4 files changed, 729 insertions, 1488 deletions

diff --git a/42903-8.txt b/42903-0.txt
index a5efaeb..dd438b6 100644
--- a/42903-8.txt
+++ b/42903-0.txt
@@ -1,38 +1,4 @@
-The Project Gutenberg eBook, Het eerste ontwerp voor de bedijking der
-Zuiderzee, 1848, by Jakob Kloppenburg and Pieter Faddegon
-
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org
-
-
-
-
-
-Title: Het eerste ontwerp voor de bedijking der Zuiderzee, 1848
-
-
-Author: Jakob Kloppenburg and Pieter Faddegon
-
-
-
-Release Date: June 9, 2013  [eBook #42903]
-
-Language: Dutch
-
-Character set encoding: ISO-8859-1
-
-
-***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK HET EERSTE ONTWERP VOOR DE
-BEDIJKING DER ZUIDERZEE, 1848***
-
-
-E-text prepared by the Online Distributed Proofreading Team
-(http://www.pgdp.net)
-
-
+*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42903 ***
 
   +----------------------------------------------------------------+
   |                                                                |
@@ -190,9 +156,9 @@ niet op volledigheid bogen, zijn toch hunne denkbeelden zoo geheel
 verwerpelijk niet. Het in 1848 door hen aangegeven plan bestaat uit
 3 deelen:
 
-"1º. de droogmaking van het Y en het graven van het kanaal door
-Holland op zijn smalst, 2º. afsluiten van de Zuiderzee langs de lijn
-Enkhuizen-Stavoren en het droogmaken van dat gedeelte en 3º. het
+"1º. de droogmaking van het Y en het graven van het kanaal door
+Holland op zijn smalst, 2º. afsluiten van de Zuiderzee langs de lijn
+Enkhuizen-Stavoren en het droogmaken van dat gedeelte en 3º. het
 aanhechten van de eilanden langs onze kust, zoowel onderling, als
 met den Helder en Emden en de droogmaking van dat noordelijk deel.
 
@@ -235,7 +201,7 @@ Ook op de vergadering, van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs op 16
 Augustus 1883 is de eer van eerste ontwerpers te zijn, gegeven aan de
 heeren Kloppenburg en Faddegon; er wordt echter dadelijk aan toegevoegd
 dat hun werk in grondige bewerking niet de vergelijking kon doorstaan
-met het hierboven vermelde één jaar later verschijnende plan van den
+met het hierboven vermelde één jaar later verschijnende plan van den
 Ingenieur van 's Rijks Waterstaat B. P. G. van Diggelen.
 
 Op bladzijde 146 van het boekje in 1848 verschenen, getiteld: De
@@ -267,7 +233,7 @@ kapitale gebreken, die het tot onuitvoerbaarheid veroordeelen."
 Wat dunkt den lezer van zulk een kritiek? Met den eersten volzin stelt
 hij zijn collega Van Diggelen met zijn doorwrocht voorstel op een
 voetstuk, maar reeds heeft hij het zwaard gereed om hem te onthoofden.
-Dat gelukt hem dan met den tweeden volzin als met één slag. Een
+Dat gelukt hem dan met den tweeden volzin als met één slag. Een
 koppensneller kan er jaloersch op worden.
 
 Maar dit is den heer Welcker niet voldoende en na de terechtstelling
@@ -275,7 +241,7 @@ gaat hij tot de sectie over en houdt als een professor een anatomische
 les voor zijne toehoorders. Men leze verder en oordeele zelf:
 
 "De aftapping van de bedijkte Zuiderzee door natuurlijke loozing tot
-1,25 ÷ A.P. terwijl daarop het water van IJsel en Zwarte Water en tal
+1,25 ÷ A.P. terwijl daarop het water van IJsel en Zwarte Water en tal
 van andere riviertjes blijft afvloeien is een hersenschim; en toch
 berust hierop de aanleg der stroombanen voor den IJsel en het behoud
 van de tegenwoordige toestanden langs die rivier. Ook de aanleg dier
@@ -309,9 +275,9 @@ elk deskundige", (pag. 13 der Notulen).
 
 N.B. Reeds in 1879 was het denkbeeld van een IJselmeer geopperd met
 een verbinding daarvan met eene doorgraving van Holland op zijn Smalst,
-de open doorgraving volgens de ideeën van wijlen ingenieur Huet! En nu
+de open doorgraving volgens de ideeën van wijlen ingenieur Huet! En nu
 de oplossing van het Noordzeekanaal reeds zijn beslag heeft gekregen
-volgens de ideeën van het eerste gedeelte der plannen Kloppenburg en
+volgens de ideeën van het eerste gedeelte der plannen Kloppenburg en
 Faddegon met sluizen aan de Noordzee, eene oostelijke afdamming van het
 IJ is nog in het laatste ontwerp van Minister Lely de IJsel binnen de
 droogmaking genomen en ziet men daardoor hoe Welcker den bal missloeg,
@@ -356,12 +322,12 @@ doorgraving van Holland op zijn smalst in de Noordzee te loozen negeert,
 zijn beide middelen door Lely deugdelijk onderzocht.
 
 In de buitengewone vergadering van het Koninklijk Instituut van
-Ingenieurs d.d. 2 October 1883 zeide het lid Huët:
+Ingenieurs d.d. 2 October 1883 zeide het lid Huët:
 
 "Indien het hem vergund ware een paar bladzijden voor te lezen--wat hij
 echter niet doen zal--hij daartoe kiezen zou bladzijde 8 en 9 van het
 geschrift zoo even aan het Instituut aangeboden en door Kloppenburg en
-Faddegon samengesteld. (door J. G. Jäger, oud-concessionaris van het
+Faddegon samengesteld. (door J. G. Jäger, oud-concessionaris van het
 Noordzee-kanaal).
 
 "Men zou in die bladzijden eene reeks van werken vermeld zien, die
@@ -382,7 +348,7 @@ Om den lezer eenig denkbeeld te geven hoe groote ontwerpen zooals nu
 door Lely worden aangeboden geleidelijk tot ontwikkeling komen en hoe
 het idee IJselmeer in de wereld kwam laten wij nog een extract uit de
 notulen van de buitengewone vergadering van het Koninklijk Instituut van
-Ingenieurs van 2 October 1883 volgen. Het lid Huët zegt:
+Ingenieurs van 2 October 1883 volgen. Het lid Huët zegt:
 
 "Wil men den IJsel buitensluiten dan is de droogmaking uit den aard der
 zaak beperkt tot 'n klein deel van de Zuiderzee; wil men een grooter
@@ -406,7 +372,7 @@ merkwaardige in deze oplossing, waarbij de uitloozing van den IJsel
 ongestoord blijft, is--hoewel dit door den schrijver der brochure niet
 op den voorgrond is gesteld--hierin gelegen, dat de Zuiderzee dan voor
 deze rivier dezelfde rol gaat vervullen als bijvoorbeeld het meer van
-Constanz voor den Rijn en het meer van Genève voor den Rhône. Zulk een
+Constanz voor den Rijn en het meer van Genève voor den Rhône. Zulk een
 meer vormt in het lengteprofil der rivier een nagenoeg horizontaal
 gedeelte, dat anders uit den aard der zaak in het lengteprofil eener
 rivier nimmer kan voorkomen en neemt alzoo het bezwaar weg, dat bij een
@@ -437,7 +403,7 @@ voorgestelde richting vereenigen. Er is veel aanlokkelijks in de
 voorstellen van den heer Huet; de theorie van een diepen breeden stroom
 is goed, doch de practijk leert, dat rivieren die voordeelen voor de
 scheepvaart niet opleveren als de kanalen; maar men dient zich bij het
-voordragen dier theoriën toch ook aan de waarheid te houden en die niet
+voordragen dier theoriën toch ook aan de waarheid te houden en die niet
 te verkrachten. Ik weet niet of de heer Huet het ergens heeft gezegd,
 maar de heer R. G. B. de Vaijnes van Brakel laat den heer Huet, in zijne
 brochure te Arnhem uitgegeven, eene rivier of open zeegat door Holland
@@ -535,11 +501,11 @@ blijkbaar veel aftrek bij zijne stadgenooten.
 
 De handel van Amsterdam had dringend behoefte aan hulp ten einde
 voor nog meer verval behoed te worden. Het protectiestelsel tijdens
-onze vereeniging met België had Amsterdam benadeeld en Hamburg als
+onze vereeniging met België had Amsterdam benadeeld en Hamburg als
 concurrent doen bloeien. Rotterdam was in opkomst en dreigde de
 hoofdstad van het Land de loef af te steken. Voor den aanleg van
 spoorwegen werd door de vertegenwoordigers in de Staten-Generaal voor
-de andere provinciën belangrijke sommen gevorderd, ja zelfs voor de
+de andere provinciën belangrijke sommen gevorderd, ja zelfs voor de
 verbetering van het Noord-Hollandsch Kanaal naar den Helder waren mannen
 van invloed in de weer, die een gunstige beschikking voor het kortere
 Noordzee-kanaal tegenwerkten. Om aan de rivaliteit van Amsterdam en
@@ -549,11 +515,11 @@ zeekanaal uit de Noordzee tusschen Noordwijk en Zandvoort en vandaar met
 twee kanalen naar Amsterdam en Rotterdam. In een ouden boekentrommel
 vond ik niet minder dan 20 geschriften van allerlei personen betreffende
 de verbinding van Amsterdam met de Noordzee alle gedateerd voor 1864,
-het jaar waarin aan den heer J. G. Jäger concessie werd verleend voor
+het jaar waarin aan den heer J. G. Jäger concessie werd verleend voor
 het Noordzeekanaal van Holland op zijn Smalst n.m. bij de wet van den
 11den Juni 1864, Staatsblad No. 72.
 
-Met den heer Jäger stond de heer Kloppenburg in goede relatie. Deze
+Met den heer Jäger stond de heer Kloppenburg in goede relatie. Deze
 laatste had de aandacht getrokken door een artikel in het Handels
 en Effectenblad onder den titel van: "Hoe staan wij thans met de
 doorgraving van Holland op zijn smalst? een vraag in Maart 1861." De
@@ -570,9 +536,9 @@ te dijken Ypolders de basis voor eene concessie-aanvrage zou worden met
 eene rentegarantie door den Staat.
 
 Dank zij den invloed van den heer Thorbecke in den Staten-Generaal werd
-ten slotte aan den heer Jäger eene voorloopige concessie verleend.
+ten slotte aan den heer Jäger eene voorloopige concessie verleend.
 
-De heer Jäger betuigde zijn erkentelijkheid voor de bemoeiïngen van den
+De heer Jäger betuigde zijn erkentelijkheid voor de bemoeiïngen van den
 heer Kloppenburg in deze door hem op den feestdag, toen heel Amsterdam
 jubelde om de verleende concessie, een album in rood marokijn aan te
 bieden waarop met gouden letters gedrukt stond:
@@ -581,7 +547,7 @@ bieden waarop met gouden letters gedrukt stond:
 fotografie van den heer I. Kloppenburg, waaronder met eigen hand van den
 donateur stond geschreven:
 
-Amsterdam 1848-1863. Souvenir van J. G. Jäger, daarachter het uitgegeven
+Amsterdam 1848-1863. Souvenir van J. G. Jäger, daarachter het uitgegeven
 plan van het Kanaal door Holland op zijn Smalst en de daarbij ontworpen
 landaanwinning met de daarbij gevoegde Nederlandsche en Fransche
 uitlegging. Ook ontving hij de toezegging van een meer honoraire dan
@@ -590,14 +556,14 @@ effectieve betrekking van adviseur bij de Kanaalwerken.
 Deze bijzonderheden zijn ontleend aan een schrijven van den heer
 I. Kloppenburg aan den heer I. Dirks, Directeur der Amsterdamsche
 Kanaal Maatschappij, dd. 25 Maart 1865, waarin de schrijver zich met
-waardeering uitliet over den heer J. G. Jäger, die inmiddels zijne
+waardeering uitliet over den heer J. G. Jäger, die inmiddels zijne
 concessie had overgedragen aan de Amsterdamsche Kanaal Maatschappij. Bij
 die overdracht werd tevens de verplichting overgenomen, om den heer I.
 Kloppenburg een bedrag van vierduizend gulden uit te keeren voor zijne
 adviezen voor het ontwerp, hetgeen ook na eenig geschrijf is uitbetaald.
 
 De gezondheidstoestand van den toen vijf en zeventig jaar ouden
-heer Kloppenburg sloot een daadwerkelijke verdere bemoeiïng met de
+heer Kloppenburg sloot een daadwerkelijke verdere bemoeiïng met de
 werkzaamheden van de uitvoering van het grootsche plan uit. Voor een
 onpartijdig lezer blijkt uit de medegedeelde feiten dat voor die
 tijden een bedrag van vier duizend gulden een stoffelijk bewijs van
@@ -724,7 +690,7 @@ behoud der voorvaderlijke instellingen (terwijl die voorvaderen evenwel
 de bakens naar de getijden verzetten) allen voortuitgang weert, en
 waardoor wij bij hoogere vlugt van vreemden nietiger, zwak en arm
 worden. Zie, ten bewijze, op onze grootboeken van de nationale schuld,
-op de begrootingen van uitgaven, waaraan geëvenredigde inkomsten
+op de begrootingen van uitgaven, waaraan geëvenredigde inkomsten
 ontbreken, bij eene bevolking, die de lasten niet torschen kan, die
 haar hoop bouwt op eene, geen onderstand behoevende, kolonie, maar
 welke hare middelen tot zelfbehoud behoeft en hare beste sappen in een
@@ -785,8 +751,8 @@ ontstaan en het verkeer belemmert, van daar ophooping van goederen,
 bij steeds dalende waarde in alle landen, wegens gebrek aan geld en
 werk voor de industrie, waartoe het onmisbaar is; het geld is uit den
 omloop verdwenen, en het nadeel, daardoor aan handel en bedrijvigheid
-toegebragt, is onberekenbaar, en werkt nadeelig op den finantiëelen
-toestand van alle natiën terug, terwijl den volken de middelen benomen
+toegebragt, is onberekenbaar, en werkt nadeelig op den finantiëelen
+toestand van alle natiën terug, terwijl den volken de middelen benomen
 worden, om 's lands kassen door verdiensten te stijven._
 
 _Het geld is nog voorhanden, ook hier te lande; en is er vooruitzigt
@@ -804,7 +770,7 @@ de door ons voorgestelde, die aan het rijk als een afdoend redmiddel
 in zijnen benarden toestand wordt aangeboden, wegens geldelijk bezwaar
 onuitgevoerd blijven! Is het niet een ontwerp, dat bij een vrijgevig
 handelsstelsel de stad Amsterdam, bij eene verbeterde ligging aan
-de zee, tot een wereld-entrepôt zal verheffen; een ontwerp, waarbij
+de zee, tot een wereld-entrepôt zal verheffen; een ontwerp, waarbij
 voor de uitvoerbaarheid geene natuurlijke hinderpalen in den weg
 staan; een ontwerp, dat aan den middelstand en aan de arbeidende
 klassen jaren, ja eeuwen achtereen voedsel zal geven; een ontwerp,
@@ -817,7 +783,7 @@ Hollander, eenen stuurman gelijk, in de stormen het hoofd moedig omhoog
 heft, en door kloek beleid het ranke schip behouden binnen lootst._
 
 _Onze beschouwing omtrent het ontwerp van de droogmaking der Zuiderzee
-met de daaraan verbondene kanalisatiën is slechts kort, het onderwerp is
+met de daaraan verbondene kanalisatiën is slechts kort, het onderwerp is
 te veel omvattend, om in weinige bladen ontwikkeld te worden; vele
 punten zijn min toegelicht, om het werkje niet te omslagtig en zoo veel
 doenlijk voor het algemeen bevattelijk te maken. Wilde men naar eisch
@@ -859,7 +825,7 @@ en Petten, veruitgestrekte gronden, waarvan in den zomer aanzienlijke
 hoeveelheden hooi gehaald werden; en toont de oude vervallene Pettensche
 Sluis niet aan, dat hare vroegere uitwatering verder, waar het thans
 zee is, geloopen heeft? Moet het Huis te Britten niet door landerijen
-omgeven zijn geweest? En wáár zijn die gronden gebleven? Zijn er niet
+omgeven zijn geweest? En wáár zijn die gronden gebleven? Zijn er niet
 nog onder ons ouden van dagen, die zich een huis herinneren, dat op
 dezelfde plaats gestaan heeft, waar voor omstreeks het vierde eener
 eeuw de _Wassenaar_ bleef, welligt op dezelfde plaats, waarover
@@ -876,7 +842,7 @@ te maken, zoo als kortelings bij Ter-heide bleek, waar de zee diep
 landwaarts in drong, Delfsland en zelfs den Haag bedreigende.
 
 De Zuiderzee was vroeger diep; de toegang tot de havens van onze aan
-die zee gelegene steden, waaraan Neêrlands roem verbonden was, was
+die zee gelegene steden, waaraan Neêrlands roem verbonden was, was
 vrij. Thans zijn die havens verslibt en met de trapsgewijze verslibbing
 verdween de scheepvaart--en met haar de welvaart. De verslibbing van de
 Zuiderzee werd en wordt nog bewerkt door de Breeveertien. De millioenen
@@ -884,7 +850,7 @@ kubieke ellen water, welke tweemaal daags in en uit onze zeegaten
 stroomen, vloeijen over de Breeveertien heen, schuren hare kleilaag
 af, en verplaatsen die klei in ons midden, om ons de gelegenheid te
 verschaffen, een nieuw gebied daar te stellen, welke de schoonste parel
-aan Neêrlands kroon kan worden. De Hollander heeft zich vroeger tegen
+aan Neêrlands kroon kan worden. De Hollander heeft zich vroeger tegen
 de gangen der natuur verzet, en is de schepper van de Nederlanden. Hij
 verbinde thans den Helder aan Texel en keere, door aandijking der
 eilanden tot bij Emden, den stroom uit de Zuiderzee, en alsdan zal ook
@@ -899,7 +865,7 @@ elk zich tot op dagen toe vermeet, haren loop te bemoeijelijken en te
 bederven. Voor eene eeuw waarschuwde hiertegen een VAN VELZEN, toen een
 profeet in de woestijn, zijn stem werd niet gehoord, en nog, ofschoon
 de voorzeggingen bewaarheid zijn, veronachtzaamt men zijne stem. Het
-eigenbelang van ééne stad (Kampen) doet den IJssel een groot gedeelte
+eigenbelang van ééne stad (Kampen) doet den IJssel een groot gedeelte
 van Gelderland en Overijssel overstroomen, en tapt het water van den
 Rijn, zijnen natuurlijken loop, af. Langs zijn geheelen loop, tot aan
 Rotterdam toe en verder, wordt die schadelijke bekribbing van boven
@@ -942,10 +908,10 @@ bevrijdingsoorlog, bekend staan, diepte en hernieuwd leven zullen geven,
 en uitwateringen verzekeren, waardoor moerassen tot vruchtbare velden
 gedijen kunnen.
 
-Nederland, het land van den wereldhandel der vroegere eeuwen, dat zeeën
+Nederland, het land van den wereldhandel der vroegere eeuwen, dat zeeën
 en volken beheerschte, is bij verzwakking zijner magt, de verslibbing
 zijner havens, het verspoelen zijner gronden, het verlies van zoo vele
-Koloniën, en bij de ontwikkeling van andere volken, het land niet meer,
+Koloniën, en bij de ontwikkeling van andere volken, het land niet meer,
 wat het was, wat het zijn konde en moest; echter is het in staat, om,
 door de hier voor te stellen middelen, deszelfs handel, scheepvaart en
 landbouw te verheffen, en daaraan eenen langdurigen bloei te verzekeren.
@@ -1014,7 +980,7 @@ scheepvaart, opdat die ongestoord konde blijven; terwijl in het vervolg
 de dijk in zee, tusschen Enkhuizen en Laaksum of het Klift, in de
 nabijheid van Staveren, over de ondiepten zoude komen te leggen, moesten
 er ringvaarten, van af den later in het IJ te leggen dijk, tusschen
-het Dijkgraaf-huis van Diemen en Durgerdam, van weêrszijden om de zee
+het Dijkgraaf-huis van Diemen en Durgerdam, van weêrszijden om de zee
 gegraven worden. Men zoude dan een begin maken met het graven van
 een kanaal of vaart, van af dien dijk bij Diemen op Muiden aan; deze
 vervolgende buiten om Naarden heen, op den mond van den Eem aan; van
@@ -1055,7 +1021,7 @@ worden gelegd, benevens nog twee andere tusschen beiden. Op 50 ellen
 afstands van het kanaal zouden dijken of kaden dienen te liggen, om
 bij hoogen stand van het water, als uiterwaarden, tot waterberging te
 dienen. Afgescheiden van de sluis, beneden het veer van Westervoort,
-moest aan weêrszijden van de sluis een overlaat gelegd worden, om
+moest aan weêrszijden van de sluis een overlaat gelegd worden, om
 bij hoogen waterstand als regelaar te dienen, waardoor de dikwerf
 gevaarlijke toestand van het land werd voorkomen. Dit kanaal tevens
 behoorlijk breed, zou zeer dienstig zijn voor den handel van Amsterdam
@@ -1108,10 +1074,10 @@ bloei en welvaart van ons vaderland zal en moet medewerken.
 
 Vestigen wij ons oog op de noodzakelijkheid der droogmaking van de
 Zuiderzee, zoo mogen wij het ons niet ontveinzen, dat wij door den
-Belgischen opstand en het verlies van zoovele provinciën, met hare
+Belgischen opstand en het verlies van zoovele provinciën, met hare
 inwoners, op een lager standpunt in de rij der volken zijn gedaald, dat
-wij door den afval van _België_, in aantal van bevolking en in onze
-financiën grootelijks zijn benadeeld geworden, dat ons daardoor hooge
+wij door den afval van _België_, in aantal van bevolking en in onze
+financiën grootelijks zijn benadeeld geworden, dat ons daardoor hooge
 schuldenlasten zijn opgelegd, die, men moge zeggen, dat ze dragelijk
 zijn in voorspoed, echter bij onzen kwijnenden toestand een drukkende
 last zijn geworden.
@@ -1127,7 +1093,7 @@ eener provincie, welke ons door geene politiek kan worden betwist.
 De noodzakelijkheid gebiedt de indijking van de Zuiderzee, om de steeds
 toenemende verspoeling onzer gronden, die den toestand van het land
 gedurig benarder maakt; wij blijven er zorgeloos op staren, zien het
-steeds aangroeijende gevaar over het hoofd en denken slechts dààr aan
+steeds aangroeijende gevaar over het hoofd en denken slechts dààr aan
 herstellen, waar zigtbare schade aangerigt of waar het herstellen
 onvermijdelijk is; maar wij bezigen, helaas! geene middelen, om de
 herhaalde, ons steeds verzwakkende, aanvallen geheel krachteloos te
@@ -1142,9 +1108,9 @@ nu steeds afnemende kust ontstaan.
 
 Noodzakelijk wordt de indijking der Zuiderzee gevorderd om de jaarlijks
 plaats hebbende dijkbreuken en de daardoor veroorzaakt wordende
-inundatiën te keeren. De provinciën toch worden in hunne financiën te
+inundatiën te keeren. De provinciën toch worden in hunne financiën te
 onmagtig, de kosten van herstel alleen te dragen en de te korten in 's
-lands kas jagen te veel schrik aan, om rijks-subsidiën te gedoogen,
+lands kas jagen te veel schrik aan, om rijks-subsidiën te gedoogen,
 terwijl men al tevreden moet schijnen, de dijken in dien toestand
 te kunnen houden, waarin zij zijn, als de middelen ontbreken, om de
 gewenschte versterkingen daaraan te bewerkstelligen.
@@ -1197,7 +1163,7 @@ Hoevele nuttige ondernemingen blijven niet, door zoogenaamde
 plaatselijke belangen, onuitgevoerd, daar geene der partijen toegeven
 wil, en het aan een oppergezag ontbreekt, om, eenzijdige en kortzigtige
 plaatselijke belangen ter zijde stellende, den knoop door te hakken?
-Alles hier te lande verlamt daardoor. Vestigt men het oog op België,
+Alles hier te lande verlamt daardoor. Vestigt men het oog op België,
 hetwelk sedert deszelfs opstand dit stelsel heeft laten varen, welke
 verbeteringen zijn daar niet in vergelijking met hier, sedert dien tijd
 daargesteld? Geene tollen meer op algemeene rijkswegen, en een algemeen
@@ -1231,7 +1197,7 @@ door de noordelijke en westelijke uitgangen, nu door den eenen, dan door
 den anderen, gelegenheid tot afloop. Thans is er bij eenen noordelijken,
 dus opstoppenden, wind geene gelegenheid water te lozen, dat alsdan
 door het krachtig werkend zeekanaal van Amsterdam naar de Noordzee zal
-kunnen geschieden, en van zegenrijken invloed op vele provinciën zijn.
+kunnen geschieden, en van zegenrijken invloed op vele provinciën zijn.
 
 Zoolang men in eenen toestand verkeert, die drukkend is, en waarvoor
 geene uitkomst denkbaar schijnt, moet men in dien toestand blijven
@@ -1251,7 +1217,7 @@ steeds aangroeijen. Deze steeds verslimmerenden toestand schijnt te
 verhelpen; doch door het voorgestelde kanaal, dat een verval van water
 van een el zal geven in de Noordzee, zal het spuijingsvermogen kunnen
 hersteld worden, en nu gebiedt de noodzakelijkheid, dit redmiddel niet
-van de hand te wijzen. Al onze noordelijke provinciën hebben gebrek aan
+van de hand te wijzen. Al onze noordelijke provinciën hebben gebrek aan
 waterlozing, de dijken vorderen voorziening, en--het middel tot herstel,
 de indijking van de Zuiderzee, is daar, de pligt gebiedt dus dit werk te
 ondernemen.
@@ -1296,7 +1262,7 @@ onderling verkeer. Handelsvrijheid moet er zijn, daarop moet de Natie
 bij de Staten-Generaal aandringen, en daartoe de besluitelooze regeering
 aanzetten; doch welke voordeelen wij ons ook van vrijen handel mogen
 voorstellen, men geloove nimmer aan die hooge verdiensten en schatten,
-welke wij verkregen, tijdens andere natiën niet zoo waren ingelicht,
+welke wij verkregen, tijdens andere natiën niet zoo waren ingelicht,
 zoo als zij thans zijn. Evenwel zullen wij meer handel krijgen door een
 vrijgeviger stelsel, maar nog meer door handel in eigen producten, welke
 mede een vertier oplevert, waardoor elk ambachtsman, elk neringdoende
@@ -1327,12 +1293,12 @@ dit is van grooten invloed op 's Rijks inkomsten; zij zal handel en
 vertier doen herleven, daardoor bloeit de middelstand, de hartader
 van den Staat, door dezen moet de schatkist gestijfd worden, om een
 staatsbankroet te voorkomen. Het middel is daar;--de noodzakelijkheid
-gebiedt ook dáárom de droogmaking van de Zuiderzee.
+gebiedt ook dáárom de droogmaking van de Zuiderzee.
 
 De armoede demoraliseert den arbeider en den middelstand. Gene treedt
 schaamteloos voor het huwelijksaltaar. Vraagt men hem, welke middelen
 van bestaan hij heeft voor vrouw en toekomstig kroost? Even schaamteloos
-matigt hij zich het regt op de armenkas aan, gelijk zoo velen vóór hem
+matigt hij zich het regt op de armenkas aan, gelijk zoo velen vóór hem
 deden. Men mag thans niet meer onderzoeken, hoedanig de behoeftige tot
 den staat van behoefte is vervallen; genoeg is het, dat er behoefte is,
 en dat daarin moet voorzien worden.
@@ -1350,7 +1316,7 @@ landverhuizing te keeren. Dit kan niet door dwangmiddelen en
 belemmeringen geschieden, ook niet door overreding; want noch door
 dwang, noch door overreding kan men den nijveren, naar bedrijvigheid om
 zich heen zoekenden werkeloozen burger brood en bestaan verschaffen. Ons
-beste bloed wordt ons afgetapt; wij bezitten geene koloniën, (en men
+beste bloed wordt ons afgetapt; wij bezitten geene koloniën, (en men
 schijnt er ook niet naar uit te zien, dezelve te verkrijgen) werwaarts
 de landverhuizer zijne schreden kan wenden, om door wederkeerige
 belangen aan ons verbonden te blijven, en die ons voedsel zouden geven,
@@ -1419,7 +1385,7 @@ Zuiderzee niet onuitgevoerd te laten.
 
 Het grootste gedeelte van onze huishoudelijke fabrijken kwijnt, en
 daardoor is het dan ook, dat zoovele handwerkslieden ledig loopen,
-zoodat, vóór dat de winter begint, reeds dikwerf duizenden buiten
+zoodat, vóór dat de winter begint, reeds dikwerf duizenden buiten
 bestaan zijn. Wie kan het leven en het vertier schetsen, die uit de
 voorgestelde droogmaking van de Zuiderzee zullen voortspruiten, daar
 steenbakkerijen, kalkovens, houtzaagmolens, smederijen, wagenmakers,
@@ -1434,7 +1400,7 @@ de O. I. vaart in aanbouw zijn, verdwijnen onze scheepstimmerlieden,
 staan lijnbanen, scheepssmederijen stil,--ook daar is leven te
 verwachten, voor de alsdan herlevende binnen-scheepvaart,--dien
 scheepstimmerman met alle andere, daarbij behoorende, ambachtslieden,
-gebiedt ons de drang der noodzakelijkheid, hier te houden, en dààrvoor
+gebiedt ons de drang der noodzakelijkheid, hier te houden, en dààrvoor
 zijn geene middelen te vinden, dan de indijking en droogmaking van de
 Zuiderzee!
 
@@ -1455,18 +1421,18 @@ Zuiderzee meerder vertier voortspruite.[1]
     ons ook geleerd, dat wel de man daar met genoegen leven zal, doch
     dat de physieke staat der vrouw daartegen pleit. Jonge mannen, met
     frissche kracht, en van onbedorven zeden kunnen het klimaat daar
-    weêrstaan, en bij matigen veldarbeid gezond blijven; zij weten zich
+    weêrstaan, en bij matigen veldarbeid gezond blijven; zij weten zich
     boven kleine ongewone ongemakken te verheffen; maar de vrouwen
     minder, en die gevoelen zich daardoor ongelukkig. Ook is er aldaar
-    geen gebrek aan blanke vrouwen, zoo als in Oost-Indiën, zoodat de
+    geen gebrek aan blanke vrouwen, zoo als in Oost-Indiën, zoodat de
     trouwlustige aldaar, ampele keuze vindt, en gelukkiger met eene
     aldaar geborene zijn zal, dan met eene gade, welke uit haren gewonen
-    werkkring verplaatst wordt. Naar de Oost-Indiën is het vertrekken
+    werkkring verplaatst wordt. Naar de Oost-Indiën is het vertrekken
     van huisgezinnen beter aan te bevelen, ook daar is het klimaat zoo
     verwoestende niet voor de gezondheid, en leveren de hooger liggende,
     goed te bebouwen velden, een aangenaam verblijf op. Mogt de
     landverhuizer ook inzien, hoewel hij minder geld voor den overtogt
-    naar Amerika geeft, dan naar de Oost-Indiën, deze overtogt hem
+    naar Amerika geeft, dan naar de Oost-Indiën, deze overtogt hem
     nagenoeg evenveel kosten zal, omdat hij nog honderde uren in het
     binnenland te reizen heeft, alvorens de plaats zijner bestemming
     naar de westelijke grenzen bereikt is.
@@ -1479,7 +1445,7 @@ wij door handel en scheepvaart onzen voorspoed moeten behouden; landbouw
 en nijverheid plukken daarvan de vruchten. Die handel en scheepvaart
 kunnen vermeerderd worden. Amsterdam zou te verkiezen zijn boven
 Antwerpen, door deszelfs nadere ligging aan de Noordzee; maar het is
-Amsterdam alléén niet, waarop wij ons oog gevestigd hebben. Zullen ook
+Amsterdam alléén niet, waarop wij ons oog gevestigd hebben. Zullen ook
 niet Groningen, Harlingen, Zwol en Kampen juichen, schepen van meerderen
 diepgang te kunnen hebben? Het is onverschillig, naar welke onzer steden
 de toevoeren om de Oost, Noord en West komen, zoo dezelve ons niet
@@ -1491,7 +1457,7 @@ uit eigenbelang. Van hier moeten de toevoeren uit zee gemakkelijker
 naar boven te verzenden zijn, dan van elders. Wil men in het vervolg
 verder zien, dat men dan ook kanalisere; men snijde van beneden
 Nijmegen uit de Waal in de Maas omstreeks Grave, en gerust mogen wij
-dan de concurrentie van België met ons aanzien. Wij zullen den zeer
+dan de concurrentie van België met ons aanzien. Wij zullen den zeer
 belangrijken handel op de Oostzee, voor Amsterdam, Kampen, Zwol,
 Vriesland en Groningen, voor ons behouden, behalve dat het meerdere
 vertier van onze eigene produkten, veeteelt, hooigewassen, enz., de
@@ -1513,7 +1479,7 @@ wel geschikt voor stoomslepers, waardoor wij de concurrentie met de
 spoorwegen zullen kunnen volhouden.
 
 Hoe komen wij uit onzen schuldenlast, die steeds ondragelijker wordt?
-Ook dáárvoor moet men middelen zoeken, die meer productief zijn. Wordt
+Ook dáárvoor moet men middelen zoeken, die meer productief zijn. Wordt
 dit woord nu in eenen ongelukkigen zin opgevat, en noemt men afpersen
 productief maken.--O laat ons den Algoede loven, dat de opbrengsten door
 voorspoed, productief zullen worden.
@@ -1522,10 +1488,10 @@ Engeland strekke tot voorbeeld, om te bewijzen, van welken invloed de
 arbeid op de accijnsen is. Ook hier, waar millioenen door handen arbeid
 zullen circuleren, zullen millioenen in 's Rijks schatkist vloeijen,
 waarop men met meer zekerheid zal kunnen rekenen, dan op de batige
-saldo's uit de Oost-Indiën, die eigenlijk tot verbetering aan onze O. I.
+saldo's uit de Oost-Indiën, die eigenlijk tot verbetering aan onze O. I.
 bezittingen moesten besteed worden. De drang der geldmiddelen, om aan
 het moederland een hoog batig slot te kunnen uitkeeren, stelt onze
-bezittingen in Oost-Indië in gevaar. Waren wij op Borneo behoorlijk
+bezittingen in Oost-Indië in gevaar. Waren wij op Borneo behoorlijk
 vertegenwoordigd geweest, (dat welligt, om kosten te besparen, verzuimd
 wordt) dan hadden de Engelschen er zich niet, met schending van
 tractaten, kunnen nestelen. Thans moeten wij, voor overmagt zwichtende,
@@ -1541,10 +1507,10 @@ Terwijl vroeger de held in de kazerne opgevoed, en op het slagveld
 door ondervinding gevormd werd, leerde hij de behoefte van den soldaat
 kennen; moed en beleid bezielden den eergierige, welke hem den weg
 baanden, om zelfs tot den graad van Generaal te kunnen opklimmen;--thans
-kunnen alléén de poorten van Breda, aanspraak op de epauletten geven.
+kunnen alléén de poorten van Breda, aanspraak op de epauletten geven.
 
 Pruissen kleefde vroeger ook dit systema aan, slechts de Adel gaf
-regt op de porte d'épée; men weet, wat daarvan de gevolgen waren.
+regt op de porte d'épée; men weet, wat daarvan de gevolgen waren.
 In de bevrijdingsoorlog van 1813 en 1814 geboden eene duur gekochte
 ondervinding en de drang der omstandigheden, van dit stelsel af te
 zien, en de officier, uit burgerlijk bloed gesproten, met moed en
@@ -1562,22 +1528,22 @@ heldenmoedig voorbeeld te volgen. Nog heden telt de marine menig
 verdienstelijk zee-officier onder haar korps, die in de kweekschool
 voor de zeevaart te Amsterdam of aan boord is opgevoed, en Vorst en
 Vaderland, door zeemanschap, kunde, moed en beleid, met eere dient. Het
-is nu echter Medemblik alléén, dat onze marine tot steun en eer zal
+is nu echter Medemblik alléén, dat onze marine tot steun en eer zal
 verstrekken.
 
 Geen burger, door aangeboren genie en studie zich tot ingenieur
 bekwamende, en bereid den Staat, hetzij hier te lande of in deszelfs
-koloniën, te dienen, kan nu meer hoop voeden op eene aanstelling. Door
+koloniën, te dienen, kan nu meer hoop voeden op eene aanstelling. Door
 middel van stelselmatige begrippen gevormd, en na eenigen tijd te Delft
 doorgebragt te hebben, wordt de baan tot aanstelling geopend, die den
 burger te kostbaar wordt gemaakt, om haar te kunnen betreden.[2]
 
 [2] Men heeft te Delft eenen verkeerden weg ingeslagen; door slechts
     modellen te aanschouwen, wordt men geen kundig praktisch geoefend
-    werktuigkundige, de theorie alléén is niet voldoende. Engeland heeft
+    werktuigkundige, de theorie alléén is niet voldoende. Engeland heeft
     zijne grootste werktuigkundige ingenieurs te danken, aan dezulken,
     die in de groote werktuigenfabrijken, zoo van stoomwerktuigen als
-    anderzins hebben geleerd en gewerkt. Dáár staat de toekomstige
+    anderzins hebben geleerd en gewerkt. Dáár staat de toekomstige
     ingenieur, aan een aambeeld of draaibank te werken, en leert de
     metalen kennen; daar leert hij door ondervinding wat theorie is,
     geschikt om in praktijk gebragt te worden; terwijl het hem er ook
@@ -1608,7 +1574,7 @@ anderzijds de werkloosheid, waarin wij verkeeren.
 Het ontbreekt ons evenmin aan geestvermogens, als andere volken; zij
 behoeven slechts ontwikkeld en dienstbaar gemaakt te worden tot de
 bedrijven. Waarom zouden wij niet gelijken tred kunnen houden met andere
-natiën, die ons, wel is waar, nu in vele zaken zijn vooruitgestreefd?
+natiën, die ons, wel is waar, nu in vele zaken zijn vooruitgestreefd?
 Zeker zijn daaraan veel standvastigheid, beradenheid, opofferingen,
 moeiten en zorgen verbonden, om het verzuimde weder in te halen,--doch
 het is doenlijk! En verheft zich Amsterdam uit die lethargie (hoogst
@@ -1664,11 +1630,11 @@ klimmen.
 
