diff options
| author | Roger Frank <rfrank@pglaf.org> | 2025-10-14 18:36:05 -0700 |
|---|---|---|
| committer | Roger Frank <rfrank@pglaf.org> | 2025-10-14 18:36:05 -0700 |
| commit | 68f2a544efdf07011bc32dd1a08b19f16a54c4ce (patch) | |
| tree | e11dc1e2f4339bd7a78df07bfbda69d503871731 /44131-h | |
Diffstat (limited to '44131-h')
| -rw-r--r-- | 44131-h/44131-h.htm | 2144 |
1 files changed, 2144 insertions, 0 deletions
diff --git a/44131-h/44131-h.htm b/44131-h/44131-h.htm new file mode 100644 index 0000000..d300a65 --- /dev/null +++ b/44131-h/44131-h.htm @@ -0,0 +1,2144 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" + "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en" lang="en"> +<head> +<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> +<title>The Esperantist, Vol. 2, No. 5</title> +<style type="text/css"> +<!-- +body {padding-right: 10%; padding-left: 10%;} +div.titlepage {text-align: center; line-height: 2.0; margin-top: 4em;} +h3 {text-align: center; font-size: 1.2em; margin-bottom: 2em;} +.pagenum {position: absolute; left: 92%; font-size: smaller; text-align: right; font-style: normal; color: silver; background-color: inherit;} +body > div {clear:both; padding-top: 4em;} +a {text-decoration:none;} +ul li {list-style-type: none; padding-left: 2em; text-indent:-2em;} +.center {text-align: center;} +.left {width:46%; float:left; clear:none;} +.right {width:46%; float:right; clear:none;} +em.u {font-style:normal; text-decoration: underline;} +.poem-header {text-align: left; margin-left: 2em; font-size: 110%;} +hr.short {width: 20%;} +.far_sig {text-align: right; margin: 0.5em 2em 0.5em auto;} +.near_sig {text-align: left; margin: 0.5em auto 0.5em 4em;} +.sc {font-variant: small-caps; font-style: normal;} +.border {border:solid; padding: 0.8em;} +.banner {overflow: auto; width: 100%} +p.role {font-variant: small-caps; margin-left: -1em;} +td.numb {text-align: right; vertical-align: top; padding: 0.3em 1em;} + .verse {margin: 1em 0em 0em 5%; text-align: left; } + .stanza {margin-top: 1em; margin-bottom: 0em;} + .stanza br, .drama br {display: none;} + span.i0 {display: block; margin-left: 0em;} + span.i2 {display: block; margin-left: 1em;} + span.i4 {display: block; margin-left: 2em;} + span.i6 {display: block; margin-left: 3em;} +.tnotes {background-color: #eeeeee; color: #000; padding-top: .5em; padding-bottom: .5em; +padding-left: 1em; padding-right: 1em; margin-left: 5%; margin-right: 5%;} +--> +</style> +</head> + +<body> +<div>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44131 ***</div> + +<div class="tnotes"> +<p class="center"><i>Transcriber’s Notes</i></p> + +<p>A few minor typographical errors have been corrected without notice. +However, many grammatical errors and odd spellings have been left as +in the original.</p></div> + +<div id="est2-5-1" class="border titlepage"> +<p style="font-size:80%;">SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.</p> + +<p style="float:left;width:25%;">19. (Vol. II., No. 5.)</p> + +<p style="float:right;width:25%;">Majo, 1905.</p> + +<h1>THE<br /> + ESPERANTIST</h1> + +<p>La Esperanta Gazeto por la<br /> +Propagando de la Internacia Lingvo.</p> + +<p>ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1½ roubles; 75 cents).</p> + +<p style="font-size:80%;">Wholesale Agents: 41, Outer Temple, London, W.C.</p> + +<p style="font-size:80%;">All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington Gardens Square, London, W.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-2" class="left toc"> +<h4 style="text-align:center">CONTENTS.</h4> +<table> +<tr><th></th><th>Page</th></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-11" class="sc">Voice from the Himalayas</a> (Anando)</td><td class="numb">65</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-12" class="sc">A Sanskrit Legend</a> (A. Randall and L. K. Venner)</td><td class="numb">66</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-13" class="sc">The Smith</a> (a Song by Mme. Reddet)</td><td class="numb">67</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-14" class="sc">Another Cat’s Nest</a> (Jem Ross Archibald)</td><td class="numb">67</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-15" class="sc">To-Morrow</a> (Poem by A. Motteau)</td><td class="numb">68</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-16" class="sc">In Life’s Presence</a> (——ko)</td><td class="numb">68</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-17" class="sc">Conscience</a>, from Victor Hugo (translated by C. Guersent)</td><td class="numb">69</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-18" class="sc">Clarence’s Dream</a>, Shakespeare (Clarence Bicknell)</td><td class="numb">70</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-19" class="sc">The City of the Demons</a> (Elise Bauer)</td><td class="numb">71</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-20" class="sc">Colonization in America</a> (Gen. Cox)</td><td class="numb">74</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-21" class="sc">Reverie</a> (Kolowrat Ĉervinskij)</td><td class="numb">74</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-22" class="sc">Our Village Sports</a> (F. A. Meigh)</td><td class="numb">75</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-23" class="sc">A Rainy Day</a> (Poem by J. Parisot)</td><td class="numb">75</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-24" class="sc">Reminiscences</a>, Part V. (Edward Metcalfe, M.A., Oxon)</td><td class="numb">76</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-25" class="sc">The Protection of an Englishman</a> (Edward Gauntlett)</td><td class="numb">77</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-26" class="sc">On the Ice</a>, from Pickwick (A. A. Cowan)</td><td class="numb">78</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-28" class="sc">A True N.Z. Ghost Story</a> (Esp. 10549)</td><td class="numb">79</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-5-29" class="sc">Master Sparrow</a> (Alfonso Wachter)</td><td class="numb">80</td></tr> +</table></div> + + +<div id="est2-5-3" class="notice right" lang="eo"> +<p style="font-size:170%;">AVIZO GRAVA.</p> + +<p>La malnova firmo Buchanan, Scott & Co., fondita en la jaro 1870, +prezentas siajn komplimentojn al la Esperantistaro kaj anoncas ke, +post nelonge, interesa kaj enspeziga propono aperos en tiu ĉi spaco. +Ĉiu Esperantisto, ĉu membro de ia konata grupo aŭ kies nomo +enskribiĝis en la Adresaro de D<sup>ro</sup> Zamenhof, kiu volas akcepti +tiun ĉi proponon povos samtempe ne nur ŝpari al si specialan +rabaton sed ankaŭ antaŭenpuŝi la disvastigon de Esperanto.</p> + +<p><b>BUCHANAN, SCOTT & CO.,</b></p> + +<p style="padding-left:10%;">Garthland Street,<br /> + Glasgow, Scotland.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-4" class="reklamo" style="text-align:center;"> +<div class="left"> +<h4>The Remington</h4> + +<p>THE <em class="u">UNIVERSAL</em> TYPEWRITER.</p> + +<p>Just think of it!</p> + +<p>THE INTERNATIONAL MACHINE.</p> + +<p><i>Unbound by ties of nationality:<br /> + +The common bond of union of all civilised peoples.</i></p> + +<p>The Remington can be supplied fitted for Esperanto.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,<br /> +100, Gracechurch St., London, E.C.</p> +</div> + +<div class="right" lang="eo"> + +<h4>La Remington</h4> + +<p>LA <em class="u">UNIVERSALA</em> SKRIBMAŜINO.</p> + +<p>Pripensu je tio!</p> + +<p>LA INTERNACIA MAŜINO.</p> + +<p><i>Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:<br /> + +La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj.</i></p> + +<p>La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,<br /> +100, Gracechurch St., Londono, E.C.</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-5-5" class="reklamo left" lang="eo"> +<p><b>ĈIUJ, NI POVOS<br /> +PARADIZON IRI.</b></p> +<div class="verse"> +<div class="stanza"> +<span class="i0">Kiu bone trinkas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu bone dormas.</span><br /> +<span class="i0">Kiu bone dormas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu ne pensas malbone.</span><br /> +<span class="i0">Kiu ne pensas malbone,</span><br /> +<span class="i0">Tiu certe ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Nu, ĉar kiu ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Paradizon eniros.</span><br /> +<span class="i0">De nun, bone trinku.</span><br /> +<span class="i0">Kaj vi paradizon iros.</span></div> +</div> +<hr class="short" /> + +<p>Por tio ĉi, oni devas aĉeti <b>bonajn vinojn</b>, kaj sin turni al:—<br /> +<b>Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France.</b></p> +</div> + + +<div id="est2-5-6" class="reklamo right"> +<p style="font-size:170%;">The "Review of Reviews"</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;"><i>Is the Best Magazine for Busy People. +And it is read by ‘Esperanto’ Students.</i></p> + +<p>The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of +the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.</p> + +<p>The busiest and poorest in the community may here follow +with intelligent interest the great movements of Contemporary +History.</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;">Post Free for Twelve Months, 8/6,<br /> +10 fr. 75 c., or 8.50 marks.</p> + +<p>Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-7" class="notice left"> +<p style="font-size:140%;">FOR SALE.</p> + +<p style="padding-left:10%;"><span class="sc">160 Guinea ‘Broadwood’ Grand Piano</span> +for £63. In fine condition; Rosewood. +For all particulars write to <span class="sc">The Editor</span>.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-8" class="notice right" lang="en"> +<p style="font-size:120%;">Correspondence Lessons in Esperanto.</p> + +<p>ARE GIVEN BY</p> + +<p style="padding-left:10%;">Mr. A. MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto, +157, Earlham Grove, Forest Gate, +London, E.</p> + +<p>7/6 the Quarter.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-9" class="notice" lang="eo"> +<h3>Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.</h3> + +<ul> +<li>Sro. <span class="sc">A. C. Body</span>, 34, Greenbank Avenue, Plymouth. Dez. +interŝanĝi ilus. p-k. kun Gees. el aliaj landoj.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">C. B. Burgess</span>, Penn Buildings, Erie, Pa., U.S.A. +Deziras koresp. kun Kristanaj Sciencistoj.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">Edward Gauntlett</span>, Okayama, Japanujo. Deziras +interŝanĝi poŝtmarkojn; precipe deziras ricevi antaŭtempajn +kaj superpresitajn markojn de Anglujo kaj Britaj kolonioj. Ĉiam +respondos.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">L. A. Gill</span>, Churchfield Hall, S. Acton, London, W. +Deziras koresp. kun ĉiul. per ilus. p-k.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">G. O. Messerly</span>, Porlamar, Margarita, Venezuela, S. +America. Dez. kor. kun Geesp. nur letere pri feminismaj, literaturaj, +& estetik fizikkulturaj aferoj. Ne kolektas poŝt-markojn. Ĉiam +respondos.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">George Meadows</span>, 68, Shrewsbury Street, Manchester, +S.W. Dez. kor. kun fremduloj per ilus. p-k aŭ letere. Dez. renkonti +Esp. en Manchester.</li> + +<li>Frl. <span class="sc">Mitchell</span>, Acaba House, 65, Marquess Road, Canonbury. +Kun alilandanoj par ilus. p-k.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">W. Miles</span>, inĝeniero, 80, Station Road, Petersfield, +Anglujo. Deziras kor. kun Geesp. per ilus. p-k. Tuj & ĉiam resp.</li> +</ul> + +<p>La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj).