©nden kÃ©Ãºr;
 vrienden is de vooropgebrachte tweede naamval van 't meervoud.
 
 543. eyndelijck bescheyt: afdoend (definitief) antwoord.
@@ -4899,7 +4867,7 @@ liefde tegenover de zinnelijke stelde. Vgl. 501-505, 774-794,
 beteekenis dan nu: een en al genietende bewondering zijn.--572. het
 minst: iets, al is het ook nog maar zoo weinig.
 
-578. heerschappie: viersilbig, 't zij heerschappië, 't zij heer
+578. heerschappie: viersilbig, 't zij heerschappiÃ«, 't zij heer
 schappije waarover Aant. 970.
 
 605. Arsaces, grondvester van het Parthisch rijk.--Wiens slaat terug
@@ -4912,7 +4880,7 @@ gastmalen der Ouden. Bij hun drinkgelagen bestrooide men ook vloer
 en rustbedden met rozen.
 
 630. Wilt gij den koning vervangen? Het is alsof S. (de verwijfde
-laatste koning van Assyrië) A. (den geweldigen titan der Grieksche
+laatste koning van AssyriÃ«) A. (den geweldigen titan der Grieksche
 Mythologie die den hemel op zijn schouders torst) wil aflossen.--631:
 "Goden past op uw hals, straks stort heel uw Hemel in!"
 
@@ -4952,7 +4920,7 @@ gesteld zijn.
 
 679. sonder belul: behoort bij kracht; "groove" bij lichaam.
 
-684. ken ick haer: met eenigen klemtoon op "ick" en mèèr klemtoon op
+684. ken ick haer: met eenigen klemtoon op "ick" en mÃ¨Ã¨r klemtoon op
 "haer" (let op het woordspel)'
 
 690. oordelaers: de tweede syllabe is toonloos, evenals in "oordlen"
@@ -4963,7 +4931,7 @@ gesteld zijn.
 
 722. van dien: "dien" is datief van dat; slaat op "het schoone" 720.
 
-727-30. Constructie, daaruit ontstaan dat twèè constructies door
+727-30. Constructie, daaruit ontstaan dat twÃ¨Ã¨ constructies door
 elkaar gedacht worden (contaminatie): maer leyden moet etc." doet
 onderstellen een voorafgaand: waartoe dient het den Herder zoo hoog
 te staan, daar gij hem toch niet tot Heer moogt kiezen (--maar uw
@@ -4994,17 +4962,17 @@ der blaas-instrumenten in tegenstelling met de zachte tonen
 der teedere d.i. gevoelige, licht bewogen snaren van het
 strijk-instrument. Vgl. Pels, Horatius' Dichtkunst (Ed. van de Werken
 van N. V. A. 1707, bladz. 17): De plicht der Reije was, het zy ze zong,
-óf speelde Op wind-, of snaartuig.
+Ã³f speelde Op wind-, of snaartuig.
 
-757. In regel 757 vormt spel en sang-menging één enkel woord:
+757. In regel 757 vormt spel en sang-menging Ã©Ã©n enkel woord:
 spel-en-sang-menging == 't edele mengen van spel-en-sang. Spel en sang
 zijn samen het eerste lid van de samenstelling.--Eenigszins anders is
-het met 756. Gerythmeerd moet: Van ménsch of vógels kéél; niet: Van
-mensch of vógelskeel. Fr is hier niet een samengesteld woord; mensch
+het met 756. Gerythmeerd moet: Van mÃ©nsch of vÃ³gels kÃ©Ã©l; niet: Van
+mensch of vÃ³gelskeel. Fr is hier niet een samengesteld woord; mensch
 of vogels is vooropgeplaatste tweede naamval, vgl. Aant. 541. Rondom
 1600 kon mensch  wel gelden als genitief, zooals ook vleesch (des
 vleesch). gras  ("een bloem des gras"), maar waarschijnlijker is
-misschien dat de tweede naamvals-s hier bij mensch of vogel sámen
+misschien dat de tweede naamvals-s hier bij mensch of vogel sÃ¡men
 behoort (naar Hooft's bedoelen), m. of v. als eenheid genomen; of is
 hier vrijwel gelijkwaardig met en.
 
@@ -5026,7 +4994,7 @@ behoort bij "reucken".
 
 783. "Dees lusten" slaat op str. 2-6; "al deze lusten en duizend
 dergelijke, zooveel er zich maar werkzaam toonen en (a.) bevrediging
-vragen (of, b.: zich zòèken te bevredigen), de tallooze manieren
+vragen (of, b.: zich zÃ²Ã¨ken te bevredigen), de tallooze manieren
 waarop wij ons trachten te vermaken en ons eenig geluk trachten te
 verzekeren--dat alles moet wijken voor de ideale liefde",--die nu
 beschreven wordt. De zin met "als" is hier relatief genomen (==
@@ -5049,7 +5017,7 @@ hij spreekt van zijn landbedijken in "Brittenland", oeffeningh,
 als blijkbaar synoniem van ongemak, met de beteekenis "inspanning",
 "moeite" (vgl. de oude beteekenissen van arbeid, die van moeien,
 bemoeien, van winnen, van labor en chamno). Vgl. nog Verdam,
-Mnl. Wdb. op oefenen. "Handtgebaer" is "bezigheid", "doen"; zóó
+Mnl. Wdb. op oefenen. "Handtgebaer" is "bezigheid", "doen"; zÃ³Ã³
 vindt men het meermalen in de Nederl. Hist. en Hendrik de Grote; zie
 Oudemans, Wdb. op Hooft. Het is boven weergegeven als: bezig zijn
 (om zich te amuseeren). De kracht van "nochtans" 787 is: hoe te
@@ -5060,7 +5028,7 @@ oefenen == "operari", asemen = "leven" en geeft den regel aldus weer:
 "als er maar in ons mogen werken, leven".
 
 803. Vrienden als vooropgebrachte tweede naamval. Niet te lezen:
-daer vriéndenkeur maar daer vriénden kéúr.--Vgl. hiervóór Aant. 541.
+daer vriÃ©ndenkeur maar daer vriÃ©nden kÃ©Ãºr.--Vgl. hiervÃ³Ã³r Aant. 541.
 
 824. gheluck: de toevallige uitslag van het tweegevecht.
 
@@ -5087,19 +5055,19 @@ in ijdele redeneeringen is gelegen?
 
 932. Al verleende Vulcanus het door zijn tooverkunst dubbele hardheid.
 
-934. Het is niet de zorg voor zijn wapenrusting, die hem ophoudt. Dàcht
+934. Het is niet de zorg voor zijn wapenrusting, die hem ophoudt. DÃ cht
 hij zoover (nl. aan zijn wapenrusting, om werkelijk tegen mij op te
-treden): als hij maar zoo ver dacht! maar dat dòèt hij niet: Ik acht
+treden): als hij maar zoo ver dacht! maar dat dÃ²Ã¨t hij niet: Ik acht
 veeleer etc.
 
-949. ghewenscht: vgl. Lat. optatus, Fr. désiré, Hd. erwünscht.
+949. ghewenscht: vgl. Lat. optatus, Fr. dÃ©sirÃ©, Hd. erwÃ¼nscht.
 
 963. 't Zal noodig zijn, dat ik u de blijde maar verberge, opdat de
 heftigheid der blijdschap niet te veel verge van uw, door overmatige
 vreugd ingenomen hart en uw verteederd gemoed niet te sterk
 aantaste. "Van nood" 960 = noodig. "Swack" = sterk aangedaan, week.
 