 Ontvangersposten op dorpen, worden door jonkheeren en baronnen
 bediend, die in nabijgelegen steden meer aan huishuur verwonen, dan de
-perceptie-loonen en het tractement bedragen; accumulatiën van posten en
-exeptiën op wetten bij de vleet, zoo dat ook hier alle vooruitzigten
+perceptie-loonen en het tractement bedragen; accumulatiën van posten en
+exeptiën op wetten bij de vleet, zoo dat ook hier alle vooruitzigten
 voor den burger verdwijnen. Het ware ook veel beter voor den burger, een
 onafhankelijk lid in den staat te zijn, dan ambtenaar te worden, die,
-door instructiën geboeid, eigen verstand, oordeel, en meêwarigheid geen
+door instructiën geboeid, eigen verstand, oordeel, en meêwarigheid geen
 gehoor mag geven. Trouwens, hij, die weet, wat zoogenaamde administratie
 is, dankt den hemel, dat hij op eene of andere wijze gelegenheid
 gevonden heeft, er niet meer mede in aanraking te zijn.
@@ -1679,8 +1645,8 @@ blijft onafhankelijk en streeft naar beter bestaan; de middelen liggen
 voor u en uw kroost in de Zuiderzee. Hare omschepping in een bloeijend
 gewest zal u die middelen verschaffen. Weldenkenden en barmhartigen,
 die honderde en duizende guldens en somwijlen meer, elk naar zijn
-vermogen, jaarlijks, niet alléén aan de armbezorgers van verschillende
-kerkgenootschappen, maar ook aan individuën en genootschappen tot
+vermogen, jaarlijks, niet alléén aan de armbezorgers van verschillende
+kerkgenootschappen, maar ook aan individuën en genootschappen tot
 leeniging van anders vlijtige, maar door gebrek aan werk behoeftige,
 landgenooten besteedt; gij, die vruchteloos peinst en denkt op middelen,
 hoe dien kanker uit onze maatschappij te verbannen, en uren en dagen
@@ -1729,7 +1695,7 @@ liefde voor grootheid en van smaak in kunsten en wetenschappen. Zulk
 een gebouw zou door geene andere kunnen worden daargesteld, dan door
 hen, bij wie de geestkracht tot werken ontwikkeld was, die door stoute
 ondernemingsgeest waren bezield, bij wie evenveel eerzucht heerschte als
-zucht, om zich door groote handelsoperatiën vele en groote rijkdommen te
+zucht, om zich door groote handelsoperatiën vele en groote rijkdommen te
 verschaffen. Het getuigt van den milden geest des handelaars, die, in
 grootsche ondernemingen geslaagd, altoos grootheid en welvaart om zich
 heen verspreidt.
@@ -1745,7 +1711,7 @@ reeds met goed gevolg bij Katwijk geschiedt.
 
 Wij willen verschillende groote, breede en diepe kanalen, genoegzaam
 nieuwe rivieren daarstellen,--het Voornsche en het Noord-Hollandsche
-kanaal zijn dáár, om de mogelijkheid te bewijzen.
+kanaal zijn dáár, om de mogelijkheid te bewijzen.
 
 Wij willen in zee aandijken,--dit hebben onze voorouders gedaan, en dit
 doen wij nog dagelijks.
@@ -1760,7 +1726,7 @@ verzwaren, en--men legde er geld bij.
 
 Wij willen ook indijken, doch wij hebben weinig bedijking voor te
 stellen, en winnen binnen deze bedijking 600,000 bunders land aan; eene
-aanzienlijke hoeveelheid gronds meer, dan ééne onzer provinciën aan
+aanzienlijke hoeveelheid gronds meer, dan ééne onzer provinciën aan
 bebouwden grond bevat. Slechts door eene kleine vier uren van Enkhuizen
 op Stavoren aan te dijken, wordt ons reeds ruim 260,000 bunders land
 bezorgd. Wij zullen hoofden in de zee uit te brengen hebben; welnu, wie
@@ -1853,7 +1819,7 @@ een nimmer gekend vermogen zullen verkrijgen.
 De jaarlijksche verslagen geven er getuigenis van, dat, sedert het
 Noord-Hollandsche kanaal in wezen is, de alom geheerscht hebbende
 ziekten onder het vee zigtbaar hebben afgenomen. Men betwijfelde de
-mogelijkheid, om sluizen te kunnen leggen, die aan de zee weêrstand
+mogelijkheid, om sluizen te kunnen leggen, die aan de zee weêrstand
 bieden, en evenwel beantwoorden die sluizen ten volle aan de
 verwachting. Men achtte het onmogelijk, om door veen, moerassen en
 zandgronden een kanaal te kunnen graven van 6 ellen diep, daar die grond
@@ -1911,7 +1877,7 @@ zie hierover de Medemblikker kronijk)[4].
 
 [4] Eertijds loofde men, met het bezit van den grond, twee tonnen
     gouds uit aan dengene, die het Koegras wilde indijken--dat werk is
-    volbragt! LEEGHWATER wilde vóór twee eeuwen het Haarlemmer-meer
+    volbragt! LEEGHWATER wilde vóór twee eeuwen het Haarlemmer-meer
     droogmaken; men hield het voor eene hersenschim--nu dit meer zoo
     veel grooter en dieper geworden is, zal men het ondernemen!
 
@@ -1934,10 +1900,10 @@ verdienstelijken heer ROSEN, Stads-Architect te Rotterdam). In Frankrijk
 en Engeland heeft men aan vele havens op de kust hoofden in zee, die
 nu door beton-werken, minder moeijelijk, en meer duurzaam zijn; en dat
 wel op plaatsen, waar men vervaarlijke stroomen en bij ons onbekende
-vloeden, somwijlen van 20 à 40 voet in een getij, heeft. Duchten wij
+vloeden, somwijlen van 20 à 40 voet in een getij, heeft. Duchten wij
 N. W. stormen, de zeetijdingen berigten ons, dat ook menig schip op
 Albions kusten vergaat, waar de zee gramstorig hare offers eischt, en
-waar nogtans de daargestelde werken tegen de zeeën bestand blijven. De
+waar nogtans de daargestelde werken tegen de zeeën bestand blijven. De
 werkzaamheden, om dijken te leggen, het groote, hoewel korte, kanaal
 tot in de Noordzee daar te stellen, die vele, een geheel uitmakende,
 ringvaarten en de afwatering van den IJssel, door de hooge gronden van
@@ -1959,7 +1925,7 @@ De indijking en droogmaking van de geheele Zuiderzee zoude bij gedeelten
 worden ondernomen; en wij houden het er voor, dat de droogmaking van
 het eerste gedeelte, eene oppervlakte van 260,200 bunders, in omstreeks
 denzelfden, zoo niet in minder, tijd dan het Haarlemmer-meer, dat maar
-één twaalfde gedeelte van de oppervlakte der voorloopig in te dijken
+één twaalfde gedeelte van de oppervlakte der voorloopig in te dijken
 Zuiderzee beslaat, zal uit te malen zijn.
 
 De Zuiderzee levert minder bezwaren tegen het droogmaken, en de daaraan
@@ -2046,7 +2012,7 @@ het daarstellen van een groot geheel meent te verkrijgen.
 
 Tijd is geld!--dit is ook hier eene waarheid. Elk jaar toevens berooft
 ons van groote voordeelen of inkomsten. De pacht van 260,000 bunders
-land, tegen f 50 per bunder in het jaar, bedraagt f 13,000,000, dat
+land, tegen f 50 per bunder in het jaar, bedraagt f 13,000,000, dat
 waarlijk eene aanwinst is, die ons moet aansporen, om alle krachten in
 te spannen, en met spoed eene droogmaking te bewerkstelligen, die zulk
 eene aanzienlijke som kan opleveren.
@@ -2075,7 +2041,7 @@ gemaakt; het is waar, deszelfs sluizen zijn veelal nu reeds werkeloos,
 doch die worden alsdan nog werkeloozer gemaakt, uit hoofde van den
 verlengden afloop van het water door den nieuw ingedijkten grond.
 
-Door dit partiëel indijken blijven de minst voordeel aanbiedende stukken
+Door dit partiëel indijken blijven de minst voordeel aanbiedende stukken
 liggen, en het onvermijdelijk gevolg daarvan zoude zijn, dat er na
 verloop van tijd een menigte van meren en meertjes in de Zuiderzee
 overbleven, middelerwijl de westelijke kust van Noord-Holland
@@ -2169,7 +2135,7 @@ met onze kapitalen woekeren.
 
 Welke schatten zijn er niet van ons naar Amerika gegaan, waar woest
 liggende gronden, zoo als wij er bij duizende bundertallen in alle
-Provinciën verwaarloosd hebben liggen, mede zijn ontgonnen,--en ten
+Provinciën verwaarloosd hebben liggen, mede zijn ontgonnen,--en ten
 slotte wenden de Staten bankbreuk voor, terwijl de ingezetenen aldaar
 in voorspoed leven, en die zelfde Staten weigerachtig blijven, om hunne
 onderdanen ook maar eene matige belasting op te leggen, om ons onze
@@ -2177,7 +2143,7 @@ gelden te rembourseren? Daarhenen vloeiden onze schatten, die ons nimmer
 terug betaald zullen worden, om kanalen en middelen van vervoer daar te
 stellen, terwijl wij zulke kanalen bleven ontberen.
 
-Daarheen vloeit ons geld in bank-actiën, waarvan men de instelling hier
+Daarheen vloeit ons geld in bank-actiën, waarvan men de instelling hier
 te lande afkeurt; en nog zijn wij door schade niet wijzer, terwijl
 het ons aan geld blijft ontbreken, om, midden in ons rijk, kanalen te
 graven, om indijkingen te bewerkstelligen, verveeningen te doen, polders
@@ -2187,13 +2153,13 @@ evenveel waarde zouden hebben als de Amerikaansche, maar waarbij de
 ingezetenen niet onder zoo vele en zoo zware lasten gebukt gaan.
 
 Er is geen geld, zegt een prolongant, terwijl hij eenige honderde in
-prolongatie genomen _Portugesche_ obligatiën natelt; waarborgen op de
+prolongatie genomen _Portugesche_ obligatiën natelt; waarborgen op de
 goede trouw van het _Portugesche_ gouvernement, waarvan wij onlangs
 nog een schoon blijk hebben gezien, door maar met eene pennestreek 20%
 van de geconditioneerde rente af te houden. Zijn die _Portugezen_ een
 betere waarborg, dan de uit de Zuiderzee te herrijzen grond, welke
 aan dagloonen enz., door den eigen landgenoot, den broeder en vriend
-verdiend, slechts f 300 tot f 350 per bunder zal kosten, en die f 1000
+verdiend, slechts f 300 tot f 350 per bunder zal kosten, en die f 1000
 en welligt aanzienlijk meerdere waarde verkrijgen kan, terwijl de
 interest door de verpachtingen gewaarborgd wordt en blijft?
 
@@ -2226,7 +2192,7 @@ geldleeningen weren, omdat hij inzag, dat het geld, in eigene
 ondernemingen gestoken, meer voordeel moest opleveren. Doch hij heeft
 door zijn bevelschrift het beleggen van gelden in vreemde fondsen niet
 geweerd, hij heeft slechts de groote voordeelen op die leeningen aan
-onze bankiers ontnomen, zoo als de provisiën op de negotiatiën en op
+onze bankiers ontnomen, zoo als de provisiën op de negotiatiën en op
 de jaarlijksche rentebetalingen en den lande het voordeel van een
 matig zegelregt op elke obligatie,--dit alles ging door eene enkele
 pennestreek verloren,--en evenwel blijft de beurs overstroomd van vreemd
@@ -2244,7 +2210,7 @@ munt besnoeide; een fictieve bezuinigings-maatregel, waardoor de natie
 jaarlijks millioenen derft.
 
 De _Rus_ c. s. ontving van ons oude wigtige guldens voor zijne aangegane
-leeningen; maar zendt ons nu, door die ministeriële maatregel, daarvoor
+leeningen; maar zendt ons nu, door die ministeriële maatregel, daarvoor
 minder zilver, om guldens van mindere waarde te maken, om daarmede
 kapitaal af te lossen en rente te betalen.
 
@@ -2268,7 +2234,7 @@ evenementen prijs zouden gegeven hebben.
 Met ons geld, dat door kansen op loterij-winsten tot rembours ons uit de
 handen gespeeld wordt, legt men in vreemde landen spoorwegen aan. Bij
 ons laat men voordeelige ondernemingen, zoo als gasverlichting enz. door
-vreemde exploiteren en dan de actiën voor schralen interest beleenen.
+vreemde exploiteren en dan de actiën voor schralen interest beleenen.
 Waarom heeft het wantrouwen in onze eigene ondernemingen de plaats
 van het vertrouwen ingenomen? Waar is die ondernemingsgeest, waarvan
 Amsterdam nog, in zijne paleizen, prachtige gebouwen en in zijne thans
@@ -2277,12 +2243,12 @@ Monumenten van deszelfs vroegere grootheid, de herinnering opwekt?
 
 De geschiedenis heeft opgeteekend, dat CORNELIS HOUTMAN, Hollandsch
 koopman, in Lissabon om schulden gegijzeld werd. Hij schreef toen naar
-Amsterdam aan kooplieden: "Ik heb de sleutel naar de Oost-Indiën; zendt
+Amsterdam aan kooplieden: "Ik heb de sleutel naar de Oost-Indiën; zendt
 geld, om mij huiswaarts te doen keeren." Heden ten dage zoude men op de
 ontvangst van zoodanig schrijven zeggen: is de kerel gek? Geld zenden,
 om hem uit het hok te halen, en nog als een plannenmaker daarenboven?
 Zoo dacht men vroeger niet.--Zijn wensch werd vervuld, en korten tijd
-daarna stevende HOUTMAN naar de Oost-Indiën, en baande den weg voor
+daarna stevende HOUTMAN naar de Oost-Indiën, en baande den weg voor
 stoute en voorspoedige ondernemingen, welke ons gedurende eenige eeuwen
 verrijkten; er verliepen geene maanden, geene jaren, om te beraadslagen,
 en de eene zwarigheid voor en de andere na te opperen, waardoor de
@@ -2353,10 +2319,10 @@ Gene onttrekt zich, uit gebrek aan kennis van handel, van schei- en
 werktuigkunde, aan het maatschappelijk leven, en koopt duur, zonder
 vooruitzigt op winst bij den verkoop, grond en boerderij, waarop de
 boer, zelf ploegende en zwoegende, zijn bestaan heeft, levende als
-boer, met de kennis van eenen boer toegerust--en dáárop zal een heer,
+boer, met de kennis van eenen boer toegerust--en dáárop zal een heer,
 met de mindere verdiensten van eenen boer, die zelf zonder huurlingen
 werkt, als heer leven! Men studeert, men leert en bevlijtigt zich,
-het voorbeeld van andere natiën te volgen, en men vindt een'
+het voorbeeld van andere natiën te volgen, en men vindt een'
 wederstrevenden landbouwer, die niets goedkeurt, hetwelk zijne
 voorouders niet deden, en zoo komt men niet verder. Men beroept zich op
 landhuishoudkundige boeken, maar het is theorie zonder praktijk; terwijl
@@ -2407,7 +2373,7 @@ Als men eens alles overziet, wat door die reparatie gewonnen kan
 worden: het herstel van gemeenschap met de Noordzee, en dit nog
 wel langs eenen verkorten en veiligen weg, zal men zich dan nog
 verwonderen over de woorden, welke een onzer geachtste gezagvoerders
-van eenen Oost-Indiënvaarder, in verrukking, bij het vernemen van dit
+van eenen Oost-Indiënvaarder, in verrukking, bij het vernemen van dit
 ontwerp, uitriep: "Ik wenschte, dat ik het reeds zag!" Door betere
 gemeenschap met de zee, zou Amsterdam levendige stoomvaart, handel met
 uitvoer-artikelen, in menigte verkrijgen; als haven eene voordeeligere
@@ -2420,10 +2386,10 @@ zou kunnen liggen, waarin voor aanbouw en herstel dier vloot de beste
 gelegenheid zou gevonden worden, waar nu ongebruikte tuighuizen en
 werven der marine weder ter dienste zouden zijn, en van waar, in tijd
 van oorlog, langs ringvaarten, naar vijf verschillende havens, tegen
-thans één, oorlogschepen en booten verzonden zouden kunnen worden.
+thans één, oorlogschepen en booten verzonden zouden kunnen worden.
 
 Welke hoogere waarde verkregen hare huizen en pakhuizen niet? En
-was eene belegging in actiën, op de droogmaking van de Zuiderzee,
+was eene belegging in actiën, op de droogmaking van de Zuiderzee,
 alsdan niet voor elk, die iets te beleggen heeft, de voordeeligste
 geldbelegging? Is het niet eene geoorloofde, eene winst aanbiedende
 speculatie van een' eigenaar van een huis, om de waarde van zijn huis
@@ -2449,10 +2415,10 @@ dat der stad jaren lang ontbreekt, en dat, in dezen stand van zaken,
 jaarlijks verminderen moet?
 
 Het heeft der stad Amsterdam nimmer aan crediet ontbroken, en het zal
-haar, om negotiatiën te doen, daaraan nooit ontbreken, zoo lang zij hare
+haar, om negotiatiën te doen, daaraan nooit ontbreken, zoo lang zij hare
 verbindtenissen naleeft.
 
-Het is ook niet Amsterdam alléén, dat zoo aanzienlijk zal bevoordeeld
+Het is ook niet Amsterdam alléén, dat zoo aanzienlijk zal bevoordeeld
 worden. Vestigen wij ons oog, voor eene poos, op de omstreken der stad;
 hoevele steden, vlekken en dorpen vinden wij daar niet, die allen in
 even kwijnenden toestand zijn, zoo in handel als in akkerbouw; die allen
@@ -2466,7 +2432,7 @@ liggen ook voor u in de droogmaking der Zuiderzee, en ook gij kunt de
 uitvoerbaarheid mogelijk maken door uwe bijdragen.
 
 Even zoo als Amsterdam, zullen ook alle zaanlandsche dorpen verkorte
-gemeenschap met de zee verkrijgen, en ook van dáár zullen directe aan-
+gemeenschap met de zee verkrijgen, en ook van dáár zullen directe aan-
 en afvoeren van en naar alle landen geschieden kunnen. Eveneens als
 nu, van uit het Nieuwe Diep, van Rotterdam en van Harlingen, het vee,
 de eigene producten, vervoerd worden, eveneens zal dit van uit de
@@ -2502,7 +2468,7 @@ waardoor men zonder klompen droogvoets kan loopen dan zal men erkennen,
 van eenen grooten last ontslagen te zijn, dien men nu naauwelijks meer
 opmerkt.
 
-Doch niet alléén, dat het eigenaardig zoogenaamde Waterland een droog
+Doch niet alléén, dat het eigenaardig zoogenaamde Waterland een droog
 land zal worden, maar daardoor zal het ook tot alle kultuur geschikt
 worden, en alzoo zal de waarde der landerijen niet alleen verhoogen,
 maar ook de bouw en verkoop der produkten zal toenemen, en daardoor meer
@@ -2511,8 +2477,8 @@ arbeid en welvaart geboren worden.
 Hoe vele duizende bunders land, binnen den omtrek van Amsterdam en
 Zaandam, nu drassig en moerassig liggende en kwalijk eenig gras
 opleverende, zullen door de droogmaking dubbele waarde verkrijgen.
-Draagt daarom ook, én voor uw zelfbehoud, én voor de vermeerdering uwer
-middelen, én voor de toekomstige welvaart uwer kinderen van het uwe bij,
+Draagt daarom ook, én voor uw zelfbehoud, én voor de vermeerdering uwer
+middelen, én voor de toekomstige welvaart uwer kinderen van het uwe bij,
 opdat de droogmaking der Zuiderzee ten uitvoer gelegd kunne worden.
 
 En zijn zoovele West-Vriesche steden, wier kronijken van vroegere
@@ -2527,7 +2493,7 @@ belangstelling het tijdperk der bevrijding van het Spaansche juk, en hoe
 de Watergeuzen van uit hunne havens tot de bevrijding van hun vaderland
 hielpen bijdragen; hoe de Nederlanders, de vrijheid bevochten zijnde,
 meer vredelievende, doch niet minder gevaarlijke togten ondernamen, hoe
-zij Nova Zembla naderden en de Oost-Indiën bezochten, hoe zij uit het
+zij Nova Zembla naderden en de Oost-Indiën bezochten, hoe zij uit het
 Noorden den walvisch, uit het Oosten de geurige specerijen mede
 huiswaarts bragten!
 
@@ -2574,11 +2540,11 @@ vereischt. Maar die som ware er noodig, zoo men alles wilde daarstellen,
 en staande de volvoering van het geheel, niets wilde verkoopen;--doch
 het droog gemaakte en geheel voor de kultuur gereede IJ, heeft minstens
 eene waarde van zestien millioenen guldens, welke te realiseren waren.
-Het sloten, slechten, kavelen à f 84,-- over den 260,000 Bunders
+Het sloten, slechten, kavelen à f 84,-- over den 260,000 Bunders
 berekend, beloopt wel twintig millioenen guldens. Het toebereiden van
 het land kon trapsgewijze geschieden, naar gelang dat er verhuurd of
 verkocht werd, in welk laatste geval het sloten, slechten en kavelen
-aan den kooper konde overgelaten worden, zoodat met omstreeks 50 à 60
+aan den kooper konde overgelaten worden, zoodat met omstreeks 50 à 60
 millioenen guldens een werk te voltooijen ware, dat jaarlijks millioenen
 guldens kan opleveren.--Vier en vijftig millioenen guldens kostte de
 enkele spoorweg van Londen naar Birmingham, en de inschrijving daarvoor
@@ -2588,7 +2554,7 @@ van goederen, terwijl eene opkomende concurrentie, eene verbeterde
 uitvinding van wegen te leggen, die een goedkooper vervoer oplevert,
 gezwegen nog van het luchtreizen, dat, naar men zegt, door eenen
 Hollander schijnt mogelijk gemaakt te zullen worden, de waarde der
-actiën tot nul zal kunnen doen dalen--het land, hetwelk f 350,-- het
+actiën tot nul zal kunnen doen dalen--het land, hetwelk f 350,-- het
 bunder, geheel ter bebouwing gereed, zal kunnen kosten, kan door geen
 onvoorzien evenement verloren gaan. "Land is zekere bezitting," zegt het
 spreekwoord.
@@ -2597,7 +2563,7 @@ De zaak zal, wat het geld betreft, wel uitvoerbaar worden, indien er
 maar eene directie gekozen wordt, wier persoonlijk karakter en
 moraliteit vertrouwen inboezemt.
 
-Het is in Amsterdam niet alléén, het is overal in ons vaderland, dat er
+Het is in Amsterdam niet alléén, het is overal in ons vaderland, dat er
 zoovele inrigtingen, aan de weldadigheid gewijd, in stilte bestaan, waar
 niet mede gepraald wordt, zooals in Engeland, door de woorden: "Gesticht
 door vrijwillige bijdragen," in vergulde letters voor de gevels te
@@ -2615,14 +2581,14 @@ gaf, de belangen van het rijk belangloos voor te staan, door van het
 Honorarium af te zien; den man, die een der edelste voorstanders, van
 de Kweekschool voor de Zeevaart is, waar hij even trouw den toestand van
 de zieken onderzoekt, als in den vroegen morgen, in de open lucht, de
-exercitiën der kweekelingen bijwoont; hij, die bewijzen gegeven heeft,
+exercitiën der kweekelingen bijwoont; hij, die bewijzen gegeven heeft,
 de stads belangen voor te staan, en met moed ontzag in te boezemen
 tot waarneming der verpligtingen, die op de ambtenaren rusten, en die
 welligt slechts door den gebrekkigen langzamen gang, dien de verouderde
 vorm van regeren mede brengt, verhinderd wordt, om aan de stad meerdere
 welvaart te verschaffen. Schouwt om u heen,--zoo vindt gij er nog velen
 bij ons. Wij kennen er ook, die gaarne zouden willen medewerken, maar
-die te naauwgezet zijn, en wien de vrees weêrhoudt, omdat hun goeden
+die te naauwgezet zijn, en wien de vrees weêrhoudt, omdat hun goeden
 naam anderen zou aansporen tot geldelijke bijdragen, en zij zich
 daardoor bij eventueel nadeel, een onverdiend verwijt zouden op den hals
 halen.
@@ -2660,7 +2626,7 @@ noodige onderhandelingen met de hooge regeering leidt, zoo mede met
 alle hierin betrokkene partijen, en zich van een toereikend kapitaal
 voorziet. Deze directie beschouwe, totdat er voordeelige resultaten
 aanwezig zijn, hare taak als eenen eerepost; zij bedenke, hoeveel tijd,
-kosten en moeite zoo vele commissiën thans vorderen, om de bestaande
+kosten en moeite zoo vele commissiën thans vorderen, om de bestaande
 armoede te lenigen, om gebrek voor te komen, om tijdelijk te voorzien,
 waar de toekomst thans niet gunstiger is, terwijl daarentegen, door het
 daarstellen dezer onderneming, de oorzaken van de armoede, en dit gebrek
@@ -2679,14 +2645,14 @@ vragen. Wij komen er onbewimpeld voor uit, dat wij daarin groote
 zwarigheid vinden.
 
 Engeland en Frankrijk strekken ons ten voorbeeld, dat zij het raadzaam
-oordeelen, groote ondernemingen door particuliere associatiën te laten
+oordeelen, groote ondernemingen door particuliere associatiën te laten
 ten uitvoer brengen, omdat deze, in hun eigen belang werkende, dezelve
 zuiniger en met meerdere spoed daarstellen, het ook hier te lande plaats
 vindt.
 
-Bij eene regering moet naar administratieve instructiën gehandeld
+Bij eene regering moet naar administratieve instructiën gehandeld
 worden; daar worden zekere plannen beraamd, die plannen worden door
-haar alléén gevormd, overwogen en goedgekeurd, zonder daarover adviezen
+haar alléén gevormd, overwogen en goedgekeurd, zonder daarover adviezen
 van andere deskundigen in te winnen, waardoor zwarigheden opgelost, en
 verkeerde berekeningen zouden kunnen worden opgehelderd. Alles wordt
 op de bureaux in het geheim behandeld, en noch het publiek, noch
@@ -2695,9 +2661,9 @@ eerst dan, wanneer men reeds een begin met de uitvoering gemaakt heeft,
 en de feilen onherstelbaar zijn, worden er somwijlen, op goede gronden
 rustende, verslagen medegedeeld in de dagbladen, de agenten van het
 bestuur antwoorden niet, en wanneer zulks al eens geschiedt, dan nog
-maar zeer onvolledig en oppervlakkig. De toegevoegde commissiën, waarvan
+maar zeer onvolledig en oppervlakkig. De toegevoegde commissiën, waarvan
 veelal de leden notabelen zijn, welke het somwijlen aan de noodige kunde
-ontbreekt, om de dáár eenzijdig voorgelegde plannen en bestekken te
+ontbreekt, om de dáár eenzijdig voorgelegde plannen en bestekken te
 beoordeelen, roepen geenen raad van onzijdige deskundigen in, welke in
 staat zouden zijn, hen voor te lichten omtrent de eenzijdig gestelde
 ontwerpen, en aldus worden plannen van menschen, die natuurlijk met
@@ -2706,7 +2672,7 @@ eigene kunde der commissie goedgekeurd en aangenomen. Dit nu heeft bij
 ondernemingen door particulieren geene plaats; daar heeft men natuurlijk
 zijne eigene, daartoe gekozene, deskundigen; maar derzelver ontwerpen
 worden niet administratief onderzocht. Dat agenda's schriftelijk om
-rapporten en advies vragen, valt daar weg; het gekozene commité hoort,
+rapporten en advies vragen, valt daar weg; het gekozene commité hoort,
 ziet, oordeelt, en beslist spoedig en tijdig.
 
 Bij de regeering heeft men superieuren en ondergeschikten, de generaal
@@ -2716,7 +2682,7 @@ trage ondergeschikten; deze doen zooveel en zoo weinig als hun wordt
 voorgeschreven, en als zij verantwoorden kunnen. Zien zij fouten, zij
 laten dezelve oogluikend voorbijgaan: het is zeker, dat zij hersteld
 moeten worden,--doch ziedaar eene reden, waarom het werk langer
-onderhanden blijft, en er alzoo meerder kans is, om langer geëmploijeerd
+onderhanden blijft, en er alzoo meerder kans is, om langer geëmploijeerd
 te blijven. Weet men iets beters, men zwijgt; en wel vooral, wanneer de
 superieur een opgeblazen persoon is. De superieur moge geschikt zijn,
 maar trage ondergeschikten hebben, hij vordert niet; zoo lang zij als
@@ -2729,7 +2695,7 @@ is.
 Voor velen onzer bekwame waterbouwkundigen is dikwijls de minder kundige
 ondergeschikte een last, waarvan zij niet kunnen ontslagen worden, en
 waardoor dan dikwerf niet zoo gehandeld wordt, als wel behoort, terwijl
-hij zelf aan beperkte instructiën gebonden is, en zijne, na bevind
+hij zelf aan beperkte instructiën gebonden is, en zijne, na bevind
 van zaken betere inzigten, moet laten rusten. Is hij daarentegen bij
 eene particuliere onderneming, daar is elke voorgestelde verbetering
 welkom, dewijl men, voor eigen belang werkende, niet van hoogere magt
@@ -2748,7 +2714,7 @@ bespeurt, dat de aannemer zijnen pligt betracht, en de zaak (hoewel niet
 letterlijk volgens het bestek) ten uitvoer brengt, dan is men tevreden.
 Is er somwijlen verschil, men gaat vrijelijk naar de directie; maar
 geen aannemer bij het Rijk, die zich over den bij het werk aangestelden
-Ingenieur beklagen zal, want hij weet, voor ééns en voor altijd, dat het
+Ingenieur beklagen zal, want hij weet, voor ééns en voor altijd, dat het
 nutteloos en ondoenlijk is.[5]
 
 [5] Bij ons bestaat een zeer groot ongerief. Een burger, die zich
@@ -2769,8 +2735,8 @@ nutteloos en ondoenlijk is.[5]
 Bij particuliere ondernemingen, weet de aannemer, is er voor de stipte
 betaling gezorgd, en bij het Rijk?--hoe dikwijls zijn aannemers daar
 niet te leur gesteld? In 1815 en 1816 ontvingen zij voor hunne f 100
-in plaats van geld, syndicaat ter waarde van 80 à 85%, in 1830
-schatkistbiljetten van 70 à 80%. Dit gebruik maken van zoodanige
+in plaats van geld, syndicaat ter waarde van 80 à 85%, in 1830
+schatkistbiljetten van 70 à 80%. Dit gebruik maken van zoodanige
 hulpmiddelen, hetwelk menigen onschuldige in verlegenheid bragt, heeft
 het Rijk veel meer gekost, dan het verschil tusschen den prijs van het
 papier en kontant bedroeg. In Engeland betaalt men immer 's Rijks
@@ -2780,10 +2746,10 @@ particuliere, uit den aard der zaak, aan de regeringswerken vooruit
 zijn. Veel wordt bij particulieren mondeling behandeld, hetwelk bij de
 regering schriftelijk moet geschieden. Deze schriftelijke voorstellen
 hebben eenen geruimen tijd noodig, om in en uit de handen der maar op
-zekere tijden bijeenkomende commissiën te komen; en dan moeten dezelve
-nog door vele handen in de ministeriën circuleren, alvorens de minister
+zekere tijden bijeenkomende commissiën te komen; en dan moeten dezelve
+nog door vele handen in de ministeriën circuleren, alvorens de minister
 fiat teekent. Bij eene particuliere directie heeft ieder belang en winst
-bij spoed; daarentegen bij rijks-commissiën wordt aan de leden geen
+bij spoed; daarentegen bij rijks-commissiën wordt aan de leden geen
 nadeel berokkend door vertraging; het honorarium gaat door.
 
 De Ingenieur, die bij eene droogmaking zijne buitengewone toelage
@@ -2834,7 +2800,7 @@ nu ongebruikt of aan vreemden ter leen verstrekt, voordeelig ter
 bevordering van eigen welvaart te besteden.
 
 Door de nijpende armoede te beteugelen, daar er omstreeks tachtig
-millioenen guldens, alléén of meerendeels, aan graaf- en dijkwerken,
+millioenen guldens, alléén of meerendeels, aan graaf- en dijkwerken,
 met inbegrip van sloten, slechten en bekavelen, zal moeten worden
 besteed, behalve hetgeen aan bouwmaterialen, fabrijk- en
 stoom-werktuigen zal moeten worden ten koste gelegd.
@@ -2849,21 +2815,21 @@ werk en brood kunnen vinden. Voor die overbevolking hier te lande, in
 groote mate door verminderden handel en daardoor ontstaan gebrek aan
 vertier veroorzaakt, moet naar middelen van bestaan en werk omgezien
 worden. Voor den landbouw is de handwerker zoo niet in eens bekwaam; er
-moeten dus openbare werken ondernomen worden, waardoor èn landbouw èn
+moeten dus openbare werken ondernomen worden, waardoor èn landbouw èn
 vertier bij de ambachten en bedrijven ontstaat; en daartoe strekt ons
 ontwerp.
 
 De nationale rijkdom zal aanzienlijk vermeerderen: men schatte de
-600,000 bunders eventueel in te dijken grond gemiddeld maar op f 500
-per bunder, hetwelk eene vermeerdering geeft van f 300,000,000 aan
+600,000 bunders eventueel in te dijken grond gemiddeld maar op f 500
+per bunder, hetwelk eene vermeerdering geeft van f 300,000,000 aan
 eigendom; dan zal men het niet voor overdrijving houden, dat de in de
 zee aanwezige slibgronden, die de beste in ons rijk zullen evenaren,
-na verloop van tijd eene waarde van meer dan f 1000 per bunder zullen
+na verloop van tijd eene waarde van meer dan f 1000 per bunder zullen
 verkrijgen, daargelaten nog, dat de gering te heffen polderlasten,
 en het niet wisselvallige van het drooghouden, eene betrekkelijk
-meerdere waarde aan dezen grond zullen verzekeren, en éénmaal die
+meerdere waarde aan dezen grond zullen verzekeren, en éénmaal die
 600,000 bunders, bebouwd wordende, op eene ruwe gemiddelde huurwaarde
-aangeslagen van f 60 à f 70 per bunder, zal dit jaarlijks eene
+aangeslagen van f 60 à f 70 per bunder, zal dit jaarlijks eene
 circulatie van plus minus veertig millioenen guldens te weeg brengen,
 behalve hetgeen de gebruiker voor zich en de arbeiders verdient.
 
@@ -2882,7 +2848,7 @@ het onderhoud aan al de in en om de Zuiderzee liggende eilanden.
 
 De physieke toestand van het Rijk zoude verbeteren, en door verbeterde
 afwateringen aanzienlijk bevoordeeld worden, waardoor het Rijk en
-verscheidene provinciën van geldelijke en andere moeijelijkheden zouden
+verscheidene provinciën van geldelijke en andere moeijelijkheden zouden
 worden ontheven.
 
 In de behoefte aan goed bouw-, hooi- en weiland werd voorzien; bij
@@ -2908,7 +2874,7 @@ provinciale verslagen blijkt, zoodat verbeterde afloop des waters
 bijdragen zal, tot vermeerdering van 's Rijks welvaart en inkomsten.
 
 Het is ook een gewigtige omstandigheid, dat de Rijks maritieme werf te
-Amsterdam weder als vroeger zal kunnen worden gebruikt;--dat van dáár
+Amsterdam weder als vroeger zal kunnen worden gebruikt;--dat van dáár
 volledig uitgeruste schepen van het zwaarste kaliber, binnen weinige
 uren in de Noordzee zullen kunnen komen; maar dat ook de maritieme haven
 van Amsterdam vatbaar voor een groote vloot wordt, welke veilig voor
@@ -2919,7 +2885,7 @@ hart van het Rijk, van alles zullen kunnen worden voorzien. Niet alleen
 zal dan het binnenloopen der schepen in tijden van oorlog gemakkelijk
 worden gemaakt, maar ook door middel der ringvaarten zullen met den
 meesten spoed van Amsterdam en elders, stoombooten naar alle zeehavens
-kunnen worden afgezonden, om den vijand, die alsdan zes in stede van één
+kunnen worden afgezonden, om den vijand, die alsdan zes in stede van één
 punt zoude te observeren hebben, te bestoken.
 
 Uit een handels-politiek oogpunt beschouwd, is het voor de stad
@@ -2967,7 +2933,7 @@ verlevendigd, zoo blijft dit niet zonder invloed op de andere, terwijl
 het verkeer tusschen beide zoo gemakkelijk is. Boeit men slechts den
 handel niet, dan zal de drukte en bedrijvigheid grooter worden dan
 immer. Door PEELS stelsel, door den toenemenden handel en de behoefte in
-de Rijn-provinciën, de uitbreiding daarvan in Zwitserland en in het
+de Rijn-provinciën, de uitbreiding daarvan in Zwitserland en in het
 oostelijk gedeelte van Frankrijk, zal men bij ons thans reeds meer
 vrijgevig handelsstelsel, en daardoor van alles meer voorziene havens,
 de voorkeur geven boven de Belgische, waar men, gedwongen, slechts eenen
@@ -2984,7 +2950,7 @@ beschrijven.
 
 Er zullen van Amsterdam directe stoombootdiensten kunnen geopend worden,
 op vele der Engelsche havens en op die van Frankrijk, en zij zullen
-kunnen worden uitgebreid op de West-Indiën en op Amerika. Is de handel
+kunnen worden uitgebreid op de West-Indiën en op Amerika. Is de handel
 van vee, groenten en vruchten van Rotterdam, Harlingen en het Nieuwe
 Diep zoo belangrijk geworden, hoeveel belangrijker zal dit niet kunnen
 worden, door de aanwinst van zooveel meer grond, als nu in het IJ en
@@ -3000,12 +2966,12 @@ Door de vermeerdering van weilanden, van vee, hooi, boter en kaas,
 allerhande vruchten, zullen wij, wanneer onze akkerbouw, welke, zoo als
 PEEL zelfs omtrent Engeland zegt, nu nog in hare kindschheid is,
 meerdere ontwikkeling verkrijgt, in uitvoer van levensmiddelen, zoo naar
-Engeland als naar Oost- en West-Indië, met Noord-Amerika kunnen
+Engeland als naar Oost- en West-Indië, met Noord-Amerika kunnen
 concurreren.
 