</p> +</div> + + +<div id="est2-5-10" class="banner border center"> +<p class="pagenum">65</p> +<h2 style="font-size:210%;">THE ESPERANTIST</h2> + +<p>The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language.</p> + +<div style="float:left;font-size:80%;width:37%;"> +<p style="padding-top:10%;padding-bottom:10%;">ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE<br /> +SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO</p></div> +<div style="float:right;width:60%;font-size:80%;text-align:left;"> +<ul> + <li><b>H. Bolingbroke Mudie. Esq., 67, Kensington Gardens Square, London. W.</b></li> + <li>AUSTRIA.—Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.</li> + <li>BELGIUM.—M. M. Seynaeve. 3, Rue de l’Avenir, Courtrai.</li> + <li>FRANCE.—Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.</li> + <li>GERMANY.—Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.</li> + <li>NEW ZEALAND.—Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland.</li> + <li>RUSSIA.—Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St Petersburg.</li> + <li>SWEDEN.—Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.</li> +</ul></div> + +<hr style="clear:both;" /> + +<p style="float:left;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p style="float:right;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p lang="eo"><i>Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis +poŝtmarkon.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj +laŭvaloro.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, +67, Kensington Gardens Square, London, W.</i></p> + +<p style="float:left;width:25%;padding-left:2em;">19. [Vol. II., No. 5.]</p> + +<p style="float:right;width:25%;font-size:80%;text-align:left;"> + Single Copies, 4d. net. Nos. + 2 to 13, 6d. each; Later Issues + 4d. each, net.</p> + +<p>MAJO, 1905.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-11" class="article" lang="eo"> +<h3>VOĈO EL LA HIMALAJO.</h3> + +<p class="center">Letero de Anando.</p> +<div class="left" lang="eo"> +<p>La kvin sentoj malkovras la eksteran homon de unu al alia, sed ne +la internan. La sciado nur de la ekstera homo de ĉiu alia ne povas +fondi la veran parencecon inter homo kaj homo.</p> + +<p>Estas nur kiam lingvo venas kaj malkovras la internan homon de unu al +alia, estas nur kiam per lingvo ili eltrovas ke ili havas similajn +sentojn, ke la homoj ekkomprenas ke simila spirito aŭ individueco +ekzistas en ĉiu homo. Tiu ĉi ideo ree postulas aĝojn por maturiĝi +en tiun de universala frateco, kio nun estas bonekonata, almenaŭ +nome, de ĉiuj civilizataj landoj.</p> + +<p>Sed ekzistas ankoraŭ pli altan gradon, pli glora ol universala +frateco.</p> + +<p>Ĝi estas la <i>Universala Propro</i>, eltrovata de la antikvaj Hindaj +saĝuloj. Ĝi signifas ke la Propro en la Homaro estas Unu kaj la +Sama, kaj ne estas multespeca, aŭ simila.</p> + +<p>Estas la funkcio de lingvo malkovri la internan homon kaj aranĝi +lian parencecon rilate la aliaj. La malplej perfektigita dialekto +efektivigas tion inter la homoj de kiuj ĝi estas parolata.</p> + +<p>Kia, do, estas la funkcio de nia Esperanta lingvo, la lingvo +internacia?</p> + +<p>Vere fondigi kaj pliprofundigi ne sole la fratecon, sed ankoraŭ +pliproksime—la Propron de ĉiuj homoj. Instrui ke oni pensu pri +alia kiel pri Si, aŭ pensi <i>Si-e</i> (Sanskrit <i>atmavat</i>), se mi povos +tiel skribi. La universala lingvo progresu tra ĉiuj landoj, vekanta +la universalan senton, la <i>homecon</i> de ĉiuj homoj, la <i>Universalan +Propron</i> de la Homaro, kaj tiam la gloro de la <i>Unu Si-o</i> post ĉio, +brilos sur la mondon kaj estos videbla por ĉiuj, eĉ kiel estas +videbla la suno. Tiam efektive la homoj fariĝos <i>filoj de lumo</i>, al +kio celas la homa evolucio.</p> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<p>The five senses reveal the outer-man of one to another, but not the +inner. The mere knowledge of the outer-man of each other cannot +establish the true relationship between man and man.</p> + +<p>It is only when language comes and reveals the inner-man of one to +the other, it is only when through language they find out that they +have similar feelings, that men rise to the idea of a similar spirit +or self in each. This idea again takes ages to mature into that of +universal brotherhood, which is now well known, at least by name, in +all civilized countries.</p> + +<p>But there is a step still higher, more glorious than universal +brotherhood.</p> + +<p>It is the Universal Selfhood, discovered by the ancient sages of +India. It means that the Self in Man is One and the Same, and not +many and similar.</p> + +<p>It is the function of language to discover the inner-man and adjust +his relation to others. The least developed <i>patois</i> does this among +the people by whom it is spoken.</p> + +<p>What, then, is the function of our Esperanto language, the +international tongue?</p> + +<p>To truly establish and deepen not only the brotherhood, but closer +still—the Selfhood of all men. To teach one to think of another as +<i>Self</i>, or "to think <i>Self-ly</i>" (Sanskrit <i>atmavat</i>), if I may say +so. Let the universal language progress through all lands, waking +up the universal feeling, the <i>humanity</i> of all men, the <i>Universal +Selfhood</i> of Man, and then the glory of the <i>One Self</i> behind all +will shine upon earth and be visible to all, even as the sun is +visible. Then truly will men be children of light, towards the +attainment of which is human evolution.</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-5-12" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">66</p> +<h3>SANSKRITA LEGENDO.</h3> + +<p class="center">Tradukita de A. Randall & L. K. Venner.</p> + +<div class="left" lang="eo"> +<p>En la komenco, kiam Ajvashti venis al la kreo de la Virino, li trovis +ke, kreinte la Viron sia materialo elĉerpiĝis, kaj ke da malfluidaj +elementoj neniom restis.</p> + +<p>Je tiu malfacilego, post multe da meditado, li jene faris:</p> + +<p>Li prenis la Rondecon de la Luno, kaj la Kurbojn de la Rampaĵoj, kaj +la Teniĝon de la Rampantaj Kreskaĵoj, kaj la Trememon de la Herbo, +kaj la Maldikecon de la Kano, kaj la Floron de la Florkreskaĵoj, +kaj la Malpezecon de la Folioj, kaj la Maldikiĝon de la Rostro de +la Elefanto, kaj la Ekrigardojn de la Cervinoj, kaj la Kunvenon de +la Abel-amasoj kaj la Ĝojan Gajecon de la Sunradio, kaj la Ploremon +de la Nuboj, kaj la Ŝanĝemon de la Ventoj, kaj la Timemon de la +Leporo, kaj la Vanecon de la Pavo, kaj la Molecon de la Brusto de +la Papago, kaj la Malmolecon de la Diamanto, kaj la Dolĉecon de la +Mielo, kaj la Kruelecon de la Tigro, kaj la Varman Brilon de Fajro, +kaj la Babilemon de Garoloj, kaj la Kares-murmuradon de Kolomboj, kaj +la Hipokritecon de la Gruo, kaj la Fidelecon de la Ĉakavako, kaj, +kunmetinte kune tiujn ĉi, li kreis la Virinon kaj ŝin donis al la +Viro.</p> + +<p>Sed, post unu semajno, la Viro venis al li kaj diris: "Sinjoro, tiu +ĉi estaĵo, kiun vi donis al mi, malfeliĉigadas mian vivon. Ŝi +senĉese babilas, kaj min turmentas pli ol estas tolereble, neniam +permesante al mi pacon. Ŝi okupas mian tutan tempon, ŝi senkaŭze +ploras, kaj ĉiam ŝi estas mallaborema. Mi venas por redoni ŝin, +ĉar mi ne povas kun ŝi vivadi."</p> + +<p>Tial Ajvashti diris "Tre bone," kaj li reprenis ŝin.</p> + +<p>Tiam, post alia semajno la Viro revenis al li, kaj diris: "Sinjoro, +mi sentis la vivon esti tre izola tuj kiam mi redonis tiun estaĵon +al vi. Mi memoras ke ŝi dancis kaj kantis al mi, kaj mi memoras +la flankrigardojn de la okuloj, kiel ŝi ludis kun mi, kaj min +ĉirkaŭprenis, kaj ŝia rido estis muziko, kaj ŝi estis bela por +rigardi, kaj mola por palpi; tial do redonu ŝin al mi!"</p> + +<p>Tial Ajvashti diris "Tre bone," kaj li redonis ŝin.</p> + +<p>Tiam, post nur tri tagoj, la Viro revenis denove al li kaj diris: +"Sinjoro, mi ne povas ĝin kompreni, sed, malgraŭ ĉio, mi +certiĝas ke ŝi estas pli turmento ol plezuro al mi, tial, mi +petas, reprenu ŝin."</p> + +<p>Sed Ajvashti ekkriis: "Ho! Hontindulo, foriru! Mi tion ĉi ne suferos +plu; vi devas fari tiel bone, kiel vi povos."</p> + +<p class="pagenum">67</p> + +<p>Tiam la Viro diris: "Sed mi ne povas vivi kun ŝi!"</p> + +<p>Kaj Ajvashti respondis: "Vi nek povas vivi sen ŝi." Kaj li turnis la +dorson kontraŭ la Viro kaj daŭrigis sian laboron.</p> + +<p>Tiam la Viro diris: "Kion mi faros? Mi ne povas kun ŝi vivi, kaj mi +ne povas sen ŝi vivi!"</p> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<p>In the beginning, when Iwashti came to the creation of Woman, be +found that he had exhausted his material in the making of Man, and +that no solid elements were left.</p> + +<p>In this dilemma, after much profound meditation, he did as follows:</p> + +<p>He took the Rotundity of the Moon, and the Curves of the Creepers, +and the Clinging of Tendrils, and the Trembling of Grass, and the +Slenderness of the Reed, and the Bloom of Flowers, and the Lightness +of Leaves, and the Tapering of the Elephant’s Trunk, and the Glances +of the Deer, and the Clustering of the Swarms of Bees, and the Joyous +Gaiety of the Sunbeam, and the Weeping of the Clouds, the Fickleness +of the Winds, and the Timidity of the Hare, and the Vanity of the +Peacock, and the Softness of the Parrot’s Bosom, and the Hardness of +Adamant, and the Sweetness of Honey, and the Cruelty of the Tiger, +and the warm Glow of Fire, the Chattering of Jays, and the Cooing of +the Kabala, and the Hypocrisy of the Crane, and the Fidelity of the +Chakawaka; and compounding all these together, he made Woman and gave +her to Man.</p> + +<p>But after one week Man came to him and said: "Lord, this creature +whom you have given me makes my life miserable. She chatters +incessantly, and teases me beyond endurance, never leaving me alone. +She takes up all my time, she cries about nothing, and is always +idle. I have come to give her back again, as I cannot live with her."</p> + +<p>So Iwashti said "Very well," and he took her back.</p> + +<p>Then after another week Man came to him and said: "Lord, I find +that my life is very lonely since I gave you back that creature. I +remember how she used to dance and sing to me, to look at me out of +the corners of her eyes, and play with me and cling to me, and her +laughter was music, and she was beautiful to look at and soft to +touch; so give her back to me again."</p> + +<p>So Iwashti said "Very well," and he gave her back again.</p> + +<p>Then after only three days Man came back again to him, and said: +"Lord, I know not how it is, but, after all, I have come to the +conclusion that she is more of a trouble than a pleasure to me, so +please take her back again."</p> + +<p>But Iwashti said: "Out on you, shameful one! Be off! I will have no +more of this; you must manage how you can."</p> + +<p>Then Man said: "But I cannot live with her."</p> + +<p>And Iwashti said: "Neither can you live without her." And he turned +his back on Man and went on with his work.</p> + +<p>Then Man said: "What is to be done? For I cannot live with her, and I +cannot live without her."</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-5-13" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">LA FORĜISTO.</h3> + +<p>Kanto originale verkita de S<sup>rino</sup> Reddet. (Sens).</p> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ho Forĝisto, forĝu feron!</span><br /> + <span class="i0">Prenu per muskola brako</span><br /> + <span class="i0">La martelon, forte frapu,</span><br /> + <span class="i0">Bona la plugferon faru.</span><br /> + <span class="i2">Jes, mi ekbruligas karbon,</span><br /> + <span class="i2">Kaj mi forĝas por la Vivo!</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ho Forĝisto, forĝu feron!