-970. heerschappie: d.i. heerschappië, viersilbig, blijkens al de
+970. heerschappie: d.i. heerschappiÃ«, viersilbig, blijkens al de
 volgende vijfsilbige laatste regels. Dit heerschappie stelt de vraag
 aan de orde of het teeken ij in Granida de waarde ie heeft, wat het
 oorspronkelijk had. Regel 1045-1047 keeren zije--strijen--Heerschappije
@@ -5108,10 +5076,10 @@ zou 970 i drukfout kunnen zijn voor ij, maar blijkens het Handschrift
 (Leendertz II, 175) was het schrijf-afwijking, ouder nog niet verdwenen
 schrijfwijs; in 't toenmalige schrijven kan i voor ij staan. In
 de i van 970 hebben we geen steun voor de meening dat we zi-je,
-stri-je zouden te lezen hebben. Maar, ook ij hád eenmaal de waarde i
+stri-je zouden te lezen hebben. Maar, ook ij hÃ¡d eenmaal de waarde i
 (ie). Of echter rondom 1600 in Amsterdam nog met ie-klank gesproken
 werden de woorden die in 't schrijven ij hadden, dan wel reeds een
-ei-klank gehoord werd (de waarde van 't oude ij-teeken was dan metéén
+ei-klank gehoord werd (de waarde van 't oude ij-teeken was dan metÃ©Ã©n
 veranderd), daarover zijn de meeningen verdeeld, uitgemaakt is dit
 niet. In 't laatste geval zou 't eerste heerschappie, 970, eenvoudig
 gelijk 1047 en dus i = ei zijn; in 't eerste zou Hooft's ij-teeken de
@@ -5139,22 +5107,22 @@ naar een anderen kant.
 
 1096a. En al was dat niet zoo.
 
-1100. Dit vers te lèzen: Daifil'. Hij keert.--Hy keert. Aym' Ayme! Wat
+1100. Dit vers te lÃ¨zen: Daifil'. Hij keert.--Hy keert. Aym' Ayme! Wat
 beswaer: "Ayme" met toonlooze e.--Toch wel = ai mij.
 
 1102. Geen leed zou mij dan kunnen krenken; tenzij het ook u trof.
 
 1112. Oud-Hollandsch is aan 'n zijde gaan, met het lidw. van
 onbepaaldheid; wij zeggen het met het bepalende lidwoord: aan de kant
-gaan. Alzoo een niet = één.
+gaan. Alzoo een niet = Ã©Ã©n.
 
 1118. Daifilo roept de voester om bijstand: hij begrijpt niet wat
 haar scheelt; in haar uitroep is iets dat hem beangst maakt.
 
 1136. u slavernije: u ootmoedig te dienen. Vgl. 1603, 1610.
 
-1144a. Hoe wel: mogelijk niet te lezen als ons, "hoewel", maar hòè
-wèl = hòè zeer.
+1144a. Hoe wel: mogelijk niet te lezen als ons, "hoewel", maar hÃ²Ã¨
+wÃ¨l = hÃ²Ã¨ zeer.
 
 1160a. Zoo duur mogelijk.
 
@@ -5170,7 +5138,7 @@ jagers-uitroep (bij 't ontdekken van de haas) "waar'k'em
 weet!". ("werkenweet") 't zelfde gebruik van waar en zelfde zinsvorm?]
 
 1245. Reeds de Ouden hielden morgenster (Lucifer) en avondster
-(Hesperus) voor één en dezelfde en noemden haar de ster van
+(Hesperus) voor Ã©Ã©n en dezelfde en noemden haar de ster van
 Venus. Hesperus werd in den Griekschen bruilofszang gevierd, als de
 geleider van den optocht, die de bruid 's avonds naar het huis van den
 bruidegom voerde; vgl. Vergilius, Ecloga VIII, 29, 30: vgl. 1247-1252:
@@ -5185,7 +5153,7 @@ Nimphe laet ons met gheneught Slijten onse jonghe jeught.--1252
 identificeert Hooft hier de ster met Venus zelf, en dan is "Godtheyt"
 op te vatten als in Aant. 1251 is uitgelegd.
 
-1250. aen den avondt: òf "a. d. a." is "van avondt"; òf "aent" behoort
+1250. aen den avondt: Ã²f "a. d. a." is "van avondt"; Ã²f "aent" behoort
 bij nemen = "nemen van"; (de ww. van nemen, ontvangen, verzoeken,
 hebben Mnl. "aan" = "bij": nog in "ontleenen aan", "een voorbeeld
 nemen aan" e. d.; vgl. Mnl. Wdb. I, 68-69).
@@ -5204,7 +5172,7 @@ Godin zelve. Vgl. A. 1245.
 1289b. van wythgenomen sinnen: van niet alledaagsche enigingen.
 
 1313. 's Nachts rust het lichaam van de vermoeienissen van den dag:
-toch komen de droomen dan, buitentijds, den gèèst kwellen met het
+toch komen de droomen dan, buitentijds, den gÃ¨Ã¨st kwellen met het
 leed en de moeite (arbeid), die over dag het lichaam plagen.
 
 1323. de volle kamer: waar de kamer vol van is en geheel blaakt.
@@ -5214,9 +5182,9 @@ mocht worden.
 
 1331a. Oly-kleurt ghesicht: oogen met den glans der olijf; zie
 variant.--H. geeft met dit epitheton het glaukopis (Athene)
-van Homerus weer: welches einen eigenthümlichen leuchtenden Glanz
-der Augen ausdrückt, einen ahnlichen Glanz wie den des Mondes, der
-schimmernden Meeresflache, der Blätter des Oelbaums (Preller, I, 154;
+van Homerus weer: welches einen eigenthÃ¼mlichen leuchtenden Glanz
+der Augen ausdrÃ¼ckt, einen ahnlichen Glanz wie den des Mondes, der
+schimmernden Meeresflache, der BlÃ¤tter des Oelbaums (Preller, I, 154;
 vgl. ald. de schildering van het uilenoog 155). Dit laatste helpt
 op weg: Inderdaad geldt glaukos ook van de elaa, den olijfboom en
 zijn vrucht en van het elaion, de olijvenolie. Glaukos staat ook bij
@@ -5229,7 +5197,7 @@ ooch". Dat de Dichter juist op olijfkleurig komt, is begrijpelijk:
 Athene staat in de nauwste betrekking tot den olijfboom: op niet
 ongewone wijze wordt het attribuut der godes hier, per metonymiam,
 in verband gebracht met haar oogen. De jambische maat deed oly-kleurt
-voor olijf-kleurt kiezen; vgl. Six van Chandelier, Poësy 1657: Daar
+voor olijf-kleurt kiezen; vgl. Six van Chandelier, PoÃ«sy 1657: Daar
 vaart Messias van de oliheuvels top (12); Het zy ontrent het dal van
 Josafat,--Of langs den bergh, naa 't blad--Van d'olipruim genoemt,
 (104); Hoe springht de bergh en 't olibosch? (Hemelvaartssangh 496);
@@ -5267,7 +5235,7 @@ Cats, Spiegel v.d. Ouden en Nieuwen tijdt, deel I, Liefdes Kortsprake,
 staat van de jonge maagd: "Isse teer, swack, en bleyck? denckt datse
 bequamer is om het pack der liefden, als om meulesteenen te dragen;
 gelooft de Medecijnen en Natuyr-meesters, die hier in klaer spreken, en
-zijn gewoon te seggen: Pasles couleurs, désirs mal accomplis: Vrysters,
+zijn gewoon te seggen: Pasles couleurs, dÃ©sirs mal accomplis: Vrysters,
 't bleyck van uwe wangen Koomt van eenigh soet verlangen; Fille pasle,
 Demande le masle: Pleycke verwen, Paren of sterven. Zie nog Taal en
 Letteren VII, 209. Granida verkeert in uiterste verliefdheid, Minerva
@@ -5327,9 +5295,9 @@ oorspr. beteekenis van bedaren zou kunnen geweest zijn. In 't Friesch
 ook: "terecht komen" immers: "waar is dat bedaard?"
 