 Zijn de kanalen in Over-IJssel en Drenthe gereed, zoo vinden wij
 eene spoedige en goedkoope gemeenschap met Hannover en Westphalen,
-en dan zijn de afstanden, uit onze eigene provinciën, door de beter
+en dan zijn de afstanden, uit onze eigene provinciën, door de beter
 daargestelde gemeenschappen verkort, zoodat dan ook alle andere mindere
 voortbrengselen van den lande meerdere waarde verkrijgen, zooals zulks
 om Nijmegen, overal langs de Maas, de Waal en de Rijn door de snellere
@@ -3016,7 +2982,7 @@ niet, vooral wanneer zich daarmede buitenlandsche handel paart.
 Rotterdam, door hare betere gemeenschap langs de rivieren met het
 buitenland, dankt daaraan gedeeltelijk haar bestaan.
 
-Provinciën en steden, die nader bij Amsterdam liggen en Amsterdam
+Provinciën en steden, die nader bij Amsterdam liggen en Amsterdam
 zouden kiezen, zijn door hare gebrekkige ligging aan de zee, buiten
 aanraking met haar.
 
@@ -3064,10 +3030,10 @@ Ware er de behoefte niet, om in den winter eene geschikte zeehaven te
 hebben, men zoude geene plannen gevormd hebben, om zoodanige haven bij
 Scheveningen aan te leggen.
 
-In vier maanden geene toevoer van provisiën uit Nederland naar deszelfs
-eigene koloniën; ook daarin moest door andere natiën worden voorzien, en
+In vier maanden geene toevoer van provisiën uit Nederland naar deszelfs
+eigene koloniën; ook daarin moest door andere natiën worden voorzien, en
 daarenboven trokken deze de voor ons bestemde retouren en waarden, en
-wij zelven hadden geen debouché. Vier maanden lang moesten de reederijen
+wij zelven hadden geen debouché. Vier maanden lang moesten de reederijen
 (zoo al niet de schepen, omdat zij het Nieuwe Diep niet binnen konden
 komen, in Engelands havens bleven liggen!) het equipagie-loon en de
 levensmiddelen geven, waardoor dikwijls eene, anders winstgevende,
@@ -3093,7 +3059,7 @@ verdienen, dan ook dit aan anderen over te laten.[6]
     3%, met 13 opcenten, op katoenen garens. Een huis te Amsterdam
     had met een huis te Londen eene overeenkomst getroffen. Het
     londensche huis had zijne agenten te Liverpool en Manchester, en
-    stond in relatiën met alle katoenspinners, en wilde 100,000 pond st.
+    stond in relatiën met alle katoenspinners, en wilde 100,000 pond st.
     bezigen, om de geschikste sorteringen, twisten of gesponnene garens,
     voor de duitsche en zwitsersche markten te koopen, en te zorgen, dat
     daarvan ten allen tijde ruimen voorraad te Amsterdam zoude zijn.
@@ -3106,54 +3072,54 @@ verdienen, dan ook dit aan anderen over te laten.[6]
     Men sprak er over: de Hamburger beweerde, "de doorvoerregten in
     Holland waren te hoog. Wat te Amsterdam niet meer kon plaats hebben,
     kon nu even geschikt te Hamburg geschieden." Den Hamburger werd
-    de zaak toevertrouwd, en de zich deswege geëtabliseerd hebbende
-    Duitscher reed, binnen weinige jaren, in eene elegante calèche met
+    de zaak toevertrouwd, en de zich deswege geëtabliseerd hebbende
+    Duitscher reed, binnen weinige jaren, in eene elegante calèche met
     vier paarden.
 
     De Amsterdammer bezocht weinig tijds daarna eenen vriend in den
-    Haag, eerste commies bij het Ministerie van Financiën. Men dutste
+    Haag, eerste commies bij het Ministerie van Financiën. Men dutste
     zich, zooals de Duitscher zegt, en het volgende gesprek viel voor:
 
     De AMSTERDAMMER. Zoo, JAAP! hoe heb je het?
 
-    De HAGENAAR. Wél, KO! Maar hoe zie jij er zoo bedrukt uit?
+    De HAGENAAR. Wél, KO! Maar hoe zie jij er zoo bedrukt uit?
 
     De A. Dat is jou schuld, JAAP!
 
     De H. Mijn schuld--dat begrijp ik niet.
 
-    De A. Gij hebt 3½% transito regt op de twisten gelegd, en die
-    gaan nu over Hamburg voor ½%; dit maakt mij in Amsterdam eene
-    misrekening van f 235,000, waarvan mij jaarlijks ruim f 100,000
+    De A. Gij hebt 3½% transito regt op de twisten gelegd, en die
+    gaan nu over Hamburg voor ½%; dit maakt mij in Amsterdam eene
+    misrekening van f 235,000, waarvan mij jaarlijks ruim f 100,000
     zouden zijn toegekomen.
 
     De H. Maak mij die rekening eens, KO!
 
-    De A. Hoor! 100,000 pond st. is f 1,200,000, gemiddeld die som,
-    drie maal in een jaar omgezet, maakt eene som van f 3,600,000.
+    De A. Hoor! 100,000 pond st. is f 1,200,000, gemiddeld die som,
+    drie maal in een jaar omgezet, maakt eene som van f 3,600,000.
 
-      daarop het land ½%                          f  18,000
+      daarop het land ½%                          f  18,000
       provisie en delcrediere 3%                  " 108,000
       courtage 1%                                 "  36,000
-      duitsche commissionair 1½%                  "  54,000
+      duitsche commissionair 1½%                  "  54,000
       registratie voor remises en traites 2 o/oo  "   7,200
       wissel-courtage 1 o/oo                      "   3,600
       onkosten                                    "   9,000
                                                   ---------
-      dit zijn                                    f 235,800
+      dit zijn                                    f 235,800
 
-    door een enkel huis in één jaar.
+    door een enkel huis in één jaar.
 
     De H. Ik heb niet geweten, dat daar zulke sommen mede gemoeid zijn.
 
     De A. Dan hadt gij eerst de zaken moeten onderzoeken, alvorens zulke
-    ruïneuze wetten te maken.
+    ruïneuze wetten te maken.
 
 En is die weinige doorvoerhandel, dien wij thans nog maar bezitten,
 niet voor een groot gedeelte het gevolg van gebrek aan ondernemingen
 van onze zijde, welke eensdeels werden gestaakt door hooge in- en
 doorvoerregten, anderdeels door gebrek aan eigene medewerking? Vroeger
-wist de duitsche fabrikant geen ander debouché, dan door verkoop aan
+wist de duitsche fabrikant geen ander debouché, dan door verkoop aan
 ons; wij kochten hem zijne artikelen af, en verscheepten die, voor
 eigene rekening naar elders, en bragten van elders de retouren mede.
 
@@ -3164,20 +3130,20 @@ eenige voorschotten, en verscheepte de goederen, voor duitsche rekening,
 naar andere werelddeelen; Hamburg ontving en verkocht de daarvoor
 teruggezondene producten en genoot daarvan de winsten.
 
-Door dit alles werd de Duitscher ingelicht, en van dáár dat die thans
+Door dit alles werd de Duitscher ingelicht, en van dáár dat die thans
 betere handelsbetrekkingen heeft dan wij, omdat de eigen broeder,
-zoon of landgenoot, in Noord-Amerika, Brazilië enz. gevestigd, hem van
+zoon of landgenoot, in Noord-Amerika, Brazilië enz. gevestigd, hem van
 daar met den stand van zaken bekend maakt, tot zelfs uit onze eigene
-koloniën, daar Duitsche natuurkundigen volledige berigten over Java naar
+koloniën, daar Duitsche natuurkundigen volledige berigten over Java naar
 hun land zenden, die wij verminkt na jaar en dag in de mengelwerken
 onzer tijdschriften en dagbladen terug vinden. Wij staan den vrijen
 handel voor: met een zeer matig gelijk werkend tarief, zou de Staat, wat
-zij aan de eene zijde aan revenuën op in- en doorvoerregten derfde;
+zij aan de eene zijde aan revenuën op in- en doorvoerregten derfde;
 anderzijds door meerdere welvaart der ingezetenen terug bekomen.
 
 Door welvaart van den handel vermeerderen 's Rijks magt, aanzien
 en middelen, dit leert ons onze eigene geschiedenis. Het waren de
-Handeldrijvende provinciën Holland en Zeeland, die vroeger het land
+Handeldrijvende provinciën Holland en Zeeland, die vroeger het land
 en tijden van gevaar, met volk, met schepen en geld te gemoet snelden.
 
 Hoe vleide men zich in 1814 en 1815 met herstel van vroegeren
@@ -3188,7 +3154,7 @@ toepassing daarvan op de fabrijken, en de kennis van handeldrijvende
 volken belette, voor immer den handel in duitsche linnens, en zoovele
 niet op onzen grond te huis behoorende fabrijkaten uit het land
 verbande, waardoor de retouren uit dien handel met Noord-Amerika,
-Brazilië en West-Indië gekeerd, en daarmede den uitvoerhandel van
+Brazilië en West-Indië gekeerd, en daarmede den uitvoerhandel van
 onze eigene voortbrengselen, van den eigen grond, boter, kaas enz.
 stremmende, de ondernemingen op den Stillen Oceaan en de Zuidzee
 stuitte, waarheen Bremen ons met vloten beschaamt, de aan scheepvaart
@@ -3202,19 +3168,19 @@ voorzagen, waardeloos gemaakt, duizenden, die door inspanning van geest-
 en ligchaamskrachten den middelstand deden bloeijen, werkeloos, en tot
 den bedelstaf gebragt[7].
 
-[7] Men berekent het op f 100 per last graan, ons uit den vreemde
+[7] Men berekent het op f 100 per last graan, ons uit den vreemde
     toegevoerd, dat er aan vracht, assurantie, lossen, opdragen,
     verschieten, meetloon, afdragen, pakhuishuur, courtage en
     provisieloonen is in handen gekomen, behalve de winst en vracht
     bij den weder-uitvoer.
 
     In 1817 werden er alleen 80,000 last tarwe aangevoerd, daaraan
-    waren dus f 8,000,000 verdiend; rogge werd in gelijke verhouding
+    waren dus f 8,000,000 verdiend; rogge werd in gelijke verhouding
     aangebragt. Laten nu de voorstanders der graanwetten ons de
     verdiensten van den landbouw, tegen die schade opwegende, aanwijzen.
 
-    Een koopman betaalt milde loonen; een koorndrager kan van f 1,50 tot
-    f 2 daags verdienen, en in den winter wordt door den landbouwers in
+    Een koopman betaalt milde loonen; een koorndrager kan van f 1,50 tot
+    f 2 daags verdienen, en in den winter wordt door den landbouwers in
     de Betuwe 15 cents daags betaald.
 
 Dit alles danken wij der protectie, aan den landbouw en de fabrijken
@@ -3267,9 +3233,9 @@ welke anders alle waarde zoude verliezen.
 
 Men heeft groote ontginningen, waarvan sommige met gebrek aan kunde
 en doorzigt ondernomen, die zelf bij vrijdom van grond-lasten geene
-rekening geven; wel spreken de afgevaardigden uit de provinciën
+rekening geven; wel spreken de afgevaardigden uit de provinciën
 waar die ontginningen werden ondernomen, luide voor schaalregten om
-hunne speculatiën te schragen, terwijl den vrijen graanhandel en den
+hunne speculatiën te schragen, terwijl den vrijen graanhandel en den
 handelaren, door hen overstemd, geene vergoeding wordt gegeven voor het
 groote nadeel, dat hun, met die duizenden, die door den graanhandel
 leven, berokkend wordt. Daarbij begint het gezond verstand overal de
@@ -3283,14 +3249,14 @@ natie, wel weder de grootste tegenstanders van ons ontwerp zullen zijn.
 
 Wij staan den vrijen handel voor, omdat wij meenen, dat juist de
 fabrijken, welke hoog beschermende regten genieten, daardoor wel
-oogenschijnlijk bevoordeeld, echter wezentlijk benadeeld worden. Vóór
-het verbod van uitvoer van lompen, en vóór dat er hooge regten op het
+oogenschijnlijk bevoordeeld, echter wezentlijk benadeeld worden. Vóór
+het verbod van uitvoer van lompen, en vóór dat er hooge regten op het
 papier werden gelegd, bloeiden onze papier-fabrijken, en overal wilde
 men hollandsch papier. De fabrikant, steeds begeerig, verlangde verbod
 van uitvoer van lompen, en geen invoer van papier; maar welk gevolg
 heeft dit gehad? Hij gaf zich geene moeite meer, sluimerde in, tot dat
 hij zijn debiet geheel verloren had, en nu blijkt het, bij onderzoek,
-dat hem andere natiën op het gebied van schei- en werktuigkunde verre
+dat hem andere natiën op het gebied van schei- en werktuigkunde verre
 zijn vooruitgestreefd. Ware de concurrentie blijven bestaan, dan zou
 de vrees voor eigen behoud hem op de hoogte gehouden hebben dier
 wetenschappen, welke onafscheidbaar aan zijne fabrijk verbonden zijn.
@@ -3301,13 +3267,13 @@ werd ingevoerd, dan voor eigen behoefte benoodigd was.
 
 In Engeland is, sedert den vrijen invoer van wol, de schapenteelt
 niet achteruit gegaan; sedert het opheffen van het verbod van uitvoer
-der wol, zijn ook dáár de laken-fabrijken niet verachterd en door
+der wol, zijn ook dáár de laken-fabrijken niet verachterd en door
 den vrijen aanvoer van wol uit alle landen, is de fabrikant niet
 meer zoo beperkt, in de keuze van zijne grondstoffen. En wat is er
 van onze laken-fabrijken geworden? COCQUERIL DE OUDE, boodt zijne
 nieuwe wijze van fabriceren te Leiden aan; die stad was beroemd om
 hare laken-fabrijken, en waande zich dus verheven boven de anderen;
-COCQUERIL dáár afgewezen, wendde zijne schreden naar Verviers, waar men,
+COCQUERIL dáár afgewezen, wendde zijne schreden naar Verviers, waar men,
 schranderder dan te Leiden, den inventeur van iets nieuws met open armen
 ontving. Verviers voorziet thans alle werelddeelen van laken, en Leiden
 bezit geene fabrijk meer.
@@ -3320,7 +3286,7 @@ Gouda klaagt over verval harer pijpen-fabrijken; maar geen inboorling
 van Gouda, die weet, dat er in Amerika en in Engeland vele pijpen van
 slechter allooi en fatsoen gebruikt worden, zal er heen gaan, om zelf
 onderzoek te doen, en een beter fabrikaat aan te bieden;--dit ligt niet
-in zijnen aard. De Commissiën op de pijpen moeten hem, als weleer, op
+in zijnen aard. De Commissiën op de pijpen moeten hem, als weleer, op
 geregelde tijden geworden;--dit nu niet geschiedende, wordt er over
 verval geklaagd; op wie rust de blaam?
 
@@ -3335,7 +3301,7 @@ voorbeelden van gelijken aard kunnen bijbrengen, om te bewijzen, dat het
 niet raadzaam is, om door verhoogde regten fabrijken te bevoorregten;
 maar wel dat de wetenschappen aangekweekt en onder het volk verspreid
 moeten worden, waardoor wij zullen worden in staat gesteld, om met
-andere natiën te kunnen concurreren.
+andere natiën te kunnen concurreren.
 
 Men wordt hier met den vinger nagewezen, als men iets, zoogenaamd
 nieuws, onderneemt, dat veelal jaren achtereen in andere landen bij
@@ -3363,7 +3329,7 @@ deels met vooroordeel, deels met tegenzin hanteerde.
 Een onzer huishoudkundigen bezocht onlangs Engeland, en doorreisde
 vooral zulke streken, waar de grond met de zijne niet verschilde. Hij
 moest erkennen, dat men er ons verre vooruit was; maar had geene der
-dáár met voordeel gebruikt wordende werktuigen mede gebragt, omdat zijn
+dáár met voordeel gebruikt wordende werktuigen mede gebragt, omdat zijn
 volk er niet mede wist om te gaan, en hij, zoo doende, vergeefsche
 kosten zoude hebben gemaakt.
 
@@ -3390,7 +3356,7 @@ nationale kleederdragten in onze beschaafde wereld zullen bestaan; zoo
 als men zich te Parijs kleedt, zal men zich op elk dorp ook moeten
 kleeden. Wij zien het bewijs daarvan in de parijsche modeplaatjes, die
 tot op de geringste dorpen toe voor de glazen prijken, waar maar een
-kleêrmaker of artiste voor de dames woont. Dat men nu een winkelier,
+kleêrmaker of artiste voor de dames woont. Dat men nu een winkelier,
 madame, _tel et telle_ eert en acht, welke die modeartikelen, in groote
 magazijnen, uit den vreemde ten toon spreiden, laten wij daar, maar dat
 men den Hollander veracht, die door eigen vlijt onderneemt, om ook iets
@@ -3401,7 +3367,7 @@ Waren onze voorouders ook zoo aan het oude gehecht? Schuwden ook zij
 de nationale uitvindingen, zoodat een uitvinder zich kwalijk, om
 niet (impertinent) lastig te zijn, bij een groot heer durft te laten
 aandienen? Haalde men bij hen ook voor een groot genie de schouders
-op, die het een of ander durfde ondernemen? Van wáár dan die vele
+op, die het een of ander durfde ondernemen? Van wáár dan die vele
 ontdekkingen op het gebied van kunsten en wetenschappen, zoodat
 zij de beste papierfabrikanten waren, de beste uurwerken en klokken
 vervaardigden; hunne lakens boven andere de voorkeur hadden; niets hunne
@@ -3409,11 +3375,11 @@ bleeken evenaarde; dat zij de houtzaagmolens uitvonden, olieslagerijen,
 lijnbanen, in de toenmalige hoogste volmaaktheid, bezaten, en het aan
 ontdekkings-ondernemingen naar het Noorden en Zuiden niet ontbrak?
 
-Van wáár, dat de trotsche, zich onoverwinnelijk wanende Spanjaard, als
+Van wáár, dat de trotsche, zich onoverwinnelijk wanende Spanjaard, als
 hij den Hollander op zee ontmoette met de lont in de hand, liever in de
 lucht willende springen, dan zich aan hem overgeven, om genade riep, en
 zich, ofschoon eene groote overmagt hebbende, aan denzelven overgaf? Van
-wáár, dat een CZAAR PETER DE GROOTE, naar ons land reisde, en er zijn
+wáár, dat een CZAAR PETER DE GROOTE, naar ons land reisde, en er zijn
 verblijf hield, om de scheepsbouwkunde te leeren?
 
 Is het de regering, die de volksgeest niet weet te verheffen? of is het,
@@ -3438,7 +3404,7 @@ compromiteeren zal, en stelt het in dier voege, dat er geen eigentlijk
 besluit op genomen kan worden,--en de belanghebbenden ziet zijne poging
 verijdeld! Vaak ook druischt eene uitvinding tegen wezentlijke of
 vermeende belangen, van bij het bestuur aangestelden of magten in den
-Staat en commissiën, aan; en dan, tenzij de uitvinder een man van gewigt
+Staat en commissiën, aan; en dan, tenzij de uitvinder een man van gewigt
 is, leiden de beste pogingen schipbreuk. Dat heeft men hier niet alleen
 bij ondervinding, het schijnt overal het geval te zijn; vandaar dan ook,
 dat vele uitvinders de vruchten van hun genie niet plukken.
@@ -3544,7 +3510,7 @@ te waarderen, welke alle afgesloten liggen van het Noord-Hollandsche
 Amstel-peil, waardoor de Heer-hugowaard en de Schermer zooveel boezems
 en strijkgemaal behoeven, die dikwerf niets baten.
 
-Er moeten duizendtallen bunders op boezems uitmalen, welke ½ el lager
+Er moeten duizendtallen bunders op boezems uitmalen, welke ½ el lager
 liggen dan het Noord-Hollandsche Kanaal. De nadeelen, welke daaruit
 ontstaan, zijn niet te berekenen.
 
@@ -3565,14 +3531,14 @@ Buitenveld toe, van bemaling ontslagen.
 Het is bekend, dat de sluizen van het Noord-Hollandsche Kanaal, aan het
 Nieuwe Diep, vermogender zijn, dan al de andere sluizen in Noord-Holland
 te zamen genomen. Hieruit nu mag men afleiden, dat de uitwatering door
-het Zeekanaal in de Noordzee, die 14 à 15 uren nader aan den hoek van
+het Zeekanaal in de Noordzee, die 14 à 15 uren nader aan den hoek van
 Holland ligt, veel krachtiger zal worden, dan die aan het Nieuwe Diep,
 terwijl ook nog dit nieuwe kanaal breeder en dieper wordt, en zich in
 een magtiger buitenverhang verliest.
 
 Bij den bloei van den groothandel, van de zeevaart en van de tallooze
 fabrijken van vroegere dagen, lette men niet op den rijkdom van grond
-aan de Zaan, even min als in vele andere provinciën van ons Rijk. Thans,
+aan de Zaan, even min als in vele andere provinciën van ons Rijk. Thans,
 daar vele bronnen van welvaart aldaar verdwenen zijn, en daardoor de
 armoede schrikwekkend toeneemt, zal men, bij eene verbeterde afwatering,
 veel van die armoede kunnen keeren, en den last en druk daarvan kunnen
@@ -3688,12 +3654,12 @@ tot in de Noordzee, en wel van bijna 2 el bij hoog tij, tweemaal 's
 daags een aan- en afvoer van 24,000,000 kubiek ellen water ontstaan; de
 werking, die daardoor op de sluizen voor de stad zal worden verwekt,
 die alsdan op halve diepte van het kanaal zullen liggen, zal daaraan
-geëvenredigd groot zijn, en nimmer zal er zulk een groot vermogen
+geëvenredigd groot zijn, en nimmer zal er zulk een groot vermogen
 bestaan hebben.
 
 De vraag zal dan niet meer behoeven geopperd te worden, daar die van
 zelve opgelost zal zijn: of het IJ, in zijn geheel voor waterberging,
-tot na geëindigde droogmaking van het Haarlemmer-meer, in wezen zal
+tot na geëindigde droogmaking van het Haarlemmer-meer, in wezen zal
 moeten blijven?
 
 Het Zeekanaal, de boezem voor de stad Amsterdam, de ringvaarten tot
@@ -3717,7 +3683,7 @@ binnendringen van zeewater wordt vooreerst belet, en daarenboven is er
 dan nog gelegenheid gemaakt, dat het overtollige binnenwater ook tijdig
 weg kan.
 
-Dat dit van het grootste belang voor vijf provinciën is, welke allen
+Dat dit van het grootste belang voor vijf provinciën is, welke allen
 behoefte aan deze verbetering hebben, is klaarblijkelijk, en zal door
 den landman naar waarde geschat worden. De gelegenheid, dit water te
 kunnen bergen, wanneer het gevorderd wordt, is ook van gewigt, tijdens
@@ -3752,7 +3718,7 @@ werd. Leveren nu het spuijingsvermogen en de water-opvoeringswerktuigen
 betere resultaten dan vroeger op, zoo moeten natuurlijk de kosten tot
 bestrijding van het droogmaken aanmerkelijk minder worden, waardoor voor
 onuitvoerbaar gehoudene, maar gewenschte, plannen verwezenlijkt kunnen
-worden, dat zeer veel tot de materiële welvaart van ons land zouden
+worden, dat zeer veel tot de materiële welvaart van ons land zouden
 bijdragen.
 
 Wij achten die meren en plassen, met het kostbare onderhoud, daaraan
@@ -3779,23 +3745,23 @@ om behoefte aan waterberging. Het ziet er waarlijk erg bij ons uit,
 wanneer aan zulke collegie's de magt en het regt toegekend wordt, om
 nuttige ondernemingen op fautive gronden te keeren.]
 
-Voor de aan en om de Vecht gelegene landen, voor de provinciën
+Voor de aan en om de Vecht gelegene landen, voor de provinciën
 Overijssel en Drenthe, zal de eerst te ondernemene indijking van
 een gedeelte der Zuiderzee niet minder voordeelig zijn, dan voor
 Noord-Holland. Voor immer ware men daar mede gewaarborgd voor die
-schadelijke inundatiën, door het in de Zuiderzee zoo vaak opgestuwd
+schadelijke inundatiën, door het in de Zuiderzee zoo vaak opgestuwd
 wordende water veroorzaakt, waarvan de nadeelige gevolgen onberekenbaar
 zijn.
 
 Door eenen gewaarborgden geregelden afloop van het IJsselwater zullen de
 wateropstoppingen in het hart der provincie Overijssel en Gelderland
-gekeerd kunnen worden, en zal men in de provinciën zelve alsdan met
+gekeerd kunnen worden, en zal men in de provinciën zelve alsdan met
 vrucht veel tot verbetering kunnen bijdragen.
 
 Er ligt daar veel grond, welke, bij tijdigen afloop van het water, in
 het vroege voorjaar, veel in vruchtbaarheid zal winnen, en waardoor dan
 de waarde der landerijen met de meerdere welvaart der bevolking zal
-toenemen. Genoegzaam dezelfde voordeelen, zullen de provinciën Vriesland
+toenemen. Genoegzaam dezelfde voordeelen, zullen de provinciën Vriesland
 en Groningen verkrijgen, wanneer de indijking van de geheele Zuiderzee
 wordt ten uitvoer gebragt, en men ook om de kust van Groningen een
 bolwerk zal gelegd hebben, waardoor de nu nog bestaande bezorgdheid
@@ -3831,7 +3797,7 @@ als in de vruchtbaarste streken van Zeeland, daarvoor waarborgen ons
 het ingedijkte Eijerland, het Koegras, de Wieringerwaard. Wordt de
 landbouw in den polder zelven, door zijne vruchtbaarheid bevorderd en
 begunstigd, dan zal het niet minder voordeelen voor Noord-Holland en
-al de andere provinciën opleveren. De veestapel zal aanzienlijk kunnen
+al de andere provinciën opleveren. De veestapel zal aanzienlijk kunnen
 worden vermeerderd, doordien men overvloed van hooi zal kunnen winnen,
 terwijl men nu in Noord-Holland, in het najaar, gedwongen is, het vee
 bij duizenden tot geringen prijs, uit gebrek aan voeder, te verkoopen,
@@ -3861,10 +3827,10 @@ aanplanten.
 Door eenen vergrooten veestapel zal de uitvoer van vee naar Engeland
 aanmerkelijk kunnen worden uitgebreid. Dit rijk, dat ons zooveel door
 haren handelsnaijver heeft benadeeld, en par force majeure, nog in
-Oost-Indië ons weinigje, in vergelijk van hare bijna onmetelijke
-bezittingen in Azië, ontneemt, wordt dan op eene andere wijze aan ons
+Oost-Indië ons weinigje, in vergelijk van hare bijna onmetelijke
+bezittingen in Azië, ontneemt, wordt dan op eene andere wijze aan ons
 cijnsbaar. Door die aanwinst van grond in de Zuiderzee, zal ons land het
-Rijk worden, waarop de ons omringende Natiën het oog moeten gevestigd
+Rijk worden, waarop de ons omringende Natiën het oog moeten gevestigd
 houden, om door ons, op de voordeeligste wijze, van eene der voornaamste
 levensbehoeften, het vleesch, te worden voorzien.
 
@@ -3886,14 +3852,14 @@ paart zich aan het andere om werkeloos te blijven en alles te laten
 verachteren, waar veel te verbeteren is. Daar ligt voor ons het
 Bunschoterveld, omstreeks 4000 bunders groot. Elk stemt toe, bij
 behoorlijk drooghouden, werd elke bunder honderde guldens meer waard.
-Wij willen slechts f 100 per bunder schatten, zoodat het geheele veld
-binnen kort f 400,000 meerder waarde zoude bezitten, behalve de
+Wij willen slechts f 100 per bunder schatten, zoodat het geheele veld
+binnen kort f 400,000 meerder waarde zoude bezitten, behalve de
 jaarlijksche meerdere inkomsten, daar de pacht meer dan verdubbelen
-zoude. Met hoogstens tien molens, gezamentlijk f 60,000 kostende, ware
+zoude. Met hoogstens tien molens, gezamentlijk f 60,000 kostende, ware
 men gered.--Elk wenscht het, maar daar blijft het bij.--In Mastenbroek
 is men reeds jaren achtereen aan het plannen maken, het eene voorstel
 volgt het andere op, en--het blijft, zooals het was. In de omstreken van
-Breukelen zijn landerijen, nu ter waarde van hoogstens f 300, die f 800
+Breukelen zijn landerijen, nu ter waarde van hoogstens f 300, die f 800
 hebben gegolden. Toen waren het winstgevende vetweiderijen, doch door
 zorgeloosheid en verkeerde bezuiniging van de polderbesturen, is het
 daar zoo verre gekomen.--Wij zouden een boekdeel van soortgelijke
@@ -3919,7 +3885,7 @@ begrooting voor en de andere na op. "Valt er dan niets meer te
 bezuinigen?" vroeg een hunner.--"Ja, heeren," antwoordde de nieuw
 ingekozene, "mij dunkt, wij konden onze traktementen wel eens een paar
 jaren missen!"--Elk zweeg, er werd van geen bezuinigen meer gerept (de
-salarissen, waar voor niets gedaan werd, bedroegen omstreeks f 600 's
+salarissen, waar voor niets gedaan werd, bedroegen omstreeks f 600 's
 jaars).
 
 Dat de landbouw de hem ter dienste staande hulpmiddelen met onwrikbaren
@@ -3929,7 +3895,7 @@ kan, en tot algemeenen ondergang leidt. Ook de landbouw heeft meer
 wetenschappelijk onderrigt en kennis noodig. Het is laaghartig te
 zeggen: de boer moet niet wijzer zijn, dan hij is. Wij zijn van oordeel:
 hoe beschaafder de boer is, hoe beter onderrigt hij zal genoten hebben,
-zoo veel meer zal hij tot de materiële welvaart des lands bijdragen. Hij
+zoo veel meer zal hij tot de materiële welvaart des lands bijdragen. Hij
 moet ook kennis genoeg hebben, om zelf, met gezond verstand, over den
 aanleg van dijken, kaden en water-afleidingen en molens te oordeelen.
 Wij zouden verscheidene voorbeelden kunnen aantoonen, waar zoowel
@@ -3998,7 +3964,7 @@ genietingen van een groot gezin al meer en meer moeten verminderen.
 
 De scheepsbouw en scheepvaart geven brood in het Groningerland aan eene
 aanzienlijke menigte ambachtslieden en varensgezellen, en deze hebben
-ook regten, die geëerbiedigd moeten worden, zoowel als de graanhandel,
+ook regten, die geëerbiedigd moeten worden, zoowel als de graanhandel,
 waarmede het bestaan van duizenden gemoeid is. Handel en scheepvaart
 moeten vooral in ons beperkt land, dat met zulken enorm grooten
 schuldenlast bezwaard is, den landbouw schragen, terwijl door dezen
@@ -4016,7 +3982,7 @@ ons die gewesten dit niet meer. Bij den meer levendigen handel van
 Hamburg en Bremen, en de aldaar steeds toenemende scheepvaart, gaan de
 verzendingen van spek enz. daar heen. Rijn-Pruissen, dat ons vroeger
 gaarne voor zag, trekt nu, bij meerdere welvaart aldaar, het spek uit
-onze provinciën, hetwelk wij vroeger voor onze eigene scheepvaart niet
+onze provinciën, hetwelk wij vroeger voor onze eigene scheepvaart niet
 konden ontberen. Het moge den landbouwer onverschillig zijn, waar zijne
 producten blijven, wanneer hij maar gelegenheid heeft, dezelve te kunnen
 verkoopen; doch zoodanige verschijnselen, welke ten duidelijkste eene
@@ -4102,7 +4068,7 @@ als eigentlijke boezems overbodig zullen zijn; terwijl de verhangen,
 naar gelang der winden, zoo krachtdadig om het noorden, het westen en
 zuidwesten zullen kunnen werken, dat er altijd van de eene of andere
 zijde, zoo niet overal te gelijker tijd, genoegzame afloop van water
-zal plaats hebben, waarvan al de belendende provinciën partij zullen
+zal plaats hebben, waarvan al de belendende provinciën partij zullen
 trekken.
 
 De IJssel was altoos, en blijft bij gewonen waterstand op de rivieren de
@@ -4141,7 +4107,7 @@ Het voorgestelde kanaal van af beneden Westervoort, door de hooge
 gronden en de Veluwe heen, tot naar de Steenen-kamer te graven, om den
 IJssel te vervangen, zoude in eene regte lijn afloopen; het moest van
 drie sluizen worden voorzien, om in gewonen tijd een verval van acht
-ellen te keeren, van den IJssel af tot aan de Zuiderzee, aan weêrszij de
+ellen te keeren, van den IJssel af tot aan de Zuiderzee, aan weêrszij de
 der sluizen en het kanaal eenen breeden overlaat makende, om, in tijden
 van nood, bij ijsopstoppingen en hoogen waterstand tot ontlasting
 van het water te dienen, en daardoor de verwoesting, uit doorbraken
@@ -4169,7 +4135,7 @@ van ons land te slaan.
 
 Nagenoeg van de Noordzee bij den Dollart af tot aan Emmerik toe, is
 ons land, als een kustland, door hoogere landen omgeven, dat door
-persing, geëvenredigd aan die hoogere ligging, eenen aandrang van water
+persing, geëvenredigd aan die hoogere ligging, eenen aandrang van water
 op ons lager liggend grondgebied doet ontstaan. Door den aandrang van
 het hooger afkomende water wordt de last, welken wij van het water op
 ons grondgebied hebben, natuurlijk grooter; terwijl het water door de
@@ -4221,7 +4187,7 @@ die echter uit den aard der zaak te duchten waren, omdat men, om kosten
 te sparen, de grondslagen der dijken te ligt maakte; aan die kwalijk
 voltooide, versch gelegde dijken werd, bij hooge vloeden en stroom door
 den afslag veel schade aangebragt, en, om dien weder te herstellen,
-moest op nieuw geld worden genegociëerd, waardoor de eerste ondernemer
+moest op nieuw geld worden genegociëerd, waardoor de eerste ondernemer
 aan den tweeden geldschieter zijn regt op den gewonnen grond voorloopig
 moest afstaan. Het is echter de bedijking niet alleen, maar het
 zijn ook de uitwateringen, molenvlieten, molens en sluizen, die in
@@ -4247,12 +4213,12 @@ niet ongegronde vrees voor langrekkende tegenwerkingen, den meer dan
 onbillijken eisch in. De geheele aanwinst van grond bedroeg geene 1500
 bunders, daar moest een zeedijk van bijna 7000 ellen om heen gelegd
 worden, en daarenboven moest men zich aan zulke schadelijke en
-onbillijke conditiën onderwerpen.
+onbillijke conditiën onderwerpen.
 
 Er komen bovendien nog andere nieuwe bezwaren bij: het gouvernement
-loofde premiën uit aan hen, die indijken wilden. Bij de wet of het
+loofde premiën uit aan hen, die indijken wilden. Bij de wet of het
 besluit van den 6 Junij 1840 werd men daartoe aangemoedigd; doch thans
-worden harde bepalingen opgelegd, wanneer men concessiën tot indijkingen
+worden harde bepalingen opgelegd, wanneer men concessiën tot indijkingen
 wil verkrijgen, door vooraf den grond met goud te moeten koopen. Waren
 onze regering en hare agenten niet boven allen twijfel van venaliteit
 verheven, voorwaar! er ware geene geschiktere gelegenheid voor uit te
@@ -4283,7 +4249,7 @@ grond tegenover weinige dijken. In alles omstreeks 4 uren gaans
 bedijking, tegenover een getal van 260,000 bunders vruchtbaar land.
 
 De te leggen dijken worden door de ruime middelen, door voorraad van
-specie, voor péremptoire schade beveiligd, en hebben weinig onderhoud,
+specie, voor péremptoire schade beveiligd, en hebben weinig onderhoud,
 als ze eens goed gelegd zijn. Er is slechts een gering getal sluizen,
 uitwateringen, beslag van molens, in verhouding tot het groote geheel,
 noodig, en daarenboven zal het bedrag der te betalen polderlasten gering
@@ -4306,7 +4272,7 @@ millioenen loopen, te besteden, zullen zeer zeker beneden de raming
 blijven. Al de millioenen kubiek ellen graafwerk zijn tot 30 Ct. per
 kub. el berekend, waarop de ramingen bij het rijk of eigentlijk bij het
 Haarlemmer-meer ook gemaakt zijn; intusschen zijn dezelve 50 pCt. daar
-beneden gebleven. De dijk tusschen Enkhuizen en Stavoren is op f 1,50
+beneden gebleven. De dijk tusschen Enkhuizen en Stavoren is op f 1,50
 per kub. el berekend, gelijk ook het uitgraven der specie in het
 Zeekanaal, dat meer dan gewone diepte heeft, ook hooger aangeslagen
 werd.
@@ -4329,7 +4295,7 @@ rapporten van loodsen, schippers en visschers kunnen tot, althans
 vermoedelijk, zekere gidsen verstrekken.
 
 De kosten van bekavelen, slechten en slooten hebben wij op omstreeks
-f 84 per bunder aangeslagen; dit zal almede bevonden worden te veel te
+f 84 per bunder aangeslagen; dit zal almede bevonden worden te veel te
 zijn, en dit verschil maakt over de aanzienlijke oppervlakte eene groote
 som uit.
 
@@ -4350,9 +4316,9 @@ ondernomen of voorgesteld geworden? Is zij dus niet eenig in hare soort,
 zij is ook eenig door de voordeelen, die zij aanbiedt.
 
