4 files changed, 4818 insertions, 0 deletions

diff --git a/old/44668-0.txt b/old/44668-0.txt
new file mode 100644
index 0000000..03a6425
--- /dev/null
+++ b/old/44668-0.txt
@@ -0,0 +1,2350 @@
+The Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 9, September
+1905, by Various
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: The Esperantist, Vol. 2, No. 9, September 1905
+
+Author: Various
+
+Editor: H. Bolingbroke Mudie
+
+Release Date: January 14, 2014 [EBook #44668]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, SEPTEMBER 1905 ***
+
+
+
+
+Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the
+Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+(This book was produced from scanned images of public
+domain material from the Google Print project.)
+
+
+
+
+
+
+Transcriber's Notes
+
+A few minor typographical errors have been corrected without notice.
+However, many grammatical errors and odd spellings have been left as
+in the original.
+
+
+
+
+SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.
+
+23. (Vol. II., No. 9.)
+
+_Septembro, 1905._
+
+  THE
+  ESPERANTIST
+
+  La Esperanta Gazeto por la
+  Propagando de la Internacia Lingvo.
+
+ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).
+
+Wholesale Agents: 41, Outer Temple, London, W.C.
+
+All Communications should be sent to THE EDITOR, 67, Kensington
+Gardens Square, London, W.C.
+
+
+
+
+CONTENTS.
+                                                    Page
+  Two Congress Programs                              129
+  Impressions of the Congress (H.B.M.)               130
+  Notes on the Orient, Part III. (Col. H. K. Gordon) 135
+  Saved from Death, Serial, continued from
+    pages 98 & 126 (General Cox)                     136
+  Reminiscences, Part IX.
+    (Edward Metcalfe, M.A., Oxon)                    137
+  Brisquet's Hound (translated by C. Leroux)         139
+  The Sherborne Pageant (H. W. Southcombe)           140
+  The Snowdrop (Clarence Bicknell)                   141
+  Sundry Notes                                       142
+  Woman, The Incomprehensible
+    (translated by G. C. Law)                        142
+  The Little Invalid (translated by Dr. Philippet)   144
+
+
+
+
+  MARQUE DÉPOSÉE,
+  No. 13195.
+
+  VISKO
+  ESPERANTO.
+
+Registered Trade Mark, No. 270,042.
+
+BONEGA PROPAGANDILO.
+
+Observu la Verdan Stelon kaj la nomon Esperanto sur la afiŝeto.
+
+Antaŭpagitaj mendoj de Esperantistoj ricevos specialan rabaton.
+
+Bonvolu skribi por detaloj al--
+
+  BUCHANAN, SCOTT & CO.,
+    Garthland Street, Glasgow, Scotland.
+
+Telegrafa Adreso: "ESPERANTO, GLASGOW."
+
+
+
+
+The Remington
+
+THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.
+
+Just think of it!
+
+THE INTERNATIONAL MACHINE.
+
+_Unbound by ties of nationality:
+
+The common bond of union of all civilised peoples._
+
+The Remington can be supplied fitted for Esperanto.
+
+     * * *
+
+  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
+  100, Gracechurch St., London, E.C.
+
+
+
+La Remington
+
+LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.
+
+Pripensu je tio!
+
+LA INTERNACIA MAŜINO.
+
+_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:
+
+La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._
+
+La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.
+
+     * * *
+
+  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
+  100, Gracechurch St., Londono, E.C.
+
+
+
+
+  ĈIUJ, NI POVOS
+  PARADIZON IRI.
+
+  Kiu bone trinkas.
+  Tiu bone dormas.
+  Kiu bone dormas.
+  Tiu ne pensas malbone.
+  Kiu ne pensas malbone,
+  Tiu certe ne pekas.
+  Nu, ĉar kiu ne pekas.
+  Paradizon eniros.
+  De nun, bone trinku.
+  Kaj vi paradizon iros.
+
+     * * *
+
+Por tio ĉi, oni devas aĉeti bonajn vinojn, kaj sin turni al:--
+Sro. Ch. Jadeau en Mercurey (S. & L.) France.
+
+
+
+
+The "Review of Reviews"
+
+  _Is the Best Magazine for Busy People.
+  And it is read by 'Esperanto' Students._
+
+The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of the Best
+Writers universally accessible at a Trifling Cost.
+
+The busiest and poorest in the community may here follow with
+intelligent interest the great movements of Contemporary History.
+
+  Post Free for Twelve Months, 8/6,
+  10 fr. 75c., or 8.50 marks.
+
+Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.
+
+
+
+
+NASKIĜO.
+
+Al la Gesinjoroj H. R. Geddes, Horthumberland House, Dover,
+je Junio 17 Filo (baptonomita Frederick Leonard).
+
+
+
+
+Correspondence Lessons in Esperanto.
+
+ARE GIVEN BY
+
+Mr. A MOTTEAU, Certified Teacher of Esperanto, 157, Earlham Grove,
+Forest Gate, London, E.
+
+_7/6 the Quarter._
+
+
+
+
+KOLEKTANTOJ.
+
+Finlandaj poŝtmarkoj, 20 malsamaj, afrankite, por 1m. 50 pennia
+(2/-, aŭ 2 fr. 25 c.), 25 malsimilaj por 2m. (2/3, aŭ 2 fr. 75 c.).
+Pagon volu sendi per poŝtmandato. Rusaj poŝtmarkoj akceptaj laŭ
+efektiva valoro.
+
+ADOLF REINBERG, Osterlanggatan, 39, Abo, Finland.
+
+
+
+
+AL STUDENTOJ ĈIULANDAJ.
+
+Gestudentoj dezirante studi la Artojn aŭ la Sciencojn ĉe
+London University estas invitataj aliĝi je 3 aŭ 4 aliaj
+studentoj, kiuj prenas la sciencan kurson ĉe
+
+University College, London.
+
+Respondu al 24, COLBERG PLACE, Stamford Hill, N.
+
+
+
+
+Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.
+
+
+S-rino. L. Frank, 13, Somerset Street, Kingsdown, Bristol,
+Anglujo. Deziras kor. per leteroj & ilus. p-k. por reciproka
+kritikado & pliboniĝo.
+
+S-ro. G. Wilkins, 94, Greenwood Road, Dalston, London.
+Deziras kor. letere & p-k. kun Geesperantistoj.
+
+La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. poŝtmarkoj).
+
+
+
+
+THE ESPERANTIST
+
+The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language.
+
+  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
+  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO
+
+  H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London, W.
+  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
+  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
+  FRANCE.--Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.
+  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
+  NEW ZEALAND.--Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland.
+  RUSSIA.--Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.
+  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
+
+N.B.
+
+_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
+poŝtmarkon._
+
+_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._
+
+_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj
+laŭvaloro._
+
+_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
+67, Kensington Gardens Square, London, W._
+
+N.B.
+
+23. [Vol. II., No. 9.]
+
+  Subscription, 3s. Per Annum.
+  Single Copies, 4d. net. Nos.
+  2 to 13, 6d. each; Later issues
+  4d. each, net.
+
+SEPTEMBRO, 1905.
+
+
+
+
+PROGRAMOJ.
+
+
+_Sabaton, Aŭguston 5._
+
+1. L'Espero. _Ĥoro_ de Boulognaninoj.
+
+2. Oficialaj Paroladoj.
+
+3. Respondo de D-ro Zamenhof.
+
+4. Orĥestro.
+
+5. Ĉu vi konas la landon? _Kanto._ F-ino M. Samuel.
+
+6. Serenado. _Kanto_ F-ino Richard, _Violono_ F-ino Libersat.
+
+7. Sub la blanka velo. _Ĥoro & solo_ de S-ino Parsons.
+
+8. La Bano de la Pastro. _Monologo_ de Paul Boulet.
+
+9. La Edziniĝo de Johanino. _Kanto._ S-ino Duchochois.
+
+10. Hinda Kanto. _Voĉo_ S-ino Bergier, _Violono_ F-ino Libersat,
+_Violonĉelo_ S-ro Libersat.
+
+11. Mensogo pro Amo. _Unuakta komedio_ tradukita de Paul Boulet,
+_Ludata_ de F-inoj Pannevin & Samuel. S-roj Lephay, Boulet, C.
+Michaux, Martin & Samuel.
+
+
+_Dimanĉon, Aŭguston 6._
+
+1. L'Espero. _Kanto_.
+   [1]Ho Mia Kor'. _Kanto_. S-rino Guivy (Tours).
+
+2. Balo de la Enmaskigitoj. _Deklamata_ de S-ro Lambert (Londono).
+
+3. Legendo. _Ludata sur Violono_ de F-ino Birch (Folkestone).
+
+4. Finokanto. _Kanto_ de D-ro Hanauer (Frankfurt).
+
+5. Ĉu esti aŭ ne esti. _El Hamleto._ F-ino Schafer (Londono).
+
+6. Plu kreskis la Barbo. _Humora kanto_ de S-ro Hulme (Shrewsbury).
+
+7. Edziĝo Kontraŭvola, _de Molière_, tradukita de Victor Dufeutrel.
+   Dorimeno, _filino de Alkantoro_. S-rino Junck (Italujo).
+   Unua Ciganino. F-ino Cederblad (Svedujo).
+   Dua Ciganino. S-ino Avilov (Rusujo).
+   Sganarelo, _amanto de Dorimeno_. S-ro Paul Boulet (Francujo).
+   Pankraso, _Filozofo_. S-ro H. Bolingbroke Mudie (Anglo).
+   Mariufuso, _Filozofo_. S-ro Saint Martin (Kanado).
+   Geronimo, _amiko de Sganarelo_. S-ro J. Ansel (Francujo).
+   Alkantoro, _patro de Dorimeno_. S-ro Cogen (Belgujo).
+   Alcidaso, _frato de Dorimeno_. S-ro Kuchler (Germanujo).
+   Likasto, _amanto de Dorimeno_. S-ro Allum (Norvegujo).
+
+8. La Vojo. _Kanto._ S-rino A. Mudie (Londono).
+
+9. La Kapelo, _deklamata_ de S-ro Otto Simon (Ung Hradisch).
+
+10. Antaŭen. _Kanto._ F-ino Schafer (Londono).
+
+11. Solo de Fluto. _Humoraĵo_ de S-ro Dore (Troyes).
+
+12. Ĝis la Revido, _deklamata_ de S-rino Junck (Bordighera).
+
+13. Nova Kanto, _deklamata_ de F-ino Warlow (Londono).
+
+14. La Elf-reĝo. _Kanto._ D-ro Hanauer (Frankfurt).
+
+15. Freneza Ridado. F-ino Banet (Valenciennes).
+
+16. La Sonĝo de Malliberulo. _Kanto._ Profesoro Offret.
+
+17. Printempo Venas. _Kanto._ F-ino Farnes (Londono).
+
+
+PIEDNOTO:
+
+[1] Aĉetabla po 1 franko por helpi Blindulojn.
+
+
+
+
+KONGRES-IMPRESOJ.
+
+H. Bolingbroke Mudie.
+
+
+La Unua Internacia Esperantista Kongreso finigis sian tre
+sukcesegan vivadon en Boulogne-sur-Mer, la 11 de Aŭgusto. Sendube
+estontaj Kongresoj estos ja multenombraj, sed neniam ni povos forgesi
+la rimarkindajn impresojn, kiujn faris je ni tiu ĉi unua Kongreso.
+
+Ĉar estas, ni kredas, la intenco de ĉiuj niaj kunbatalantaj
+Esperantistaj Gazetoj pritrakti detale la Kongresajn agadojn, ni nur
+verkos kelkajn vortojn pri la ĝenerala impreso.
+
+Estas certe ke tiuj multaj amikoj estis pravaj, kiuj antaŭ-diris ke
+nun Esperanto, por la unua fojo, estos monde reklamata. Ĉar ĉiuj
+ĵurnaloj, eĉ tiuj kiuj neniam antaŭe volis nomi la "Dua Lingvo
+por Ĉiuj Nacioj," jes, ĉiuj donis tre favorojn raportojn pri la
+rimarkinda fervoro, komprenebleco, kaj amikemo, kiuj unuigis la
+diversnaciajn Kongresanojn.
+
+Kiam ni unue paŝis sur Francan teron, forlasinte la belan
+turben-ŝipon _Onward_, ni ekvidis ke Boulogne fariĝas Esperanta
+urbo. Eĉ la portistoj, kiuj klopodis pri la pakaĵoj, diris: "A
+l'Hotel Espérantiste, Monsieur?" Sur la stratoj flugetis verda flago
+kun blanka kojno, sur kiu estis brodita verda stelo.
+
+Kvankam Boulogne estas sufiĉe granda urbo, du miloj da verdsteluloj
+estis tre videblaj sur la stratoj, kaj ĉiam, dum eĉ mallonga
+promenadeto, ni certe renkontus kelkajn afablajn samideanojn.
+
+
+Persone, mi estis pli ol kontenta, ĉar, dank' al oftaj feliĉaj
+Esperantaj vojaĝetoj, kiujn kredeble niaj legantoj bone memoros, mi
+rekonatiĝis kun tiel granda nombro da Esperantistoj kiel ia alia
+Kongresano.
+
+La tuta Kongreso estis do serio da kontentigaj renkontoj kun
+entuziasmaj amikoj. Kaj mi ne povis malpermesi al mi la memoron pri
+la malgrandaj ĉarmaj kunvenoj kiujn mi ĉeestis dum la du antaŭaj
+jaroj. Vere, vidante la Boulogne Kongreson, neniu povas plu diri ke
+Esperanto ne faris mirindegan progreson. Eĉ la Angla _Times_ devis
+konfesi ke la fakto ke tiom da diversnaciaj homoj povis sin tute
+interkomprenigi nur per Esperanto "ne estis kontraŭdirebla."
+
+"En la mondon venis nova sento," prave skribis nia eminenta
+Prezidanto; sed ni multe dubas se eĉ li iam atendis vidi tian
+pruvon, kia estas donita inter Aŭgusto 4-11. Kaj kion pensis D-ro
+Zamenhof pri ĉio ĉi? Ĉu li trovis ke la ekcitiĝo, fervoro, kaj
+entuziasmo, kiujn li vidis inter la ĉeestantaro; ĉu li trovis ke la
+tondraj aplaŭdoj, kiuj bonvenigis lin ĉiam kaj ĉie; ĉu li kredis
+ke tiuj ĉi kaj la aliaj nekalkuleblaj signoj de nia progreso valoris
+la penadon de la longa veturo de Varsovio ĝis Boulogne?
+
+
+Oni ja ne povas dubi pri lia respondo!
+
+Kaj tiuj amikoj ankaŭ kiuj venis de eĉ pli malproksime, de Kanado,
+Nov-Zelando, Japonujo, k.t.p., ĉu ili ne estas ankaŭ kontentegaj?
+
+Kaj, pli ol ĉiuj, ĉu ne estis Maître Michaux, la nelacigebla
+organizinto, la forta "Blovanto de la Kongresa ventego," ĉu li ne
+estas kontentega kaj fierega pro la rezultato de liaj klopodoj? Ja
+nenie oni estus povinta trovi homon pli taŭga por laborego tia, kaj
+kiu samtempe posedis tiom da valoraj gehelpantoj.
+
+"Palmam qui meruit ferat."
+
+Ni en niaj koroj denove danku kaj gratulu Maître Michaux kaj la
+Grupon de Boulogne-sur-Mer!
+
+Kompreneble ni Esperantistoj grupiĝis, restis multope ĉe diversaj
+Esperantemaj hoteloj. Certe hotelestroj ne povas plendi je Esperanto!
+
+Alveninte vendredon nokte, ni jam havis tempon por diversaj
+ekskursetoj sur la kamparo antaŭ sabatvespero, kiam la Kongreso
+oficiale komenciĝis.
+
+Doktoro Zamenhof mem alvenis vendredon post glorplena restado en
+Parizo. Li restis ĉe Maître Michaux. Elektita malmulto estis
+invitata lin renkonti por privata parolado antaŭ la oficiala
+vesper-kunveno.
+
+Tiam estis decidite elekti kvin Vic-Prezidantojn de la Kongreso,
+ĉar D-ro Zamenhof ne sentis sin sufiĉe forta por preni ĉion
+sur si. La kvin elektitaj estis:--D-ro Zamenhof, Prezidanto.
+Vic-Prezidantoj:--M. Boirac, Rektoro de la Universitato de Dijon;
+Maître Michaux, Advokato, Boulogne; Doktoro Mybs, Hamburg; Kolonelo
+Pollen, LL.D., C.I.E., V.D., Prezidanto de la Brita Esperanta Asocio;
+kaj Generalo Sebert, Membro de la Franca Instituto, Parizo.
+
+La sukceson de la diversaj kunvenoj ni multe ŝuldas al la Urbestro
+de Boulogne, kiu afablege donis al ni la uzon de la Urba Teatro dum
+la tuta daŭro de la Kongreso. Vere, sen tiu ĉi helpo, ni ne scias
+kio estus okazinta, ĉar tiu granda teatro mem estis ne tro vasta
+por la aŭdantaro.
+
+Sabatvespere, ĉirkaŭ 8.20, la amika babilado de la kunvenintoj
+subite silentiĝis, la teatra kurtenego leviĝis, kaj jen! en longa
+vico, vidiĝis la eminentaj Francoj, kiuj volis doni al ni la
+bonvenon sur Franca tero.
+
+Doktoro Zamenhof estis la sola ne-Franco, kaj la aliaj estis la
+Urbestro, la Sub-Urbestro, la Prezidanto de la Komerca Ĉambro,
+Generalo Sebert (Membro de la Franca Instituto, Reprezentanto de la
+Franca Touring Klubo), Profesoro Carlo Bourlet (Prezidanto de la
+Grupo Pariza), Profesoro Cart, kaj MM. Boulet and Derveaux (la du
+Sekretarioj de la Boulogne Grupo), kaj laste, sed ne malpleje, Maître
+Michaux.
+
+Post multaj ĉarmaj paroladoj, Doktoro Zamenhof leviĝis, kaj tute
+senŝancele aŭdis la plej tondran aplaŭdon imageblan. Multaj malpli
+fortaj homoj ja estus konfuziĝintaj je tia okazo; sed, kvankam mi
+sidis en la unua vico de seĝoj, mi ne eĉ vidis tremeti la Doktoran
+manon. Tute kalme, eble iom aŭtomate, la kreinto de la lingvo
+Esperanto klarege elparolis belegan paroladon, dum li rigardis antaŭ
+siaj piedoj la triumfon de lia laboro, la floron de la proesperanta
+batalantaro.
+
+Kaj, dum la silentego kiu regis dum la longa parolado, ne eĉ
+unu vorto el liaj lipoj perdiĝis. Estis same ĉiaokaze dum la
+tuta Kongreso. Ĉiu Esperantisto sen malhelpo komprenis ĉiun
+Esperantiston!
+
+Detalan priskribon de la parolado de Doktoro Zamenhof ni lasas al
+tiuj el niaj samtempaj ĵurnaloj, kiuj estas difinitaj por oficiala
+raportado.
+
+Kiam D-ro Zamenhof sidiĝis, kaj la aplaŭdoj reaŭdiĝis, la
+kurteno falis, kaj la Kongreso oficiale malfermiĝis.
+
+Iom poste la Boulogne Grupo donis tre ŝatindan koncerton. La virina
+ĥoro, sub la direktado de la sindona S-ino Bergier, estis speciale
+aprobinda.
+
+Nia kunverkinto, S-ro Paul Boulet, deklamis "La Bano de la Pastro"
+kaj ankaŭ havis rolojn en la du komedioj kiuj ludiĝis dum la
+Kongreso.
+
+Ni ja volus ke ĉiuj Esperantistaj Grupoj estu tiel talentoplenaj,
+kiel tiu en Boulogne-sur-Mer!
+
+Post la koncerto, ni nature rekunveniĝis en la Grand Café, ĉar ni
+estis en Francujo, kie la kafejo estas la ĝenerala kunvenejo. En la
+sama eleganta konstruaĵo ses-aŭ-sepdek Esperantistoj babiladis kun
+D-ro Zamenhof, je neoficiala kunveno la antaŭan nokton, tial ni do
+bone konis la lokon.
+
+La proksiman tagon estis, kompreneble, Dimanĉo. Certe neniu el la
+Anglaj partoprenantoj iam ĝuis tian Dimanĉon antaŭe; kaj, por
+kvietigi maltrankvilajn konsciencojn, ni certigis al ili ke, ĉar
+estis la dua tago (de la Kongreso) ne estis eble ke ĝi estu ankaŭ
+Dimanĉo, kiu estas la unua tago!
+
+Matenfrue ni kunvenis, laŭ nacioj, por aranĝi la elekton de
+reprezentantoj pri la Lingvaj Aferoj, k.t.p.
+
+Post la kunveno, la elektituloj rekunvenis sole, kaj la ceteroj frue
+matenmanĝis por povi aliri la Ĉevalkuradojn, en speciala vagonaro.
+La tago estis ĉarmega, aero klara kaj freŝa, suno varma, ĉielo
+blua. Kiam do S-ro Gehet, Sekretario en Rouen, proponis al mi ke
+ni iru ĝis la ĉevalkuradoj per vel-boato, anstataŭ vagonare, la
+propono estis tiel alloga ke mi forlasis mian patrinon kaj la multajn
+amikojn, kaj vojaĝis kun nur tri.
+
+La maro estis tiel bela, tamen iom maltrankvila, ke, alveninte ĝis
+Wimereux (kie estas la ĉevalkurejo) blovita de favora vento,
+S-ro Gehet kaj mi decidis returnen-iri ĝis Boulogne, kaj poste
+veturi trame. Tiel okazis ke ni nur vidis la lastan kurson--de la
+Oficiroj--kaj revenis urbon per la Esperantistplena vagonaro.
+
+Post rapida vespermanĝo, ni devis forkuri ĝis la teatro, kie okazis
+la "Internacia Koncerto." Eĉ pli plenigita ol antaŭe, la teatro ja
+prezentis kuraĝigantan aperon. Diversaj kantoj, deklamoj, kaj muziko
+plenege sukcesis, kaj la _Edziĝo Kontraŭvola_, de Molière, ludiĝis
+de oknaciaj aktoroj. Neniam antaŭe, certe, okazis tia ludo. Inter la
+aktoroj kaj la aŭdantoj estis unu sola interkomprenilo--Esperanto;
+kaj estis ja rimarkinda afero ke, preskaŭ sen antaŭludoj, komedio
+sukcesis tiamaniere!
+
+Doktoro Zamenhof kaj lia afabla edzino invitis nin, la naŭ aktorojn,
+en sian kupeon, kaj dankis nin. Dum la longa trairo de la teatro kiun
+postulis tiun viziton, ni ja estis subpremegataj je gratuloj. La
+vestoj, scenoj, kaj ĉio estis ja bone aranĝitaj.
+
+La dua parto konsistis el kantoj, deklamoj, ŝercoj, k.t.p., kiuj ja
+elmontris veran talenton. Ni presigas la programon, kaj ĉiama estu
+la honto de tiuj Esperantistoj kiuj povis, sed ne klopodis ĉeesti!
+
+Post koncerto, kafejo; post kafejo, lito; post lito, dormo; post
+dormo, festenoj (bis). Tiel oni povas priskribi la unuajn Kongresajn
+tagojn malmultvorte.
+
+Lundo, Aŭgusto 7, Banklibertago en Anglujo kaj Skotlando,
+Esperantalibertago en la Esperantujo! Ĉu oni iam povos tiun tagon
+forgesi?
+
+Matenmanĝante, ni memoris la konsilon de
+ Ham Mukasa, kaj ne tro
+manĝis, pro la venontaj bonaj manĝaĵoj; ĉar ĉu hodiaŭ ne estas
+la tago difinita por la Granda Internacia Festeno, kaj ĉu oni ne
+estis dirinta al ni ke eble la ĉambrego de la Kazeno ne estos
+sufiĉe granda por ni?
+
+Jes, estis tiel! Kvankam ĝi povis enhavi 400 manĝantojn, kvindekon
+da Esperantistoj devis iri en apudan ĉambron. Bonega sukceso!
+
+Kaj ĉie la vorto Esperanto. Esperanta Visko, Esperanta Ĉampanvino,
+Esperanta ĉi-tio kaj Esperanto tio. Kaj ĉie Esperantistoj. Ne grave
+ĉu Ruso, Polo, Franco, Germano, Belgo, aŭ Anglo, ĉiuj estis kaj
+ĉiam estos, Esperantistoj.
+
+Ĉu iam oni aŭdis tiajn paroladojn? Unue D-ro Zamenhof, poste
+eminentaj Francoj kaj reprezentantoj de ĉiuj ĉeestantaj nacioj,
+esprimis, per belsona Esperanta, siajn pensojn kaj esperojn. La tempo
+rapide forflugis!
+
+La fotografantoj havis multe da okupado tiun tagon; ĉar, kvankam ili
+bone laboris dum la festeno mem, eĉ pli bone estis kiam, forpelitaj
+en la Kazen-ĝardenojn, ni ĉiuj amasiĝis apud muzikludejo, por
+fotografiĝi, kaj aŭskulti tiujn naciojn, kiuj ne ankoraŭ havis
+sian okazon en la salonego.
+
+Oni ja povas esti tre elokventa per Esperanto. La efekto de la
+paroladoj estis tre favorega. Ĉiuj estis tute interesaj, tute bone
+elparolataj. Mi ne volas aplaŭdi ian specialan paroladon super alia,
+sed nenia estis pli elokventa ol tiu elparolita de nia plej juna
+amiko, Edmond Privat, el Ĝenevo. Inter la plej bonaj parolintoj
+estis D-ro Zamenhof (Polujo), MM. Michaux, Boirac, Bourlet,
+Cart, Javal, S-rino Bergier (Francujo), MM. Grabowski (Polujo),
+Ostrowski (Rusujo), Balik (Bohemio), Simon (Aŭstrujo), Borel
+(Germanujo), S-rino Junck (Italujo), MM. Codorniu (Hispanujo),
+Krikorts (Svedujo), St. Martin (Kanado), Seynaeve (Belgujo), Privat
+(Svisujo), Schneeberger (Protestantismo), Abbé Peltier (Katolikismo).
+
+Kvankam la festeno komenciĝis tagmeze, estis jam la kvina antaŭ
+ni povis fortiri nin, por pretigi nin por la kruela vaporŝipo, kiu
+devis korpe disigi nin de la Esperantistoj.
+
+Sed anime, ili restas ankoraŭ kun ni. Kiam, trairante la arĝentan
+strekon je la horo de la sunkuŝiĝo, ni ekvidis tute rimarkindan
+oran landon okcidenten, ni figuris al ni ke ni veturas al tiu glora
+ora lando de la Esperantismo, kie regas frata amo kaj kontentiĝo, la
+ora lando kiu devas iam veni, la lando de la interkompreniĝo de la
+tuta homaro.
+
+Amikoj de la Kongreso, _Ĝis la revido!_
+
+
+The First International Esperantist Congress terminated its
+most successful course in Boulogne-on-Sea on the 11th of August.
+Future Congresses will, undoubtedly, be many, but never shall we be
+able to forget the remarkable impressions which this first Congress
+made upon us.
+
+As it is, we believe, the intention of all our Esperanto
+contemporaries to treat of the Congressional doings in detail, we
+will merely write a few words as to the general impression.
+
+Certain it is that those many friends were right who predicted that
+now Esperanto, for the first time, will be advertised all over the
+world. For all journals, even those which never previously deigned to
+name the "Second Language for All Nations," yea, all have given most
+favourable reports of the remarkable fervour, comprehensibility, and
+friendliness which united the Congressmen of many nations.
+
+When we first stepped upon French soil, after leaving the fine
+turbine steamer _Onward_, we saw that Boulogne had become an
+Esperanto city. Even the porters who looked after the baggage said:
+"To the Esperantists' hotel, sir?" Over the streets fluttered a green
+flag with a white corner, on which was embroidered a green star.
+
+Although Boulogne is a fairly large town, two thousand wearers
+of the green star were most conspicuous in the streets, and
+invariably, even during a short walk, we were sure to meet some kind
+friends-in-Esperanto.
+
+Personally, I was more than content, for, thanks to frequent happy
+Esperantic excursions, which our readers may well remember, I renewed
+acquaintance with as large a number of Esperantists as did any other
+member of the Congress.
