diff options
| author | Roger Frank <rfrank@pglaf.org> | 2025-10-14 18:54:52 -0700 |
|---|---|---|
| committer | Roger Frank <rfrank@pglaf.org> | 2025-10-14 18:54:52 -0700 |
| commit | 16a60b1083888b70f65e885f8ffbf4c717f85a3f (patch) | |
| tree | 1ecd29e9a9bf571e40384e9cd4f209e388304a30 /44666-h | |
Diffstat (limited to '44666-h')
| -rw-r--r-- | 44666-h/44666-h.htm | 1914 |
1 files changed, 1914 insertions, 0 deletions
diff --git a/44666-h/44666-h.htm b/44666-h/44666-h.htm new file mode 100644 index 0000000..1b92ba9 --- /dev/null +++ b/44666-h/44666-h.htm @@ -0,0 +1,1914 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" + "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en" lang="en"> +<head> +<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> +<title>The Esperantist, Vol. 2, No. 7</title> +<style type="text/css"> +<!-- +body {padding-right: 10%; padding-left: 10%;} +div.titlepage {text-align: center; line-height: 2.0; margin-top: 4em;} +h3 {text-align: center; font-size: 1.2em; margin-bottom: 2em;} +.pagenum {position: absolute; left: 92%; font-size: smaller; text-align: right; font-style: normal; color: silver; background-color: inherit;} +body > div {clear:both; padding-top: 4em;} +a {text-decoration:none;} +ul li {list-style-type: none; padding-left: 2em; text-indent:-2em;} +.center {text-align: center;} +.left {width:46%; float:left; clear:none;} +.right {width:46%; float:right; clear:none;} +em.u {font-style:normal; text-decoration: underline;} +.poem-header {text-align: left; margin-left: 2em; font-size: 110%;} +hr.short {width: 20%;} +.far_sig {text-align: right; margin: 0.5em 2em 0.5em auto;} +.near_sig {text-align: left; margin: 0.5em auto 0.5em 4em;} +.sc {font-variant: small-caps; font-style: normal;} +.border {border:solid; padding: 0.8em;} +.banner {overflow: auto; width: 100%} +td.numb {text-align: right; vertical-align: top; padding: 0.3em 1em;} + .verse {margin: 1em 0em 0em 5%; text-align: left; } + .stanza {margin-top: 1em; margin-bottom: 0em;} + .stanza br {display: none;} + span.i0 {display: block; margin-left: 0em;} + span.i2 {display: block; margin-left: 1em;} +.footnotes {border: dashed 1px; width: 20em; margin-top: 1em;} +.footnote {margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-size: 0.9em;} +.tnotes {background-color: #eeeeee; color: #000; padding-top: .5em; padding-bottom: .5em; +padding-left: 1em; padding-right: 1em; margin-left: 5%; margin-right: 5%;} +--> +</style> +</head> +<body> +<div>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44666 ***</div> + +<div class="tnotes"> +<p class="center"><i>Transcriber’s Notes</i></p> + +<p>A few minor typographical errors have been corrected without notice. +However, many grammatical errors and odd spellings have been left as +in the original.</p></div> + +<div id="est2-7-1" class="border titlepage"> +<p style="font-size:80%;">SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.</p> + +<p style="float:left;width:25%;">21. (Vol. II., No. 7.)</p> + +<p style="float:right;width:25%;"><i>Julio.</i> 1905</p> +<h1>THE<br /> + ESPERANTIST</h1> + +<p>La Esperanta Gazeto por la<br /> +Propagando de la Internacia Lingvo.</p> + +<p>ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1½ roubles; 75 cents).</p> + +<p style="font-size:80%;">Wholesale Agents: 41, Outer Temple, London, W.C.</p> + +<p style="font-size:80%;">All Communications should be sent to THE +EDITOR, 67, Kensington Gardens Square, London, W.</p> +</div> + + +<div id="est2-7-2" class="left toc"> +<h4 style="text-align:center">CONTENTS.</h4> +<table> +<tr><th></th><th>Page</th></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-11" class="sc">Month by Month</a></td><td class="numb">97</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-12" class="sc">Saved from Death</a> (General Cox)</td><td class="numb">98</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-14" class="sc">An Almost Modern Hermit</a> (E.W.)</td><td class="numb">100</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-15" class="sc">The Spanish Armada</a>, Lord Macaulay (translated by Ben Elmy)</td><td class="numb">102</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-16" class="sc">A Little Music</a>, from Dan Leno (translated by A. J. Hulme)</td><td class="numb">103</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-17" class="sc">Reminiscences</a>, Part VII. (Edward Metcalfe, M.A., Oxon)</td><td class="numb">104</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-18" class="sc">The Universal Congress at Boulogne</a></td><td class="numb">105</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-19" class="sc">The Four Henrys</a> (A. Motteau)</td><td class="numb">106</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-20" class="sc">Notes on the Orient</a> (Colonel H. K. Gordon)</td><td class="numb">107</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-21" class="sc">Three Greenhorns</a> (by 10549, N.Z.)</td><td class="numb">108</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-23" class="sc">A Bachelor’s Notions on Shopping</a> (by 9911)</td><td class="numb">110</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-25" class="sc">An Esperanto Evercirculator</a> (Dr. Martyn Westcott)</td><td class="numb">111</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-26" class="sc">From New Zealand</a> (Edward Young)</td><td class="numb">112</td></tr> + +<tr><td><a href="#est2-7-27" class="sc">Korsica, Seen from Italy</a> (Clarence Bicknell)</td><td class="numb">112</td></tr> +</table></div> + +<div id="est2-7-3" class="notice right" lang="eo"> +<p style="font-size:170%;">AVIZO GRAVA.</p> + +<p>La malnova firmo Buchanan, Scott & Co., fondita en la jaro 1870, +prezentas siajn komplimentojn al la Esperantistaro kaj anoncas ke, +post nelonge, interesa kaj enspeziga propono aperos en tiu ĉi spaco. +Ĉiu Esperantisto, ĉu membro de la konata grupo aŭ kies nomo +enskribiĝis en la Adresaro de D<sup>ro</sup> Zamenhof, kiu volas akcepti +tiun ĉi proponon povos samtempe ne nur ŝpari al si specialan +rabaton sed ankaŭ antaŭenpuŝi la disvastigon de Esperanto.</p> + +<p>BUCHANAN, SCOTT & CO.,</p> + +<p style="padding-left:10%;">Garthland Street,<br /> + +Glasgow, Scotland.</p> +</div> + + +<div id="est2-7-4" class="reklamo" style="text-align:center;"> +<div class="left"> +<h4>The Remington</h4> + +<p>THE <em class="u">UNIVERSAL</em> TYPEWRITER.</p> + +<p>Just think of it!</p> + +<p>THE INTERNATIONAL MACHINE.</p> + +<p><i>Unbound by ties of nationality:<br /> + +The common bond of union of all civilised peoples.</i></p> + +<p>The Remington can be supplied fitted for Esperanto.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,<br /> +100, Gracechurch St., London, E.C.</p> +</div> + +<div class="right" lang="eo"> + +<h4>La Remington</h4> + +<p>LA <em class="u">UNIVERSALA</em> SKRIBMAŜINO.</p> + +<p>Pripensu je tio!</p> + +<p>LA INTERNACIA MAŜINO.</p> + +<p><i>Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:<br /> + +La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj.</i></p> + +<p>La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.</p> + +<hr class="short" /> + +<p>LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,<br /> +100, Gracechurch St., Londono, E.C.</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-7-5" class="reklamo left" lang="eo"> +<p><b>ĈIUJ, NI POVOS<br /> +PARADIZON IRI.</b></p> +<div class="verse"> +<div class="stanza"> +<span class="i0">Kiu bone trinkas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu bone dormas.</span><br /> +<span class="i0">Kiu bone dormas,</span><br /> +<span class="i0">Tiu ne pensas malbone.</span><br /> +<span class="i0">Kiu ne pensas malbone,</span><br /> +<span class="i0">Tiu certe ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Nu, ĉar kiu ne pekas.</span><br /> +<span class="i0">Paradizon eniros.</span><br /> +<span class="i0">De nun, bone trinku.</span><br /> +<span class="i0">Kaj vi paradizon iros.</span></div> +</div> +<hr class="short" /> + +<p>Por tio ĉi, oni devas aĉeti bonajn vinojn, kaj sin +turni al:—<br /> +<b>Sro. Ch. Jadeau en Mercurey (S. & L.) France.</b></p> +</div> + +<div id="est2-7-6" class="reklamo right"> +<p style="font-size:170%;">The "Review of Reviews"</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;"><i>Is the Best Magazine for Busy People. And it is read by ‘Esperanto’ +Students.</i></p> + +<p>The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of the Best +Writers universally accessible at a Trifling Cost.</p> + +<p>The busiest and poorest in the community may here follow with +intelligent interest the great movements of Contemporary History.</p> + +<p style="font-size:110%;text-align:center;">Post Free for Twelve Months, 8/6,<br /> +10 fr. 75 c., or 8.50 marks.</p> + +<p>Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST. LONDON.</p> +</div> + +<div id="est2-7-7" class="notice left"> +<p style="font-size:140%;">FOR SALE.</p> + +<p style="padding-left:10%;"><span class="sc">160 Guinea ‘Broadwood’ Grand Piano</span> for £63. In fine +condition; Rosewood. For all particulars write to <span class="sc">The +Editor.</span></p> +</div> + + +<div id="est2-7-8" class="notice right"> +<p style="font-size:120%;">Correspondence Lessons in Esperanto</p> + +<p>ARE GIVEN BY</p> + +<p style="padding-left:10%;">Mr. A. MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto. +157, Earlham Grove. Forest Gate, London, E.</p> + +<p><i>7/6 the Quarter.</i></p> +</div> + + +<div id="est2-7-9" class="notice" lang="eo"> +<h3>Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.</h3> +<ul> +<li>Sro. <span class="sc">G. L. Browne</span>, Agento por Patentoj, 433, Birkbeck Bank +Buildings, London, W.C. Korespondados Esperante pri Patentoj kaj +ĉiuj aferoj.</li> + +<li>Frl. <span class="sc">Mitchell</span>, Acuba House, 65, Marquess Road, Canonbury, N. +Kun alilanduloj por ilus. p-k.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">W. Miles</span>, Inĝeniero, 80, Station Road, Petersfield, +Anglujo. Deziras kor. kun Esperantistoj per ilus. p-k. Tuj kaj ĉiam +resp.</li> + +<li>Sro. <span class="sc">John Thompson</span>, 52, Blake Street, Barrow-in-Furness, +Anglujo. Nemetia forografanto. Deziras interŝ. kun Anglaj & fremdaj +Esperantistoj fotajn vidaĵojn de Barrow, kontraŭ tiuj de iliaj +urboj. Ĉiam respondos. Deziras renkonti Esperantistojn en Barrow.</li></ul> + +<p>La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj).</p> +</div> + + + +<div id="est2-7-10" class="banner border center"> +<p class="pagenum">97</p> +<h2 style="font-size:210%;">THE ESPERANTIST</h2> + +<p>The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language.</p> + +<div style="float:left;font-size:80%;width:37%;"> +<p style="padding-top:10%;padding-bottom:10%;">ABONPAGOJ ESTAS +RICEVEBLAJ ĈE<br /> +SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO</p></div> +<div style="float:right;width:60%;font-size:80%;text-align:left;"> +<ul> + <li><b>H. Bolingbroke Mudie. Esq., 67 Kensington Gardens Square, London. W.</b></li> + <li>AUSTRIA.—Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.</li> + <li>BELGIUM.—M. M. Seynaeve, 3, Rue de l’Avenir, Courtrai.</li> + <li>FRANCE.—Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.</li> + <li>GERMANY.—Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.</li> + <li>NEW ZEALAND.—Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland.</li> + <li>RUSSIA.—Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.</li> + <li>SWEDEN.—Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.</li> +</ul></div> + +<hr style="clear:both;" /> + +<p style="float:left;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p style="float:right;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p> + +<p lang="eo"><i>Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis +poŝtmarkon.