 In eenen onlangs ingedijkten polder, die met hooge lasten bezwaard is,
-werd de bunder beste kleigrond tegen f 70 verpacht; men veronderstelle
-zich de 260,000 bunders ook droog, en die allen tegen slechts f 40
-verhuurd, dan zoude dit f 10,400,000 aan jaarlijksche inkomsten
+werd de bunder beste kleigrond tegen f 70 verpacht; men veronderstelle
+zich de 260,000 bunders ook droog, en die allen tegen slechts f 40
+verhuurd, dan zoude dit f 10,400,000 aan jaarlijksche inkomsten
 opbrengen.
 
 Men moge aannemen, dat er ook zandbanken in de Zuiderzee zullen liggen.
@@ -4371,9 +4337,9 @@ duingronden eene aanzienlijke som opbrengen als ballast voor de schepen.
 Wij willen geene hooge waarde der gronden tot berekening voor de
 winsten der onderneming stellen, maar kunnen toch de daadzaak aanvoeren,
 dat vele gronden, tot vlas, koolzaad, mostaard- en tarwebouw geschikt,
-eene viervoudige en meerdere waarde dan f 40 per bunder in huur zullen
+eene viervoudige en meerdere waarde dan f 40 per bunder in huur zullen
 hebben. In de Wieringerwaard geldt een bunder lands, dat voor de
-vlasteelt bereid is, f 200 in huur.
+vlasteelt bereid is, f 200 in huur.
 
 De IJpolder zoude al zeer spoedig gereed zijn, en bij het wezentlijk
 gebrek aan goed land, in het midden eener groote bevolking, zal de
@@ -4407,7 +4373,7 @@ worden; en er zijn in die wet termen, welke aanleiding geven om
 genoegzaam een gelijk aantal jaren, dezelfde voorregten te blijven
 genieten. Daarbij komt nog, dat men veel van de, tijd verspillende,
 regtsgedingen zal kunnen vermijden, die bij de onteigening zoo vele
-bezwaren opleveren, terwijl de wetten bij dijk-collegiën en
+bezwaren opleveren, terwijl de wetten bij dijk-collegiën en
 polder-besturen den afstand van grond, daar waar het tot verbetering van
 den polder noodzakelijk geacht wordt, naar eene vast gestelde waarde
 gebieden.
@@ -4489,7 +4455,7 @@ armenkassen verligt.
 
 Wij geloven, dat het tot de spoedige kolonisatie des polders zoude
 bevorderlijk zijn, wanneer men percelen van 25 bunders of daaromtrent,
-voor den tijd van 25 á 30 jaren in pacht gave met eene kleine erfpacht,
+voor den tijd van 25 á 30 jaren in pacht gave met eene kleine erfpacht,
 om woningen daarop te bouwen; den pachter het regt gevende, om de in
 pacht genomen grond, gedurende of na de voleindiging van de pachtjaren,
 voor eene vastgestelde som te kunnen overnemen.
@@ -4541,8 +4507,8 @@ bureaux en archieven, al hetwelk ons ontbroken heeft; en toch hopen wij
 meer nut te stichten, dan anderen, met beter verstand en meerder moeite.
 
 Wij hebben de voordeelen, welke uit de droogmaking van de Zuiderzee en
-het IJ en de daar te stellen kanalisatiën zullen ontstaan, zoo kort
-doenlijk voorgesteld. Alle provinciën, steden en dorpen, welke met de
+het IJ en de daar te stellen kanalisatiën zullen ontstaan, zoo kort
+doenlijk voorgesteld. Alle provinciën, steden en dorpen, welke met de
 voorgestelde onderneming in aanraking komen, zullen de meest gewenschte
 verbeteringen en voordeelen kosteloos verkrijgen, waaraan wederom andere
 voordeelen verbonden zijn. Tot de noodzakelijkheid der droogmaking toe,
@@ -4555,7 +4521,7 @@ noch dat hetzelve door nuttelooze vertragingen moet opgehouden worden.
 Buitengewone omstandigheden vorderen buitengewone maatregelen, en waar
 zulk een voorstel als dit te berde komt, zal men op middelen bedacht
 moeten zijn, om buiten den gewonen vorm van den tragen gang der
-administratiën in het behandelen van zaken, den spoed en de medewerking
+administratiën in het behandelen van zaken, den spoed en de medewerking
 van alle zijden in te roepen, om alle hulp aan de des benoemde
 commissie van onderzoek te verleenen; waartoe mondeling, in stede van
 schriftelijke antwoorden, meer bevorderlijk zullen kunnen zijn. Kleine
@@ -4571,17 +4537,17 @@ Het is de onmiskenbare bedoeling van de hooge regering, dat
 particulieren, zich tot uitgestrekte ondernemingen ten algemeenen nutte
 vereenigen, en van daar de wet (het besluit) van den 6 Junij 1840, welke
 aanmoedigen zoude, alles, wat wij voorstellen te ondernemen. Zij wilde
-uitgestrekte woeste gronden ontgonnen hebben, zij wilde zeeën ingedijkt
+uitgestrekte woeste gronden ontgonnen hebben, zij wilde zeeën ingedijkt
 en drooggemaakt zien, zij wilde dat stroomen verbeterd en verlegd en
 nieuwe daargesteld werden,--nu komt een voorstel, dat dit alles omvat,
 en waarvan de uitvoerbaarheid mogelijk is.
 
-De departementen van financiën, oorlog, marine en binnenlandsche zaken;
+De departementen van financiën, oorlog, marine en binnenlandsche zaken;
 provinciale, plaatselijke en polderbesturen; water- en heemraadschappen,
 en kamers van koophandel zullen geene bezwaren kunnen opwerpen, die
 niet kunnen opgelost worden.
 
-Al deze ministeriëele departementen, hooge collegiën en achtbare
+Al deze ministeriëele departementen, hooge collegiën en achtbare
 besturen, zullen een votum van goedkeuring kunnen uitbrengen, en de
 hooge regering in staat stellen, hare bekrachtiging te verleenen,
 aan een ontwerp, hetwelk zulk een alles omvattend, zulk een afdoend
@@ -4596,13 +4562,13 @@ producten, welke millioenen guldens zullen bedragen, toevloeijen,
 van die markten uit zal ook in de groote en vele behoeften, der nieuwe
 provincie moeten worden voorzien. De omzettingen van zoovele millioenen,
 zullen op al die markten, bloei en welvaart achterlaten. Bij den
-daardoor ontstanen handel voegen zich voor de belendende provinciën en
+daardoor ontstanen handel voegen zich voor de belendende provinciën en
 steden de voor hun kosteloos daar te stellen verbeterde gemeenschap en
 afwateringen, met nimmer gekende en hoogst verbeterde waterberging bij
 hooge vloeden; herstel van havens met gewenschte diepgaande kanalen
 tot in de Noordzee, behalve een aantal nieuwe veilige land- en
 binnenwaterwegen, welke een onderling verkeer zullen openen, die het
-vertier zullen vergemakkelijken, en waardoor alle provinciën, tot
+vertier zullen vergemakkelijken, en waardoor alle provinciën, tot
 elkander in ligging zullen verbeteren.
 
 Geen stad, dorp of vlek, in de nabijheid van dit groote werk gelegen,
@@ -4634,7 +4600,7 @@ menig rijmelaar kwinkeleren zal!
 De kamers van koophandel zullen met levendige vreugde een ontwerp
 omhelzen, dat door Nederlanders is ontworpen, en overwaardig, om ook
 door Nederlanders te worden ten uitvoer gebragt; een ontwerp, hetwelk
-eene levensvraag voor de financiën, den handel en de scheepvaart,
+eene levensvraag voor de financiën, den handel en de scheepvaart,
 fabrijken en landbouw is. Wij laten gaarne aan betere beoordeelaars, dan
 wij zijn, de taak over, al de voordeelen te berekenen en aan te wijzen,
 welke de verwezentlijking van dit belangrijk ontwerp zal ten gevolge
@@ -4686,17 +4652,17 @@ beschermen.
 Door voorspoed en vermeerderden handel vermenigvuldigt de koopvaardij en
 groeit de marine aan. Hare thans karige budgetten zullen onbekrompen
 kunnen worden. Door meerdere koopvaardij- en meerdere oorlogschepen zal
-de schoone hollandsche vlag zich alom in verwijderde zeeën en havens
+de schoone hollandsche vlag zich alom in verwijderde zeeën en havens
 ontrollen en golven.
 
 De tijden kunnen komen, dat wij weder mannen als DE RUITER en TROMP
-noodig hebben tot verdediging van onzen handel en van onze koloniën,
+noodig hebben tot verdediging van onzen handel en van onze koloniën,
 en dan zijn zoo veel onaantastbare havens een eerste vereischte; dit
 bewijzen ons de schatten, welke door onze naburen met verkwistende
 handen daaraan besteed worden, en die, door verwezentlijking van ons
 plan, voor onze marine kosteloos zullen worden verkregen.
 
-De inkomsten van het departement van financiën zullen door spoedig
+De inkomsten van het departement van financiën zullen door spoedig
 vermeerderende opbrengsten, door den meerderen omloop van geld, door
 handenarbeid verkregen, en door de gevolgen der indijking worden
 vermenigvuldigd.
@@ -4705,11 +4671,11 @@ Het crediet van den Staat vindt eene grootere waarborg in de
 vermeerdering van het nationaal vermogen, in de meerdere welvaart en
 weelde, die de onafscheidbare trawanten van bedrijvigheid zijn.
 
-Het departement van financiën kan eene bron in de zee, welke zoo mild
+Het departement van financiën kan eene bron in de zee, welke zoo mild
 voor hetzelve zal vloeijen, niet willen verstoppen.
 
 Al deze staatsmagten, elk hunner afzonderlijk voor hare belangen naar
-één doel strevende, vormen een geheel, hetwelk de Hooge Regering
+één doel strevende, vormen een geheel, hetwelk de Hooge Regering
 gunstig zal doen stemmen voor een ontwerp, hetwelk onafzienbaar, zoo in
 dadelijke voordeelen als in de gevolgen, voor haar is. Voorzeker eene
 bemoediging in den druk van dure tijden, tijden van werkeloosheid en
@@ -4730,7 +4696,7 @@ Nederland is dat niet meer, wat het vroeger was, wat het nog zijn
 kon en zijn moest. Dat, wat de wangunst van vreemden beoogde, wat de
 mededinging van andere volken zocht te bewerken, is schier bereikt. Onze
 ontzaginboezemende magt is verdwenen; onze grootheid en invloed naar
-buiten zijn te niet; vele onzer koloniën zijn ons ontnomen; weg zijn
+buiten zijn te niet; vele onzer koloniën zijn ons ontnomen; weg zijn
 onze wereldhandels-vloten, met oorlogsmagt bemand; weg is die stoute
 ondernemingsgeest van vroeger, die in 1814 nog eens weder herleefde; weg
 is onze voordeelige ligging aan de zee, waarin weleer zich rivieren
@@ -4743,7 +4709,7 @@ stoom aan, die wegen baant, zonder afstanden te kennen.
 Wat moet er van Nederland worden, bij de mededinging, en bij die betere
 wegen van vervoer onzer naburen?
 
-Nederland, overvleugeld door magt, bedreigd door zeeën en rivieren,
+Nederland, overvleugeld door magt, bedreigd door zeeën en rivieren,
 doorweven van kostbare waterkeeringswerken, zoo naar binnen als naar
 buiten bezaaid met sluizen en wateropvoerings-werktuigen, welke in
 ligging, aanleg en onderhoud te kostbaar, en in uitwerking te kort
@@ -4895,7 +4861,7 @@ Noordholland en de droog te maken Haarlemmermeer en Rijnland is.
 Na de daarstelling van bovengenoemde werken, welke eene oppervlakte
 na de droogmaking van ruim 8000 bunders zoude beslaan, allen van de
 vruchtbaarste slibgronden, als mede, hier niet onder begrepen, eene
-strook der allodiale gronden in de duinen, langs het kanaal op ½ uur
+strook der allodiale gronden in de duinen, langs het kanaal op ½ uur
 breedte ter wederzijde ter bebouwing aangekocht hebbende, worde er
 met de voorbereidende maatregelen voor de indijking der Zuiderzee
 begonnen. Deze bestaan in het daarstellen van ringvaarten om de geheele
@@ -4988,7 +4954,7 @@ overgelaten worden om zelve de aanzienlijke laatste werkzaamheden zelve
 uittevoeren of zulks aan eventueele pachters overtelaten om de landen
 door kavelen, sloten, slechten en grebben tot bebouwing gereed te maken,
 waartoe eene aanzienlijke som vereischt werd, aangezien er omstreeks
-260000 Bunders aanwezig zijn, daar men die bereiding op f 84.-- p.
+260000 Bunders aanwezig zijn, daar men die bereiding op f 84.-- p.
 Bunder begroot.
 
 De raming van het geheel beloopt 92 millioen guldens. Het is er echter
@@ -4997,9 +4963,9 @@ waarde van 16 millioen guldens, die te realiseeren waren.--Door de
 genoemde afloop van water kwamen er ook dadelijk na de afdamming
 duizende Bunders disponibel, die in de nabijheid der kusten spoediger
 aftrek zouden vinden en het kavelen enz. aan de bebouwers overlatende,
-werd welligt het geheel voor 30 à 35 millioenen daargesteld, en met alle
+werd welligt het geheel voor 30 à 35 millioenen daargesteld, en met alle
 de voordeelen die aan deze onderneming verbonden zijn, kwam de Bunder
-land geheel toebereid op tusschen f 325 à f 350 te kosten, eene som die
+land geheel toebereid op tusschen f 325 à f 350 te kosten, eene som die
 zeer gering is, aangezien de meeste in dit gedeelte der zee aanwezige
 grond klei is van eene zeer vruchtbaren aard.
 
@@ -5019,36 +4985,36 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  Rijswerk voor een Hoofd:
 
- 20 Kubiek El per Strekkende El à f 80 per Str. El over
-     840 Ellen lengte                                        f    67,200
+ 20 Kubiek El per Strekkende El à f 80 per Str. El over
+     840 Ellen lengte                                        f    67,200
  Aardwerk voor den Dijk, welke 4 El boven gewoon tij gelegd
      wordt, geeft 150 Kub. El per Str. El. Over 840 Ellen
-     zijn 126,000 Ellen à 40 ct. per Kub. El                 "    50,400
+     zijn 126,000 Ellen à 40 ct. per Kub. El                 "    50,400
 
  Steenbeglooijing binnen en buiten, 20 Kwadr. El. per Str.
      El met inbegrip van Puinbestorting, over 840 Ellen
-     lengte per Str. El à f 320                              "   268,800
+     lengte per Str. El à f 320                              "   268,800
 
  Hoofden van Paalwerk
 
-  120 Eiken  Palen van 14 El à f 50     f 6,000
-  150 Greenen  "    "  10  " à " 30     " 4,500
-  180   "      "    "   7  " à " 20     " 3,600
+  120 Eiken  Palen van 14 El à f 50     f 6,000
+  150 Greenen  "    "  10  " à " 30     " 4,500
+  180   "      "    "   7  " à " 20     " 3,600
                                         ---------
                                                              "    14,100
 
  Puinbestorting
 
  tusschen de 3 reijen palen geschat op 32 Kub. El per Str.
-     El, over 40 Ellen lengte 1280 El à f 16 per Kub. El     "    20,480
+     El, over 40 Ellen lengte 1280 El à f 16 per Kub. El     "    20,480
 
  Inheijen en bevestigen
 
- voor 450 Palen à f 10 per Paal                              "     4,500
+ voor 450 Palen à f 10 per Paal                              "     4,500
                                                              -----------
-                                                             f   425,480
+                                                             f   425,480
                                                              ===========
- Deze Som dubbeld voor Twee Hoofden                          f   850,960
+ Deze Som dubbeld voor Twee Hoofden                          f   850,960
 
  Uitdiepen
 
@@ -5060,11 +5026,11 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  gemiddelde diepte van uit het strand 4 El.
 
  zijn 700 El per Str. El, over 840 Ell. is 588,000 Ell.
-     à f 1.50 per El                                         "   882,000
+     à f 1.50 per El                                         "   882,000
 
  Dukdalven
 
- 6 stuks à f 1500                                            "     9,000
+ 6 stuks à f 1500                                            "     9,000
                                                              -----------
                                                              " 1,741,960
                                                              ===========
@@ -5086,7 +5052,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
      en verkrijgen dus 2450 Kub. Ell. weg te ruimen specie
      per strekkende El van den bovensteek, dit over 5000
      Ellen lengte maakt een geheel van 12,250,000 Kub. El.
-     per El à 30 ct.                                         f 3,675,000
+     per El à 30 ct.                                         f 3,675,000
 
  de Breedte op de Waterspiegel zal zijn
      binnen 200 El   buiten 250 El
@@ -5094,26 +5060,26 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
             ---             ---
  gemiddeld  150 "      "    175 "
 
- totaal gemiddeld 162½ El.
+ totaal gemiddeld 162½ El.
 
  ter diepte van A. P. 7 El.
  en daarboven         1 "
                      --
  te zamen             8 El, hetwelk per Str. El geeft
      1300 Kub. Ell., deze over 5000 Ell. lengte is
-     6,500,000 Ell. per Kub. El à 40 ct.                     " 2,600,000
+     6,500,000 Ell. per Kub. El à 40 ct.                     " 2,600,000
 
  Aan weerszijden van het Kanaal ontstaat bij het wegruimen
      der specie een weg welker beschulping wij aanslaan op   "    25,000
 
  Wij wilden aan weerszijden van het Kanaal een strook
-     van 2500 ellen (½ Uur) der allodiale gronden aankoopen,
+     van 2500 ellen (½ Uur) der allodiale gronden aankoopen,
      om die later ten voordeele der onderneming als Ballast
      te kunnen gebruiken, dierwijze de grond ontginnen en
      Perceelsgewijze voor aanbouw te verkoopen, dit zoude
-     2862 Bunders zijn, per Bunder à f 25                    "    71,550
+     2862 Bunders zijn, per Bunder à f 25                    "    71,550
                                                             ------------
-                                                             f 6,371,550
+                                                             f 6,371,550
                                                              ===========
 
 
@@ -5127,12 +5093,12 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
         gemiddeld                  150 "
         diepte                       8 " zijn 1200 Kub. El
       per Str. El, is over 8750 Ellen lengte 10,500,000
-      Ellen, per Kub. El à 30 ct.                            f 3,150,000
+      Ellen, per Kub. El à 30 ct.                            f 3,150,000
 
  de bovensteek op de Berm wijd 300 El, diep 1 El over 8750
-      El zijn, 2,615,000 à 30 ct.                            "   787,500
+      El zijn, 2,615,000 à 30 ct.                            "   787,500
 
- Plempwerk over 2000 Ell. à f 48                             "    96,000
+ Plempwerk over 2000 Ell. à f 48                             "    96,000
 
  N.B. de hier uitgegraven wordende specie wordt voor de
  Dijken gebruikt en is meer dan voldoende om zwaardere
@@ -5147,7 +5113,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
      den Slaperdijk, binnen en buiten, en een strook grond
      tusschen Halfweg en Spaarndam, belendende mede de
      Polders, binnen- en buitendijks, elke Molen berekend
-     op f 12000                                              "    24,000
+     op f 12000                                              "    24,000
 
  Opruiming en toeschieting voor de Molens                    "    15,000
 
@@ -5155,9 +5121,9 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  wij berekenen voor het Kanaal en de Dijken 400 Ellen
      breedte, is voor 8750 Ellen lengte 3,500,000 Ellen of
-     350 Bunders à f 1000                                    "   350,000
+     350 Bunders à f 1000                                    "   350,000
                                                              -----------
-                                                             f 4,444,500
+                                                             f 4,444,500
                                                              ===========
 
 
@@ -5171,10 +5137,10 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
        Gemiddeld                  150 "
        diep                         8 " is 1200 Ellen per
      Strekkende El, is over 7500 Ellen lengte 9,000,000
-     Ellen à 30 ct.                                          f 2,700,000
+     Ellen à 30 ct.                                          f 2,700,000
 
  de bovensteek op de Berm 300 Ellen, diep 1 El, over 7500
-      Ellen lengte is 2,250,000 Ellen à 30 ct.               "   675,000
+      Ellen lengte is 2,250,000 Ellen à 30 ct.               "   675,000
 
  Beschulping                                                 "    20,000
 
@@ -5184,14 +5150,14 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  Opruiming en toeschieting voor den Molen                    "    10,000
 
- Onteigening van 300 Bunders à f 1000                        "   300,000
+ Onteigening van 300 Bunders à f 1000                        "   300,000
 
  De Afdammingsdijk rekenen wij 2500 Ellen
-   Plempwerk à f 48                                          "   120,000
+   Plempwerk à f 48                                          "   120,000
    Specie 150 Kub. El, per Strekkende El, zijn 375,000
-       Ellen à 30 ct.                                        "   112,500
+       Ellen à 30 ct.                                        "   112,500
                                                              -----------
-                                                             f 3,949,500
+                                                             f 3,949,500
                                                              ===========
 
 
@@ -5206,7 +5172,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                     --
        gemiddeld    12 " , diepte 3 Ellen, zijn 36 Kub.
      Ellen per Strekkende El, is over 6000 Ell. lengte
-     216,000 Kub. Ellen à 30 ct.                             f    64,800
+     216,000 Kub. Ellen à 30 ct.                             f    64,800
 
  De Vaart van Nauerna 7000 Ell. lengte, op de zelfde wijdte
      en diepte                                               "    75,600
@@ -5219,9 +5185,9 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                     --
        gemiddeld    40 " , diepte 5 Ellen, zijn 200 Kub.
      Ell. per Str. El, over 5000 El, zijn 1,000,000 Kub.
-     Ellen à 30 ct.                                          "   300,000
+     Ellen à 30 ct.                                          "   300,000
                                                              -----------
-                                                             f   465,400
+                                                             f   465,400
                                                              ===========
 
 
@@ -5233,9 +5199,9 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
        boven    wijdte 5  El
        onder      "    2  "
                        --
-       gemiddelde "    3½ " diep 2 El zijn 7 Kub. El per
+       gemiddelde "    3½ " diep 2 El zijn 7 Kub. El per
      Str. El, over 2000 Ellen lengte geeft 14000 Kubieke
-     El à 30 ct.                                            f     4,200
+     El à 30 ct.                                            f     4,200
 
  Eene Uitwatering van de West-Zaansche-Sluis, in de
      Zaandammer-Vaart lang p.m. 2000 El
@@ -5244,7 +5210,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                       ---
        gemiddelde "    6   " diepte 3 El zijnde 18 K. El
      per strekkende El, zijnde over de 2000 El lengte
-     36000 Kub. El à 30 ct.                                  "    10,800
+     36000 Kub. El à 30 ct.                                  "    10,800
 
  N.B. deze Sluis zal bij het Meerdere verhang door de
  Nauerna Vaart op het Zee-Kanaal geheel kunnen vervallen
@@ -5263,7 +5229,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  afwatering van Oost-Zanen en de Ulpen, wel overbodig
  kunnen zijn, bij eene Landweg-gemeenschap op Sloterdijk.
                                                              -----------
-                                                             f    25,800
+                                                             f    25,800
                                                              ===========
 
 
@@ -5280,11 +5246,11 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  In elke Polder van 3000 Bunders zoude een Stoom-Werktuig
      van 40 P.kracht, tot Droogmaking worden geplaatst, in
      die van 2000 Bunders een van 30 P.Kr. en schatten elk
-     Stoom-Water-Werktuig, met de Gebouwen enz. op f 1000
+     Stoom-Water-Werktuig, met de Gebouwen enz. op f 1000
      per Paardenkracht en mitsdien voor 110 Paardenkracht
-     à f 1000                                                f   110,000
+     à f 1000                                                f   110,000
 
- Loon voor één  Opziener Machinist 1 Jaar à f 1000
+ Loon voor één  Opziener Machinist 1 Jaar à f 1000
            drie Machinisten te zamen        " 2180
            zes  Stokers      "   "          " 2800
                                             ------
@@ -5293,9 +5259,9 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  Steenkolen.
 
  2 Werktuigen zullen 145 dagen moeten malen en
-     rekenen wij f 1,-- per Paarden Kracht per
-     Dag, is voor 80 Paarden Kracht                f 11,600
- 1 Werktuig 129/d. à 30 P.Kr. à f 1                "  3,870
+     rekenen wij f 1,-- per Paarden Kracht per
+     Dag, is voor 80 Paarden Kracht                f 11,600
+ 1 Werktuig 129/d. à 30 P.Kr. à f 1                "  3,870
                                                    --------
                                                              "    15,470
 
@@ -5309,8 +5275,8 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                   ---
                   700  "
      boven Wijdte 3 El onder 1 El, diep 2 Ellen geeft 4
-     Kub. El, per strekkende El, is over de 700 Ell. à
-     30 ct. p. El f 840 of f 84 p. Bunder en zulks over
+     Kub. El, per strekkende El, is over de 700 Ell. à
+     30 ct. p. El f 840 of f 84 p. Bunder en zulks over
      8000 Bunders                                            "   672,000
 
  Wetering Sloten.
@@ -5320,10 +5286,10 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
        boven    wijdte 5  El
        onder      "    2  "
                       ---
-       gemiddelde " 3½ " diepte 2 El dus 7 El per Str. El,
-     zijn over 18000 El 126000 El à 30 ct.                   "    37,800
+       gemiddelde " 3½ " diepte 2 El dus 7 El per Str. El,
+     zijn over 18000 El 126000 El à 30 ct.                   "    37,800
                                                              -----------
-                                                             f   841,250
+                                                             f   841,250
                                                              ===========
 
 
@@ -5340,7 +5306,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  Rivieren, om voldoende Water op de Kanalen en Ringvaarten te houden.
 
  De Sluis met Brugwerk en Raketten worden door ons geschat
-     op                                                      f   500,000
+     op                                                      f   500,000
 
  met twee dubbelde IJzeren Draai-Bruggen                     "   180,000
 
@@ -5358,13 +5324,13 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  Drie Pont-Veeren te Spaarndam, Halfweg en Sloterdijk         "    10,500
                                                               -----------
-                                                              f   868,500
+                                                              f   868,500
                                                               ===========
 
 
  RECAPITULATIE.
 
-   No. 1    f  1,741,960
+   No. 1    f  1,741,960
     "  2    "  6,371,500
     "  3    "  4,444,510
     "  4    "  3,949,500
@@ -5373,7 +5339,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
     "  7    "    841,250
     "  8    "    868,500
             ------------
-            f 18,707,510
+            f 18,707,510
             ============
 
 
@@ -5392,15 +5358,15 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  kunnen werken.
 
  Ringvaart van voor Edam, buitendijks langs Oosthuizen, tot aan het
- Galgenveld bij Hoorn, binnendijks lengte 2½ Uur of 12,500 Ellen.
+ Galgenveld bij Hoorn, binnendijks lengte 2½ Uur of 12,500 Ellen.
        boven    Wijdte 30 Ell.
        onder      "    20  "
                        --
        gemiddelde "    25  "  diep met 1 El bovensteek
      6 El, is 150 Kub. El per Str. El, zijn 1,875,000 El
-     à 30 ct.                                                f   562,500
+     à 30 ct.                                                f   562,500
 
- Onteigening van 66 Bunders à f 1500                         "    99,000
+ Onteigening van 66 Bunders à f 1500                         "    99,000
 
  Bruggen en Sluizen.
 
@@ -5410,7 +5376,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  1  "    "   Oosthuizen                                      "    20,000
                                                              -----------
-                                                             f   731,500
+                                                             f   731,500
                                                              ===========
 
 
@@ -5419,64 +5385,64 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  Enkhuizen.
 
  De Dijk voor Hoorn, lang 2000 Ellen.
-   Plempwerk per El à f 40                          f 80,000
+   Plempwerk per El à f 40                          f 80,000
    Specie 150 Kub. El per Str. El is 300,000 Kub.
-       El, per El à 30 ct.                          " 90,000
+       El, per El à 30 ct.                          " 90,000
                                                     --------
-                                                             f   170,000
+                                                             f   170,000
 
- Uitdiepen van de Vaart voor Hoorn 150,000 Kub. El à 20 ct.  "    30,000
+ Uitdiepen van de Vaart voor Hoorn 150,000 Kub. El à 20 ct.  "    30,000
 
  Een Brug voor Hoorn                                         "    25,000
 
- Een Kanaal tot Enkhuizen, ter lengte van 3½ Uur, of
+ Een Kanaal tot Enkhuizen, ter lengte van 3½ Uur, of
      17500 Ellen, wijdte en diepte als voren, uitmakende
-     2,625,000 Kub. El à 30 ct.                              "   787,500
+     2,625,000 Kub. El à 30 ct.                              "   787,500
 
- Onteigening van 93 Bunders à f 2000                         "   186,000
+ Onteigening van 93 Bunders à f 2000                         "   186,000
 
  Een dubbelde Sluis met Brug                                 "   180,000
                                                              -----------
-                                                             f 1,378,500
+                                                             f 1,378,500
 
 
  No. 11. RINGVAART VAN AF HET POLDER-HUIS BIJ DIEMEN, op Muiden
  binnendijks, om voor Muiden buitendijks op de verdere Ringvaart voor
  bij Naarden te komen.
 
- De lengte is 1½ Uur of 7500 Ellen.
+ De lengte is 1½ Uur of 7500 Ellen.
        boven    wijdte 200 El
        onder      "     80 "
                       ----
        gemiddelde "    140 " diep met een El bovensteek
      5 El, zijn 700 El per Strekkende El, is over 7500 El
-     lengten 5,250,000 Kub. El à 30 ct.                      f 1,575,000
+     lengten 5,250,000 Kub. El à 30 ct.                      f 1,575,000
 
  de bovensteek op de Berm
 
- Onteigening van 225 Bunders à f 1000                        "   225,000
+ Onteigening van 225 Bunders à f 1000                        "   225,000
 
  Een dubbelde Sluis met overlaat en raketten, te leggen bij
      de Afdamming van het IJ                                 "   120,000
                                                              -----------
-                                                             f 1,920,000
+                                                             f 1,920,000
                                                              ===========
 
 
  No. 12. RINGVAART VAN MUIDEN OP DE STEENENKAMER, deze Vaart begint uit
  de voorgaande en wordt geschat op 6 Uren lengte of 30,000 Ellen.
 
-   Plempwerk 1000 El à f 48 per Str. El             f 48,000
-   Specie 120 Kub. El per Str. El 120,000 El à
+   Plempwerk 1000 El à f 48 per Str. El             f 48,000
+   Specie 120 Kub. El per Str. El 120,000 El à
        60 ct.                                       " 72,000
                                                     --------
-                                                             f   120,000
+                                                             f   120,000
 
  Kanaal met Berm of overlaat, wijdte en diepte als voren,
-     30,000 El à 700 Kub. El per Str. El zijn 21,000,000
-     Ell. à 30 ct.                                           " 6,300,000
+     30,000 El à 700 Kub. El per Str. El zijn 21,000,000
+     Ell. à 30 ct.                                           " 6,300,000
 
- Onteigening van 900 Bunders à f 600                         "   540,000
+ Onteigening van 900 Bunders à f 600                         "   540,000
 
  Bruggen
 
@@ -5485,7 +5451,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  over de Ringvaart tot de Nieuwe Polders bij Muiden,
      Naarden, Huizen, de Eem, Spakenburg en Nijkerk          "   150,000
                                                              -----------
-                                                             f 7,135,000
+                                                             f 7,135,000
                                                              ===========
 
 
@@ -5502,20 +5468,20 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                        ---
        gemiddelde "    125 " diepte 3 El met 1 El
      bovensteek zijn 4 El, dus 500 Kub. El per Str. El, is
-     over 15,000 El 7,500,000 Kub. El à 20 ct.               f 1,500,000
+     over 15,000 El 7,500,000 Kub. El à 20 ct.               f 1,500,000
 
  N.B. De Dijken worden op 50 Ellen afstand van het Kanaal gelegd,
  komende de Specie daarvoor uit het Kanaal.
 
  Keersluis met Raketten, met 3 El waterkeering               "   120,000
 
- Onteigening van 3 Uren of 400 Bunders à f 600               "   240,000
+ Onteigening van 3 Uren of 400 Bunders à f 600               "   240,000
 
  Het Kanaal van Essen tot Kamperberg, lang 2 Uur of 10,000 Ellen.
 
  bovenwijdte met Overlaat 300 Ellen, te ontbloten van 4 El
      bovensteek, worden 1200 Kub. El per Str. El, is over
-     10000 El 12,000,000 El à 20 ct.                         " 2,400,000
+     10000 El 12,000,000 El à 20 ct.                         " 2,400,000
 
  het ondergedeelte van het Kanaal
 
@@ -5524,44 +5490,44 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                        ---
        gemiddelde "    125 " diepte 4 El, waaronder 1 El
      bovensteek, zijn 500 El per Str. El, maakt 5,000,000
-     Kub. El à 20 ct.                                        " 1,000,000
+     Kub. El à 20 ct.                                        " 1,000,000
 
  Keersluis met Raketten                                      "   120,000
 
- Onteigening van 267 Bunders à f 300                         "    80,000
+ Onteigening van 267 Bunders à f 300                         "    80,000
 
  Een Brug                                                    "    25,000
 
- Het Kanaal van Kamperberg tot Velp, lang 2¾ Uur of 13750 Ellen.
+ Het Kanaal van Kamperberg tot Velp, lang 2¾ Uur of 13750 Ellen.
 
  boven wijdte met overlaat 300 El, te ontbloten van 8 El
      bovensteek, zijn 2400 Kub. El per Str. El, dus
-     33,000,000 Ellen à 20 ct.                               " 6,600,000
+     33,000,000 Ellen à 20 ct.                               " 6,600,000
 
  Hetzelfde Perceel benedensteek, wijdte met overlaat als
      voren over de lengte van 13,750 El is 6,875,000 Ellen
-     à 20 ct.                                                " 1,375,000
+     à 20 ct.                                                " 1,375,000
 
  Keersluis met Raketten                                      "   120,000
 
- Onteigening van 400 Bunders à f 100                         "    40,000
+ Onteigening van 400 Bunders à f 100                         "    40,000
 
  Een Brug                                                    "    25,000
 
- Het Kanaal van Velp tot Westervoort ½ Uur of 2500 El,
+ Het Kanaal van Velp tot Westervoort ½ Uur of 2500 El,
      boven wijdte met overlaat 300 El, te ontbloten van
-     een El, bovensteek zijn 750,000 Ellen à 20 ct.          "   150,000
+     een El, bovensteek zijn 750,000 Ellen à 20 ct.          "   150,000
 
- het Kanaal Wijd en Diep als voren 1,250,000 Ellen à 20 ct.  "   250,000
+ het Kanaal Wijd en Diep als voren 1,250,000 Ellen à 20 ct.  "   250,000
 
  Een keersluis met Raketten                                  "   120,000
 
- Onteigening van 67 Bunders à f 1000                         "    67,000
+ Onteigening van 67 Bunders à f 1000                         "    67,000
 
  Een Brug                                                    "    25,000
 
  Bruggen bij Nijkerk, Horst, Voorthuizen, Putten en Essen,
-     zijn 5 Bruggen à f 25,000                               "   125,000
+     zijn 5 Bruggen à f 25,000                               "   125,000
                                                              -----------
                                                              f14,382,000
                                                              ===========
@@ -5577,7 +5543,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
  bij hooge Winter- en Voorjaars-Vloeden, overstroomd te kunnen worden
  en na gelang daarmede bezet te houden. De kosten dezer Sluizen met
  hunne Bruggen en overlaten, berekend als die, op het Kanaal te leggen,
-     elk ad f 120,000                                        f   360,000
+     elk ad f 120,000                                        f   360,000
                                                              ===========
 
 
@@ -5591,19 +5557,19 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
                       ---
        gemiddelde "    25  " diep met 1 El bovenstreek
      5 Ellen, is 125 Ellen per Strekkende El zijnde
-     14,375,000 Ellen à 30 ct.                               f 4,312,500
+     14,375,000 Ellen à 30 ct.                               f 4,312,500
 
  Zes Basins of Kommen, als voor Harderwijk, Elburg,
      Genemuiden, Blokzijl, de Kuindert en de Lemmer,
      te zamen                                                "    30,000
 
- Onteigening van 695 Bunders à f 800                         "   556,000
+ Onteigening van 695 Bunders à f 800                         "   556,000
 
  Een Sluis bij Laaksum                                       "   120,000
 
- Bruggen over de Ringvaart, 10 à f 20,000                    "   200,000
+ Bruggen over de Ringvaart, 10 à f 20,000                    "   200,000
                                                              -----------
-                                                             f 5,218,500
+                                                             f 5,218,500
                                                              ===========
 
 
@@ -5615,13 +5581,13 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  De Dijk zal 4 Ellen boven hoog-Zee worden gelegd, 6 Ellen breed op de
  kruin, met buiten doceering van 3 op 1, berekenende 180 Kub. El per
- Strekkende El, hetgeen geeft 2,880,000 Kub. El à f 1,50     f 4,320,000
+ Strekkende El, hetgeen geeft 2,880,000 Kub. El à f 1,50     f 4,320,000
 
- Rijswerk per Strekkende El à f 48,--                         "   768,000
+ Rijswerk per Strekkende El à f 48,--                         "   768,000
 
- Steenbeglooijing en Puin p. Str. El à f 200,--               " 3,200,000
+ Steenbeglooijing en Puin p. Str. El à f 200,--               " 3,200,000
                                                              -----------
-                                                             f 8,288,000
+                                                             f 8,288,000
                                                              ===========
 
 
@@ -5630,25 +5596,25 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
 
  De afstand wordt geschat op 1800 Ellen, men berekent voor
      den Dijk 150 Ell. Kub. Specie per Str. El is 270,000
-     Kub. Ellen à 80 ct.                                     f   216,000
+     Kub. Ellen à 80 ct.                                     f   216,000
 
  Steenglooijing en bepuinen aan eene Zijde
 
-   1800 Ellen, per Strekkende El à f 100                     "   180,000
-   Rijswerk     "      "       " à "  48                     "    86,400
+   1800 Ellen, per Strekkende El à f 100                     "   180,000
+   Rijswerk     "      "       " à "  48                     "    86,400
                                                              -----------
-                                                             f   482,400
+                                                             f   482,400
                                                              ===========
 
 
  No. 18. DROOGMAKING, DOOR STOOM-WATEROPVOERINGSWERKTUIGEN.
 