 1395. wel geeft den zin de kracht van: 't Is toch niet mogelijk,
-dát kan toch niet, dat Gij mij zoo oud hebt laten worden om....
+dÃ¡t kan toch niet, dat Gij mij zoo oud hebt laten worden om....
 
-1411. bescheiden reên: duidelijk verslag.
+1411. bescheiden reÃªn: duidelijk verslag.
 
 1419-1422. mensch = eenig mensch.--In de mythologische geschiedenis
 van Perseus komt ook Pallas Athene voor; en Perseus werd ook met het
@@ -5337,8 +5305,8 @@ Perzenrijk in verband gebracht.
 
 1427. u prijs: vgl. 1603 uw minste dienst, 1695 haer dienst: "u", "uw",
 "haer" noemen het object in het werk woordelijk begrip, zooals Spagnens
-haet in Huygens Aan de vrije Nederlanden = haat tègen Spanje. In
-1542 kàn sijn wraeck ook ànders opgevat. Vgl. Spaens Heidinnetje,
+haet in Huygens Aan de vrije Nederlanden = haat tÃ¨gen Spanje. In
+1542 kÃ n sijn wraeck ook Ã nders opgevat. Vgl. Spaens Heidinnetje,
 Zw. Herdr. I, Aant. 918 en 625.
 
 1434. crachten: de Liefde wordt hier voorgesteld als een god en
@@ -5362,27 +5330,27 @@ niet ik.
 1470. Vaetse: d.i. vatse (vaten is vatten): nl. de reden waarom
 de Fortuin zoo handelt: zie 1466-1470; vgl. ook 1477: "gij duidt
 (legt uit) het doen van het Geluk verkeerd, wilt niet naar reden
-luisteren". In 1466-1470 wordt reden dan in tweeërlei zin genomen,
+luisteren". In 1466-1470 wordt reden dan in tweeÃ«rlei zin genomen,
 in 1466 nl. is het = ons rede, verstand, redelijkheid, vervolgens
 ons reden grond, beteekenissen die beide aan reden eigen waren in de
 oudere taal. Bij Hooft, als bij Vondel (vgl. v. Helten Vondel's Taal,
 I, 82) is het singulare reden meestal = verstand, rede, billijkheid,
-redeneering, reden, grond (plur. redenen en reên) en het plurale reden
+redeneering, reden, grond (plur. redenen en reÃªn) en het plurale reden
 meestal = woorden, redeneering (sing, rede; 't staat bijna altijd in
-'t meerv., dat ook reên luidt). Vgl. nu het Gloss. op rede en reden,
+'t meerv., dat ook reÃªn luidt). Vgl. nu het Gloss. op rede en reden,
 de plaatsen aldaar. Toch vindt men 't wel eens andersom. En somtijds
 kan men niet eens zeggen met welk van de beide woorden men te doen
 heeft, wat z'n oorzaak o.a. ook hierin heeft, dat zoowel reden als
 rede de beteekenis van "redeneering" hebben kan, zooals ook wij bij
-redeneering dàn meer aan de woorden, dàn meer aan het redebeleid
-denken, dàn weer niet eigenlijk onderscheiden,--waardoor ook de
+redeneering dÃ n meer aan de woorden, dÃ n meer aan het redebeleid
+denken, dÃ n weer niet eigenlijk onderscheiden,--waardoor ook de
 pluralis reden = den singularis reden kan worden. (vgl. 1707). Soms
-kan men te doen hebben met den Infinitief reden (vgl. 1674). Reên 861
+kan men te doen hebben met den Infinitief reden (vgl. 1674). ReÃªn 861
 is wel plur. v. reden, grond. Reden 599 kan ook plur. van rede zijn,
 dat dan hier de beteekenis van "grond", "aanspraak" = reden heeft.
 
-1471. Hoe nu toe?: XVIIde-eeuwsche uitdrukking (ook hoe dàn toe?) met
-de kracht van "wat nu?" ("wat dàn?"), "hoe nu?" ("hoe dàn?") [zie
+1471. Hoe nu toe?: XVIIde-eeuwsche uitdrukking (ook hoe dÃ n toe?) met
+de kracht van "wat nu?" ("wat dÃ n?"), "hoe nu?" ("hoe dÃ n?") [zie
 1633], "wat moet ik nu?", "wat zal er nu gebeuren?". Hier, 1471,
 is men geneigd, met het oog op het antwoord (vgl. ook 1509-1513, te
 omschrijven: "waar moet dat naar toe?", "waar moet dat heen?" en met
@@ -5410,7 +5378,7 @@ A. 1520.) Vgl. A. I. 32.
 1520. doet behaghen = behaagt; subjekt is "Een lagen harders
 rust". Vgl. Mnl. Wdb. i.v. doen (II 234-235). Gewoon in Duitsche
 dialekten; vandaar in het volksaardige lied; en bij Heine:
-"Sie--Thät nochmals durch das Fenster sehn"--; bij Zach. Werner:
+"Sie--ThÃ¤t nochmals durch das Fenster sehn"--; bij Zach. Werner:
 "Das grosse, das ich that vom Vater erben"--; Doch war's, als ob
 sein Geist sich zwischen uns that schieben". Er is iets voor te
 zeggen, dat ook 1730 zoo is op te vatten. Denk aan 't gebruik van
@@ -5423,7 +5391,7 @@ do in t' Engelsch. Vgl. voor het recht verstand van deze vervoeging
 Begin Vijfde Bedrijf: De geest van Ostrobas verschijnt aan Artabanus
 in den droom. Dit soort verschijning komt ook voor in Hooft's Geraerdt
 van Velsen en Bato en in vele stukken van de XVIIde eeuw, ook bij
-Vondel. Vgl. ook Vondel's Sonnet vòòr de Palamedes ('t En leed geen
+Vondel. Vgl. ook Vondel's Sonnet vÃ²Ã²r de Palamedes ('t En leed geen
 zeven jaar, etc.)
 
 1561. Vgl. A. 1235, 1331 b.
@@ -5464,8 +5432,8 @@ uit onder Duitschen invloed staande liederen, zeker wel de heele
 uitdrukking mijns hertsen bloed, die Hooft hier teeder vindt, goed om
 't gevoel van Granida te vertolken.
 
-1627. wesen heeft den klemtoon, niet Daifílo: of ik 't mogelijk zelf
-niet bèn.
+1627. wesen heeft den klemtoon, niet DaifÃlo: of ik 't mogelijk zelf
+niet bÃ¨n.
 
 1628. Nu toe = pak aan nu, flink: het zelfde aansporende en aanzettende
 toe, als dat wij nog hebben in: toe nu, toe dan, toe, toe toe;
@@ -5486,7 +5454,7 @@ gehad.--Zie het Gloss. op werck maeken van.
 
 1727. Bet--waerdich = waardiger: de zin is aan te vullen met "dan
 iemand": gij zijt waardiger dan iemand (dan ik zelf ook!) met elkander
-te bezitten, dat wat gij bereid zijt, òm elkander, te ontberen:
+te bezitten, dat wat gij bereid zijt, Ã²m elkander, te ontberen:
 't is recht dat etc. Vgl. 1502.
 
 1761. dit huwelijck maken: Inifinitief zonder "te". Vgl. 212, 411,
@@ -5502,8 +5470,8 @@ hem gelukkig om zijn verheffing: doch niet daarom prijzen zij hem
 gelukkig, dat een koninklijke staat hem te beurt valt, zij weten te
 goed, dat ook Daifilo zelve niet daarin het hemelhoog verheven zoekt
 (1767-1768 voorkomt een tegenwerping: wij weten zeer goed dat gij u
-den scepter niet aangenamer dan etc.): maar dìt is het, dat gij in
-onverbrekelijke trouw één wordt met etc.
+den scepter niet aangenamer dan etc.): maar dÃ¬t is het, dat gij in
+onverbrekelijke trouw Ã©Ã©n wordt met etc.
 