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj +laŭvaloro.</i></p> + +<p lang="eo"><i>Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, +67, Kensington Gardens Square, London, W.</i></p> + + +<p style="float:left;width:25%;padding-left:2em;">21. [Vol. II., No. 7.]</p> + +<p style="float:right;width:25%;font-size:80%;text-align:left;"> + Subscription, 3s. Per Annum. + Single Copies, 4d. net. Nos. + 2 to 13. 6d. each; Later issues + 4d. each, net.</p> + +<p>JULIO, 1905.</p> +</div> + + +<div id="est2-7-11" class="article" lang="eo"> +<div class="left" lang="eo"> +<h3>MONATO POST MONATO.</h3> + + +<p>La Brita Esperanto Asocio havis, je la komenco de la monato, sian +unuan duon-jar-kunvenon ĉe Essex Hall. Kolonelo Pollen, C.I.E., +V.D., LL.D., la Prezidanto, prezidis.</p> + +<p>Post interesa parolado kaj resumo de la financa situacio, kiu jam +klariĝis aliloke, oni alvenis al la ĉefa devo de la kunsido—la +konfirmo de la proponita regularo.</p> + +<p>Tiu ĉi regularo ja estis treege longega, kaj la komitato devas esti +pripensinta ĉiajn eblajn okazojn. Enfine, post malmultaj plibonigoj, +ili konfirmiĝis, kaj ĉiuj kiuj volas ilin legi, povas aĉeti ilin +ĉe la B.E.A., 13, Arundel Street, Strand, W.C.</p> + +<p>Estas nia espero ke ĉiuj varmaj aprobantoj fariĝos Fratruloj de +tiu Asocio. Ni mem tre kontente estus farintaj same; sed, kiam ni +eltrovis, ke estus necese konstati ĉion, kion oni faris pri, pro, +per kaj por Esperanto por pruvi, ke oni meritis la honoron, kaj +ankaŭ devus trovi tri atestantojn por pruvi, ke oni estas sufiĉe +respektinda, ni devis forlasi la proponon, kaj restas nur simpla +membro, tamen ne malpli fervora pro tio!</p> + +<p>Ni kore esperas, ke la B.E.A. ne sendos tiun longegan regularon, +k.t.p., al ĉiuj personoj, kiuj proponas aniĝi estonte, alie, se ni +ne eraras, la B.E.A. trovos, ke iliaj eblaj estontaj membroj havos +nek tempon, nek volon, tralegi la ĉion, kaj, sekve, neniam sendos la +kotizaĵon!</p> + +<p>Inter la novaj eldonaĵoj ricevitaj dum Junio estis tre originala +verketo, "Une heure d’Esperanto,"<span class="pagenum">98</span> verkita de la energia pro-blindula +propagandisto Profesoro Cart. Ĝi estas diologo per la Franca +lingvo, ĝis la alveno de "L’Etrangère," kiu parolas Esperante. +Franc-legantaj Esperantistoj saĝe sendos 50c. al 33, rue Lacépède, +Paris, por ricevi ĝin.</p> + +<p>S<sup>ro</sup> Motteau nun pretigas tradukon de <i>Ŝi kliniĝas por Venki</i>, +dramo de Sheridan. Ni esperas eldonigi ĝin antaŭ la Kongreso. +Ĝi estas samkosta kun la <i>La Ventego</i>, kies unua Arta Eldono +elĉerpiĝis. Oni do povas nune aĉeti la art-tukan eldonon, kun +ilustraĵoj, je kosto 2f. 60c., afrankite.</p> + +<p>D<sup>ro</sup> Martyn Westcott, kies nomo estas tiel bone konata pro liaj +ŝatajaj rakontoj sur niaj paĝoj, verkis tradukon de la <i>Kristnaska +Kanto</i>, de Dickens. Ĝi estas eldonota, kaj estos valora aldono al +nia Internacia Biblioteko.</p> + +<p>Multaj samideanoj kontente lernos, ke la Londona Klubo havos sian +unuan ekzamenon por Atesto pri Kapableco ĉe St. Bride’s Institute, +Fleet Street, Julion 7, je la sepa horo. Partoprenantoj je tiu ĉi +unua Brita Ekzameno nur devos pagi 1f. 70c. (anstataŭ la kutiman +3f.), kaj ni esperas ke la nomaro de granda nombro (almenaŭ de la +Londonaj anoj) povos presiĝi antaŭ la venonta Kongreso. Tiuj, kiuj +deziras ekzameniĝi, povas ricevi ĉiajn sciigojn de la B.E.A., 13, +Arundel Street, W.C., kaj devos sendi siajn nomojn al la Hon. Sek. de +la Londona Klubo, 14, Norfolk Street, Strand, antaŭ Julio 5.</p> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<h3>MONTH BY MONTH.</h3> + + +<p>The British Esperanto Association held, at the beginning of June, its +first half-yearly meeting in the Essex Hall. Colonel Pollen, C.I.E., +V.D., LL.D., the President, was in the chair.</p> + +<p>After an interesting speech and a synopsis of the financial +situation, which has been explained elsewhere, the chief purpose +of the meeting was broached—the confirmation of the proposed +regulations.</p> + +<p>This set of rules is indeed exceedingly lengthy, and the committee +must have considered all sorts of emergencies! Finally, after a few +amendments, they were confirmed, and all who desire to read them can +purchase them from the B.E.A., 13, Arundel Street, W.C.</p> + +<p>It is our hope that all warm supporters will become Fellows of +that Association. We ourselves would gladly have done so; but when +we discovered that it would be necessary to declare all that one +had done for Esperanto, in order to prove that the honour had been +merited, and also to find three witnesses to prove one’s adequate +respectability, we had to forsake the intention and remain merely an +ordinary member, but none the less devoted on that account!</p> + +<p>We heartily trust that the B.E.A. will not send this lengthy set +of regulations, etc., to all persons proposing to become future +members, otherwise, if we err not, the B.E.A. will find that their +would-be future members will have neither the time nor the desire to +wade through the lot, and, in consequence, will never send in the +subscription.</p> + +<p>Among the new publications received in June was a most original +little work, "An Hour of Esperanto" (<i>Horo pri kaj per Esperanto</i>), +by Prof. Cart. It is a dialogue conducted in French, until the +arrival of "The Foreigner," who speaks in Esperanto. Readers of +French will wisely send 6d. to 33, rue Lacepede, Paris, to obtain it.</p> + +<p>Mr. Motteau is preparing a translation of Sheridan’s drama, <i>She +Stoops to Conquer</i>. We hope to publish it before the Congress. It is +uniform with <i>The Tempest</i>, the Art Edition of which is sold out. One +can, however, at present obtain the art-cloth edition, illustrated, +for 2s. 2d., post free.</p> + +<p>Dr. Martyn Westcott, whose name is so well-known on account of his +popular narratives in our pages, has translated Dickens’ <i>Christmas +Carol</i>. It is about to be published, and will be a valuable addition +to our International Library.</p> + +<p>Many friends-in-Esperanto will gladly learn that the L.E.C. will hold +its first examination for Proficiency at St. Bride’s Institute, Bride +Lane, Fleet Street, E.C., on July 7th, at 7 o’clock. Competitors in +this first British Examination need pay only 1s. 4d. (instead of the +usual 2s. 6d.), and we hope that the names of a goodly number (at +any rate of the London members) may be printed before the coming +Congress. Those desirous of being examined can obtain all information +from the B.E.A., 13, Arundel Street, W.C., and must send in their +names to the Hon Sec., London Esperanto Club, before July 5th.</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-7-12" class="serial" lang="eo"> +<h3>SAVITA DE MORTO.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Generalo George Cox.</p> + + + + +<p class="center">ĈAPITRO I.</p> + + +<p>"Vi mankos la vaganaron, sinjoroj, se vi ne rapidos," ekkriis la +hotelportisto, kiu staradis malantaŭ ni ĉe la eniro de la hotelo, +portanta en mano tualetsakon kaj kelkajn paketojn.</p> + +<p>"Atendu momenton, dum mi kuras al la hotel-oficejo por ricevi mian +monujon," diris la maljuna sinjoro.</p> + +<p>"Jen mi! tute preta!" li ekkriis post momento, lamirante al ni tra la +koridoro tiel rapide kiel li povis, "estis tri cent livra bankbileto +en mia monujo, tial mi pensis, ke estos pli senriske ĝin lasi en la +oficejo, ĉar mi havis aferojn en la urbo hodiaŭ posttagmeze; kaj +Londono ne estas la plej sendanĝera loko en la mondo ĉirkaŭporti +en poŝo tri cent livrajn bankbiletojn! Ĉu ne vere?"</p> + +<p>"Apenaŭ," respondis mia frato, ridante, kiel ni ĉiuj tri rapidiris +sur la fervojan trotuaron, sekvataj de la hotelportisto, "se mi havus +unu, mi bone scias, ke mi ĝin perdus dum malpli ol kvin minutoj."</p> + +<p>"Dum kvin minutoj," ekkriis la maljuna sinjoro, turnante sin rapide. +"Kiel?"</p> + +<p>"Nu! ĝi bruligus truon en mia poŝo," rediris mia frato.</p> + +<p>"Ha! ha!" li ridis. "Mi rememoros tion, kaj diros al mia edzino, kiam +mi alvenos hejmen, ke mi perdis la monon, kiun Vilĉjo, mia filo, +devus kunpreni kun li al Nova Zelando! Kia stato de turmento ŝi +enestos! Kaj kiam ŝi estos fininta min demandi, kiam kaj kie mi ĝin +perdis, kaj kiel mi povis esti tiel senzorga kaj malsaĝa." Tiam mi +respondos, "Ĝi bruligis truon en mia poŝo!" "Ha! ha! kiel kolera +ŝi estos, ke mi ŝercis pri tiel grava afero! kaj kiel Vilĉjo +ridegos! Sed, jen estas la vagonaro. En kia klaso vi vojaĝas?" li +diris al mi.</p> + +<p>"La dua," mi respondis.</p> + +<p>"Nu, mi do diros al vi adiaŭ, ĉar mi ĉiam vojaĝas en la unua. Ĉe +mia tempo de vivo, mi trovas, ke mi devas doni al miaj maljunaj ostoj +kiel eble plej multe da ripozo!"</p> + +<p class="pagenum">99</p> + +<p>Mi tiom amuziĝis je la stranga maljunulo, ke mi diris: "Ho! ne. Mi +kunvojaĝos kun vi, kaj pagos la kostdiferencon en Brighton."</p> + +<p>"Mi ne volas ke vi elpezu monon miakaŭze," li respondis.</p> + +<p>"Ho! ne signifas," mi diris, "estos nur bagatelo." Mi do lin sekvis +en unuaklasan kupeon, kiu estis neokupata.</p> + +<p>La portisto enmetis la paketojn; mi diris adiaŭ al mia frato kaj +sidigis min en angulo de la kupeo kontraŭ la maljuna sinjoro, kaj ni +forveturis.</p> + + + + +<p class="center">ĈAPITRO II.</p> + + +<p>Kaj nun, dum la vagonaro forrapidegas al Brighton, permesu al mi diri +malmultajn vortojn pri mia familio kaj mi mem.</p> + +<p>Mia patro, maljuna generala oficiro, estis mortinta antaŭ kelkaj +jaroj. Post lia morto, mia patrino, kiu havis nur sian vidvinan +pension kaj proksimume centlivrojn ĉiujare, loĝis en Brighton, +por pli ekonomie eduki miajn du fratinojn, unu el kiuj estis nun +plenkreska, kaj la alia ĉe lernejo en la urbo. Mia pli maljuna kaj +sola frato, Karlos, de kiu mi ĵus disiĝis ĉe la stacidomo, estis, +antaŭ ne longe, tininta aranĝi siajn vespermanĝojn<a href="#Footnote1" class="fnanchor">[1]</a> ĉe la +<i>Inner Temple</i> (leĝa kolegio), kaj nun kredis sin plene sur vojo al +elokventeca gloro!</p> + +<p>Pri mi mem, ĝi estu mallonge dirita, ke mi estis, antaŭ kelkaj +monatoj, preninta mian B.A. gradon ĉe Cambridge. Unue mi estis +difinita por la leĝoscienco, sed militama fervoro, nedube heridita +de mia patro, kontraŭkuris la dezirojn de mia patrino, kaj mi +malfacile ricevis ŝian konsenton ŝanĝi la robon por la glavo. +Pro tiu ĉi celo, mi iris Londonon por prezenti min antaŭ komitato +de eminentaj militkuracistoj ĉe Whitehall. Fiera pri miaj atletaj +faroj en la universitato, mi uzas la okazon por diri al la tri gravaj +eminentuloj, kiam ili demandis min pri mia sano, ke mi kredas ke ne +estu multe da timo ke mi havu ian korpan malsanon, ĉar mi remis en +la boato kiu estis "ĉefo de la rivero" lastan Majon ĉe Cambridge, +kaj ankaŭ, ĉe Henley, en Julio gagnis diversajn boato-konkurojn. +Miasurprize, ili min sciigis, ke tiaokaze, ili devas fari tre zorgan +ekzamenon, ĉar atletaj sinjoroj ofte ne estas tiel sanaj, spire kaj +membre, kiel ili mem imagas. Tial, anstataŭ supraĵa ekzameno, kiun +mi atendis, me devis suferi severan provon. Oni igis min senvestigi, +salti super benkojn, salteti jen per unu piedo, jen per la alia; mi +devis legi per unu okulo, tiam per la alia; miaj dentoj, pulmoj, +kruroj, brakoj, oreloj, manoj, piedoj, fakte mia tuta korpo estis +zorgege ekzamenata, ĝis kiam mi ekpensis, ke mi estas ĉevalo +vendota sub la serĉaj okuloj de bestokuracisto! Tamen, fine mi estis +certigata bonsana kaj konvena aspiranto por pulvo kaj kuglo.