+
+The whole Conference was thus a series of gratifying _réunions_
+with enthusiastic friends. And I could not help remembering the
+small and charming gatherings which I had attended during the two
+preceding years. Truly, on seeing the Boulogne Congress, none can now
+truthfully assert that Esperanto has not made the most astonishing
+progress. Even the English _Times_ had to confess that the fact that
+so many men of divers nationalities could thoroughly understand one
+another solely by means of Esperanto "was not to be explained away."
+
+"Into the world has come a new sentiment," wrote our eminent
+President; but we much doubt whether even he ever expected to see
+such proof as was given between August 4th-11th. And what did Dr.
+Zamenhof think of all this? Did he find that the excitement, zeal,
+and enthusiasm which he saw in those present; did he find the
+thundrous applause which greeted him at all times and places; did he
+believe that these and the other innumerable signs of our progress
+were worth the effort of the long journey from Warsaw to Boulogne?
+
+One cannot indeed doubt as to his answer!
+
+And those friends also who came even greater distances, from Canada,
+New Zealand, Japan, etc., were not they also supremely contented?
+
+And, more than all, was not M. Michaux, the indefatigable organiser,
+the strong "Blower of the driving wind" of the Congress, was not
+he most content and proud at the result of his efforts? Assuredly
+nowhere could one have found a man more competent for such a great
+work, and who, at the same time, possessed so many valuable helpers.
+
+"Let him who has earned it, bear the palm!"
+
+Let us in our hearts renew our thanks and congratulations to M.
+Michaux and the Group in Boulogne-on-Sea!
+
+Naturally, we Esperantists gathered together, and stayed in batches
+at the several Esperanto hotels. Certainly the hotel-keepers cannot
+complain of Esperanto.
+
+Having arrived on Friday evening, we still had time for sundry little
+trips into the country before Saturday evening, when the Congress was
+officially opened.
+
+Dr. Zamenhof himself arrived on Friday, after a glorious stay in
+Paris. He was staying with M. Michaux. A select few were invited to
+meet him for a private conference before the official meeting in the
+evening.
+
+It was then decided to elect five Vice-Presidents for the Congress,
+as Dr. Zamenhof did not feel sufficiently strong to take all the
+duties upon himself. The five elected were:--Dr. Zamenhof, President.
+Vice-Presidents:--M. Boirac, Rector of the University of Dijon; M.
+Michaux, Advocate, Boulogne; Dr. Mybs, Hamburg; Colonel Pollen,
+LL.D., C.I.E., V.D., President of the B.E.A.; and General Sebert,
+Member of the Institute of France.
+
+The success of the various meetings we largely owe to the Mayor of
+Boulogne, who most generously allowed us the use of the Municipal
+Theatre throughout the Congress. Indeed, without this help, we know
+not what would have happened, for that fine theatre itself was none
+too vast for the audience.
+
+On Saturday evening, about 8.20, the friendly babbling of those
+assembled was suddenly hushed, the drop-curtain was raised, and
+lo! in one long row were seen the eminent Frenchmen who desired to
+welcome us to French soil.
+
+Dr. Zamenhof was the only non-Frenchman, and the others were the
+Mayor, Deputy-Mayor, President of the Chamber of Commerce, General
+Sebert (Member of the Institute, Representative of the Touring Club
+de France), Professor Carlo Bourlet (President of the Paris Group),
+Professor Cart, and MM. Boulet and Derveaux (the two Secretaries of
+the Boulogne Group), and last, but not least, M. Michaux.
+
+After many charming speeches, Dr. Zamenhof rose, and quite calmly
+heard the most thundrous applause imaginable. Many weaker men would
+have been confused under such circumstances; but, although I sat
+in the front row, I did not even see the Doctor's hand shake. Most
+calmly, maybe somewhat automatically, the creator of the language
+Esperanto very clearly delivered a most beautiful speech, while he
+saw before his feet the triumph of his labours, the flower of the
+Esperantist army.
+
+And, during the great silence which reigned during the long speech,
+not even one word from his lips was lost. It was ever thus throughout
+the Congress. Every Esperantist without difficulty understood every
+Esperantist.
+
+A detailed description of Dr. Zamenhof's speech we leave to those of
+our contemporaries who have been selected for reporting officially.
+
+When Dr. Zamenhof was seated, and the applause had broken forth
+again, the curtain fell, and the Congress was officially opened.
+
+Shortly afterwards the Boulogne Group gave a most enjoyable concert.
+The ladies' choir, under the direction of the devoted Mme. Bergier,
+was specially worthy of applause.
+
+Our collaborator, M. Paul Boulet, recited "The Pastor's Bathe," and
+also acted in the two comedies performed during the Congress.
+
+Would that all Esperantist Groups were as endowed with talent as that
+in Boulogne-on-Sea!
+
+After the concert we naturally re-assembled in the Grand Café, for
+we were in France, where the café is the general meeting place. In
+the same elegant building sixty or seventy Esperantists had chatted
+with Dr. Zamenhof, in a non-official gathering the night before, so
+we knew the place well.
+
+The next day was, of course, Sunday. Assuredly none of the English
+members had ever enjoyed such a Sunday before; and, to set disturbed
+consciences at rest, we assured them that, as it was the second day,
+it could not be Sunday also, which is the first day!
+
+Early in the morning we met, according to nationality, to settle the
+election of representatives for Linguistic Matters, etc.
+
+After the meeting, those elected met together alone, and the rest
+lunched early, in order to go to the Races by a special train. The
+day was most delightful, air clear and fresh, sun warm, sky blue.
+When therefore M. Gehet, Secretary of the Rouen Group, suggested that
+we should go to the racecourse by sailing-boat, instead of the train,
+the proposal was so attractive that I deserted my mother and the many
+friends, and journeyed with but three.
+
+The sea was so beautiful, yet a little rough, that, having arrived in
+Wimereux (where the racecourse is situated), M. Gehet and I decided
+to return to Boulogne, and later go by tram. Thus it happened that we
+saw only the last race--the Officers'--and returned to town in the
+Esperantists' train.
+
+After a hasty dinner, we had to tear off to the theatre, where the
+"International Concert" was to take place. Even more crowded than
+the day before, the theatre did indeed present a most encouraging
+appearance. Various songs, recitations, and music were entirely
+successful, and the _Marriage Forcée_, of Molière, was performed by
+actors of eight nationalities. Never before has such a play taken
+place. Among the actors and audience there was but one solitary
+link--Esperanto; and it was indeed most remarkable that, almost
+without rehearsal, the comedy succeeded in such a manner!
+
+Dr. Zamenhof and his amiable wife invited us, the nine actors, to his
+box, and thanked us. During the long tour of the theatre which this
+visit necessitated we were indeed overwhelmed with congratulations.
+The clothes, scenery, and everything were most excellently arranged.
+
+The second part consisted of songs, recitations, humorous pieces,
+etc., which exhibited genuine talent. We print the programme, and
+everlasting be the shame of those Esperantists who could have been,
+but who did not take the trouble to be, present.
+
+After concert, café; after café, bed; after bed, sleep; after sleep,
+jollifications (bis). Thus might one describe, in a few words, the
+first days of the Congress.
+
+Monday, August 7th, Bank Holiday in England and Scotland, Esperanto
+Holiday in Esperanto-land! Can we ever forget that day?
+
+While breakfasting, we recollected the counsel of Ham Mukasa, and did
+not eat too much, on account of the good things to come; for was not
+to-day the day allotted for the great International Banquet, and have
+we not been informed that possibly even the great hall of the Casino
+will not be sufficiently large for us?
+
+Yes, so it was! Although it could contain 400 diners, about fifty
+Esperantists had to dine in a room adjoining. A magnificent success!
+
+And over all the name Esperanto. Esperanto Whiskey, Esperanto
+Champagne, Esperanto this, and Esperanto that. And everywhere
+Esperantists. No matter whether Russian, Pole, Frenchman, German,
+Belgian, or Englishman, all were, and ever must remain, Esperantists.
+
+Have such speeches ever been heard? In the first place, Dr. Zamenhof,
+then eminent Frenchmen and representatives of all nations present,
+expressed, in sonorous Esperanto, their thoughts and hopes. Time sped
+rapidly!
+
+The photographers had plenty to do that day; for, although they
+worked hard during the banquet itself, it was even better when,
+expelled into the Casino Gardens, we all gathered hard by a
+band-stand to be photographed, and to hearken to those nations who
+had not yet had their opportunity in the hall.
+
+One can, indeed, be most eloquent in Esperanto. The effect of the
+speeches was most favourable. All were thoroughly interesting,
+all well-delivered. I do not wish to praise any special speech
+above another, but none was more eloquent than that of our youngest
+friend, Edmond Privat, of Geneva. Among the best speakers were Dr.
+Zamenhof (Poland), MM. Michaux, Boirac, Bourlet, Cart, Javal, Mme.
+Bergier (France), MM. Grabowski (Poland), Ostrowski (Russia), Balik
+(Bohemia), Simon (Austria), Borel (Germany), Mme. Junck (Italy), MM.
+Codorniu (Spain), Krikorts (Sweden), St. Martin (Canada), Seynaeve
+(Belgium), Privat (Switzerland), Schneeberger (Protestantism), Abbé
+Peltier (Catholicism).
+
+Although the feast began at mid-day, it was five o'clock before we
+could tear ourselves away to prepare for the cruel steamer which had
+to separate us, in body, from the Esperantists.
+
+But in mind they remained with us still. When, crossing the silver
+streak at the sunset hour, we caught sight of a wonderful golden
+shore in the west, we pictured to ourselves that we journeyed to
+that golden land of Esperantism, where reign brotherly love and
+contentment, the golden land which must come some day, the land of
+the mutual intercomprehension of the human race.
+
+Friends of the Congress, _Ĝis la revido!_
+
+_N.B._--_Priskribo de la lastaj tagoj de la Kongreso aperos en
+No. 24._
+
+
+
+
+ORIENTAJ MEMORAĴOJ.
+
+Originale verkita de Kolonelo H. K. Gordon.
+
+
+Estas bonegaj malsanulejoj, provizataj por ĉiuj, senpage.
+
+La malliberejoj estas tiel komfortaj, ke la malriĉaj estas pli bone
+servataj kaj nutrataj ol hejme.
+
+Pruntedono de mono per Hindaj bankistoj, nomitaj "Chetties," estas
+grava profesio, sub protekto de Britaj juĝejoj: jarprocento estas
+preskaŭ neniam malpli ol dekdu, kaj kontraŭ bona garantiaĵo: la
+"Chetties" portas malmulte da vestaĵoj, eĉ la plej gravaj estroj.
+
+Estas tre bonaj ĉevaletoj, Angle "ponies," alkondukataj de
+malproksimaj montaj kamparoj. Ili bone faras kurson, kaj unuj povas
+salti, portante plenkreskan viron, pli ol sia propra alteco. Ĉe la
+kursoj, la saltbaroj estas ofte konstruitaj de ananasoj, anstataŭ
+kotatero, pro ŝparemeco.
+
+Tutmondo scias ke la floroj, nomitaj "orkido" sin produktas en
+Birmanujo.
+
+     * * *
+
+Forirante de "Rangoon," oni vojaĝas suden al insulo de "Penang," kaj
+plie ne malproksime al "Singapore."
+
+"_Singapore_" estas grandega kaj gravega haveno; ĉiuj ŝipoj irante
+de okcidento al oriento kaj kontraŭe tie enhaveniras. Enŝipigejoj
+kaj tenejoj okupas kvar aŭ kvin mejlojn da marbordo. Hoteloj estis
+indiferentaj: sed la Klubo estas tre komforta.
+
+Kuŝante apud la Ekvatoro, la klimato estas unuforme varmega kaj
+malseka dum tuta jaro: pluvo falas preskaŭ ĉiutage. Estas multe
+da Ĥinoj, kaj Hindoj (Koringi). La komuna lingvo, inter multaj,
+estas "Malay," kiu, kiel Hindustani en Hindujo, reprezentas tie nian
+Esperanton.
+
+La maro estas punktata de insuloj.
+
+En "Ĵava" kaj "Kambodja" sin trovas misteraj restaĵoj de antaŭa
+okupo de forgesita Hinda popolo: la vastaj ruinoj de "Borubuda" kaj
+"Angkor" pruvas gravan antaŭan civilizacion.
+
+Vojirante sur Franca poŝtŝipo (sur kiu oni sin trovas tre komforta,
+kaj bone servata), oni atingas la proksiman Francan havenon de
+"_Saigon_." La urbo kuŝas kvardek mejlojn de la enfluo de la granda
+rivero, la "Mekong," de kiu la veturado ŝajnas facila, kontraŭ tiu
+de la "Ganges" al "Calcutta." Multe da mejloj ĉirkaŭe streĉas
+plataj unuformaj rizkamparoj, famaj pro grandega raso de kuloj.
+
+Respublika patramo penas forgesigi al gajaj Francoj ke "Saigon"
+ne estas Parizo, kaj ke la Teatro de Saigon ne estas la Porte St.
+Martin.
+
+Ĉe fino de Oktobro, la klimato de "_Hongkong_" estas efektive
+malproksime de esti agrabla: estante varmega kaj malseka: tamen, en
+Decembro, estas vere agrabla. Dum la daŭro de la vojaĝo oni pasas
+multe da insuloj. Estas ĉie multo da Ĥinoj. Vasta estas la haveno,
+kaj plena da ŝipoj de ĉiuj nacioj.
+
+La monto, nomita "Peak," kiu sin levas poste de la urbo kaj meze
+de la insulo estas la sanigejo por Eŭropoj, kaj estas atingebla
+per ŝnurega relo, tre kruta. De la pinto, ĝuas oni belan vidon
+malsupren tra la haveno ĝis la Ĥinlando. Domoj, stratoj, k.c.,
+estas bone konstruitaj. La tombejo "Happy Valley" kuŝas bele en arba
+valo.
+
+Oni oferas kuriozaĵojn de Japanujo kaj Ĥinujo; sed oni devas esti
+singardema pri aĉetaĵoj sen konsilo.
+
+De "Hongkong" oni vojaĝas al "_Canton_," la granda ĉefurbo de
+sud-Ĥinujo: enŝipiĝinte sur rivera vaporŝipo, Amerike konstruita,
+de la enhavebleco po kvar miloj da vojaĝantoj, kaj da du miloj da
+"tons" de ŝarĝo, ni atingas "Canton" post dudekkvarhora vojiro.
+
+La riverborda vidiĝo nin frapas per surprizo: ĉiam vasta popolaro
+loĝas sur boatoj, kunligitaj kaj alligitaj al bordo ŝnure. Por
+vendi, oni alportas per boatoj vivantajn fiŝojn, precipe grasigitajn
+karpojn, en traboritaj putoj tra kiuj fluas la riverakvo.
+
+Estas necesege dungi gvidiston: certe, neniu volonte irus sole tra la
+mallarĝaj stratoj kaj aleoj, kie pasas kaj repasas tiom da malamikaj
+Ĥinoj kun minacaj vizaĝoj, kiuj foje insultas "alilandajn diablojn"
+per ofendaj ekkrioj.
+
+La gvidisto provizas seĝojn kaj portantojn, por ĉiu persono: ne
+estas sendanĝere marŝi. La stratoj estas mallumigitaj per multe
+da elpendaĵoj de butikoj: homoj baldaŭ amasiĝas, kaj la gvidisto
+zorge vin forrapidigas. Sin trovas temploj (pagoda) Ĥinaj, ankaŭ
+la Katolika katedro. De tie al la ekzekuta loko; kie krimuloj estas
+turmentegataj kaj senkapigataj; tiamaniere ordinare estas tio ke
+neniu turnas sian kapon por rigardi.
+
+Eble inter tia vasta loĝantaro, treega severeco estas tute necesa.
+Gepatroj kaj prapatroj estas rigardataj kun treega respekto: sekve,
+patromortiginto ricevas la morton per mil tranĉoj: escepte se,
+bonŝance, la cinabra krajono de la Imperiestro ĉe "Peking" elviŝas
+lian malfeliĉan nomon.
+
+Sen bedaŭro ni turnas dorsojn kontraŭ la malaperanta vidiĝo,
+kaj post nelonge revenas ĉe Hongkong. Tie ĉi, la Hotelo estas
+rezone komforta; multe pli ol tiu en Hindujo, sed malpli ol tiuj en
+Japanujo.
+
+
+
+
+SAVITA DE MORTO.
+
+Originale verkita de Generalo George Cox.
+
+
+ĈAPITRO IV.
+
+Priskribi ĉion, kion mi sentas, estas tute neeble. Mi altlevas
+la paperon, malfermas la fenestron, kaj permesas al la malvarmeta
+noktaero malhejti mian brulantan frunton. Mi sentas kvazaŭ mi
+freneziĝas, kaj, kiam la papero, kiun mi tenas en mano, forflugetas
+tra la malfermita fenestro en la mallumecon, mi estas tute nekonscia
+ke mi perdas ion gravan.
+
+Post intertempo, mi plitrankviliĝas, kaj ekkonsideras kiamaniere
+okazis la malfeliĉaĵo. Mi rememoras, ke la armilfaristo montris al
+mi, ke oni povus ĉani la pistolon kiel ordinaran pafilon, kaj tiam,
+se la tirilo estos ŝovita antaŭen, ĝi fariĝos hartirilo, kaj la
+plej malpeza tirilpremo faligos la ĉanon. Evidente la maljunulo
+estis ĉaninta la pistolon, kaj nekonscie ŝovinta antaŭen la
+tirilon. Ho! kia malŝagulo mi estis, ke mi ne klarigis al li la
+tutan meĥanismon de la pistolo antaŭ permesi al li ĝin tuŝi?
+Sed, kiel mi povis scii ke li ĝin ŝargus? Ne, certe mi ne estis
+mallaŭdinda malgraŭ ĉio. Sed, kial mi ĝin ne forprenis de li,
+kiam li ekparolis pri sia timiga projekto? La penso pri "projektoj"
+konfuzas al mi la cerbon, kaj mi komencas pripensi la teruregon
+de mia situacio! "Ho! Dio!" mi ekkrias, "lia tuta projekto estas
+okazinta!" Kaj, tiam liaj vortaj fatalaj trakuregas tra mia cerbo!
+... "_Kiel vi povis pruvi ke vi ne estis mortiginta min?_" Kiel mi
+povis? Jes, mi povas! La papero! ... Kaj, tiam, kiel fulmo, jen
+ekbrilas en mian spiriton, ke la papero, pruvanta mian senkulpecon,
+estas perdita! perdita! perdita for de ĉia espero iam ĝin revidi!
+"_Ĉu vi ne vidas ke vi estas mortonto, se mi ne atestos ke mi pafis
+min mem hazardi?_" Grandĉieloj! mi ja estas! Nenio por pruvi mian
+senkulpecon! Mia cerbo brulegas! Mi ekkuregas al fenestro! Ĉio estas
+malluma kiel peĉo, krom la rapidflugantaj lumradioj elĵetataj de
+la vagonfenestroj sur la plektbarilojn, kiuj, kontraste, aperigas
+pli malluma la kamparon transe. Mi penas malfermi la pordon. Ĝi
+estas ŝlosita! Mi kuregas al la alia! turnas la tenilon, kaj ĝi
+cedas! Pli kaj pli brulegas mia cerbo! Mi ekkaptas la mortkorpon!
+tiras ĝin per la ŝultroj, kaj trapuŝegas ĝin tra la pordo, ĝis
+ĝi malaperas en la mallumecon! Mi ĵetas el la fenestro ĉion
+ne apartenantan al mi mem, kaj rapide enpuŝas en mian poŝon la
+aĵetojn, kiujn mi estis metinta sur la sidejon, kiam mi penadas
+trovi la ŝlosilon de la pistolujo. Mia okulo ekvidas la fatalan
+turnpafileton! Mi altlevas ĝin! Ĉu mi plenigos la tragedion? Unu
+malgranda premeto, kaj mi vivos ne plu! Ne! tio min stampus veran
+mortiginton! Kio ajn okazos, miaj okuloj neniam restos sur tiun
+mortigantan armilon! Mi enmetas ĝin en la ingon, kaj ĝin ĵetas el
+la fenestro!
+
+Kaj nun la rapideco ekmalakceliĝas. La lumiloj de stacidomo
+videbliĝas! Ni haltas! Terura sento de timo, ke iu eniros la
+vagonon, kaj vidos la sangmakulojn sur la planko kaj kusenoj, min
+ekkaptas! La agonio de necerteco estas preskaŭ netolerebla, kaj
+la duonminuta halto ŝajnas al mi horoj! Fine, la fajfo de la
+konduktoro! kaj ni foriras!
+
+Kaj nun mi komencas pli trankvile pripensi pri mia situacio, kaj
+konsideri kian fatalan eraron mi estas farinta, ĵetinte la mortulon
+el la vagono. Kiel mi povis esti kulpigita je mortigo? Kian kaŭzan
+mi povis havi por mortigi la malfeliĉulon? Certe ne pro rabado,
+ĉar la trovado de lia mono pruvas tion. Lia "projekto" estis simple
+ridinda. Ho! kia idioto mi estis, ke mi ne lasis la mortkorpon tie,
+kie ĝi kuŝis kaj diris la tutan veron ĉe la stacidomo, kie ni ĵus
+haltis? Tro malfrue! tro malfrue! Nun mi devas konfidi je sorto! Sed,
+ho! ĉieloj! nomiĝi mortiginto! Tiriĝi en juĝejon! Aŭskulti la
+malvarman, senkompatan voĉon de ia malbenata advokato alparolanta
+la juĝantaron, rakontanta fakton post fakto pruvanta mian kulpecon!
+Ĉio vera! kaj mi ... senkulpulo! "Dio mia, estas frenezige!" mi
+ekkrias, kovrante mian vizaĝon per la manoj, kaj ekploregante je
+malespero!
+
+Kio okazis kelktempe, mi ne scias. Mi devas esti enfalinta en
+letargiecon, ĉar mi subite konsciiĝas, ke mi aŭdas voĉon
+kriegantan "Preston Park! Preston Park!"
+
+Mi eksaltas de la sidejo, kaj malfermas la fenestron.
+
+"Ĉu vi deziras deiri, sinjoro?" diras voĉo.
+
+"Jes," mi respondis.
+
+"Nu! rapidu, mi petas, ĉar ni ne haltas minuton."
+
+Kunprenante mian vojaĝkovrilon kaj palton, mi eliras el la vagono.
+La fajfo sonas, kaj la vagonaro foriras.
+
+Mi marŝas al la stacipordo; oni demandas mian bileton; mi ĝin donas
+al la portisto, kiu rigardinte ĝin, diras:--
+
+"Kompreneble vi scias ke tiu ĉi stacidomo ne estas Brighton?"
+
+"Jes," mi respondas, paŝante sur la vojon.
+
+Pluvas forte, kaj mi memoras ke mi lasis mian ombrelon en la vagono.
+
+Senzorge pri la pluvo, mi ŝanceliras laŭ la vojo al Brighton.
+
+Mi memoras nenion plu, ĝis kiam mi atingas la domon de mia patrino,
+kaj la servistino malfermas la pordon.
+
+"Vi tre malfruas, sinjoro," ŝi diras; "la mastrino kaj la junaj
+sinjorinoj kuŝiĝis. Sed ho! kiel vi estas malseka kaj pala! Ĉu io
+okazis, sinjoro?"
+
+"Ne," mi respondas, prenante la kandelingon. Mi rapidas supren al mia
+ĉambro, kaj ĵetas min sur la liton.
+
+
+ĈAPITRO V.
+
+"Ĉu vi estas malsana, Franĉjo, mia kara?" diras dolĉa, aminda
+voĉo.
+
+Estas la voĉo de mia patrino. Mi turnas min en la lito, kaj lace
+malfermas la okulojn.
+
+"Mi ne sentas min tre bonsane. Mi opinias ke mi malvarmumis hieraŭ
+nokte, marŝante domen tra la pluvo."
+
+"Kial vi estis tiel malfrue, mia kara? Mario al mi diris, ke vi ne
+revenis ĝis la dekunua kaj duono, kaj ke vi ŝajnis tre nekvieta kaj
+malsaneta."
+
+Ĉiuj la teruraj okazaĵoj de la antaŭa nokto kuregas tra mia cerbo.
+Ĉu mi diros al mia bona, aminda patrino la tutan historion? Ha! ne!
+tiu timindega tragedio devas eterne ŝlosiĝi en mia brusto.
+
+"Mi eliris ĉe Preston Park, patrino mia, pensante ke mi ĝuos la
+marŝadon; sed malfeliĉe mi lasis mian ombrelon en la vagonaro, kaj
+pluvegis senĉese la tutvojon."
+
+"Mi esperas, kara," respondas mia patrino, "ke estas nur malvarmumo,
+kiun vi ekkaptis. Pli bone estas resti en lito. Mi suprensendas al vi
+tason da teo, kaj tiam eble bona refreŝiga dormado resanigos vin,
+ĉar vi ŝajnas febra kaj via pulso batas iom rapide."
+
+Mia bona patrino min kisas, kaj forlasas la ĉambron. Baldaŭ aperas
+la manĝaĵo, kiun, malpeza kiel ĝi estas, mi malfacile englutas.
+Tamen ĝi refreŝigas min, kaj baldaŭ mi ekdormegas.
+
+(_Daŭrigota_).
+
+
+
+
+FRAGMENTAJ MEMOROJ.
+
+Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).
+
+_La aŭtoro rizervas ĉiajn rajtojn._
+
+
+Mi forgesas ĉu estis en Svisujo aŭ Aŭstrujo ke, en publika lavejo,
+mi vidis muelilon por sapo. Oni metis sub ĝi la maldekstran manon,
+turnis du aŭ tri fojojn per la dekstra mano la turnilon kaj ricevis
+en la elŝtreĉitan manon maldekstran, sufiĉon da saprabotaĵoj por
+lavi per ili la manojn. Tiuj kiuj kutimas vidi en Anglaj lavejoj
+stacidomaj la saptableton jam de multaj manoj uzitan, certe tre
+ŝatus tian muelilon. Mi mem kutime kunportas sapfolietojn, sed foje
+mi forgesas ilin kunpreni, kaj tiam--nu, mi sopiras je la muelilo kiu
+muelas sapon.
+
+Pro kio mi komencas Amerikan memoraĵon per priskribo de ilo kiun mi
+vidis en Eŭropo? Pro tio, ke por vojaĝanto negrandaj aferoj estas
+ofte la plej gravaj; ankaŭ ke mia cerbo insistas kunmeti tiun ĉi
+memoraĵon--eble pro la turnilo--kune kun tiu de la salskuilo Amerika
+(_American salt shaker_) tiamaniere ke se mi pensas pri la unu mi
+ĉiam pensas ankaŭ pri la alia.
+
+"Sed kio," oni demandas, "estas la salskuilo." Ĝi estas, por tiel
+diri, larĝigita piprujo en kies kovrilo la truoj estas tamen pli
+grandaj ol tiuj kiujn kutime havas piprujo. Plie oni fabrikas ĝin
+ne el vitro sed el porcelano kaj presigas sur ĝin belan floran aŭ
+alian desegnon.
+
+Trapasantan la kovrilon (almenaŭ en la plej bonaj specoj) oni
+trovas ilon por grati kaj disigi la salerojn. Kiel bone scias ĉiu
+mastrumistino saleroj dum malseka vetero kune algluiĝas. Por spici
+ovojn poĉumitajn, k.t.p., la salskuilo estas ilo tre konvena.
+Kelkajn mi aĉetis kaj kunportis hejmen.
+
+Ofte kuniĝoj de pensoj estas tre kuriozaj. Ekzemple, mi pense
+kunigas veturon kiun junule mi faris per _kajiko_ de _Constantinople_
+kun sperto kiu al mi okazis en malgranda Amerika vilaĝo. Jen
+ili:--De _Constantinople_ kun kelkaj kunuloj mi per kajiko supreniris
+la Kornon Oran (The Golden Horn) ĝis la Dolĉaj Akvoj de Eŭropo
+(The Sweet Waters of Europe). Kiam ni tien alvenis ni estis ĉiuj
+malsataj, sed ni trovis por manĝi nur nigran panon kun kelkaj
+malgrandaj fiŝoj (mi pensas sardeloj), kaj por tranĉi tiujn
+apetitdonajn manĝaĝojn ni posedis la ne tro puran poŝtranĉilon
+de nia gvidisto, kiu ilo eble ĵus antaŭe tranĉis tabakon. Unu
+buŝplenon mi englutis kaj tuj sentis en mi grandan bezonon serĉi
+tiun ĉambron kiun provizis por tielaj okazoj la antikvaj Romanoj.