</span><br /> + <span class="i0">Tiru el la ruĝa fajro</span><br /> + <span class="i0">Ĉiujn metiistajn ilojn</span><br /> + <span class="i0">De l’ maŝinoj la radarojn.</span><br /> + <span class="i2">Jes, mi ekbruligas karbon,</span><br /> + <span class="i2">Forĝos tuj por Laboristo!</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ho Forĝisto, forĝu feron!</span><br /> + <span class="i0">Serĉu el la blua ŝtalo</span><br /> + <span class="i0">La plej bonan kaj flekseblan,</span><br /> + <span class="i0">Forĝu bisturilon akran!</span><br /> + <span class="i2">Jes, mi ekbruligas karbon,</span><br /> + <span class="i2">Forĝos tuj por Kuracisto!</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ho Forĝisto, forĝu feron!</span><br /> + <span class="i0">Aŭdu de la pafilego</span><br /> + <span class="i0">Fore la teruran voĉon</span><br /> + <span class="i0">Kaj rapide forĝu glavon!</span><br /> + <span class="i2">Ne ne! Mi estingas karbon,</span><br /> + <span class="i2">Mi ne forĝos por la Morto!</span></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-5-14" class="article" lang="eo"> +<h3>LA KATINO & LA KOKIDOJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Jem Ross Archibald.</p> + + +<p>La interesa rakonto <i>Katnesto</i> sur la Februara numero de <span class="sc">The +Esperantist</span> rememorigis al mi la saĝan maljunan katinon, kiun +mi ofte vidis kune kun ŝiaj strangaj familioj en farmadomo, kien mi +vizitis geamikojn.</p> + +<p>Ŝia nomo estos Torty, sed ŝi estis ankaŭ nomita "Kara avineto," +ĉar ŝi flegis kaj tre zorge vartis kelke da orfaj katidoj, kies +malfeliĉajn gepatrojn la ĉasgardistoj mortigis en la proksima +arbaro.</p> + +<p>Kiam mi ŝin ekvidis, mi pensis la nomon "Avineto" tute taŭga por +ŝia plen-zorga vizaĝo sed, tiatempe, mi ne konis, ke Torty posedis +plumajn tiel bone kiel pelajn familiojn.</p> + +<p>En tago mi ŝin vidis alportante en ŝia buŝo etan kokidon.</p> + +<p>Mi tuj ekkuris, kiel mi tiam pensis, por savi la vivon al la +malfeliĉa kokido.</p> + +<p>Torty atingis la kuirejon, mi ŝin sekvis en tiun grandan ĉambron.</p> + +<p>Ŝi ĝentile metis la birdeton en komfortan korbon apud la kameno. +Ŝi blekis kaj murmuretis dum ŝi vartis la kokideton!</p> + +<p>Mi diris al la servistoj, ke mi timis ke Torty mortigus la birdeton, +kaj ili tiam diris al mi la sekvantan rakonton.</p> + +<p>La farmamastrino unu tagon trovis kuvon da kokidoj, kies malserioza +patrino forlasis ilin perei en la kortbirdejo.</p> + +<p>Tion ĉi la farmamastrino tre bedaŭris, ĉar ili apartenis al bona +raso de bela kortbirdaro, tial ŝi alportis ilin, kaj enmetis ilin en +korbon apud la fajro en kuirejo.</p> + +<p>Ŝi eliris el tiu ĉambro por trovi flanelon por kovri kaj varmigi la +kokidojn.</p> + +<p>Ŝi aŭdis la maljunan katinon murmurante apud la korbo, kaj diris +"Torty! Kara katino, vi povos varmigi tiujn ĉi malfeliĉajn +kreitaĵojn!"</p> + +<p>Nu imagu ŝian miregon, kiam Torty blekis "Miaŭ (<i>Jes!</i>) kaj tuj +eksaltis tre zorge en la korbon."</p> + +<p>De tiu tempo, ĉiuj el la orfaj birdetoj fariĝis la genepoj de la +aminda maljuna "Avineto Torty."</p> + +<p>Oni povas priskribi la korbon de Torty ankaŭ kiel la <i>Katnesto</i>.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-15" class="poetry" lang="eo"> +<p class="pagenum">68</p> +<h3 class="poem-header">"MORGAŬ."</h3> + +<p>Popoldira fabelo versigita de A. Motteau.</p> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">"Matene, morgaŭ, kampon mian,"</span><br /> + <span class="i2">Trenjo diris, "mi tuj plugos,</span><br /> + <span class="i2">Antaŭ ol sezon’ forflugos,</span><br /> + <span class="i0">Aŭ grenon havos mi nenian."</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Alvenis morgaŭ; la plugilo</span><br /> + <span class="i2">Tute preta lin atendis,</span><br /> + <span class="i2">Sed nun manĝinviton sendis</span><br /> + <span class="i0">Al li aminde la bofilo.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Eĉ Trenjon ŝanceligis tio ...</span><br /> + <span class="i2">Ĉu li devos tuj plugiri,</span><br /> + <span class="i2">Aŭ ĉu ĉe filin’ manĝiri?</span><br /> + <span class="i0">Bah! <i>tago</i> taŭgas por <i>nenio</i>.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Amiko Trenjo do festenis</span><br /> + <span class="i2">Ĉe l’ bofilo kaj filino,</span><br /> + <span class="i2">Kie, eble, ruĝa vino</span><br /> + <span class="i0">Malfrue lin en lit’ detenis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Anstataŭ tago, du li perdis—</span><br /> + <span class="i2">"Morgaŭ mi pli longe plugos,"</span><br /> + <span class="i2">Diris li, "ne tiel taŭgos."</span><br /> + <span class="i0">Sitele morgaŭ trapluvadis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Postmorgaŭ la veter’ beliĝis ...</span><br /> + <span class="i2">Plugi ĉu nun povas Trenjo?</span><br /> + <span class="i2">Ne, ĉar en la ĉevalejo</span><br /> + <span class="i0">Ĉevalo lia malsaniĝis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Kaj tiam venis vilaĝfesto,</span><br /> + <span class="i2">Kaj neniu faris ion:</span><br /> + <span class="i2">Ŝatis Trenjo l’ opinion</span><br /> + <span class="i0">Ke beno ĉiam estas resto.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Semajn’ alia sin komencis</span><br /> + <span class="i2">Per grandega kampfoiro;</span><br /> + <span class="i2">Eĉ foriĝi de l’ vojiro</span><br /> + <span class="i0">Neniam Trenjo ja intencis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Edziĝon tiam li alestis,</span><br /> + <span class="i2">Poste al enterigiro:</span><br /> + <span class="i2">Tro malfrue la deziro</span><br /> + <span class="i0">Por kampon plugi nun ĉeestis.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0"><i>Se post la semsezono plugos</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Prokrastulo kampon sian,</i></span><br /> + <span class="i2"><i>Ne miregu se nenian</i></span><br /> + <span class="i0"><i>Tritikon li engrenejigos.</i></span></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-5-16" class="article" lang="eo"> +<h3>ANTAŬ LA RIGARDO DE LA VIVO.</h3> + +<p class="center">Tradukita de ——ko.</p> + + +<p>Antaŭ la rigardo de la severa vivo staris du homoj, ambaŭ +nekontentaj je ĝi, kaj al la demando: "Kion vi atendas de mi?" unu +el ili per laca voĉo diris:</p> + +<p>"Mi estas indignigita per la krueleco de viaj interkontraŭecoj, +senforte mia prudento penas kompreni la sencon de la ekzisto, kaj per +senlumeco de malkompreno je vi animo mia estas plena. Mia memkonscio +diras al mi, ke homo estas la plej bona el ĉiuj kreitaĵoj."</p> + +<p>"Kion vi volas de mi?" senpasie demandis Vivo.</p> + +<p>"Feliĉon! ... Por feliĉo mia estas necese, ke vi interpacigu du +fundamentojn de la interkontraŭecoj de animo mia: mian <i>mi volas</i> +kun via <i>vi</i> devas."</p> + +<p>"<i>Volu</i> tion, kion vi <i>devas</i> por mi," severe diris Vivo.</p> + +<p>"Mi ne volas esti ofero via!" ekkriis la homo. "Mi volas esti reganto +de la vivo, sed devas mi kolon fleksadi en jugo de ĝiaj leĝoj—por +kio?"</p> + +<p>"Vi parolu do pli simple!" diris la dua homo, starinta pli proksime +al Vivo, sed la unua daŭrigis, ne doninte atenton al la paroloj de +lia kolego:</p> + +<p>"Mi volas liberecon, vivi en harmonio kun deziroj miaj, kaj mi volas +esti por proksimulo laŭ sento de devo, nek frato, nek servanto, kaj +mi estos tiu, kiel mi volos libere—sklavo aŭ frato. Mi ne volas +en societo esti ŝtono, kiun societo kuŝigas, kien kaj kiel ĝi +ekvolas, konstruante malliberejojn de feliĉo sia. Mi estas homo, mi +estas spirito kaj prudento. Vivo, mi devas esti libera!"</p> + +<p>"Haltu!" diris Vivo, severe ridetante. "Vi multe parolis, kaj ĉio, +kion vi diros plu estas por mi certa. Vi volas esti libera! Kio do? +Estu! Bataladu kun mi, venku min, kaj estu por mi reganto; kaj mi +tiam via sklavo estos. Vi scias, mi estas senpasia kaj al venkantoj +ĉiam facile cedadis. Sed estas necese venki! Vi al batalado kun mi, +pro via libereco, ĉu estas kapabla? Jes? Sufiĉe forta estas vi por +venko kaj je forto via ĉu vi kredas?"</p> + +<p>Kaj la homo diris malgaje: "Vi entiris min en bataladon kun mem mi, +vi akrigis prudenton mian, kiel tranĉilon, ĝi enpuŝiĝis al mi +malproksimen en animon kaj dispremis ĝin!"</p> + +<p class="pagenum">69</p> + +<p>"Sed vi kun ĝi pli severe parolu, ne plendu," diris la dua homo.</p> + +<p>Sed la unua daŭrigis: "Mi ripozi volas de premo via. Ho donu al mi +ĝui feliĉon!"</p> + +<p>Vivo ree ekridetis per rideto, simila al brilo de glacio:</p> + +<p>"Diru! Kiam vi parolas, ĉu vi postulas, aŭ petas?"</p> + +<p>"Mi petas!" kiel eĥo la homo diris.</p> + +<p>"Vi petas, kiel kutima almozulo; sed, malfeliĉulo mia, mi devas diri +al vi—Vivo almozon ne donas! Kaj ĉu vi scias? Libera li ne petas, +li mem prenas donacojn miajn.... Sed vi! Vi estas nur sklavo de miaj +deziroj, sed ne pli. Libera estas tiu, en kiu estas forto de ĉiuj +deziroj rifuziĝi por en unu sin enmeti. Ĉu vi komprenis? Foriru!"</p> + +<p>Li komprenis, kaj kuŝiĝis, kiel hundo, ĉe la piedoj de la +senpasia vivo por nerimarkeble kaptadi pecojn de ĝia tablo, ĝiajn +manĝ-restaĵojn.</p> + +<p>Tiam la senkoloraj okuloj de la severa vivo ekrigardis la duan +homon—tio estis maldelikata, sed bona vizaĝo:</p> + +<p>"Pri kio vi petas?"</p> + +<p>"Mi ne petas, sed postulas."</p> + +<p>"Kion?"</p> + +<p>"Kie estas justeco? Donu ĝin tien ĉi! Ĉion ceteran poste mi +prenos, dume bezona al mi estas nur justeco. Mi longe atendis, +pacience atendis, mi vivis en laborado, sen ripozo, sen lumo! Mi +atendis.... sed sufiĉe! Kie estas justeco?"</p> + +<p>Kaj Vivo al li senpasie respondis: "Prenu!"</p> +</div> + + +<div id="est2-5-17" class="article" lang="eo"> +<h3>LA KONSCIENCO.</h3> + +<p class="center">De Victor Hugo, tradukita de C. Guersent (Rouen).</p> + + +<p>Kune kun siaj infanoj, kiam Kaino, la haroj malordigitaj, la vizaĝo +oliv-verdigita, tra la blovanta ventego forkuris malproksime de +Jehovo kiam vesperiĝis, li malĝoje alvenis ĉe la malsupron de +monto en vasta kamparo. Lia edzino lacigata, liaj senspiraj filoj +petis de li: "Ni kuŝiĝu teren kaj dormu."</p> + +<p>Kaino, ne dormante, sonĝis malsupre de la monto. Levinte la kapon en +la ĉiela funebra arkaĵo li vidis Okulon grande malfermatan, kiu, +en la mallumo, fikse rigardis lin. "Mi estas tro proksime," li diris +tremante.</p> + +<p>Li vekis siajn dormantajn filojn, sian lacigitan edzinon, kaj ree +forkuris malĝoje tra la mondon. Tridek tagojn kaj noktojn li +vagadis. Li marŝis muta, pala kaj tremanta je la plej malgranda +brueto, ne rigardante malantaŭ si, ne ripozante, ne dormante.</p> + +<p>Fine li alvenis ĉe la marbordoj de lando nomata Assuro.</p> + +<p>"Ni haltu tie," li diris, "ĉar tiu loko estas sendanĝera. Tie estas +la fino de la mondo."</p> + +<p>Kiam li sidiĝis, li vidis ankoraŭ Okulon lin rigardantan ĉe la +horizonto.</p> + +<p>Tiam li skuiĝis de forta tremo:</p> + +<p>"Ŝirmu min!" li ĝemis, kaj, la fingro sur la buŝo, liaj infanoj +rigardis lin sovaĝe tremantan.</p> + +<p>Kaino diris al Ĵabelo, patro de la vagantuloj de la vasta dezerto, +kiuj loĝas sub vastaj tendoj: "Etendu tiuflanke la tol-tendon."</p> + +<p>Oni etendis la tolan mureton.</p> + +<p>Kiam oni starigis ĝin per plombaj najloj: "Ĉu vi nenion plu vidas?" +diris Tsillao, lia blonda nepino, dolĉa kiel matenruĝo; kaj Kaino +respondis:</p> + +<p>"Okulon mi ankoraŭ vidas."</p> + +<p>Ĵubalo, patro de tiuj, kiuj trapasas la vilaĝojn ludante per +trumpetoj kaj frapante tamburojn ekkriis: "Mi konstruos barilegon."</p> + +<p>Li altigis bronzan muregon, kiu ŝirmis Kainon. Sed tiu ĉi ankoraŭ +ĝemis: "Tiu ĉi Okulo ĉiam rigardadas min."