 1772. Uitverkoren eigendom.
 
@@ -5553,7 +5521,7 @@ aendoen, 107.
 aengaen, beginnen, 937, 943.
 aengheboren, 283.
 aenghesien, 355, A.
-aenhòren, 1287.
+aenhÃ²ren, 1287.
 aenhouden, 1423.
 aencleven, 1541.
 aenprijsen, 726.
@@ -5701,10 +5669,10 @@ blondt, 145, A.--A. 1331b.
 boelage, minnespel, 28. A.
 boelen, minnen 1629. A.
 boeten, stillen, 771, 1243; lesschen, 1547.
-boôn, A. 569.
+boÃ´n, A. 569.
 bootseren, 366.
 bouwen, 815.
-bouwliên, landlieden, 154.
+bouwliÃªn, landlieden, 154.
 boven (te-) gaan, 1277.
 braecken, 1324.
 braef, krachtig, 753, A.: vol groote gebeurtenissen, 1175; strijdbaar,
@@ -5727,8 +5695,8 @@ daer, waar, 320, 804; terwijl, 491, 858, 1020; wanneer? 810; =
 daet (opter-), dadelijk, terstond, 1705.
 dagh, plur. 1200.
 dan, maar 265, 369: passim.
-dapperlijcken, 1087: wèl goed.
-dat, zóó, dat, 219, 667, 1318; wanneer dat, 386.
+dapperlijcken, 1087: wÃ¨l goed.
+dat, zÃ³Ã³, dat, 219, 667, 1318; wanneer dat, 386.
 deel (een-), gedeeltelijk, 410.
 deelen, toedeelen, schenken, 1194.
 deftich, waardig, imponeerend door overtuiging, 1411.
@@ -5765,7 +5733,7 @@ dompen, 987.
 doogen, verdragen, 1195.
 -doom, 130.
 doorschynigh, 1354.
-doorwaden, doorstróómen, 748. Kil. waeden, vetus. Fland. fluere,
+doorwaden, doorstrÃ³Ã³men, 748. Kil. waeden, vetus. Fland. fluere,
     effluere.
 draelen, 1160.
 draghen, toedragen, 1123, 1473; voortbrengen, 591, 294, 873, 959,
@@ -5795,7 +5763,7 @@ eelman, 342.
 eenemael (t'-), 207.
 eensaem, 1512.
 eerbieden, eer bewijzen, 300.
-eere biên, salueeren, 927.
+eere biÃªn, salueeren, 927.
 eere (hoog in-) houden, 672.
 eerst, 720.
 eerstmael, de eerste maal, 1120.
@@ -6058,7 +6026,7 @@ lijden, 39, I.
 lijden (hem), genoegen nemen met, 866, 1164.
 lijf, lichaam, 1298.
 lijckewel, evenwel, 284.
-lodderlijck, verleidelijk, 125; aanvallïg, 373.
+lodderlijck, verleidelijk, 125; aanvallÃ¯g, 373.
 lofgeklanck, 588.
 loflijck, 575.
 lock, 160.
@@ -6092,7 +6060,7 @@ mercklijck, klaarblijkelijk, 1806.
 middel (door wat-), 19. I.
 midden in, 1327.
 mijden (sich), zich ontzien, sparen, 1012.
-mijnen, zich toeëigenen, 991.
+mijnen, zich toeÃ«igenen, 991.
 mild, 1449.
 min, 1518, 1750: nog minder.
 min (in-) als een oogenblick, 1228.
@@ -6222,7 +6190,7 @@ opheffen, aanheffen, 1368.
 opofferen, 73, I.
 oppervoocht, 661.
 oppervriendtschap, 1797.
-oprecht, goed, juist, 1005, 1017; 1128: òprecht?
+oprecht, goed, juist, 1005, 1017; 1128: Ã²precht?
 oprekenen, oprakelen, 711.
 opset, voornemen, plan, 470, 703.
 opsichtich, wat de oogen tot zich trekt, schitterend, 1175.
@@ -6250,7 +6218,7 @@ overweghen, 1184.
 Pack, 639.
 passen op, letten, acht slaan, op, 547.
 peynsachtich, 1510.
-Persen, Perzië, 1861, passim.
+Persen, PerziÃ«, 1861, passim.
 persoon: pronominaal: 856.
 pijn, plur., 989.
 plaats geven, 1466.
@@ -6339,7 +6307,7 @@ schutten, tegenhouden, 1814.
 schuwen, 1191.
 zede, 426.
 seechbaer, de overwinning verleenend, 1424. nikephoros.
-zeên, de wijze van spreken en handelen, manier v. zijn, gezindheid,
+zeÃªn, de wijze van spreken en handelen, manier v. zijn, gezindheid,
     karakter, 676, 1341. mores.
 segghen (te-) hebben in, 884.
 selfs, zelf, 1518: passim.
@@ -6441,7 +6409,7 @@ te pas (wel-), adj. 1121.
 teder, verwijfd, 623; niet fleurig, 183; gevoelig, 754, A. 1588.
 teerbeweecht, lichtbewogen, 719.
 teghendeel (in-) van, 1846.
-teghen-reên, 1223: -sen, 1069; -teecken, 1339; -vryer, 25 I.;
+teghen-reÃªn, 1223: -sen, 1069; -teecken, 1339; -vryer, 25 I.;
     -wicht, 1186.
 tegenheyt, tegenzin, 1526. 350.
 teghenstaen, 697, A.
@@ -6461,7 +6429,7 @@ tyrannije, plur., 1037.
 toe (hoe nu-), wat nu? hoe nu? 1471 A., 1633.
 toe (nu-), 1628. A.
 toedenken, 1774.
-toeëyghenen, 1619.
+toeÃ«yghenen, 1619.
 toeghesloten (v.d. zinnen), 1310.
 toekomen, 1689.
 toelegh, collect.: voornemens, 1482;
@@ -6604,7 +6572,7 @@ druk bedoeld.
 [2] Enkele namen althans mogen wij den lezer niet onthouden. Uit de
 XVe eeuw kennen wij enkel nog CORREGGIO'S Cefalo. In 1545 voerde
 CINTHIO, de schrijver van het beroemde novellenboek Hecatommithi
-zijn satyrdrama Egle op, dat niet ten onrechte èn als Land-, èn
+zijn satyrdrama Egle op, dat niet ten onrechte Ã¨n als Land-, Ã¨n
 als Satyrspel tot de soort gerekend wordt. Tien jaar later volgde
 BECCARI'S Il Sagrifizio. Wederom na tien jaar verscheen LOLLIO'S
 L'Aretusa,  daarop Lo Sfortunato van ARGENTI. ONGARO vormde Aminta
@@ -6614,22 +6582,22 @@ Danza di Venere. De XVIIe eeuw laten wij hier onaangeroerd. Alleen
 dit nog: in 1615 waren er al een 80 en voor het jaar 1700 al
 meer dan 200 herdersspelen ("aussi absurdes pour la plupart qu'
 insipides". Meegedeeld door Vict. Cherbuliez in zijn artikel Le Tasse,
-son centenaire et sa légende, [Revue des deux Mondes, 15 Mei 1895],
+son centenaire et sa lÃ©gende, [Revue des deux Mondes, 15 Mei 1895],
 uit Carducci, Teatro di Torgu. Tasso, edizione critica, 1895).
 