</p> + +<p>Lasante <i>Whitehall</i>, mia militfervoro estis neniel estingata; ĉar +mi tuj tutĝoje marŝis al la <i>Temple</i> (leĝkolegio); allogis mian +fraton de lia <i>Coke upon Littleton</i> (leĝlibro), por ke li venu +kun mi aĉeti turn-pafileton. Aĉetinte tiun ĉi, mi ordonis al la +armilfaristo ke li sendu ĝin al la <i>Grosvenor Hotelo</i>, adresita al +Sinjoro Georgo Middleton; kaj tiam, tial ke mia frato estas tro okupa +por veni kun mi al mia tajloro, ni disiĝis, li promesante, ke li +vespermanĝos kun mi en la hotelo je la sepa.</p> + +<p>Je la sepa mia frato alvenis, kaj ni sidiĝis ĉe tablo en la +manĝoĉambro. Apude estis malgranda maljuna sinjoro, kiu, post +kelkaj rimarkoj pri la vetero, varmeco de la ĉambro, kaj cetere, +demandis ĉu li povas unuiĝi kun ni. Ni volonte konsentis, kaj li +sidiĝis ĉe nia tablo.</p> + +<p>Li gajigis nin multe per siaj mallongaj lertaj skizoj de vivo kaj +karaktero en preskaŭ ĉiu parto de la mondo. Evidente li estis homo +kiu estis multege vojaĝinta, kaj ne estis forgesinta tion, kion +li vidis. Tio ĉi, kune kun la iom kurioza, sagaca modo per kiu li +rakontis siajn spertojn, igis lin plej agrabla kunulo, kaj mi multe +ĝojis, kiam mi ektrovis ke ni estas vojaĝontaj al Brighton en sama +vagonaro. Kaj nune, jen estas ni ambaŭ rapide forveturantaj po +kvindek mejloj la horon al nia celo.</p> + +<p class="center">(<i>Daŭrigota</i>).</p> + +<div class="footnotes" lang="eo"> +<h4 class="fn-header">PIEDNOTO:</h4> + +<div class="footnote" id="Footnote1"><p>[1] <i>Antaŭe, membro de universitato, post kiam li ricevis +la gradon B.A. (Baccaloreus Artium), povis fariĝi advokato, sen plua +ekzameno, se li varbis sin kiel membro de unu el la leĝaj kolegioj, +kaj ĉeestis ĉe ne malpli ol kvar vespermanĝoj en la salono de sia +kolegio. Tion ĉi oni nomis "manĝi vespermanĝojn."</i></p></div> +</div> +</div> + +<div id="est2-7-13" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">PINO.</h3> + +<p>El Hejne-Lermontov.</p> + + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">En nordo sovaĝa, sur nuda supraĵo</span><br /> + <span class="i2">Balancas sin sola la pin’,</span><br /> + <span class="i0">Kaj dormas, vestita en neĝ’ ŝutiĝanta,</span><br /> + <span class="i2">Kaj revas pri sia fratin’.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ŝi sonĝas, ke ploras sur monta krutaĵo,</span><br /> + <span class="i2">En lando de suna surir’,</span><br /> + <span class="i0">En fremda dezerto kun sablo brulanta,</span><br /> + <span class="i2">La palmo belega je mir’.</span></div> +</div> + +<p class="near_sig">Vs. Lojko.</p> +</div> + +<div id="est2-7-14" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">100</p> +<h3>ERMITO PRESKAŬ MODERNA.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de E.W.</p> + + +<p>Mi vizitis onklon kiu loĝis sur monteto apud kies piedo kuŝas la +marborda urbeto, Cromarty. Unu tagon alvenis la pastro de la proksima +<i>Libera preĝejo</i>. Li nin sciigis ke li ĵus venis de interparolado +kun viro la plej spirita el ĉiuj liaj konatoj, la ermito de Navity. +Mia onklo tiun ĉi ne konis, kaj respondante al liaj demandoj, S<sup>ro</sup> +Stuart diris ke estis solulo kiu antaŭ dekkvin jaroj venis al stepo +dezerta kaj konstruis budon apud sankta fonto kie antikve multe da +malsanuloj mirakle kuraciĝis. Tie li vivadis sola, manĝante nur la +kreskaĵojn el lia peco da tero, trinkante nur akvon portante somere +kaj vintre maldikan eluzitan militan uniformon multe flikitan. Ĉiun +dimanĉon li venis al la preĝejo, malproksima de 4-5 mejloj de sia +budo, religie kantis kaj atente aŭskultis la Diservon. Ĉiam li +metis en la kolektujon (por vidvinoj kaj georfoj) arĝentan moneron, +sed neniam li elparolis vorton. Al viroj lin adresantaj li respondis +per saluto milita, al virinoj li ja ne mem ekrigardis, kvankam multaj +el tiuj ĉi, bonkoraj kaj kompataj penis konatiĝi kun viro tiel +stranga, tiel sola. Dum preskaŭ dekdu jaroj la Cromarty anoj pli +malpli lin respektegis, ili havis antikvan tradicion ke la granda +juĝo de vivantoj kaj mortintoj okazos meze la dek naŭan centjaron +sur la stepo de Navity. Ili do kredis ke li devas esti sanktulo +treege avida vidi kaj bonveni sian Savinton. Poste ilia opinio pri li +multe ŝanĝiĝis.</p> + +<p>Kelkaj bovinoj mortis, multaj ĉevaloj lamiĝis, iuj riveretoj +sekiĝis kaj preteririnte lian loĝejon oni vidis fumon supreniri el +lia tegmento, oni aŭdis strangajn voĉojn kunparoladi. Tro certe +estis ke li kunulo estas de la Diablo; iuj eĉ diris ke peko mortiga +estus permesi al sorĉisto pli longan vivadon en lando Kristana.</p> + +<p>La afero fariĝis gravega kaj la pastro sin kredis devigita sin +intermeti. Li iris ĉe la ermito. Oftege li jam frapis al la malalta +pordo, oftege li petegis, vane petegis, vorton de respondo, iafoje li +tie longatempe restis, ĉar li rigardis la malfeliĉulon kiel ŝafo +el sia zorgitaro. Tiun ĉi tagon li tuj invitiĝis eniri kaj vidis +du fratojn. Robbie la nove alveninto kuŝas sur la tero febrofrapita +kaj silenta. S<sup>ro</sup> Stuart aŭdis ilian simplan historion. La +ermito lasis la militistaron post 20 jaroj da servado alportante +atestojn de bon-konduto kune kun bona saneco kaj pensio kiun li ĉiu +monate ricevas ĉe la ĉefurbo de la apuda graflando. Robbie estis +plektisto ĝis sunfrapo kaj kordoloro pri la morto de lia edzino +lin malsaĝigis. Li estas neniam danĝera nur simpla kaj ĉiam +melankolia. La pastro kaj la ermito fariĝis preskaŭ amikoj, sed +ilia interrilato estas severe limigita al interŝanĝo de libroj kaj +al ne oftaj kunvenoj (vizitaj) ĉe la fratoj.</p> + +<p>Aŭdinte tiun ĉi rakonton mi multe deziris konatiĝi kun viro tiel +aparta kiu, vivante en klimato malvarma, preskaŭ tute sin rifuzis +fajron kaj aĉetis nur librojn. S<sup>ro</sup> Stuart diris ke estas neeble +ke mi lin vidos ekster la preĝejo, ĉar vidante virinon alvenante +ĉe li, rapide li forkuros.</p> + +<p>Hontema mi konfesas ke mi tiam ne ankoraŭ postvivis la sensencan +ambicion venki malfacilaĵojn kaj kontraŭadon. Mi decidis viziti +la ermiton kaj mia bona onklo, kiu neniam al mi ion rifuzis, min +kondukis al stepo ĉe Darnie. Mi haltis post arboreto, la sola sur +tuta la stepo, li frapis la pordon, vidis la ermiton kaj diris "Volu +aminde montri al mi la sanktan fonton" kiam mi vidiĝis li aldonis +"al mi kaj al mia nevino kiu venis el Anglujo." Silente Darnie +marŝis antaŭ ni ĝis la bordo de la valeto, tiam li sin turnis, +dirante "Kolonelo, ĉu la nobla fraŭlino volas teni mian manon? +La vojo estas ja krutega." Mi metis mian maldekstran manon en la +lian kiu estas tiel glacia ke mi min promesis neniam ree marŝi +manenmano kun ermito; baldaŭ ĝis al kubuto mia brako rigidiĝis per +la malvarmeco. Kiam ni la tuton vidis kaj la deklivon supreniris, +li diris "Kolonelo, la fraŭlino ŝajnas tre laca, eble estus bone +ke ŝi sin ripozus ĉe mi." Ni eniris en la budo kiu estis peceto +da tero enfermita per torfmuroj, kun tegmento de branĉetoj, torfo +kaj eriko. Ĝi havis nek fenestron nek kamentubon nur truon en la +muro por eniro de la lumo kaj truon en la tegmento por eliro de +la fumo. Anstataŭ tablo staris sur kvar ŝtonoj granda kesto, du +skabeloj plenigis la meblon. Robbie sidis sur la tero apud fajro de +torfo seka kaj abilignetoj varmiganta siajn longajn palajn manojn. +Kun li aŭ plivere al li parolis mia onklo dum Darnie al mi montris +siajn librojn. En la keston, falditajn en tuko nepenetrebla mi vidis +Biblion kun komentario, en kvar volumegoj, la "paradizo perdita" +de Milton, ses volumojn de la verkoj de Shakespeare kaj ĉirkaŭe +dekduon da aliaj libroj bele binditaj. Li tuŝis siajn librojn +kvazaŭ kun adorado. Poste li montris al ni la kreskaĵojn en sia +ĝardeno, disrompis la solan rozon de la sola rozujo kaj ĝin donis +al mi dirante "Neniam ni revidos la unu la<span class="pagenum">101</span> alian." Hejme vespere mia +onklo multe ridis pri nia eksplorado, li skandalegis mian bo-onklinon +per opinio ke "Darnie sin trovante (malsimile al Santo Dunstano kaj +S<sup>to</sup> Antonio) neproviza je ruĝvarmega prenilo, provis favorigi la +Diablon per flora donaco." Estas li kaj ne ŝi kiu unue volis scii +kial viro inteligenta tiamaniere vivadas. Ili demandis al pastro, kiu +diris ke vane li mem penis eltrovi la kaŭzon sed li certege kredas +ke ĝi ne estas malbona nek malhonora. Post du aŭ tri semajnoj ni +promenis kun du sinjorinoj kaj du knaboj. Amiko pruntis por uzo de +tiuj ĉi, ĉevaleton kiu ne plu estas sufiĉe granda por porti liajn +plenaĝajn filojn. Malbonŝance la besto estis longatempe senlabora +kaj fariĝis tro petola; ĝi forĵetis unu knabon, kuŝiĝis sub +la duan, ruliĝis sur la tero, kaj kiam oni ĝin devigis stari ĝi +piedfrapis, dancis sur la postaj kruroj, kaj penis mordi. Estas do +necese ĝin venki se oni iam farus uzon el ĝin. Mia onklo estanta +tro multepesa por cevaleto, kaj lia edzino ne povante sen malrespekto +forlasi ŝiajn gastinojn mi havis la plezuran aferon.</p> + +<p>Mia onklo alttenis unu el ĝiaj antaŭpiedoj dum mi rampis sur la +selon kaj ni rapide forkuris. Mi tute ne povis kontroli la beston +ekscititan ĉar mi nur malfacile povis min balanci sur la selo kies +piedingaj rimenoj estis tro mallongaj por ke mi povu ilin uzi; tial +mi sen sinriproĉo ĝuis la galopon, ĝis mi subite min trovis sur +la herbo. Mi falis kiel kato sur la piedoj kaj ankoraŭ mi tenis +la kondukilojn, tial mi deturnis la ĉevaleton al arboreto, kie mi +disrompis branĉeton kovritan per folioj. Neniam mi frapis bestojn +sed iafoje mi tiklis ilian nazon aŭ orelojn por sciigi ilin ke mi +ĉeestas aŭ por ilin vekigi se ili estas dormemaj. Mi ne deziris +duan falon kaj mi estas certa nenion renkonti mi do sidiĝis sur la +selon tiel kiel rajdis la kamparaninoj en Kimrujo kiujn mi ĉiutage +vidis en mia infaneco. Tiam mi incitis la beston al plej rapida kuro +kaj kiam ajn ĝi volis marŝi mi tremigis la foliojn apud ĝia kapo +tial ke ĝi rekomencis galopon. Kiam ĝi ŝajnis sufiĉe laca por ke +ĝi min obeu mi cirkaŭrigardis kaj min trovis en plena dezerto, sen +vojeto kaj sen ia ideo pri la sido de la urbeto. Vere la besto facile +trovus ĝian hejmon sed ĝi irus ĉe ĝia propra mastro kaj ne ĉe +miaj geonkloj. Dum mi haltis duba mi vidis viron, mi do movinte mian +dekstran piedon al mia maldekstra flanko lin sekvis, lin alvokis kaj +kiam li sin turnis mi lin petis al mi helpi premi la selligilojn kaj +montri la plej rektan vojon al Cromarty House. Li nenion respondis +sed ŝanĝis la bukojn kaj prenis la bridon.</p> + +<p>Mi diris "Volu montri per fingro kie kuŝas la urbeto; ne estas +necese ke vi min akompanu."</p> + +<p>"Estas ja necese, multaj kaj profundaj estas la marĉoj," respondis +voĉon per kies sono mi rekonis Darnie. Mi decidis respekti liajn +kutimojn, sed baldaŭ, tute senvole mi ekkriis "Darnie, kial vi tiel +strange vivadas?" Lian vizagon mi ne povis vidi, lian voĉon tamen +estis kvieta kiam li enfine diris "Mizerulo ne devas enui noblan +fraŭlinon." "Vi ne estas Mizerulo, mi ne estas nobla. Unu estas +nia patro, Dio mem; kaj ni ĉiuj estas gefratoj. Ĉu vi tion ĉi ne +legis el via Biblio? Ĉu vi ĝin ne kredas? Kial vi ne konfidus en +fratino?"</p> + +<p>Post longa silento li komencis paroli tre malfacile ĉar la Angla +lingvo al li estis lingvo alilanda, li rakontis al mi ke liaj +prapatroj kulturis farmojn en bela valo. Li estis la plej juna el +ok gefiloj kaj estis nur dekokjara kiam oni faris fervoran alvokon +al la patriotismo de la Skotoj por defendi la landon kontraŭ +Bonaparte kaj li soldatiĝis: post deksep jaroj li estis serĝento +kaj ricevis longan libertempon. Revidante sian familion li trovis +plenan feliĉecon. Gepatroj gefratoj, geonkloj, gekuzoj, estis sanaj +kaj prosperaj, liaj fratinoj estis ĝojaj edzinoj kaj patrinoj; bona +knabino kiun li de ŝia infaneco amis lin feliĉege bonvenis. Ili +fianĉiĝis, post nur tri jaroj, lia deĵoro elfarita li revenos, +libera, riĉa al la kara valo, al la karega virino, por ĝui inter +iliaj parencoj vivon paradizan.