</p> + +<p>Enoĥo diris: "Ni faru zonon de turoj tiel teruran, ke nenio povu +alproksimiĝi. Ni faru fortikaĵon, kaj ni ĝin tute fermu."</p> + +<p>Tiam Tubalkaino, la forgistestro, konstruis grandegan kaj superhoman +urbon. Dum li laboris, liaj fratoj forpelis la Enosidojn, kaj la +Sethidojn, kaj oni boris la okulojn de la preterpasantoj.</p> + +<p>Vespere oni pafarkis al la steloj. La granito anstataŭis la +tol-tendon; oni kunligis ĉiujn ŝtonojn per feraj ligiloj.</p> + +<p>Infera ŝajnis la urbo. La ombro de la turoj noktigis la kamparon, la +muregoj estis dikaj same kiel montoj, kaj oni skribis sur la pordo: +"Estas tute malpermesate al Dio tien ĉi eniri!"</p> + +<p>Kiam ili finis muregi, oni ŝirmis la avon en ŝtonturo, sed li +restis funebra kaj okulfiksata.</p> + +<p>"Ho, Avo mia! Ĉu la Okulo malaperis?" diris Tsillao tremanta, kaj +Kaino ree ĝemis: "Ne, ĉiam ĝi estas tie."</p> + +<p>Tiam li diris: "Mi volas loĝi sub la tero, kiel homo tute sola en +sia tombo; nenio plu vidos min, mi neniam ion plu vidos."</p> + +<p>Oni do fosis kavegon, kaj Kaino diris: "Bone!"</p> + +<p>Tiam li malsupreniris sola sub tiun malluman arkaĵon.</p> + +<p>Kiam li estis sidiĝinta, kiam oni estis ferminta super lia kapo la +subteran galerion, tra la mallumo, en la tombo, Kainon ĉiam fiksadis +la Okulo.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-18" lang="eo" class="drama"> +<p class="pagenum">70</p> +<h3 class="poem-header">LA SONĜO DE KLARENCO.</h3> + +<p>Tradukita el la dramo "La Reĝo Riĉardo III." (Shakespeare) de C. +Bicknell.</p> + + +<p class="role">Brakenburo.</p> + + <span class="i0">Kial malbone fartas Via Moŝto?</span> + +<p class="role">Klarenco.</p> + + <span class="i0">Ho! mi la nokton tre mizere pasis,</span><br /> + <span class="i0">Pro sonĝoj kaj vidaĵoj terurigaj;</span><br /> + <span class="i0">Do kvankam mi Kristan’ fidela estas,</span><br /> + <span class="i0">Ne volus mi similan nokton pasi</span><br /> + <span class="i0">Por gajni mondon da feliĉaj tagoj,—</span><br /> + <span class="i0">Tiel terure estis kaj malĝoje!</span> + +<p class="role">Brakenburo.</p> + + <span class="i0">Kaj Via Moŝta sonĝo, kio estis?</span> + +<p class="role">Klarenco.</p> + + <span class="i0">Mi pensis, ke mi el la Tur’ forkuris.</span><br /> + <span class="i0">Kaj enŝipiĝis por la martransiro</span><br /> + <span class="i0">Al Burgundi’, kun mia frat’ Glostero;</span><br /> + <span class="i0">Kaj li min vokis el ĉambreto mia</span><br /> + <span class="i0">Al la ferdek’: de tie ni rigardis</span><br /> + <span class="i0">Anglujon, kaj pri mil teruraj tempoj</span><br /> + <span class="i0">Dum la militoj inter Lankastero</span><br /> + <span class="i0">Kaj Yorko, ni parolis. Dum ni paŝis</span><br /> + <span class="i0">Laŭlonge la ferdekon kapturnigan,</span><br /> + <span class="i0">Mi pensas ke Glostero iom falas;</span><br /> + <span class="i0">Kaj li, falante, min deĵetas kiu</span><br /> + <span class="i0">Lin savi penas, en la maltrankvilajn</span><br /> + <span class="i0">Ondegojn de la mar’. Ho! Dio mia!</span><br /> + <span class="i0">Ho! Dio! droni! kia suferado!</span><br /> + <span class="i0">Ho! kia akvobruo en l’ oreloj!</span><br /> + <span class="i0">Kiom da mortvidaĵoj al l’ okuloj!</span><br /> + <span class="i0">De ŝipoj derompaĵojn mil mi vidas,</span><br /> + <span class="i0">Kaj dekmil korpojn kiujn fiŝoj mordas;</span><br /> + <span class="i0">Amasojn orajn, ankrojn kaj perlarojn,</span><br /> + <span class="i0">Juvelojn de valor’ nekalkulebla,</span><br /> + <span class="i0">Ĉe l’ fundo de la maro dissemitajn:</span><br /> + <span class="i0">En la kranioj de l’ mortintoj iuj;</span><br /> + <span class="i0">Kaj en la truoj kie unufoje</span><br /> + <span class="i0">Okuloj loĝis, kuŝas pro malŝato,</span><br /> + <span class="i0">Juveloj rebrilantaj, kiuj kisas</span><br /> + <span class="i0">La koton de la mara profundaĵo</span><br /> + <span class="i0">Kaj nur mokadis ostojn de mortintoj.</span> + +<p class="role">Brakenburo.</p> + + <span class="i0">Ĉu vi, mortante, libertempon havis</span><br /> + <span class="i0">Sekretojn de la maro por rigardi?</span> + +<p class="role">Klarenco.</p> + + <span class="i0">Jes, tiel pensis mi, kaj ofte provis</span><br /> + <span class="i0">Delasi la spiriton; sed l’ akvaro</span><br /> + <span class="i0">Envia tenis ĝin, ne permesante</span><br /> + <span class="i0">Ke ĝi l’ aeron vastan kaj malplenan</span><br /> + <span class="i0">Ekserĉu, sed sufokis ĝin en mia</span><br /> + <span class="i0">Ĝemanta korpo preskaŭ rompigita</span><br /> + <span class="i0">De penoj, por ke ĝi en maron iru.</span> + +<p class="role">Brakenburo.</p> + + <span class="i0">Ĉu ne vekiĝis vi, pro l’ agonio?</span> + +<p class="role">Klarenco.</p> + + <span class="i0">Ho! ne! post vivo mia sonĝo daŭris,</span><br /> + <span class="i0">Kaj la ventego en l’ anim’ komencis,</span><br /> + <span class="i0">Kiam, laŭ mia penso, ĝi transiris</span><br /> + <span class="i0">Kun la pramist’ malgaja, li pri kiu</span><br /> + <span class="i0">Poetoj skribas, la melankolian</span><br /> + <span class="i0">Riveron, en la ĉiamnoktan regnon.</span><br /> + <span class="i0">L’ unuo kiu mian fremdanimon</span><br /> + <span class="i0">Salutis, estis la famul’, Warwick’o</span><br /> + <span class="i0">Bopatro nobla mia; li ekkriis</span><br /> + <span class="i0">"Do kian punon pro ĵurrompo lia</span><br /> + <span class="i0">Malklara regno al Klarenco falsa</span><br /> + <span class="i0">Nun povas doni?" kaj li neniiĝis.</span><br /> + <span class="i0">Tiam fantomo al anĝel’ simila</span><br /> + <span class="i0">Kun la harar’ per sango makulita,</span><br /> + <span class="i0">Vagante venis; kaj li laŭte kriis</span><br /> + <span class="i0">"Klarenco estas alveninta, falsa</span><br /> + <span class="i0">Perfida, ĵurrompinta; li, Klarenco,</span><br /> + <span class="i0">Kiu min vundis apud Tewkesbury’o:</span><br /> + <span class="i0">Ho! kaptu lin, Furioj, lin konduku</span><br /> + <span class="i0">En viajn turmentadojn." Tiam fine,</span><br /> + <span class="i0">Mi pensis ke infera diablaro</span><br /> + <span class="i0">Ĉirkaŭas min, kaj tiel malbelege</span><br /> + <span class="i0">Kriegas, ke pro ili mi vekiĝas</span><br /> + <span class="i0">Tremante, kaj dum longa posta tempo</span><br /> + <span class="i0">Mi kredas ke mi estas en infero,</span><br /> + <span class="i0">Tiel terura ŝajnis mia sonĝo.</span> + +<p class="role">Brakenburo.</p> + + <span class="i0">Ne stranga estas ke ĝi vin timigis,</span><br /> + <span class="i0">Ĉar mi mem timas, eĉ per la rakonto.</span> + +<p class="role">Klarenco.</p> + + <span class="i0">Ho! Brakenburo, mi por li, Edwardo,</span><br /> + <span class="i0">Aferojn faris, kiuj nun atestas</span><br /> + <span class="i0">Kontraŭ animo mia; kaj rimarku</span><br /> + <span class="i0">Per kio li nun rekompencas min.</span><br /> + <span class="i0">Ho Di’! se preĝoj Vin ne kontentigos</span><br /> + <span class="i0">Sed Vi Vin venĝos pro la miaj krimoj,</span><br /> + <span class="i0">Sur mi, mi mem, kolero Via falu;</span><br /> + <span class="i0">Ho! la edzinon mian la senkulpan,</span><br /> + <span class="i0">Pardonu, kaj mizerajn idojn miajn.</span><br /> + <span class="i0">Gardisto, apud mi sidiĝu iom.</span><br /> + <span class="i0">La kor’ laciĝas, kaj mi volus dormi.</span> + +<p class="role">Brakenburo.</p> + + <span class="i0">Sinjor’, volonte; Di’ vin ripozigu.</span><br /> + +<p class="near_sig">(<span class="sc">Klarenco</span> <i>dormas</i>).</p> +</div> + + +<div id="est2-5-19" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">71</p> +<h3>LA URBO DE LA DEMONOJ.</h3> + +<p class="center">Tradukita de Elise Bauer (Munich).</p> + + +<p>Antaŭ multe da jaroj vivadis en la floranta urbo Kajro Hebrea rabeno +nomita Joĥonano, kiu estis la plej eminenta klerulo en sia lando. +Lia famo vastiĝis en la tuta Oriento, kaj la plej malproksimaj +popoloj sendis siajn junulojn, por ensorbi saĝecon de liaj lipoj. Li +estis profunde instruita en la tradicioj de siaj antaŭuloj, kaj en +disputadoj lia vorto estis decidiga. Li estis pia, justa kaj severa, +sed li havis unu malvirton—la amo por la oro estis kaptinta lian +koron, kaj li ne malfermis sian manon al la malriĉuloj. Tamen li +estis pli riĉa ol la plimulto, lia saĝeco estante por li la fonto +de riĉeco. La Hebreoj de la urbo ĉagreniĝis pro tiu ĉi makulo en +la karaktero de la plej saĝa el ili sed, kvankam la maljunuloj de la +gento daŭrigis respekti lin pro lia famo, la virinoj kaj infanoj ne +donis al li alian nomon ol: "Rabeno Joĥonano, avarulo."</p> + +<p>Neniu sciis tiel bone kiel li la ceremoniojn bezonatajn al la +iniciatio en la religion de Moseo, sekve la ekzercado de tiuj ĉi +solenaj oficoj estis por li alia fonto de gajno.</p> + +<p>Unu tagon, promenante en la ĉirkaŭaĵo de Kajro, kaj paroladante +kun junulo pri leĝo-scienco, okazis ke la anĝelo de la morto +ekfrapis lian akompananton. Li falis senmove antaŭ la piedoj de la +rabeno, dume tiu ĉi estis ankoraŭ parolanta.</p> + +<p>Vidante ke la junulo estas senviva, la rabeno disŝiris siajn vestojn +kaj gloriis Dion. Sed lia koro estis ektuŝita kaj, nokte, pensoj +pri la morto elturmentis lin. Li maltrankviliĝis pripensante sian +malmolecon kontraŭ la malriĉuloj, kaj li diris: "Benata estu la +nomo de Dio! Se iu petos min fari ion je Lia sankta nomo, mi ĝin +faros senpage." Sed li eksopiris, ĉar li timis ke oni povus peti lin +pri porcio de lia oro.</p> + +<p>Dum tiuj ĉi pensoj ankoraŭ okupis lin, laŭta krio aŭdiĝis antaŭ +la pordego de lia domo.</p> + +<p>"Vekiĝu, dormulo," la voĉo diris, "Vekiĝu! Infano estas morte +malsana, kaj la patrino sendis min por vi, por ke vi faru vian +oficon."</p> + +<p>"La nokto estas senluma," respondis la rabeno, alproksimiĝante la +fenestron, "kaj miaj jaroj estas multaj. Ĉu ne estas en Kajro pli +junaj viroj ol mi?"</p> + +<p>"Mi estas sendita nur por vi, rabeno Joĥonano, nomita saĝulo de +kelkaj, sed avarulo de aliaj. Jen estas oro," li daŭrigis, eltirante +monujon plenan je zeĥenoj, "mi ne deziras vian laboron por nenio! Mi +vin petegas veni, je la nomo de Dio!"</p> + +<p>Tiam la rabeno memoris la ĵus-faritan promeson kaj li ĝemis +spirite, ĉar la monujo ŝajnis esti multepeza.</p> + +<p>"Ĉar vi petegis min en la Dia nomo, mi iros kun vi," li diris al la +viro, "sed mi esperas, ke la interspaco ne estas granda. Remetu la +monon en vian poŝon."</p> + +<p>"La loko estas proksima," respondis la fremdulo,—nobla, bele-vestita +junulo. "Rapidu, ĉar mi ne devas perdi tempon."</p> + +<p>Joĥonano leviĝis, sin vestis, kaj, zorge ŝlosinte ĉiujn pordojn +de sia domo kaj metinte la ŝlosilojn en sekretan lokon, li akompanis +la fremdulon.</p> + +<p>"Mi ne memoras tian malluman nokton," diris la maljunulo. "Vi estu +mia gvidisto, ĉar mi povas apenaŭ vidi la vojon."</p> + +<p>"Mi ĝin konas bone," respondis lia akompananto, sopirante, "estas +vojo multe vizitata, kaj hore trairata de multaj. Apogu vin sur mia +brako, kaj ne timu."</p> + +<p>Ili antaŭen paŝadis. Estis mallume, sed heliĝis kelkafoje, kaj +tiam la rabeno ekvidis, ke li sin trovis en loko al li nekonata.</p> + +<p>"Mi kredis," li diris, "ke mi konas la tutan ĉirkaŭaĵon de Kajro, +tamen mi ne scias, kie mi estas. Mi esperas, mia amiko, ke vi ne +estas perdinta la vojon." Kaj li sentis malkuraĝon en la koro.</p> + +<p>"Ne timu," respondis la gvidisto, "via vojaĝo estas jam finiĝinta." +Dum li parolis, la rabeno sentis siajn piedojn forgliti, kaj li +malsupren rulis grandan deklivon. Retrovinte sin, li ekvidas, ke sia +akompananto estis ankaŭ falinta, kaj staris nun apud li.</p> + +<p>"Ne, junulo, se vi petolos tiamaniere kun maljunuloj, viaj tagoj ne +estos multaj! Ve al tiu, kiu insultas grizharojn!" diris la rabeno.