+
+La Amerika sperto estas la jena:--Mi alvenis malgrandan vilaĝon,
+kie, ĉar tie mi ne intencis resti longtempe, mi eniris loĝantejon.
+
+Mi tuj trovis ke mi estas malantaŭenirinta al la kutimoj de niaj
+mezepokaj antaŭuloj, ĉar, ĉe la manĝoj oni ĉirkaŭportis sur
+plado la viandon, el kiu la gastoj fortranĉis siajn porciojn _ĉiu
+per sia propra tranĉilo_.
+
+Mi diris al Amerikano ke tiu ŝajnas al mi tre malagrabla kutimo.
+"Ho, ne," li respondis, "ĉiu tuŝas nur tion kion li mem manĝos.
+Pro tio la kutimo ne estas malagrabla. Sed vi Angloj estas ĉiuj tre
+malŝatemaj!"
+
+Tamen mi estis danka ke oni permesis al mi fortranĉi la unuan
+porcion; sed kredeble se mi estus restinta en tiu vilaĝo mi baldaŭ
+kutimiĝis al la manĝmaniero kaj ĝin ne plu estus rimarkinta.
+
+En verko, mi pensas de _Max O'Rell_, oni legas ridigan rakonton pri
+Amerika riĉegulo kiu per siaj propraj manoj purigis la botojn de sia
+Angla amiko; kaj vere la malfacilaĵo kiun prezentas al Amerikano la
+purigado de siaj botoj estas por ni preskaŭ malkomprenebla.
+
+Mi apenaŭ estis enirinta Amerikan hotelon kiam mi legis la anoncon:
+"La Hotelestro ne respondas pri botoj lasitaj ekster la pordoj de la
+dormoĉambroj."
+
+Kredeble la onklino ĝin ne legis, ĉar, je tre frua horo matene, mi
+aŭdis longedaŭran frapegadon sur la pordon de mia dormoĉambro, kaj
+malferminte ĝin mi vidis homon kiu tenas en la mano paron de botoj
+de Sinjorino, kaj demandas tujan pagon por la purigo de ili.
+
+"Ĉu oni ne devas enskribi la purigprezon sur la kalkulon?"
+
+"Ne, la afero estas tute persona; li jam malŝparis sufiĉon da
+tempo; ĉu oni atendas ke li serĉu la tutan hotelon por ricevi la
+purigpagon de paro de botoj? Mi devas tuj pagi aŭ li forportos la
+botojn, k.t.p., k.t.p."
+
+Certe li estis en tre malbona humoro, sed li ĵus estis vekinta min,
+kaj kiam oni tion faras per frapado sur pordon, sendube li suferos
+je doloro de la artikoloj. Plie la onklino diras al mi ke nur kiel
+grandega favoro li konsentis serĉi mian ĉambron. Li subite estis
+prezentinta sin al ŝi per la sama demando; tujan pagon aŭ li
+detenos la botojn; kaj, ho, ve, la onklino ne havis en sia monujo
+Amerikajn monerojn. Ŝi petis pri la tuja aĉeto de kesteto de
+purigiloj. Amerikano kutime kunportas tian kesteton kaj purigas mem
+siajn botojn.
+
+Ĉe la subetaĝo de hotelo oni trovos botpurigiston, kaj oni pagos al
+li sufiĉan prezon por liaj servadoj. En la stratoj knaboj faros la
+purigon je malkara prezo, sed ili havas ŝajnon timi la policanojn.
+Eble estas malpermesite al ili eniri la stratojn kie ili faras la
+plej grandan gajnon.
+
+Foje mi legis pri homo kiu faris vojaĝon en kesto. Se mi legus
+ke tuta familio faris vojaĝon en kesto _Amerika_ mi neniel
+estus surprizata, tiel ĝi estas grandega. Fanfaronante pri la
+frukto-porteco de la sojlo de kelka regiono, Amerikano diris ke
+iu metis sur ĝin komodon, kaj jen, ĉe la mateno la komodo estis
+enradikinta kaj kreskinta, kaj li trovis ne komodon sed dometon de
+kvar ĉambroj. Nu, se oni metus sur _tian_ sojlon keston Amerikan
+kredeble li trovos ĉe la mateno veran ŝipegon de _Noah_. Amerikanoj
+ja uzas ne kestojn sed kestegojn, kaj jen estas, laŭ mia opinio, la
+kaŭzo de tiu "eg"eco.
+
+Paginte oni lernas! Kiam ni alvenis Amerikon ni havis tutan aron de
+malgrandaj pakaĵoj, kaj kiam ni forlasis _New York_ mi kalkulis ke
+mi jam pagis dudek dolarojn (=kvar livrojn=cent frankojn) por la
+movigo de ili. La kosto estas tute sama por malgranda aŭ grandega
+kesto, kaj por la alportado, kaj ĉe la pakaĵtenejo.
+
+Mi, tial, tuj konvertiĝis al la Amerika metodo; aĉetis la plej
+grandan keston kiun mi trovis, kaj en ĝin enmetis, mi pensas,
+dekkvar el miaj pakaĵetoj.
+
+Vojaĝante kun sinjorino mi ne povis imiti la Amerikanon kiu al mia
+demando kiajn preparaĵojn li farus por ĉirkaŭvojaĝi la mondon
+respondis, "Nu, fremdulo, mi divenas ke mi nur metus en mian poŝon
+kombilon kaj dentpurigilon."
+
+Oni povas bone supozi ke kestegojn tiajn kiajn mi priskribas,
+Amerikaj servistoj neniel deziras suprenporti en la dormoĉambrojn.
+
+Tre ofte la vojaĝanto lasas ilin ĉe la stacidoma pakaĵtenejo, kie
+foje mi vidis aron de Amerikanoj, ĉiu kun sia _gripsack_ (malgranda
+valizo kiun oni portas per la mano), elprenantaj el la kestego tion
+kion ili bezonas por la venonta tago, kaj enmetantaj tion kion
+ili alportis en la _gripsacks_. En hotel-vestibuloj (t.e., en la
+vestibuloj de _kelkaj_ hoteloj) oni vidas la saman ŝanĝadon de
+tolaĵo.
+
+Inter miaj pakaĵoj estis fortega leda kesto kiu tre incitis
+la malamon de la Amerika portistaro. Jen kion diras al mi la
+onklino:--"Ĉe unu stacidomo ŝi vidis portiston kiu trenis laŭlonge
+la trotuaro tiun keston supro malsupren renversitan."
+
+Amerikano kiu trapasas diris al li:--"Ĉu vi ne vidas ke vi trenas
+tiun keston supro malsupren. Tiamaniere trenante vi certe ĝin
+difektegos."
+
+"Nu, se mi ĝin difektos--ĝi estas nur la posedaĵo de unu
+_Britisher_," respondis la aminda portisto kaj trankvile daŭrigis la
+difektigon. Por klarigi lian rimarkon mi diros ke Amerikanoj kutime
+ne uzas _ledajn_ kestojn.
+
+Ie mi legis recepton por frakasi ŝtonegojn. Enfalditajn en pajlo
+zorgege ilin enpaki en keston. Surmetu la surskribaĵon: "Facile
+rompebla; volu ekzerci la plej grandan zorgon," kaj forsendi la
+keston per vagonaro al la plej proksima urbo. Malferminte ĝin vi
+trovos ne ŝtonegojn sed polverojn.
+
+La zorgego de tiu portisto kaŭzas ke preskaŭ mi tion kredas!
+
+
+
+
+LA HUNDO DE "BRISQUET."
+
+(Eltiraĵo de Charles Nodier).--Tradukita de C. Leroux (Rouen).
+
+
+En nia arbaro de "Lyons," ĉirkaŭe la vilaĝeto de "La Goupillière,"
+tute apud granda putfonto kiu apartenas al la preĝejeto de
+"Sankta-Martino," loĝis maljuna arbohakisto kiu estis nomita
+"Brisquet," aŭ, aliel, la fendiston je la bona hakilo, kaj kiu
+malriĉe vivis per la produktaĵo de siaj branĉfaskoj, kune kun
+sia edzino kiu estis nomita "Brisquette." Dio estis donita al
+ili du beletajn infanetojn: sepjaran knabeton kiu estis bruna kaj
+nomita "Biscotin," kaj sesjaran blondulineton nomitan "Biscotine."
+Krom tio, ili havis frizitharan hundon, tute nigran, escepte je la
+buŝego kiu estis fajrkolora; kaj ĝi estis certe la plej bona hundo
+el la lando pro sia alligiteco al siaj gemastroj. Oni nomis ĝin "La
+Bichonne," ĉar ĝi estis hundino.
+
+Ĉu vi memoras pri la tempo kiam alvenis tiom da lupoj en la
+arbaron de "Lyons?" Estis dum la jaro de la densaj neĝoj, kiam la
+malriĉuloj devis vivi tiel malfacile.
+
+"Brisquet," kiu foriris ĉiam al sia laboro kaj kiu ne timis la
+lupojn, dank' al sia bona hakilo, iamatene diris al "Brisquette":
+
+"Edzino, mi petas vin ke vi ne lasu forkuri, nek 'Biscotin,' nek
+'Biscotine,' ĝis kiam Sinjoro la estro de la lupkaptistoj estos
+veninta. Estus danĝere por ili. Ili havas sufiĉe por marŝi inter
+la malalta monteto kaj la lageto, de kiam mi plantis palisoj sur la
+bordo de la lageto, por antaŭgardi ilin de malfeliĉo. Ankaŭ, mi
+petas vin, 'Brisquette,' ke vi ne lasu forkuri 'La Bichonne,' kiu nur
+tion demandas."
+
+Ĉiu matene, la saman aferon, "Brisquet" diris al "Brisquette."
+Iavespere, li ne revenis je la kutima horo. "Brisquette" alvenis al
+la sojlo de la pordo, eniris, reeliris, kaj, krucigante siajn manojn,
+diris: "Mia Dio! kiom li malfruiĝas!" Kaj poste, ankoraŭ ŝi eliris,
+kriante: "Eh! Brisquet!"
+
+Kaj "La Bichonne" saltis ĝis ŝiaj ŝultroj, kvazaŭ ŝi volis diri:
+"Ĉu mi iros?"
+
+"Paco!" diris al ŝi "Brisquette." "Aŭskultu, 'Biscotine,' iru ĝis
+la monteto por scii ĉu via patro revenas. Kaj vi 'Biscotin,' sekvu
+la strateton sur la bordo de la lageto, zorgante bone ĉu mankas
+palisoj, kaj fortlaŭte kriu: 'Brisquet! Brisquet! ... Paco! la
+Bichonne!'"
+
+La infanoj foriris, foriris rapide, kaj kiam ili estis renkontintaj
+sin je la placo kie kruciĝas la stratoj de la lageto kaj de la
+monteto, Biscotin diris: "Mi retrovos nian malfeliĉan patron aŭ
+la lupoj manĝos min tie." "Ili manĝos min ankaŭ," respondis
+Biscotine.
+
+Dum tio ĉi, Brisquet estis reveninta per la strato de "Puchay"
+pasinte je la "kruco de la azenoj," apud la preĝejo de "Mortemer,"
+ĉar li devis liveri dorskorbon da fasketoj ĉe Johano "Paquier."
+"Ĉu vi vidis niajn infanojn?" diris Brisquette. "Niaj infanoj?"
+respondis Brisquet; "niaj infanoj? Dio mia! ĉu ili foriris?" "Mi
+sendis ilin al via renkonto, ĝis la monteto kaj al la lageto, sed vi
+prenis alian vojon."
+
+Kaptinte sian bonan hakilon, tuj, Brisquet forkuris al la monteto.
+
+"Se vi prenus la Bichonne," kriis Brisquette.
+
+La Bichonne estis jam malproksime; ŝi estis tiel malproksime ke
+baldaŭ Brisquet ne vidis plu ŝin. Kaj ĉiam li kriis: "Biscotin!
+Biscotine!" kaj neniu respondis. Tiam li ekploris ĉar li ektimis ke
+liaj infanoj estis perditaj.
+
+Kurinta longe, tre longe, li ŝajnis ekaŭdi la voĉon de la
+Bichonne. Rekte en la densejon, li marŝis al la placo kie li estis
+aŭdinta ĝin, kaj levante sian bonan hakilon, li eniris. La Bichonne
+estis alveninta tien je la momento kiam Biscotin kaj Biscotine estis
+ĵus manĝegotaj de granda lupo; ŝi estis ĵetinta sin antaŭen,
+bojante por averti Brisquet per siaj bojoj. Per bato de sia hakilo,
+Brisquet mortigis la lupon, sed estis tro malfrue por la Bichonne;
+ŝi jam ne vivis plu.
+
+Brisquet, Biscotin kaj Biscotine renkontiris al Brisquette. Estis
+granda ĝojo, sed tamen ĉiuj ploris; ĉiuj rigardoj serĉis la
+Bichonne. Brisquet enterigis la Bichonne en angulo de sia korto, sub
+multepeza ŝtono sur kiu la lernejestro skribis Latine:
+
+"Tie ĉi estas la Bichonne, malfeliĉa hundo de Brisquet."
+
+Kaj de tiu ĉi tempo, oni diras la sekvantan proverbon:
+
+"Tiel malfeliĉa kiel la hundo de Brisquet kiu nur unu fojo foriris
+al la arbaro kaj kiun la lupo manĝis."
+
+
+
+
+LA PARADO ĈE SHERBORNE.
+
+Originale verkita de H. W. Southcombe.
+
+
+Multe da samlanduloj, kaj eble da alilanduloj, veturante la
+okcidentan marbordon, preterpasis tiun ĉi modestan urbon.
+
+Eble ili ankaŭ ekrigardis la abatan-preĝejon kaj la pentrindan
+ruinan kastelon, kiuj estas la ĉefaj posedaĵoj de la urbo, kaj pri
+kiuj la loĝantoj havas grandan fierecon.
+
+Kvankam la urbo havas nek tre multe da loĝantoj nek tro da riĉeco
+ĝi havas grandan kaj memorindan historion.
+
+Estis en jaro 705 A.D. sankta Ealdhelm fondigis la urbon, la
+episkopan sidejon, kaj la lernejon, kiu lasta nuntempe atingis kaj
+subtenas tre altan rangon inter niaj grandaj publikaj lernejoj.
+
+Ĉar ĝi estas la 1,200 dat-reveno de ilia urbo la urbanoj havis tre
+indan ideon.
+
+Ili diris: "Ni uzu la ruinan kastelon kiel scenejo, ni elektu kelkajn
+el niaj urbaj historiaj rakontoj, kaj faru kvazaŭ ekster-doman
+teatraĵon aŭ priskriban paradon."
+
+Ili havis unufoje kiel samurbano S-ro Louis N. Parker, kiu nuntempe
+estas unu el niaj plej bone konataj teatraĵo-verkistoj.
+
+Li kore akceptis la ideon, verkis la necesan libreton, kaj
+entuziasme, senrekompence prenis sur si mem la gravan rolon de,
+"Estro de la ceremonioj."
+
+Venante el Londono li laboris kune kun siaj gekunhelpantoj tage kaj
+nokte por sukcesigi la aferon.
+
+S-ro James Rhoades verkis la poeziojn kaj S-ro Walter Raymond,
+okcidenta kampara viro, verkis la 9an scenon, pri la urba
+kaj monaĥa malamikeco. Tiu ĉi sceno estis ludita tute en la
+okcidenta dialekto kaj estis granda plezuro kaj amuzaĵo al multe
+da okcidentuloj revenante el malproksimaj lokoj, reaŭdadi la bone
+konatan dialekton de ilia nask-lando.
+
+La verkistoj elektis la jenajn scenojn por prezenti al ilia
+aŭdontaro:--
+
+1. A.D. 705. La alveno de St. Ealdhelm.
+
+2. A.D. 845. La malvenko de la Danoj.
+
+3. A.D. 860. Morto de Ethelbald kaj alveno de la knabo Reĝo
+Alfred.
+
+4. A.D. 998. Enkonduko de la _Benedictine_ vivo-maniero de
+Episkopo Wulfsy III.
+
+5. A.D. 1075. Reĝ. William I. (_La venkanto_) translokigas
+la episkopan sidejon al _Salisbury_.
+
+6. A.D. 1107. Roger of Caen, Episkopo de _Salisbury_ kaj
+abato de _Sherborne_, fondigas la kastelon.
+
+7. A.D. 1437. La malamikeco inter la urbanoj kaj la
+monaĥaro kaj ekbruligado de _la preĝejo_. La _Morris_ danco.
+
+8. A.D. 1437. La fondigo de la maljunulejo, kiu ankoraŭ
+ŝirmas kelkajn maljunulojn kiuj partoprenis en la parado.
+
+9. A.D. 1539. La elĵeto de la monaĥaro.
+
+10. A.D. La lernejo ricevas la oficialan regan aŭtoritaton.
+
+11. Alveno de Sir Walter Raleigh.
+
+Danco cirkaŭ la Maj-stango.
+
+La fina vidaĵo estis de du belaj blank-vestitaj junulinoj, sur
+estrado, unu estis la urbo Sherborn en Mass., Ameriko, la alia la
+urbo Sherborne, Anglujo. Heraldo legis amikan leteron de la Amerika
+_Sherborn_ kaj kun muziko la ĉeestantoj pluvis rozojn sur ambaŭ
+figuroj.
+
+Granda procesia marŝado de ĉiuj geaktoroj.
+
+La soleno devis tute esti montraĵo de loka patriotismo sekve ĉiu
+aktoro devis mem aĉeti sian propran robon, devis esti loĝanto
+en aŭ apud _Sherborne_ kaj devis doni senpage multe da tempo al
+senĉesaj ripetadoj.
+
+La rezultato plene montris ke ili ĉiuj malavare donis sian monon,
+tempon, kaj laboron.
+
+Eĉ la vest-desegnoj, la kudrado, kaj parte la silka plektaĵo estis
+farita en la urbo de la urbanoj.
+
+La plej grandaj roloj en la teatraĵo estis entreprenitaj de najbaraj
+grandsignoroj kaj la rolo de St. Ealdhelm de la ĉef-lernestro mem.
+
+La aliaj 250 geaktoroj, unue difinitaj, frue plimultiĝis ĝis 850
+kaj ili ĉiuj restis anonimaj.
+
+La parado estis ripetita dum kvin tagoj, bonŝance sub brila sunlumo,
+kaj preskaŭ sen pluvo, kio estas, en nia klimato, la plej granda
+malhelpo kontraŭ ĉiuj ekster-domaj kunvenoj.
+
+Dum la semajno la malrekta strateto estis plena je sunvarmitaj
+geturistoj, fervore demandante, "kie estas la kastelo, kie hotelo.
+Kie la bilet-oficejo," k.t.p. 10,000 vizitantoj trairis la preĝejon
+kaj 30,000 homoj kunvenis por vidi la teatraĵon. Subite la urbo
+vekigante trovis ke ĝi estis laŭte laŭdata, nek nur de la
+grandnombraj vizitantoj, al kiuj ĝi bone sukcesis doni tutan novan
+kaj neatenditan senton kaj ĝuaĵon, sed ankaŭ de la tuta Brita
+gazetaro kiu donis al la afero longajn artikolojn kaj priskribojn. La
+supre-nomitaj historiaj okazoj prezentitaj tute senhalte okupis pli
+ol du horojn.
+
+La komenco de la 1a sceno, kun eniro de heroldoj kaj trumpetistoj
+sekvataj de la kantistoj, estis tre impresa. Antaŭ ĉiu sceno aro de
+muzikistoj kaj kantistoj anoncis ĝian enhavon per priskriba kanto de
+dek aŭ dek-du linioj.
+
+Estis tre bela vidi la aron de hele vestitaj geaktoroj kvazaŭ
+fluidiĝi kaj malaperi aŭ tra aŭ post la kastelo aŭ aliloke.
+Samtempe oni ekaŭdis la piedbaton de aliaj venontaj rajdantoj kaj
+la tintadeton de malproksima armaĵo kaj armiloj kaj ekvidis la
+orajn, skarlatajn kaj multkolorajn robojn de la venontoj aperante kaj
+malaperante inter la arbegoj kaj amasoj de kreska verdaĵo.
+
+Per feliĉa penso la aŭdintaro devis eniri al la sidejo tra la
+pordegoj de la parko, kiu ĉirkaŭas la modernan domegon, marŝi
+mallonge trans la mola torfo kaj poste tra longa serpenta vojo, sub
+ombro de multaj arbaraj grandeguloj laŭflanke de la lago.
+
+Tia eniro povis bone agordi kaj trankviligi la animo. Kelkaj
+ĉeestantoj prave diris ke la atmosfero de la loko kaj de la tuta
+afero tute similis, nek tiun de la grandegaj paradaj vidaĵoj donitaj
+ĉe kelkaj Londonaj amuzejoj, nek tiun de la historia procesioj
+kiuj okazas ĉe kelkaj fremdaj urbegoj, sed ke ĝi pli similis la
+Oberammergaŭ festojn pro la naiveco kaj seriozeco kaj loka popola
+sindonemeco kaj koreco.
+
+Sed kvankam serioza celo, kelk-foje preskaŭ religia, aperis tra
+la ceremonioj tre ofte okazis ridindaj amuzaĵoj. Precipe en la
+9a dialekta sceno la aktoroj plene ludis ŝerc-maniere kun granda
+entuziasmo kaj gajeco.
+
+En tiu ĉi _monaĥa kontraŭ urba_ sceno la estro de la monaĥa
+partio estis granda buĉisto "kiu povis mortigi bovon per unu
+man-bato."
+
+Tiu ĉi rolo estis entreprenita de grandega _Sherborne_ buĉisto kiu
+plene plenumis la rolon.
+
+Li humore senkulpigis sin, batalante por la abato kontraŭ sia
+samurbanoj, ĉar la abato aĉetadis grandan amason de viando "kaj
+neniam povis ĝi esti tro grasa."
+
+La sceno finiĝis per apero de Robin Hood kaj siaj anoj kiu venkis la
+buĉiston kaj la monaĥaron kaj kiel fino la batalantoj cedis lokon
+al aro de belaj kaj gracilaj gedancistoj.
+
+Estis la antikva _Morris dance_. Unue eniris kurioze vestita
+muzikisto kaj stariĝis sur barelon. Per unu mano li ludis tubeton
+kaj per la alia frapetadis malgrandan tambureton kune kun li, kiel
+amiketo, kuris per ŝanceliĝa irado, diableto, kaj dum la danco li
+sidiĝis kiel kontenta hundeto apud la barelo.
+
+Tiu ĉi danco enhavas kelkaj dancantoj kiuj portas art-faritajn
+ĉevaletojn, kiujn ili igis fari gajajn petolaĵojn.
+
+Post la ceremonioj la geaktoroj plenigis la scenejon kaj multe
+el ili iris hejmen en kostumo tra la malnovaj stratoj. Tie estis
+kavalirojn, militistoj, _Saxon_ inoj kun altaj pintaj kap-ornamaĵoj,
+Danoj, monaĥoj, servistoj, episkopoj, gedancistoj, trumpetistoj kaj
+ĉia-speca mez-epoka sanktulo aŭ pekulo kiun oni povis imagi.
+
+Kiam mi vespere en duon-lumeco pense hejmen reiris, kavaliro en
+ĉen-armaĵo ankaŭ peze kaj malrapide tra-rajdas la vojon.
+
+Kiam en venonta tempo mi silente rigardos la malnovan kastelon aŭ
+preskaŭ sole vizitos la kvietan preĝejon, aŭ la stratojn de la
+urbo, mi aŭdos la tintadon de armaĵo kaj armilojn kaj spirite ree
+popolos la lokon je tiu unue vidinta bela, gaja, neforgesebla aro. La
+genio de la verkistoj kaj la lerta fervoro de la geaktoroj kelktempe
+vokis ilin el ilia muta reĝlando. Kiel ĉarma sonĝo ili aperis
+antaŭ niaj okuloj, kaj kiel sonĝo kiu tro mallonge daŭradis tiel
+rapide ili ree neniiĝis.
+
+
+
+
+LA GALANTO.
+
+Originale verkita de Clarence Bicknell.
+
+
+  Je l' vintromezo, kiam frost' kaj ventoj batas
+    Senĉese per sieĝo,
+  Kaj la senviva ter' por sunolum' malsatas,
+  Aperas unu flor', Galanto! ĝi kompatas,
+    L' amiko de la neĝo.
+
+  Ĝis nun homsango pro batal', pro maljusteco,
+    Kontraŭ al amoleĝo,
+  La teron ruĝigadas; tial, per blankeco
+  Ĝin benas la Galanto, floro da pureco,
+    Spegulo de la neĝo.
+
+  El la kovrilo sur la ter', ĝi, senmakula,
+    La sola floro reĝo,
+  Leviĝas; kaj ekbrilas en l' aer' nebula
+  Sen flora laŭdo, sen honoro kortegula,
+    Venkinto de la neĝo.
+
+  Kaj ĝi, starante super tiu reĝkanapo,
+    Kvazaŭ per kora preĝo,
+  Rigardas; kaj humile al la naska drapo
+  Sin klinas, per la blanka riverenca kapo,
+    La ido de la neĝo.
+
+
+
+
+DIVERSAJ AVIZOJ.
+
+
+Esperantistoj ĝoje ekscios ke D-ro Zamenhof elektiĝis je la
+Legion d'Honneur. Ni esperas ke tiu ĉi estos nur la unua nacia
+honora kiu atendas nian eminentan majstron.
+
+     * * *
+
+_Tra La Mondo_ estas la titolo de bela ilustrata Esperanta monata
+gazeto. La 2a & 3a numeroj enhavos longajn ilustritajn raportojn pri
+la Kongreso, laŭvortaj paroladoj, k.t.p.
+
+Oni povas ricevi la tri unuajn numerojn sendante 2 fr. 25 al
+Administranto, _Tra la Mondo_, 15 Bvd. des deux Gares, Meudon, S.
+et O., France. Nia agema amiko, Kapitano Cape-Montrosier, estas la
+ĉef-redaktoro. Forlasinte Alĝerion, li petas, ke oni petu ĉiajn
+informojn pri la tieaj aferoj ne de li, sed de S-ro Roux, Alĝero.
+
+     * * *
+
+La Sveda Ligo de junaj socialistoj decidas fondi internacian
+korespondadon, per Esperanto, kun la gejunulaj societoj de diversaj
+landoj. Interesatoj sin turnu al S-ro Einar Hakansson, en
+Sodertelge, Svedujo.
+
+     * * *
+
+Tiuj kiuj deziras havi memoraĵon de la Kongreso devas sendi al la
+Sekretario de la Groupe de Boulogne 2 fr. por ricevi la _Kongresa
+Liber_, Libro pri la Projektoj, Adresaro de multaj gekongresanoj,
+detala programo de la festoj, specimeno de la Karto de Kongresano
+& Kongresa Ilustrita Poŝtkarto, kun diversaj ĉirkuleroj. Adreso,
+S-ro Paul Boulet, 49 rue Louis Duflos, Boulogne-sur-Mer.
+
+     * * *
+
+Oni proponas ke tiuj Fideluloj kiuj venis al la Unua Kongresu sekvu
+la ekzemplon de diversaj aliaj famaj fideluloj, kaj ĉiam portu
+verdan turbanon; se la ideo ne plaĉigas, eble speciale luksa verda
+stelo estos aprobinda!
+
+     * * *
+
+_Fundamento de Esperanto_ estas tre belforma libro eldonita de la
+firmo Hachette, enhavanta 178 paĝojn (kosto 3 fr.) konsistas el
+Gramatiko, Ekzercaro kaj Universala Vortaro. Ĉiuj, kiuj ne jam havas
+tiujn verkojn aparte, devas posedi la novan verkon.
+
+     * * *
+
+La _Kristnaska Sonorado_, traduko de Dickens' _Christmas Carol_,
+nun aperis, kaj estas ŝatinda verko de 83 paĝoj, kosto 1 fr. 30.
+Alilandaj Esperantistoj ja kontentiĝos, legante por la unua fojo
+tiun ĉi ĉarmegan verkeston. Ni envias al ili la privilegion.
+
+
+
+
+VIRINO LA NEKOMPRENEBLA.