</p> + +<p>La tri jaroj pasis, de Hindujo li rapidis hejmen kaj trovis la valon +sed de la vilaĝo nur fajrenigrigitajn ruinojn. Li marŝis longatempe +antaŭ ol trovi dometon kies timigitaj loĝantoj lin diris ke ĉiuj +vilaĝanoj forpeliĝis por ke la bienulo obtenu plian luprezon el +riĉaj ŝaffarmaj mastroj. Li iris al pastra domo kie li bonege +riceviĝis sed la pastro povis al li nenion sciigi pri liaj parencoj. +El la 350-400 loĝantoj, kelkaj iris Amerikon, kelkaj (surtute +teksistoj) migris en la urbojn kelkaj mortis pro malvarmo, malsato +kaj melankolio. La pastro diris al Darnie ke li devas akcepti siajn +malĝojigojn tiel justa dia puno pro liaj eblaj formetitaj ŝuldoj +de preĝo. Ankaŭ li promesis lin sciigi se iam venas al valo iu el +liaj parencoj. Lasinte la valon Darnie renkontis amikino kiu lin +diris ke la forpeloj kruelege efektiviĝis. Ŝi vidis lian patron +svenigitan per ŝtonbatoj, lian patrinon devigeble eltrenitan el +lito kaj forĵetitan sur malsekan herbon; tie post nokto mizera ŝi +mortis. Dum kelkaj semajnoj Darnie ĉirkaŭe vagis, penante trovi +iajn sciigojn pri sia familio aŭ pri la familio de sia fianĉino, +lasante ĉie la adreson de la oficejo al kie li iros por sia pensio. +Enfine li loĝiĝis al Navity kie post dekdu jaroj li aŭdis pri sia +frato.</p> + +<p>Al mi demandinte kial li elektis restadejon tiel dezertan li +respondis "Ĉar mi timegis fariĝi mortiganto, ju pli mi aŭdis +pri la suferoj de miaj popoloj des pli mi deziregis venĝon. Mi ne +kuraĝis min meti en tentado se mi.... Tiun riĉulo mi ne povos +pardoni. Mi volis pardoni por ke mi estu<span class="pagenum">102</span> apud mia amatino al la mano +dekstra de Dio—tie mi ne estos ĉar mi neniam pardonos, sed ŝi +scios ke mi ŝin iam amegis, al ŝi ĉiam mi restis fidela."</p> + +<p>"Unu tagon vi ja pardonos Darnie."</p> + +<p>"Neeble, mi jam forgesis. Mi jam estas kvazaŭ mortinto ne sentante. +Dum longaj jaroj mi preĝis povi pardoni, tutajn noktojn mi staris +sur la genuoj aŭ kuŝis sur la vizaĝo preĝante povi pardoni—nun +mi ne povas plu preĝi." Li pli multon diris sed mi ne aŭskultis: mi +pensis kaj preĝis. La domo estante videbla mi diris, "Adiaŭ frato +mia, iru hejmen kontenta. Dio vin ja longe pardonis, ĉar li vin +amis, eterne. Li vin amos."</p> + +<p>Je la unua fojo li altlevis la okulojn kaj min regardis "Adiaŭ, +fraŭlino, ĉu vi estas vere fraŭlino aŭ anĝelo sendita de Dio?"</p> + +<p>P.S.—Dum dekok jaroj mi neniam parolis pri Darnie ĉar mi timis +perfidi lian konfidencon. Tiam lin kredante morta mi rakontis lian +historion al amiko mia; nun mi ĝin skribis.</p> + +<p class="far_sig">E.W.</p> +</div> + +<div id="est2-7-15" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">LA HISPANA ARMŜIPARO.</h3> + +<p>De Lord Macaulay, tradukita de Ben Elmy.</p> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Atentu, se sciiĝus vi pri Angla la virec’;</span><br /> + <span class="i2">Mi kantas kion faris ĝi en fama l’ estintec’;</span><br /> + <span class="i0">Ŝiparo vane kontraŭ ĝi alportis, sur marflu’,</span><br /> + <span class="i2">Meksikan oron, bravajn korojn, for el Hispanuj’.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Jen estis dolĉa tagfiniĝ’ en suna la somer’,</span><br /> + <span class="i2">Ŝip’ Angla flugis al haven’ de la Devon’a ter’;</span><br /> + <span class="i0">Tagiĝe jam ekvidis ĝi, sur la Aŭrinja mar’,</span><br /> + <span class="i2">Grandegajn nigrajn ŝipojn el Hispana la ŝipar’;</span><br /> + <span class="i0">Ĝi ilin ekevitis ĉe la frua sunleviĝ’,</span><br /> + <span class="i2">Sed poste, ĝis la tagomez’ daŭradis la ĉasiĝ’.</span><br /> + <span class="i0">Tuj ĉia urba pafileg’ metiĝis sub gvardi’,</span><br /> + <span class="i2">Ekflamis tuj signalofajr’ de l’ alta bateri’;</span><br /> + <span class="i0">Forflugis multaj fiŝbarketoj serĉi pri l’ afer’,</span><br /> + <span class="i2">Kun sanga sprono rajdis for tre multa kurier’.</span><br /> + <span class="i0">L’ urbestro, griza maljunul’, almarŝas en mezur’,</span><br /> + <span class="i2">Kun halebardanaro, kaj batado de tambur’;</span><br /> + <span class="i0">Ĉar en la plac’ la hejmgardistoj jam kolektis sin,</span><br /> + <span class="i2">Starigi tie, laŭ komand’, standardon de l’ reĝin’;</span><br /> + <span class="i0">Fiere sonas la trompet’, kaj dancas sonoril’,</span><br /> + <span class="i2">Dum malfaldiĝas per la vent’, la reĝa blazonil’;</span><br /> + <span class="i0">Leon’ herolda de la mar’, antikva kun kroneg’,</span><br /> + <span class="i2">Liliojn, jen, trabatas ĝi per forta piedeg’.</span><br /> + <span class="i0">Tiele alpaŝadis ĝi, ĉe l’ kamp’ de Pikardi’,</span><br /> + <span class="i2">Al agloŝild’ Cezara, al plumar’ de Bohemi’;</span><br /> + <span class="i0">Tiele elrigardis kiam, apud Aĝinkort’,</span><br /> + <span class="i2">La ĝin ĉasantajn princojn ĝi oferis al la mort’.</span><br /> + <span class="i0">Salutu flagon, knab’! Alĵetu florojn, ho knabin’!</span><br /> + <span class="i2">Ektondru pafilegoj, inde reverenci ĝin!</span><br /> + <span class="i0">Ho suno, allumigu ĝin, per tuta brilo via!</span><br /> + <span class="i2">La glora "Ĉiamsama," la standard’ fiera nia!</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">En vent’ vespera svingas sin la peza riĉa flag’,</span><br /> + <span class="i2">Ekbrilas ĝia oro en la lasta lum’ de l’ tag’;</span><br /> + <span class="i0">Kuŝiĝas nun la suno, tuj alvenas nokto, kia</span><br /> + <span class="i2">Neniam en Anglujo estis, nek revenos tia.</span><br /> + <span class="i0">De Ediŝtono ĝis Bervik’, Linreĝa ĝis Milford’,</span><br /> + <span class="i2">Okupe estis, kvazaŭ tag’, en tuta l’ Angla bord’;</span><br /> + <span class="i0">Jen la signaloflam’, de l’ orient’ ĝis okcident’,</span><br /> + <span class="i2">Sur Mont’ Miĥala brulas, kaj sur Kap’ de l’ Orient’.</span><br /> + <span class="i0">Hispanoj, do, ekvidas nun sur ĉia promontor’,</span><br /> + <span class="i2">Fajreron briletantan kiel pint’ de viva or’.</span><br /> + <span class="i0">Fiŝist’ boaton lasis sur la ondoj de Tamar’,</span><br /> + <span class="i2">Ministoj alvenadis el Mendip’a kavernar’;</span><br /> + <span class="i0">Signal’ vidiĝis trans arbar’, kaj trans herbejo, ĉe</span><br /> + <span class="i2">Paŝtistoj de Stonhenĝo, kaj ĉasistoj de Bolej’;</span><br /> + <span class="i0">La tutan nokton en Bristol’ batadis sonoril’,</span><br /> + <span class="i2">Tricent rajdantoj venis, kun ĉevaloj kaj armil’.</span><br /> + <span class="i0">Gardostarant’ ĉe Blankdomeg’ ekvidis tra l’ mallum’,</span><br /> + <span class="i2">Super monteto de Riĉmond’, iom da ruĝa fum’;</span><br /> + <span class="i0">Eksonis tuj trompeto, tuj bruegis pafileg’,</span><br /> + <span class="i2">Tuj, eksaltante je koler’, vekiĝis reĝurbeg’;</span><br /> + <span class="i0">Tuj reciproke flamas fajr’ sur urbpordego ĉia,</span><br /> + <span class="i2">Tuj sonoril’ al viglo vokas per ordono ĝia;</span><br /> + <span class="i0">La bateri’ de l’ Tur’ tondrigas veton de batal’,</span><br /> + <span class="i2">Milo da ŝipoj sur la Temz’ aplaŭdas al signal’;</span><br /> + <span class="i0">El ĉia part’ audiĝas nun pieda peza bat’,</span><br /> + <span class="i2">Je flagoj kaj pikstangoj tuj pleniĝas ĉia strat’;</span><br /> + <span class="i0">Kaj pli kreskadis nun la flam’, pli laŭta estis bru’,</span><br /> + <span class="i2">Dum el proksima kamp’ plimultiĝadis homoflu’;</span><br /> + <span class="i0">Trans Nigrastepo orienten flugis la alvok’,</span><br /> + <span class="i2">Al multa Kent’a estro en antikva hejmolok’;</span><br /> + <span class="i0">Kaj suden rajdis kurier’ trans Temz’a dolĉa bord’,</span><br /> + <span class="i2">Kaj de Hamsted’a erikej’ galopis al la nord’;</span><br /> + <span class="i0">Kaj for, je l’ tuta nokt’, sen paŭz’ daŭradis la kurad’,</span><br /> + <span class="i2">De mont’ al mont’, de tur’ al tur’, senĉesa eksaltad’;</span><br /> + <span class="i0">Ĝis staris la standardo sur la Pik’a kruta front’,</span><br /> + <span class="i2">Kaj ĝis vulkane brulis ĉia alta Kimra mont’;</span><br /> + <span class="i0">Ĝis dek provincoj vidis jam flamegon sur Malvern’,</span><br /> + <span class="i2">Ĝis la Wrekin’ ekŝajnis nur sangruĝa nubostern’;</span><br /> + <span class="i0">Ĝis kreskis brilo sur l’ Eli’a sankta konstruaĵ’,</span><br /> + <span class="i2">Kaj ĉia urbo armis sin en larĝa l’ ebenaĵ’;</span><br /> + <span class="i0">Al Linko rapidiĝis de Belvero la signal’,</span><br /> + <span class="i2">Kaj Linko tuj forsendis ĝin trans Trent’a vasta val’;</span><br /> + <span class="i0">Ĝis ĉe Skidaw’ vidiĝis fajr’ sur Lank’a la kastel’,</span><br /> + <span class="i2">Kaj ruĝo sur Skidaw’ ekvekis burĝojn de Karlel’.</span></div> +</div> +</div> + +<div id="est2-7-16" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">103</p> +<h3>IOMETO DA MUZIKO.</h3> + +<p class="center">Tradukita de Alfred J. Hulme (Esp. 8688).</p> + +<p class="center">El "Dan Leno His Book" (Dan Leno estis la Rega Amuzisto).</p> + + +<p>Mi estas pleje memedukita viro, kaj mi estas baraktinta kun ĉiu el +la artoj kaj sciencoj en "broŝura" maniero. Sed dum la tuta kurso de +mia studado mi neniam havis tian ekscitan tempon kian tiam kiam mi +provis plene majstrumi la sakfajfilon per sep lecionoj sen helpo de +instruisto.</p> + +<p>Mi ne precipe amis tiun muzikilon, kaj mi pensas ke mi komprenas kial +ĝi malofte ludiĝas ĉe simfoniaj koncertoj. Sed mi havis sorbegan +sciamon eltrovi ĉu mi povos fari kortuŝantan efekton porke blekante +per ĝi la "Preĝon de virgulino." Mi antaŭpensis ke ĝi estos la +plej kortuŝa muzika efekto iam konata.</p> + +<p>Mia tiatempa pensiistino estis bonenutrita ino, sed ŝi ne havis +orelon; ŝi devis aŭskulti tra sia nazo, kaj kompreneble tiu +malfacilo igas al ŝi antaŭjuĝon kontraŭ klasika muziko. Mia unua +atenco estis ektremiga. Mi estis ferminta la pordon kaj preninta +grandan buŝplenon da la tuboj, kaj elblovinte ĝis miaj dentoj +preskaŭ elfalis, mi sukcesis plenigi la sakon aŭ ventujon per +kvanto da sudokcidenta vento.</p> + +<p>Okazis nenio dum kelkaj momentoj; sed ĵus kiam mi estis spireganta +kaj sopiranta antaŭ rekomenci, tiam la ilo ŝajne vekiĝis +subite pro sento pri ĝiaj ĉirkaŭaĵoj, kaj komencis kriegadon, +ploregadon, kaj kraĉadon. Ĝi sonis kiel tridek katoj kun iliaj +vostoj en rulpremmaŝino de lavisto. Timigita, mi lasis fali la +estaĵon kaj forkuris el la ĉambron. Sur la etaĝo mi ekrenkontis +mian pensiistinon, kiu brake karesis min, mole kisante min ĉe la +frunto, demandis "Ĉu la doloro estas kie?" Kaj informis ke "ŝia +mortinta edzo foje suferis same, sed ŝi konjektas ke li neniam havis +ĝin tiel malbone kiel mi."</p> + +<p>La loĝanto supre mi juna viro estis forta kaj kutime malagrabla +kanajlo, sed je tiu-ĉi okazo li ĝentiliĝis kaj sendis depeŝon +peti "Ĉu Sinjoro Leno kompleze ĉesos kantadon, ĉar li deziris +dormi."</p> + +<p>Je la okazo de mia dua leciono, mi komencis praktiki en mia +dormĉambro antaŭ frumatenmanĝo, kaj mi ekvidis tra la fenestro +karan multepezan amikon mian. Li estis proksimiĝanta por inviti lin +mem al matenmanĝo.</p> + +<p>Mi treege blovis en la aerujon, kaj tuj metis la sakfajfilon sub la +littukaro kaj atendis mian vizitonton.</p> + +<p>"Ho! maljuna viro," ekdiris la kora gasto,—"ĉu, jam vi leviĝis? +Ĉu, plu da studado? Ne zorgu pri seĝo, mi sidiĝos sur la +lavtablon."</p> + +<p>Tia ne estis tio kion mi deziris, tial mi tuj malsekigis la lavtablon +per ŝajne mallerte renversante iom da akvon.</p> + +<p>"Nu, do, mi sidiĝos sur la liton," li kriis. Li sidigis sur la +liton—faliĝis sur ĝin laŭ lia gajega maniero.