</p> + +<p>La fremdulo senkulpigis sin, kaj ambaŭ daŭrigis silente la +marŝadon.</p> + +<p>La mallumo malpliiĝis, kaj la mirigata rabeno ekvidis, ke ili estas +venintaj al la pordegoj de urbo, kiun li neniam antaŭe vidis. Kaj li +ja konis ĉiujn urbojn en Egiptujo, kaj estis nur duono da horo de +lia foriro de lia loĝejo en Kajro! Tial li ne sciis kion pensi, kaj +sekvis la viron tremante.</p> + +<p>Baldaŭ ili trapaŝis la pordegojn de la feste iluminata urbo. La +stratoj estis plenigataj de festigantoj, kaj gojaj sonoj aŭdiĝis.</p> + +<p class="pagenum">72</p> + +<p>Sed, rigardante la vizaĝojn de la preter-pasantoj, Joĥonano +ekvidis, ke tiuj ĉi estas la vizaĝoj de homoj interne elturmentataj +kaj, de la markoj kiujn ili havis, li sciis ke ili estas demonoj +(Mazikenoj).</p> + +<p>Li estis profunde terurita, kaj je la torĉ-lumo li rigardis nun +ankaŭ sian akompananton. Ankaŭ li havas la saman markon.</p> + +<p>La rabeno timiĝis multege, li preskaŭ svenis, sed li pensis ke +estas pli bone silenti, kaj malgaje li sekvis sian gvidiston, kiu +kondukis lin al belega domo en la plej bela kvartalo de la urbo.</p> + +<p>"Eniru!" diris la demono al Joĥonano, "ĉar tiu ĉi domo estas mia. +La sinjorino kaj la infano estas en la supra ĉambro."</p> + +<p>La rabeno supreniris la ŝtuparon, kaj eniris la ĉambron.</p> + +<p>La sinjorino, kies eksterordinara beleco estis vualita de senespera +melankolio, kuŝis en lito, apud ŝi la infano, en riĉaj vestaĵoj, +dormetis sur la genuoj de vartistino.</p> + +<p>"Rebeka, lumo de miaj okuloj, amatino de mia animo," diris la demono, +"mi alkondukis al vi la rabenon Joĥonanon, la saĝulon, kiun vi +deziris. Vi permesu ke li tuj komencu sian oficon, ĉar li deziras +reforiri rapide."</p> + +<p>Dirante tion ĉi, li ridetis maldolĉe, kaj rigardis la rabenon. Tiam +li eliris el la ĉambro sekvata de la vartistino.</p> + +<p>Kiam Joĥonano kaj la sinjorino estis solaj, ŝi sin turnis al li, +dirante: "Malfeliĉulo! ĉu vi scias kien oni vin kondukis?"</p> + +<p>"Mi ja scias," li respondis kun profunda ĝemo, mi scias, ke mi estas +"en la urbo de la Mazikenoj."</p> + +<p>"Sciu do plue," ŝi diris, kaj la larmoj fluegis el ŝiaj okuloj, pli +brilaj ol diamantoj, "sciu do plue, ke neniu estas iam alkondukita +tien ĉi, kiu ne estas pekinta kontraŭ Dio. Ne estas necese, ke vi +sciu mian pekon, kaj mi ne serĉas scii vian. Sed ĉi tie vi restados +por ĉiam, perdita kiel mi estas perdita." Kaj denove ŝi ekploregis.</p> + +<p>La rabeno ĵetis sian turbanon teren, kaj, elŝirante siajn harojn, +li ekkriis: "Ve al mi! Kiu vi estas, virino, kiu parolas tiamaniere +kun mi?"</p> + +<p>"Mi estas Hebreino," ŝi diris, "filino de doktoro de leĝoscienco +en la urbo Bagdad kaj alkondukita tien ĉi, vi ne demandu kiel! Mi +edziniĝis kun la Princo de la Mazikenoj, la sama kiu serĉis vin. La +infano, kiun vi vidis, estas mia unue naskito, kaj mi ne povas toleri +la ideon, ke la animo de tiu ĉi senkulpa infano devos perei! Mi tial +petegis mian edzon, ke li penu alkonduki tien ĉi pastron, por ke la +leĝo de Moseo—benata estu lia memoro—estu plenumata. Kaj via famo, +kiu etendis sin ĝis Bagdad kaj ankoraŭ pli malproksime igis min +pensi pri vi. Mia edzo, kvankam eminenta inter la Mazikenoj, estas +pli justa ol la aliaj demonoj, kaj li amas min, kiun li ruinigis kun +amo de malespero. Li do diris, ke la nomo de la saĝa Joĥonano estas +bone konata al li, kaj ke li scias, ke vi ne povos rifuzi al li. Vi +mem devos scii, kion vi estas farinta, por doni al li tian povon +super vi."</p> + +<p>"Mi ĵuras antaŭ la ĉielo," diris la rabeno, "ke mi ĉiam +respektegis diligente la leĝon, kaj vivadis konstante laŭ la +tradicioj de niaj patroj, de la tago de mia naskiĝo, ĝis nun. Mi +ne faris malbonon al iu ajn, aŭ per vorto aŭ faro, kaj ĉiutage +mi adoras la Sinjoron, plenumante detale ĉiujn postulitajn +ceremoniojn!"</p> + +<p>"Ne," diris la sinjorino, "ĉion tion vi povas esti farinta, kaj +pli ankaŭ, sed, malgraŭ tio ĉi, la demonoj povas posedi povon +super vi. Sed la tempo pasas, mi aŭdas la paŝojn de mia edzo sur la +ŝtuparo. Ekzistas por vi unu ŝanco de foriro."</p> + +<p>"Kia ĝi estas? Ho, ĉiela sinjorino, diru ĝin al mi!"</p> + +<p>"Ne manĝu, ne trinku, ne akceptu pagon aŭ donacon dum via estado en +tiu ĉi domo, kaj tiom da tempo, kiom vi tiel agas, la Mazikenoj ne +havas povon super vi, viva aŭ senviva. Estu kuraĝa, kaj persista!"</p> + +<p>Kiam ŝi ĉesis paroli, ŝia edzo revenis en la ĉambron, sekvata de +la vartistino, kiu portis ĉiujn necesaĵojn por la ceremonio.</p> + +<p>Kun multepeza koro li faris sian oficon, la vino estis, kiel kutime, +ĉirkaŭ-pasigata, por ke la infano, la patrino kaj la rabeno gustumu +ĝin. Li rifuzis ĝin, dirante: "Pardonu min, Sinjoro, sed mi faris +sanktan promeson fasti hodiaŭ, kaj mi nek manĝas nek trinkas."</p> + +<p>"Faru laŭ via ŝato," diris la demono, "mi ne deziras, ke vi ne +plenumu vian promeson!" kaj li ekridegis.</p> + +<p>Tiam la malfeliĉa rabeno estis kondukata en ĉambron, rigardantan +sur ĝardenon, kie li pasigis la ceterajn noktajn horojn kaj la +sekvantan tagon, ploregante, kaj preĝante la Sinjoron, ke li +liberigu lin el la urbo de la demonoj.</p> + +<p>Sed kiam la dekdua horo batis kaj la suno estis subirinta, la princo +revenis al li kaj diris: "Manĝu nun, mi vin petas, ĉar la tago +estas pasinta, kaj li metis manĝaĵojn antaŭ li."</p> + +<p>"Pardonu de nove vian servanton, mia sinjoro!" respondis Joĥonano, +"ĉar mi faris sanktan promeson ankaŭ por tiu ĉi tago. Ne koleriĝu +kontraŭ via servanto."</p> + +<p>"Mi ne koleras," respondis la princo. "Faru laŭ via plaĉo. Mi +respektegas vin promeson." Kaj li ridis pli laŭte ol la antaŭan +tagon.</p> + +<p>La rabeno pasigis duan tagon en sia ĉambro apud la ĝardeno +ploregante kaj preĝante. Sed, kiam la suno estis malleviĝinta +malantaŭ la montetoj, la princo denove staris antaŭ li, kaj +diris: "Manĝu <span class="pagenum">73</span> nun, ĉar vi devas malsati. Via promeso estas multe +malgajiganta." Kaj li prezentis al li viandaĵojn.</p> + +<p>Joĥonano sentis grandan manĝbezonon, sed li preĝis interne al la +sinjoro, kaj la tento malaperis, kaj li respondis: "Pardonu min la +trian fojon, sinjoro. Mi refaris mian promeson."</p> + +<p>"Ĝi estu tiel!" diris la alia. "Vi leviĝu, kaj sekvu min."</p> + +<p>La princo prenis torĉon, kaj kondukis la rabenon tra granda parto de +sia palaco, al pordo de vasta ĉambro, kiun li malfermis per ŝlosilo +prenita el niĉo en la muro. Enirante la ĉambron, Joĥonano ekvidis +ke ĉio, planko, plafono, muroj, eĉ la sojlo de la pordo estas el +arĝento. La kurioze skulptata plafono, kaj la bordoj de la muroj +brilis en la torĉlumo, kvazaŭ ili estus fantazia frost-disegno. En +la ĉambromezo estis amasoj da arĝentaj moneroj en grandegaj urnoj +el la sama metalo, plenigitaj ĝis la randoj.</p> + +<p>"Vi faris al mi servon," diris la demono. "Vi prenu de tiu ĉi mono +tiom, kiom vi volas, eĉ ĉion!"</p> + +<p>"Mi ne povas, sinjoro," diris Joĥonano, "vi petis min veni tie ĉi +pro la nomo de Dio, kaj mi venis pro tiu nomo, kaj ne pro pago aŭ +rekompenco."</p> + +<p>"Sekvu min," diris la princo, kaj Joĥonano sekvis lin en alian +ĉambron. Ĝi estis el oro, kiel la unua estis el arĝento. Ĝia ora +tegmento estis subtenata de oraj kolonoj starantaj sur ora planko. +La trezoroj de la reĝoj de la tero ne estus povintaj aĉeti unu el +la dudek kvar vazoj da oraj moneroj, kiuj estis metitaj en ses vicoj +laŭlonge la ĉambro.</p> + +<p>Ne estas miro, ĉar ili estis plenigitaj per la senĉesaj laboroj de +la demonoj de la mino.</p> + +<p>La koro de Joĥonano estis tuŝita de avareco vidante la oron brili +en la flava torĉ-lumo, kiel la aŭtuna suno. Sed Dio helpis lin +kontraŭbatali.</p> + +<p>"Tiuj ĉi vazoj estas viaj," diris la demono, "unu el ili ja faris +vin pli riĉan ol la plej riĉa homo, sed mi al vi donas ĉiujn."</p> + +<p>Sed Joĥonano rifuzis denove. Tiam la princo de la Mazikenoj +malfermis la pordon de tria ĉambro, nomata la diamanta ĉambrego. +Enirinte ĝin, la rabeno ekkriis laŭte, kaj metis siajn manojn +antaŭ la okulojn, ĉar la brilo de la diamantoj blindigis lin, +kvazaŭ li estas rigardanta la mez-tagan sunon. En agataj vazoj estis +amasigitaj sennombraj diamantoj; la plej malgrandaj el ili estis pli +grandaj ol kolomb-ovo. Sur alabastraj tabloj trovis sin ametistoj, +topazoj, rubenoj, beriloj, kaj aliaj multekostaj juveloj, mirinde +laboritaj per la manoj de lertaj metiistoj.</p> + +<p>La ĉambro estis lumigitaj de karbunklo, kiu disĵetis lumon pli +brilan ol la radioj de la suno, sed pli freŝiganta ol la brilo +ĝentila de la luno.</p> + +<p>Tio estis grava tento por la avara rabeno, sed li estis fortigita de +supre, kaj rifuzis denove.</p> + +<p>"Mi ekvidas, ke vi konas min, Joĥonano, filo de Ben-Davido," diris +la princo. "Mi estas demono, kaj volis tenti vin por pereigi vin. +Sed, tial ke vi rezistis tiel longe, mi ne vin tentos plu. Estas +ankoraŭ alia ĉambro, kiun vi devas vidi."</p> + +<p>Kaj Joĥonano, kiu estis ferminta la okulojn kaj fervore preĝis al +la Sinjoro batante sian bruston, lin sekvis.</p> + +<p>La ĉambro, kiun la rabeno nun eniris estis tute malsama je la aliaj. +Ĝi estis malvasta kaj malriĉa, sen mebloj. Sur la malpuraj muroj +pendis senorde sennombraj aroj da rustiĝintaj ŝlosiloj. Inter ili, +Joĥonano ekvidis kun miro la ŝlosilojn de sia propra domo, kiujn li +estis kaŝinta je sia foriro, kaj li fikse rigardadis ilin.</p> + +<p>"Kion vi vidas," diris la demono, "ke vi rigardas tiel fikse? Ĉu li, +kiu rifuzas arĝenton kaj oron, povas esti ekscitata de rustiĝinta +ŝlosilaro?"</p> + +<p>"Ili estas miaj," respondis la rabeno, "kaj mi akceptos ilin, se vi +prezentas ilin al mi."</p> + +<p>"Vi do prenu ilin," diris la demono, metante ilin en lian manon.</p> + +<p>"Vi povas foriri. Sed, rabeno, kiam vi estos reveninta en Kajron, +malfermu ne nur vian domon, sed ankaŭ vian koron. Tial ke vi ne +malfermis ĝin antaŭe, mi havis povon super vi. Estas bone, ke vi +faris unu bonaĵon sen pago, ĉar tio savis vin. Vi ne estu pli longe +Joĥonano la Avarulo!"</p> + +<p>La rabeno klinigis sin ĝis la tero, kaj laŭdis la Sinjoron por sia +liberiĝo.</p> + +<p>"Sed kiel mi povas iri returnen? Mi ne scias la vojon."</p> + +<p>"Fermu viajn okulojn," ordonis la princo.</p> + +<p>Li faris tiel, kaj post momento li aŭdis la voĉon de la demon-estro +ordonante lin malfermi ilin denove.</p> + +<p>Kaj li sin trovis antaŭ sia domo en Kajro, kun la ŝlosiloj en la +mano.</p> + +<p>Retrovinte sin de sia surprizo, kaj dankinte la Sinjoron, li +malfermis sian domon, kaj ankaŭ sian koron.</p> + +<p>Li donacis almozojn al la malriĉuloj, li ĝojigis la korojn al la +vidvinoj, kaj helpis la malfeliĉajn.</p> + +<p>La fremduloj ĝuis lian gastamon kaj lia monujo estis al la servo de +ĉiuj bezonantoj. Lia vivo estis senfina bonfarado, kaj la beno de +Dio estis kun li.</p> + +<p>La homoj miris kaj diris: "Ĉu tiu ĉi viro ne estas nomata rabeno +Joĥonano, la avarulo? Kio kaŭzas la ŝanĝon?"</p> + +<p>Kiam la rabeno aŭdis tion, li kunvokis siajn amikojn, kaj konfesis +sian antaŭan amon por la mono, kaj la danĝeron al kiu tio kondukis +lin.</p> + +<p>Li rakontis al ili ĉion, kion mi ĵus rakontis al vi.</p> + +<p>Kaj saĝuloj, kiuj estis verkistoj, skribis lian rakonton por la +memoriĝo de la posteuloj, por ke ili profitu je ĝi.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-20" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">74</p> +<h3>KOLONIIGADO EN AMERIKO.</h3> + +<p class="center">Major-General George Cox.</p> + + +<p>Antaŭ ĉirkaŭ kvardek jaroj, mi vojaĝis en Nord-Ameriko, kaj +dum miaj vagadoj alvenis ĉe la ĉefurbo New York, kie mi restis +kelkajn semajnojn. En unu tago, ne havante ion speciale por fari, mi +promenetis el mia hotelo, kaj, trovante min apud la stacidomo, mi +eniris.