+
+El "De Omnibus," humora verko de Barry Pain.
+
+Tradukis Geo. C. Law, kun afabla permeso de la verkisto, kaj T.
+Fisher Unwin, la eldonisto.
+
+
+Mi ne komprenas la virinojn.
+
+Antaŭ ne longe, mi okazis gajni duonan livron pro veto je mia elekto
+en la "Grand National," Nu, la ideo prenanta min, mi eniris lokon
+iom superan je tiu kiun mi kutime favoras. Kiel mi diras, mi estis
+ĝuigonta min, tiel mi mendis mian bifstekon dikan, parte rostitan,
+kun iometo da grasaĵo, kaj mian glasegon da Burtona biero, kiel se
+mi estis la Ĉefurbestro mem. Tiam mi ĉirkaŭenrigardis.
+
+Estis du virinoj kiuj ĵus estis finintaj. Ili estis sidantaj farante
+nenion. Estis kelnero kontraŭe je ili, sufiĉe proksima por povi
+mordi ilin, kaj li ankaŭ estis faranta nenion. Baldaŭ sinjoro
+alvokis lin, kaj li foriris. Tuj kiam li komencis servi iun alian,
+ambaŭ ili ekkriis "Kelnero!" kiel se ili ne havis liberan momenton.
+Baldaŭ li alvenis. Unu el ili diris, "Donu al mi la kalkulon,
+kelnero." Li altlevis siajn ŝultrojn ĝis kie Angloj portus ĉapelon
+kaj komencis pretigi la kalkulon.
+
+"Du da pano kaj du da butero," li diris.
+
+"Tute ne!" diris la ulino. "Estas du da butero kaj unu da pano."
+
+Li korektis kaj donis al ŝi la kalkulon.
+
+"Ho, vi malsaĝulo!" ŝi diris. "Mi volas du kalkulojn. Mia sinjorina
+amikino pagos por ŝia." Tial li denove altigis siajn ŝultrojn ĝis
+ili preskaŭ formovis la tegmenton de la restoracio, kaj elskribis du
+kalkulojn. "Rigardu tie ĉi," diris unu el la virinoj; "vi kalkulas
+al mi viandon, kaj mi ne havis viandon."
+
+"Jes," diris la alia, "kaj vi kalkulas al mi 'entrée,' kaj mi ne
+havis 'entrée.'"
+
+"Estas tute same," diris la kelnero, "iu havis viandaĵon kaj iu
+havis 'entrée,' kaj ambaŭ kostas egale, kaj mi ne memoras kiu havis
+kian."
+
+"Nu," diris unu el la ulinoj, "ni do devas interŝanĝi kalkulojn."
+
+Kaj eĉ tiam ili ne estis kontentaj.
+
+"Rigardu tie ĉi," diris unu el ili, "vi kalkulas al mi buteron kiun
+mi ne havis, kaj vi ne kalkulas al mi panon."
+
+"La mia estas malkorekta ankaŭ," diris la alia virino, "ĉar li
+kalkulas al mi panon kiun mi ne havis, kaj forgesas pri la butero
+kiun mi havis."
+
+La malfeliĉa fremda kelnero kvazaŭ kunligis siajn brovojn bante,
+penadante kompreni tion. "Vi diris al mi--unu da pano, kaj du da
+butero," li diris.
+
+"Jes," diris ŝi, "sed mi intencis diri--du da pano kaj unu da
+butero--kaj iel vi devas kompreni sen sciiĝo."
+
+"Ha!" diris la kelnero, "mi komprenas. Vi havis du da pano kaj unu da
+butero, almenaŭ via amikino havis." Tiam li aliigis la du kalkulojn,
+kaj konfuzis ilin pli ol antaŭe. Li disŝiris ambaŭ kalkulojn kaj
+denove komencis. Post ĉirkaŭ la tria atenco li aparte bilancis
+la kalkulojn por plaĉi ilin, kaj tiel baldaŭ kiel li faris tion,
+unu el la virinoj malfermis sian monujon kaj diris ke enfine ŝi
+pagos por ambaŭ, ĉar ŝi ŝuldas al la alia tridek pencojn, kaj la
+dua kalkulo estanta tridek tri pencoj, se la alia pagos al ŝi ses
+pencojn, egaliĝos, ĉar ses kaj tri faras naŭ.
+
+Nu, la kelnero foriris, treege ŝvitanta, kaj parolanta lingvon
+Italan, kun duonpenco kiel rekompenco. Tiam la du inoj komencis
+diskuti pri kiom ŝuldis unu la alian. Kia? Ne, mi ne restis por vidi
+la finon. Kiam mi eliris, unu el ili estis enpoŝiganta 127 pencojn
+kaj kulpiganta la alian pro ŝtelado, kaj tiu ĉi estis diranta, "Se
+mi reprenas la ŝilingon kaj la pencan poŝtmarkon kiujn mi donis
+al vi, kaj vi donas al mi la diferencon inter tio kion vi pagis kaj
+tio kion mi pagis hieraŭ, tiam vi ŝuldos al mi du pencojn, kaj mi
+bedaŭras ke vi iam estis mia amikino."
+
+Nu, kiel mi diris, mi ne komprenas la virinojn.
+
+Se mi devas fari malplaĉecon, mi pliamas malpaciĝi kun viro
+ol kun virino. Rilate virino, oni ne volas diri tion kion oni
+opinias--almenaŭ, esprimi ĝin laŭ la maniero oni alie dezirus. Mi
+havis bonan specimenon sur mia omnibuso antaŭ ne longe. Oni scias,
+ke en kelkaj veturejoj, pakaĵetoj da kakao estis donacitaj sur la
+omnibusoj. Tial, kompreneble, ĉiu virino alvenis je la konkludo ke
+tiuj ĉi pakaĵetoj estis disdonitaj ĉiutage kaj sur ĉia omnibuso.
+Tio estis la afero kun mia bonulino. Ŝi haltigis la omnibuson kaj
+supreniris.
+
+Post iom da tempo mi sekvis ŝin por ricevi ŝian monon kaj doni
+bileton.
+
+"Ho, vi agas malhonesteme!" ŝi diris.
+
+"Kio estas via malsano?" diris mi.
+
+"Kia," ŝi diris, "vi bone scias, kaj estas vane peni trompi min. Kie
+estas mia kakao?"
+
+"Mi ne scias," mi diris. "Sed kiel ajn vi faris tion, vi ne faris
+tion per kakao."
+
+Estas apenaŭ necese diri ke tiu ĉi sarkasma rimarko neatingis la
+celon.
+
+"Mi scias ĉion pri tio," ŝi diris. "Vi devas doni al mi specimenon
+da kakao, kaj se mi konsentos trinki ĝin, mi povos veturi per tiu
+ĉi omnibuso senpage."
+
+"Vi estas preskaŭ prava," mi diris, "sed ne tute prava. Tio kion oni
+donacas estas funto da teo, ekzemplero de la _Daily Telegraph_, kaj
+unua klasa bileto por Nov-Jorko. Sed ne sur tiu ĉi omnibuso,--alia
+omnibuso."
+
+"Ho, nu," diris ŝi, "mi do estas sur la malprava omnibuso, kaj mi
+eliros."
+
+"Vi povos fari tion," diris mi, "tuj kiam vi pagas vian monon."
+
+"Kial," ŝi respondis, "oni ne devas pagi kiam oni eniras la
+malpravan omnibuson!"
+
+"La omnibuso ne estas malprava," mi diris. "Estas vi kiu estas
+malprava. Se vi estas veturinta nur duoncolon per tiu ĉi omnibuso,
+mi devigus vin pagi."
+
+Kaj ŝi pagis. Kiam mi eltrovas tiujn virinojn agantajn avare aŭ iom
+tro avare, estas ĝojo kaj plezuro se eble kapti ilin. Sed, kiel mi
+antaŭe diris, oni estas malhelpata; oni ne povas, se oni havas tiajn
+delikatajn sentojn kiel miaj, utiligi la saman riĉecon de lingvaĵo
+parolante al virino kiel parolante al viro.
+
+Jes, ia viro ne volas esti iel malagrabla al virino. Eĉ malnova
+Ike havas tian senton, kaj li tute ne estas sentemulo. Mi memoras
+ke fojon Ike iris al la vaksstatuejo de Sinjorino Tussaud, dum
+libertempa tago. Nu, li ne ŝatas trompiĝon. Tial li antaŭfaris
+kelkajn demandojn. Oni diris al li ke ĉe la enirejo de la salonego
+estis virino sidanta je ĉiu flanko kun tablo antaŭ ŝi, vendanta
+programojn kaj katologojn, k.t.p. Unu el la virinoj estas reala,
+kaj la alia estas vaksa, metita tie kiel ŝerco, kaj li devos zorgi
+por ke li ne fariĝu malsaĝulo. Mi ne scias kiamaniere okazis,
+sed lia spirito konfuziĝis pri kiu tablo havis la realan virinon.
+Li alproksimiĝis la virinon kiun li imagis esti vaksa, levis
+manplenon da katalogoj kaj ekfrapis ŝian kapon per ĝi, dirante,
+"Se vi ne zorgas, iu forkuros kun tiuj ĉi." Kiam ŝi residiĝis kaj
+diris al li ke li devas hontiĝi, kaj se li ne zorgos ŝi forpelos
+lin,--neniam estis viro pli surprizata. Eble vi estos surprizata
+ankaŭ kiam mi diras ĝin, sed estas fakto, kiel li poste sciigis
+min,--li volis ke li ne estis farinta tiun eraron. Li diris, kaj
+estis eksterordinara konfeso por tia viro fari, ke se ŝi estus
+demandinta apologion li estus farinta tion!
+
+Estas mirinde kiel kelkaj virinoj ne ŝajnas scii tion kio estas sia
+afero, kaj tion kio ne estas. Antaŭ ne longe, estis maljunulino sur
+mia omnibuso de tia speco--deziris sciiĝi ĉion pri ĉio.
+
+"Kaj kiom oni pagas al vi, ĉiusemajne, mia viro?" ŝi demandis al
+mi.
+
+"Tri ŝilingojn kaj ses pencojn," diris mi.
+
+"Kia?" diris ŝi. "Ĉu tio estas ĉio kion vi ricevas?"
+
+"Ho, ne!" diris mi. "Kompreneble, ni havas tion kion ni ŝtelas."
+
+"Nu, nu!" diris ŝi, "mi ĉiam aŭdis ke la omnibusistoj rabis la
+kompaniojn. Kaj kiom estas la tuta sumo?"
+
+"Sumas po 10 livroj ĉiusemajne," diris mi, "sed ne estas por longa
+tempo. Post malmultaj monatoj, ni fariĝas eluzitaj."
+
+"Eluzitaj?" diris ŝi. "Kiel?"
+
+"Respondante al demandoj de personoj pri aferoj kiuj ne estas iliaj
+aferoj, sinjorino."
+
+Nu, tio silentigis ŝin iom da tempo, sed, estu benata, si baldaŭ
+rekomencis! Ŝi estis unu el la naskitaj intervenantinoj, kiuj ne
+estas facile haltigeblaj. Tamen ŝi forlasis min. Estis sinjoro
+sidanta kontraŭ si, kiun ŝi poste ekzamenis, kaj mi simpatis je
+li. Ŝi demandis el kie li elvenis, kien li iras kaj kial li faras
+tion. Ŝi sciigis lin ke lia kravato ne estas rekta, kaj ke li estas
+malsaĝa veturante sen ombrelo. Ŝi devigis lin konfesi ke li havas
+onklinon en lunatikejo, kaj ke li mem portis artefaritajn dentojn.
+Ŝi devigis lin rakonti al ŝi ĉion kion li precipe ne volis diri
+al ŝi. Kelkfojojn li klopodis forigi ŝin kaj legi la ĵurnalon,
+sed ŝi ne ĉesiĝis. Mi vidis ke li pli kaj pli maltrankviliĝis
+pro ŝi, kaj samtempe estis tro ĝentila doni al ŝi tion kion ŝi
+meritas. Fine li malespere ekspiris kaj saltis el la omnibuso, kun
+tri penca bileto, kaj ne eĉ dupenca veturado plenumita. Ĉar ŝi ne
+havis iun alian por enuigi, ŝi haltigis la omnibuson kaj eliris.
+Kiam mi laste vidis ŝin, ŝi estis parolanta al la policano ĉe la
+stratangulo. Kompreneble, ŝi eble estis petanta pri la vojiro, sed
+pli eble ŝi estis demandanta kion li havis por tagmanĝado, lastan
+Dimanĉon, kaj deviganta lin sciigi ŝin. Ŝi estis tia speco da
+virino.
+
+(_Daŭrigota_).
+
+
+
+
+LA MALSANULETO.
+
+De Georges Courteline, tradukita de D-ro Philippet (Francujo).
+
+
+_La kuracisto, la ĉapelon en mano._--"Sinjorino, ĉu tie ĉi ne
+estas malsanuleto?"
+
+_La patrino de l' malsanuleto._--"Jes, tie ĉi, doktoro; eniru do.
+Ĝi estas mia knabeto. Imagu, ke tiu kompatinduleto, mi ne scias
+kial, de hodiaŭ matene, ĉiumomente falas."
+
+"Li falas?"
+
+"Ĉiumomente, jes, doktoro."
+
+"Teren?"
+
+"Teren."
+
+"Strange estas.... Kian aĝon li havas?"
+
+"Kvar jarojn kaj duonon."
+
+"Eĉ se la diablo enmiksiĝus en tion, je tia aĝo oni staras sur la
+piedoj! Kaj kiamaniere komencis la afero?"
+
+"Mi nenion komprenas pri tio," mi diras. "Hieraŭ vespere li tre bone
+fartis kaj trotadis kunikle tra la apartamento. Hodiaŭ matene mi
+iras por levigi lin, kiel mi kutimas. Mi vestas al li la ŝtrumpojn,
+mi vestas al li la pantaloneton kaj mi ekstarigas lin sur liaj
+piedetoj. Puf! li falas!"
+
+"Eble pro falsa paŝo."
+
+"Atendu! Mi eksaltas; mi relevas lin.... Puf! duan fojon li falas.
+Unuvorte, doktoro (mi ripetas, mi ne scias kial), de hodiaŭ matene,
+ĉiuminute li falas."
+
+"Tio estas iom mirinda. Ĉu mi povas vidi la malsanuleton?"
+
+"Sendube."
+
+_La patrino eliras, poste reaperas portante la knabeton sur brako.
+Li vidigas sur la vangoj kolorojn atestantajn pri eksterordinara
+bonfarto. Li estas vestita per pantaloneto kaj kitelo tro larĝa, kiu
+estas kvazaŭ amelumita per sekiĝinta konfitaĵo._
+
+_La kuracisto._--"Kia belega knabo! Metu lin teren, mi petas." (_La
+patrino obeas. La knabo falas_).
+
+_La kuracisto._--"Ankoraŭ unufoje, mi vin petas." (_Sama scenludo
+kiel antaŭe. La knabo falas_).
+
+_La kuracisto._--"Ankoraŭ." (_Trian fojon la knabeto estas starigata
+sur la piedoj kaj ree tuj falas_).
+
+_La kuracisto revema._--"Estas neaŭdite...." (_Al la malsanuleto,
+kiun la patrino subtenas sub la brakoj_).
+
+"Diru al mi, amiĉjo mia, ĉu io vin doloretas ie?"
+
+"Ne, sinjoro."
+
+"La kapo ne doloras vin?"
+
+"Ne, sinjoro."
+
+"La pasintan nokton, vi bone dormis?"
+
+"Jes, sinjoro."
+
+"Kaj vi havas apetiton hodiaŭ matene? Ĉu vi volonte manĝus
+su-supeton?"
+
+"Jes, sinjoro."
+
+"Tre bone (_kun kompetenta tono_). Ĝi estas paralizo."
+
+_La patrino._--"Para.... Ho! Dio mia!" (_Li levas la brakojn al la
+ĉielo. La knabo falas_).
+
+_La kuracisto._--"Ho ve! jes, sinjorino. Plena paralizo de la
+malsupraj membroj. Cetere vi tuj vidos mem, ke la muskoloj de
+la malsanuleto estas nun absolute sensentaj." (_Dum li tiel
+paroladas, alpaŝinte al la knabo, li pretiĝas por fari la diritan
+eksperimenton, kiam subite_): "Ho! ... Ho! ... Ho! ..."
+
+_Poste eksplodante:_ "Per la sankta Dio! Sinjorino, kion vi rakontas
+al mi pri via paralizo?"
+
+_La patrino_ (_miregigita_).--"Sed, doktoro ..."
+
+_La kuracisto._--"Mi ja nun komprenas, kial li ne povas resti stare
+sur la piedoj. Vi metis al li la ambaŭ krurojn en la saman kruringon
+de la pantaloneto!"
+
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 9,
+September 1905, by Various
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, SEPTEMBER 1905 ***
+
+***** This file should be named 44668-0.txt or 44668-0.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/4/4/6/6/44668/
+
+Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the
+Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+(This book was produced from scanned images of public
+domain material from the Google Print project.)
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License available with this file or online at
+  www.gutenberg.org/license.
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation information page at www.gutenberg.org
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
+North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
+contact links and up to date contact information can be found at the
+Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit www.gutenberg.org/donate
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit:  www.gutenberg.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/old/44668-0.zip b/old/44668-0.zip
new file mode 100644
index 0000000..5775c4d
--- /dev/null
+++ b/old/44668-0.zip
diff --git a/old/44668-h.zip b/old/44668-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..15c6d70
--- /dev/null
+++ b/old/44668-h.zip
diff --git a/old/44668-h/44668-h.htm b/old/44668-h/44668-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..aa061ad
--- /dev/null
+++ b/old/44668-h/44668-h.htm
@@ -0,0 +1,2468 @@
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
+     "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en" lang="en">
+<head>
+<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" />
+<title>The Esperantist, Vol. 2, No. 9</title>
+<style type="text/css">
+<!--
+body {padding-right: 10%; padding-left: 10%;}
+div.titlepage {text-align: center; line-height: 2.0; margin-top: 4em;}
+h3 {text-align: center; font-size: 1.2em; margin-bottom: 2em;}
+.pagenum {position: absolute; left: 92%; font-size: smaller; text-align: right; font-style: normal; color: silver; background-color: inherit;}
+body > div {clear:both; padding-top: 4em;}
+a {text-decoration:none;}
+ul li {list-style-type: none; padding-left: 2em; text-indent:-2em;}
+.center {text-align: center;}
+.left {width:46%; float:left; clear:none;}
+.right {width:46%; float:right; clear:none;}
+em.u {font-style:normal; text-decoration: underline;}
+.poem-header {text-align: left; margin-left: 2em; font-size: 110%;}
+hr.short {width: 20%;}
+.sc {font-variant: small-caps; font-style: normal;}
+.border {border:solid; padding: 0.8em;}
+.banner {overflow: auto; width: 100%}
+td.numb {text-align: right; vertical-align: top; padding: 0.3em 1em;}
+  .verse {margin: 1em 0em 0em 5%; text-align: left; }
+  .stanza {margin-top: 1em; margin-bottom: 0em;}
+  .stanza br {display: none;}
+  span.i0 {display: block; margin-left: 0em;}
+  span.i2 {display: block; margin-left: 1em;}
+.footnotes {border: dashed 1px; width: 20em; margin-top: 1em;}
+.footnote {margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-size: 0.9em;}
+.tnotes {background-color: #eeeeee; color: #000; padding-top: .5em; padding-bottom: .5em;
+padding-left: 1em; padding-right: 1em; margin-left: 5%; margin-right: 5%;}
+-->
+</style>
+</head>
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 9, September
+1905, by Various
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: The Esperantist, Vol. 2, No. 9, September 1905
+
+Author: Various
+
+Editor: H. Bolingbroke Mudie
+
+Release Date: January 14, 2014 [EBook #44668]
+
+Language: Esperanto
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, SEPTEMBER 1905 ***
+
+
+
+
+Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the
+Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+(This book was produced from scanned images of public
+domain material from the Google Print project.)
+
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+<div class="tnotes">
+<p class="center"><i>Transcriber&rsquo;s Notes</i></p>
+
+<p>A few minor typographical errors have been corrected without notice.
+However, many grammatical errors and odd spellings have been left as
+in the original.</p></div>
+
+<div id="est2-9-1" class="border titlepage">
+<p style="font-size:80%;">SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.</p>
+
+<p style="float:left;width:25%;">23. (Vol. II., No. 9.)</p>
+
+<p style="float:right;width:25%;"><i>Septembro, 1905.</i></p>
+<h1>THE<br />
+  ESPERANTIST</h1>
+
+<p>La Esperanta Gazeto por la<br />
+Propagando de la Internacia Lingvo.</p>
+
+<p>ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1&frac12; roubles; 75 cents).</p>
+
+<p style="font-size:80%;">Wholesale Agents: 41, Outer Temple, London, W.C.</p>
+
+<p style="font-size:80%;">All Communications should be sent to THE
+EDITOR, 67, Kensington Gardens Square, London, W.C.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-2" class="left toc">
+<h4 style="text-align:center">CONTENTS.</h4>
+<table>
+<tr><th></th><th>Page</th></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-13" class="sc">Two Congress Programs</a></td><td class="numb">129</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-14" class="sc">Impressions of the Congress</a> (H.B.M.)</td><td class="numb">130</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-15" class="sc">Notes on the Orient</a>, Part III. (Col. H. K. Gordon)</td><td class="numb">135</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-16" class="sc">Saved from Death</a>, Serial, continued from pages 98 &amp; 126 (General Cox)</td><td class="numb">136</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-17" class="sc">Reminiscences</a>, Part IX. (Edward Metcalfe, M.A., Oxon)</td><td class="numb">137</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-18" class="sc">Brisquet&rsquo;s Hound</a> (translated by C. Leroux)</td><td class="numb">139</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-19" class="sc">The Sherborne Pageant</a> (H. W. Southcombe)</td><td class="numb">140</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-20" class="sc">The Snowdrop</a> (Clarence Bicknell)</td><td class="numb">141</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-21" class="sc">Sundry Notes</a></td><td class="numb">142</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-22" class="sc">Woman, The Incomprehensible</a> (translated by G. C. Law)</td><td class="numb">142</td></tr>
+
+<tr><td><a href="#est2-9-23" class="sc">The Little Invalid</a> (translated by Dr. Philippet)</td><td class="numb">144</td></tr>
+</table></div>
+
+<div id="est2-9-3" class="reklamo right" lang="eo">
+<p style="text-align:right;font-size:90%;" lang="fr">MARQUE D&#201;POS&#201;E,<br />
+No. 13195.</p>
+
+<p style="font-size:150%;">VISKO<br />
+ESPERANTO.</p>
+
+<p style="padding-left:10%;" lang="en">Registered Trade Mark, No. 270,042.</p>
+
+<p>BONEGA PROPAGANDILO.</p>
+
+<p>Observu la Verdan Stelon kaj la
+nomon Esperanto sur la afi&#349;eto.</p>
+
+<p>Anta&#365;pagitaj mendoj de Esperantistoj
+ricevos specialan rabaton.</p>
+
+<p>Bonvolu skribi por detaloj al&mdash;</p>
+
+<p style="font-size:110%;"><b>BUCHANAN, SCOTT &amp; CO.,</b>
+    Garthland Street, Glasgow, Scotland.</p>
+
+<p>Telegrafa Adreso: "ESPERANTO, GLASGOW."</p>
+</div>
+
+<div id="est2-9-4" class="reklamo" style="text-align:center;">
+<div class="left">
+<h4>The Remington</h4>
+
+<p>THE <em class="u">UNIVERSAL</em> TYPEWRITER.</p>
+
+<p>Just think of it!</p>
+
+<p>THE INTERNATIONAL MACHINE.</p>
+
+<p><i>Unbound by ties of nationality:<br />
+
+The common bond of union of all civilised peoples.</i></p>
+
+<p>The Remington can be supplied fitted for Esperanto.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,<br />
+100, Gracechurch St., London, E.C.</p>
+</div>
+
+<div class="right" lang="eo">
+
+<h4>La Remington</h4>
+
+<p>LA <em class="u">UNIVERSALA</em> SKRIBMA&#348;INO.</p>
+
+<p>Pripensu je tio!</p>
+
+<p>LA INTERNACIA MA&#348;INO.</p>
+
+<p><i>Tute liberi&#285;ita de naciaj ligiloj:<br />
+
+La Komuna unuigilo por &#265;iuj civilizitaj popoloj.</i></p>
+
+<p>La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,<br />
+100, Gracechurch St., Londono, E.C.</p>
+</div>
+</div>
+
+<div id="est2-9-5" class="reklamo left" lang="eo">
+<p><b>&#264;IUJ, NI POVOS<br />
+PARADIZON IRI.</b></p>
+<div class="verse">
+<div class="stanza">
+<span class="i0">Kiu bone trinkas.</span><br />
+<span class="i0">Tiu bone dormas.</span><br />
+<span class="i0">Kiu bone dormas.</span><br />
+<span class="i0">Tiu ne pensas malbone.</span><br />
+<span class="i0">Kiu ne pensas malbone,</span><br />
+<span class="i0">Tiu certe ne pekas.</span><br />
+<span class="i0">Nu, &#265;ar kiu ne pekas.</span><br />
+<span class="i0">Paradizon eniros.</span><br />
+<span class="i0">De nun, bone trinku.</span><br />
+<span class="i0">Kaj vi paradizon iros.</span></div>
+</div>
+<hr class="short" />
+
+<p>Por tio &#265;i, oni devas a&#265;eti bonajn vinojn, kaj sin
+turni al:&mdash;<br />
+<b>Sro. Ch. Jadeau en Mercurey (S. &amp; L.) France.</b></p></div>
+
+<div id="est2-9-6" class="notice right">
+<p style="font-size:170%;">The "Review of Reviews"</p>
+
+<p style="font-size:110%;text-align:center;"><i>Is the Best Magazine for Busy People. And it is read by
+&lsquo;Esperanto&rsquo; Students.</i></p>
+
+<p>The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of the Best
+Writers universally accessible at a Trifling Cost.</p>
+
+<p>The busiest and poorest in the community may here follow with
+intelligent interest the great movements of Contemporary History.</p>
+
+<p style="font-size:110%;text-align:center;">Post Free for Twelve Months, 8/6,<br />
+10 fr. 75c., or 8.50 marks.</p>
+
+<p>Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.</p>
+</div>
+
+<div id="est2-9-7" class="notice left" lang="eo">
+<p class="center">NASKI&#284;O.</p>
+
+<p style="text-indent:1em;">Al la Gesinjoroj <span class="sc">H. R. Geddes</span>, Horthumberland House, Dover,
+je Junio 17 Filo (baptonomita Frederick Leonard).</p>
+</div>
+
+<div id="est2-9-8" class="notice right">
+<p style="font-size:120%;">Correspondence Lessons in Esperanto.</p>
+
+<p>ARE GIVEN BY</p>
+
+<p style="padding-left:10%;">Mr. A MOTTEAU,
+Certified Teacher of Esperanto, 157, Earlham Grove, Forest Gate,
+London, E.</p>
+
+<p><i>7/6 the Quarter.</i></p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-9" class="notice left" lang="eo">
+<p class="center">KOLEKTANTOJ.</p>
+
+<p>Finlandaj po&#349;tmarkoj, 20 malsamaj, afrankite, por 1m. 50 pennia
+(2/-, a&#365; 2 fr. 25 c.), 25 malsimilaj por 2m. (2/3, a&#365; 2 fr. 75 c.).
+Pagon volu sendi per po&#349;tmandato. Rusaj po&#349;tmarkoj akceptaj la&#365;
+efektiva valoro.</p>
+
+<p style="font-size:90%;">ADOLF REINBERG, Osterlanggatan, 39, Abo, Finland.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-10" class="notice right" lang="eo">
+<p class="center">AL STUDENTOJ &#264;IULANDAJ.</p>
+
+<p>Gestudentoj dezirante studi la Artojn a&#365; la Sciencojn &#265;e
+<span class="sc">London University</span> estas invitataj ali&#285;i je 3 a&#365; 4 aliaj
+studentoj, kiuj prenas la sciencan kurson &#265;e</p>
+
+<p class="sc">University College, London.</p>
+
+<p style="font-size:90%;">Respondu al 24, COLBERG PLACE, Stamford Hill, N.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-11" class="notice" lang="eo">
+<h3>Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.</h3>
+<ul>
+<li>Srino. <span class="sc">L. Frank</span>, 13, Somerset Street, Kingsdown, Bristol,
+Anglujo. Deziras kor. per leteroj &amp; ilus. p-k. por reciproka
+kritikado &amp; pliboni&#285;o.</li>
+
+<li>Sro. <span class="sc">G. Wilkins</span>, 94, Greenwood Road, Dalston, London.