</p> + +<p>Mia sakfajfilo noble konvenis la okazon. Ju frue la dorso de mia +amiko kontaktiĝis je la lito, des frue ekverŝiĝis sangorigidaj +ĝemegoj kaj kriegoj el sub la littukaro.</p> + +<p>Ĝi vere estis terura bruo kiu haltigis eĉ mian koron. Mia amiko +eksaltegis al tia alto ke li frapigis sian kapon kontraŭ la plafono. +Lia hararo rekte stariĝis; liaj dentoj kraketis; liaj ĝenuoj +kunfrapis.</p> + +<p>"Bona Dio! Dan!" li babilis. "Mi plej evidente estas mortiginta la +infanon."</p> + +<p>Mi neniam dum mia vivado vidis tian pentraĵon de tragedia terurego. +Subite li verŝajne reatingis la uzon de liaj membroj; li ekmalfermis +la pordon kaj sovaĝe kuregis straton. Mi vokis al li tra la +fenestro. Mi diris, "Nenia profito estas forkuri; ni devas vizaĝe +kontraŭstari tiun-ĉi malfeliĉon kaj decidi tion kion ni faros. Tuj +supreniru. Se popoloj vidos vin tiamaniere agi, ili eksuspektos ion."</p> + +<p>Tial li treme revenis, kaj mi serioze komencis diskuti kune kun li +pri la konsilindeco ĉu kaŝi subplanken la korpon, kaj poste elmigri +Venezuelon.</p> + +<p>Lia vizaĝo kovriĝis per la manoj, kaj li ŝajne konfuzegiĝis pro +la penso ke lia sorto estas tute defektita. Fine li leviĝis, kun +trankvila decido sur la vizaĝo. Li apudiris la liton kaj dolĉe +tuŝis la kovrilon.</p> + +<p>La fajfilo eksonigis kuriozan sopireton. "Dan," ploretis mia +multepeza amiko, "ĝi ankoraŭ vivas! ĝi ja ankoraŭ vivas! Tiam li +forturnis la littukojn."</p> + +<p class="center"><i>Faligu la kurtenon!</i></p> +</div> + +<div id="est2-7-17" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">104</p> +<h3>FRAGMENTAJ MEMOROJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).</p> + +<p class="center"><i>La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn.</i></p> + + +<p>Ankoraŭ mi ne diris ion pri afero kiu en la Ŝtatoj estas tute +ordinara; la movigo de domoj.</p> + +<p>Por ni Angloj estas ofte malfacile kontentigi nin: aŭ ni ŝatas +domon kaj malŝatas ĝian siton, aŭ, kontraŭe, ni trovas konvenegan +siton, kaj, jen, la domo, kiu staras sur ĝi, estas tute ne +dezirinda; eĉ eble ne estas domo.</p> + +<p>Sed por Amerikano la afero estas multe pli simpla. Li vidas konvenan +domon kaj aĉetas gin. Se poste li vidas siton, kiu ŝajnas al li +preferinda, li ankaŭ aĉetas <i>ĝin</i>. Tiam li metas sian domon +sur translokigilojn kaj translokigas ĝin sur la novan siton. Li +ne ĝenas sin pro la pakado de sia meblaro. Tiel lertaj estas la +translokigistoj ke ne eĉ pentraĵo defalos de la muroj dum la +translokigo.</p> + +<p>Mi ne diras ke <i>neniam</i> okazas malfeliĉo, car okaze—sed mi rakontos +tion kion mi vidis.</p> + +<p>Foje promenante en urbon kiun ni nomos <i>New York,</i> mi forlasis la +grandajn ŝtonajn konstruaĵojn kaj eniris straton de lignaj dometoj. +Se ĝuste mi memoras ili estas apartaj, kaj havis ĝardenetojn kiuj +tre similis al verdaj tablotukoj kun bordoj florigitaj.</p> + +<p>El tiuj ĉi dometoj unu staris tute malrekte, tiel kiel se infaneto +de iu el la antikvaj grandeguloj, ludante je siaj ludiloj, kiam +li metis tiun ludilon sur sian naztuketon verdan, dum unu momento +estus restinta kontraŭ ĝi la manon, kaj tion tuj ekvidinte estus +formovinta la pezon antaŭ tute premegi la domon.</p> + +<p>Nature tiu ĉi strangaĵo vekigis mian sciamon, kaj mi informiĝis +pri la kaŭzo de tia malrektiĝo.</p> + +<p>Sed por bone komprenigi la aferon mi devas unue klarigi kiamaniere +Ameriko altigas sian domon.</p> + +<p>Li ĝuste "mal"-as nian Anglan metodon. Ĉe ni oni formetas la +tegmenton kaj aldonas supran etaĝon. Ameriko, kontraŭe, altigas per +altigiloj la tutan domon kaj sub ĝi konstruas <i>malsupran</i> etaĝon.</p> + +<p>Nu; mia informanto diris al mi ke en la domo plej apude al tiu +kiun mi rimarkas loĝis domkonstruisto, kaj en la kapon de tiu +domkonstruisto venis la ideo altigi sian domon. Sed, ĉar li +estis kredeble iom ŝparemulo li decidis ke li ne dungos istajn +laboristojn, sed ĉion faros per siaj propraj salajruloj kaj iloj.</p> + +<p>Ili vere sukcesis altlevi la domon, sed (aŭ ĉar li ne bone +komprenis la aferon, aŭ ĉar li ne havis sufiĉon da homoj aŭ +iloj), kelkaparte la subportiloj rompiĝis, kaj la domo, falinta laŭ +tiu direkto, falis kontraŭ tiun domon pri kiu mi faras demandon, kaj +ĝin lasis tiel kiel nun mi vidas.</p> + +<p>Kiel ofte mi vidas ke se Biciklanto ektuŝegas piediranton, la +piediranto pli suferas. Ankaŭ tie ĉi la domo de la domkonstruisto +ne montris ian ajn postsignon de sia aventuro. Oni legis la historion +en la difektaĵo de ĝia neofendinta najbaro.</p> + +<p>Foje mi legis rakonton pri la altigo de hotelo ĉe <i>San Francisco</i> +por ke subpasu fervojo. Mi ne garantias ĉiun detalon ĉar mi +rakontas de memoro; sed tiel bone la priskribo montras la metodon +kion oni uzas por altigi domojn ke la legantaro certe min pardonos, +se mi penos skribi pri ĝi tion kion mi memoras.</p> + +<p>Unue oni formovis kelkajn ŝtonojn kaj por ili anstataŭigis trabojn. +Nature oni formovis ĉiujn la ŝtonojn el la sama vico, kaj oni +zorgis ne formovi sufiĉon da ili por malfortigi la konstruaĵon. +Kiam oni estas anstataŭ ŝtonoj anstataŭiginta trabojn oni el la +sama vico formovis aliajn ŝtonojn, ankaŭ anstataŭiganta ilin per +traboj; kaj tiamaniere oni daŭrigis ĝis kiam la tuta konstruaĵo +restis kvazaŭ sur fortega ligna kadro. Kompreneble oni formovis +la ŝtonojn samtempe el multaj lokoj sur la sama viĉo. Sub tiu +kadrego oni metis aregon de turnleviloj, kaj ĉe ĉiu turnlevilo +starigis homon, kiu, ĉe donita signo iomete turnigos la tenilon. Oni +tre zorgis ke ĉiu el ili turnu ĝuste la saman spacon ĉe la sama +momento, kaj ĉe ĉiu movo oni altlevis la konstruaĵon, mi supozas, +nur malgrandan porcion da colo.</p> + +<p>Tuj kiam oni estis levinta la kadregon suficon da spaco por tion +permesi aliaj laboristoj konstruis sub ĝi unu tavolon de dikega +kaj fortega muro. Pro tio, neniam estas granda interspaco inter la +konstruaĵo kaj la subkonstruaĵo. Fine, mi supozas, oni formovis la +trabojn malmaniere kiel oni unue ilin enmetis en la muron. Dum la +tuta altigo gastoj manĝis kaj dormis en la hotelo kaj, oni diras, ne +sentis eĉ la plej malgrandan skueton.</p> + +<p>Tie ĉi mi intencis ion diri pri la hoteloj, sed tiu estas afero +tro longa por esti traktata en la fino de fragmento. Mi tial +anstataŭigos por ĝi priskribon de Dioservo kiu lasis sur mia cerbo +profundegan impreson. Pri la hoteloj mi esperas paroli en la proksima +fragmento.</p> + +<p>Ĝis nun mi ne parolis de mia akompanantino dum la pli granda porcio +de mia vojaĝo. Permesu ke mi nun prezentu al la legantaro—mian +onklinon.</p> + +<p class="pagenum">105</p> + +<p>Ho! tiu dimanĉo; kiel ĝi estis varmega! Apenaŭ oni povis spiri, +kaj en niajn manojn mi certe atendis vidi kelkajn ventumilojn, sed +tion kion mi vidis mi tute ne atendis, eĉ ne povis atendi.</p> + +<p>En la tuta preĝejo (kaj ĝi estis <i>tre</i> granda konstruaĵo) mi +kredas ke la onklino kaj mi mem estis la solaj personoj kiuj ne +portis ventumilon.</p> + +<p>Eble oni devas ankaŭ ekcepti la organiston, sed nur dum la tempo mem +kiam li ludis la organon, kaj mi ne estas certa ke iu ne ventumis lin +dum la ludado.</p> + +<p>Ho! tiuj maltrankvilaj, maltrankviligaj ventumiloj! Ĉie en la +preĝbenkoj oni svingetis ilin; ĉiu ĥorano kaj ĥoranino svingetis +ilin; dum la kantado oni svingetis ilin; dum la preĝoj oni ankoraŭ +ilin svingetis; oni ilin svingetis dum la legado de la Sankta Biblio, +kaj, kiam fine la predikisto supreniris la tribunon por prediki, +<i>li</i> ankaŭ portis ventumilon kaj sin ventumadis per ĝi dum la tuta +predikado.</p> + +<p>La komenco de la prediko mi aŭdis tiamaniere:</p> + +<p>"Miaj karaj" (<i>ventum</i>—li svingis la ventumilon dekstren) "fratoj" +(<i>ilo</i>: ventumilon maldekstren). "Mi parolos al vi" (<i>ventum</i>—) +"hodiaŭ pri la" (<i>ilo</i>) "vortoj kiujn vi" (<i>ventum</i>—) trovos en la +(<i>ilo</i>), k.t.p.</p> + +<p>Aŭskulti mi ne povis. Malgraŭ la volo miaj okuloj postsekvadis la +movojn de tiuj diversaj ventumiloj, kaj preskaŭ mi fariĝis strabulo +per mia prenado por vidi ĉiujn el ili samtempe.</p> + +<p>Ekkaptis min freneza deziro ke oni svingu ilin ĉiu ĉe la sama +momento laŭ la sama direkto. Mi ne povis ne rigardi, mi ne povis +fermi la okulojn. Mi estis hipnotigita per ili, kaj bonege mi +komprenis la koron de tiu fama violonisto kiu subite ĉesis ludi sian +amatan muzikilon, kaj alveninta al la antaŭa flanko de la estrado +tiamaniere parolis al riĉe vestita sinjorino, kiu sidis en la unua +vico de la aŭskultejo kaj trankvile ventumadis sin: "Sinjorino, +sinjorino: kiamaniere mi povas ludi la violonon en tempo 2/4, se vi +persistas vin ventumi en tempo 6/8?"</p> + +<p>En tiu preĝejo oni sin ventumadis en ĉiuj la tempoj. Pri unu afero +mi estas nepre decidinta. Se ankoraŭ mi ĉeestos tian Dioservon, mi +mem kunprenos ventumilon.</p> +</div> + +<div id="est2-7-18" class="article" lang="eo"> +<h3>UNIVERSALA KONGRESO EN BOULOGNE (Aŭgusto 5–13, 1905).</h3> + + +<p>Dum la 1<sup>a</sup> Universala Kongreso de Esperanto, kiu okazos proksiman +Aŭguston, sub la prezido de D<sup>ro</sup> L. Zamenhof, en Boulogne-sur-Mer, +estos organizataj vesperkunvenoj kiuj konsistos precipe el <i>balo</i> kaj +<i>koncertoj.</i></p> + +<p>Estas de nun necese prepari tiujn kunvenojn por ke ili havu kiel +eble plej grandan sukceson. Ni ne dubas ke se ni atingas tiun celon, +ni estos incitintaj la kuriozecon de la skeptikuloj kaj de la +indiferentuloj kiuj nepre estos tiam esperantistigotaj. Tial, tiuj +festoj devas esti zorge pripensataj kaj de longe organizataj.</p> + +<p><i>Balo.</i>—Laŭ la opinio de kelkaj Kongresontoj, ni pensis ke +estus bone ke en la balo partoprenu multaj fremduloj kun naciaj +aŭ regionaj vestaĵoj. Tiu balo estus tiel originala festo kiu +elmontrus tute bone la diversecon de la nacioj reprezentataj en la +Kongreso; plie, kaj precipe, la interkompreno per Esperanto estus +pli konstatebla kaj farus gravan impreson sur la granda amaso da +libertempuloj kaj da turistoj kiuj ĉiujare vizitas Boulogne-sur-Mer +dum Aŭgusto. La balo devas do esti fruktoplena propagandilo. Ni +estas certaj ke ĉiuj gekongresontoj komprenos la gravecon de tiu +kunveno kaj <i>ni ne scius tro insisti por ke kiel eble plej multaj el +ili skibu al ni post ne longe promesante alveni kun naciaj, regionaj +kaj variaj kostumoj</i>. Ni estos tre dankemaj al ĉiuj kiuj bonvolos +aŭdi nian alvokon.</p> + +<p><i>Koncertoj.</i>—Alia grava punkto pri festoj kongresaj estas tiu +kiu celas la organizadon de la koncertoj. Eble okazos almenaŭ du +koncertoj, nur esperantistaj kompreneble. Ĉar ilia sukceso postulas +ke la partoprenantoj estu diverslingvaj, por pruvi ke Esperanto estas +same elparolata en ĉiuj nacioj, ni petas ĉiujn kiuj povas kanti, +deklami aŭ ludi muzikilon ke ili bonvolu:</p> + +<p>1<sup>e</sup> Sendi al ni la tekstojn de la verkoj kiujn ili intencus +prezenti;</p> + +<p>2<sup>e</sup> Sciigi al ni kiujn tagojn ili <i>nepre</i> estos en +Boulogne-sur-Mer.</p> + +<p>La solvoj de tiuj demandoj tre helpus la formadon de niaj programoj. +<i>Multegaj estu la respondoj!</i></p> + +<p>Ni esperas ke tiu ĉi alvoko nia estos aŭdata en la esperantistaro +kiu venos al Kongreso kaj ni sciigas ke ni dezirus ricevi, kiel +eble plej baldaŭ, la respondojn kiuj estos adresataj al: <i>S<sup>ro</sup> +Paul Boulet, Vicsekretario de la Grupo Esperantista, 49, Strato +Louis-Duflos, Boulogne-sur-Mer (France).</i></p> +</div> + +<div id="est2-7-19" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">106</p> +<h3>LA KVAR HENRIKOJ.</h3> + +<p class="center">Rakonto de Frédéric Soulié.—Esperantigis A. Motteau.