-       14 Bovenmaalders à 200 Paarden Kracht 2800 P. K.
-       28 Ondermaalders à 100    "      "    2800 "  "
+       14 Bovenmaalders à 200 Paarden Kracht 2800 P. K.
+       28 Ondermaalders à 100    "      "    2800 "  "
      zijn 5600 Paardenkracht met de daartoe vereischte
-     gebouwen enz., berekend p. P. K. à f 1000               f 5,600,000
+     gebouwen enz., berekend p. P. K. à f 1000               f 5,600,000
 
-       Een Ingenieur  }               f   6000
+       Een Ingenieur  }               f   6000
        42 Machinisten } voor 2 jaren  "  84000
        84 Stookers    }               "  68288
                                       --------
@@ -5667,79 +5633,79 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
    Wij berekenen 2800 P. K. werken 250 Dagen.
                  2800 "  "    "    250 Dagen.
                  2800 "  "    "    250 Dagen.
-   Zijnde 8400 P. K. 250 Dagen, elke P. K. Per Dag à f 1,--   " 2,100,000
+   Zijnde 8400 P. K. 250 Dagen, elke P. K. Per Dag à f 1,--   " 2,100,000
                                                              -----------
-                                                             f 7,917,288
+                                                             f 7,917,288
                                                              ===========
 
 
  No. 19. BINNENVAART, WETERING, BOEZEM EN RINGSLOTEN.
 
- Een Binnenvaart van de Lemmer op Naarden, de Lengte berekend op 12¾ Uur
+ Een Binnenvaart van de Lemmer op Naarden, de Lengte berekend op 12¾ Uur
  of 73740 Ellen.
 
        boven    Wijdte 30 Ellen.
        onder      "    20  "
                        --
        gemiddelde "    25  " diep 3 El, is 75 Kub. Ellen
-     p. Str. El zijn 4,781,250 Ellen à 30 ct.                f 1,434,375
+     p. Str. El zijn 4,781,250 Ellen à 30 ct.                f 1,434,375
 
  Weteringen 77 Uren of 385,000 Ellen lang
 
        boven    wijdte 5  Ellen
        onder      "    2   "
                        --
-       gemiddelde "    3½ El, diepte 2 Ellen, is 7 El p.
-     Str. El is 2,695,000 Ellen à 20 ct.                     "   539,000
+       gemiddelde "    3½ El, diepte 2 Ellen, is 7 El p.
+     Str. El is 2,695,000 Ellen à 20 ct.                     "   539,000
 
- Boezem Sloten 108½ Uur of 542,500 Ellen
+ Boezem Sloten 108½ Uur of 542,500 Ellen
 
        boven    Wijdte 3 Ellen
        onder      "    1  "
                       --
        gemiddelde "    2  " diepte 2 Ellen is 4 Ellen per
-     Str. El is 2,170,000 Ellen à 20 ct.                     "   434,000
+     Str. El is 2,170,000 Ellen à 20 ct.                     "   434,000
 
  Ringsloten 61 Uren of 305,000 Ellen
 
  wijdte en diepte als voren, dus 4 Ellen, over 305,000
-     Ellen is 1,220,000 Ellen à 20 ct.                       "   244,000
+     Ellen is 1,220,000 Ellen à 20 ct.                       "   244,000
                                                              -----------
-                                                             f 2,651,375
+                                                             f 2,651,375
                                                              ===========
 
 
  No. 20. SLUIS- EN BRUG WERKEN.
 
- Een Sluis bij Laaksum, tot afsluiting van de Ringvaart      f    80,000
+ Een Sluis bij Laaksum, tot afsluiting van de Ringvaart      f    80,000
 
  2 Sluizen tot afsluiting van de Vaart van de Lemmer op
      Naarden                                                 "   160,000
 
  Acht Bruggen over de Ringvaart, als te Laaksum, de Lemmer,
      de Kuindert, Blokzijl, Vollenhoven, Genemuiden en
-     Kampen à f 15,000                                       "   120,000
+     Kampen à f 15,000                                       "   120,000
 
  Tien Dubbelde Bruggen, over de Boezem's Vaarten, als voren
-      à f 15,000                                             "   150,000
+      à f 15,000                                             "   150,000
 
- Veertig Dubbelde Bruggen, over de Weteringen, à f 10,000    "   400,000
+ Veertig Dubbelde Bruggen, over de Weteringen, à f 10,000    "   400,000
 
- Twee en Vijftig Bruggen over de Sloten, à f 3,000           "   156,000
+ Twee en Vijftig Bruggen over de Sloten, à f 3,000           "   156,000
                                                              -----------
-                                                             f 1,066,000
+                                                             f 1,066,000
                                                              ===========
 
 
  No. 21. KAVELEN, SLOTEN, GREBBEN EN SLECHTEN,
 
- wordt berekend als bij No. 7 van de IJ Polders ad f 84 per
+ wordt berekend als bij No. 7 van de IJ Polders ad f 84 per
      Bunder, en alzoo over een getal van 260,000 Bunders     f21,840,000
 
 
  RECAPITULATIE.
 
-   No.  1 à 8     f 18,707,510
+   No.  1 à 8     f 18,707,510
     "     9       "    731,500
     "    10       "  1,378,500
     "    11       "  1,920,000
@@ -5754,7 +5720,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
     "    20       "  1,066,000
     "    21       " 21,840,000
                  -------------
-  TOTAAL BEDRAG   f 92,078,073
+  TOTAAL BEDRAG   f 92,078,073
                   ============
 
 
@@ -5815,7 +5781,7 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
   |  B: de minder vermogenden niet doen, die               |
   |  C: de minder vermogende niet doen, die                |
   |  B: bezittingen in Oost-Indie in gevaar.               |
-  |  C: bezittingen in Oost-Indië in gevaar.               |
+  |  C: bezittingen in Oost-Indië in gevaar.               |
   |  B: voeden op eene aanstelling, Door                   |
   |  C: voeden op eene aanstelling. Door                   |
   |  B: in de Fransche en engelsche talen                  |
@@ -5842,12 +5808,12 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
   |  C: geene weeken lange vruchtelooze                    |
   |  B: stand van zaken bekend bekend maakt, tot           |
   |  C: stand van zaken bekend maakt, tot                  |
-  |  B: aan revenuën op in- en doorvoorregten derfde;      |
-  |  C: aan revenuën op in- en doorvoerregten derfde;      |
-  |  B: Handeldrijvende provinciên Holland en Zeeland,     |
-  |  C: Handeldrijvende provinciën Holland en Zeeland,     |
-  |  B: Braziliê en West-Indië gekeerd, en                 |
-  |  C: Brazilië en West-Indië gekeerd, en                 |
+  |  B: aan revenuën op in- en doorvoorregten derfde;      |
+  |  C: aan revenuën op in- en doorvoerregten derfde;      |
+  |  B: Handeldrijvende provinciên Holland en Zeeland,     |
+  |  C: Handeldrijvende provinciën Holland en Zeeland,     |
+  |  B: Braziliê en West-Indië gekeerd, en                 |
+  |  C: Brazilië en West-Indië gekeerd, en                 |
   |  B: Haarlemmer meer, de droogmaking daarvan            |
   |  C: Haarlemmer-meer, de droogmaking daarvan            |
   |  B: dat dus alles verachterd en het                    |
@@ -5859,11 +5825,11 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
   |  B: versch en drinkbaar vechtwater zullen              |
   |  C: versch en drinkbaar Vechtwater zullen              |
   |  B: schadelijke inundatien, door het in                |
-  |  C: schadelijke inundatiën, door het in                |
+  |  C: schadelijke inundatiën, door het in                |
   |  B: door verbeterde afwateringen en en                 |
   |  C: door verbeterde afwateringen en                    |
-  |  B: genegociëerd, waardoor de de eerste                |
-  |  C: genegociëerd, waardoor de eerste                   |
+  |  B: genegociëerd, waardoor de de eerste                |
+  |  C: genegociëerd, waardoor de eerste                   |
   |  B: dan heeft de de geldschieter bij                   |
   |  C: dan heeft de geldschieter bij                      |
   |  B: aangenomen; de comsumtie van brandstoffen          |
@@ -5872,8 +5838,8 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
   |  C: laatste tijden groote verbeteringen                |
   |  B: of door stilte belet worden,                       |
   |  C: of door stilte belet worden.                       |
-  |  B: handel en van onze koloniên,                       |
-  |  C: handel en van onze koloniën,                       |
+  |  B: handel en van onze koloniên,                       |
+  |  C: handel en van onze koloniën,                       |
   |  B: die de onafscheid bare trawanten van               |
   |  C: die de onafscheidbare trawanten van                |
   |  B: EN INDIJKING EN DROOGMAKING                        |
@@ -5894,26 +5860,26 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
   |  C: Beverwijk, en te Leyden in de Wijkervaart,         |
   |  B: Str. El,, over 2000 Ellen lengte                   |
   |  C: Str. El, over 2000 Ellen lengte                    |
-  |  B: of f 84 p, Bunder en zulks over                    |
-  |  C: of f 84 p. Bunder en zulks over                    |
+  |  B: of f 84 p, Bunder en zulks over                    |
+  |  C: of f 84 p. Bunder en zulks over                    |
   |  B: aldaar bij het het begin der Ringvaart,            |
   |  C: aldaar bij het begin der Ringvaart,                |
   |  B: worden gelegd op A P waar de Ringvaart             |
   |  C: worden gelegd op A. P. waar de Ringvaart           |
-  |  B: 2.625.000 Kub. El à 30 ct.                         |
-  |  C: 2,625,000 Kub. El à 30 ct.                         |
-  |  B: lengten 5.250,000 Kub. El à 30 ct.                 |
-  |  C: lengten 5,250,000 Kub. El à 30 ct.                 |
-  |  B: ct.                      f 1,575.000               |
-  |  C: ct.                      f 1,575,000               |
-  |  B: f 1,920.000                                        |
-  |  C: f 1,920,000                                        |
-  |  B: Ell. á 30 ct.                                      |
-  |  C: Ell. à 30 ct.                                      |
+  |  B: 2.625.000 Kub. El à 30 ct.                         |
+  |  C: 2,625,000 Kub. El à 30 ct.                         |
+  |  B: lengten 5.250,000 Kub. El à 30 ct.                 |
+  |  C: lengten 5,250,000 Kub. El à 30 ct.                 |
+  |  B: ct.                      f 1,575.000               |
+  |  C: ct.                      f 1,575,000               |
+  |  B: f 1,920.000                                        |
+  |  C: f 1,920,000                                        |
+  |  B: Ell. á 30 ct.                                      |
+  |  C: Ell. à 30 ct.                                      |
   |  B: ~Tweede~ omstreeks Kampenberg en de ~Derde~        |
   |  C: ~Tweede~ omstreeks Kamperberg en de ~Derde~        |
-  |  B: f 1.500,000                                        |
-  |  C: f 1,500,000                                        |
+  |  B: f 1.500,000                                        |
+  |  C: f 1,500,000                                        |
   |  B: "   120.000                                        |
   |  C: "   120,000                                        |
   |  B: 1200 Kub. El per Str. El. is over                  |
@@ -5924,372 +5890,13 @@ daarstelling van een Kanaal vanaf Amsterdam tot in de Noordzee.
   |  C: "    80,000                                        |
   |  B: IN DEN GELDERSCHEN IJSEl.                          |
   |  C: IN DEN GELDERSCHEN IJSEL.                          |
-  |  B: de Ringvaart, 10. à f 20,000                       |
-  |  C: de Ringvaart, 10 à f 20,000                        |
-  |  B: 2,880,000 Kub. El á f 1,50                         |
-  |  C: 2,880,000 Kub. El à f 1,50                         |
-  |  B: per Strekkende El á f 48,--                        |
-  |  C: per Strekkende El à f 48,--                        |
+  |  B: de Ringvaart, 10. à f 20,000                       |
+  |  C: de Ringvaart, 10 à f 20,000                        |
+  |  B: 2,880,000 Kub. El á f 1,50                         |
+  |  C: 2,880,000 Kub. El à f 1,50                         |
+  |  B: per Strekkende El á f 48,--                        |
+  |  C: per Strekkende El à f 48,--                        |
   |                                                        |
   +--------------------------------------------------------+
 
-
-
-***END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK HET EERSTE ONTWERP VOOR DE BEDIJKING
-DER ZUIDERZEE, 1848***
-
-
-******* This file should be named 42903-8.txt or 42903-8.zip *******
-
-
-This and all associated files of various formats will be found in:
-http://www.gutenberg.org/dirs/4/2/9/0/42903
-
-
-
-Updated editions will replace the previous one--the old editions
-will be renamed.
-
-Creating the works from public domain print editions means that no
-one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
-(and you!) can copy and distribute it in the United States without
-permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
-set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
-copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
-protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
-Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
-charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
-do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
-rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
-such as creation of derivative works, reports, performances and
-research.  They may be modified and printed and given away--you may do
-practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
-subject to the trademark license, especially commercial
-redistribution.
-
-
-
-*** START: FULL LICENSE ***
-
-THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
-PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
-
-To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
-distribution of electronic works, by using or distributing this work
-(or any other work associated in any way with the phrase "Project
-Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
-Gutenberg-tm License available with this file or online at
-  www.gutenberg.org/license.
-
-
-Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
-electronic works
-
-1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
-electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
-and accept all the terms of this license and intellectual property
-(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
-the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
-all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
-If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
-Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
-terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
-entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
-
-1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
-used on or associated in any way with an electronic work by people who
-agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
-things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
-even without complying with the full terms of this agreement.  See
-paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
-Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
-and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
-works.  See paragraph 1.E below.
-
-1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
-or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
-Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
-collection are in the public domain in the United States.  If an
-individual work is in the public domain in the United States and you are
-located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
-copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
-works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
-are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
-Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
-freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
-this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
-the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
-keeping this work in the same format with its attached full Project
-Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
-
-1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
-what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
-a constant state of change.  If you are outside the United States, check
-the laws of your country in addition to the terms of this agreement
-before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
-creating derivative works based on this work or any other Project
-Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
-the copyright status of any work in any country outside the United
-States.
-
-1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
-
-1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
-access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
-whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
-phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
-Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
-copied or distributed:
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org
-
-1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
-from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
-posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
-and distributed to anyone in the United States without paying any fees
-or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
-with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
-work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
-through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
-Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
-1.E.9.
-
-1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
-with the permission of the copyright holder, your use and distribution
-must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
-terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
-to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
-permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
-
-1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
-License terms from this work, or any files containing a part of this
-work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
-
-1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
-electronic work, or any part of this electronic work, without
-prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
-active links or immediate access to the full terms of the Project
-Gutenberg-tm License.
-
-1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
-compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
-word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
-distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
-"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
-posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
-you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
-copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
-request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
-form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
-License as specified in paragraph 1.E.1.
-
-1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
-performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
-unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
-
-1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
-access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
-that
-
-- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
-     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
-     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
-     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
-     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
-     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
-     must be paid within 60 days following each date on which you
-     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
-     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
-     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
-     address specified in Section 4, "Information about donations to
-     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
-
-- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
-     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
-     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
-     License.  You must require such a user to return or
-     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
-     and discontinue all use of and all access to other copies of
-     Project Gutenberg-tm works.
-
-- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
-     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
-     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
-     of receipt of the work.
-
-- You comply with all other terms of this agreement for free
-     distribution of Project Gutenberg-tm works.
-
-1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
-electronic work or group of works on different terms than are set
-forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
-both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
-Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
-Foundation as set forth in Section 3 below.
-
-1.F.
-
-1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
-effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
-public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
-collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
-works, and the medium on which they may be stored, may contain
-"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
-corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
-property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
-computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
-your equipment.
-
-1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
-of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
-Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
-Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
-liability to you for damages, costs and expenses, including legal
-fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
-LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
-PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
-TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
-LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
-INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
-DAMAGE.
-
-1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
-defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
-receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
-written explanation to the person you received the work from.  If you
-received the work on a physical medium, you must return the medium with
-your written explanation.  The person or entity that provided you with
-the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
-refund.  If you received the work electronically, the person or entity
-providing it to you may choose to give you a second opportunity to
-receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
-is also defective, you may demand a refund in writing without further
-opportunities to fix the problem.
-
-1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
-in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
-WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
-WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
-
-1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
-warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
-If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
-law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
-interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
-the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
-provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
-
-1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
-trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
-providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
-with this agreement, and any volunteers associated with the production,
-promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
-harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
-that arise directly or indirectly from any of the following which you do
-or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
-work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
-Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
-
-
-Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
-
-Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
-electronic works in formats readable by the widest variety of computers
-including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
-because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
-people in all walks of life.
-
-Volunteers and financial support to provide volunteers with the
-assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
-goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
-remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
-and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
-To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
-and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
-and the Foundation information page at www.gutenberg.org
-
-
-Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
-Foundation
-
-The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
-501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
-state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
-Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
-number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
-permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
-
-The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
-Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
-throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
-North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
-contact links and up to date contact information can be found at the
-Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact
-
-For additional contact information:
-     Dr. Gregory B. Newby
-     Chief Executive and Director
-     gbnewby@pglaf.org
-
-Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation
-
-Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
-spread public support and donations to carry out its mission of
-increasing the number of public domain and licensed works that can be
-freely distributed in machine readable form accessible by the widest
-array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
-($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
-status with the IRS.
-
-The Foundation is committed to complying with the laws regulating
-charities and charitable donations in all 50 states of the United
-States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
-considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
-with these requirements.  We do not solicit donations in locations
-where we have not received written confirmation of compliance.  To
-SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
-particular state visit www.gutenberg.org/donate
-
-While we cannot and do not solicit contributions from states where we
-have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
-against accepting unsolicited donations from donors in such states who
-approach us with offers to donate.
-
-International donations are gratefully accepted, but we cannot make
-any statements concerning tax treatment of donations received from
-outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
-
-Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
-methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
-ways including checks, online payments and credit card donations.
-To donate, please visit:  www.gutenberg.org/donate
-
-
-Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
-works.
-
-Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
-concept of a library of electronic works that could be freely shared
-with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
-Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
-
-Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
-editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
-unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
-keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
-
-Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
-
-     www.gutenberg.org
-
-This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
-including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
-Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
-subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42903 ***
diff --git a/42903-8.zip b/42903-8.zip
deleted file mode 100644
index 651622b..0000000
--- a/42903-8.zip
+++ /dev/null
diff --git a/42903-h.zip b/42903-h.zip
deleted file mode 100644
index 60869e0..0000000
--- a/42903-h.zip
+++ /dev/null
diff --git a/42903-h/42903-h.htm b/42903-h/42903-h.htm
index b2673d8..9a51d39 100644
--- a/42903-h/42903-h.htm
+++ b/42903-h/42903-h.htm
@@ -2,7 +2,7 @@
     "http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd">
 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="nl">
 <head>
-<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=ISO-8859-1" />
+<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" />
 <title>The Project Gutenberg eBook of Het eerste ontwerp voor de bedijking der Zuiderzee, 1848, by Jakob Kloppenburg and Pieter Faddegon</title>
   <link rel="coverpage" href="images/cover.jpg" />
   <style type="text/css">
@@ -195,22 +195,10 @@ td.td4       {width: 40%;}
   </style>
 </head>
 <body>
+<div>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42903 ***</div>
 <h1 class="pg">The Project Gutenberg eBook, Het eerste ontwerp voor de bedijking der
 Zuiderzee, 1848, by Jakob Kloppenburg and Pieter Faddegon</h1>
-<p>This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at <a
-href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
-<p>Title: Het eerste ontwerp voor de bedijking der Zuiderzee, 1848</p>
-<p>Author: Jakob Kloppenburg and Pieter Faddegon</p>
-<p>Release Date: June 9, 2013  [eBook #42903]</p>
-<p>Language: Dutch</p>
-<p>Character set encoding: ISO-8859-1</p>
-<p>***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK HET EERSTE ONTWERP VOOR DE BEDIJKING DER ZUIDERZEE, 1848***</p>
 <p>&nbsp;</p>
-<h3 class="pg">E-text prepared by the Online Distributed Proofreading Team<br />
-    (http://www.pgdp.net)</h3>
 <div class="TNbox">
 
   <h2>Opmerkingen van de bewerker</h2>
@@ -353,9 +341,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zijn toch hunne denkbeelden zoo geheel verwerpelijk niet. Het in 1848 door hen aangegeven
   plan bestaat uit 3 deelen:</p>
 
-  <p>&bdquo;1º. de droogmaking van het Y en het graven van het kanaal door Holland op zijn
-  smalst, 2º. afsluiten van de Zuiderzee langs de lijn Enkhuizen&ndash;Stavoren en het droogmaken
-  van dat gedeelte en 3º. het aanhechten van de eilanden langs onze kust, zoowel
+  <p>&bdquo;1º. de droogmaking van het Y en het graven van het kanaal door Holland op zijn
+  smalst, 2º. afsluiten van de Zuiderzee langs de lijn Enkhuizen&ndash;Stavoren en het droogmaken
+  van dat gedeelte en 3º. het aanhechten van de eilanden langs onze kust, zoowel
   onderling, als met den Helder en Emden en de droogmaking van dat noordelijk deel.</p>
 
   <p>&bdquo;Dit derde perceel beschrijven die heeren evenwel minder uitvoerig en wel voornamelijk,
@@ -392,7 +380,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Ook op de vergadering, van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs op 16 Augustus 1883
   is de eer van eerste ontwerpers te zijn, gegeven aan de heeren Kloppenburg en <ins class="corr" id="corr5" title="Bron: Faddagon">Faddegon</ins>;
   er wordt echter dadelijk aan toegevoegd dat hun werk in grondige bewerking niet
-  de vergelijking kon doorstaan met het hierboven vermelde één jaar later verschijnende
+  de vergelijking kon doorstaan met het hierboven vermelde één jaar later verschijnende
   plan van den Ingenieur van 's Rijks Waterstaat B. P. G. van Diggelen.</p>
 
   <p>Op bladzijde 146 van het boekje in 1848 verschenen, getiteld: De indijking en droogmaking
@@ -422,13 +410,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Wat dunkt den lezer van zulk een kritiek? Met den eersten volzin stelt hij zijn collega
   Van Diggelen met zijn doorwrocht voorstel op een voetstuk, maar reeds heeft hij het
   zwaard gereed om hem te onthoofden. Dat gelukt hem dan met den tweeden volzin als
-  met één slag. Een koppensneller kan er jaloersch op worden.</p>
+  met één slag. Een koppensneller kan er jaloersch op worden.</p>
 
   <p>Maar dit is den heer Welcker niet voldoende en na de terechtstelling gaat hij tot de
   sectie over en houdt als een professor een anatomische les voor zijne toehoorders. Men
   leze verder en oordeele zelf:</p>
 
-  <p>&bdquo;De aftapping van de bedijkte Zuiderzee door natuurlijke loozing tot 1,25 ÷ A.P.
+  <p>&bdquo;De aftapping van de bedijkte Zuiderzee door natuurlijke loozing tot 1,25 ÷ A.P.
   terwijl daarop het water van IJsel en Zwarte Water en tal van andere riviertjes blijft
   afvloeien is een hersenschim; en toch berust hierop de aanleg der stroombanen voor
   den IJsel en het behoud van de tegenwoordige toestanden langs die rivier. Ook de
@@ -459,8 +447,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>N.B. Reeds in 1879 was het denkbeeld van een IJselmeer geopperd met een verbinding
   daarvan met eene doorgraving van Holland op zijn Smalst, de open doorgraving volgens
-  de ideeën van wijlen ingenieur Huet! En nu de oplossing van het Noordzeekanaal reeds
-  zijn beslag heeft gekregen volgens de ideeën van het eerste gedeelte der plannen Kloppenburg
+  de ideeën van wijlen ingenieur Huet! En nu de oplossing van het Noordzeekanaal reeds
+  zijn beslag heeft gekregen volgens de ideeën van het eerste gedeelte der plannen Kloppenburg
   en <ins class="corr" id="corr7" title="Bron: Faddagon">Faddegon</ins> met sluizen aan de Noordzee, eene oostelijke afdamming van het
   IJ is nog in het laatste ontwerp van Minister Lely de IJsel binnen de droogmaking
   genomen en ziet men daardoor hoe Welcker den bal missloeg, omdat hij niet voldoende
@@ -497,12 +485,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Noordzee te loozen negeert, zijn beide middelen door Lely deugdelijk onderzocht.</p>
 
   <p>In de buitengewone vergadering van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs d.d. 2
-  October 1883 zeide het lid Huët:</p>
+  October 1883 zeide het lid Huët:</p>
 
   <p>&bdquo;Indien het hem vergund ware een paar bladzijden voor te lezen&mdash;wat hij echter
   niet doen zal&mdash;hij daartoe kiezen zou bladzijde 8 en 9 van het geschrift zoo even
   aan het Instituut aangeboden en door Kloppenburg en Faddegon samengesteld. (door
-  J. G. Jäger, oud-concessionaris van het Noordzee-kanaal).</p>
+  J. G. Jäger, oud-concessionaris van het Noordzee-kanaal).</p>
 
   <p>&bdquo;Men zou in die bladzijden eene reeks van werken vermeld zien, die sedert de uitgave
   van dit werkje allen uitgevoerd zijn en daarin het bewijs kunnen vinden, dat deze
@@ -521,7 +509,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Om den lezer eenig denkbeeld te geven hoe groote ontwerpen zooals nu door Lely
   worden aangeboden geleidelijk tot ontwikkeling komen en hoe het idee IJselmeer in de
   wereld kwam laten wij nog een extract uit de notulen van de buitengewone vergadering
-  van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs van 2 October 1883 volgen. Het lid Huët zegt:</p>
+  van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs van 2 October 1883 volgen. Het lid Huët zegt:</p>
 
   <p>&bdquo;Wil men den IJsel buitensluiten dan is de droogmaking uit den aard der zaak beperkt
   tot 'n klein deel van de Zuiderzee; wil men een grooter deel droog maken, dan is men
@@ -542,8 +530,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Het merkwaardige in deze oplossing, waarbij de uitloozing van den IJsel ongestoord blijft,
   is&mdash;hoewel dit door den schrijver der brochure niet op den voorgrond is gesteld&mdash;hierin
   gelegen, dat de Zuiderzee dan voor deze rivier dezelfde rol gaat vervullen als
-  bijvoorbeeld het meer van Constanz voor den Rijn en het meer van Genève voor den
-  Rhône. Zulk een meer vormt in het lengteprofil der rivier een nagenoeg horizontaal
+  bijvoorbeeld het meer van Constanz voor den Rijn en het meer van Genève voor den
+  Rhône. Zulk een meer vormt in het lengteprofil der rivier een nagenoeg horizontaal
   gedeelte, dat anders uit den aard der zaak in het lengteprofil eener rivier nimmer kan
   voorkomen en neemt alzoo het bezwaar weg, dat bij een verlenging van de rivier tusschen
   leidammen over grooter afstand zou worden ontmoet.<ins class="corr" id="corr11" title="Niet in Bron.">&rdquo;</ins></p>
@@ -567,7 +555,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   bij te dragen, al kan ik mij ook niet met de voorgestelde richting vereenigen. Er is veel
   aanlokkelijks in de voorstellen van den heer Huet; de theorie van een diepen breeden
   stroom is goed, doch de practijk leert, dat rivieren die voordeelen voor de scheepvaart
-  niet opleveren als de kanalen; maar men dient zich bij het voordragen dier theoriën
+  niet opleveren als de kanalen; maar men dient zich bij het voordragen dier theoriën
   toch ook aan de waarheid te houden en die niet te verkrachten. Ik weet niet of de heer
   Huet het ergens heeft gezegd, maar de heer R. G. B. de Vaijnes van Brakel laat den
   heer Huet, in zijne brochure te Arnhem uitgegeven, eene rivier of open zeegat door
@@ -650,10 +638,10 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   (Tweede druk). Dit geschrift vond blijkbaar veel aftrek bij zijne stadgenooten.</p>
 
   <p>De handel van Amsterdam had dringend behoefte aan hulp ten einde voor nog meer
-  verval behoed te worden. Het protectiestelsel tijdens onze vereeniging met België had
+  verval behoed te worden. Het protectiestelsel tijdens onze vereeniging met België had
   Amsterdam benadeeld en Hamburg als concurrent doen bloeien. Rotterdam was in opkomst
   en dreigde de hoofdstad van het Land de loef af te steken. Voor den aanleg van spoorwegen
-  werd door de vertegenwoordigers in de Staten-Generaal voor de andere provinciën
+  werd door de vertegenwoordigers in de Staten-Generaal voor de andere provinciën
   belangrijke sommen gevorderd, ja zelfs voor de verbetering van het Noord-Hollandsch
   Kanaal naar den Helder waren mannen van invloed in de weer, die een gunstige beschikking
   voor het kortere Noordzee-kanaal tegenwerkten. Om aan de rivaliteit van
@@ -662,11 +650,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Noordzee tusschen Noordwijk en Zandvoort en vandaar met twee kanalen naar Amsterdam
   en Rotterdam. In een ouden boekentrommel vond ik niet minder dan 20 geschriften van
   allerlei personen betreffende de verbinding van Amsterdam met de Noordzee alle gedateerd
-  voor 1864, het jaar waarin aan den heer J. G. Jäger concessie werd verleend
+  voor 1864, het jaar waarin aan den heer J. G. Jäger concessie werd verleend
   voor het Noordzeekanaal van Holland op zijn Smalst n.m. bij de wet van den 11<sup>den</sup> Juni
   1864, Staatsblad N<sup>o</sup>. 72.</p>
 
-  <p>Met den heer Jäger stond de heer Kloppenburg in goede relatie. Deze laatste had de
+  <p>Met den heer Jäger stond de heer Kloppenburg in goede relatie. Deze laatste had de
   aandacht getrokken door een artikel in het Handels en Effectenblad onder den titel van:
   &bdquo;Hoe staan wij thans met de doorgraving van Holland op zijn smalst? een vraag in
   Maart 1861.&rdquo; De heer Kloppenburg werd uitgenoodigd bij den heer J. Heemskerk Az. te
@@ -680,30 +668,30 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   concessie-aanvrage zou worden met eene rentegarantie door den Staat.</p>
 
   <p>Dank zij den invloed van den heer Thorbecke in den Staten-Generaal werd ten slotte
-  aan den heer Jäger eene voorloopige concessie verleend.</p>
+  aan den heer Jäger eene voorloopige concessie verleend.</p>
 
-  <p>De heer Jäger betuigde zijn erkentelijkheid voor de bemoeiïngen van den heer Kloppenburg
+  <p>De heer Jäger betuigde zijn erkentelijkheid voor de bemoeiïngen van den heer Kloppenburg
   in deze door hem op den feestdag, toen heel Amsterdam jubelde om de verleende
   concessie, een album in rood marokijn aan te bieden waarop met gouden letters gedrukt stond:</p>
 
   <p>&bdquo;Het kanaal door Holland op zijn Smalst&rdquo;. Voorin prijkte eene keurige fotografie van
   den heer I. Kloppenburg, waaronder met eigen hand van den donateur stond geschreven:</p>
 
-  <p>Amsterdam 1848-1863. Souvenir van J. G. Jäger, daarachter het uitgegeven plan van
+  <p>Amsterdam 1848-1863. Souvenir van J. G. Jäger, daarachter het uitgegeven plan van
   het Kanaal door Holland op zijn Smalst en de daarbij ontworpen landaanwinning met
   <span class="pagenum" title="9">&nbsp;</span><a id="p_9"></a>de daarbij gevoegde Nederlandsche en Fransche uitlegging. Ook ontving hij de toezegging
   van een meer honoraire dan effectieve betrekking van adviseur bij de Kanaalwerken.</p>
 
   <p>Deze bijzonderheden zijn ontleend aan een schrijven van den heer I. Kloppenburg aan
   den heer I. Dirks, Directeur der Amsterdamsche Kanaal Maatschappij, dd. 25 Maart 1865,
-  waarin de schrijver zich met waardeering uitliet over den heer J. G. Jäger, die inmiddels
+  waarin de schrijver zich met waardeering uitliet over den heer J. G. Jäger, die inmiddels
   zijne concessie had overgedragen aan de Amsterdamsche Kanaal Maatschappij. Bij die
   overdracht werd tevens de verplichting overgenomen, om den heer I. Kloppenburg een
   bedrag van vierduizend gulden uit te keeren voor zijne adviezen voor het ontwerp, hetgeen
   ook na eenig geschrijf is uitbetaald.</p>
 
   <p>De gezondheidstoestand van den toen vijf en zeventig jaar ouden heer Kloppenburg sloot
-  een daadwerkelijke verdere bemoeiïng met de werkzaamheden van de uitvoering van het
+  een daadwerkelijke verdere bemoeiïng met de werkzaamheden van de uitvoering van het
   grootsche plan uit. Voor een onpartijdig lezer blijkt uit de medegedeelde feiten dat voor
   die tijden een bedrag van vier duizend gulden een stoffelijk bewijs van erkentelijkheid
   is, dat niet onbelangrijk kan worden genoemd. In ieder geval zal het voor den grooten
@@ -847,7 +835,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   hoogere vlugt van vreemden nietiger, zwak
   en arm worden. Zie, ten bewijze, op onze
   grootboeken van de nationale schuld, op
-  de begrootingen van uitgaven, waaraan geëvenredigde
+  de begrootingen van uitgaven, waaraan geëvenredigde
   inkomsten ontbreken, bij eene
   bevolking, die de lasten niet torschen kan,
   die haar hoop bouwt op eene, geen onderstand
@@ -948,8 +936,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   is; het geld is uit den omloop verdwenen,
   en het nadeel, daardoor aan handel
   en bedrijvigheid toegebragt, is onberekenbaar,
-  en werkt nadeelig op den finantiëelen
-  toestand van alle natiën terug, terwijl den
+  en werkt nadeelig op den finantiëelen
+  toestand van alle natiën terug, terwijl den
   volken de middelen benomen worden, om
   's lands kassen door verdiensten te stijven.</i></p>
 
@@ -978,7 +966,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Is het niet een ontwerp, dat bij een vrijgevig
   <ins class="corr" id="corr13" title="Bron: handelstelsel">handelsstelsel</ins> de stad Amsterdam, bij
   <span class="pagenum" title="15">&nbsp;</span><a id="p_15"></a>eene verbeterde ligging aan de zee, tot een
-  wereld-entrepôt zal verheffen; een ontwerp,
+  wereld-entrepôt zal verheffen; een ontwerp,
   waarbij voor de uitvoerbaarheid geene natuurlijke
   hinderpalen in den weg <ins class="corr" id="corr14" title="Bron: slaan">staan</ins>;
   een ontwerp, dat aan den middelstand en
@@ -999,7 +987,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p><i>Onze beschouwing omtrent het ontwerp
   van de droogmaking der Zuiderzee met de
-  daaraan verbondene kanalisatiën is slechts
+  daaraan verbondene kanalisatiën is slechts
   kort, het onderwerp is te veel omvattend,
   om in weinige bladen ontwikkeld te worden;
   vele punten zijn min toegelicht, om
@@ -1076,7 +1064,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   aan, dat hare vroegere uitwatering verder,
   waar het thans zee is, geloopen heeft?
   Moet het Huis te Britten niet door landerijen
-  omgeven zijn geweest? En wáár zijn die
+  omgeven zijn geweest? En wáár zijn die
   gronden gebleven? Zijn er niet nog onder
   ons ouden van dagen, die zich een huis
   herinneren, dat op dezelfde plaats gestaan
@@ -1103,7 +1091,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>De Zuiderzee was vroeger diep; de toegang
   tot de havens van onze aan die
-  zee gelegene steden, waaraan Neêrlands
+  zee gelegene steden, waaraan Neêrlands
   roem verbonden was, was vrij. Thans zijn
   die havens verslibt en met de trapsgewijze
   verslibbing verdween de scheepvaart&mdash;en
@@ -1116,7 +1104,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   kleilaag af, en verplaatsen die klei in ons
   midden, om ons de gelegenheid te verschaffen,
   een nieuw gebied daar te stellen,
-  welke de schoonste parel aan Neêrlands
+  welke de schoonste parel aan Neêrlands
   kroon kan worden. De Hollander heeft
   <span class="pagenum" title="18">&nbsp;</span><a id="p_18"></a>zich vroeger tegen de gangen der natuur
   verzet, en is de schepper van de Nederlanden.
@@ -1142,7 +1130,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   werd niet gehoord, en nog, ofschoon de
   voorzeggingen bewaarheid zijn, veronachtzaamt
   men zijne stem. Het eigenbelang
-  van ééne stad (Kampen) doet den IJssel
+  van ééne stad (Kampen) doet den IJssel
   een groot gedeelte van Gelderland en
   Overijssel overstroomen, en tapt het water
   van den Rijn, zijnen natuurlijken loop, af.
@@ -1225,11 +1213,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   waardoor moerassen tot vruchtbare velden gedijen kunnen.</p>
 