+Deziras kor. letere &amp; p-k. kun Geesperantistoj.</li></ul>
+
+<p>La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. po&#349;tmarkoj).</p>
+</div>
+
+
+
+<div id="est2-9-12" class="banner border center">
+<p class="pagenum">129</p>
+<h2 style="font-size:210%;">THE ESPERANTIST</h2>
+
+<p>The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language.</p>
+
+<div style="float:left;font-size:80%;width:37%;">
+<p style="padding-top:10%;padding-bottom:10%;">ABONPAGOJ ESTAS
+RICEVEBLAJ &#264;E<br />
+SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO</p></div>
+<div style="float:right;width:60%;font-size:80%;text-align:left;">
+<ul>
+  <li><b>H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square,
+London, W.</b></li>
+  <li>AUSTRIA.&mdash;Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.</li>
+  <li>BELGIUM.&mdash;M. M. Seynaeve, 3, Rue de l&rsquo;Avenir, Courtrai.</li>
+  <li>FRANCE.&mdash;Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.</li>
+  <li>GERMANY.&mdash;Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.</li>
+  <li>NEW ZEALAND.&mdash;Esperanto Society, P.O. Box 50, Auckland.</li>
+  <li>RUSSIA.&mdash;Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.</li>
+  <li>SWEDEN.&mdash;Sro. P. Ahlberg, 50, D&#246;belnsgatan, Stockholm.</li>
+</ul></div>
+
+<hr style="clear:both;" />
+
+<p style="float:left;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p>
+
+<p style="float:right;width:2.5em;font-weight:bold;font-size:170%;">N.B.</p>
+
+<p lang="eo"><i>Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
+po&#349;tmarkon.</i></p>
+
+<p lang="eo"><i>Alsendatajn artikolojn la Redakcio la&#365; bezono korektos.</i></p>
+
+<p lang="eo"><i>Oni povas sendi la abonpagon per po&#349;tmarkoj, kiuj estas akceptataj
+la&#365;valoro.</i></p>
+
+<p lang="eo"><i>Oni sendu &#265;iujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
+67, Kensington Gardens Square, London, W.</i></p>
+
+
+<p style="float:left;width:25%;padding-left:2em;">23. [Vol. II., No. 9.]</p>
+
+<p style="float:right;width:25%;font-size:80%;text-align:left;">
+  Subscription, 3s. Per Annum.
+  Single Copies, 4d. net. Nos.
+  2 to 13, 6d. each; Later issues
+  4d. each, net.</p>
+
+<p>SEPTEMBRO, 1905.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-13" class="article" lang="eo">
+<h3>PROGRAMOJ.</h3>
+
+
+<p><i>Sabaton, A&#365;guston 5.</i></p>
+
+<ol>
+<li><!-- 1. -->L&rsquo;Espero. <i>&#292;oro</i> de Boulognaninoj.</li>
+
+<li><!-- 2. -->Oficialaj Paroladoj.</li>
+
+<li><!-- 3. -->Respondo de D<sup>ro</sup> Zamenhof.</li>
+
+<li><!-- 4. -->Or&#293;estro.</li>
+
+<li><!-- 5. -->&#264;u vi konas la landon? <i>Kanto.</i> F<sup>ino</sup> M. Samuel.</li>
+
+<li><!-- 6. -->Serenado. <i>Kanto</i> F<sup>ino</sup> Richard, <i>Violono</i> F<sup>ino</sup> Libersat.</li>
+
+<li><!-- 7. -->Sub la blanka velo. <i>&#292;oro &amp; solo</i> de S<sup>ino</sup> Parsons.</li>
+
+<li><!-- 8. -->La Bano de la Pastro. <i>Monologo</i> de Paul Boulet.</li>
+
+<li><!-- 9. -->La Edzini&#285;o de Johanino. <i>Kanto.</i> S<sup>ino</sup> Duchochois.</li>
+
+<li><!-- 10. -->Hinda Kanto. <i>Vo&#265;o</i> S<sup>ino</sup> Bergier, <i>Violono</i> F<sup>ino</sup> Libersat,
+<i>Violon&#265;elo</i> S<sup>ro</sup> Libersat.</li>
+
+<li><!-- 11. -->Mensogo pro Amo. <i>Unuakta komedio</i> tradukita de Paul Boulet,
+<i>Ludata</i> de F<sup>inoj</sup> Pannevin &amp; Samuel. S<sup>roj</sup> Lephay, Boulet, C.
+Michaux, Martin &amp; Samuel.</li>
+</ol>
+
+
+<p><i>Diman&#265;on, A&#365;guston 6.</i></p>
+
+<ol>
+<li><!-- 1. -->L&rsquo;Espero. <i>Kanto</i>.<br />
+<a href="#Footnote1" class="fnanchor">[1]</a>Ho Mia Kor&rsquo;. <i>Kanto</i>. S<sup>rino</sup> Guivy (Tours).</li>
+
+<li><!-- 2. -->Balo de la Enmaskigitoj. <i>Deklamata</i> de S<sup>ro</sup> Lambert (Londono).</li>
+
+<li><!-- 3. -->Legendo. <i>Ludata sur Violono</i> de F<sup>ino</sup> Birch (Folkestone).</li>
+
+<li><!-- 4. -->Finokanto. <i>Kanto</i> de D<sup>ro</sup> Hanauer (Frankfurt).</li>
+
+<li><!-- 5. -->&#264;u esti a&#365; ne esti. <i>El Hamleto.</i> F<sup>ino</sup> Schafer (Londono).</li>
+
+<li><!-- 6. -->Plu kreskis la Barbo. <i>Humora kanto</i> de S<sup>ro</sup> Hulme (Shrewsbury).</li>
+
+<li><!-- 7. -->Edzi&#285;o Kontra&#365;vola, <i>de Moli&#232;re</i>, tradukita de Victor Dufeutrel.
+<ul>
+<li>Dorimeno, <i>filino de Alkantoro</i>. S<sup>rino</sup> Junck (Italujo).</li>
+
+<li>Unua Ciganino. F<sup>ino</sup> Cederblad (Svedujo).</li>
+
+<li>Dua Ciganino. S<sup>ino</sup> Avilov (Rusujo).</li>
+
+<li>Sganarelo, <i>amanto de Dorimeno</i>. S<sup>ro</sup> Paul Boulet (Francujo).</li>
+
+<li>Pankraso, <i>Filozofo</i>. S<sup>ro</sup> H. Bolingbroke Mudie (Anglo).</li>
+
+<li>Mariufuso, <i>Filozofo</i>. S<sup>ro</sup> Saint Martin (Kanado).</li>
+
+<li>Geronimo, <i>amiko de Sganarelo</i>. S<sup>ro</sup> J. Ansel (Francujo).</li>
+
+<li>Alkantoro, <i>patro de Dorimeno</i>. S<sup>ro</sup> Cogen (Belgujo).</li>
+
+<li>Alcidaso, <i>frato de Dorimeno</i>. S<sup>ro</sup> Kuchler (Germanujo).</li>
+
+<li>Likasto, <i>amanto de Dorimeno</i>. S<sup>ro</sup> Allum (Norvegujo).</li>
+</ul></li>
+
+<li><!-- 8. -->La Vojo. <i>Kanto.</i> S<sup>rino</sup> A. Mudie (Londono).</li>
+
+<li><!-- 9. -->La Kapelo, <i>deklamata</i> de S<sup>ro</sup> Otto Simon (Ung Hradisch).</li>
+
+<li><!-- 10. -->Anta&#365;en. <i>Kanto.</i> F<sup>ino</sup> Schafer (Londono).</li>
+
+<li><!-- 11. -->Solo de Fluto. <i>Humora&#309;o</i> de S<sup>ro</sup> Dore (Troyes).</li>
+
+<li><!-- 12. -->&#284;is la Revido, <i>deklamata</i> de S<sup>rino</sup> Junck (Bordighera).</li>
+
+<li><!-- 13. -->Nova Kanto, <i>deklamata</i> de F<sup>ino</sup> Warlow (Londono).</li>
+
+<li><!-- 14. -->La Elf-re&#285;o. <i>Kanto.</i> D<sup>ro</sup> Hanauer (Frankfurt).</li>
+
+<li><!-- 15. -->Freneza Ridado. F<sup>ino</sup> Banet (Valenciennes).</li>
+
+<li><!-- 16. -->La Son&#285;o de Malliberulo. <i>Kanto.</i> Profesoro Offret.</li>
+
+<li><!-- 17. -->Printempo Venas. <i>Kanto.</i> F<sup>ino</sup> Farnes (Londono).</li>
+</ol>
+
+<div class="footnotes" lang="eo">
+<h4 class="fn-header">PIEDNOTO:</h4>
+
+<div class="footnote" id="Footnote1"><p>[1] A&#265;etabla po 1 franko por
+helpi Blindulojn.</p></div>
+</div>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-14" class="article" lang="eo">
+<p class="pagenum">130</p>
+<h3>KONGRES-IMPRESOJ.</h3>
+
+<p class="center">H. Bolingbroke Mudie.</p>
+
+<div class="left" lang="eo">
+<p>La Unua <span class="sc">Internacia Esperantista Kongreso</span> finigis sian tre
+sukcesegan vivadon en Boulogne-sur-Mer, la 11 de A&#365;gusto. Sendube
+estontaj Kongresoj estos ja multenombraj, sed neniam ni povos forgesi
+la rimarkindajn impresojn, kiujn faris je ni tiu &#265;i unua Kongreso.</p>
+
+<p>&#264;ar estas, ni kredas, la intenco de &#265;iuj niaj kunbatalantaj
+Esperantistaj Gazetoj pritrakti detale la Kongresajn agadojn, ni nur
+verkos kelkajn vortojn pri la &#285;enerala impreso.</p>
+
+<p>Estas certe ke tiuj multaj amikoj estis pravaj, kiuj anta&#365;-diris ke
+nun Esperanto, por la unua fojo, estos monde reklamata. &#264;ar &#265;iuj
+&#309;urnaloj, e&#265; tiuj kiuj neniam anta&#365;e volis nomi la "Dua Lingvo
+por &#264;iuj Nacioj," jes, &#265;iuj donis tre favorojn raportojn pri la
+rimarkinda fervoro, komprenebleco, kaj amikemo, kiuj unuigis la
+diversnaciajn Kongresanojn.</p>
+
+<p>Kiam ni unue pa&#349;is sur Francan teron, forlasinte la belan
+turben-&#349;ipon <i>Onward</i>, ni ekvidis ke Boulogne fari&#285;as Esperanta
+urbo. E&#265; la portistoj, kiuj klopodis pri la paka&#309;oj, diris: "A
+l&rsquo;Hotel Esp&#233;rantiste, Monsieur?" Sur la stratoj flugetis verda flago
+kun blanka kojno, sur kiu estis brodita verda stelo.</p>
+
+<p>Kvankam Boulogne estas sufi&#265;e granda urbo, du miloj da verdsteluloj
+estis tre videblaj sur la stratoj, kaj &#265;iam, dum e&#265; mallonga
+promenadeto, ni certe renkontus kelkajn afablajn samideanojn.</p>
+
+<p>
+Persone, mi estis pli ol kontenta, &#265;ar, dank&rsquo; al oftaj feli&#265;aj
+Esperantaj voja&#285;etoj, kiujn kredeble niaj legantoj bone memoros, mi
+rekonati&#285;is kun tiel granda nombro da Esperantistoj kiel ia alia
+Kongresano.</p>
+
+<p>La tuta Kongreso estis do serio da kontentigaj renkontoj kun
+entuziasmaj amikoj. Kaj mi ne povis malpermesi al mi la memoron pri
+la malgrandaj &#265;armaj kunvenoj kiujn mi &#265;eestis dum la du anta&#365;aj
+jaroj. Vere, vidante la Boulogne Kongreson, neniu povas plu diri ke
+Esperanto ne faris mirindegan progreson. E&#265; la Angla <i>Times</i> devis
+konfesi ke la fakto ke tiom da diversnaciaj homoj povis sin tute
+interkomprenigi nur per Esperanto "ne estis kontra&#365;direbla."</p>
+
+<p class="pagenum">131</p>
+
+<p>"En la mondon venis nova sento," prave skribis nia eminenta
+Prezidanto; sed ni multe dubas se e&#265; li iam atendis vidi tian
+pruvon, kia estas donita inter A&#365;gusto 4-11. Kaj kion pensis D<sup>ro</sup>
+Zamenhof pri &#265;io &#265;i? &#264;u li trovis ke la ekciti&#285;o, fervoro, kaj
+entuziasmo, kiujn li vidis inter la &#265;eestantaro; &#265;u li trovis ke la
+tondraj apla&#365;doj, kiuj bonvenigis lin &#265;iam kaj &#265;ie; &#265;u li kredis
+ke tiuj &#265;i kaj la aliaj nekalkuleblaj signoj de nia progreso valoris
+la penadon de la longa veturo de Varsovio &#285;is Boulogne?</p>
+
+<p>
+Oni ja ne povas dubi pri lia respondo!</p>
+
+<p>Kaj tiuj amikoj anka&#365; kiuj venis de e&#265; pli malproksime, de Kanado,
+Nov-Zelando, Japonujo, k.t.p., &#265;u ili ne estas anka&#365; kontentegaj?</p>
+
+<p>Kaj, pli ol &#265;iuj, &#265;u ne estis Ma&#238;tre Michaux, la nelacigebla
+organizinto, la forta "Blovanto de la Kongresa ventego," &#265;u li ne
+estas kontentega kaj fierega pro la rezultato de liaj klopodoj? Ja
+nenie oni estus povinta trovi homon pli ta&#365;ga por laborego tia, kaj
+kiu samtempe posedis tiom da valoraj gehelpantoj.</p>
+
+<p>"Palmam qui meruit ferat."</p>
+
+<p>Ni en niaj koroj denove danku kaj gratulu Ma&#238;tre Michaux kaj la
+Grupon de Boulogne-sur-Mer!</p>
+
+<p>Kompreneble ni Esperantistoj grupi&#285;is, restis multope &#265;e diversaj
+Esperantemaj hoteloj. Certe hotelestroj ne povas plendi je Esperanto!</p>
+
+<p>Alveninte vendredon nokte, ni jam havis tempon por diversaj
+ekskursetoj sur la kamparo anta&#365; sabatvespero, kiam la Kongreso
+oficiale komenci&#285;is.</p>
+
+<p>Doktoro Zamenhof mem alvenis vendredon post glorplena restado en
+Parizo. Li restis &#265;e Ma&#238;tre Michaux. Elektita malmulto estis
+invitata lin renkonti por privata parolado anta&#365; la oficiala
+vesper-kunveno.</p>
+
+<p>Tiam estis decidite elekti kvin Vic-Prezidantojn de la Kongreso,
+&#265;ar D<sup>ro</sup> Zamenhof ne sentis sin sufi&#265;e forta por preni &#265;ion
+sur si. La kvin elektitaj estis:&mdash;D<sup>ro</sup> Zamenhof, Prezidanto.
+Vic-Prezidantoj:&mdash;M. Boirac, Rektoro de la Universitato de Dijon;
+Ma&#238;tre Michaux, Advokato, Boulogne; Doktoro Mybs, Hamburg; Kolonelo
+Pollen, LL.D., C.I.E., V.D., Prezidanto de la Brita Esperanta Asocio;
+kaj Generalo Sebert, Membro de la Franca Instituto, Parizo.</p>
+
+<p>La sukceson de la diversaj kunvenoj ni multe &#349;uldas al la Urbestro
+de Boulogne, kiu afablege donis al ni la uzon de la Urba Teatro dum
+la tuta da&#365;ro de la Kongreso. Vere, sen tiu &#265;i helpo, ni ne scias
+kio estus okazinta,<span class="pagenum">132</span> &#265;ar tiu granda teatro mem estis ne tro vasta
+por la a&#365;dantaro.</p>
+
+<p>Sabatvespere, &#265;irka&#365; 8.20, la amika babilado de la kunvenintoj
+subite silenti&#285;is, la teatra kurtenego levi&#285;is, kaj jen! en longa
+vico, vidi&#285;is la eminentaj Francoj, kiuj volis doni al ni la
+bonvenon sur Franca tero.</p>
+
+<p>Doktoro Zamenhof estis la sola ne-Franco, kaj la aliaj estis la
+Urbestro, la Sub-Urbestro, la Prezidanto de la Komerca &#264;ambro,
+Generalo Sebert (Membro de la Franca Instituto, Reprezentanto de la
+Franca Touring Klubo), Profesoro Carlo Bourlet (Prezidanto de la
+Grupo Pariza), Profesoro Cart, kaj MM. Boulet and Derveaux (la du
+Sekretarioj de la Boulogne Grupo), kaj laste, sed ne malpleje, Ma&#238;tre
+Michaux.</p>
+
+<p>Post multaj &#265;armaj paroladoj, Doktoro Zamenhof levi&#285;is, kaj tute
+sen&#349;ancele a&#365;dis la plej tondran apla&#365;don imageblan. Multaj malpli
+fortaj homoj ja estus konfuzi&#285;intaj je tia okazo; sed, kvankam mi
+sidis en la unua vico de se&#285;oj, mi ne e&#265; vidis tremeti la Doktoran
+manon. Tute kalme, eble iom a&#365;tomate, la kreinto de la lingvo
+Esperanto klarege elparolis belegan paroladon, dum li rigardis anta&#365;
+siaj piedoj la triumfon de lia laboro, la floron de la proesperanta
+batalantaro.</p>
+
+<p>Kaj, dum la silentego kiu regis dum la longa parolado, ne e&#265;
+unu vorto el liaj lipoj perdi&#285;is. Estis same &#265;iaokaze dum la
+tuta Kongreso. &#264;iu Esperantisto sen malhelpo komprenis &#265;iun
+Esperantiston!</p>
+
+<p>Detalan priskribon de la parolado de Doktoro Zamenhof ni lasas al
+tiuj el niaj samtempaj &#309;urnaloj, kiuj estas difinitaj por oficiala
+raportado.</p>
+
+<p>Kiam D<sup>ro</sup> Zamenhof sidi&#285;is, kaj la apla&#365;doj rea&#365;di&#285;is, la
+kurteno falis, kaj la Kongreso oficiale malfermi&#285;is.</p>
+
+<p>Iom poste la Boulogne Grupo donis tre &#349;atindan koncerton. La virina
+&#293;oro, sub la direktado de la sindona S<sup>ino</sup> Bergier, estis speciale
+aprobinda.</p>
+
+<p>Nia kunverkinto, S<sup>ro</sup> Paul Boulet, deklamis "La Bano de la Pastro"
+kaj anka&#365; havis rolojn en la du komedioj kiuj ludi&#285;is dum la
+Kongreso.</p>
+
+<p>Ni ja volus ke &#265;iuj Esperantistaj Grupoj estu tiel talentoplenaj,
+kiel tiu en Boulogne-sur-Mer!</p>
+
+<p>Post la koncerto, ni nature rekunveni&#285;is en la Grand Caf&#233;, &#265;ar ni
+estis en Francujo, kie la kafejo estas la &#285;enerala kunvenejo. En la
+sama eleganta konstrua&#309;o ses-a&#365;-sepdek Esperantistoj babiladis kun
+D<sup>ro</sup> Zamenhof, je neoficiala kunveno la anta&#365;an nokton, tial ni do
+bone konis la lokon.</p>
+
+<p>La proksiman tagon estis, kompreneble, Diman&#265;o. Certe neniu el la
+Anglaj partoprenantoj iam &#285;uis tian Diman&#265;on anta&#365;e; kaj, por
+kvietigi maltrankvilajn<span class="pagenum">133</span> konsciencojn, ni certigis al ili ke, &#265;ar
+estis la dua tago (de la Kongreso) ne estis eble ke &#285;i estu anka&#365;
+Diman&#265;o, kiu estas la unua tago!</p>
+
+<p>Matenfrue ni kunvenis, la&#365; nacioj, por aran&#285;i la elekton de
+reprezentantoj pri la Lingvaj Aferoj, k.t.p.</p>
+
+<p>Post la kunveno, la elektituloj rekunvenis sole, kaj la ceteroj frue
+matenman&#285;is por povi aliri la &#264;evalkuradojn, en speciala vagonaro.
+La tago estis &#265;armega, aero klara kaj fre&#349;a, suno varma, &#265;ielo
+blua. Kiam do S<sup>ro</sup> Gehet, Sekretario en Rouen, proponis al mi ke
+ni iru &#285;is la &#265;evalkuradoj per vel-boato, anstata&#365; vagonare, la
+propono estis tiel alloga ke mi forlasis mian patrinon kaj la multajn
+amikojn, kaj voja&#285;is kun nur tri.</p>
+
+<p>La maro estis tiel bela, tamen iom maltrankvila, ke, alveninte &#285;is
+Wimereux (kie estas la &#265;evalkurejo) blovita de favora vento,
+S<sup>ro</sup> Gehet kaj mi decidis returnen-iri &#285;is Boulogne, kaj poste
+veturi trame. Tiel okazis ke ni nur vidis la lastan kurson&mdash;de la
+Oficiroj&mdash;kaj revenis urbon per la Esperantistplena vagonaro.</p>
+
+<p>Post rapida vesperman&#285;o, ni devis forkuri &#285;is la teatro, kie okazis
+la "Internacia Koncerto." E&#265; pli plenigita ol anta&#365;e, la teatro ja
+prezentis kura&#285;igantan aperon. Diversaj kantoj, deklamoj, kaj muziko
+plenege sukcesis, kaj la <i>Edzi&#285;o Kontra&#365;vola</i>, de Moli&#232;re, ludi&#285;is
+de oknaciaj aktoroj. Neniam anta&#365;e, certe, okazis tia ludo. Inter la
+aktoroj kaj la a&#365;dantoj estis unu sola interkomprenilo&mdash;Esperanto;
+kaj estis ja rimarkinda afero ke, preska&#365; sen anta&#365;ludoj, komedio
+sukcesis tiamaniere!</p>
+
+<p>Doktoro Zamenhof kaj lia afabla edzino invitis nin, la na&#365; aktorojn,
+en sian kupeon, kaj dankis nin. Dum la longa trairo de la teatro kiun
+postulis tiun viziton, ni ja estis subpremegataj je gratuloj. La
+vestoj, scenoj, kaj &#265;io estis ja bone aran&#285;itaj.</p>
+
+<p>La dua parto konsistis el kantoj, deklamoj, &#349;ercoj, k.t.p., kiuj ja
+elmontris veran talenton. Ni presigas la programon, kaj &#265;iama estu
+la honto de tiuj Esperantistoj kiuj povis, sed ne klopodis &#265;eesti!</p>
+
+<p>Post koncerto, kafejo; post kafejo, lito; post lito, dormo; post
+dormo, festenoj (bis). Tiel oni povas priskribi la unuajn Kongresajn
+tagojn malmultvorte.</p>
+
+<p>Lundo, A&#365;gusto 7, Banklibertago en Anglujo kaj Skotlando,
+Esperantalibertago en la Esperantujo! &#264;u oni iam povos tiun tagon
+forgesi?</p>
+
+<p>Matenman&#285;ante, ni memoris la konsilon de
+<span class="pagenum">134</span> Ham Mukasa, kaj ne tro
+man&#285;is, pro la venontaj bonaj man&#285;a&#309;oj; &#265;ar &#265;u hodia&#365; ne estas
+la tago difinita por la Granda Internacia Festeno, kaj &#265;u oni ne
+estis dirinta al ni ke eble la &#265;ambrego de la Kazeno ne estos
+sufi&#265;e granda por ni?</p>
+
+<p>Jes, estis tiel! Kvankam &#285;i povis enhavi 400 man&#285;antojn, kvindekon
+da Esperantistoj devis iri en apudan &#265;ambron. Bonega sukceso!</p>
+
+<p>Kaj &#265;ie la vorto Esperanto. Esperanta Visko, Esperanta &#264;ampanvino,
+Esperanta &#265;i-tio kaj Esperanto tio. Kaj &#265;ie Esperantistoj. Ne grave
+&#265;u Ruso, Polo, Franco, Germano, Belgo, a&#365; Anglo, &#265;iuj estis kaj
+&#265;iam estos, Esperantistoj.</p>
+
+<p>&#264;u iam oni a&#365;dis tiajn paroladojn? Unue D<sup>ro</sup> Zamenhof, poste
+eminentaj Francoj kaj reprezentantoj de &#265;iuj &#265;eestantaj nacioj,
+esprimis, per belsona Esperanta, siajn pensojn kaj esperojn. La tempo
+rapide forflugis!</p>
+
+<p>La fotografantoj havis multe da okupado tiun tagon; &#265;ar, kvankam ili
+bone laboris dum la festeno mem, e&#265; pli bone estis kiam, forpelitaj
+en la Kazen-&#285;ardenojn, ni &#265;iuj amasi&#285;is apud muzikludejo, por
+fotografi&#285;i, kaj a&#365;skulti tiujn naciojn, kiuj ne ankora&#365; havis
+sian okazon en la salonego.</p>
+
+<p>Oni ja povas esti tre elokventa per Esperanto. La efekto de la
+paroladoj estis tre favorega. &#264;iuj estis tute interesaj, tute bone
+elparolataj. Mi ne volas apla&#365;di ian specialan paroladon super alia,
+sed nenia estis pli elokventa ol tiu elparolita de nia plej juna
+amiko, Edmond Privat, el &#284;enevo. Inter la plej bonaj parolintoj
+estis D<sup>ro</sup> Zamenhof (Polujo), MM. Michaux, Boirac, Bourlet,
+Cart, Javal, S<sup>rino</sup> Bergier (Francujo), MM. Grabowski (Polujo),
+Ostrowski (Rusujo), Balik (Bohemio), Simon (A&#365;strujo), Borel
+(Germanujo), S<sup>rino</sup> Junck (Italujo), MM. Codorniu (Hispanujo),
+Krikorts (Svedujo), St. Martin (Kanado), Seynaeve (Belgujo), Privat
+(Svisujo), Schneeberger (Protestantismo), Abb&#233; Peltier (Katolikismo).</p>
+
+<p>Kvankam la festeno komenci&#285;is tagmeze, estis jam la kvina anta&#365;
+ni povis fortiri nin, por pretigi nin por la kruela vapor&#349;ipo, kiu
+devis korpe disigi nin de la Esperantistoj.</p>
+
+<p>Sed anime, ili restas ankora&#365; kun ni. Kiam, trairante la ar&#285;entan
+strekon je la horo de la sunku&#349;i&#285;o, ni ekvidis tute rimarkindan
+oran landon okcidenten, ni figuris al ni ke ni veturas al tiu glora
+ora lando de la Esperantismo, kie regas frata amo kaj kontenti&#285;o, la
+ora lando kiu devas iam veni, la lando de la interkompreni&#285;o de la
+tuta homaro.</p>
+
+<p>Amikoj de la Kongreso, <i>&#284;is la revido!</i></p>
+</div>
+<div class="right" lang="en">
+<p>The First <span class="sc">International Esperantist Congress</span> terminated its
+most successful course in Boulogne-on-Sea on the 11th of August.