</p> + + +<p>Oni diras ke, foje, en vespero kiam torente pluvo falis, maljunulino, +kiun ŝiaj najbaroj pensis esti sorĉistino, kaj kiu loĝis en +malriĉa terdometo meze de la arbaro S<sup>ta</sup> Germano, aŭdis frapadon +ĉe la pordo: ŝi ĝin malfermis, kaj ekvidis rajdanton kiu petis +por gastiĝo. Ŝi kondukis lian ĉevalon en garbejon kaj envenigis +lin kun ŝi. Per lumo de fumiĝa lampo ŝi juĝis ke li estis juna +nobelo: la figuro elmontris junecon, la vestaĵo nobelecon. La +maljunulino ekbruligis fajron, kaj demandis "Ĉu la sinjoro deziras +ion por manĝi?" Deksesjara apetito, tute kiel samaĝa koro, estas +tre avida kaj ne tro elektema: tial, la junulo akceptis porcion da +fromaĝo kaj pano, eltiritan de pankesto, el kiu konsistis la tuta +provizo de la maljunulino. "Mi havas nenion krom tion," diris ŝi al +la juna nobelo, "dekona, reĝa, sala, helpa, kaj ceteraj impostoj +nur tion lasas al mi por prezenti al malriĉaj vojirantoj;—plue, la +ĉirkaŭaj malĝentiluloj diras ke mi estas sorĉistino dediĉita al +la diablo, kaj tute konscience kaj senpune ŝtelas la produktaĵon de +mia kampo."</p> + +<p>"Pardi," diris la juna nobelo, "se mi iam fariĝos reĝo de Francujo, +mi neniigos impostojn kaj edukigos la popolon."</p> + +<p>"Dio vin aŭdu!" respondis la maljunulino.</p> + +<p>La junulo alproksimiĝis la tablon por manĝi, sed tuj alia frapo al +pordo haltigis lin. La maljunulino malfermis la pordon kaj ankoraŭ +ŝi vidis rajdanton akvumitan je pluvego, kaj li simile petis por +gastiĝo. Ŝi konsentis ricevi lin, kaj kiam li envenis, li estis, +kiel la unua, junulo kaj nobelo.</p> + +<p>"Ĉu estas vi, Henriko?" diris unu.</p> + +<p>"Jes, Henriko," respondis la alia.</p> + +<p>Ĉiu el ili nomiĝis Henriko. La maljunulino sciiĝis, je ilia +interparolado, ke ili partoprenis en multenombra ĉasanaro, kondukita +de Reĝo Karlo IXa, kies anojn ĵus disigis la pluvega fulmotondro.</p> + +<p>"Ĉu, maljunulino," diris la dua, "vi ne havas ion ajn, krom tion, +por doni al mi?"</p> + +<p>"Nenion," ŝi respondis.</p> + +<p>"Ni do devos kunpartigi."</p> + +<p>Ĉe tio, la unua Henriko malplezure grimacis; sed rigardinte la +decidan okulon kaj la muskolan belkreskon de la dua Henriko, li diris +ĉagrene: "Kunpartigu ni do."</p> + +<p>La jena pripenso, kvankam ĝin li ne esprimis, estis komprenita post +tiuj vortoj: "Kunpartigu ni (pro timo ke li prenus la tuton)."</p> + +<p>Sekve, ili sidiĝis unu kontraŭ la alia, kaj la unua jam pretiĝis +ektranĉi la panon per ponardo, kiam subite trian frapon oni aŭdis +ĉe la pordo. Stranga renkonto! alia junulo, alia nobelo, alia +Henriko aperis. Tre mire la maljunulino ilin rigardis. La unua +atencis kaŝi la fromaĝon kaj panon, sed la dua ilin remetis sur la +tablon, kun lia glavo apude. La tria Henriko ridetis, dirante: "Se +vi ne volos doni al mi iom el via noktomanĝo, mi povos atendi: mi +posedas fortikan stomakon." "La noktomanĝo," diris la unua Henriko, +"rajte apartenas al la unua veninto."</p> + +<p>"La noktomanĝo," diris la dua, "apartenos al tiu, kiu plej brave +povos ĝin gardi." La tria Henriko kolere ekruĝiĝis, fiere dirante: +"Eble ĝi apartenos al tiu, kiu plej brave ĝin kaptos."</p> + +<p>Apenaŭ li estis dirinta tiujn vortojn, kiam la unua Henriko eltiris +sian ponardon, kaj la du aliaj siajn glavojn. Ĵus kiam ili pretiĝis +por batiĝo, kvara junulo, kvara nobelo, kvara Henriko estis +enkondukita. Vidante glavojn eltiritajn, li sian eltiris, sin lokis +apud la malplej forta, kaj tuj atakis sendistinge.</p> + +<p>La maljunulino sin kaŝis timigitan, kaj la glavoj frapis, rompegante +ĉion, kion ili renkontis. La lampo falis, estingiĝis, kaj ĉiu el +ili daŭrigis frapi en la mallumo. Dum kelka tempo, la bruo de la +glavoj daŭris, kaj grade malpliiĝis, kaj fine ĉesis.</p> + +<p>Tiam la maljunulino riskiĝis eliri de ŝia kaŝejo, relumigis la +lampon kaj ekvidis la kvar junulojn sur planko streĉitajn: ĉiu el +ili estis vundita. Ŝi ekzamenis ilin: laciĝo pli ol sangperdo ilin +faligis. Ili sin levis unu post alia, kaj hontintaj je tio, kion ili +ĵus faris, ili ridetante interdiris: "Nu! ni noktomanĝu konsenteme +kaj pace."</p> + +<p>Sed kiam li serĉadis por trovi la manĝado, ĝi tiam estis premegita +sub piedoj, kaj malpurigita per sango kaj koto. Kvankam mizera +manĝaĵo, ili bedaŭris ĝian detruiĝon. Aliflanke la malriĉa +ĉambreto estis ruinigita, kaj la maljunulino sidis en angulo +rigardante per sovaĝaj okuloj la kvar junulojn. "Kial ci rigardas +nin tiamaniere?" diris la unua Henriko, kiu sentis sin malkvietigi +sub tia rigardo. "Mi rigardas viajn sortojn skribitajn sur viaj +fruntoj," respondis la maljunulino.</p> + +<p>La dua Henriko severe ordonis ke ŝi tuj diru, la du aliaj ridante +petis ke ŝi klarigu sian diron.</p> + +<p>La maljunulino diris: "Kiel vi kune ĉeestas en tiu ĉi dometo, +vi kvarope havos saman sorton. Kiel vi premegis kaj makulis, per +piedoj kaj koto, panon kiun mi gastame oferis al vi, tiel vi premegos +kaj makulos povon, en kiu vi amike povus partopreni. Kiel vi ĵus +ruinigis tiun malriĉan dometon, tiel vi malriĉigos kaj ĉagrenegos +Francujon. Kiel vi kvarope estis vunditaj en la mallumo, tiel vi +kvarope pereos per perfidaĵo kaj mortigo!"</p> + +<p class="pagenum">107</p> + +<p>La kvar junaj nobeloj apenaŭ povis sin deteni moki la antaŭdirojn +de la maljunulino.</p> + +<p>La kvar Henrikoj fariĝis ĉefaj personoj en la Ligo: du estis li +gestroj, du kontraŭbatalantoj de la Ligo.</p> + +<p>Henriko de Condé, kiun lia edzino venenis en St.-Jean-d’Angély;</p> + +<p>Henriko de Guise, mortigita en Blois, de la Kvardekvinuloj;</p> + +<p>Henriko de Valois (Henriko IIIa), mortigita en St. Cloud, de Jacques +Clément;</p> + +<p>Henriko de Bourbon (Henriko IVa), mortigita en Parizo, de Ravaillac.</p> +</div> + +<div id="est2-7-20" class="article" lang="eo"> +<h3>ORIENTAJ NOTOJ, de 10532.</h3> + + +<p>Mia deĵoro okazis en Hindujo kaj Birmanujo: kaj, kvankam tie mi tre +kontente ĝuis vivadon dum mia pli junaj tagoj, kiam mi povis toleri +la varmegecon, kaj ĝui la ĉason libertempan, mi certe estas tre +ĝoja fine reveni hejmen, forta kaj sana. Tiu ĉi, mi kredas, estas +ja la sento de ĉiuj, kiuj restadis multe da jaroj eksterlande. Vere, +ne estas ia loko simila al nia hejmo; kaj neniu pruvas la senton krom +tiuj loĝantaj malproksime de sia patrujo.</p> + +<p>Certe, kelkaj homoj, pro iaj hejmaj kaŭzoj, elektas loĝi en sia +memalprenita lando: sed, ĉe la plimulto, la patrujamo estas tro +forta por esti neigata.</p> + +<p>Plue, cirkonstancoj Hindaj estas multe ŝanĝitaj dum la pasintaj +tridek jaroj: estas unu el la sekvoj de Angla okupo; kaj la +bedaŭrindaj ideoj pri malŝparo kaj lukso igas la landon ĉiujare +pli multekostan por vivado. La kosto de luprezo, geservistoj, +ĉevaloj, kaj nutraĵoj plimultiĝis rapide, kaj nune duobliĝas, +rilate al la tempo kiam Hindujo estis vera paradizo por malriĉaj +suboficiroj, kaj junaj negocistoj.</p> + +<p>Sociale, ankaŭ, la lando estas malpli vivebla, kaj pro tiu ĉi +kaŭzo:—Antaŭ generacio, la vojaĝo al "Calcutta" okupis tridek +kvin tagojn, kaj iafoje pli; sed, nune, oni povas atingi "Bombay" +la dekunuan tagon post foriro de "Charing Cross," dank’ al rapidaj +vagonaroj kaj vaporŝipoj.</p> + +<p>Sekvas, ke homoj, anstataŭ loĝiĝi hejme, nur <i>ekzistas</i> kvazaŭ en +purgatorio pro siaj kulpoj, havante inteligentecon, sed ne havante +riĉecon. Kompreneble, plua kaŭzo estas la malplikariĝo je la +arĝentvaloro, kaj sekve la malpliiĝinta aĉetpovo de la "rupee"; +eĉ supozante ke la nuna artefiksita rilata proporcio, nome R15 = +£1, estos konstanta, la diferenco inter R15 = £1, kaj la antaŭa +proporcio da R10 = £1, estas gravega. Aliediri, postulas R1,500 por +ricevi £100, anstataŭ nur R1,000.</p> + +<p>Tial, oni malpli da mono elspezas je socialaj amuzaĵoj por tiom pli +elspezi hejmen. Tre saĝe, sendube; tamen, la efekto ĉe sociala +vivado en nuna Hindujo estas efektive sentebla.</p> + +<p>Ni ĉiuj ja fariĝas pli kaj pli memcentrigitaj jare, kaj pli +sentemaj pri niaj personaj aferoj kaj komfortoj, ol nia devo rilate +al niaj najbaroj, kaj al nia patrujo.</p> + +<p>Eble, estus dece akcepti lecionon de nuna Japanujo. Kelkaj jaroj +estas pasintaj de la tempo kiam mi vizitis Japanujon por resaniĝi: +tamen, mi ĉiam rememoros la belecon de la pejzaĝo, kaj plie, +ĝentilecon de la popolo.</p> + +<p>Forirante de "Rangoon" la ĉefurbo de Birmanujo, ni pasis tra +"Penang," "Singapore," "Saigon" (en Franca "Cochin-Chine"), +"Hong-Kong," kaj "Shanghai": ni ultime alvenis al "Kobe" (en la +"Inland-Sea" de Japanujo) la unuan de Novembro. <span class="sc">Birmanujo</span> +produktas tre grandajn provizojn da rizo, "Teak"<a href="#Footnote2" class="fnanchor">[2]</a> (malmolega +ligno), oleo minerala, k.t.p. La tektonaj arboj estas tranĉataj +malproksime el arbaroj; lasataj kie ili kuŝas dum tri jaroj por +sekiĝi ĝis floseblaj; tiam tirataj per instruitaj elefantoj ĝis +riveroj; stampataj je la bienulaj signoj; flosigitaj sur riveroj al +impost-stacioj apud havenoj; kolektataj laŭ tiuj signoj por vendi: +mandatoj estas eldonataj, sur kiuj Bankieroj pruntedonos monon.</p> + +<p>La elefanta inteligenteco estas tre interesa: ili povas altlevi +ŝtipojn de pezo da 2,500 funtoj per la rostro: ili scias aranĝi +ŝtipojn laŭ buŝaj ordenoj sur tero horizontale, kaj vertikale, +uzante rostron, frunton, kaj sian pezegon kaj fortecon kun mirinda +inteligenteco; ili ankaŭ scias akurate kie trovi ĝustan balancon, +kaj kiamaniere eviti barojn.</p> + +<p>La ŝtelo de bestoj tiel grandegaj kiel elefantoj eble ne ŝajnas +facila: tamen, tio iafoje okazas, kaj la sekva ĉaso estas ofte +ekscitanta kaj eĉ danĝera.</p> + +<div class="footnotes" lang="eo"> +<h4 class="fn-header">PIEDNOTO:</h4> + +<div class="footnote" id="Footnote2"><p>[2] <i>Tectona grandis.</i></p></div> +</div> +</div> + +<div id="est2-7-21" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">108</p> +<h3>TRI VERDAJ KORNOJ.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de Esp. 10549 (N.Z.).</p> + + +<p>Antaŭ multaj jaroj, dum miaj tagoj de juneco, mi iris en Kanadon, +kaj tie mi lernis la termezuran arton en la vastaj regionoj kiuj +kuŝas inter la grandaj lagoj kaj Hudson’a Golfo. Mi foriris +de Ottawa, alliginta al aro da pioniroj de la transkontinenta +fervojo, kaj ni vagadis longe, tre longe preter la tiamaj randoj +de civilizacio en la malproksima senlima arbarego. La vetero estis +varmega, ĉar, kvankam la Kanada somero estas mallonga, ĝi estas +varmega.</p> + +<p>Unu tielan varman tagon, mi kune kun alia junulo, marŝis tra +mallarĝa aleo tranĉita de la inĝenieroj tra la arbaro. Tiu +aleo estis nomata ĉe ni "la linio," kaj ĝi estis la linio de la +projektata fervojo. Ni returnis post kelka laboro sur la linio, al +nia tendaro, kiu stariĝis ĉe riverbordo. La aero fariĝis pli kaj +pli varma, kaj, ĉar ni estis matenmanĝintaj peklaĵon, ni treege +soifis. Neniam mi estis tiel dolore soifinta. La linio trakuris tra +seka lando, kaj nenie ni trovis akvon. Post kelkaj horoj la turmento +estante netolerebla, ni haltis, memorante ke estas Kanada arbo +(betulo blanka, se mi ne nun forgesas), kies trunko haketata ellasas +sukon trinkeblan kaj sensoifigan. Ni tranĉetis kelkajn arbojn, sed +ricevis nur malmultajn gutetojn, kiuj estis tute senutilaj. Dum ni +tiel suferadis, unu el niaj esploristoj pasis. Li estis Skoto, kiu +dum la pluparto de sia vivado, kutimiĝis vagadi en la arbaregoj +Amerikaj, kaj kiu estis preskaŭ tiel lerta kiel sovaĝulo pri la +naturaj fenomenoj.</p> + +<p>Por tia viro, ĉio, ĉiam, ĉie estas kvazaŭ libro malfermata. Suno, +steloj, musko sur arbo, branĉo rompita, branĉeto fleksita, herbo +piedpremita, tero dekliveta, ĉio estas netrompa montrilo per kies +gvido li marŝas ĉien, laŭvole, senŝancele, kaj nepre trafas sian +celon.