   <p>Nederland, het land van den wereldhandel
-  der vroegere eeuwen, dat zeeën en
+  der vroegere eeuwen, dat zeeën en
   volken beheerschte, is bij verzwakking
   zijner magt, de verslibbing zijner havens,
   het verspoelen zijner gronden, het verlies
-  van zoo vele Koloniën, en bij de ontwikkeling
+  van zoo vele Koloniën, en bij de ontwikkeling
   van andere volken, het land niet
   meer, wat het was, wat het zijn konde en
   moest; echter is het in staat, om, door de
@@ -1347,7 +1335,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   komen te leggen, moesten er ringvaarten,
   van af den later in het IJ te leggen dijk,
   tusschen het Dijkgraaf-huis van Diemen en
-  Durgerdam, van weêrszijden om de zee
+  Durgerdam, van weêrszijden om de zee
   gegraven worden. Men zoude dan een begin
   maken met het graven van een kanaal of
   vaart, van af dien dijk bij Diemen op
@@ -1414,7 +1402,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   te liggen, om bij hoogen stand van het water,
   als uiterwaarden, tot waterberging te dienen.
   Afgescheiden van de sluis, beneden het veer
-  van Westervoort, moest aan weêrszijden
+  van Westervoort, moest aan weêrszijden
   van de sluis een overlaat gelegd worden,
   om bij hoogen waterstand als regelaar te
   dienen, waardoor de dikwerf gevaarlijke
@@ -1501,11 +1489,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   der droogmaking van de Zuiderzee,
   zoo mogen wij het ons niet ontveinzen,
   dat wij door den Belgischen opstand en
-  het verlies van zoovele provinciën, met
+  het verlies van zoovele provinciën, met
   hare inwoners, op een lager standpunt in
   de rij der volken zijn gedaald, dat wij door
-  den afval van <i>België</i>, in aantal van bevolking
-  en in onze financiën grootelijks zijn
+  den afval van <i>België</i>, in aantal van bevolking
+  en in onze financiën grootelijks zijn
   benadeeld geworden, dat ons daardoor hooge
   schuldenlasten zijn opgelegd, die, men moge
   zeggen, dat ze dragelijk zijn in voorspoed,
@@ -1531,7 +1519,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   van het land gedurig benarder maakt; wij
   blijven er zorgeloos op staren, zien het
   steeds aangroeijende gevaar over het hoofd
-  en denken slechts dààr aan herstellen, waar
+  en denken slechts dààr aan herstellen, waar
   zigtbare schade aangerigt of waar het herstellen
   onvermijdelijk is; maar wij bezigen,
   helaas! geene middelen, om de herhaalde,
@@ -1552,11 +1540,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Noodzakelijk wordt de indijking der Zuiderzee
   gevorderd om de jaarlijks plaats
   <span class="pagenum" title="23">&nbsp;</span><a id="p_23"></a>hebbende dijkbreuken en de daardoor veroorzaakt
-  wordende inundatiën te keeren.
-  De provinciën toch worden in hunne financiën
+  wordende inundatiën te keeren.
+  De provinciën toch worden in hunne financiën
   te onmagtig, de kosten van herstel
   alleen te dragen en de te korten in 's lands
-  kas jagen te veel schrik aan, om rijks-subsidiën
+  kas jagen te veel schrik aan, om rijks-subsidiën
   te gedoogen, terwijl men al
   tevreden moet schijnen, de dijken in dien
   toestand te kunnen houden, waarin zij zijn,
@@ -1642,7 +1630,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   plaatselijke belangen ter zijde stellende,
   den knoop door te hakken? Alles hier te
   lande verlamt daardoor. Vestigt men het
-  oog op België, hetwelk sedert deszelfs opstand
+  oog op België, hetwelk sedert deszelfs opstand
   dit stelsel heeft laten varen, welke
   verbeteringen zijn daar niet in vergelijking
   <span class="pagenum" title="24">&nbsp;</span><a id="p_24"></a>met hier, sedert dien tijd daargesteld?
@@ -1698,7 +1686,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   het krachtig werkend zeekanaal van Amsterdam
   naar de Noordzee zal kunnen
   geschieden, en van zegenrijken invloed op
-  vele provinciën zijn.</p>
+  vele provinciën zijn.</p>
 
   <p>Zoolang men in eenen toestand verkeert,
   die drukkend is, en waarvoor geene uitkomst
@@ -1731,7 +1719,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   kunnen hersteld worden, en nu
   gebiedt de noodzakelijkheid, dit redmiddel
   niet van de hand te wijzen. Al onze noordelijke
-  provinciën hebben gebrek aan waterlozing,
+  provinciën hebben gebrek aan waterlozing,
   de dijken vorderen voorziening,
   en&mdash;het middel tot herstel, de indijking
   van de Zuiderzee, is daar, de pligt gebiedt
@@ -1802,7 +1790,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   wij ons ook van vrijen handel mogen voorstellen,
   men geloove nimmer aan die hooge
   verdiensten en schatten, welke wij verkregen,
-  tijdens andere natiën niet zoo
+  tijdens andere natiën niet zoo
   waren ingelicht, zoo als zij thans zijn.
   Evenwel zullen wij meer handel krijgen
   door een vrijgeviger stelsel, maar nog meer
@@ -1854,7 +1842,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   door dezen moet de schatkist gestijfd worden,
   om een staatsbankroet te voorkomen.
   Het middel is daar;&mdash;de noodzakelijkheid
-  gebiedt ook dáárom de droogmaking van
+  gebiedt ook dáárom de droogmaking van
   de Zuiderzee.</p>
 
   <p>De armoede demoraliseert den arbeider
@@ -1863,7 +1851,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   hem, welke middelen van bestaan hij heeft
   voor vrouw en toekomstig kroost? Even
   schaamteloos matigt hij zich het regt op
-  de armenkas aan, gelijk zoo velen vóór
+  de armenkas aan, gelijk zoo velen vóór
   hem deden. Men mag thans niet meer
   onderzoeken, hoedanig de behoeftige tot
   den staat van behoefte is vervallen; genoeg
@@ -1892,7 +1880,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   naar bedrijvigheid om zich heen zoekenden
   werkeloozen burger brood en bestaan verschaffen.
   Ons beste bloed wordt ons afgetapt;
-  wij bezitten geene koloniën, (en men
+  wij bezitten geene koloniën, (en men
   schijnt er ook niet naar uit te zien, dezelve
   te verkrijgen) werwaarts de landverhuizer
   zijne schreden kan wenden, om door wederkeerige
@@ -2001,7 +1989,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Het grootste gedeelte van onze huishoudelijke
   fabrijken kwijnt, en daardoor is het
   dan ook, dat zoovele handwerkslieden ledig
-  loopen, zoodat, vóór dat de winter begint,
+  loopen, zoodat, vóór dat de winter begint,
   reeds dikwerf duizenden buiten bestaan
   zijn. Wie kan het leven en het vertier
   schetsen, die uit de voorgestelde droogmaking
@@ -2025,7 +2013,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   binnen-scheepvaart,&mdash;dien scheepstimmerman
   met alle andere, daarbij behoorende,
   ambachtslieden, gebiedt ons de drang der
-  noodzakelijkheid, hier te houden, en dààrvoor
+  noodzakelijkheid, hier te houden, en dààrvoor
   <span class="pagenum" title="28">&nbsp;</span><a id="p_28"></a>zijn geene middelen te vinden, dan
   de indijking en droogmaking van de
   Zuiderzee!</p>
@@ -2063,7 +2051,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   worden. Amsterdam zou te verkiezen
   zijn boven Antwerpen, door deszelfs
   nadere ligging aan de Noordzee; maar het
-  is Amsterdam alléén niet, waarop wij ons
+  is Amsterdam alléén niet, waarop wij ons
   oog gevestigd hebben. Zullen ook niet
   Groningen, Harlingen, Zwol en Kampen
   juichen, schepen van meerderen diepgang
@@ -2083,7 +2071,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   kanalisere; men snijde van beneden Nijmegen
   uit de Waal in de Maas omstreeks
   Grave, en gerust mogen wij dan de concurrentie
-  van België met ons aanzien. Wij
+  van België met ons aanzien. Wij
   zullen den zeer belangrijken handel op de
   Oostzee, voor Amsterdam, Kampen, Zwol,
   Vriesland en Groningen, voor ons behouden,
@@ -2118,7 +2106,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zullen kunnen volhouden.</p>
 
   <p>Hoe komen wij uit onzen schuldenlast,
-  die steeds ondragelijker wordt? Ook dáárvoor
+  die steeds ondragelijker wordt? Ook dáárvoor
   moet men middelen zoeken, die meer
   productief zijn. Wordt dit woord nu in
   eenen ongelukkigen zin opgevat, en noemt
@@ -2133,12 +2121,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zullen millioenen in 's Rijks schatkist
   vloeijen, waarop men met meer zekerheid
   zal kunnen rekenen, dan op de batige
-  saldo's uit de Oost-Indiën, die eigenlijk tot
+  saldo's uit de Oost-Indiën, die eigenlijk tot
   verbetering aan onze O. I. bezittingen
   moesten besteed worden. De drang der
   geldmiddelen, om aan het moederland een
   hoog batig slot te kunnen uitkeeren, stelt
-  onze bezittingen in Oost-<ins class="corr" id="corr24" title="Bron: Indie">Indië</ins> in gevaar.
+  onze bezittingen in Oost-<ins class="corr" id="corr24" title="Bron: Indie">Indië</ins> in gevaar.
   Waren wij op Borneo behoorlijk vertegenwoordigd
   geweest, (dat welligt, om kosten
   te besparen, verzuimd wordt) dan hadden de
@@ -2164,12 +2152,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   den eergierige, welke hem den weg
   baanden, om zelfs tot den graad van
   Generaal te kunnen opklimmen;&mdash;thans
-  kunnen alléén de poorten van Breda, aanspraak
+  kunnen alléén de poorten van Breda, aanspraak
   op de epauletten geven.</p>
 
   <p>Pruissen kleefde vroeger ook dit systema
   aan, slechts de Adel gaf regt op de <span xml:lang="fr">porte
-  d'épée</span>; men weet, wat daarvan de gevolgen
+  d'épée</span>; men weet, wat daarvan de gevolgen
   waren. In de bevrijdingsoorlog van
   1813 en 1814 geboden eene duur gekochte
   ondervinding en de drang der omstandigheden,
@@ -2196,13 +2184,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Amsterdam of aan boord is opgevoed, en
   <span class="pagenum" title="30">&nbsp;</span><a id="p_30"></a>Vorst en Vaderland, door zeemanschap,
   kunde, moed en beleid, met eere dient.
-  Het is nu echter Medemblik alléén, dat
+  Het is nu echter Medemblik alléén, dat
   onze marine tot steun en eer zal verstrekken.</p>
 
   <p>Geen burger, door aangeboren genie en
   studie zich tot ingenieur bekwamende, en
   bereid den Staat, hetzij hier te lande of in
-  deszelfs koloniën, te dienen, kan nu meer
+  deszelfs koloniën, te dienen, kan nu meer
   hoop voeden op eene aanstelling<ins class="corr" id="corr25" title="Bron: ,">.</ins> Door
   middel van stelselmatige begrippen gevormd,
   en na eenigen tijd te Delft doorgebragt te
@@ -2242,7 +2230,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   slechts ontwikkeld en dienstbaar gemaakt
   te worden tot de bedrijven. Waarom zouden
   wij niet gelijken tred kunnen houden met
-  andere natiën, die ons, wel is waar, nu in
+  andere natiën, die ons, wel is waar, nu in
   vele zaken zijn vooruitgestreefd? Zeker
   zijn daaraan veel standvastigheid, beradenheid,
   opofferingen, moeiten en zorgen verbonden,
@@ -2291,14 +2279,14 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   jonkheeren en baronnen bediend, die in
   nabijgelegen steden meer aan huishuur verwonen,
   dan de perceptie-loonen en het
-  tractement bedragen; accumulatiën van
-  posten en exeptiën op wetten bij de vleet,
+  tractement bedragen; accumulatiën van
+  posten en exeptiën op wetten bij de vleet,
   zoo dat ook hier alle vooruitzigten voor
   den burger verdwijnen. Het ware ook veel
   beter voor den burger, een onafhankelijk
   lid in den staat te zijn, dan ambtenaar te
-  worden, die, door instructiën geboeid, eigen
-  verstand, oordeel, en meêwarigheid geen
+  worden, die, door instructiën geboeid, eigen
+  verstand, oordeel, en meêwarigheid geen
   gehoor mag geven. Trouwens, hij, die weet,
   wat zoogenaamde administratie is, dankt
   den hemel, dat hij op eene of andere wijze
@@ -2315,9 +2303,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zal u die middelen verschaffen. Weldenkenden
   en barmhartigen, die honderde en
   duizende guldens en somwijlen meer, elk
-  naar zijn vermogen, jaarlijks, niet alléén
+  naar zijn vermogen, jaarlijks, niet alléén
   aan de armbezorgers van verschillende
-  kerkgenootschappen, maar ook aan individuën
+  kerkgenootschappen, maar ook aan individuën
   en genootschappen tot leeniging van
   anders vlijtige, maar door gebrek aan werk
   behoeftige, landgenooten besteedt; gij, die
@@ -2396,7 +2384,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   werken ontwikkeld was, die door stoute
   ondernemingsgeest waren bezield, bij wie
   evenveel eerzucht heerschte als zucht, om
-  zich door groote handelsoperatiën vele en
+  zich door groote handelsoperatiën vele en
   groote rijkdommen te verschaffen. Het getuigt
   van den milden geest des handelaars,
   die, in grootsche ondernemingen geslaagd,
@@ -2419,7 +2407,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Wij willen verschillende groote, breede
   en diepe kanalen, genoegzaam nieuwe rivieren
   daarstellen,&mdash;het Voornsche en
-  het Noord-Hollandsche kanaal zijn dáár,
+  het Noord-Hollandsche kanaal zijn dáár,
   om de mogelijkheid te bewijzen.</p>
 
   <p>Wij willen in zee aandijken,&mdash;dit hebben
@@ -2443,7 +2431,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   weinig bedijking voor te stellen, en winnen
   binnen deze bedijking 600,000 bunders
   land aan; eene aanzienlijke hoeveelheid
-  gronds meer, dan ééne onzer provinciën
+  gronds meer, dan ééne onzer provinciën
   aan bebouwden grond bevat. Slechts door
   eene kleine vier uren van Enkhuizen op
   Stavoren aan te dijken, wordt ons reeds
@@ -2597,7 +2585,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   geheerscht hebbende ziekten onder het vee
   zigtbaar hebben afgenomen. Men betwijfelde
   de mogelijkheid, om sluizen te kunnen
-  leggen, die aan de zee weêrstand bieden,
+  leggen, die aan de zee weêrstand bieden,
   en evenwel beantwoorden die sluizen ten
   volle aan de verwachting. Men achtte het
   onmogelijk, om door veen, moerassen en
@@ -2715,12 +2703,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   minder moeijelijk, en meer duurzaam zijn;
   en dat wel op plaatsen, waar men vervaarlijke
   stroomen en bij ons onbekende vloeden,
-  somwijlen van 20 à 40 voet in een getij,
+  somwijlen van 20 à 40 voet in een getij,
   heeft. Duchten wij N. W. stormen, de zeetijdingen
   berigten ons, dat ook menig schip
   op Albions kusten vergaat, waar de zee
   gramstorig hare offers eischt, en waar nogtans
-  de daargestelde werken tegen de zeeën
+  de daargestelde werken tegen de zeeën
   bestand blijven. De werkzaamheden, om
   dijken te leggen, het groote, hoewel korte,
   kanaal tot in de Noordzee daar te stellen,
@@ -2757,7 +2745,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   eene oppervlakte van 260,200 bunders, in
   omstreeks denzelfden, zoo niet in minder,
   tijd dan het Haarlemmer-meer, dat maar
-  één twaalfde gedeelte van de oppervlakte
+  één twaalfde gedeelte van de oppervlakte
   der voorloopig in te dijken Zuiderzee beslaat,
   zal uit te malen zijn.</p>
 
@@ -2942,7 +2930,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   den verlengden afloop van het water door
   den nieuw ingedijkten grond.</p>
 
-  <p>Door dit partiëel indijken blijven de minst
+  <p>Door dit partiëel indijken blijven de minst
   voordeel aanbiedende stukken liggen, en
   het onvermijdelijk gevolg daarvan zoude
   zijn, dat er na verloop van tijd een
@@ -3089,7 +3077,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Welke schatten zijn er niet van ons
   naar Amerika gegaan, waar woest liggende
   gronden, zoo als wij er bij duizende bundertallen
-  in alle Provinciën verwaarloosd
+  in alle Provinciën verwaarloosd
   hebben liggen, mede zijn ontgonnen,&mdash;en
   ten slotte wenden de Staten bankbreuk
   voor, terwijl de ingezetenen aldaar in
@@ -3103,7 +3091,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   daar te stellen, terwijl wij zulke kanalen
   bleven ontberen.</p>
 
-  <p>Daarheen vloeit ons geld in bank-actiën,
+  <p>Daarheen vloeit ons geld in bank-actiën,
   waarvan men de instelling hier te lande
   <span class="pagenum" title="40">&nbsp;</span><a id="p_40"></a>afkeurt; en nog zijn wij door schade niet
   wijzer, terwijl het ons aan geld blijft ontbreken,
@@ -3120,7 +3108,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>Er is geen geld, zegt een prolongant,
   terwijl hij eenige honderde in prolongatie
-  genomen <i>Portugesche</i> obligatiën natelt;
+  genomen <i>Portugesche</i> obligatiën natelt;
   waarborgen op de goede trouw van het
   <i>Portugesche</i> gouvernement, waarvan wij
   onlangs nog een schoon blijk hebben gezien,
@@ -3185,8 +3173,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   het beleggen van gelden in vreemde
   fondsen niet geweerd, hij heeft slechts de
   groote voordeelen op die leeningen aan
-  onze bankiers ontnomen, zoo als de provisiën
-  op de negotiatiën en op de jaarlijksche
+  onze bankiers ontnomen, zoo als de provisiën
+  op de negotiatiën en op de jaarlijksche
   rentebetalingen en den lande het
   voordeel van een matig zegelregt op elke
   obligatie,&mdash;dit alles ging door eene enkele
@@ -3212,7 +3200,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>De <i>Rus</i> c. s. ontving van ons oude
   wigtige guldens voor zijne aangegane leeningen;
   maar zendt ons nu, door die
-  ministeriële maatregel, daarvoor minder
+  ministeriële maatregel, daarvoor minder
   zilver, om guldens van mindere waarde te
   maken, om daarmede kapitaal af te lossen
   en rente te betalen.</p>
@@ -3250,7 +3238,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   spoorwegen aan. Bij ons laat men voordeelige
   ondernemingen, zoo als gasverlichting
   enz. door vreemde exploiteren en dan
-  de actiën voor schralen interest beleenen.
+  de actiën voor schralen interest beleenen.
   Waarom heeft het wantrouwen in onze
   eigene ondernemingen de plaats van het
   vertrouwen ingenomen? Waar is die ondernemingsgeest,
@@ -3265,7 +3253,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <span class="smcap">CORNELIS HOUTMAN</span>, Hollandsch koopman, in
   Lissabon om schulden gegijzeld werd. Hij
   schreef toen naar Amsterdam aan kooplieden:
-  &bdquo;Ik heb de sleutel naar de Oost-Indiën;
+  &bdquo;Ik heb de sleutel naar de Oost-Indiën;
   zendt geld, om mij huiswaarts te
   doen keeren.&rdquo; Heden ten dage zoude men
   op de ontvangst van zoodanig schrijven
@@ -3274,7 +3262,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   plannenmaker daarenboven? Zoo dacht men
   vroeger niet.&mdash;Zijn wensch werd vervuld,
   en korten tijd daarna stevende <span class="smcap">HOUTMAN</span>
-  naar de Oost-Indiën, en baande den weg
+  naar de Oost-Indiën, en baande den weg
   voor stoute en voorspoedige ondernemingen,
   welke ons gedurende eenige eeuwen verrijkten;
   er verliepen geene maanden, geene
@@ -3390,11 +3378,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   boer, zelf ploegende en zwoegende, zijn
   bestaan heeft, levende als boer, met de
   kennis van eenen boer toegerust&mdash;en
-  dáárop zal een heer, met de mindere verdiensten
+  dáárop zal een heer, met de mindere verdiensten
   van eenen boer, die zelf zonder
   huurlingen werkt, als heer leven! Men
   studeert, men leert en bevlijtigt zich, het
-  voorbeeld van andere natiën te volgen, en
+  voorbeeld van andere natiën te volgen, en
   <span class="pagenum" title="43">&nbsp;</span><a id="p_43"></a>men vindt een' wederstrevenden landbouwer,
   die niets goedkeurt, hetwelk zijne
   voorouders niet deden, en zoo komt men
@@ -3477,7 +3465,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   en veiligen weg, zal men zich dan nog
   verwonderen over de woorden, welke een
   onzer geachtste gezagvoerders van eenen
-  Oost-Indiënvaarder, in verrukking, bij het
+  Oost-Indiënvaarder, in verrukking, bij het
   vernemen van dit ontwerp, uitriep: &bdquo;Ik
   wenschte, dat ik het reeds zag!&rdquo; Door
   betere gemeenschap met de zee, zou Amsterdam
@@ -3499,12 +3487,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   der marine weder ter dienste zouden zijn,
   en van waar, in tijd van oorlog, langs
   ringvaarten, naar vijf verschillende havens,
-  tegen thans één, oorlogschepen en booten
+  tegen thans één, oorlogschepen en booten
   verzonden zouden kunnen worden.</p>
 
   <p>Welke hoogere waarde verkregen hare
   huizen en pakhuizen niet? En was eene
-  belegging in actiën, op de droogmaking
+  belegging in actiën, op de droogmaking
   van de Zuiderzee, alsdan niet voor elk,
   die iets te beleggen heeft, de voordeeligste
   geldbelegging? Is het niet eene geoorloofde,
@@ -3546,11 +3534,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>Het heeft der stad Amsterdam nimmer
   aan crediet ontbroken, en het zal haar,
-  om negotiatiën te doen, daaraan nooit
+  om negotiatiën te doen, daaraan nooit
   ontbreken, zoo lang zij hare verbindtenissen
   naleeft.</p>
 
-  <p>Het is ook niet Amsterdam alléén, dat
+  <p>Het is ook niet Amsterdam alléén, dat
   zoo aanzienlijk zal bevoordeeld worden.
   Vestigen wij ons oog, voor eene poos, op
   de omstreken der stad; hoevele steden,
@@ -3575,7 +3563,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Even zoo als Amsterdam, zullen ook
   alle zaanlandsche dorpen verkorte gemeenschap
   met de zee verkrijgen, en ook van
-  dáár zullen directe aan- en afvoeren van
+  dáár zullen directe aan- en afvoeren van
   en naar alle landen geschieden kunnen.
   Eveneens als nu, van uit het Nieuwe Diep,
   van Rotterdam en van Harlingen, het vee,
@@ -3632,7 +3620,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   ontslagen te zijn, dien men nu naauwelijks
   meer opmerkt.</p>
 
-  <p>Doch niet alléén, dat het eigenaardig
+  <p>Doch niet alléén, dat het eigenaardig
   zoogenaamde Waterland een droog land
   zal worden, maar daardoor zal het ook
   tot alle kultuur geschikt worden, en alzoo
@@ -3646,9 +3634,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   nu drassig en moerassig liggende en kwalijk
   eenig gras opleverende, zullen door de
   droogmaking dubbele waarde verkrijgen.
-  Draagt daarom ook, én voor uw zelfbehoud,
-  én voor de vermeerdering uwer middelen,
-  én voor de toekomstige welvaart uwer
+  Draagt daarom ook, én voor uw zelfbehoud,
+  én voor de vermeerdering uwer middelen,
+  én voor de toekomstige welvaart uwer
   kinderen van het uwe bij, opdat de droogmaking
   der Zuiderzee ten uitvoer gelegd
   kunne worden.</p>
@@ -3673,7 +3661,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   bijdragen; hoe de Nederlanders, de vrijheid
   bevochten zijnde, meer vredelievende, doch
   niet minder gevaarlijke togten ondernamen,
-  hoe zij Nova Zembla naderden en de Oost-Indiën
+  hoe zij Nova Zembla naderden en de Oost-Indiën
   bezochten, hoe zij uit het Noorden
   den walvisch, uit het Oosten de geurige
   specerijen mede huiswaarts bragten!</p>
@@ -3751,7 +3739,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   en geheel voor de kultuur gereede IJ, heeft
   minstens eene waarde van zestien millioenen
   guldens, welke te realiseren waren.
-  Het sloten, slechten, kavelen à &fnof;&nbsp;84,&mdash;
+  Het sloten, slechten, kavelen à &fnof;&nbsp;84,&mdash;
   over den 260,000 Bunders berekend, beloopt
   wel twintig millioenen guldens. Het toebereiden
   van het land kon trapsgewijze geschieden,
@@ -3759,7 +3747,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   verkocht werd, in welk laatste geval het
   sloten, slechten en kavelen aan den kooper
   konde overgelaten worden, zoodat met
-  omstreeks 50 à 60 millioenen guldens een
+  omstreeks 50 à 60 millioenen guldens een
   werk te voltooijen ware, dat jaarlijks millioenen
   guldens kan opleveren.&mdash;Vier en
   vijftig millioenen guldens kostte de enkele
@@ -3775,7 +3763,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   van het luchtreizen, dat, naar men zegt,
   door eenen Hollander schijnt mogelijk gemaakt
   te zullen worden, de waarde der
-  actiën tot nul zal kunnen doen dalen&mdash;het
+  actiën tot nul zal kunnen doen dalen&mdash;het
   <span class="pagenum" title="47">&nbsp;</span><a id="p_47"></a>land, hetwelk &fnof;&nbsp;350,&mdash; het bunder,
   geheel ter bebouwing gereed, zal kunnen
   kosten, kan door geen onvoorzien evenement
@@ -3787,7 +3775,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   gekozen wordt, wier persoonlijk karakter
   en moraliteit vertrouwen inboezemt.</p>
 
-  <p>Het is in Amsterdam niet alléén, het is
+  <p>Het is in Amsterdam niet alléén, het is
   overal in ons vaderland, dat er zoovele
   inrigtingen, aan de weldadigheid gewijd,
   in stilte bestaan, waar niet mede gepraald
@@ -3816,7 +3804,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   voor de Zeevaart is, waar hij even trouw
   den toestand van de zieken onderzoekt,
   als in den vroegen morgen, in de open
-  lucht, de exercitiën der kweekelingen bijwoont;
+  lucht, de exercitiën der kweekelingen bijwoont;
   hij, die bewijzen gegeven heeft,
   de stads belangen voor te staan, en met
   moed ontzag in te boezemen tot waarneming
@@ -3829,7 +3817,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   heen,&mdash;zoo vindt gij er nog velen bij
   ons. Wij kennen er ook, die gaarne zouden
   willen medewerken, maar die te naauwgezet
-  zijn, en wien de vrees weêrhoudt,
+  zijn, en wien de vrees weêrhoudt,
   omdat hun goeden naam anderen zou aansporen
   tot geldelijke bijdragen, en zij zich
   daardoor bij eventueel nadeel, een onverdiend
@@ -3889,7 +3877,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Deze directie beschouwe, totdat er
   voordeelige resultaten aanwezig zijn, hare
   taak als eenen eerepost; zij bedenke, hoeveel
-  tijd, kosten en moeite zoo vele commissiën
+  tijd, kosten en moeite zoo vele commissiën
   thans vorderen, om de bestaande
   armoede te lenigen, om gebrek voor te
   komen, om tijdelijk te voorzien, waar de
@@ -3918,16 +3906,16 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>Engeland en Frankrijk strekken ons ten
   voorbeeld, dat zij het raadzaam oordeelen,
-  groote ondernemingen door particuliere associatiën
+  groote ondernemingen door particuliere associatiën
   te laten ten uitvoer brengen,
   omdat deze, in hun eigen belang werkende,
   dezelve zuiniger en met meerdere spoed
   daarstellen, het ook hier te lande plaats vindt.</p>
 
   <p>Bij eene regering moet naar administratieve
-  instructiën gehandeld worden; daar
+  instructiën gehandeld worden; daar
   worden zekere plannen beraamd, die plannen
-  worden door haar alléén gevormd,
+  worden door haar alléén gevormd,
   overwogen en goedgekeurd, zonder daarover
   adviezen van andere deskundigen in
   te winnen, waardoor zwarigheden opgelost,
@@ -3944,10 +3932,10 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   van het bestuur antwoorden niet, en wanneer
   zulks al eens geschiedt, dan nog maar
   zeer onvolledig en oppervlakkig. De toegevoegde
-  commissiën, waarvan veelal de
+  commissiën, waarvan veelal de
   leden notabelen zijn, welke het somwijlen
   aan de noodige kunde ontbreekt, om de
-  dáár eenzijdig voorgelegde plannen en bestekken
+  dáár eenzijdig voorgelegde plannen en bestekken
   te beoordeelen, roepen geenen raad
   van onzijdige deskundigen in, welke in
   staat zouden zijn, hen voor te lichten
@@ -3963,7 +3951,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   maar derzelver ontwerpen worden niet
   administratief onderzocht. Dat agenda's
   schriftelijk om rapporten en advies vragen,
-  valt daar weg; het gekozene commité hoort,
+  valt daar weg; het gekozene commité hoort,
   ziet, oordeelt, en beslist spoedig en tijdig.</p>
 
   <p><span class="pagenum" title="49">&nbsp;</span><a id="p_49"></a></p>
@@ -3981,7 +3969,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   moeten worden,&mdash;doch ziedaar eene reden,
   waarom het werk langer onderhanden blijft,
   en er alzoo meerder kans is, om langer
-  geëmploijeerd te blijven. Weet men iets
+  geëmploijeerd te blijven. Weet men iets
   beters, men zwijgt; en wel vooral, wanneer
   de superieur een opgeblazen persoon is. De
   superieur moge geschikt zijn, maar trage
@@ -4000,7 +3988,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   ondergeschikte een last, waarvan zij niet
   kunnen ontslagen worden, en waardoor dan
   dikwerf niet zoo gehandeld wordt, als wel
-  behoort, terwijl hij zelf aan beperkte instructiën
+  behoort, terwijl hij zelf aan beperkte instructiën
   gebonden is, en zijne, na bevind van
   zaken betere inzigten, moet laten rusten.
   Is hij daarentegen bij eene particuliere onderneming,
@@ -4033,7 +4021,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   vrijelijk naar de directie; maar geen aannemer
   bij het Rijk, die zich over den bij
   het werk aangestelden Ingenieur beklagen
-  zal, want hij weet, voor ééns en voor altijd,
+  zal, want hij weet, voor ééns en voor altijd,
   dat het nutteloos en ondoenlijk is<ins class="corr" id="corr32" title="Bron: ,">.</ins><a id="FNa_5" href="#FN_5" class="fnanchor"><sup>(5)</sup></a></p>
 
   <p>Bij particuliere ondernemingen, weet de
@@ -4042,8 +4030,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zijn aannemers daar niet te leur gesteld?
   In 1815 en 1816 ontvingen zij voor hunne
   <ins class="corr" id="corr33" title="Bron: f">&fnof;</ins>&nbsp;100 in plaats van geld, syndicaat ter
-  waarde van 80 à 85%, in 1830 schatkistbiljetten
-  van 70 à 80%. Dit gebruik maken
+  waarde van 80 à 85%, in 1830 schatkistbiljetten
+  van 70 à 80%. Dit gebruik maken
   <span class="pagenum" title="50">&nbsp;</span><a id="p_50"></a>van zoodanige hulpmiddelen, hetwelk
   menigen onschuldige in verlegenheid bragt,
   heeft het Rijk veel meer gekost, dan het
@@ -4060,12 +4048,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Deze schriftelijke voorstellen hebben
   eenen geruimen tijd noodig, om in en uit
   de handen der maar op zekere tijden bijeenkomende
-  commissiën te komen; en dan
+  commissiën te komen; en dan
   moeten dezelve nog door vele handen in
-  de ministeriën circuleren, alvorens de minister
+  de ministeriën circuleren, alvorens de minister
   fiat teekent. Bij eene particuliere
   directie heeft ieder belang en winst bij
-  spoed; daarentegen bij rijks-commissiën
+  spoed; daarentegen bij rijks-commissiën
   wordt aan de leden geen nadeel berokkend
   door vertraging; het honorarium gaat door.</p>
 
@@ -4142,7 +4130,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>Door de nijpende armoede te beteugelen,
   daar er omstreeks tachtig millioenen guldens,
-  <span class="pagenum" title="51">&nbsp;</span><a id="p_51"></a>alléén of meerendeels, aan graaf- en dijkwerken,
+  <span class="pagenum" title="51">&nbsp;</span><a id="p_51"></a>alléén of meerendeels, aan graaf- en dijkwerken,
   met inbegrip van sloten, slechten
   en bekavelen, zal moeten worden besteed,
   behalve hetgeen aan bouwmaterialen, fabrijk-
@@ -4167,8 +4155,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   en werk omgezien worden. Voor den landbouw
   is de handwerker zoo niet in eens
   bekwaam; er moeten dus openbare werken
-  ondernomen worden, waardoor èn landbouw
-  èn vertier bij de ambachten en bedrijven
+  ondernomen worden, waardoor èn landbouw
+  èn vertier bij de ambachten en bedrijven
   ontstaat; en daartoe strekt ons ontwerp.</p>
 
   <p>De nationale rijkdom zal aanzienlijk
@@ -4185,10 +4173,10 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   dat de gering te heffen polderlasten, en
   het niet wisselvallige van het drooghouden,
   eene betrekkelijk meerdere waarde aan
-  dezen grond zullen verzekeren, en éénmaal
+  dezen grond zullen verzekeren, en éénmaal
   die 600,000 bunders, bebouwd wordende,
   op eene ruwe gemiddelde huurwaarde aangeslagen
-  van &fnof;&nbsp;60 à &fnof;&nbsp;70 per bunder, zal
+  van &fnof;&nbsp;60 à &fnof;&nbsp;70 per bunder, zal
   dit jaarlijks eene circulatie van plus minus
   veertig millioenen guldens te weeg brengen,
   behalve hetgeen de gebruiker voor zich
@@ -4218,7 +4206,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>De physieke toestand van het Rijk zoude
   verbeteren, en door verbeterde afwateringen
   aanzienlijk bevoordeeld worden, waardoor
-  het Rijk en verscheidene provinciën van
+  het Rijk en verscheidene provinciën van
   geldelijke en andere moeijelijkheden zouden
   worden ontheven.</p>
 
@@ -4262,7 +4250,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Het is ook een gewigtige omstandigheid,
   dat de Rijks maritieme werf te Amsterdam
   weder als vroeger zal kunnen worden
-  gebruikt;&mdash;dat van dáár volledig uitgeruste
+  gebruikt;&mdash;dat van dáár volledig uitgeruste
   schepen van het zwaarste kaliber, binnen
   weinige uren in de Noordzee zullen kunnen
   komen; maar dat ook de maritieme haven
@@ -4281,7 +4269,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   den meesten spoed van Amsterdam en
   elders, stoombooten naar alle zeehavens
   kunnen worden afgezonden, om den vijand,
-  die alsdan zes in stede van één punt zoude
+  die alsdan zes in stede van één punt zoude
   te observeren hebben, te bestoken.</p>
 
   <p>Uit een handels-politiek oogpunt beschouwd,
@@ -4358,7 +4346,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   de drukte en bedrijvigheid grooter worden
   dan immer. Door <span class="smcap">PEELS</span> stelsel, door den
   toenemenden handel en de behoefte in de
-  Rijn-provinciën, de uitbreiding daarvan in
+  Rijn-provinciën, de uitbreiding daarvan in
   Zwitserland en in het oostelijk gedeelte
   van Frankrijk, zal men bij ons thans reeds
   meer vrijgevig handelsstelsel, en daardoor
@@ -4385,7 +4373,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   kunnen geopend worden, op
   vele der Engelsche havens en op die van
   Frankrijk, en zij zullen kunnen worden
-  uitgebreid op de West-Indiën en op Amerika.
+  uitgebreid op de West-Indiën en op Amerika.
   Is de handel van vee, groenten en vruchten
   van Rotterdam, Harlingen en het Nieuwe
   Diep zoo belangrijk geworden, hoeveel
@@ -4410,14 +4398,14 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   Engeland zegt, nu nog in hare kindschheid
   is, meerdere ontwikkeling verkrijgt, in uitvoer
   van levensmiddelen, zoo naar Engeland
-  als naar Oost- en West-Indië, met Noord-Amerika
+  als naar Oost- en West-Indië, met Noord-Amerika
   kunnen concurreren.</p>
 
   <p>Zijn de kanalen in Over-IJssel en Drenthe
   gereed, zoo vinden wij eene spoedige en
   goedkoope gemeenschap met Hannover en
   Westphalen, en dan zijn de afstanden, uit
-  onze eigene provinciën, door de beter daargestelde
+  onze eigene provinciën, door de beter daargestelde
   gemeenschappen verkort, zoodat
   dan ook alle andere mindere voortbrengselen
   van den lande meerdere waarde
@@ -4434,7 +4422,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   buitenland, dankt daaraan gedeeltelijk haar
   bestaan.</p>
 
-  <p>Provinciën en steden, die nader bij
+  <p>Provinciën en steden, die nader bij
   <span class="pagenum" title="54">&nbsp;</span><a id="p_54"></a>Amsterdam liggen en Amsterdam zouden
   kiezen, zijn door hare gebrekkige ligging
   aan de zee, buiten aanraking met haar.</p>
@@ -4509,13 +4497,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   hebben, om zoodanige haven bij Scheveningen
   aan te leggen.</p>
 
-  <p>In vier maanden geene toevoer van provisiën
+  <p>In vier maanden geene toevoer van provisiën
   uit Nederland naar deszelfs eigene
-  koloniën; ook daarin moest door andere
-  natiën worden voorzien, en daarenboven
+  koloniën; ook daarin moest door andere
+  natiën worden voorzien, en daarenboven
   trokken deze de voor ons bestemde retouren
   en waarden, en wij zelven hadden geen
-  debouché. Vier maanden lang moesten de
+  debouché. Vier maanden lang moesten de
   reederijen (zoo al niet de schepen, omdat
   zij het Nieuwe Diep niet binnen konden
   komen, in Engelands havens bleven liggen!)
@@ -4557,7 +4545,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   eensdeels werden gestaakt door hooge in-
   en doorvoerregten, anderdeels door gebrek
   aan eigene medewerking? Vroeger wist de
-  duitsche fabrikant geen ander debouché,
+  duitsche fabrikant geen ander debouché,
   dan door verkoop aan ons; wij kochten
   hem zijne artikelen af, en verscheepten
   die, voor eigene rekening naar elders, en
@@ -4575,21 +4563,21 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   en genoot daarvan de winsten.</p>
 