 [3] Maar zie Cherbuliez in zijn aangehaald artikel (naar aanleiding
-van de (toen) nieuwste onderzoekingen omtrent Tasso): Aucun poète
-n'a mieux chanté l'amour idéal, tragique et souverain--; mais ce
-dévot n'était pas pratiquant. Les poètes de sa sorte sont ainsi
+van de (toen) nieuwste onderzoekingen omtrent Tasso): Aucun poÃ¨te
+n'a mieux chantÃ© l'amour idÃ©al, tragique et souverain--; mais ce
+dÃ©vot n'Ã©tait pas pratiquant. Les poÃ¨tes de sa sorte sont ainsi
 faits que les passions qu'ils peignent le mieux, sont celles qu'ils
-ressentent le moins, et qu'ils voudraient pouvoir ressentir. Ce rêve
+ressentent le moins, et qu'ils voudraient pouvoir ressentir. Ce rÃªve
 les tourmente; ils s'en delivrent en le mettant en vers.--Le Tasse
-est convenu lui-même que sa jeunesse se passa tout entière dans les
-servitudes amoureuses; mais il a dit aussi que, "prompt à s'enflammer,
-excessif dans ses désirs, il était le plus changeant, le plus divers,
-le plus versatile des hommes". En zoo voorts. "Ce poète idéaliste
-n'a connu en réalité d'autre amour que celui qui est l'étoffe de la
-nature, brodée par l'imagination."
+est convenu lui-mÃªme que sa jeunesse se passa tout entiÃ¨re dans les
+servitudes amoureuses; mais il a dit aussi que, "prompt Ã  s'enflammer,
+excessif dans ses dÃ©sirs, il Ã©tait le plus changeant, le plus divers,
+le plus versatile des hommes". En zoo voorts. "Ce poÃ¨te idÃ©aliste
+n'a connu en rÃ©alitÃ© d'autre amour que celui qui est l'Ã©toffe de la
+nature, brodÃ©e par l'imagination."
 
 [4] Een eigenaardig verschijnsel in de Literatuurbeschouwing der
 XIXde eeuw is het onvermogen om Cats te begrijpen, te zien, te
@@ -6637,7 +6605,7 @@ waardeeren. Hoe moeten wij dit beoordeelen bij Potgieter? Anders
 was het bij een man en letterkenner als wijlen J.A.F.L. Baron van
 Heeckeren, die 20 jaar geleden Cats zag en beoordeelde als men zien
 kan in zijn opstel Vader Cats, meegedeeld in Taal en Letteren V,
-73-106. Een eigen oordeel, tègen Potgieter en Jonckbloet, handhaafde
+73-106. Een eigen oordeel, tÃ¨gen Potgieter en Jonckbloet, handhaafde
 ook een ander man die meetelt: J.T. Oosterman in zijn Lezing Jacob Cats
 als Volksdichter verdedigd, 1877. En Halbertsma! Zie ook Dr. A. Kuyper,
 Het Calvinisme en de Kunst 31-39, 83-87. Duidelijk merkbaar is het,
@@ -6684,7 +6652,7 @@ zijn liefde voor Madalena Stockmans (1617 en 1618).
 
 [12] Evenwel, Hooft is niet zoo'n uit den hemel gevallen wonder, als
 hij, bij onze gebrekkige historiekennis vroeger scheen. Verwey bracht
-(1895) Jonker Jan van der Noot aan 't licht en--"zonder hèm was er geen
+(1895) Jonker Jan van der Noot aan 't licht en--"zonder hÃ¨m was er geen
 Hooft geweest": "Gedichten van Jonker Jan van der Noot, met Inleiding
 en Aanteekeningen. Vgl. Kalff in Gesch. v. d. Nederl. Letteren in
 de XVIe eeuw, II.--1906: Vermeylen, Leven en Werken van Jonker Jan
@@ -6694,24 +6662,24 @@ Leidsche Tijdschrift, XVIII (1899).
 
 [13] Het beste over Hooft als vertegenwoordiger der Renaissance,
 en over het karakter der Renaissanceletteren is Huet's Hooft's
-Poëzie (Litt. Fantasiën en Kritieken XVIII); Land van Rembrand II,
+PoÃ«zie (Litt. FantasiÃ«n en Kritieken XVIII); Land van Rembrand II,
 2; 3, XXX-XXXV; H.C. Poot (Litt. F. en Kr. I). Verder, Kalff,
 Gesch. v.d. Nederl. Letteren in de XVIe eeuw; J. te Winkel's
-Bladzijden; A.S. Kok, P.C. Hooft in Venetië en Florence; Verwey in de
+Bladzijden; A.S. Kok, P.C. Hooft in VenetiÃ« en Florence; Verwey in de
 drie boekjes Hooft, Bredero, R. Visscher-Feitama en in zijn Inleiding
 tot Vondel en Gedichten van J. van der Noot; goede opmerkingen in
-Moltzer's opstel in Studiën en Schetsen.--1906: Kalff's Studiën
+Moltzer's opstel in StudiÃ«n en Schetsen.--1906: Kalff's StudiÃ«n
 over Nederlandsche dichters der 17e eeuw, Koopman's opstellen
 over Hooft, Vondel e.a. in Taal en Letteren, ten deele verzameld
-in zijn Letterkundige Studiën (Hooft als Allegorist; Vondel als
+in zijn Letterkundige StudiÃ«n (Hooft als Allegorist; Vondel als
 Christen-synbolist), 1906; Vermeylen's Jan van der Noot; Kalff's
 opstellen over Vondel in het Leidsche Tijdschrift, en zijn Literatuur
 en Tooneel te Amsterdam in de XVIIe eeuw.
 
-[14] Over den invloed van Italië op Hooft zie A. S. Kok, P.C. Hooft
-in Venetië en Florence, in Elsevier's Maandschr. 1893.
+[14] Over den invloed van ItaliÃ« op Hooft zie A. S. Kok, P.C. Hooft
+in VenetiÃ« en Florence, in Elsevier's Maandschr. 1893.
 
-[15] Uit: Toeëigening aan mijn Vrouw. 1605. Leendertz, I 54.
+[15] Uit: ToeÃ«igening aan mijn Vrouw. 1605. Leendertz, I 54.
 
 [16] 1603.
 
@@ -6765,7 +6733,7 @@ Reizang van de Gouden Eeuw, Bedrijf III.
 [35] Vers 618-622; 932-933.
 
 [36] Miles gloriosus. Maar vlg. Graf, Der Miles gloriosus im Englischen
-Drama bis zur Zeit des Bürgerkrieges, 1892.
+Drama bis zur Zeit des BÃ¼rgerkrieges, 1892.
 
 [37] I Samuel XVII. Vgl. ook aldaar 34-38 met Granida 938-940.
 
@@ -6825,7 +6793,7 @@ XIII (1903).
 [64] C.B.--M.V.S.--L.W.
 
 [65] Wij lazen het boek-zelve niet, maar kennen het o.a. uit de
-dissertatie van SCHÖNHEER, Jorge de Montemayor und sein Schäferroman
+dissertatie van SCHÃ–NHEER, Jorge de Montemayor und sein SchÃ¤ferroman
 Die "Siete Libros de la Diana", 1886.
 
 [66] Steunt hierop Leendertz vermoeden Dia =
@@ -6839,14 +6807,14 @@ Pastor fido van Huygens (zie hiervoor XVI, noot) wordt door Jorissen
 
 [67] De eerste druk van dezen Zwolschen Herdruk is van 1890.
 
-[68] Mucedorus, ein englisches Drama aus Shaksperes Zeit, übersetzt
+[68] Mucedorus, ein englisches Drama aus Shaksperes Zeit, Ã¼bersetzt
 von Ludwig Tieck, herausgeg. von Johannes Bolte, Berlin, 1893. In
 zijn oudsten vorm is het nog niet bekend. Er zijn 16 uitgaven, maar
 de oudste daarvan, van 1598, is niet de eerste.
 
 [69] Zie Bolte, Inleiding V, X, XI.
 