</p> + +<p>Tia viro estis Cameron, nia esploristo. Li eksciiĝis pri nia mizera +stato, kaj diris ke oni ne eltiras sukon dum tiu monato. Tiam, vigle +ĉirkaŭenrigardinte, li montris per la mano rektangule flanken, kaj +diris ke ni, irante laŭ tiu direkto, trovos akvon. Ni tiam proponis +fari "vojeton flamigitan" (blazed track) al la akvo, por ke ni povu +reveni al la linio.</p> + +<p>Por fari vojeton flamigitan, oni marŝante senŝeligas la arbojn per +oftaj tranĉetoj de hakileto, tiel aperigante striojn de la blanka +subŝela ligno. La blankaj strioj, longaj pli ol decimetro, facile +distingiĝas sur la malpalaj trunkoj, kaj kiam vidataj de kelka +interspaco, prezentas imagan similecon al flamoj, kaj pro tio, oni +diras "arboj flamigitaj." Returnante, oni sin gvidas per la blankaj +signoj, tiamaniere trapasante facile kaj senerare tra la arbaro.</p> + +<p>Tian rimedon ni do proponis uzi por ke ni ne perdiĝu, ĉar ni ne +estis ankoraŭ spertaj arbaranoj. Sed la esploristo diris ke tiel +agi ne estis necese. "Post tiam, kiam vi trovos akvon," li diris, +"daŭrign marŝi laŭ tiu sama direkto, kaj vi aliros al la tendaro. +De tie ĉi ĝis la tendaro, la rekta trairo nur estas du mejloj. +Tenadu ĉiam la sunon super la maldekstra ŝultro, kaj vi nepre +trafos la riverbordon."</p> + +<p>Tiun ĉi konsilon ni decidis sekvi, ĉar la iro al la tendaro laŭ +la mezurita linio kaj poste laŭ la riverbordo, estis du flankoj de +triangulo, sed la rekta iro estus la tria kaj plejmallonga fianko.</p> + +<p>Tial ni du junuloj konfideme eniris la profundan senvojan arbaregon, +kaj post kelka tempo, ni trafis lageton. Sed, ho ve! ĝi estis +kastora lageto. Ĝis tiu tago mi neniam estis trinkinta kastoran +akvon, kaj mi fervore preĝas ke mi neniam regustumu tian abomenan +fluidaĵon. Ne estus eble trinki ĝin escepte se oni duonmortus pro +soifo. Tamen ni trinkis multe, senĉese mallaŭdante la kastorojn kaj +ĉiujn iliajn farojn. La digo estis tute proksima, sed ni ne vidis +la bestojn. Sendube ili estis tie, sed la pekuletoj estis tro ruzaj +por sin montri. Se ni estis vidintaj ilin, ni eble estus estintaj +iom malĝentilaj. Ugh! la akvo ja estis naŭza. Tamen ĝi forpelis +la turmentan soifon, kaj tiam ni daŭrigis la antaŭeniradon, +tenante la sunon super maldekstra ŝultro. Sed malfeliĉe, ni ne +povis ĉiam marŝi rekte. Kelkafoje la tero estis tiel marĉa ke +oni ne povis surpaŝi, kelkafoje la kreskaĵo estis densa kaj +nepenetrebla, sekve ni estis devigataj ĉirkaŭiri, kaj tio nin +iom konfuzis. Nekutimiĝintaj vagi tra senvoja arbaro, ni suferis +iluzion de kurbiro. Rezonante ni bone sciis ke kurbiro ne estis +ebla dum ni tenadis la sunon super maldekstra ŝultro, tamen, spite +bona rezonado, ni ne povis forpeli maltrankvilan sentadon ke ni +eraris kaj marŝis kurbe, anstataŭ rekte al la rivero. Multafoje +ni haltis kaj pripensis. Multafoje ni supreniris monteton por +ĉirkaŭenrigardi, sed ni nur vidis arbojn, arbojn, ĉie, ĉiam, +senfinan etendecon da nekalkuleblajarboj. Nenie estis vidata rivero, +nenie tendaro. Tiamaniere nia progreso fariĝis tiel malrapida +ke multa tempo pasis, kaj la suno alproksimiĝis al sia subiro. +Sekve ni ektimis ke ni baldaŭ perdus nian solan gvidiston. Jam +de kelka tempo ni tenis la sunon iom malantaŭ, anstataŭ super +la maldekstra ŝultro, kalkulante ĝian ŝanĝitan pozicion sur +la ĉielo. Ni sufiĉe komprenis ke ni devis tiel fari. Sed nun ni +renkontis novan<span class="pagenum">109</span> kontraŭaĵon. Ni eniris regionon ondolinian. Kiam +ajn ni malsupreniris en valeton, la suno malaperis, kaj poste, +suprenrampinte la kontraŭan altaĵon, ni ĉagrenis sciiĝante ke +ni eraris flanken. Pli kaj pli ni timis ke ni iel trompiĝis kaj +perdiĝis. Fine la suno subiris kaj ni preskaŭ malesperis. Kion nun +fari? Ni tute nesciis. Ni timegis. Dum mi staris tie senmove, mia +kunulo meĥanike kaj sencele suprenrampis altaĵeton kaj tuj kriis +ĝoje, "Bonege! ni estas alvenintaj! hura!" Mi sekvis lin rapide, kaj +vidis viron kiu staris malsupre en valeto. Li estis unu el la junaj +termezuristoj.</p> + +<p>"Ni ĝoje vin vidas!" ni ekkriis. "Ni preskaŭ malesperis. Ni +perdiĝis. Kie do estas la tendaro?"</p> + +<p>La junulo nin rigardegis kun mirantaj okuloj.</p> + +<p>"Kion vi diras?" li respondis.</p> + +<p>"Mi ankaŭ perdiĝis. Mi esperis ke vi venis min serĉi. Ni do estas +tri kompatindaj perdituloj!"</p> + +<p>"De kie vi venis?" ni demandis.</p> + +<p>"De la linio," li diris. "Mi penis trafi la tendaron, sed ne povis. +Mi tute ne scias kie mi estas."</p> + +<p>Ni tri staris silente, rigardante konsterne unu la aliajn. Post la +subita ĝoja espero, tia neatendita repuŝo estis tre kruela bato. Ni +jam estis tre lacaj, malsataj, preskaŭ senesperaj, kaj kompreneble +ni havis tre malgrandan deziron por daŭrigi la marŝadon sen la +gvida suno. Sed kion fari? Pasigi la nokton tie, sen manĝaĵo, sen +lito, sen ŝirmilo? Por manĝaĵo, oni vidas kelkafoje perdrikojn, +sed kelkafoje oni ne vidas. Ni ne vidis. Ni povis ekbruligi fajron, +sed eble pluvo falus dum la nokto. Malagrabla antaŭsento! Danĝero? +Ne multe. En tiu regiono de Kanadlando la enlanduloj (Iroquois) +estas amikemaj, kaj ili estus al ni tre bonvenaj gvidantoj. La +bestoj sovaĝaj ne estas tre timindaj, sed la malsato,—la kuloj! +Certe ni ne povas dormi en tiu ĉi valeto. Ni tial multe pripensas +kaj diskutas. Se ni alvokos helpon,—kriegos, ĉiuj kune, eble oni +nin aŭdos? Ni do krias, tri plendaj voĉoj kune, laŭte, laŭtege +krias. Tiam ni aŭskultas. Neniu respondas. Ree, kaj ree, kaj ree +ni kriegas kaj pli atente aŭskultas. Nur la kula zumado mokas nin. +Ni havas poŝpafileton. Ni pafas kaj longe atendas. Nenia responda +eksplodsono. Ni pafas multafoje. Vane, senespere vane. Ni aŭdas nur +la venton en la branĉaro kaj la malbenitajn kulojn. Certe ni multege +forestas de la tendaro! Ni do estas tute perdataj! Ni estas kvazaŭ +en malliberejo, ĉar ni ne povas eliri nesciante laŭ kiu direkto +eliri. Ni devas resti tie ĉi.</p> + +<p>La terura senhoma soleco fariĝas subpremega kaj nervpereiga. Ĉu ni +nenion plu povas fari? Ni estas en tre malgranda valeto, kies kruta +flanko havas nur kelkajn metrojn da alto. Dronanto ekprenas pajleron. +Mi diras, "Suprenbaraktu ni sur tiun altaĵeton, kaj tiam, se ni +nenion vidos, ni atendos tie ĝis la serĉontoj nin trovos morgaŭ."</p> + +<p>"Estus senutile," respondas unu kunulo, "ĉar se ni estus sufiĉe +proksimaj por vidi la tendaron, oni nin estus aŭdinta."</p> + +<p>"Estas vere," diras la alia, "tamen ni provu tiun ĉi solan rimedon. +Post tio, ni ĉesigos vanan penadon."</p> + +<p>Lacaj, konfuzaj, apatiaj, ni dolore suprenrampas kaj senespere +ekrigardetas.</p> + +<p>Miro! Mirego! Miraklo! Ni preskaŭ timas iajn sorĉojn. Jen la +rivero, jen la tendaro, tute proksimaj, tiel proksimegaj ke se ni, +anstataŭ pafi, estus ĵetintaj la pafileton super la altaĵo, ĝi +estus falinta inter la tendoj, kaj eble sur ian virkapon!</p> + +<p>Forgesante lacecon ni kuregas malsupren kriegante frenezege. Kelkaj +homoj demandas kial ni faras malbenitan bruegadon.</p> + +<p>"Ni estis perdiĝintaj," ni respondas. "Ĉu vi ne aŭdis nian +kriadon?"</p> + +<p>"Ho, jes," ili diras, "ni supozis ke vi kriis unu al alia."</p> + +<p>"Ĉu vi ne aŭdis pafadon?"</p> + +<p>"Kompreneble, sed ni pensis ke vi pafis al la perdrikoj."</p> + +<p>Ni penas klarigi la veron. Ni parolas elokvente pri nia mizera +malespero, sed ili apenaŭ kredas. Tiaj viroj, kiuj de longe loĝadas +en la arbarego, malfacile komprenas ke estas eble perdiĝi apud la +riverbordo kaj eĉ preskaŭ ĉe la tendaro. Ili ne kompatis nin, +sed ridante diris ke ni estis "verdaj kornoj" (greenhorns), esprimo +Amerika kiu signifas "nespertaj nesciuloj." Sed laŭ mia opinio, +ni similiĝis al savatuloj el ŝippereo, aŭ al forkurintoj el +malliberejo. Ni jam estis dankaj, feliĉaj, trankvilaj, sed iom pli +malfrue ni estis ankoraŭ pli kontentaj, ĉar—kredu al mi, kara +epikurista leganto—oni ja avide, apetite vespermanĝas en la vasta +Kanada arbaro.</p> +</div> + +<div id="est2-7-22" class="notice" lang="eo"> +<p>La prezidanto de la Grupo Esperantista Pariza informas nin, ke +la membroj de la nomita grupo kunvenas ĉiumerkrede, je la naŭa +vespere en "<i>Café de la Rotonde</i>," 36bis, Boulevard Haussmann, kaj +ĉiuvendrede, je la deka vespere, en "<i>Café Soufflet</i>," 25, Boulevard +St. Michel, en rizervitaj salonoj.</p> + +<p>Nur Esperanto estas uzata en tiuj kunvenoj, kaj la fremdaj +geesperantistoj ĉiam estas akceptataj kiel eble plej afable.</p> +</div> + +<div id="est2-7-23" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">110</p> +<h3>LA IDEOJ DE FRAŬLO PRI AĈETADO!</h3> + +<p class="center">Originale verkita de 9911.</p> + + +<p>Du aŭ trifoje, antaŭ ne longe, mi akompanis mian fratinon kiam +ŝi aĉetadis. Estis tial ke mi estis estinta tre bona knabo, mi +supozas. Kompreneble, mi devis esti ĝuinta min mem troe, sed iel +mi ne povis. Kelkfoje mi oferis mian konsilon pri io, kelkfoje +mia fratino efektive petis ĝin; sed neniam ŝi agis laŭ ĝi! Mi +ofte rimarkis ke la fratinoj de miaj amikoj ŝatas kaj taksas mian +konsilon pli bone ol mia propra fratino, kvankam mi tute ne scias +kial! Nu, mi scias ke mia fratino (malfeliĉe por ŝi) ne jam povas +legi Esperante, tial mi skribos miajn konsilojn pri aĉetado, en +Esperanto, por ke miaj amikinoj en la nobla Esperantistaro povu +profiti per ili! Mia fratino diras ĉiam ke nura fraŭlo scias nenion +pri la arto de aĉetado; sed miaj amikinoj (se nur pro sciameco!) +sendube legos kion mi opinias pri tiu certe virinseksa okupado. +Ŝajnas al mi ke estas tri punktoj kiuj meritas la atenton de ĉiuj +aĉetadontoj.</p> + +<p>Unue, oni devas scii ĝuste tion, kion oni bezonas. Due, oni devas +tion ricevi; kaj trie, oni certe devas pagi tiel malmulte kiel eble +por ĝi! Nu, mi ofte rimarkis ke miaj amikinoj ĝenerale ne scias +kion ili vere bezonas, kaj tial ili subfalas kompatinde sub la +logaĵoj kaj ruzoj de la butikhelpantino, kiu estas ofte beleta, kaj +havis ja langon el mielo! Sinjorino aĉetadante certe devas ricevi +kion ŝi bezonas, sed tre ofte ŝi ne ricevas tion! La afero de la +helpantino estas vendi, ne tion kion la kliento deziras, sed kion +sia mastrino volas vendigi. Ofte oni povas vidi sian amikinon sur la +strato ekster butiko, tenantan multe da pakaĵetoj da objektoj kiujn +ŝi tute ne bezonas! Ho, jes! sed <i>mi</i> tion ofte vidis, kaj kelkfoje +ŝi eĉ konfesos ke la helpantino estas estinta tro lerta poduone!</p> + +<p>Ankaŭ, sinjorino aĉetadanta devas pagi tiel malmulte kiel eble. Kaj +kompreneble mi signifas, ne necese tre etan prezon, sed bonan valoron +por la mono.</p> + +<p>Nu, la arto de aĉetado estas reale ludo, en kiu la lerteco de unu +fraŭlino baraktadas kontraŭ la lerteco de alia; kaj esceptinte ke +la aĉetantino scias iom pri la ruzoj de la vendistino, la dua certe +venkos, tial ke la dua ludas ludon kio estas sia vivilo, kaj per kio +ŝi gajnas panon kaj buteron, kaj la unua nur estas nemetiistino.</p> + +<p>Unu ruzo de la vendisto estas oferi ian etan komercan eton (ekzemple, +gantojn, sunombrelon), po kosta prezo (t.e., senprofite), aŭ eĉ po +malpli ol tio, por doni impreson de malkareco. La kliento poste volas +spekulacii je aliaj komercaĵoj kiuj vendiĝas po tre granda profito. +Tia metodo estas kompreneble nur kiel reklamo, kaj la vendisto +atendas ke la sinjorino aĉetos ĉion kion ŝi bezonas en lia butiko +estonte.</p> + +<p>Nu, la sinjorino kiu klopodos akiri tian informon per zorga +observado, kaj kiu agos laŭe atingos sian rekompencon, tial ke ŝiaj +amikinoj kredos ke ŝi elspezas trioble aŭ kvaroble pli ol ŝi reale +elspezas je sia vestaĵoj.