+Future Congresses will, undoubtedly, be many, but never shall we be
+able to forget the remarkable impressions which this first Congress
+made upon us.</p>
+
+<p>As it is, we believe, the intention of all our Esperanto
+contemporaries to treat of the Congressional doings in detail, we
+will merely write a few words as to the general impression.</p>
+
+<p>Certain it is that those many friends were right who predicted that
+now Esperanto, for the first time, will be advertised all over the
+world. For all journals, even those which never previously deigned to
+name the "Second Language for All Nations," yea, all have given most
+favourable reports of the remarkable fervour, comprehensibility, and
+friendliness which united the Congressmen of many nations.</p>
+
+<p>When we first stepped upon French soil, after leaving the fine
+turbine steamer <i>Onward</i>, we saw that Boulogne had become an
+Esperanto city. Even the porters who looked after the baggage said:
+"To the Esperantists&rsquo; hotel, sir?" Over the streets fluttered a green
+flag with a white corner, on which was embroidered a green star.</p>
+
+<p>Although Boulogne is a fairly large town, two thousand wearers
+of the green star were most conspicuous in the streets, and
+invariably, even during a short walk, we were sure to meet some kind
+friends-in-Esperanto.</p>
+
+<p>Personally, I was more than content, for, thanks to frequent happy
+Esperantic excursions, which our readers may well remember, I renewed
+acquaintance with as large a number of Esperantists as did any other
+member of the Congress.</p>
+
+<p>The whole Conference was thus a series of gratifying <i>r&#233;unions</i>
+with enthusiastic friends. And I could not help remembering the
+small and charming gatherings which I had attended during the two
+preceding years. Truly, on seeing the Boulogne Congress, none can now
+truthfully assert that Esperanto has not made the most astonishing
+progress. Even the English <i>Times</i> had to confess that the fact that
+so many men of divers nationalities could thoroughly understand one
+another solely by means of Esperanto "was not to be explained away."</p>
+
+<p>"Into the world has come a new sentiment," wrote our eminent
+President; but we much doubt whether even he ever expected to see
+such proof as was given between August 4th-11th. And what did Dr.
+Zamenhof think of all this? Did he find that the excitement, zeal,
+and enthusiasm which he saw in those present; did he find the
+thundrous applause which greeted him at all times and places; did he
+believe that these and the other innumerable signs of our progress
+were worth the effort of the long journey from Warsaw to Boulogne?</p>
+
+<p>One cannot indeed doubt as to his answer!</p>
+
+<p>And those friends also who came even greater distances, from Canada,
+New Zealand, Japan, etc., were not they also supremely contented?</p>
+
+<p>And, more than all, was not M. Michaux, the indefatigable organiser,
+the strong "Blower of the driving wind" of the Congress, was not
+he most content and proud at the result of his efforts? Assuredly
+nowhere could one have found a man more competent for such a great
+work, and who, at the same time, possessed so many valuable helpers.</p>
+
+<p>"Let him who has earned it, bear the palm!"</p>
+
+<p>Let us in our hearts renew our thanks and congratulations to M.
+Michaux and the Group in Boulogne-on-Sea!</p>
+
+<p>Naturally, we Esperantists gathered together, and stayed in batches
+at the several Esperanto hotels. Certainly the hotel-keepers cannot
+complain of Esperanto.</p>
+
+<p>Having arrived on Friday evening, we still had time for sundry little
+trips into the country before Saturday evening, when the Congress was
+officially opened.</p>
+
+<p>Dr. Zamenhof himself arrived on Friday, after a glorious stay in
+Paris. He was staying with M. Michaux. A select few were invited to
+meet him for a private conference before the official meeting in the
+evening.</p>
+
+<p>It was then decided to elect five Vice-Presidents for the Congress,
+as Dr. Zamenhof did not feel sufficiently strong to take all the
+duties upon himself. The five elected were:&mdash;Dr. Zamenhof, President.
+Vice-Presidents:&mdash;M. Boirac, Rector of the University of Dijon; M.
+Michaux, Advocate, Boulogne; Dr. Mybs, Hamburg; Colonel Pollen,
+LL.D., C.I.E., V.D., President of the B.E.A.; and General Sebert,
+Member of the Institute of France.</p>
+
+<p>The success of the various meetings we largely owe to the Mayor of
+Boulogne, who most generously allowed us the use of the Municipal
+Theatre throughout the Congress. Indeed, without this help, we know
+not what would have happened, for that fine theatre itself was none
+too vast for the audience.</p>
+
+<p>On Saturday evening, about 8.20, the friendly babbling of those
+assembled was suddenly hushed, the drop-curtain was raised, and
+lo! in one long row were seen the eminent Frenchmen who desired to
+welcome us to French soil.</p>
+
+<p>Dr. Zamenhof was the only non-Frenchman, and the others were the
+Mayor, Deputy-Mayor, President of the Chamber of Commerce, General
+Sebert (Member of the Institute, Representative of the Touring Club
+de France), Professor Carlo Bourlet (President of the Paris Group),
+Professor Cart, and MM. Boulet and Derveaux (the two Secretaries of
+the Boulogne Group), and last, but not least, M. Michaux.</p>
+
+<p>After many charming speeches, Dr. Zamenhof rose, and quite calmly
+heard the most thundrous applause imaginable. Many weaker men would
+have been confused under such circumstances; but, although I sat
+in the front row, I did not even see the Doctor&rsquo;s hand shake. Most
+calmly, maybe somewhat automatically, the creator of the language
+Esperanto very clearly delivered a most beautiful speech, while he
+saw before his feet the triumph of his labours, the flower of the
+Esperantist army.</p>
+
+<p>And, during the great silence which reigned during the long speech,
+not even one word from his lips was lost. It was ever thus throughout
+the Congress. Every Esperantist without difficulty understood every
+Esperantist.</p>
+
+<p>A detailed description of Dr. Zamenhof&rsquo;s speech we leave to those of
+our contemporaries who have been selected for reporting officially.</p>
+
+<p>When Dr. Zamenhof was seated, and the applause had broken forth
+again, the curtain fell, and the Congress was officially opened.</p>
+
+<p>Shortly afterwards the Boulogne Group gave a most enjoyable concert.
+The ladies&rsquo; choir, under the direction of the devoted Mme. Bergier,
+was specially worthy of applause.</p>
+
+<p>Our collaborator, M. Paul Boulet, recited "The Pastor&rsquo;s Bathe," and
+also acted in the two comedies performed during the Congress.</p>
+
+<p>Would that all Esperantist Groups were as endowed with talent as that
+in Boulogne-on-Sea!</p>
+
+<p>After the concert we naturally re-assembled in the Grand Caf&#233;, for
+we were in France, where the caf&#233; is the general meeting place. In
+the same elegant building sixty or seventy Esperantists had chatted
+with Dr. Zamenhof, in a non-official gathering the night before, so
+we knew the place well.</p>
+
+<p>The next day was, of course, Sunday. Assuredly none of the English
+members had ever enjoyed such a Sunday before; and, to set disturbed
+consciences at rest, we assured them that, as it was the second day,
+it could not be Sunday also, which is the first day!</p>
+
+<p>Early in the morning we met, according to nationality, to settle the
+election of representatives for Linguistic Matters, etc.</p>
+
+<p>After the meeting, those elected met together alone, and the rest
+lunched early, in order to go to the Races by a special train. The
+day was most delightful, air clear and fresh, sun warm, sky blue.
+When therefore M. Gehet, Secretary of the Rouen Group, suggested that
+we should go to the racecourse by sailing-boat, instead of the train,
+the proposal was so attractive that I deserted my mother and the many
+friends, and journeyed with but three.</p>
+
+<p>The sea was so beautiful, yet a little rough, that, having arrived in
+Wimereux (where the racecourse is situated), M. Gehet and I decided
+to return to Boulogne, and later go by tram. Thus it happened that we
+saw only the last race&mdash;the Officers&rsquo;&mdash;and returned to town in the
+Esperantists&rsquo; train.</p>
+
+<p>After a hasty dinner, we had to tear off to the theatre, where the
+"International Concert" was to take place. Even more crowded than
+the day before, the theatre did indeed present a most encouraging
+appearance. Various songs, recitations, and music were entirely
+successful, and the <i>Marriage Forc&#233;e</i>, of Moli&#232;re, was performed by
+actors of eight nationalities. Never before has such a play taken
+place. Among the actors and audience there was but one solitary
+link&mdash;Esperanto; and it was indeed most remarkable that, almost
+without rehearsal, the comedy succeeded in such a manner!</p>
+
+<p>Dr. Zamenhof and his amiable wife invited us, the nine actors, to his
+box, and thanked us. During the long tour of the theatre which this
+visit necessitated we were indeed overwhelmed with congratulations.
+The clothes, scenery, and everything were most excellently arranged.</p>
+
+<p>The second part consisted of songs, recitations, humorous pieces,
+etc., which exhibited genuine talent. We print the programme, and
+everlasting be the shame of those Esperantists who could have been,
+but who did not take the trouble to be, present.</p>
+
+<p>After concert, caf&#233;; after caf&#233;, bed; after bed, sleep; after sleep,
+jollifications (bis). Thus might one describe, in a few words, the
+first days of the Congress.</p>
+
+<p>Monday, August 7th, Bank Holiday in England and Scotland, Esperanto
+Holiday in Esperanto-land! Can we ever forget that day?</p>
+
+<p>While breakfasting, we recollected the counsel of Ham Mukasa, and did
+not eat too much, on account of the good things to come; for was not
+to-day the day allotted for the great International Banquet, and have
+we not been informed that possibly even the great hall of the Casino
+will not be sufficiently large for us?</p>
+
+<p>Yes, so it was! Although it could contain 400 diners, about fifty
+Esperantists had to dine in a room adjoining. A magnificent success!</p>
+
+<p>And over all the name Esperanto. Esperanto Whiskey, Esperanto
+Champagne, Esperanto this, and Esperanto that. And everywhere
+Esperantists. No matter whether Russian, Pole, Frenchman, German,
+Belgian, or Englishman, all were, and ever must remain, Esperantists.</p>
+
+<p>Have such speeches ever been heard? In the first place, Dr. Zamenhof,
+then eminent Frenchmen and representatives of all nations present,
+expressed, in sonorous Esperanto, their thoughts and hopes. Time sped
+rapidly!</p>
+
+<p>The photographers had plenty to do that day; for, although they
+worked hard during the banquet itself, it was even better when,
+expelled into the Casino Gardens, we all gathered hard by a
+band-stand to be photographed, and to hearken to those nations who
+had not yet had their opportunity in the hall.</p>
+
+<p>One can, indeed, be most eloquent in Esperanto. The effect of the
+speeches was most favourable. All were thoroughly interesting,
+all well-delivered. I do not wish to praise any special speech
+above another, but none was more eloquent than that of our youngest
+friend, Edmond Privat, of Geneva. Among the best speakers were Dr.
+Zamenhof (Poland), MM. Michaux, Boirac, Bourlet, Cart, Javal, Mme.
+Bergier (France), MM. Grabowski (Poland), Ostrowski (Russia), Balik
+(Bohemia), Simon (Austria), Borel (Germany), Mme. Junck (Italy), MM.
+Codorniu (Spain), Krikorts (Sweden), St. Martin (Canada), Seynaeve
+(Belgium), Privat (Switzerland), Schneeberger (Protestantism), Abb&#233;
+Peltier (Catholicism).</p>
+
+<p>Although the feast began at mid-day, it was five o&rsquo;clock before we
+could tear ourselves away to prepare for the cruel steamer which had
+to separate us, in body, from the Esperantists.</p>
+
+<p>But in mind they remained with us still. When, crossing the silver
+streak at the sunset hour, we caught sight of a wonderful golden
+shore in the west, we pictured to ourselves that we journeyed to
+that golden land of Esperantism, where reign brotherly love and
+contentment, the golden land which must come some day, the land of
+the mutual intercomprehension of the human race.</p>
+
+<p>Friends of the Congress, <i>&#284;is la revido!</i></p>
+</div>
+<p><i>N.B.</i>&mdash;<i>Priskribo de la lastaj tagoj de la Kongreso
+aperos en No. 24.</i></p>
+</div>
+
+<div id="est2-9-15" class="article" lang="eo">
+<p class="pagenum">135</p>
+<h3>ORIENTAJ MEMORA&#308;OJ.</h3>
+
+<p class="center">Originale verkita de Kolonelo H. K. Gordon.</p>
+
+
+<p>Estas bonegaj malsanulejoj, provizataj por &#265;iuj, senpage.</p>
+
+<p>La malliberejoj estas tiel komfortaj, ke la malri&#265;aj estas pli bone
+servataj kaj nutrataj ol hejme.</p>
+
+<p>Pruntedono de mono per Hindaj bankistoj, nomitaj "Chetties," estas
+grava profesio, sub protekto de Britaj ju&#285;ejoj: jarprocento estas
+preska&#365; neniam malpli ol dekdu, kaj kontra&#365; bona garantia&#309;o: la
+"Chetties" portas malmulte da vesta&#309;oj, e&#265; la plej gravaj estroj.</p>
+
+<p>Estas tre bonaj &#265;evaletoj, Angle "ponies," alkondukataj de
+malproksimaj montaj kamparoj. Ili bone faras kurson, kaj unuj povas
+salti, portante plenkreskan viron, pli ol sia propra alteco. &#264;e la
+kursoj, la saltbaroj estas ofte konstruitaj de ananasoj, anstata&#365;
+kotatero, pro &#349;paremeco.</p>
+
+<p>Tutmondo scias ke la floroj, nomitaj "orkido" sin produktas en
+Birmanujo.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>Forirante de "Rangoon," oni voja&#285;as suden al insulo de "Penang," kaj
+plie ne malproksime al "Singapore."</p>
+
+<p>"<i>Singapore</i>" estas grandega kaj gravega haveno; &#265;iuj &#349;ipoj irante
+de okcidento al oriento kaj kontra&#365;e tie enhaveniras. En&#349;ipigejoj
+kaj tenejoj okupas kvar a&#365; kvin mejlojn da marbordo. Hoteloj estis
+indiferentaj: sed la Klubo estas tre komforta.</p>
+
+<p>Ku&#349;ante apud la Ekvatoro, la klimato estas unuforme varmega kaj
+malseka dum tuta jaro: pluvo falas preska&#365; &#265;iutage. Estas multe
+da &#292;inoj, kaj Hindoj (Koringi). La komuna lingvo, inter multaj,
+estas "Malay," kiu, kiel Hindustani en Hindujo, reprezentas tie nian
+Esperanton.</p>
+
+<p>La maro estas punktata de insuloj.</p>
+
+<p>En "&#308;ava" kaj "Kambodja" sin trovas misteraj resta&#309;oj de anta&#365;a
+okupo de forgesita Hinda popolo: la vastaj ruinoj de "Borubuda" kaj
+"Angkor" pruvas gravan anta&#365;an civilizacion.</p>
+
+<p>Vojirante sur Franca po&#349;t&#349;ipo (sur kiu oni sin trovas tre komforta,
+kaj bone servata), oni atingas la proksiman Francan havenon de
+"<i>Saigon</i>." La urbo ku&#349;as kvardek mejlojn de la enfluo de la granda
+rivero, la "Mekong," de kiu la veturado &#349;ajnas facila, kontra&#365; tiu
+de la "Ganges" al "Calcutta." Multe da mejloj &#265;irka&#365;e stre&#265;as
+plataj unuformaj rizkamparoj, famaj pro grandega raso de kuloj.</p>
+
+<p>Respublika patramo penas forgesigi al gajaj Francoj ke "Saigon"
+ne estas Parizo, kaj ke la Teatro de Saigon ne estas la Porte St.
+Martin.</p>
+
+<p>&#264;e fino de Oktobro, la klimato de "<i>Hongkong</i>" estas efektive
+malproksime de esti agrabla: estante varmega kaj malseka: tamen, en
+Decembro, estas vere agrabla. Dum la da&#365;ro de la voja&#285;o oni pasas
+multe da insuloj. Estas &#265;ie multo da &#292;inoj. Vasta estas la haveno,
+kaj plena da &#349;ipoj de &#265;iuj nacioj.</p>
+
+<p>La monto, nomita "Peak," kiu sin levas poste de la urbo kaj meze
+de la insulo estas la sanigejo por E&#365;ropoj, kaj estas atingebla
+per &#349;nurega relo, tre kruta. De la pinto, &#285;uas oni belan vidon
+malsupren tra la haveno &#285;is la &#292;inlando. Domoj, stratoj, k.c.,
+estas bone konstruitaj. La tombejo "Happy Valley" ku&#349;as bele en arba
+valo.</p>
+
+<p>Oni oferas kurioza&#309;ojn de Japanujo kaj &#292;inujo; sed oni devas esti
+singardema pri a&#265;eta&#309;oj sen konsilo.</p>
+
+<p>De "Hongkong" oni voja&#285;as al "<i>Canton</i>," la granda &#265;efurbo de
+sud-&#292;inujo: en&#349;ipi&#285;inte sur rivera vapor&#349;ipo, Amerike konstruita,
+de la enhavebleco po kvar miloj da voja&#285;antoj, kaj da du miloj da
+"tons" de &#349;ar&#285;o, ni atingas "Canton" post dudekkvarhora vojiro.</p>
+
+<p>La riverborda vidi&#285;o nin frapas per surprizo: &#265;iam vasta popolaro
+lo&#285;as sur boatoj, kunligitaj kaj alligitaj al bordo &#349;nure. Por
+vendi, oni alportas per boatoj vivantajn fi&#349;ojn, precipe grasigitajn
+karpojn, en traboritaj putoj tra kiuj fluas la riverakvo.</p>
+
+<p>Estas necesege dungi gvidiston: certe, neniu volonte irus sole tra la
+mallar&#285;aj stratoj kaj aleoj, kie pasas kaj repasas tiom da malamikaj
+&#292;inoj kun minacaj viza&#285;oj, kiuj foje insultas "alilandajn diablojn"
+per ofendaj ekkrioj.</p>
+
+<p>La gvidisto provizas se&#285;ojn kaj portantojn, por &#265;iu persono: ne
+estas sendan&#285;ere mar&#349;i. La stratoj estas mallumigitaj per multe
+da elpenda&#309;oj de butikoj: homoj balda&#365; amasi&#285;as, kaj la gvidisto
+zorge vin forrapidigas. Sin trovas temploj (pagoda) &#292;inaj, anka&#365;
+la Katolika katedro. De tie al la ekzekuta loko; kie krimuloj estas
+turmentegataj kaj senkapigataj; tiamaniere ordinare estas tio ke
+neniu turnas sian kapon por rigardi.</p>
+
+<p>Eble inter tia vasta lo&#285;antaro, treega severeco estas tute necesa.
+Gepatroj kaj prapatroj estas rigardataj kun treega respekto: sekve,
+patromortiginto ricevas la morton per mil tran&#265;oj: escepte se,
+bon&#349;ance, la cinabra krajono de la Imperiestro &#265;e "Peking" elvi&#349;as
+lian malfeli&#265;an nomon.</p>
+
+<p>Sen beda&#365;ro ni turnas dorsojn kontra&#365; la malaperanta vidi&#285;o,
+kaj post nelonge revenas &#265;e Hongkong. Tie &#265;i, la Hotelo estas
+rezone komforta; multe pli ol tiu en Hindujo, sed malpli ol tiuj en
+Japanujo.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-16" class="serial" lang="eo">
+<p class="pagenum">136</p>
+<h3>SAVITA DE MORTO.</h3>
+
+<p class="center">Originale verkita de Generalo George Cox.</p>
+
+
+
+
+
+<p class="center">&#264;APITRO IV.</p>
+
+
+<p>Priskribi &#265;ion, kion mi sentas, estas tute neeble. Mi altlevas
+la paperon, malfermas la fenestron, kaj permesas al la malvarmeta
+noktaero malhejti mian brulantan frunton. Mi sentas kvaza&#365; mi
+frenezi&#285;as, kaj, kiam la papero, kiun mi tenas en mano, forflugetas
+tra la malfermita fenestro en la mallumecon, mi estas tute nekonscia
+ke mi perdas ion gravan.</p>
+
+<p>Post intertempo, mi plitrankvili&#285;as, kaj ekkonsideras kiamaniere
+okazis la malfeli&#265;a&#309;o. Mi rememoras, ke la armilfaristo montris al
+mi, ke oni povus &#265;ani la pistolon kiel ordinaran pafilon, kaj tiam,
+se la tirilo estos &#349;ovita anta&#365;en, &#285;i fari&#285;os hartirilo, kaj la
+plej malpeza tirilpremo faligos la &#265;anon. Evidente la maljunulo
+estis &#265;aninta la pistolon, kaj nekonscie &#349;ovinta anta&#365;en la
+tirilon. Ho! kia mal&#349;agulo mi estis, ke mi ne klarigis al li la
+tutan me&#293;anismon de la pistolo anta&#365; permesi al li &#285;in tu&#349;i?
+Sed, kiel mi povis scii ke li &#285;in &#349;argus? Ne, certe mi ne estis
+malla&#365;dinda malgra&#365; &#265;io. Sed, kial mi &#285;in ne forprenis de li,
+kiam li ekparolis pri sia timiga projekto? La penso pri "projektoj"
+konfuzas al mi la cerbon, kaj mi komencas pripensi la teruregon
+de mia situacio! "Ho! Dio!" mi ekkrias, "lia tuta projekto estas
+okazinta!" Kaj, tiam liaj vortaj fatalaj trakuregas tra mia cerbo!
+... "<i>Kiel vi povis pruvi ke vi ne estis mortiginta min?</i>" Kiel mi
+povis? Jes, mi povas! La papero! ... Kaj, tiam, kiel fulmo, jen
+ekbrilas en mian spiriton, ke la papero, pruvanta mian senkulpecon,
+estas perdita! perdita! perdita for de &#265;ia espero iam &#285;in revidi!
+"<i>&#264;u vi ne vidas ke vi estas mortonto, se mi ne atestos ke mi pafis
+min mem hazardi?</i>" Grand&#265;ieloj! mi ja estas! Nenio por pruvi mian
+senkulpecon! Mia cerbo brulegas! Mi ekkuregas al fenestro! &#264;io estas
+malluma kiel pe&#265;o, krom la rapidflugantaj lumradioj el&#309;etataj de
+la vagonfenestroj sur la plektbarilojn, kiuj, kontraste, aperigas
+pli malluma la kamparon transe. Mi penas malfermi la pordon. &#284;i
+estas &#349;losita! Mi kuregas al la alia! turnas la tenilon, kaj &#285;i
+cedas! Pli kaj pli brulegas mia cerbo! Mi ekkaptas la mortkorpon!
+tiras &#285;in per la &#349;ultroj, kaj trapu&#349;egas &#285;in tra la pordo, &#285;is
+&#285;i malaperas en la mallumecon! Mi &#309;etas el la fenestro &#265;ion
+ne apartenantan al mi mem, kaj rapide enpu&#349;as en mian po&#349;on la
+a&#309;etojn, kiujn mi estis metinta sur la sidejon, kiam mi penadas
+trovi la &#349;losilon de la pistolujo. Mia okulo ekvidas la fatalan
+turnpafileton! Mi altlevas &#285;in! &#264;u mi plenigos la tragedion? Unu
+malgranda premeto, kaj mi vivos ne plu! Ne! tio min stampus veran
+mortiginton! Kio ajn okazos, miaj okuloj neniam restos sur tiun
+mortigantan armilon! Mi enmetas &#285;in en la ingon, kaj &#285;in &#309;etas el
+la fenestro!</p>
+
+<p>Kaj nun la rapideco ekmalakceli&#285;as. La lumiloj de stacidomo
+videbli&#285;as! Ni haltas! Terura sento de timo, ke iu eniros la
+vagonon, kaj vidos la sangmakulojn sur la planko kaj kusenoj, min
+ekkaptas! La agonio de necerteco estas preska&#365; netolerebla, kaj
+la duonminuta halto &#349;ajnas al mi horoj! Fine, la fajfo de la
+konduktoro! kaj ni foriras!</p>
+
+<p>Kaj nun mi komencas pli trankvile pripensi pri mia situacio, kaj
+konsideri kian fatalan eraron mi estas farinta, &#309;etinte la mortulon
+el la vagono. Kiel mi povis esti kulpigita je mortigo? Kian ka&#365;zan
+mi povis havi por mortigi la malfeli&#265;ulon? Certe ne pro rabado,
+&#265;ar la trovado de lia mono pruvas tion. Lia "projekto" estis simple
+ridinda. Ho! kia idioto mi estis, ke mi ne lasis la mortkorpon tie,
+kie &#285;i ku&#349;is kaj diris la tutan veron &#265;e la stacidomo, kie ni &#309;us
+haltis? Tro malfrue! tro malfrue! Nun mi devas konfidi je sorto! Sed,
+ho! &#265;ieloj! nomi&#285;i mortiginto! Tiri&#285;i en ju&#285;ejon! A&#365;skulti la
+malvarman, senkompatan vo&#265;on de ia malbenata advokato alparolanta
+la ju&#285;antaron, rakontanta fakton post fakto pruvanta mian kulpecon!
+&#264;io vera! kaj mi ... senkulpulo! "Dio mia, estas frenezige!" mi
+ekkrias, kovrante mian viza&#285;on per la manoj, kaj ekploregante je
+malespero!</p>
+
+<p>Kio okazis kelktempe, mi ne scias. Mi devas esti enfalinta en
+letargiecon, &#265;ar mi subite konscii&#285;as, ke mi a&#365;das vo&#265;on
+kriegantan "Preston Park! Preston Park!"</p>
+
+<p>Mi eksaltas de la sidejo, kaj malfermas la fenestron.</p>
+
+<p>"&#264;u vi deziras deiri, sinjoro?" diras vo&#265;o.</p>
+
+<p>"Jes," mi respondis.</p>
+
+<p>"Nu! rapidu, mi petas, &#265;ar ni ne haltas minuton."</p>
+
+<p>Kunprenante mian voja&#285;kovrilon kaj palton, mi eliras el la vagono.
+La fajfo sonas, kaj la vagonaro foriras.</p>
+
+<p>Mi mar&#349;as al la stacipordo; oni demandas mian bileton; mi &#285;in donas
+al la portisto, kiu rigardinte &#285;in, diras:&mdash;</p>
+
+<p>"Kompreneble vi scias ke tiu &#265;i stacidomo ne estas Brighton?"</p>
+
+<p>"Jes," mi respondas, pa&#349;ante sur la vojon.</p>
+
+<p class="pagenum">137</p>
+
+<p>Pluvas forte, kaj mi memoras ke mi lasis mian ombrelon en la vagono.</p>
+
+<p>Senzorge pri la pluvo, mi &#349;anceliras la&#365; la vojo al Brighton.</p>
+
+<p>Mi memoras nenion plu, &#285;is kiam mi atingas la domon de mia patrino,
+kaj la servistino malfermas la pordon.</p>
+
+<p>"Vi tre malfruas, sinjoro," &#349;i diras; "la mastrino kaj la junaj
+sinjorinoj ku&#349;i&#285;is. Sed ho! kiel vi estas malseka kaj pala! &#264;u io
+okazis, sinjoro?"</p>
+
+<p>"Ne," mi respondas, prenante la kandelingon. Mi rapidas supren al mia
+&#265;ambro, kaj &#309;etas min sur la liton.</p>
+
+
+
+
+<p class="center">&#264;APITRO V.</p>
+
+
+<p>"&#264;u vi estas malsana, Fran&#265;jo, mia kara?" diras dol&#265;a, aminda
+vo&#265;o.</p>
+
+<p>Estas la vo&#265;o de mia patrino. Mi turnas min en la lito, kaj lace
+malfermas la okulojn.</p>
+
+<p>"Mi ne sentas min tre bonsane. Mi opinias ke mi malvarmumis hiera&#365;
+nokte, mar&#349;ante domen tra la pluvo."</p>
+
+<p>"Kial vi estis tiel malfrue, mia kara? Mario al mi diris, ke vi ne
+revenis &#285;is la dekunua kaj duono, kaj ke vi &#349;ajnis tre nekvieta kaj
+malsaneta."</p>
+
+<p>&#264;iuj la teruraj okaza&#309;oj de la anta&#365;a nokto kuregas tra mia cerbo.
+&#264;u mi diros al mia bona, aminda patrino la tutan historion? Ha! ne!
+tiu timindega tragedio devas eterne &#349;losi&#285;i en mia brusto.</p>
+
+<p>"Mi eliris &#265;e Preston Park, patrino mia, pensante ke mi &#285;uos la
+mar&#349;adon; sed malfeli&#265;e mi lasis mian ombrelon en la vagonaro, kaj
+pluvegis sen&#265;ese la tutvojon."</p>
+
+<p>"Mi esperas, kara," respondas mia patrino, "ke estas nur malvarmumo,
+kiun vi ekkaptis. Pli bone estas resti en lito. Mi suprensendas al vi
+tason da teo, kaj tiam eble bona refre&#349;iga dormado resanigos vin,
+&#265;ar vi &#349;ajnas febra kaj via pulso batas iom rapide."</p>
+
+<p>Mia bona patrino min kisas, kaj forlasas la &#265;ambron. Balda&#365; aperas
+la man&#285;a&#309;o, kiun, malpeza kiel &#285;i estas, mi malfacile englutas.