   <p>Door dit alles werd de Duitscher ingelicht,
-  en van dáár dat die thans betere
+  en van dáár dat die thans betere
   handelsbetrekkingen heeft dan wij, omdat
   de eigen broeder, zoon of landgenoot, in
-  <span class="pagenum" title="56">&nbsp;</span><a id="p_56"></a>Noord-Amerika, Brazilië enz. gevestigd, hem
+  <span class="pagenum" title="56">&nbsp;</span><a id="p_56"></a>Noord-Amerika, Brazilië enz. gevestigd, hem
   van daar met den stand van zaken bekend
   <ins class="corr2" id="corr36" title="Bron: &nbsp;bekend"></ins>
   maakt, tot zelfs uit onze eigene
-  koloniën, daar Duitsche natuurkundigen
+  koloniën, daar Duitsche natuurkundigen
   volledige berigten over Java naar hun land
   zenden, die wij verminkt na jaar en dag
   in de mengelwerken onzer tijdschriften en
   dagbladen terug vinden. Wij staan den
   vrijen handel voor: met een zeer matig
   gelijk werkend tarief, zou de Staat, wat
-  zij aan de eene zijde aan revenuën op in-
+  zij aan de eene zijde aan revenuën op in-
   en <ins class="corr" id="corr37" title="Bron: doorvoorregten">doorvoerregten</ins> derfde; anderzijds door
   meerdere welvaart der ingezetenen terug
   bekomen.</p>
@@ -4597,7 +4585,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Door welvaart van den handel vermeerderen
   's Rijks magt, aanzien en middelen,
   dit leert ons onze eigene geschiedenis. Het
-  waren de Handeldrijvende <ins class="corr" id="corr38" title="Bron: provinciên">provinciën</ins> Holland
+  waren de Handeldrijvende <ins class="corr" id="corr38" title="Bron: provinciên">provinciën</ins> Holland
   en Zeeland, die vroeger het land en tijden
   van gevaar, met volk, met schepen en
   geld te gemoet snelden.</p>
@@ -4614,8 +4602,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   linnens, en zoovele niet op onzen grond
   te huis behoorende fabrijkaten uit het land
   verbande, waardoor de retouren uit dien
-  handel met Noord-Amerika, <ins class="corr" id="corr39" title="Bron: Braziliê">Brazilië</ins> en
-  West-Indië gekeerd, en daarmede den uitvoerhandel
+  handel met Noord-Amerika, <ins class="corr" id="corr39" title="Bron: Braziliê">Brazilië</ins> en
+  West-Indië gekeerd, en daarmede den uitvoerhandel
   van onze eigene voortbrengselen,
   van den eigen grond, boter, kaas enz.
   stremmende, de ondernemingen op den
@@ -4719,9 +4707,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   sommige met gebrek aan kunde en doorzigt
   ondernomen, die zelf bij vrijdom van grond-lasten
   geene rekening geven; wel spreken
-  de afgevaardigden uit de provinciën waar
+  de afgevaardigden uit de provinciën waar
   die ontginningen werden ondernomen, luide
-  voor schaalregten om hunne speculatiën te
+  voor schaalregten om hunne speculatiën te
   schragen, terwijl den vrijen graanhandel en
   den handelaren, door hen overstemd, geene
   vergoeding wordt gegeven voor het groote
@@ -4746,8 +4734,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   wij meenen, dat juist de fabrijken, welke
   hoog beschermende regten genieten, daardoor
   wel oogenschijnlijk bevoordeeld, echter
-  wezentlijk benadeeld worden. Vóór het
-  verbod van uitvoer van lompen, en vóór
+  wezentlijk benadeeld worden. Vóór het
+  verbod van uitvoer van lompen, en vóór
   dat er hooge regten op het papier werden
   gelegd, bloeiden onze papier-fabrijken, en
   overal wilde men hollandsch papier. De
@@ -4757,7 +4745,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   dit gehad? Hij gaf zich geene moeite meer,
   sluimerde in, tot dat hij zijn debiet geheel
   verloren had, en nu blijkt het, bij onderzoek,
-  <span class="pagenum" title="58">&nbsp;</span><a id="p_58"></a>dat hem andere natiën op het gebied
+  <span class="pagenum" title="58">&nbsp;</span><a id="p_58"></a>dat hem andere natiën op het gebied
   van schei- en werktuigkunde verre zijn
   vooruitgestreefd. Ware de concurrentie blijven
   bestaan, dan zou de vrees voor eigen
@@ -4775,7 +4763,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>In Engeland is, sedert den vrijen invoer
   van wol, de schapenteelt niet achteruit
   gegaan; sedert het opheffen van het verbod
-  van uitvoer der wol, zijn ook dáár
+  van uitvoer der wol, zijn ook dáár
   de laken-fabrijken niet verachterd en door
   den vrijen aanvoer van wol uit alle landen,
   is de fabrikant niet meer zoo beperkt,
@@ -4785,7 +4773,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   nieuwe wijze van fabriceren te Leiden aan;
   die stad was beroemd om hare laken-fabrijken,
   en waande zich dus verheven
-  boven de anderen; <span class="smcap">COCQUERIL</span> dáár afgewezen,
+  boven de anderen; <span class="smcap">COCQUERIL</span> dáár afgewezen,
   wendde zijne schreden naar Verviers,
   waar men, schranderder dan te Leiden,
   den inventeur van iets nieuws met open
@@ -4805,7 +4793,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   gebruikt worden, zal er heen gaan, om
   zelf onderzoek te doen, en een beter fabrikaat
   aan te bieden;&mdash;dit ligt niet in
-  zijnen aard. De Commissiën op de pijpen
+  zijnen aard. De Commissiën op de pijpen
   moeten hem, als weleer, op geregelde tijden
   geworden;&mdash;dit nu niet geschiedende,
   wordt er over verval geklaagd; op wie
@@ -4830,7 +4818,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   maar wel dat de wetenschappen
   aangekweekt en onder het volk verspreid
   moeten worden, waardoor wij zullen worden
-  in staat gesteld, om met andere natiën
+  in staat gesteld, om met andere natiën
   te kunnen concurreren.</p>
 
   <p>Men wordt hier met den vinger nagewezen,
@@ -4875,7 +4863,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   streken, waar de grond met de zijne niet
   verschilde. Hij moest erkennen, dat men er
   ons verre vooruit was; maar had geene der
-  dáár met voordeel gebruikt wordende werktuigen
+  dáár met voordeel gebruikt wordende werktuigen
   mede gebragt, omdat zijn volk er
   niet mede wist om te gaan, en hij, zoo
   doende, vergeefsche kosten zoude hebben
@@ -4920,7 +4908,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zien het bewijs daarvan in de parijsche
   modeplaatjes, die tot op de geringste dorpen
   toe voor de glazen prijken, waar maar
-  een kleêrmaker of artiste voor de dames
+  een kleêrmaker of artiste voor de dames
   woont. Dat men nu een winkelier, madame,
   <i>tel et telle</i> eert en acht, welke die modeartikelen,
   in groote magazijnen, uit den
@@ -4938,7 +4926,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   aandienen? Haalde men bij hen ook voor
   een groot genie de schouders op, die het
   een of ander durfde ondernemen? Van
-  wáár dan die vele ontdekkingen op het
+  wáár dan die vele ontdekkingen op het
   gebied van kunsten en wetenschappen,
   zoodat zij de beste papierfabrikanten waren,
   de beste uurwerken en klokken vervaardigden;
@@ -4950,14 +4938,14 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <span class="pagenum" title="60">&nbsp;</span><a id="p_60"></a>het aan ontdekkings-ondernemingen naar
   het Noorden en Zuiden niet ontbrak?</p>
 
-  <p>Van wáár, dat de trotsche, zich onoverwinnelijk
+  <p>Van wáár, dat de trotsche, zich onoverwinnelijk
   wanende Spanjaard, als hij den
   Hollander op zee ontmoette met de lont
   in de hand, liever in de lucht willende
   springen, dan zich aan hem overgeven,
   om genade riep, en zich, ofschoon eene
   groote overmagt hebbende, aan denzelven
-  overgaf? Van wáár, dat een <span class="smcap">CZAAR PETER
+  overgaf? Van wáár, dat een <span class="smcap">CZAAR PETER
   DE GROOTE</span>, naar ons land reisde, en er
   zijn verblijf hield, om de scheepsbouwkunde
   te leeren?</p>
@@ -4998,7 +4986,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   ook druischt eene uitvinding tegen wezentlijke
   of vermeende belangen, van bij het
   bestuur aangestelden of magten in den
-  Staat en commissiën, aan; en dan, tenzij
+  Staat en commissiën, aan; en dan, tenzij
   de uitvinder een man van gewigt is, leiden
   de beste pogingen schipbreuk. Dat heeft
   men hier niet alleen bij ondervinding, het
@@ -5171,7 +5159,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   behoeven, die dikwerf niets baten.</p>
 
   <p>Er moeten duizendtallen bunders op
-  boezems uitmalen, welke ½ el lager liggen
+  boezems uitmalen, welke ½ el lager liggen
   dan het Noord-Hollandsche Kanaal. De
   nadeelen, welke daaruit ontstaan, zijn niet
   te berekenen.</p>
@@ -5205,7 +5193,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   sluizen in Noord-Holland te zamen genomen.
   Hieruit nu mag men afleiden, dat
   de uitwatering door het Zeekanaal in de
-  Noordzee, die 14 à 15 uren nader aan den
+  Noordzee, die 14 à 15 uren nader aan den
   hoek van Holland ligt, veel krachtiger zal
   worden, dan die aan het Nieuwe Diep,
   terwijl ook nog dit nieuwe kanaal breeder
@@ -5216,7 +5204,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   de zeevaart en van de tallooze fabrijken
   van vroegere dagen, lette men niet op den
   rijkdom van grond aan de Zaan, even min
-  als in vele andere provinciën van ons Rijk.
+  als in vele andere provinciën van ons Rijk.
   Thans, daar vele bronnen van welvaart
   aldaar verdwenen zijn, en daardoor de
   armoede schrikwekkend toeneemt, zal men,
@@ -5403,14 +5391,14 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   die daardoor op de sluizen voor de stad
   zal worden verwekt, die alsdan op halve
   diepte van het kanaal zullen liggen, zal
-  daaraan geëvenredigd groot zijn, en nimmer
+  daaraan geëvenredigd groot zijn, en nimmer
   zal er zulk een groot vermogen bestaan
   hebben.</p>
 
   <p>De vraag zal dan niet meer behoeven
   geopperd te worden, daar die van zelve
   opgelost zal zijn: of het IJ, in zijn geheel
-  voor waterberging, tot na geëindigde droogmaking
+  voor waterberging, tot na geëindigde droogmaking
   van het Haarlemmer-meer, in wezen
   zal moeten blijven?</p>
 
@@ -5448,7 +5436,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   overtollige binnenwater ook tijdig weg kan.</p>
 
   <p>Dat dit van het grootste belang voor
-  vijf provinciën is, welke allen behoefte
+  vijf provinciën is, welke allen behoefte
   aan deze verbetering hebben, is klaarblijkelijk,
   en zal door den landman naar
   waarde geschat worden. De gelegenheid,
@@ -5504,7 +5492,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   minder worden, waardoor voor
   onuitvoerbaar gehoudene, maar gewenschte,
   plannen verwezenlijkt kunnen worden, dat
-  zeer veel tot de materiële welvaart van
+  zeer veel tot de materiële welvaart van
   ons land zouden bijdragen.</p>
 
   <p>Wij achten die meren en plassen, met
@@ -5536,12 +5524,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   ons Rijk kunnen worden<a id="FNa_8" href="#FN_8" class="fnanchor"><sup>(8)</sup></a>.</p>
 
   <p>Voor de aan en om de Vecht gelegene landen,
-  voor de provinciën Overijssel en Drenthe,
+  voor de provinciën Overijssel en Drenthe,
   zal de eerst te ondernemene indijking van
   een gedeelte der Zuiderzee niet minder
   voordeelig zijn, dan voor Noord-Holland.
   Voor immer ware men daar mede gewaarborgd
-  voor die schadelijke <ins class="corr" id="corr45" title="Bron: inundatien">inundatiën</ins>, door
+  voor die schadelijke <ins class="corr" id="corr45" title="Bron: inundatien">inundatiën</ins>, door
   het in de Zuiderzee zoo vaak opgestuwd
   wordende water veroorzaakt, waarvan de
   nadeelige gevolgen onberekenbaar zijn.</p>
@@ -5550,7 +5538,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   afloop van het IJsselwater zullen de wateropstoppingen
   in het hart der provincie
   Overijssel en Gelderland gekeerd kunnen
-  worden, en zal men in de provinciën zelve
+  worden, en zal men in de provinciën zelve
   alsdan met vrucht veel tot verbetering
   kunnen bijdragen.</p>
 
@@ -5560,7 +5548,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   en waardoor dan de waarde der landerijen
   met de meerdere welvaart der bevolking
   zal toenemen. Genoegzaam dezelfde voordeelen,
-  zullen de provinciën Vriesland en
+  zullen de provinciën Vriesland en
   Groningen verkrijgen, wanneer de indijking
   van de geheele Zuiderzee wordt ten uitvoer
   gebragt, en men ook om de kust van
@@ -5618,7 +5606,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   den polder zelven, door zijne vruchtbaarheid
   <span class="pagenum" title="67">&nbsp;</span><a id="p_67"></a>bevorderd en begunstigd, dan zal het
   niet minder voordeelen voor Noord-Holland
-  en al de andere provinciën opleveren. De
+  en al de andere provinciën opleveren. De
   veestapel zal aanzienlijk kunnen worden
   vermeerderd, doordien men overvloed van
   hooi zal kunnen winnen, terwijl men nu
@@ -5667,13 +5655,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   kunnen worden uitgebreid. Dit rijk, dat
   ons zooveel door haren handelsnaijver heeft
   benadeeld, en par force majeure, nog in
-  Oost-Indië ons weinigje, in vergelijk van
-  hare bijna onmetelijke bezittingen in Azië,
+  Oost-Indië ons weinigje, in vergelijk van
+  hare bijna onmetelijke bezittingen in Azië,
   ontneemt, wordt dan op eene andere wijze
   aan ons cijnsbaar. Door die aanwinst van
   grond in de Zuiderzee, zal ons land het
   Rijk worden, waarop de ons omringende
-  Natiën het oog moeten gevestigd houden,
+  Natiën het oog moeten gevestigd houden,
   om door ons, op de voordeeligste wijze,
   van eene der voornaamste levensbehoeften,
   het vleesch, te worden voorzien.</p>
@@ -5777,7 +5765,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   moet niet wijzer zijn, dan hij is. Wij zijn
   van oordeel: hoe beschaafder de boer is,
   hoe beter onderrigt hij zal genoten hebben,
-  zoo veel meer zal hij tot de materiële
+  zoo veel meer zal hij tot de materiële
   welvaart des lands bijdragen. Hij moet ook
   kennis genoeg hebben, om zelf, met gezond
   verstand, over den aanleg van dijken,
@@ -5889,7 +5877,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   brood in het Groningerland aan eene aanzienlijke
   menigte ambachtslieden en varensgezellen,
   en deze hebben ook regten, die
-  geëerbiedigd moeten worden, zoowel als
+  geëerbiedigd moeten worden, zoowel als
   de graanhandel, waarmede het bestaan van
   duizenden gemoeid is. Handel en scheepvaart
   moeten vooral in ons beperkt land,
@@ -5918,7 +5906,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   verzendingen van spek enz. daar heen.
   Rijn-Pruissen, dat ons vroeger gaarne voor
   zag, trekt nu, bij meerdere welvaart aldaar,
-  het spek uit onze provinciën, hetwelk wij
+  het spek uit onze provinciën, hetwelk wij
   vroeger voor onze eigene scheepvaart niet
   konden ontberen. Het moge den landbouwer
   onverschillig zijn, waar zijne producten
@@ -6057,7 +6045,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   de eene of andere zijde, zoo niet overal
   te gelijker tijd, genoegzame afloop van
   water zal plaats hebben, waarvan al de
-  belendende provinciën partij zullen trekken.</p>
+  belendende provinciën partij zullen trekken.</p>
 
   <p>De IJssel was altoos, en blijft bij gewonen
   waterstand op de rivieren de Waal
@@ -6122,7 +6110,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   moest van drie sluizen worden voorzien,
   om in gewonen tijd een verval van acht
   ellen te keeren, van den IJssel af tot aan
-  de Zuiderzee, aan weêrszij de der sluizen
+  de Zuiderzee, aan weêrszij de der sluizen
   en het kanaal eenen breeden overlaat
   makende, om, in tijden van nood, bij
   ijsopstoppingen en hoogen waterstand tot
@@ -6166,7 +6154,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Nagenoeg van de Noordzee bij den
   Dollart af tot aan Emmerik toe, is ons
   land, als een kustland, door hoogere landen
-  omgeven, dat door persing, geëvenredigd
+  omgeven, dat door persing, geëvenredigd
   aan die hoogere ligging, eenen aandrang
   van water op ons lager liggend grondgebied
   doet ontstaan. Door den aandrang
@@ -6250,7 +6238,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   werd, bij hooge vloeden en stroom door
   den afslag veel schade aangebragt, en, om
   dien weder te herstellen, moest op nieuw
-  geld worden genegociëerd, waardoor de
+  geld worden genegociëerd, waardoor de
   <ins class="corr2" id="corr47" title="Bron: &nbsp;de"></ins> eerste ondernemer aan den tweeden
   geldschieter zijn regt op den gewonnen
   grond voorloopig moest afstaan. Het is
@@ -6293,15 +6281,15 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   daar moest een zeedijk van bijna
   7000 ellen om heen gelegd worden, en
   daarenboven moest men zich aan zulke
-  schadelijke en onbillijke conditiën onderwerpen.</p>
+  schadelijke en onbillijke conditiën onderwerpen.</p>
 
   <p>Er komen bovendien nog andere nieuwe
   bezwaren bij: het gouvernement loofde
-  premiën uit aan hen, die indijken wilden.
+  premiën uit aan hen, die indijken wilden.
   Bij de wet of het besluit van den 6 Junij
   1840 werd men daartoe aangemoedigd;
   doch thans worden harde bepalingen opgelegd,
-  wanneer men concessiën tot indijkingen
+  wanneer men concessiën tot indijkingen
   wil verkrijgen, door vooraf den grond
   met goud te moeten koopen. Waren onze
   regering en hare agenten niet boven allen
@@ -6349,7 +6337,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>De te leggen dijken worden door de
   ruime middelen, door voorraad van specie,
-  voor péremptoire schade beveiligd, en hebben
+  voor péremptoire schade beveiligd, en hebben
   weinig onderhoud, als ze eens goed
   gelegd zijn. Er is slechts een gering getal
   sluizen, uitwateringen, beslag van molens,
@@ -6546,7 +6534,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   tijd verspillende, regtsgedingen zal kunnen
   vermijden, die bij de onteigening zoo vele
   bezwaren opleveren, terwijl de wetten bij
-  dijk-collegiën en polder-besturen den afstand
+  dijk-collegiën en polder-besturen den afstand
   van grond, daar waar het tot verbetering
   van den polder noodzakelijk
   geacht wordt, naar eene vast gestelde
@@ -6672,7 +6660,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Wij geloven, dat het tot de spoedige
   kolonisatie des polders zoude bevorderlijk
   zijn, wanneer men percelen van 25 bunders
-  <span class="pagenum" title="78">&nbsp;</span><a id="p_78"></a>of daaromtrent, voor den tijd van 25 á 30
+  <span class="pagenum" title="78">&nbsp;</span><a id="p_78"></a>of daaromtrent, voor den tijd van 25 á 30
   jaren in pacht gave met eene kleine erfpacht,
   om woningen daarop te bouwen;
   den pachter het regt gevende, om de in
@@ -6757,9 +6745,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
   <p>Wij hebben de voordeelen, welke uit de
   droogmaking van de Zuiderzee en het IJ
-  en de daar te stellen kanalisatiën zullen
+  en de daar te stellen kanalisatiën zullen
   ontstaan, zoo kort doenlijk voorgesteld.
-  Alle provinciën, steden en dorpen, welke
+  Alle provinciën, steden en dorpen, welke
   met de voorgestelde onderneming in aanraking
   komen, zullen de meest gewenschte
   verbeteringen en voordeelen kosteloos verkrijgen,
@@ -6781,7 +6769,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zulk een voorstel als dit te berde komt,
   zal men op middelen bedacht moeten zijn,
   om buiten den gewonen vorm van den
-  tragen gang der administratiën in het behandelen
+  tragen gang der administratiën in het behandelen
   van zaken, den spoed en de
   medewerking van alle zijden in te roepen,
   om alle hulp aan de des benoemde commissie
@@ -6809,21 +6797,21 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   welke aanmoedigen zoude, alles, wat wij
   voorstellen te ondernemen. Zij wilde uitgestrekte
   woeste gronden ontgonnen hebben,
-  zij wilde zeeën ingedijkt en drooggemaakt
+  zij wilde zeeën ingedijkt en drooggemaakt
   zien, zij wilde dat stroomen verbeterd en
   verlegd en nieuwe daargesteld werden,&mdash;nu
   komt een voorstel, dat dit alles omvat,
   en waarvan de uitvoerbaarheid mogelijk is.</p>
 
-  <p>De departementen van financiën, oorlog,
+  <p>De departementen van financiën, oorlog,
   marine en binnenlandsche zaken; provinciale,
   plaatselijke en polderbesturen; water-
   en heemraadschappen, en kamers van
   koophandel zullen geene bezwaren kunnen
   opwerpen, die niet kunnen opgelost worden.</p>
 
-  <p>Al deze ministeriëele departementen,
-  hooge collegiën en achtbare besturen, zullen
+  <p>Al deze ministeriëele departementen,
+  hooge collegiën en achtbare besturen, zullen
   een votum van goedkeuring kunnen uitbrengen,
   en de hooge regering in staat
   stellen, hare bekrachtiging te verleenen,
@@ -6847,7 +6835,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zullen op al die markten, bloei en
   welvaart achterlaten. Bij den daardoor ontstanen
   handel voegen zich voor de belendende
-  provinciën en steden de voor hun
+  provinciën en steden de voor hun
   kosteloos daar te stellen verbeterde gemeenschap
   en afwateringen, met nimmer
   gekende en hoogst verbeterde waterberging
@@ -6857,7 +6845,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   land- en binnenwaterwegen, welke een
   onderling verkeer zullen openen, die het
   vertier zullen vergemakkelijken, en waardoor
-  alle provinciën, tot elkander in ligging
+  alle provinciën, tot elkander in ligging
   zullen verbeteren.</p>
 
   <p>Geen stad, dorp of vlek, in de nabijheid
@@ -6909,7 +6897,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   dat door Nederlanders is ontworpen, en
   overwaardig, om ook door Nederlanders te
   worden ten uitvoer gebragt; een ontwerp,
-  hetwelk eene levensvraag voor de financiën,
+  hetwelk eene levensvraag voor de financiën,
   den handel en de scheepvaart, fabrijken
   en landbouw is. Wij laten gaarne aan
   betere beoordeelaars, dan wij zijn, de taak
@@ -6991,13 +6979,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   zullen onbekrompen kunnen worden.
   Door meerdere koopvaardij- en meerdere
   oorlogschepen zal de schoone hollandsche
-  vlag zich alom in verwijderde zeeën en
+  vlag zich alom in verwijderde zeeën en
   havens ontrollen en golven.</p>
 
   <p>De tijden kunnen komen, dat wij weder
   mannen als <span class="smcap">DE RUITER</span> en <span class="smcap">TROMP</span> noodig
   hebben tot verdediging van onzen handel
-  en van onze <ins class="corr" id="corr52" title="Bron: koloniên">koloniën</ins>, en dan zijn zoo
+  en van onze <ins class="corr" id="corr52" title="Bron: koloniên">koloniën</ins>, en dan zijn zoo
   veel onaantastbare havens een eerste vereischte;
   dit bewijzen ons de schatten, welke
   door onze naburen met verkwistende handen
@@ -7006,7 +6994,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   marine kosteloos zullen worden verkregen.</p>
 
   <p>De inkomsten van het departement van
-  financiën zullen door spoedig vermeerderende
+  financiën zullen door spoedig vermeerderende
   opbrengsten, door den meerderen
   omloop van geld, door handenarbeid verkregen,
   en door de gevolgen der indijking
@@ -7018,12 +7006,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   welvaart en weelde, die de <ins class="corr" id="corr53" title="Bron: onafscheid&nbsp;bare">onafscheidbare</ins>
   trawanten van bedrijvigheid zijn.</p>
 
-  <p>Het departement van financiën kan eene
+  <p>Het departement van financiën kan eene
   bron in de zee, welke zoo mild voor hetzelve
   zal vloeijen, niet willen verstoppen.</p>
 
   <p>Al deze staatsmagten, elk hunner afzonderlijk
-  voor hare belangen naar één doel
+  voor hare belangen naar één doel
   strevende, vormen een geheel, hetwelk de
   Hooge Regering gunstig zal doen stemmen
   voor een ontwerp, hetwelk onafzienbaar,
@@ -7058,7 +7046,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   andere volken zocht te bewerken, is schier
   bereikt. Onze ontzaginboezemende magt is
   verdwenen; onze grootheid en invloed naar
-  buiten zijn te niet; vele onzer koloniën
+  buiten zijn te niet; vele onzer koloniën
   zijn ons ontnomen; weg zijn onze wereldhandels-vloten,
   met oorlogsmagt bemand;
   weg is die stoute ondernemingsgeest van
@@ -7080,7 +7068,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   van vervoer onzer naburen?</p>
 
   <p>Nederland, overvleugeld door magt, bedreigd
-  door zeeën en rivieren, doorweven
+  door zeeën en rivieren, doorweven
   van kostbare waterkeeringswerken, zoo
   naar binnen als naar buiten bezaaid met sluizen
   en wateropvoerings-werktuigen, welke
@@ -7217,22 +7205,22 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     wel de man daar met genoegen leven zal, doch dat de
     physieke staat der vrouw daartegen pleit. Jonge mannen,
     met frissche kracht, en van onbedorven zeden
-    kunnen het klimaat daar weêrstaan, en bij matigen
+    kunnen het klimaat daar weêrstaan, en bij matigen
     veldarbeid gezond blijven; zij weten zich boven kleine
     ongewone ongemakken te verheffen; maar de vrouwen
     minder, en die gevoelen zich daardoor ongelukkig.
     Ook is er aldaar geen gebrek aan blanke vrouwen,
-    zoo als in Oost-Indiën, zoodat de trouwlustige aldaar,
+    zoo als in Oost-Indiën, zoodat de trouwlustige aldaar,
     ampele keuze vindt, en gelukkiger met eene aldaar
     geborene zijn zal, dan met eene gade, welke uit haren
-    gewonen werkkring verplaatst wordt. Naar de Oost-Indiën
+    gewonen werkkring verplaatst wordt. Naar de Oost-Indiën
     is het vertrekken van huisgezinnen beter aan
     te bevelen, ook daar is het klimaat zoo verwoestende
     niet voor de gezondheid, en leveren de hooger liggende,
     goed te bebouwen velden, een aangenaam verblijf
     op. Mogt de landverhuizer ook inzien, hoewel hij
     minder geld voor den overtogt naar Amerika geeft,
-    dan naar de Oost-Indiën, deze overtogt hem nagenoeg
+    dan naar de Oost-Indiën, deze overtogt hem nagenoeg
     evenveel kosten zal, omdat hij nog honderde uren in
     het binnenland te reizen heeft, alvorens de plaats zijner
     bestemming naar de westelijke grenzen bereikt is.</p>
@@ -7242,11 +7230,11 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <p><a id="FN_2" href="#FNa_2" class="label">(2)</a> Men heeft te Delft eenen verkeerden weg ingeslagen;
     door slechts modellen te aanschouwen, wordt
     men geen kundig praktisch geoefend werktuigkundige,
-    de theorie alléén is niet voldoende. Engeland heeft
+    de theorie alléén is niet voldoende. Engeland heeft
     zijne grootste werktuigkundige ingenieurs te danken,
     aan dezulken, die in de groote werktuigenfabrijken,
     zoo van stoomwerktuigen als anderzins hebben geleerd
-    en gewerkt. Dáár staat de toekomstige ingenieur, aan
+    en gewerkt. Dáár staat de toekomstige ingenieur, aan
     een aambeeld of draaibank te werken, en leert de
     metalen kennen; daar leert hij door ondervinding wat
     theorie is, geschikt om in praktijk gebragt te worden;
@@ -7302,7 +7290,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <p><a id="FN_4" href="#FNa_4" class="label">(4)</a> Eertijds loofde men, met het bezit van den grond,
     twee tonnen gouds uit aan dengene, die het Koegras
     wilde indijken&mdash;dat werk is volbragt! <span class="mixcap">Leeghwater</span>
-    wilde vóór twee eeuwen het Haarlemmer-meer droogmaken;
+    wilde vóór twee eeuwen het Haarlemmer-meer droogmaken;
     men hield het voor eene hersenschim&mdash;nu
     dit meer zoo veel grooter en dieper geworden is, zal
     men het ondernemen!</p>
@@ -7335,7 +7323,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     garens. Een huis te Amsterdam had met een huis te
     Londen eene overeenkomst getroffen. Het londensche
     huis had zijne agenten te Liverpool en Manchester,
-    en stond in relatiën met alle katoenspinners, en wilde
+    en stond in relatiën met alle katoenspinners, en wilde
     100,000 pond st. bezigen, om de geschikste sorteringen,
     twisten of gesponnene garens, voor de duitsche en
     zwitsersche markten te koopen, en te zorgen, dat
@@ -7353,25 +7341,25 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     Amsterdam niet meer kon plaats hebben, kon nu even
     geschikt te Hamburg geschieden.&rdquo; Den Hamburger
     werd de zaak toevertrouwd, en de zich deswege
-    geëtabliseerd hebbende Duitscher reed, binnen weinige
-    jaren, in eene elegante calèche met vier paarden.</p>
+    geëtabliseerd hebbende Duitscher reed, binnen weinige
+    jaren, in eene elegante calèche met vier paarden.</p>
 
     <p>De Amsterdammer bezocht weinig tijds daarna eenen
     vriend in den Haag, eerste commies bij het Ministerie
-    van Financiën. Men dutste zich, zooals de Duitscher
+    van Financiën. Men dutste zich, zooals de Duitscher
     zegt, en het volgende gesprek viel voor:</p>
 
     <p>De <span class="mixcap">Amsterdammer</span>. Zoo, <span class="smcap">JAAP</span>! hoe heb je het?</p>
 
-    <p>De <span class="mixcap">Hagenaar</span>. Wél, <ins class="corr" id="corr55" title="Bron: Ko"><span class="smcap">KO</span></ins>! Maar hoe zie jij er zoo
+    <p>De <span class="mixcap">Hagenaar</span>. Wél, <ins class="corr" id="corr55" title="Bron: Ko"><span class="smcap">KO</span></ins>! Maar hoe zie jij er zoo
     bedrukt uit?</p>
 
     <p>De A. Dat is jou schuld, <span class="smcap">JAAP</span>!</p>
 
     <p>De H. Mijn schuld&mdash;dat begrijp ik niet.</p>
 
-    <p>De A. Gij hebt 3½% transito regt op de twisten
-    gelegd, en die gaan nu over Hamburg voor ½%;
+    <p>De A. Gij hebt 3½% transito regt op de twisten
+    gelegd, en die gaan nu over Hamburg voor ½%;
     dit maakt mij in Amsterdam eene misrekening van
     &fnof;&nbsp;235,000, waarvan mij jaarlijks ruim &fnof;&nbsp;100,000 zouden
     zijn toegekomen.</p>
@@ -7385,7 +7373,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <table summary="rekening transitoregt">
     <tbody>
       <tr>
-        <td class="tdl">daarop het land ½%</td>
+        <td class="tdl">daarop het land ½%</td>
         <td class="gulden">&fnof;</td>
         <td class="tdr">18,000</td>
       </tr>
@@ -7400,7 +7388,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="tdr">36,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tdl">duitsche commissionair 1½%</td>
+        <td class="tdl">duitsche commissionair 1½%</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="tdr">54,000</td>
       </tr>
@@ -7425,7 +7413,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="tdr">235,800</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tdl" colspan="3">door een enkel huis in één jaar.</td>
+        <td class="tdl" colspan="3">door een enkel huis in één jaar.</td>
       </tr>
     </tbody>
     </table>
@@ -7434,7 +7422,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     mede gemoeid zijn.</p>
 
     <p>De A. Dan hadt gij eerst de zaken moeten onderzoeken,
-    alvorens zulke ruïneuze wetten te maken.</p>
+    alvorens zulke ruïneuze wetten te maken.</p>
   </div>
 
   <div class="footnote">
@@ -7544,7 +7532,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   <p>Na de daarstelling van bovengenoemde werken, welke eene oppervlakte na de droogmaking
   van ruim 8000 bunders zoude beslaan, allen van de vruchtbaarste slibgronden,
   als mede, hier niet onder begrepen, eene strook der allodiale gronden in de duinen, langs
-  het kanaal op ½ uur breedte ter wederzijde ter bebouwing aangekocht hebbende, worde
+  het kanaal op ½ uur breedte ter wederzijde ter bebouwing aangekocht hebbende, worde
   er met de voorbereidende maatregelen voor de indijking der Zuiderzee begonnen. Deze
   bestaan in het daarstellen van ringvaarten om de geheele uitgestrektheid der kust, zoo
   Westvriesche tot Enkhuizen, als om de andere zijde, langs alle de aan zee gelegene steden,
@@ -7628,9 +7616,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
   guldens, die te realiseeren waren.&mdash;Door de genoemde afloop van water kwamen er
   ook dadelijk na de afdamming duizende Bunders disponibel, die in de nabijheid der
   kusten spoediger aftrek zouden vinden en het kavelen enz. aan de bebouwers overlatende,
-  werd welligt het geheel voor 30 à 35 millioenen daargesteld, en met alle de voordeelen
+  werd welligt het geheel voor 30 à 35 millioenen daargesteld, en met alle de voordeelen
   die aan deze onderneming verbonden zijn, kwam de Bunder land geheel toebereid op
-  tusschen &fnof;&nbsp;325 à &fnof;&nbsp;350 te kosten, eene som die zeer gering is, aangezien de meeste in
+  tusschen &fnof;&nbsp;325 à &fnof;&nbsp;350 te kosten, eene som die zeer gering is, aangezien de meeste in
   dit gedeelte der zee aanwezige grond klei is van eene zeer vruchtbaren aard.</p>
 