-[70] En in het uitgaafje van de Mucedorus-vertaling, èn in het
+[70] En in het uitgaafje van de Mucedorus-vertaling, Ã¨n in het
 Leidsche Tijdschrift X, 286 noemt Dr. Joh. Bolte de Spaansche
 Celestina (met den Pastor fido) als voorbeeld, wat den stijl betreft,
 van Granida. Dr. G. Kalff heeft Gesch. v. d. Nederl. Letteren in de
@@ -6857,10 +6825,10 @@ Granida 825 en vervolgens aan den mooien maneschijn in Celestina en
 door Granida's onderworpenheid (1601-1605) aan Mellibea, de heldin
 in de Celestina herinnerd worden. Maar met de bewering van Dr. Bolte
 kunnen wij 't volstrekt niet eens zijn. Wat Mucedorus aangaat, kan
-nog opgemerkt, dat men hier en daar eenigen "ànklang" met Granida
+nog opgemerkt, dat men hier en daar eenigen "Ã nklang" met Granida
 zou kunnen vinden. Niet, waar van Fortuna wordt gesproken of in 't
 beschrijven van de Gouden Eeuw (bladz. 44), want 't eene als 't andere
-is in Renaissance-poëzie zeer algemeen. Maar op bladz. 32 de monoloog
+is in Renaissance-poÃ«zie zeer algemeen. Maar op bladz. 32 de monoloog
 van Amadine, op bladz. 34 die van Mucedorus (vgl. Granida 1716-1717),
 ook in het laatste tooneel (Segasto's optreden) van 't Vierde Bedrijf.
 
@@ -6888,13 +6856,13 @@ We'l grace our nuptials with some princely sport. Dit documentje lijkt
 ons nog al merkwaardig. Is het aan Hooft's Granida ontleend, dan is het
 niet meer dan een bijdrage tot de geschiedenis van de litterarische
 relaties tusschen Engeland en Nederland. Maar is 't niet iets heel
-bijzonders (ten zij het toeval hier zijn rol speelt en die scène uit
+bijzonders (ten zij het toeval hier zijn rol speelt en die scÃ¨ne uit
 het Hollandsche drama, toen het herdertje spelen onder de Engelsche
 grootheid zoo mode was, eenvoudig voor een of andere vorstelijke
-bruiloft àldus bewerkt is), dat, terwijl de nàmen van 't stuk van
-Hòòft zijn, de herder net als in Mucedòrus een vermomde prins is? Nu
-is The wits, or Sport upon Sport, een "zweibändige Sammlung von kurzen
-Theaterstücken oder vielmehr Einzelscenen aus beliebten Dramen". Aan
+bruiloft Ã ldus bewerkt is), dat, terwijl de nÃ men van 't stuk van
+HÃ²Ã²ft zijn, de herder net als in MucedÃ²rus een vermomde prins is? Nu
+is The wits, or Sport upon Sport, een "zweibÃ¤ndige Sammlung von kurzen
+TheaterstÃ¼cken oder vielmehr Einzelscenen aus beliebten Dramen". Aan
 zulk een Einzelzcene of aan een soort excerpt doet ook deze dialoog
 denken door 't geheel ongemotiveerd vreemd doen van Diphilo. Ziehier
 hoe het spel begint: "I once a shepherd was upon the plains, Courting
@@ -6905,7 +6873,7 @@ food the fruit, which grows about the field, My drink those tears, my
 eyes with sorrows yield. Though I was once a shepherd princely born,
 Yet now I take this course, and life forlorn". Denkt men hier niet
 onwillekeurig aan een fragment? aan een fragment van een stuk dat
-wel Granida is, maar niet Hòòfts Granida? En dan zou dit het stuk
+wel Granida is, maar niet HÃ²Ã²fts Granida? En dan zou dit het stuk
 zijn, dat in staat tusschen den Mucedorus en Hooft.--Vgl.: Granida,
 uitgeg. door H. Beckering Vinckers (Nederl. Klass., Gulden-editie,
 Zaltbommel, Van de Garde en Co.), 1903, de Inleiding XII-XIII. 1906:
@@ -6918,7 +6886,7 @@ of Pastoral Drama in England until 1700 in Englische Studien, 1905.
 
 [74] Leendertz, I, 22-27.--Leendertz merkt hier bij op, dat indien
 zijn betoog juist is, de chronologie van zijn editie onjuist is:
-want dan gaan de gedichten aan Diana vòòr die aan Chariclea.
+want dan gaan de gedichten aan Diana vÃ²Ã²r die aan Chariclea.
 
 [75] Vgl. hiervoor, Inleiding VIII, IX, XI, XIV, XXXVI tweede noot.
 
@@ -7009,7 +6977,7 @@ zeggen niet al te wel over eene.
 
 [109] 159. C spikkelrijke.
 
-[110] 170. C Deez' mijne schoonigheên, (genomen.
+[110] 170. C Deez' mijne schoonigheÃªn, (genomen.
 
 [111] 178. A als versuft verstockt vervrosen outheit?
 
@@ -7069,13 +7037,13 @@ en zy wy stoppen 't oor, vaek worden uitgerecht;
 
 [138] 282. C En onze zorghen noyt, door hoogher vluchts verkiezen,
 
-[139] 285. C de koele schaeuw van deze bruyne blaên.
+[139] 285. C de koele schaeuw van deze bruyne blaÃªn.
 
 [140] 286. C Deez' heuvels vrolijk, en dit heldre.
 
 [141] 289. C woedigheit der.
 
-[142] 290. 291. C Die de begeerlijkheên der woelend'
+[142] 290. 291. C Die de begeerlijkheÃªn der woelend'
 onderzaeten--Bescheilijk matight in zoo veel' versckeide maeten;
 
 [143] 293. A meerder. C meerder.
@@ -7169,7 +7137,7 @@ genomen?--Best volgh ik, en bezie.
 
 [186] 497. C En onder vliezen op mijn ooghen alle beyde,
 
-[187] 498. C By róókrigh lampenlicht, het.
+[187] 498. C By rÃ³Ã³krigh lampenlicht, het.
 
 [188] 502. A Suiverden uwe glans de.
 
@@ -7334,7 +7302,7 @@ Verdrukt, en overheert.
 
 [266] 821, 823. C 'T gevecht zal morghen maeke'--een' zake,
 
-[267] 822. C Mê vrouw haer.
+[267] 822. C MÃª vrouw haer.
 
 [268] 825. C Van wat bekommeringen,
 
@@ -7368,7 +7336,7 @@ Verdrukt, en overheert.
 
 [283] 919. C Maer ghy zult erven, Heer, al het.
 
-[284] 923. C Uw' reên zijn groot. Ik ken 't. Doet.
+[284] 923. C Uw' reÃªn zijn groot. Ik ken 't. Doet.
 
 [285] 925 A 'T is hooge tijt, C Het is hoogh tijdt,
 
@@ -7435,7 +7403,7 @@ van schaemt.
 
 [315] 1083. C Ik, in wat staet zijn heer zich vinden magh, verstonde.
 
-[316] 1084. C Ik vliegh, mê vrouw.
+[316] 1084. C Ik vliegh, mÃª vrouw.
 
 [317] 1091. A in onse siels verstandt.
 
@@ -7471,7 +7439,7 @@ van schaemt.
 
 [333] 1129. A dit.
 
-[334] 1131. C De groothêen uwer ziel',
+[334] 1131. C De groothÃªen uwer ziel',
 
 [335] 1133 C Had toen een vierigh Godt mijn hart noch.
 
@@ -7513,7 +7481,7 @@ van schaemt.
 
 [354] 1204 C Te klein is mijn gedacht.
 
-[355] 1205. C Van mijn' ootmoêghe ziel!
+[355] 1205. C Van mijn' ootmoÃªghe ziel!
 
 [356] 1206. C Doch vaeren eeuw'lijk met der woon' uit my in d'uw!
 
@@ -7613,7 +7581,7 @@ van schaemt.
 
 [404] 1382. C hier af zy,
 
-[405] 1392. C O groote Goôn,--my hebben wel.
+[405] 1392. C O groote GoÃ´n,--my hebben wel.
 
 [406] 1394. C daer inne zouw.
 
@@ -7751,13 +7719,13 @@ hoe dat.
 
 [471] 1638. C. Genoegh bekent.
 