</p> + +<p>Kelkaj fraŭlinoj imagas ke se ili aĉetas kelkfoje en tre multekosta +butiko, certe ili akiros ion tre, tre bonan. Kompreneble tia butikego +ne ŝatas tian okazan klienton, kaj la kliento sekve ofte forvenas +tute malkontente. Anstataŭ tio, ŝi devas klopodi eltrovi kiam la +ĉef-helpantino de granda firmo estas komerconta por si mem, tiam +la nova vendistino klopodos multe por sia antaŭa kliento kaj la +kontentigo estas reciproka!</p> + +<p>Nur unu pluan konsileron mi oferus. Kiam miaj amikinoj eliras por +aĉetadi, certe ili devas preni kun ili ies fraton por ke li atentu +tiajn etajn detalojn kia la pago de la kalkulo!</p> +</div> + +<div id="est2-7-24" class="article" lang="eo"> +<h3>ANKAŬ SAĜA HUNDO.</h3> + +<p class="center">Originale verkita de N.B.</p> + + +<p>Sinjoro Smith iam havis vulpterieron kiu lin ĉagrenadis kuŝante sur +la plej bona seĝego en la studejo. Kiam ajn la hundo eltroviĝis +sur la seĝego sia mastro lin bastis, tial fine li sur ĝi kuŝi nur +kuraĝis kiam la mastro ne ĉeestis.</p> + +<p>Unu tagon, S<sup>ro</sup> Smith, enirante en la ĉambron vidis la hundon vere +sur la planko, sed tre kulpe mienantan; la mastro tuj alproksimiĝis +al la seĝego kaj mane palpis la kusenon, kiu estas tute varma. Tial +li riproĉegis kaj batis la hundon.</p> + +<p>Morgaŭe, kiam S<sup>ro</sup> Smith malfermis la pordon li eltrovis la hundon +sur ĝiaj postaj kruroj starantan, ĝiaj antaŭaj piedoj sur la +sidejo, kaj ĝi blovis sur la kusenon por ĝin malvarmigi!</p> +</div> + +<div id="est2-7-25" class="article" lang="eo"> +<p class="pagenum">111</p> +<div class="left" lang="eo"> +<h3>ESPERANTA RONDIRANTO.</h3> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<h3>AN ESPERANTO EVERCIRCULATOR.</h3> +</div> + +<p class="center" style="clear:both;">By Dr. Martyn Westcott.</p> + +<div class="left" lang="eo"> +<p>Rondiranto estas reale manuskripta gazeto en ĉirkaŭiro privata +inter Samideanoj.</p> + +<p>Ĝia celo estas permesi ke membroj restu reciproke intertuŝigataj, +kie ajn ili estas, kaj plibonigi ilian scion de la lingvo per amika +kritiko. La far-metodo estas simpla. Ses aŭ pli Esperantistoj +konsentas donaci, unufoje ĉiumonate, mallongan artikolon en aŭ pri +Esperanto.</p> + +<p>Tia verketo povas esti letero, anekdoto, plendeto, tradukaĵo, +originala rakonto, poezio, sciigo pri gramatiko ... aŭ io ajn kiu +interesus la aliajn.</p> + +<p>Artistaj membroj sendas skizojn, aliaj nur kritikojn skribas; sed +ĉiu <i>devas</i> ion aldoni al la Rondiranto antaŭ li ĝin forsendos.</p> + +<p>Oni elektas unu el la membroj kiel kondukanto, kaj li ekkomencas la +gazeton kaj provizas la kovrilon, kiun oni povas oportune ricevi de +Isaac Pitman, 1, Amen Corner, E.C. La kosto de tuko-bindita kovrilo +estas unu ŝilingo, kaj la leda-bindita kostas unu ŝilingon ses +pencojn, afrankite. Rondiranto, sendata en kovrilo, ĉe ambaŭ finoj +malfermita, vojaĝos tra la poŝto en la Insuloj Britaj po duonpenco +por ĉiu du uncoj.</p> + +<p>Ĉiu membro ricevas la gazeton laŭvice, kaj tuj kiam li ĝin estos +leginta kaj kritikinta la verkaĵojn de aliaj en la spaco rezervita +por tio, en ĝi li enskribas sian propran artikolon, kaj forsendos la +gazeton al la membro sekvonta.</p> + +<p>Abonkosto nur noma devas esti pagata de ĉiu membro, kiu submetiĝas +je monapuno se li malobeos la regularon.</p> + +<p>Tiuj ĉi private-ĉirkaŭirataj gazetoj ebligas lernantajn +Esperantistojn praktiki por klare esprimi iliajn pensojn per stranga +lingvo, kaj ili vidigas kaŝitan kaj eble nesuspektitan literaturan +talenton.</p> + +<p>La kondukanto, ricevante ree la Rondiranton, eltiras la malnovajn +verkaĵojn, kunligas ilin, enmetas en la kovrilon novan verkon de si +mem, kaj denove sendas ĝin vojaĝi.</p> + +<p>Ne estas necese ke ia membro de Esperantista Grupo estu eksigata por +ke li ne povu partopreni en Rondiranto; la "novulo" certe povos fari +demandon pri la gramatiko eĉ se li nenion alian povas fari.</p> + +<p>Ordinare ek-lernantoj estas terure kritikemaj!</p> +</div> +<div class="right" lang="en"> +<p>An Evercirculator is really a manuscript magazine with a private +circulation between friends-in-Esperanto.</p> + +<p>Its aim is to enable members to keep in touch with each other, +wherever they may be, and to improve their knowledge of the language +by friendly criticism. The method of procedure is simple. Six or more +Esperantists agree to contribute, once a month, a short paper written +in or about Esperanto.</p> + +<p>Such contribution may be a letter, an anecdote, a grumble, a +translated passage, an original story, a poem, a note about grammar +... or anything else that would interest the others.</p> + +<p>Artistic members send sketches, others only write criticisms; but +everyone <i>must</i> add something to the Evercirculator before he sends +it on.</p> + +<p>One of the members is chosen as a conductor, and he starts the +magazine and furnishes the cover, which can conveniently be obtained +from Isaac Pitman, 1, Amen Corner, E.C. The cloth-bound covers cost +one shilling each, and the leather ones eighteenpence, post free. +An Evercirculator, sent in a wrapper open at both ends, will travel +through the post in the British Isles at the rate of a half-penny for +every two ounces.</p> + +<p>Each member gets the magazine in turn, and when he has read it and +criticised the work of others in the space provided for the purpose, +he writes in it his own contribution, and sends the magazine away to +the next member on the list.</p> + +<p>A merely nominal subscription should be paid by every member, who is +subject to a fine if he breaks the rules.</p> + +<p>These privately-circulated magazines enable young Esperantists to +practice the clear expression of their thoughts in a "foreign" +tongue, and they bring out latent and perhaps unsuspected literary +talent.</p> + +<p>The conductor, on once more getting back the Evercirculator, takes +out all the old contributions, ties them together, inserts a new one +of his own into the cover, and sends it on its journey once more.</p> + +<p>No member of an Esperantist Group need be excluded from participation +in an Evercirculator; even the "new chum" is certainly able to ask a +question in grammar if he can do nothing else.</p> + +<p>As a rule, beginners are dreadfully critical!</p> +</div> +</div> + +<div id="est2-7-26" class="poetry" lang="eo"> +<p class="pagenum">112</p> +<h3 class="poem-header">EL NOVA-ZELANDO.</h3> + +<p>Al la Redaktoro.</p> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Kara Signor’ Redaktoro,</span><br /> + <span class="i0">Estas ja al mi honoro,</span><br /> + <span class="i0">Se vi havos la bonecon</span><br /> + <span class="i0">Min permesi liberecon,</span><br /> + <span class="i0">Vin sciigi per letero</span><br /> + <span class="i0">Kiel sanas la Afero</span><br /> + <span class="i0">Ĉe la fino de la tero.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Kvankam iom da ekanto—</span><br /> + <span class="i0">Ne jam lerta parolanto—</span><br /> + <span class="i0">Por ellerni la verkadon</span><br /> + <span class="i0">Mi komencas versfaradon.</span><br /> + <span class="i0">Malfaciloj ja aperas,</span><br /> + <span class="i0">Tamen baldaŭ mi esperas</span><br /> + <span class="i0">Ion skribi eldonindan</span><br /> + <span class="i0">Se ne eble altŝatindan—</span><br /> + <span class="i0">Kanton plenan de l’ espero</span><br /> + <span class="i0">Pro l’ homaro kaj l’ Afero.</span><br /> + <span class="i0">Al vi, dume, kun rideto,</span><br /> + <span class="i0">Venas tiu ĉi kanteto,</span><br /> + <span class="i0">Aŭ, pli rekte, verkaĵeto.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Antaŭ pli ol unu jaro,</span><br /> + <span class="i0">El Britujo, trans la maro,</span><br /> + <span class="i0">Tien ĉi la lingvo venis;</span><br /> + <span class="i0">Tiun tagon ja ni benis.</span><br /> + <span class="i0">Al la Esperantistaro</span><br /> + <span class="i0">Sin aldonis loka aro—</span><br /> + <span class="i0">Klopodantoj sindonemaj,</span><br /> + <span class="i0">Reciproke tre skribemaj</span><br /> + <span class="i0">Sud-Insule jam loĝantaj</span><br /> + <span class="i0">Estas dek-ses Esperantaj</span><br /> + <span class="i0">Eklernantoj aŭ skribantoj,</span><br /> + <span class="i0">Kaj du lertaj parolantoj.</span><br /> + <span class="i0">Nord-Insule, ĉe Aŭklando,</span><br /> + <span class="i0">Tiel mi sciiĝas, bando</span><br /> + <span class="i0">Tri-dek-forta nun kunvenas</span><br /> + <span class="i0">Kaj la lingvon lerni penas.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ĉi-tie pro unu pero</span><br /> + <span class="i0">Nun suferas la Afero.</span><br /> + <span class="i0">Disigataj kaj ne grandaj</span><br /> + <span class="i0">Estas urboj Nov-Zelandaj;</span><br /> + <span class="i0">Sed en ĉiu grava loko,</span><br /> + <span class="i0">Respondantaj al la voko,</span><br /> + <span class="i0">Trovas sin el la urbanoj</span><br /> + <span class="i0">Du aŭ tri samideanoj.</span><br /> + <span class="i0">Ankaŭ tie ĉi ĝisnune,</span><br /> + <span class="i0">De la publiko komune,</span><br /> + <span class="i0">Nia lingvo tre-amata</span><br /> + <span class="i0">Estas tute nekonata.</span><br /> + <span class="i0">Kiam ĝi plikonatiĝos</span><br /> + <span class="i0">Ĝi sendube disvastiĝos.</span><br /> + <span class="i0">Tamen ĝi antaŭeniras</span><br /> + <span class="i0">El mallumo nun eliras.</span><br /> + <span class="i0">La vidaĵo pliboniĝas,</span><br /> + <span class="i0">Kaj pli ofte nin aliĝas</span><br /> + <span class="i0">Fervoremaj eklernantoj,</span><br /> + <span class="i0">Novaj kundisvastigantoj.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Tiel faras ni ĉi-tie.</span><br /> + <span class="i0">Ho! Samideanoj ĉie,</span><br /> + <span class="i0">Senlace do klopodadu;</span><br /> + <span class="i0">La devizon memoradu—</span><br /> + <span class="i0">"Malesperu ni neniam,"</span><br /> + <span class="i0">Ankaŭ jen—"Antaŭen Ĉiam."</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Nun, sendante bondeziron,</span><br /> + <span class="i0">Fari devas mi eliron</span><br /> + <span class="i0">Kaj restadi, kun tut’ mia</span><br /> + <span class="i0">Koro, tre fidele via,</span><br /> + <span class="i0">Kun saluto adiaŭa</span><br /> + <span class="i2">Nau-mil-ses-cent-tridek-naŭa.</span></div> +</div> +<p class="near_sig"><span class="sc">Edward Young.</span><br /> + <i>Westport, N.Z.</i></p> +</div> + +<div id="est2-7-27" class="poetry" lang="eo"> +<h3 class="poem-header">APERAĴO DE KORSIKUJO DE LA ITALA MARBORDO.</h3> + +<div class="verse"> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Insul’ violkolora en la frumateno</span><br /> + <span class="i2">Vidiĝas trans la blua mar’ trankvila,</span><br /> + <span class="i0">Sed baldaŭ per la vintraj nuboj iĝas nula,</span><br /> + <span class="i0">Aŭ je someraj tagoj pro l’ aer’ nebula</span><br /> + <span class="i2">Ĝi malaperas, al sonĝet’ simila.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Kiom da revoj venas, ne plenumiĝotaj,</span><br /> + <span class="i2">En la naivaj jaroj de juneco;</span><br /> + <span class="i0">Kaj pli malfrue la spirito vane vagas</span><br /> + <span class="i0">Por kapti iluziojn kiujn ĝi imagas,</span><br /> + <span class="i2">Trans nia lando de la estanteco.</span></div> +<div class="stanza"> + <span class="i0">Ĉirkaŭe staras altaj montoj ne venkitaj,</span><br /> + <span class="i2">Profundaj valoj, sen kultur’ kamparo!</span><br /> + <span class="i0">Malofte ridas niaj fratoj, ofte ploras;</span><br /> + <span class="i0">Malmulte ĝojas ili, sed ve! tro laboras;</span><br /> + <span class="i2">Ne revu ni pri io trans la maro.</span></div> +</div> +<p class="near_sig"><span class="sc">C. Bicknell</span>, <i>originala verko</i>.</p> + +</div> + +<div>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 44666 ***</div> +</body> +</html> |