</p> + +<p>Sur la trotuaro staris granda amaso da homoj kaj infanoj.</p> + +<p>"Kio okazas," mi diris, kiel mi pensas, al mi mem, sed ŝajne, mi +estis parolinta laŭte, ĉar voĉo ĉe mia kubuto ripetis la vortojn.</p> + +<p>Mi turnis min, kaj vidas apude, belan, hardan junulon, kiu, de lia +mieno kaj vestaĵo, estas evidente Amerikano.</p> + +<p>"Kio okazas," diris li, "ĉu vi volus sciiĝi, fremdulo, kion +signifas tiu ĉi amaso?"</p> + +<p>"Jes," mi respondis, "ĉar ŝajnas al mi, ke oni ne vidas kutime +tiom da homoj, viroj, virinoj kaj infanoj kunvenantaj en stacidomo, +escepte ke io neordinara okazas."</p> + +<p>La junulo ridanta, videble pro mia nescio, diris, "Nu, fremdulo, mi +divenas ke ni estas aro da koloniistoj forirontaj por loĝiĝi en la +Ŝtato Colorado, kaj mi divenas, ke ni estas tiel memstara grupo, +kiel iam lasis New York por la Okcidento. Ekzemple, tiu viro tie; nu, +mi divenas ke li malfermos sekkomercaĵan magazenon; tiu ĉi estas +nia pastro; tiu estas nia drogisto; tiu ĉi, nia kuracisto; tiu, nia +advokato; tiu maljunulo tie, estas juĝisto (ĉiuj el ni, laŭvice, +estos la juĝantaro!)" li diris kun rideto, parenteze.</p> + +<p>"Tiu grupo dekstre (vi vidas ke la viroj havas nek vangharojn nek +lipharojn), nu, ili estas aktoroj por nia nova teatro. Ĉu vi ne +pensas ke nia grupo estas modere plena?"</p> + +<p>"Jes," mi respondis. "Sed kion vi estas farontaj per tiu maljunega +kaj malfortega sinjoro, apoganta sin sur bastono? Ne ŝajnas al mi ke +vi povos multe uzi lin?"</p> + +<p>La Amerikano rigardis min momente, kaj siaj okuloj briletis humore +dum li parolis:—"Nu, fremdulo, mi divenas, ke tiu maljunulo estas la +plej gravega in-di-vi-du-o el nia partio; mi divenas ke ni malfermos +nian novan tombejon per li!!! Sed, pardonu al mi, mi devas helpi lin +eniri en la vagonaron; estus domaĝe lin perdi antaŭ ni alvenos en +Colorado! Adiaŭ!"</p> +</div> + + +<div id="est2-5-21" class="article" lang="eo"> +<h3>REVO.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de G. Kolowrat (St. Petersburg).</p> + + +<p>Nokto. Mara bruo. La ondoj kun terura ĝemo per sia unutona krio +kvazaŭ plendas, kvazaŭ nekonsoleble ploregas.</p> + +<p>Unu ondo volas atingi alian; ili rapidas, ili kvazaŭ kuras al voko +de la ŝtonegoj; sed ve! tiuj ĉi trompis, anstataŭ ol karesi ili +pereigas ilin, kaj ili senespere disbatite revenas al siaj kolegoj, +eble por reunuiĝi por ataki la ŝtonegojn. Vane! Ili alportos nenian +doloron al la masivaj grandeguloj. Ree ili ploras. Ree ili ĝemas, +timigante la animon, suferigante ĝin.</p> + +<p>La steloj malgaje rigardas, kvazaŭ simpatiante al la ondoj, volante +helpi en ilia sencela batalado.</p> + +<p>Nigraj ĉirkaŭlinioj de la bordo, nedetrueblaj malafablaj ŝtonegoj +ankoraŭ pli sopiras kaj oni ekvolas foriri el tiu ĉi sufoka +atmosfero; oni volas forkuri, ekkrii kaj samtempe sentas ke tio ĉi +estus sencele, sensekve, kaj oni submetas sin al la naturo, vidante +sin senforta por bataladi.</p> + +<p>Ŝi sidis tie, sur la bordo, kaj pensis pri li.</p> + +<p>Li forveturis militon, kaj ne estas sciate, ĉu li revenos viva. Ŝi +estas lacigita de longa atendado, de longa nesciado. Ŝi ekrevis.</p> + +<p>Al la lacigita animo en ŝia prezento aperas li, gaja post milito, +post venko, post ricevo de rekompenco. Li alkuras, ĉirkaŭprenas +ŝin, ridetas, kisas. Ŝi sentas sin feliĉa.</p> + +<p>Al ŝi ŝajnas, ke la ondoj pro troeco da sentoj gaje bruas por festi +lian revenon kaj ĝoji ŝian feliĉecon. Ke la steloj gaje ekrigardas +ŝin, volante ĵeti sin de la ĉielo por plenigi ŝian feliĉecon, +por lumigi, por ĉirkaŭpreni ilin.</p> + +<p>Al ŝi ŝajnas, ke la ŝtonegoj kareseme altiras siajn manojn, kaj +ĉio volas kuniĝi en unu sento, en unu formo, en unu sono.</p> + +<p>Ŝi revis ke ...</p> + +<p>Sed subite ŝi reekkonscias, kaj eksentas la teruran realecon. +Ŝi komprenas, ke ĉio ĉi estis revo, kaj ŝi ektimas, ekkrias, +ekploras.</p> + +<p>Ŝi ekaŭdas la terurajn frapojn de la batalantaj ondoj, ŝi envidis +la mokemajn rigardojn de la steloj, ŝi rimarkas la minacajn formojn +de la ŝtonegoj kaj falas kun teruro, bedaŭrante la momentan revitan +forflugintan feliĉecon.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-22" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">75</p> +<h3>NIAJ VILAĜAJ SPORTOJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de F. A. Meigh.</p> + + +<p>Unu el la plej amuzigaj okazaĵoj, kiujn mi estas vidinta, okazis dum +la ĉiujaraj sportoj de nia vilaĝo. Inter la diversaj eroj sur la +programo de amuzaĵoj, k.t.p., estis unu por la knaboj, kiuj havis +nur dekses jarojn kaj oni donacis grandan premion al la gajnanto.</p> + +<p>Oni estis elmezurinta antaŭe longan kurejon sur la kampo, kaj meze +de ĝi oni alligis per la kvar anguloj, grandan veldrapon. Ĉiuj +knaboj kiuj deziris partopreni en la amuzaĵo devis demeti siajn +botojn kaj jakojn kaj ilin meti amase ĉe la malproksima flanko de la +veldrapo.</p> + +<p>Tiam la knaboj sin aranĝis ĉe la komencaloko kaj oni donis al ĉiuj +el ili novan (duonpencan) bunon kaj botelon da ŝaŭmanta limonado.</p> + +<p>Ĉe antaŭaranĝita signalo ili devis gluti la bunon kaj limonadon +kiel eble plej rapide. Tuj kiam unu estas fininta oni lin permesis +ekkuri tra la kurejo.</p> + +<p>Mi neniam forgesos la diversajn metodojn, kiujn la knaboj uzis por +rapide malaperigi la nutraĵon. Iuj el ili premegis la bunojn per +la malpuraj manoj ĝis ili ŝajnis kiel nigraj kolbasetoj. Tiujn +ĉi apetitdonaĵojn ili penis gluti en tute sed la rezultatoj ne +estis ĉiam kontentigaj. Sed alia knabo enpuŝis sian tutan bunon +en unu vango kaj la botelan nazeton en la alia vango. Tiam okazis +eksplodon ĉar la limonado enŝaŭmadis en la buŝon pli rapide ol +li povis gluti kaj elŝovis la bunon. Kiel siaj kunuloj ekridegis! +Kiel ili tedis lin! Sed sentimige, li reenmetis la duonmaĉaĵon en +la buŝon, kaj sin preskaŭ sufokinte, li triumfis. Tiam komencis +la kuro. Kiam ili alvenis al la veldrapo ili devis rampi sub ĝin, +kaj estis tiel malluma tie, ke multaj, senintence piedfrapinte la +malantaŭajn amikojn (kaj ricevinte ree multajn frapojn) fariĝis +tiel konfuzaj, ke fine ili elrampis ĉe la fino, kie ili eniris kun +ruĝegaj, ŝvitaj vizaĝoj. Sed la aliaj kiuj eliris al la prava fino +ne povis trovi tuj siajn proprajn vestaĵojn. Ili aperis kiel aro de +kortbirdoj, skrapanta sur amaso da cindroj.</p> + +<p>Tamen, post mallonga tempo ili sin vestis kaj per la restanta +energio, atingis la gajnstangon. Alia amuzaĵo, kiu kaŭzis multan +ridadon inter la rigardantoj estis la kapto de porketo, kiun oni +antaŭe ŝmiris per sapo.</p> + +<p>Oni permesis nur la junajn edzinojn kunkuri por la porketo, sed +lia haŭto estis tiel glata ke neniu povis lin teni, kaj li kuris +timegige blekanta inter la rigardantoj; disĵetanta teren kelkajn +kiuj ĝenis lin.</p> + +<p>Sed la amuzaĵo daŭrigis ĝis unu edzino (kun elstaraj dentoj) dum +la interpuŝo, falis sur la porketo, kiu estis laciĝinta, kaj lin +kaptis.</p> + +<p>Voĉo apude ekkriis: "Ho! Nia Mario lin estas kaptinta per ŝiaj +dentoj."</p> +</div> + + +<div id="est2-5-23" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">PLUVA TAGO.</h3> + +<p>J. Parisot (Vosges).</p> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Timema knabino rapidas</span><br /> + <span class="i2">Trairi la densan arbaron;</span><br /> + <span class="i0">Korbeton portante, ŝi gvidas</span><br /> + <span class="i2">La hejmen irantan kapraron.</span><br /> + <span class="i0">Sed kapon skuetas la pino,</span><br /> + <span class="i2">Dum blovas vent’ florojn ŝirante.</span><br /> + <span class="i0">Ho! zorgu pri l’ korbo, knabino:</span><br /> + <span class="i2">Forŝtelos ĝin vento blovante.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i4">La vojo nun ŝajnas malklara</span><br /> + <span class="i6">Kaj tere filikoj elpendas;</span><br /> + <span class="i4">Ĉielo fariĝas nubara.</span><br /> + <span class="i6">Malfruan kapraron ŝi plendas,</span><br /> + <span class="i4">Dum interplektatan branĉaron</span><br /> + <span class="i6">Disligas, la manojn vundante.</span><br /> + <span class="i4">Ho! zorgu orflavan la haron:</span><br /> + <span class="i6">Forŝtelos ĝin dornoj ludante.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Fulmeg’ malproksime brilegas,</span><br /> + <span class="i2">Gutetoj ekfalas, kaj bruas</span><br /> + <span class="i0">Tondrego, kaj pluvo zumegas,</span><br /> + <span class="i2">Akvego tra l’ vojo defluas;</span><br /> + <span class="i0">En koto glitetas la plando,</span><br /> + <span class="i2">Venteg’ l’ antaŭtukon skuante.</span><br /> + <span class="i0">Ho! zorgu, knabin’ pri l’ rubando:</span><br /> + <span class="i2">Ĝin ŝtelos venteg’ forflugante.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i4">Pro ĉia brueto, l’ orelon</span><br /> + <span class="i6">Vekanta, tuj preskaŭ ŝi svenas.</span><br /> + <span class="i4">Sed, kiu ĉi tien, ombrelon</span><br /> + <span class="i6">Portante, kaŝate alvenas?</span><br /> + <span class="i4">Ha! ŝia jam pasis timeto:</span><br /> + <span class="i6">Ŝi ridas, fianĉon vidante.</span><br /> + <span class="i4">Ho! zorgu, knabin’, pri l’ rideto:</span><br /> + <span class="i6">Ĝin ŝtelos l’ eĥo forirante.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Jen li fianĉinon manpremis;</span><br /> + <span class="i2">Ŝi lin aŭskultadis revante;</span><br /> + <span class="i0">Sed jam ne pro l’ vento eltremis</span><br /> + <span class="i2">L’ ombrelo nun ambaŭ kovrante....</span><br /> + <span class="i0">Se ne la ombrelo mensogis,</span><br /> + <span class="i2">Pasadis la horo tre dolĉe;</span><br /> + <span class="i0">Knabino pri l’ koro ne zorgis ...</span><br /> + <span class="i2">L’ ombrelo ĝin ŝtelis ensorĉe.</span></div> +</div> +</div> + + +<div id="est2-5-24" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">76</p> +<h3>FRAGMENTAJ MEMOROJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).</p> + +<p class="center"><i>La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn.</i></p> + + +<p>Treege interesa mi trovis la konversacion de la pastro, kies memoro +estas tiel kiel profundega puto; puto en kiun mi ofte mallevis mian +sitelon por ĉerpi laŭ mia mezuro la akvon de lia iom stranga sed +ĉiam interesa sciado.</p> + +<p>Ke tiu sitelo gutetas; ke mi ne povas detale aŭ tute akurate +revenigi en memoron liajn rakontetojn estas, mi bone scias, +maljustaĵo kontraŭ vera klerulo. Sed la akvo kiu dum multaj jaroj +estas restinta en la ujo de mia cerbo ne povas esti tute same kiel +kiam mi ĝin freŝe ĉerpis el la viva fonto. Eble ĝi malklariĝas; +eble mi kunmiksas iom da forgesado. Sed malgraŭ tio mi penos rakonti +almenaŭ unu el la klarigoj, kiujn mi ĉiutage, preskaŭ ĉiuhore +ricevis.</p> + +<p>Mi estas nominta la urbon Chicago, kiam ekdiras la pastro: "Ha, tiu +nomo havas iom strangan devenon. Sed sendube vi jam scias pri tio!"</p> + +<p>"Sendube ne," mi respondas. "Mi estas grandega nesciulo. Plie mi +havas grandan emon por la aŭskultado. Volu tial min instrui, mi +petas."</p> + +<p>"Antaŭ la Ŝtatoj anoncis sian sendependon," li komencis, "dum tiu +milito de la Angloj kontraŭ la Francoj, kiu decidis la posedon de +la Okcidentaj Ŝtatoj, ambaŭ kontraŭbatalantoj tre uzadis kiel +spionistojn kaj antaŭmarŝantojn la tribojn Indianajn."</p> + +<p>Tagon, apud la lago <i>Erie</i> la spionistoj de la Angloj raportis ke ili +ekvidis haltejon de la malamiko; kiun la Angloj decidis ataki.</p> + +<p>Sed lertege estis ankaŭ la spionistoj de la malamiko. Kiam alvenis +la soldatoj Anglaj ili vidis nur kelkajn fuĝantajn Indianojn.</p> + +<p>Post tiuj fuĝantoj tuj sin ĵetis, per flugantaj piedoj, la +Indianaj kunbatalantoj de la Angloj, kriegantaj per triumfaj voĉoj: +"<i>Ŝĭ-ka-go; Ŝĭ-ka-go</i>"; kiu signifas en ilia lingvo, +"<i>Indianoj kuras; Indianoj kuras.