-[472] 1646. C uw Prins leyt neêrgheslaegen.
+[472] 1646. C uw Prins leyt neÃªrgheslaegen.
 
 [473] 1562. C Wat ziet ghy Daifilo?
 
 [474] 1660. C Houd op, houd op 't gekrijgh, ghy vechters, scheyd.
 
-[475] 1661. C Aen 't vliên,--ontzet. Aen 't vliên.
+[475] 1661. C Aen 't vliÃªn,--ontzet. Aen 't vliÃªn.
 
 [476] 1665. C Met all' dien hoop!
 
@@ -7771,7 +7739,7 @@ hoe dat.
 
 [481] 1692. C En onder 't venster.
 
-[482] 1698. C vernêerde zich, en
+[482] 1698. C vernÃªerde zich, en
 
 [483] 1700. A Gevraecht, ontdeckten ick.
 
@@ -7795,7 +7763,7 @@ hoe dat.
 
 [493] 1728. C Recht, Daifil', is 't, dat ghy geniet het geen.
 
-[494] 1734. C en ghy haer bruygoôm, van.
+[494] 1734. C en ghy haer bruygoÃ´m, van.
 
 [495] 1734, 1736. C aerde.--waerde, (sic).
 
@@ -7829,7 +7797,7 @@ hoe dat.
 
 [510] 1843. C Mijn Dochter, wilt u rechten,
 
-[511] 1844. C. En ryst mêe Daifilo.
+[511] 1844. C. En ryst mÃªe Daifilo.
 
 [512] 1868. O misdrijf, wil.
 
@@ -7865,361 +7833,4 @@ aliquam. Facciol.-Forcell. 1831.
 
 End of the Project Gutenberg EBook of Granida, by P. C. Hooft
 
-*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK GRANIDA ***
-
-***** This file should be named 42746-8.txt or 42746-8.zip *****
-This and all associated files of various formats will be found in:
-        http://www.gutenberg.org/4/2/7/4/42746/
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg.
-
-
-Updated editions will replace the previous one--the old editions
-will be renamed.
-
-Creating the works from public domain print editions means that no
-one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
-(and you!) can copy and distribute it in the United States without
-permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
-set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
-copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
-protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
-Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
-charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
-do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
-rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
-such as creation of derivative works, reports, performances and
-research.  They may be modified and printed and given away--you may do
-practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
-subject to the trademark license, especially commercial
-redistribution.
-
-
-
-*** START: FULL LICENSE ***
-
-THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
-PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
-
-To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
-distribution of electronic works, by using or distributing this work
-(or any other work associated in any way with the phrase "Project
-Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
-Gutenberg-tm License available with this file or online at
-  www.gutenberg.org/license.
-
-
-Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
-electronic works
-
-1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
-electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
-and accept all the terms of this license and intellectual property
-(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
-the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
-all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
-If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
-Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
-terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
-entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
-
-1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
-used on or associated in any way with an electronic work by people who
-agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
-things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
-even without complying with the full terms of this agreement.  See
-paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
-Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
-and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
-works.  See paragraph 1.E below.
-
-1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
-or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
-Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
-collection are in the public domain in the United States.  If an
-individual work is in the public domain in the United States and you are
-located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
-copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
-works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
-are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
-Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
-freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
-this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
-the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
-keeping this work in the same format with its attached full Project
-Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
-
-1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
-what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
-a constant state of change.  If you are outside the United States, check
-the laws of your country in addition to the terms of this agreement
-before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
-creating derivative works based on this work or any other Project
-Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
-the copyright status of any work in any country outside the United
-States.
-
-1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
-
-1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
-access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
-whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
-phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
-Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
-copied or distributed:
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org
-
-1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
-from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
-posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
-and distributed to anyone in the United States without paying any fees
-or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
-with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
-work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
-through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
-Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
-1.E.9.
-
-1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
-with the permission of the copyright holder, your use and distribution
-must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
-terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
-to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
-permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
-
-1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
-License terms from this work, or any files containing a part of this
-work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
-
-1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
-electronic work, or any part of this electronic work, without
-prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
-active links or immediate access to the full terms of the Project
-Gutenberg-tm License.
-
-1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
-compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
-word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
-distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
-"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
-posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
-you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
-copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
-request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
-form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
-License as specified in paragraph 1.E.1.
-
-1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
-performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
-unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
-
-1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
-access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
-that
-
-- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
-     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
-     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
-     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
-     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
-     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
-     must be paid within 60 days following each date on which you
-     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
-     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
-     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
-     address specified in Section 4, "Information about donations to
-     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
-
-- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
-     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
-     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
-     License.  You must require such a user to return or
-     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
-     and discontinue all use of and all access to other copies of
-     Project Gutenberg-tm works.
-
-- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
-     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
-     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
-     of receipt of the work.
-
-- You comply with all other terms of this agreement for free
-     distribution of Project Gutenberg-tm works.
-
-1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
-electronic work or group of works on different terms than are set
-forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
-both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
-Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
-Foundation as set forth in Section 3 below.
-
-1.F.
-
-1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
-effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
-public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
-collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
-works, and the medium on which they may be stored, may contain
-"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
-corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
-property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
-computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
-your equipment.
-
-1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
-of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
-Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
-Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
-liability to you for damages, costs and expenses, including legal
-fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
-LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
-PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
-TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
-LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
-INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
-DAMAGE.
-
-1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
-defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
-receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
-written explanation to the person you received the work from.  If you
-received the work on a physical medium, you must return the medium with
-your written explanation.  The person or entity that provided you with
-the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
-refund.  If you received the work electronically, the person or entity
-providing it to you may choose to give you a second opportunity to
-receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
-is also defective, you may demand a refund in writing without further
-opportunities to fix the problem.
-
-1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
-in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
-WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
-WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
-
-1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
-warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
-If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
-law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
-interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
-the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
-provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
-
-1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
-trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
-providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
-with this agreement, and any volunteers associated with the production,
-promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
-harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
-that arise directly or indirectly from any of the following which you do
-or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
-work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
-Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
-
-
-Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
-
-Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
-electronic works in formats readable by the widest variety of computers
-including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
-because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
-people in all walks of life.
-
-Volunteers and financial support to provide volunteers with the
-assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
-goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
-remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
-and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
-To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
-and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
-and the Foundation information page at www.gutenberg.org
-
-
-Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
-Foundation
-
-The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
-501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
-state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
-Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
-number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
-permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
-
-The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
-Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
-throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
-North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
-contact links and up to date contact information can be found at the
-Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact
-
-For additional contact information:
-     Dr. Gregory B. Newby
-     Chief Executive and Director
-     gbnewby@pglaf.org
-
-Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation
-
-Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
-spread public support and donations to carry out its mission of
-increasing the number of public domain and licensed works that can be
-freely distributed in machine readable form accessible by the widest
-array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
-($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
-status with the IRS.
-
-The Foundation is committed to complying with the laws regulating
-charities and charitable donations in all 50 states of the United
-States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
-considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
-with these requirements.  We do not solicit donations in locations
-where we have not received written confirmation of compliance.  To
-SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
-particular state visit www.gutenberg.org/donate
-
-While we cannot and do not solicit contributions from states where we
-have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
-against accepting unsolicited donations from donors in such states who
-approach us with offers to donate.
-
-International donations are gratefully accepted, but we cannot make
-any statements concerning tax treatment of donations received from
-outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
-
-Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
-methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
-ways including checks, online payments and credit card donations.
-To donate, please visit:  www.gutenberg.org/donate
-
-
-Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
-works.
-
-Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
-concept of a library of electronic works that could be freely shared
-with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
-Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
-
-Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
-editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
-unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
-keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
-
-Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
-
-     www.gutenberg.org
-
-This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
-including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
-Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
-subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
-
+*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42746 ***
diff --git a/42746-8.zip b/42746-8.zip
deleted file mode 100644
index 158cd6d..0000000
--- a/42746-8.zip
+++ /dev/null
diff --git a/42746-h.zip b/42746-h.zip
deleted file mode 100644
index 6c55e51..0000000
--- a/42746-h.zip
+++ /dev/null
diff --git a/42746-h/42746-h.htm b/42746-h/42746-h.htm
index c83e047..1a523f1 100644
--- a/42746-h/42746-h.htm
+++ b/42746-h/42746-h.htm
@@ -6,7 +6,7 @@
 <meta name="generator" content=
 "HTML Tidy for Windows (vers 25 March 2009), see www.w3.org">
 <title>Granida</title>
-<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=us-ascii">
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
 <meta name="generator" content=
 "tei2html.xsl, see http://code.google.com/p/tei2html/">
 <meta name="author" content=
@@ -851,43 +851,7 @@ text-indent:12em;
 </style>
 </head>
 <body>
-
-
-<pre>
-
-The Project Gutenberg EBook of Granida, by P. C. Hooft
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org
-
-
-Title: Granida
-
-Author: P. C. Hooft
-
-Release Date: May 20, 2013 [EBook #42746]
-
-Language: Dutch
-
-Character set encoding: ASCII
-
-*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK GRANIDA ***
-
-
-
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg.
-
-
-
-
-
-
-</pre>
+<div>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42746 ***</div>
 