   <hr class="chend" />
@@ -7659,20 +7647,20 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">20 Kubiek El per Strekkende El à &fnof;&nbsp;80 per Str. El over 840 Ellen lengte</td>
+        <td class="werk">20 Kubiek El per Strekkende El à &fnof;&nbsp;80 per Str. El over 840 Ellen lengte</td>
         <td class="gulden">&fnof;</td>
         <td class="bedrag">67,200</td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">Aardwerk voor den Dijk, welke 4 El boven gewoon tij gelegd wordt, geeft
-          150 Kub. El per Str. El. Over 840 Ellen zijn 126,000 Ellen à 40 ct. per Kub. El</td>
+          150 Kub. El per Str. El. Over 840 Ellen zijn 126,000 Ellen à 40 ct. per Kub. El</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">50,400</td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">Steenbeglooijing binnen en buiten, 20 Kwadr. El. per
           Str<ins class="corr" id="corr59" title="Bron: ,">.</ins> El met inbegrip
-          van Puinbestorting, over 840 Ellen lengte per Str. El à &fnof;&nbsp;320</td>
+          van Puinbestorting, over 840 Ellen lengte per Str. El à &fnof;&nbsp;320</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">268,800</td>
       </tr>
@@ -7686,18 +7674,18 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
           <table class="tabletw" summary="">
             <tbody>
               <tr>
-                <td class="twl">120 Eiken Palen van 14 El à &fnof;&nbsp;50</td>
+                <td class="twl">120 Eiken Palen van 14 El à &fnof;&nbsp;50</td>
                 <td class="gulden">&fnof;</td>
                 <td class="tdr">6,000</td>
               </tr>
               <tr>
-                <td class="twl">150 Greenen &nbsp;&bdquo; &nbsp; &bdquo; &nbsp; 10 &bdquo;&nbsp; à &bdquo; 30  </td>
+                <td class="twl">150 Greenen &nbsp;&bdquo; &nbsp; &bdquo; &nbsp; 10 &bdquo;&nbsp; à &bdquo; 30  </td>
                 <td class="gulden">&bdquo;</td>
                 <td class="tdr">4,500</td>
               </tr>
               <tr>
                 <td class="twl">180 &nbsp; &bdquo; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo;&nbsp;
-                    &nbsp; &bdquo;&nbsp; &nbsp; 7 &bdquo;&nbsp; à &bdquo; 20</td>
+                    &nbsp; &bdquo;&nbsp; &nbsp; 7 &bdquo;&nbsp; à &bdquo; 20</td>
                 <td class="gulden">&bdquo;</td>
                 <td class="tdr">3,600</td>
               </tr>
@@ -7718,7 +7706,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">tusschen de 3 reijen palen geschat op 32 Kub. El per Str. El, over 40
-          Ellen lengte 1280 El à &fnof;&nbsp;16 per Kub. El</td>
+          Ellen lengte 1280 El à &fnof;&nbsp;16 per Kub. El</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">20,480</td>
       </tr>
@@ -7728,7 +7716,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">voor 450 Palen à &fnof;&nbsp;10 per Paal</td>
+        <td class="werk">voor 450 Palen à &fnof;&nbsp;10 per Paal</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">4,500</td>
       </tr>
@@ -7779,7 +7767,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag"></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">zijn 700 El per Str. El, over 840 Ell. is 588,000 Ell. à &fnof;&nbsp;1.50 per El</td>
+        <td class="werk">zijn 700 El per Str. El, over 840 Ell. is 588,000 Ell. à &fnof;&nbsp;1.50 per El</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">882,000</td>
       </tr>
@@ -7789,7 +7777,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">6 stuks à &fnof;&nbsp;1500</td>
+        <td class="werk">6 stuks à &fnof;&nbsp;1500</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">9,000</td>
       </tr>
@@ -7821,7 +7809,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="kop2">Wij berekenen dus 350 El breedte voor het Kanaal en overlaat met eenen gemiddelden
           bovensteek van 7 Ellen en verkrijgen dus 2450 Kub. Ell. weg te ruimen specie per
           strekkende El van den bovensteek, dit over 5000 Ellen lengte maakt een geheel van
-          12,250,000 Kub. El. per El à 30 ct. </td>
+          12,250,000 Kub. El. per El à 30 ct. </td>
         <td class="gulden">&fnof;</td>
         <td class="bedrag">3,675,000</td>
       </tr>
@@ -7857,7 +7845,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdl">&bdquo;</td>
               </tr>
               <tr>
-                <td class="tdl" colspan="6">totaal gemiddeld 162½ El.</td>
+                <td class="tdl" colspan="6">totaal gemiddeld 162½ El.</td>
               </tr>
               <tr>
                 <td class="tdl" colspan="4">ter diepte van A. P.</td>
@@ -7873,7 +7861,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdl" colspan="4">te zamen</td>
                 <td class="tussensom">8</td>
                 <td class="tdl">El, hetwelk per Str. El geeft 1300 Kub. Ell.,
-                    deze over 5000 Ell. lengte is 6,500,000 Ell. per Kub. El à 40 ct.</td>
+                    deze over 5000 Ell. lengte is 6,500,000 Ell. per Kub. El à 40 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -7889,10 +7877,10 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">Wij wilden aan weerszijden van het Kanaal een strook van 2500 ellen
-          (½ Uur) der allodiale gronden aankoopen, om die later ten voordeele
+          (½ Uur) der allodiale gronden aankoopen, om die later ten voordeele
           der onderneming als Ballast te kunnen gebruiken, dierwijze de grond
           ontginnen en Perceelsgewijze voor aanbouw te verkoopen, dit zoude
-          2862 Bunders zijn, per Bunder à &fnof;&nbsp;25</td>
+          2862 Bunders zijn, per Bunder à &fnof;&nbsp;25</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">71,550</td>
       </tr>
@@ -7935,7 +7923,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdl">diepte</td>
                 <td class="tdr">8</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; zijn 1200 Kub. El per Str. El, is over 8750
-                    Ellen lengte 10,500,000 Ellen, per Kub. El à 30 ct.</td>
+                    Ellen lengte 10,500,000 Ellen, per Kub. El à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -7945,12 +7933,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">de bovensteek op de Berm wijd 300 El, diep 1 El over 8750 El zijn,
-          2,615,000 à 30 ct.</td>
+          2,615,000 à 30 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">787,500</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Plempwerk over 2000 Ell. à &fnof;&nbsp;48</td>
+        <td class="werk">Plempwerk over 2000 Ell. à &fnof;&nbsp;48</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">96,000</td>
       </tr>
@@ -7988,7 +7976,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">wij berekenen voor het Kanaal en de Dijken 400 Ellen breedte, is voor
-          8750 Ellen lengte 3,500,000 Ellen of 350 Bunders à &fnof;&nbsp;1000</td>
+          8750 Ellen lengte 3,500,000 Ellen of 350 Bunders à &fnof;&nbsp;1000</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">350,000</td>
       </tr>
@@ -8030,7 +8018,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdl">diep</td>
                 <td class="tdr">8</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; is 1200 Ellen per Strekkende El, is over 7500 Ellen
-                    lengte 9,000,000 Ellen à 30 ct.</td>
+                    lengte 9,000,000 Ellen à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8040,7 +8028,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">de bovensteek op de Berm 300 Ellen, diep 1 El, over 7500 Ellen lengte
-          is 2,250,000 Ellen à 30 ct.</td>
+          is 2,250,000 Ellen à 30 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">675,000</td>
       </tr>
@@ -8061,7 +8049,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">10<ins class="corr" id="corr61" title="Bron: .">,</ins>000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 300 Bunders à &fnof;&nbsp;1000</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 300 Bunders à &fnof;&nbsp;1000</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">300,000</td>
       </tr>
@@ -8071,12 +8059,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag"></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tussenwerk">Plempwerk à &fnof;&nbsp;48</td>
+        <td class="tussenwerk">Plempwerk à &fnof;&nbsp;48</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">120,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tussenwerk">Specie 150 Kub. El, per Strekkende El, zijn 375,000 Ellen à 30 ct.</td>
+        <td class="tussenwerk">Specie 150 Kub. El, per Strekkende El, zijn 375,000 Ellen à 30 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">112,500</td>
       </tr>
@@ -8118,7 +8106,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdl">gemiddeld</td>
                 <td class="tussensom">12</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; , diepte 3 Ellen, zijn 36 Kub. Ellen per Strekkende El, is over 6000
-                    Ell. lengte 216,000 Kub. Ellen à 30 ct.</td>
+                    Ell. lengte 216,000 Kub. Ellen à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8160,7 +8148,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdl">gemiddeld</td>
                 <td class="tussensom">40</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; , diepte 5 Ellen, zijn 200 Kub. Ell. per Str. El, over
-                    5000 El, zijn 1,000,000 Kub. Ellen à 30 ct.</td>
+                    5000 El, zijn 1,000,000 Kub. Ellen à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8203,9 +8191,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
               <tr>
                 <td class="tdl">gemiddelde</td>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
-                <td class="tussensom">3½</td>
+                <td class="tussensom">3½</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diep 2 El zijn 7 Kub. El per Str. El,<ins class="corr2" id="corr65" title="Bron: ,"></ins> over 2000 Ellen
-                    lengte geeft 14000 Kubieke El à 30 ct.</td>
+                    lengte geeft 14000 Kubieke El à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8240,7 +8228,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">6</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diepte 3 El zijnde 18 K. El per strekkende El, zijnde
-                    over de 2000 El lengte 36000 Kub. El à 30 ct.</td>
+                    over de 2000 El lengte 36000 Kub. El à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8324,7 +8312,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
          Polder van 3000 Bunders zoude een Stoom-Werktuig van 40 P.kracht, tot
          Droogmaking worden geplaatst, in die van 2000 Bunders een van 30 P.Kr. en schatten
          elk Stoom-Water-Werktuig, met de Gebouwen enz. op &fnof;&nbsp;1000 per Paardenkracht en mitsdien
-         voor 110 Paardenkracht à &fnof;&nbsp;1000</td>
+         voor 110 Paardenkracht à &fnof;&nbsp;1000</td>
         <td class="gulden">&fnof;</td>
         <td class="bedrag">110,000</td>
       </tr>
@@ -8333,7 +8321,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
           <table class="tabletw" summary="">
             <tbody>
               <tr>
-                <td class="tdl">Loon voor één Opziener Machinist 1 Jaar à</td>
+                <td class="tdl">Loon voor één Opziener Machinist 1 Jaar à</td>
                 <td class="gulden">&fnof;</td>
                 <td class="bedragklein">1000</td>
               </tr>
@@ -8375,7 +8363,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="bedragklein">11,600</td>
               </tr>
               <tr>
-                <td class="tdl">1 Werktuig 129/d. à 30 P.Kr. à &fnof;&nbsp;1</td>
+                <td class="tdl">1 Werktuig 129/d. à 30 P.Kr. à &fnof;&nbsp;1</td>
                 <td class="gulden bb">&bdquo;</td>
                 <td class="bedragklein bb">3,870</td>
               </tr>
@@ -8424,7 +8412,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">boven Wijdte 3 El onder 1 El, diep 2 Ellen geeft 4 Kub. El, per strekkende
-          El, is over de 700 Ell. à 30 ct. p. El &fnof;&nbsp;840 of
+          El, is over de 700 Ell. à 30 ct. p. El &fnof;&nbsp;840 of
           &fnof;&nbsp;84 p<ins class="corr" id="corr67" title="Bron: ,">.</ins> Bunder en zulks
           over 8000 Bunders</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
@@ -8460,9 +8448,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
               <tr>
                 <td class="tdl">gemiddelde</td>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
-                <td class="tussensom">3½</td>
+                <td class="tussensom">3½</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diepte 2 El dus 7 El per Str. El, zijn over
-                    18000 El 126000 El à 30 ct.</td>
+                    18000 El 126000 El à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8615,7 +8603,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="kop" colspan="3">Ringvaart van voor Edam, buitendijks langs Oosthuizen, tot aan het Galgenveld bij
-          Hoorn, binnendijks lengte 2½ Uur of 12,500 Ellen.</td>
+          Hoorn, binnendijks lengte 2½ Uur of 12,500 Ellen.</td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="tussenwerk">
@@ -8638,7 +8626,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">25</td>
                 <td class="tdl">&bdquo;  diep met 1 El bovensteek 6 El, is 150 Kub. El per Str. El,
-                    zijn 1,875,000 El à 30 ct.</td>
+                    zijn 1,875,000 El à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8647,7 +8635,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">562,500</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 66 Bunders à &fnof;&nbsp;1500</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 66 Bunders à &fnof;&nbsp;1500</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">99,000</td>
       </tr>
@@ -8695,12 +8683,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
           <table class="tabletw" summary="">
             <tbody>
               <tr>
-                <td class="tdl">Plempwerk per El à &fnof;&nbsp;40</td>
+                <td class="tdl">Plempwerk per El à &fnof;&nbsp;40</td>
                 <td class="gulden">&fnof;</td>
                 <td class="bedragklein">80,000</td>
               </tr>
               <tr>
-                <td class="tdl">Specie 150 Kub. El per Str. El is 300,000 Kub. El, per El à 30 ct.</td>
+                <td class="tdl">Specie 150 Kub. El per Str. El is 300,000 Kub. El, per El à 30 ct.</td>
                 <td class="gulden bb">&bdquo;</td>
                 <td class="bedragklein bb">90,000</td>
               </tr>
@@ -8716,7 +8704,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">170,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Uitdiepen van de Vaart voor Hoorn 150,000 Kub. El à 20 ct.</td>
+        <td class="werk">Uitdiepen van de Vaart voor Hoorn 150,000 Kub. El à 20 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">30,000</td>
       </tr>
@@ -8726,13 +8714,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">25,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Een Kanaal tot Enkhuizen, ter lengte van 3½ Uur, of 17500 Ellen, wijdte
-        en diepte als voren, uitmakende 2<ins class="corr" id="corr70" title="Bron: .">,</ins>625<ins class="corr" id="corr71" title="Bron: .">,</ins>000 Kub. El à 30 ct.</td>
+        <td class="werk">Een Kanaal tot Enkhuizen, ter lengte van 3½ Uur, of 17500 Ellen, wijdte
+        en diepte als voren, uitmakende 2<ins class="corr" id="corr70" title="Bron: .">,</ins>625<ins class="corr" id="corr71" title="Bron: .">,</ins>000 Kub. El à 30 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">787,500</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 93 Bunders à &fnof;&nbsp;2000</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 93 Bunders à &fnof;&nbsp;2000</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">186,000</td>
       </tr>
@@ -8756,7 +8744,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
           om voor Muiden buitendijks op de verdere Ringvaart voor bij Naarden te komen.</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="kop" colspan="3">De lengte is 1½ Uur of 7500 Ellen.</td>
+        <td class="kop" colspan="3">De lengte is 1½ Uur of 7500 Ellen.</td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="tussenwerk">
@@ -8779,7 +8767,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">140</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diep met een El bovensteek 5 El, zijn 700 El per Strekkende
-                    El, is over 7500 El lengten 5<ins class="corr" id="corr72" title="Bron: .">,</ins>250,000 Kub. El à 30 ct.</td>
+                    El, is over 7500 El lengten 5<ins class="corr" id="corr72" title="Bron: .">,</ins>250,000 Kub. El à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8793,7 +8781,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 225 Bunders à &fnof;&nbsp;1000</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 225 Bunders à &fnof;&nbsp;1000</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">225,000</td>
       </tr>
@@ -8824,12 +8812,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
           <table class="tabletw" summary="">
             <tbody>
               <tr>
-                <td class="tdl">Plempwerk 1000 El à &fnof;&nbsp;48 per Str. El</td>
+                <td class="tdl">Plempwerk 1000 El à &fnof;&nbsp;48 per Str. El</td>
                 <td class="gulden">&fnof;</td>
                 <td class="bedragklein">48,000</td>
               </tr>
               <tr>
-                <td class="tdl">Specie 120 Kub. El per Str. El 120,000 El à 60 ct.</td>
+                <td class="tdl">Specie 120 Kub. El per Str. El 120,000 El à 60 ct.</td>
                 <td class="gulden bb">&bdquo;</td>
                 <td class="bedragklein bb">72,000</td>
               </tr>
@@ -8845,13 +8833,13 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">120,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Kanaal met Berm of overlaat, wijdte en diepte als voren, 30,000 El à 700
-          Kub. El per Str. El zijn 21,000,000 Ell. <ins class="corr" id="corr75" title="Bron: á">à</ins> 30 ct.</td>
+        <td class="werk">Kanaal met Berm of overlaat, wijdte en diepte als voren, 30,000 El à 700
+          Kub. El per Str. El zijn 21,000,000 Ell. <ins class="corr" id="corr75" title="Bron: á">à</ins> 30 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">6,300,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 900 Bunders à &fnof;&nbsp;600</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 900 Bunders à &fnof;&nbsp;600</td>
          <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">540,000</td>
       </tr>
@@ -8913,7 +8901,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">125</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diepte 3 El met 1 El bovensteek zijn 4 El, dus 500 Kub. El per
-                    Str. El, is over 15,000 El 7,500,000 Kub. El à 20 ct.</td>
+                    Str. El, is over 15,000 El 7,500,000 Kub. El à 20 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8933,7 +8921,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">120<ins class="corr" id="corr78" title="Bron: .">,</ins>000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 3 Uren of 400 Bunders à &fnof;&nbsp;600</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 3 Uren of 400 Bunders à &fnof;&nbsp;600</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">240,000</td>
       </tr>
@@ -8944,7 +8932,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">bovenwijdte met Overlaat 300 Ellen, te ontbloten van 4 El bovensteek,
-        worden 1200 Kub. El per Str. El<ins class="corr" id="corr79" title="Bron: .">,</ins> is over 10000 El 12,000,000 El à 20 ct.</td>
+        worden 1200 Kub. El per Str. El<ins class="corr" id="corr79" title="Bron: .">,</ins> is over 10000 El 12,000,000 El à 20 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">2,400,000</td>
       </tr>
@@ -8974,7 +8962,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">125</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diepte 4 El, waaronder 1 El bovensteek, zijn 500
-                    El per Str. El<ins class="corr" id="corr80" title="Bron: .">,</ins> maakt 5,000,000 Kub. El à 20 ct.</td>
+                    El per Str. El<ins class="corr" id="corr80" title="Bron: .">,</ins> maakt 5,000,000 Kub. El à 20 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -8988,7 +8976,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">120,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 267 Bunders à &fnof;&nbsp;300</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 267 Bunders à &fnof;&nbsp;300</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">80<ins class="corr" id="corr81" title="Bron: .">,</ins>000</td>
       </tr>
@@ -8998,19 +8986,19 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">25,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tussenkop">Het Kanaal van Kamperberg tot Velp, lang 2¾ Uur of 13750 Ellen.</td>
+        <td class="tussenkop">Het Kanaal van Kamperberg tot Velp, lang 2¾ Uur of 13750 Ellen.</td>
         <td></td>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">boven wijdte met overlaat 300 El, te ontbloten van 8 El bovensteek, zijn
-          2400 Kub. El per Str. El, dus 33,000,000 Ellen à 20 ct.</td>
+          2400 Kub. El per Str. El, dus 33,000,000 Ellen à 20 ct.</td>
          <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">6,600,000</td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">Hetzelfde Perceel benedensteek, wijdte met overlaat als voren over de lengte
-          van 13,750 El is 6,875,000 Ellen à 20 ct. </td>
+          van 13,750 El is 6,875,000 Ellen à 20 ct. </td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">1,375,000</td>
       </tr>
@@ -9020,7 +9008,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">120,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 400 Bunders à &fnof;&nbsp;100 </td>
+        <td class="werk">Onteigening van 400 Bunders à &fnof;&nbsp;100 </td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">40,000</td>
       </tr>
@@ -9030,18 +9018,18 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">25,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tussenkop">Het Kanaal van Velp tot Westervoort ½ Uur of 2500 El,</td>
+        <td class="tussenkop">Het Kanaal van Velp tot Westervoort ½ Uur of 2500 El,</td>
         <td></td>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">boven wijdte met overlaat 300 El, te ontbloten van een El, bovensteek zijn
-          750,000 Ellen à 20 ct.</td>
+          750,000 Ellen à 20 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">150,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">het Kanaal Wijd en Diep als voren 1,250,000 Ellen à 20 ct.</td>
+        <td class="werk">het Kanaal Wijd en Diep als voren 1,250,000 Ellen à 20 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">250,000</td>
       </tr>
@@ -9051,7 +9039,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">120,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 67 Bunders à &fnof;&nbsp;1000 </td>
+        <td class="werk">Onteigening van 67 Bunders à &fnof;&nbsp;1000 </td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">67,000</td>
       </tr>
@@ -9062,7 +9050,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">Bruggen bij Nijkerk, Horst, Voorthuizen, Putten en Essen, zijn 5 Bruggen
-          à &fnof;&nbsp;25,000</td>
+          à &fnof;&nbsp;25,000</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">125,000</td>
       </tr>
@@ -9126,7 +9114,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">25</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diep met 1 El bovenstreek 5 Ellen, is 125 Ellen per Strekkende
-                    El zijnde 14,375,000 Ellen à 30 ct.</td>
+                    El zijnde 14,375,000 Ellen à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -9141,7 +9129,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">30,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Onteigening van 695 Bunders à &fnof;&nbsp;800</td>
+        <td class="werk">Onteigening van 695 Bunders à &fnof;&nbsp;800</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">556,000</td>
       </tr>
@@ -9151,7 +9139,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">120,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Bruggen over de Ringvaart, 10<ins class="corr2" id="corr84" title="Bron: ."></ins> à &fnof;&nbsp;20,000</td>
+        <td class="werk">Bruggen over de Ringvaart, 10<ins class="corr2" id="corr84" title="Bron: ."></ins> à &fnof;&nbsp;20,000</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">200,000</td>
       </tr>
@@ -9176,17 +9164,17 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       <tr>
         <td class="werk">De Dijk zal 4 Ellen boven hoog-Zee worden gelegd, 6 Ellen breed op de kruin, met
           buiten doceering van 3 op 1, berekenende 180 Kub. El per Strekkende El, hetgeen geeft
-          2,880,000 Kub. El <ins class="corr" id="corr86" title="Bron: á">à</ins> &fnof;&nbsp;1,50 </td>
+          2,880,000 Kub. El <ins class="corr" id="corr86" title="Bron: á">à</ins> &fnof;&nbsp;1,50 </td>
         <td class="gulden">&fnof;</td>
         <td class="bedrag">4,320,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk"><span class="pagenum" title="99">&nbsp;</span><a id="p_99"></a>Rijswerk per Strekkende El <ins class="corr" id="corr87" title="Bron: á">à</ins> &fnof;&nbsp;48,&mdash;</td>
+        <td class="werk"><span class="pagenum" title="99">&nbsp;</span><a id="p_99"></a>Rijswerk per Strekkende El <ins class="corr" id="corr87" title="Bron: á">à</ins> &fnof;&nbsp;48,&mdash;</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">768,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Steenbeglooijing en Puin p. Str. El à &fnof;&nbsp;200,&mdash;</td>
+        <td class="werk">Steenbeglooijing en Puin p. Str. El à &fnof;&nbsp;200,&mdash;</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">3,200,000</td>
       </tr>
@@ -9206,7 +9194,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">De afstand wordt geschat op 1800 Ellen, men berekent voor den Dijk 150 Ell. Kub.
-      Specie per Str. El is 270,000 Kub. Ellen à 80 ct.</td>
+      Specie per Str. El is 270,000 Kub. Ellen à 80 ct.</td>
         <td class="gulden">&fnof;</td>
         <td class="bedrag">216,000</td>
       </tr>
@@ -9216,12 +9204,12 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td></td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">1800 Ellen, per Strekkende El à &fnof;&nbsp;100 </td>
+        <td class="werk">1800 Ellen, per Strekkende El à &fnof;&nbsp;100 </td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">180,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="werk">Rijswerk &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo; &nbsp; à &bdquo; 48 </td>
+        <td class="werk">Rijswerk &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &bdquo; &nbsp; à &bdquo; 48 </td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">86,400</td>
       </tr>
@@ -9243,16 +9231,16 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
           <table class="tabletw" summary="">
             <tbody>
               <tr>
-                <td class="tdl">14 Bovenmaalders à 200 Paarden Kracht</td>
+                <td class="tdl">14 Bovenmaalders à 200 Paarden Kracht</td>
                 <td class="tdl">2800 P. K.</td>
               </tr>
               <tr>
-                <td class="tdl">28 Ondermaalders à 100 &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&bdquo;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&bdquo;&nbsp;&nbsp; </td>
+                <td class="tdl">28 Ondermaalders à 100 &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&bdquo;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&bdquo;&nbsp;&nbsp; </td>
                 <td class="tdl">2800 &nbsp;&bdquo;&nbsp;&bdquo;</td>
               </tr>
               <tr>
                 <td class="tdl" colspan="2">zijn 5600 Paardenkracht met de daartoe vereischte gebouwen enz., berekend
-                    p. P. K. à &fnof;&nbsp;1000</td>
+                    p. P. K. à &fnof;&nbsp;1000</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -9320,7 +9308,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="werk">Wij berekenen 2800 P. K. werken 250 Dagen.<br />
             <span style="margin-left: 6em;">2800 &nbsp;&bdquo;&nbsp;&bdquo; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&bdquo;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 250 Dagen.</span><br />
             <span style="margin-left: 6em;">2800 &nbsp;&bdquo;&nbsp;&bdquo; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&bdquo;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 250 Dagen.</span><br />
-            Zijnde 8400 P. K. 250 Dagen, elke P. K. Per Dag à &fnof;&nbsp;1,&mdash;</td>
+            Zijnde 8400 P. K. 250 Dagen, elke P. K. Per Dag à &fnof;&nbsp;1,&mdash;</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">2,100,000</td>
       </tr>
@@ -9338,7 +9326,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="kop" colspan="3"><ins class="corr" id="corr90" title="Bron: No.">N<sup>o</sup>.</ins> 19. BINNENVAART, WETERING, BOEZEM EN RINGSLOTEN.</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tussenkop">Een Binnenvaart van de Lemmer op Naarden, de Lengte berekend op 12¾ Uur of
+        <td class="tussenkop">Een Binnenvaart van de Lemmer op Naarden, de Lengte berekend op 12¾ Uur of
       73740 Ellen.</td>
         <td></td>
       </tr>
@@ -9363,7 +9351,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">25</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diep 3 El, is 75 Kub. Ellen p. Str. El zijn
-                    4,781,250 Ellen à 30 ct.</td>
+                    4,781,250 Ellen à 30 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -9395,9 +9383,9 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
               <tr>
                 <td class="tdl">gemiddelde</td>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
-                <td class="tussensom">3½</td>
+                <td class="tussensom">3½</td>
                 <td class="tdl"><span class="pagenum" title="100">&nbsp;</span><a id="p_100"></a>El, diepte 2 Ellen, is 7 El p. Str. El is 2,695,000
-                    Ellen à 20 ct.</td>
+                    Ellen à 20 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -9406,7 +9394,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
         <td class="bedrag">539,000</td>
       </tr>
       <tr>
-        <td class="tussenkop">Boezem Sloten 108½ Uur of 542,500 Ellen</td>
+        <td class="tussenkop">Boezem Sloten 108½ Uur of 542,500 Ellen</td>
         <td></td>
         <td></td>
       </tr>
@@ -9431,7 +9419,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
                 <td class="tdc">&bdquo;</td>
                 <td class="tussensom">2</td>
                 <td class="tdl">&bdquo; diepte 2 Ellen is 4 Ellen per Str. El is 2,170,000
-                    Ellen à 20 ct.</td>
+                    Ellen à 20 ct.</td>
               </tr>
             </tbody>
           </table>
@@ -9446,7 +9434,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
       </tr>
       <tr>
         <td class="werk">wijdte en diepte als voren, dus 4 Ellen, over 305,000 Ellen is 1,220,000
-          Ellen à 20 ct.</td>
+          Ellen à 20 ct.</td>
         <td class="gulden">&bdquo;</td>
         <td class="bedrag">244,000</td>
       </tr>
@@ -9475,22 +9463,22 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     </tr>
     <tr>
       <td class="werk">Acht Bruggen over de Ringvaart, als te Laaksum, de Lemmer, de Kuindert,
-        Blokzijl, Vollenhoven, Genemuiden en Kampen à &fnof;&nbsp;15,000</td>
+        Blokzijl, Vollenhoven, Genemuiden en Kampen à &fnof;&nbsp;15,000</td>
       <td class="gulden">&bdquo;</td>
       <td class="bedrag">120,000</td>
     </tr>
     <tr>
-      <td class="werk">Tien Dubbelde Bruggen, over de Boezem's Vaarten, als voren à &fnof;&nbsp;15,000</td>
+      <td class="werk">Tien Dubbelde Bruggen, over de Boezem's Vaarten, als voren à &fnof;&nbsp;15,000</td>
       <td class="gulden">&bdquo;</td>
       <td class="bedrag">150,000</td>
     </tr>
     <tr>
-      <td class="werk">Veertig Dubbelde Bruggen, over de Weteringen, à &fnof;&nbsp;10,000</td>
+      <td class="werk">Veertig Dubbelde Bruggen, over de Weteringen, à &fnof;&nbsp;10,000</td>
       <td class="gulden">&bdquo;</td>
       <td class="bedrag">400,000</td>
     </tr>
     <tr>
-      <td class="werk">Twee en Vijftig Bruggen over de Sloten, à &fnof;&nbsp;3,000</td>
+      <td class="werk">Twee en Vijftig Bruggen over de Sloten, à &fnof;&nbsp;3,000</td>
       <td class="gulden">&bdquo;</td>
       <td class="bedrag">156,000</td>
     </tr>
@@ -9529,7 +9517,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     </thead>
   <tbody>
     <tr>
-      <td class="tdl">N<sup>o</sup>.  1 à 8</td>
+      <td class="tdl">N<sup>o</sup>.  1 à 8</td>
       <td class="gulden">&fnof;</td>
       <td class="bedrag">18,707,510</td>
     </tr>
@@ -9643,7 +9631,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr21">Blz. 24</a></td><td class="td4">Maasbergen</td><td class="td4">Maarsbergen</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr22">Blz. 26</a></td><td class="td4">gezoegzame</td><td class="td4">genoegzame</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr23">Blz. 27</a></td><td class="td4">vermogenden</td><td class="td4">vermogende</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr24">Blz. 29</a></td><td class="td4">Indie</td><td class="td4">Indië</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr24">Blz. 29</a></td><td class="td4">Indie</td><td class="td4">Indië</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr25">Blz. 30</a></td><td class="td4">,</td><td class="td4">.</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr54">Blz. 31 (voetnoot)</a></td><td class="td4">Fransche</td><td class="td4">fransche</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr26">Blz. 39</a></td><td class="td4">onvergeworpen</td><td class="td4">omvergeworpen</td></tr>
@@ -9659,21 +9647,21 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr55">Blz. 55 (voetnoot)</a></td><td class="td4">Ko</td><td class="td4"><span class="smcap">KO</span></td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr36">Blz. 56</a></td><td class="td4">&nbsp;bekend</td><td class="td4">[<i>Verwijderd.</i>]</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr37">Blz. 56</a></td><td class="td4">doorvoorregten</td><td class="td4">doorvoerregten</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr38">Blz. 56</a></td><td class="td4">provinciên</td><td class="td4">provinciën</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr39">Blz. 56</a></td><td class="td4">Braziliê</td><td class="td4">Brazilië</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr38">Blz. 56</a></td><td class="td4">provinciên</td><td class="td4">provinciën</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr39">Blz. 56</a></td><td class="td4">Braziliê</td><td class="td4">Brazilië</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr40">Blz. 57</a></td><td class="td4">Haarlemmer&nbsp;meer</td><td class="td4">Haarlemmer-meer</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr41">Blz. 60</a></td><td class="td4">verachterd</td><td class="td4">verachtert</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr42">Blz. 61</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr43">Blz. 63</a></td><td class="td4">Willemsluis</td><td class="td4">Willemssluis</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr44">Blz. 63</a></td><td class="td4">vechtwater</td><td class="td4">Vechtwater</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr45">Blz. 66</a></td><td class="td4">inundatien</td><td class="td4">inundatiën</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr45">Blz. 66</a></td><td class="td4">inundatien</td><td class="td4">inundatiën</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr46">Blz. 71</a></td><td class="td4">&nbsp;en</td><td class="td4">[<i>Verwijderd.</i>]</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr47">Blz. 73</a></td><td class="td4">&nbsp;de</td><td class="td4">[<i>Verwijderd.</i>]</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr48">Blz. 73</a></td><td class="td4">&nbsp;de</td><td class="td4">[<i>Verwijderd.</i>]</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr49">Blz. 75</a></td><td class="td4">comsumtie</td><td class="td4">consumptie</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr50">Blz. 75</a></td><td class="td4">lijden</td><td class="td4">tijden</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr51">Blz. 77</a></td><td class="td4">,</td><td class="td4">.</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr52">Blz. 81</a></td><td class="td4">koloniên</td><td class="td4">koloniën</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr52">Blz. 81</a></td><td class="td4">koloniên</td><td class="td4">koloniën</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr53">Blz. 81</a></td><td class="td4">onafscheid&nbsp;bare</td><td class="td4">onafscheidbare</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr56">Blz. 85</a></td><td class="td4">EN&nbsp;</td><td class="td4">[<i>Verwijderd.</i>]</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr57">Blz. 87</a></td><td class="td4">[<i>Niet in Bron.</i>]</td><td class="td4">-</td></tr>
@@ -9694,7 +9682,7 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr72">Blz. 96</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr73">Blz. 96</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr74">Blz. 96</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr75">Blz. 97</a></td><td class="td4">á</td><td class="td4">à</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr75">Blz. 97</a></td><td class="td4">á</td><td class="td4">à</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr76">Blz. 97</a></td><td class="td4">Kampenberg</td><td class="td4">Kamperberg</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr77">Blz. 97</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr78">Blz. 97</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
@@ -9705,8 +9693,8 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr83">Blz. 98</a></td><td class="td4">IJSEl</td><td class="td4">IJSEL</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr84">Blz. 98</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">[<i>Verwijderd.</i>]</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr85">Blz. 98</a></td><td class="td4">No.</td><td class="td4">N<sup>o</sup>.</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr86">Blz. 98</a></td><td class="td4">á</td><td class="td4">à</td></tr>
-    <tr><td class="td2"><a href="#corr87">Blz. 99</a></td><td class="td4">á</td><td class="td4">à</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr86">Blz. 98</a></td><td class="td4">á</td><td class="td4">à</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr87">Blz. 99</a></td><td class="td4">á</td><td class="td4">à</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr88">Blz. 99</a></td><td class="td4">No.</td><td class="td4">N<sup>o</sup>.</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr89">Blz. 99</a></td><td class="td4">No.</td><td class="td4">N<sup>o</sup>.</td></tr>
     <tr><td class="td2"><a href="#corr90">Blz. 99</a></td><td class="td4">No.</td><td class="td4">N<sup>o</sup>.</td></tr>
@@ -9716,360 +9704,6 @@ href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
 
 <p>&nbsp;</p>
 <p>&nbsp;</p>
-<hr class="full" />
-<p>***END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK HET EERSTE ONTWERP VOOR DE BEDIJKING DER ZUIDERZEE, 1848***</p>
-<p>******* This file should be named 42903-h.txt or 42903-h.zip *******</p>
-<p>This and all associated files of various formats will be found in:<br />
-<a href="http://www.gutenberg.org/dirs/4/2/9/0/42903">http://www.gutenberg.org/4/2/9/0/42903</a></p>
-<p>
-Updated editions will replace the previous one--the old editions
-will be renamed.</p>
-
-<p>
-Creating the works from public domain print editions means that no
-one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
-(and you!) can copy and distribute it in the United States without
-permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
-set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
-copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
-protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
-Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
-charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
-do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
-rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
-such as creation of derivative works, reports, performances and
-research.  They may be modified and printed and given away--you may do
-practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
-subject to the trademark license, especially commercial
-redistribution.
-</p>
-
-<h2>*** START: FULL LICENSE ***<br />
-
-THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE<br />
-PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK</h2>
-
-<p>To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
-distribution of electronic works, by using or distributing this work
-(or any other work associated in any way with the phrase "Project
-Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
-Gutenberg-tm License available with this file or online at
-<a href="http://www.gutenberg.org/license">www.gutenberg.org/license</a>.</p>
-
-<h3>Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
-electronic works</h3>
-
-<p>1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
-electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
-and accept all the terms of this license and intellectual property
-(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
-the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
-all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
-If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
-Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
-terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
-entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.</p>
-
-<p>1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
-used on or associated in any way with an electronic work by people who
-agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
-things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
-even without complying with the full terms of this agreement.  See
-paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
-Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
-and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
-works.  See paragraph 1.E below.</p>
-
-<p>1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
-or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
-Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
-collection are in the public domain in the United States.  If an
-individual work is in the public domain in the United States and you are
-located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
-copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
-works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
-are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
-Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
-freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
-this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
-the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
-keeping this work in the same format with its attached full Project
-Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.</p>
-
-<p>1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
-what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
-a constant state of change.  If you are outside the United States, check
-the laws of your country in addition to the terms of this agreement
-before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
-creating derivative works based on this work or any other Project
-Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
-the copyright status of any work in any country outside the United
-States.</p>
-
-<p>1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:</p>
-
-<p>1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
-access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
-whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
-phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
-Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
-copied or distributed:</p>
-
-<p>This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at <a
-href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
-
-<p>1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
-from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
-posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
-and distributed to anyone in the United States without paying any fees
-or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
-with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
-work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
-through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
-Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
-1.E.9.</p>
-
-<p>1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
-with the permission of the copyright holder, your use and distribution
-must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
-terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
-to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
-permission of the copyright holder found at the beginning of this work.</p>
-
-<p>1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
-License terms from this work, or any files containing a part of this
-work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.</p>
-
-<p>1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
-electronic work, or any part of this electronic work, without
-prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
-active links or immediate access to the full terms of the Project
-Gutenberg-tm License.</p>
-
-<p>1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
-compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
-word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
-distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
-"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
-posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
-you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
-copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
-request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
-form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
-License as specified in paragraph 1.E.1.</p>
-
-<p>1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
-performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
-unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.</p>
-
-<p>1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
-access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
-that</p>
-
-<ul>
-<li>You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
-     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
-     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
-     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
-     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
-     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
-     must be paid within 60 days following each date on which you
-     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
-     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
-     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
-     address specified in Section 4, "Information about donations to
-     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."</li>
-
-<li>You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
-     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
-     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
-     License.  You must require such a user to return or
-     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
-     and discontinue all use of and all access to other copies of
-     Project Gutenberg-tm works.</li>
-
-<li>You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
-     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
-     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
-     of receipt of the work.</li>
-
-<li>You comply with all other terms of this agreement for free
-     distribution of Project Gutenberg-tm works.</li>
-</ul>
-
-<p>1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
-electronic work or group of works on different terms than are set
-forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
-both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
-Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
-Foundation as set forth in Section 3 below.</p>
-
-<p>1.F.</p>
-
-<p>1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
-effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
-public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
-collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
-works, and the medium on which they may be stored, may contain
-"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
-corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
-property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
-computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
-your equipment.</p>
-
-<p>1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
-of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
-Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
-Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
-liability to you for damages, costs and expenses, including legal
-fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
-LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
-PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
-TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
-LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
-INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
-DAMAGE.</p>
-
-<p>1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
-defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
-receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
-written explanation to the person you received the work from.  If you
-received the work on a physical medium, you must return the medium with
-your written explanation.  The person or entity that provided you with
-the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
-refund.  If you received the work electronically, the person or entity
-providing it to you may choose to give you a second opportunity to
-receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
-is also defective, you may demand a refund in writing without further
-opportunities to fix the problem.</p>
-
-<p>1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
-in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
-WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
-WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.</p>
-
-<p>1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
-warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
-If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
-law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
-interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
-the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
-provision of this agreement shall not void the remaining provisions.</p>
-
-<p>1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
-trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
-providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
-with this agreement, and any volunteers associated with the production,
-promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
-harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
-that arise directly or indirectly from any of the following which you do
-or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
-work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
-Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.</p>
-
-<h3>Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm</h3>
-
-<p>Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
-electronic works in formats readable by the widest variety of computers
-including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
-because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
-people in all walks of life.</p>
-
-<p>Volunteers and financial support to provide volunteers with the
-assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
-goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
-remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
-and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
-To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
-and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4 and
-the Foundation information page at <a
-href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
-
-<h3>Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
-Foundation</h3>
-
-<p>The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
-501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
-state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
-Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
-number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
-permitted by U.S. federal laws and your state's laws.</p>
-
-<p>The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
-Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
-throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
-North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
-contact links and up to date contact information can be found at the
-Foundation's web site and official page at <a
-href="http://www.gutenberg.org/contact">www.gutenberg.org/contact</a></p>
-
-<p>For additional contact information:<br />
-     Dr. Gregory B. Newby<br />
-     Chief Executive and Director<br />
-     gbnewby@pglaf.org</p>
-
-<h3>Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation</h3>
-
-<p>Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
-spread public support and donations to carry out its mission of
-increasing the number of public domain and licensed works that can be
-freely distributed in machine readable form accessible by the widest
-array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
-($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
-status with the IRS.</p>
-
-<p>The Foundation is committed to complying with the laws regulating
-charities and charitable donations in all 50 states of the United
-States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
-considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
-with these requirements.  We do not solicit donations in locations
-where we have not received written confirmation of compliance.  To
-SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
-particular state visit <a
-href="http://www.gutenberg.org/donate">www.gutenberg.org/donate</a></p>
-
-<p>While we cannot and do not solicit contributions from states where we
-have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
-against accepting unsolicited donations from donors in such states who
-approach us with offers to donate.</p>
-
-<p>International donations are gratefully accepted, but we cannot make
-any statements concerning tax treatment of donations received from
-outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.</p>
-
-<p>Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
-methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
-ways including checks, online payments and credit card donations.
-To donate, please visit:  <a
-href="http://www.gutenberg.org/donate">www.gutenberg.org/donate</a></p>
-
-<h3>Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
-works.</h3>
-
-<p>Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
-concept of a library of electronic works that could be freely shared
-with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
-Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.</p>
-
-<p>Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
-editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
-unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
-keep eBooks in compliance with any particular paper edition.</p>
-
-<p>Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
-<a href="http://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a></p>
-
-<p>This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
-including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
-Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
-subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.</p>
-
+<div>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 42903 ***</div>
 </body>
 </html>