</i>"</p> + +<p>Poste oni konstruis sur la sido de la haltejo ŝtipan fortikaĵeton, +kiun oni nomis pro la kriego de la Indianoj Ŝĭ-ka-go (Chicago).</p> + +<p>Loĝiĝis apud la fortikaĵeto loĝiĝantoj, kaj jen la komenco de la +konatega urbo.</p> + +<p>Bedaŭrinde oni nuntempe nur malofte ekvidas la ŝtipajn dometojn +de tiuj unuaj loĝiĝantoj; dometojn kiuj tre malmulte similas al +la lignaj domoj kiujn mi supre priskribis, kaj kiujn oni konstruas +el tabuloj, alfiksitaj tiamaniere ke ĉiu el ili estas superkuŝita +per la malantaŭa flanko de la supre lokita tabulo, laŭ maniero de +ardezoj sur tegmento.</p> + +<p>Ne! Tiuj Unuevenintoj uzadis ne tabulojn, sed tutajn arbtrunkojn, +krude per hakilo kvadrigitajn, aŭ eble laŭlonge segitajn kaj +tiamaniere kunmetintaj ke la rondflanko estu ekstere, kaj interne +la plata supraĵo. Ili konstruis kvar nerompitajn murojn kaj poste +trahakis aŭ trasegis la truojn por la pordo kaj fenestroj: Ĉiujn +interspacojn ili plenigis per koto; kaj tiamaniere faris konstruaĵon +treege fortikan kaj multe pli varman ol la nunaj lignaj domoj. Tamen +ĉar ili dehakis kaj <i>tuj</i> uzis la arbojn post nelonge la freŝa +(verda) ligno malpliiĝis, kaj oni devis ofte renovigi la kotan +plenigaĵon.</p> + +<p>Mi vizitis farman domon kies la multaj aldonoj estis el tabuloj, +tamen ankoraŭ restis la, laŭ Amerikaj ideoj, <i>antikva</i> ŝtipa +dometo, kiu estis, laŭ mia opinio, la plej dezirinda porcio +de la domo. Kiel kutime, ĝi enhavis du ĉambrojn; manĝo- kaj +dormo-ĉambro.</p> + +<p>En la dormĉambro proksime de la planko troviĝis iom granda truo.</p> + +<p>"Pro kio servas tiu ĉi truo?"</p> + +<p>"Ho, la ŝtipoj malpliiĝis, kaj la koto estas forfalinta."</p> + +<p>"Kial ne ankoraŭ ĝin kovri. Tra tia malfermaĵo povus tre facile +eniri serpento."</p> + +<p>"Ho, jes; antaŭ nelonge unu eniris."</p> + +<p>"Kaj post tia okazo vi ne ŝtopis la truon!"</p> + +<p>"Ho, ne; sed ni mortigis la serpenton."</p> + +<p>"<i>Kutimo naskigas malestimon!</i>"</p> + +<p>Amerikoj ŝajne rigardas serpentojn kiel ridindaĵoj; preskaŭ mi +diris amuziloj.</p> + +<p>Eĉ la nudpiedaj knabetoj saltas sur ilian korpon kaj per batego +de la nuda kalkano mortigas ilin. Eble tio ŝajnas esti danĝera +amuzaĵo, sed por la salto oni celas tiun porcion de la serpenta +korpo kiu, se tiuj rampaĵoj havus kolojn, estus la kolo; kaj +tiamaniere subpremate serpentoj estas senpovaj por vundi.</p> + +<p>Plie ne ĉiuj serpentoj estas atakemaj kiel bone certigas la sekvanta +memoraĵo:—</p> + +<p>Preskaŭ mi estis nudpiedulo, ĉar mi havis sur la piedoj nur +malpezajn sandalojn (ledplandojn kun ledrimenoj). Ŝtrumpojn mi tute +ne portis kaj de la genuoj ĝis la piedoj la kruroj estis tute +nudaj, ĉar mi sunbanis en Aŭstrujo.</p> + +<p>Antaŭ la <i>Luft Hütte</i> (aerbudo) en kiu mi dormas estas herbejo, sur +kiu mi promenas. Hodiaŭ ĉar pluvas mi kunportas pluvombrelon.</p> + +<p>Subite mi ekaŭdas siblon koleregan. Mi malsuprenrigardas. <span class="pagenum">77</span> Preskaŭ +tuŝante mian piedon mi vidas la kapon de malgranda sed venemega +serpento kies lango en kaj el iradas la buŝon laŭ nekredebla +rapideco. Mi pensas ke eĉ la dikeco de arbfolio estus plenigita +la spacon inter la elstreĉita lango kaj la haŭto de mia piedo. +Terurigite mi restas senmova kiel ŝtonego. Krom sia lango la +serpento restas egale senmova, kaj dum kelka tempo ni rigardadas +unu la alian. Tiam, subite, ĝi forĵetas sin; forrapidegante per +grandegaj kurboj.</p> + +<p>Tiel rapide ĝi forrampis, ke la herbo fajfis de ĝia trairo!</p> + +<p>"Li kiu mortigas serpenton," diras Aŭstra kredo "mortos mem antaŭ +pasas unu jaro."</p> + +<p>Se mi estus atakinta tiun serpenton (kaj se mi estus portinta armilon +pli konvenan ol malfermita pluvombrelo, kredeble mi estus tion +farinta) mi kredas ke ne estus por mi necese atendi la finon de la +jaro. Mi ja estus mortinta tiun saman tagon.</p> + +<p>Foje en Egiptujo mi levis de la tablo gazeton kaj malkovris skorpion, +kaj en Italujo—sed ne; mi skribas nun miajn <i>Amerikajn</i> memorojn.</p> + +<p>Resaltegas la vaganta penso kaj ankoraŭ mi sidas en la ligna salono +de la Amerika pastrejo, kaj jen pluvas, senĉese pluvas.</p> + +<p>En mia cerbo ripetas sin, sekvante la sonon de la pluvgutoj sur la +fenestroj, frazo kiun mi legis en Amerika libro kaj kiun mi ne plene +komprenis.</p> + +<p>"<i>Li ne scias sufiĉon por eniri de la pluvo.</i>"</p> + +<p>La pordo malfermas kaj eniras tri geinfanoj, knabo kaj du knabinoj.</p> + +<p>Estante Amerikoj ili estas neniel hontemaj, faras sin tute kvazaŭ +en sia propra domo, babiladas senĉese pri multaj aferoj, kaj kiam +alvenas la horo de tagmanĝo, tagmanĝas kun ni.</p> + +<p>Posttagmeze la pluvo ĉesas kaj ili foriras.</p> + +<p>"Mi volus ekscii," diras la pastredzino, "kies geinfanoj ili estas."</p> + +<p>"Ĉu vi ne konas ilin?" mi demandas.</p> + +<p>"Ne, por mi ili estas tute fremduloj."</p> + +<p>"Sed tre senceremonie ili eniris vian domon."</p> + +<p>"Nature, ĉar pluvis."</p> + +<p>"Sed—ĉu vi intencas diri ke <i>iu ajn</i> eniros <i>ies ajn</i> domo kaj +tie tagmanĝos, nur ĉar pluvas?"</p> + +<p>"Jes, certe; kial ne? Ili estis treege bonvenaj, kaj nature oni sin +ŝirmas de la pluvo.</p> + +<p>"<i>Li nescias sufiĉon por eniri de la pluvo.</i>"</p> + +<p>Ankoraŭ mi aŭdis la rekantaĵon, sed nun mi ĝin komprenis; mi +estas vidinta la Amerikan gastemecon.</p> + +<p>La Amerikan senceremoniecon—sed pri tio mi parolos en alia +fragmento.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-25" class="article" lang="eo"> +<h3>PROTEKTO DE ANGLO.</h3> + +<p class="center">Vera rakonto de Edw. Gauntlett (Okayama).</p> + + +<p>Tage, en la somero de 18— mi komencis longan promenon kune kun +la juna homo Japana kiu tiutempe min instruis je la malfacilega +Japanlingvo. Mi intencis unue iri en Ikao’n, kie estas elfluaĵoj de +varmakvo minerala. Ikao similas je Clovelly, en Devonshire, escepte +ke ĝi estas alta, kaj inter altaj montoj, Clovelly estante apud la +maro.</p> + +<p>Estis necese ke ni iru per vagonaro de Tôkyô, la ĉefurbo, ĝis +Maebashi urbo, kaj de tie, per malgrandega tramo al la vilaĝo +Shibusawa. Poste oni marŝas, aŭ rajdas en <i>jinrikisha</i> (homtirata +kaleŝo) ĉirkaŭ dek-kvin mejloj ĝis Ikao. Tamen, kiam ni alvenis +je la stacidomo de la tramo en Shibusawa, subite ekpluvegis, kaj +ĉirkaŭ du horojn, kiam ni restis en la stacidomo, pluvegis kaj +tondregis. Post la pluvego, mi ekiris, kiam la homo kiu tiris la +"jinrikishan" en kiu estis niajn pakaĵojn, sciigis nin ke estis +necese ke ni havu du virojn por la <i>jinrikisha</i>, ĉar li kredas ke +sur la montoj, la vojo estus difektigita per la pluvo. Ni konsentis +kaj ekmarŝis. La <i>jinrikisha-viro</i> prava estis, ĉar, post ke ni +marŝis ĉirkaŭ ok mejlojn, ni vidis ke ponto estis duondifektigita.</p> + +<p>Nun ekmallumiĝis, kaj ni eniris nebuleton; sed ni marŝadis, kaj +amike paroladis. Mi nun ekvidis ke virino nin sekvis, kaj, ĉar ŝi +persiste nin sekvis, mi diris al S<sup>ro</sup> Kôsaka, mia instruisto:</p> + +<p>"Demandu al ŝi kial ŝi nin sekvas."</p> + +<p>Li tiele demandis, kaj diris al mi ke ŝi diris ke ŝi timis esti +ensorĉata per vulpoj aŭ meloj, kaj ke ŝi sciis ke malsamlanduloj +neniam ensorĉiĝis per ia besto.</p> + +<p>Mi ridetis, sed diris ke mi estus feliĉa ŝin protekti. Ŝi nin +sekvis ĝis la hotelo kaj tiam subite malaperis.</p> + +<p>La sekvantan tagon matene frue, la servanto de la hotelo venis al mia +ĉambro kaj diris ke iu deziris paroli kun mi. Mi surpriziĝis, kaj +diris al S<sup>ro</sup> Kôsaka:</p> + +<p>"Subiru, mi petas, kaj vidu la homon kiu venis min vidi. Mi kredas ke +eble estis eraro de la servanto. Mi kredas ke neniu scias ke mi estas +en Ikao."</p> + +<p>Li iris, sed baldaŭ revenis, kaj diris ke estis vere: iu deziris +paroli kun mi.</p> + +<p>Mi iris al la pordego, kaj tie mi vidis la virinon kiun mi +"protektis" la antaŭan tagon! Ŝi subfleksis la kapon—mem la +korpon—kaj diris:</p> + +<p>"Mi vin dankegas, Sinjoro, por via bona protekto. Mi bone sciis +ke, se mi penis veni tien ĉi sole, la vulpoj aŭ la meloj min +ensorĉus."</p> +</div> + + +<div id="est2-5-26" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">78</p> +<h3>SUR LA GLACIO.</h3> + +<p class="center">El "la Dokumentoj pri Pickwick," de Dickens, tradukita de A. A. +Cowan.</p> + + +<p>Maljuna Wardle kondukis ilin al sufiĉe granda frostita lageto, kaj +kiam la "grasa knabo" kaj S<sup>ro</sup> Weller estis forŝovelintaj kaj +forbalaintaj la neĝon kiu estis falinta dum la nokto S<sup>ro</sup> Bob +Sawyer aranĝis siajn glitilojn per lerteco kiu al S<sup>ro</sup> Winkle +ŝajnis perfekte mirinda, kaj faris rondojn per sia maldekstra kruro, +kaj la cifero <i>8</i>, kaj enskribis sur la glacio, ne unufoje haltante +por spiri, multajn aliajn plaĉajn kaj mirigajn devizojn je la treega +kontentigo de S<sup>ro</sup> Pickwick, S<sup>ro</sup> Tupman kaj la sinjorinoj, kiu +atingis pozitivan entuziasmon, kiam maljuna Wardle kaj Benjamin +Allen kune kun la antaŭnomita Bob Sawyer, faris kelkajn misterajn +evoluciojn kiujn ili nomis <i>Skota danco</i>.</p> + +<p>Dume, S<sup>ro</sup> Winkle (sia vizaĝo kaj siaj manoj bluiĝis per la +malvarmo) estis devigata bori en siajn ledplandojn kaj surmeti siajn +glitilojn, la pintoj poste, kaj faris la rimenojn tre implikajn, +helpata de S<sup>ro</sup> Snodgrass, kiu sciis malpli pri glitiloj ol Hindo.</p> + +<p>Fine, tamen, helpate de S<sup>ro</sup> Weller, la malfeliĉaj glitiloj estis +firme surŝraŭbataj kaj surbukataj kaj S<sup>ro</sup> Winkle leviĝis.</p> + +<p>"Nun, Sinjoro," diris Sam, per kuriĝiga voĉo, foriru kaj montru al +"ili, kiamaniere ĝin fari."</p> + +<p>"Haltu, Sam, haltu," diris S<sup>ro</sup> Winkle, kiu tremis forte, kaj +ekkaptigis la brakojn de Sam je la premo de dronoto.</p> + +<p>"Kiel glate estas, Sam!"</p> + +<p>"Kutima stato de glacio, Sinjoro," respondis S<sup>ro</sup> Weller. "Tenu! +Sinjoro."</p> + +<p>Tiu ĉi lasta rimarko de S<sup>ro</sup> Weller rilatis je pruvo kiun S<sup>ro</sup> +Winkle faris, je la momento, de furioza deziro por ĵeti siajn +piedojn en la aeron, kaj fragegi la postan flankon de sia kapo +kontraŭ la glacio.</p> + +<p>"Tiuj ĉi—tiuj ĉi—estas tre mallertaj glitiloj? Ĉu ili ne estas +Sam?" demandis S<sup>ro</sup> Winkle, ŝanceliĝe.</p> + +<p>"Mi timas ke malvigla sinjoro estas sur ili, Sinjoro," respondis Sam.</p> + +<p>"Nun, Winkle," kriis S<sup>ro</sup> Pickwick, tute nekonscia ke io estis +malprava.</p> + +<p>"Venu; la sinjorinoj atendas vin."</p> + +<p>"Jes, jes," respondis S<sup>ro</sup> Winkle je timegiga rideto, "mi venas."</p> + +<p>"Jam, komenconta," diris Sam, penante por liberiĝi.</p> + +<p>"Nun, Sinjoro. Ekiru!"</p> + +<p>"Haltu momente, Sam," spiregis S<sup>ro</sup> Winkle, tenante lin tre amante. +"Mi trovas ke mi havas du vestojn hejme kiujn mi ne bezonas, Sam. Vi +povas ilin havi, Sam."</p> + +<p>"Mi dankas vin, Sinjoro," respondis Sam.</p> + +<p>"Ne atentu por tuŝi vian ĉapelon, Sam," diris S<sup>ro</sup> Winkle rapide. +"Vi ne bezonas forpreni vian manon por tiun fari. Mi intencis doni al +vi 5 ŝilingojn hodiaŭ matene por Kristnaska donaco, Sam. Mi donos +ĝin al vi posttagmeze, Sam."</p> + +<p>"Vi estas tre bona, Sinjoro," respondis S<sup>ro</sup> Weller.</p> + +<p>"Tenu min komence, Sam," diris S<sup>ro</sup> Winkle.</p> + +<p>"Nun—tiu estas prava. Mi kutimiĝos baldaŭ, Sam. Ne tro rapide, +Sam! ne tro rapide!"</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Winkle kurbiĝante antaŭe, sia korpo faldita duone, estis +helpata trans la glacio de S<sup>ro</sup> Weller, je tre stranga kaj negracia +maniero, kiam S<sup>ro</sup> Pickwick kriegis senkulpe de la kontraŭa +bordo—"Sam!"</p> + +<p>"Sinjoro?" diris S<sup>ro</sup> Weller.