 <div class="front">
 <div class="div1 cover"><span class="pagenum">[<a href=
@@ -12530,381 +12494,6 @@ dat deze links voor u niet werken.</p>
 </div>
 </div>
 
-
-
-
-
-
-
-<pre>
-
-
-
-
-
-End of the Project Gutenberg EBook of Granida, by P. C. Hooft
-
-*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK GRANIDA ***
-
-***** This file should be named 42746-h.htm or 42746-h.zip *****
-This and all associated files of various formats will be found in:
-        http://www.gutenberg.org/4/2/7/4/42746/
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg.
-
-
-Updated editions will replace the previous one--the old editions
-will be renamed.
-
-Creating the works from public domain print editions means that no
-one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
-(and you!) can copy and distribute it in the United States without
-permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
-set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
-copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
-protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
-Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
-charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
-do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
-rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
-such as creation of derivative works, reports, performances and
-research.  They may be modified and printed and given away--you may do
-practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
-subject to the trademark license, especially commercial
-redistribution.
-
-
-
-*** START: FULL LICENSE ***
-
-THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
-PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
-
-To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
-distribution of electronic works, by using or distributing this work
-(or any other work associated in any way with the phrase "Project
-Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
-Gutenberg-tm License available with this file or online at
-  www.gutenberg.org/license.
-
-
-Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
-electronic works
-
-1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
-electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
-and accept all the terms of this license and intellectual property
-(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
-the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
-all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
-If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
-Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
-terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
-entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
-
-1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
-used on or associated in any way with an electronic work by people who
-agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
-things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
-even without complying with the full terms of this agreement.  See
-paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
-Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
-and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
-works.  See paragraph 1.E below.
-
-1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
-or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
-Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
-collection are in the public domain in the United States.  If an
-individual work is in the public domain in the United States and you are
-located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
-copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
-works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
-are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
-Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
-freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
-this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
-the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
-keeping this work in the same format with its attached full Project
-Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
-
-1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
-what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
-a constant state of change.  If you are outside the United States, check
-the laws of your country in addition to the terms of this agreement
-before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
-creating derivative works based on this work or any other Project
-Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
-the copyright status of any work in any country outside the United
-States.
-
-1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
-
-1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
-access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
-whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
-phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
-Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
-copied or distributed:
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org
-
-1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
-from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
-posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
-and distributed to anyone in the United States without paying any fees
-or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
-with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
-work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
-through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
-Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
-1.E.9.
-
-1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
-with the permission of the copyright holder, your use and distribution
-must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
-terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
-to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
-permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
-
-1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
-License terms from this work, or any files containing a part of this
-work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
-
-1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
-electronic work, or any part of this electronic work, without
-prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
-active links or immediate access to the full terms of the Project
-Gutenberg-tm License.
-
-1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
-compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
-word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
-distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
-"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
-posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
-you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
-copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
-request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
-form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
-License as specified in paragraph 1.E.1.
-
-1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
-performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
-unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
-
-1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
-access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
-that
-
-- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
-     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
-     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
-     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
-     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
-     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
-     must be paid within 60 days following each date on which you
-     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
-     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
-     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
-     address specified in Section 4, "Information about donations to
-     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
-
-- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
-     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
-     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
-     License.  You must require such a user to return or
-     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
-     and discontinue all use of and all access to other copies of
-     Project Gutenberg-tm works.
-
-- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
-     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
-     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
-     of receipt of the work.
-
-- You comply with all other terms of this agreement for free
-     distribution of Project Gutenberg-tm works.
-
-1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
-electronic work or group of works on different terms than are set
-forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
-both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
-Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
-Foundation as set forth in Section 3 below.
-
-1.F.
-
-1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
-effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
-public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
-collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
-works, and the medium on which they may be stored, may contain
-"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
-corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
-property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
-computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
-your equipment.
-
-1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
-of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
-Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
-Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
-liability to you for damages, costs and expenses, including legal
-fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
-LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
-PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
-TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
-LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
-INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
-DAMAGE.
-
-1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
-defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
-receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
-written explanation to the person you received the work from.  If you
-received the work on a physical medium, you must return the medium with
-your written explanation.  The person or entity that provided you with
-the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
-refund.  If you received the work electronically, the person or entity
-providing it to you may choose to give you a second opportunity to
-receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
-is also defective, you may demand a refund in writing without further
-opportunities to fix the problem.
-
-1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
-in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
-WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
-WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
-
-1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
-warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
-If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
-law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
-interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
-the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
-provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
-
-1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
-trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
-providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
-with this agreement, and any volunteers associated with the production,
-promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
-harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
-that arise directly or indirectly from any of the following which you do
-or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
-work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
-Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
-
-
-Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
-
-Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
-electronic works in formats readable by the widest variety of computers
-including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
-because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
-people in all walks of life.
-
-Volunteers and financial support to provide volunteers with the
-assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
-goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
-remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
-and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
-To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
-and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
-and the Foundation information page at www.gutenberg.org
-
-
-Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
-Foundation
-
-The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
-501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
-state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
-Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
-number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
-permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
-
-The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
-Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
-throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
-North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
-contact links and up to date contact information can be found at the
-Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact
-
-For additional contact information:
-     Dr. Gregory B. Newby
-     Chief Executive and Director
-     gbnewby@pglaf.org
-
-Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation
-
-Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
-spread public support and donations to carry out its mission of
-increasing the number of public domain and licensed works that can be
-freely distributed in machine readable form accessible by the widest
-array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
-($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
-status with the IRS.
-
-The Foundation is committed to complying with the laws regulating
-charities and charitable donations in all 50 states of the United
-States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
-considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
-with these requirements.  We do not solicit donations in locations
-where we have not received written confirmation of compliance.  To
-SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
-particular state visit www.gutenberg.org/donate
-
-While we cannot and do not solicit contributions from states where we
-have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
-against accepting unsolicited donations from donors in such states who
-approach us with offers to donate.
-
-International donations are gratefully accepted, but we cannot make
-any statements concerning tax treatment of donations received from
-outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
-
-Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
-methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
-ways including checks, online payments and credit card donations.
-To donate, please visit:  www.gutenberg.org/donate
-
-
-Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
-works.
-
-Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
-concept of a library of electronic works that could be freely shared
-with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
-Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
-
-Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
-editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
-unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
-keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
-
-Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
-
-     www.gutenberg.org
-
-This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
-including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
-Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
-subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
-
-
-
-</pre>
-
+<div>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42746 ***</div>
 </body>
 </html>