+Tamen &#285;i refre&#349;igas min, kaj balda&#365; mi ekdormegas.</p>
+
+<p class="center">(<i>Da&#365;rigota</i>).</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-17" class="article" lang="eo">
+<h3>FRAGMENTAJ MEMOROJ.</h3>
+
+<p class="center">Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).</p>
+
+<p class="center"><i>La a&#365;toro rizervas &#265;iajn rajtojn.</i></p>
+
+
+<p>Mi forgesas &#265;u estis en Svisujo a&#365; A&#365;strujo ke, en publika lavejo,
+mi vidis muelilon por sapo. Oni metis sub &#285;i la maldekstran manon,
+turnis du a&#365; tri fojojn per la dekstra mano la turnilon kaj ricevis
+en la el&#349;tre&#265;itan manon maldekstran, sufi&#265;on da saprabota&#309;oj por
+lavi per ili la manojn. Tiuj kiuj kutimas vidi en Anglaj lavejoj
+stacidomaj la saptableton jam de multaj manoj uzitan, certe tre
+&#349;atus tian muelilon. Mi mem kutime kunportas sapfolietojn, sed foje
+mi forgesas ilin kunpreni, kaj tiam&mdash;nu, mi sopiras je la muelilo kiu
+muelas sapon.</p>
+
+<p>Pro kio mi komencas Amerikan memora&#309;on per priskribo de ilo kiun mi
+vidis en E&#365;ropo? Pro tio, ke por voja&#285;anto negrandaj aferoj estas
+ofte la plej gravaj; anka&#365; ke mia cerbo insistas kunmeti tiun &#265;i
+memora&#309;on&mdash;eble pro la turnilo&mdash;kune kun tiu de la salskuilo Amerika
+(<i>American salt shaker</i>) tiamaniere ke se mi pensas pri la unu mi
+&#265;iam pensas anka&#365; pri la alia.</p>
+
+<p>"Sed kio," oni demandas, "estas la salskuilo." &#284;i estas, por tiel
+diri, lar&#285;igita piprujo en kies kovrilo la truoj estas tamen pli
+grandaj ol tiuj kiujn kutime havas piprujo. Plie oni fabrikas &#285;in
+ne el vitro sed el porcelano kaj presigas sur &#285;in belan floran a&#365;
+alian desegnon.</p>
+
+<p>Trapasantan la kovrilon (almena&#365; en la plej bonaj specoj) oni
+trovas ilon por grati kaj disigi la salerojn. Kiel bone scias &#265;iu
+mastrumistino saleroj dum malseka vetero kune alglui&#285;as. Por spici
+ovojn po&#265;umitajn, k.t.p., la salskuilo estas ilo tre konvena.
+Kelkajn mi a&#265;etis kaj kunportis hejmen.</p>
+
+<p>Ofte kuni&#285;oj de pensoj estas tre kuriozaj. Ekzemple, mi pense
+kunigas veturon kiun junule mi faris per <i>kajiko</i> de <i>Constantinople</i>
+kun sperto kiu al mi okazis en malgranda Amerika vila&#285;o. Jen
+ili:&mdash;De <i>Constantinople</i> kun kelkaj kunuloj mi per kajiko supreniris
+la Kornon Oran (The Golden Horn) &#285;is la Dol&#265;aj Akvoj de E&#365;ropo
+(The Sweet Waters of Europe). Kiam ni tien alvenis ni estis &#265;iuj
+malsataj, sed ni trovis por man&#285;i nur nigran panon kun kelkaj
+malgrandaj fi&#349;oj (mi pensas sardeloj), kaj por tran&#265;i tiujn
+apetitdonajn man&#285;a&#285;ojn ni posedis la ne tro puran po&#349;tran&#265;ilon
+de nia gvidisto, kiu ilo eble &#309;us anta&#365;e tran&#265;is tabakon. Unu
+bu&#349;plenon mi englutis kaj tuj sentis en mi grandan bezonon ser&#265;i
+tiun &#265;ambron kiun provizis por tielaj okazoj la antikvaj Romanoj.</p>
+
+<p>La Amerika sperto estas la jena:&mdash;Mi alvenis malgrandan vila&#285;on,
+kie, &#265;ar tie mi ne intencis resti longtempe, mi eniris lo&#285;antejon.</p>
+
+<p>Mi tuj trovis ke mi estas malanta&#365;enirinta al la kutimoj de niaj
+mezepokaj anta&#365;uloj, &#265;ar, &#265;e la<span class="pagenum">138</span> man&#285;oj oni &#265;irka&#365;portis sur
+plado la viandon, el kiu la gastoj fortran&#265;is siajn porciojn <i>&#265;iu
+per sia propra tran&#265;ilo</i>.</p>
+
+<p>Mi diris al Amerikano ke tiu &#349;ajnas al mi tre malagrabla kutimo.
+"Ho, ne," li respondis, "&#265;iu tu&#349;as nur tion kion li mem man&#285;os.
+Pro tio la kutimo ne estas malagrabla. Sed vi Angloj estas &#265;iuj tre
+mal&#349;atemaj!"</p>
+
+<p>Tamen mi estis danka ke oni permesis al mi fortran&#265;i la unuan
+porcion; sed kredeble se mi estus restinta en tiu vila&#285;o mi balda&#365;
+kutimi&#285;is al la man&#285;maniero kaj &#285;in ne plu estus rimarkinta.</p>
+
+<p>En verko, mi pensas de <i>Max O&rsquo;Rell</i>, oni legas ridigan rakonton pri
+Amerika ri&#265;egulo kiu per siaj propraj manoj purigis la botojn de sia
+Angla amiko; kaj vere la malfacila&#309;o kiun prezentas al Amerikano la
+purigado de siaj botoj estas por ni preska&#365; malkomprenebla.</p>
+
+<p>Mi apena&#365; estis enirinta Amerikan hotelon kiam mi legis la anoncon:
+"La Hotelestro ne respondas pri botoj lasitaj ekster la pordoj de la
+dormo&#265;ambroj."</p>
+
+<p>Kredeble la onklino &#285;in ne legis, &#265;ar, je tre frua horo matene, mi
+a&#365;dis longeda&#365;ran frapegadon sur la pordon de mia dormo&#265;ambro, kaj
+malferminte &#285;in mi vidis homon kiu tenas en la mano paron de botoj
+de Sinjorino, kaj demandas tujan pagon por la purigo de ili.</p>
+
+<p>"&#264;u oni ne devas enskribi la purigprezon sur la kalkulon?"</p>
+
+<p>"Ne, la afero estas tute persona; li jam mal&#349;paris sufi&#265;on da
+tempo; &#265;u oni atendas ke li ser&#265;u la tutan hotelon por ricevi la
+purigpagon de paro de botoj? Mi devas tuj pagi a&#365; li forportos la
+botojn, k.t.p., k.t.p."</p>
+
+<p>Certe li estis en tre malbona humoro, sed li &#309;us estis vekinta min,
+kaj kiam oni tion faras per frapado sur pordon, sendube li suferos
+je doloro de la artikoloj. Plie la onklino diras al mi ke nur kiel
+grandega favoro li konsentis ser&#265;i mian &#265;ambron. Li subite estis
+prezentinta sin al &#349;i per la sama demando; tujan pagon a&#365; li
+detenos la botojn; kaj, ho, ve, la onklino ne havis en sia monujo
+Amerikajn monerojn. &#348;i petis pri la tuja a&#265;eto de kesteto de
+purigiloj. Amerikano kutime kunportas tian kesteton kaj purigas mem
+siajn botojn.</p>
+
+<p>&#264;e la subeta&#285;o de hotelo oni trovos botpurigiston, kaj oni pagos al
+li sufi&#265;an prezon por liaj servadoj. En la stratoj knaboj faros la
+purigon je malkara prezo, sed ili havas &#349;ajnon timi la policanojn.
+Eble estas malpermesite al ili eniri la stratojn kie ili faras la
+plej grandan gajnon.</p>
+
+<p>Foje mi legis pri homo kiu faris voja&#285;on en kesto. Se mi legus
+ke tuta familio faris voja&#285;on en kesto <i>Amerika</i> mi neniel
+estus surprizata, tiel &#285;i estas grandega. Fanfaronante pri la
+frukto-porteco de la sojlo de kelka regiono, Amerikano diris ke
+iu metis sur &#285;in komodon, kaj jen, &#265;e la mateno la komodo estis
+enradikinta kaj kreskinta, kaj li trovis ne komodon sed dometon de
+kvar &#265;ambroj. Nu, se oni metus sur <i>tian</i> sojlon keston Amerikan
+kredeble li trovos &#265;e la mateno veran &#349;ipegon de <i>Noah</i>. Amerikanoj
+ja uzas ne kestojn sed kestegojn, kaj jen estas, la&#365; mia opinio, la
+ka&#365;zo de tiu "eg"eco.</p>
+
+<p>Paginte oni lernas! Kiam ni alvenis Amerikon ni havis tutan aron de
+malgrandaj paka&#309;oj, kaj kiam ni forlasis <i>New York</i> mi kalkulis ke
+mi jam pagis dudek dolarojn (=kvar livrojn=cent frankojn) por la
+movigo de ili. La kosto estas tute sama por malgranda a&#365; grandega
+kesto, kaj por la alportado, kaj &#265;e la paka&#309;tenejo.</p>
+
+<p>Mi, tial, tuj konverti&#285;is al la Amerika metodo; a&#265;etis la plej
+grandan keston kiun mi trovis, kaj en &#285;in enmetis, mi pensas,
+dekkvar el miaj paka&#309;etoj.</p>
+
+<p>Voja&#285;ante kun sinjorino mi ne povis imiti la Amerikanon kiu al mia
+demando kiajn prepara&#309;ojn li farus por &#265;irka&#365;voja&#285;i la mondon
+respondis, "Nu, fremdulo, mi divenas ke mi nur metus en mian po&#349;on
+kombilon kaj dentpurigilon."</p>
+
+<p>Oni povas bone supozi ke kestegojn tiajn kiajn mi priskribas,
+Amerikaj servistoj neniel deziras suprenporti en la dormo&#265;ambrojn.</p>
+
+<p>Tre ofte la voja&#285;anto lasas ilin &#265;e la stacidoma paka&#309;tenejo, kie
+foje mi vidis aron de Amerikanoj, &#265;iu kun sia <i>gripsack</i> (malgranda
+valizo kiun oni portas per la mano), elprenantaj el la kestego tion
+kion ili bezonas por la venonta tago, kaj enmetantaj tion kion
+ili alportis en la <i>gripsacks</i>. En hotel-vestibuloj (t.e., en la
+vestibuloj de <i>kelkaj</i> hoteloj) oni vidas la saman &#349;an&#285;adon de
+tola&#309;o.</p>
+
+<p>Inter miaj paka&#309;oj estis fortega leda kesto kiu tre incitis
+la malamon de la Amerika portistaro. Jen kion diras al mi la
+onklino:&mdash;"&#264;e unu stacidomo &#349;i vidis portiston kiu trenis la&#365;longe
+la trotuaro tiun keston supro malsupren renversitan."</p>
+
+<p>Amerikano kiu trapasas diris al li:&mdash;"&#264;u vi ne vidas ke vi trenas
+tiun keston supro malsupren. Tiamaniere trenante vi certe &#285;in
+difektegos."</p>
+
+<p>"Nu, se mi &#285;in difektos&mdash;&#285;i estas nur la poseda&#309;o de unu
+<i>Britisher</i>," respondis la aminda portisto kaj trankvile da&#365;rigis la
+difektigon. Por klarigi lian rimarkon mi diros ke Amerikanoj kutime
+ne uzas <i>ledajn</i> kestojn.</p>
+
+<p>Ie mi legis recepton por frakasi &#349;tonegojn. Enfalditajn en pajlo
+zorgege ilin enpaki en keston. Surmetu la surskriba&#309;on: "Facile
+rompebla; volu ekzerci la plej grandan zorgon," kaj forsendi la
+keston per vagonaro al la plej proksima urbo. Malferminte &#285;in vi
+trovos ne &#349;tonegojn sed polverojn.</p>
+
+<p>La zorgego de tiu portisto ka&#365;zas ke preska&#365; mi tion kredas!</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-18" class="article" lang="eo">
+<p class="pagenum">139</p>
+<h3>LA HUNDO DE "BRISQUET."</h3>
+
+<p class="center">(Eltira&#309;o de Charles Nodier).&mdash;Tradukita de C. Leroux (Rouen).</p>
+
+
+<p>En nia arbaro de "Lyons," &#265;irka&#365;e la vila&#285;eto de "La Goupilli&#232;re,"
+tute apud granda putfonto kiu apartenas al la pre&#285;ejeto de
+"Sankta-Martino," lo&#285;is maljuna arbohakisto kiu estis nomita
+"Brisquet," a&#365;, aliel, la fendiston je la bona hakilo, kaj kiu
+malri&#265;e vivis per la produkta&#309;o de siaj bran&#265;faskoj, kune kun sia
+edzino kiu estis nomita "Brisquette." <span class="sc">Dio</span> estis donita al
+ili du beletajn infanetojn: sepjaran knabeton kiu estis bruna kaj
+nomita "Biscotin," kaj sesjaran blondulineton nomitan "Biscotine."
+Krom tio, ili havis frizitharan hundon, tute nigran, escepte je la
+bu&#349;ego kiu estis fajrkolora; kaj &#285;i estis certe la plej bona hundo
+el la lando pro sia alligiteco al siaj gemastroj. Oni nomis &#285;in "La
+Bichonne," &#265;ar &#285;i estis hundino.</p>
+
+<p>&#264;u vi memoras pri la tempo kiam alvenis tiom da lupoj en la
+arbaron de "Lyons?" Estis dum la jaro de la densaj ne&#285;oj, kiam la
+malri&#265;uloj devis vivi tiel malfacile.</p>
+
+<p>"Brisquet," kiu foriris &#265;iam al sia laboro kaj kiu ne timis la
+lupojn, dank&rsquo; al sia bona hakilo, iamatene diris al "Brisquette":</p>
+
+<p>"Edzino, mi petas vin ke vi ne lasu forkuri, nek &lsquo;Biscotin,&rsquo; nek
+&lsquo;Biscotine,&rsquo; &#285;is kiam Sinjoro la estro de la lupkaptistoj estos
+veninta. Estus dan&#285;ere por ili. Ili havas sufi&#265;e por mar&#349;i inter
+la malalta monteto kaj la lageto, de kiam mi plantis palisoj sur la
+bordo de la lageto, por anta&#365;gardi ilin de malfeli&#265;o. Anka&#365;, mi
+petas vin, &lsquo;Brisquette,&rsquo; ke vi ne lasu forkuri &lsquo;La Bichonne,&rsquo; kiu nur
+tion demandas."</p>
+
+<p>&#264;iu matene, la saman aferon, "Brisquet" diris al "Brisquette."
+Iavespere, li ne revenis je la kutima horo. "Brisquette" alvenis al
+la sojlo de la pordo, eniris, reeliris, kaj, krucigante siajn manojn,
+diris: "Mia <span class="sc">Dio</span>! kiom li malfrui&#285;as!" Kaj poste, ankora&#365;
+&#349;i eliris, kriante: "Eh! Brisquet!"</p>
+
+<p>Kaj "La Bichonne" saltis &#285;is &#349;iaj &#349;ultroj, kvaza&#365; &#349;i volis diri:
+"&#264;u mi iros?"</p>
+
+<p>"Paco!" diris al &#349;i "Brisquette." "A&#365;skultu, &lsquo;Biscotine,&rsquo; iru &#285;is
+la monteto por scii &#265;u via patro revenas. Kaj vi &lsquo;Biscotin,&rsquo; sekvu
+la strateton sur la bordo de la lageto, zorgante bone &#265;u mankas
+palisoj, kaj fortla&#365;te kriu: &lsquo;Brisquet! Brisquet! ... Paco! la
+Bichonne!&rsquo;"</p>
+
+<p>La infanoj foriris, foriris rapide, kaj kiam ili estis renkontintaj
+sin je la placo kie kruci&#285;as la stratoj de la lageto kaj de la
+monteto, Biscotin diris: "Mi retrovos nian malfeli&#265;an patron a&#365;
+la lupoj man&#285;os min tie." "Ili man&#285;os min anka&#365;," respondis
+Biscotine.</p>
+
+<p>Dum tio &#265;i, Brisquet estis reveninta per la strato de "Puchay"
+pasinte je la "kruco de la azenoj," apud la pre&#285;ejo de "Mortemer,"
+&#265;ar li devis liveri dorskorbon da fasketoj &#265;e Johano "Paquier."
+"&#264;u vi vidis niajn infanojn?" diris Brisquette. "Niaj infanoj?"
+respondis Brisquet; "niaj infanoj? Dio mia! &#265;u ili foriris?" "Mi
+sendis ilin al via renkonto, &#285;is la monteto kaj al la lageto, sed vi
+prenis alian vojon."</p>
+
+<p>Kaptinte sian bonan hakilon, tuj, Brisquet forkuris al la monteto.</p>
+
+<p>"Se vi prenus la Bichonne," kriis Brisquette.</p>
+
+<p>La Bichonne estis jam malproksime; &#349;i estis tiel malproksime ke
+balda&#365; Brisquet ne vidis plu &#349;in. Kaj &#265;iam li kriis: "Biscotin!
+Biscotine!" kaj neniu respondis. Tiam li ekploris &#265;ar li ektimis ke
+liaj infanoj estis perditaj.</p>
+
+<p>Kurinta longe, tre longe, li &#349;ajnis eka&#365;di la vo&#265;on de la
+Bichonne. Rekte en la densejon, li mar&#349;is al la placo kie li estis
+a&#365;dinta &#285;in, kaj levante sian bonan hakilon, li eniris. La Bichonne
+estis alveninta tien je la momento kiam Biscotin kaj Biscotine estis
+&#309;us man&#285;egotaj de granda lupo; &#349;i estis &#309;etinta sin anta&#365;en,
+bojante por averti Brisquet per siaj bojoj. Per bato de sia hakilo,
+Brisquet mortigis la lupon, sed estis tro malfrue por la Bichonne;
+&#349;i jam ne vivis plu.</p>
+
+<p>Brisquet, Biscotin kaj Biscotine renkontiris al Brisquette. Estis
+granda &#285;ojo, sed tamen &#265;iuj ploris; &#265;iuj rigardoj ser&#265;is la
+Bichonne. Brisquet enterigis la Bichonne en angulo de sia korto, sub
+multepeza &#349;tono sur kiu la lernejestro skribis Latine:</p>
+
+<blockquote><p>"Tie &#265;i estas la Bichonne, malfeli&#265;a hundo de Brisquet."</p></blockquote>
+
+<p>Kaj de tiu &#265;i tempo, oni diras la sekvantan proverbon:</p>
+
+<blockquote><p>"Tiel malfeli&#265;a kiel la hundo de Brisquet kiu nur unu fojo foriris
+al la arbaro kaj kiun la lupo man&#285;is."</p></blockquote>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-19" class="article" lang="eo">
+<p class="pagenum">140</p>
+<h3>LA PARADO &#264;E SHERBORNE.</h3>
+
+<p class="center">Originale verkita de H. W. Southcombe.</p>
+
+
+<p>Multe da samlanduloj, kaj eble da alilanduloj, veturante la
+okcidentan marbordon, preterpasis tiun &#265;i modestan urbon.</p>
+
+<p>Eble ili anka&#365; ekrigardis la abatan-pre&#285;ejon kaj la pentrindan
+ruinan kastelon, kiuj estas la &#265;efaj poseda&#309;oj de la urbo, kaj pri
+kiuj la lo&#285;antoj havas grandan fierecon.</p>
+
+<p>Kvankam la urbo havas nek tre multe da lo&#285;antoj nek tro da ri&#265;eco
+&#285;i havas grandan kaj memorindan historion.</p>
+
+<p>Estis en jaro 705 A.D. sankta Ealdhelm fondigis la urbon, la
+episkopan sidejon, kaj la lernejon, kiu lasta nuntempe atingis kaj
+subtenas tre altan rangon inter niaj grandaj publikaj lernejoj.</p>
+
+<p>&#264;ar &#285;i estas la 1,200 dat-reveno de ilia urbo la urbanoj havis tre
+indan ideon.</p>
+
+<p>Ili diris: "Ni uzu la ruinan kastelon kiel scenejo, ni elektu kelkajn
+el niaj urbaj historiaj rakontoj, kaj faru kvaza&#365; ekster-doman
+teatra&#309;on a&#365; priskriban paradon."</p>
+
+<p>Ili havis unufoje kiel samurbano S<sup>ro</sup> Louis N. Parker, kiu nuntempe
+estas unu el niaj plej bone konataj teatra&#309;o-verkistoj.</p>
+
+<p>Li kore akceptis la ideon, verkis la necesan libreton, kaj
+entuziasme, senrekompence prenis sur si mem la gravan rolon de,
+"Estro de la ceremonioj."</p>
+
+<p>Venante el Londono li laboris kune kun siaj gekunhelpantoj tage kaj
+nokte por sukcesigi la aferon.</p>
+
+<p>S<sup>ro</sup> James Rhoades verkis la poeziojn kaj S<sup>ro</sup> Walter Raymond,
+okcidenta kampara viro, verkis la 9<sup>an</sup> scenon, pri la urba
+kaj mona&#293;a malamikeco. Tiu &#265;i sceno estis ludita tute en la
+okcidenta dialekto kaj estis granda plezuro kaj amuza&#309;o al multe
+da okcidentuloj revenante el malproksimaj lokoj, rea&#365;dadi la bone
+konatan dialekton de ilia nask-lando.</p>
+
+<p>La verkistoj elektis la jenajn scenojn por prezenti al ilia
+a&#365;dontaro:&mdash;</p>
+
+<ol>
+<li><!-- 1. --><small>A.D.</small> 705. La alveno de St. Ealdhelm.</li>
+
+<li><!-- 2. --><small>A.D.</small> 845. La malvenko de la Danoj.</li>
+
+<li><!-- 3. --><small>A.D.</small> 860. Morto de Ethelbald kaj alveno de la knabo Re&#285;o
+Alfred.</li>
+
+<li><!-- 4. --><small>A.D.</small> 998. Enkonduko de la <i>Benedictine</i> vivo-maniero de
+Episkopo Wulfsy III.</li>
+
+<li><!-- 5. --><small>A.D.</small> 1075. Re&#285;. William I. (<i>La venkanto</i>) translokigas
+la episkopan sidejon al <i>Salisbury</i>.</li>
+
+<li><!-- 6. --><small>A.D.</small> 1107. Roger of Caen, Episkopo de <i>Salisbury</i> kaj
+abato de <i>Sherborne</i>, fondigas la kastelon.</li>
+
+<li><!-- 7. --><small>A.D.</small> 1437. La malamikeco inter la urbanoj kaj la
+mona&#293;aro kaj ekbruligado de <i>la pre&#285;ejo</i>. La <i>Morris</i> danco.</li>
+
+<li><!-- 8. --><small>A.D.</small> 1437. La fondigo de la maljunulejo, kiu ankora&#365;
+&#349;irmas kelkajn maljunulojn kiuj partoprenis en la parado.</li>
+
+<li><!-- 9. --><small>A.D.</small> 1539. La el&#309;eto de la mona&#293;aro.</li>
+
+<li><!-- 10. --><small>A.D.</small> La lernejo ricevas la oficialan regan a&#365;toritaton.</li>
+
+<li><!-- 11. -->Alveno de Sir Walter Raleigh.</li>
+</ol>
+<p>Danco cirka&#365; la Maj-stango.</p>
+
+<p>La fina vida&#309;o estis de du belaj blank-vestitaj junulinoj, sur
+estrado, unu estis la urbo Sherborn en Mass., Ameriko, la alia la
+urbo Sherborne, Anglujo. Heraldo legis amikan leteron de la Amerika
+<i>Sherborn</i> kaj kun muziko la &#265;eestantoj pluvis rozojn sur amba&#365;
+figuroj.</p>
+
+<p>Granda procesia mar&#349;ado de &#265;iuj geaktoroj.</p>
+
+<p>La soleno devis tute esti montra&#309;o de loka patriotismo sekve &#265;iu
+aktoro devis mem a&#265;eti sian propran robon, devis esti lo&#285;anto
+en a&#365; apud <i>Sherborne</i> kaj devis doni senpage multe da tempo al
+sen&#265;esaj ripetadoj.</p>
+
+<p>La rezultato plene montris ke ili &#265;iuj malavare donis sian monon,
+tempon, kaj laboron.</p>
+
+<p>E&#265; la vest-desegnoj, la kudrado, kaj parte la silka plekta&#309;o estis
+farita en la urbo de la urbanoj.</p>
+
+<p>La plej grandaj roloj en la teatra&#309;o estis entreprenitaj de najbaraj
+grandsignoroj kaj la rolo de St. Ealdhelm de la &#265;ef-lernestro mem.</p>
+
+<p>La aliaj 250 geaktoroj, unue difinitaj, frue plimulti&#285;is &#285;is 850
+kaj ili &#265;iuj restis anonimaj.</p>
+
+<p>La parado estis ripetita dum kvin tagoj, bon&#349;ance sub brila sunlumo,
+kaj preska&#365; sen pluvo, kio estas, en nia klimato, la plej granda
+malhelpo kontra&#365; &#265;iuj ekster-domaj kunvenoj.</p>
+
+<p>Dum la semajno la malrekta strateto estis plena je sunvarmitaj
+geturistoj, fervore demandante, "kie estas la kastelo, kie hotelo.
+Kie la bilet-oficejo," k.t.p. 10,000 vizitantoj trairis la pre&#285;ejon
+kaj 30,000 homoj kunvenis por vidi la teatra&#309;on. Subite la urbo
+vekigante trovis ke &#285;i estis la&#365;te la&#365;data, nek nur de la
+grandnombraj vizitantoj, al kiuj &#285;i bone sukcesis doni tutan novan
+kaj neatenditan senton kaj &#285;ua&#309;on, sed anka&#365; de la tuta
+<span class="pagenum">141</span> Brita
+gazetaro kiu donis al la afero longajn artikolojn kaj priskribojn. La
+supre-nomitaj historiaj okazoj prezentitaj tute senhalte okupis pli
+ol du horojn.</p>
+
+<p>La komenco de la 1<sup>a</sup> sceno, kun eniro de heroldoj kaj trumpetistoj
+sekvataj de la kantistoj, estis tre impresa. Anta&#365; &#265;iu sceno aro de
+muzikistoj kaj kantistoj anoncis &#285;ian enhavon per priskriba kanto de
+dek a&#365; dek-du linioj.</p>
+
+<p>Estis tre bela vidi la aron de hele vestitaj geaktoroj kvaza&#365;
+fluidi&#285;i kaj malaperi a&#365; tra a&#365; post la kastelo a&#365; aliloke.