</p> + +<p>"Tien ĉi, mi bezonas vin."</p> + +<p>"Liberigu min, Sinjoro," diris Sam, "ĉu vi ne aŭdas ke la mastro +vokas. Liberigu min, Sinjoro!"</p> + +<p>Per fortega peno, S<sup>ro</sup> Weller liberiĝis el la premo de la agonia +Pickwickano, kaj tion farante, donis grandegan antaŭenpuŝon je la +malfeliĉa S<sup>ro</sup> Winkle. Per akurateco kiun nenia grado de lerteco +aŭ pratiko povis certigi, tiu malgaja sinjoro iris rapide en la mezo +de la <i>Skota danco</i>, je la preciza momento, kiam S<sup>ro</sup> Bob Sawyer +faras svingon de neegala beleco. S<sup>ro</sup> Winkle frapas forte kontraŭ +li, kaj kun laŭtega bruo, ili falis peze glacien.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Pickwick kuris al la loko.</p> + +<p>Bob Sawyer estis leviĝinta, sed S<sup>ro</sup> Winkle estis multe tro saĝa +por tion fari sur glitiloj. Li estis sidanta sur la glacio, faranta +spasmajn penojn por rideti; sed dolerego estis pentrata sur ĉiuj +siaj trajtoj.</p> + +<p>"Ĉu vi estas vundata?" demandis S<sup>ro</sup> Benjamin Allen, kun granda +maltrankvileco.</p> + +<p>"Ne multe," diris S<sup>ro</sup> Winkle, frotante sian dorson.</p> + +<p>"Mi volas ke vi permesas min tiri sangon el vi," diris S<sup>ro</sup> +Benjamin Allen, tre avide.</p> + +<p>"Ne, mi dankas vin," respondis S<sup>ro</sup> Winkle, rapide.</p> + +<p>"Mi vere pensas ke vi devus," diris Allen.</p> + +<p>"Mi dankas vin," respondis S<sup>ro</sup> Winkle. "Plivole ne."</p> + +<p>"Kion vi pensas, S<sup>ro</sup> Pickwick?" demandis Bob Sawyer. S<sup>ro</sup> +Pickwick estis ekcitata kaj indigna. Li signodonis je S<sup>ro</sup> Weller, +kaj diris per severega voĉo: "Demetu liajn glitilojn."</p> + +<p class="pagenum">79</p> + +<p>"Ne; sed mi vere estis apenaŭ komencinta," kontraŭdiris S<sup>ro</sup> +Winkle.</p> + +<p>"Demetu liajn glitilojn," ripetis S<sup>ro</sup> Pickwick, firme.</p> + +<p>La ordono ne povis esti kontraŭbatalata. S<sup>ro</sup> Winkle silente +permesis al Sam obei.</p> + +<p>"Levu lin," diris S<sup>ro</sup> Pickwick. Sam helpis lin leviĝi. S<sup>ro</sup> +Pickwick iris kelkajn paŝojn for de la rigardantoj, kaj signodonis +sian amikon ke li proksimiĝu, fiksis serĉantan rigardon je li, kaj +ekparolis per mallaŭta, sed klara kaj akcentega voĉo, tiujn ĉi +remarkindajn vortojn.</p> + +<p>"Vi estas ŝajnigulo, Sinjoro."</p> + +<p>"Kio?" diris S<sup>ro</sup> Winkle, ektremante.</p> + +<p>"Ŝajnigulo, Sinjoro. Mi parolos pli simple, se vi volas ĝin. +Trompanto, Sinjoro."</p> + +<p>Je tiuj ĉi vortoj, S<sup>ro</sup> Pickwick turnis sin malrapide kaj +rekunigis siajn amikojn.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-27" class="notice" lang="eo"> +<h3>AVIZO.</h3> + +<p>Pro mia libertempo, mi ne povas doni la kutiman raporton <i>Monato +post Monato</i>. Mi esperas, ke la Legantoj ne malkontentiĝos pri tio. +Proksiman monaton la raporto eble estos <i>tro longa</i>!</p> + +<p class="far_sig">H.B.M.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-28" class="article" lang="eo"> +<h3>VERA HISTORIO DE FANTOMO.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Esp. 10549 (Nova Zelandano).</p> + + +<p>Antaŭ nemultaj jaroj la Nova Zelanda urbeto Arrowtown iom +ekscitiĝis pri senĉesaj kaj persistaj fantomaj fabeloj. Oni diradis +ke ia terura blanka supernatura apero promenadis ĉiunokte en la +publika tombejo. Unue, kompreneble, la pluparto da la vilaĝanoj +ridetis, mokis, kaj nenion kredis pri tiaj raportoj, sed kiam, tago +post tago, tiuj strangaj famoj daŭradis kaj certiĝis de multe da +diversaj personoj, kaj eĉ de la antaŭaj mokintoj, la publika sciemo +fariĝis forta kaj ĝenerala. Baldaŭ kelkaj geservantoj tute rifuzis +preteriri la tombejon post mallumo, kaj la afero fariĝis enuiga kaj +multe malhelpis la gemastrojn.</p> + +<p>En la urbeto estis kuraĝa virino nomita S<sup>rino</sup> P. kiu tute ne +timis supernaturaĵojn kaj ne povis kompreni la superstiĉajn +timemulojn.</p> + +<p>"Mario," diris ŝi al unu sia amikino, "ĉu vi timas la fantomon?"</p> + +<p>"Ne, S<sup>rino</sup> P.," respondis Mario, ridante, "ĉar ne ekzistas tiaj +kreitaĵoj."</p> + +<p>"Sed io estas en la tombejo, kaj mi iros hodiaŭ vespere tien por +vidi ĝin. Ĉu vi volas min akompani?"</p> + +<p>"Kion ni faros en la tombejo?"</p> + +<p>"Ni spionos, kaj ni sciiĝos kio estas kiu timigas la urbetanojn."</p> + +<p>Mario unue ŝanceliĝis, sed fine konsentis, kaj je la dekunua horo +la du sentimaj virinoj eniris la terurigan loĝejon de la mortintoj.</p> + +<p>La nokto estis sen luno, sed la ĉielo estis hela, kaj la +ĉirkaŭaĵo estis sufiĉe videbla sub la stellumo. Mario, vidante +ĉie la blankajn tombŝtonojn en la palega mallumo, komencis iom +tremeti, kaj preskaŭ pentis sian bravecon. Tamen ŝi ne volis esti +timulino, kaj ŝi nerve penadis babili kaj ŝerci por sin kuraĝigi, +kiam subite—ĥ-r-r-r-r!</p> + +<p>Bona Dio! kio estas tio? Io nigra, nekomprenebla, harstariganta, +leviĝas el la infero antaŭ la piedoj de la virinoj kaj flugas al la +ĉielo.</p> + +<p>Mario kriegis laŭte kaj forkuris malantaŭen tra la pordeto sur la +vojon.</p> + +<p>"Mario, revenu!" alvokis S<sup>rino</sup> P. "Malsaĝulino ridinda, revenu! +Nur estas vesperto!"</p> + +<p>Sed Mario nenion plu komprenis. Plene, senespere terurigita, +la kompatinda knabino kuris rapidege sur la vojo hejmen kiel +frenezulino, dum S<sup>rino</sup> P. staris tiel kolera kiel ridanta. "Nu," +pensis ŝi, "mi devos spioni sole. Sed la atendo verŝajne estos +enuiga sen la junulino."</p> + +<p>Si antaŭiris ĝis la tombeja mezo, kaj sidiĝis post ia tombo sub +ombra cipreso. Pasis kelka tempo, eble unu horo, kaj S<sup>rino</sup> P. +komencis oscedi kaj perdi paciencon, kiam—jen la fantomo! Jen vere +la spirito! Io granda, blankvestita, kun pala vizaĝo kiel mortinto, +kviete sed rapide alproksimiĝis. Ĝi marŝis rekte al la tombo post +kiu sidis la spionantino, sed tiu ĉi ne ektimis, sed senmove kaj +atente observadis la aperon, suspektante ian friponan trompon. La +fantomo fine haltis, kaj sen observi S<sup>rinon</sup> P. metis sin genue +sur la tombo kaj—preĝis! Tuj la mistero klariĝis en la vigla +inteligenco de la kuraĝa kaj admirinda virino. La fenomeno ne estis +fantomo, sed somnambulistino. Juna virino kiu preĝis ĉe la tombo de +sia patrino. Tiam vere S<sup>rino</sup> P. treege ĝojis pri tio ke la kriema +Mario forestas, ĉar la afero estis grava. Vekigi la dormantinon en +tombejo estus kompreneble ago danĝera kaj kruela.</p> + +<p>Sekve la saĝa spionantino restis senmova ĝis la knabino returnis +el la tombejo hejmen, kaj tiam ŝi sekvis malproksime tra la vojo al +la domo de la dormanta vagistino. La sinjorino restis ekster la domo +sufiĉe da tempo por ke la knabino rekuŝiĝu, kaj tiam ŝi frapis +kaj vekigis la patron por lin sciigi ke lia filino estas la terura +fantomo kiu bezonas kuraciston sen prokrasto.</p> +</div> + + +<div id="est2-5-29" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">80</p> +<h3>MAJSTRO PASERO.</h3> + +<p class="center">Babilado de Alfonso Wachter (Riga).</p> + + +<p>Je malklara kaj nebula printempa mateno bela pasero, kiu estas +konsiderata vivan beleco de sia parencaro, flugis, kune kun sia +amantino al lignejo ĉe la suba Duna kie ankoraŭ estis trankvile kaj +tute dezerte en ĉi tiu frua matena horo, ĉar la lignolaboristoj, +jam komencinte sian taglaboron, interrompis ĝin por matenmanĝi. Ĉi +tiu matenmanĝo konsistis el seka pano, lardo kaj harengo.</p> + +<p>Ĉi tie nia pasero tuj komencis danci siajn plej graciajn amdancojn +sur la lignetoj, kiuj estis ĵetitaj sur la vojo por replibonigi +ĝin. En sia amebrieco li nek atentis la sentaŭgan dancplacon nek +ke ŝi ne estis pruntinta ian ekvidon al li, aŭ rimarkinta liajn +dancojn, sed ke ŝi serĉis sian nutraĵon senĉagrene pro lia +flirtado, kaj ŝi okaze konversaciis gaje kun ĉi tiu aŭ tiu el la +paserpatrinoj kiuj flugis al ĉi tiu lignejo.</p> + +<p>Kiam, post longa tempo, Majstro Pasero fine vekiĝis je sia +amebrieco—en malgranda malproksimeco Ho ve! Sur unu el la +multenombraj staploj de traboj en plej karesa <i>kapo ĉe kapo</i> kun +blanka pasero li vidis sian amatinon!</p> + +<p>Oni ne povas esprimi per vortoj la doloron, kiun nia kompatinda +pasero sentis ĉe tiu ĉi rigardo. Kaj ilia feliĉa kaj gaja pepado, +kiu sonis al li kiel malica, moka ridado pri sia malfeliĉo, tranĉis +profunde en sian malgrandan kaj plenaman birdakoron.</p> + +<p>Vere, li deziris satigi sian malŝaton je venĝo, je la sango de sia +konkuranto. Li volis subigi lin en batalo ĝis morto kaj vivo. Sed +tiu ĉi batalo por la posedo de la multe dezirata pasera virgulino +ne estis batalata, ĉar la fiereco kondamnis batalon kun kontraŭulo +kiu estis konsiderata ne egal-naskulo, kun iu, kiu estas nur vanta +malsaĝulo de alia ĉarma paservirinaro, kaj ankaŭ frivola fanfarulo +de la paserviraro.</p> + +<p>Plua argumento kiun li atentis, estis ŝia nuna malkaŝa koketeco.</p> + +<p>Li nek intencas meti sencele ilian vivon, nek detrui ŝian +amafeliĉon, kiun li egoiste forprenus de ŝi se li mortigos ŝian +amiston.</p> + +<p>Tiu ĉi malegoista rifuziĝo je ŝia posedo—ŝi, kiu estis la revo +de siaj noktoj, ja ne estis facila por li. Li malĝojege subfleksis +sian kapeton kaj li dume restadis senmove sur la lignetoj.</p> + +<p>La pentraĵoj de pli fruaj tagoj eble preteriris je siaj inteligentaj +okuloj. Li eble memoris la tagon, kiam li unue renkontis ŝin, kaj +kiel iliaj okuloj rigardis tuj unu la alian serĉe kaj kritike, kiel +rigardas sub ŝtono miozoto.</p> + +<p>En Majo, kiam ĉio burĝonas, li renkontis ŝin sur la branĉoj de +betuleto, en societo de infanriĉa paserpatrino.</p> + +<p>Tuj kuniĝinta kun ili kaj estanta lerta, vigla societamulo, li +turnis baldaŭ la konversacion—kiu, ĝis nun tuŝis diversajn +trivialajn aferojn, ekzemple plaŭdon, edukadon, nutro zorgojn, +k.t.p.</p> + +<p>Li lerte vivigis la konversacion, evitis ian interrompon kaj etendis +ĝin kiel eble plej longe. La ombroj de la vespero jam komencis +malleviĝi kiam la malgranda pepa societo fine disigis sin, por +serĉi siajn nestojn.</p> + +<p>De tiu tempo, ŝia plej fidela akompananto, li ĉiam sekvis ŝin dum +ŝiaj vagoj tra urbo kaj lando, tra kampo kaj arbaro. Li faciligis +kavalire al ŝi trovi orajn avenerojn kaj plej sukajn berojn.</p> + +<p>Se malleviĝis la nokto, li zorgis pro sendanĝera restejo kaj fidele +gardis ĉe ŝi.</p> + +<p>Subite li estas vekita pro alproksimiĝantaj ligno laboristoj. +Li do ŝanĝis sian ripozlokon kaj ree komencis revi. Sed li ne +povis mediti longe. Paser-dando, kiu jam aŭdis pri lia malfeliĉo, +kuniĝis kondolence kun li.</p> + +<p>Silente, jes, tute apatie, Majstro Pasero sin kondutis rilate la +fluo de la parolado, ĉar li konsideris, ke estus malinde respondi +al la malsprita, frivola afektulo. Komprenante fine, ke lia certigo +de sincera kompato ne estas sufiĉe atentita, kaj ke lia bonopinia +konsilo estas rifuzita, la dando forflugis ofendinta, en lia +tromemfido.</p> + +<p>Doloriga ekĝemo ŝvelis la bruston de nia Majstro Pasero. La vana +babilado de la forfluginto ŝajnis al li kvazaŭ profanado de liaj +plej sanktaj sentaĵoj. Tute logike li konkludis ke, kiel tiu dando +jam sciiĝis pri lia ama-malĝojo, nur tro baldaŭ la tuta mondo de +la paseroj scios ĝin kaj fajfos sur ĉiuj tegmentoj. Moko kaj ŝajna +kompato de nun sekvos liajn kalkanojn kaj estos lia sorto!</p> + +<p>Sekve li decidas lasi sian patrujon, la lulilon de sia malĝojo, por +eviti tiamaniere al la moko kaj kompato. Kiam li fine tion decidis +kaj siajn flugilojn malfaldis por la flugo en la malproksiman fremdan +landon, li ankoraŭ aŭdis la jenan rimarkon, kiun la paser-dando +elparolis:</p> + +<p>"Aliaj urbetoj—aliaj knabinetoj!"</p> +</div> + +<div>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44131 ***</div> +</body> +</html> |