+Samtempe oni eka&#365;dis la piedbaton de aliaj venontaj rajdantoj kaj
+la tintadeton de malproksima arma&#309;o kaj armiloj kaj ekvidis la
+orajn, skarlatajn kaj multkolorajn robojn de la venontoj aperante kaj
+malaperante inter la arbegoj kaj amasoj de kreska verda&#309;o.</p>
+
+<p>Per feli&#265;a penso la a&#365;dintaro devis eniri al la sidejo tra la
+pordegoj de la parko, kiu &#265;irka&#365;as la modernan domegon, mar&#349;i
+mallonge trans la mola torfo kaj poste tra longa serpenta vojo, sub
+ombro de multaj arbaraj grandeguloj la&#365;flanke de la lago.</p>
+
+<p>Tia eniro povis bone agordi kaj trankviligi la animo. Kelkaj
+&#265;eestantoj prave diris ke la atmosfero de la loko kaj de la tuta
+afero tute similis, nek tiun de la grandegaj paradaj vida&#309;oj donitaj
+&#265;e kelkaj Londonaj amuzejoj, nek tiun de la historia procesioj
+kiuj okazas &#265;e kelkaj fremdaj urbegoj, sed ke &#285;i pli similis la
+Oberammerga&#365; festojn pro la naiveco kaj seriozeco kaj loka popola
+sindonemeco kaj koreco.</p>
+
+<p>Sed kvankam serioza celo, kelk-foje preska&#365; religia, aperis tra
+la ceremonioj tre ofte okazis ridindaj amuza&#309;oj. Precipe en la
+9<sup>a</sup> dialekta sceno la aktoroj plene ludis &#349;erc-maniere kun granda
+entuziasmo kaj gajeco.</p>
+
+<p>En tiu &#265;i <i>mona&#293;a kontra&#365; urba</i> sceno la estro de la mona&#293;a
+partio estis granda bu&#265;isto "kiu povis mortigi bovon per unu
+man-bato."</p>
+
+<p>Tiu &#265;i rolo estis entreprenita de grandega <i>Sherborne</i> bu&#265;isto kiu
+plene plenumis la rolon.</p>
+
+<p>Li humore senkulpigis sin, batalante por la abato kontra&#365; sia
+samurbanoj, &#265;ar la abato a&#265;etadis grandan amason de viando "kaj
+neniam povis &#285;i esti tro grasa."</p>
+
+<p>La sceno fini&#285;is per apero de Robin Hood kaj siaj anoj kiu venkis la
+bu&#265;iston kaj la mona&#293;aron kaj kiel fino la batalantoj cedis lokon
+al aro de belaj kaj gracilaj gedancistoj.</p>
+
+<p>Estis la antikva <i>Morris dance</i>. Unue eniris kurioze vestita
+muzikisto kaj stari&#285;is sur barelon. Per unu mano li ludis tubeton
+kaj per la alia frapetadis malgrandan tambureton kune kun li, kiel
+amiketo, kuris per &#349;anceli&#285;a irado, diableto, kaj dum la danco li
+sidi&#285;is kiel kontenta hundeto apud la barelo.</p>
+
+<p>Tiu &#265;i danco enhavas kelkaj dancantoj kiuj portas art-faritajn
+&#265;evaletojn, kiujn ili igis fari gajajn petola&#309;ojn.</p>
+
+<p>Post la ceremonioj la geaktoroj plenigis la scenejon kaj multe
+el ili iris hejmen en kostumo tra la malnovaj stratoj. Tie estis
+kavalirojn, militistoj, <i>Saxon</i> inoj kun altaj pintaj kap-ornama&#309;oj,
+Danoj, mona&#293;oj, servistoj, episkopoj, gedancistoj, trumpetistoj kaj
+&#265;ia-speca mez-epoka sanktulo a&#365; pekulo kiun oni povis imagi.</p>
+
+<p>Kiam mi vespere en duon-lumeco pense hejmen reiris, kavaliro en
+&#265;en-arma&#309;o anka&#365; peze kaj malrapide tra-rajdas la vojon.</p>
+
+<p>Kiam en venonta tempo mi silente rigardos la malnovan kastelon a&#365;
+preska&#365; sole vizitos la kvietan pre&#285;ejon, a&#365; la stratojn de la
+urbo, mi a&#365;dos la tintadon de arma&#309;o kaj armilojn kaj spirite ree
+popolos la lokon je tiu unue vidinta bela, gaja, neforgesebla aro. La
+genio de la verkistoj kaj la lerta fervoro de la geaktoroj kelktempe
+vokis ilin el ilia muta re&#285;lando. Kiel &#265;arma son&#285;o ili aperis
+anta&#365; niaj okuloj, kaj kiel son&#285;o kiu tro mallonge da&#365;radis tiel
+rapide ili ree nenii&#285;is.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-20" class="poetry" lang="eo">
+<h3 class="poem-header">LA GALANTO.</h3>
+
+<p>Originale verkita de Clarence Bicknell.</p>
+
+
+<div class="verse">
+<div class="stanza">
+  <span class="i0">Je l&rsquo; vintromezo, kiam frost&rsquo; kaj ventoj batas</span><br />
+  <span class="i2">Sen&#265;ese per sie&#285;o,</span><br />
+  <span class="i0">Kaj la senviva ter&rsquo; por sunolum&rsquo; malsatas,</span><br />
+  <span class="i0">Aperas unu flor&rsquo;, Galanto! &#285;i kompatas,</span><br />
+  <span class="i2">L&rsquo; amiko de la ne&#285;o.</span></div>
+<div class="stanza">
+  <span class="i0">&#284;is nun homsango pro batal&rsquo;, pro maljusteco,</span><br />
+  <span class="i2">Kontra&#365; al amole&#285;o,</span><br />
+  <span class="i0">La teron ru&#285;igadas; tial, per blankeco</span><br />
+  <span class="i0">&#284;in benas la Galanto, floro da pureco,</span><br />
+  <span class="i2">Spegulo de la ne&#285;o.</span></div>
+<div class="stanza">
+  <span class="i0">El la kovrilo sur la ter&rsquo;, &#285;i, senmakula,</span><br />
+  <span class="i2">La sola floro re&#285;o,</span><br />
+  <span class="i0">Levi&#285;as; kaj ekbrilas en l&rsquo; aer&rsquo; nebula</span><br />
+  <span class="i0">Sen flora la&#365;do, sen honoro kortegula,</span><br />
+  <span class="i2">Venkinto de la ne&#285;o.</span></div>
+<div class="stanza">
+  <span class="i0">Kaj &#285;i, starante super tiu re&#285;kanapo,</span><br />
+  <span class="i2">Kvaza&#365; per kora pre&#285;o,</span><br />
+  <span class="i0">Rigardas; kaj humile al la naska drapo</span><br />
+  <span class="i0">Sin klinas, per la blanka riverenca kapo,</span><br />
+  <span class="i2">La ido de la ne&#285;o.</span></div>
+</div>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-21" class="article" lang="eo">
+<p class="pagenum">142</p>
+<h3>DIVERSAJ AVIZOJ.</h3>
+
+
+<p>Esperantistoj &#285;oje ekscios ke D<sup>ro</sup> Zamenhof elekti&#285;is je la
+Legion d&rsquo;Honneur. Ni esperas ke tiu &#265;i estos nur la unua nacia
+honora kiu atendas nian eminentan majstron.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p><i>Tra La Mondo</i> estas la titolo de bela ilustrata Esperanta monata
+gazeto. La 2a &amp; 3a numeroj enhavos longajn ilustritajn raportojn pri
+la Kongreso, la&#365;vortaj paroladoj, k.t.p.</p>
+
+<p>Oni povas ricevi la tri unuajn numerojn sendante 2 fr. 25 al
+Administranto, <i>Tra la Mondo</i>, 15 Bvd. des deux Gares, Meudon, S.
+et O., France. Nia agema amiko, Kapitano Cape-Montrosier, estas la
+&#265;ef-redaktoro. Forlasinte Al&#285;erion, li petas, ke oni petu &#265;iajn
+informojn pri la tieaj aferoj ne de li, sed de S<sup>ro</sup> Roux, Al&#285;ero.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>La Sveda Ligo de junaj socialistoj decidas fondi internacian
+korespondadon, per Esperanto, kun la gejunulaj societoj de diversaj
+landoj. Interesatoj sin turnu al S<sup>ro</sup> Einar Hakansson, en
+Sodertelge, Svedujo.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>Tiuj kiuj deziras havi memora&#309;on de la Kongreso devas sendi al la
+Sekretario de la Groupe de Boulogne 2 fr. por ricevi la <i>Kongresa
+Liber</i>, Libro pri la Projektoj, Adresaro de multaj gekongresanoj,
+detala programo de la festoj, specimeno de la Karto de Kongresano
+&amp; Kongresa Ilustrita Po&#349;tkarto, kun diversaj &#265;irkuleroj. Adreso,
+S<sup>ro</sup> Paul Boulet, 49 rue Louis Duflos, Boulogne-sur-Mer.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>Oni proponas ke tiuj Fideluloj kiuj venis al la Unua Kongresu sekvu
+la ekzemplon de diversaj aliaj famaj fideluloj, kaj &#265;iam portu
+verdan turbanon; se la ideo ne pla&#265;igas, eble speciale luksa verda
+stelo estos aprobinda!</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p><i>Fundamento de Esperanto</i> estas tre belforma libro eldonita de la
+firmo Hachette, enhavanta 178 pa&#285;ojn (kosto 3 fr.) konsistas el
+Gramatiko, Ekzercaro kaj Universala Vortaro. &#264;iuj, kiuj ne jam havas
+tiujn verkojn aparte, devas posedi la novan verkon.</p>
+
+<hr class="short" />
+
+<p>La <i>Kristnaska Sonorado</i>, traduko de Dickens&rsquo; <i>Christmas Carol</i>,
+nun aperis, kaj estas &#349;atinda verko de 83 pa&#285;oj, kosto 1 fr. 30.
+Alilandaj Esperantistoj ja kontenti&#285;os, legante por la unua fojo
+tiun &#265;i &#265;armegan verkeston. Ni envias al ili la privilegion.</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-22" class="article" lang="eo">
+<h3>VIRINO LA NEKOMPRENEBLA.</h3>
+
+<p class="center">El "De Omnibus," humora verko de Barry Pain.</p>
+
+<p class="center">Tradukis Geo. C. Law, kun afabla permeso de la verkisto, kaj T.
+Fisher Unwin, la eldonisto.</p>
+
+
+<p>Mi ne komprenas la virinojn.</p>
+
+<p>Anta&#365; ne longe, mi okazis gajni duonan livron pro veto je mia elekto
+en la "Grand National," Nu, la ideo prenanta min, mi eniris lokon
+iom superan je tiu kiun mi kutime favoras. Kiel mi diras, mi estis
+&#285;uigonta min, tiel mi mendis mian bifstekon dikan, parte rostitan,
+kun iometo da grasa&#309;o, kaj mian glasegon da Burtona biero, kiel se
+mi estis la &#264;efurbestro mem. Tiam mi &#265;irka&#365;enrigardis.</p>
+
+<p>Estis du virinoj kiuj &#309;us estis finintaj. Ili estis sidantaj farante
+nenion. Estis kelnero kontra&#365;e je ili, sufi&#265;e proksima por povi
+mordi ilin, kaj li anka&#365; estis faranta nenion. Balda&#365; sinjoro
+alvokis lin, kaj li foriris. Tuj kiam li komencis servi iun alian,
+amba&#365; ili ekkriis "Kelnero!" kiel se ili ne havis liberan momenton.
+Balda&#365; li alvenis. Unu el ili diris, "Donu al mi la kalkulon,
+kelnero." Li altlevis siajn &#349;ultrojn &#285;is kie Angloj portus &#265;apelon
+kaj komencis pretigi la kalkulon.</p>
+
+<p>"Du da pano kaj du da butero," li diris.</p>
+
+<p>"Tute ne!" diris la ulino. "Estas du da butero kaj unu da pano."</p>
+
+<p>Li korektis kaj donis al &#349;i la kalkulon.</p>
+
+<p>"Ho, vi malsa&#285;ulo!" &#349;i diris. "Mi volas du kalkulojn. Mia sinjorina
+amikino pagos por &#349;ia." Tial li denove altigis siajn &#349;ultrojn &#285;is
+ili preska&#365; formovis la tegmenton de la restoracio, kaj elskribis du
+kalkulojn. "Rigardu tie &#265;i," diris unu el la virinoj; "vi kalkulas
+al mi viandon, kaj mi ne havis viandon."</p>
+
+<p>"Jes," diris la alia, "kaj vi kalkulas al mi &lsquo;entr&#233;e,&rsquo; kaj mi ne
+havis &lsquo;entr&#233;e.&rsquo;"</p>
+
+<p>"Estas tute same," diris la kelnero, "iu havis vianda&#309;on kaj iu
+havis &lsquo;entr&#233;e,&rsquo; kaj amba&#365; kostas egale, kaj mi ne memoras kiu havis
+kian."</p>
+
+<p>"Nu," diris unu el la ulinoj, "ni do devas inter&#349;an&#285;i kalkulojn."</p>
+
+<p>Kaj e&#265; tiam ili ne estis kontentaj.</p>
+
+<p>"Rigardu tie &#265;i," diris unu el ili, "vi kalkulas al mi buteron kiun
+mi ne havis, kaj vi ne kalkulas al mi panon."</p>
+
+<p>"La mia estas malkorekta anka&#365;," diris la alia virino, "&#265;ar li
+kalkulas al mi panon kiun mi ne havis, kaj forgesas pri la butero
+kiun mi havis."</p>
+
+<p class="pagenum">143</p>
+
+<p>La malfeli&#265;a fremda kelnero kvaza&#365; kunligis siajn brovojn bante,
+penadante kompreni tion. "Vi diris al mi&mdash;unu da pano, kaj du da
+butero," li diris.</p>
+
+<p>"Jes," diris &#349;i, "sed mi intencis diri&mdash;du da pano kaj unu da
+butero&mdash;kaj iel vi devas kompreni sen scii&#285;o."</p>
+
+<p>"Ha!" diris la kelnero, "mi komprenas. Vi havis du da pano kaj unu da
+butero, almena&#365; via amikino havis." Tiam li aliigis la du kalkulojn,
+kaj konfuzis ilin pli ol anta&#365;e. Li dis&#349;iris amba&#365; kalkulojn kaj
+denove komencis. Post &#265;irka&#365; la tria atenco li aparte bilancis
+la kalkulojn por pla&#265;i ilin, kaj tiel balda&#365; kiel li faris tion,
+unu el la virinoj malfermis sian monujon kaj diris ke enfine &#349;i
+pagos por amba&#365;, &#265;ar &#349;i &#349;uldas al la alia tridek pencojn, kaj la
+dua kalkulo estanta tridek tri pencoj, se la alia pagos al &#349;i ses
+pencojn, egali&#285;os, &#265;ar ses kaj tri faras na&#365;.</p>
+
+<p>Nu, la kelnero foriris, treege &#349;vitanta, kaj parolanta lingvon
+Italan, kun duonpenco kiel rekompenco. Tiam la du inoj komencis
+diskuti pri kiom &#349;uldis unu la alian. Kia? Ne, mi ne restis por vidi
+la finon. Kiam mi eliris, unu el ili estis enpo&#349;iganta 127 pencojn
+kaj kulpiganta la alian pro &#349;telado, kaj tiu &#265;i estis diranta, "Se
+mi reprenas la &#349;ilingon kaj la pencan po&#349;tmarkon kiujn mi donis
+al vi, kaj vi donas al mi la diferencon inter tio kion vi pagis kaj
+tio kion mi pagis hiera&#365;, tiam vi &#349;uldos al mi du pencojn, kaj mi
+beda&#365;ras ke vi iam estis mia amikino."</p>
+
+<p>Nu, kiel mi diris, mi ne komprenas la virinojn.</p>
+
+<p>Se mi devas fari malpla&#265;econ, mi pliamas malpaci&#285;i kun viro
+ol kun virino. Rilate virino, oni ne volas diri tion kion oni
+opinias&mdash;almena&#365;, esprimi &#285;in la&#365; la maniero oni alie dezirus. Mi
+havis bonan specimenon sur mia omnibuso anta&#365; ne longe. Oni scias,
+ke en kelkaj veturejoj, paka&#309;etoj da kakao estis donacitaj sur la
+omnibusoj. Tial, kompreneble, &#265;iu virino alvenis je la konkludo ke
+tiuj &#265;i paka&#309;etoj estis disdonitaj &#265;iutage kaj sur &#265;ia omnibuso.
+Tio estis la afero kun mia bonulino. &#348;i haltigis la omnibuson kaj
+supreniris.</p>
+
+<p>Post iom da tempo mi sekvis &#349;in por ricevi &#349;ian monon kaj doni
+bileton.</p>
+
+<p>"Ho, vi agas malhonesteme!" &#349;i diris.</p>
+
+<p>"Kio estas via malsano?" diris mi.</p>
+
+<p>"Kia," &#349;i diris, "vi bone scias, kaj estas vane peni trompi min. Kie
+estas mia kakao?"</p>
+
+<p>"Mi ne scias," mi diris. "Sed kiel ajn vi faris tion, vi ne faris
+tion per kakao."</p>
+
+<p>Estas apena&#365; necese diri ke tiu &#265;i sarkasma rimarko neatingis la
+celon.</p>
+
+<p>"Mi scias &#265;ion pri tio," &#349;i diris. "Vi devas doni al mi specimenon
+da kakao, kaj se mi konsentos trinki &#285;in, mi povos veturi per tiu
+&#265;i omnibuso senpage."</p>
+
+<p>"Vi estas preska&#365; prava," mi diris, "sed ne tute prava. Tio kion oni
+donacas estas funto da teo, ekzemplero de la <i>Daily Telegraph</i>, kaj
+unua klasa bileto por Nov-Jorko. Sed ne sur tiu &#265;i omnibuso,&mdash;alia
+omnibuso."</p>
+
+<p>"Ho, nu," diris &#349;i, "mi do estas sur la malprava omnibuso, kaj mi
+eliros."</p>
+
+<p>"Vi povos fari tion," diris mi, "tuj kiam vi pagas vian monon."</p>
+
+<p>"Kial," &#349;i respondis, "oni ne devas pagi kiam oni eniras la
+malpravan omnibuson!"</p>
+
+<p>"La omnibuso ne estas malprava," mi diris. "Estas vi kiu estas
+malprava. Se vi estas veturinta nur duoncolon per tiu &#265;i omnibuso,
+mi devigus vin pagi."</p>
+
+<p>Kaj &#349;i pagis. Kiam mi eltrovas tiujn virinojn agantajn avare a&#365; iom
+tro avare, estas &#285;ojo kaj plezuro se eble kapti ilin. Sed, kiel mi
+anta&#365;e diris, oni estas malhelpata; oni ne povas, se oni havas tiajn
+delikatajn sentojn kiel miaj, utiligi la saman ri&#265;econ de lingva&#309;o
+parolante al virino kiel parolante al viro.</p>
+
+<p>Jes, ia viro ne volas esti iel malagrabla al virino. E&#265; malnova
+Ike havas tian senton, kaj li tute ne estas sentemulo. Mi memoras
+ke fojon Ike iris al la vaksstatuejo de Sinjorino Tussaud, dum
+libertempa tago. Nu, li ne &#349;atas trompi&#285;on. Tial li anta&#365;faris
+kelkajn demandojn. Oni diris al li ke &#265;e la enirejo de la salonego
+estis virino sidanta je &#265;iu flanko kun tablo anta&#365; &#349;i, vendanta
+programojn kaj katologojn, k.t.p. Unu el la virinoj estas reala,
+kaj la alia estas vaksa, metita tie kiel &#349;erco, kaj li devos zorgi
+por ke li ne fari&#285;u malsa&#285;ulo. Mi ne scias kiamaniere okazis,
+sed lia spirito konfuzi&#285;is pri kiu tablo havis la realan virinon.
+Li alproksimi&#285;is la virinon kiun li imagis esti vaksa, levis
+manplenon da katalogoj kaj ekfrapis &#349;ian kapon per &#285;i, dirante,
+"Se vi ne zorgas, iu forkuros kun tiuj &#265;i." Kiam &#349;i residi&#285;is kaj
+diris al li ke li devas honti&#285;i, kaj se li ne zorgos &#349;i forpelos
+lin,&mdash;neniam estis viro pli surprizata. Eble vi estos surprizata
+anka&#365; kiam mi diras &#285;in, sed estas fakto, kiel li poste sciigis
+min,&mdash;li volis ke li ne estis farinta tiun eraron. Li diris, kaj
+estis eksterordinara konfeso por tia viro fari, ke se &#349;i estus
+demandinta apologion li estus farinta tion!</p>
+
+<p>Estas mirinde kiel kelkaj virinoj ne &#349;ajnas scii tion kio estas sia
+afero, kaj tion kio ne estas. Anta&#365; ne longe, estis maljunulino sur
+mia omnibuso de tia speco&mdash;deziris scii&#285;i &#265;ion pri &#265;io.</p>
+
+<p>"Kaj kiom oni pagas al vi, &#265;iusemajne, mia viro?" &#349;i demandis al
+mi.</p>
+
+<p>"Tri &#349;ilingojn kaj ses pencojn," diris mi.</p>
+
+<p>"Kia?" diris &#349;i. "&#264;u tio estas &#265;io kion vi ricevas?"</p>
+
+<p>"Ho, ne!" diris mi. "Kompreneble, ni havas tion kion ni &#349;telas."</p>
+
+<p class="pagenum">144</p>
+
+<p>"Nu, nu!" diris &#349;i, "mi &#265;iam a&#365;dis ke la omnibusistoj rabis la
+kompaniojn. Kaj kiom estas la tuta sumo?"</p>
+
+<p>"Sumas po 10 livroj &#265;iusemajne," diris mi, "sed ne estas por longa
+tempo. Post malmultaj monatoj, ni fari&#285;as eluzitaj."</p>
+
+<p>"Eluzitaj?" diris &#349;i. "Kiel?"</p>
+
+<p>"Respondante al demandoj de personoj pri aferoj kiuj ne estas iliaj
+aferoj, sinjorino."</p>
+
+<p>Nu, tio silentigis &#349;in iom da tempo, sed, estu benata, si balda&#365;
+rekomencis! &#348;i estis unu el la naskitaj intervenantinoj, kiuj ne
+estas facile haltigeblaj. Tamen &#349;i forlasis min. Estis sinjoro
+sidanta kontra&#365; si, kiun &#349;i poste ekzamenis, kaj mi simpatis je
+li. &#348;i demandis el kie li elvenis, kien li iras kaj kial li faras
+tion. &#348;i sciigis lin ke lia kravato ne estas rekta, kaj ke li estas
+malsa&#285;a veturante sen ombrelo. &#348;i devigis lin konfesi ke li havas
+onklinon en lunatikejo, kaj ke li mem portis artefaritajn dentojn.
+&#348;i devigis lin rakonti al &#349;i &#265;ion kion li precipe ne volis diri
+al &#349;i. Kelkfojojn li klopodis forigi &#349;in kaj legi la &#309;urnalon,
+sed &#349;i ne &#265;esi&#285;is. Mi vidis ke li pli kaj pli maltrankvili&#285;is
+pro &#349;i, kaj samtempe estis tro &#285;entila doni al &#349;i tion kion &#349;i
+meritas. Fine li malespere ekspiris kaj saltis el la omnibuso, kun
+tri penca bileto, kaj ne e&#265; dupenca veturado plenumita. &#264;ar &#349;i ne
+havis iun alian por enuigi, &#349;i haltigis la omnibuson kaj eliris.
+Kiam mi laste vidis &#349;in, &#349;i estis parolanta al la policano &#265;e la
+stratangulo. Kompreneble, &#349;i eble estis petanta pri la vojiro, sed
+pli eble &#349;i estis demandanta kion li havis por tagman&#285;ado, lastan
+Diman&#265;on, kaj deviganta lin sciigi &#349;in. &#348;i estis tia speco da
+virino.</p>
+
+<p class="center">(<i>Da&#365;rigota</i>).</p>
+</div>
+
+
+<div id="est2-9-23" class="article" lang="eo">
+<h3>LA MALSANULETO.</h3>
+
+<p class="center">De Georges Courteline, tradukita de D<sup>ro</sup> Philippet (Francujo).</p>
+
+
+<p><i>La kuracisto, la &#265;apelon en mano.</i>&mdash;"Sinjorino, &#265;u tie &#265;i ne
+estas malsanuleto?"</p>
+
+<p><i>La patrino de l&rsquo; malsanuleto.</i>&mdash;"Jes, tie &#265;i, doktoro; eniru do.
+&#284;i estas mia knabeto. Imagu, ke tiu kompatinduleto, mi ne scias
+kial, de hodia&#365; matene, &#265;iumomente falas."</p>
+
+<p>"Li falas?"</p>
+
+<p>"&#264;iumomente, jes, doktoro."</p>
+
+<p>"Teren?"</p>
+
+<p>"Teren."</p>
+
+<p>"Strange estas.... Kian a&#285;on li havas?"</p>
+
+<p>"Kvar jarojn kaj duonon."</p>
+
+<p>"E&#265; se la diablo enmiksi&#285;us en tion, je tia a&#285;o oni staras sur la
+piedoj! Kaj kiamaniere komencis la afero?"</p>
+
+<p>"Mi nenion komprenas pri tio," mi diras. "Hiera&#365; vespere li tre bone
+fartis kaj trotadis kunikle tra la apartamento. Hodia&#365; matene mi
+iras por levigi lin, kiel mi kutimas. Mi vestas al li la &#349;trumpojn,
+mi vestas al li la pantaloneton kaj mi ekstarigas lin sur liaj
+piedetoj. Puf! li falas!"</p>
+
+<p>"Eble pro falsa pa&#349;o."</p>
+
+<p>"Atendu! Mi eksaltas; mi relevas lin.... Puf! duan fojon li falas.
+Unuvorte, doktoro (mi ripetas, mi ne scias kial), de hodia&#365; matene,
+&#265;iuminute li falas."</p>
+
+<p>"Tio estas iom mirinda. &#264;u mi povas vidi la malsanuleton?"</p>
+
+<p>"Sendube."</p>
+
+<p><i>La patrino eliras, poste reaperas portante la knabeton sur brako.
+Li vidigas sur la vangoj kolorojn atestantajn pri eksterordinara
+bonfarto. Li estas vestita per pantaloneto kaj kitelo tro lar&#285;a, kiu
+estas kvaza&#365; amelumita per seki&#285;inta konfita&#309;o.</i></p>
+
+<p><i>La kuracisto.</i>&mdash;"Kia belega knabo! Metu lin teren, mi petas." (<i>La
+patrino obeas. La knabo falas</i>).</p>
+
+<p><i>La kuracisto.</i>&mdash;"Ankora&#365; unufoje, mi vin petas." (<i>Sama scenludo
+kiel anta&#365;e. La knabo falas</i>).</p>
+
+<p><i>La kuracisto.</i>&mdash;"Ankora&#365;." (<i>Trian fojon la knabeto estas starigata
+sur la piedoj kaj ree tuj falas</i>).</p>
+
+<p><i>La kuracisto revema.</i>&mdash;"Estas nea&#365;dite...." (<i>Al la malsanuleto,
+kiun la patrino subtenas sub la brakoj</i>).</p>
+
+<p>"Diru al mi, ami&#265;jo mia, &#265;u io vin doloretas ie?"</p>
+
+<p>"Ne, sinjoro."</p>
+
+<p>"La kapo ne doloras vin?"</p>
+
+<p>"Ne, sinjoro."</p>
+
+<p>"La pasintan nokton, vi bone dormis?"</p>
+
+<p>"Jes, sinjoro."</p>
+
+<p>"Kaj vi havas apetiton hodia&#365; matene? &#264;u vi volonte man&#285;us
+su-supeton?"</p>
+
+<p>"Jes, sinjoro."</p>
+
+<p>"Tre bone (<i>kun kompetenta tono</i>). &#284;i estas paralizo."</p>
+
+<p><i>La patrino.</i>&mdash;"Para.... Ho! Dio mia!" (<i>Li levas la brakojn al la
+&#265;ielo. La knabo falas</i>).</p>
+
+<p><i>La kuracisto.</i>&mdash;"Ho ve! jes, sinjorino. Plena paralizo de la
+malsupraj membroj. Cetere vi tuj vidos mem, ke la muskoloj de
+la malsanuleto estas nun absolute sensentaj." (<i>Dum li tiel
+paroladas, alpa&#349;inte al la knabo, li preti&#285;as por fari la diritan
+eksperimenton, kiam subite</i>): "Ho! ... Ho! ... Ho! ..."</p>
+
+<p><i>Poste eksplodante:</i> "Per la sankta Dio! Sinjorino, kion vi rakontas
+al mi pri via paralizo?"</p>
+
+<p><i>La patrino</i> (<i>miregigita</i>).&mdash;"Sed, doktoro ..."</p>
+
+<p><i>La kuracisto.</i>&mdash;"Mi ja nun komprenas, kial li ne povas resti stare
+sur la piedoj. Vi metis al li la amba&#365; krurojn en la saman kruringon
+de la pantaloneto!"</p>
+</div>
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of The Esperantist, Vol. 2, No. 9,
+September 1905, by Various
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE ESPERANTIST, SEPTEMBER 1905 ***
+
+***** This file should be named 44668-h.htm or 44668-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/4/4/6/6/44668/
+
+Produced by Andrew Sly, Louise Hope, David Starner and the
+Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+(This book was produced from scanned images of public
+domain material from the Google Print project.)
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License available with this file or online at
+  www.gutenberg.org/license.
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation information page at www.gutenberg.org
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at 809
+North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887.  Email
+contact links and up to date contact information can be found at the
+Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit www.gutenberg.org/donate
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit:  www.gutenberg.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For forty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+</pre>
+
+</body>
+</html>